مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۷ بهمن ۱۳۲۹ نشست ۱۱۳

مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری شانزدهم

تصمیم‌های مجلس مجلس شورای ملی مذاکرات دوره قانونگذاری شانزدهم

تصمیم‌های مجلس شورای ملی درباره نفت و گاز

نمایندگان مجلس شورای ملی دوره شانزدهم

مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۷ بهمن ۱۳۲۹ نشست ۱۱۳

روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی ایران

شامل: کلیه قوانین مصوبه و مقررات - گزارش کمیسیون‌ها - صورت مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی – اخبار مجلس - انتصابات - آگهی‌های رسمی و قانونی

سال ششم – شماره ۱۷۴۵

۲شنبه ۲۳ بهمن ماه ۱۳۲۹

دوره شانزدهم قانونگذاری مجلس شورای ملی

شماره مسلسل ۱۱۳

مذاکرات مجلس شورای ملی

مشروح مذاکرات مجلس ملی، دوره ‏۱۶

جلسه: ۱۱۳

صورت مشروح مذاکرات مجلس روز سه‌شنبه هفدهم بهمن ماه ۱۳۲۹

فهرست مطالب:

۱ - تصویب صورت مجلس

۲ - بیانات قبل از دستور -آقایان: نورالدین امامی - آزاد - پیراسته - دکتر راجی - عزیزاعظم زنگنه - محمدعلی مسعودی - گنجه

۳ - معرفی آقای دکتر زنگنه به وزارت فرهنگ به وسیله آقای نخست وزیر

۴ - بقیه مذاکره در گزارش راجع به بهداشت شهری

۵ - تقدیم چهار فقره لایحه به وسیله آقای معاون وزارت دارایی

۶ - اعلام وصول طرح راجع به اصلاح قانون انجمن شهر از مجلس سنا

۷ - بقیه مذاکره در گزارش راجع به بهداشت شهری

۸ - تعیین موقع و دستور جلسه بعد - ختم جلسه

مجلس یک ساعت و چهل و پنج دقیقه قبل از ظهر به ریاست آقای رضا حکمت تشکیل گردید.

۱ - تصویب صورت مجلس‏

رئیس - صورت غایبین جلسه گذشته قرائت می‌شود.

(به شرح زیر قرائت شد)

غایبین با اجازه- آقایان: دکتر مصباح‌زاده - مجید موسوی - عرب شیبانی - اورنگ – مجتهدی - اسلامی- علی‌محمد دهقان- عماد تربتی - سودآور - محمد ذوالفقاری - امیر افشاری – دکتر مصدق- طباطبایی - دکتر شایگان - جمال امامی‏

غایبین بی‌اجازه- آقایان: سالار سنندجی- کاظم شیبانی- تولیت- جواد مسعودی- آشتیانی‌زاده‏

دیرآمدگان با اجازه- آقایان: گودرزی دو ساعت – ملک‌مدنی دو ساعت- صفایی دو ساعت- فرامرزی یک ساعت‏

دیرآمدگان بی‌اجازه- آقایان: سلطانی ۴۵ دقیقه - محمد هراتی یک ساعت - شهاب خسروانی یک ساعت حسن اکبر یک ساعت- برومند سی دقیقه – ابریشم‌کار یک ساعت - خاکباز یک ساعت‏

رئیس - نسبت به صورت مجلس جلسه پیش نظری نیست؟ آقای فقیه‌زاده‏

فقیه‌زاده - تلگرافی که پریروز از قزوین رسیده بود از متولیان و متصدیان موقوفه بوده که از آنها دولت به موجب تصویب‌نامه صدی پنج مطالبه می‌کند در صورتی که مطابق تصویب‌نامه حق ندارند یک همچو وجوهی از متصدیان و متولیان آنجا بگیرند تصویب‌نامه غلط است در صورت مجلس آن طوری که بنده عرض کردم نوشته نشده استدعا می‌کنم تصحیح بشود.

رئیس - اصلاح می‌شود، آقای آزاد

آزاد - دیروز یک سؤالاتی از طرف اعضای فراکسیون وطن از دولت شده بود می‌خواستم عرض کنم سؤالاتی که از طرف تمام آقایان اعضای فراکسیون وطن بود و سؤالاتی که خود آقایان اعضا کرده بودند مربوط به خود آقایان بود و متعلق به فراکسیون وطن نیست (صحیح است)

رئیس - آقای رضوی‏

رضوی - عرض بنده گر چه راجع به خود صورت جلسه نیست ولی جایی برای تذکر آن جز در صورت جلسه ندارد و آن این است که اوراقی را که برای ثبت‌نام مخالف و موافق و برای گفتگو کرده در لوایح می‌گذارند بنده مشاهده کردم غالباً از آن لوایحی که در دستور مجلس است بیرون است و به این جهت افرادی که راجع به این لوایح مطالعه نکرده‌اند غالباً افکارشان لوث می‌شود و نظریاتشان تأمین نمی‌شود نظرم این بود ریاست مجلس و هیئت رئیسه که دستور نصب این اوراق را برای لوایحی که جزو دستور مجلس نیست می‌دهند در نتیجه موقع ذکر اسم و ثبت‌نام برای گفتگو در لایحه از بین می‌رود می‌خواستم تقاضا بکنم که مقرر بفرمایید جز اوایحی که در دستور است لوایح دیگری برای ثبت‌نام نصب نکنند.

رئیس - در این قسمت چون دستور برای دو هفته معین می‌شود به این جهت باید همان اوراقی که مربوط به آن دستور است نصب شود همین طور هم گفته‌ام عمل شود، آقای نورالدین امامی

نورالدین امامی - خیلی معذرت می‌خواهم بنده با این نظر جناب آقای رضوی موافق نیستم (صحیح است) آیین‌نامه یک مقرراتی معین کرده برای تعیین دستور در هر دو هفته ولی لوایحی که در

کمیسیون‌ها می‌گذرد و گزارشش می‌رسد و طبع و توزیع می‌شود باید ورقه آن در تابلو زده بشود و ثبت‌نام هم بشود.

رضوی - این طور نیست

نورالدین امامی - روی مقررات و اصول پارلمانی و آیین‌نامه عرض می‌کنم باید این طور باشد.

رئیس- چون قبلاً دستور معین می‌شود همان لوایحی که معین می‌شود و بین آقایان توزیع می‌شود همان‌ها مطرح می‌شود این بحثی ندارد

فرامرزی - این مطالب مربوط به صورت مجلس است؟

اردلان - آقای رئیس دستور فی‌المجلس عوض می‌شود.

رئیس - آن موضوع دیگری است هر وقت ۱۵ نفر از آقایان تقاضا بکنند و مجلس موافقت کند دستور عوض می‌شود، آقای کشاورز صدر

کشاورز صدر - بنده استدعا می‌کنم که مقام ریاست و نمایندگان محترم به این تذکر و عرض بنده توجه بفرمایند و آن این است که گاهی از اوقات یک سؤالاتی است که امکان دارد با گفتگوی طرفین وکیل و وزیر مرتفع بشود ولی یک کسی که معتقد نیست هر روز دولت را متشنج بکند یک سؤالی می‌کند که از استیضاح هم بهتر است و آن را به صورت سؤال مطرح می‌کند بنده سؤالی کردم که سه میلیون لیره تصرف غیر قانونی شده این امر حیاتی دارد اگر بنا باشد که این بماند بعد از ۱۹۹ سؤال دیگر تا آخر دوره ۱۶ هم برای جواب موعدش نمی‌رسد بنده می‌خواستم استدعا کنم که مقام ریاست یکی از این جلسات معمولی را برای جواب سؤالات اختصاص دهند و الّا به میل وکلا نیست خودشان یک جلسه را بگویند برای این سؤالات برای این که به عقیده بنده وضع قوانین و عدم اجرایش بدتر از این است که وضع نشود آقا بنده سؤالی کردم و سؤالم هم خیلی مهم است و نمی‌خواهم دولت را استیضاح بکنم تکلیف بنده چیست نباید این موضوع منتفی بشود و این دو پول را هم ببرند و تمام بشود آن وقت بیایند و بگویند این سؤال را که کردید صحیح نیست‏.

رئیس - سؤالاتی که آقایان کرده‌اند البته مهم می‌دانسته‌اند که سؤال کرده‌اند و تقدم با آن کسی است که زودتر سؤال کرده است مگر این که اهمیتش را خود مجلس شورای ملی معین بکند و صلاح بداند که زودتر مطرح بشود علیهذا مکرر گفته شده یک جلسه فوق‌العاده آقایان معین بفرمایند که سه ساعت طول بکشد و تمام سؤالات مطرح بشود (کشاورز صدر - خودتان معین بفرمایید) آقایان باید معین بکنند غیر از روز دوشنبه هم نمی‌شود روزی تعیین کرد چون روزهای دیگر مجلس سنا است یا جلسه مجلس شورای ملی دیگر نظری نسبت به صورت جلسه نیست؟ (گفته شد- خیر) صورت مجلس تصویب شد.

۲ - بیانات قبل از دستور- آقایان: نورالدین امامی- آزاد- پیراسته دکتر راجی- عزیز اعظم زنگنه- محمدعلی مسعودی- گنجه

رئیس - آقای نورالدین امامی‏

نورالدین امامی - جناب آقای فهیم‌الملک راستی راستی پیری چیز بدی است حقیقتاً چیز بدی است انشاء‌الله آقا همیشه جوان می‌مانید و به سن ما نمی‌رسید خیلی چیز بدی است مخصوصاً آدم مثل بنده تب داشته باشد مریض باشد و بوی الرحمن گرفته باشد جلسه گذشته با حال تب و کسالت آمدم اینجا و جناب آقای رئیس هم سر ما شیره مالیدند فرمودند عرایضی که دارید آخر جلسه به عرض آقایان برسانید ولی آخر جلسه ممکن نشد این بود که امروز صبح بنده با این حال تب و کسالت ساعت ۶ آمدم جا گرفتم مثل آن خانم‌هایی که قبلاً می‌رفتند میدان سپه جا می‌گرفتند برای تماشای دسته‌ها بنده هم آمدم جا گرفتم و ثبت‌نام کردم استدعا می‌کنم شخص جنابعالی که جوان مجرب و با اطلاع و وارد به کارها هستید این عرایض من را درست توجه بفرمایید من باور نمی‌کنم که کسی از آقایان این فکر را نکند چه دست‌های مرموزی در این مملکت ایران الان کار می‌کند که این دست‌های مرموز بدون این که خود دولت توجه داشته باشد دولت را وارد کورانی می‌کند (مکی - خود دولت می‌کند) استدعا می‌کنم آقای مکی توجه بفرمایید. بدون این که نورالدین امامی خودش توجه کرده باشد او را وارد یک کورانی می‌کند بدون مطالعه و دقت بدون این این که ببینیم عواقب کار چه می‌شود یک روز به نام این که قصاب‌ها حق ندارند گوشت را گران بکنند قبل از این که بنشینیم و مطالعه بکنیم ببینیم آقا حقیقتاً این به نفع قصاب‌ها است که گوشت را کیلویی دو تومان بفروشند یا نفروشند قبل از این که بیاییم بنشینیم با ریش‌سفیدها مشورت بکنیم می‌آییم موضوع قصاب‌ها را این جور می‌کنیم اگر دولت حقیقتاً یک روزی توجه کرد که قصاب می‌خواهد گوشت را گران بفروشد دولت یک اعلامیه‌ای صادر بکند که مردم ایران من که دولتم و شما مردم می‌گویم گوشت نخورید آقا فکر بکنید در این شهر چه بازی در آوردند چه دسته‌جاتی درست کردند قصاب‌ها اعتصاب کردند امروز صبح آمدم من گوشت خریدم کیلویی سه تومان قبلاً قصاب می‌خواست بفروشد کیلویی ۲۵ ریال قبول نکردند این الم شنگه بر پا شد و حالا سه تومان می‌فروشد کسی هم حرفی نمی‌زند.

اردلان - برای این که انجمن شهر نداریم این هم کار شد که پایتخت انجمن شهر نداشته باشد؟

صدرزاده - شهرستان‌ها دارد پایتخت ندارد.

نورالدین امامی - صحیح است یکی از نواقص بزرگ کار عدم تشکیل انجمن شهر است برای عمران تهران برای این که این مردم یک قدری راحت باشند برای این مردمی‌که این قدر زحمت کشیده‌اند بایستی اختیار را بدهید به دست خود مردم هر کاری می‌خواهند بکنند تا کار درست بشود قصاب را گفتیم گوشت را گران نفروش اعتصاب کرد قهوه‌چی چرا اعتصاب کرد؟ توجه بفرمایید قهوه‌چی گفت من دیزی می‌پزم و گوشت می‌خواهد پس باید نانوا هم اعتصاب بکند که قهوه‌چی از من نان می‌خرد صلاح مملکت نیست در این موقع ....

کشاورزصدر - این اعتراضات به کی است؟

نورالدین امامی – به تمام تشکیلات شما هم از من می‌خواهید ریش بگیرید من ریش دست کسی نمی‌دهم (اردلان - انجمن باید تشکیل بشود اما باید رویش ایستادگی کنیم) با فرض این که صلاح بود که قصاب گوشت را دو ریال گران‌تر بفروشد (فرامرزی - الان سه تومان می‌فروشد و می‌خندد به نرخ شهرداری) در این موقعی که دنیا در آتش می‌سوزد برای این که سر و صدا بخوابد ما باید تمام جدیتمان کوششمان همان این باشد که روحیه مردم را ساکت نگه داریم مردم را با هم متحد بکنیم نه این که هر روز یک انگشتی برسانیم موضوع قصاب‌ها رفت حالا آمدند موضوع عطار و سقط‌فروش را درست کردند چند سال است که توزیع قند در تهران و در شهرستان‌ها به وسیله یک شرکت‌هایی که تشکیل شده انجام می‌شود اینها سهمیه می‌دهند به آقایان عطارها برای توزیع (تیمورتاش -حالا دیگر نیست) الان هم هست تا آخر بهمن ماه هم این کار را می‌کنند باز هم آمدند این کار را کردند می‌گویم آقا جان چرا می‌کنید اگر حقیقتاً دولت مطالعه کرده دیده شرکت عطار درست توزیع نمی‌کند شرکت عطار خدای نکرده دارد اینجا دزدی می‌کند یا دیده عامل سوء‌استفاده می‌کند با مطالعه با دقت با مشورت بردارد یک اعلامیه صادر بکند و بگوید مردم این است جریان تا سیه‌روی شود هر که در او غش باشد نمی‌شود آقا ده هزار نفر پنج هزار نفر را جلو در مجلس شورای ملی بریزیم برای چه؟ چه شده است؟ خوشبختانه یا بدبختانه این مدیر قند و شکر برخلاف برادرش آدم خیلی خوبی است مورد اعتماد من هم هست ولی تقصیر او چیست؟ او چه تقصیر دارد؟ تنها مثل آن برادرش نیست آقا باید اینها را مطالعه کرد جناب آقای فهیمی باید دقت کرد اگر یک روزی هم دیدید که خدای نکرده این شرکت مورد اعتماد نیست ده سال است که می‌خورد ده روز هم بگذارید کنار تا وضع دنیا روشن بشود (تیمورتاش- الی‌الابد که نمی‌شود) الی‌الابد نیست حالا وضع بد است وضع دنیا بد است باید حساب دنیا را کرد باید حساب مملکت را کرد (پیراسته - آقای امامی بقیه وقتتان را به آقای آزاد قول داده‌اید) حالا خودم خیلی حرف دارم آن روز جناب آقای دکتر کاسمی یک چیزی اینجا فرمودند راجع به این قانون بهداشت راجع به آقایان اطبا صحبت می‌کردند اطبا تاج سر ما هستند کسی که رفته است ده سال بیست سال جان کنده است زحمت کشیده است از جیب خودش خرج کرده طبیب شده برای معالجه بنده و جنابعالی این اینجا بد نمی‌شود هیچ کس هم به او با نظر بد نگاه نمی‌کند آدم‌های محترم و قابل اعتماد هستند و ما از آن جهت حرفی نداریم ولی می‌گوییم تا وقتی که کادر طبیب در این مملکت تکمیل نشده این نیمچه طبیب

از هیچی بهتر است (صحیح است) آن نیمچه دندانساز از آن دلاک که تا پریروز دندان می‌کشید و آن داروساز پراتیکی از آن که هیچ چیز بلد نیست بهتر است تا کادرمان تکمیل نشده اینها را چرا می‌ریزید بیرون (صحیح است)

دکتر کاسمی - بیرون ریخته نشده شما فکر دانشگاهتان را هم بکنید

فرامرزی - یعنی چون شاگرد دانشگاه هست سایرین بمیرند؟

نورالدین امامی - دانشگاه مورد احترام تمام ملت ایران است اگر یک روزی بنا بشود که مشروطیت ایران تکمیل شود این قسمت با دست دانشگاه انجام خواهد شد همه مورد احترام هستند همه به آنجا احترام می‌گذارند. در جلسه ماقبل که بنده اینجا عرایضی می‌کردم من جمله اسمی از جناب آقای علی هیئت دادستان سابق وزیر عدلیه سابق و دادستان کل سابق بردم در همان جلسه آقای بهادری از آنجا یک جمله‌ای فرمودند که آن جمله مسبوق به سابقه بود پس از فوت منصورالسلطنه عدل خدا رحمتش بکند که پدر دادگستری ایران بود و فوت ایشان یک ضایعه‌ای برای مملکت بود (صحیح است) و بعد از انتصاب جناب آقای ساعد به سفارت ایران در ترکیه دو نفر از سناتورهای آذربایجان کم شد استدعا شد از پیشگاه مبارک اعلیحضرت همایون شاهنشاهی که یکی از سناتورها را که معین می‌فرمایند جناب آقای هیئت را انتخاب بفرمایند و تمام اهالی آذربایجان هم تلگرافاً و کتباً از نمایندگان آذربایجان خواستند که این استدعا از پیشگاه اعلیحضرت همایونی بشود این بود که آن روز جناب آقای بهادری در اینجا یک اشاره‌ای فرمودند که با این که این استدعا شده بود ایشان انتخاب نشدند جناب آقای نصرالملک هدایت در مجلس محترم سنا راجع به این قسمت بیاناتی فرمودند نظر آقای بهادری و بنده تحقیر مجلس سنا نبود آنها اشخاص محترمی هستند و سمت پدری و بزرگی به ما دارند همه از ریش‌سفیدان محترم و صدر مشروطیت هستند (صفایی -یعنی اکثریتشان) البته همه جا آدم بد مثل بنده و جنابعالی پیدا می‌شود بنابراین نظر توهین نبوده و همیشه مورد احترامند. یک موضوع دیگر بنده در آن جلسه قبل راجع به املاک صحبت کردم اسمی از چاکوتایی‌ها بردم بنده با آقایان علاوه از رفاقتی که دارم یک نزدیکی هم دارم خانم آقای صالح چاکوتایی دختر یکی از محترمین آذربایجان است و خیلی هم آن فامیل مورد احترام من هستند بنده به آقایان نظر شخصی نداریم من‌باب مثل عرض کردم که می‌گویند این جوری است (صحیح است)

فقیه‌زاده - مخصوصاً صالح که بسیار جوان خوبی است. ‏

امامی - استدعا می‌کنم آقایان توجه بفرمایند با این بیاناتتان وقت من را می‌گیرید و آقای رئیس هم می‌فرمایند که وقت تمام شده به آقای آزاد هم قول داده‌ام اجازه بفرمایید بنده نظرم این نبود که از آقایان تنقید بکنم آقایان چاکوتایی‌ها همه از اشخاص صالح و اشخاص لایق و خوب و وطن‌پرست هستند منتها بنده من باب مثل عرض کردم که یک همچو چیزی شده اگر حقیقت ندارد آقای وزیر دارایی بیایند و بگویند صحیح نیست (فرامرزی - شما یک دفعه بی‌لطفی کردید بس است) چون بنده اطلاعی که به دست آوردم و تحقیقی که بعداً کردم دیدم عرایض من همه‌اش صحیح نبوده است و اطلاعاتی که به بنده داده شده است ناقص بوده است این است که خواستم در اینجا آن بی‌احترامی‌که شده است پس بگیرم (احسنت) اما راجع به پزشکیاران جناب آقای فهیم‌الملک مجلس تصویب کرده که حقوق آنها را بدهند الآن عده‌ای از خانم‌ها دم در مجلس بودند معلوم می‌شود این هم آنتریک است این هم حساب شده است آقایان دندانسازهای پراتیکی باز هم امروز دم در جلوی نمایندگان محترم مجلس شورای ملی را گرفته‌اند تلگرافاتی هم از ولایت و مخصوصاً آذربایجان رسیده است راجع به همین قسمت استدعا می‌کنم که توجهی هم در این قسمت بفرمایید که خانواده آنها گرسنگی و بیچارگی نکشند (صحیح است)

گنجه - باقی وقتشان را به بنده داده‌اند

آزاد- پنج دقیقه‌اش را به بنده داده‌اند.

رئیس - سه دقیقه مانده که قبلاً به آقای آزاد داده‌اند آقای آزاد بفرمایید.

