مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۷ اسفند ۱۳۴۵ نشست ۳۳۹

از مشروطه
پرش به ناوبری پرش به جستجو
مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری بیست و یکم تصمیم‌های مجلس

مجلس شورای ملی مذاکرات دوره قانونگذاری بیست و یکم

قوانین انقلاب شاه و مردم
مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۷ اسفند ۱۳۴۵ نشست ۳۳۹

مذاکرات مجلس شورای ملی

صورت مشروح مذاکرات مجلس روز شنبه ۱۷ اسفند ۱۳۴۵ نشست ۳۳۹

فهرست مطالب:

مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره‏۲۱

جلسه: ۳۳۹

صورت مشروح مذاکرات مجلس روز چهارشنبه بعدازظهر ۱۷ اسفندماه ۱۳۴۵

فهرست مطالب:

۱- تصویب صورت جلسه ۳۳۴ (۱۷) اسفند

۲- ادامه مذاکره در گزارش کمیسیون بودجه راجع به لایحه بودجه سال ۱۳۴۶ کل کشور

۳- تعیین موقع جلسه بعد ختم جلسه

مجلس در ساعت نه و سی و پنج دقیقه بعد از ظهر بریاست آقای مهندس عبدالله ریاضی تشکیل گردید

۱ ـ تصویب صورت جلسه ۳۳۴ (۱۷) اسفند.

رئیس ـ راجع بصورتجلسه ۳۳۴ که توزیع شده است نظری نیست؟ (اظهار نشد) صورتجلسه ۳۳۴ تصویب می‌شود.

۲ ـ ادامه مذاکره در گزارش کمیسیون بودجه راجع به لایحه بودجه سال ۱۳۴۶ کل کشور

رئیس ـ وارد دستور می‌شویم دنبالة بحث در کلیات لایحه بودجه سال ۱۳۴۶ کل کشور مطرح است آقای سرتیپ پور بعنوان موافق صحبت می‌کنند تشریف بیاورید.

سرتیپ پور ـ فرمایشات مخالفین بودجه و موافقین هر دو الهام بخش بود و اگر برای دولت الهام بخش نبوده باشد لااقل برای بنده الهام بخش بوده برای اینکه نشان می‌دادند که در حقیقت نسبت به وظیفه‌ای که در پارلمان بعهده گرفته‌اند وفادارند موافق از نظر کمک بدولت و راهنمائی‌ها و تشویق و مخالف از نظر انتقاد و نقد مطلب برای روشن کردن بیشتر مطالب و توضیح آرزوها و خواسته‌های مردم از دولت. مخصوصاً بنده از آخرین مخالفی که در این مجلس صحبت کرد لذت بردم زیرا دیدم که هدفشان هدف خیلی دوری بوده است بهیمن دلیل لولة توپ را بالا بردند معمولا تیراندازان اگر هدفشان پائین باشد لوله را پائین می‌گیرند و اگر هدف دور باشد بالا می‌گیرند مسلم این است بودجه‌ای که دولت تقدیم کرده است نشانه‌ای است از توسعة اقتصادی مملکت (صحیح است) اگر ما درآمد ملی را واحد اندازه گیری توسعه اقتصادی بدانیم آنوقت معلوم می‌شود رقم ۲۱۷ میلیاردی حکایت از اعتماد دولت بتوسعة اقتصادی است که احساس کرده و توانسته است بر اساس آن اعتبار یک چنین رقمی را تعهد بکند و بمجلس بیاورد البته این قضیه هم مسلم است که درآمد ملی ارزش مجموع نتایج فعالیتهای اقتصادی یک ملت است وقتیکه یک ملت بتواند ارزش فعالیتهای اقتصادی خودش را به آن مقدار برساند و از کلیة وسائل تولیدی و صنعتی و فلاحتی درآمد کافی داشته باشد آنوقت قادر خواهد بود که بتناسب آن

+درآمد خودش را برای هزینه‌های سنگین تری بنفع ملت و بنفع توسعة اقتصادی بیشتر آماده کند و این بودجه‌ای که تنظیم شده است و تقدیم شده است از آن نکته حکایت می‌کند ولی خوب یک نکته دیگر هست که تنها داشتن تمول وداشتن خزانه کافی نیست بلکه هنر در اجرای فن بمصرف رساندن آن تمول است اگر ما بتوانیم آنچه را که از پیشرفت اقتصادی یا توسعه اقتصادی عاید مملکت شده است منطقی و درست بمصرف برسانیم آنوقت می‌توانیم خودمان را از لحاظ داشتن تمول ذیصلاح و شایسته معرفی بکنیم مسئله دیگر که قابل تذکر است اینستکه مبلغ ۲۱۷ میلیارد ممکن است در حال حاضر برای ما رقم خیلی درخشنده‌ای باشد ولی برای ملتی که رو بتوسعه می‌رود آینده اش دم بدم در اثر خدمات نیکوان و بزرگان و رهبران که آرزوی امید بخش تر می‌شود کافی نیست این رقم اگر امروز برای ما رضایت بخش باشد برای فردای ما ممکن است رضایت بخش نباشد یعنی ما باید سعی کنیم به آن مرحله از توسعه اقتصادی برسیم که قدرت خلق بیشتر برای کارهای بهتر و نیل بآرزوهای مهمتر تحصیل بکنیم نمی‌توانیم بگوئیم که راهها بسته است بلکه راه باز است بنده گمان می‌کنم اگر تاکنون از کلیه امکانات که این مملکت برای ترقی بیشتر درآمد دارد استفاده نشده باشد شاید بتوان گفت بخاطر اینست که رعایت تناسب و رشد تدریجی شده است باید برنامه‌ها بتدریج پیشرفت بکند و نکنیم کاری نرسیم بجائیکه بعضی کسان که نوکسیه هستند رسیدند که راهی را طی کرده‌اند که بعد تنوانستند ادامه دهند و دچار ورشکستگی شده‌اند اینکه عرض کردم امکانات زیاد است یک قسمت از امکانات ما را انقلاب ایران در اختیار ما گذاشته است سابقاً اراضی ایران متعلق به اشخاصی بود و این اشخاص هر قدر وسعت ملکشان بیشتر بود کفایتشان برای اداره و آبادکردن آن ملک بزرگ کمتر بود لاجرم مقدار زیادی از املاک بایر می‌ماند بایر ماندن املاک نتیجه اش این بود که ما دست نیاز بسوی انبار همسایه دراز کنیم وقتی که اراضی ملی شده باشد وقتیکه زیربنای اقتصاد ما از نظر فلاحت آماده شده باشد آب داشته باشیم زمین داشته باشیم و زمین در گرو قدرت فئودالها نباشد و منال عمومی و ملی باشد مضافاً بموازات این دارندگی، پول هم داشته باشیم یعنی از طرف دولت به این طبقه برای خرید املاکشان پول داده شده باشد آنچنانکه بگیلان خود ما ۳۰ میلیون تومان پول داده‌اند و آب هم باشد، زمین باشد و نقشة صحیح باشد ولی سیاست اقتصاد فلاحتی نامعلوم باشد و نگذارند زمین آباد بشود این در حقیقت مثل اینستکه قسمتی از امکانات پیشرفت را معطل گذاشته‌اند و این برای دولتی که پاسدار انقلاب است، برای مجلسی که پاسدار انقلاب است برای احزابیکه پاسدار انقلاب هستند یک کمی قابل تحمل نخواهد بود بنده در طی دو سه سال گذشته که در باره بودجه مذاکره می‌شد از مقام نخست وزیر و از دولت خواهش کرده بودم که امر بفرمایند قانون عمران اجراء بشود چون قانونش حاضر شده و بتصویب هم رسیده و باید پیاده بشود و مملکتی که بروایتی ۴۲ میلیون و بروایتی ۲۲ میلیون هکتار زمین برای آبادی و عمران دارد و با اعلامیه هائی که در روزنامه می‌خوانم که آبها هم مهار شده است و در اختیار دولت قرار گرفته است و موجباتی فراهم است که از زمین استحصال بکنیم معذلک برای مواد دهنی و دانه‌های روغنی یا برنج یا چای و کنف محتاج دیگران باشیم مسلماً بحساب غفلت محسوب خواهد شد مسئله دیگری که مورد تمنای بنده بوده است از دستگاه که از اولین ماههای قبول وظیفه در مجلس بعرض رساندم مسئله این بود که دو موضوع را دولت از نظر سازمان اداری مورد توجه قرار دهد چون در این قسمت آقایان موافقین و مخالفین تذکراتی داده‌اند از اینکه تراکم کارمندان اداری و هزینه سنگین سازمانها موجب می‌شود که قسمتی از کارهای ما معطل بماند بنده دیگر این مسئله را تکرار نمی‌کنم چون دو سه بار گفته شده است و آقای نخست وزیر ناظر بر اهمیت امر هستند و بطوری که می‌بینیم کارهائی هم شروع شده است که باید تکمیل بشود مسئله دیگری که ما برخورد کردیم در عرض این سه سال نگرانیهائی هست از تشکیلات دولتی در مواردی که حق اعمال حاکمیت برای خودشان قائلند

