مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۶ خرداد ۱۳۰۸ نشست ۵۲
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری هفتم | تصمیم‌های مجلس | قوانین بنیان ایران نوین |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری هفتم |
مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۶ خرداد ۱۳۰۸ نشست ۵۲
مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره ۷
جلسه: ۵۲
صورت‌مجلس روز پنجشنبه ۱۶ خردادماه ۱۳۰۸ مطابق ۲۷ ذیحجه ۱۳۴۷
فهرست مطالب:
۱- تقدیم دو فقره لایحه از طرف آقای رئیس صحیه
۲- شور دوم عهدنامه بین دولتین ایران و چک‌اسلواکی
۳- تصویب استخدام چهار نفر متخصص چای‌کاری
۴- تصویب خبر راجع به مجانی شدن مخابرات و مرسولات دولتی
۵- تقدیم دو فقره لایحه از طرف آقای وزیر پست و تلگراف
۶- تصویب استخدام چهار نفر متخصص برای شعب مختلفه فلاحت
(مجلس یک ساعت و سه ربع قبل از ظهر به ریاست آقای دادگر تشکیل گردید)
(صورت‌مجلس روز یکشنبه دوازدهم خرداد را آقای مؤید احمدی (منشی) قرائت نمودند)
غایبین با اجازه آقایان: شمیرانی - مجد ضیایی - حیدری - نوبخت - رهبری - طهرانی - عبدالحسین خان دیبا - بوشهری - دشتی- شریعت‌زاده - عمادی - آشتیانی - آصف -
لرستانی - آقایان - شیرازی - طباطبایی وکیلی - حاج سید محمود - مهدوی - ارباب کیخسرو
غایبین بی‌اجازه آقایان: میرزا حسن خان وثوق - دکتر امیر اعلم - حاج میرزا حبیب‌الله امین - قوام - حاج رحیم آقا - میرزا ابوالفضل - حاج حسین آقا مهدوی - شیخ علی مدرس - حاج حسن آقا ملک - حاج غلامحسین ملک - تیمورتاش
رئیس- آقای مؤید احمدی
مؤید احمدی- در صورت‌مجلس راجع به رأی مسیو آندره هس در جلسه قبل ۵۹ رأی شماره شده بود در حالتی که ۵۷ رأی بوده است.
رئیس- اصلاح می‌شود. آقای فیروزآبادی
فیروزآبادی- قبل از دستور
رئیس- آقای آقاسیدیعقوب
آقاسیدیعقوب- در صورت‌مجلس راجع به آن رئیس معلمه نوشته شده بود تمدید کنترات و حال آن که تجدید کنترات بود و راجع به آن لایحه که از وزارت عدلیه آمده بود نه برای ارجاع به کمیسیون بود برای خاطر این که اگر عنوان ارجاع باشد آن وقت قانون مرور زمان که باید بیاید به مجلس مشمول آن قانون می‌شود این است که خواستم عرض کنم اصلاح شود.
رئیس- بسیار خوب در صورت‌مجلس اعتراضی نیست؟
(اظهار شد خیر)
رئیس- صورت‌مجلس تصویب شد. خبر کمیسیون عرایض
محمدولی میرزا- دستور آقا.
رئیس- جزو دستور است.
(خبر کمیسیون به ترتیب ذیل قرائت شد)
نماینده محترم آقای امیر ابراهیمی به واسطه موانع و گرفتاری‌های محلی دیرتر از موعد مرخصی وارد شدند و از چهاردهم اردیبهشت تقاضای ده روز مرخصی نمودند کمیسیون تقاضای معزی‌الیه را تصویب و خبر آن تقدیم می‌گردد.
رئیس- آقای زوار
زوار- عرضی ندارم.
رئیس- کازرونی
کازرونی- عرضی ندارم نُه روز قابل نیست.
رئیس- رأی می‌گیریم به مدلول راپورت آقایان موافقین قیام فرمایند.
(اغلب برخاستند)
رئیس- تصویب شد. آقای رئیس صحیه
رئیس صحیه- دو لایحه است که تقدیم حضور مجلس محترم می‌کنم یکی راجع به آبله‌کوبی اجباری است آبله‌کوبی تا امروز از طرف صحیه کلی آن اندازه‌ای که ممکن بود می‌شد و می‌شود ولی از طرف افرادی که باید آبله‌شان کوبیده شود هیچ الزامی نبود لهذا هیئت دولت لازم دانست که یک لایحه در این باب تقدیم مجلس شورای ملی بکنند. (بعضی از نمایندگان- صحیح است) لایحه دیگری است راجع به تحدید استعمال کوکائین و حشیش و مشتقات شاهدانه (بعضی از نمایندگان- احسنت) چون کوکایین یک ماده‌ای است که خیلی مضر است و فوق‌العاده اسباب خطر است برای اشخاصی که استعمال می‌کنند در تمام دنیا هم این محدود است و تا به حال هم جلوگیری می‌شده است ولی یک مواد قانونی نبود که جلوگیری کند به این جهت یک لایحه هم در این باب تهیه شده است که تقدیم می‌کنم.
(بعضی از نمایندگان- بسیار خوب صحیح است)
کازرونی- خدا کند به جای محدود کردن به کلی منع کرده باشید.
رئیس- خبر کمیسیون خارجه قرائت می‌شود.
فهیمی- بنده یک اخطار نظامنامه دارم.
رئیس- در چه موضوع؟
فهیمی- چون مطابق نظامنامه در موقع پیشنهاد
تقاضای فوریت از طرف دولت و یا نمایندگان بایستی بشود بنده می‌خواستم عرض کنم این لایحه را یک شوری کنند که برود به کمیسیون و برگردد به مجلس یک شور بیشتر نشود این است که تقاضای فوریت می‌کنم.
رئیس- آقا به موقع اظهار گردید ما این حق را حفظ می‌کنیم در آخر مجلس این عقیده را اظهار بفرمایید خبر کمیسیون امور خارجه راجع به عهدنامه بین دولتین ایران و جمهوری چکواسلواکی قرائت می‌شود.
(به شرح ذیل خوانده شد)
کمیسیون امور خارجه عهدنامه دولت ایران و جمهوری چک اسلواکی را برای شور ثانی مطرح نموده و چون اعتراضی نرسیده بود عیناً به تصویب رسید.
رئیس- شور دوم است در ماده ۱ و ۲ و ۳ و ۴ و ۵ و ۶ و ۷ و ۸ و ۹ و ۱۰ و ۱۱ و ۱۲ اعتراضی نرسیده است در پروتکل اختتامیه هم اعتراضی نرسیده است ماده واحده قرائت می‌شود و رأی می‌گیریم.
(به شرح ذیل قرائت شد)
ماده واحده- مجلس شورای ملی قرارداد تجارتی و گمرکی و بحر پیمایی ایران و چکواسلواکی را مشتمل بر دوازده ماده و یک پروتکل اختتامیه که در دهم اردیبهشت ۱۳۰۸ به امضا رسیده تصویب و اجازه مبادله نسخ صحه شده آن را به دولت می‌دهد.
رئیس- موافقین با ماده قیام فرمایند.
(اغلب قیام نمودند)
رئیس- تصویب شد. خبر کمیسیون بودجه راجع به استخدام چهارنفر متخصص چای‌کار قرائت می‌شود.
(به شرح ذیل قرائت شد)
کمیسیون بودجه لایحه ۲۴۸۰ راجع به استخدام چهار نفر متخصص در عمل چای‌کاری از اتباع دولت چین را با حضور آقای وزیر فواید عامه مطرح نموده و پس از مذاکره و اصغای توضیحات معزی‌الیه لایحه پیشنهادی را با اصلاحاتی تصویب نمود توضیح آن که متخصصین مزبور را مرحوم حاج محمد میرزا چای‌کار در دهم اسفند ۱۳۰۷ استخدام نموده است ولی کنترات آنها تا به حال به امضا نرسیده است در صورتی که مشارٌالیهم مدتی است مشغول کار و خدمت شده‌اند این است که در کنترات تاریخ استخدام آنها دهم اسفند ۱۳۰۷ قید شده است اینک موارد ذیل برای تصویب به عرض مجلس می‌رسد.
رئیس- خبر کمیسیون فواید عامه و کمیسیون امور خارجه که در تأیید این راپورت رسیده است قرائت می‌شود.
(به شرح ذیل قرائت شد)
لایحه نمره ۱۰۸۱ - ۲۴۸۰ دولت راجع به استخدام چهار نفر کارگر و متخصص چای‌کار از چین در کمیسیون فواید عامه با حضور آقای وزیر فواید عامه مطرح و کمیسیون به اکثریت آرا لزوم استخدام متخصصین مزبور را تصویب و اینک خبر آن را تقدیم مجلس شورای ملی می‌نماید.
کمیسیون امور خارجه لایحه نمره ۱۰۸۱ - ۲۴۸۰ دولت راجع به استخدام چهار نفر متخصص چای‌کار از چین در جلسه ۱۲ خرداد ۱۳۰۸ مطرح نموده و از نقطه‌نظر ملیت استخدام آنها را تصویب و اینک خبر آن را تقدیم می‌نماید.
