مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۷ بهمن ۱۳۲۳ نشست ۱۰۱
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری چهاردهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین بودجه مصوب مجلس شورای ملی |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری چهاردهم |
دوره چهاردهم قانونگذاری
جلسه ۱۰۱
شماره مسلسل
مذاکرات مجلس
صورت مشروح مجلس روز ۳ شنبه ۱۷ بهمن ماه ۱۳۲۳
فهرست مطالب:
۱- مذاکرات راجع بدستور
۲- تصویب صورت مجلس
۳- مذاکرات قبل از دستور آقایان مهندس فریور و دکتر کشاورز و کاظمی و دکتر شفق
۴- تقدیم یک فقره لایحه فوری از طرف آقای وزیر دادکستری و ارجاع آن بکمیسیون
۵- سؤال آقای فرمانفرمائیان و پاسخ آقای وزیر دادگستری
۶- شور در گزارش کمیسیون بودجه راجع باضافه اعتبار آبیاری و راهسازی
۷- موقغ و دستور جلسه آتیه - ختم جلسه
مجلس یک ساعت و سه ربع پیش از ظهر بریاست آقای سید محمدطباطبائی تشکیل گردید
صورت جلسه روز ۵ شنبه ۱۲ بهمن ماه را آقای طوسی (منشی)بترتیب زیر قرائت نمودند.
صورت خلاصه مذاکرات جلسه قبل
صورت خلاصه مذاکرات جلسه قبل
مجلس یکساعت و سه ربع پیش بریاست آقای دکتر معظمی نایب رئیس تشکیل و صورت حلسه قبل قرائت و تصویب آن از لحاظ عدم حصول اکثریت موکول ببعد شد. غائبین جلسه گذشته اسامی غائبین که ضمن صورت مجلس خوانده شده:
غائبین بی اجازه آقایان: فاطمی -ذوالقدر- نقابت –اخوان – کفائی- صدرقاضی –آصف – امیر ابراهیمی – منصف –بوشهری- سلطانی – سید ضیاء الدین –فداکار – دکتر رادمنش – خلعت بری – تهرانی –معدل – رضا تجدد – دکتر فلسفی.
دیر آمدگان بی اجازه آقایان: عامری –صمصام – تولیت –سیف پور – نمازی – مجد گله داری – دکتر کیان – قشقائی.
آقای انتظام وزیر امور خارجه در پاسخ سئوال آقای دکتر مصدق راحع ببازداشت شدگان ایرانی نزد مقامات نظامی متفقین و تعارض این عمل با موازین حقوق بین المللی حق حاکمیت ملی و مقررات قانون اساسی کشور و تذکارتعهد متفقین برحسب پیمان باحترام استقلال و حاکمیت کشور و عدم مداخله در امور داخلی ایران و لزوم مذاکره با مقامات مربوطه و اقدام عاجل دائر باستخلاص فوری آنان و بی اثر بودن پرتکل مورد استناد نسبت بباز داشت اتباع ایران اظهار نمودند مستندی بصورت پرتکل در این مورد وجود نداشته و فقط مراسلاتی مبادله شده که از لحاظ سابقه حقوقی و یا ملاک عمل در آینده بهیچوجه اثری نداشته و در اصل موضوع نسبت ببازداشت این افراد از طرف دولتهای سابق وهمچنین دولت فعلی از بدو تشکیل بامقامات مربوطه برای رفع سوء ظن و استخلاص این عده مذاکرات لازمه بعمل آمده و بالنتیجه جمعی از آنان مستخلص و امید می‌رود با وجود صمیمیت و اتحاد کامل بین کشور ایران و متفقین خود و با پیروزی کامل وسریع آنان بالمره رفع این نگرانی‌ها شده و منظور نمایندگان محترم تامین گردد.
آقای دکتر مصدق مجدداً در تعقیب وتأیید بیانات اولیه خود دائر بلزوم تذکار فداکاری و صمیمیت ملت ایران در راه پیروزی متفقین از طرف دولت و اقدام فوری در رهائی بقیه بازداشت شدگان شرحی ایراد و چون اکثریت حاصل شده بود صورت مجلس تصویب و نظر باینکه عده‌ای ورود در دستور راتقاضا و آقای فیروزآبادی مخالف بودند بوردو در دستور نیز رأی گرفته شده تصویب و آقای رحیمیان پیشنهاد نمودند موضوع حکمیت بین دولت و رئیس کل دارائی در درجه اول جزو دستور قرار گیرد ولی پس از بیانات آقای فهیمی وزیر مشاور دائر بخروج لایحه از دستور بر حسب تقاضای آقای نخست وزیر بمناسبت مذکراتی که با رئیس کل دارائی در جریان است پیشنهاد خود را مسترد و آقای مهندس فریور پیشنهاد ایشان را قبول و پس از توضیح و تعیین این موضوع که تقاضای حکمیت از طرف دولت بوده‌است ایشان نیز پیشنهادشان را مسترد و
بقیه مذاکره در گزارش کمیسیون قوانین دارائی راجع به تفسیر بند (ط) از ماده ۵ قانون مالیات بر درآمد شروع و اقای دولت آبادی در تعقیب بیانات جلسه قبل شرحی مبنی بر موافقت با گزارش کمیسیون و لزوم الحاق انجمن تربیت بدنی و مؤسسات ورزشی بتفسیر مزبور تقریر و آقای اردلان کفایت مذاکرات را پیشنهاد و پس از مخالفت آقای دکتر زنگنه به پیشنهاد آقای اردلان رأی گرفته شده تصویب و سه فقره پیشنهاد از طرف آقایان امینی و اردلان و فولادوند قرائت و پس از توضیح نسبت بهریک جداگانه اخذ رأی شده هر سه فقره رد و هشت پیشنهاد دیگر از طرف آقایان: شریعت زاده –امینی –محمدطباطبائی – سیف پورفاطمی –فرهودی –ملک مدنی و دکتر عبده قرائت و بعد از اظهارات آقایان پیشنهاد دهندگان چون عده برای اخذ رأی کافی نبود تعیین تکلیف و اخد رأی نیبت باین پیشنهادات بجلسه سه شنبه ۱۷ بهمن ماه سه ساعت قبل از ظهر موکول و مجلس یک ساعت بعدازظهر ختم شد.
رئیس – اعتراضی نسبت بصورت مجلس هست؟ آقای عامری.
عامری - بنده را جزو غائبین بی اجازه نوشته بودند در صورتیکه بنده در جلسه پیش از اول وقت حاضر بوده‌ام و یکی هم کلمه حکمیتی است که راجع بکار دکتر میلیسپو می‌شنوم که ذکر می‌کنند و در تمام صورت مجلس‌ها هم حکمیت ذکر می‌شود، چون اختیارات دکتر میلسپو بموجب یک قانونی داده شده بود این بود که در همان موقع مذاکره در اختیاراتش گفته شد که اگر یک وقتی اتفاقاً اختلافاتی با دولت پیدا کرد چون مربوط بقانون و اختیاری است که مجلس باو می‌دهد این مربوط می‌شود بتفسیر همان قانون و تفسیرر هم باخود مجلس شورای ملی است، بنابر این گمان نمی‌کنم حکمیت باشد و نمی‌شود حکمیت هم گفت و اسم حکمیت بنظر بنده صحیح نیست.
رئیس–تفسیر هم گمان نمییکنم باشد و بهر حال بایستی مطالعه کرد. آقای هاشمی.
هاشمی – آقای بهبهانی را غایب بی اجازه نوشته بودند، ایشان کسالت داشته و اجازه گرفته بودند،
رئیس – آقای فرمانفرمائیان فرمایشی داشتید؟
فرمانفرمائیان – خیر بنده در صورت محلس عرضی ندارم.
رئیس – آقای حاذقی فرمایشی دارید؟
حاذقی – عرض کنم جون تصمیم هیئت رئیسه بنا بود که بموقع اجرا کذاشته شود در این جلسات اخیر هم جلسه بموقع تشکیل نمی‌شود خواهشمندم تذکر داده شود که جلسه در همان ساعت نه و نیم تشکیل شود (صحیح است).
- مذاکرات راجع بدستور
۱- مذاکرات راجع بدستور
رئیس – همینطور هم هست. اعتراض دیگری نیست؟ چون یکعده از آقایان نمایندگان محترم از مسافرت مراجعت کرده‌اند و عده زیادتر شده‌است جالا سه نفر دیگر لازم است برای رأی. بعضی از آقایان هم احازه نطق قبل از دستور خواسته‌اند (دستور –دستور).
دکتر اعتبار – آقا بنده مخالفم.
رئیس – آقای دکتر اعتبار.
دکتر اعتبار – عرض کنم که بنده یک عرایضی دارم که لازم بود بعرض محلس برسانم و چون موضوع مهمی هم در دستور نیست تقاضا می‌کنم آقایان اجازه بفرمایند بنده عرایضم را بعرض مجلس برسانم.
رئیس – آقای فرمانفرمائیان.
فرمانفرمائیان – بنده مدتها است چند فقره سئوال از آقایان وزراء کرده بودم و در این دوره مجلس بنده می‌بیینم یک حق مسلمی از آقایان وکلاء دارد سلب می‌شود، نطق قبل از دستورو سئوال یک چیز معین و مسلمی است و یکی از حقوق مسلمه آقایان نمایندگان است و شخص آقای رئیس مجلس باید رعایت بفرمایند که سئوال هیچ محتاج باحازه همکاران ما نیست سئوال که می‌شود بنده و یا آن کسیکه سئوال کننده‌است باید احضار بفرمایند سئوال بشود و جواب داده شود و هیچ ممتاج برأی مجلس نیست و تا کنون هم سابقه نداشته‌است.
- تصویب صورت جلسه
۲- تصویب صورت جلسه
رئیس – عده کافی است و در صورت مجلس دیگر نظری نیست؟ (خیر) صورت مجلس تصویب شد. راجع بسئوال آقایان وزرا ء وقتی که تشریف می‌آورند باید خبر بدهند به هیئت رئیسه و رئیس که برای جواب سئوال آمده‌اند که ما بدانیم وهر روقت که در وسط دستور مذاکراتی می‌شود اجازه بدهیم که آقایان سئوال خودشان را بکنند و البته اجازه هم داده خواهد شد. راجع بنطق قبل از دستور و دستور رأی می‌گیریم آقایانیکه با دستور موافقند قیام کنند (عده کمی برخاستند) تصویب نشد.
رئیس – پس داخل نطق قبل از دستور می‌شویم.
فرمانفرمائیان – اول اجازه بفرمائید بنده سئوال خود را بکنم.
رئیس – سئوال جزء دستور است و تصویب نشد.
- مذاکرات قبل از دستور آقایان مهندس فریور و دکتر کشاورز و کاظمی و دکتر شفق
۳- مذاکرات قبل از دستور آقایان مهندس فریور و دکتر کشاورز و کاظمی و دکتر شفق
رئیس – آقای مهندس فریور.
