مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۷ آبان ۱۳۰۵ نشست ۲۸

از مشروطه
پرش به ناوبری پرش به جستجو
مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری ششم تصمیم‌های مجلس

مجلس شورای ملی مذاکرات دوره قانونگذاری ششم

قوانین بنیان ایران نوین
نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری ششم
مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۷ آبان ۱۳۰۵ نشست ۲۸

جلسه ۲۸

مجلس دوساعت ونیم قبل از ظهر به ریاست اقای تدین تشکیل وصورت مجلس یوم یکشنبه پانزدهم آبان قرائت وتصویب شد

غائبین بااجازه -آقایان علی خان اعظمی –آقا سید حسن مدرس –میرزا محمد تقی بهار –طباطبائی دیبا.

غائبین بی اجازه –آقایان محمد ولی خان اسدی- میرزا

یدالله خان نظامی–میرزا ابراهیم خان قوام –محمد هاشم میرزا افسر –میرزا حسن آقا آقا زاده سبزواری –غلامحسین میرزا مسعود سلطان محمد خان عامری –والی زاده جوانشیر –آقا شیخ محمد علی ثابت

دیر آمدگان با اجازه –آقایان :شریعت زاده –احتشام زاده

دیر آمدگان بی اجازه –آقایان میزرا سید مهدی خان فاطم ی-امیر حسن خان ایلخان –مرتضی قلی خان بیات –حاج میرزا حبیب الله امین –تآقا شیخ محمد عل یامام جمعه شیرزا –محمد علی مرزا دولتشاهی –آقا شیخ محمد علی امام جمتعه شیراز –محمد عل یمیرز دولتشاهی –حاج اسدالله زاوار –میرزا اسمعیل خان نجومی میرزا عل یاکتر خان داور

آقا یآقا سید یعقوب راجع بلزوم تعریم بودجه‌های مملکتی از طرف دولت وآقای خطیبی راجع به جلب نظریه دولت درخصوص اصلاح قانون استخدام کشوری واقای فیروز آبادی راجع بلزوم کشف قشیه آقای مدرس وتذکک ربدولت هریک شرحی تقریر پس از آن خبر شعبه دوم سابق راجع بنمایندگی آقا ی سلطان محمد خان عامری از نائین مطرح وآقا یامامی مخالفت خود را مسترد نموده ونسبت بخبر مزبور رای گرفته تصویب گردید

راپورت کمیسیون بودجه مشعر به ضبط یکصد وبیست تومان مستمری آقا شیخ مهدی فرزند مرحوم حاج شیخ عبدالنبی وبرقراری مبلغ هشتاد وهفت تومان وپنج قران درباره مشار الیه وسه نفر دیگگر اولاد مرحوم مزبور محتوی دوماده قرائت وآقا یمعظظظمی پیشنهاد نمودند لایحه تقدیمی دولت در این خصوص مطرح شود وپس از مختصر مذاکره پیشنهاد خود را مسترد نموده وخبر کمیسیون مطرح وچون درکلیات آن مخالفی نبود ورود در شور مواد تصویب ودرماده اول آقا یآقا سید یعقوب پیشنهاد نمودند بعداز کلمه (تصویب) عبات (این قانون) اضافه شود آقا یمخبر این پیشنهاد را قبول نموده ونسبت بماده اول با این اصلاح اخذ را ی شده تصویب گردید

درماده دوم آقا یفیروز آبادی اصلاحی مشعر به کسر نصف مبلغ شهریه مرقومه درماده پیشنهاد وآقا یآقا سید یعقوب مختصر یمنی بر موافقت با مداه تقریر ونسبت به پیشنهاد مزبور رای گرفته قابل توجه نشد

آقای معظم یمبلغ چهل تومان شهریه آقا شیخ مهدی را پنجاه تومان وآقای عمادی ماده دوم لایحه دولت را پیشنهاد نمود

آقا یعمادی پیشنهاد خود را مسترد وچون آقا یمعظم یبه عققیده خود باقی بودند نسبت به پیشنهاد مزبور را یگرفته رد وماده دوم

خبر کمیسیون تصویب ونسبت به مجموع دوماه با ورقه اخذ رای شده وا ز۸۵نفر نمایندگان حاض ربه اکثریت ۶۳ رای تصویب گردید خبر کمیسیون بودجه راجع به برقراری مبلغ یکصد وبیست وسه تومانن وسه قران شهریه درباره عیال ودونفر صبیه مرکحوم میرزا سد یمحمد خان نصر از تاریخ تصویب تاریخ تصویب مطرح وآطحر وآقا یاتشام زاده عقیده شان این بودشهریه مزبور از تاریخ قبتل مرحوم نصر درباره وراث بر قرار شود

آقایان :امیر حسین خان بختیاری –فاطم یومیرزا عبدالله خان وثوق مبلغ مزبور را مناسبت خدمات مرحوم نصر ولزوم تشویق مستخدمین وظیفه شناس غیر کافی تصور نموده تصور نموده وعقیده شان این بود بی شاز این درحق ورثه مساعدت شود آقایان :مخبر وشریعت زاده اظهار می‌نمودند چنانچه وضعیت مالی مملکت از طرفی وخدمات مرحوم نصر ومیزان احتیاج وراث آن مرحو از طرف دیگر در نظر گرفته شود تصدیق خواهند فرمود این مبلغ کافی است

آقایان :حائری زاده وفیروز آبادی مبلغ را زیاد دانسته وآقاید عدل پیشنهاد نمودند جمله مله (از تاریخ تصویب این قانون به عبارت (از تاریخ مقتول شدن آن محوم) تبددیل شود

آقای فاطمی مبلغ شهریه را یکصد وشصت تئمان وآقا یحائری زاده سی تومان وآقای شریعت زاده یکصد وبیت ویک ومان وآقای میرزا عبدالله خان وثثوق یک صد وپنجاه تومانوآقا یفیروز آبادی نود تومان پیشنهاد نموده وپس از مذاکرات لازمه آقای حائری زاده پیشنهاد خود را مسترد ونسبت به بقیه جداگانه اری گرفته هیچیک قابل توجه نشد

آقای حشمتی پیشنهاد نمودند درعوض جمله (مادام که شوهر اختیار نکرده) مدت پانزده سال نوشته شود آقا یحائری زاده پیشنهاد نمودند این خبر به کمیسیون اعتاده وپس از تجدید نظر ثا نیا به مجل ستقدیم شود ونسبت ه این دوفقره پیشنهاد نیز رای گرفته هیچیک تصویب نگردید

آقای یاسائی پیشنهاد نمودند عبارت (ممادام اختیار نکرده) خذف وبجای آن مدت ده سال نوشته شود وپس از قدری مذاکره پیشنهاد خود را مسترد وآقا یروحی این اصلاح را قبول نموده ونسبت بهآن اخذ را یشده قاب لتوجه نشد

وچون درابتدا ماده مبلغ یکصد وبیست وسه تومان وپنج قران و دراقلام جز وتقسیم بین ورثه مبلغ یکصد وببیست سه تومان تومان وسه قران منظور شده برحسب تقاضای آقای مخبر کلمه پنج قران به سه قران تبدیل ونسبت به ماده مزبور با ورقه رای گرفته واز ۸۸نفر نمایندگان حاضر هه اکثریت ۶۲رای تصویب شد.