آزاد - بنده عرایضم خیلی خیلی مختصر است عرض کنم ماده ۱۱ مرامنامه حزب استقلال می‌نویسد که املاک مزروعی باید بین زارعین تقسیم شود (احسنت) خوشبختانه در این چند روز اخیر اعلیحضرت همایونی پیشقدم شدند برای تقسیم اراضی که متعلق به ایشان است (پناهی - آقا این تقسیم نیست فروش است) (صفوی - فروش املاک است) بنده خواستم اظهار خوشوقتی کنم که اعلیحضرت همایونی پیشقدم در این امر شده‌اند (احسنت) و حزب استقلال هم تشکر می‌کند از اعلیحضرت همایونی برای این پیشقدمی که کردند عرض دیگرم این بود باید در نظر داشت که محیط دنیای امروز یک محیطی است که بیشتر باید رعایت حال رنجبر را کرد و اگر رعایت آنها را نکنیم ممکن است طوری پیش بیاید که هم ملک از بین برود و هم مالک آقایان باید یک قدری تعدیل بکنند در زندگی طبقه محروم و این کار به منفعت خود آقایان تمام می‌شود مطلب دیگری که می‌خواستم عرض کنم این است که کارمندان اداره بنگاه راه‌آهن شکایت می‌کنند به این که مدت‌ها است دولت در تمام ادارات تابعه خودش ترفیع رتبه کارمندان را داده ولی تا کنون ترفیع رتبه کارمندان راه‌آهن داده نشده خواستم استدعا کنم آقای کفیل وزارت دارایی که تشریف دارند کمک بکنند که ترفیع و رتبه کارمندان راه‌آهن داده بشود که موجب شکایت آنها نشود.

رئیس - آقای دکتر راجی.

پیراسته - آقای رئیس نوبت بنده است. ‏

رئیس- به ایشان واگذار نکردید؟

پیراسته - ایشان بقیه نوبت بنده را خواستند.

رئیس - پس توجه بفرمایید که بقیه بماند.

پیراسته - به طوری که آقایان محترم مستحضر هستند مدتی است که یکی از مسائلی که مورد کمال توجه ملت ایران است و مورد توجه آقایان علمای اعلام هم هست و در سازمان ملل متفق مطرح است مسئله کشمیر و برادران هم‌کیش و مسلمان ما کشمیری‌ها است (صحیح است) بنده عقیده دارم که دولت ایران باید کمال جدیت را برای احقاق حق برادران مسلمان کشمیری ما بکند (صحیح است) و بایستی به نمایندگان خودش دستور بدهد در سازمان ملل متفق از آزادی فکر و عقیده که اساس سازمان ملل متفق است تقویت بکند و مردم کشمیر را آزاد بگذارند تا آنچه که می‌خواهند درباره خودشان تصمیم بگیرند بنده در این قسمت سؤالی هم از دولت کرده‌ام که تقدیم مقام ریاست می‌کنم مطلب دیگری که می‌خواستم عرض کنم این بود آقایان توجه فرمودند که در ضمن یکی از لوایح وزارت جنگ بنده پیشنهاد کردم که نسبت به بازماندگان افراد و افسران شهید یک توجه بیشتری بشود و آقای وزیر جنگ اینجا قول دادند که لایحه این را بیاورند و تأمین زندگی افرادی که در راه این مملکت شهید شده‌اند بکنند (صحیح است) چند روز پیش نامه‌ای به من رسیده از خانمی که مادر ستوان یکم وثوقی که بنده نمی‌شناسمش شکایت کرده است پسرم که تنها نان‌آور زندگی من بوده است در جنگ در راه مملکت کشته شده من و خانواده‌ام را بی‌سرپرست گذاشته است حالا صد تومان تمام حقوق و وظیفه‌ای است که به ما می‌دهند از این صد تومان چهار تومان باید خرج بکنم که بروم این صد تومان را بگیرم و ماهی شصت تومان هم کرایه خانه می‌دهم و بقیه را باید صرف زندگی کنم که می‌ماند ۳۶ تومان یعنی روزی ۱۲ ریال که من و چند نفر دیگر باید با این روزی ۱۲ ریال زندگی کنیم بنده عقیده دارم که مجلس شورای ملی از وظایف مهمش این است که نسبت به بازماندگان اشخاصی که در راه مملکت شهید می‌شوند کمال توجه را بکند که هر کس در راه میهنش خواست خدمت و فداکاری بکند لااقل نگران عائله‌اش نباشد بداند که اگر از بین رفت زندگی عائله‌اش تأمین است مطلب دیگری که یکی از مسائل اساسی روز است و مخصوصاً می‌خواهم نظر آقایان را جلب بکنم و مسئله‌ای است که مورد توجه قرار گرفته است موضوع فروش به اقساط املاک اعلیحضرت همایونی است به اقساط این اقدام بدون تردید و مبالغه بزرگ‌ترین اقدامی است که در این چند سال اخیر به عمل آمده (صحیح است)

کشاورزصدر - و دیگران باید تقلید بکنند.

پیراسته - تأثیر و انعکاس این عمل خیر خیلی بیش‌تر از آن چیزی است که ما فکر می‌کنیم آقایان انعکاس این اقدام را در جراید خارجه ملاحظه فرموده‌اند و کم و بیش در جراید داخلی هم منتشر شده است بنده عقیده دارم که اولیای دولت باید به این موضوع کمال توجه و دقت را بفرمایند این املاک گر چه تا به حال عوایدش هم صرف امور خیر می‌شده (آشتیانی‌زاده- کمیسیونش کمیسیون خوبی نیست) (محمدعلی مسعودی- آقا بگذارید حرفش را بزند) آقایان شاهدند عواید این املاک خرج نگهداری فقرا و مصرف ساختن

درمانگاه‌ها می‌رسد آقایان نمایندگان ولایات می‌دانند که در اقصی نقاط مملکت جایی که شاید قرن‌ها اسم دارو و دوا نشنیده‌اند در آنجا سازمان شاهنشاهی درمانگاه درست کرده و این اقدام یعنی تقسیم املاک یک اقدام اساسی است (حکیمی - تقسیم نیست آقا فروش است) فروش است ولی مثل تقسیم است اعلیحضرت همایونی که شاید ۴۵۰۰ پارچه آبادی دارند و هر سال میلیون‌ها عایدی آن است با کمال بزرگواری و گذشت صرف‌نظر کردند و فرمودند که تقسیم بشود و قریباً تقسیم می‌شود به عقیده بنده باید عموم متمکنین و سرمایه‌داران به این عمل شاهنشاه تأسی بکنند و خودشان برای تعدیل ثروت و رفاه طبقه کشاورز که توده واقعی را تشکیل می‌دهند فکری کنند (صحیح است) تعدیل سرمایه تنها در مورد املاک نیست تعدیل سرمایه تنها برای مالکین نیست بایستی اموال منقول و غیر منقول همه‌اش تعدیل بشود آن جنایتکارانی که می‌آیند با هزاران وسیله آخرین رمق این مملکت را می‌مکند و پولش را خارج می‌کنند اینها را هم باید در نظر گرفت تنها مالکین و مربوط به مالکیت نیست باید تذکر بدهم که بایستی یک مالیات عادلانه نسبت به سرمایه گرفته شود (مهدی ارباب - همه‌اش را هم به باد می‌دهند) باید به نسبت سرمایه هر کس هر چه دارد اعم از منقول و غیر منقول مالیات بدهد در صندوق‌های تعاونی جمع بشود و دولت با آن پول برای زارعین یا املاک بخرد یا اراضی بایر را دائر بکند این عملی که در تمام دنیا شده در ایران هم که یک مملکت اسلامی است ما مطابق تعالیم دینمان مطابق دستورات دینمان مکلف هستیم که به ضعفا کمک بکنیم ما مکلف هستیم که از این اقدام پیروی بکنیم (کشاورزصدر - اگر خمس و زکات می‌دادند این اموال جمع نمی‌شد) ما باید تأسی بکنیم به مولا امیرالمؤمنین و بدانیم اگر ما این کار را نکنیم خواهندکرد بنده یک قضیه تاریخی را عیناً می‌خوانم:

آقایان می‌دانند که قشون جبار و خونخوار مغول بر دنیای عصر خود تسلط یافت و به بزرگ‌ترین حکومت عصر یعنی حوزه خلافت عباسی دست یافت و المستعصم بالله خلیفه عباسی را کشت و خلافت را بر انداخت نکته‌ای که در تاریخ برجسته مانده و باید درس عبرتی برای همه باشد حرفی است که خان وحشی مغول چند روز قبل از قتل خلیفه به او گفته است و بنده عین عبارت و شرح قضیه را به طوری که خواجه نصیرالدین طوسی در رساله کوچک فتح بغداد نگاشته به عرض می‌رسانم (چون خلیفه نزد هولاکو رسید خواص او را از ائمه و سادات و مشایخ به دروازه کلواز فرود آورده و بعد از آن فرمود تا شهر را غارت کردند و پادشاه به مطالعه خانه خلیفه را حاضر کردند خلیفه را فرمود تا پیشکش‌ها کرد آنچه آورد پادشاه هم در حال به خواص و امرا و لشگریان و حاضران ایثار کرد و طبقی زر پیش خلیفه نهاد که بخورد گفت نمی‌توان خورد گفت پس چرا نگه داشتی و به لشگریان ندادی و این درهای آهنین را چرا پیکان نساختی و به کنار جیحون نیامدی تا من از آب نتوانستمی گذشت خلیفه به جواب گفت تقدیر خدای چنین بود. پادشاه گفت آنچه بر تو خواهد رفت هم تقدیر خدا است و شب را بازگشت. آنگه خلیفه را فرمود که زنانی که با او و پسران او پیوسته‌اند بیرون آورد و به سرای خلیفه رفتند ۷۰۰ زن و ۱۳۰۰ خادم بودند و دیگران را متفرق کردند چون از غارت فارغ شدند بعد از یک هفته اهل شهر را امان دادند و غنیمت‌ها جمع کردند و چهاردهم صفر پادشاه از در شهر کوچ فرمودند خلیفه را طلب کرد و او را آنجا آوردند و پسر میانین را بر عقب آوردند با پنج شش خادم آن روز در آن دیه کار او به آخر رسید دیگر روز پسر مهین را و کسانی را که با او بودند به دروازه کلواز کار او به آخر رسید و زنان و خادمان را متفرق کردند) ملاحظه فرمودید که جواهرات بی‌حد و حصر خلیفه عباسی چون به موقع به مصرف نرسید کوچک‌ترین بهره از آنها نبرد و خلافت و سلطنت و زن و بچه و جان خود و میلیون‌ها مردم بی‌گناه را هم بر سر آن نهاد. آقایان. در هر عصر و زمان متأسفانه خونخوارانی نظیر چنگیز و هلاکو پیدا شده و می‌شوند منتها راه و رسم و اسم و عنوان خود را به مقتضای زمان عوض کرده‌اند به هر صورت بنده عقیده دارم که فکر عاجل و عاقلانه باید برای تعدیل ثروت در این مملکت مثل سایر ممالک بشود بنده معتقد هستم که بایست دستگاه وصول مالیات منظم باشد این خلاصه عرض بنده بود بدترین دستگاه دستگاه فعلی ما است مثلاً برای یک پیشه‌ور جزء ده برابر سرمایه‌اش می‌گیرند و بعد از آن که این بدبخت خسارت زیادی می‌کشد یک مرتبه تشخیص مالیات چند هزار تومانی به چند ریال تبدیل می‌شود برای مثال پرونده‌ای است که بنده یادداشت کرده‌ام از شخصی به نام وصال که بنده او را نمی‌شناسم اول یک میلیون و هشتصد هزار ریال مالیات مطالبه کرده‌اند و کمیسیون‌های متعدد هم چندین مرتبه اخذ این مالیات را تأیید کرده‌اند سپس در مراحل دیگر این رقم به پنج هزار ریال یعنی پانصد تومان تنزل یافته است و من نمی‌دانم آیا آن یک میلیون و هشتصد هزار ریال درست است یا پانصد تومان؟

در خاتمه عرایضم چند نفر از کارمندان شرکت نفت آمده‌اند اینجا و از طرز رفتار شرکت نفت با کارمندان شکایت می‌کنند آقایان اینها حرف‌شان بسیار صحیح و حسابی است من نمی‌دانم شرکت نفت با اینها می‌خواهد چه کار کند می‌گویند ما ضمن خدمت در شرکت نفت چند ماه است مسلول شده‌ایم و معالجه هم کرده‌ایم و حالا به کار قبول نمی‌کنند و شکایتی هم از پزشکیاران رسیده که عیناً تقدیم می‌شود و بقیه وقتم را می‌دهم به آقای دکتر راجی.

دکتر راجی - آقایان اطلاع دارند که بنده اخیراً سفری به خوزستان نمودم اجازه می‌خواهم نکاتی چند راجع به مشاهدات اخیر خود به عرض برسانم.

اولاً عمل هیئت اعزامی مبارزه با مالاریا به حدی خوب انجام شده که تمام مردم در حوزه خرمشهر از این اقدام بی نهایت شکرگذارند زیرا از تعداد مبتلایان به مالاریا فوق‌العاده کاسته شده و همچنین حشرات موذیه دیگر از بین رفته و از این حیث موجبات آسایش اهالی فراهم شده.

البته آقایان می‌دانند که عمل مبارزه با مالاریا باید به طور منظم چند سال ادامه پیدا کند و اگر چنانچه رعایت نظم در عملیات بشود می‌توان امیدوار بود که در مدت سه سال ممکن است ریشه مالاریا را در منطقه‌ای که شروع به مبارزه شده کنده شود ولی اگر نظم مبارزه به هم بخورد یعنی عمل گردپاشی در فصول معین انجام نشود حشرات مقاومت خاصی در مقابل گرد «د د ت» پیدا می‌کنند و کلیه زحمات و خسارات در راه مبارزه بی‌اثر می‌ماند. امیدوارم این عمل در کلیه نقاط کشور انجام گردد.

قبل از این که بنده به خوزستان بروم هفته‌های متوالی در کمیسیونی که مرکب بود از آقایان سناتورهای خوزستان، معاون وزارت دارایی و کلیه نمایندگان خوزستان شرکت می‌نمودم مقصود این کمیسیون عملی کردن قانون مصوبه مجلس شورای ملی راجع به واگذاری اراضی در خوزستان بود در جلسات متعدد در آیین‌نامه قبلی اصلاحاتی به عمل آمد و همچنین پیشنهاد شد که عشر عایدات حاصله از نفت برای عمران خوزستان اختصاص داده شود این پیشنهاد که مورد قبول کلیه اعضای این کمیسیون بود مورد توجه رئیس دولت نیز قرار گرفت و ایشان هم موافقت خود را اصولاً اظهار فرمودند و قرار بود آیین‌نامه مزبور به شکل تصویب‌نامه از هیئت دولت بگذرد.

در ایامی‌که خوزستان بودم در روزنامه اطلاعات طرح آیین‌نامه دیگری را که وزارت کشاورزی تنظیم کرده بود خواندم تصور می‌کنم آیین‌نامه وزارت کشاورزی اصالتاً برای سیستان نگاشته شده و تعجب بنده از اینجا است که چرا قبل از تصویب در جراید منتشر گردیده یقین دارم در این کار سوء‌نیتی نبوده ولی متأسفانه عدم توجه یا عدم همکاری حقیقی وزارت کشاورزی را در این امر نمی‌توان ندیده گرفت بنده مصراً توجه هیئت دولت را راجع به تصویب آیین‌نامه‌ای که در وزارت دارایی مورد قبول قرار گرفته است جلب می‌کنم.

آقایان اکنون که با واگذاری املاک موقوفه پهلوی به ساکنین بزرگ‌ترین قدمی را که لااقل در نیمه قرن اخیر برای مردم کشاورز ایران ممکن بوده برداشته شده یقین دارم تقسیم این اراضی و واگذاری خالصه‌جات دولتی به مردم به قدری مؤثر خواهد بود که تعداد ناراضی‌های کشور را بی‌نهایت تقلیل خواهد داد.

متأسفم که عده‌ای از مالکین با عملی شدن واگذاری املاک مخالف نموده و با تشبت و سخنان بی‌اساس تصور می‌کنند که می‌شود مانع اجرای آن شد این آقایان یا خوابند یا به اوضاع دنیا و حتی کشورهای مسلمان همجوار ما توجه ندارند چه فایده‌ای دارد کسی اراضی وسیع و بی‌پایانی را به نام یک ده در تصرف داشته باشد و نسبت به سطح تولید در آن زمین کمترین اقدامی نکند.

تنها یک ده در خوزستان ۷۲ کیلومتر در ۴۸ کیلومتر وسعت دارد (۱۲ فرسخ در ۸ فرسخ) سه ایستگاه راه آهن هر یک به فاصله چهار فرسخ از این

آبادی می‌گذرد اراضی خالصه زیادی ضمیمه آن گردیده یک حد آن رودخانه شاپور و حد دیگر آن رودخانه کرخه است با همه این تفصیل این آبادی فقط سالی سی و شش هزار تومان یعنی ۸ هزار تومان کم‌تر از مبلغی که صاحب ملک به عنوان مالیات به دولت می‌پردازد اجاره داده شده و اگر سودی در میان باشد مستاجر یا مستاجرین بهره آن را می‌برند. اگر آقایان ملاکین این قبیل اراضی را از لحاظ بذر و آلات مکانیزه کشاورزی، کودهای فسفاته و ازته همان طور که در همه جای دنیا معمول است تقویت نمایند و اصول تجدد در کشاورزی را قبول کنند به جای پنج تخم ۹۰ الی ۱۳۰ تخم برداشت محصول‌شان خواهد بود آن وقت می‌توان گفت که ملاک سود شایسته‌ای برده و سهم زارع نیز قابل توجه است و الّا خوب است همین اراضی و همین خالصه‌جات روی اصول قانون واگذاری اراضی تحت اداره هیئت مدیره‌ای در آیین‌نامه جدید پیش‌بینی شده و آباد شود.

در اتحادیه‌های کارگران آبادان اشخاصی را دیدم که با دست‌های پینه بسته هوش سرشار و فهم فراوان و گفتار منطقی دارند اکثرشان تمام قانون فعلی کار را از حفظ می‌دانستند اول شکایت و اعتراض آنان این بود که همین قانون فعلی که در مرحله آزمایش است درست انجام نمی‌شود

نکته دیگری راکه متذکر می‌شدند این بود که طبق ماده ۱۷ قرارداد قبلی شرکت نفت به زن و فرزند کارگران در مواقع بیماری آن طور که باید توجه نمی‌شده در تهران معلوم شد که وزارت کار به نفع کارگران اقداماتی نموده که امیدوارم موجب استرضای کارگران از این لحاظ بشود و طبق تقاضای اینجانب جناب آقای علم قبول فرمودند که شخصاً به آبادان رفته به شکایات کارگران از نزدیک توجه فرمایند.

اظهارات یکی از آقایان نمایندگان در مجلس شورای ملی وحشتی ایجاد کرده که کارگران به رفقای خود از دادن خون مضایقه کنند بنده در حسن نیت جناب آقای حسین مکی کمترین تردیدی ندارم و کارگری که به ایشان شکایت کرده است که در سال چهار مرتبه از مشارالیه خون گرفته شده آقای مکی را تحت تأثیر احساسات قرار داده است و ایشان هم اظهارات او را در اینجا بیان فرمودند، به گواهی آقای دکتر صالح وزیر بهداری شکایت آن کارگر مورد رسیدگی قرار گرفت و معلوم شد که مشارالیه مبتلا به ناخوشی است که هر ۴ ماه یک بار لازم بوده پنج سانتی‌متر مکعب خون وی را گرفته و آزمایش کنند.

چون دادن خون به بیماران امروز در دنیا به حدی متداول شده که در اغلب مواقع نمی‌توان از آن صرف‌نظر کرد و زندگانی بسی اشخاص مرهون تزریق خون است بنده خواستم این توضیح را بدهم که کارگران و مردم از دادن خون به بیماران و دوستان خود مضایقه نکنند.