مهندس فریور – عرض بنده بسیار مختصر است، نامه‌ای از طرف اصناف طهران رسیده و بطوریکه در چند جلسه قبل مقام ریاست تذکر فرمودند که نامه بامضاء قریب به پنج هزار نفر از تجار و اصناف رسیده بود این نامه غیر از آن است فقط بامضاء اصناف و کسبه جزء است اینها یک حرف بسیار حسابی دارند و آن اینست که می‌گویند ما با پرداخت مالیات با کمال منت حاضریم منتهی در تشخیصش ظلم می‌شود می‌آیند از یک کاسبی که تمام دارائی دکانش باضافه سر قفلی احتمالی دکانش مجموعاً ده هزار تومان ارزش ندارد ارش مثلا بیست و هفت هزار تومان مالیات مطالبه کرده‌اند و این حرف این عده مردم سیار حسابی است ولی بنده چیزی که لازم است اضافه کنم اینستکه از مجلس و آقایان وزراء استدعا دارم که بشکایت مردم دقت و رسیدگی کنند باور کنید در این مملکت یک دزور گانیزاسیونی است که حرف حسابی اشخاصی که زور نداشته باشند پیش نمی‌رود، اینها حرفشان اینست که می‌گویند ما با کمال منت مالیات می‌دهیم منتهی باید از راهش مالیات را وصول کرد و بتشخیص مامورین اعتراض داریم وراه تشخیص را هم قانون معلوم کرده‌است. قانون معین کرده که یکنفر نماینده دادگستری باشد ویکنفر از آن صنف بخصوص و در عمل اینجا یک اشکالی پیش آمده و اشکالش اینست که یکیفر از تجار اطاق بازرگانی در آنجا می‌نشیند در صورتیکه او وارد فلان صنف بخصوص یعنی کفاش نیست و از اینجهت است که اینطور ناعدالتی‌ها پیش می‌آید، بنده متن نامه را می‌خوانم و ازهیئت دولت تقاضا می‌کنم که باین شکایت و این نامه رسیدگی کنند و بحرف حسابی این طبقه ترتیب اثر بدهند، نامه این است که می‌خوانم:
مقام ریاست معظم مجلس شورای ملی
خاطر شریف مستحضر است که راجع بطرز عمل و سوء جریان مالیات بر در آمد تمام اهالی کشورشکایات عدیده به مجلس و دولت نموده‌اند و در نتیجه قرار شد کمیسیونی در این خصوص تشکیل بانماینده شاکیان ماصلاح بشود متاسفانه این جانبان که طبقه سوم و چهارم و اصناف ۷۰ درصد توده واقعی و اکثریب ملت می‌باشیم زیادتر از سایر طبقات که مالیات بده واقعی می‌باشند مورد بی عدالتی و خلاف قانون و تشخیص اجرای مالیات واقع شده‌ایم، چه آنکه طبق مدارک و پرونده‌های مربوطه یک ثلث از این جانبان ازمالیات معاف و دو ثلث دیگر از ده تومان تا یک صد تومان مشمول می‌باشند، بر عکس در اخطاریه‌های سال ۱۳۲۳ از ده نا یکصد هزار تومان از این اشخاص ضعیف مطالبه می‌نمایند که اگر تمام سرمایه و مایحتاج زندگی خود را حراج نمائیم کفایت نمی‌کند، گمان می‌رود متصدیان تنظیم اخطاریه در جریان عمل حس کرده‌اند که سرمایه داران و محتکرین و تجار متمول بوسایل گوناگون فرار از مالیات می‌نمایند و بنص اینکه همیشه طبیعت ضعیف را تحت فشار قرار می‌دهد این است که جبران فرار کرده‌ها را از این جانبان مطالبه می‌نمایند بنابر این تصور می‌شود کمیسیون مقرره از طرف مجلس و دولت برای ما شاکیان که شکایت سابق را هشتاد در صد امضاءنمودیم بی نتیجه‌است زیرا تا کنون از طبقات ۳و۴ احضار نماینده نشده‌است و لذا پیرو شکایات سابق که باتفاق تجار تسلیم شده اینک این عریضه را فقط بنام عموم کسبه و اصناف طبقه ۳و۴ تقدیم ریاست محترم مجلس و ببانک بلند فریاد مینمائیم همانطور که جناب آقای وزیر دارائی در مجلس علنی پنجشنبه ۱۲ بهمن تذکر دادند (دادن مالیات از وظایف کلیه افراد است و هر شخص یا بنگاه باندازه‌ای که مالیات باو تعلق می‌گیرد ناجار موظف است آن مالیات را بپردازد) موافقیم که باید مالیات داده شود مشروط بر اینکه آنچه طبق قانون و تشخیص واقعی تعلق می‌گیرد و باین لحاظ بنام عدل و انصاف جداً استدعا و تقاضا مینمائیم طبق نامه شماره ۱۶۹۸۸- ۲۳/۹/۳جناب آقای نخست وزیر مجبوب ملی که به وزارت دارائی ابلاغ شده‌است نماینده خصوصی اینجانبان را که از وضعیت این جانبان آگاه می‌باشند در کمیسیون مربوط دعوت نمایند و قبل اکز حضور نماینده نامبرده از تعقیب در کمیسیون تشخیص خود داری نمایند که مزید تشکر و سپاسگذاری خواهد بود، با تقدیم احترامات فائقه بامضای تقریباً ۱۵۰ نفر.
خوشبختانه امروز آقای معاون محترم وزارت دارائی اینجا تشریف دارند و بنده هم با ایشان مذاکره کردم و ایشان هم وعده کردند که در کمیسیون تشخیص از هر صنفی یکنفر نماینده معتمد فرستاده شود و امیدوارم بااین ترتیب که فرمودند خود آقا مراقبت بفرمایند که واقعاً آنچه حقاً به این مردم تعلق می‌گیرد از آنها گرفته بشود و با این ترتیب بنده صد در صد موافقم ولی حرف زور بیک طبقه ضعیفی نباید گفته شود. رئیس – در دو جلسه قبل در این باب عریضه‌ای از آقایان تجار واصناف خومانده شد و آنوقت بنده باطلاع آقایان نمایندگان محترم رساندم که در هیئت رئیسه این موضوع مورد رسیدگی واقع خواهد شد و آقایان نخست وزیر و وزیر دارائی هم حاضر شدند و بنا شد ترتیبی در این کار بدهند، حالا هم در تعقیب همان مذاکرات تذکر می‌دهم که رعایت تمام اصناف بشود و بعداً هر اقدامی شد بعرض مجلس خواهم رساند.
دکتر کشاورز – بنده چند حلسه‌است که می‌خواهم فرصت پیدا کنم و اظهار تاسف خودم را خدمت آقایان نمایندگان محترم مجلس شورای ملی عرض کنم. از اینکه جنگ نزدیک بپایان یافتن است و ما هنوز در حال تفسیر بند ط از ماده ۶ قانون مالیات بر درآمد زمان جنگ هستیم و هنوز موفق نشده‌اند که مالیات بر در آمدی را که در دوره سیزدهم مجلس شورای ملی بتصویب دسیده عملی بکنند و با درآمدی که از آن راه بدست می‌آید دردهای بیدرمانی را که در این مملکت وجود دارد علاج بکنند. یکی از ان دردهای بیدرمان مسئله بیکاری است که روز بروز در مملکت مابیشتر می‌شود و آقایان نمایندگان طبعاً از حوزه‌های انتخابیه خودشان اطلاع دارند که در تمام شهرها عده بیکارها به نسبت یک تصاعد هندسی و بمقدار زیادی اضافه می‌شود و مخصوصاً تعطیل کارهای متفقین ما در ایران به بیکاری افراد این مملکت کمک می‌کند. عده‌ای از دهاقین برای پیدا کردن کار و برای اینکه زندگانی خود و فامیلشان را اداره کنند به شهرها هجوم آورندو در شهرها مشغول کار شدند، این عده دیگر وسیله اینکه مراجعت بمحل خود بکنند ندارند و اصولا یک دهقان وقتی که به شهر آمد دیگر بده مراجعت نمی‌کند برای این که شهر جذبش می‌کند و نگهش می‌دارد و دولتهای ما با بحال هیچ فکری برای این عده بیکارها که روز بروز عده شان هم بیشتر می‌شود نمی‌کنند (دکتر اعتبار – چرا مدیر کلش را انتخاب کرده‌اند.)
سابق این بیچاره‌ها را از دهات برای پیش بردن یک کارهای مهمین که آدم لازم داشتند بشهرها آوردند و حالا که کارها تمام شده اذیتشان هم می‌کنند، شاید بعضی از آقایان اطلاع داشته باشند و شکایت هم به آقایان شده باشد که مخصوصاً در بخش ۵ و بخش ده تهران هر شب از ساعت ۹ ببعد یک عده پاسبان درب منازل کوچک و محقر را که میدانند اشخاص فقیر و کارگر درآنجا منزل دارند می‌زنند و شروع بتحقیقات می‌کنند که آیا در این منزل کارگر ترک زبان وجود دارد یا خیر، اینها قضایائی است که هر شب واقع می‌شود و ممکن است اگر آقایان بخواهند تشریف بیاورند بنده نشان بدهم. یکعده پاسبان در محله هائی که کارگرها در آنجا‌ها هستند مرتب می‌آیند و در منازل را می‌کوبند و می‌پرسند که این کارگر ترک زبان است یانیست و شناسنامه کارگرها را می‌بینند، اگر این شناسنامهای که دارد از تهران صادر شده باشد باو کاری ندارند ولی اگر شناسنامه دارد که از تبریز یا یکی از شهرهای آذر بایجان صادر شده در اینصورت خودش و فامیلش و نمره شناسنامه اش را یادداشت می‌کنند وباین ترتیب اسباب زحمت ونگرانی یکعده برادران ایرانی ما را فراهم می‌کنند. بنده از پشت این تریبون برئیس شهربانی می‌گویم که نباید آلت دست یکعده اشخاصی بشوند که میل دارند در ایران بین ترک زبان و فارسی زبان اختلاف پیدا شود، ترک زبان‌ها هم برادران هستند و هموطنان ما هستند و نباید باین وسایل آنها را کسی اذیت و آزار بکند. اگر یک روز برای پیشرفت متفقین ما که ما باطیب خاطر با آنها متفق شدیم وجود کارگر ترک زبان در تهران لازم بود و همه قبول کردند که بیایند در تهران کار کنند حالا شاید همان کارگر را که ما بامنت آوردیم بتهران برای اینکه کار برای ملت ایران بکنند و کار متفقین ما بگذرد حالا که کارمان گذشته‌است او را مثل یک دندان پوسیده ویا یک انگشت فاسد ببریم و دور بیندازیم و بگوئیم تو دیگر الان حق زندگی کردن در تهران رانداری. مطلب دیگری که می‌خواهم بعرض آقایان برسانم این است که سندیکای مهندسین و کارکنان فنی یک عریضه‌ای بهمه آقایان نوشته‌اند که استدعا کرده‌اند که این قانون استخدام مهندسین زودتر تصویب بشود تا از این فلاکت و بد بختی که یکعده جوانان روشنفکر و تحصیل کرده مملکت ما دچار آن هستند در بیایند. الان وضع یکعده از جوانان تحصیل کرده ما مخصوصا مهندسین ما طوری است که اینها از تحصیلات عالیه مهندسی خودشان صرف نظر می‌کنند و بعنوان اینکه زبان خارجه میدانند می‌روند مترجم می‌شوند و این برای جیثیت یک مملکتی شرم آور است و بایستی آقایان یک فکری بفرمایند که باینها حقوق کافی داده شود و زندگانیشان تامین شود. مطلب دیگری که می‌خواستم خدمت آقایان عرض کنم شکایتی است که فارغ التحصیلهای هنرستان راه آهن کرده‌اند در موقعیکه دولت احتیاج داشت بیکعده تکنیسین برای راه آهن اعلانی منتشر کرده و داوطلبانی برای هنرستان راه آهن پذیرفت.
یکعده از جوانها بمناسبت وعده‌های خوبیکه از طرف دولت بآنها داده شده رو آوردند باین هنرستان و در آنجا تحصیل کردند و تحصیلاتشان را تمام کردند ولی وقتی که وارد خدمت شدند آن شرایط لازم را که می‌بایستی با آنها رفتار کنند عمل نکردند، مثلا در آئین نامه‌ای که هیئت وزراء در آنموقع نوشته بود دو نوع تکنیسین قائل شده بود تکنیسین درجه اول و تکنیسین درجه دوم و بنا بود با این دیپلمه‌ها یعنی فارغ التحصیل‌ها مطابق مقررات یکی از این دو دسته تکنیسین رفتار شود، وقتی که اینها شدند دولت وقت بمیل خودش گفت شما تکنیسین درجه سه هستید و آن مقدار که مقرر بود به اینها حقوق بدهند ندادند و یک مقدار کمتری دادند و حتی وقتی که کمک هزینه دولت بکارمندانش داد باین اشخاص و باین فارغ التحصیل‌ها که الان یک قسمت از کارهای راه آهن را اداره می‌کنند از این کمک هزینه مقدار خیلی کمتری داده شد. بنده خواهش می‌کنم از آقایان اعضاء هیئت دولت که در اینجا هستند این نکته را توجه کنند و بآقای نخست وزیر و معاون وزارت راه تذکر بدهند که این جوانهائی که با کمال شوق وذوق وارد کار راه آهن شده‌اند مخصوصا در قسمت حقوقشان توجه کنند که این بی قانونی که در باره آنها شده از بین برود. یک نکته دیگری که البته مربوط بخودم بود و نمی‌خواستم در حضور آقایان نمایندگان محترم عرض بکنم ولی اهمال وسستی شهربانی تهران در کارها مرا مجبور می‌کند که در پشت تریبون عرض کنم و عرایض خودم را خاتمه دهم این است که روز جمعه ۱۲ روز قبل در مطب بنده در خیابان استخر که یک منزل اجاره ایست همسایه‌های من یک کسی را دیدند که شیشه در مطب را شکسته و بعد یک بطری بنزین بداخل مطب پرت کرده وبعد ازاینکه بنزین مشتعل شده با دوچرخه فرار می‌کند و بگفته همسایه‌ها مردی بود سی چهل ساله ومن در این مطب البته منزل ندارم. مطب درش مشتعل می‌شود و همسایه‌ها و پاسبان آمدند و آب ریختند وآتش را خاموش کردند و بعد کلانتری ۳ بمن خبر داد که مطب شما را آتش زوه بودند و خاموش کردیم همان شب ساعت هشت بعد از ظهر این عمل را در منزل من کرده بودند یعنی درآن ساعت شیشه در گاراژ منزل را شکسته بودند و بطری بنزین را پرت کرده بودند و در را سوزانده بودند دو روز بعد از این قضیه در توی گاراژ منزل من یک قوطی بزرگ فلزی تقریباً باندازه چهار تا نارنج بزرگ پیدا شد که در این قوطی فلزی یک مقدار زیادی مواد منفجره ریخته بودند و درش را محکم کرده بودند و اتفاقاً این قوطی چون قوطی کنسرو گوشت بود مستخدم من بخیال اینکه گوشت است و می‌خواست با میخ درش را باز کند که خانم من رسیده بود و دستش را گرفته بود و نگذاشت باز کند زیرا دیده بود که فتیله دارد والا بطور حتم کشته شده بود.
