مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۶ آذر ۱۳۴۸ نشست ۱۵۸
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری بیست و دوم | تصمیم‌های مجلس | قوانین انقلاب شاه و مردم |
مذاکرات مجلس شورای ملی
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز یکشنبه ۱۶ آذر ۱۳۴۸ نشست ۱۵۸
مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره ۲۲
جلسه: ۱۵۸
فهرست مطالب:
۱- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل
۲- بیانات آقای رئیس به مناسبت سالروز تصویب اعلامیه حقوق بشر
۳- بیانات قبل از دستور آقایان: مؤیدامینی- کلانتری- روحانی- سعید وزیری
۴- تقدیم یک فقره لایحه به وسیله آقای دکتر یگانه وزیر مشاور
۵- تقدیم یک فقره لایحه به وسیله آقای مهندس بدیع معاون وزارت آبادانی و مسکن
۶- تصویب صورتجلسه
۷- طرح و تصویب گزارش شور دوم کمیسیون منابع طبیعی راجع به تشکیل مؤسسه تحقیقات منابع طبیعی و ارسال به مجلس سنا
۸- طرح و تصویب گزارش شور دوم کمیسیون آموزش و پرورش راجع به آموزش و پرورش منطقه‌ای و ارسال به مجلس سنا
۹- تقدیم یک فقره آئین‌نامه و یک فقره لایحه استفاده از اعتبار هزینه‌های پیش‌بینی نشده و سه فقره صورت دیون و یک فقره اصلاحی بودجه به وسیله آقای قوام صدری معاون وزارت دارایی
۱۰- طرح گزارش شوراول کمیسیون دارایی راجع به اجازه واگذاری اراضی وزارت جنگ به کانون بازنشستگان نیروهای مسلح شاهنشاهی
۱۱- طرح سؤال آقای دکتر طالع راجع به عوارض برگ سبز چای و جواب خانم صوفی معاون وزارت کشور و ارجاع به کمیسیون رسیدگی به سؤالات
۱۲- قرائت گزارش شور اول کمیسیون دارایی راجع به اصلاح و الحاق پاره‌ای مواد به قانون مالیاتهای مستقیم مصوب ۲۸/ ۱۲/ ۱۳۴۵
۱۳- اعلام وصول و قرائت نامه‌های مربوط به دو فقره لایحه قانونی از مجلس سنا
۱۴- اعلام وصول و قرائت نامه رسیده از دولت در اجرای قانون نحوه خرید ماشین‌آلات
۱۵- تعیین موقع جلسه آینده - ختم جلسه
| مجلس در ساعت ده صبح به ریاست آقای عبدالله ریاضی تشکیل گردید. |
- قرائت اسامی‌غائبین جلسه قبل
۱- قرائت اسامی‌غائبین جلسه قبل
رئیس- اسامی‌غائبین جلسه قبل قرائت می‌شود.
غائبین با اجازه
- آقایان محمد اسدی- ریگی- تیمسار همایونی- اولیاء- کریم بخش سعیدی- دکتر امین- دکتر مدرسی- مریدی- بهادری- مرتضوی- بانو ابتهاج سمیعی- تهرانی- دکتر حکیم شوشتری- رضوی- شکیبا- دکتر عاملی تهرانی- مهندس قادرپناه- خانلرقراچورلو- دکتر کلالی- مسعودی- موقر- دکتر پرتو اعظم.
غائبین بی‌اجازه
- آقایان پرویزی- ساگینیان- شاهنده.
دیرآمدگان و زودرفتگان با اجازه
- آقای پردلی یک ساعت.
غائبین مریض
- آقایان مصطفوی نائینی- فضائلی- ایلخانی پور- حق شناس- دکتر عدل طباطبائی- فهیمی- پاینده- پزشکپور- دکتر رشتی- رضازاده- سلیمانی کاشانی- دکتر ضیائی- عامری- مهندس عدل- فروتن- مهندس معتمدی- معزی.
غائبین در رأی
- آقای دکتر شریعت یک رأی.
- بیانات آقای رئیس به مناسبت سالروز تصویب اعلامیه حقوق بشر
۲- بیانات آقای رئیس به مناسبت سالروز تصویب اعلامیه حقوق بشر
رئیس- نمایندگان محترم
بیست و یک سال پیش روز نوزدهم آذرماه اعلامیه حقوق بشر در مجمع عمومی‌سازمان ملل متحد تصویب شد بلافاصله پس از جنگ جهانی دوم فکر تدوین چنین اعلامیه‌ای جزء برنامه‌های اساسی سازمان ملل متحد بود زیرا در جنگ جهانی دوم اعمال ناروائی رخ داد که با اصول انسانیت و حقوق بشری مغایر بود.
همه می‌دانیم که در جنگ دوم جهانی انکار و تحقیر حقوق بشری وجدان و شرافت انسانیت را جریحه دار ساخته بود و به همین مناسبت تصویب اعلامیه حقوق بشر با حسن استقبال عموم مردم جهان مواجه گشت سازمان ملل در همان تاریخ از همه کشورها خواست که مفاد این اعلامیه را اجرا کنند و بدینگونه در قانون اساسی بیشتر کشورهایی که پس از صدور این اعلامیه استقلال یافته و به عضویت سازمان ملل متحد درآمدند مفاد آن گنجانده شد، اما آنچه مربوط به کشور ماست بایدعرض کنم که این حقیقت مسلم تاریخی را که هر دو هزار و پانصد سال قبل کورش کبیر شاهنشاه هخامنشی پس از فتح بابل فرمانی صادر کرد که بموجب آن آزادی مذهب و عقیده برای همه مردم آن شهر تضمین شده بود جزء اسناد متقن و افتخارات تاریخی خود می‌شماریم و بیاد می‌آوریم که فی والواقع نخستین فرمان اعلامیه حقوق بشر در تاریخ جهان از طرف شاهنشاه بزرگ هخامنشی کورش کبیر صادر شد (صحیح است).
درچند اصل از اصول قانون اساسی ما نیز که شصت و چهارسال پیش نوشته شد مفاد اعلامیه حقوق بشرپیش از آنکه بدین صورت تدوین شود پیش بینی و به موقع اجرا گذارده شد.
اکنون نیز درعصری زندگی میکنیم که بر اثر انقلاب ملی ایران به رهبری پیشوای بزرگ ملت شاهنشاه آریامهر مبانی حقیقی حقوق بشری چنانکه واقعیت اعلامیه حقوق بشر برآن متکی است بالغو امتیازات طبقاتی و تساوی حقوق و تامین منافع همه مردم توام با مبارزه با جهل ونادانی و تامین وسائل آموزش و پرورش و درمان و بهداشت در سراسر کشور به موقع اجرا درمی‌آید این نیست مگر در نتیجه ایمان واقعی ملت ایران به اجرای اصول منشور ملل متحد و همه موازینی که براساس آن اعلامیه حقوق بشر تنظیم شد و به تصویب رسید.
برای ما موجب کمال خوشوقتی است که نخستین کنفرانس بین المللی حقوق بشر در اردیبهشت ماه سال گذشته در کشور ما و در مجلس شورای ملی گشایش یافت و ساختمان جدید مجلس که درحقیقت باید در آینده تکیه گاه واقعی اصول این اعلامیه جهانی باشد بعنوان مقر این نخستین کنفرانس جهانی اختصاص یافت. نکته‌ای را که باید در اینجا با اغتنام فرصت عرض کنم چند اشاره به بیانات پرارزش شاهنشاه آریامهر هنگام افتتاح جلسات این کنفرانس است شاهنشاه در خطب به افتتاحیه خود چنین اشاره فرمودند:
«ما دراینجا نه تنها به ارزش معنوی و الهام بخش این اعلامیه بلکه به نیروی عملی بی انتها و نفوذ همه جانبه و وسیع آن باید بیندیشیم».
در مورد دیگر فرمودند:
«ارزش انکارناپذیر این اعلامیه در بیان اصولی است که خواستهای همه را برای زندگی بهتر و آزادی بیشتر و شایستگی واقعی تر منعکس می‌سازد».
وبالاخره با بیانات بسیار جامعی انتظاری را که آینده بشر از صدور چنین اعلامیه دارد بدین گونه تشریح فرمودند که:
«اجرای واقعی و موثر عدالت قضائی، تامین حقوق مدنی و دمکراسی سیاسی همراه با عدالت اجتماعی و دمکراسی اقتصادی، امروز نه تنها وظیفه ملی هر دولتی را تشکیل می‌دهد، بلکه پرارزش‌ترین هدیه‌ای است که هر حکومتی می‌تواند به جامعه بشری و صلح بین‌المللی بدهد (صحیح است). تنها در این شرایط است که حقوق بشر می‌تواند واقعا و حقیقتاً تأمین گردد».
(صحیح است).
این سخنان نغز و پر مایه می‌تواند بهترین سرمشق برای همه جهانیان در اجرای هدفهای عالی اعلامیه حقوق بشر باشد و ما ایرانیان می‌توانیم بر خود ببالیم که به رهبری شاهنشاه بزرگ خود در تحقق بخشیدن به این آمال مقدس با برنامه‌های منظم و هماهنگ سالهاست شروع بکار کرده و گام برداشته و پیش می‌رویم (صحیح است).
اجازه بفرمائید به مناسبت بیست و یکمین سال تصویب این اعلامیه تهنیت‌های قلبی و تبریکات صمیمانه خود و نمایندگان مجلس شورای ملی ایران را به عموم ملل جهان تقدیم کنم و از خداوند مسئلت نماید که جهانیان را در اجرای هرچه کاملتر و دقیق تر این اعلامیه و برقراری صلح و صفا و عدالت و مساوات در سراسر جهان توفیق دهد (انشاءالله) چنانکه همه افراد بشر بتوانند از مزایای این اعلامیه جهانی در راه تحقق آمال بشریت برخوردار گردند (احسنت- احسنت).
- بیانات قبل از دستور آقایان: مؤید امینی- کلانتری- روحانی- سعید وزیری
۳- بیانات قبل از دستور آقایان: مؤید امینی- کلانتری- روحانی- سعید وزیری.
رئیس- نطق‌های قبل از دستور را شروع میکنیم آقای داود مؤید امینی بفرمائید.
