مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۶ فروردین (حمل) ۱۳۰۳ نشست ۱۰
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری پنجم | تصمیم‌های مجلس | قوانین بنیان ایران نوین مصوب مجلس شورای ملی |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری پنجم |
مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۶ فروردین (حمل) ۱۳۰۳ نشست ۱۰
مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره ۵
جلسه :۱۰
صورت مشروح مجلس یوم شنبه ۱۶ حمل ۱۳۰۳ مطابق سلخ شعبان ۱۳۴۲
مجلس یك ساعت و نیم قبل از غروب به ریاست آقای مؤتمن‌الملك تشكیل گردید.
(صورت‌جلسه عصر پنجشنبه ۱۴ حمل را آقای میرزاشهاب‌الدین قرائت نمودند)
رئیس- گویا صورت مجلس ایرادی نداشته باشد؟
(گفته شد خیر)
رئیس- دستور امروز اول انتخاب یك نفر منشی است بعد انتخاب سه نفر مباشر بعد از آن رسیدگی به پاره اعتبارنامه‌ها. بدواً شروع می‌شود به انتخاب یك نفر منشی
(اخذ آراء به عمل آمده آقایان مستخرجین سابق استخراج نموده نتیجه به ترتیب ذیل حاصل گردید)
- مهره تفتیشیه ۹۵ عدد
- اوراق رأی ۹۵
- -آقای اعتبارالدوله ۳۶ رأی
- - آقای اقبال‌المالك ۲۳ رأی
- - آقای شیخ‌الاسلام ۱۶ رأی
- - آقای حاج‌میرزااسدالله‌خان ۸ رأی
- - آقای اخگر ۶ رأی
- - آقای شكوه‌نظام ۲ رأی
- - ورقه سفید
- - آقای حاج‌میرزاعبدالوهاب ۱ رأی
- - آقای سركشیك‌زاده ۱ رأی
- - آقای عمادالسلطنه ۱ رأی
رئیس- باید انتخاب تجدید شود چون كسی اكثریت تام پیدا نكرده است.
حاج‌عزالملك- خوب است عده آراء را بخوانند.
رئیس- عده آراء را می‌خوانید.
حاج‌عزالملك- بلی
رئیس آقای اعتبارالدوله ۳۶ رأی- آقای شیخ‌الاسلام ۱۶ رأی- آقای اقبال‌الملك ۲۵ رأی
آقای شیخ‌الاسلام (اجازه)
شیخ‌الاسلام- بعد از تشكر از مراحم آقایان استدعا می‌كنم بنده را ننویسند.
(مجدداً اخذ و استخراج آراء به عمل آمده این طور نتیجه حاصل شد)
- مهره تفتیشیه ۹۷
- اوراق رأی ۹۷
- -آقای اقبال‌الملك ۴۴ رأی
- - آقای شكوه‌نظام ۲ رأی
- - آقای اعتبارالدوله ۴۵ رأی
- - آقای شیخ‌الاسلام ۱ رأی
- - آقای شیخ‌عبدالرحمن ۱ رأی
- - ورقه سفید ۴
رئیس آقای اقبال‌الملك ۴۶ رأی دارند و آقای اعتبارالدوله ۴۵ رأی- آقای اقبال‌المالك به اكثریت نسبی انتخاب شدند. حالا باید سه نفر مباشر به انتخاب جمعی معین فرمایند.
(اخذ آراء به عمل آمده آقایان سردارفاخر- نجات وهایم شروع به استخراج نمودند نتیجه به طریق ذیل حاصل گردید)
- مهره تفتیشیه ۹۹
- اوراق رأی ۹۹
- - آقای ارباب كیخسرو ۹۲ رأی
- - آقای دستغیب ۷۳ رأی
- - آقای كازرونی ۷۲ رأی
- - آقای اعتبآراءلدوله ۸ رأی
- - آقای عطاءالملك ۲ رأی
- - آقای عدل‌الملك ۲ رأی
- - آقای مصدق‌السلطنه ۳ رأی
- - آقای كی استوان ۱ رأی
- - آقای دشتی ۱ رأی
- - آقای میهن ۱ رأی
- - آقای قوام‌الدوله ۱ رأی
- - آقای حاج‌میرزا عبدالوهاب ۱ رأی
- - آقای ضیاءالملك ۱ رأی
- - آقای یدالله‌خان ۱ رأی
- - آقای سردار معظم كردستانی ۱ رأی
- - آقای حاج‌عزالملك ۱ رأی
- - آقای مصباح‌السلطنه ۱ رأی
- - آقای حائری‌زاده ۱ رأی
- - آقای شیخ‌فرج‌الله ۱ رأی
- - ورقه سفید علامت امتناع ۳
- - آقای قائم‌الملك ۱ رأی
رئیس- آقای ارباب كیخسرو به اكثریت ۹۲ رأی
آقای دستغیب با ۷۳ رأی و آقای كازرونی با ۷۲ رأی انتخاب شدند اگر تصویب می‌فرمایند اعتبارنامه‌ها بماند برای بعد از تنفس
(بعضی از نمایندگان- صحیح است)
(در این موقع جلسه برای تنفس تعطیل و پس از نیم ساعت مجدداً تشكیل گردید)
رئیس- راپرت شعبه سوم راجع‌به وكالت آقای سردارعشایر از جهرم در جلسه قبل مطرح شده بود گویا آقایان داور و عمادالسلطنه مخالف بودند حالا شرحی به بنده نوشته‌اند و مخالفت خودشان را مسترد داشته‌اند.