بنده این را عیناً عرض می‌کنم وصریحاً می‌گویم چون زیاد اطمینان بدستگاه شهربانی نداشتم یک مقداری از آن مواد را دادم برفقای شیمیستم که تجزیه کنند و بقیه را ضمن یک مراسله و شرح این جریانات فرستادم به اداره شهربانی که تحقیقات بکنندو تا امروز خیال می‌کنم در این واقعه تحقیقات کافی نکرده‌اند و نتیجه تجزیه که یکی از دوستان من کرد این بود که این قوطی مواد منفجره برای اشتعال وسوختن یک منزل کافی است ولی خوشبختانه منزل آتش نگرفت و در همین الان شخصی بنام آقای نیکخواه بمن اطلاع داد که یک آقائی که اسمش علی اکبر اطمینان است و کار گشا یا وکیل درجه ۳ عدلیه تهران است و از عمال آقای سید ضیاءالدین است و ده دوازده نفر چاقو کش هم دارد و منزلش در خیابان حشمت الدوله‌است در یک مجلسی نشسته بودند گفته‌است که سه چهار روز دیگر کلک دکتر کشاورز را می‌کنیم و از شر او خلاص می‌شویم (بعضی از نمایندگان – خدا نکند) و سه جهار روز گذشت و من تعجب می‌کنم که چه علت داشت که نکرد
(هاشمی – اگر می‌خواست بکند نمی‌گفت) حالا من کاری ندارم که نمی‌کند یا نمی‌خواست بکند ولی این حرفها در این سه چهار روز بگوش من رسید. من از لحاظ شخص خودم حرفی ندارم و اینجا پشت تریبون عرض می‌کنم که اگر کسی نظری ببنده دارد در روزنامه‌ها بخواند و بداند بنده هر شب ساعت یازده پیاده می‌روم بمنزل واز خیابان شاه رضا هم عبور می‌کنم این عمل من است و اگر مخالفین ما خیال می‌کنند که رفقای من و من از این بازیهای بچگانه و تهدیدات کودکانه بیم یا باکی داریم اشتباه می‌کنند این نوع تهدیدات بچگانه در ما و رفقای مابهیچوجه مؤثر نیست و ما پیه همه چیز را در راه خدمت بوطنمان بتن خود مالیده و وارد میدان شده‌ایم.
اما شهربانی تهران از لحاظ امنیت شهر یک وظایف و تکالیفی دارد و حالا مطلب از نظر شخص من مانعی ندارد ولی دریک شهر باید وضعیت امنیت طوری باشد که ساعت هفت بعد از ظهر کسی نتواند در منزل کسی و مطب کسی را آتش بزند و فردا در خانه اش بمب و مواد منفچره بیندازند و در فلان جا هم بنشینند و بگویند که ما دکتر کشاورز را تا چند روز دیگر بقتل میرسانیم. این از لحاظ مسئولیت شهربانی مهم است، چون من تا امروز حس کردم که شهر بانی تهران اقدام کافی راحع باین قضایا نکرده خواستم در پشت تریبون مجلس شورایملی بعرض آقایان برسانم.
رئیس – راجع بقسمت زبان ترکی و فارسی بنده لازم است این را بعرض آقایان برسانم که ملت ایران قرنهاست که بزبانهای مختلف صحبت می‌کند (صحیح است). زبانهای ترکی، فارسی، لری، کردی وغیره، شما در شهر سمنان که بروید می‌بینید که آنجا بیک زبانی صحبت می‌کنند که ما نمی‌فهمیم ولی با همه این احوال همیشه ایرانی بوده‌اند و در همه چیز با سایرین مساوی بوده‌اند و خواهند بود وبالاخره تاکنون بین این مردم هیچگونه اختلاف نبوده‌است و امیدواریم بعد از این هم نباشد(صحیح است)
دکتر کشاورز – ولی بشهربانی هم دستور بدهید که اذیتشان نکنند.
رئیس – آقای کاظمی.
کاظمی – بنده می‌خواستم عرض کنم که این نوع مذاکرات شخصی که آقای دکتر کشاورز فرمودند این را معتضی بود که ازیک مجاری دیگری اقدام بفرمایند چون تعقیب آن از این راه یعنی طرح کردن در مجلس بنظر مناسب نمی‌آید وضمناً باید عرض کنم که نظیر این وقایع برای ایشان تنها نیست حالا که گفته شد بنده هم باید عرض کنم خودم متجاوز از ده دوازده کاغذ تهدید آمیز داشته‌ام و چندین دفعه ازین قضایا درمنزل خودم اتفاق افتاد معذلک بنده برفقای خصوصی خودم هم شاید باستثنای یکی دو نفر بکس دیگری نگفتم. این راهش گفتن به شهربانی وبوزیرکشور است و بعد اگر این طرق نتیجه نداد آنوقت در مجلس بگویند. و می‌خواستم این جمله را هم اگر ایشان اجازه بدهند اضافه کنم که این بیاناتشان بیشتر مؤید این نکته‌است که نظمیه بیشتر مراقبت می‌کند و اگر اشخاصی هستند در شهر که آنها را نمی‌شناسد و نمیداند برای چه آمده‌اند و چکار می‌کنند اینها را باید تحت مدافه خود قرار بدهد. این وظیفه اصلی شهر بانی است اگر شهربانی از این عملیات غفلت کند نتیحه اش همانهائی است که فرمودید و از این قبیل وقایع اتفاق می‌افتد و بدیهی است که شهربانی وظیفه دار است که بداند در آن حوزه‌ای که مأمور نگهداری آن است چه مردمی می‌آیند، چه مردمی نمی‌آیند: مردم چه می‌کنند (دکتر کشاورز – مردم ایران می‌آیند و مردم ایران می‌روند) این از وظایف بسیاراساسی شهربانی است و شهر بانی باید بداند و اگر اینکار را نکند وظیفه خودش را انجام نداده‌است و اگر کرد بنابر این عمل شهربانی که بنفع امنیت شهر است مورد انتقاد قرار گیرد.
رئیس – آقایان مرتباً اجازه نطق می‌خواهند
دکتر اعتبار – بنده با ورود در دستور مخالفم، چون در دستور چیزی نیست.
جمعی از نمایندگان – دستور – دستور.
رئیس –یکی هم راجع باخطار نظامنامه ایست اگر آقایان اخطار نظامنامه‌ای دارند باید در همان زمینه صحبت کنند چون خیلی‌ها اجازه خواسته‌اند و باید بنوبه اجازه داده شود. آقای وزیر دادگستری صحبت می‌فرمایند؟
- تقدیم یک فقره لایحه فوری از طرف آقای وزیر دادگستری
۴- تقدیم یک فقره لایحه فوری از طرف آقای وزیر دادگستری
وزیر دادگستری (آقای عدل) – بنده یک لایحه‌ای داشتم می‌خواستم تقدیم بکنم ومیخواستم از آقایان هم استدعا بکنم که دقت بفرمایند در دوم آبان ماه ۱۳۲۳ یک لایحه‌ای تصویب شد که یک دادگاه مختلطی مرکب از قضات و افسران ارتشی تشکیل شود برای رسیدگی بحییف و میل اموال دولتی و جرم هائی که بمناسبت وقایع شهریور اتفاق افتاده‌است. وزارت دادگستری و ورارت جنگ که شروع باجرای این قانون کرده‌اند دیدند که یک مقرراتی هست که بایستی آئین نامه هائی معین شود و در این قانون اجازه داده نشده‌است که دولت یک آئین نامه برای اجرای آن قانون تهیه کند اینست که یک لایحه‌ای تقدیم می‌کنم و درآن از مجلس شورای ملی تقاضا شده‌است که بوزارت جنگ و وزارت دادگستری اجازه بدهند که آئین نامه اجرای این قانون را در صورتیکه در این ماده معین شده‌است تهیه بکند و پس از تصویب هیئت وزراء به موقع اجرا بگذارند
(دکتر طاهری – می‌رود به کمیسیون عدلیه) … چون موضوع خیلی فوری است اصلا بنده تقاضای یک فوریت می‌کنم.
رئیس – تکلیف نطق قبل از دستور معین نشد، آقای دکتر شفق توضیحاتی دارند و اجازه خواسته‌اند اگر آقایان اجازه می‌دهند ایشان حرفشان را بزنند. بفرمائید آقای دکتر شفق.
دکتر اعتبار - آقا نوبت مراعات نمی‌شود ما که قبلا اجازه خواستیم.
دکتر شفق – تا کنون در اینمدت سه چهار مرتبه اتفاق افتاده که در باب زبان ترکی و آذربایجان بعضی از آقایان نمایندگان محترم مصبت کردند و شهدالله بنده از این باب بی اندازه متأثر شدم، چون در یک مواردی دیدم که حتی آقایان نمایندگان محترم مجلس بیک حقیقت روشن بر نخورده‌اند. امروز ما در عصری زندگی می‌کنیم که علم احتماع معنی واقعی ملیت را تقریباً نزدیک بعلوم ریاضی ولی نه بآن قطعیت حل کرده و برای ما دیگر جای بحثی در باب اینکه یک ملت چیست باقی نمانده‌است. ملت تنها آن نیست که فقط یک زبان داشته باشد وبیک زبان جرف بزند اگر آنطور بود دولت و ملت سویس نباید وجود داشته باشند، برای اینکه در سویس به سه زبان صحبت می‌کنند، آلمانی، ایتالیائی و فرانسه وآقایانی که در سویس بوده‌اند خوب میدانند که وطن پرست تر و ملت دوست تر و متفق القول تر از ملت سویس در زیر آسمان وجود ندارد (صحیح است) سویس که محال است از طرف صاحبان این سه ملیت یعنی یک همسانه شان آلمان است، یک همسایه شان فرانسه‌است و یک همسایه شان ایتالیا و در دو جنگ برزگ که بوجود آمد بحفظ شرافت و عظمت نژاد نژاد و ملت و بیرق خودش کامیاب شد و آنچه توانست از جان و مال فداکاری کرد الان هم ۴۰۰ هزار نفر سرباز سویسی حاضر است برای استقلال کشورش از جان و مال بگذرد. از طرف دیگر ملت هائی داریم که یک زبان صحبت می‌کنند ولی ملیت‌های جداگانه‌ای هستند مثال قاطعش ممالک متحده آمریکا و انگلستان است که بزرگترین جشن ملی آمریکا آن جشنی است که این دو ملت از هم جداشدند و آمریکائیها استقلال پیدا کردند بنابراین تنها داشتن یک زبان داشتن یک ملیت نیست ملیت عوامل مختلف دارد بدیهی است زبان یکی از آن عوامل است ولی احساسات آداب، ادبیات، نژاد، تاریخ دین اساطیر و داستان تمام اینها در ملیت دخیل است و عجب اینکه در تمام این عوامل یعنی داستان، تاریخ، عادات، اخلاق، عند و مراسم، قصه‌های کوچک و بزرگ، ادبیات، دین آذربایجان با بقیه ایران شریک و سهیم است.