مؤید امینی- جناب آقای رئیس مجلس، بانوان و آقایان همکاران محترم، از طرف فراکسیون پارلمانی حزب مردم به بنده ماموریت داده شده که راجع به روز ۲۱ آذر و روزنجات آذربایجان مطالبی را بعرض همکاران عزیز برسانم چون روز پنجشنبه تعطیل عمومی‌است این است که عرض این مطلب یک قدری جلو انداخته شده البته قبلا تصدیع معذرت می‌خواهم، ۲۴ سال پیش واقعه‌ای اتفاق افتاد که می‌شود گفت دنباله وقایع شهریور ماه شوم بود که بر مملکت ما گذشته توطئه‌ای که در آن موقع امنیت وآسایش مملکت ما را بهم زد دامنه‌اش تا آذر ماه ۱۳۲۴ کشیده شد و عمال بیگانه و سیاست‌هائی سعی کردند که آذربایجان عزیز را از مام میهن جدا سازند و با کمال تأسف آن واقعه روی داد و اوضاع و احوال طوری بود که نشد جلویش را بگیرند و برای یک سال آذربایجان عزیز خطه زرخیر مملکت ما پشت پرده‌ای قرار گرفت و می‌شود گفت آن پرده ننگ و رسوائی بود عمال بیگانه در آنجا به هر نوع آدم‌کشی و جنایت دست زدند و وضعی پیش آوردند که همه مردم آزاده و آزادیخواه آذربایجان به جان آمدند تنها مطلبی که می‌توانم بعرض برسانم این است که چون رفقا همیشه به من ایراد می‌گرفتند ک چرا راجع به آذربایجان و ۲۱ آذر صحبت نمی‌کنی و بنده دلیل می‌آوردم که کار من از نظر آذربایجان و آذربایجانی‌ها دو جنبه دارد چون ما مستقیما در حادثه آذربایجان متاسفانه گرفتار بلا شدیم و برادر من که افسر فرمانده یکی از قسمتهای آذربایجان، فرمانده پادگان، مشکین شهر بود بدست عمال بیگانه و دموکراتها کشته شد، به همین جهت بنده همیشه متاثر بودم که راجع به این مطلب صحبت بکنم ولی این بار آقایان لطف فرمودند و گفتند اگر تو صحبت بکنی بهتر است بهر حال بنده معتقدم که بازگو کردن وقایعی از قبیل وقایع شهریور و ۲۴ آذر و گفتن نکات باریک تاریخ برای نسل جوان ما خیلی ارزش دارد این ارزش از این جهت است که ما الان یک نسلی در مملکت داریم که جوانان تا۲۴ سال را تشکیل می‌دهد یعنی حالا۲۴ سال از وقایع آذر ماه می‌گذرد و عده‌ای که در مملکت ما در کمال رفاه و آسایش و خوش زندگی می‌کنند و تحصیل می‌کنند و شاهد ترقیات و پیشرفتهای مملکت ما هستند اینجا طبقه‌ای هستند که بیادشان نیاید که در این مملکت چه گذشته و چه وقایعی رخ داده و رهبر عالیقدر مملکت ما چه خون دلها خورده و چه بی‌خوابی‌ها کشیده (صحیح است) تا این مسیر را برگرداند و تا توانست کشی طوفان دیده مملکت را به ساحل نجات برساند. این مسائل باید گفته شود باید از کسانی که در راه مملکت در راه استقلال مملکت در راه حریت و آزادی این آب و خاک واقعاً فداکاری کردند و به شهادت رسیدند و خون خودشان را ریختند تجلیل بشود تا امثال آنها پیدا بشوند و فداکاری کنند نه اینکه همین قدر بگویند یک واقعه‌ای بود گذشت و رفت این درست نیست این مملکت و ملتی است که از این وقایع خیلی به خودش دیده ولی شما ملاحظه بفرمائید در ربع قرن مملکت ما آنچنان ترقی و پیشرفت کرده که واقعاً همه دنیا معتقدند به این امر بنده بعنوان مداهنه و تملق نمی‌آیم پشت تریبون و یک حرفهائی بزنم این مطلبی است در تمام دنیا در گوشه و کنار دنیا همه معترفند که ایران آنقدر پیشرفت کرده که واقعا نظیر و تالی ندارد و اینها همه به همت شاهنشاه بوده (صحیح است) که این مملکت را از آن منجلاب بدبختی نجات داد (صحیح است) بنده شاهد عینی هستم یک آدمی‌هستم که بعد از واقعه ۲۱ آذر در التزام رکاب ملوکانه در خرداد سال۱۳۳۶ به آذربایجان رفتم بنده آن موقع نماینده تبلیغات بودم و مخبر پارلمانی. شاهنشاه تمام آذربایجان را دیدند و به تمام مردمی که از زیر یوغ عمال اجانب بیرون آمده بودند دیدند و به همه آنها ابراز مرحمت فرمودند و بعد از راه گیلان به طرف تهران حرکت کردیم در نیمه راه قزوین و تهران یک عده از رجال و معمرین تهران آمده بودند به استقبال اعلیحضرت همایونی مرحوم طباطبائی، آقای دکتر متین دفتری سناتور فعلی بود و یک عده دیگر از رجال در آب ترش این آقایان شرفیات شدند اعلیحضرت همایونی که از دیدن آن مناظر و آن وضع بدبختی مردم در یک سال ناراحت بودند، افکاری داشتند و ما در آنجا تجلی آن افکار را دیدیم. وقتی این آقایان در وسط بیابان شرفیاب شدند چون من خبرنگار بودم جاده هم آسفالت نبود گرد و خاک همه جا را گرفته بود من دویدم رفتم که ببینم چه فرمایشاتی آنجا اعلیحضرت خواهند فرمود و شرفیاب شوندگان چه کسانی هستند هنگامی‌رسیدم که اعلیحضرت همایونی می‌فرمودند پادشاهی برای این مردم بدبخت افتخاری نیست این جمله‌ای بود که بنده از فرمایشات اعلیحضرت همایونی یادداشت کردم و شاه بیت فرمایشات اعلیحضرت همین بود که شاهی به این مردم بدبخت افتخاری نیست بخوبی معلوم می‌شد که اعلیحضرت یک افکار نوئی دارند و با یک افکار تکوین شده‌ای مصمم هستند که این وضع را به هم بزنند و یک عده‌ای از رجال آمده بودند در شهرستان کرج بساط استقبال درست کرده بودند و منظور این است که وقتی اعلیحضرت آن وضع را دیدند و ملاحظه فرمودند که مردم ناراحت هستند و طبقه‌ای از مردم مملکت در فقر و مسکنت بسر می‌برند تصمیمشان این شد که حتما باید یک رفرمی یک تحولی ویک انقلابی ایجاد بشود خوشبختانه با اینکه در سالهای بعد باز هم عمال بیگانه بیکار ننشستند و تا سال ۳۲ دنبال هدفهایشان بودند که لطمه سنگین تری به مملکت بزنند خوشبختانه به نتیجه نرسیدند و توفیق پیدا نکردند و با کمال خوشوقتی نظرات اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر به تدریج ولی با یک استحکام و پایه محکمی عملی شد که حالا اثراتش را می‌بینیم عرض کردم یک طبقه‌ای در مملکت هستند که خیال می‌کنند این مملکت همیشه اینطور بوده در صورتی که این طور نبود همیشه تحریکات بود انقلاب بود همه جور ناراحتی ایجاد می‌کردند و دراین شهر تهران. حتی هیچکس به فردای خودش امید نداشت ولی تمام این مسائل به همت شاهنشاه آریامهر برطرف شد که الحمدالله ما امروز می‌بینیم مملکت ما آنچنان پیش رفته که همه دنیا این پیشرفت و ترقی و تعالی را تحسین و تصدیق می‌کنند در واقعه آذربایجان حقیقتا افسران ارتش برادران نظامی ما صمیمانه فداکاری کردند شجاعت و دلاوری به خرج دادند و به محض اینکه فرمان صادر شد رفتند و آذربایجان را از یوغ عمال اجانب نجات دادند و این برای ما مایه سربلندی است که آذربایجان و آذربایجانی همیشه به وظایف ملی و میهنی خودش واقف بوده و همیشه سعی کرده حافظ استقلال و تمامیت مملکت و خدمتگزار ایران باشد بنده خوشوقتم که امروز این مطلب را بعرض رسانیدم مخصوصاً معتقدم که طبقه جوان این مملکت باید توجه پیدا بکند که برای مملکت باید فداکاری کرد مملکت انشاءالله همیشه امن و امان خواهد بود ولی به همت افرادش و به همت مردانش شاهنشاه ما آنچنان زحمت و مشقت و فداکاری تحمل کردند تا توانستند این مملکت را به این صورت دربیاوند این وظیفه همه است که کمک کنند و برنامه‌های بزرگ شاهنشاه را درست اجرا بکنند تا انشاءالله هیچ وقت بلائی به مملکت ما روی نیاورد بنده با اجازه آقایان بروح شهدای آذربایجان درود می‌فرستم و امیدوارم دیگر یک چنین حوادثی برای مملکت ما روی ندهد و همیشه ملت ایران در خوشی و خوشبختی و با سرافرازی به پیش برود انشاءالله (احسنت- احسنت).
رئیس- آقای کلانتری بفرمائید.
کلانتری- جناب آقای رئیس همکاران محترم روز جمعه ۲۱ آذر جاری بیست و چهارمین سالگرد نجات آذربایجان است با اجازه همکاران عزیزم می‌خواهم مطالبی را بنام یک فرد ایرانی و به نام نماینده ملت ایران در این مجلس مقدس ملی برای ثبت و ضبط در تاریخ معاصر ایران بعرض مجلس و ملت ایران برسانم. با اینکه همکار عزیزم جناب آقای مؤید امینی که برادر رشید و جانبازش در راه عظمت و استقلال ایران شربت شهادت نوشیدند حق مطلب را ادا فرمودند از نظر اهمیت روز نجات آذربایجان در این باب هر کس هر چه بگوید کم است (صحیح است) این است اجازه می‌خواهم من هم به سهم خود مطالبی به عرض برسانم ۲۳ سال قبل در چنین روزهایی آذربایجان عزیز، آذربایجانی که مهد بزرگترین افتخارات قومی‌و ملی ما است، آذربایجانی که همواره کانون پرورش و تربیت رشیدترین و سلحشورترین سربازان ایران بوده از تسلط مشتی ماجراجو و مزدور بیگانه به همت والای ناجی بزرگ ایران نجات یافت (احسنت).