(مشروحه فوق را آقای آقامیرزا شهاب‌الدین به شرح ذیل قرائت نمودند)
مقام محترم ریاست مجلس مقدس شورای ملی- اینجانبان مخالفت خود را با اعتبارنامه آقای سردارعشایر مسترد می‌داریم. دوار- عمادالسلطنه
رئیس- چون دیگر مخالفی نیست باید رأی بگیریم
آقایانی كه وكالت آقای سردارعشایر را از جهرم تصویب می‌كنند قیام فرمایند.
(اغلب نمایندگان قیام نمودند)
رئیس- تصویب شد و همچنین آقای ضیاءالواعظین مخالفت خودشان را نسبت به وكالت آقای آقاسیدیعقوب از ولایات خمسه فارس مسترد نموده‌اند قرائت می‌شود.
(به شرح ذیل قرائت شد)
مقام محترم مجلس مقدس شورای ملی حقیر مخالفت خود را با اعتبارنامه آقای آقاسیدیعقوب مسترد می‌دارم
(ابراهیم الحسینی ضیاءالواعظین)
رئیس- نسبت به وكالت آقای آقاسیدیعقوب هم باید رأی بگیریم
آقایانی كه نمایندگی ایشان را تصویب می‌كنند قیام فرمایند.
(عده كثیری قیام نمودند)
رئیس- تصویب شد.
آقای مشیرمعظم. (احضار برای قرائت راپرت)
(آقای مشیرمعظم راپرت شعبه سوم را راجع‌به نمایندگی آقای حاج‌میرزارضا شریعتمدار از شاهرود به شرح آتی قرائت نمودند)
شعبه سوم به دوسیه انتخابات شاهرود و توابع رسیدگی كامل نموده انتخابات آنجا مطابق قانون شروع و خاتمه یافته از ۸۹۴۹ ورقه آراء مأخوذ آقای حاج‌میرزارضا شریعتمدار دامغانی به ۶۴۱۷ رأی حایز اكثریت و به سمت نمایندگی تعیین گردیده انجمن نظارت مركزی شاهرود پس از خاتمه انتخابات برای رسیدگی به شكایات جلسات خود را ادامه داد. چون شكایتی نرسیده در موعد مقرره قانونی اعتبارنامه صادر نموده‌اند و صحت انتخابات را تصدیق نموده شعبه هم چون جریان انتخابات شاهرود را صحیح دانسته صحت نمایندگی آقای شریعتمدار را تصدیق و تصویب می‌نماید.
رئیس- مخالفی ندارد؟
(گفته شد- خیر)-
رأی می‌گیریم به وكالت آقای شریعتمدار از شاهرود
آقایانی كه تصویب و قبول می‌كنند قیام فرمایند.
(جمع كثیری قیام نمودند)
رئیس- تصویب شده
آقای وكیل‌الملك. (احضار برای قرائت راپرت)
(آقای وكیل‌الملك راپرت شعبه چهارم را راجع به وكالت آقای سردارمعظم خراسانی از نیشابور به شرح ذیل خواندند)
شعبه چهارم در جلسه ۸ حوت ۱۳۰۲ دوسیه انتخابات نیشابور را مطالعه و رسیدگی نمود. بعد از آن كه انجمن نظار موافق مقررات قانون تشكیل شده در ۲۰ شوال ۱۳۴۱ اعلان انتخابات را منتشر و از غره ذی‌القعده الی ۱۰ ذی‌القعده به توزیع تعرفه مشغول و از ۱۱ ذی‌القعده الی ۱۵ به اخذ آراء پرداخته كلیه اوراق تعرفه كه توزیع شده (۶۶۲۰) ورقه بوده اوراق آراءئی كه به صندوق وارد شده (۵۹۱۸) ورقه بوده در نتیجه استخراج و قرائت آراء آقای سردارمعظم خراسانی به اكثریت (۳۲۳۷) رأی به نمایندگی مجلس شورای ملی منتخب شده پس از انقضاء مدت انتظار انجمن نظار برای وصول شكایت چون شكایتی نرسیده اعضاء انجمن انتخابات را خاتمه داد. صورت مجلس و اعتبارنامه را امضا و مهر كرد. شعبه چهارم رسیدگی و مطالعه در دوسیه انتخابات نیشابور نموده مطابق قانون انتخابات نیشابور نموده مطابق قانون انتخابات جریان یافته دو فقره شكایت رسیده بود چون اعتراضاتی كه كرده بودند با قانون مطابق نبود مورد توجه واقع نگردید. لهذا شعبه چهارم نمایندگی آقای سردارمعظم خراسانی را تصدیق و تصویب می‌نماید.