+حاکمیت بی چون و چرا، بطوری که گاهی ستم می‌شود و مرجعی برای نامه‌های شکوائیه مردم و احقاق حق وجود ندارد در قانون پیش بینی شده بود که شورای دولتی برای اینگونه امور تشکیل شود، تا پنجاه هزار نامه و عریضه و شکوائیه‌ای را که فقط به مجلس رسیده است رسیدگی کنند چون فرصت این نشد که شورای دولتی تشکیل بشود لاجرم صحبت از این شد که این کمبود را دفتر مخصوص شاهنشاه آریامهر جبران کند و طبعاً اگر شورای دولتی که بر طبق قانون موجود باید تشکیل می‌شد و دست آن باز بود و عمل می‌کرد این کار بعهدة دفتر مخصوص قرار نمی‌گرفت، اگر ما حقوق کشور و حقوق جامعه را عبارت از مجموعة قوانین بدانیم که در کشور و جامعه لازم الاجراء است پس باید قبول کنیم هر قسمتی از قوانین که قابل اجرا است ولی رعایت نشده بقسمتی از حقوق جامعه بی توجهی شده است دولت آقای هویدا از بدو تشکیل نشان داده است که میل دارد بشود آنچه را که جامعه می‌خواهد و همین جلوه هائی که ایشان در طی کارهای مملکتی و برخورد با جامعه نشان می‌دهد موجب آرامی و موجب رام کردن افکار تندی است که گاهی در نتیجه ستمگری بروز می‌کند که با این شیوه رام کردن و آرام کردن ایشان می‌توانند حداکثر استفاده را با ادامه همین شیوه از اعتماد مردم بکند و شوراهای لازم را بوجود آورند بخصوص اینکه ما می‌بینیم که در تحت رهبری شاهنشاه آریامهر ثبات سیاسی در ایران بجائی رسیده است که ما می‌توانیم با احترام بقوانین و امنیت همه جانبه حتی برنامه‌های طویل المدت را پیاده کنیم چون اعتماد به اندیشه عالی و راهبری شاهنشاه آریامهر داریم و بهمت و حسن استقبال مردم پس بهتر این است ما از هر زمانی برای اجرای نیات شاهنشاه آریامهر استفاده کنیم جناب آقای رامبد تذکری دادند که آن تذکر خیلی قابل توجه بود و مربوط بود بحیات اقتصادی یک ملت دیگر که ۱۰۰۰ میلیارد فرمودند مقروض است و در حال حاضر برای پرداخت چهار میلیون دلار قرض خودش معطل است ما آنوقت می‌بینیم چهار سال پیش یعنی قبل از انقلاب بعضیها می‌گفتند و ادعا می‌کردند که کشور در آستانه ورشکستگی قرار گرفته است مقایسه یک مملکت که ۴ سال پیش بعضی رجالش راست یا دروغ ادعا می‌کردند که در شرف ورشکستگی است با کیفیت امروز که می‌تواند ۲۱۷ میلیارد اعتبار را تأمین کند و همچنین با آن مملکتی که تمام دولتهای پیشرفته باو قرض داده‌اند باز مفلس است نشان می‌دهد که ملت ایران و دولت ایران از برکت اندیشه شاهنشاه آریامهر کار خودش را کرده و می‌کند (دکتر عدل ـ آنوقت هم مملکت ورشکست نبود) عرض کردم بدروغ بهر حال درست است که رهبر سیاسی و رهبر اقتصادی و رهبر اجتماعی ما شاهنشاه آریامهر فرماد صادر می‌فرمایند منشور انقلابی صادر می‌کنند ولی اگر مجریان، مجریان بیکفایتی باشند نمی‌توانند آن نقشه‌ها را اجرا بکنند اگر میبنیم ما بآن مرحله رسیده‌ایم که مسرتبخش است باید قبول کنیم که مجریان هم کافی بوده‌اند که لیدر فراکسیون اقلیت هم در بیان خودشان بی انصافی نکرده در حدودی کافی که می‌دانستند جانب انصاف را رعایت کردند (مرتضوی ـ انصاف حکم می‌کند) (دکتر اسفندیاری ـ جناب سرتیپ پور ایشان همیشه حقیقت را می‌فرمایند) بنابر این، این انتظار برای ما هست که با همان همتی که می‌توانسته‌اند در طی این چهار سال قسمتی از برنامه‌های شاهنشاه آریامهر را بنتیجه برسانند با همان همت در این سال و سالهای آینده سعی کنند از همه امکانات مملکتی استفاده بنفع مملکت و جامعه کرده باشند مسئله دیگر موضوع بیکاری است که مسئله جدی است ولی خوب ما دیدیم که کارخانه ذوب آهن وارد می‌کنند قرارداد کارخانه ماشین آلات رامنعقد می‌سازند و تا حدی راه سرمایه گذاری خصوصی را باز گذارده‌اند که همه برای این است بتوان بر این ابتلاء غلبه کرد منتهی یک مطلب هست و آن این است که اگر ما بتوانیم ایجاد کارخانجات یا اینجاد واحدهای بزرگ زراعی را گسترش در همه استانها بدهیم تأمین کار در تمام شهرستانهای ایران می‌شود آن وقت ما نتیجه خیلی بهتری خواهیم گرفت بنفع مردم که در شهر خودشان بنفع

+مملکت و آبادی و عمران تمام قطعات مملکت مشغول بکار شوند در فرمایشات اعلیحضرت همایونی که در روز دهقان فرموده بودند اشاره فرموده بودند که با واحدهای کوچک الان نمی‌شود احتیاجات اقتصادی و فلاحتی مملکت را تأمین کرد و معتقد بودند که باید شرکتهای بزرگ تعاونی با واحدهای بزرگ زراعی بوجود آورد با اینهمه ما گاهی لوایحی می‌بینیم که خلاف این منظور است و اجازه قطعه قطعه کردن زمین را در واحدهای خیلی کوچک پیشنهاد می‌کنند بمجلس و این با آنچه که اعلیحضرت شاهنشاه آریامهر فرمودند وفق نمی‌دهد و البته باید مراقبت بشود که اینگونه لوایح عرضه نشود تا ما بتوانیم واحدهای بزرگ زراعی آنگونه که اعلیحضرت همایونی پیش بینی فرمودند و مفید بحال مملکت تشخیص داده‌اند بوجود آید و بدانگونه که بشود گروههائی از کشاورزان و مهندسین از طبقه عالی و متوسطه و نوکار را در کنار هم قرار داد که این عمل موجب می‌شود که هر دسته‌ای از دسته دیگر کار می‌آموزند و هم مملکت عایدی بیشتری بدست می‌آورد و در مسائل دیگر آقایان فرموده‌اند و غالباً هم مستدل بوده است و گمان می‌کنم آنچه که باید مورد عنایت مجریان و دولت قرار گیرد قرار گرفته است و یادداشتهائی برداشته‌اند و تکرار نمی‌کنم با علاقه‌ای که دارم که کار بودجه فیصله پیدا کند بعرایض خود خاتمه می‌دهم و از خدا می‌خواهم که اقلیت و اکثریت و خلاصه همه ملت ایرانرا در یک صف برای رسیدن بهدف عالی پیشرفت، در سایه شاهنشاه آریامهر قرار بدهد و هیچ گونه تفرق پیش نیاید (احسنت).

رئیس‌ـ آقای دکتر مبین بفرمائید.

دکتر مبین ـ بنده برای حسن شروع عرایضم استفاده می‌کنم از فرمایشات جناب آقای هویدا در جلسه ۱۱ اسفند ۴۴ که فرمودند:

”من شخصاً علاقه زیادی به انتقاد داشتم چون در اینجا انتظار داشتم دوستان من انگشتشان را روی قسمتهای بودجه که ضعیف است بگذارند که نگذاشتند از لحاظ بودجه هر فرد ایرانی حق دارد اظهار بکند چه برسد به اشخاصیکه طبق قانون اساسی وظیفه دارند که نظر بدهند حالا اگر اظهار نظری نکردند دولت عرضی ندارد قطعاً موکلینشان سؤال خواهند کرد! برای اینکه این موردی است که از دولت سؤال بکنید و دولت آماده است جواب بدهد” و درجای دیگر: ” موافقت و مخالفت با بودجه تکلیف دولت را روشن می‌کند ملت ایران مقصر نیست اگر یکجائی کوتاهی شده دولتها مقصرند و این دولت حاضر است در برابر این ساحت مقدس مجلس مسئولیت این بودجه را قبول بکند و همیشه عرض کرده‌ام که حاضرم جانم را بدهم که مخالف بتواند نظرش را بدهد ”.