رئیس- شور در کلیات است. آقای یاسایی
یاسایی- بنده با مواد این راپورت موافقم ولی یک نقیصه در این راپورت هست که بنده متوجه شدم و می‌خواستم سؤال کنم شاید در نتیجه توضیحی که آقای وزیر فواید عامه بدهند قانع شوم و آن این است که در این لایحه معین نشده که عملیات این چای‌کارها در کجا خواهد بود آیا در اراضی متعلق به دولت خواهد بود؟ در این صورت آیا خالصه اختصاص داده شده است برای این کارها با این که به طور متفرق اینها در اراضی مردم عمل خواهند کرد. دیگر این که اگر زارعین خواستند استفاده علمی از اینها بکنند آیا اینها موظف‌اند به تعلیم یا نه؟ در این راپورت این چیزها را ندارد و بنده تصور می‌کنم که اگر یک حدی داشت در این قانون که در کجا عملیات چای‌کاری اجرا خواهد شد و نسبت به زارعین ایرانی که این متخصصین مکلف باشند به این که تعلیم زراعتی به آنها بدهند در این لایحه قید شود
بهتر است.
وزیر فواید عامه- این متخصصین چینی که دولت آورده در سال اول در چای‌کاری‌هایی که مال دولت است عمل می‌کنند و عمل چای‌کاری را هم باید به اهالی بیاموزند مخصوصاً توسط وزارت داخله از تمام ملاکین خواسته شده که در این کار شرکت کنند و این اشخاص به تمام ملاکین یاد خواهند داد و مسافرت هم خواهند کرد و در رشت و مازندران مشغول این عملیات خواهند شد و اینها موظف‌اند که طرز عمل کردن و تهیه کردن چای را به اشخاص یاد بدهند
رئیس- آقای فیروزآبادی
فیروزآبادی- اولاً بنده خیلی تشکر می‌کنم که دولت دارد یک قدمی برای رفع احتیاج این مملکت بر می‌دارد و استخدام هم از یک اشخاصی می‌شود که مساوی ما هستند و دیگر گفته نمی‌شود که متخصص عالی مقام هستند و بنده امیدوارم که اینها نوعی کار بکنند که نام نیک‌شان باقی بماند و ما فایده از اینها ببریم و مثل سایرین نشود که یک ضرر کلی ازشان ببریم بدون این که هیچ نفعی ازشان به ما عاید شود بالاخره ما بایستی طلب مغفرت کنیم از مرحوم حاج میرزا محمد...
دشتی- یک فاتحه بخوانید.
فیروزآبادی- که واقعاً یک جدیتی در این کار داشت و قصدش اصلاح یک فقره از احتیاجات و کار برای این مملکت بود حالا بنده با میزان شهریه‌ای که برای اینها معین شده مخالف نیستم و زیاد نمی‌دانم چیزی که به نظر بنده زیاد است این است که عرض می‌کنم اینها هم از نوع ماها هستند بنابراین این مبلغ دوهزار تومان که برای خرج مسافرت ایاب و ذهاب اینها معین شده زیاد است و بایستی کم بشود ولی در سایر قسمت‌هایش بنده کاملاً موافقم و تشکر می‌کنم از این که یک قدمی برای اصلاح این مملکت برداشته می‌شود.
رئیس- آقای آقاسیدیعقوب
آقاسیدیعقوب- بنده از فرمایشات آقای فیروزآبادی با این که خیلی بهشان علاقه دارم دلتنگ شدم که بعد از این همه تعریف کردن که دولت اینها را استخدام کرده است آن وقت می‌فرمایند مخارج ایاب و ذهاب‌شان زیاد است در صورتی که اگر توجه بفرمایند تصدیق می‌فرمایند که اینها با کشتی و راه آهن از اقصی نقاط شرق حرکت کرده‌اند و دور دنیا را گردش کرده‌اند و آمده‌اند در اینجا معذالک یک اعتبار کمی برای آمدن و رفتن اینها در تحت‌نظر وزارت فواید عامه منظور کرده‌ایم شما دعا کنید که همیشه کنترات‌های ما این طور باشد که تمام ملاحظات در اطرافش شده باشد و خوب هم نیست این حرف‌ها را بزنید نسبت به این بیچاره‌ها.
جمعی از نمایندگان- مذاکرات کافی است.
رئیس- رأی می‌گیریم به ورود در شور مواد آقایان موافقین قیام فرمایند.
(اغلب قیام نمودند)
رئیس- تصویب شد. ماده اول قرائت می‌شود.
(به شرح ذیل قرائت شد)
ماده ۱ وزارت فواید عامه مجاز است که چهار نفر کارگر متخصص از اتباع دولت چین را برای عملیات مربوطه به عمل آوردن چای برای مدت سه سال کنترات نماید ابتدای کنترات این چهار نفر از دهم اسفند ماه ۱۳۰۷ خواهد بود.
رئیس- آقای عراقی
عراقی- موافقم.
رئیس- آقای رفیع
رفیع- موافقم.
کازرونی- مخالفی ندارد.
رئیس- آقای محمدولی میرزا
محمدولی میرزا- این لایحه که تصویب می‌شود به عقیده بنده بهترین لوایحی است که به عنوان متخصص ما از خارجه
می‌خواهم بیاوریم (کازرونی- صحیح است) ولی اینجا بنده می‌خواستم یک تذکری خدمت آقای وزیر فواید عامه عرض کنم و آن این است که این چای‌کارها خوب است در مواقعی که از عملیات خودشان فراغت پیدا می‌کنند از حدود گیلانات یک مسافرتی هم به نقاط دیگر ایران بکنند البته امروز این طور معهود است و معمول است که ممکن است در سواحل بحر خزر زراعت چای عمل آید ولیکن شاید در نقاط دیگر هم این محصول عمل بیاید بنابراین باید اینها مردم را سوق بدهند که در آنجاها هم این محصول را عمل بیاورند از این نقطه‌نظر بنده تقاضا می‌کنم که این را در نظر داشته باشند که از همین متخصصین در مواقعی که در سواحل بحر خزر و گیلانات کار ندارند بروند و سایر نقاط مختلفه مملکت را هم معاینه کنند و البته آقایان تصدیق می‌فرمایند که این عمل یکی از ابواب سعادتی است که به روی امور فلاحت این مملکت گشوده می‌شود.
رئیس- آقای اورنگ
اورنگ شیخ‌الملکی (مخبر کمیسیون فواید عامه)- عرض می‌کنم در این لایحه برای این متخصصین قیدی نشده است که در کدام محل مشغول کار شوند برای این که دست دولت باز باشد که در هر محلی که دولت حاجت‌مند است آنها را اعزام کند ولی اگر مقید کنی که مثلاً در فلان محل باشد شاید نشود اینها اینجا یک رئیس متخصصی دارند که البته او این قسمت‌ها را در نظر می‌گیرد همان‌طور که راجع به خراسان در نظر گرفته‌اند در هر نقطه از مملکت که وجود اینها لازم باشد اعزام می‌کنند و دست دولت باز است و می‌تواند اینها را در موقع لزوم از محلی به محل دیگر اعزام نماید (کازرونی- صحیح است) و بدیهی است که امروز وسایل این کار در سواحل بحر خزر خاصه در لاهیجان بیشتر موجود و فراهم است اما این مانع این نیست که اگر جای دیگر دولت حاجت‌مند شد اینها را اعزام نکند البته اعزام می‌کند و البته اگر دست دولت در این کار باز باشد بهتر است.
رئیس- مخالف دیگری ندارد؟
جمعی از نمایندگان- خیر.
رئیس- رأی می‌گیریم به ماده اول آقایان موافقین قیام فرمایند.
(اغلب قیام نمودند)
رئیس- تصویب شد ماده دوم قرائت می‌شود.
(به شرح ذیل خوانده شد)
مبلغ یکصد و هشتاد تومان اجرت ماهیانه کارگران مذکوره در ماده (۱) از محل بودجه سنوات مربوطه مؤسسه چای لاهیجان پرداخته خواهد شد به علاوه منزل و دوا و مساعدت طبی در موقع احتیاج جهت کارگران مزبور از طرف وزارت فواید عامه تهیه خواهد شد و در صورتی که تهیه منزل و دوا و مساعدت طبی به عهده کارگران محول شود معادل صدی بیست حقوق سالیانه به هر یک از آنها داده خواهد شد.
رئیس- آقای عراقی
عراقی- موافقم.
رئیس- آقای کازرونی
کازرونی- عرض کنم در این لایحه کسی مخالفتی ندارد بلکه همه ممنون و راضی هستند لیکن بنده عقیده‌ام این است که اگر کلمه چهار نفری را اضافه می‌کردند بهتر و صریح‌تر بود...
مخبر- کجا؟
کازرونی- همانجایی که می‌گوید حقوق متخصصین یکصد و هشتاد تومان در آنجا کلمه چهارنفری را اضافه کنند که توضیح بدهد.
رئیس- آقای اورنگ
اورنگ- عرض کنم حضور محترم‌تان اینجا می‌نویسد (اجرت ماهیانه کارگران فنی...)
ملک‌آرایی (خطاب به اورنگ)- مخبر کمیسیون بودجه باید
دفاع کنند شما چرا؟
سید یعقوب- آقای اورنگ خبر فواید عامه که مطرح نیست؟
اورنگ- این مقصود شما را تأمین می‌کند.
رئیس- مخالفی دیگر ندارد؟
جمعی از نمایندگان- خیر.
رئیس- آقای دکتر طاهری پیشنهادی کرده‌اند برای ماده دوم قرائت می‌شود.
(به شرح آتی خوانده شد)
مقام منیع ریاست مجلس شورای ملی ماده دوم را به ترتیب ذیل پیشنهاد می‌کنم.