در این موقع جلصسه برای تنفس تعطیل وبه افاصله بیستدقیقه مجددا تشکیل وچون مطلبی برا یدستور حاضر بنود در موضوع دستور جلسه آتیه قدری مذاکره بعمل امده وبالاخره جلسه آتیه بروز یکشنبه ۲۲آبان ما ه سه ساععت ونیم قبل از ظهر ودتسور آن اولا اجرا مراسم تحلی فثانیا خبر کمیسیون بودجه براجع به استخدام متخصصین آمریکائی برای راه آهن وثالثا خبر کمیسیون مبتکرات راجع به الغا مالیاتهای صنفی مقررر گردید

آقای محمد ولی میرزا را اشرحی مشعر به تخصیص یکی از جلسات درایام هفته برای سوالات از وزرا تقریر وقرار شد دراین خصوص بعد تصمیمی اتخاذ شود آقا یروحی تقاضا نمودند به وزارت امور خارجه تذکر داده شود بای جواب سوالات ایششان حاضر شوند وبنا شد تذکر داده شود

مجلس یک ربع ساعت قبل از ظهر ختم شد

آقای نظامی اظهار کردند اجازه خواسته‌ام آقا یرییس اظهار فرمودند بعد از رسیدن خبر کمیسیون اصلاحمیشود

آقای آقا سید یعقوب اظهار کردند خبر کمیسیون بودجه راجع به ورثه مرحوم نصر درصورت جلسه نوشته شده است صد وبیست وسه تومان وسه قران درحالیکه اصل خبر کمیسیون صد وبیست وسه تومان وپنج قران بوده است آقا یرییس اظهار فرمودند اصلاح می‌شود دیگر مخالفی نبود وصورت مجلس تصویب شد یکشنبه ۲۳ آبان ۱۳۰۵

رییس مجلس شورای ملی –سید محمد تدین

منششی سید ابراهیم ضیا منشی میرزا حسنین خان موقر

صورت مشروح مجلس سه شنبه هفدهم آبان ماه ۱۳۰۵ مطابق سوم جمادی الاولی ۱۳۴۵

مجلس دو ساعت ونیم قبل از ظهر به ریاست آقای تدین تشکیل گردید

(صورت مجل سیکشنبه پانزدهم آبان را آقای آقا سید ابراهیم ضیا قرائت نمودند)

رییس-آقا یآقا سید یعقوب (اجازه)

آقاا سید یعقوب –قبل از دستور

رییس –آقا یخطیبی (اجازه)

خطیبی –قبل از دستور

رییس –آقای پالیزی (اجازه)

عطالله خان پالیزی –بنده درجلسه گذشته مریض بوده شرحی هم به مقام ریاست عرض کرده بودم مراغایئب ب یاجازه نوشته‌اند رییس هنوز راپورتش را ز کمیسیون رعایض ومرخصی نرسیده است اصلاح می‌شود

آقای فیروز آبادی (اجازه)

فیروز ابادی –قبل از دستور عرض دارم

رییس –آقای فاطمی (اجازه))

فاطمی –بنده در در دو جلسه گذشته درهر دو جلسه مریض بودم وبا تلفن هم اطلاع داده بودم

(بعضی از نمایندگان –صحیح است) گویا درصورت ملس بنده را بی اجازه نوشته‌اند

رییس –اصلاح می‌شود نسبت بصورت مجلس دیگر فرمایشی اظهار ینشد)

رییس –صورت مجلس تصویب شششد آقا یآقا سید یعقوب (اجازه)

آقا سید یعقوب –بنده خواستم به عرض مجلس برسانم که تکلیف اولیه ما نظر کردن دربودجه است کمیسیون بودجه هم منتظر است گاهی بودجه را میاوردند ولایحه قانونیش را نمی‌آورند گاهی لایحه قانونیش را میاورند بودجه اش را نمی ا، رند خوب اس از طرف مقام ریاست یک تاکیدی بشود نزدیگر آخر سال است حالا که بودجه حالا که بودجه هزار وسیصد وپنج را نم یآوند اقلا بودجه سی صد وشش را بیاورند که مجلس به تکلیف خودش عمل کرده باشد خواستم تذکر این مساله را عرض کنم

رییس –تاکید شده است باز هم تاکید می‌شود آقای خطیبی (اجازه)

میرزا علی خان خطیبی –مدتی است برحسب پیشنهاد عده از نمایندگان محترم کمیسیون جدید نظردر قانون استخدام کشوری تشکیل شدده واز دولت نظریهخواسته شده که برحسب نظریه دولت اصلاحات یکه لازم است بشود وتا به حال دولت ظریه خودش را نفرستاده است وبودجه هائی هم ک هبه مجلس فرستاده شده است تصور می‌کنم لازم بشد این قانون اصلاح شو کهپس از اصلاحبا یان قون توافق داشته باشد خواستم از مقام محترم ریاست تقاضا کنم بدولت تذکر بدهند که زودتر نظریه خودششان را بفرستند

رییس –تذکرداده می‌شود آقای فیروز آبادی (اجازه)

فیروز آبادی –آن روزی که قضیه ناگوار آقای مدر سبواقع شد آقایان وکلا یا یک شتاب تعجیلی وزرا را خواستند وهیئت وزرا هم به مجل ستشریف آورند ودرمجلس به ایششان تذکر دادند واظهار علاقه مندی کردند بکشف قضیه وپیدا کردن مرتکبین آقایان وزرا هم قول دادند که کشف می‌کنم جلصه بعدش هم همین طریع آقایان وکلا عموم ملت منتظر کششف این قضیه بوده وهستند نمی دانم تا بهحال کشف شده یا نشده اگر معلوم شدهاستخوب است زودتر اطاع دهند اگ رهم معلوم نشده بایدانشائلله جدیت واقدام کنند که شاید مرتکب معلوم شود وهمچنین باید اقدامی بکنند کع بعدها این قبیل امور در مملکت آن همدرپای تخت واقع نشود که اسباب امیدواری مردم به این سلطنت ودولت ومملکت زیادتر شود زیاده بر این عرضی ندارم

رییس –خبر شعبه دوم سابقراجع به نمایندگی آقای سلطان محمد خان عامری مطرح است آقا یامامی مخالف بودند

امامی –مخالفت بنده با اعتبار نامه آقای سلطان محمد خان از این حیث بود که دراطارف انتخابات نائین بعضی چیزها شنیده بودم ولی بعداز مطالعه دوسیه انتخابات آنجا رفع شبهه از بنده شد این است که مخالفت خودم را پس می‌گیرم

رییس –رای گرفته می‌شود به نمایندگی آبقای سلطان محمد خان عمری ا زحوزه انتخابیه نائین آقایانی کهه موافقند قیام فرمایند

(اغلب برخاستند)

رییس –تصویب شد خبر کمیسیون بودجه راجع به شهریه وراث مرحوم حاج شیخ عبدالنبی مطرح است قرائت می‌شود

(به شرح ذیل خوانده شد)

ماده اول –وزارت مالیه مجاز ات مبلغ یک صدو بیست تومان مستمری دیوانی آقای آقا شیخ مهدی پسر بزرگ مرحوم حاج شیخ عبدالنبی را که درسال تومانی تومان دریافت می‌دارند از تاریخ تصویب عقطع و به نفع دولت ضبط نماید

ماده ویم –وزارت مالیه مجاز خواهد بود که ماهی هشتصد وفتاد پنج قران ا زمحلوظایف ومستمریات آقا شیخ مهدی از تاریخ تصویب تا مدت پنج سال ۴۰۰قران، میرزا صادق درممدت پانزده سال بشرط تحصیل ۱۸۰قران، میرزا باقر درمدت پانزده سال بشرط تحصیلل ۱۸۰قران عصمت خانم صیبه آن مرحوم تا زمان ازدواج ۱۱۵ قران -جمع ۸۷۵قران درباره چهار نفر اولاد ذکور واناث آن مرحوم به شرح فوق بطور شهریه برقرا وپرداخت نماید

رییس –آقای معظم یپیششنهاد کرده‌اند اصل لایحه دولت مطرح شود

معظمی –رعض کنم درلایحه دولت پنجاه تومان به اسم آقا شیخ هدی نوشته شده درکمیسیون بودجه اصلاح شده وچهل تومان کرده‌اند وده تومان آن را میان سایر وراث به مدت پانزده وراث به مدت پانزده سال تقسیم کرده ان در صورتی که ولت پنجسال پیشنهاد کرده است واین ترتیب مخال فماده ضصت وپنج ننظامنامه است