رئیس- آقای ناصرالاسلام. (اجازه)
ناصرالاسلام- بنده مخالفم.
رئیس- می‌ماند برای جلسه بعد آقای مشیرمعظم بفرماییم.
(آقای مشیرمعظم در محل نطق حاضر و راپرت شعبه سوم را راجع‌به نمایندگی آقای سرداراجل از حویزه و بنی طرف به شرح ذیل قرائت نمودند)
شعبه سوم به دوسیه انتخابات بنی طرف و حویزه و بساتین رسیدگی نمودند به ترتیب ذیل انتخابات محال مزبوره خاتمه یافته در پنجم ربیع‌الاول انجمن نظار تشكیل و از بیست و دوم ربیع‌الاول الی دوم ربیع‌الثانی مشغول دادن تعرفه بوده و از سی‌ام الی هفتم شهر مزبور آراء را اخذ كرده‌اند. كلیه آراء مأخوذ سه‌هزار و هفتصد و نود ورقه بوده و اقای سرداراجل به دوهزار و دویست و سی و هفت رأی از عده فوق حائز اكثریت شده‌اند. انجمن نظار صحت انتخابات حوزه مزبوره تصدیق نموده ولی صورت‌مجلس انتخابات در روز اتمام استخراج آراء نوشته شده و معلوم نیست یك هفته موعد انتظار وصول شكایات را رعایت كرده‌اند یا خیر؟ شعبه سوم نظر به این‌كه تاكنون هیچ‌گونه شكایتی ندیده صحت نمایندگی آقای شیخ‌عبدالحمیدخان سرداراجل را تصدیق می‌نماید.
رئیس- مخالفی نیست؟
آقامیرزاعلی كازرونی- بنده مخالفم.
رئیس- می‌ماند برای بعد. راپرت وكالت آقای شیخ‌الرئیس هم جزو دستور است ولی جمعی از نمایندگان تقاضا كرده‌اند كه از دستور خارج شود.
(بعضی اظهار نموده‌اند قرائت شود) (به شرح آتی قرائت شد)
مقام منبع ریاست مجلس مقدس شورای ملی شیدالله اركانه ما امضا كنندگان ذیل تقاضا می‌نماییم كه اعتبارنامه شاهزاده‌شیخ‌الرئیس از دستور امروز خارج شود.
عبدالله یاسایی. هرمزی. م شهاب. فرج‌الله. اعتبارالدوله. شیخ‌محمدعلی‌ابراهیم‌الحسینی.
رئیس- آقای رئیس‌التجار. (اجازه)
رئیس‌التجار- بنده تصور می‌كنم علت نداشته باشد كه از دستور امروز خارج شود اگر مخالفی دارد البته مثل سایر اعتبارنامه‌ها مخالفت می‌كنند. بنابراین تقاضا می‌كنم در دستور گذاشته شود.
سلطان‌العلماء- بنده هم همین تقاضا را دارم.
ملك‌التجار- بنده مخالفم.
رئیس- هنوز قرائت نشده.
رأی می‌گیریم به این پیشنهاد كه از دستور امشب خارج شود.
آقایانی كه تصویب می‌كنند قیام فرمایند.
(چندنفری قیام نمودند)
رئیس- تصویب نشد.
آقای مشیرمعظم (احضار برای قرائت راپرت)
(آقای مشیرمعظم راپرت نمایندگی آقای شیخ‌الرئیس را از سبزوار به شرح ذیل قرائت نمودند). شعبه سوم دوسیه انتخابات سبزوار و توابع را در جلسات عدیده رسیدگی نموده از ۱۵۲۰۴ ورقه آراء مأخوذ با ۹۸۶۵ رأی آقای محمدهاشم میرزاشیخ‌الرئیس حائز اكثریت شده انجمن نظار مركزی شكایات وارد را مؤثر ندانسته صحت انتخاب مشآراءلیه را تصدیق و اعتبارنامه صادر كرده شعبه هم پس از رسیدگی كامل به شكایات واصله چون هیچ‌یك را وارد ندانسته به صحت انتخاب آقای محمدهاشم میرزاشیخ‌الرئیس رأی می‌دهد.