ماده ۲- حقوق ماهیانه کارگران مذکور مبلغ یکصد و هشتاد تومان است و از محل بودجه سنوات مربوطه مؤسسه چای لاهیجان پرداخته خواهد شد تا آخر ماده.
رئیس- آقای دکتر طاهری
دکتر طاهری- پیشنهاد یک اصلاح عبارتی است.
رئیس- اینجا تشریف بیاورید.
دکتر طاهری (پشت کرسی نطق)- این پیشنهاد یک اصلاح عبارتی است ولی خیلی مقید است برای این که در ماده باید حقوق اینها معین شود و بعد بگویند از چه محل پرداخته شود ولی در اینجا مسامحه شده است در عبارتش و همین قدر نوشته شده که صد و هشتاد تومان اجرت ماهیانه کارگران و در ماده اول هم نوشته شده از محل فلان جا پرداخته خواهد و اینجا دیگر معین نکرده که حقوق‌شان چقدر است این است که بنده این پیشنهاد را کردم که به طور وضوح نوشته شود که حقوق اینها صد و هشتاد تومان است و از آن محل هم پرداخته خواهد شد و این یک تصریحی است در عبارت.
مخبر- اصلاح عبارتی است بنده قبول می‌کنم.
رئیس- رأی می‌گیریم به ماده دوم با اصلاح پیشنهادی آقای دکتر طاهری آقایان موافقین قیام فرمایند.
(اکثراً برخاستند)
رئیس- تصویب شد. ماده سوم خوانده می‌شود.
(به شرح ذیل قرائت شد)
ماده ۳- برای مخارج مسافرت کارگران مزبور از شانگهای تا به ایران و همچنین مخارج معاودت آنها از ایران تا شانگهای کلیت دوهزار تومان اعتبار به وزارت فواید عامه داده می‌شود.
رئیس- آقای عراقی
عراقی- موافقم.
رئیس- آقای رفیع
رفیع- موافقم.
رئیس- آقای کازرونی
کازرونی- موافقم.
رئیس- مخالفی نیست؟
جمعی از نمایندگان- خیر.
رئیس- رأی می‌گیریم به ماده سوم موافقین قیام فرمایند.
(اغلب برخاستند)
رئیس- تصویب شد. ماده چهارم
(به مضمون ذیل خوانده شد)
ماده چهارم- سایر شرایط استخدام کارگران مزبور بر طبق قانون ۲۳ عقرب ۱۳۰۱ راجع به استخدام اتباع خارجه تعیین و وزارت فواید عامه کنترات آنها را امضا خواهد نمود.
رئیس- مخالفی ندارد.
جمعی از نمایندگان- خیر.
رئیس- رأی می‌گیریم به ماده چهارم آقایانی که موافقند قیام فرمایند.
(اکثراً قیام نمودند)
رئیس- تصویب شد. مذاکره در کلیات است.
آقای آقاسیدیعقوب
آقاسیدیعقوب- بنده در تمام مواردش رأی دادم اما راجع به این مسئله که آقای یاسایی بیان کردند و آقای وزیر فواید عامه جواب دادند برای این که این مسئله عمل شود خواستم این مطلب را پیشنهاد کنم چون این مسئله که آقای یاسایی اظهار کردند خیی اساسی بود برای این که این چهارنفری را که ما آوردیم کم کم ما داخل عمل می‌شویم ما می‌دانیم که طرف مازندران و لاهیجان موقعیت این مطلب را دارد ولی بنده می‌دانم که جنوب غیر از شمال است و به بنده اطلاع دادند که در جنوب هم بعضی جاها هست که لیاقت و قابلیت این را دارد که محل زراعت واقع شود اگر ما نگاه کنیم در واردات چای در مملکت می‌بینیم سالی هفت میلیون یا هفت کرور است و فعلاً وزارت فواید عامه قدم برداشته است که متخصص چای بیاورد ولی باید اینها را یا به عنوان نظامنامه یا طور دیگر مکلف کنند که در جای دیگر غیر طرف شمال به جنوب هم بروند آنجاهایی را هم که می‌شود چای‌کاری کرد در نظر بگیرند و به آنها هم تعلیم بدهند بنده خواستم این مسئله در تعقیب آن مسئله عملی شود و خاطرنشان کنم که به آنها مخارج مسافرت رفتن طرف جنوب مخصوصاً خوزستان و فارس و کرمان آنجاها را هم بدهند زیرا در آنجا جاهایی هست که می‌شود چای کاشت و در هر صورت یک جوری باشد که اینها حق رفتن به آن نقاط را هم داشته باشند.
وزیر فواید عامه- در اینجا هیچ‌گونه قیدی در محل توقف اینها نیست اینها تحت اختیار دولت هستند و دولت هر کجا مأموریت بدهد اینها مجبورند بروند و این عرض بنده ممکن است در صورت‌مجلس نوشته شود و همین کافی خواهد بود برای تأمین این منظور.
رئیس- رأی می‌گیریم به لایحه استخدام متخصصین چای‌کاری با ورقه آقایان موافقین ورقه سفید خواهند داد.
(آرا مأخوذه از طرف آقایان احمدی و بزرگ‌نیا شماره شده ۹۴ ورقه سفید تعداد شد)
رئیس- عده حضار ۹۸ به اکثریت ۹۴ رأی تصویب شد.
اسامی‌رأی دهندگان - آقایان: سید یعقوب - پالیزی - حسن علی میرزا دولتشاهی - الفت - طالش خان - امیر دولتشاهی - ایل خان - امیر تیمور - پورمحسن - اسعد - محمد آخوند - یاسایی- شهداد - بیات - قاضی نوری - هزارجریبی- کازرونی- افخمی - آقازاده سبزواری - عباس میرزا - فتوحی - صادقی - فهیمی- دشتی - رفیع - ایزدی - احتشام‌زاده - فاطمی - حبیبی - کیای نوری - دیوان‌بیگی - دکتر سنگ - طلوع- ملک‌زاده - نجومی- بزرگ‌نیا - جمشیدی - مؤید احمدی - شیخ الملک - شیخ محمدجواد - افسر - دهستانی - دبستانی - ابراهیمی- حاج علی‌اکبر امین - فرخی - اسفندیاری - دکتر لقمان - حکمت - حاج میرزا حبیب‌الله امین - جلایی - مسعود - موقر - وثوق - دربانی - دیبا - اعتبار- شمیرانی - علی خان اعظم - طباطبایی دیبا - مفتی - همراز - رحیم‌زاده - ضیا - مقدم - اقبال - عامری - ساکینیان - فولادوند - قراگوزلو - لاریجانی - وهاب‌زاده - فرهمند - مولوی - عدل - روحی- شریفی - طاهری - مسعودی - کاشانی - ملک‌آرایی - عراقی- محمدعلی میرزا دولتشاهی - ظفری - مجد ضیایی - ماکویی - ذوالقدر - اسدی - گنجه‌ای - فرشی - جهانشاهی - محمدولی میرزا- خواجوی - اسکندری
خبر کمیسیون بودجه راجع به مجانی بودن مخابرات تلگرافی مطرح است.
(به مضمون ذیل خوانده شد)
کمیسیون بودجه لایحه نمره ۱۲۶۳۱ راجع به مجانی بودن مخابرات تلگرافی و مرسولات پستی دولتی را مطرح نموده و پس از مذاکرات لازمه با حضور نماینده وزارت مالیه ماده واحده را به طریق ذیل اصلاح و تنظیم نموده و به عرض مجلس می‌رساند.
ماده واحده- مجلس شورای ملی تصویب می‌نماید که از اعتبار هشت‌صد هزار تومان مخابرات و مرسولات داخلی دولتی که در بودجه ۱۳۰۸ منظور گردیده است هر مبلغ
تا این تاریخ وجه نقد پرداخته شده به مجمع و خرج منظور گردیده و بقیه جمعاً خرجاً از متن بودجه حذف شود و از این به بعد مخابرات و مرسولات و امانات پستی داخلی دولتی، وزارتخانه‌ها و ادارات مطابق مقررات نظامنامه که با تصویب هیئت وزرا مدون می‌شود مجاناً و بدون تأدیه قیمت انجام می‌گیرد.
رئیس- مذاکره در ماده واحده است. آقای کازرونی
کازرونی- بنده موافقم بعد از یک مخالف.