رییس –درضمن ماده می‌توانید پنجاه تومان پیشنهاد کنید

معظمی –دولت پنجاه تومان پنشنها کردهاست درپنجسال کمیسیون بودجه چهل تومان کرده است بقیه را بین سایر وراث تقسیم کرده است درپانزده سال وده سال تفاوت دارد بنده درپنجسال وپانزده سال چون برخلاف نظامنامه است مخالفم

شیروانی مخبر کمیسیون بودجه –رعض کنم اگر آقا تناسیب را درنظر بگیرنرند همان ماخذ که بمدت افزوده شده است از مبلغ کسر شده است دولت پنجاه تومان پیشنهاد کرده بود برای پنجسال درکمیسیون چهل تومان شده است وبقیه بین وراث تقسیم شده است برا یپانزده سال حساب هم که کردیم صحیح بود

رییس –اگر اشکالی بین خب رکمیسیون ولایحه پیشنهادی دولت باشد برحسب سابقه درضمن مواد می‌توانید آن مقدراری را کهدولت پیشنهاد کرده است پیشنهاد کرده است پیشنهاد کنید ولی این ترتیب که شما پیشنهد کرده‌اید خبر کمیسیون مطرح نشود ولایحه دولت مطرح شود سابقه ندارد حالا اگر این پیشنهد را مسترد نمی‌کنید رای بگیریم معظمی مسترد می‌دارم

رییس –شور درکیات است مخالفی ندارد

(گفتند خیر)

رییس –رای می‌گیریم بورود درشور مواد آقایانی که تصویب می‌کنند قیام فرمایند

(اغلب قیام نمودند)

رییس –تصویب شد ماده اول قرائت می‌شود

(بشرح سابق خوانده شد)

رییس –آقای آقا سید یعقوب (اجازه)

آقا سید یعقوب –بنده یک اصلاح عبارتی دارم اینکه اینجا نوشته شده (از تاریخ تصویب قطعی نمایند) معلوم نیست از تاریخ تصویب چیست ؟خوب است نوشته شود از تاریخ تصویب قانون یا از تاریخ تصویب چیز دیگر والا از تاریخ تصویب معن یندارد وعبارت مبهمی است

مخبر –کلمه (این قانون) را پس از تاریخ تصویب پیشنهاد کنید بنده قبول می‌کنم

رییس-دیگر مخالفی ندارد

(گفتند خیر)

رییس –پیشهاد آقای آقا سید یعقوب

(این طور خوانده شد)

مقام محترم ریاست –بنده پیشنهاد می‌کنم بعداز کلمه (تصویب کلمه (قانون) اضافه شود

رییس –این قانون باشد بهتر است است

آقا سید یعقوب –بلی (این قانون)

رییس –آقای فیروز آبادی –مقصودتان از این پیشنهاد راجع بماده اول است

فیروز آبادی –راجع بکلیه ملغ است

رییس –پس راجع بماده دوم است رای گرفته می‌شود بماده اول باصلاحی که پیشنهاد شده آقایانی که تصویب می‌کنند قیام فرمایند

(اغلب قیام نمودند)

رییس –تصویب شد ماده دوم قرائت می‌شود

(بشرح گذشته خوانده شد)

رییس-آقای آقا سید یعقوب (اجازه)

آقا سید یعقوب –بنده مو افقم

رییس –مخالفی ندارد

(گفته شد خیر)

رییس –پیشنهاد آقای فیروز آبادی قرائت می‌شود

(بمضمون ذیل خوانده شد)

بنده پیشنهاد می‌کنم این مبلغ نصف شود

رییس –آقای فیروز آبادی (اجازه)

فیروز آبادی –بنده می‌خواهم عرض کنم بایانی اطلاعاتی که هم ماها وهمه مردم از حال این مملکت وفقر وفاقه همه مردم دارند وا زآن طرف هم حقوق مرحوم ایت الله حاج عبدالنبی بر همه ما‌ها معلوم و مبرهن است که نه آن را می‌شود منکر شد ونه این را چون مملکت ما خیلی فقیر است نمی‌شود تصدیق کرد که درظرف پانزده سال پانزده هزار تومان وچیزی با لا بآنها داده شود وا زآن طرف هم نمی‌شود بلکه از خدمات آن مرحوم صرف نظر کرد وچیزی به آنها نداد از این جهت بنده پیشنهاد کردم که حقوق آنها نصف شود که هم تحمیلی برمملکت نشده باشد وهم از زحمت فقر وفاقه ورثه مرحوم آیت الله تا اندازه جلوگیری شده باشد بنده از این دو نقطه نظر این پیشنهاد را تقدیم کردم امیدوارم آقایان هم لطف بفرمایند اگر قابل توجه وملاحظه است رای بدهند

رییس –مقصود این است که هضتصد وهفتاد وپنج قران نصف شود یعنی نصف این مبلغ به وراث داده شود ونصف دیگرش را دولت ضبط کند

فیروز آبادی –بلی

رییس –آقا یآقا سید یعقوب (اجازه)

آقا سید یعقوب –خوب است آقا یفیرو زآبادی درسایر چیزهائی که از مجس می‌گذرد یکقدر یدقت بفرمایند پریروز چیزی را که اینجا گذراندیم شصت هزارتومان بود وآقا درآن باب هیچ صحبتی نفرمودند حالا که راجع بدو نفر صغیر مرحوم حاج شیخ بعدالنب یمذاکره می‌شود هیچ گمان نمی‌کردم آقا یفیروز آبادی بلند شوند واین طور صحبت کنند یک پیرمردی که قریب صد سال برای اسلام خدمت کرده برای دو تا بجه اش با اینکه صدسال به ملت اسلام وملت ایران خدمت کرده یک جزئی حقوق معین می‌شود آقا یفیروز آبادی بلند می‌شوند مخالفت می‌کنند ومیگوبند هشتاد تومان زیاد است واقعا چیز عجیبی است

رییس –عقیده کمیسیون چیست

مخبر –بسته است به نظر مجلس

رییس-رای گرفته می‌شود به قابل توجه بودن این پیشنهاد آقایانی که قابل توجه میدانند قیام فرمایند

(معدودی برخاستند)

رییس –قابل توجه نشد آقا یعمادی پیشنهاد کرده‌اند بجای ماده روم خبر کمیسیون ماده دوم لایحه دولت قرار بگیردقرائت می‌شود

(این طور خوانده شد)

مقام مقدس ریاست دار الضورای ملی

بنده پیشنهاد می‌کنم راجع بورثه مرحوم آقا یحاج شیخ عبدالنب یهمان قسمی که دولت پیشنهاد نموده تصویب شود زیرا در اصل مبلغی که دولت پیشنهاد نموده وتقسیم شده انصاف نزیکتر چه که پنجاه تومان که درحق آقا یحااج شیخ مهدی منظور شد بدو علت بوده یکی کثرت عائله آن هم درپنجسال منظور شد ثانی یکصد وبیتس تومان مستمری از ایشان قطع ودر عوض این بقراری مقرر گردیده بخلاف سایر ورثه که منفرد می‌باشند

رییس –مده دوم لایحه دولت قرائت می‌شود

(به شرح ذیل خوانده شد)

ماده دوم –وزارت مالیه مجا زخواهد بود که ماه یهشتصد وهفتا وپنج قران آقا شیخ مهدی از تاریخ تصویب تا مدت پنجسال ۵۰۰قران میرزا صادق درمدت اشتتغال به تحصیل ۱۵۰میرزا باقر درمدت اشتتغال به تحصیل ۱۵۰ عصمت خانم صیبه آن مرحوم تازمان ازدواج ۷۵قران درباره چهار نفر اولاد ذکور واناث آن مرحوم به شرح فوق بطور شهریه برقرار وپرداخت نماید

رییس –پیشنهادی هم از طرف آقا یمعظمی رسیده است که راجع به قسمت اول است وچه لتومان را تبدیل به پنجاه تومان نمده‌اند