آذربایجان جزء لاینفک ایران بوده و هست (صحیح است)نه تنها تاریخ ایران بلکه تاریخ بشر تا آنجاکه ما اطلاع داریم آذربایجان را ایرانی نشان داده. تاریخ رسمی ما حدود ۲۵۰۰سال وتاریخ غیر رسمی ما که یک قسمتش داستانی است از هزارها سال باینطرف از یک ایران و فلات ایران بحث کرده که آذربایجان حزو آنست. از ۲۵۰۰ سال باینطرف تاریخ رسمی ما شروع می‌شود یعنی از اول انعقاد دولت هخامنشی و جلوس کورش یعنی حوالی ۵۵۰ سال قبل از میلاد مسیح و قبل از آن یعنی دوره دولت ماد آذر بایجان جزء لاینفک ایران بوده‌است که مرکز تمدن ایران آنزمان هم بوده‌است (صحیح است) زردشت پیامبر ایران از آنجا ظهور کرده‌است کلمه آذربایجان مشتق از اسم یکنفر ایرانی میهن پرستی بود بنام آذر بد که تلفظ یونانی آن آتروپاتس و او در زمان آمدن اسکندر به ایران استقلال آذربایحان را حفظ کرد و بیرق ایران را در دست خود نگاهداشت و اسم آذربایجان از زمان اسکندر یعنی از حدود ۲۲۰۰ سال قبل باسم این شخص نامیده شد وقبل از آن چنانکه گفتم دولت ماد بوده‌است و دولت ماد باتفاق تمام مورخین دولت صحیح ایرانی نژاد بوده بنابر این استدعا می‌کنم از آقایان از امثال آقای دشتی تا آقایان دیگر که تا بحال دو سه مرتبه صحبت کرده‌اند و کلمه ترکی بزبان آوردند در باب آذربایجان اگر می‌توانند کلماتشان را حسن انتخاب واداره کنند. صحبت از زبان ترکی و ترک و ترک‌ها و این قبیل حرفها نکند. در این کشور یک ملت وجود دارد و آن ملت ایران است (نمایندگان – صحیح است -احسنت).
رئیس – حالا نطق قبل از دستور را تعطیل کنیم؟ (جمعی از نمایندگان – دستور – دستور). رأی می‌گیریم به ورود در دستور آقایانیکه موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد.
ملک مدنی – یک پیشنهادی بنده بمقام ریاست تقدیم کردم واز آقایان خواهش می‌کنم موافقت بفرمایند این موضوع بند ط از ماده ۶ قانون مالیات بر در آمد که اینهمه وقت محلس راگرفت بکمیسیون بودجه محول شود که آنجا رسیدگی‌های أزم را بکند و بعد بمحلس گزارش بدهد (صحیح است). بنده این تقاضا را کردم و تمنا می‌کنم از مقام ریاست که رأی بگیرند و اگر تصویب شد احاله به کمیسیون بودجه شود (جمعی از نمایندگان – مخالفی نیست) بعلاوه تقاضا می‌کنم که لایحه خبر کمیسیون نظام وظیفه جزء دستور واقع شود چون یک لایحه مفیدی است و بعلاوه از اول سال نظام وظیفه شروع می‌شود و ما باید قبل از اینکه موقع آن برسد تکلیف نام وظیفه را معین بکنیم و سرنوشت اشخاص را که مشمول خواهند شد در سال ۱۳۲۴ روشن بکنیم و بنابر این آقایان اگر کمک بفرمایند این لایحه از تصویب بگذرد برای آسایش مردم خیلی مفید است چون کار نظام وظیفه یک کار مشکلی شده‌است و آوردن قسمت مشمولین کشاورزان و رعایا به شهر خیلی اسباب زحمت است یک پیشنهادی آقای مهندس فریور داده‌اند خیلی هم مفید است بنظر من و بهتر است آقایان موافقت بفرمایند این خبر جزء دستور باشد.
رئیس – آقای اردلان هم پیشنهاد می‌کنند که انتخاب یکنفر ناظر بانک جزو دستور بشود.
مهندس فریور – لایحه نظام وظیفه را مطرح کنید.
اردلان – اجازه بدهید بنده توضیح بدهم
رئیس – بفرمائید.
اردلان – عرض کنم واضح است که اقایان نمایندگان محترم مجلس شورای ملی علاقه مفرطی باستحکام پول ایران دارند و یک عمل خیلی مؤثری که در استحکام پول ما دخالت دارد این نظارت مجلس شورای ملی است در بانک ملی ایران متأسفانه دو ماه است که این نظارت عملی نمی‌شود چون آقای بوشهری بمسافرت تشریف برده‌اند و خدا رحمت کند مرحوم نراقی راهم که مدتی مریض بودند و حالا هم کسی نیست که اینکار را در عهده داشته باشد یکدقیقه هم بیشتر وقت نمی‌خواهد. قضیه استحکام پول است این رایک رأی بگیرید و بعد شروع کنید بلایحه نظام وظیفه.
رئیس – ما هم رأی خواهیم گرفت در این باب چون چندین پیشنهاد رسیده‌است در باب لایحه نظام وظیفه (رفیع - اول بفوریت لایحه آقای وزیر دادگستری رأی بگیرید.)
ملک مدنی – اینکه مطرح شد اول باید رأی گرفته شود.
رئیس – پس اول باید به یک فوریت لایحه رأی بگیریم بعد هم اگرآقایان موافقت بفرمایند چند فقره گزارش کمیسیون دادگستری است که چندین جلسه‌است مانده‌است فقط خوانده می‌شود و یک گزارش هم راجع بکمیسیون عرایض است که آنهم خوانده می‌شود وبحث ندارد. گزارش کمیسیون توسط آقای هاشمی (منشی) بشرح زیر قرائت شد گزارش آقای حاذقی منشی کمیسیون عرایض و مرخصی.
ریاست محترم مجلس شورای ملی
آقایان حسن اکبر و مؤید ثابتی نمایندگان محترم که از اعضا کمیسیون عرائض هستند یا بعلت گرفتاری خصوصی و یا بجهات دیگر در کمیسیون حاضر نمی‌شوند و چون آقای سلطانی از مدتی پیش و آقای سیف پور فاطمی هم اخیراً مسافر هستند چندین جلسه‌است که اینجانب منحصراً از اول تاآخر وقت در اطاق کمیسیون منتظر حصول اکثریت هستم خواهشمندم اگر دو نفرآقایان نامبرده مایل بقبول اینخدمت نیستند بجای آنها دو نفر دیگر انتخاب و معرفی فرمایند تا بکارهای عمومی ومراجعات کمیسیون عرائض رسیدگی بعمل آید.
رئیس – هیئت رئیسه در این امر تحقیق می‌کند و بعد اگر محتاج بامتخاب عضو شد باطلاع آقایان می‌رسد. و از شعبه‌ها خواهش می‌کنیم که عضو انتخاب کنند. عرض کنم راجع به روزنامه رسمی هم اقداماتی شده‌است و بنده می‌خواستم باطلاع آقایان برسانم که از هفته آتیه روزنامه رسمی بر طبق قانون مصوبه در ماه مهر بطبع خواهد رسید و منتشر خواهد شد و گزارشی هم از کمیسیون مخصوص اینکار رسیده‌است اگر لازم شد منتشر می‌شود تا آقایان مسبوق بشوند حالا اگر آقایان اجازه بفرمایند گزارش کمیسیون دادگستری خوانده شود، چون مدتی است که مانده‌است تکلیفش معین شود برای اینکه فقط خواندن است. گزارش از کمیسیون دادگستری به مجلس شورای ملی کمیسیون دادگستری پرونده اعلام جرم نسبت بآقای سید محمد تدین وزیر سابق خواربار را در موضوع خواربار آذربایجان تحت شور ورسیدگی قرار داده پس از چند جلسه مطالعه و مشاوره در پرونده چون رسیدگی کامل و دقیق در جلسه کمیسیون بواسطه تراکم اوراق پرونده مزبور مشکل بنظر می‌رسید لذا مقرر شد سو کمیسیونی برای رسیدگی به این امر انتخاب شود که بپرونده امر و کلیه اوراق آن رسیدگی، خلاصه پرونده و نظریه خود را به کمیسیون تسلیم نمایند. سو کمیسیون پرونده مزبور را تحت شور و رسیدگی قرار داده در نتیجه گزارش خود را دائر بر عدم وقوع جرمی از طرف آقای تدین و منع تعقیب ایشان بشرح پیوست به کمیسیون تسلیم نمودند. کمیسیون در جلسه پنجم مهر ماه گزارش مزبور را قرائت و پس از مذاکرات لازمه در اطراف قضیه و توضیحات اعضاء سو کمیسیون بالاخره بگزارش پیوست و منع تعقیب آقای سید محمد تدین رأی گرفته با اکثریت تصویب و علیهذا گزارش آنرا برای تصویب مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
رئیس – این راپرت مذاکره دارد، بنده خیال می‌کردم که مراجعه کرده‌اند بوزارت دادگستری. بنابراین بسته‌است بنظر آقایان (فرخ – بگذارید برای جلسه آتیه) … پس همه گزارش‌ها را می‌گذاریم برای جلسه آتیه حالا لایجه دادگستری را مطرح می‌کنیم.
لایحه تقدیمی آقای وزیر دادگستری بشرح زیر قرائت شد مجلس شورای ملی چون اجراء تبصره ماده واحده مصوب دوم آبانماه ۱۳۲۳ راجع برسیدگی حیف ومیل اموال دولت و غیره که بمناسبت وقایع شهریور ۱۳۲۰ از طرف افسران و کارمندان لشکری و کشوری ارتکاب شود بدون آئین نامه‌ای که تمام جهات و خصوصیات مربوط باجراء قانون مذکور را تعیین نماید انجام پذیر نیست ماده واحده زیر در تکمیل قانون مذکور پیشنهاد و تصویب آن با قید دو فوریت مورد تقاضی است.
ماده واحده – برای طرز تشکیل دادگاه مذکور در تبصره دوم قانون مصوب دوم آبانماه ۱۳۲۳ و نحوه رسیدگی و مقررات راجع به اموری که باید در آن دادگاه مطرح گردد و کارمندان دیگری که می‌بایست در مصاحبت آن دادگاه انجام وظیفه نمایند و تعیین رئیس و همچنین تعیین پایه قضائی و لشکری کارمندان دادگاه مزبور و سایر جهات و خصوصیاتی که مربوط باجراء قانون مذکور است بوزارت دادگستری و وزارت جنگ احازه داده می‌شود که آئین نامه لازم را تنظیم و پس از تصویب هیئت وزیران بموقع اجرا گذارند.
رئیس – یک فوریت لایحه مطرح است آقای شریعت زاده (رفیع – بنده مخالفم)
رئیس – آقای روحی.
روحی – این چون یک کاریست گذشته قانونی از مجلس شورای ملی برای رسیدگی بجرائم افسران و بسیار قانون بموقعی بوده‌است من بایک فوریتش مخالفم چون این یک اجازه برای صدور آئین نامه بیشتر نیست و اگر آقای وزبر دادگستری موافقت بفرمایند که دو فوریت باشد که زودتر بگذرد چون به کمیسیون رفتن اصلا معنی ندارد چون فقط بدولت اجازه داده می‌شود که آئین نامه آن رادر وزارت خانه مربوطه بنویسند و پس از تصویب هیئت وزیران بموقع اجراء بگذارند. رئیس – آقای وزیر دادگستری. وزیر دادگستری – عرض کنم که بنده در خود لایحه دو فوریت قید کردم ولی اینجا در موقع پیشنهاد بعضی از آقایان گفتند دو فوریت نباشد بنده هم گفتم بسته بنظر مجلس است و الا در لایحه دو فوریت بوده‌است.
رئیس - آقای شریعت زاده.
شریعت زاده - موافقم.
رفیع – بنده مخالفم.
فرهودی – بنده هم مخالفم
رئیس – آقای دکتر زنگنه موافقند؟
دکتر زنگنه – بنده هم موافق هستم بطوریکه آقای روحی فرمودند این بطور فرمول در هر قانونی یک همچه ماده‌ای بطور کلی نوشته می‌شود که وزارت مسئول می‌تواند برای اجرای آن آئین نامه تهیه نماید و بنظر من اشکالی ندارد که با قید دو فوریت تصویب شود.
رئیس – آقای مهندس فریور.