- آری اگر اراده شده جوان نبود
- امروز از من و تو و ایران نشان نبود
(آفرین- احسنت)
مردم غیور و میهن پرست آن سامان به یاری برادران سرباز خود قیام کردند و به حکومت اجامر و اوباش که به دروغ نام آزادیخواهی بر خود نهاده بودند پایان دادند در این روز بزرگ بود که ارتش قهرمان ایران به فرمان فرمانده تاجدارش دلیرانه وارد آذربایجان شدند مردم زجر دیده آذربایجان با چه شور و احساساتی از برادران سرباز خود استقبال نمودند که قلم عاجز از وصف و زبان مخلص قاصر از بیان آنست. در سراسر راهها و شهرها مردم با قربانی کردن هزاران گاو و گوسفند مقدم سربازان و افسران رشید را گرامی‌می‌داشتند، حتی در دروازه شهر تبریز مردی می‌خواست با قربانی کردن جگر گوشه خود عالیترین احساسات ملی و وطنی خود را ثابت کند. یک سال مردم زجر دیده و محنت کشیده آذربایجان مدام می‌گفتند و زبان حالشان بود:
- بصیر کوش تو ای دل که حق رها نکند
- چنین عزیز نگینی بدست اهرمنی
(آفرین – احسنت)
۲۳ سال پیش در چنین روزهایی نه تنها اهالی آذربایجان بلکه تمام ملت ایران از نگرانی و اضطرابی که به خاطر آذربایجان داشتند به فرمان شهریار محبوب و دادگر و جانبازی و مقاومت مردم ایران نجات یافت (صحیح است).
چه مردان پاکدل و وطن پرست و غیور و چه سربازان و افسران رشیدی که در راه نجات آذربایجان جان شیرین باختند ولی خون پاک همین دلیران و طوفان احساسات وطنی و ملی مردم آذربایجان و سایر نقاط ایران بود که یکبار دیگر ثابت کرد که استقلال ایران زوال ندارد (صحیح است).
- ثبت است بر جریده عالم دوام ما
من که شخصاً در معیت ستون اعزامی‌به آذربایجان در روزهای اول ورود برادران سرباز خود به آذربایجان شرکت داشتم شاهد و ناظر احساسات مردمی‌که یک سال تمام در زیر شکنجه و فشار عده‌ای بیگانه پرست و خائن قرار داشتند با چنان احساسات پرشوری مقدم برادران سرباز خود را استقبال می‌کردند که زبانم قاصر از بیان آن میباشد و بخاطر دارم وقتی که به زنجان رسیدیم.
پیرمردی از میان جمعیت در حالی که به شدت تحت تاثیر احساسات وطن‌پرستانه قرار گرفته بود خطاب به فرمانده ستون چنین گفت:
آقای فرمانده این پیام مرا به شاه و ملت ایران برسانید ما یک سال در زیر شکنجه و ستم پایدار ماندیم- کشته دادیم- غارت دادیم ولی ثابت کردیم که ایران تجزیه شدنی نیست بلکه زنده خواهد ماند (صحیح است).
و بعد فریاد زد زنده باد شاه- زنده باد ایران.
یا به قول آن شاعر آذربایجانی که گفت:
- یک سال شهر ما همه شب اشکبار بود
- زیرا به دام مکر اجانب دچار بود
در اینجا بی مناسبت نمی‌دانم توجه همکاران محترم را به گزارش خبرنگار خبرگزاری آسوشیدپرس که در همان روز به مرکز خود مخابره کرد در اینجا برای استحضار ملت ایران که جنبه تاریخی دارد نقل می‌کنم.
خبرنگار می‌نویسد- در سراسر راه مردم به صدای بلند فریاد می‌زنند زنده باد شاه تمام راهها با پرچم‌های ملی ایران تزیین شده استقبال مردم بی سابقه است فقط در یک ده ترکمانچائی صدها گاو و گوسفند در زیر پای نیروی اعزامی‌مردم شخصا قربانی کردند. من خود شاهد عالیترین احساسات میهنی ایرانیان هستم واقعه آذربایجان برای مردم ایران. یک محک و یک آزمایش حس میهن پرستی و شرافت بود. اینجا است که ایرانی ثابت نمود که عشق وطنی با خون و روح او آمیخته و در برابر هر حادثه‌ای که هر قدر هم بزرگ باشد وطن و قومیت خود را فراموش نمی‌کند (صحیح است) روز ۲۱آذر ۱۳۲۵ در تاریخ وطن ما روز فراموش نشدنی است هرگز ملت شرافتمند ایران مجاهدت شبانه روزی شاه جوان خود را فراموش نخواهد کرد.
- جز شاه هیچ کس بغم شهر ما نبود
- کس واقف از فجایع این ماجرا نبود
- در فکر رفع این ستم و این بلانبود
- این شاه بد که لحظه از ما جدا نبود
(احسنت)
بیشتر از این تصدیع خاطر همکاران را فراهم نمی‌کنم در این مجلس محترم و مقدس بنام نماینده ملت ایران و از طرف فراکسیون پارلمانی حزب مردم خالصانه‌ترین و گرمترین احساسات و درودهای قلبی ملت ایران مخصوصا اهالی غیور آذربایجان را به پیشگاه مبارک ناجی آذربایجان شهریار دادگستر تقدیم می‌دارم و به روان پاک گلگون کفنانی که در راه آزادی ایران و آذربایجان صمیمانه شربت شهادت نوشیدند درود می‌فرستم. افتخار بر ارتش نیرومند جوان ایران و فرمانده تاجدارش (احسنت- احسنت).
رئیس- آقای روحانی بفرمائید.
روحانی- جناب آقای رئیس نمایندگان محترم خاطر شریف نمایندگان محترم مستحضر است که روز۱۲ آذر هفته کار نیک پیشاهنگی در کشور ما با پیام رهبر خردمند و پیشوای عالیقدر کشور ایران آغاز شد و بنده از لحاظ عضویت در انجمن طرفداران پیشاهنگی وظیفه خود دانستم که امروز در این باره در ساحت مقدس مجلس شورای ملی عرایضی کرده باشم و بهتر از همه آن دیدم که پیام شاهنشاه را اینجا قرائت کنم یادآور شوم که کلام الملوک ملوک الکلام.
«آغاز هفدهمین سالگرد نهضت نوین تربیت پیش آهنگی و هفته کار نیک را به همه پیش‌آهنگان ایران شادباش می‌گوئیم و استحکام و پیشرفت روزافزون اصول عالیه پیش آهنگی را در جامعه ایرانی آرزومندیم.
جوانان پیش آهنگ ما امروز در دنیائی زندگی می‌کنند که اساس آن کوشش هرچه بیشتر در راه پیشرفت هرچه زیادتر است. عصر ما عصری است که بشر در آن به بالاترین حد موفقیت‌های تاریخ خود نائل شده است و بی گمان دنیای فردا که پیش‌آهنگان امروز ما کارگردانان آنند دنیائی از جهان امروز ما نیز پیشرفته تر خواهد بود. بنابراین دختران و پسران پیش آهنگ ما می‌باید از همین امروز خود را برای قبول مسئولیتهای سنگین فردا آماده سازند تا چه از نظر خصائص و روحیات اجتماعی و چه از لحاظ آمادگی علمی‌و فرهنگی با سطح پیشرفته عادی و معنوی جهان آینده هماهنگ باشند زیرا جز در این صورت برای آنان در چنین اجتماعی جای شایسته‌ای وجود نخواهد داشت.
یک پیش آهنگ واقعی ایرانی می‌باید از یک طرف به آرمانهای عالی پیش آهنگی یعنی پندار و گفتار و کردار نیک و به سنن نوع پرستی و جوانمردی و محبت که از دیرباز جزو خصائل ملی ما بوده است و در عین حال به روح نیرومند سلحشوری و میهن پرستی مجهز باشد و از طرف دیگر هر روز گام تازه‌ای در دانش اندوختن و آشناشدن با فنون و تخصصهای علمی و فنی بردارد. بدیهی است اینها غیر از انجام وظایف اصلی هر پیش آهنگ در راه شعار آماده باش پیش آهنگی یعنی خدمات امدادی و بهداشتی و کمکهای بی دریغ به همنوع است زیرا این وظایف به قدری با مفهوم پیش آهنگی درآمیخته است که نیازی به تذکر ندارد.
مربیان و مسئولان پیش آهنگی کشور نیز با توجه کامل بدین اصول موظفند که در همه این رشته‌ها دختران و پسران پیش آهنگ را به بهترین صورت پرورش دهند و طبعاً از عموم سازمانها و دستگاههای ملی و دولتی بویژه سازمانهای ارتش بهداری شیر و خورشید سرخ بهداریهای آموزشگاهها سازمان دفاع غیر نظامی کشور و تشکیلات مشابه انتظار داریم که سازمان پیش آهنگی ایران را در راه انجام وظائف و مسئولیتهای خود صمیمانه کمک و حمایت کنند.
تندرستی و شادکامی همه پیش‌آهنگان عزیز و پیشرفت روزافزون آنها را از خداوند خواستاریم».