رئیس- آقای آقاسیدیعقوب
آقاسیدیعقوب- اینجا یک اصلاحاتی در خود عبارت لازم است و نمی‌دانم آقای مخبر در نظر گرفته‌اند یا خیر و حالا نمی‌دانم اساساً باید این را مجانی بکنیم یا خیر! مگر این که آقای وزیر مالیه یک توضیحی بدهند و من ناچارم این مطلب را شرح بدهم (در این موقع در پشت کرسی نطق آمدند) اصلاً پستخانه و تلگرافخانه را ما نمی‌توانیم تحت این عنوان بیاوریم که از شئونات حکومت و دولت است و این را در واقع می‌توان یک مؤسسه تجارتی فرض کرد. خوب وقتی که مؤسسه تجارتی باشد حالا دانایان عالم که تأسیس حکومت کردند و در اینجا وزیر مسئول قائل شدند و قوا را تقسیم کردند ولی در بعضی جاها پست و تلگراف وزارت‌خانه نیست و به عنوان کمپانی است و تمام جاها باید از پست و تلگراف استفاده کنند پس نسبت به استفاده کردن از پست و تلگراف افراد و دولت مساوی هستند حالا چون دولت مؤسس پست و تلگراف واقع شده است حق اولویت برای دولت هست که انتظامات را برقرار کند در اول هم خود دولت چند سال قبل از این که بنده در مجلس بودم آمدند عنوان کردند که خوب است مخابرات دولت را تحت یک بودجه قرار بدهیم و یک اعتباری از مجلس گرفته شود برای وزارتخانه‌ها برای چه این نظر بود؟ برای این که یکی از اعضای محترم کمیسیون بودجه که او عالم و بصیر در این مسئله بود می‌گفت وقتی که این مسئله مجانی شد آن وقت مردم که تلگرافشان را می‌برند در آنجا اعضا تلگرافخانه به اعتبار این که تلگراف دولتی است شاید فوری هم نباشد آن تلگراف‌های داخله و خارجه مردم و تجار و اشخاصی که محتاج هستند عقب می‌اندازند. حالا من این مسئله را با آقای وزیر مالیه عرض می‌کنم و خیلی میل داشتم که آقای وزیر پست و تلگراف هم اینجا تشریف داشتند بعد از آن که آمدند این کار را مجانی کردند و یک حق اولویت برای دولت قائل شدند جوری واقع نشود که آن انتظاماتی که برای اشخاص هست در ترتیب دادن تلگراف در تلگرافخانه از بین برود. ترتیبی واقع نشود که چون مال دولت است و بدون قیمت واقع شده است آنها دو مرتبه مؤخر واقع نشوند.
مثلاً تاجر تلگراف می‌کند به فلان طرفش که فلان جنس را فردا حرکت بدهید آن وقت این را عقب بیندازند و بگویند آقا چه کار کنم تلگراف دولتی بوده و مقدم بر اینها بوده آن وقت جنس بیچاره تاجر از بین برود و مبالغی متضرر شود این است که بنده این مسائل را تذکر می‌دهم که در آن نظامنامه که با تصویب هیئت وزرا نوشته می‌شود رعایت نمایند و مخصوصاً که با تصویب هیئت وزرا نوشته می‌شود رعایت نمایند و مخصوصاً به آقای وزیر مالیه عرض می‌کنم که در نظامنامه درست توجه داشته باشند که حقوق افراد را رعایت کنند نه این که حالا که مال دولت را مجانی کردیم و بلا قیمت اخذ خواهند کرد جوری واقع شود که در یک مسئله که همه مردم حق استفاده و اشتراک دارند حقوق‌شان تضییع شود و مال آنها تأخیر بیفتد غرض بنده این است و مکرر هم عرض کرده‌ام همان‌طوری که در لایحه دیگر هم عرض کردم نسبت به این جور چیزها دولت با مردم مساوی هستند نهایت نماینده دولت در کمیسیون اظهار کرد که اگر اینجا ما بخواهیم فرقی برای دولت ملاحظه کنیم از این حیث است از این جهت بنده هم مخالف نیستم چون راست می‌گفت اما نظر بنده همان است که عرض کردم یعنی آن علتی بود که اول باعث شد دولت صرف‌نظر کرد که تلگرافش بلاقیمت باشد و قیمت قرار
داده بود ولی حالا دو مرتبه برگشته است و این فلسفه را در نظر گرفته و می‌خواهد بلاقیمت کند و دیگر این که این کلمه با تصویب را هم بنویسند به تصویب هیئت دولت.
وزیر مالیه- پیش بینی که مطابق شرایط مقرره با مقررات نظامنامه که به تصویب هیئت وزرا باید برسد در این ماده گذاشته شده و برای تأمین همین نظریاتی است که آقای آقاسیدیعقوب می‌فرمایند مسلم است وقتی که مخابرات مجانی باشد باید نظامات را رعایت کرد و مأمورین شرایطی را که سابق هم مقرر بود و معروف بود به شرایط سه‌گانه که مجانی بودن و دولتی بودن و فوری بودن اینها را بایستی مأمورین دولتی رعایت کنند در نظامنامه این مسئله مقید خواهد شد فقط اینجا یک نکته را آقای آقاسیدیعقوب فرمودند که بنده ناچارم تذکراً به عرضشان برسانم مسئله تلگراف و پستخانه را دولت نبایستی به عقیده بنده یک مؤسسه تجارتی حساب کند این طور نیست این یک احتیاج عمومی‌است فرض کنید اگر تلگرافخانه و پستخانه ضرر داشته باشد برای دولت و خودش دخل و خرج نکند چه باید کرد باید درش را بست؟! خیر باید ضررش را دولت تحمل بکند و پستخانه و تلگرافخانه را دایر بکند برای این که مسئله از احتیاجات عمومی‌است و وظیفه یک دولتی است که ارتباطات را در مملکت محفوظ بدارد و به همین جهت از همین نقطه‌نظر دولت در قسمت پستخانه و تلگرافخانه (مخصوصاً در قسمت تلگرافخانه) مساوی با افراد نیست برای این که یک وقتی اگر یک احتیاجات مبرمی پیش بیاید البته آن احتیاجات دولتی مخابره‌اش مقدم بر هر چیزی است ولی این قضایا خیلی کم اتفاق می‌افتد به علاوه برای آقایان تجار و اشخاص دیگری که با تلگرافخانه سروکار دارند این مسئله رعایت شده که کار آنها را نباید معطل کرد و مطابق نظامنامه داخلی بیشتر از یک مدتی حق تأخیر ندارند. باز علاوه بر این قضیه فوری هم پیش‌بینی شده است که هر وقت هر تلگرافی اگر رویش فوری نوشته بود این بر هر تلگراف دولتی هم که فوری رویش نوشته نشده باشد مقدم است.
رئیس- آقای افسر
افسر- عرض بنده گفته شد.
رئیس- آقای اورنگ
اورنگ- موافقم.
رئیس- آقای کازرونی
کازرونی- موافقم.
رئیس- آقای فیروزآبادی
فیروزآبادی- بنده مخالفم راجع به پیش‌آمدی بود که چند سال قبل می‌دیدیم که هر کسی باشم تلگراف دولتی و به عنوان این که تلگراف دولتی مجانی است تلگرافاتی زیاده از اندازه می‌گرفتند به قسمی‌که اسباب زحمت شده بود. همچنین در قسمت پست هم هر کسی یک نفر را مجانی سوار پست می‌کرد به عنوان این که اجزای دولتی است به این ملاحظه بنده مخالفتم از این جهت بود که این را عرض بکنم که دولت یک ترتیباتی در نظر بگیرد که هر کسی به اسم دولت و به عنوان این که تلگرافات دولتی مجانی است یک تلگرافی نبرد و اسم مجانی رویش بگذارد که اسباب زحمت و خسارت بشود مخالفت بنده روی این نظریه بود که امیدوارم تأمین بشود.
بعضی از نمایندگان- مذاکرات کافی است.
رئیس- کافی است مذاکرات؟
(اظهار شد بلی)
رئیس- از طرف آقای وزیر مالیه افزایش یک جمله پیشنهاد شده است قرائت می‌شود.
(به مضمون ذیل قرائت شد)
بنده پیشنهاد می‌کنم عبارت ذیل به ماده افزوده شود: و همچنین دولت از تأدیه مخارج محاکمه و حق‌الاجرا که مطابق اصول محاکمات حقوقی مقرر است معاف است. فیروز
رئیس- نظر آقای مخبر چیست؟
مخبر- بنده مخالفتی ندارم با افزودن این جمله و ...
رئیس- آقای یاسایی مخالفید؟
مخبر- و یک اصلاح دیگری هم استدعا دارم بفرمایید در آنجا که نوشته شده مطابق مقررات نظامنامه به جای مقررات نوشته شود مطابق شرایط مقرره در نظامنامه یکی هم کلمه مجاناً را استدعا می‌کنم حذف شود چون در هر صورت مجانی نیست حساب خواهد شد.
رئیس- آقای کازرونی
کازرونی- بنده مخالفم.
رئیس- بفرمایید.
کازرونی- عرض کنم که مسلم است که قدرت دولت در مقابل یک فردی از افراد مردم بیشتر است و قوی‌تر است و دولت حتی‌الامکان در محاکمات باید اسباب تعدیل و تساوی را فراهم بیاورد. یک نفر در مقابل دولت مجبور است که پول غیر و سایر عوارض مقرره را بپردازد آن وقت دولت را با آن قدرتی که دارد معاف کنند؟! ممکن است در هر موردی از موارد دولت یک ادعایی بر کسی اقامه کند در محکمه و آن طرف بیچاره که در مقابلش است باید مخارج کند و دولت باید معاف باشد بنده عقیده‌ام این است که هیچ لزومی ندارد برای این که دولت هم اگر این را نپردازد بالاخره عاید خودش خواهد شد ولو این که برای حفظ صورت باشد این ماده علاوه بر این که مورد ندارد لزومی‌هم ندارد.