متأسفم که باز هم راجع به راه خرمشهر به اهواز باید وقت آقایان را بگیرم. موقعی که بنده در خرمشهر بودم ۲۰۰ کامیون در راه خرمشهر به اهواز به واسطه انسداد راه متوقف مانده بود و روزهای متوالی رانندگان بی‌قوت و غذا مانده بودند حتی یک عمله هم در راه کار نمی‌کرد وزارت راه یک میلیون تومان به مقاطعه‌کار پول داده و یک سال است که این وجه پرداخته شده کجای دنیا به مقاطعه‌کار که اسباب و ادوات کار ندارد و قادر نیست از عهده کار برآید پول می‌دهند که برود اسباب کار تهیه کند حالا مشخصات ساختمان راه را به طوری که شنیده‌ام مقاطعه‌کار خیال دارد عوض کند در بعضی جاها از مقدار خاک‌ریزی کاسته و از سدبندی صرف‌نظر کرده از ضخامت آسفالت می‌خواهد کسر بگذارد و با وجود این در نظر دارد مبلغ ۷ یا ۸ میلیون تومانی که برای انجام مقاطعه تعهد نموده تا حدود ۵۰ درصد بیافزاید. من از آقای وزیر راه خواهش می‌کنم اظهار مرا سؤال تلقی فرموده و برای روشن شدن اذهان توضیحات کافی بدهند اکنون که روی سخنم با جناب آقای وزیر راه است مطلبی را که عده‌ای از پزشکان تهران از بنده خواسته‌اند در اینجا ذکر می‌کنم البته آقایان مسبوقند که روز شنبه ۱۴ بهمن بیمارستان مجلل و کاملی که راه‌آهن ساخته بود به دست اعلیحضرت همایونی افتتاح گردید با داشتن چنین بیمارستانی و با وجود پزشکان ایرانی مجرب چه ضرورتی ایجاب نموده که وزارت راه در مجاورت مجلس بیمارستان دیگری گشوده و بدون اجازه قانونی پزشکان اجنبی را برای آن بیمارستان استخدام کند. به نظر بنده خوب است هر چه زودتر جناب آقای مهندس شریف‌امامی مجوز قانونی استخدام این پزشکان را به مجلس آورده یا آن که این بیمارستان را تعطیل فرمایند و پزشکان خارجی آن را در اختیار سازمان شاهنشاهی یا وزارت فرهنگ به عنوان استاد دانشکده شهرستان‌ها بگذارند. یکی از مقاطعه‌کاران آبادانی به طور محرمانه و با دلسوزی زیاد و احساسات وطن‌پرستی وافری به من می‌گفت اگر ما مخترع نیستیم لااقل آجرپزی که بلد هستیم چرا وزارت دارایی اجازه می‌دهد که آجر و شن و ماسه در کشوری که قسمت اعظمش از صخره و سنگ و شن تشکیل یافته از خارج وارد کنند؟ بنده انتظار دارم وزارت دارایی اجازه ورود آجر و سنگ و شن را از خارج کشور دیگر ندهد.

باز هم از وزارت دارایی تقاضا دارم به اشخاصی که مالیات‌های معوقه خود را در نخلستان‌ها پرداخته‌اند مفاصا حساب داده و موافقت کنند که متصرفین هر چه زودتر بتوانند املاک خود را به ثبت برسانند و به دیوان محاسبات دارایی محل دستود دهند در اجرای این امر به جای ایجاد اشکال به مردم کمک کنند.

در خاتمه عرض می‌شود که در وزارت کشور کمیسیونی به نام کمیسیون عمران بنادر جنوب تشکیل گردیده و پیشنهاد شده که بخشداری‌ها را فرمانداری بنمایند و وکلای خوزستان شرکت ندارد. به هر حال هنوز بندر شاهپور به قدر یک آبادی معمولی ساختمان و ساکن ندارد ولی برای این که ممکن است در آتیه ترقی کند از حالا می‌خواهند آن را فرمانداری کنند (احسنت) رئیس - آقای اعظم زنگنه‏

آقای عزیزاعظم زنگنه - به طوری که خاطر آقایان نمایندگان محترم مستحضر هستند اعلیحضرت شاهنشاه با صدور فرمانی دستور فرمودند که املاک اختصاصی که تقریباً ثلث املاک و اراضی مزروعی ایران را تشکیل می‌دهد با شرایط عادلانه وسیعی به زارعین و کشاورزان با اقساط طویل‌المدت فروخته شود (صحیح است) این اقدام خیر شاهنشاه که مقرون به کمال صلاح و از روی نهایت حزم و دقت انجام گرفته است در خور کمال تحسین و تکریم است موجب گشته از خارج شایعاتی منتشر شود و اخبار مجهولی نشر یابد به این مضمون که مالکین و مخصوصاً نمایندگانی که مالک می‌باشند با این موضوع مخالفت دارند بنده که یکی از نمایندگان مجلس و مالک هستم صریحتاً و با صدای رسا اعلام می‌کنم که تمام مالکین روشنفکر و مال‌اندیش با هر گونه اقدامی که برای رفاه طبقه کشاورز و زارع که مفیدترین و مولدترین طبقات کشور هستند کمال موافقت را دارند (احسنت- احسنت) هم اکنون مالکیتی را می‌شناسم که بدون اغراق نصف بیش‌تر از عواید املاک خود را برای رفاه طبقه کشاورز به کار می‌برند و یا ساختمان درمانگاه‌ها و مدارس خصوصی و راه‌های فرعی و غیره موجبات آسایش این طبقه را فراهم می‌آورند (آفرین) و اصلاً روابط بین اکثریت مالکین ایران و کشاورزان دوستانه و برادرانه است. بنده اعلام می‌دارم که کلیه طبقات روشن‌فکر و اصلاح‌طلب اعم از مالک و غیر مالک با هر گونه اصلاح و تعدیل ثروت (احسنت - احسنت) کمال موافقت را دارند و باید خود آقایان متمکنین اعم از مالکین اموال مزروعی و غیره مزروعی در تعدیل ثروت پیشقدم شوند (احسنت - صحیح است) و همان طور که همه آقایان عقیده دارند با تشکیل صندوق‌های تعاونی باید دولت برای زاعین و دهقانان و بیکاران اراضی تحصیل نماید.

آقایان محترم بنده که یک نفر مالک هستم معتقدم که همه باید به شاهنشاه خود تأسی کنیم (صحیح است احسنت) و در تعدیل ثروت و توجه بیش‌تر به زارعین و دهقانان پیشقدم شویم (صحیح است احسنت) و عقیده دارم که خود مالکین مجلس باید طرحی عادلانه و خداپسند تهیه نمایند و با در نظر گرفتن اصل مالکیت که نزد همه بدون استثنا محترم است در تهیه رفاه مردم و علاقمند کردن بیش‌تر طبقه سوم به کشور بکوشیم (صحیح است احسنت) بنده اعلام می‌دارم که اگر خدای نخواسته اشخاصی پیدا شوند که برخلاف جریان و دیانت بخواهند شنا کنند و مقتضیات روز و زمان و مکان را فراموش کنند خود تیشه بر گرفته در درجه اول به ریشه خود و سپس به ریشه کشور و هم‌میهنان خود زده‌اند (صحیح است احسنت)

بنابراین همان طور که عرض کردم با در نظر گرفتن اصل مالکیت که در مذهب مقدس اسلام و قانون اساسی ما مورد کمال احترام است باید مجلس شورای ملی در تعدیل عادلانه ثروت پیشقدم شود و طرحی دنیاپسند

و بدون دخالت دولت از طرف مجلس تهیه گردد (احسنت آفرین)

رئیس - آقای مسعودی‏

محمدعلی مسعودی - عرض بنده راجع به موضوع اساسی روز بود ولی چون جناب آقای گنجه فرمودند که مطلب فوری دارند لذا بنده وقتم را پس از دو دقیقه به ایشان تقدیم می‌کنم عرض بنده راجع به فروش املاک اعلیحضرت همایونی و این اقدام خداپسندانه ایشان است در این چند روزه دیدم که نظریات مختلفی چه در محافل خصوصی و چه در روزنامه‌ها راجع به آن ابراز شده آنچه که مشاهده شد اکثریت مردمان این کشور معتقدند برای حفظ بقا و استقلال مملکت باید ثروتمندان عموماً از هر طبقه‌ای که هستند باید راضی بشوند که در ثروت آنها تعدیل بشود (صحیح است) حالا این یا مالک است یا کارخانه‌چی است یا مستغل‌دار است یا تاجر است بنده چون تصمیم این بود که راجع به این موضوعات در اینجا اظهار نظر شخصی بکنم و چون وقت نیست این مطلب را برای روز دیگر می‌گذارم و بقیه وقتم را تقدیم جناب آقای گنجه می‌نمایم ولی امیدوارم که عموم مالکین خودشان بنشینند و هر چه زودتر طرحی تهیه بکنند که مدتی طول نکشد در پشت همین تریبون مجلس افرادی بیایند و مجبور بشوند خدای نکرده صحبت‌هایی بکنند (بهادری - تنها مالک نیست باید تمام متمولین این کار را بکنند حتی کارمندان دولت)

رئیس - آقای گنجه

گنجه - عرض بنده راجع به توضیحاتی بود که آقای نورالدین امامی در یکی از جلسات گذشته و همچنین در جلسه امروز راجع به خانواده چاکوتایی‌ها صحبت کردند خواستم این مطلب را برای آقایان روشن کنم که این چاکوتایی‌ها آقای صالح چاکوتاهی و خانواده او در سال ۱۳۱۵ با تعویض املاکشان با املاک خالصه خراب آذربایجان به آنجا آمده و در مدت کمی مشغول عمران و آبادی شدند و تا سال ۱۳۲۰ این وضعیت ادامه داشت و خیلی هم مورد توجه عمومی بودند پس از سال ۱۳۲۰ که اوضاع آن سامان به هم خورد و یک قسمت از مالکین و سایر اشخاص شروع کردند به مهاجرت از آذربایجان بنده در آن سال آنجا بودم و فکر می‌کردم که چون اینها بومی نیستند و از اهالی بومی آذربایجان نیستند شاید اینها قبل از همه مهاجرت بکنند ولی صحبتی که با آنها کردیم گفتند که برای ما شیراز و آذربایجان فرقی ندارد و به همین مناسبت در اینجا خواهیم ماند (صحیح است) و با این که قانون اجازه می‌داد که بروند و املاک خودشان را تصرف بکنند نرفتند و ماندند و بعد از آن روزهای بدبختی و تیره‌تری در سال ۲۴ و ۲۵ پیش آمد با وجود این باز آنجا ماندند و با بومی‌ها و میهن‌پرستان محلی همکاری کردند خوشبختانه جناب آقای فهیمی هم که اینجا تشریف دارند یکی از رجال مطلعی هستند که در امور آذربایجان به خصوص از همه کس بیشتر اطلاع دارند و اکثر آقایان آذربایجانی را فرداً فرد می‌شناسند و برای این که این مطلب روشن بشود و راپورت و گزارش دروغی که به آقای امامی گفته بودند و خودشان هم اینجا گفتند که این طور نبوده بالاخره با مراجعه به وزارت دارایی نامه‌ای در تأیید اظهارات بنده و این که تنها ایشان املاک آذربایجان را در تصرف دارند و املاک شیراز کمافی‌السابق در دست دولت است شرحی نوشته‌اند که تقدیم مجلس می‌کنم (یکی از نمایندگان - بخوانید) برای این که بیش‌تر از این وقت آقایان را نگیرم شرح را نمی‌خوانم و اینجا صراحتاً تصدیق کرده است که املاک شیراز در تحویل دولت است و املاک خالصه آذربایجان را که داده‌اند در دست آنها است و نامه را تقدیم مقام ریاست می‌کنم و هر یک از آقایان بخواهند می‌توانند آن را مطالعه فرمایند.

رئیس - اولاً نظر آقایان هست که بنا شد نطق قبل از دستور به یک نفر بیشتر واگذار نشود اگر بنا باشد که این ۱۵ دقیقه به ۱۰ نفر قسمت شود نمی‌شود بعد از این آقایان دقت بفرمایندکه وقت به یک نفر بیش‌تر داده نشود

فرامرزی - فرقی نمی‌کند جناب آقای رئیس.

امامی‌اهری- در تأیید فرمایشی که فرمودید در جلسه قبل هم مذاکره شد به چند نفر نمی‌توانند وقت بدهند مگر این که تمام وقت‌شان را بدهند.

رئیس - صحیح است در آیین‌نامه هم هست که سه نفر بیش‌تر نباید صحبت بکنند ولی چون گفته شد که ممکن است نمایندگان مطالبی داشته باشند این بود که قرار شد به یک نفر وقت داده شود

نورالدین امامی - آقای رئیس اجازه بفرمایید چون آقای گنجه بیاناتی فرمودند بنده عرضی دارم

رئیس – بفرمایید.

نورالدین امامی - بنده خیلی متأسفم و انتظار نداشتم که بعد از بیانات من جناب آقای گنجه‌ای بیایند اینجا و بیاناتی بفرمایند بنده آن روز راجع به کلیات صحبت می‌کردم و عرض کردم در موقعی که اعلیحضرت همایون شاهنشاهی املاک خودشان را می‌خواهند به اقساط طویل‌المدت به رعایا بفروشند و می‌خواهند در سرمایه‌ها تعدیل بشود دولت چهارصد پارچه آبادی نمی‌دانم در کجا به اشخاص داده و منجمله این موضوع چاه‌کوتاهی را هم شنیده بودم و با توجهی که آقای کفیل وزارت دارایی دارند اگر عرایض من صحیح نبود ایشان می‌بایست تکذیب بکنند ایشان هم تکذیب نفرمودند تا امروز روی اطلاعات خارجی مخصوصاً از جناب آقای دکتر علوی نماینده محترم که وکیل محلی هستند و اطلاعات‌شان خیلی بیش‌تر از بنده هست پرسیدم فرمودند این طور نیست ومن آمدم اینجا و گفتم که آن موضوع صحیح نبود پس نظر شخصی با این آقایان ندارم حالا جناب آقای گنجه‌ای آمدند بیانات بنده را تأیید فرمودند و می‌خواهند این آقایان را به عرش اعلا برسانند در ایران خیلی اشخاص هستند که باید به عرش اعلا برسند (امامی اهری - تأیید فرمایش شما را کردند) بنده وقتی عذز خواستم وقتی خودم گفتم ممکن است اشتباهی شده باشد و نظر شخصی ندارم اینجا این بیانات دیگر مورد نداشت موضوع دیگر جناب آقای نخست وزیر استدعا می‌کنم توجه بفرمایند ضمن بیاناتم چند دقیقه قبل موضوع پزشکیاران را عرض کردم چند جلسه قبل ما قانون گذراندیم و رأی دادیم که حقوق اینها از تاریخ استخدام داده شود وزارت دارایی و وزارت بهداری که این بدبخت‌ها را استخدام کرده‌اند حالا می‌گویند از حقوق خبری نیست یک عده گرسنه هر روز می‌آیند دم در مجلس از شخص آقای نخست وزیر استدعا می‌کنم چون به طوری که معلوم می‌شود به عرایض آقای وزیر بهداری هم در کابینه توجه نمی‌شود از شخص بندگان عالی می‌خواهم که به این موضوع رسیدگی و دستور صادر فرمایند.

مکی - بنده طبق ماده ۹۰ اخطار دارم

رئیس - ماده ۹۰ راجع به چه موضوعی؟

مکی - آقای دکتر راجی عرایض بنده را تحریف کردند.

۳ - معرفی آقای دکتر زنگنه به وزارت فرهنگ به وسیله آقای نخست وزیر

رئیس - آقای نخست وزیر بفرمایید

نخست وزیر - به طوری که آقایان نمایندگان محترم اطلاع دارند چون آقای دکتر جزایری از سمت خودشان استعفا دادند و برکنار شدند لذا جناب آقای دکتر زنگنه را به سمت وزیر فرهنگ به جای ایشان معرفی می‌شود (صحیح است- مبارک است)

مکی - میرغضب آزادی را آوردند

رئیس - آقای مکی بفرمایید.

مکی - بنده در سه چهار ماه قبل راجع به چند نفر از کارگران شرکت نفت آبادان یک بیانی در اینجا کردم و نامه‌هایی هم که آنها نوشته بودند آنها را قرائت کردم بعداً نامه‌ها را به وسیله یکی از مستخدمین مجلس فرستادم خدمت آقای نخست وزیر که اینها چند نفر کارگران شرکت نفت هستند و مدعی می‌باشند که شرکت نفت هر چند یک مرتبه مقداری از خون اینها را گرفته هر دفعه ۲۰ گرم بعد آقای نخست وزیر هم به آقای دکتر صالح وزیر بهداری دستور فرمودند که اینها را معاینه کنند اولاً اینها یک نفر نبودند بلکه چند نفر بودند و آقای دکتر صالح هم اینها را در پایین معاینه‌شان کردند و از ایشان سؤال کردند که مبتلا به مرض بودید؟ جواب دادند خیر و اینها شکایتشان این بود که ما به خاطر شرکت نفت خودمان را به این روز انداختیم و اسکلت شدیم وقتی که آمدند اینجا چند تا اسکلت بودند و شکایت آنها این بوده که حالا چرا کار از کار برکنار کرده‌اند چرا خون ما را که گرفتند ما را بیکار کردند و آقای دکتر صالح هم آمدند اینها را که یک نفر نبودند بلکه چند نفر بودند در همین سرسرا معاینه‌شان کردند بنده خواستم خدمت آقای دکتر راجی عرض کنم که یک نفر نبودند بلکه سه چهار نفر بودند به علاوه اگر احتیاجی به خون جهت کارگران باشد بنده خیال می‌کنم پلاسما در دواخانه‌ها هست و شرکت نفت هم می‌تواند تهیه کند و الان هم در همه جای دنیا که احتیاج به تزریق خون داشته باشند می‌توانند پلاسما تهیه کنند یا خون خشک

دیگر احتیاج به این ندارند که خون کارگران را بگیرند اینها خون ملت ایران را گرفته‌اند بنده ادعایم این است که خون ملت ایران را شرکت نفت مکیده است‏.

۴ - بقیه مذاکره در گزارش راجع به بهداشت شهری‏

رئیس - گزارش بهداشت شهری مسطرح است به پیشنهاد آقای دکتر راجی در جلسه قبل اعلام رأی شده و باید رأی گرفته شود حالا خودشان توضیحی دارند

دکتر راجی - عرض کنم اجازه بفرمایید بنده توضیحی راجع به اظهارات آقای مکی بدهم بعد هم راجع به پیشنهاد خودم

رئیس - ایشان چیزی نگفتند راجع به پیشنهاد خودتان توضیح بدهید

دکتر راجی - چون پیشنهاد دیگری شده و نظر بنده تأمین است پیشنهادم را مسترد می‌کنم

رئیس - پیشنهادی که رسیده قرائت می‌شود.

(به شرح زیر قرائت شد)

پیشنهاد می‌کنم تبصره زیر به ماده ۳ اضافه شود رسیدگی به تخلفات شغلی (غیر جزایی) پزشکان از وظایف نظام پزشکی و در صورت عدم تشکیل آن وظیفه شورای عالی بهداشت است که آیین‌نامه آن طبق نظر کمیسیون بهداری و دادگستری تنظیم می‌شود. خسرو قشقایی- دکتر علوی- رضوی- مرتضی حکمت- دکتر سید امامی- قراگوزلو- دکتر راجی‏

رئیس - آقای دکتر علوی بفرمایید.

دکتر علوی - از آقایان محترم استدعا می‌کنم توجه بفرمایند در این پیشنهاد قید شده است (رسیدگی به تخلفات غیر جزایی صنفی اطبا) در جلسه گذشته یک سوء‌تفاهمی برای بعضی از آقایان محترم ایجاد شده بود و تصور می‌فرمودند به این که منظور ما این بود که محکمه اختصاصی برای اطبا تشکیل بشود و اطبا در آن محکمه محاکمه بشوند و اطبا به محاکم جزایی عادی دادگستری نروند و حال آن که منظور ما این است که در مسائل تخلفات عادی آنها هم مثل افراد عادی در محاکم دادگستری تعقیب شوند ولی یک مسائل فنی و شغلی هست که هیچ ارتباطی با مسائل جزایی ندارد بنده به طور مثال عرض می‌کنم مثلاً یک مریضی که در حین معالجه به طبیب دیگری به طبیب دوم مراجعه بکند و طبیب دوم اگر آن مریض را قبول بکند از لحاظ صنفی مرتکب خلافی شده این اصول پزشکی است که اگر مریض بخواهد به دکتر دیگری مراجعه بکند باید با موافقت طبیب اولی باشد در تمام دنیا این اصل محترم شمرده می‌شود این یکی از تخلفات صنفی است فرض بفرمایید طبیبی در حال مستی مشغول رانندگی است به کلانتری جلب می‌شود و جریمه نقدی می‌شود ولی محکمه اطبا این جریمه را خیلی شدیدتر قائل می‌شود ممکن است مادام‌العمر سلب اجازه طبابت از او بکند طبیبی که در حال مستی طبابت می‌کند حق طبابت ندارد منظور بنده این تخلفات صنفی و غیر جزایی اطبا است که اگر خود اطبا محکمه‌ای داشته باشند به طوری که در تمام دنیا هم این محکمه انتظامی اطبا هست و هیچ بستگی به دادگستری ندارد خود اطبا آنجا رسیدگی بکنند و دامن جامعه را از دست یک عده اشخاص متخلف و خطاکار کوتاه کنند (فقیه‌زاده - ولایات چه کنند) ولایات هم تابع این هستند برای این که نظام پزشکی و شورای عالی بهداشت شعبی دارند در ولایات که به وسیله آن شعب به تخلفات صنفی رسیدگی می‌کنند آقایان اگر بخواهید اطبا با کمال دلگرمی و دقت خدمتگزاری کنند باید اجازه بدهید که اطبا جامعه خودشان را از لوث یک عده اشخاص ناصالح تصفیه بکنند و بتوانند کار خودشان را با حسن وجه انجام بدهند این بود که بنده می‌خواهم از آقایان استدعا کنم که خلط محبث نکنند منظور از این پیشنهاد این است که در مواردی که تخلفات عمومی از طرف اطبا می‌شود همان طوری که دیگران به محاکم دادگستری رجوع می‌شوند آنها هم باید مراجعه بشوند و در آنجا محاکمه شوند ولی در مورد تخلفات صنفی حق رسیدگی با شورای عالی بهداشت و نظام پزشکی است. ‏

صدرزاده - صحیح است مثل تخلفات اداری است

رئیس - آقای اردلان مخالفید (اردلان - بلی) بفرمایید.