بنده قبل از شروع به ایرادات خودم صمیمانه عرض می‌کنم یکی از نخست وزیران خوب این مملکت آقای هویدا است (احسنت) و شرایطی که یک نخست وزیر خوب باید داشته باشد در ایشان هست چه از نظر صبر و حوصله و چه از نظر ادراک و فهم و چه از نظر حسن نیت بنابراین عرایض بنده از این جهت است که میدانم با صبر و حوصله توجه می‌فرمایند و اگر ایراد یا ایراداتی را وارد تشخیص دهند در رفع ایراد خواهند کوشید ایراداتی را به سه قسمت، قسمت می‌کنم: ایرادات کلی و ایرادات خاص یعنی مربوط بمواد بخصوص و ایرادات مربوط بفرم قانونگذاری برای ایرادات دسته اول استفاده می‌کنم از مطلبی که در روزنامه تهران اکونومیست نوشته شده است. نوشته است ”‌اقتصاد دانهائیکه گفته‌اند بودجه یک کشور نباید بیش از ده درصد درآمد ملی آنکشور باشد و بهر حال نباید حتی در مواقع خاص هم از بیست و بیست و پنج درصد تجاوز کند حق داشته‌اند زیرا یکی از اصول مسلم موفقیت در مدیریت تقسیم کار بنحویست که فشار کار و مسئولیت و امکانات آن متناسب با قدرت و لیاقت افراد آن مؤسسه باشد در حالیکه اگر جمعیت ایران را ۲۵ میلیون نفر و درآمد متوسط سالیانه هر نفر را دویست دلار بگیریم درآمد ملی ایران بالغ بر ۳۷۵ میلیارد ریال می‌گردد و اگر بودجه کل کشور را که ۲۱۷ میلیارد ریال است با آن مقایسه کنیم رقم ۵۸ درصد بدست خواهد آمد یعنی بودجه کل کشور (قریب ۵۸ درصد

+از درآمد ملی) بوسیله سیصد هزار نفر کارمندان دولت که قدری بیش از ۲/۱ درصد جمعیت کشورند جمع و خرج می‌کنند و ۹۹ درصد بقیه مردم فقط در ۴۲ درصد در درآمد ملی دخالت قاطع دارند البته بنده خواستم جناب آقای تخست وزیر به این نظرات اقتصادی که منتشر می‌شود توجه بکنید اگر این چند روز فرست نشده که بخوانید شاید اشاره‌ای که شده سبب توجه بشود از جهت کلی در قسمت مربوط بهزینه باید عرض کنم و جناب آقای دکتر مجیدی تشریف دارند و توجه خواهند فرمود در بند ۵ قانون برنامه عمرانی سوم دولت را مقید کرده است که هزینه غیرعمرانیش را در سال بیشتر از ۵/۷ درصد نمی‌تواند بکند و اگر تجاوز بکند خلاف است برای سه سال می‌شود در حدود ۲۲ درصد بنابراین توجه دارند که در سه سال ۴۳ تا ۴۶ بر خلاف ماده ۵ قانون برنامه عمرانی سوم هزینه غیرعمرانی اضافه شده و آن ماده ۵ رعایت نشده است و بنده دومورد را یعنی هزینه امور عمومی و هزینه امور انتظامی را از روی ارقام بودجه عرض می‌کنم در قسمت هزینه بر حسب بخش برای امور عمومی در سالهای زیر:

سال۴۳ ۸/۵۰۱/۹۴۸/۰۰۰ ریال

سال ۴۶ ۱۱/۳۱۵/۱۹۵/۰۰۰ ریال

تفاوت ۲/۸۱۳/۲۴۷۱/۰۰۰ ریال

و در حدود ۳۳ % اضافه شده است.

در صورتیکه طبق ماده ۵ برنامه عمرانی سوم می‌بایست بیش از ۲۲ % نباشد و شده است یعنی ماده ۵ قانون برنامه رعایت نشده است.

برای مامور انتظامی:

در سال ۴۳ ۲۸/۲۹۹/۷۱۸/۰۰۰ ریال

در سال ۴۶ ۳۶/۲۸۶/۱۸۳/۰۰۰ ریال

تفاوت ۷/۹۸۶/۴۶۵/۰۰۰ ریال می‌شود

در حدود ۲۸ % اضافه شده است که می‌بایست طبق مادة ۵ قانون برنامه عمرانی سوم از ۲۲ % اضافه نشود و ۶ درصد از آن گذشته است یعنی بماده ۵ قانون برنامه توجه نشده است در قسمت امور اجتماعی و اقتصادی هم از حد نصاب بیشتر اضافه شده است ولی می‌شود توجیه کرد که قسمتی از مخارج آن عبارت بوده است از هزینه‌های عمرانی ولی برای دو موردی که عرض کردم یعنی امور عمومی و انتظامی ابداً اضافه هزینه که از سالانه ۷/۵ % تجاوز کرده است قابل توجیه نیست و مادة ۵ برنامه عمرانی سوم رعایت نشده است اما در مورد مالیاتها عرض می‌کنم که:

مالیاتهای مستقیم ۱۳۴۳ ۱۳۴۵

۵/۷۸۵/۳۳۴/۰۰۰ ریال ۹/۲۵۱/۳۰۰/۰۰۰ ریال

تفاوت ۳/۴۶۵/۹۶۶/۰۰۰ ریال

مالیاتهای غیرمستقیم ۳۴۳ ۱۳۴۵۱

۱۷/۹۳۹/۲۰۴/۰۰۰ ریال ۲/۵۱۱/۹۲۱/۱۰۰۰ ریال

۷/۱۸۰/۰۰۷/۰۰۰ ریال

تفاوت مالیاتهای مستقیم و غیرمستقیم در ۴۳

۱۲/۱۵۳/۸۷۰/۰۰۰ ریال

تفاوت مالیاتهای مستقیم و غیر مستقیم در ۴۳ و ۴۵

۱۵/۸۶۷/۹۱۱/۰۰۰ ریال

یعنی فاصله بین مالیاتهای مستقیم وغیرمستقیم میزان سیصد و هفتاد میلیون تومان در ظرف دو سال دورتر شده است و کفة مالیاتهای غیرمستقیم سنگین تر شده است در مورد درآمد حاصل از انحصارات و اعمال تصدی دولت:

قطعی ۱۳۴۳ ۲۰/۰۱۸/۲۶۲/۰۰۰ ریال

قطعی ۱۳۴۴ ۱۹/۰۰۵/۳۱۵/۰۰۰ ریال

(رو بقهقرا بوده است)

پیش بینی:

۴۵ ۲/۰۷۵/۲۱۷۱/۰۰۰ ریال

۴۶ ۲۰/۱۴۵/۱۸۱/۰۰۰ ریال

ملاحظه میفرمائید که رو بقهقرا است دولت هم میداند

در مورد درآمد حاصل از خدمات دولت باید عرض کنم که در سال ۱۳۴۳ مبلغ ۱۰۹۵۷۳۴۰۰۰ ریال بوده و برای سال ۴۶ پیش بینی کرده است در مورد درآمد گذرنامه در سال ۴۳ نود میلیون ریال و در سال ۴۴ صدو هفده میلیون ریال و در سال ۴۵ ششصد و پنجاه میلیون ریال و در سال ۴۶ پیش بینی شده چهار صد و شصت و پنج