رئیس- آقای یاسایی
یاسایی- عرض می‌شود پیشنهادی که شده است از نقطه‌نظر یک سهولتی است در کار و محاسبه که دولت مجبور نشود یک محاسبه خاصی برای این کار درست کند از نقطه‌نظر دخل و حرج تفاوتی نمی‌کند که دولت در محاکمات یک پولی بدهد و بعد به دست دیگر استرداد کند و حساب خاص نگاه دارد یا این که خیر از ابتدا گفته شود که دولت پول تمیز خودش را ندهد تمبر مال دولت دهنده دولت گیرنده دولت بالاخره یک زحمتی برای دولت تولید می‌کند و هیچ نتیجه هم ندارد اما این که آقای کازرونی اشاره کردند که در قضیه محاکمه باید تعدیل بشود و این ترتیب اسباب تکلف و زحمت برای مردم است و برای دولت نیست هیچ این طور نیست بنده اطمینان می‌دهم که اگر کسی خواست از دولت عارض شود ممکن است دولت را غیاباً محکوم کند اعتراض بدهد استیناف بدهد برعکس هم ممکن است یک درخواست تمبر و بالاخره تا آخرین نقطه امکان هم تعقیب کند. این فرمایش شما از نقطه‌نظر سوء ظن به دولت است. اگر از نقطه‌نظر علی‌الاصل می‌فرمایید هیچ فرقی نمی‌کند دولت عدلیه را تشکیل می‌دهد بالاخره از نقطه‌نظر انتخاب قاضی افراد مردم با دولت یکی نیستند، اشکال در اینجا است که اصلاً قاضی را دولت معین می‌کند (صحبت بین نمایندگان، زنگ رئیس- سکوت) مابین من و دولت اگر یک محاکمه بشود. خوب چه حقی دارد دولت که قاضی را او معین کند پس به حکمیت باشد من هم انتخاب کنم و در انتخابش حکمیت داشته باشیم اگر بخواهیم برویم روی آن حرف‌های حزبی و مسائل دیگر اصل خود این مسئله که قاضی را دولت معین کند ولو این که بعد بین دولت و مردم محاکمه کند این بر خلاف اصل تساوی است برای تأمین عدالت از نظر فکر و تئوری این مباحثات لازم است در صورتی که مطلب این قدر مهم نیست.
رئیس- رأی می‌گیریم به ماده واحده با حذف کلمه مجاناً و افزایش شرایط مقرره در نظامنامه و همچنین افزایش جمله (و همچنین دولت از تأدیه مخارج محاکمه و حق‌الاجرا مطابق اصول محاکمات حقوقی مقرر است معاف است)
آقاسیدیعقوب- آقا این مطرح است اجازه می‌دهید در این پیشنهاد باید حرف زده شود.
رئیس- موافقین ورقه سفید خواهند داد.
کازرونی- بنده پیشنهاد تفکیک و تجزیه می‌کنم.
بعضی از نمایندگان- اعلان رأی کردند.
آقاسیدیعقوب- این خفه کردن است.
(آرا مأخوزه از طرف آقایان احمدی و بزرگ‌نیا شماره شده ۷۶ ورقه سفید تعداد شد)
آقاسیدیعقوب- مخالف ماده ۷۹ نظامنامه است و هیچ قانونیت ندارد بنده اعلام می‌کنم.
رئیس- عده حاضرین ۹۵ به اکثریت ۷۶ رأی تصویب شد
اسامی‌رأی دهندگان - آقایان: قراگوزلو - اسعد - فرخی - آقازاده سبزواری - فرهمند - محمدولی میرزا - محمدعلی میرزا دولتشاهی - روحی- بیات - وثوق - امیر تیمور - حاج میرزا حبیب‌الله امین - پالیزی - رحیم‌زاده - اقبال - همراز - ظفری - مولوی - محمد آخوند - حبیبی - فتوحی - عباس میرزا - جلایی - طالش خان - دهستانی - امیر دولتشاهی - کیای نوری - دیوان‌بیگی - حسن‌علی میرزا دولتشاهی - اعظم - دکتر سنگ - جمشیدی - یاسایی- عراقی- احتشام‌زاده - وهاب‌زاده - اعتبار- شیخ محمد جواد - دیبا - اسفندیاری - ایل خان - مسعودی - کاشانی - دربانی - مؤید احمدی - ضیا - اسدی - ملک‌زاده - ساکینیان - شهداد - افسر - خواجوی - عامری - حکمت - صادقی - شریفی - لاریجانی - ذوالقدر - موقر - فولادوند - الفت - ماکویی - ایزدی - فهیمی - فاطمی - مفتی - مجد ضیاء - دکتر لقمان - مقدم - شیخ الملک - ابراهیمی - دبستانی - بزرگ‌نیا - دکتر عظیما - قاضی نوری
(خطاب به آقای آقاسیدیعقوب) جنابعالی اگر مطلب و اعتراضی دارید به عنوان اخطار نظامنامه بفرمایید.
آقاسیدیعقوب- ماده هفتاد و نهم هر اصلاح یا ماده الحاقیه که در ضمن مباحثات اظهار می‌شود باید دلایل آن به طور اختصار بیان شود و در صورتی که وزیر یا مخبر کمیسیون تقاضا نماید باید آن اصلاح یا ماده الحاقیه به کمیسیون رجوع شود هرگاه ارجاع به کمیسیون تقاضا نشود در باب قبول توجه از مجلس رأی خواسته می‌شود مجلس پس از استماع اظهارات مخبر کمیسیون در این باب رأی می‌دهد این برخلاف این نظامنامه است خودتان هم می‌دانید.
یکی از نمایندگان- رأی داده‌اند.
آقاسیدیعقوب- رأی دادند. رأی بدهید بنده خارجم!
رئیس- آقا التفاتی به سایر موادی که تعلق دارد به این قضیه نفرمودند وقتی که از طرف وزیر یک پیشنهادی می‌شود و مخبر قبول می‌کند این تقریباً عمل کمیسیون انجام است.
آقاسیدیعقوب- مخبر کی اظهار عقیده کرد؟
رئیس- از مخبر پرسیدم آقا... (زنگ رئیس) حرف خودتان را زدید جواب را گوش بدهید و این عملی که در اینجا اشاره شد و کمیسیون باید انجام بدهد با طریقت آقای مخبر اینجا انجام گرفت. به علاوه به یاد بیاورید که مذاکرات را آقایان کافی دانستند. در ختام کفایت مذاکرات بود و من او را به شکل پیشنهاد تلقی کردم مخبر هم قبول کرد و رأی گرفتیم و بسیاری از قوانین شما هم به همین طریق و همین تشریفات انجام شده است. اعتراض آقا وجهاً من الوجوه مورد ندارد و قانون در نهایت قوت و اعتبار خودش باقی است. (جمعی از نمایندگان- صحیح است)
یاسایی- اجازه می‌فرمایید عرض کنم؟
رئیس- بفرمایید.
یاسایی- اعتراض آقای آقاسیدیعقوب وارد نیست برای این که وقتی مخبر یک پیشنهادی را قبول کرد عیناً مثل راپورت کمیسیون است و این موردی هم که فرمودند راجع به شور اول است.
آقاسیدیعقوب- اجازه می‌فرایید دفاع کنم؟
رئیس- خبر کمیسیون بودجه راجع به استخدام متخصصین فلاحتی مطرح است.
وزیر مالیه- اجازه می‌فرمایید؟
رئیس- بفرمایید.
وزیر مالیه- بنده خیال داشتم قبل از مطرح شدن
این را عرض می‌کنم و گمان می‌کنم حالا هم بتوانم اینجا دوتا لایحه است از طرف آقای وزیر پست و تلگراف راجع به وزارت پست و تلگراف بنده تقدیم می‌کنم.
(خبر کمیسیون بودجه راجع به متخصصین فلاحتی به شرح ذیل قرائت شد)
خبر از کمیسیون بودجه به مجلس شورای ملی
کمیسیون بودجه لایحه ۲۴۸۲ راجع به استخدام متخصصین فلاحتی را با حضور آقای وزیر فواید عامه مطرح نموده و با تصدیق به استفاده علمی و عملی که از وجود آنها خواهد شد مواد کنترات را با پاره‌ای اصلاحات تنظیم نموده و به عرض مجلس می‌رساند.
ماده ۱- وزارت فواید عامه مجاز است که چهار نفر متخصص فرانسوی که تخصص آنها را دولت فرانسه تصدیق نماید برای شعب ذیل از تاریخ امضای کنترات برای مدت پنج سال استخدام نماید:
۱- یک نفر متخصص برای تدریس گیاه‌شناسی و تأسیس باغ و نباتات و مطالعه کامل در خصوص کلیه نباتات صنعتی و طبی
۲- یک نفر برای تدریس و تعلیم باغبانی و مطالعه و اقدام در تربیت و اصلاح اشجار میوه
۳- یک نفر دکتر متخصص بیطار برای تدریس بیطاری و تربیت حیوانات در مدرسه فلاحت و نظارت فنی در قسمت مؤسسه تربیت حیوانات اهلی و ایلخی و مطالعه کامل در اصلاح و اختلاط و ایجاد نژاد حیوانات و در موقع لزوم کمک به مؤسسه دفع آفات حیوانی
۴- یک نفر دکتر بیطار متخصص در باکتربیولوژی و سرم‌سازی برای ریاست مؤسسه دفع آفات حیوانی و تدریس و تعلیم باکتربیولوژی در مدرسه فلاحت و تهیه سرم و واکسن در ایران و تربیت اعضای فنی در قسمت مؤسسه دفع آفات حیوانی
تبصره- وزارت فواید عامه می‌تواند با اخطار سه ماه قبل از اختتام سال اول و هم چنین پس از انقضای سال سوم کنترات هر یک از متخصصین فوق را فسخ نماید.