اردلان - متأسفانه آقایان نمایندگان محترمی‌که طبیب هستند این تعصب حرفه‌ای آنها را وادار می‌کند که پیشنهاداتی می‌کنند در صورتی که باید توجه بفرمایید که گذشته از طبابت وکیل مجلس شورای ملی هم هستند (دکتر سید امامی - آن را هم در نظر داریم) پریروز جناب آقای دکتر هدایتی این موضوع را خوب اینجا تشریح کردند و وقتی که آقایان این توضیح را خوب گوش کردند مجلس هم به این پیشنهاد رأی نداد و من نمی‌دانم که چطور ریاست مجلس شورای ملی اجازه دادند که مجدداً این مطرح شود (چند نفر از نمایندگان - غیر از این بود) آقا ما باید محاکم اختصاصی را از بین ببریم هر فردی حق دارد به محاکم قضایی از هر فرد دیگری شکایت بکند چه دکتر باشد چه غیر دکتر و محکمه خودش تشخیص می‌دهد که صلاحیت دارد اگر اطلاعاتش کافی نبود از اطبای دیگری نظرشان را می‌پرسد و بعد رأی خودش را می‌دهد آقا در مملکت قوه قضاییه منحصر به یک دستگاه است و آن دستگاه دادگستری است شما چطور می‌خواهید این حق را از دستگاه قوه قضاییه بگیرید و بدهید به شورای عالی بهداشت (دکتر علوی - مانع‌الجمع نیست) مانع‌الجمع است و این صحیح نیست آقا هر فرد این مملکت از هر قبیل که به او تعدی می‌شود باید بتواند به دادگستری شکایت کند شما چطور جلو قوه قضاییه را می‌گیرید قوه قضاییه تنها قوه‌ای است که باید قضاوت بکند چه نسبت به طبیب چه غیر طبیب مثلاً فرض بفرمایید بنده از روی پلی رد می‌شوم و آن پل خراب می‌شود می‌روم از مهندس شکایت می‌کنم آن وقت صنف مهندسین بیایند بگویند که این یک مسئله تخصصی است باید مهندسین بیایند قضاوت کنند شما که می‌خواهید این راه را باز کنید باید متوجه شوید که تمام شئون دنیا دنیای تخصصی است شما در رشته پزشکی تخصص دارید رشته معماری تخصصی جداگانه‌ای دارد شما آن وقت باید برای هر کاری یک صنفی تعیین بکنید و آن وقت شکایت را ببرید آن صنف رسیدگی بکند این که صحیح نیست آقا ما باید یک دادگستری منحصر به فرد داشته باشیم در کشورمان مثل تمام ممالک متمدن دنیا هز شکایتی را او رسیدگی بکند اگر خود قاضی نتوانست مطلب را از کارشناس می‌پرسد نظر شورای عالی بهداشت را می‌پرسد نظر جامعه پزشکی را می‌پرسد بعد روی فکر صحیح خودش قضاوت می‌کند در تمام داوری‌ها این طور است و آقای کشاورز صدر هم یادداشتی مرقوم فدرموده‌اند آن روز آقای دکتر هدایتی هم توضیح فرمودند در هر موردی که لازم باشد و برای محکمه یک چیزی مجهول باشد از کارشناسان مربوطه کسب نظر می‌کند شما می‌خواهید قضاوت را محدود بکنید و محکمه اختصاص به وجود بیاورید این فقط یک تعصب صنفی است که آقایان اطبا را وادار می‌کند که یک همچو پیشنهاداتی بکنند بنده تقاضایم این است که شما در عین حال که طبیب هستید نماینده مجلس شورای ملی هم هستید تمام مملکت را در نظر بگیرید در ضمن آقای رئیس این پیشنهاد رد شده و مجلس مخالفت کرد تمنا می‌کنم پیشنهادتان را پس بگیرید اگر یک دستگاه دادگستری درست داشته باشیم ولی متأسفانه آن دستگاه در مملکت ما نیست، از آقای نخست وزیر مخصوصاً بنده چند مرتبه استدعا کردم و از وزیر دادگستری هم خواهش کردم که تمام کوشش خودمان را بکنیم که یک دادگستری دنیاپسندی به وجود بیاوریم وقتی یک همچو دادگستری داشتیم طبیب، مهندس و هر کس از هر طبقه‌ای باشد باید بدون استثنا در آنجا محاکمه شود قاضی محکمه اگر نتواند هر مطلبی را درک کند از کارشناس مربوطه کسب نظر می‌کند و بعد رأی می‌دهد (صحیح است)

رئیس - آن پیشنهاد سابق راجع به تخلفات از اصول و موازین پزشکی بود این راجع به تخلفات شغلی است و مخصوصاً بین‌الهلالین گذاشته غیر جزایی

کشاورز صدر - فرق نمی‌کند همان هم جزایی است.

رئیس - البته جزایی به محکمه می‌رود، غیر جزایی همان طور باید صنفی باشد.

کشاورزصدر - کی تشخیص بدهد؟

رئیس – شورای عالی بهداشت. باید رأی گرفت عده کافی نیست آقای وزیر بهداری.

وزیر بهداری - بنده تصور می‌کنم که یک سوء‌تفاهمی ایجاد شده برای جناب آقای اردلان راجع به این موضوع برای این که آقای دکتر علوی و آقای دکتر راجی نگفتند که اگر طبیبی تخلف جزایی داشت آن به محاکم جزایی نرود. منظور این بود که یک دفعه یک اتفاق یا یک تخلف برای یک طبیب می‌افتد که تخلف صنفی است، محکمه بدون این که اطلاع صحیح داشته باشد می‌رود به عنوان جلوگیری از تبانی یک طبیبی را می‌گیرد و حبس می‌کند و بعد هم مدتی

نگاه می‌دارد و بعد هم می‌گوید برو این قبیل قضایا اتفاق افتاده مقصود آقای دکتر علوی و سایر آقایان این است که در مورد تخلفات صنفی نظر نظام پزشکی و شورای عالی بهداشت که خود آن هم مصوب مجلس شورای ملی است نظر آنها را جلب بکنند قبل از این که یک قاضی تصمیم بگیرد که یک پزشکی را بگیرد و به عنوان جلوگیری از تبانی حبس بکند برود از صنف از شورای عالی بهداشت از جامعه پزشکی قانونی بپرسند و جلب نظر بکنند منظورشان این است و الّا اگر یک کسی یک خطای جزایی کرد، دکتر یا یک کس دیگر فرق نمی‌کند او را می‌گیرند مطابق مقررات مملکت هر عملی هم که انجام داده باشد او را مجازات می‌کنند. منظور آقای دکتر این بود که اگر این تخلف صنفی بود از صنف بپرسند و جلب نظر صنف را بکنند. و یک مطلب دیگری را هم لازم بود به آقایان عرض کنم چه بسا دیده‌ایم که طبیبی را محاکم محکوم نکرده در صورتی که اگر می‌دادند دست خود ما، محکوم می‌کردیم، چرا؟ به دلیل آن که واردیم اولاً همدیگر را می‌شناسیم یکی و دوم تخلفات صنفی را ما می‌توانیم تشخیص بدهیم که این تخلف کرده یا نکرده، بنابراین ما یک کمکی می‌شویم به این دستگاه دادگستری با این توضیح تصور می‌کنم نظر آقای دکتر علوی را آقایان استقبال بفرمایند ایشان نمی‌گویند طبیب را بگذارند در طبق اخلاص و طبیب از تمام صنف‌ها بالاتر است و نبایستی که محاکمه بشوند در عدلیه، نخیر طبیب را محاکمه بکنند، کار بدهم اگر کرده حبسش هم بکنید. تخلف کرد پدرش را هم در بیاورید ولی در موارد صنفی قبل از این که کاری بشود اصولاً این مطلب را از شورای عالی بهداشت یا جامعه پزشکی قانونی که از هر حیث وارد به این کار است بپرسید و آن وقت اقدام کنید، مقصود ایشان این است.

اردلان - فقط تعصب صنفی است آقا صحیح نیست.

رئیس - رأی گرفته می‌شود پیشنهادی که آقایان کرده‌اند، توجه بفرمایید مجدداً قرائت می‌شود

(به شرح سابق قرائت شد)

آقایانی که با این پیشنهاد موافقند قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد.

دیگر در ماده ۳ پیشنهادی نیست، رأی به خود ماده گرفته می‌شود.

اردلان - بنده تقاضای تجزیه می‌کنم.

رئیس - نسبت به کدام قسمت؟

اردلان - همین تبصره را تقاضای تجزیه می‌کنم.

رئیس - پس اول رأی می‌گیریم به ماده ۳ بدون این تبصره ..

دکتر معظمی - پیشنهاد تجزیه باید در آخر بشود.

رئیس - آقایانی که موافقند قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد رأی می‌گیریم به تبصره‌هایی که حالا مطرح شد آقایانی که موافقند قیام کنند (اکثر برخاستند) تصویب شد حالا باید به مجموعش رأی گرفت. آقایانی که با مجموع موافقند قیام کنند (اکثر برخاستند) تصویب شد ماده ۴ قرائت می‌شود

(به شرح زیر قرائت شد)

ماده ۴ - وزارت بهداری موظف است مرکز و مؤسسات و اماکن خطرناک یا ناسالم یا ناراحت را به موجب آیین‌نامه تعیین و طبقه‌بندی نموده و برای هر یک از لحاظ لزوم خارج شدن از محوطه شهر و رعایت دستورات فنی و بهداشتی مقررات خاصی تهیه و آگهی نماید صاحبان این قبیل مؤسسات موظف به انجام دستورهای فنی و بهداشتی مقرره بوده و در صورت تخلف در دفعه اول بهداری به متخلف کتباً اخطار خواهد نمود که ظرف مهلت معینی که نسبت به اهمیت موضوع از یک هفته تا چهار ماه تجاوز ننماید مقررات مذکور را به موقع اجرا گذارده و پس از گذشتن مهلت مزبور در صورتی که مطابق اخطار عمل ننموده دادگاه به اتقاضای بهداری بر حسب مورد او را به رفع خطر و مرتفع ساختن موجبات عدم سلامت و یا ناراحتی به هزینه خود و یا تعطیل محل کار محکوم خواهد کرد این حکم موقتاً اجرا می‌شود به علاوه متخلف از ده روز تا ۲ ماه حبس تأدیبی محکوم خواهد شد.

رئیس - این لایحه بهداشت ۱۵ ماده است و چند جلسه وقت مجلس را گرفته است اگر توجه بیشتری بشود و در موقع رأی دادن آقایان حضور داشته باشند زودتر تمام می‌شود آقای کشاورز صدر مخالفید؟

کشاورزصدر - بله

رئیس - بفرمایید

کشاورزصدر - بنده تعجب می‌کنم که چرا وقتی یک موضوعی به مجلس می‌آید یک مسائلی مخلوطش می‌شود که انحراف حاصل می‌کند از آن اصول اولیه همه کس به پزشکان و جامعه پزشکی احترام می‌گذارد ولی انصاف هم که خوب چیزی است باید یک قدری آقایان نمایندگان گوش بدهند قاضی اگر وقتی بخواهد به کار یک طبیبی رسیدگی بکند محکمه می‌گوید یک طبیب متخصص بیاید و جلب نظر او را بکنیم. مطلب اصولی و اساسی را آقای اردلان فرمودند ما می‌خواهیم محاکم اختصاصی از بین برود پس فردا اگر وزارت دارایی آمد گفت در اداره مالیات بر درآمد یکی از مأمورین من دزدی کرده و دزدی هم چون یک دزدی فنی است و از عایدات است و می‌خواهم که با جلب نظر مأمورین وصول مالیات محاکمه بشود چه خواهید گفت والله به خدا این برخلاف اصل است من تعجبم در این است که هنوز مقررات تخلفات صنفی وضع نشده است ما می‌آییم می‌گوییم که این در صلاحیت کیست؟ این را بگذارید همان موقع که آمد بعد پیشنهاد تجزیه می‌آید و باز می‌افتد به اشکال. آقایان اطبا ولی این صحیح نیست درست نیست مثل این که بگویند محاکم عدلیه وکلای عدلیه را حق ندارند تعقیب بکنند مگر این که اجازه بگیرند از کانون وکلا این برخلاف قانون اساسی است (رئیس - این مطالب که مربوط به ماده ۴ نیست) اما راجع به این ماده بنده آن دفعه گفتم آقا برای این مردم تهران که اکثر از کسانی هستند که تمام در آمدها را از خارج بر می‌دارند و می‌آورند اینجا بهداشت کافی داریم بهداشت شهرستان‌ها را من مخالفم علناً می‌گویم بهداشت برای آن کارگر کارخانه مادر مرده باید درست کرد و آن را هم گذاشت گردن آن صاحب کارخانه گردن کلفتی که تمام دلارها را برداشته برده خارج. شما هی می‌آیید اینجا می‌گویید هی تهران، هی تهران، خدا بگویم زیر و زبرش بکند. جنابعالی آقای دکتر صالح مرد صالحی هستید ولی همیشه که در رأس وزارت بهداری نیستید و جنابعالی هم در جزء جزء امور مختلف که نمی‌توانید نظارت کنید الان می‌گویید دستوری که ما اعلام می‌کنیم برای رعایت بهداشت این اجرا بشود من قبول دارم ولی آیا آن پاسبان و آیا آن مأمور تفتیش و مأمورین بازرسی که می‌خواهند این کار را رسیدگی بکنند دوباره وسیله به دستش نمی‌افتد که آن بیچاره بقال و چقال بدبخت و سبزی‌فروش را زیر مهمیز بکشند؟ این یک مختصر راه باریکی که برای اعاشه خودش و زنش یک بخور و نمیری دارد آن را هم ببرند والله به خدای واحد قسم است اگر مأمورین شما بروند آنجاها که رقص می‌کنند آنجاها که دانسینگ، مانسینگ می‌گویند بلد نیستم و نرفتم والله بالله اگر بروند آنجا و تعقیب بکنند شما اگر توانستید کسی را که مهمانخانه باز کرده و سی و پنج هزار تومان مشروب خارجی در آنجا می‌فروشد تعقیب کنید اگر مأمور شما رفت آنجا گفت چرا اینجا مشروب می‌فروشی اگر بازرس رفت آنجا و گفت که چرا دود زیاد است و پنجره‌ات را باز نکردی؟ اینها مقرراتی است که وضع می‌شود برای طبقه پایین برای مردم فلک‌زده برای آنهایی که نان به ما می‌دهند، می‌خوریم می‌آییم اینجا که مقررات وضع بکنیم که آزار برسانیم به آنها. شما مگر خیال می‌کنید که مقررات ما نداریم؟ والله به خدا مقررات داریم قانون داریم، اجرا نمی‌شود. من پشت این تریبون عرض می‌کنم یک روزنامه هم گرفته‌ام کشاورز آزاد بالایش شعارش این است که حکومت باید از بین کشاورز و طبقه رعیت و کارگر بیرون بیاید و تا اتکا به کشاورز و کار نکند حکومت نیست نباید به جاهای دیگر اتکا بکند. حکومت را باید طبقه واقعی مملکت کسبه، مستخدمین جزء کارگر کشاورز بکند کشاورزصدر هم علمدار و نوکر آنها است (دکتر مجتهدی -راستی راستی شما به گفته خودتان ایمان دارید؟) شما مثل این که خودتان به خودتان ایمان ندارید. من بی‌شرفم اگر به این که می‌گویم ایمان نداشته باشم. باید این فکر از دماغ همه بیرون برود که آن مردم بدبخت که چیزی ندارند مالیات بدهند الان تمام مالیات را طبقه پایین می‌دهد بیایید مردانگی کنیم و تکیه بکنیم به این طبقه و جز این طبقه کسی را نشناسیم این است که استدعای من از حضور آقایان این است که در اینجا هر وقت وزیر یا رئیس‌الوزرا یا وکیل می‌آید پشت تریبون یک قدری امتحان کنند از آنها حمایت کنید که والله این شهر، شهر گفتن که این شهر مملکت را ویران‏

کرد که خدا ویرانش کند این تهران را.

حاذقی - اصلاحش بکند.

رئیس - آقای وزیر بهداری

وزیر بهداری - آقای کشاورزصدر به عنوان مخالف صحبت فرمودند ولی در حقیقت موافق بودند

برای این که ایشان می‌گویند که از طبقه ضعیف باید حمایت کرد. بنابراین عرض کنم (کشاورز صدر - بگویید که وزیر آنها هستم) بسیار خوب وزیر آنها هستم بنابراین نظر ایشان با این لایحه موافق است. خاطر آقایان هست پایین شهر این مردم بدبخت بیچاره به قول آقای کشاورز صدر این بیچاره‌ها و بدبخت‌ها که ساکن پایین و جنوب شهر هستند چقدر دود خورده‌اند چقدر خاک خورده‌اند این لایحه برای همین است که دود توی حلق مردم پایین شهر نرود که نمی‌توانند راه بروند با یک زحمتی آمدیم حالا یک قانونی می‌گذرانیم که اگر اماکن ناراحتی یک نفر آمد کسی آمد پشت در خانه شما یک کارخانه چرم‌سازی درست کرد آب چرم و این کثافات را از توی خانه‌تان رد کرد بتوانید بگویید این کار را نکن و بگویید به موجب قانون به تو اخطار می‌کنیم که جایت را عوض کن پس این لایحه مال ضعفا است، مال بیچاره‌ها است مال بدبختی‌هایی است که ممکن است دچار این اشکالات بشوند پس جنابعالی با این لایحه موافق بودید و مخالفتی نداشتید مقصود آقای کشاورزصدر این بود که بیش‌تر به این طبقات رسیدگی شود و بنده هم صد در صد به نظر ایشان موافق و امیدوارم نظر ایشان تأمین شود.

غلامرضا فولادوند - آقای رئیس بنده مخالفم آقای کشاورز صدر موافق بودند

رئیس - آقای حاذقی موافقید؟

حاذقی - بلی

رئیس - آقای نورالدین امامی موافقید؟

نمایندگان- نیستند

رئیس - آقای فولادوند بفرمایید.

غلامرضا فولادوند - جناب آقای وزیر توجه بفرمایید آقای کشاورز صدر فرمایشات بسیار پسندیده‌ای کردند ولی به عقیده بنده مربوط به این ماده نبوده، این ماده این است که اگر مراکز خطرناکی از لحاظ قسمت اهالی شهر در شهر بود با اینها وزارت بهداری امر کند که در ظرف یک هفته تا سه ماه (دکتر مجتهدی - تا چهار ماه) از شهر خارج شوند و اگر خارج نشدند اینها را مجازات کنند عین این ماده را ما داریم در دوره ۱۵ عین این ماده ضمن یک تبصره‌ای تصویب شد و جناب آقای رئیس‌الوزرا دستور فرمودند اجرا کنند، روزی هم که ما تصویب کردیم فقط به اسم کوره‌پزخانه‌ها بود که سلامت ناحیه جنوب شهر را از بین برده بودند در موقع اجرا که قبل از آن که جناب آقای رزم‌آرا رئیس‌الوزرا بشوند و در زمان ایشان مأمورین شروع کردند به آزار مردم یعنی قانون فقط کوره‌پزخانه بود، ولی رفتند نعل‌بندها را هم گرفتند سراج‌ها را هم گرفتند و به قدری آزار دادند که آقای نخست وزیر دستور دادند اجرا نکنند نسبت به کوره‌پزخانه‌ها یک مقداری اجرا کردند نسبت به بقیه آقای نخست وزیر دستور دادند از آزار مردم خودداری بکنند حالا هم این یک ماده‌ای است جناب آقای وزیر خیلی کلی توجه کنید این ماده بسیار کلی است فردا شروع می‌کنند به آزار به تمام کسبه بدبخت شهر البته باید دقت کرد و یک رعایت دیگر هم باید بکنید و آن این است این که اینجا قید شده از یک هفته تا سه ماه این کافی نیست (مخبر - چهار ماه است) برای بعضی‌ها چهار ماه هم کافی نیست بعضی، مؤسسات هست که به قدر یک اداره بزرگ دستگاه دارد. این سه ماه چهار ماه ساخته نمی‌شود اگر می‌خواهیم واقعاً قانونی بگذرد که به حال مردم مضر نباشد باید این مدت زیاد بشود آن کارخانه‌چی هم که آمده یک کارخانه درست کرده و از نظر حفظ سلامت مردم باید برود بیرون البته باید برود سلامت مردم تأمین باشد ولی باید آن قدر مهلت داشته باشد که بتواند برود یک مؤسسه‌ای بسازد این است که بنده عرض می‌کنم که در این ماده بایستی نهایت دقت را کرد سه ماه هم کم است به عقیده بنده باید از یک هفته تا یک سال باشد (وزیر بهداری - نه آقا زیاد است) از یک هفته تا یک سال با تشخیص وزارت بهداری بعضی‌ها یک هفته، بعضی‌ها را شما واقعاً اگر تشخیص دادید که قبل از یک سال نمی‌تواند کارخانه را بیرون ببرد بیش‌تر مهلت بدهید به تشخیص وزارت بهداری خواهد بود.

رئیس - پیشنهاد کفایت مذاکرات از آقای دکتر سید امامی رسیده قرائت می‌شود

(به شرح زیر قرائت شد)

پیشنهاد می‌نمایم پس از آن که یک مخالف و موافق صحبت کردند مذاکره در ماده ۴ کافی باشد و پیشنهادات خوانده شود دکتر سیدامامی.