+میلیون ریال بنابراین در سال ۴۳ و سال ۴۴ با اینکه عوارض گذرنامه زیاد نشده بود رو به ترقی بوده است ولی از موقعیکه عوارض گذرنامه زیاد شده رو به تنزل بوده است ولی بهر حال درآمد فعلی حدود سه برابر سالهای ۴۳ و ۴۴ است بنابراین چون بنده شنیدم که دولت خواسته در عوارض گذرنامه تجدید نظر بکند خواستم تذکر بدهم این را متوجه باشند که عایدی الآن در حدود سه برابر زمانی است که عوارض جدید برقرار نبوده است راجع بصدی پنج اتومبیل که بابت اسفالت گرفته می‌شود در سال ۱۳۴۴ مبلغ ۲۶۹۸۵۵ هزار ریال بوده در سال ۱۳۴۶ مبلغ ۴۷۵ میلیون ریال پیش بینی شده بنابراین رو به ترق است چرا دولت قبلا قول داده بود راجع به اتومبیل وارداتی محدودیت بیشتری قائل شود عمل نکرده است بنابراین با احتساب پنج درصد اینطور معلوم می‌شود که در سال ۴۶ حدود یک میلیارد تومان پول اتومبیل داده خواهد شد که بجز اتومبیلهای دولتی و اتومبیلهای سازمانهای انتظامی می‌باشد (مرتضوی ـ اتومبیلهای داخله هم صدی پنج می‌دهند) بنده الآن جواب شما را می‌دهم نمی‌توانیم بگوئیم که راجع به این صدی پنج قسمت زیاد این مبلغ مربوط به اتومبیلهای داخلی است چرا زیرا از پانزده میلیون تومانی که در لایحه ذکر شده است بابت اتومبیلهای مونتاژ داخله در کمیسیون حساب شد اگر یادتان باشد جناب مرتضوی معلوم گردید که این پانزده میلیون تومان تقریباً معادل دو برابر عوارض اسفالت مربوط به اتومبیلهای داخله و مونتاژ است بنابراین اگر از جمع پول کم کنیم چهارصد میلیون ریال فقط مربوط به اتومبیلهای وارداتی است که اگر بیست برابر کنیم در جمع صدی پنج، هشت میلیارد ریال با این حسابی که بنده کردم و با حسابی که جنابعالی کردید راجع به کامیونها و بنده یادم نبود مبلغ قابل توجهی از ارز ما خارج می‌شود درست توجه کنید راجع به بودجه متعادل بنده نیمخواهم زیاد صحبت کنم فقط می‌خواستم عرض کنم در قسمت مربوط به وام چهار قلم ذکر شده است وام داخلی یک میلیارد و سیصد و سی میلیون ریال، اسناد خزانه پنج میلیارد ریال، اوراق قرضه دفاعی سه میلیارد ریال، وام خارجی بیست میلیارد جمع آن خواهد شد بیست و نه میلیارد و هشتصد و سی میلیون ریال اگر وام داخلی و اسناد خزانه و اوراق قرضه دفاعی را جداکنیم و بگوئیم اینها وصل می‌شود باقی می‌ماند وام خارجی و وام خارجی را ما امروز نمی‌توانیم حساب کنیم که حتماً وصول می‌شود پس وقتی که جزو درآمد ما وام خارجی آمد نتیجه این می‌شود تا حدودی که وام خارجی در درآمد پیش بینی شده است اگر کسر بیاورد وام خارجی مسلماً درآمد هم کسر می‌آورد بنابراین اگر ما به این نتیجه نرسیم که این بیست میلیارد ریال وام خارجی را بگیریم در مقابل هر مقدار که نتوانیم بگیریم از درآمد کسر خواهد شد ‎آمار سازمان برنامه نشان می‌دهد که جمع وامهای خارجی ۵۹ میلیارد و ۶۰۳ میلیون ریال جمع وامهای داخلی که استفاده شده ۲۱ میلیارد ریال جمع هر دو رقم ۸۱ میلیارد و ۱۰۳ میلیون ریال اخیراً وام سازمان عمران بین المللی ۳۰۸ میلیون ریال جمع این دو رقم خواهدشد ۸۱ میلیارد دو چهارصد و یازده میلیون و چهارصد و یازده هزار و پنجاه ریال بنابراین طبق مادة ۷ برنامه عمرانی سوم اولا این مبلغ به سطح اعلای وامی که می‌توانند بگیرند رسیده است این ۲۰ میلیارد را دیدم در بودجه در محل وام سازمان برنامه ذکر شده است بنابراین از مادة ۷ باید استفاده کنیم اگر مادة ۷ پر بود چه می‌شود؟ ما باید بیائیم از محل مادة ۷ بگیریم پس وقتی از محل مادة ۷ جائی نبود برای گرفتن وام این را از کجا خواهید گرفت؟ بنده استدعا دارم از جناب آقای نخست وزیر یک جوابی لطف بفرمایند یا جناب آقای دکتر مجیدی که باین مطلب احاطه کامل دارند جواب بفرمایند که این ۲۰ میلیون را اگر نتوانستند پرکنند چکار خواهند کرد دسته دوم ایرادات بنده مربوط به وزارتخانه‌ها است تفاوت هزینه سال ۴۳ و ۴۶ وزارت آموزش و پرورش ۴ میلیارد و ۸۳۴ میلیون و ۷۸۱ هزار ریال است بنده بینهایت از دولت تشکر می‌کنم نسبت به سهم خودم که برای وزارت آموزش و پرورش یک چنین امتیازی قائل شده است و امیدواریم که در آتیه از مخارج اضافی

+سایر دستگاهها کم بکنند و به این وزارتخانه اضافه بکنند البته در مورد دانشسرایعالی و راجع به سازمان تربیت معلم و هنرسرای عالی و دانشگاه تهران و دانشکده پزشکی و دانشگاههای دیگر مبالغ قابل توجهی کمک شده بنده بینهایت متشکرم در مورد وزارت بهداری اضافه‌ای که از جهت هزینه پیدا کرده بین سالهای ۴۳ و ۴۶ نزدیک چهارمیلیارد ریال است که از اینجهت هم از جناب آقای هویدا و دولت بطور کلی تشکر می‌کنم که توفیق خدمت بیشتری پیدا کنند تا هر چه می‌توانند از هزینه سازمانهای بیخاصیت بکاهند و صرف بهداشت و آموزش و هنر بکنند در مورد وزارت فرهنگ و هنر بهمین ترتیب توجه بیشتری بشود که مردم بهنرمند شدن تشویق بشوند و از این فرمول انگل شدن و پشت میز نشستن صرفنظر بکنند در مورد وزارت راه تفاوت نزدیک ۶ میلیون است به آقای وزیر راه همه اعتقاد داریم امیدواریم که در مملکت از این خرج که در ظرف سه سال اضافه شده برای راههای فرعی استفاده شایانی بکنند در مورد وزارت پست و تلگراف و تلفن اضافه خرج بین سالهای ۴۳ و ۴۶ نزدیک دو میلیارد ریال است بنده بینهایت تشکر می‌کنم که نسبت به این وزارتخانه هم توجه شده با اینکه ایشان نسبت به امور مخابرات حوزه انتخابیه بنده توجه کافی نفرموده‌اند معذالک بنده اطلاع دارم که در کار خودشان خیلی وقت می‌فرمایند و چون خیلی خسته هستند سوالکیه قبلا از ایشان کرده بودم پس می‌گیرم فقط می‌خواهم یک تذکری به ایشان بدهم که نرخ مخابرات ایران با کشورهیا اروپائی عادلانه نیست بنده کتابچه تعرفه مربوط را پیدا نکردم کشورهای همسایه و دورتر نرخ مخابراتیشان نسبت به ما با اروپا از ایران ارزانتر است این را تقاضا می‌کنم توجه بفرمایند راجع به وزارت دادگستری البته مبلغی اضافه شده است ولی بنده باید با کمال تأسف عرض کنم که اضافه مبلغ بابت خانه‌های انصاف و شوراها است در حالیکه حقوق رتبه‌های قضاوت پرداخت نشده بخصوص در این سه سال تصدی جناب آقای هویدا حقوق رتبه‌های قضات پرداخت نشده است ولی در عین حال بنده می‌خواهم عرض کنم که دادگستری با توجه به تصمیمکه در کمیسیون حقوق زنان سازمان ملل متحد گرفته شده و این بود که تبعیض حقوق زن و مرد در کلیه شئون باید از بین برود دادگستری در لایحه‌ای که داده متأسفانه بموضوع ما در توجه نکرده و از نظر رسیدگی بکارهای فرزندان همیشه حق تقدم با پدر بوده و برای مادر این حق مسلم را قائل نشده‌اند البته این را خیال می‌کنم در کمیسیونها ما می‌رویم و پیشنهاداتمان را می‌دهیم و حتماً توجه خواهد شد ولی جای گله بود حالا که دادگستری آمده لوایح مفید بدهد این را توجه بکنید ایراد دیگری از دادگستری دارم و آن این است که با اینکه خود دادگستری می‌بیند که هر روز گرفتار قانون منع کشت خشخاش هست و زندانهای ما پر شده و دادگستری اطلاع دارد معذلک تکان نمی‌خورد اقدامی برای اصلاح این قانون نمی‌کند بنده تقاضا می‌کنم حالا که فرصتی پیدا کردیم برای گفتن تمام مطالب باین مطلب هم توجهی بشود. راجع بشورایعالی اداری در ظرف ۳ سال ۷۵ میلیون ریال بمخارجش اضافه شده در حالیکه کار شورایعالی اداری تمام شده کارش تهیه قانون استخدام بود و تمام شده و پیاده کردن قانون که نمی‌بایست متضمن مخارج زیادتری باشد زیرا خرج بیشتری نباید برای مطالعه بکند و افرادش را هم انتخاب کرده است (مهندس صائبی ـ کارش بعد از تصویب قانون است) (دکتر اسفندیاری ـ کارهای زیادی بعهده اش است) چون میفرمائید کارهای زیادتری بعهده اش هست بنده ببقیه مطالبمدر مورد شورایعالی ادامه نمی‌دهم (خنده نمایندگان) راجع بوزارت کار و امور اجتماعی ۱۷۲ میلیون ریال در ظرف سه سال بهزینه اش اضافه شده می‌بایست برای بیکاران یک فکری شده باشد راجع ببیکاران بنده این سؤال را می‌خواهم بکنم که آیا فکری شده یا نشده است راجع بوزارت آب و برق که وزیر محترمش اینجا نشریف دارند در ظرف سه سال در حدود ۳ میلیارد و نیم ببودجه وزارت آب و برق اضافه شده و ۳ میلیارد و نیم هم ببودجه وزارت آبادانی و مسکن یعنی در حدود ۷ میلیارد ریال انشاءالله که از این اضافه بودجه مملکت استفاده متناسب با مبلغ خواهد کرد چون یکی از همکاران نوشته است خلاصه کنم بنده راجع بچند