مهندس فریور – بنده هم با یک فوریبش موافقم و خیال می‌کنم که مناسب بود که آقای وزیر دادگستری هم توضیح بدهند چون این قانوننی که ما گذراندیم در مجلس چون عحله شد و در کمیسیون مذاکره نشد اینجا یک اشکالاتی در اجرای آن پیش آمده‌است از نظر تشکیل دادگاه چون یک دادگاه مختلطی است که بایستی از اشخاص مختلف تشکیل بشود بنظر من بهتر این است که بایک فوریت آن موافقت بکنیم که برود به کمیسیون که اگر یک نواقصی دارد نواقصش مدتفع بشود ویک چیزی که قابل اجرا باشد از مجلس بیرون بیاند بنابراین بنده بایک فوریتش موافق هستم.
رئیس - آقای ثقة الاسلامی مخالف هستند؟
ثقةالاسلامی - بنده با یک فوریت موافقم با دو فوریت مخالفم.
رئیس – آقای شهاب فردوسی.
شهاب فردوسی – بنده هم با یک فوریت موافقم.
رئیس – آقای طباطبائی
طباطبائی – عرض کنم که اولا توجه بفرمائید که یک لایحه را اینطور مطرح نمی‌کنند که یکی بلند شود بگوید من با دو فوریت مخالفم. یکی بلند شود بگوید بایک فوریت مخالفم، یک لایحه ایست دولت داد بقید یک فوریت (وزیر دادگستری - دوفوریت) حالا پشیمان شدید گفتید دو فوریت (خنده نمایندگان)
رئیس – حالا یک فوریت مطرح است.
طباطبائی - … بسیار خوب حالا من نمیدانم بالاخره لایحه با دو فوریت است یا یک فوریت. اما در فوریت اول من این را چند مرتبه به آقایان تذکراً عرض کردم حالا هم توجه بفرمائید که اصولا تقدیم لوایح بقید فوریت غلط است بر خلاف اصل است بر خلاف قانون است مگر در مواردیکه دولت دچار محظوراتی است (روحی - اینطور نیست) … چرا اینطور است به نظامنامه مراجعه کنید لوایحی که به مجلس می‌آید یا جنبه مالی دارد یا ندارد. اگر جنبه مالی دارد که یک فوریت دارد و یکمرتبه می‌رودبه کمیسیون و می‌آید و اگر حنبه مالی ندارد حتما باید دوشور درش بشود. این اصل است، این ترتیب است.
بر خلاف این اصل، بر خلاف این ترتیب بعضی دولتها رفتار کرده‌اند می‌گذارند لایحه را وقتی که خودشان عجله دارند لایحه را به محلس می‌آورند و از مجلس تقاضای فوریت می‌کنند و غالبا هم مجلس با فوریت مخالفت می‌کند یا لااقل اظهار مخالفت می‌کند حالا از مجلس بعید است که وقتیکه خود دولت تقاضای یک فوریت می‌کند مجلسیان می‌گویند نه دو فوریت باشد یعنی نر ود بکمیسیون و در آن دقت نشود این عجب است اجازه بفرمائید این مطلبی که سابقاً گذشت مربوط بتعقیب جرائم شهریودر درمسائل مالی و غیره همانوقت هم فرصت زیادی نبود برای اینکه در این لایحه دقت شود و بعجله گذشت، نتیجه اش این شد که حتی یک چیز خیلی ضروری که باید در لایحه باشد فراموش شد دولت رفته و لایحه‌ای آورده حالا باید ما اغتنام فرصت بکنیم که اقلا این یکمرتبه برود به کمیسیون در اطراف آن بحث بشود. دقت بشود و یک راپرت جامع الاطرافی درست بشود و بمجلس بیاید و از تصویب مجلس بگذرد که بعد از ده بیست روز یکماه دیگر دوباره دولت احتیاج پیدا نکند که یک لایحه بیاورد خود دولت موافقت کرد بایک فوریت آقایان هم کاسه از آش داغ تر نباشید و موافقت داشته باشید که یک فوریت داشته باشد و لامحاله یک شور شود.
رئیس - آقای شریعت زاده.
شریعت زاده - عرض کنم که گاهی از اوقات رویه‌ای دیده می‌شود که انتظار نمی‌رود زیرا وقتیکه بحث در یک فوریت می‌شود مناسبتی ندارد که آقایان باستناد اینکه با دو فوریت موافق هستند با پیشنهاد یک فوریت مخالفت کنند؟ چرا. برای اینکه لازمه مخالفت با دو فوریت موافقت بایک فوریت است پس با یک فوریت از این نظر معنی ندارد مخالفت کنند. اما همکار محترم آقای محمد طباطبائی استدلالی که کردند این است که اساسا معتقدند نباید پیشنهاد فوریت بشود جز در مسائلی که از نظر مصلحت مملکت خیلی اهمیت داشته باشد بنده خیال می‌کنم این نظر ایشان هیچم مخالفتی نداشته باشد برای اینکه مثل این است که یک کسی بگوید صلح خوب است جنگ بد است، این مخالفتی نباید داشته باشد اما اشکال تطبیق با موضوع است می‌خواهیم تشخیص بدهیم که در این موضوع می‌توانیم مخالفت بکنیم که این مطلب یکی از مسائل مهمه کشور هست یا نه؟ بنده عرض می‌کنم که جواب این سئوال مثبت است چرا؟ برای اینکه نمایندگان ملت از نظر وقایع تأسف آوری که بعداز شهریور پیش آمده‌است و جرائمی که از طرف مامورین نظامی و کشوری واقع شده‌است که باعث تاسف است و در همان جلسه که ماده واحده تصویب شد نمایندگانم ملت اراده شان را نشان دادند و این رویه مو تصویب محلس نشان می‌دهد که بایستی با فوریت راجع باین موضوع بررسی شود و اشخاص مسئول مورد مؤاخذه واقع شوند خوب آن تصمیم مجلس دلیلب قطعی است که نمایندگان ملت به ا همیت این موضوع پی برده‌اند یا خیر؟ آنهم جایز نیست برای اینکه این کماده واحده بطور کلی معین کرده‌است فقط برای اجراء آن لازم است آئین نامه نوشته شود بدیهی اسا ساً نظر باینکه اهمیت این موضوع باراده مجلس ثابت است لزوم اجراء و فوریتش هم ثابت است و بنابر این آئین نامه آن هم باید بقید فوریت تصویب شود، این است که بنده استدعا می‌کنم که این لایحه هم باقید فوریت تصویب بشود.
ساسان - بنده مخالفم.
رئیس - بسیار خوب ولی عده کافی نیست باید اجازه بدهیم حرف بزنند یا اینکه جلسه را ختم بکنیم.
رفبع - بنده بعنوان مخالف تذکر می‌دهم به آقای وزیر دادگستری که یکقدری مطالعه کنند باین قوانین گذشته، در ادوار مجلس بعضی از این قوانین بطوری بی ربط بود که خود آقایان هم اقرار دارند و یک مطالعات صحیحی در آنها باید بکنند و بعد بیاورند بمجلس و الغاء آنها را بخواهند چه در قوانین ثبت و چه در قوانین محاکماتیی دیگر و البته خودشان خوب اطلاع دارند همه آن قوانین اسم دارد در وزارت دادگستری می‌گویند: قانون فلان امر، قانون فلان امر، اینها راجمع بکنند ویک کاسه بیاورند بمجلس علاوه بر این دزدی و سرقت بقدری در این شهر زیاد شده‌است چه در مملکت وچه در بیرون شهر. در شهر روزی نیست که بسمع آقایان نرسد یک قوانینی بیاورید برای مجازات مقصرین که امروز بدانند السارق والسارقة فاقطعوا ایدیهما و للا اگر بهمین حرفها بخواهید قانع بشوید دزدی پیشرفت می‌کند اگر باحبس نتوانستید کاری بکنید مجازات را شدیدتر بکنید که از دزدی جلو گیری شود بالاخره بداد مردم برسید و یک قوانین دیگری را که شرع اجازه داده‌است باید بیاورید بمجلس، شهربانی مقصر را می‌گیرد می‌دهد بدادگستری وزارت دادگستری او را محاکمه می‌کند؟ خیر. چه در ولایات وچه در تهران هر چه شهربانی دزد می‌گیرد می‌دهد بمحکمه محکمه کاری نمی‌کند. نمیدانیم کجاهایش عیب دارد اینها اوقاتشان تمام صرف پذیرائی است درد بیدرمان مملکت را دوا نمی‌کنند در بیرونها، بیابانها دزدی است تلگرافات از ولایات می‌رسد و شکایت از دزدی می‌کنند چه از دزدی گوسفند و چیزهای دیگر در شهر و در تمام خیابانها دزدی است بنده می‌پرسم چرا مجازات نمی‌کنید؟ پس کی باید رسیدگی بشود؟ تا کی باید بمردم گفت که صبر کنید آقای وزیر دادگستری که یک مرد عالمی هستند این قسمتها را فکر بکنند و یک لایحه‌ای به مجلس بیاورند برای مجازات مقصرین محلس هم با کمال میل همانطور که نشان داد راجع بلایحه وزارت بهداری بدون حرف، بدون مذاکره، بدون مخالفت لایحه اش را گذرانید لایحه شما را هم خواهد گذرانید وباین جهة بنده بایک فوریتش مخالفم.
وزیر دادگستری - اجازه میفرمائید؟
رئیس - بفرمائید.
وزیر دادگستری - عرض کنم صحبت آقای رفیع راجع بفوریت نبود ولی بنده از وقتیکه بوزارت عدلیه رفتم یک کمیسیونهائی تشکیل دادم و مشغول مطالعه در قوانین شدم و امیدوارم نتیجه اش را بمجلس بیاورم و بهمین نظر هم خیال می‌کردم که اگر بکمیسیون دادگستری یک اختیاراتی داده شود و این قوانین عدلیه همین قسمتهائی را که میفرمائید برای نسخش که جانشین آنها شود یک لایحه ۵۰ ماده ۶۰ ماده خواهد شد که تصور می‌کنم از مجلس شورای ملی باین زودی نگذرد این است که در جلسه آینده لایحه اختیارات کمیسیون دادگستری را بمجلس تقدیم می‌کنم که آقایان تصویب بفرمایند و اقلا بتوانیم چیزهای مهمتری را از تصویب این کمیسیون بگذرانیم و حسب المعمول بموقع اجرا گذاشته شود.
رئیس - آقایان اگر مذاکرات را کافی میدانند رأی بگیریم.
نمایندگان - مخالفی نیست.
رئیس - رأی میکیریم بفوریت اول لایحه تقدیمی آقایانیکه موافقند قیام نمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. حالا فوریت دوم را پیشنهاد می‌کنید یا نه؟
وزیر دادگستری - البته چون دولت احتیاج دارد که این قانون را هر چه زودتر اجرا نماید اگر مطابق تجربه‌ای که حاصل شده‌است لایحه ولو اینکه یک فوریتش تصویب شود یکماه طول بکشد که لایحه از کمیسیون برگردد و ما احتیاج داریم که لایحه زودتر بگذرد این است که بنده فوریت دوم را هم پیشنهاد می‌کنم.
رئیس - بنابراین فوریت دوم مطرح است.
دهستانی - آقای رئیس بنده اخطار نظام نامه‌ای دارم.
رئیس - در چه باب؟
دهستانی - در همین باب.
رئیس - بفرمائید.
دهستانی - خود دولت تقاضای یک فوریت کرده بود.
یکنفراز نمایندگان - اینطور نیست دو فوریت تقاضا کرده بود.
دهستانی - حالا که دولت تقاضای یک فوریت کرده موضوع ندارد که ما کاسه از آش گرمتر باشیم.
رئیس - دو فوریت مطرح است. آقای محمد طبا طبائی.
محمد طباطبائی - چون آقای شریعت زاده در جواب مخالفت من باصل موضوع اشاره کردند حالاتوجه آقایان را بنده جلب می‌کنم باصل ماده واحده که از طرف دولت پیشنهاد شده‌است..
ساسان - آن ماده را یکدفعه دیگر قرائت بفرمائید.