رئیس - آقای دکتر سیدامامی‏

دکتر سید امامی - عرض کنم همان طوری که جناب آقای رئیس فرمودند و آقایان هم همه مسبوق هستند این لایحه خیلی طولانی است و مطالب مهمی تویش هست که باید زودتر به تصویب برسد و اگر آقایان بخواهند در هر ماده این قدر صحبت شود و مذاکره بشود، وقت مجلس خیلی گرفته می‌شود آقایان اجازه بدهند وارد پیشنهادات بشویم و سعی بفرمایند کم‌تر پیشنهاد بدهند و کم‌تر در اطراف این لایحه صحبت شود تا به یک جایی برسد.

رئیس - آقای ارباب‏

مهدی ارباب - چون یک موضوعی روشن نشده لازم دیدم ضمن مخالفت با کفایت مذاکرات ذهن آقایان را بیش‌تر متوجه کرده باشم راجع به این مؤسساتی که مضر به سلامت و آسایش مردم هست آقایان شاید همه گرفتار نیستند بنده از جمله یکی را به عرض آقایان می‌رسانم که یک کارخانه‌ای است که اطاق اتوبوس می‌سازد در سه راه امین حضور سر و صدای این کارخانه یک عده‌ای را مبتلا به مرض هیستری کرده هشت سال است مردم شکایت می‌کنند و به جایی نمی‌رسد این تبصره‌ای که در دوره گذشته گذشت بنده قرائت می‌کنم تبصره جزء قانون بودجه ۱۳۲۸ است در ۲۳ تیر ماه ۲۸ تصویب شده عین تبصره ۳۰ این است از تاریخ تصویب این قانون ایجاد تأسیسات و کارگاه‌هایی که منافی بهداشت و موجب سلب آسایش مجاورین باشند در شهرها و حومه ممنوع است و آنچه در شهرها و حومه موجود است، صاحبان آنها باید در ظرف شش ماه به محل مناسبی در خارج شهر منتقل نماید وزارت کشور مأمور اجرای این قانون است این قانون جز در دوره جناب آقای رزم‌آرا که مردم را از دود و خاک نجات داد دیگر هیچ قسمتش اجرا نشده مأمورین سابق شهرداری هم مرتب پول می‌گرفتند و هی مدت اجرا را تمدید می‌کردند آقا سلامت و آسایش مردم آقایان بر منافع یک مؤسسه‌ای ترجیح دارد شما آقایان هم ترجیح بدهید سلامت مردم را در نظر بگیرید و نگذارید یک نفر برای نفع شخصی خودش یک محله‌ای را آزار بدهد بنده مخالفتم را پس می‌گیریم.

رئیس - باید رأی گرفته شود

ارباب - بنده پس می‌گیرم

رئیس - وقتی مخالف هم که نباشد، پیشنهاد کفایت مذاکرات که شده باید رأی گرفته شود، رأی گرفته می‌شود به کفایت مذاکرات آقایانی که موافقند قیام کنند (اکثر بر خاستند) تصویب شد هشت پیشنهاد رسیده است در این ماده قرائت می‌شود

(به شرح زیر قرائت شد)

اینجانب پیشنهاد می‌نمایم در ماده ۴ پس از کلمات اماکن خطرناک یا ناسالم یا ناراحت اضافه شود، و اماکنی که مسبب فساد اخلاق بوده همچنین مزاحمت مجاورین را فراهم نمایند دکتر سیدامامی‏

کشاورز صدر - پیشنهاد بنده راهم قرائت بفرمایید

نورالدین امامی - جناب دکتر پیشنهاد خیلی خوبی است یک قدری گنگ است یک قدری تصریح بفرمایید که یک پیشنهاد خیلی خوب و نافعی است

رئیس - آقای دکتر سید امامی بفرمایید.

دکتر سید امامی - در ماده ۴ می‌گویید دولت موظف است مرکز و مؤسسات و اماکن خطرناک ناسالم یا ناراحت هر کلمه‌ای یک موردی دارد خطرناک بر آن جاهایی است که ممکن است خطر برای همسایه داشته باشد مثل بنزین‌فروشی و یک کارخانه‌ای که ممکن است موجب حریق بشود، ناسالم جاهایی است که ممکن است تولید کثافت بکند یک جا هست که آنجا زباله می‌ریزند یا جایی است که یک مریضی بخوابانند که نباید بخوابانند، ناراحت یک جایی است که تولید صدا می‌کند، عملیاتی می‌شود که همسایه را ناراحت می‌کند، یک عملیات به خصوصی می‌شود که ما در این قانون نداشتیم مثل جاهایی که مثلاً زنان ولگرد منزل می‌کنند، توجه بفرمایید آقا یک موضوع مهمی است که الان مشغول هستند در شهرها و می‌خواهند آنها را از آن منازل خارج کنند و برای آنها کساری تهیه کنند چون اغلب آنهایی که آنجا هستند از روی بیکاری و استیصال است. این نظر هست ولی این دچار اشکال شده است برای این که یک قانونی نیست و الان نمی‌توانند از گذاشتن این لفظ بنده مقصودم این بود که اماکنی که تولید فساد می‌شود و برای همسایه‌ها خیلی اسباب زحمت است مثل این که اگر یک همچو جایی باشد برای مردم خیلی اسباب زحمت است، همسایه‌ها هم در عذابند اشتباهاً می‌آیند در آنها را می‌زنند و چاقوکشی می‌شود این بودکه بنده این کلمه را اضافه کردم و خواهش می‌کنم که آقایان موافقت بفرمایند.

وزیر بهداری - قبول کردم

غلامرضا فولادوند - بنده مخالفم

رئیس - بفرمایید

غلامرضا فولادوند - آقای دکتر منظورشان فاحشه‌خانه‌ها است پس صریحاً اگر در پیشنهادشان بنویسند فاحشه‌خانه‌ها، شیره‌کش‌خانه‌ها و تصریح بفرمایند من موافقم این کلمه کشدار است و فردا مردم گرفتار می‌شوند روشن بنویسند فاحشه‌خانه و شیره‌کش‌خانه

دکتر سید امامی - بنده خواستم این لغت را استعمال نکنم. ‏

رئیس - آقای دکتر طبا

دکتر طبا (مخبر) - بنده اصلاً گمان می‌کنم نظر آقای دکتر سید امامی در همین ماده چهار تأمین است، وقتی که نوشته شد اماکن خطرناک یا ناسالم من گمان می‌کنم طبعاً شامل اماکن فساد هم می‌شود ایشان هم اگر می‌خواهند که پیشنهادی بکنند همان نظر آقای فولادوند را بنده موافقم که صریحاً عبارت فاحشه‌خانه فقط اضافه شود اگر نه گنگ است و مبهم. ‏

رئیس - می‌نویسند اماکن منافی عفت

مخبر - اماکن منافی عفت را بنده موافقم

رئیس - حالا این قرائت می‌شود آقایان توجه بفرمایند چطور اصلاح شده

(به شرح زیر قرائت شد)

اینجانب پیشنهاد می‌نمایم در ماده ۴ پس از کلمات اماکن خطرناک یا ناسالم یا ناراحت اضافه شود، و اماکنی که منافی عفت عمومی و سبب فساد اخلاق بوده هم چنین مزاحمت مجاورین را فراهم می‌نماید

وزیر بهداری - آقا قبول کردیم رأی بدهید

رئیس - رأی گرفته می‌شود به این پیشنهاد آقایانی که موافقند قیام کنند (اکثر برخاستند) پیشنهاد دیگر قرائت می‌شود

(به شرح زیر قرائت شد)

پیشنهاد می‌کنم تبصره ذیل به ماده اول اضافه شود،

صاحبان کارخانه‌جات چه خصوصی و چه دولتی و مالکین مکلف هستند با برنامه‌ای که وزارت بهداری تهیه و به آنان ابلاغ می‌نماید موجبات تأمین بهداشت و نظافت کارگران و کشاورزان و عائله آنان را فراهم سازند، بدیهی است هر کارفرما و هر مالک باید نسبت به کارگر و کشاورز خود به ترتیبی که برنامه معین می‌شود اقدام نماید، کشاورزصدر

رئیس - آقای کشاورز صدر

کشاورز صدر - بنده خیلی خوشوقتم که می‌بینم نمایندگان محترم مجلس همه توجه دارند به این که یک کاری به نفع این طبقات بکنند و این مایه کمال خوش‌وقتی است، یک نکته‌ای اینجا عرض می‌کنم و مرخص می‌شوم و می‌گذارم به نظر پاک آقایان و آن این است که برزگر و کارگر به منزله اعصاب و عضلات یک کشوری هستند. هیچ کس راضی نیست که اعصاب و عضلاتش ضعیف یا مریض باشد، از این جهت است که بنده پیشنهاد کردم که صاحب کارخانه و مالک ملک، اعم است یعنی همان مالک یک شمیری خرده مالک هم برای آن برزگر یک مبلغی را قبل از نان خوردن خودش برای بهداشت کسی که بیل دستش است اختصاص بدهد و یا برنامه‌ای که وزارت بهداری تهیه می‌کند و از جناب آقای دکتر صالح که خودشان را الان اینجا وزیر کارگران و برزگران معرفی کردند و حتماً هم این طور است این هم یک نوع کارگری است ایشان لطفاً از حالا که نمایندگان محترم تصویب می‌فرمایند این را این برنامه را تعیین بفرمایند و ابلاغ کنند و جناب آقای نخست وزیر هم سفارش بکنند که این برنامه که به دست مأمور دولت افتاد اسباب مزاحمت برای افراد نشود بنده هیچ عرض دیگری ندارم. و اجمالاً عرض می‌کنم که یک کسی یعنی هر کس که یک سهمی از مزایای مملکت داشته باشد باید به فکر کارگر و برزگر باشد یک شعری هم هست می‌خوانم و مرخص می‌شوم‏

ای صاحب کارخانه و مالک مال

بزدای ز قلب کارگر زنگ ملال‏

آسایش تو بسته به آسایش اوست

راحت ز تو رنج از او محال است محال‏

رئیس - آقای دکتر راجی‏

دکتر راجی - با آن که پیشنهاد جناب آقای صدر کشاورز کاملاً مورد تأیید بنده است چون با قانون کار بیش‌تر تناسب دارد بنده اینجا مخالفت می‌کنم چون بهداشت کارگر در قانون کار پیش‌بینی شده فقط قسمتی که مربوط می‌شود به کشاورزی و آقای صدر کشاورز پیشنهاد کردند خیال می‌کنم فقط کشاورزان بگذارند بهتر است برای این که برای کارگران در قانون کار پیش‌بینی شده است

بعضی از نمایندگان - پس گرفتند

کشاورز صدر - من حق پس گرفتن ندارم

رئیس - رأی گرفته می‌شود به پیشنهاد آقای کشاورز صدر آقایانی که موظفند قیام کنند (عده کمی برخاستند) تصویب نشد کشاورزصدر - معلوم است که تصویب نمی‌شود

رئیس - پیشنهاد دیگر قرائت می‌شود

(پیشنهاد آقای ارباب به شرح زیر قرائت گردید)

متخلفین از اجرای تبصره ۳۰ از ماده ۲ قانون بودجه ۱۳۲۸ با شش ماه حبس تأدیبی محکوم خواهند شد

دکتر طبا - این اصلا قابل طرح نیست

رئیس - آقای ارباب

ارباب - عرض کنم انشاء‌الله آقای دکتر که رئیس مجلس شدند آن وقت می‌توانند بفرمایند که قابل طرح هست یا نیست چون با نظر رئیس مجلس است از طرفی این تبصره‌ای است که قبلاً توضیح دادم چون نظر بنده با تصویب این ماده ۴ تأمین می‌شود این است که پیشنهادم را پس گرفتم‏.

رئیس - پیشنهاد دیگر قرائت می‌شود

(پیشنهاد آقای دکتر کاسمی به شرح زیر قرائت شد)

پیشنهاد می‌کنم در ماده چهار به جای محوطه شهر، کلمه (از آن محل) گذاشته شود

رئیس - آقای دکتر کاسمی‏

دکتر کاسمی - این در ماده ۴ نوشته شده است «برای هر یک از لحاظ لزوم خارج شدن از محوطه شهر» بنده پیشنهاد کردم کلمه محوطه شهر برداشته شود و به جای آن از آن محل گذاشته شود دلیلم هم این است که اولاً وقتی که یک مؤسسه‌ای در یک نقطه شهر صلاح ندانست وزارت بهداری ممکن است در یک نقطه دیگر که مجاور خانه‌ها نباشد اجازه بدهد ولی به طور مطلق بگوییم از محوطه شهر آن وقت اسباب اشکال می‌شود این یکی ثانیاً اگر ما محوطه شهر را گفتیم آن وقت قسمت‌های دهات را به کلی جدا کردیم و حال آن که ممکن است یک شخصی بیاید در وسط یک دهکده آبادی یک جذامخانه درست کند وزارت بهداری نباید اجازه بدهد که یک جذامخانه در یک نقطه‌ای باشد که کاملاً دور از آبادی و تماس با مردم آن ده باشد وقتی کلمه محوطه شهر گذاشتیم دیگر آن وقت نمی‌توانیم بگوییم آن جذامخانه از آن ده برداشته شود با این که این قانون نه تنها برای شهرها است بلکه باید رفته رفته تعمیم پیدا بکند و در دهات و قصبات هم به موقع اجرا گذاشته شود بنابراین اگر جناب آقای وزیر بهداری عنایت بفرمایند محوطه شهر به جایش آن محل گذاشته شود که دست وزارت بهداری هم در این جور موارد باز باشد.

رئیس - آقای امامی‌اهری‏

امامی‌اهری - جناب آقای دکتر کاسمی البته نظرشان صحیح است ولی بنده تصور می‌کنم این پیشنهاد نظرشان را تأمین نمی‌کند برای این که ماده ۴ این است وزارت بهداری موظف است مرکز و مؤسسات و اماکن خطرناک یا ناسالم یا ناراحت را به موجب آیین‌نامه تعیین و طبقه‌بندی نموده و برای هر یک از لحاظ لزوم یا خارج شدن از محوطه شهر و رعایت و مقررات فنی و بهداری مقررات خاصی تهیه و آگهی نماید بالاخره منظور تأمین بهداشت شهر است فرض بفرمایید من‌باب مثال همان مثالی که فرمودید همان جذامخانه بالاخره یک افرادی عده‌ای از اهالی مملکت مبتلا به یک امراض می‌شوند اینها باید معالجه بشوند منتها برای بهداشت افراد شهر گفته شد خارج از محوطه شهر باشد در یک فرسخی یا دو فرسخی شهر باشد در صورتی که از آن محل معنی و مفهومی ندارد از آن شهر منظور شهر است ممکن است قید شود از محوطه شهر یا ده یا قید شود به یک فرسخی یا دو فرسخی شهر چون محل منظور حضرتعالی را تأمین نمی‌کند ممکن است اینجا قید شود در یک فرسخی یا دو فرسخی آن نقطه‌ای که جمعیت است خلاصه نظر بنده این است که آن محل منظور حضرتعالی را

تأمین نمی‌کند بلکه در آینده اسباب زحمت هم می‌شود ممکن است بگذارند از محوطه شهر و آبادی

وزیر بهداری - حومه شهر هم اضافه شود.

دکتر کاسمی - برای این که نظر آقای امامی تأمین شود می‌گذاریم از محوطه شهر یا آبادی.

وزیر بهداری - با حومه موافقم

دکتر کاسمی - جناب آقای وزیر بهداری موافقت کردند محوطه شهر و حومه بنده هم موافقم

رئیس - به عنوان شهر و حومه رأی گرفته می‌شود رأی گرفته می‌شود به پیشنهاد آقای دکتر کاسمی با این اصلاح شهر و حومه آقایانی که موافقند قیام کنند (اغلب برخاستند) تصویب شد پیشنهاد آقای دکتر معظمی قرائت می‌شود

(به شرح زیر قرائت شد)

پیشنهاد می‌کنم تبصره ذیل به ماده ۴ اضافه شود وزارت بهداری مکلف است یکی از قسمت‌های موجوده بیمارستان‌ها را برای معالجه و بستری نمودن بیماران مبتلا به افیون و شیره اختصاص دهد.

رئیس - آقای دکتر معظمی‏

دکتر معظمی - عرض کنم پیشنهادی که بنده کردم در نتیجه ابتلا مراجعین است که معرفیشان می‌کنم به بیمارستان‌ها مخصوصاً امروز صبح که یک جوان بیست و پنج شش ساله‌ای که با مادرش مراجعه کرده بود و مبتلا به استعمال شیره بود و به هر بیمارستانی که مراجعه می‌کند یک مؤسسه‌ای که او را بخوابانند وجود ندارد حتی به آقای دکتر چهرازی که رئیس مریضخانه روزبه هستند من تلفن کردم گفتند که ما جا برای خواباندن نداریم ولی برای سر پا می‌توانیم دوا بدهیم و کسی که مبتلا به شیره است اگر تحت نظر طبیب نباشد آن وقت آن دوا هم مؤثر نخواهد بود و این قسمت هم قانون لازم ندارد و بنده هم می‌دانم ولی چون بیمارستان‌های ما این قسمت را ندارند در پیشنهادم نوشتم یک قسمتی از آن را برای این کار تخصیص بدهند که تأمین می‌کنند نظر بنده را و این قسمت را ایجاد کنند برای مبتلایان به این امراض بنده پیشنهادم را پس می‌گیرم‏.

رئیس - آقای وزیر بهداری‏

وزیر بهداری – انشاء‌الله یک روز لایحه منع تریاک خواهد گذشت و این سم مهلک از بین خواهد رفت ولی الان هم نظر آقایان را تا حدی تأمین کرده‌ایم در بیمارستان پانصد تختخوابی، وزارت جنگ بیمارستان شماره ۳ ارتش را به ما داد یک محل مخصوصی برای معتادین تریاک ایجاد کردیم و عده‌ای که آنجا می‌پذیریم البته کم است سعی می‌کنیم که در سایر بیمارستان‌ها هم همین کار را بکنیم که نظر آقا تأمین شود.

دکتر معظمی - پس می‌گیرم

رئیس - پیشنهاد دیگر قرائت می‌شود

(پیشنهاد آقای گنجه‌ای به شرح زیر قرائت شد)

پیشنهاد می‌کنم در آخر ماده ۴ جمله زیر اضافه شود (کارخانه‌جات دولتی و سایر مؤسسات مخالف بهداشت متعلق به دولت نیز مشمول این ماده خواهد بود)

رئیس - استثنایی ندارد این مسلم است آقای گنجه‌ای‏

گنجه‌ای - خاطر آقایان مستحضر است که در سال ۲۸ ضمن یک تبصره‌ای در قانون بودجه همین مورد تصویب شد یعنی گفتیم که کارخانه‌جاتی که از لحاظ بهداشتی مضر هستند آنها را از حوزه شهر خارج کنند متأسفانه این قسمت‌ها اگر تماس با دولت نداشته باشد مثل همین کوره‌پزخانه‌ها که با دستور آقای نخست وزیر عمل شد اجرا می‌شود ولی در مورد کارخانه‌جات تقطیر که یکی از مراکز واقعاً ضد بهداشتی است و کثافات دارد عملی نشده مخصوصاً یکی از این کارخانه‌ها در تبریز در وسط شهر است که آقای شعاعی کاملاً از پرونده آن اطلاع دارند و شاید دو سه هزار شماره در این مورد مبادله شده است متأسفانه ما نتوانستیم دولت را وادار به اجرای قانون کنیم که این مرکز تقطیر را ببرد چهار کیلومتر آن طرف و این یک سابقه‌ای هم دارد که این محل سابقاً قبرستان بوده و بعداً آمده‌اند در آن قبرستان متروکه یک چنین ساختمانی کرده‌اند و این کار از لحاظ دینی هم خوب نیست و جناب آقای فهیمی هم خوب مستحضرند بنده در این پیشنهاد مقصودم این است که استثنا نشود نسبت به این قبیل مؤسسات چه مال دولتی باشد چه مال مردم قانون اجرا بشود و اگر منظور بنده تأمین بشود پیشنهاد را پس می‌گیرم. ‏

رئیس - آقای وزیر بهداری

وزیر بهداری - عرض کنم عین همین شکایت از اصفهان هم رسیده و در هیئت وزیران هم مطرح شد جناب آقای نخست وزیر امر فرمودند تمام مؤسسات رسومات چه در تهران و چه در شهرستان‌ها از شهر خارج خواهند شد بنابراین نظر آقای گنجه‌ای تأمین است. ‏

رئیس - آقای گنجه‌ای

گنجه‌ای - اگر آقای وزیر بهداری چاره‌جویی کنند بنده پیشنهادم را مسترد می‌کنم

رئیس - پیشنهاد دیگر قرائت می‌شود

(پیشنهاد آقای فولادوند به شرح زیر قرائت شد)

پیشنهاد می‌نمایم در ماده ۴ ذکر شود از یک هفته تا یک سال به تشخیص وزیر بهداری‏

رئیس - آقای فولادوند

فولادوند - در ماده ۴ قید شده است مراکزی که مضر است از یک هفته تا چهار ماه به خارج شهر منتقل شود بنده پیشنهاد می‌کنم که از یک هفته تا یک سال به تشخیص وزیر بهداری.