+وزارتخانه خلاصه می‌کنم و عرض نمی‌کنم ولی همینقدر عرض می‌کنم که در ظرف سه سال مبلغ ۳۵۰ میلیون ریال به اعتبار نخست وزیری و دولت و اعتبار سری آن اضافه شده است (دکتر مهندس بهبودی ـ چقدر اضافه شده ؟) در ظرف سه سال ۳۴۸۲۸۶۰۰۰ ریال اضافه شده حالا که اضافه شده ما این توقع را داریم از جناب آقای هویدا که بقولهائیکه قبلا داده بودند وفا کنند و اقلا یادشان باشد یکی تبصرة ۲۹ بودجه سال ۴۴ بودکه قرار بود جمع دریافتیهای هر یک از مقامات دولتی را معین بفرمایند که بهر عنوان طبق آئیننامه‌ای خواهد بود که بتصویب هیئت وزیران برسد جناب آقای هویدا این آئیننامه مربوطه را تصویب فرموده‌اند در ظرف دو سال یا خیر؟ اگر نفرموده‌اند من این سئوال را می‌کنم که چرا از توصیه‌ای که جناب آقای صائب فرموده بودند که منفردین رعایت انصاف را بکنند استفاده می‌کنم که این حق را ببنده بدهند که یادآوری بکنم که ظرف دو سال فرصت بوده است آئیننامه‌ای تهیه بشود یا نه و اگر تهیه و تصویب نکرده‌اند چرا؟ اگر تصویب شده کجاست؟ راجع بتقدیم قانون تقسیمات کشوری و لایحه انجمنهای ایالتی و ولایتی که قرار بوده امسال تقدیم شود و نشده است انشاءالله رعایت بیطرفی را با این سؤالم کردم راجع ببودجه وزارت خارجه خواستم مطلبی عرض کنم یکی دو مرتبه صحبت شد پست نمایندگی ما در سازمان ملل در ژنو مخارج زیادی را متحمل بودجه کل کشور می‌کند که با بودن یکنفر نماینده در امریکا فکر نمی‌کنم کسی در ژنو رلی بازی کند بنابراین با این ماهی ۱۲۰ هزار تومان خرج بدون نتیجه که بدوش دولت سنگینی می‌کند یک فکری بکنید حالا اگر دولت فکر می‌کند سنگینی نمی‌کند مسلماً جواب دارد بنده راجع به بودجه وزارت کشاورزی ایراد مفصلی دارم از اینجهت که خود وزارت کشاورزی و سازمان اصلاحات ارضی و مؤسسه رازی جمعاً دو میلیارد و ۳۷۹ میلیون ریال هزینه دارد ولی برای بنگاه خالصجات و سازمان دامپروری کل کشور برای مؤسسه اصلاح و تهیه نهال و بذر کشور برای مؤسسه خاک شناسی و حاصلخیزی خاک و برای مؤسسه بررسی آفات و بیماریهای گیاهی و برای اداره کل مهندس زراعی جمعاً در حدود صد میلیون تومان هزینه اضافی این مؤسسات ذکر شده است که در قدیم وزارت کشاورزی کار آنها را می‌کرد از شما می‌پرسم این آقایان چه کرده‌اند این مؤسسات چه کرده‌اند درآمد تمام این مؤسسات را بنده حساب کرده‌ام ده میلیون تومان است (مهندس صائبی ـ اینها موسسه ارشادی است) (مهندس ارفع ـ این مؤسسات برای بررسی است) بنده چون آدم بدبینی هستم خواهشمندم اگر بین همکاران محترم کسی هست که از دریچه چشم خوش بینی بیاید و توضیح بدهد که از خرج این صد میلیون تومان چه فهمیده‌اند؟ آیا بیماریها را کلاسه کرده‌اند؟ خاک کشور را و حاصلخیزی خاک کشور را میدانند در چه وضعی است؟ راجع بدامپروری چه کرده‌اند؟ فقط چندین فقره وام داده‌اند و بس! وام دادن بدامداران که دامپروری نشد! اصلاح خاک نشد! شناخت بیماریهای گیاهی نشد! نتیجه این تحقیقات گرانقمیت متخصصین چیست؟ مسلماً یک کتابچه جلوی بنده می‌گذارید و خواهید گفت این نتیجه مطالعات است ولی این مطالعات سالی صد میلیون تومان هزینه دارد، اداره کل گمرک و پلیس گمرک در ظرف سه سال اضافه هزینه دارد در حدود مبلغ ۷۷۶ میلیون و ۲۲۱ هزار ریال و اداره کل نظارت بر مواد مخدره در ظرف سه سال اضافه هزینه دارد ۲۱ میلیون ریال نتیجه اش را بروید تماشا کنید نه می‌توانند مرزها را کنترل کنند و نه نظارت بر مواد مخدره در داخل شهرها کار صحیح می‌کند نتیجه این همه خرج را ببینید چیست سازمان اوقاف اضافه هزنیه دارد در حدود ۸۰ میلیون ریال مثل اینکه مردم مسلمان تر شده‌اند و بیشتر وقف می‌کنند و لذا خرج بهره برداری از اوقاف بیشتر شده است در حدود ۸ میلیون تومان، سازمان جلب سیاحان اضافه هزینه دارد ۱۰۷ میلیون ریال بپرسید چکار می‌کند سفیر گل سرخ می‌فرستد؟ ـ شرکت شیلات در سال ۴۳ درآمد و هزینه اش معادل بوده ولی در سال ۴۶ اضافه هزینه دارد حدود مبلغ ۹۳ میلیون ریال به بینید چکار می‌کند، هواپیمائی ملی در سال ۴۳ درآمد و هزینه اش برابر