معظمی –بنده هم همان پیشنهاد آقا یعمادی را قبول می‌کنم مقصودم اجرا ینظامنامه

رئیس –آقا یآقا سید یعقوب (اجازه)

آقا سید یعقوب –اولا یک مساله را تذکر بدهم این عددی که اینجا نوشته شده است قران است وآقای فیروزآبادی گویا تومان خیال کرده‌اند مکرر ما درمجلس صحبت کردیم که باید وااحد نقودمان را تومان قرار بدهیم نه قران حالا نمی دانم به چه نظر است که اقا یدکتر میلسپو واحد را قران قرار داده‌اند که واقعا این یک چیز هیولائی به نظرآدم میاید (خنده نمایندگانن) اما راجع به پیشنهاد آآقا یمعظمی وآقا یعمادی بنده درخارج به آقا یمعظمی توضیح دادم که همان نظر اقتصادی که شما دارید ما هم داریم ولیکن این دو تا صغیرمر مرحوم حاج شیخ عبدالنب یواعققعا نه بپدر دارند نه مادر وباید درحجر دائیشان تربیت بشوند به یک مقامی رسیند خوب است اینها را ملاحظه بفرماییدآونوقت ما آمدیم برای اینکه تادل حاصل بشود نسبت به این صغیرها بییست وپنتج قران به این وبیست وپنج قران به آن اضافه کردیم چهار تومان هم برای آن صیبه بیچاره زیاد کردیم بعداهم آقای آقا شیخ مهدی را درخارج دیدیم اوگفت من قبول دارم کمیسیون بودجه بقدری دراین کاررسیدگی کرد ای کاش کارهایدیگر هم این طور بود به اندازه که ممکن بود ملاحظه صغیرها وملاحظه عدالت را کردیم حتی بدولت التماس کردیم که بیشتر پیشنهاد کندنکرد خواستیم ملاحظه عدالت را کردهباشیم برا یپسرها یکی هفده تومان ونیم وبرای دختر شانزده تومان معین کردیم ودرخارج هم با آقای آقا شیخ مهدی مذاکره کردیم ایشان هم قبول کردند ام ااینکه آقای معظمی فرمودند خبر کمیسیون بودجه برخلاف نظامنامه است چنانچه درخارجهم عر ضکردم اینها درمقام استاژ هستند وشاید درظرف پنج سال دیگر یک خدمتی بهآنها رجوع شود با درچا پخانه مجلس یا درجای دیگر وآن وقت بکلی اصلش رااز بین می‌رود واین قدر ملاحظه نظریه حضرت عالی هم راجع به پانزده سال که خیلی بجاست شده است

مخبر –بنده یک نکته را که گممان می‌کنم آقا یآقا سید یعقوب هم فرماموششان شد توضیح بدهند رعض می‌کنم بنده با اینکه خود آقای معظظمی میدانند که اساسا مخالف ششهریه هستم واو درحق هرکس باشد ولی برا یکی جوابهائی که درینمملکت تونائی تحصیل نداشته باشند بنده موافقت میکنمکه دولت یک کمکهائی به آنها بکند وهیچ ضرری هم ندارد بلکه بعقیده بنده اگر صرف تحصیل شود بزرگترین نفعی است کهبه ایران می‌رسد ومخصوصا درین لایحه که نوشته شده بشرط تحصیل یعنی این جوانها بایدحتما بروند درس بخوانند والبته دولت وزارت معارف بیا مالیه درتمام مسائل تفتیش می‌کنند وقتی که بلیطمدرسه را ارائه دادند به آنها حقوق داده خواهد شد بنابراین تصور می‌کنم پانزده سال برای اشخاصی که می‌خواهیم از تحصیلاتشان نتیجه بگیریم زیاد نباشد آن هم برای یک جوهای بی پدر ومادر (یعنی چنانکه آاقی آقا سید یعقوب فرمودند الان اینها نه پدر دارند نهمادربد نیست واگر آن چهل تومان را هم که پنجاه تومان پیشنهاد کرده‌اند اگر ممکن بود وکیل بتواند زیادی پیشنهاد کند ملس رای مداد ولی متاسفانه یک نفر وکیل نمی‌تواند زایتر از رای کمیسیون پیشنهاد کند بعلاوه خوبست از آنهائی که می‌روند تحصیل می‌کنند کم نکنید واگر می‌خواهی صرفه جوئی کنید ولی از کسانی که تحصیل می‌کنند ومملکت از وجودشان استفاده می‌کند تصور می‌کنم صرفه جوئی صلاح نبادش عمادی بنده پیشنهاد خودم را مسترد می‌کنم

رییس –آقای معظظمی چطور معظمی چون مخالف نظامنامه است بنده مسترد نمی‌کنم

رییس-رای گرفته یمشودبقابل توجه بودن این ۱یشنهاد (آقای عمادی مسترد کردند ولی آقای معظمی مسترد نکردند) آقایانی که قابل توجه میدانند قیام فرمایند

(عده کمی برخاستند)

رییس –قابل توجه نشد رای گرفته می‌شود به ماده دوم خبر کمیسیون بودجه آقایانی که تصویب می‌کنند قیام فرمایند

(اکثر نمایندگان قیام نمودند)

رییس –تصویب شد شور درکلیاتست مخالفی ندارد

(گفته شد خیر)

رییس –رای گرفته می‌شود به این قانون که مشتمل بردو ماده است با ورقه آقایانی که موافقندورقه سفیدخواهند داد

(اخذ آرا بعمل آممد)

رییس –اخذ اوراق رای تمام شد

(اوراق آرا تعداد ونتیجه بطریق ذیل حاصل شد)

ورقه سفیدعلامت قبول ۶۳ورقه کبود ۱

اسامی موافقین –میرممتاز، ماسکندر خان مقدم، علی زارع، ابراهیم ضیا، ذوالقدر، فهیمی، میرزا عبدالله خان وثوق، بنی سلیمان، دکتر هادی طاهری مفتی، حسین خان وزیر کیخسرو شاهرخ، ساکینیان، دکتر رفیع خان، طباطبائی وکیلی، حسن خان پیرنیا، اسمعیل نجومی، حاجی حبیب الله امین، شیروانی، رفیع خان جهانشاهی، دکتر لقمان، دکتر مصدق میرزا حسن آیه لله زاده، نظام مافی، میرزا سید علی، محمد تقی خان اسعد، میرزا صادق خان خواجوی، شیخ محمد علی امام جمعه شیراز، ملک ایرج پورتیمور، میرزا سید مهدی معتمد، دکت رسیگ کی استوان داور فرمند، سید یعقوب، مرتضی لیخان بیات، دادگر محمد آخوند، فرهمند، جلائی، اسندیاری دولتشاهی، شریعتزاده، شیخ العراقین بیات، شیخ الاسلام ملایری، ثقه الاسلام بروجردی، آشتیانی، سید احمد بهبهانی، حاج آقا رضا رفیع، آقا رضا مهدوی، ملک مدنی، افششار ن فاطمی، حیدری بامداد، اعتبار، خطیبی ن یاسائی، سید حسن آقایان، ابراهیم آتشتیانی، زین العابدین فومنی، عباس میرزا فرمانفرماییان امیر حسن ایلخانی مخالف دشتی

رییس –عده حضار هشتاد وپنج به اکثرت یضصت وسه رای تصویب شد خبرکمیسیون بودجه بضهریه وراث مرحوم نصر مطرح است ماده واحده قرائت می‌شود

(به شرح ذیل قراائت شد)

ماده واحده – وزارت مالیه مجاز است مبلغ یکصد وبیستوسه تومان وپنج قران نصف آخرین حقوق رتبه قانونی مرحوم میرزا سید حمد خان نصر را که ردموقع ایفای وظیفه واشتغال بخدمت مقتول گردیده ماهیانه بطریق ذیل مابین وراث فقید مزبور عذرا خانم (عیال) مادام که که ضوهر اختیار نکرده ۴۱۱ قران، فاطمه خانم (دختر) مادام که شوهر اختیار نکرده ۴۱۱قران، طیبه خانم (دختر) مادام که ضوهر اختیار نکرده ۴۱۱قران از تاریخ تصویب این قانون از محل اعتبار وظایف ومستمریات به عنوان شهریه دروجه آنها کارسازی نماید