دکتر طبا - شش ماه بکنید

رئیس - آقای نورالدین امامی مخالفید؟ بفرمایید.

نورالدین امامی - بنده دو تا عرض دارم اولاً یک قانون می‌خواهم برای بهداشت شهر تصویب کنیم نمی‌خواهیم قانون بگذاریم پدر مردم را در آوریم شما که قاضی هستید دولت خودش دو ماه را چهار ماه کرده آن وقت شما می‌گویید یک سال؟ (فولادوند - این خفیف‌تر است) عرض دوم بنده این است که استدعا می‌کنم آن قدر پیشنهاد ندهید و خود آقایان پیشنهادشان را پس بگیرند بلکه این چند ماده را زودتر تصویب کنیم. ‏

وزیر بهداری - بنده تا شش ماه قبول کردم

بعضی از نمایندگان - مجدداً قرائت کنید

(به شرح زیر قرائت شد)

(پیشنهاد می‌نمایم در ماده ۴ ذکر شود از یک هفته تا شش ماه به تشخیص وزیر بهداری

رئیس - نسبت به یک هفته تا شش ماه که آقای وزیر بهداری هم موافقت کردند رأی گرفته می‌شود آقایانی که موافقند قیام کنند (اغلب برخاستند) تصویب شد پیشنهاد دیگری قرائت می‌شود

(پیشنهاد آقای فقیه‌زاده به شرح زیر قرائت شد)

پیشنهاد می‌کنم نسبت به اماکن مندرجه در ماده چهار به تشخیص رئیس بهداری محل و دو نفر از اعضای انجمن شهرداری هر شهر ملاک تعقیب واقع گردد و در صورتی که هیئت مزبور اماکن را خطرناک یا ناسالم یا ناراحت تشخیص دادند طبق ماده ۴ عمل شود

رئیس - آقای فقیه‌زاده‏

فقیه‌زاده - از این قانونی که جناب آقای وزیر بهداری آوردند مخصوصاً ماده ۴ من فوق‌العاده خوش‌وقتم برای این که شرکتی است به نام شرکت میکده قزوین در تابستان به قدری عفونت دارد که اصلاً تمام اهالی شهر منزجرند (نورالدین امامی - اسمش را نبر) و آنچه فریاد می‌کنند به جایی نمی‌رسد و اما این که آقایان فرمودند ممکن است دچار مأمورین دولت بشویم مأمورین بهداری اماکن را خطرناک تشخیص بدهند که واقعاً خطرناک نباشد و اسباب زحمت مردم را فراهم کنند این بود که بنده پیشنهاد کردم که رئیس بهداری محل به اتفاق دو نفر از اعضای انجمن شهرداری‌ها در تمام شهرها تشکیل خواهد شد و نظر آقای اردلان تأمین می‌شود و ثانیاً مأمورین جزء نمی‌توانند برای اشخاص پاپوش درست کنند و استدعا می‌کنم از آقایان که با پیشنهاد بنده موافقت بفرمایند که کار سهل‌تر شود.

رئیس - آقای حاذقی‏

حاذقی - ممکن است تمام این نکاتی که از طرف آقایان پیشنهاد می‌شود همه مفید و صحیح باشد ولی آقایان باید الاهم فالاهم را در نظر بگیرند خود این قانون تصویبش یک کار خیلی اساسی و مهم است اما این پیشنهاداتی که آقایان می‌دهند موجب بطوء جریان می‌شود که این لایحه تصویب نشد و آقایان خسته بشوند و پیشنهاد خروج از دستور بدهند اگر آقایان همکاران محترم حوصله می‌فرمودند و جلسه‌های سه چهار ساعتی تشکیل می‌دادند و مرتباً مقام ریاست پیشنهادها را مورد ردی قرار بگیرد ولی این کار نمی‌شود وکار به تأخیر می‌افتد استدعا می‌کنم که همکار محترم آقای فقیه‌زاده پیشنهاد خودشان را مسترد بکنند و پیشنهادهای مشابه داده نشود که زودتر این لایحه تصویب شود.

رئیس - آقای دکتر طبا

دکتر طبا - چون اظهار نظر درباره این مواد مربوط به امور فنی می‌شود به علاوه اعضای انجمن شهر ممکن است که محظوراتی از حوزه خودشان داشته باشند از این جهت استدعا می‌کنم که پیشنهاد شان را مسترد بدارند.

رئیس - پس گرفتید؟ (فقیه‌زاده- خیر پس نگرفتیم) رأی گرفته می‌شود به پیشنهاد آقای فقیه‌زاده آقایانی که موافقند قیام کنند (اغلب برخاستند) تصویب شد پیشنهاد دیگر قرائت می‌شود

(پیشنهاد آقای صفوی به شرح زیر قرائت شد)

پیشنهاد می‌کنم در ماده ۶ بعد از عبارت کنسروسازی- کره‌سازی کمپوت‌سازی هم علاوه شود.

بعضی از نمایندگان- پس گرفتند

رئیس - پس گرفتید؟ (صفوی- این پیشنهاد مربوط به ماده ۶ است در آن ماده مطرح شود) پیشنهاد دیگر قرائت می‌شود. (پیشنهاد آقای آزاد به شرح زیر قرائت شد)

پیشنهاد می‌کنم کارخانه رسوبات را تا ۳ ماده دیگر دولت از شهر به خارج انتقال دهد.

رئیس - آقای آزاد

آزاد - مطابق تبصره بودجه سال ۱۳۲۸ بنا بود تمام این کارخانه‌جات را دولت از شهر بیرون ببرد ولی متأسفانه کارخانه رسومات را دولت به خارج انتقال نداده است چندین مرتبه هم اهالی خیابان تقاضا کردند و شکایات کردند از شهرها هم شکایت رسیده در این قسمت من به آقای نخست وزیر تذکر دادم ایشان جواب دادند که به زودی به خارج منتقل می‌شوند حالا بنده می‌خواستم پیشنهاد کنم که تا سه ماه دیگر اینها را به بیرون انتقال دهند.

نخست وزیر - جاهایشان معین شده و انتقال پیدا خواهند کرد

آزاد - جناب آقای رئیس آقای نخست وزیر قول می‌دهد و به این جهت بنده پیشنهادم را پس گرفتم.

رئیس - دیگر پیشنهادی نیست

کشاورزصدر - بنده یک پیشنهادی داده‌ام.

رئیس - پیشنهاد آقای کشاورز صدر قرائت می‌شود ولی مربوط نیست.

(به شرح ذیل خوانده شد)

آقایان دکترهای درجه اول طب حق انتخاب شدن در مجلس نخواهند داشت

رئیس - این مربوط به این لایحه نیست

کشاورز صدر - مراد بنده این بود که آقایان انتخابات نشوند چون وجودشان در خارح مفیدتر از مجلس است.

اردلان - بنده پیشنهادی داده بودم استدعا می‌کنم قرائت شود.

رئیس - وارد نیست.

اردلان - اجازه بفرمایید قرائت شود

(پیشنهاد آقای اردلان به شرح زیر قرائت شد)

پیشنهاد می‌کنم تا ماده ۴ برای اجرا به دولت ابلاغ شود و بقیه موارد به کمیسیون برگردد.

رئیس - نمی‌شود مخالف آیین‌نامه است فقط وزیر بهداری یا مخبر می‌توانند تقاضا کنند که لایحه به کمیسیون برود.

اردلان - اجازه بدهید بنده توضیح عرض کنم

رئیس - نصف قانون را که نمی‌شود ابلاغ کرد مخالف آیین‌نامه است آقایانی که با ماده ۴ با اصلاحاتی که در آن به عمل آمده موافقند قیام کنند (اغلب بر خاستند) تصویب شد.

۵ - تقدیم چهار فقره لایحه به وسیله آقای معاون وزارت دارایی‏

رئیس - آقای شعاعی‏

معاون وزارت دارایی (آقای شعاعی) - بنده چند لایحه داشتم که می‌خواستم تقدیم بکنم اولاً به موجب قانون ۴ شهریور به دولت اجازه داده شد که تعرفه گمرکی که پیشنهاد کرده بود تا شش ماه به موقع اجرا بگذارد و بعد از شش ماه لایحه را با ترتیباتی که شده و اصلاحاتی که رویش کرده‌اند برای تصویب به مجلس شورای ملی بیاورد ۶ ماه در ۲۱ بهمن ماه خاتمه پیدا می‌کند بنابراین لایحه اصلاح شده تعرفه گمرکی تقدیم می‌شود برای نهایی البته باید توجه بفرمایید که مطابق همان قانون به دولت اجازه داده شده که تا تصویب این قانون آن تعرفه به موقع اجرا گذاشته شود و عمل بشود (صحیح است) موضوع دوم دو فقره لایحه متمم بودجه سال ۱۳۲۰ است که در دو لایحه تقدیم می‌شود برای این که یکی منحصراً به بودجه مربوط است و دیگری باید در مجلس سنا تصویب شود لایحه دیگر لایحه دو دوازدهم بوده است برای ماه‌های بهمن و اسفند (بعضی از نمایندگان - دادید آقا) آن لایحه از بین رفت لایحه سه دوازدهم تبدیل شد به یک دوازدهم آن لایحه از بین رفت و عجالتاً لایحه دو دوازدهم برای بهمن و اسفند تقدیم می‌شود و استدعا می‌کنم که زودتر مورد توجه بشود راجع به رسومات و کارخانه‌جات صحبت شد این را محل داریم دستور داده شده که هر چه زودتر همان طوری که جناب آقای نخست وزیر هم فرمودند در ظرف همین مدت به خارج انتقال داده شود.

رئیس - لوایح به کمیسیون‌های مربوط فرستاده می‌شود.

۶ - اعلام وصول طرح راجع به اصلاح قانون انجمن شهر از مجلس سنا

رئیس - طرحی از مجلس سنا رسیده است راجع به انتخابات انجمن شهر آن هم به کمیسیون مربوط فرستاده می‌شود.

۷ - بقیه مذاکرات در گزارش راجع به بهداشت شهری‏

رئیس - ماده گزارش بهداشت شهری قرائت می‌شود،

(به شرح ذیل قرائت شد)

ماده ۵ - بهداری موظف است به مالکین و در صورت اقتدا به متصرفین نقاطی که در نتیجه عدم رعایت مقررات بهداشتی باعث مزاحمت مجاورین می‌شوند اخطار نماید در ظرف مهلتی که از سه ماه تجاوز نکند رفع مزاحمت ننمود شهرداری به هزینه خود رفع مزاحمت نموده و هزینه آن را از مالک و بر حسب اقتضا در صورتی که مزاحمت از طرف متصرف شده باشد از متصرف وصول نماید.

رئیس - آقای اردلان‏

اردلان - بنده خواستم به جناب آقای وزیر بهداری عرض کنم این ماده و بسیاری از مواد تا ماده ۱۵ را انجمن شهر می‌تواند خود به خود طبق قوانینی که به تصویب رسیده انجام دهد یعنی از وظایف انجمن شهر است و احتیاجی نیست که ما وقت مجلس شورای ملی را بگیریم و این طور ۱۵ ماده را که تا حالا برای تصویب چهار ماده‌اش شش جلسه وقت صرف شده به تصویب برسانیم بنابراین بنده عقیده دارم و حدس می‌زنم که ۶ جلسه دیگر وقت لازم دارد که مجلس شورای ملی به این مواد رأی بدهد این بود که بنده پیشنهاد کردم که تا اینجا که تصویب شده به وزارت بهداری ابلاغ کنند ولی آقای رئیس فرمودند که قابل اجرا نیست و برخلاف نظامنامه است در صورتی که به عقیده بنده مجلس رأیش قاطع است این چهار ماده که ام‌المواد بوده مجلس رأی داد و تصویب شد خوب است که برای اجرا بفرستیم و این بقیه مواد جزو وظایف شهرداری‌ها و انجمن شهر است اختیارات انجمن شهر را ملاحظه بفرمایید عیناً همین است که در همین ماده ۵ نوشته شده در ماده ۵ کسی آمد یک زباله‌ای در جلوی خانه‌اش ریخت به او اخطار کندکه بردارد این کار کار انجمن شهر است احتیاجی نیست که بیاییم یک قانون مخصوص برای این کار بگذرانیم به عقیده بنده خوب است آقای وزیر بهداری هم موافقت کنند بقیه این مواد که جزو وظایف انجمن شهر است برود به کمیسیون این ۴ ماده هم که تصویب شده به دولت ابلاغ شود و الّا قانون انتخابات و قانون‌های مهم دیگری داریم که جزو دستورات قانون اصلاح انتخابات است قوانینی هستند که در امور سیاسی و اقتصادی ما مفید هستند این قانون آمده جلوی آنها را سد کرده ما حالا ۶ جلسه است که ۱۵ روز می‌شود ۴ ماده این را تصویب کرده‌ایم شما تصور بفرمایید که این ۱۵ ماده است ۱۱ ماده دیگرش مانده باید شش جلسه دیگر وقت صرف بکنیم موافقت بفرمایید این برگردد به کمیسیون چون انجمن عین این وظایف که در ماده ۵ ذکر شده است دارا می‌باشد.

رئیس - این را ممکن است آقای وزیر بهداری تقاضا کنند برود به کمیسیون بعضی از موادش که ضروری‌تر نیست حذف شود (وزیر بهداری - بنده همچو کاری نمی‌کنم) و الّا باید ماده به ماده رأی گرفته شود تمام مراحل خودش را طی کند حتی به مجلس سنا هم برود آنجا هم تصویب شود.

۸ - تعیین موقع و دستور جلسه بعد - ختم جلسه‏

رئیس - جلسه را ختم می‌کنم جلسه آینده روز پنجشنبه خواهد بود خواهش می‌کنم آقایان روز پنجشنبه را اول وقت تشریف بیاورند که این لایحه زودتر تمام شود.

(چهل دقیقه بعد از ظهر جلسه ختم شد)

رئیس مجلس شورای ملی- رضا حکمت

شماره ۱۱ و ۱۰۴۴۴ ۱۱- ۱۱- ۲۹

وزارت دارایی‏

پیرو نامه شماره ۱۱- ۹۲۲۱- ۲۵ ر ۶ ر ۲۹ متضمن بودجه تفصیلی سال ۱۳۲۹ وزارت فرهنگ اشعار می‌دارد. کمیسیون بودجه مجلس شورای عالی بنا به تقاضای وزارتخانه نامبرده در جلسه ۲۶ دی ماه ۱۳۲۹ در قسمت آموزش مرکز و شهرستان‌ها اصلاحاتی به عمل آورده‌اند ولی در رقم کل بودجه تغییری داده نشده است یک نسخه اصلاحی که ضمن یازده برگ تنظیم یافته و رونوشت آن تلویحاً ایفا می‌گردد که به مقامات مربوطه ابلاغ فرمایند.

م ۹۳۳۹ نخست وزیر

اصلاح بودجه سال ۱۳۲۹ مؤسسات فرهنگی شهرستان‌ها

مشاغل و سازمان حقوق ۲۷۶۵۳ جمع حقوق ۵۸۷۵۶۶۴۵۰

جمع کل هزینه‌های مستمر شهرستان‌ها (قسمت دوم- فصل اول) کسر می‌شود،

ماده ۱،

حقوق کارمندان اداری به قرار ماهی ۴۹۰۰ ریال ۹ اداری حقوق ۳۸ جمع حقوق ۲۲۳۴۴۰۰

حقوق کارمندان اداری به قرار ماهی ۴۳۵۰ ریال ۹ اداری ۱۶، ۸۳۵۲۰۰

حقوق کارمندان اداری به قرار ماهی ۲۹۶۰ ریال ۷ اداری ۴۳، ۱۵۲۷۳۶۰

حقوق کارمندان اداری به قرار ماهی ۲۴۶۰ ریال ۶ اداری ۸۳، ۲۳۵۰۵۶۰

حقوق کارمندان اداری به قرار ماهی ۱۸۴۰ ریال ۵ اداری ۸۷، ۱۹۲۰۹۶۰

حقوق آموزگاران به قرار ماهی ۵۰۵۰ ریال ۱۰ آم ۵، ۳۰۳۰۰۰

حقوق آموزگاران به قرار ماهی ۴۴۹۰ ریال ۹ آم ۱۰، ۵۳۸۸۰۰

حقوق آموزگاران به قرار ماهی ۳۸۵۰ ریال ۸ آم ۲۶۴ ۱۲۱۹۶۸۰۰

حقوق آموزگاران به قرار ماهی ۳۲۱۰ ریال ۷ آم ۵۰۹، ۱۹۶۰۶۶۸۰

حقوق آموزگاران به قرار ماهی ۲۶۸۰ ریال ۶ آم ۷۴۰، ۲۳۷۹۸۴۰۰

حقوق آموزگاران به قرار ماهی ۲۲۴۰ ریال ۵ آم ۱۵۶۵، ۴۲۰۶۷۲۰۰

حقوق آموزگاران به قرار ماهی ۱۸۷۰ ریال ۴ آم ۵۳۷، ۱۲۰۵۰۲۸۰

حقوق آموزگاران به قرار ماهی ۱۵۰۰ ریال ۳ آم ۵۷۰، ۱۰۲۶۰۰۰۰

حقوق آموزگاران به قرار ماهی ۹۶۰ ریال ۱ آم ۴۵۵، ۵۲۴۱۶۰۰

حقوق کمک آموزگاران به قرارماهی ۱۵۰۰ ریال ۵ کمک ۸۱۲، ۱۴۶۱۶۰۰۰

حقوق آموزگاران پیمانی ۷۲۳۰، ۵۷۷۷۰۲۶۰

حقوق دبیران به قرار ماهی ۴۹۰۰ ریال ۹ اداری ۵، ۲۹۴۰۰۰

حقوق دبیران به قرار ماهی ۳۶۵۰ ریال ۸ اداری ۸، ۳۵۰۴۰۰

حقوق دبیران به قرار ماهی ۲۹۶۰ ریال ۷ اداری ۱۷، ۶۰۳۸۴۰

حقوق دبیران به قرار ماهی ۲۳۶۰ ریال ۶ اداری ۵۸، ۱۶۴۲۵۶۰

جمع ۱۳۰۵۲، ۲۱۰۱۲۰۸۳۰۰

مشاغل و سازمان منقول‏

حقوق عده ۱۳۰۵۲ جمع حقوق ۲۱۰۲۰۸۳۰۰

حقوق دبیران ۱۸۴۰ ۵ آم ۴۷، ۱۰۳۷۷۶۰

حقوق دبیران ۱۳۶۰، ۴ آم عده ۶۵ جمع ۱۰۶۰۸۰۰

حقوق دبیران ۱۰۴۰، ۳ اداری عده ۴۹ جمع ۶۱۱۵۲۰

حقوق دبیران ۸۴۰، ۲ اداری عده ۵ جمع ۵۰۴۰۰

حقوق دبیران ۵۵۱۰، ۱۰ دبیری عده ۴۰ جمع ۲۶۴۴۸۰۰

حقوق دبیران ۴۹۰۰، ۹ دبیری عده ۲۷ جمع ۱۵۸۷۶۰۰

حقوق دبیران ۴۳۶۰، ۸ دبیری عده ۷۰ جمع ۳۶۶۲۴۰۰

حقوق دبیران ۳۸۸۰، ۷ دبیری عده ۴۷ جمع ۲۱۸۸۳۲۰

حقوق دبیران ۳۴۵۰، ۶ دبیری عده ۱۰۵ جمع ۴۳۴۷۰۰۰

حقوق دبیران ۳۰۷۰، ۵ دبیری عده ۱۶۵ جمع ۶۰۷۸۶۰۰

حقوق دبیران ۲۷۳۰، ۴ دبیری عده ۹۱ جمع ۲۹۸۱۱۶۰

حقوق دبیران ۲۶۳۰، ۳ دبیری عده ۸۴ جمع ۲۴۴۹۴۴۰

حقوق دبیران ۲۱۶۰، ۲ دبیری عده ۲۸۲ جمع ۷۳۰۹۴۴۰

حقوق دبیران ۱۹۲۰، ۱ دبیری عده ۸۵ جمع ۱۹۵۸۴۰۰

حقوق دبیران پیمانی عده ۷۳ جمع حقوق ۱۱۴۴۴۴۰

مشاغل و سازمان‏

ماده ۲ حقوق خدمتگزاران شهرستان‌ها پایه‌های قانونی عده ۶۲۰۰ جمع حقوق ۴۸۷۳۳۵۰۰

ماده ۵ اعتبار فوق‌العاده بدی آب و هوا ۳۴۶۳۰۰۰

ماده ۶ اعتبار فوق‌العاده خارج از مزکز و مدد معاش اولاد و کمک هزینه مهندسین و لیسانسه‌ها و فوق‌العاده مشمولین تبصره ۲ ماده ۱۲ قانون تعلیمات اجباری و سایر فوق‌العاده‌ها ۵۹۱۳۱۶۰۰