+بوده ولی در سال ۴۶ ده میلیون ریال اضافه هزینه دارد بپرسید چرا اضافه هزینه دارد، هیأت عالی بازرسی مرزی سه میلیون هزینه دارد کارش چیست؟ مگر ما اختلاف مرزی داریم؟ سهیمه ایران بابت مخارج سازمان ملل متحد و سایر سازمانهای بین المللی در سال ۴۳ در حدود ۶۶ میلیون ریال بوده و در سال ۴۶ مبلغ ۱۰۱ میلیون می‌باشد معلوم می‌شود مخارج ما در سازمانهای بین المللی در حدود چهار میلیون تومان ترقی کرده است، درآمد بنگاه پتروشیمی در سال ۴۳ در حدود ۴۸۸ میلیون ریال بوده است و دولت هم به او کمک کرده بنابراین در حدود ۵۴۹ میلیون ریال اضافه آورده که بمصرف بازپرداخت وام‌هایش رسیده حالا هیئت مدیره شرکت پتروشیمی آمده جلو با فرمولهای جدید اقتصادی شروع بکار کرده در هزینه امسال پیش بینی شده که دو میلیارد و ۶۱۶ میلیون ریال خرج کند شما تمام این کتابچه بودجه را نگاه کنید اگر یک تومان درآمد برای این بنگاه پیدا کردید بنده تمام حرفهایم را پس می‌گیرم عرض کردم در سال ۴۳ درآمد داشته پس آن درآمد امسال تبدیل به صفر شده است، دیوان محاسبات و دادسرای دیوان محاسبات در سال ۴۳ جمعاً ۳/۵ میلیون ریال هزینه داشته‌اند ملاحظه بفرمائید ۲۱ میلیون ریال در سال ۴۳ بوده و در سال ۱۳۴۶، ۳۵۹۸۰۰۰ ریال به مخارجش اضافه شده است معلوم می‌شود این سازمان در موقع تعطیل بخرجش اضافه می‌شود، با اینکه سازمان مسکن در وزارت آبادانی و مسکن ادغام شده معذلک امسال در ستون درآمدها بنام سازمان مسکن ۱۵ میلیون ریال و در ستون هزینه ۲۹۱۶۹۶ هزار ریال قید شده یعنی این سازمان بعد از ادغام حدود مبلغ ۲۸ میلیون تومان برای دولت خرج دارد این سازمان که ادغام شده در وزارت آبادانی و مسکن این پول را برای چه مصرف می‌کند؟ انستیتو خواربار و تغذیه ۲۳ میلیون ریال هزینه برایش پیش بینی شده معلوم نیست با اینهمه خواربار و غذای تقلبی چکار می‌کنند؟ یکی دو سازمان جدید با تجهیزات تازه و اوضاع و احوال نو وارد کار شده‌اند سازمان زمین شناسی ۳۸ میلیون ریال و سازمان نواحی صنعتی ۵۰ میلیون، بنگاه اصلاح بذر چغندرقند ۲۴ میلیون ریال! خدا بخیر کند که قبلا سازمان خاک شناسی در کار بود کافی نبود حالا مؤسسه زمین شناسی هم اضافه شد و گویا وضع چغندرهای ما تا حالا خراب بود این سازمان جدید می‌خواهد درست کند! انستیتو تحقیقات بهداشتی بهمین ترتیب یعنی مثل برادرش انستیتو خواربار و تغذیه مشغول تحقیقات است که انشاءالله با ظهور حضرت تحقیقاتشان تمام خواهد شد، وزارت اقتصاد اضافه هزینه دارد در حدود ۱۰۰ میلیون تومان به نسبت سه سال قبل مرکز توسعة صادرات هم اضافه شده بنابراین هزینه وزارت اقتصاد نسبت بسال ۴۳ یک میلیارد و دویست و هفتاد دو دو میلیون و دویست و بیست هزار ریال اضافه می‌شود این پول در مقابل چه کاری اضاه شده است؟ حالا در مقابلش از وزارت اقتصاد بپرسید چه کارهای اضافی کرده است کارهائیکه کرده و در روزنامه‌ها منعکس است عبارت از اینهائی است که الآن عرض می‌کنم با این که طبق طرح پیشنهادی نماینده ایران در سازمان ملل متحد با ۹۹ رأی موافق بتصویب رسید که از کشورهای بزرگ خواسته بشود که نسبت بکشورهای کوچک تر مراعات بیشتری بکنند و کشورهای کوچک می‌بایست متوجه باشند که سیاست اقتصادیشان را سازمان ملل متحد از جهت استقلال اقتصادی پشتیبانی می‌کند بنابراین وزارت اقتصاد از این فرصتیکه بمناسبت جبر زمان پیش آمده باید نهایت استفاده را بکند ولی ملاحظه میفرمائید بنده مطالبی که در جراید هست می‌خوانم ببینید کاری نکرده نوشته امسال بدهی بانکها ببانک مرکزی بیشتر شد بنده توضیح نمی‌دهم ارقام را از جهت اینکه همه آقایان خسته هستند مطلب دیگر نوشته شده در کشورهای صنعتی قیمت کالاهای صادراتی ایران را تنزل داده‌اند، شرکتهای کشتیرانی خطوط اروپا ده درصد بنام سورشارژ به تعرفه کرایه حمل کالاهای وارداتی به ایران افزودند ۵/۷ درصد هم بعداً بتعرفه کالاهای صادراتی افزودند، مقررات مادة ۳ سهمیه سال ۴۴ که در سهمیه سال ۴۵ لغو شده است مشعر بر این است که دولت اجازه می‌دهد هر کس بهر مقدار ارزی که در خارج از کشور

+تحصیل کند می‌تواند بنسبت آن بدون انتقال ارز کالای مجاز واردکشور کند این ماده در سال ۴۵ لغو شد و موجب شد که مقدار زیادی از سرمایه‌های ایرانیان بهر نحویکه بخارج منتقل شده بود در خارج باقی بماند و به ایران برنگردد! صادرات فرش ما امسال کاهش پیدا کرده است! صادارت خرمای ما امسال کاهش پیدا کرد! قیمت شکر در دنیا اضافه شده است و حالا در اینموقع گرانی وزارت اقتصاد شروع بخرید شکر کرده است! (احسنت) از جهت صدور کالا در سال ۴۶ حدود یک میلیارد و ۴۷۸ میلیون ریال صادرات ما نقصان پیدا کرده است! اینها کارهائی است که وزارت اقتصاد کرده برای مبلغ اضافه خرج نسبت به سه سال قبل که یک میلیارد و ۲۷۰ میلیون ریال است تازه این مبلغ غیر از پولی است که بسازمان مدیریت صنعتی می‌دهد و غیر از پولی است که بشرکتهای صنعتی و معدنی می‌دهد ایرادات دسته سوم بنده راجع بفرم قانون گذاری و طرح و تصویب این لایحه است اصل ۴۶ قانون اساسی می‌گوید” پس از انعقاد سناد تمام امور باید بتصویب هر دو مجلس باشد” و ضمناً تبصرة ۲ ماده ۲۶ آئین نامه می‌گوید ”‌لوایح بودجه باید شامل اقلام درآ، د و هزینه و مقررات مربوط باجرای بودجه باشد” در آخر عرایضم مجدداً استفاده می‌کنم از فرمایشات جناب آقای نخست وزیر در جلسه اسفندماه ۴۴ که فرمودند امسال حداقل سعی کردیم در بودجه ۴۵ همانطور که وعده داده بودیم تبصره هائی گذاشته شود که مربوط باشد مستقیماً به بودجه و فرمایش دیگر ایشان در کانون و کلا که ” بیائید دست بدست هم بدهیم و حکومت قانون را محترم بشماریم” خوب وقتیکه تبصره غیربودجه‌ای داخل لایحه بودجه باشد معنی آن این است که قانون را محترم نشمردیم یعنی ما اجازه رسیدگی سنا را از بین بردیم یعنی به تبصره ۲ ماده ۲۶ آئین نامه توجه نکردیم گرچه این ایراد بنده خطاب بآقای نخست وزیر نیست ولی چون ایشان فرمودند که باید بقانون احترام بگذاریم از فرمایشات ایشان استفاده کردم که در سال ۴۵ این فرمایش را فرموده بودند و امسال حق این بود که رعایت می‌کردند چون می‌بینم همکاران عزیز فوق العاده خسته شده‌اند بنده نمی‌خواهم بیشتر از این مقداریکه گفتم صحبت کنم و از لایحه بودجه چیزی بیشتر از این نفهمیدم یک حکایتی را که در مجله خواندنیها نوشته شده عرض کنم نوشته ” می‌گویند در زمان جنگ دوم اطلاعیه‌ای از طرف دولت چین منتشر شد باین مضمون که خبر قتل ژنرال چانگ چونگ چینگ که شب گذشته از رادیو پخش شد اشتباه بوده و چانگ چونگ چینگ زنده است و آنکه کشته شده چینک چونک چانگ بوده که بجای او فعلا ژنرال چونگ چینگ چانگ معاون سابق ژنرال چانگ چینگ چونگ برادر ناتنی چینگ چونگ چونگ بجای نامبرده منصوب و با ژنرال چینگ چینگ چانگ زیر نظر چانگ چونگ چینگ فرمانده کل قوا در جبهه غرب مشغول نبرد می‌باشد” که بالاخره معلوم نشد آنکه کشته شد کی بود (خنده نمایندگان) و بنده هم از بودجه بیش از مطالب معروضه چیزی نفهمیدم (احسنت، احسنت).

رئیس ـ تیمسار حکیمیان بفرمائید.