ماده ۲- اعتبار سالیانه برای حقوق متخصصین مزبور در حدود مبلغ نوزده‌هزار تومان است که در بودجه ۱۳۰۸ منظور گریده است به علاوه محل سکونت به قدر لزوم در محل برای هر یک آنها تهیه خواهد شد و از صرفه‌جویی که در هذه‌السنه از مبلغ اعتبار حقوق حاصل می‌شود تا میزان دوهزار تومان برای مخارج مسافرت مشارٌالیهم از فرانسه به ایران و بالعکس اعتبار داده می‌شود و در موقع مسافرت‌های داخلی برای انجام مأموریت روزی دو تومان مخارج اعاشه به هر یک تأدیه خواهد شد.
ماده ۳- هر یک از متخصصین حق سالی یک ماه مرخصی با استفاده از حقوق خواهند داشت ولی هیچ وقت جمعاً بیش از سه ماه حق مرخصی ندارند و سایر شرایط فرعیه استخدام آنها مطابق مقررات قانون ۲۳ عقرب ۱۳۰۱ خواهد بود.
ماده ۴- ماده سوم قانون ۲۳ بهمن ماه ۱۳۰۵ دایر به اجازه استخدام متخصص آمریکایی برای مؤسسه دفع آفات حیوانی مانعی خواهد بود.
رئیس- مذاکرات در کلیات است. آقای فیروزآبادی
فیروزآبادی- بنده از بس که از این کنترات‌ها استفاده نبرده‌ایم وقتی که اسم کنترات برده می‌شود اسباب وحشت خیالم می‌شود این هم مثل سایر کنترات‌ها است که ما هیچ استفاده نکرده‌ایم مثلاً راجه به سرم گاو آمدند گاوهای بنده را سرم زدند هیچ عیب نداشتند نصف گاوهای مرا کشت. یک مسیو واشن چند سال قبل کنترات کردند آوردند این دِه بهشتی را هم بهش دادند چهارصد خروار عملش بود رساند به صدخروار و از این قبیل چیزها خیلی زیاد است آن وقت ما بیاییم پانزده‌هزار تومان پنج‌هزار تومان هم مخارج مسافرت و اینها این سالی بیست‌هزار تومان ما بدهیم جهت کنترات یک عده!! از قبیل اینها خیلی بودند که هیچ استفاده نکردیم مگر همین امریکایی که امروز داریم الغا می‌کنیم به چه ذوق و شوقی کنترات کردیم هر نتیجه که از آنها بردیم از این
ها هم خواهیم برد. فلاحت را اگر می‌خواهید تشویق کنید باید رعیت را نگاهداری کنیم دلگرم کنیم نان به او بدهیم مثل حالا سخت نگه نداریم در این صوت فلاحت تشویق می‌شود و خوب ترقی می‌کند فلاحت ایران نقصی در او نیست شاید در پنبه و بعضی جزییات نقص باشد والله در کلیاتش نقص نیست اگر رعیت تشویق شود فلاحتش خوب است آقایانی که صاحب ملک هستند شاید تصدیق عرایض بنده را بکنند.
بنابراین بنده موافق نیستم که ما سالی بیست هزار تومان بدهیم برای یک چیزی که نمی‌توانیم استفاده کنیم مثلاً می‌گویند گیاه‌شناس گیاه‌ها را بشناسد جهت ساختن ادویه. علف سنطونین را همه اهل این مملکت می‌شناسند چیست. چند سال است مذاکره کردیم که سنطونین بکشند هیچ کشیدند دواهای دیگر هم همین‌طور حالا آنها را کشیده‌اند و خلاص شده‌اند می‌خواهنداز اینها هم استفاده کنند. بالاخره یک متخصص گل کار نمی‌دانم پارسال بود استخدام کردیم این چه شد؟ چه استفاده ازش کردیم که دلخوش شده‌ایم می‌خواهیم چهار نفر دیگر هم استخدام کنیم که سالی بیست‌هزار تومان به جهت ایران تمام می‌شود.
اورنگ (مخبر کمیسیون فواید عامه)- بنده در دو سه روز قبل از این که این لایحه در کمیسیون بودجه و بعد در کمیسیون فواید عامه مطرح شود در حضور همه آقایان وکلا تشکر کردم که الحمدلله لایحه آمده است به مجلس که آقای فیروزآبادی بیش از هرکس موافقت می‌کنند در این لایحه معلوم می‌شود که من خیلی اشتباهات داشتم در مدت عمرم این هم یکی از آن اشتباهات است چیز مهمی‌نیست ولی اینجا اساس بیانات ایشان روی دو سه قسمت بود قسمت اولیه‌اش این بود که زراعت فلاحتمان خیلی خوب دایر و عالی و اعلی است و هیچ حاجت ندارد که ما رفع نواقص از آنها کرده باشیم و نواقصی ندارد اولاً بنده می‌خواهم خاطر محترم ایشان را تذکر بدهم که خیر همه نواقص ما در این قسمت است...
فیروزآبادی- اشتباه است.
اورنگ- ممکن است من اشتباه کرده باشم و این هم ممکن است که آقا اشتباه کرده باشند سالیان دراز است در گیلان برنج می‌کارند و این محصول را نه دست از کاشتن می‌کشند و نه حاضرند تغییر و تبدیلی در طرز کاشتن او می‌دند اما شکل کاشتن‌اش سبب بروز مرض عمومی نوبه است و هزار قسم امراض دیگر که اگر به گیلان تشریف برده باشید ملاحظه می‌فرمایید که در تمام گیلان یک نفر آدم سالم صحیح‌المزاج پیدا نمی‌شود و به علاوه محصولی است که اگر سه روز بازار پیدا نکند اجبار دارند عمله بگیرند کما این که پیرارسال دو سال گذشته آقایان گیلانی‌ها حاضرند و اهالی ایران کلاً از این معنی مسبوق و مستحضرند که گیلانی و مازندرانی عمله گرفتند و محصولشان را در دریا ریختند به جهت این که فاسد شد و نمی‌شد نگاهداری کرد و هنوز اهالی مملکت حاضر نشدند یک ترتیبی نکنند که اگر سه روز به واسطه محظورات و اتفاقات دنیا همه قسم اتفاقات درش هست اگر آن طور واقع شد و این به بار نرفت و فروش نرسیده حفظش مقدر باشد این را برای خاطر مثل خدمتتان عرض کردم غالب محصولات ما از همین قبیل است ممکن است در این قبیل محصولات ما یک تصرفاتی کنیم از راه علم که هم بتوانیم محصولمان را خوب‌تر بار بیاوریم و هم حفظش برای ما مقدور باشد و همآن محصول در بازار دنیا مشتری داشته باشد و این که فرمودید ما از آوردن مستخدمین خارجی مستفید نمی‌شویم این هم به اعتقاد من نه همه‌اش این طور است که خوب اتفاق بیفتد و نه آن طور که آقا می‌فرمایند برای این که وقتی ما تصدیق کردیم که در امور زندگانی معلم لازم است و طرز زندگانی را باید از روی علم فرا گرفت و آموخت وقتی این عقیده و این اصل را قبول کردیم که بدون وجود معلم نمی‌توانیم کاری بکنیم حالا اگر شما اثبات بفرمایید که فلان معلم که آمد شما را خوب تربیت نکرد این سبب نیست که ما درب آوردن معلم را به روی خودمان مسدود کنیم یک معلم خوب‌تر باید بیاوریم و در مسئله چهار نفر که پیشنهاد دولت است اعتقاد بنده این
است که حضرت مستطابعالی اول روزی است که ملاحظه می‌کنید که دولت این حاجت را حس کرده است که این معلمینی که می‌آورد دو چیز را بیاموزند یکی علم است و یکی عمل علم فرق دارد یا این که یک معلمی بیاید فقط یک عبارت‌هایی را به شاگرد بیاموزاند که شاگرد این عبارت‌ها را به موقع عمل نتواند بگذارد این معلمین به خصوص فعلاً می‌آیند برای این که شاگردها را عاماً بیاموزانند و عملاً بهشان نشان بدهند توی مزرعه ببرند تخم بکارند گیاه‌ها و نباتات ما را بشناسند خاصیتی که این نباتات دارد استخراج آن خواص را از این نباتات بتوانند بکنند که در بازار دنیا به معرض ملاحظه گذارده و مشتری پیدا کند بنابراین بنده گمانم این است که اگر حضرتعالی دقت زیادتری در این لایحه به خصوص بفرمایند از آن مخالفت شدیدی که در تمام موضوعات داشته‌اید در این موضوع به خصوص موافقت خواهید فرمود زیرا این بهترین لوایحی است که از طرف دولت پیشنهاد شده و باید همه مقوی و مشوق دولت باشیم در این که این مسئله اجرا و عملی شود و این شاگردان زارع همان طوری که آقای وزیر فواید عامه تذکر دادند و فرمودند یک قسمت به مدرسه کرج می‌روند تا عملاً و عاماً زراعت و فلاحت را بیاموزند و برای این قسمت حد معرفتشان لااقل باید کلاس پنج و شش باشد و یک قسمت دیگر برای زارعینی است که بچه‌هاشان این قدر سواد ندارند آنها را هم اینجا قبول می‌کنند تا عملاً بعضی چیزهایی که از اصول اولیه کار زراعت و امور فلاحت و زارع است یاد بگیرند و از روی ان عمل کنند ما باید برای رعیت تشویقات فراهم کنیم و دهقآن‌ها باید در این مدارس بروند و این مقدمات را عملاً فرا بگیرند. و این مسئله خیلی انصافاً اسباب تشکر است.