برای استحضار نمایندگان محترم به عرض می‌رسانم که سازمان پیشاهنگی جدید ایران در سال ۱۳۳۲ به فرمان شاهنشاه شروع به کار کرد و در این مدت کوتاه توانسته است تعداد مربیانی را که در آن موقع ۹۱ نفر بودند به ۸۷۶۹نفر افزایش دهد و تعداد ۱۰۴۲۰۱نفر از فرزندان پسر و دختر کشور را با اصول و تعالیم پیشاهنگی آشنا سازد و همانطور که برای توسعه امر پیشاهنگی در روستاهای کشور فعالیت‌هائی را آغاز کرده است و با تشکیل کمیته همکاری پیشاهنگی کوشش کردند که تعداد مربیان پیشاهنگی روستائی از ۲۵نفر به ۲۰۹۱ نفر افزایش یابد و ۳۴۱۴۸ نفر پیشاهنگ در روستاها تربیت شدند در سایه همین فعالیتها و کوشش‌هائی که پیشاهنگی توانست انجام بدهد رئیس پیشاهنگی ایران در دو دوره شش ساله از ۱۹۵۸تا ۱۹۶۶ و از ۱۹۶۶ تا ۱۹۷۲ به عضویت کمیته جهانی پیشاهنگی پذیرفته شده است و همین طور در کمیته تجدیدنظر در تشکیلات جهانی پیشاهنگی انتخاب شده است در سایر قسمتهای دختران و پسران و پیشاهنگان ویژه برای دختران وپسران معلول که همکار عزیزمان آقای مهندس پروشانی مسئول آن کمیته هستند در قسمتهای هوائی و درمانی سازمان پیشاهنگی فعالیت‌هایی کرده و کوشش‌های همه جانبه‌ای آغاز شده است که بنده از تفصیل خودداری می‌کنم تا وقت نمایندگان محترم گرفته نشود ولی در این روز یک وظیفه‌ای بود که حضور نمایندگان محترم باید یادآوری بشود همین طور که رهبر خردمند ما مقرر فرمودند هر کدام از ما در هر مقام و موقعیتی که هستیم باید به این برنامه عالی و تربیتی کمک بکنیم برای اینکه خواهیم توانست بخصوص برای نسل جوان که الان برای تمام دنیا یک موضوعی هستند کمکی کرده باشیم تا قبل از اینکه محیط به وضع دیگری آنها را سوق بدهد با تعالیم و اصول پیشاهنگی افرادی سالم فعال نیکوکار و خدمتگزار بار بیایند بنده از این فرصت استفاده می‌کنم عرض دو مطلب در رده کار نیک باشد که باید در این هفته انجام داده باشیم بعرضتان می‌رسانم، خاطر مبارکتان مستحضر است که سال گذشته وزارت کشور لایحه مربوط به امور اجتماعی و عمران دهات و انتخاب کدخدا را که شورا اول آن را از مجلس گذشته بود پس گرفت با آنکه پیشنهادهای مفیدی از طرف نمایندگان محترم داده شده بود البته این کار لازم بود زیرا بعد انتزاع بنگاه عمران و انضمام آن به وزارت آبادانی و مسکن می‌بایست در مقررات وظایف این بنگاه تجدیدنظری بشود ولی متأسفانه این کار بسیار بسیار لازم به تعویق افتاده است و همه ما واقف هستیم هنوز قریب دو ثلث جمعیت مملکت در روستاها زندگی می‌کنند و تمام فعالیتهای تولیدی در سطح روستاهاست بنابراین اصل مدیریت این جوامع بخصوص که اکثریت اصول انقلاب شاه و ملت برای بهبود و تغییر وضع روستاهاست و باید کوشش کنیم این فعالیتها درست و به طرز صحیحی اداره بشود و به نتیجه برسد و با توجه به همین اهمیت در لایحه برنامه چهارم رقم معینی برای کمک به کار روستاها منظور شده و من با اشاره به این مختصر و با توجه به جناب آقای زاهدی وزیر کشور از اول انقلاب در رأس بانک کشاورزی بودند و بعد هم وزیر کشاورزی بودند و به وضع روستاها و ده و مشکلات روستائیان آشنائی کامل دارند و به ضرورت یک برنامه‌ای که بتواند این فعالیتها را با هم هماهنگ کند و در درجه اول اهمیت است واقف هستند خواهش می‌کنم این موضوع را یادآوری بفرمایند که این کار بشود همه نمایندگان مجلس هم کاملاً علاقه دارند و مطلع هستند و حقیقتاً همکاری می‌کنند. مطلب دوم در مورد ساختن سدهای خاکی یا لااقل سدهای کوچک برای جلوگیری از جاری شدن سیلابها و ذخیره شدن آبهای تحت الارضی است که مملکت ما از قدیم الایا دچار بی آبی و خشک‌سالی بوده و این نهایت اهمیت را دارد که ما بتوانیم برای تأمین آب کوشش و فعالیت کنیم اگر این یکی دو سال اندکی برف و باران بیشتری می‌بینم نباید فراموش کنیم که اقتضای این نقطه از جهان اینطور نیست و هرچقدر هم باشد باز کم است و ما تا آب نداشته باشیم نمی‌توانیم تولید داشته باشیم و نمی‌توانیم فضای سبز بوجود بیاوریم و در نتیجه مملکت سبز و خرمی‌داشته باشیم این کارها نهایت ضرورت را دارد و اگر هر آینه پارسال اقدام کرده بودیم از بارانها سیلابهای سالهای ۴۷ و ۴۸ استفاده می‌کردیم و حالا هم اگر بتوانیم کوشش کیم و با این زمینهای که فراهم است اولا دیگر در بهار آینده باز سیلابهای بهار سبب از بین بردن مزارع و باغات و روستاها نمی‌شود ثانیا این آبها در مناطقی ذخیره می‌شود تا سبب افزایش آب قنات‌ها و چاهها شده بشود این کار هم در کمیسیون برنامه مذاکره شده و متخصصینی در مجلس داریم کار سهل و ساده‌ای است بزرگ نگیرید به هر شهرستان و استانی اگر بنا به استعداد و موقعیتی که دارد یک یا چند تائی بولدوزر و ماشین و وسایل لازم داده شود حتی من یک موقعی به آقای مهندس روحانی وزیر آب و برق گفتم یا اینکه فعالیتهای راهسازی یک قدری کمتر است یک شرکت‌هائی در کشور هستند که ماشین‌آلات دارند می‌توانید از آنها کرایه کنید و می‌توانید در مواقع ضروری به وضع شهرستانها برسید بنده از جناب آقای دکتر یگانه خواهش می‌کنم این مطلب را در خاطر داشته باشند یادآوری بفرمائید و از همین حالا مقرر فرمایند که شروع کنند ما مناطقی داریم که از حیث آب در زحمت هستند آنها رودخانه‌ای ندارند یا به دریا دسترسی ندارند ما زودتر می‌توانیم از آنها شروع کنیم تا به جاهای دیگر برسیم و کار را وسعت بدهیم و این از مواردی است که نهایت ضرورت را دارد هر چه زودتر و سریعتر اقدام شود کار بهتر و مفید انجام خواهد شد بنده از تصدیعی که دادم معذرت می‌خواهم توفیق همه را می‌خواهم و انشاءالله به شعار پیشاهنگی موفق شویم که هر کدام هر روز یک کار نیک انجام بدهیم (احسنت).
رئیس- آقای سعید وزیری بفرما ئید.
سعید وزیری- بنده در جلسه گذشته مجلس اسم نوشته بودم که پیش از دستور صحبتی بکنم که وقت نشد و مزاحم و مصدع همکاران عزیز نشدم قصد داشتم از فرصت مناسبی که با آمدن رئیس جمهور محترم چکسلواکی به ایران بدست آمده و مصادف بود با آذر ماه به خاطرم رسیده بود که جا دارد یک مقایسه تاریخی بکنم و از تاریخ به این مناسبت بهره‌برداری کافی و لازم بعمل بیاورم یعنی یاد ۲۵ سال پیش افتاده بودم در شرایطی که یک دنیای به اصطلاح آن روز موسوم به پشت پرده آهنین بودند و امروز ما در روزگاری قرار گرفته‌ایم که رهبران کشورهای آن روز که بعنوان کشورهای پشت پرده آهنین بودند امروز صحبت از همزیستی مسالمت‌آمیز می‌کنند و در مملکتی مثل ایران مورد پذیرائی قرار می‌گیرند و این مساله اگر از یک طرف مربوط به این است که مبارزه ملتهای داخل پرده به آنها یاد داد که راهی جز انتخاب همزیستی مسالمت‌آمیز و زندگی انسانی و راه و رسم انسانی وجود ندارد یک طرف مسأله هم در مملکت ما مبارزات و مقاومت‌هایی بود که مردم ما تحت رهبری شخص شاهنشاه که واقعاً در اینجا بحق نویسنده مبارز و قدیمی‌ما داود مؤید امینی اسم بردند از ارتش شاهنشاهی که بر اثر این مقاومت‌ها و باز هم در راس تمام اینها در واقع رهبر بزرگ ایران شاهنشاه آریامهر که در همان روزها بذر و نطفه این زندگی افتخارآمیز و سیاست مستقل ملی را در این سرزمین می‌کاشت که امروز به ثمر رسیده است (احسنت- آفرین) در آذر ماه بعد از ۲۵سال ما رئیس یک کشور سوسیالیستی را می‌بریم برای بازدید واحد سهامی‌زراعی آریامهر که مورد تجلیل او قرار می‌گیرد و این باعث افتخار ماست و این نشانه این است که یک ملتی پیشرفت کرده و از تاریخ پند گرفته است درس گرفته است وزنده است و رهبری صحیحی وجود داشته است واقعاً آن مبارزه‌ای که می‌بایست در میدان مبارزه بقا و حیات آموخته باشد فرا گرفته باشد فراگرفته و به کار برده است و یک بار دیگر بنده عرض می‌کنم بدون اینکه حمل بر هیچ گونه تظاهری بشود این را یادآوری می‌کنم که این را مرهون رهبری مدیرانه مرد مدبری به نام محمدرضا شاه پهلوی شاهنشاه آریامهر هستیم (صحیح است) من اسم از واحد سهامی‌زراعی بردم همانطور که واقعاً از آن تجلیل کردم و مورد قدردانی و تعجب رهبر کشور مترقی چلکسلواکی قرار گرفت که میهمان عزیز ما بود و مایه مباهات ما است من می‌خواهم از این فکر بدیعی که در مملکت بوجود آمده و از هم مسلک عزیزمان از همکاران عزیز، از وزارت اصلاحات ارضی، از مسئولان دیگری که انجام می‌دهند بنحوی در اینجا قدردانی بکنم به نظرم بی مناسبت نیست که در حاشیه قدردانی که به مناسبت تشکیل واحدهای سهامی‌زراعی و سایر مظاهر که واقعا برای پیشرفت بزندگی توده‌های مردم این مملکت بعمل آمده است در عین حال اشاره کنم به نطق اخیر نخست وزیر آقای هویدا که گفتند تنها انقلابی فکر کردن کافی نیست و باید انقلابی عمل کرد و من با کمال خوشوقتی و افتخار می‌توانم این مطلب را بگویم که این گفته هم مسلک ما هویدا الان در حزب کاملاً به موقع اجرا درآمده و هم فکری‌های سازنده و انتقادهای سازنده و ابتکاری بخصوص در مورد تهیه آئین نامه‌ها و اساسنامه‌ها برای چاره کمبود گوشت و سایر ارزاقی که بطور ساختگی در مملکت