سرتیپ حکیمیان ـ بنده با همه خستگی خانمها و آقایان و هیئت محترم دولت که اینجا تشریف دارند سعی خواهم کرد عرایضم که خیلی مفصل بود مختصر بشود (احسنت). امروز ساعت ۱۴ که بنده به اخبار رادیو گوش می‌دادم، نکته‌ای که بیشتر جلب توجه بنده را کرد، نزول اجلال موکب مبارک شاهانه بمرز پاکستان و افغانستان در تنگ خیبر بود، که عین جریان امر و گزارش نظامی مرزی پاکستان و افغانستان از رادیو پخش می‌شد، حقیقاً این سرعت و برنامة کار وزارت اطلاعات در خور همه گونه تقدیر و تقدیس است (صحیح است) من بعد از ظهر دو سه نفر از دوستان را که دیدم همگی با توجه بسابقه تاریخی که در بارة تنگه خیبر دارند، و امروز با نزول اجلال موکب مبارک شاهانه، و شنیدن عین گزارش در محل که یک خاطرة تاریخی را همین محل بیاد می‌آورد، از نظم و ترتیب و سرعت کار وزارت اطلاعات اظهار خرسندی می‌کردند همچنین موضوع تشریف فرمائی اعلیحضرت همایونی

+بممالک شرق اروپا و پخش جریان امر باز خود در گذشته هم مؤید نظم و دقت وزارت اطلاعات بود.

در اینجا از موضوع برنامه‌های رادیو هم صحبت شد، من با چند نفر از نویسندگان و اعضاء باسابقة وزارت اطلاعات آشنائی دارم، برنامه رادیو ماهها مورد بررسی بود، سپس یک برنامه جامع تهیه شده، امکان دارد این برنامه نواقصی هم داشته باشد ولی همواره وزارت اطلاعات و رادیو ایران آمادة قبول همه گونه پیشنهاد برای رفع نواقص می‌باشد، مثلا برنامه کودک بساعت ۲/۱ ۱۲ تغییر یافته، حالا چرا اینکار شده برای این است بچه‌ها ساعت ۱۲ برای ناهار بمنزل می‌آیند، بهترین موقع گوش دادن رادیو برای آنهاست، (صحیح است) اینها نکاتی بودکه بنده خواستم در مورد وزارت اطلاعات که بنظرم رسیده بود به عرض برسانم (احسنت).

علت اینکه بنده از مقام ریاست اجازه گرفتم در این موقع که بودجه سال ۱۳۴۶ مطرح است، بعنوان موافق صحبت کنم، بخصوص، حالا که غیر از بودجه‌های دورة فترت، سه سال بودجه مملکتی در دورة ۲۱ مجلس مورد بحث و تصویب قرار گرفته، و این بودجه در حقیقت آخرین بودجه تصویبی دورة ۲۱ مجلس شورای ملی است، بنده اجازه صحبت خواستم، تا موافقت خود را که متکی بمدارک و اسناد کتبی است و نکاتیکه در این بودجه گنجانده شده و هر یک نوید یک اقدام مترقی و عمرانی در سطح مملکتی است بعرض برسانم.

انتقاد کردن شاید بسیار آسان باشد، درست در مقابل آن اعلام موافقت و استدلال، شاید رد کردن بعضی انتقادات گذشته از اشکالات مختلف مستلزم ارائه و مدارک و شواهدی است که خود یک قسمت از اشکالات، فردی را که بصورت موافق صحبت می‌کند روشن می‌سازد. بخصوص بنده که عضو اکثریت هستم، و تمام لوایح دولت قبل از اینکه بمجلس تقدیم شود، بارها در فراکسیون حزبی موردبحث و فحص واقع می‌شود، و نمایندگان محترم هر نظر داشته باشند یا مورد توجه و قبول واقع می‌شود و یا با دلائل قوی و محکم قانع شده و در حقیقت موافقت کامل تمام اعضاء اکثریت جلب می‌شود می‌توان گفت همگی با همان لایحه موافقت دارند، و هر یک که بخواهند در آن باب عمل موافقت خود را در جلسه علنی بیان دارند، کاملا حضور ذهن دارند و آماده می‌باشند اما علت اینکه بنده که خواستم بصورت موافق صحبت کنم غیر از داشتن دلائل و شواهد وجود چند مدرک کتبی است که چه درسطح مملکتی و چه در حوزة انتخابیه خود که گوشة از مملکت عزیز مانست اقداماتی انجام و یا در دست اجراست که خود را موظف میدانم شمة از آنها را با استناد بهمین مدارک کتبی بعرض برسانم.

همکاران محترم استحضار دارند که بنده نماینده کهکیلویه و بویر احمد هستم منتها این منطقةوسیع با جمعیت نسبتاً کثیر بین چهار استان اصفهان‌ـ فارس ـ خوزستان و بنادر قرار گرفته است، بنده هر موقع که بخواهم بحوزه انتخابی خودم بروم، مجبورم یا بشیراز رفته از طریق اردکان فارس یا کازرون، بیاموج مرکز شهرستان بویراحمد بروم و یا به اهواز رفته از طریق بهبهان بدهدشت مرکز شهرستان کهکیلویه یا بگچساران که در قسمت جنوب منطقه قرار گرفته رهسپار شوم گذشته از آن، بنده از طرف حزب ایران نوین، مأموریتی همراه چند نفر از همکاران عزیز بلرستان داشتم که از مرداد ماه ۴۵ چند مرتبه به این منطقه عزیمت کرده‌ام.

بنده می‌توانم عرض کنم آنچه عمران و آبادی، آنچه پیشرفت و ترقی که بچشم خود، در شهرهای مختلف استان فارس یا خوزستان یا لرستان دیدم حقیقتاً برای هر فرد ایران باعث نهایت افتخار و مباهی است، و واقعاً اگر بهمین پیشرفتها و ترقیات در سطح مملکتی توجه شود، ملاحظه خواهدشد، پس از انقلاب شاه و ملت تمام اقدامات عمرانی ـ فرهنگی اقتصادی ـ صنعتی یکی پس از دیگری، در هر یک از نقاط مختلف در حال اجرا است. همینطوریکه یک نماینده‌ای در طرح لوایح سعی می‌کند بلکه با دادن پیشنهاد منافعی هم برای حوزه انتخابی خود جلب نماید، بنده هر موقع در نقاط مختلف کشور این

+چنین اقدامات عمرانی می‌بینم هیچوقت نمی‌توانم بیاد کهگیلویه نباشم و وضع یک منطقه را که تا انقلاب شاه و ملت از عقب افتاده ترین و محرومترین مناطق کشور بود از مد نظر دور سازم.

بنده می‌خواهم ابتدا در سطح مملکتی صحبت کنم سپس از موقعیت امروز مانند همیشه استفاده و توجه بیشتر دولت را به کهکیلویه عزیز جلب نمایم. لذا بموقع خود اقداماتیکه در کهکیلویه انجام شده یا در حال اجرا است عرض خواهم نمود اما در سطح مملکتی وقتیکه بجزوة منتشره وزارت جوان آبادانی و مسکن نگاه می‌کنم و زحمات وزیر فعال و معاون کارآمد آنرا از مدنظر میگذرانم، می‌بینم من بنام یک نماینده و به اعتبار من لم یشکر المخلوق لم یشکر الخالق وظیفه دارم، از همین جزوه استفاده و مفاد این جزوه را که فقط کارهای تما شده را منتشر نموده و اسمی از کارهای در دست اقدام نبرده‌اند و لواینکه بیشتر کارهای کهیگیلویه یا در دست اقدام است و یا شروع نشده، بعرض همکاران عزیز برسانم چون موضوع فعالیت یک وزارت خانه در سطح مملکتی است نه در نقطه خاص، گو اینکه اقدامات بسیار خوبی هم برای کهگیلویه در نظر گرفته شده که در آخر عرایضم بعرض خواهم رساند.

همکاران محترم، ملاحظه فرمائید، این جزوه را من از یکی از دوستان گرفته بودم حقیقت امر این بود می‌خواستم طبق مفاد این جزوه پیش آقای دکتر نهاوندی رفته و در مورد تمام نشدن، خانه‌های سازمانی به استناد مفاد همین جزوه صحبت نمایم اما امروز این جزوه در سطح مملکتی مورد استفاده اینجانب واقع شد و با شمارش فعالیت‌های وزارت آبادانی و مسکن از یک وزیر و معاون جوان وزارت مزبور بنام یک نماینده باید تشکر هم بنمایم انشاءالله کارهای در دست اقدام کهگیلویه نیز قریباً به انجام خواهد رسید.