رییس –آقای احتشام زاده (اجازه)

احتشام زاده –همه آقایان مرحوم نصر را می‌شناسند وسابقه خدمات صادقانه اورا درمدت خدمتش میدانند وباز آقایان محترم خوب میدانند که درهفتم تیرماه مرحوم نصر در اثر انجام وایفای وظیفه کشته ه شده است درراپرتی که کمیسوین تقدیم کرده است پرداخت را از تاریخ تصویب نوشته است وحال آنکه ایشانن درتاریخ هفتم تیرماه کشته شده اندو عائله ایشان ا زان تاریخ تا کنون بوون سرپرست ومخارجج بوده‌اند حالا که برای رعایت خدمات مرحوم نصر دولت ومجلس شورای ملی درنظر دارند تصویب تصویب کنند که یک شهریه به وراث آن مرحوم داده شود تقاضا میکن که ازتاریخ قتل آن مرحوم این شهریه پرداخته شودد وتکیلیف این چندماه ورثه هم معلوم شود

آقا سید یعقوب –اخطار دارم

رییس –بفرمایید

آقا سید یعقوب –خود آقای احتشام زاده تصدیق دارند که این درواقع زادتی خرج است ایشان چرا پیشنهاد می‌کنند

رییس –زادی خرج نیست دولت سیصد وپنجاه تومان پیشنهاد کرده آقای امیر حسین خان (اجازه)

امیر حسین خان مخالفم

رییس- آقای فاطمی (اجازه)

رییس-آقای شریعت زاده (اجازه)

شریعتزاده تصور می‌کنم اصل مقصود که از انجام وظیفه وقدر شناسی نسبت به مستخدم است به عمل آمده است واین اششکالی که از طرف آقای احتشام زاده شده است که مفادا حکی از مخالفت با راپر کمیسیو بوده است وتکثیر شهریه که از هفتم تیر ماه داده شود ضرورتی ندارد ومین مبلغی که از طرف کمیسیون پیشنهاد شده است کافی است

رییس –آقا یامیر حسن خان (اجازه)

امیر حسن خان بنده درکمیسیون بودجه هم پیشنهاد کردم عقیده داشتم که این مبلغ کافی نیست چونکه مرحوم سید محمد خانثر یکی از اشخاص خوب وزارت مالیه ودول بوده وردمواقع انجام وظیفه کته شده وعقیده داشتم که بیشتر ازین قدر شناسی بشود وپیشنهاد هم کردم گفتند پیشنهاد اضافه خرج نیمشود کرد

رییس –آقا ی فیروز آبادی مخالفید

فیروز آبادی –بلی

رییس-پس تشریف داشته باشید آقای بامداد مخالفید

بامداد بلی

مخبر –عوض کنم البته از یک نف رمستخدم آن هم مستخدم وظیفه شناس درستکار از وظایف مجلس ونمایندگان ملت است بهمین مناسب هم هس که یک همچو ارقام درشتی را برا یکی زن ودو دختر که هر کدام ماهی چهل ویک تومان وسه نفری صدوبیست تومان می‌شود تصویب می‌کنند که به آنها داده شود زندگانی بکنند بنده خیال می‌کنم کهخانواده‌های درجه اول تهران هم (یعنی زنانه) بیشتر ازین خرج ندارند بعلاوه خوباست آقایان قدری همآن طرف بفرمایند که این پولها از کجا باید بیاید وچه طور گرفته می‌شود واز چه اشخاص بدببختی گرفته می‌شود واینکه فرمودند ار روز کشته شدن مرحوم نصر این حقوق تصویب شو عرض می‌کنم که اینکه از تاریخ تصویب درنظر گرفته شده است به عقیده بنده باید همیشه این مساله درنظر گفته شود که قانون عطف بما سبق نشود واحترام رای مجل ساین است که از آن روزی که یکچیزی رارای داد پرداخته شود نه اینکه جلو جلو داده شود بعد بیایند بما بگویند رای بدهید

بعضی از نمایندگان –مذاکرات کافی است

رییس –پیشنهاد آقای عدل

(به شرح ذیل خوانده شد)

پیشنها می‌کنم عبارت از تاریخ تصویب تبدیل به عبارت از تاریخ مقتول شدن آن مرحوم نوشته شود

رییس –آقای عدل (اجازه)

میرزا سوف خان عدل – درپییشنهاد خود دولت هم همینطور نوشته شده است (از تاریخ مقتول شدن) چون ا زآن تاریخ تاریخ تصویب یک مدتی اینها بی حقوق مانده‌اند وبی مخارج بوده‌اند وحق هم بوده است که مطابق قانون استخدام یک حقوقی برای آنها منظور شود وگویا از قلم افتاده بنابراین تصور می‌کنم باید از روزی که این شخص مقتول شده این حقوق به انها پرداخته شود

مخبر-اینکه می‌فرمایند درلایحه دولت از فلان تاریخ بوده درلایحه دولت همسیصدوپنجاه تومان پیشنهاد شده بود واین اصلاحی که کمیسیون کرده برای این بوده است که زیاد میدانسته رییس –رای میگریمی به قابل توجه بودن این پیشنها آقایانی که قابل توجه میدانند قیام فرمایند

(عده کمی قیام نمودند)

رییس –قابل توجه نشد پیشنهاد آقای فاطمی

(به شرح ذیل قرائت شد)

بنده پیشنهاد می‌کنم مبلغ شهریهما هانه صد وشصت تومان باشد

رییس –آقای فاطمی (اجازه) درمجل سعرض می‌کنم مرحوم نصر اگر درنتیجه یک واقعه عادی فوت شده بود وقانون استخدام هم برا یاین قبیل فوتها پیش بینی نکرده بودبنده با صد وبیست تومان که کمیسوین رای داده موافقت میکردمبلکه اگر کمتر هم بود عرض نمی‌کردم ولی باید فهمید چه فلسفه‌ای داشته که دولت سیصد وپنجاه تومان پیشنهاد کرده فلسفه اش این است که چون دولت خوب از جریان امر مسبوق بودهاست سی صد وپنجاه تومان پیشنهادکردهه است آن هم از نقطه نظر تشویق مامورین صحیح العمل که یک نفر درنتیجه یک تفتیشات ویکخدماتی که سرقت یک اشخاصی را کشف کرده وبه مرکز راپورت داده وآن شخص که سارق بوده می‌آید در روز روشن هنگامی که این شخص مشغول خدمت بوده با رولور او را مقتول می‌کند این را نیم شود گفت که چرا صد وبیست تومان است یا اینکه سه نفر ام از عائله اغنیا هم که باشند می‌توانند زندگانی کنند وبار آنها بس اس دراین مورد نمی‌شود این فلسفه‌ها را گفت دراین مورد دولت ومجلس شورایملی باید از این قبیل اشخاص که دریک چنین سونحی از بین می‌روند یک قدردانی فوق العاده بکنند از این جهت بنده بقدیه‌ام این بود که کمیسیون همان لایحه دول را دراین مورد بخصوص ولو چهار برابر مخارج بازماندگان مرحوم نصر هم باش تصویب کند حالا آنطور تصویب نکرد به این جهت بنده صد وشصت تومان را که حد متوسط میدانم پیشنها کردم

رییس –آقای آقا سید یعقوب (اجازه)