محمد طباطبائی - حالا بنده آن ماده واحده را می‌خوانم یعنی ناچار هستم بخوانم آقایان بماده واحده توجه بفرمائید تا بلکه آقایان موافقت بفرمایند با فوریت دوم آن که خود آقای وزیر دادگستری هم مصمم نبودند (خنده نمایندگان)ماده واحده - برای طرز تشکیل دادگاه مذکور در تبصره دوم قانون مصوب دوم آبانماه ۱۳۲۳ و نحوه رسیدگی و مقررات راجع باموریکه باید در آن دادگاه مطرح گردد و کارمندان دیگری که می‌بایست در مصاحبت آن دادگاه انجام وظیفه نمایند و تعیین رئیس و همچنین تعیین پایه قضائی و لشکری کارمندان دادگاه مزبور و سایر جهات … در قانون نوشتی ترتیب جدیدی است مخصوصاً گویا مهارت بخرج می‌دهند که مطالب را طوری بنویسند که ده دفعه که آدم می‌خواند تازه دفعه یازدهم هم چیزی نمی‌فهمد طرز نوشتن و انشاء عبارات طوری است که کسی چیزی نمی‌فهمد و حال آنکه ممکن است مطالب را خیلی ساده و نزدیک بفهم نوشت. می‌نویسد برای طرز تشکیل دادگاه مزبور در تبصره دوم قانون مصوب دوم آبانماه ۱۳۲۳ و نحوه رسیدگی و مقررات راجع باموری که باید در آن دادگاه مطرح گردد و کارمندان دیگری که می‌بایست در مصاحبت آن دادگاه انجام وظیفه نمایند و تعیین رئیس و همچنین تعیین پایه قضائی و لشکری … باین مطالب توجه بفرمائید تما م آن قیودی که می‌شود بهم زنندو این اختیارات را که می‌دهد بوزارت عدلیه که هر کسی را که یخواهند بیاورند و هر کاری که می‌خواهند بکنند واسمش رابگذارند محکمه‌ای که آقایان منظورشان بود این او نیست توجه بفرمائید که این تمام آن قیودیکه در آن قانون بود همه را بر هم زنند این اختیار را می‌دهدبه وزارت عدلیه که هر کاری دلش می‌خواهد بکند و بهر کیفیت و هر کمیت هر کسی را که دلش خواست بیاورد واسم آن را بگذارد محکمه ملاحظه بفرمائید می‌نویسد: تعیین رئیس و همچنین تعیین پایه قضائی و لشکری (در صورتیکه تمام را دولت معین کرده بود) کارمندان مزبور وسایر خصوصیاتی که مربوط باجرای قانون دادگاه مذکوره‌است در تمام این خصوصیات و کیفیات دولت اختیار داشته باشد) بوزارت دادگستری و وزارت جنگ احازه داده می‌شود که آئین نامه لازم را تنظیم و پس از تصویب هیئت وزیران بموقع اجرا گذارند. واقعاً منظور محلس و شما که آنروز این همه جدیت می‌کردید همین بود؟… …
فرهودی - ابدا.
محمد طباطبائی - پس خواهش می‌کنم که اجازه بفرمائید یک فوریتش که اینجا تصویب شد برود به کمیسیون دادگستری و در کمیسیون دادگستری مطالعه می‌شود می‌آید بمجلس آقایان هم وارد در مطلب می‌شوند جرح وتعدیل می‌کنند و از تصویب مجلس می‌گذرد اگر که بناست کار عملی صحیحی باشد اگر که نمی‌خواهید هیچ و آن مطلب دیگری است.
فرهودی - بنده اخطار نظامنانه‌ای دارم.
رئیس - بفرمائید.
فرهودی - در ماده ۷۵ نظامنامه مصر ح است که تقاضای فوریت بایستی مستند بدلایل باشد و دلایل هم در مقدمه لایحه نوشته شده باشد در این لایحه نه دلایل فوریت لایحه نوشته شده و نه وزیر دادگستری هم توضیحی در این خصوص داده‌اند متن لایحه هم بر خلاف قانون اساسی است زیرا قانون اساسی قید کرده‌است که اصول و قوانین جزائی را مجلس شورای ملی باید بگذراند اما اینجا اصول محاکمات جزائی را می‌خواهند از دست ما بگیرند و خودشان عمل بکنند این هم متن لایحه بر خلاف ماده ۷۵ است و هم تقاضای فوریت آن.
رئیس - آقای وزیر دادگستری.
وزیر دادگستری - عرض کنم نه متن این لایحه بر خلاف قانون اساسی است و نه فوریت آن و نه دولت خیال دارد که آن قانون اول را از بین ببرد هم آقای طباطبائی اشتباه کرده‌اند و هم رأی فرهودی، در قانون اول رتبه مستخدمین قضائی تعیین شده‌است آن سه نفری که برای تشکیل محکمه تعیین شده‌اند نباید رتبه شان کمتر از ۸ قضائی باشد فقط این معیت است دیگر معلوم نیست که مدعی العمومش چه رتبه‌ای باید داشته باشد. دادیارش چه رتبه‌ای باید داشته باشد اینها معلوم نیست.
فرهودی - این را قانون باید معین کند نه شما.
وزیر دادگستری - دولت هم مضایقه ندارد که یک قانون سی چهل ماده بیاورد به مجلس و تمام آن جریان را مجلس تعیین بکند این عملی نیست همینطوریکه برای اجرای هر قانون بدولت اجازه داده می‌شود که آئین نامه اجرای آن قانون را بنویسد بایستی در این قانون هم این شکل شده باشد متاسفانه عجله‌ای که وزارتخانه داشته این قسمت عملی نشد اصلا این قانون در حقیقت یک قانون قضائی است و بایستی بکمیسیون دادگستری هم رفته باشد نرفته و در همان مجلس هم تصویب شد. الان دولت هیچ اصرار ندارد که بقید دو فوریت بگذرد اصرار دولت در این بود که یک قانون بیش از این بلا اجرا نماند اگر آقایان موافق هستند که یک فوری شود برای دولت هیچ اشکالی ندارد. (فرهودی پس گرفتند.)
رئیس - آقای شریعت زاده شما مخالفید یا موافق؟
شریعت زاده - بنده موافقم.
رئیس - بفرمائید.
شریعت زاده – البته آقایان توضیحات بنده را راجع به موافقت با فوریت اول شنیدند ولی خوشوقت هستم که همکار محترم آقای طباطبائی متن لایحه را قرائت کردند بعد از قرائت آن من دیدم که مطالبی بایست مورد بحث و تصمیم واقع شود که بایستی بکمیسیون برود (صحیح است) مجلس جای این است که بایستی توضیحات از روی حقیقت بیان شود بنده نظر بدلایلی که در مورد بحث در فوریت اول کردم خودم معتقد بودم که بایستی دو فوریت باشد اما بعد از استماع متن ماده واحده دیدم این مطالبی که در اینجا هست شایسته دقت بیشتری است خود آقای وزیر دادگستری هم اصراری ندارند که نرود بکمیسیون بنابر این یک فوریتش کافی است و خوب است که مجلس هم موافقت کند.
اردلان - موافق نیستم رأی باید بگیرید.
رئیس - آقای نبوی شما موافقید؟
نبوی - بنده موافقم که برود بکمیسیون.
رئیس - پس مخالفید. آقای مهندس فریور شما مخالفید؟
مهندس فریور - بنده موافقم.
رئیس – آقای دکتر زنگنه شما موافقید؟
دکتر زنگنه ـ عرض کنم بنده پیش از آنکه این لایحه را آورده باشند خیال داشتم از دولت سئوال کنم که یک قانونی که در واقع بعنوان فوریت مطرح بود مدتها مسکوت ماند تا امروز که تقاضای دو فوریت می‌شود این ایراد بدولت است که چرا تا حالا فکر این نقص را نکرده‌است و از طرف دیگر ممکن بود در ظرف دو روز رفع اینکار را بکند و نکرد و از طرف دیگر در متن لایحه یک کلمه‌ای که موجب نظر آقای شریعت زاده شده می‌شود پیشنهاد کرد که آن کلمه حذف شود فقط کلمه موضوعات اینجا یک اختیارات زیادی است بنظر بنده فقط تشکیل محکمه آن قسمتی که قانون خواسته بود قید کرده و آن قسمتی که نخواسته‌است قید نکرده‌است. مثلا فرض بفرمائید در قانون محاکمات نظامی قید شده‌است یکنفر افسری که محاکمه می‌شود رتبه اش اگر سرگرد است رئیس محکمه باید سرهنگ باشد این استدلال زیادی لازم نداشت و ممکن بود با مراجعه بقوانین مربوطه اصلاح شود بطورکلی دولت حق دارد آئین نامه وضع بکند بدون مراحعه به مجلس اساسا اینجا دولت حق تنظیم آئین نامه را دارد مگر اینکه بخواهد تغییراتی در قانون بدهد البته در این آئین نامه باید سعی بکند که تغییراتی در قانون داده نشود حالا بعقیده بنده با این توضیحات و با این کیفیت کمیسیون دادگستری هم ومارد موضوع نخواهد شد چون قانون اجازه نداده‌است و اساس موضوع آئین نامه‌است که تشکیلات و طرز کار را معین کند و حالا هم که بصورت قانون آورده‌اند بعقیده بنده یک اصلاحاتی قابل تصویب است.
فرهودی - فوریت دومش را آقای وزیر پس گرفتند.
وزیر دادگستری - اجازه میفرمائید؟
رئیس - بفرمائید.
وزیر دادگستری - بنده تصور می‌کنم که الان هم عده کافی برای رأی گرفتن نیست آقایان می‌گویند رأی بگیرید ما می‌بینیم عده کافی نیست برای رأی گرفتن آقایان موافقت بکنند که بردو بکمیسیون بنده با آقای وزیر جنگ هم که در اجرای این قانون ذی نفع هستند مذاکره کرده‌ام ایشان هم موافقت کرده‌اند که برود به کمیسیون (صحیح است)
- سئوال آقای فرمانفرمائیان و پاسخ آقای وزیر دادگستری
۵- سئوال آقای فرمانفرمائیان و پاسخ آقای وزیر دادگستری
رئیس - آقای وزیر دادگستری آقای فرمانفرمائیان سئوالی کرده‌اند برای جواب حاضر هستید؟
وزیر دادگستری ـ بلی.
رئیس ـ آقای فرمانفرمائیان.
فرمانفرمائیان - بنده از مدتی قبل سئوالی که از آقای وزیر دادگستری کرده بدوم راحع بدو موضوع بود چون مدتی از موقع سئوال بنده گذشته شاید خودشان هم فراموش کرده باشند یکی راجع به اوضاع ثبت اسناد و وضعیت خرابی که برای ثبت اسناد پیش آمده‌است که کلیه دارائی یک مملکتی را ممکن است باین ترتیب متزلزل نماید و آن چیزی را که آقای وزیر دادگستری بعد از این پیش آمدها که بمتنهای خرابی رسیده‌است در نظر گرفته‌اند ….
یکنفر از نمایندگان - اکثریت نیست.
دکتر معاون - آقا تأمل بفرمائید.
اردلان - استدعا می‌کنم اسامی اشخاصیکه بیرون می‌روند قرائت بفرمائید.
صمصام - ده دقیقه تنفس بدهید.
رئیس - اگر آقایان اجازه می‌دهند تنفس داده شود.
مهندس فریور - اگر تنفس بدهید جلسه دیگر تشکیل نمی‌شود.
دکتر عبده - بفرمائید آقایان بیایند این وضع کار کردن نیست (پس از ۵ دقیقه اکثریت حاصل شد.)