ماده ۱۳ اعتبار خرید اثاثیه و لوازم فنی و اثاثیه ورزش و تعمیر اثاثیه ۱۰۹۰۰۰۰۰

ماده ۱۷ اعتبار هزینه سفر و بازرسی ۱۹۰۰۰۰۰

ماده ۱۸ اعتبار هزینه اتومبیل ۲۰۰۰۰۰

ماده ۳۳ اعتبار کلیه هزینه‌های دانشسرای مقدماتی روزانه و شبانه‌روزی و کلاس‌های کمک آموزگاری و آموزشگاه‌های پزشکیاری مشهد و خرید ساختمان و عمارت و تکمیل ساختمان دانشسراها و اعتبار تأسیس آموزشگاه‌های حرفه‌ای و کشاورزی از حقوق و دستمزد و حق‌التعلیم و حق‌التدریس و کلیه هزینه‌های مربوط به تأسیس و دائر نگاه داشتن آموزشگاه‌های مزبور هنرستان‌های صنعتی ۱۹۳۰۰۰۰۰

ماده ۲۶ اعتبار اعانات مدارس ملی و اعانه دبستان ایرانیان اسلامبول و دمشق و سایر دبستان‌های ایران در خارج از کشور و بنگاه‌های ملی تربیتی و ورزش داخلی ۶۳۰۰۰۰۰ جمع کسور ۲۰۴۸۷، ۳۹۹۲۴۸۴۸۰ باقی ۷۱۶۶، ۱۸۸۳۱۷۹۷۰

اضافه می‌شود،

ماده ۱

حقوق کارمندان اداری ۴۹۰۰، ۹ اداری عده ۳۷ جمع حقوق ۲۱۷۵۶۰۰

حقوق کارمندان اداری ۴۳۵۰، ۹ اداری عده ۱۴ جمع حقوق ۷۳۰۸۰۰

حقوق کارمندان اداری ۲۹۶۰، ۷ اداری عده ۴۵ جمع حقوق ۱۵۹۸۴۰۰

حقوق کارمندان اداری ۲۳۶۰، ۶ اداری عده ۸۶ جمع حقوق ۲۴۳۵۵۲۰

حقوق کارمندان اداری ۱۸۴۰، ۵ اداری عده ۸۲ جمع حقوق ۱۸۱۰۵۶۰

حقوق آموزگاران به قرار ماهی ۵۰۵۰ ریال ۱۰ آم عده ۳ جمع حقوق ۱۸۱۸۰۰

حقوق آموزگاران به قرار ماهی ۴۴۹۰ ریال ۹ آم عده ۱۱ جمع حقوق ۵۹۲۶۸۰

حقوق آموزگاران به قرار ماهی ۳۸۵۰ ریال ۸ آم عده ۲۶۷ جمع حقوق ۱۲۳۳۵۴۰۰

حقوق آموزگاران به قرار ماهی ۳۲۱۰ ریال ۷ آم عده ۵۱۶ جمع حقوق ۱۹۸۷۶۳۲۰

حقوق آموزگاران به قرار ماهی ۲۶۸۰ ریال ۶ آم عده ۷۴۸ جمع حقوق ۲۴۰۵۵۶۸۰

حقوق آموزگاران به قرارماهی ۲۲۴۰ ریال ۵ آم عده ۱۵۶۷ جمع حقوق ۴۲۱۲۰۹۶۰

حقوق آموزگاران به قرار ماهی ۱۸۷۰ ریال ۴ آم عده ۵۳۶ جمع حقوق ۱۲۰۲۷۸۴۰

حقوق آموزکاران به قرار ماهی ۱۵۰۰ ریال ۳ آم عده ۵۶۹ جمع حقوق ۱۰۲۴۲۰۰۰

حقوق آموزگاران به قرار ماهی ۹۶۰ ریال ۱ آم عده ۴۵۹ جمع حقوق ۵۲۸۷۶۸۰

حقوق کمک آموزگاران ۱۵۰۰ ریال ۵ کمک عده ۸۱۴ جمع حقوق ۱۴۶۵۲۰۰۰

حقوق آموزگاران پیمانی‏

حقوق دبیران به قرار ماهی ۴۹۰۰ ریال ۹ اداری عده ۴ جمع حقوق ۲۳۵۲۰۰

حقوق دبیران به قرار ماهی ۳۶۵۰ ریال ۸ اداری عده ۴ جمع حقوق ۱۷۵۲۰۰

حقوق دبیران به قرارماهی ۲۹۶۰ ریال ۷ اداری عده ۱۵ جمع حقوق ۵۳۲۸۰۰

حقوق دبیران به قرارماهی ۲۳۶۰ ریال ۶ اداری عده ۳۶ جمع حقوق ۱۰۱۹۵۲۰

حقوق دبیران به قرار ماهی ۱۸۴۰ ریال ۵ اداری عده ۴۳ جمع حقوق ۹۴۹۴۴۰

حقوق دبیران به قرار ماهی ۱۳۶۰ ریال ۴ اداری عده ۵۶ جمع حقوق ۹۱۳۹۲۰

حقوق دبیران به قرار ماهی ۱۰۴۰ ریال ۳ اداری عده ۳۹ جمع حقوق ۴۸۶۷۲۰

حقوق دبیران به قرار ماهی ۸۴۰ ریال ۲ اداری عده ۴ جمع حقوق ۴۰۳۲۰

حقوق دبیران به قرارماهی ۵۵۱۰ ریال ۱۰ دبیری عده ۳۹ جمع حقوق ۲۵۷۸۶۸۰

حقوق دبیران به قرار ماهی ۴۹۰۰ ریال ۹ دبیری عده ۳۰ جمع حقوق ۱۷۶۴۰۰۰

مشاغل و سازمان پایه‌های قانونی عده جمع حقوق‏

حقوق دبیران به قرار ماهی ۴۳۶۰ ریال ۸ دبیری عده ۷۲ جمع حقوق ۳۷۶۷۰۴۰ عده ۲۰۶۷۹ جمع حقوق ۴۰۹۲۲۲۹۹۰

ماده ۵۱ اعتبار تأسیس غرفه در موزه تعلیم و تربیت در ژنو ۱۰۰۰۰۰

جمع ۸۵۴۹، ۳۱۹۳۸۶۶۸۰ ریال‏

با تهیه این اصلاحیه اعتبارات زیر نسبت به بودجه مصوبه سال ۱۳۲۹ وزرات فرهنگ در مرکز علاوه شده است‏.

ماده ۱، ۲۲۶۸۰۰ ریال ماده ۳۲، ۸۶۰۷۰۰ ریال‏

ماده ۲، ۳۲۲۵۶۰ ریال ماده ۳۶، ۷۰۰۰۰۰ ریال‏

ماده ۱۵، ۱۵۰۰۰۰ ریال ماده ۴۱، ۳۷۰۰ ریال‏

ماده ۲۹، ۸۰۰۰۰ ریال ماده ۴۲، ۳۰۰۰۰ ریال‏

ماده ۳۱، ۱۴۰۰۰۰ ریال جمع ۲۵۱۳۷۶۰ ریال‏

اصلاح بودجه سال ۱۳۲۹ وزارت فرهنگ در قسمت مرکز که ضمن ۵ برگ تنظیم یافته مطابق صورتی است که کمیسیون بودجه تصویب نموده و قابل اجرا است.

رئیس کمیسیون بودجه‏

اصلاح بودجه سال ۱۳۲۹ وزارت فرهنگ در قسمت مرکز که مربوط به مواد ۱ و ۲ و ۱۵ و ۲۹ و ۳۱ و ۳۲ و ۳۶ و ۴۱ و ۴۲ می‌باشد در جلسه ۲۶ دی ماه ۱۳۲۹ کمیسیون بودجه به تصویب رسیده است.

مخبر کمیسیون بودجه اصلاح بودجه‏

اصلاح بودجه ۱۳۲۹ وزارت فرهنگ شماره ۲

مشاغل و سازمان پایه‌های قانونی عده جمع حقوق‏

جمع کل بودجه سال ۱۳۲۹ وزرات فرهنگ (قسمت اول) عده ۸۴۶۸ جمع حقوق ۳۱۹۳۸۶۶۸۰ کسر می‌شود.

ماده ۱ حقوق آموزگاران پیمانی عده ۸۲۷ جمع حقوق ۵۸۸۸۸۸۰

ماده ۲ حقوق خدمتگزاران جز پاسبانان و نگهبانان عده ۱۷۵۱ جمع حقوق ۱۶۶۳۳۶۸۰

ماده ۶ سایر فوق‌العاده‌ها و فوق‌العاده خارج از مرکز و مدد معاش اولاد کارمندان و کمک هزینه لیسانسه‌ها و فوق‌العاده تبصره ۲ ماده ۱۲ قانون تعلیمات اجباری و فوق‌العاده تأهل معلمین و فوق‌العاده مخصوص آقای بهار و غیره ۱۹۵۰۰۰۰۰

ماده ۱۵ اعتبار هزینه ارسال نامه‌ها و مخابرات تلگرافی و تلفنی ۵۰۰۰۰۰

ماده ۲۹ اعتبار هزینه جشن و پذیرایی‌های رسمی داخلی و مستشرفین و مهمانان خارجی جمع حقوق ۳۰۰۰۰۰

ماده ۳۱ اعتبار کلاس‌های اکابر و دستمزد معلمین و مدیران و خدمتگزاران جزء، بازرسان و هزینه سفر و فوق‌العاده اضافه کار، سوخت و روشنایی و لوازم کلاس و تنظیف و اثاثیه و خرید لوازم تحصیل برای سربازان و غیره و وسایل تعلیم و تربیت بصری و سمعی و دستگاه‌های مربوط به آن و هزینه مطبوعات مخصوص تعلیم اکابر و هزینه تبلیغاتی جهت راهنمایی بی‌سوادان به ورود در کلاس‌های اکابر و غیره ۲۰۰۰۰۰۰

ماده ۳۲ اعتبار خرید کتاب و لوازم تحصیل و لباس و کمک هزینه محصلین در داخله و خرید کتاب برای کلاس‌های ابتدایی به شرح زیر،

الف کمک خرج محصلین در داخله ۱۵۰۴۶۰۰ ریال‏

ب خرید کتاب و لوازم تحصیل ابتدایی برای محصلین بی‌بضاعت ۱۰۰۰۰۰۰ ریال جمع حقوق ۲۵۰۴۶۰۰

ماده ۳۳ اعتبار مصارف دانش‌سراهای شبانه‌روزی و غیره شبانه‌روزی و کلاس‌های تربیت معلم و دانش‌سرای تربیت بدنی و کلاس‌های کمک آموزگاری برای تربیت معلمین دهات و کلیه مخارج مربوط به تربیت معلم از حیث خرید اثاثیه و نوشت‌افزار و مخارج اعاشه و کمک هزینه و خرید کتاب و لوازم تحصیل و لباس و پول جیب و غیره و هزینه‌های اداری و فنی و عمومی و فوق‌العاده‌های مدارس صنعتی و هنرستان‌های بانوان و رنگرزی و هنرسرای عالی و حقوق و کلیه هزینه‌ها و فوق‌العاده‌های مدارس حرفه و کشاورزی مرکز و حومه و شهرستان‌ها و حق‌التعلیم و حق‌التدریس معلمین دبیرستان دارایی و مدارس مشروحه و تعمیرات ساختمانی محل‌های آنها ۱۹۳۰۰۵۶۰

مشاغل و سازمان پایه‌های قانونی عده جمع حقوق‏

ماده ۳۶ اعتبار و کمک هزینه آموزشگاه‌های ملی و اعانه بنگاه‌های فرهنگی و علمی و تربیتی و فرهنگستان و انجمن تربیت بدنی و پیش‌آهنگی و کانون بانوان و دانشکده معقول و منقول و مدرسه عالی سپهسالار و انجمن هنرهای زیبای ایران در نیویورک و انجمن آثار ملی و حق عضویت ایران در دفتر بین‌المللی تعلیم و تربیت در ژنو و انجمن ایران در لندن و اعانه کمیسیون ملی یونسکو و اعانه انجمن بزم ایران در هندوستان و غیره جمع حقوق ۵۸۹۸۳۸۰

ماده ۴۱ اعتبار کمک خرج آقای ایرانشهر در برن ۴۷۸۰۰

ماده ۴۲ اعتبار فوق‌العاده سرپرست محصلین ایرانی در واشنگتن و هزینه اداری سرپرستی آمریکا و غیره ۴۰۰۰۰۰

ماده ۴۵ هزینه تبلیغات فرهنگی از قبیل نشر آگهی‌ها و تبلیغات مربوط به اجرای قانون تعلیمات اجباری و غیره ۱۰۰۰۰۰

ماده ۵۲ اعتبار خرید ماشین‌های فنی و سینما و آزمایشگاه و لوازم فنی برای مدارس و هزینه حمل و مخارج گمرک ۲۵۰۰۰۰۰

ماده ۵۹ اعتبار تأسیس غرفه در موزه تعلیم و تربیت در ژنو ۳۰۰۰۰۰

جمع کسور عده ۲۵۷۸ جمع حقوق ۷۵۸۷۳۹۰۰

باقی عده ۵۸۹۰ جمع حقوق ۲۴۳۵۱۲۷۸۰

اضافه می‌شود.

ماده ۱ حقوق آموزگاران پیمانی عده ۸۶۲ جمع حقوق ۶۱۱۱۵۶۸۰

ماده ۲ حقوق خدمتگزاران جزء و پاسبانان و نگهبانان عده ۱۷۹۷ جمع حقوق ۱۶۹۵۶۲۴۰

ماده ۶ سایر فوق‌العاده‌ها و فوق‌العاده خارج از مرکز و مدد معاش اولاد کارمندان و کمک هزینه لیسانسیه‌ها و فوق‌العاده تبصره ۲ ماده ۱۲ قانون تعلیمات اجباری و فوق‌العاده تأهل معلمین و فوق‌العاده مخصوص آقای بهار و غیره ۱۸۲۳۶۲۴۰

ماده ۱۵ اعتبار هزینه ارسال نامه‌ها و مخابرات تلگرافی و تلفنی ۶۵۰۰۰۰

ماده ۲۹ اعتبار هزینه جشن و پذیرایی‌های رسمی داخلی و مستشرقین و مهمانان خارجی ۳۸۰۰۰۰

ماده ۳۱ اعتبار کلاس‌های اکابر و دستمزد معلمین و مدیران و خدمتگزاران جزء و بازرسان و هزینه سفر و فوق‌العاده اضافه کار و سوخت و روشنایی و لوازم کلاس و تنظیمات و اثاثیه و خرید لوازم تحصیل برای سربازان و غیره و وسایل تعلیم و تربیت بصری و سمعی و دستگاه‌های مربوط به آن و هزینه مطبوعات مخصوص تعلیم اکابر و هزینه تبلیغات جهت راهنمایی بی‌سوادان به ورود در کلاس‌های اکابر و غیره ۲۱۴۰۰۰۰

ماده ۳۲ اعتبار خرید کتاب و لوازم تحصیل و لباس و کمک هزینه محصلین در داخل و خرید کتاب برای کلاس‌های ابتدایی به شرح زیر:

الف کمک خرج محصلین در داخله و هزینه شبانه‌روزی در ۶ ماهه آخر سال ۱۳۲۹ محصلین دانشکده‌های علوم و ادبیات دانش‌سرای عالی ۲۳۶۵۳۰۰ ریال‏

ب خرید کتاب و لوازم تحصیل ابتدایی برای محصلین بی‌بضاعت ۱۰۰۰۰۰۰ ریال جمع حقوق ۳۳۶۵۳۰۰

ماده ۳۳ اعتبار مصرف دانش‌سراهای شبانه‌روزی و غیر شبانه‌روزی و کلاس‌های تربیت معلم و دانش‌سرای تربیت بدنی و کلاس‌های کمک آموزگاری برای تربیت معلم از حیث خرید اثاثیه و نوشت‌افزار و مخارج اعاشه و کمک هزینه و خرید کتاب و لوازم تحصیل و لباس و پول جیب و غیره و هزینه‌های اداری و فنی و عمومی و فوق‌العاده‌های مدارس صنعتی و هنرستان‌های بانوان و رنگرزی و هنرسرای

مشاغل و سازمان پایه‌های قانونی عده جمع حقوق‏

عالی و حقوق و کلیه هزینه‌ها و فوق‌العاده‌های مدارس حرفه و کشاورزی مرکز و حومه و شهرستان‌ها و حق‌التعلیم و حق‌التدریس معلمین دبیرستان دارایی و مدارس مشروحه و تعمیرات ساختمانی و محل‌های آنها ۱۹۰۰۰۵۶۰

ماده ۳۶ اعتبار اعانات و کمک هزینه آموزشگاه‌های ملی و اعانه بنگاه‌های فرهنگی و علمی و تربیتی و فرهنگستان و انجمن تربیت بدنی و پیشاهنگی و کانون بانوان و دانشکده معقول و منقول و مدرسه عالی سپهسالار و انجمن هنرهای زیبای ایران در نیویورک و انجمن آثار ملی و حق عضویت ایران در لندن و اعانه کمیسیون ملی یونسکو و اعانه انجمن بزم ایران در هندوستان ۶۵۹۸۳۸۰

ماده ۴۱ اعتبار کمک خرج آقای ایرانشهر در برن و کمک خرج ۲ ماهه اول سال آقای امین‌الله حسینی در پاریس ۵۱۵۰۰

ماده ۴۲ اعتبار فوق‌العاده سرپرست محصلین ایرانی در واشنگتن و هزینه اداره سرپرستی آمریکا و هزینه سفر معاون اداره سرپرستی و غیره ۴۳۰۰۰۰

ماده ۴۵ هزینه تبلیغات فرهنگی از قبیل نشر آگهی‌ها و تبلیغات مربوط به اجرای قانون تعلیمات اجباری ۵۰۰۰۰

ماده ۵۲ اعتبار خرید ماشین‌های فنی و سینما و آزمایشگاه و لوازم فنی برای مدارس و هزینه حمل و هزینه حمل و مخارج گمرک ۱۸۰۰۰۰۰

حقوق دبیر به قرار ماهی ۳۸۸۰ ریال ۷ دبیری عده ۴۵ جمع حقوق ۲۰۹۵۲۰۰

حقوق دبیر به قرار ماهی ۳۴۵۰ ریال ۶ دبیری عده ۱۰۰ جمع حقوق ۴۱۴۰۰۰۰

حقوق دبیر به قرار ماهی ۳۰۷۰ ریال ۵ دبیری عده ۱۶۱ جمع حقوق ۵۹۳۱۲۴۰

حقوق دبیر به قرار ماهی ۲۷۳۰ ریال ۴ دبیری عده ۸۹ حقوق ۲۹۱۵۶۴۰

حقوق دبیر به قرار ماهی ۲۴۳۰ ریال ۳ دبیری عده ۸۶ جمع حقوق ۲۵۰۷۷۶۰

حقوق دبیر به قرار ماهی ۲۱۶۰ ریال ۲ دبیری عده ۲۸۵ جمع حقوق ۷۳۸۷۲۰۰

حقوق دبیر به قرار ماهی ۱۹۲۰ ریال ۱ دبیری عده ۸۶ جمع حقوق ۱۹۸۱۴۴۰

حقوق دبیران پیمانی عده ۶۱ جمع حقوق ۸۵۳۴۴۰

ماده ۲ حقوق خدمتگزاران جزء شهرستان‌ها عده ۶۲۰۰ جمع حقوق ۴۹۰۷۶۹۴۰

ماده ۵ اعتبار فوق‌العاده بدی آب و هوا جمع حقوق ۳۵۸۳۰۰۰

ماده ۶ اعتبار فوق‌العاده خارج از مرکز و مدد معاش اولاد و کمک هزینه مهندسین و لیسانسه‌ها و فوق‌العاده مشمولین تبصره ۲ ماده ۱۲ قانون تعلیمات اجباری و سایر فوق‌العاده‌ها جمع حقوق ۵۹۳۸۱۶۰۰

ماده ۱۳ اعتبار خرید اثاثیه و لوازم فنی و اثاثیه ورزشی و تعمیر اثاثیه ۱۰۷۵۰۰۰۰

ماده ۱۷ اعتبار هزینه سفر و بازرسی ۱۷۳۰۰۰۰

ماده ۱۸ اعتبار هزینه اتومبیل ۲۸۰۰۰۰

ماده ۳۳ اعتبار کلیه هزینه‌های دانش‌سراهای مقدماتی روزانه و شبانه‌روزی و کلاس‌های کمک آموزگاری و آموزشگاه‌های پزشکیاری و اعتبار تأسیس آموزشگاه‌های حرفه‌ای و کشاورزی از حقوق و دستمزد و حق‌التعلیم و حق‌التدریس و کلیه هزینه‌های مربوط به تأسیس و دائر نگاه داشتن آموزشگاه‌های مزبور و هنرستان‌های صنعتی ۱۹۱۸۰۰۰۰

ماده ۳۶ اعتبار اعانات مدارس ملی و اعانه دبستان ایرانیان اسلامبول و دمشق و سایر دبستان‌های ایران در خارج از کشور و بنگاه‌های ملی و تربیتی و ورزشی داخلی ۶۵۵۰۰۰۰، ۵۸۷۵۶۶۴۵۰

با تهیه این اصلاحیه اعتبارات زیر نسبت به بودجه مصوب سال ۳۲۹ وزارت فرهنگ در قسمت شهرستان‌ها علاوه شده است‏.