آقا سید یعقوب-موضوع را نبای به هم مخلوط کرد یک وقت قدر دانی از مرحوم نصر است قدردانی کردند اتومبیل هم آوردند وزارت مالیه هم تعطیل کردند ختم هم برای او گذاشتند درصورتیکه آخرش هم معلوم نشد که هلا کوخان چه کرد وآن صد وشصت هزار تومان اختلاس اصفهان هم معلوم نشد کجا رفت حالا را هم رعض نمی‌کنم سالها است معلوم نیست چه می‌شود چه می‌شود معذلک نسبت به مرحوم نصر آن احتراماتی که باید دولت ملاحظه کرد وبایدهم بکند اما مساله ایناست که به دونفر صیبه او پول بدهیم بلی ما طلب رحمت وغفران هم برای نصر می‌کنیم ومی گوییم یک آدم خدمتگذاری برای مملکت بوده است ولی اگر روزی صد تومان هم به بچه‌های او بدهیم به نصر چه می‌رسد چه ربطی به او دارد از ایشان که صیبه ویک عیال باقی مانده‌اند آنها را هم مثل سایر عائله‌ای ایران وتهران ملاحظه کنید ببینید خانواده‌های تهران گرفتار چه مضیقه‌ها وفشارها هستند والا درستی وشهادت مرحوم نص همه اینها درتاریخ ضبط می‌شود ولی حقوق گذاف چه رطی به او دارد پس گمان می‌کنم برای هر دختری چهل ویک تومان وبرای عیال هم چهل ویک تومان کافی باشد وگمان می‌کنم خود آقای فاطمی هم که همیشه مواظبند خرجهای زیاد را جلوگیری کنند موافق باشند بنده این اندازه هم موافق نبودم که کمیسیون تصویب کند چون بنده خیلی سته به خشخاش می‌گذارم کمیسیون هم شهدلله خلیی ملاحظه کرد که یکی چهل ویک تومان قرار گذشته وگمان می‌کنم آقایان هم اگر یک قدری ملاحظه بفرمایند همین نظریه کمیسیون را قبول کنند

مخبر –بنده برای مزید اطلاع آقایان آن نکته را که آقای فاطمی تذکردادند خدمتشان یادآوری می‌کنم که نه من مرحوم نصر ونه مدت خدمشان متناسب با یک حقوق تقاعدی که درنتیجه تطبیق با قانون استخدام باشد نبود یعنی حساب کردیم دیدم قانون پیش بینی نکرده است کسی که فلان مقدار خدمت کرده وسنش هم فلان مقدار است باید نصف حقو به او داده شود ولی ایشان سنشان نه مدت خدمتشان هچ کدام به آن اندازه نرسیده ود برای همین رعایتی که آقای فاطمی فرمودن گفتیم مرحوم نصر با اینکه نه مسن ونه مدت خدمتشان مقتضی گرفتن نصف حقوق نیست معذلک تقریبا هشت سال مدت خدمتشان را وده سال هم سنشان را زیاد تر فرض می‌کنیم ونصف آخرین حقوق قانونیشان را درحقشان قائل می‌شویم یعنی کشاندیم تا رسید به قانون تا یک درجه‌ای گمان می‌کنم بیش از این مقتضی بناشد

رییس –رای م گیریم به قابل توجه بودن این پیشنهاد آقایانی که قابل توجه می دانند قیام فرمایند

(عده کمی قیام نمودند)

رییس –قاب لتوجه نشد پیشنهاد آقای فیروز ابادی تصور می‌کنم اینجا جایش نباش

فیروز آبادی –هر وقت مواقعش است بفرمایید

رییس-این را بادی بطور کلی ک پیشنهاد اسامی بفرمایید که درمجلس مطرح بشود فیروز آبددی ماده دومش کنید

رییس –بعد درخارج با هم صحبت می‌کنیم در این باب پیشنها آقای حائری زاده

(به شرح زیر خوانده شد)

بنده پیشنهاد می‌کنم مبلغ سی تومان بین روثه نصر بالسویه قسمت شود

رییس –آقای حائری زاده (اجازه)

حائری زاده بنده که این پیشنهاد کردم برای این بود که نظر افراطی آقایان یک جائی را فته که اگر مملکت به این ترتیب پیش برود معلوم نیست فعافیت به کجا خواهد رف ما همه این مستخدمین را که دراین مملت هستند می‌شناسیم وار دریک جا مظلوم باشند ردصدجای دیگر ظالمند همین آقای نصر بود که آن قرارداد بانک راامضا کرده بودوخود زیر مالیههم اطلتاع نداشت ودرمجلس هم تکذیب کرد همین قراردادی را که ملاحظهکردید وآقای دکتر مصدق دوسهجلسه دراطارف اینن مساله درملس حرف زدند همین مرحوم امضا کرده بود ما همیشه یک طرفقضیه را ملاحظه می‌کنیم خوبسست طرفین امرا را درنظر بگیریم به طوریکه بنده اطلاع دارم وضعیت زندگانی ورثه مرحوم نصر اینقدرها بد نیست اما از نقطهنظر خدمات ایشان اگر بخواهیم درمملکت درمقاب لاین خدمات قدردانی کنیم باید از آن طرف همم برا یخرابکاریهای این مستخدمین ی مجازاتهایی قائل شویم ولی اگر بخوایم از مجازاتها چشم بپوشیم وقدر شناسی درمقاب لخدمت راهمیشه پیش بکشیم این خوب نیست بنده شخصا سی تومان را هم عقدیه نداشتممنتهی برا یاینکه موقع پیدا کنم ومسطالب خود را بهعرض اقایانبرسانم این پیشنهارکردم وحالا هم مستدر میدامر رییس –پیشنهاد اقای شریعت زاده قرائت می‌شود

(به شرح ذیل قرائت شد)

مقام منیع ریاست پیشنهاد می‌کنم به ورثه میرزا سید محمد خان نصر یک صدوبیسن ویک تومان شهریه داده شود

رییس –آقای شریف زاده (اجازه)

شریعت زاده –بندهلازم میدانم کهدراین موضوع توجه آقایان نمایندگان محترم رامخصوصا آقایانی که مخالفت دارند با نظر موافقت افراطی دارند جلب کنم وبرای اینکه توضیحاتی بدهم این پیشنها را تقدیم کردم ولی مسترد هم نخواهم کرد اساس تشویق خدام مملکت یک اصل مقدسی است ولی درعین حال باید دید که هر اصل مقدس را که می خوهند به موقع ارا گذارند راعایت یک خصوصیاتی را هم بای بکنند مثلا خصوصیات مالی وغیر ه درتنظیم این خب رنظر کمیسیون بودجه خیلی خوب است وباید با آن موافقت کرد ولی بنده خواستم عرض کنم اگر در مملکتی به واسسطه یک عللی یک سوجریاناتی دربین هست ومقصرین مجازاتن می‌شوند این دلیل براین نیست که از مستدخدمین واشخاص وظیفه شناس که درحین انجام وظیفه کشته شده‌اند قدردانی نشود (عده‌ای از نمایندگان –صحیح است) ما که منشا اقتدار هستیم یعنی ملت این حق واقتدار را به ما دده باید درباره خائنی به مجازات ودرباره مستخدمی وظیفه شناس وخادم به تشویق وپاداش قائل شویم واین اصل را ما بایدبه موقع اجرا بگذاریم ودر این موضوع هم بنده تصور می‌کنم مباحثه طولانی ضرورتی ندارد ولی این لایحه هم یک لایحه ایست که مقرون به صلاح وسرفه مملکت است واستدعا دارم آقایان به مذاکرات خاتمه بدهند ورای گرفته شود

رییس-نظر آقای مخبر چیست

مخبر –بسته به نظر مجلس است

رییس –رای گرفته یمشود به قابل توجه بودن این پیشنهاد آقایانی که قابل توجه میدانند قیام بفرمایند

(دوسه نفر قیام نمودند)

رییس –قابل توجه نشد پیشنهاد آقای میراز معبدالله خان وثوق

(به شرح ذیل خوانده شد)