بوجود می‌آید در حزب مطالعاتی انجام می‌گیرد واقعا امیدبخش است بنده شخصا اعتقاد دارم که به بهترین وجهی حل خواهد شد و همین طور که عرض کردم باید از تاریخ بهترین نتیجه را گرفت و نباید گذاشت که وقت به هدر برود البته در کنار پیشرفت‌هایی که حاصل می‌شود پاره‌ای تناقضات هم به چشم می‌خورد که گویا از خوب تقسیم نشدن وظایف است مثلاً همین دیروز دو لایحه در دستور کار مجلس است دو لایحه بسیار مهم، یکی اصلاح موادی چند از قانون مالیات بر درآمد که یکی از فکرهای خوب دولت و وزارت دارائی است و چون در جلسات کمیسیون دارائی دیدم که وزیر دارائی واقعاً با چه صمیمیتی داشت از لایحه دفاع می‌کرد که حکایت از این می‌کند که واقعاً دولت می‌خواهد که درآمد مشروع و صحیحی را وصول بکند که به موقع طرح خواهیم رسید و در آنچه به ماده‌ای برخورد میکنیم که دامپروران را از پرداخت مالیات تا ده سال معاف کرده است و این هم یک فکری است که در زمینه جبران کمبود مواد غذائی که اهم آن در بین مردم گوشت است ولی در کنار این کار یک دفعه مشاهده میکنیم امور دیگری که می‌بایست واقعا این کار را از طریق دیگری دنبال و تعقیب کنند که تنها نگرفتن مالیات کافی است. در توسعه دامداری و ایجاد و احیای مراتع در درجه اول مادر این کارها دامداری است در آن زمینه می‌بینیم توجه کافی نمی‌شود بنده معذرت می‌خواهم بطور خصوصی مثال می‌زنم چون من نماینده آن شهر هستم عرض می‌کنم که چند روز پیش به بنده تلفنی گفتند یک دستگاه دامپزشکی کوچکی را برداشته‌اند بنده از حضور جناب آقای دکتر یگانه استدعا می‌کنم یادداشت بفرمایند به وزارت کشاورزی که خوشبختانه در راسش رفیق خیلی خوب ما که آدم باسوادی چون دکتر وحیدی هست یادآوری بفرمائید که این قبیل کارها را با مطالعه انجام بدهند و در مناطقی که می‌بایست دامداری انجام بگیرد و مملکت احتیاج به آن دارد باید دارای دامپزشکی باشد بایستی مراقبتهای علمی‌و عملی انجام بگیرد و واقعا باید مراتع را احیا کنند تنها معاف کردن از مالیات کافی نیست باز یک لایحه دیگر در دستور امروز مجلس است و آن اجازه تاسیس موسسه تحقیقات برای وزارت منابع طبیعی است که به عقیده بنده از فکرهای بسیار بسیار خوب است و در اغلب رشته‌ها در بسیاری از ممالک مترقی دست به تاسیس چنین موسساتی می‌زنند ولی یکی از منابعی که در اختیار این وزارت منابع طبیعی است همین مراتع است، مراتع ملی شده که دراختیار آنها است بنده واقعا نمی‌دانم اینها در نظر دارند که از این لایحه حسن استفاده بکنند یا نه آیا آنجا هم اگر مطالعه کردند و مراتع را احیا کردند باز اداره دامپزشکی مامرش را از آن منطقه برمی‌دارد چون این کارها با هم ملازمه دارد تهیه گوشت ملازمه دارد با تهیه مرتع، ملازمه دارد با درست کردن مراتع و حمایت دامدار ودامپرور و ملازمه دارد با کمکهای پزشکی و دامپزشکی و سایر کمک‌ها حتی کمکهای اعتباراتی روستائی دوست عزیز من آقای دکتر الموتی خیلی خوب می‌دانند ایشان یکی از پیشقدمان این بحث هستند مسئله توزیع اعتبارات کشاورزی که هیچ معلوم نیست به چه وضعی است و واقعاً هیچ تکلیفش معلوم نیست و الان تکلیفش چگونه انجام می‌گیرد غالبا ما به بانک کشاورزی مراجعه میکنیم می‌گویند کمکهای ما در همان حدودی است که می‌توانیم بکنیم شرکتهای تعاون روستائی ما هم جوان هستند و از آنها نمی‌توان انتظار داشت که نیازمندیهای روستائیان را برطرف کنند بنده استدعا می‌کنم همانطور که از تاریخ بهره برداری میکنیم و اندرز می‌گیریم و امروز در روزگار افتخارآمیزی زندگی میکنیم که در کمال سربلندی می‌توانیم بگوئیم ما همان ملتی هستیم که ۲۵سال پیش در زیر فشار سیاستهای خارجی بودیم و امروز در تحت رهبری شاهنشاه و مقاومت ملت ایران و رشادت ارتش شاهنشاهی و مجموعه این امکانات مساعد منطقه‌ای توانسته‌ایم به این زندگی افتخارآمیز برسیم بهترین استفاده را در تمام زمینه‌ها با همکاری مامورین محترم دولت بعمل بیاوریم بسیار متشکرم (احسنت- احسنت).
- تقدیم یک فقره لایحه به وسیله آقای دکتر یگانه وزیر مشاور
۴- تقدیم یک فقره لایحه به وسیله آقای دکتر یگانه وزیر مشاور
رئیس- وارد دستور می‌شویم آقای یگانه فرمایشی دارید بفرمائید.
دکتر یگانه (وزیر مشاور)- با اجازه مقام معظم ریاست، لایحه‌ای است راجع به الحاق دولت شاهنشاهی به پیمان بین‌المللی منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای که تقدیم مقام ریاست می‌شود.
رئیس- لایحه به کمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.
- تقدیم یک فقره لایحه به وسیله آقای مهندس بدیع معاون وزارت آبادانی و مسکن
۵- تقدیم یک فقره لایحه به وسیله آقای مهندس بدیع معاون وزارت آبادانی و مسکن
رئیس- آقای دکتر بدیع بفرمائید.
مهندس بدیع (معاون وزارت آبادانی)- با اجازه مقام ریاست مجلس بطوری که آقایان نمایندگان محترم استحضار دارند در قانون کمک اراضی برای انجام برنامه‌های شهرسازی و نوسازی مصوب سال۱۳۳۹ نسبت به حالتی که انتقال ملک به دولت به لحاظ توقیف یک متنازع فیه بودن آن و یا به هر جهت دیگر ممکن نباشد تعیین تکلیف نشده است و این امر عملا و در موارد متعدد موجب بروز اشکالات غیرقابل حلی درباره انتقالات بعدی و اعمال حقوقی دیگر راجع به آن شده است لذا برای رفع این نوع مشکلات و به منظور صدور سند مالکیت جدید به نام دولت یا دستگاه تملک کننده پس از ابداع بهای عادله ملک بر طبق مقررات قانون بالا و آئین نامه مربوط به صندوق ثبت، طرح ماده واحده مربوط به الحاق یک تبصره به ماده ۴ قانون بالا تهیه شده که به پیوست تقدیم و استدعای تصویب آن را دارد.
رئیس- لایحه به کمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.
- تصویب صورتجلسه
۶- تصویب صورتجلسه
رئیس- نسبت به صورتجلسه دفعه گذشته نظری نیست؟ (اظهاری نشد) صورتجلسه قبل تصویب می‌شود.
- طرح و تصویب گزارش شور دوم کمیسیون منابع طبیعی راجع به تشکیل موسسه تحقیقات منابع طبیعی و ارسال به مجلس سنا
۷- طرح و تصویب گزارش شور دوم کمیسیون منابع طبیعی راجع به تشکیل موسسه تحقیقات منابع طبیعی و ارسال به مجلس سنا
رئیس- گزارش شور دوم لایحه تشکیل مؤسسه تحقیقات منابع طبیعی مطرح است قرائت می‌شود.
گزارش شور دوم از کمیسیون منابع طبیعی به مجلس شورای ملی
کمیسیون منابع طبیعی در جلسه۴ آذر ماه ۱۳۴۸ با حضور آقای دکتر احمدی معاون پارلمانی وزارت منابع طبیعی لایحه شماره ۷۱۲۲-۲۹ /۳ /۱۳۴۸ دولت راجع به تشکیل مؤسسه تحقیقات منابع طبیعی را که گزارش شور اول آن به شماره ۱۰۰۸ چاپ گردیده بود با توجه به پیشنهادهای واصله برای شور دوم مورد رسیدگی قرار داد و با اصلاحاتی بشرح زیر تصویب کرد.
اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
ماده ۱- به وزارت منابع طبیعی اجازه داده می‌شود به منظور تحقیق و مطالعه و تمرکز کلیه تحقیقات مربوط به آن قسمت از منابع طبیعی کشور که طبق قانون بعهده وزارت منابع طبیعی محول گردیده مؤسسه‌ای به نام (مؤسسه تحقیقات منابع طبیعی) وابسته به وزارت منابع طبیعی که در این قانون مؤسسه نامیده می‌شود تشکیل دهد.
ماده ۲- مؤسسه دارای شخصیت حقوقی و استقلال مالی است.
ماده ۳- مؤسسه دارای شورا و یک رئیس میباشد به موجب اساسنامه‌ای اداره خواهد شد که به تصویب کمیسیونهای منابع طبیعی- استخدام- دارائی مجلسین می‌رسد و هرگونه تغییر و اصلاح اساسنامه نیز با تصویب کمیسیونهای مذکور خواهد بود.
ماده ۴- اعتبارات مؤسسه شامل کمک مصوب در بودجه کل کشور و سایر درآمدهائی است که از طریق انجام خدمات فنی و تحقیقات به دست می‌آید.
- تبصره ۱- کمک دولت به مؤسسه همه ساله در بودجه کل کشور بعنوان کمک در ردیف جداگانه منظور خواهد شد. وزارت دارائی مکلف است کمک مزبور را به اقساط چهار گانه در ابتدای هر فصل در اختیار مؤسسه بگذارد.
مؤسسه مجاز است صرفه جوئی‌های هر سال را در سال بعد منحصرا به مصرف امور مربوط به بررسیهای منابع طبیعی برساند.
- تبصره ۲- بودجه تفصیلی مؤسسه در حدود کمک منظور در بودجه کل کشور و سایر درآمدهائی که برای مؤسسه پیش بینی می‌شود تنظیم و پس از تصویب شورای مؤسسه به مورد اجرا گذارده خواهد شد.
ماده ۵- مؤسسه می‌تواند برای انجام تحقیقات مربوط به وظایف خود با دانشگاهها و سازمانها و موسسات داخلی و خارجی در تماس بوده و تبادل اطلاعات نماید و در صورتی که از طرف موسسات فوقالذکر متعهد به انجام تحقیقاتی گردد و یا بالعکس انجام تحقیقاتی را به موسسات مذکور واگذار نماید هزینه‌های مربوط را با تصویب شورای مؤسسه دریافت و یا از بودجه خود پرداخت نماید.
ماده ۶- مؤسسه می‌تواند برای انجام بررسیهای علمی‌مورد نیاز از کارشناسان داخلی وخارجی با تصویب شورا دعوت کرده و هزینه‌های مربوط را پرداخت کند.
ماده ۷- رئیس مؤسسه می‌تواند معاملات تا مبلغ پانصدهزار ریال را در هر مورد راسا و تا دو میلیون ریال با تصویب شورای مؤسسه بدون رعایت آئین‌نامه معاملات دولتی انجام دهد.
مخبر کمیسیون منابع طبیعی- امامی رضوی.