همکاران محترم، وزارت آبادانی و مسکن از اوائل سال ۴۳ تشکیل شده در حقیقت در عرض این سه سال کارهائیکه انجام داده در این جزوه انعکاس دارد، که بنده بعرض خواهم رسانید: برای انجام کارهائیکه در این جزوه انعکاس دارد، از بودجه‌های سال ۴۳ و ۴۴ و ۴۵ استفاده شده و رجاء واثق دارم، با استفاده از بودجه سال ۴۶ نیز کارهای بزرگی به انجام رسیده انشاءالله در سال دیگر جزوه مفصلتری از کارهای انجام شده منتشر خواهند نمود. البته بنده در نظر داشتم اگرموقع مناسب وقتیکه گرفته بودم و خانمها و آقایان خسته نبودند قسمت اعظم همین جزوه را بعرض برسانم ولی همه خسته هستند کلیات جزوه را بعرض میرسانم وزارت آبادانی و مسکن عهده دار اجرای ۲۴ طرح عمرانی مشتمل بر ۹۰۰ پروژه عمرانی شهری ۳۰۰ پروژه تأمین و توسعه برق شهرهای کوچک ساختمان ۱۲ هزار کیلومتر راه استان منطقه‌ای و روستائی ۷۸۰ پروژه ساختمان بناهای دولتی ساختمان ۱۱۲۳۷ دستگاه خانه‌های سازمانی ارتش و ارزان قیمت با اعتباری معادل ۴/۱۹ میلیارد ریال می‌باشد قبل از تأسیس وزارت آبادانی و مسکن عملیات اجرائی ۴۲ پروژه لوله کشی آب مشروب ۶ پروژه اسفالت و خیابان سازی ۱۱۰ پروژه تأمین و توسعه برق شهرهای کوچک ساختمان ۵/۶۱ کیلومتر راه فرعی ساختمان ۱۸۷۴ دستگاه خانه سازمانی و ارتشی و ساختمان هزار دستگاه خانه ارزان قیمت که اجرای آنها جزو برنامه این وزارت منظور گردیده خاتمه یافته و بعضاً مورد بهره برداری قرار گرفته لیکن نگاهداری و ترمیم دیگران پس از تأسیس این وزارت انجام یافته است، البته این یک قسمت از کارهای وزارت آبادانی و مسکن بوده یک قسمت مختصر دیگر هست که بعرض میرسانم. از بدو تأسیس وزارت آبادانی و مسکن تا پایان اسفند ماه سال جاری عملیات اجرائی ۱۱۸ پروژه لوله کشی آب مشروب ـ ۵ پروژه ساختمان فاضل آب ـ ۶۲ پروژه اسفالت خیابانسازی ـ ۷۲ پروژه ساختمان بناهای بهداشتی ـ ۲۷ پروژه ساختمان بناهای حفاظتی ـ ۳۹ پروژه

+تأمین و توسعه برق شهرهای کوچک، ساختمان ۲/۷۳ کیلومتر راه استان منطقه‌ای و روستائی، ساختمان ۳۴۴۸ دستگاه خانه‌های سازمانی و ارتشی، ساختمان ۳۷۴۰ دستگاه خانه ارزانقیمت ساختمان ۸۱ محل جدید بخشداری ساختمان وزارت آموزش و پرورش ۱۴ شهرستان، ساختمان ۴ پارک، احداث، و تکمیل ۱۳۶ باب دبستان و ۳۷ باب دبیرستان ساختمان ۷ بنای دانشگاهی و ۶۳ پروژه ساختمانهای گوناگون دولتی خاتمه یافته و بهره برداری از آنها آغاز گردیده است. بنده این صفحه را از این لحاظ خواندم که اشخاصی که اغلب روی بدبینی صحبت می‌کنند چه در تهران و چه در شهرستانها چون همه نمی‌روند اجرای پروژه‌ها را به بینند موفقیتی که بدست می‌آید وزارتخانه‌ای که زحمت کشیده این پروژه‌ها را اجرا کرده فکر می‌کنم در این مکان مقدس اگر گفته نشود تمام ملت ایران متوجه زحمات یک وزارتخانه نشده‌اند این مطالب البته در حدود ۲۰ صفحه است و شامل تمام اقداماتی است که در استانها شده ولی همه را عرض نمی‌کنم بخصوص از بعضی از رفقا هم یادداشت می‌آید که زودتر عرایضم را خاتمه بدهم موقع موقع خوبی نبود ساعت نزدیک یازده است بنده قبلا بمقام ریاست عرض کرده بودم نزدیک سه ساعت صحبت خواهم کرد حالا به نیم ساعت هم نمی‌رسد علت اینکه خواستم صحبت کنم ملاحظه بفرمائید راجع به کهکیلویه بود در سال ۱۳۳۷ وقتی که رئیس وقت دولت به آن منطقه رفت در برگشتن در همین مجلس شورای ملی اعلام داشت من به سفر خوزستان که رفتم یک منطقه‌ای را کشف کردم و شهرستانی تشکیل دادیم این منطقه مقداری دور افتاده بودکه شاید یکی دو سال بیشتر هم بعرض رساندم دو تا معلم معین شده بودند به کهکیلویه بروند رفتند ده روز بعد برگشتند گفتند پیدا نکردیم البته سایر نکات دیگر برای گمنامی و محرومیت این منطقه چقدر بود اگر بخواهم عرض کنم سخن بدرازا می‌کشد شما هم خسته هستید همین منطقه در سال ۱۳۴۴ با توجه و عنایت شاهانه باز اینجا عرض می‌کنم در نتیجه فعالیت جناب آقای مهندس اصفیا رئیس سازمان برنامه و کمک تمام وزارتخانه‌ها هیأتی نزدیک به ۳۰ نفر که خود بنده هم بودم یکی دو ماه که در محل بودیم و مطالعات جامعی از هر لحاظ نمودیم از زنبورداری گرفته تا گلیم بافی، کشاورزی دامداری و یک برنامه هتفساله درست شد که همین باشد (ناطق مجموعه‌ای را نشان دادند) بنده راجع به این برنامه می‌خواستم صحبت کنم و زحمتی را که بوسیله همین دولت و اعضای همین دولت کشیده شده بود و نکاتی که در اینجا انعکاس دارد بعرض برسانم ولی خوب در همین اندازه که به اختصار عرض کردم روشن می‌شود که به این نقطه دورافتاده تا حدی توجه شده است و اهالی اینگوشه دور افتاده چقدر با امیدواری به آینده می‌نگرند همین بودجه‌هایی که می‌آید نوید اجرای این برنامه‌ها را می‌دهد ولی امروز می‌بینیم که سازمان عمران کهکیلویه در محل رفته است و سه ماه است مستقر شده شروع به اجرای کارهایی که مقدمتاً عبارت از زنبورداری است نموده زنبور عسل در مناطق کهکیلویه اکثراً در شکاف کوههاست و اهالی می‌روند طناب و دلوی می‌برند و از شکاف کوهها عسل می‌آورند و متخصصین آمده بودند این وضع را دیدند یک پرورش زنبور عسل را شاید در ابتدا با هزار کندو شروع بکار کردند و طرحی بمورد اجراء گذاشتند البته این بودجه بودجه ایست که انجام این قبیل کارها را در اقصی نقاط کشور نشان می‌دهد نمونه آنهم کهکیلویه است که این برنامه دست بنده است و ارائه می‌دهم و علت موافقت من که باید بیشتر صحبت می‌کردم و مسائل شکافته می‌شد روی همین اصل بود ولی چون خستگی نمایندگان را می‌بینم بیش از این صحبت نمی‌کنم امیدوارم همین برنامه‌ها در کهکیلویه انجام بشود و این بودجه بودجه‌ای است که چون این برنامه برای هفتسال است یک قسمت از برنامه سوم باقیمانده بقیه در برنامه چهارم که تمام پیش بینی شده است و من امیدوارم

+که این برنامه که در کهکیلویه انجام می‌شود نمونه ایست که در سایر نقاط مملکت همین برنامه‌ها اجراء بشود بنده مدارک و شواهد زیادی داشتم می‌خواستم ارائه بدهم ولی مفتخرم که بیش از بیست و پنج دقیقه بیشتر صحبت نکردم و مسلم میدانم از این لحاظ هم بمن خواهید گفت احسنت (احسنت).

۳ ـ تعیین موقع جلسه بعد ـ ختم جلسه.

رئیس ـ با اجازه خانمها و آقایان جلسه را ختم می‌کنیم جلسه آینده ساعت ۹ صبح فردا خواهد بود.

(ساعت ۱۱ بعد از ظهر جلسه ختم شد)

رئیس مجلس شورای ملی ـ مهندس عبدالله ریاضی