۲ نفر پایه ۷ اداری ۲ نفر پایه ۵ کمک آموزگاری‏

۳ نفر پایه ۶ اداری ۱۸۷ نفر آموزگار پیمانی

مشاغل و سازمان پایه‌های قانونی عده جمع حقوق‏

۱ نفر پایه ۹ آموزگاری ۳ نفر پایه ۹ دبیری‏

۳ نفر پایه ۸ آموزگاری ۲ نفر پایه ۸ دبیری‏

۷ نفر پایه ۷ آموزگاری ۲ نفر پایه ۳ دبیری‏

۸ نفر پایه ۷ آموزگاری ۳ نفر پایه ۲ دبیری‏

۲ نفر پایه ۵ آموزگاری ۱ نفر پایه ۱ دبیری‏

۴ نفر پایه ۱، آموزگاری ۱ نفر پایه ۱ دبیری جمعاً ۲۳۰ نفر معلم‏

ترمیم حقوق خدمتگزاران جزء به مبلغ ۳۴۳۴۴۰ ریال ماده ۵ فوق‌العاده بدی آب و هوا ۱۲۰۰۰۰ ریال‏

ماده ۶ فوق‌العاده خارج از مرکز ۲۵۰۰۰۰ ریال ماده ۱۸ هزینه اتومبیل ۸۰۰۰۰ ریال‏

ماده ۳۶ اعانات مدارس ملی ۲۵۰۰۰۰ ریال‏

اصلاح بودجه ۱۳۲۹ وزرات فرهنگ در قسمت شهرستان‌ها که ضمن شش برگ تنظیم یافته مطابق صورتی است که کمیسیون بودجه تصویب نموده و قابل اجرا است.

رئیس کمیسیون بودجه‏

اصلاح بودجه ۱۳۲۹ وزرات فرهنگ در قسمت شهرستان‌هاکه مربوط به مواد ۱ و ۲ و ۵ و ۶ و ۱۸ و ۲۶ می‌باشد در جلسه ۲۶ دی ماه ۱۳۲۹ کمیسیون بودجه به تصویب رسیده است.

مخبر کمیسیون بودجه‏

گزارش کمیسیون‌ها ۱۹ و ۱۰ و ۲۹

گزارش از کمیسیون بودجه به مجلس شورای ملی‏

کمیسیون بودجه لایحه شماره ۲۴۵۷۱ دولت راجع به تقاضای وام جهت ساختمان مدارس مرکز و شهرستان‌ها را که کمیسیون فرهنگ رسیدگی و تصویب نموده بود با حضور آقایان معاونین وزارت دارایی و فرهنگ مطرح و با توضیحاتی که آقای معاون وزارت فرهنگ بیان نمودند گزارش کمیسیون فرهنگ مورد تأیید کمیسیون بودجه واقع و اینک نظر کمیسیون را برای تصویب به عرض مجلس شورای ملی می‌رساند

مخبر کمیسیون بودجه- دکتر کیان‏

گزارش از کمیسیون فرهنگ به مجلس شورای ملی‏

کمیسیون فرهنگ با حضور آقای وزیر فرهنگ لایحه شماره ۲۴۵۷۱ دولت راجع به تقاضای وام جهت ساختمان مدارس مرکز و شهرستان‌ها را مورد شور و مطالعه قرار داده با توضیحات مفصلی که آقای وزیر فرهنگ دادند ماده واحده پیشنهادی به شرح زیر تصویب و اینک گزارش آن را تقدیم مجلس شورای ملی می‌نماید:

ماده واحده - وزارت فرهنگ مجاز است از تاریخ تصویب این قانون لغایت مدت پنج سال سالیانه ۱۰۰۰۰۰۰۰۰ ریال از بانک ملی ایران وام دریافت نمو ده و طبق برنامه پنج ساله‌ای که با در نظر گرفتن احتیاجات و جمعیت نقاط مختلف کشور تهیه می‌شود تحت نظر معتمدین محلی به مصرف ساختمان دبستان‌های مرکز و شهرستان‌ها و بخش‌ها و دهستان‌ها رسانده و وام مزبور را در ظرف ده سال از محل اعتبارات اجاره خانه‌های مدارس و اعتبارات ساختمانی بودجه وزارت فرهنگ تأمین و واریز نماید.

تبصره - این اعتبار ده درصد آن به مصرف مرکز می‌رسد و نود درصد آن اختصاص به شهرستان‌ها و بخش‌ها دارد.

مخبر کمیسیون فرهنگ- فرهودی‏

سؤالات نمایندگان‏

ریاست محترم مجلس شورای ملی‏

خواهشمندم دستور فرمایند به جناب آقای وزیر پست و تلگراف و تلفن اطلاع دهند که برای جواب سؤال ذیل در مجلس شورای ملی حضور به هم رسانند.

وزارت پست و تلگراف در سال ۱۳۱۳ در حدود ماه واحده مصوب دی ماه ۱۳۱۰ مجلس شورای ملی صاحب و مالک یک میلیون تومان از سهام شرکت تلفن بوده است در سال مزبور به موجب ماده ۲۷ قانون متمم بودجه به وزارت پست و تلگراف اجازه داده شد که کلیه سهام شرکت تلفن را با منافع حاصله تا تاریخ واگذاری به چهار شرط به شرکت مزبور واگذار نماید.

تا آنجا که اینجانب اطلاع دارم شرکت هیچ یک از شرایط قانونی مذکور مخصوصاً تأمین حق نظارت وزارت پست و تلگراف و توسعه تلفن تهران و شهرستان‌ها را در مدت لازم انجام نداده است و لذا چون واگذاری سهام مزبور مشروط بوده حقاً لازمه آن تملک دولت نسبت به یک میلیون تومان سهام شرکت است وضع فعلی سهام مرقوم چیست و دولت چه اقدامی در این خصوص به عمل آورده است؟

دکتر محمدعلی هدایتی‏

ریاست محترم مجلس شورای ملی‏

خواهشمند است به جناب آقای وزیر کار اطلاع داده شود که برای جواب سؤال ذیل در مجلس شورای ملی حضور به هم رسانند.

دولت ایران از سال ۱۹۱۹ تا کنون عضو رسمی سازمان بین‌المللی کار می‌باشد ظرف این مدت که بالغ بر سی سال تمام است به مقیاس بودجه فعلی دولت سالی یک میلیون ریال به ارز خارجی به سازمان مزبور حق عضویت پرداخته ‏

خواهشمندم توضیح فرمایند با پرداخت مبالغ مزبور تا کنون چه فایده و نفعی عاید ملت ایران شده است‏.

با تقدیم احترامات فائقه- دکتر محمدعلی هدایتی‏

ریاست محترم مجلس شورای ملی‏

خواهشمندم به جناب آقای وزیر خارجه اطللاع بدهند برای جواب سؤال زیر در مجلس شورای ملی حاضر شوند

۱ - آیا نماینده ایران در کمیته سیاسی سازمان ملل متحد در رأی راجع به متجاوز شناختن دولت کمونیست چین شرکت نموده و بر له این تصمیم رأی داده است یا خیر اگر جواب مثبت است لطفاً معلوم فرمایند اولاً آیا دستوری در این باب از طرف دولت ایران به نماینده مزبور داده شده است یا نماینده ایران سرخود این کار را کرده و اگر دستوری در این خصوص داده شده به امضای کدام مقام بوده و آیا صدور این دستور با اطلاع و تصویب کمیسیون امور خارجه مجلس شورای ملی بوده است یا خیر ثانیاً دادن رأی مثبت از طرف نماینده ایران مبنی بر چه مصلحتی بوده است محمود نریمان‏

ریاست محترم مجلس شورای ملی‏

خواهشمند است به جناب آقای وزیر امور خارجه ابلاغ فرمایند هر چه زودتر در مجلس توضیح دهند که نسبت به تقاضای برادران هم‌کیش کشمیری ما مبنی بر تأمین آزادی آنان برای تعیین سرنوشت و اداره خود از طرف دولت ایران چه اقدامی شده و نمایندگان دولت ایران در سازمان ملل متفق چه روشی را اتخاذ خواهند نمود

سید مهدی پیراسته‏

مقام محترم ریاست مجلس شورای ملی‏

با کمال احترام‏

متمنی است مقرر فرمایید کفالت وزارت دارایی جواب سؤال ذیل را در مجلس اعلام فرمایند

سؤال- مدت‌ها است راجع به مزارع اردکان و دشمن زیاری مذاکراتی در وزارتخانه بوده و ماده خاصی هم به نفع زارعین آن دو محل تصویب گردیده است علت آن که تکلیف آنها هنوز مشخص نیست چه بوده است.

ابوالحسن رضوی

بسم‌الله الرحمن‌الرحیم‏

ریاست محترم مجلس شورای ملی‏

دستور فرمایید سؤال اینجانب را برای وزارت کشور بفرستند که وزیر محترم مسئول در مجلس شورای ملی حضور به هم رسانیده از چگونگی نمایندگان محترم را مستحضر سازند

سؤال‏

قنواتی چند شهر تهران را مشروب می‌ساخت و می‌سازد و به طور اغلب این قنوات یا به عنوان اجاره یا عنوان دیگر در دست شهرداری بوده و هست لازم است توضیح فرمایند قنواتی که در شهر جاری می‌شود چند رشته است و شهرداری تهران چه تعدادی از آنها را اجاره نموده و چه مبلغی در سال بابت اجاره می‌پردازد و چند رشته از آنها را به طور امانت در دست دارد و بابت تعمیر قنوات در سال چه مبلغ هزینه می‌شود غرض آن است که معلوم و مشخص گردد شهرداری تهران برای رفاه اهالی پایتخت چه اقدامات مؤثری کرده و برای آن که مردم در تمام فصول سال بی‌آب نمانند از چه راه منظور عمومی را تأمین کرده و می‌کنند و در ضمن توضیح داده شود که راجع به مجری آب کرج در سال چه مبلغی هزینه تعمیر شده و می‌شود بدیهی است توضیحات لازمه را در موقع طرح سؤال خواهم عرض نمود.

سید محمدعلی شوشتری‏

ریاست محترم مجلس شورای ملی‏

متوقع است جناب وزیر امور خارجه را برای جواب پرسش ذیل به مجلس شورای ملی دعوت فرمایند.

اول علت تسامح دولت در شناسایی حکومت چین کبیر چه بوده دوم علت این که نماینده ایران در سازمان ملل متحد با این که حکومت چین کبیر را به رسمیت نشناخته بوده او را متجاوز شناخته است چه بوده.

حائری‌زاده‏

بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم‏

ریاست محترم مجلس شورای ملی‏

امر فرمایید سؤال زیرین را برای وزارت کشور ارسال دارند که جناب آقای وزیر کشور هر چه زودتر برای پاسخ حاضر شده مجلس شورای ملی و نمایندگان محترم را از چگونگی مستحضر فرمایند.

سؤال‏

سالیانی است پایتخت و شاید اغلب شهرهای مهم در مواقعی از سال دچار آشفتگی می‌شود مردم راجع به تهیه گوشت مصرفی و نان دچار اشکال می‌شوند آنچه بر اینجانب در مدت چهل سال و اندی معلوم گردیده گناه این موضوع مربوط به دولت‌ها نبوده بلکه منحصراً بعضی اشخاص خارج از صنف و بعضی افراد ذی‌منفعت چه در داخل صنف و چه در خارج آشفتگی را مصنوعاً ایجاد می‌کنند و در نتیجه مبالغی به جیب زده و مردم بیچاره چند روزی یا چند ماهی از نتیجه عمل آنها به سختی و رنج می‌افتد که آن دست‌ها بتوانند تأثیر کافی داشته باشند ولی موضوع قصابخانه و کشتارگاه و قصابی لاینحل مانده و در نتیجه اغلب ملاحظه فرمودند که سال گذشته مردم دچار بی‌گوشتی شدند و چند روز است که این بازار آشفته نیز ایجاد گردیده لذا مقتضی است جزئیات گذشته و حال را وزیر محترم کشور توضیح فرمایند و نمایندگان محترم را مستحضر سازند که چه اقدامی برای رفع این مفاسد شده و در نظر گرفته‌اند و از چه راه باید دست‌های ناپاک و استفاده‌جویان را قطع نمود.

سید محمدعلی شوشتری‏

بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم‏

ریاست محترم مجلس شورای ملی‏

استدعا دارد مقرر فرمایید سؤال اینجانب را برای وزارت کشور ارسال با قید حضور در ظرف هفته قانونی جناب آقای وزیر کشور حاضر شوند و پاسخ به سؤال اینجانب بدهند.

سؤال‏

دکه‌هایی که در حواشی خیابان‌ها و معابر عمومی‌شهرداری تهران با اشخاص برگذار می‌کند از روی چه قانون بوده و به چه مجوز قانونی قسمتی از معابر عمومی را به افرادی خاص برگذار می‌کند- دیگر آن که تا این تاریخ چه تعداد دکه برگذار شده و به چه اشخاص داده شده و با رسیدگی دقیق گزارش فرمایند که شهر تهران استعداد چه انداره دکه دارد و یا دکه‌های برگذار شده بابت برگذاری پولی به شهرداری داده‌اند یا خیر بدیهی است توضیحات لازمه را در موقع طرح سؤال در مجلس شورای ملی خواهم داد.

سید محمدعلی شوشتری‏

بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم‏

ریاست محترم مجلس شورای ملی،

استدعا دارد امر فرمایید سؤال اینجانب را برای وزارت فرهنگ ارسال و تأکید فرمایید در مدت یک هفته قانونی برای پاسخ حاضر شوند.

موضوع سؤال‏

۱ - کلیه موقوفات مملکتی را از وقف دائم و یا حبس و یا موقوفه اولاد به طور اعم چه آن رقبایی که وقف برای اماکن متبرکه و امامزادگان و بنا و تعمیر مساجد و یا مدارس قدیمی و یا بیمارستان‌ها اعم از موقوفه خاص و یا تمام به استثنای موقوفات حضرت امام هشتم رضا صلوات‌الله علیه و علی آبائه که از جزئیات آن اینجانب مستحضرم صورت آن را تهیه و به مجلس تقدیم دارند.

۲ - توضیح فرمایند که رقابت وقف شده متولی خاص دارد و منصوص و یا متصدی و مباشر.

۳ - همچنین معین فرمایند که اداره کل اوقاف تا چه حد و از روی چه قرار نظارت قانونی خود را در موقوفات معمول می‌دارد.

۴ - و نیز مشخص فرمایند که عواید رقبایی که متعذرالمصرف است و یا نحوه خیرات جاریه دارد غیر از عواید رقبایی که علی‌الحساب ما به وقف باید به مصرف برسد به چه مصرف می‌رسد و روی چه مقرراتی متصدیان و اداره اوقاف آن عواید را خرج می‌نماید. خلاصه- آن که جواب سؤال اینجانب باید متضمن تمام جزئیات حتی موقوفاتی که تولیت آن با شاهنشاه وقت است و یا دولت به طور جامع باید باشد که در موقع توضیحات و تشریحی که در مجلس شورای ملی می‌نمایم با همفکری نمایندگان محترم و استعانت از اولیای حق و پشتیبانی ملت ایران بتوانیم از این اقدام هم قدم‌های خیری برای کشور برداشته و به عالم اسلام هم خدمت لازم را بنمایم و متمکین و اشخاصی که واجد ملکات فاضله احسان و خیرند تشویق شده از دارایی خود با اطمینان خاطر مقدم به امور صواب بشوند.

سید محمد شوشتری‏

انتصابات و احکام‏

شماره ۲۹۹۹۱ و ۷۰۰۵۴، ۱۴ و ۱۱ و ۲۹

در وزارت کشور

آقای لطیف امامی خامنه از تاریخ ورود به محل مأموریت با پایه هفت و ۲۹۶۰ ریال حقوق و ۸۸۸ ریال فوق‌العاده اشتغال خارج از مرکز به سمت بخشدار آران منتقل و منصوب می‌شوید. وزیر کشور

شماره ۳۰۱۲۸ و ۹۵۵۶۲، ۱۴ و ۱۱ و ۲۹

آقای یحیی صمصامی رئیس دایره امور مرزی اداره سیاسی به موجب پیشنهاد شماره ۴۷۳۳- ۲۷ ر ۱۰ ر ۲۹ استانداری آذربایجان از تاریخ شانزدهم بهمن ماه ۲۹ با پایه هشت و ۳۶۵۰ ریال حقوق و ۷۳۰ ریال فوق‌العاده اشتغال خارج از مرکز به سمت فرمانداری شهرستان سراب منتقل و منصوب می‌شوید.

وزیر کشور

شماره ۲۷۹۷۹ ر ۸۷۸۸۱، ۱۲ و ۱۱ ر ۲۹

آقای علی مقدم بازرس اداره کل امور شهرداری‏ها

به موجب پیشنهاد شماره ۱۰۲۱- ۱۰ ر ۱۰ ر ۲۹ استانداری پنجم از تاریخ صدور این ابلاغ با پایه ۷ و ۳۳۶۰ ریال حقوق و ۱۴۷۰ ریال فوق‌العاده اشتغال خارج از مرکز و ۵۹۲ ریال فوق‌العاده بدی آب و هوا و استفاده از حق مقام حداقل پایه ۹ به سمت فرماندار شهرستان قصرشیرین منتقل و منصوب می‌شوید. ضمناً از تاریخ ورود به محل مأموریت مادام که در محل توقف دارید ماهیانه مبلغ دو هزار ریال به عنوان هزینه پذیرایی درباره شما برقرار و به شرط وجود اعتبار پرداخت خواهد شد. پرداخت مابه‌التفاوت حقوق از ۲۹۶۰ ریال به ۳۶۶۰ ریال موکول به صدور گواهینامه اداره بازنشستگی است‏.

وزیر کشور

در وزارت دادگستری‏

شماره ۳۵۰۳۳ ر ۲۰۵۲۶، ۱۲ ر ۱۱ ر ۲۹

آقای محمداسماعیل نجفی سردفتر ازدواج بلوک رباطات گلپایگان‏

نظر به این که بر اثر گزارش واصله مورد تعقیب دادگاه انتظامی سردفتران واقع شده‌اید وزارت دادگستری طبق ماده ۳۹ قانون دفتر اسناد رسمی شما را از تصدی دفتر ازدواج معلق می‌نماید وزیر دادگستری

شماره ۳۵۰۱۵ ر ۱۹۲۱۷، ۱۲ ر ۱۱ ر ۲۹

آقای مجتبی امامی بیستگانی سردفتر اسناد رسمی و ازدواج باغباداران لنجان اصفهان‏

به موجب این ابلاغ استعفای شما از تصدی دفاتر اسناد رسمی و ازدواج پذیرفته می‌شود

وزیر دادگستری‏

شماره ۳۵۰۱۹- ۱۹۸۷۱، ۱۲ ر ۱۱ ر ۲۹

آقای محمدهادی غروی سردفتر ازدواج و طلاق قریه سپاهپوش طارم قزوین‏

به موجب این ابلاغ محل رسمیت دفاتر شما به منجیل گیلان تبدیل می‌شود طبق مقررات مشمول انجام وظیفه شوید.

وزیر دادگستری‏

شماره ۲۰۰۶۴- ۳۵۰۱۱، ۱۲ ر ۱۱ ر ۲۹

آقای محمدعلی خوشنویسان‏

به موجب این ابلاغ به سردفتری ازدواج گلپایگان منصوب می‌شوید.

وزیر دادگستری‏

شماره ۱۹۳۹۱ ر ۳۵۰۲۳، ۱۲ ر ۱۱ ر ۲۹

آقای حسام‌الدین امامی‏

به موجب این حکم به سمت سردفتری استاد رسمی درجه سوم دهستان‌های بادرود و طرق‌رود بخش ۱۱ کاشان منصوب می‌شوید طبق مقررات مشغول انجام وظیفه شوید.

وزیر دادگستری‏

شماره ۱۹۳۹۳ ر ۳۵۰۲۱، ۱۲ ر ۱۱ ر ۲۹

آقای حسام‌الدین امامی سردفتر ازدواج شهر کاشان‏

به موجب این ابلاغ محل رسمیت دفتر ازدواج شما به دهستان‌های بادرود و طرق‌رود منتقل می‌شود طبق مقررات انجام وظیفه نمایید.

وزیر دادگستری‏

شماره ۳۵۲۱۹ ر ۱۹۳۹۰، ۱۲ ر ۱۱ ر ۲۹

آقای مجید همایونی سردفتر اسناد رسمی شماره ۶۵ اصفهان‏

به موجب این ابلاغ به سردفتری ازدواج ۱۲۶ اصفهان منصوب می‌شوید.

وزیر دادگستری‏

شماره ۱۹۹۷۵ ر ۳۵۲۹۱، ۱۵ ر ۱۱ ر ۲۹

آقای ملاعزت هادی‏

به موجب این ابلاغ به سردفتری ازدواج ده ورگهان اهر منصوب می‌شوید.

وزیر دادگستری‏

شماره ۱۹۹۸۸ ر ۳۵۴۳۲، ۱۵ ر ۱۱ ۲۹

آقای سیف‌الله احمدی‏

به موجب این ابلاغ به سردفتری ازدواج ده کارلیق از دهستان کندوان میانه منصوب می‌شوید.

وزیر دادگستری‏

شماره ۲۰۰۷۷ ر ۳۵۴۳۰، ۱۵ ر ۱۱ ر ۲۹

آقای میرزا کنگوزه‏

به موجب این ابلاغ به سردفتری ازدواج دهستان پشتکوه خاش منصوب می‌شوید.

وزیر دادگستری‏