گزارش شور دوم از کمیسیون به مجلس شورای ملی
کمیسیون دارائی در جلسه ۹ آذر ماه ۱۳۴۸ با حضور آقای دکتر احمدی معاون وزارت منابع طبیعی لایحه دولت راجع به تشکیل مؤسسه تحقیقات منابع طبیعی را برای شود دوم مورد رسیدگی قرار داد و گزارش کمیسیون منابع طبیعی را در این مورد تائید و تصویب کرد.
اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون دارائی- دانشمند.
گزارش شور دوم از کمیسیون امور استخدام و سازمانهای اداری به مجلس شورای ملی
کمیسیون امور استخدام و سازمانهای اداری در جلسه۱۳ آذر ماه ۱۳۴۸ با حضور آقای دکتر احمدی معاون پارلمانی وزارت منابع طبیعی لایحه دولت راجع به تشکیل مؤسسه تحقیقات منابع طبیعی را برای شور دوم مورد رسیدگی قرار داد و گزارش کمیسیون منابع طبیعی را در این مورد تائید و تصویب کرد.
اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون امور استخدام و سازمانهای اداری دیهیم.
گزارش شور دوم از کمیسیون امور خارجه به مجلس شورای ملی
کمیسیون امور خارجه در جلسه ۱۳ آذر ماه ۱۳۴۸ با حضور آقای دکتر احمدی معاون وزارت منابع طبیعی لایحه دولت راجع به تشکیل مؤسسه تحقیقات منابع طبیعی را برای شور دوم مورد رسیدگی قرار داد و گزارش کمیسیون منابع طبیعی را در این مورد تائید و تصویب کرد.
اینک گزارش آنرا به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون امور خارجه- فتح الله مافی.
رئیس- ماده اول مطرح است قرائت می‌شود.
ماده ۱- به وزارت منابع طبیعی اجازه داده می‌شود به منظور تحقیق و مطالعه و تمرکز کلیه تحقیقات مربوط به آن قسمت از منابع طبیعی کشور که طبق قانون بعهده وزارت
منابع طبیعی محول گردیده مؤسسه‌ای به نام (مؤسسه تحقیقات منابع طبیعی) وابسته به وزارت منابع طبیعی که در این قانون مؤسسه نامیده می‌شود تشکیل دهد.
رئیس- در ماده اول نظری نیست؟(اظهاری نشد) به ماده اول رای می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۲ قرائت می‌شود.
ماده ۲- مؤسسه دارای شخصیت حقوقی و استقلال مالی است.
رئیس- در ماده ۲ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده ۲ رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۳ قرائت می‌شود.
ماده ۳- مؤسسه دارای شورا و یک رئیس میباشد و به موجب اساسنامه‌ای اداره خواهد شد که به تصویب کمیسیونهای منابع طبیعی- استخدام- دارائی مجلسین می‌رسد و هر گونه تغییر و اصلاح اساسنامه نیز با تصویب کمیسیونهای مذکور خواهد بود.
رئیس- نسبت به ماده ۳ نظری نیست؟(اظهاری نشد) به ماده ۳ رای می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۴ قرائت می‌شود.
ماده ۴ - اعتبارات مؤسسه شامل کمک مصوب در بودجه کل کشور و سایر درآمدهائی است که از طریق انجام خدمات فنی وتحقیقات بدست می‌آید.
- تبصره ۱ - کمک دولت به مؤسسه همه ساله در بودجه کل کشور بعنوان کمک در ردیف جداگانه منظور خواهد شد. وزارت دارائی مکلف است کمک مزبور را با اقساط چهار گانه در ابتدای هر فصل در اختیار مؤسسه بگذارد.
مؤسسه مجاز است صرفه‌جوئی‌های هر سال را در سال بعد منحصرا به مصرف امور مربوط به بررسیهای منابع طبیعی برساند.
- تبصره ۲- بودجه تفصیلی مؤسسه در حدود کمک منظور در بودجه کل کشور و سایر درآمدهائی که برای مؤسسه پیش بینی می‌شود تنظیم و پس از تصویب شورای مؤسسه به مورد اجرا گذارده خواهد شد.
رئیس- نسبت به ماده۴ نظری نیست؟(اظهاری نشد) به ماده ۴ رای می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۵ قرائت می‌شود.
ماده ۵- مؤسسه می‌تواند برای انجام تحقیقات مربوط به وظایف خود با دانشگاهها و سازمانها و موسسات داخلی و خارجی در تماس بوده و تبادل اطلاعات نماید و در صورتی که از طرف مؤسسات فوقالذکر متعهد به انجام تحقیقاتی گردد و یا بالعکس انجام تحقیقاتی را به مؤسسات مذکور واگذار نماید هزینه‌های مربوط را با تصویب شورای مؤسسه دریافت و یا از بودجه خود پرداخت نماید.
رئیس- نسبت به ماده۵ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده ۵ رای می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۶ قرائت می‌شود.
ماده ۶- مؤسسه می‌تواند برای انجام بررسیهای علمی مورد نیاز از کارشناسان داخلی و خارجی با تصویب شورا دعوت کرده و هزینه‌های مربوط را پرداخت کند.
رئیس- نسبت به ماده۶ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده ۶ رای می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۷ قرائت می‌شود.
ماده ۷- رئیس مؤسسه می‌تواند معاملات تا مبلغ پانصد هزار ریال را در هر مورد راسا و تا دو میلیون ریال با تصویب شورای مؤسسه بدون رعایت آئین‌نامه معاملات دولتی انجام دهد.
رئیس- نسبت به ماده ۷ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده ۷ رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. در کلیات آخر لایحه نظری نیست؟ آقای دکتر عاملی بفرمائید.
دکتر عاملی- جناب آقای رئیس همکاران ارجمند، لایحه‌ای را که مواد آن به تصویب اکثریت محترم رسید و شاید تا چند دقیقه دیگر رای موافق خودشان را اعلام بفرمایند دارای مشخصاتی است که فقط من باب تذکر به عرض همکاران محترم می‌رسانم از این جهت این تذکر داده می‌شود که قبلاً از طرف دولت حزبی شما مطالبی عنوان شده است و بعد به موجب لوایحی که به مجلس تقدیم کرده‌اید قدمهائی درست برخلاف اصولی که قبلاً اعلام فرموده‌اید برداشته‌اید (صحیح است) این تذکر از این جهت داده می‌شود برای اینکه بروید به واقعیت حزب خودتان توجه و عنایت بفرمائید (آفرین) شما در برنامه دولت خودتان نظام برنامه‌ای را اعلام کردید مدعی شدید که دولت شما براساس نظام برنامه‌ای عمل می‌کند اولین مشخصه نظام برنامه‌ای این است که بودجه برنامه‌ای خواهد بود (صحیح است) و بودجه در چهارچوب مقررات و نظامات و ضوابط برنامه تعیین، تنظیم، تصویب و اجرا می‌شود ولی به تدریج با هر لایحه خودتان مجوز جدیدی برای بودجه‌های گلوبال از مجلس گرفتید حالا هم باز یک مؤسسه جدید بوجود می‌آورید و از مجلس مجوزی می‌گیرید که به این مؤسسه بودجه گلوبال بدهید که هیچ نوع ارتباطی به نظام برنامه‌ای نداشته یعنی یک مشت پول را یک جا در اختیارش بگذارید که هر جور دلش خواست خرج کند (صحیح است) این شاید در اولین قرونی که دنیا سیستم بودجه‌ای را قبول کرده بود چنین مصوباتی از قوه‌های قانونگذاری می‌گذشت که مؤسساتی بیاورید مطلقاً یک مشت پول در اختیارش بگذارید که هر جور دلش خواست و با هر شکلی که خواست به مصرف برساند ولی شما متأسفانه در هنگامی‌این بدعت را می‌گذارید که مدعی داشتن نظام برنامه‌ای هستید البته قانون محاسبات عمومی ایرادات بسیار دارد که کراراً توضیح داده شده است به آئین‌نامه معاملات دولتی ایرادات بسیار وارد است که آن هم کراراً عنوان شده است به موجب قانون بودجه دو سال پیش قرار بر این بود که دولت قانون محاسبات جدید و آئین‌نامه معاملاتی جدید تدوین بکند، دولت به وظیفه خودش عمل کرد و لایحه را تدوین کرد و به مجلس تقدیم کرد ولی اکثریت شما از بررسی این لایحه تاکنون سرباز زده و این لایحه تاکنون در کمیسیونها مدفون مانده ما هنوز نمی‌دانیم حزب شما معتقد به چه نظم محاسباتی و چه نظم مالی است ولی دائما لوایحی به مجلس تقدیم می‌کنید و مؤسسات را از شمول آئین‌نامه معاملات دولتی و از شمول قانون محاسبات عمومی‌و بالنتیجه از نظارت قوه مقننه مستثنی می‌کنید ای یک خصوصیتی است که این لایحه دارد، خصوصیت دیگری که در این لایحه بطور مشهود آشکار است این است که قاعدتاً ما باید در این دوره از دوباره کاری و چند باره کاری خودداری کنیم ولی شما دائما فعالیتهای واحد و یگانه‌ای را به وجود می‌آورید، وزارت کشاورزی را اینقدر تقسیم کردید که تکلیف یک بز و یک گوسفند راسی مؤسسه باید تعیین بکند (صحیح است) و اتفاقاً اینقدر در این راه به اصطلاح نمکش را زیاد کرده‌اید که حتی جناب آقای سعید وزیری هم چند دقیقه پیش عنوان فرمودند (سعید وزیری- بنده آدم بی‌نمکی هستم؟) واقع بین هستید، حالا هم در مورد تحقیقات، تحقیقات یک کار جدیدی است که در مملکت ما شروع می‌شود و کار بسیار مهمی‌است و اتفاقاً تحقیقات از اموریست که هر چه بیشتر متمرکز باشد بهتر است، شاید در مورد امور اجرائی بگوئید که باید به بخشها و شهرستانها و استانها اختیار داد و حرف هم تاحدی صحیح است ولی تحقیقات امریست که باید متمرکز باشد، ما هنوز سازمانهایمان در این مورد ابتدائی است پرسنلش تازه باید تربیت بشود و تازه تازه برای این کار روشهائی بوجود بیاوریم و نباید مؤسسات تحقیقاتی را بیش از هر مؤسسه دیگری در راه متفرق کردنش کوشش کنیم، به موجب قوانینی که تاکنون بوسیله حزب شما گذاشته الان یک مؤسسه تحقیقاتی خاص بوجود آوردید برای منابع طبیعی در صورتی که در قانون وظایف کشوری صراحتاً تحقیقات مربوط به امور کشاورزی را وظیفه وزارت کشاورزی دانسته و اصلاً در موقعی که آن لایحه مطرح شد بعد از تقسیماتی که بوجود آمد و بعد از پیدا شدن چند وزارتخانه از شکم وزارتخانه سابق چه ضرورتی دارد که آن وزارتخانه به شکل فعلی باقی بماند شما دلیلی که ارائه دادید اینست که این وزارتخانه بعد از این وظایف تحقیقاتی و آموزشی را بعهده می‌گیرد ولی امروز شما لایحه‌ای را تصویب خواهید فرمود که این وظیفه را برای وزارت کشاورزی شناخته و برای انجام این وظیفه با اینکه این اختیار را وزارت کشاورزی دارد یک مؤسسه دیگری باید انجام بدهد و بعد شما وزارت علوم را دارید که به موجب بند «چ» از ماده یک ایجاد و تأسیس و توسعه مراکز تحقیقاتی علمی مورد نیاز جزو وظایف آن وزارتخانه قرار دارد، یعنی وزارت علوم را برای این کار دارید وزارت کشاورزی را هم برای این کار دارید آنوقت یک مؤسسه‌ای را بطور خارق‌العاده ایجاد می‌کنید باید بدعت‌های مالی مضر و عجیب که باز وظیفه تحقیقاتی را بعهده بگیرد اینها چند باره کاریست نه دوباره کاریست فردا که در این موسسات در مورد تقسیم کارهائی که باید بکنید و در طرز نظارتی که بر یکدیگر باید بکنند اختلافاتی پیش خواهد آمد و امیدوارم تا آن روز اشخاص واقع بینی مثل جناب آقای سعید وزیری باقی بمانند و یا نظر واقع بینانه اشاره‌ای بکنند، بنابراین به لایحه‌ای که به آن رأی خواهید داد توجه داشته باشید و اگر صلاح دانستید که چنین رویه‌هایی را بعنوان رویه حزبی خودتان تسجیل بکنید به لایحه رأی موافق بدهید (آفرین- احسنت).