فرمانفرمائیان - حالا این قسمت از سئوال خودم راعرض کردم مربوط بیکماه قبل بود آن را مسترد می‌دارم و این موضوع را می‌گذارم برای موقعیکه قانون اصلاحی که برای دفاتر اسناد رسمی پیشنهاد کرده‌اند گزارشش بمجلس آمده البته نظریات خودم راعرض می‌کنم اما عرض دوم بنده راجع بتغییر و تبدیلی است که در قسمت دادستان دیوان کیفر بعمل آمده‌است (صحیح است) قانوناً تصور می‌کنم که آقای وزیر دادگستری ذیحق هستند که مامورین پارکه را بنظر خودشان بتوانند تغییر و تبدیل بدهند بنده اعتراضم در اینجا نیست ولی چیزیکه البته لازم بود این است که آقا خوب بود یک مطالعه بیشتری می‌فرمودند از لحاظ اوضاع خاصی که این اواخر و در این چند ماهه تولید شده‌است و موجبات توجه خاص عموم را راجع بدیوان کیفر و عملیاتیکه دادستان دیوان کیفر چون عضو مؤثری بود پیش گرفته‌است در این موقع که توجهات عامه بآنجا معطوف بوده‌است و در اطراف اتهام مأمورین دولت گفتار‌های زیادی بوده‌است انتظار نمی‌رفت که در حین عمل ودر حین جریان آقای وزیر دادگستری از حق قانونی خودشان استفاده بفرمایند و مدعی العموم دیوان کیفر را تغییر بدهند مخصوصاً این شخص شهرت بسیار خوبی داشته‌است … فرهودی - صحیح است بسیار شخص خوب و رشیدی بوده‌است. فرمانفرمائیان - ۰۰۰ بنده شخصاً یکمرتبه بیشتر ایشان را ندیده‌ام ولی بطور کلی شخصیت او معروف بوده‌است و در ادوار گذشته شنیده‌ام که یک شخص بی پروا و بدون ملاحظه‌ای بوده‌است (صحیح است) و در اجرای قوانین از هیچکس و هیچ مقامی ملاحظه نکرده‌است متأسفانه ما خودمان یک چیزهائی را که مخصوصی بود و پرونده اختلاسی که در آذربایجان پیش آمده ود و نمایندگان آذربایجان بیشتر متوجه آن بوده‌اند و همیشه مراقبت خاصی در این کار داشته‌اند و آنها کسانی بوده‌اند که شاید مثلا در این تغییر وتبدیل که پیش آمده‌است ذینفع بوده‌اند و در این مورد یک سوءظنی پیدا شده‌است بمناسبت اینکه این پرونده فوق العاده مهم بوده‌است و یک اشخاص مهمی ذینفع بوده‌اند در آن.
اشخاصیکه در همه جا رسوخ دارند وبقول آقای ضیاءالملمک که یک روزی می‌فرمودند وزیر گیج کن‌ها اطلاع پیدا کردیم که این عده مشغول عملیات خودشان هستند و اطلاع پیدا کردیم که قبل از تصدی جنابعالی در موقعیکه آقای ممقانی متصدی امر بوده‌اند مخصوصاً لازم شد که یک عده‌ای از نمایندگان آذربایجان ایشان را ملاقات کردند و از ایشان توضیحاتی خوماستند ایشان هم توضیحاتی دادند و حتی ایشان مدعی العموم دیوان کیفر را هم خواستند و از ایشان هم یک توضیحاتی خواستند و ایشان هم توضیحانی دادند این است که این تغییری را که داده‌اید بنده اطلاع دارم (اگر چه وزیر دادگستری هیچگونه غرضی نداشته‌اند این عقیده شحصی بنده‌است و یقین دارم که همیطور هم هست) که این از آن کارهائی است که بموقع انجام نشده و هیچ تردیدی هم ندارد (صحیح است). حالا البته اگر یک دلایل مقنع و محکمی باشد بهتر است آن دلایل را در محضر مجلس بفرمایند که موجب رفع این سوء تفاهم بشود.
وزیر دادگستری - همانطور که خود آقای فرمانفرمائیان متذکر شدند وزیر دادگستری حق این را دارد که یک دادستانی را عوض بکند. بنده هم هیچ تصور نمی‌کردم که وقتی که وزیر دادگستری در مقابل مجلس شورای ملی مسئولیت یک وزارت خانه‌ای را بعهده می‌گیرد و در حدود اختیارات قانونی خودش یک شخصی را ویک دادستانی را عوض می‌کند این موضوع مورد سئوال واقع شود عجالتاً بنده خیلی تشکر می‌کنم از آقای فرمانفرائیان که این سئوال را کردند و یک وسیله‌ای شد برای بنده که یک قدری در اطراف این موضوع صحبت کنم که راجع باین هو و جنجال‌های بی ربطی که در اطراف این موضوع و اشتهارات بی اساسی که می‌شود توضیحات بدهم علت اینکه بنده آقای امیر علائی را تغییر دادم اولش این بود که در روزهای اول آقای امیر علائی آمدند پیش من و تقاضا کردند که من خسته شده‌ام و نمی‌خواهم بیش از این سر این کار باشم و بهتر است بنده را عوض کنید
ایرج اسکندری - اینطور نیست شما خودتان ایشان را مجبور کردید
وزیر دادگستری - بنده هیچوقت دروغ نمی‌گویم آقای امیر علائی آمدند از تقاضا کردند که ایشان را تغییر بدهم ولی چون تازه وزیر عدلیه شده بودم و نمی‌توانستم تشخیص بدهم که تغییر ایشان صلاح است یا نه این بود که بایشان گفتم شما یک قدری صبر کنید تا ببینم صلاح است یا نه و اگر لازم شد شما را تغییر خواهم داد و ایشان باز دو مرتبه تقاضا کردند و این تقاضای خودشان را بطوریکه گفتم از آقای صالح هم کرده بودند و از خود بنده هم دو دفعه کردند. بنده وارد تحقیقات شدم البته اگریک مستخدمی یا یک قاضی یا هر صاحب کاری اگر به کار خودش علاقه و شوق نداشته باشد نمی‌تواند آنجا یک جدیت و فعالیتی بروز دهد. در ضمن هم ملاحظه شد متجاوز از ۵هزار پرونده در شعب مختلف پیش باز پرسها در دیوان کیفر بطور راکد مانده‌است و یا اگر در جریان است تمام نشده‌است و من یقیق حاصل کردم که علت تراکم این همه پرونده بواسطه خستگی آقای امیر علائی بوده‌است که نمی‌توانسته‌اند آنطوریکه لازم است در این کار جدیت بخرج بدهند.
فرمند – آقا اعضاء نداشته‌است.
وزیر دادگستری - ۰۰۰ این بود که بنده تصمیم گرفتم برای پیشرفت کار دیوان کیفر و برای همان موضوعی که آقای فرمانفرمائیان فرمودند باتهاماتی که بمستخدمین دولت وارد شده‌است باید رسیدگی شود و جلب توجه عامه را کرده‌است و باید جلب توجه دولت را هم بکند و در این کار یک جدیت بیشتری باید بشود باین جهت بود که بنده مجبور شدم دادستان دیوان کیفر را عوض کنم و این را صراحتاً عرض می‌کنم که در عوض کردن دادستان آنطوریکه تلویحاً گفته می‌شود یا تصریحاً گفته می‌شود نه مقصود بنده این بود که زیدی بر خلاف قانون تبرئه بشود و نه اینکه عمر وی بر خلاف قانون محکوم بشود. بنده عقیده‌ام این است که مطابق قانون عوض اینکه در دیوان کیفر حکمی صادر شود که پاسبان بندر عباس پنجهزار از یکی گرفته و ۱۵ روز باید بحبس محکوم بشود از این آفتابه دزدیها یک قدری فاع بشویم و بتوانیم بآن دزدیهای بزرگ برسیم (همهمه نمایندگان)
ایرج اسکندری - ترسم نرسی به کعبه‌ای اعرابی
وزیر دادگستری - بنا براین بنده این عمل را بنظر مجلس شورای ملی واگذار می‌کنم.
رئیس - آقای فرمانفرمائیان
فرمانفرمائیان - عرض کنم این بیاناتی که آقای وزیر دادگستری فرمودند واقعاً جواب سئوالی که بنده از ایشان کرده بودم نبود. بنده نخواستم که ایشان بفرمایند که مطابق فلان ماده قانون بنده حق اینکار را داشته‌ام. بنده خودم تصریح کردم که ایشان در تغییر اعضای پارکه حق دارند ولی عرض کردم خیلی از نظر افکار عمومی این تغییر بیموقع شده‌است (صحیح است) و ممکن بود دو ماه دیگر یا سه ماه دیگر این عمل واقع شود و اینکه فرمودند ۵هزار پرونده مانده‌است این درست نقض غرض است برای اینکه از این ۵ هزار تا ۴۹۰۰ پرونده اش مال آفتابه دزدها است ولی در حدود صد تا دویست تایش که یک میلیون و یک میلیون و نیمی است آنها مال سارقین معظم است (صحیح است) که مورد نظر بنده و مورد نظر آقایان نمایندگان آذربایجان است. اینها مهمترین مأمورین این کشور بوده‌اند و در حین انجام مأموریت شاید یک میلیون تومان از مردم گرفته‌اند در سال ۱۳۲۱ که یک سال مجاعه و بدترین سالها بوده‌است در این مملکت در این سال مأمورینی هستند که مقدار زیادی از پول مردم بیچاره را بجیب زده‌اند و برای این جور اشخاص در حدود ۵ هزار پرونده‌است که باید رسیدگی بشود و بعقیده بنده بهتر است که این پرونده‌ها را طبقه بندی کنند آن پرونده هائی که از ۱۰۰هزار تومان بیشتر سرقت شده و اختلاس شده‌است اول آنها باید رسیدگی بشود و شروع بشود نه اینکه در جراید در بعضی موارد ایشان بخواهند گزارشی از طرف دیوان کیفر منتشر بکنند که فلان شخصی را که از بندر عباس آورده‌اند و یا فلان مستخدم بندر عباس محکوم شده‌است به ۱۵ تومان سرقت و اختلاس ولی تنده عرض می‌کنم بآقای وزیر عدلیه که در برابر مجلس تعهد بکنند این تغییر کوچکترین تأثیری نخواهد کرد چنانچه در گزارشی که امروز از طرف کمیسیون محترم دادگستری این یک موردی که هیچ مربوط نیست بموضوع گزارش چند سطری برای اینکه مفید باشد برای تبرئه یک اشخاصی درآن جا بعنوان مثل گنجانده‌اند در صورتیکه بیمورد است و در موقع خودش بعرض خواهد رسید.
وزیر دادگستری - بنده تصور می‌کنم که از این صریح تر چه عرض کنم که در تغییر دادستان هیچ نظری نبود که زیدی تبرئه بشود یا عمر وی محکوم بشود
(ساسان – احمدی هم شخص لایق ودرستی است) من وارد خصوصیات اشخاص نمی‌شوم من اگر احمدی را لایق نمی‌دانستم سر این کار نمی‌گذاشتم دیگر صریح تر ازاین چه تعهدی بکنم وقتی که عرض می‌کنم در تغییر این اشخاص نظری نبوده‌است؟ (صحیح است) اینجا آقای فرهودی در ضمن اسم آقای احمد حسین عدل را بردند که چون ایشان آقای احمدحسین عدل پسر عموی مرا تعقیب کرده بودند من این کار راکردم ولی اینر اعرض می‌کنم که آقای دکتر عبده که دادستان بودند ایشان شروع کردند به تعقیب
دکتر عبده - بله بنده تعقیب کردم
وزیر دادگستری - شاید یک ایرادی هم بشود بدادستان وقت گرفت که شما اگر می‌دانستید یک کسی در محکمه تبرئه خواهد شد چرا بیدلیل تعقیب کردید ولی بالاخره محکمه قضاوت خودش را خواهد کرد. و بالاخر ه قضاوت آخری با دادگاه است که می‌کند.
دکتر عبده - بنده اخطار نظام نامه‌ای دارم اجازه میفرمائید؟
رئیس - بفرمائید.
دکتر عبده - عرض کنم چون آقای وزیر دادگستری نسبت به بنده فرمودند (رئیس - مورد بحث نیست) مورد بحث نیست ولی چون فرمودند که آقای احمد حسین عدل بوسیله بنده تعقیب شدو لازم نبود که بنده ایشان را تعقیب کرده باشم بنده لازم بودکه در این باب توضیح بدهم باید فرق بگذاریم بین تعقیب ورسیدگی ومحکومیت مدعی العموم تعقیب می‌کند و محکمه رسیدگی می‌کند اگر دلایل را کافی دید برای محکومیت که حکم محکومیت می‌دهد و اگر کافی ندید که حکم به تبرئه می‌دهد. بنده که آقای احمد حسین عدل را تعقیب کردم فقط دلایل و جهاتی را دیدم که ایجاب می‌کرد که بکار ایشان رسیدگی بشود و بدون ملاحظه از هیچکس و هیچ مقامی ایشان را تعقیب کردم و بعداً هم محکمه که از بهترین اشخاص شریف و پاکدامنو وظیفه شناس تشکیل شده بود قضیه را رسیدگی کرد و از رویعدالت و انصاف حکم مقتضی را صادر کرد.
شریعت زاده - دیوان کشور هم نظر خودش را بر برائت اواظهار نمود.
رئیس - این که اخطار نظامنامه نبود خواهش می‌کنم آقایان جدی باشند و با مجلس شوخی نکنند.