برای ورثه مرحوم نصر یک صدوپنجاه تومان پیشنها می‌کنم

میرزا عبدالله خان وثوق –اینجا یک مذاکرات طولانی راجع بخدمات مرحوم نصر واشخاصی که درحینانجام وظیفه مقتول می‌شوند شد ولی متاسفانه از اظهاراتی که آقای حائری زاده فرمودند برای یک عده از آقایان یک اشتباهی دست دادآقای حائری زاده درضمن بیاناتشان اشاره فرمودند که مرحوم نصر درزمان تصدی خود درمالیه یک خطائی هم کرده است فرمودند قرارداد بانک را امضا کرده ومطابق اطلاعی که بنده دارم آن قرارداد ی که در روزنامه منتشر شده است (به عنوان مواد مطابق اصل) به امضا میزا حسن خان ناصر وبده واشتباها به اسم میرزا سید محمد خان نصر بود مرحوم نص رهمچو قراردایدی را نبسته ونبده واین فرمایش ای ححئری زاده راتکذیب می‌کنم آقایان اعضا کمیسیون هم شاهدند بنابر این خواستم جواب اظهار آقا یحائری زاد هرا داده باشم وضمنا پیشنهاد کردم صدوپنجاه تومان داده شود

مخبر -بنده درکمیسیون بودجه پیشنهاد کردم این پولی ه از خزانه دولت به عنوان شهریه می‌خواهند ورثه مرحوم نصر بدهند خوب است یک مبلغی هم بروثه هلاکو بهند این پیشنهاد را بنده درکمیسیو کردم ونظرم این بود یک قتلی واقعده ویک نفر زده یکی یکی را کشته وخودش را هم کشته چون ما نم یتوانیم ا زتوی این عضیه یک نتیجه بدست بیاوریم ونمی توانیم بگوییم کی ظالم بوده وکی مظلوم ا ست کی مقصر بوده وکی وکی بنوده است وشهریه هم که داه میشو برای این است که سه نفر زنی که دراثر این قتل بدخبخت وبیچاره شده‌اند گذران کنند همین نظریه هم بایددرباره ورثه آن یکی مقتول رعایت شود چون خانواده او بهم بدبخت وبیچاره شده‌اند این جهت بنده پیشنهاد کردم بورثه هلاکو هم یک چیزیدادده شود زیرا فرضا هلاکو مقصر باشد ورثه او بی تقصیرند ول یپیشنهاد بننده مصادف شدشد با یاک احساساتی وبالاخره تصویب نشد ولی بنده نیم دانم چرا این دلسوزیها یک قدری هم از نقطه نظر انجام وظیفه نمی‌شود خوب است آقا که وکیل درجز هستند یک قدری هم از ههالی بدبخت انجا فاع کنند نه این همه از پشت میز نشین‌های تهران ما وکیل آن فقرا وبدبختها ورنجبرها هستیم وباید از حقوق آنها ددفاع کنیم ما وکی لدولت نیستیم وکی لملت هستیم ره کدام از ما‌ها درروی این صندلیها نشتسته‌ایم چه قدر به این ملت صدمه زده‌ایم وچه قدر اسباب زحمت مردم شده‌ایم وچند نمربته رعایا آمده‌اند ورفته‌اند وتلگراف کرده‌اند تا بالاخره هریک از ماها وکیل شده‌ایم حالا این چیز غریبیاست که ما بیاییم ومرتب برای این وآن شهریه برقرار وتصویب کنیم مرحوم نص رخدا رحمتشان کند وبفرمایش آقای آقا سید یعقوب اسمشان را درتاریخ با خط جلی می‌نویسیم که صد وشصت هزار تومان پل دزدی مالیه اصفهان را نتوانستند پیدا کنند ومعلوم نند کی برده ولی ورثه ایشان درهر حال بی ش از این مبلغ خرج ندارند

رییس –را یمیگیریم به قاب لتوجه بودن اینپیشنهاد آقایانی که تصویب می‌کنند قیام فرمایند

(چند نفری قیام نمودند)

رییس –قابل توجه نشد پیششنهاد دیگری است از اقای فیروز آبادی قرائت می‌شود

(بمضمون ذیل قرائت شد)

بنده پیشنهاد می‌کنم مبلغ نودتومان بورثه نصر که هر نفری سی تومان می‌شود داده شود

رییس _آقای فیروز آبادی (اجازه) فیروز آبادی –البته خاطر اقایان از وضع این مملکت وا زوضع این مردم مسبوق است خوب است یک اندازه هم به این مردم واشخاصی که این مالیات‌ها واین پولها را می‌دهند عطف توجه کنیم که چه طور مردم زیر جامه درپای عیالشان نیست واین پولها را می‌دهند میدهند ووما باسم تشویق بطر از ارواپ به پشت میز نشین‌ها می‌دهیم خوب است یک قدری هم آنها را تشویق کنیم ویک قدری هم سال آنها را نگیریم وبه این‌ها ندهیم بنده اصلا با اصل موضوع مخالف وبدم ولی چون دیدم نظریه‌ام قبول نیم شود لاعلاج این طور پیشنهاد کردم که به هرننفری سی تومان داده شودد تا این سه نفر بخوبی زندگانی بکنند ونسبت به حال دیگران هم خیلی خوب میتواید زندگانی کنند چه اندازه می‌شود مال مردم را گرفت وضایع کرد به این وآن داد

رییس –آقا ی آقا سید یعقوب (اجازه)

آقا سید یعقوب –عرضی ندارم

رییس –آقای اعتبار (اجازه)

اعتبا ر-آقا بایستی یک توجهی بکنند ویک تناسبی را هم قائل ششوند اینکه کمیسیون این بملغ صد وبیست ووسه تومان قبول کرد برا یتناسب بود حقوق مرحوم نصر دویست وچهل وهفت تمان وکسری بوده وبطوریکه آقا ی مخبر توضیح دادند مدت خدمت وسنشان کافی نبود که مشمول قانون استخدام ششوند منتهی کمیسیون بودجه بهمان نظریکه آقایان دارند که درباره مستخدم وظیفه شناس باید رعایت شود لذا دوازده سال بمدت خدمت مرحوم نصر اضافه قائل شدند وایشان را بحدتقاعد رساندند ودرنتیجه صد وبیست وسه تومان نصف آخرین حقوق را درباره ورصه اشتصویکردند واگ رهم بمن تقاعد می‌رساندند باز پیش از این نمی‌توانستند استفاده کنند لهذا بنده متقدم یک پیشنهاد عادلانه ایست

رییس –آقا ی مخبر چه می‌فرماید

مخبر –بسته به نظر مجلس است

رییس –رای گرفته می‌شود وبه قابل توجه بودندن این پیشنها آقایانیکه تصویب می‌کنند قیام فرمایند

(چند نفری قیام کردند)

رییس –قابل توجه نشد پیشنها آقا یحشمتی قرائت می‌شود

(بمضمون ذیل قرائت شد)

بنده پیشنهاد می‌کنم درقسمت دونفر صبیه‌های مرحوم نصر بجای مادام که شوهر اختیا نکرده نوشته شود تا مدت پانزده سال

رییس ۰آقا ی حشمتی (اجازه)

حشمتی –این کلمه (مادام که وضر اختیار نکرده) سبب می‌شود که دخترها برای گرفتن شهریه شوره اختیار نکنند (خنده نمایندگان) آقایان عوض اینکه می‌خندند خوب است به عرض بنده توجه کنند واگر ازدواج هم واقع شود برای قطع شدن این شهریه آن مسرتی را که باید از ازدواج داشته باشند آن مسرت را ندارند (خنده نمایندگان صدای زنگی) بنده چون سن دخترها را نم یدانستم چیست از این جهت حد اکثرش را پیشنهاد کردم که تا پانزده سال نوشته شود وکلمه (تا شوهر اختیار نکرده) خذف شودحالا اگر این عرض بنده خنده دارد آقایان بخندند