رئیس- خانم تربیت تشریف بیاورید.
خانم تربیت- با اجازه مقام ریاست محترم، بنده خیلی خوشوقتم درباره اظهارنظر در مورد این لایحه که هر دوی ما با هم وقت گرفته بودیم ریاست محترم اول به نماینده محترم اقلیت اجازه فرمودند که ایشان قبلاً صحبت بفرمایند. باز بنده خیلی خوشوقتم که ایشان لزوم این مؤسسه تحقیقی را تصدیق فرمودند و فرمودند که امروز در همه جای دنیا تحقیقات در ردیف اول قرار دارد و ما هم محتاج هستیم در تمام کارها جنبه تحقیقاتی را بیشتر اهمیت بدهیم پس در اینجا نظر ما به یکی است و از هم جدا نیست حالا نظر ایشان براین بود که در وزارت کشاورزی هم یک تحقیقاتی در موارد مختلف بوده است چه بهتر که به وسیله این لایحه تمام آن تحقیقات در یک جائی که جای واقعی آنست یعنی وزارت منابع طبیعی متمرکز خواهد شد، بنده هم قبل از اینکه به عقاید آقای دکتر گوش بکنم خودم هم می‌خواستم همین مطلب را گوشزد بکنم و اظهار خوشوقتی کنم که یک چنین مؤسسه‌ای مادامی که در یکی از وزاتخانه‌ها دائر می‌شود باید سعی کنیم در تمام این موارد بخصوص تحقیقاتی که بعمل خواهد آمد در این مؤسسه جمع شود البته ما همه متفق‌القول هستیم که باید کارها تمرکز پیدا کند و موجب خرج‌های زیادی در جاهای مختلف نشود و چه بهتر که تمام اینها در یک جا جمع بشود ومخصوصا محققینی که در تمام علوم خبره هستند در یکجا جمع بشوند حالا بدبختانه بنده می‌توانم این اقرار را بکنم که چون در وزارتخانه‌های مختلف پس از تقسیم وزارت کشاورزی به سه یا چهار وزارتخانه این تحقیقات انجام می‌شود ولی در جاهای مختلف و این افرادی که در این قسمتها تخصص دارند و خبره هستند در یکجا جمع نمی‌شوند حالا به این ترتیب بنده فکر می‌کنم دولت حزبی ما که در همه جا واقع بین است مسلماً دستور اکید و صریحی خواهد داد که این قسمتهای تحقیقاتی این مؤسسه تحقیقاتی روز به روز توسعه پیدا کند و از این نقطه نظر بدیهی است که بودجه هم لازم دارند و این بودجه‌ها که در جاهای دیگر متمرکز شده همه را در یک جا متمرکز کنند تا مخارج زیادی به دولت تحمیل نشود و یک مؤسسه ایجاد بشود که واقعا از هر حیث شبیه موسسات تحقیقاتی درجه اول دنیا باشد، بنده در این مخالفتی نمی‌بینم که وزارت کشاورزی هم مشغول کارهای خود باشد چون اینها با هم تماس دارند، دولت یکی است، وزارتخانه‌ها هم که با هم تماس دارند و هرچه که در امر تحقیقات مطلبی لازم دارند می‌توانند به آنجا مراجعه بکنند و درباره هر قسمتی که لازم باشد احتیاجات خودشان را از آن مؤسسه رفع بکنند به این جهت بنده می‌بینم این یکی از لوایح بسیار سودمندی است که دولت حزبی ما تقدیم مجلس کرده و با تقدیم آن یک قدم بسیار بزرگی برداشته است (احسنت).
رئیس- نظر دیگری در کلیات آخر لایحه نیست؟ (اظهاری نشد) به لایحه و کلیات آخر آن رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. لایحه برای تصویب به مجلس سنا فرستاده می‌شود.
- طرح و تصویب گزارش شور دوم کمیسیون آموزش و پرورش راجع به آموزش و پرورش منطقه‌ای و ارسال به مجلس سنا
۸- طرح و تصویب گزارش شور دوم کمیسیون آموزش و پرورش راجع به آموزش و پرورش منطقه‌ای و ارسال به مجلس سنا
رئیس- گزارش شور دوم لایحه راجع به آموزش و پرورش منطقه‌ای مطرح است قرائت می‌شود.
گزارش شور دوم از کمیسیون آموزش و پرورش به مجلس شورای ملی
کمیسیون آموزش و پرورش با حضور آقای دکتر بطحائی معاون وزارت آموزش و پرورش لایحه شماره ۱۵۳۹۰-۱۹ /۴ /۱۳۴۸ دولت راجع به آموزش و پرورش منطقه‌ای را که گزارش شور اول آن به شماره ۹۸۷ چاپ شده است مورد رسیدگی قرار داد و با توجه به پیشنهادهای واصله اصلاحاتی در آن بعمل آورد و بشرح زیر به تصویب رسانید
اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
ماده ۱- از تاریخ تصویب این قانون امور مالی و اداری آموزش و پرورش کشور طبق شرایط و مقررات این قانون از طریق تشکیل شوراهای آموزش و پرورش منطقه‌ای به مردم واگذار می‌شود.
وزارت آموزش و پرورش مکلف است در هر منطقه‌ای که مقدمات و امکانات اجرای این قانون فراهم گردد شورای آموزش و پرورش آن منطقه را تشکیل دهد.
- تبصره- حدود هر منطقه تابع قانون تقسیمات کشوری است و تا زمانی که در هر منطقه مقدمات اجرای این قانون فراهم نشده باشد امور آن منطقه از طریق شورای آموزش و پرورش شهرستان مرکز استان یا فرمانداری کل مربوط انجام می‌شود.
ماده ۲- ترکیب شوراهای آموزش و پرورش منطقه و تعداد اعضای آنها طبق آئین نامه‌ای خواهد بود که به تصویب کمیسیونهای آموزش وپرورش و استخدام مجلسین رسیده باشد.
ماده ۳- وظایف و اختیارات شوراهای آموزش و پرورش به شرح زیر است:
- الف- تصویب برنامه‌های سالانه توسعه و ازدیاد مدارس منطقه در سطوح مختلف و توسعه مراکز ورزشی و کتابخانه‌های مدارس و سایر فعالیتهای آموزشی طبق احتیاجات محلی براساس ضوابط و خط مشی‌های کلی کشور.
- ب- تصویب و اصلاح بودجه منطقه که از طرف مسئول آموزش و پرورش منطقه با استفاده از اعتبارات دولتی و تجهیز منابع محلی پیشنهاد می‌شود رعایت اعتبارات فصول بودجه دولتی الزامی‌است و شورا می‌تواند به پیشنهاد مسئول آموزش و پرورش منطقه حداکثر تا ۱۰ درصد از اعتبارات هر یک از فصول را کسر و به فصول دیگر اضافه نماید.
- ج- تعیین سهمیه بودجه شهرستانهائی که شورای آموزش و پرورش منطقه‌ای تشکیل نشده است.
- د- وظایفی که شورای عالی آموزش و پرورش به منظور نیل به هدفهای این قانون به موجب اختیارات قانونی خود به این شوراها محول می‌کند.
ماده ۴ - درهر منطقه‌ای که مقررات این قانون اجرا می‌شود اعتبارات آن منطقه بطور مجزی بعنوان کمک در بودجه کل کشور منظور و از طرف وزارت آموزش و پرورش به منطقه ابلاغ می‌شود.
- تبصره- کمکهای منظور در این ماده در آغاز هر سه ماه از طرف خزانه داری کل در اختیار اداره آموزش و پرورش محل گذارده می‌شود که طبق مصوبات شورای آموزش و پرورش منطقه به مصرف برسانند.
ماده ۵- شورای آموزش و پرورش منطقه می‌تواند در موقع تصویب بودجه یا اصلاح بودجه با توجه به مقتضیات محلی در هر یک از شهرستانها علاوه بر حقوق و مزایایی که طبق مقررات قانون استخدام کشوری به آموزگاران و دبیران تعلق می‌گیرد از محل عواید خود مزایای محلی برای آنان منظور کند یا کمکهای دیگری برای رفاه حال آنان از طریق تأمین مسکن و نظایر آن بنماید همچنین می‌تواند استخدام‌های محلی طبق آئین نامه استخدامی بعمل آورد.
- تبصره- کسور بازنشستگی و مطالبات و حق بیمه و سایر حقوق دولت کماکان طبق قوانین و مقررات جاری از طریق ادارات دارائی محل به صندوق‌های مربوط واریز خواهد شد.