رئیس- كسی مخالف هست؟ آقای ملك‌التجار مخالفند؟
ملك‌التجار- بله بله.
رئیس- پس می‌ماند برای جلسه بعد بالفعل چیز دیگری در دستور نداریم جلسه باید ختم شود ولی قبل از این‌كه آقایان تشریف ببرند باید شعبات تشكیل شده چهار كمسیون محاسبات و مبتكرات و عرایض و بودجه را انتخاب بفرمایند بعد تشریف ببرند.
- - كمسیون عرایض ۶ نفر
- - كمسیون محاسبات ۶ نفر
- - كمسیون مبتكرات ۶ نفر
- - كمسیون بودجه ۱۸ نفر.
در ایام ماه مبارك رمضان هم اگر تصویب می‌فرمایید شب‌های یکشنبه و سه‌شنبه و پنجشنبه دو ساعت از شب گذشته جلسه تشكیل شود.
سلطان‌العلماء- چون در نظام‌نامه نوشته شده كه مقارن تشكیل هیئت‌رئیسه كمسیون‌ها باید تشكیل بشود بنده هم می‌خواستم این مطلب را عرض كنم كه فرمودید.
رئیس- آقای سهام‌السلطان (اجازه)
سهام‌السلطان- بنده عنبده دارم چون امشب یکشنبه است و جلسه امروز روز شنبه بوده است جلسه بعد فرداشب قرار داده شود كه كمسیون‌ها زودتر انتخاب بشود و مجلس به كار بیفتد چون شب سه‌شنبه دو شب فاصله می‌شود. بنابراین اگر صلاح می‌دانید فردا شب جلسه بشود و مجلس زودتر مشغول كار بشود.
رئیس- این در صورتی است كه چیزی در دستور حاضر باشد. (از طرف نمایندگان- صحیح است)
سهام‌السلطان- انتخاب كمسیون‌ها
رئیس- آقای مدرس (اجازه)
مدرس- بنده عقیده‌ام این است كه دو ساعت و نیم از شب رفته باشد چون دو ساعت از شب رفته خیلی زود است.
(جمعی گفتند صحیح است)
رئیس- آقای ناصرالاسلام (اجازه)
ناصرالاسلام- بنده عرض می‌كنم كه از شب گذشته باشد.
رئیس- آقای سردارمعظم (اجازه)
سردارمعظم- بنده عرض كردم دو ساعت و نیم
رئیس- آقاسیدیعقوب (اجازه)
آقاسیدیعقوب- بنده هم می‌خواستم راجع‌به كمسیون‌ها عرض كنم ولی مطلب مخلوط شد آقای سهام‌السلطان راجع‌به انتخاب كمسیون‌ها پیشنهادی به مجلس عرض كردند بنده هم عرض می‌كنم كمسیون‌های دیگر را كی باید تشكیل داد. چون مسئله تعیین وقت در بین آمد و موضوع مخلوط شد و حالا اگر برویم در شعب و این چهار كمسیون را معین كنیم كمسیون‌های دیگر را كی باید انتخاب كرد؟ این بود كه خواستم عرض كنم تكلیفش معین نشود.
رئیس- آقای عمادالسلطنه (اجازه)
عمادالسلطنه- عرضی ندارم.
رئیس- آقای كازرونی. (اجازه)
كازرونی- اولاً درخصوص این‌كه فردا شب جلسه باشد گمان می‌كنم كسالت روز اول ماه مبارك اجازه ندهد كه فردا شب ما جلسه داشته باشیم. ثانیاً درخصوص وقت همان طور كه آقای مدرس اظهار كردند بنده هم عقیده دارم دوساعت و نیم از شب گذشته باشد.
رئیس- نسبت به دوساعت و نیم مخالفی نیست؟
دستغیب- بنده مخالفم خوب است سه ساعت باشد.
رئیس- رأی می‌گیریم به دوساعت و نیم
آقایانی كه تصویب می‌كنند قیام فرمایند.
(اكثر قیام نمودند.)
رئیس- تصویب شد.
این را آقایان باید بدانند كه كمسیون‌ها در مجلس انتخاب نمی‌شود و برطبق نظام‌نامه باید یك مطلب دیگری جزو دستور باشد و كمسیون‌ها در خارج انتخاب شوند. امیدواریم انشاءالله تا شب سه‌شنبه دستوری پیدا شود.
(مجلس یك ربع از شب گذشته ختم شد)
رئیس مجلس شورای ملی- مؤتمن‌الملك