جمعی از نمایندگان- مذاکرات کافی است.
رئیس- مذاکرات کافی است ولی مانع هست باید رأی بگیریم عده کافی نیست. (خطاب به آقای هزارجریبی) با کفایت مذاکرات مخالفید؟
هزارجریبی- خیر در مواد حرف می‌زنم.
رئیس- در موقع شور در مواد بفرمایید بعداز یکی دو دقیقه تأمل و سکوت حالا رأی می‌گیریم برای شور در مواد آقایانی که موافقند قیام فرمایند.
(اکثراً قیام نمودند)
رئیس- تصویب شد. ماده اول قرائت می‌شود.
(به شرح ذیل قرائت شد)
ماده اول- وزارت فواید عامه مجاز است که چهار نفر متخصص فرانسوی که تخصص آنها را دولت فرانسه تصدیق نماید برای شعب ذیل از تاریخ امضای کنترات برای مدت پنج سال استخدام نماید:
۱- یک نفر متخصص برای تدریس گیاه‌شناسی و تأسیس باغ نباتات و مطالعه کامل در خصوص کلیه نباتات صنعتی و طبی.
۲- یک نفر برای دریس و تعلیم باغبانی و مطالعه و اقدام در تربیت و اصلاح اشجار میوه
۳- یک نفر متخصص بیطاری برای تدریس بیطاری و تربیت حیوانات در مدرسه فلاحت و نظارت فنی در قسمت مؤسسه تربیت حیوانات اهلی و ایلخی و مطالعه کامل در املاح و اختلاط و ایجاد نژاد حیوانات و در موقع لزوم کمک به مؤسسه دفع آفات حیوانی
۴- یک نفر دکتر بیطار متخصص در باکتربیولوژی و سرم‌سازی برای ریاست مؤسسه دفع آفات حیوانی و تدریس و تعلیم باکتر بیولوژی در مدرسه فلاحت و تهیه سرم و واکسن در ایران و تربیت اعضای فنی در قسمت مؤسسه دفع آفات حیوانی
تبصره- وزارت فواید عامه می‌تواند با اخطار سه ماه قبل از اختتام سال اول و همچنین پس از انقضای سال سوم کنترات هر یک از متخصصین فوق را فسخ نماید.
رئیس- آقای بیات
مرتضی قلی خان بیات- موافقم.
رئیس- آقای روحی
روحی- موافقم.
رئیس- آقای اعتبار
اعتبار- بنده در عبارت ماده یک اصلاحی به نظرم رسید با آقای وزیر فواید عامه هم مذاکره کردم. در اینجا تعیین نشده که حقوق متخصصین از چه تاریخ پرداخته می‌شود:
طلوع- صحیح است.
اعتبار- می‌نویسد از تاریخ امضای قرارداد ممکن است قراردادها امضا شود ولی استخدام نشوند و اگر بنویسند از تاریخ اجرای کنترات ممکن است کنترات اجرا نشود و این حقوق را بدهند چنان که این مسئله اتفاق افتاده نظرم می‌آید در دوره ششم این طور تصمیم گرفتند که از تاریخ ورود اینها حقوق داده شود در قراردادهای گذشته هم قید شده که از تاریخ ورود به ایران حقوق به آنها داده خواهد شد بنده استدعا دارم در اینجا هم این قید بشود که معلوم باشد.
وزیر فواید عامه- از روز ورود به ایران یک قدری اشکال دارد برای این که اشخاصی که ما استخدام می‌کنیم اشخاص بیکاری نیستند بلکه مأموریتی هستند که در سر خدمت‌اند. بنده قبول می‌کنم که از تاریخ حرکت نوشته شود (بعضی از نمایندگان- صحیح است)
رئیس- آقای هزارجریبی
هزارجریبی- بنده اصولاً با کنترات متخصصین مخالفتی ندارم ولی ما باید حساب کنیم و فکر کنیم ببینیم این متخصصین را که می‌آوریم چه نفعی از آنها عاید ما می‌شود؟ و کجا باید این عملیات فلاحتی صورت بگیرد خود بنده با آقای جمشیدی و دکتر سنگ رفتیم مؤسسه کرج را دیدیم. معلمینش را دیدیم. و عملیاتش فوق‌العاده خوب بود. ولی این اختصاص به همان کرج دارد.
در صورتی که ما باید ببینیم در کجای ولایات ما بیشتر فلاحت می‌شود کرد؟ و ولایات فلاحتی ما کدام‌ها هستند مثلاً به مازندران ابداً توجهی نشده (کازرونی- جنوب را بفرمایید) و این شاگردانی که در اینجا تحصیل کرده‌اند الان بیکارند. و اینها را از زور بیکاری فرستاده‌اند برای ملخ کشی در صورتی که می‌توانند بیست‌هزار تومان اختصاص دهند و چند نفر شاگرد از اینجا بفرستند به مازندران اگر لازم باشد معلمین و متخصصی هم از خارج بیاورند و در آنجا یک مدرسه باز کنند. آقای زاهدی رئیس مالیه مازندران هم خودشان تحصیل کرده در فلاحت هستند (جمشیدی و اورنگ- صحیح است) و اگر بیست‌هزار تومان برای تأسیس یک مدرسه در مازندران خرج شود در سال اول پنج مقابل نفع خواهد داد و اگر بنده حالا عرض کنم در آنجا چه زراعت‌ها ممکن است به عمل آید آن وقت ملاحظه خواهید فرمود که چه عوایدی خواهد داشت. اولاً پیله ابریشم در آنجا فوق‌العاده زیاد است! زنبور عسل همچنین. گندم و جو همین طور پس این مدرسه نه تنها دخل و خرج می‌کند بلکه پنج مقابل هم استفاده دارد در این صورت خوب است آقایان توجهی بفرمایند و آقای وزیر فواید عامه هم توجهی بفرمایند که یک مدرسه در مازندران تأسیس شود تا شاگردان مدارس مازندران و استرآباد هم این عملیات را یاد بگیرند. ممکن است باغ‌شان را برای این کار اختصاص بدهند.
وزیر فواید عامه- بنده خیلی تشکر دارم از احساسات آقای هزارجریبی ولی تصور می‌کنم هیچ‌گونه اختلافی در بین نیست برای این که مقصود دولت هم از استخدام اینها تربیت یک عده جوان‌های ایرانی است در مدرسه فلاحت و اینها در تمام ولایات مشغول خدمات فلاحتی خواهند بود راجع به مدرسه مازندران هم که فرمودند این موضوع تحت توجه دولت بوده و چون در امسال در بودجه اعتباری برای این کار نداشتیم به تعویق افتاد خود بنده نظر دارم که از سال آینده در مازندران یک مدرسه (دکتر سنگ- فرم مدل) فرم مدل تأسیس و تهیه شود و یک مدرسه هم در آنجا برقرار شود برای تهیه
عده اشخاصی در امر فلاحتی برای این که فوق‌العاده برای زراعت مناسب است.
رئیس- پیشنهادی از آقای اعتبار رسیده قرائت می‌شود.
(به شرح ذیل خوانده شد)
جمله ذیل را به آخر ماده یک پیشنهاد می‌کنم:
بعد از عبارت استخدام نماید اضافه شود و حقوق هرکدام از آنها از روز ورود منظور خواهد شد.
مخبر کمیسیون بودجه- با آن اصلاحی که اول شد که از تاریخ امضای کنترات تبدیل شود به از روز حرکت گمان می‌کنم نظریه ایشان تأمین شده باشد.
رئیس- در این صورت گمان می‌کنم احتیاجی نباشد. استرداد می‌فرمایید؟
اعتبار- بنده با این ترتیبی که اصلاح شد موافقم و استرداد می‌کنم.
رئیس- رأی می‌گیریم به ماده اول با اصلاحی که از طرف آقای مخبر اضافه شد آقایان موافقین قیام فرمایند.
(اکثراً قیام نمودند)
رئیس- تصویب شد. ماده دوم
(به این مضمون خوانده شد)
ماده ۲- اعتبار سالیانه برای حقوق متخصصین مزبور در حدود مبلغ نوزده‌هزار تومان است که در بودجه ۱۳۰۸ منظور گردیده است به علاوه محل سکونت به قدر لزوم در محل برای هر یک از آنها تهیه خواهد شد و از صرفه‌جویی که در هذه‌السنه از مبلغ اعتبار حقوق حاصل می‌شود تا میزان دوهزار تومان برای مخارج مسافرت مشارٌالیهم از فرانسه به ایران و بالعکس اعتبار داده می‌شود و در هر موقع مسافرت‌های داخلی برای انجام مأموریت روزی دو تومان مخارج اعاشه به هر یک تأدیه خواهد شد.
رئیس- آقای روحی
روحی- موافقم.
رئیس- آقای بیات
بیات- موافقم.
رئیس- آقای فیروزآبادی
فیروزآبادی- بنده اشتباهی کرده‌ام و سابق خیال می‌کردم که حقوق اینها سالیانه پانزده‌هزار تومان و پنج هزار تومان هم چیزهای دیگرش می‌شود که مجموعاً بیست‌هزار تومان می‌شود. حالا می‌بینم نوزده‌هزار تومان فقط حقوق سالیانه است و پنج‌هزار تومان هم چیزهای دیگر که جمعاً بیست‌هزار تومان در سال می‌شود. پنج ساله صد و بیست‌هزار تومان خواهد شد. ما این مبلغ را می‌دهیم برای چه؟ این حقوق گیاه‌شناسی است می‌دهیم؟!