مخبر-این نکته را که آقای حشمتی درنظر گرفته‌اند وفق العاده قابل توجه است درخارج هم یک یا زنمایندگان (آاق ینوبخت بودند) که بابنده دراین موضوع صحبت کردند اولا از قرار یکه بنده شنیده‌ام این دختراها گویا بزرگند وتا دوسه سال دیگر بیشتر شاید شهریه نگیرند بعلاوه به مسائل خیل ناردکه در قضایای اجتماعی چندان تاثیری نداردند بناید اینقدرها اهمیت داد بلی اصل عدم تضویق ازدواج را نبای معمول کرد ولی نه درمسائل نادری که شاید در تمام شهریه‌ها بیست سی فقره بیشتر نظایر ندار صحیح است این اصل باید درنظر گرفته ه شود ولی موقعض مثلا درموقع اصلاح قانون استخدام یا درمواقع دیگر ودراین قبیل موارد اساسی اید ازدواج را تشویق کرد حتی امکان از عدم ازدواج جلوگیری نمود والبته این یک موضوع قاب لتوجهی است وبادی درموقعش مراعات گردد

رییس –رای می‌گیریم به قابل توجه بودن این پیشنهاد آقایانی که تصویب می‌کنند قیام فرمایند

(معدودی برخاستند)

رییس –قابل توجه نشد پیشنهاد آقا ی حائری زاده

(به این مضمون خانده شد)

بنده پیشنهاد می‌کنم راپرت به کمیسیون ارجاع شده تجیدید نظر بشود

رییس –آقای حائری زاده

آقای حائری زاده –بنده چون می‌بینم خیلی اختلاف نظ درمجلس پیدا شده ویکعده یک طرف قشیه را همیشه ملاحظه می‌کنند وطرف دیگرش را ملاحظه نیم کنند خیال کشته شدن یک نفر را می‌کنند ولی ا زآنطف درنظ رنمی گیرن که چه اقسم از مردم این پولها وصول می‌شود همینقدر می‌گوییم چون او مظلوم است اگر هر قدر فشار به ملکت دارد می‌شود عیبی ندارد اگر آقایان درقرا وقصبات تشریف ببرند می‌بینند چه قسم ا زمردم پول می‌گیرند س بای دردادناین پولها هم دقت شود علب مستخدمین شیسته این قدر دلسوزی که ردباره آنها می‌شود نیستند ردموضوع همین آقا بنده شنیدم که قرارداد بانک را امضا کرده بودند حالا آقای معتمدالسلطنه تکذیل کردند

رییس –فعلا مذاکره راجع به شهریه وراث است

حائری زاده بنده بعقدیهام این است که این راپرت برگردد به کمسیون ودر آنجا مطالعات بیشتری دراطررافش بشود وبعد به مجلس بیاید

رییس –آقا ی آقا سید یعقوب ۰(اجازه)

آقا سید یعقوب –آقا یحائری زاده از باب اینکه جواب آبقا یمعتمد السلطنه را داده باشند این پیشنهاد را کردند والا محتاج به رفتن به کمیسیون نیست زیرا دآنجا کاملا دقت نظر شده وچند جلصه تمام دراطراف این موضوع مذاکره شده ودیگر محتاج بعودت نیست بنده عقیده‌ام این است آقا هم مساعدت کنند که بیشتر از این مذاکره نشود زیرا چنانچه رعض کردم درکمیسیون نیست به مواد این راپررت دقت کامل شده حالا هم اگر برود به کمیسیون گمان نمی‌کنم چیزی بهتر از این یا کمتر از این منظور شود وهمینطور‌ها خواهد بود از این جهت بنده یا دعوت به کمسیون مخالفم رییس –رای گرفته می‌شود به مفاداین پیشنهاد آقایانی که تصویب می‌کنند قیام فرمایند

(عده قیام نمودند)

رییس-تصویب نشد پیشنهاد آقا ییاسائی

(اینطور خوانده شد)

بنده پیشنهاد می‌کنم مادام که شوهر اختیار نکرده حذف شود وجبای آنوشته شود درمدت ده سال

رییس –آقای یاسائی (اجازه)

یاسائی –پیشنهادی که حضتر والا آقا ی حشمیت فرمودند بنظر بنده پیشنهاد بیم موردی بود ما درقوانینی که می‌گذرانیم باید حتی المکان سعی کنیم که مردم را بازدواجتشویق کنیم حتی خواستیم یک طرحی تهیه کنیم که مخالفت با موازین شرع هم نداشته باشد وتقریبا درتهران ترتیب ازدواج ار اجباری کنیم واگر این ترتیب را معمول کنیم از نقطه نظر اخلاق اجمتماعی یک خدمت بزرگی بجامعه کرده‌ایم درقانون نظام اجباری اگر نظر آقایان باشد بنده پیشنهاد کردم سه درجه بشود دردرجه اول اشخاصی که زن ندارند برای نظام قبول شوند ودردجه دوم اشخاصی که زن دارنداولا ندارند واشخاصی که زن وبچه دراند درمرتبه سوم داخل شوند والبته این ترتیب مردم را بازدواج تشویق می‌کنند مجلی هم دراینموقع پیشنهاد مبنده را قبو کرد نظمر میادی که آقای مشیر الدوله وآقای موتمن الملک هم اهتمام که این پیشنهاد قبول شود والان بنده حس یمکنم خوب اثر کرده ومردم سعی می‌کنند که ازودواج کنند ما اگر در قوانین نظر کنیم ودرجاهائی که لازم است آنها را تشویق کینم خیلی موثر درامر ازدواج می‌شود والا وقتی ما بنویسیم مادام که شوهر اختیار نکرده قسمت میل نکردن بازدواج را ما تشویق کرده‌ایم یعنی مادام العمر باو شهریه بدهیم وبنده نمی‌توانم رای بدهم که به یک که به یک صبیه که الان مشغول تحصیل است مادام العمر شهریه بدهیمم این بود که این پیشنهاد را کردم تااینکه زودتر شوهر یبکند وبالاخره شخصی بای تکفیل مخارج خودش اختیار نماید از این جهت پیشنهاد کردم این عبارت حذ فشود واینونه عبارات درقوانین نباش وتبدیل بیک مدتی بشود

رییس –مقصودتان این است که نسبت بصبایا ذکر شود یا نسبت بمجموع

یاسائی –نسبت بمجموع

Page 11 missing

با تجاربی که در ادوار قبل بود این از مهمترین کارها است آقایان اول باید طرز کارکردن خودشان را معین کنند یکی راجع بسئوالات مذاکراتی است که قب از دستور هروکیلی ذیحق است که یبکند واگر (بطوریکه بعضی از آقایان از آقایان نظردارند) مذاکرات قبل از دستور زائداست واسباب تضییع وقت مجلس است باید بطور سوال گفته شود سوال هم که می‌شود نمایندگان ممکن است دوره نمایندگی شان ختم شود بدون اینکه موافق شوند جواب سئوالشان را بشنوند این است که بنده معتقدم که جلسه روز پنجشبنه را برای همین کار و مذاکرات مقرر فرمایند ووزارت هم حاضر شوند وبعد هم هفته یک روز اختساص پیدا کند بسئوالات تصور می‌کنم اگر آقایان این را تصویب بفرمایند دیگر مذاکرات قبل از دستور خاتمه پیدا کند

رییس –ممکن است درجلسه آتیه دراین باب تصمیمی اتخاذ شود آقای روحی (اجازه)

روحی –بنده دوفقره سوال ازوزارت خارجه کرده بودم خوبست تذکر داده شود که زودتر برای جواب حاضر شوند

رییس –اطلاع داده می‌شود آقای بامداد (اجازه)

بامداد –آقای آقا سید یعقوب درضمن فرمایشاتشان فرمودند کمیسیون خارجه راجع به یازده نفر مستخدمین امریکائی تعلل کرده است کمیسیون خارجه سبح تشکیل شدودر اطراف این لایحه مذاکره کردند بعد یک نظری برایشان پیدا شد که ماند برای بعداز تنفس وبعداز تنفس هم ممکن نشد وبنا شد فردا حاضر شوند واین لایحه را تمام کنند

(مجلس یک ربع ساعت قبل از ظهر ختم شد

'رییس' –مجلس شورای ملی –سید محمد تدین

منشی امیر تیمور منشی عبد الاممیر