- شور در گزارش کمیسیون بودجه راجع باضافه اعتبار آبیاری و راه سازی
۶ - شور در گزارش کمیسیون بودجه راجع باضافه اعتبار آبیاری و راه سازی
رئیس - بالاخره باید وارد دستور بشویم پیشنهاد آقای مظفرزاده خوانده می‌شود:پیشنهاد می‌کنم بقیه مواد بودجه در دستور گذاشته شود.
رئیس - آقای مظفر زاده.
مظفر زاده - عرض کنم یکی از این مواد بودجه که باقی مانده‌است موضوع اضافات وزارت راه است و بعد ازاین بارندگی‌ها اغلب راهها خراب شده‌است و با اینکه آقای مدیر کل وزارتخانه بشمال رفته‌است و رسیدگی کرده و دستور داده ولی چون اعتبار ندارند هیچ کار نمی‌توانند بکنند و بعقیده بنده بعوض اینکه ما این حرفها را بزنیم بهتر این است که این گزارش راجع باضافه اعتبار وراهسازی راتصویب بکنیم و وقتمان را تلف نکنیم و تکلیف این کار را معلو م کنیم.
رئیس – عرض کنم پیشنهاد‌های دیگری هم شده‌است.
جمعی از نمایندگان - رأی بگیرید.
رئیس - عده کافی نیست برای رأی گرفتن
بعضی از نمایندگان - مخالفی نیست
رئیس - خوب اگر مخالفی نیست که مطرح می‌کنیم
هاشمی - عده برای مذاکره هم کافی نیست.
رئیس - آقایان بیرونند مکرر هم فرستاده‌ایم نمی‌آیند.
مهندس فریور - اسامی شان را بنویسید.
جمعی از نمایندگان - عده کافی شد.
رئیس - بقیه مواد بودجه قرائت می‌شود.
ماده ۱-
- الف اعتبار اضافی بمبلغ ۱۵ میلیون ریال برای احتیاجات فوری اداره آبیاری وزارت کشاورزی داده می‌شود که طبق برنامه‌ای که توسط اداره آبیاری تهیه و با موافقت وزارت دارائی می‌رسد مورد استفاده قرار گیرد.
- ب - اعتبار اضافی بمبلغ ده میلیون ریال برای احتیاجات ساختمانی و تعمیراتی فوری وزارت راه داده می‌شود که طبق برنامه‌ای که بوسیله وزارت راه تهیه و بتصویب وزارت دارائی می‌رسد مورد استفاده قرار گیرد.
رئیس - آقای امیر تیمور.
امیر تیمور - عرض کنم این مبلغی که برای اعتبار آبیاری در نظر گرفته شده معلوم نیست که آیا برای مورد خاصی مصرف خواهد شد؟ یا بطورکلی برای آبیاری است. اگر اعم برای آبیاری است بنده قول می‌دهم که کوچکترین منظور دولت و مجلس هم از تامین این اعتبارات انجام نخواهد شد (صحیح است) این مبلغ را اگر بطور اعم بخواهند برای آبیار ی قرار بدهند این معلوم است که هیچ نتیجه‌است ازش نخوا هند گرفت ولی اگر یک مورد خاصی را در نظر دارند که موردش را بفرمایند بنده هم موافقت خواهم کرد بنده خواستم این را توضیح بدهم که آقایان مطلع بشوند. رئیس - آقای ملک مدنی. ملک مدنی - متأسفانه وزارت کشاورزی وزیر ندارد و ممعاونش هم اینجا حاضر نیست آقایان وزرای دیگری هم که تشریف دارند زیاد وارد این موضوع نیستند که یک توضیحاتی بدهند بنده حالا بجای مخبر مجبورم یک توضیحاتی بدهم چون آقای مخبر هم تشریف ندارند آنچه بنده خاطر دارم در کمیسیون بودجه وقتیکه این لایحه مطرح شد یک صورتی تهیه شد در وزارت کشاورزی که برای یک نقاطی این را اساساً تقسیم کنند و اختصاص بدهند.
البته این نظر در کمیسیون هم بود که این طرز عمل ممکن است ما را به نتیجه نرساند یعنی حیف ومیل و خورد بشود وآن نظری که دارند اصلا عملی نشود.(دکتر شفق - این قسمت در کمیسیون بودجه اصلا مطرح نشده) چرا مطرح شد ولی آقا تشریف نداشتند. این است که بنظر بنده بهتر است آقایان موافقت بفرمایند که این قسمت باشد برای جلسه بعد و قسمت مربوط بوزارت راه مطرح شود وآن پیشنهادی که آقای مظفر زاده کرده‌اند صحیح هم هست که موقع راه سازی حالااست (صحیح است)بنابراین بنده تقاضا می‌کنم اگر آقایان موافقت بفرمایند آن قسمت فعلا مطرح بشود.
رئیس - آقای مظفرزاده
مظفر زاده - راجع به ماده مربوط به کشاورزی یک صحبتهائی بین آقایان است که گمان می‌کنم خیلی طولانی بشود چون ممکن است یک پیشنهادهائی هم داده بشود و خیلی طول بکشد ولی در قسمت راه بنده پیشنهاد کردم و عرض کردم که مدیر کل وزارت راه رفته است بشمال و الان معطل است چون پول ندارد و راهها الان در اثر بارندگی قطع شده‌است و خراب شده‌است و تعمیرات لازم دارد بهتر است موافقت بفرمایند آقایان که اول این قسمت راه مطرح شود که در این جلسه تمام بشود و قسمت کشاورزی بماند برای جلسه بعد.
جمعی از نمایندگان - مانعی ندارد. مخالفی نیست.
رئیس - پس قسمت مربوط بقسمت راه خوانده می‌شود:
قسمت ب – اعتبار اضافی بمبلغ ده میلیون ریال برای احتیاجات ساختمانی و تعمیراتی فوری وزارت راه داده می‌شود که طبق برنامه که بوسیله وزارت راه تهیه و بتصویب وزارت دارائی می‌رسد مورد استفاده قرار گیرد.
رئس - آقای فرمانفرمائیان.
فرمانفرمائیان - عرض کنم متأسفانه تا اندازه‌ای همان اشکالی که راجع بقضیه آبیاری بود حالا در قسمت وزارت راه هم پیش می‌آید و تولید شده‌است. چنانچه این عرضی که بنده می‌کنم این را راجع به آبیاری هم می‌خواستم عرض بکنم. در اینجا دولت تقاضا کرده‌است یک میلیون تومان اضافه اعتبار داده بشود بعنوان تعمیر و مرمت و ساختمان راهها بطور کلی. آقایان توجه بفرمایند که یک میلیون تومان را در یک چنین مملکت باین وسیعی چکار می‌توان کرد و در کدام گوشه این مملکت با این یک میلیون تومان اصلا می‌شود یک راه دویست فرسخی را تسطیح کرد؟ و برای اطلاع آقایان عرض می‌کنم که در آذربایجان یک اشکالاتی پیش آمده‌است امسال در آذربایجان در حدود ۱۵۰ هزار ۲۰۰ هزار تن گندم است که مردم بواسطه خوبی محصول سال گذشته تعهد کرده‌اند یا اینکه مازاد بر تعهدشان را می‌خواهند بدولت تحویل بدهند و تمام اینها مانده‌است و شاید صد هزار تومان لازم دارد تا این کار بشود ولی بنده اطمینان دارم که این صد هزار تومان آنجا مصرف نخواهد شد و بنده یقین دارم که این یک میلیون تومان برای چهار جا بیشتر در نظر گرفته نشده و باندازه‌ای وجه قلیلی است که این مبلغ ما بین جاده‌های این مملکت پخش خواهد شد و از بین خواهد رفت و دیگر چیزی باقی نخواهد ماند که راه ارسباران یا مراغه که کارخانه قند در آن جا است و باید از سلدوز و کردستان چغندر حمل کنند این جاده‌ها را بسازند باین جهت مخصوصاً بنده اطلاع دارم که برای سال بعد بکلی کار خراب است برای اینکه چغندرها یخ زده‌است و عیب کار و اشکال کلی ما این است که می‌آیند یک اعتباری می‌گیرند یک میلیون تومان تقریبا یک چیز ناقابلی است ولی ما یقین داریم که بجا هم مصرف نخواهد شد.
رئیس - آقای امیر تیمور.
امیر تیمور - بنده چون عضو کمیسیون هستم می‌توانم جواب بدهم اگر این یک میلیون تومان بمصرف واقعی برسد خیلی کارها می‌شود کرد منتهی چیزی که هست این پول‌ها بمصرف واقعی خودش نمی‌رسد(صحیح است) بنده برای مزید اطلاع جنابعالی عرض می‌کنم وجوهی که از شهریور باینطرف بوزارت راه اختصاص داره‌ایم باعتقاد بنده اگر همه اش از بین نرفته باشد شاید ۸ قسمت از ۱۰ قسمت از بین رفته باشد و دو قسمتش باقی مانده بوده‌است که بمصرف تسطیح و خاک ریزی جاده‌ها بکار رفته‌است و این است که بعقیده بنده این اعتباری که دولت می‌خواهد بمصرف واقعی خودش نمی‌رسد و بیشترش حیف ومیل و دزدی می‌شود که البته باید از این قسمتها جلو گیری شود. بسیاری از راهها است که در سابق میلیونها تومان در آن راهها خرج شده و همینطور ناتمام مانده‌است. بنده برای اطلاع و جلب توجه دولت عرض می‌کنم که امسال بنده رفته بودم گردش از نجف آباد باصفهان.
درآنجا بین نجف آباد وخوانسار دولت یک راه شوسه در آنجا درست کرده‌است که بدون اغراق شاید دو میلیون تومان در این راه خرج کرده‌است ولی از شهریور باینطرف تمام این راه خراب شده‌است و شاید صد هزار تومان خرجش باشد و اینها تمام بواسطه عدم توجه و بواسطه عدم مسئولیت و عدم علاقه از بین رفته‌است.
از آن گذشته راه شمشک بتهران است که بی اندازه مورد احتیاج اهالی تهران است مخصوصاً آن راهی که از گردنه قوچک درست کرده‌اند یک راه کوتاهی است که تقریباً ۹۰ متر بگردنه باقی مانده‌است که پل سازی شده‌است و این ۹۰ متر از شهریور باین طرف خراب شده‌است حالا اگر این ۹۰ متر را نخواهند مواظبت و تعمیر کنند آن یک میلیون پولی هم که در مدت سابق خرج شده از بین خواهد رفت. بنده از هیئت دولت تمنا می‌کنم و تقاضا می‌کنم که در این پولی که مصرف می‌شود مراقبت جدی بکنند وطوری بشود که جلب نظر اشخاص بشود و باعتقاد من آنچه که ما از شهریور باینطرف پول داده‌ایم بوزارت راه هشت قسمتش از بین رفته‌است و آن قسمتهائی هم که برای جاده‌ها و ساختمان‌ها خرج شده‌است باید توجه بشود که اول آنها تمام بشود مخصوصاً همین راه شمشک که عرض کردم باید تمام بشود و آن راه نجف آباد و اصفهان را هم باید تمام کنند بنابراین بنده بجنابعالی اطمینان می‌دهم که این یک میلیون اگر بمصرف واقعی برسد خیلی کارها می‌شود انجام داد و اگر بمصرف واقعی نرسد با ده میلیون تومان هم نمی‌شود کاری انجام داد.
رئیس - عده کافی نیست فایده ندارد ادامه مذاکرات
جواد مسعودی - بنده پیشنهاد ختم جلسه را می‌کنم واز آقایان تقاضا می‌کنم که فردا جلسه خصوصی تشکیل بدهیم و یک قدری راجع بوضعیت داخلی خودمان مذاکره کنیم این وضعیت خو بی نیست که ما داریم. تا جلسه تشکیل می‌شود فوراً از اکثریت می‌افتد این معنی ندارد.(صحیحی است)
هاشمی - از آقای مسعودی تقاضا می‌کنم که این فرمایش را بآقایان دوره ۱۴ بفرمایند برای اینکه ما در دوره گذشته هم اینجا بوده‌ایم.
- موقع و دستور جلسه آتیه
۷- موقع و دستور جلسه آتیه - ختم جلسه.
رئیس - اگر اجازه میفرمائید جلسه را ختم کنیم (صحیح است) جلسه آتیه روز ۵ شنبه ۱۹ بهمن ماه قبل از ظهر بعد از تشکیل جلسه خصوصی دستور هم لوایح موجوده. (مجلس بیست دقیقه بعد از ظهر ختم شد.)
رئیس مجلس شورای ملی - محمد صادق طباطبائی.