آخر ما این اندازه که از گیاه‌شناسی می‌شناسیم و می‌دانیم چه استفاده برده‌ایم که از اینها استفاده بکنیم ما این اندازه که خودمان می‌شناسیم هیچ استفاده نبرده‌ایم تا چه برسد از آنهایی که بعد بیاوریم به این جهت بنده با نوزده‌هزار تومان مخالفم و گمان می‌کنم بهتر این است که حقوق‌شان پانزده‌هزار تومان باشد و سه‌هزار تومان هم برای چیزهای دیگرشان مقرر شود که جمعاً هیجده‌هزار تومان بشود.
فهیمی (مخبر کمیسیون بودجه)- این پنج‌هزار تومان سالیانه را نفهمیدم آقا از کجا آوردند...
فیروزآبادی- مخارج رفتن و آمدن و منزل و مسافرت
مخبر- اجازه بفرمایید تا عرض کنم. خرج مسافرت یک مرتبه در موقع آمدن است و یک مرتبه هم موقع رفتن سالیانه است...
فیروزآبادی- خرج منزل
مخبر- خرج منزل است. وقتی که اینها می‌آیند البته باید در یک نقطه منزل کنند در باغ کرج یک منزلی به آنها خواهند داد. و مسافرتشان هم وقتی که به آنها گفته می‌شود که حتماً که در فلان نقطه باید بروند روزی دو تومان برای
مخارج و اعاشه باید به آنها داده شود ما که اینها را نمی‌آوریم تا در یک نقطه ثابت بمانند و حرکت نکنند! ملاحظه می‌فرمایید تقاضای آقایان همه این است که این متخصصین در نقاط مختلفه مملکت حرکت کنند و بروند و معلوماتشان را در همه جا به کار برند و تمام مملکت از اینها استفاده کنند در این صورت دولت یک مبلغ مختصری پیش‌بینی کرده که در موقع مسافرت به اینها داده شود این نوزده‌هزار تومان هم اعتبار است و حداکثری است که در نظر گرفته‌اند و با مذاکراتی هم که از طرف آیا وزیر فواید عامه شد ملاحظه می‌فرمایید سعی دارند حتی‌الامکان هر قدر بشود کمتر به آنها حقوق داده شود بنابراین اصراری ندارند که حتماً نوزده‌هزار تومان به اینها داده شود.
اکثر نمایندگان- مذاکرات کافی است.
رئیس- رأی می‌گیریم به ماده دوم آقایان موافقین با ماده دوم قیام فرمایند.
(عده زیادی قیام کردند)
رئیس- تصویب شد پیشنهادی از آقای کازرونی رسیده قرائت می‌شود.
(به شرح ذیل خوانده شد)
بنده پیشنهاد می‌کنم جلسه ختم شود.
(همهمه بین نمایندگان- برای چه؟)
رئیس- آقای کازرونی
کازرونی- اگر مجلس موافقت داشته باشد بنده عرضی ندارم.
روحی- بنده مخالفم. اجازه می‌فرمایید؟
رئیس- بفرمایید.
روحی- چیزی که قابل باشد نیست این ماده را هم خوب است آقایان تصویب کنند بعد رأی بگیرید.
(بعضی از نمایندگان- صحیح است)
کازرونی- بنده هم حرفی ندارم بسیار خوب.
رئیس- ماده سوم قرائت می‌شود.
(به شرح آتی خوانده شد)
ماده ۳- هر یک از متخصصین حق سالی یک ماه مرخصی با استفاده از حقوق خواهند داشت ولی هیچ وقت جمعاً بیش از سه ماه حق مرخصی ندارند و سایر شرایط فرعیه استخدام آنها مطابق مقررات قانون ۲۳ عقرب ۱۳۰۱ خواهد بود.
جمعی از نمایندگان- مخالفی نیست.
رئیس- ولی مانعی هست.
روحی- بنده عرض دارم.
رئیس- بفرمایید.
روحی- بنده می‌خواستم هیئت محترم دولت را تذکر بدهم به قوانین موضوعه مجلس (مجلس همیشه قانون وضع می‌کند و یک قوانینی را الغا می‌کند و بعد قوانین جدیدی وضع می‌کند یا بر آن علاوه می‌کند) در هر حال دولت همیشه باید مجری قوانین مجلس باشد متأسفانه در اینجا دیده می‌شود که نوشته شده قانون ۲۳ عقرب بعضی از نمایندگان قبلاً بوده است) در صورتی که قانون راجع به ماه‌ها اصلاح شده و بنده متذکر می‌شوم که باید ۲۳ آبان‌ماه بنویسند تا قانونی که از طرف مجلس گذشته محترم شمرده شود خواهش می‌کنم آقای وزیر فواید عامه هم این مسئله را در نظر بگیرند و اصلاح بفرمایند.
فهیمی) مخبر کمیسیون بودجه(- قوانین در ادوار مختلفه وضع شده یک عده قانون قبل از این که ما این قانون راجع به ماه‌ها را وضع کنیم تصویب شده و در تاریخی وضع شده است که هنوز قانون راجع به تبدیل ماه‌ها وضع نشده بود (بعضی از نمایندگان- صحیح است) و هنوز اسامی‌این ماه‌های جدید معمول نشده بود بنابراین لازم است همان ماهی که این قانون تصویب شده است قید شود البته از آن تاریخ که ماه‌های سابق تغییر کرده ماه‌های جدید تصویب شده اگر خواستیم تذکری بدهیم تاریخ را به اسامی ماه‌های جدید می‌نویسیم و تذکر می‌دهیم.
جمعی از نمایندگان- صحیح است.
رئیس (خطاب به آقای روحی)- اعتراضتان را تعقیب می‌فرمایید؟
روحی- نه.
رئیس- رأی می‌گیریم به ماده سوم. آقایان موافقین قیام فرمایند.
(اکثراً قیام نمودند)
رئیس- تصویب شد. ماده چهارم
(به این مضمون خوانده شد)
ماده ۴- ماده سوم قانون ۲۳ بهمن ماه ۱۳۰۵ دایر به اجازه استخدام متخصص آمریکایی برای مؤسسه دفع آفات حیوانی ملخی خواهد بود.
بعضی از نمایندگان- مخالفی نیست.
رئیس- رأی می‌گیریم. آقایانی که موافقند قیام فرمایند.
(اغلب قیام نمودند)
رئیس- تصویب شد. مذاکره در کلیات است مخالفی ندارد؟ (گفته شد خیر) آقای محمدولی میرزا
محمدولی میرزا- موافقم.
فیروزآبادی- بنده مخالفم.
رئیس- بفرمایید.
فیروزآبادی- مخالفت بنده در این است که اینجا نوشته شده: بعد از یک سال و سه سال بعد از اخطار دولت. بنده عقیده دارم که در هر سالی سه ماه قبل از اختتام سال دولت حق داشته باشد اخطار کند. این عقیده بنده در ماده سه بود. در ماده چهارم هم... خوب از آن هم صرف‌نظر می‌کنم همین قدر عرض می‌کنم بنده مخالفم.
اکثر نمایندگان- مذاکرات کافی است.
رئیس- رأی می‌گیریم به مواد چهارگانه استخدام متخصصین آقایان موافقین ورقه سفید خواهند داد.
(در این موقع اخذ و استخراج آرا به عمل آمده هفتاد و یک ورقه سفید تعداد شد)
فهیمی- رأی بنده را فراموش کرده‌اند بگیرند.
رئیس- صحیح است ولی حالا دیگر نمی‌شود حساب کرد. عده حاضرین نود و پنج به اکثریت هفتاد و یک رأی تصویب شد.
اسامی رأی‌دهندگان موافقین - آقایان: ایل خان - دهستانی - شریعت‌زاده - افسر - طباطبایی دیبا - مقدم - شریفی - ضیا - عدل - طالش خان - کیانوری - جمشیدی - دیوان‌بیگی - شیخ الملک - اقبال - روحی - امیر دولتشاهی - همراز - عباس میرزا - موقر - رحیم‌زاده - اعتبار - نجومی - احتشام‌زاده - بیات - ایزدی - طلوع- عامری - دیبا - فاطمی - حبیبی - دکتر سنگ - حکمت - مفتی - محمدولی میرزا - وهاب‌زاده - بزرگ‌نیا - قاضی نوری - مؤید احمدی - زوار مولوی - ملک‌مدنی - فتوحی - خواجوی - فرشی - ذوالقدر - فرهمند - صادقی - ظفری - گنجه‌ای - مسعود - دربانی - ساگینیان - دبستانی - ملک‌زاده - کاشانی - جلایی - امیر ابراهیمی - محمد آخوند - دکتر لقمان - لاریجانی - هزارجریبی - مسعودی - شمیرانی - اسفندیاری - یاسایی - پالیزی - قراگوزلو - افخمی- وثوق - اسعد
مخالف: آقای فیروزآبادی
رئیس- اگر آقایان موافقت بفرمایند جلسه آینده یکشنبه ۱۹ خرداد باشد (صحیح است) دستور هم فوریت‌ها. دو فوریت است که آقای فهیمی تقاضا کرده‌اند به علاوه عهدنامه‌ها و اصلاح تبصره دوم از قانون استخدام.
(مجلس نیم ساعت از ظهر گذشته ختم شد)
رئیس مجلس شورای ملی - دادگر