ماده ۶ - عوایدی که بنا به پیشنهاد شورای آموزش و پرورش تصویب انجمن شهر یا قائم مقام آن از طریق تجهیز منابع محلی حاصل می‌شود در حساب مخصوص شورای آموزش و پرورش منظور و طبق بودجه مصوب به مصرف خواهد رسید.
ماده ۷- آئین‌نامه‌های اجرائی این قانون از قبیل آئین‌نامه شورای آموزش و پرورش منطقه و آئین‌نامه‌های امور مالی و استخدامی‌با تصویب هیئت دولت قابل اجرا خواهد بود.
ماده ۸- انحلال هر یک از شوراهای آموزش و پرورش منطقه‌ای به پیشنهاد وزارت آموزش و پرورش و تصویب هیئت وزیران عملی خواهد شد.
مخبر کمیسیون آموزش و پرورش- موسوی ماکوئی.
گزارش شور دوم از کمیسیون امور استخدام به مجلس شورای ملی
کمیسیون امور استخدام و سازمانهای اداری در جلسه ۳ /۹ /۱۳۴۸ با حضور آقای دکتر بطحائی معاون وزارت آموزش و پرورش منطقه‌ای را برای شور دوم مورد رسیدگی قرار داد و مصوبه کمیسیون آموزش و پرورش را تائید و تصویب کرد.
اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون امور استخدام و سازمانهای اداری- دیهیم.
گزارش شور دوم از کمیسیون دارائی به مجلس شورای ملی
کمیسیون دارائی در جلسه ۴ /۹ /۱۳۴۸ با حضور نماینده دولت لایحه آموزش و پرورش منطقه‌ای را برای شور دوم مورد رسیدگی قرار داد و مصوبه کمیسیون آموزش و پرورش را تائید و تصویب کرد.
اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون دارائی- دانشمند.
رئیس- ماده اول مطرح است قرائت می‌شود.
ماده ۱- از تاریخ تصویب این قانون امور مالی و اداری آموزش و پرورش کشور طبق شرایط و مقررات این قانون از طریق تشکیل شوراهای آموزش و پرورش منطقه‌ای به مردم واگذار می‌شود. وزارت آموزش و پرورش مکلف است در هر منطقه‌ای که مقدمات و امکانات اجرای این قانون فراهم گردد شورای آموزش و پرورش آن منطقه را تشکیل دهد.
- تبصره- حدود هر منطقه تابع قانون تقسیمات کشوری است و تا زمانی که در هر منطقه مقدمات اجرای این قانون فراهم نشده باشد امور آن منطقه از طریق شورای آموزش و پرورش شهرستان مرکز استان یا فرمانداری کل مربوط انجام می‌شود.
رئیس- آقای دکتر سعید حکمت بفرمائید.
دکتر سعید حکمت- ریاست محترم و همکاران ارجمند، در لایحه تقدیمی‌وزارت آموزش و پرورش نکاتی جلب نظر می‌نماید که لازم می‌دانم نظریاتم را به عرض نمایندگان محترم مجلس و مسئولین مربوط برسانم تا شاید مورد عنایت قرارگرفته و در صورت تائید تصویب فرمایند:
با توجه به سوابق فرهنگی و آموزشی و اطلاعات و تجربیاتی که در امر آموزش و پرورش به دست آورده‌ام امیدوارم عرایض و مطالبم مثمر ثمر بوده و بتواند تا حدودی در لایحه پیشنهادی دولت مفید واقع گردد.
بدواً لازم می‌دانم به عرض برسانم آنچه به خاطر دارم ملی نمودن فرهنگ و تعلیمات ابتدائی در سال ۱۳۰۴ ضمن قانون پیش بینی و تصویب شده و به انجمنهای شهرستانها واگذار گردیده است و اگر در این مدت چهل و چند سال به مرحله عمل نرسیده مطلبی است که از بحث امروز ما خارج است. حال که دولت اقدام به تقدیم چنین لایحه‌ای نموده است عملش کاملاً بجا و به موقع و مورد تائید همه نمایندگان بوده و میباشد و حتی معتقدیم که در تقدیم چنین لایحه ضروری تاخیری هم روی داده است چون با توجه به انقلاب مفید که تحت رهبری شاهنشاه آریامهر هدایت و رهبری میگردد این لایحه یکی از اساسی‌ترین لوایح ضروری است و طبق فرمایشات شاهنشاه که فرموده‌اند «هیچ کدام از برنامه‌های مملکتی به ثمر نخواهد رسید مگر اینکه تمام افراد این مملکت باسواد گردند» برای این منظور لایحه تقدیمی‌دولت موثرترین طریقه بوده و راه دیگری نیز به نظر نمی‌رسد ولی آنچنان لایحه‌ای بایستی تقدیم و به تصویب برسد که تمام اطراف و جوانب کار منظور گردیده و رفع تمام نیازمندیها را بکند که در آینده نزدیک باز مجدداً احتیاج به طرحها و لوایح اصلاحی نگردیده و مسئولین آموزش و پرورش نیز با اطمینان خاطر بتوانند وظایف خطیر خود را در چهارچوب همین لایحه و به نحو احسن انجام دهند.
این لایحه قانون آموزش و پرورش منطقه‌ای که از هشت ماده و سه تبصره و سه بند تشکیل و تقدیم گردیده است و امروز مورد شور نمایندگان محترم میباشد اگر با دقت کامل مورد مطالعه قرار گرفته و پیشنهادات رسیده را بررسی و لایحه تقدیمی‌را تکمیل نمائیم بهتر خواهند توانست با استفاده از قدرت و نیروی انسانی اصلاحات لازم و ضروری آموزش و پرورش را در سطح کشور انجام داده و منویات شاهانه را در امر آموزش و پرورش به موقع اجرا بگذارد.
پس از ذکر این مقدمه بدواً بایستی هدف اصیل انقلاب را در امر آموزش و پرورش مورد توجه قرار داده و ببینیم هدف از این انقلاب چه بوده و آیا این لایحه جوابگوی نیازمندیهای آن هدف میباشد یا نه؟ و بدین منظور باید دید آیا وزارت آموزش و پرورش آمار و تحقیقاتی برای احتیاجات آموزش و پرورش و نیازمندیهای اجتماع ایرانی بعمل آورده است و نتیجه مطالعاتشان چه بوده مثلا:
- چه نوع تعلیم و تربیت و چه نوع افراد و متخصصین و با چه مدارج علمی مورد نیاز اجتماع است؟
- از فارغ‌التحصیلان دبستانی و دبیرستانی و دانشگاهی چه انتظاراتی دارند و به چه نحوی از آنان استفاده خواهند نمود؟
- پایه تحصیلات آنان با احتیاجات اجتماع ایران تطبیق می‌کند یا نه؟
- مفاد لایحه تقدیمی‌بر پایه این بررسی‌ها و نیازمندیها تنظیم گردیده است یا نه؟
- امر آموزش و پرورش کودکان و نوجوانان روستانشین امروز را که افراد موثر اجتماع فردا خواهند بود توسط چه کسانی و با چه تخصصی انجام خواهند داد؟
- آیا مسئولین امر آموزش و پرورش و افرادی که در این لایحه منظور نظر می‌باشند قدرت علمی، فکری و عملی این مسئولیت‌ها را دارند یا نه؟
- صلاحیت علمی‌و اخلاقی افرادی که بایستی این برنامه را در سطح مملکتی پیاده نمایند چگونه تعیین و پیش بینی می‌شود؟
با توجه به اینکه برنامه اصیل آموزش و پرورش عمومی که شاه بیت انقلاب سفید ایران بوده و مورد تائید قاطبه ملت ایران است اگر توسط افراد کاملا عالم و وارد و صالح اجرا نشود و وزارت آموزش و پرورش تنها اکتفا به تهیه و تنظیم بودجه مالی و اقتصادی نماید افراد منتخب و یا منتصب هر قدر هم کمال حسن نیت و علاقمندی داشته باشند اگر در طرز تعلیم و تربیت و آموزش جوانان که خود امروزه فن بسیار ذیقیمتی است برخوردار نباشند نخواهند توانست به هدف واقعی انسان سازی نایل آمده و برای اجتماع فردا مردان مفید و موثر و عالم تربیت نمایند یقینا به این نکته اساسی توجه دارند امروزه برای تربیت دانش آموز و دانشجو آزمایشهای هوش، استعداد، قریحه تعیین قدرت درک و نظایر اینها توسط متخصصین بعمل آمده و با توجه به این آزمایشات قدرت و توانائی ادامه تحصیلات حرفه‌ای، علمی، فنی، تخصصی و ذوقی و بالاخره دانشگاهی ارزیابی میگردد با توجه به این اصول کلی آزمایش بهره هوش دانش‌آموزان و تعیین استعداد آنان بایستی از اساسی‌ترین هدفهای برنامه انقلاب آموزشی قرار گیرد و این مطالب و مسائل تخصصی بایستی توسط افراد بصیر و عالم و متخصص پی‌ریزی گردد.
لیکن برای حل این اشکالات فقط در ماده ۲ لایحه تقدیمی اشاره به آئین‌نامه‌هائی که بعدا تدوین خواهد شد نموده‌اند.
آیا تنها آئین نامه خواهد توانست جانشین متخصصین مورد نیاز و پرسنل فنی گردد؟
مطلب دیگری که بایستی مورد توجه قرار بگیرد تجدیدنظر اساسی در سیستم اداری وزارت آموزش و پرورش است و لازم است انقلاب آموزشی توام با انقلاب اداری در این وزارتخانه انجام گیرد. برای تائید این قسمت از عرایضم توجه همکاران محترم را به بودجه اختصاصی تعلیمات ابتدائی سال ۱۳۴۸ جلب می‌نمایم. یک میلیارد و دویست میلیون تومان برای این منظور تصویب فرمودید و طبق آمار اداره مطالعات برنامه آموزش وزارت آموزش و پرورش تنها۵۳% اطفال توانستند به مدارس راه یابند و در حدود ۴۷ درصد پشت درب مدارس و به انتظار کسب معلومات باقی ماندند.
منظور این است اگر با همین ترتیب و بدون تجدیدنظر در سیستم اداری فقط بخواهند مسئولیت آموزش و پرورش را به انجمنهای شهرستان و استانها محول نمایند برای تامین وسایل آموزشی بقیه اطفال یعنی همان ۴۷ درصد محروم باز در حدود همان یک میلیارد و دویست میلیون تومان اضافه بودجه لازم خواهند داشت تا بتوانند وسایل تحصیل محرومین را فراهم سازند در اینجاست که باید به مطالب اساسی دیگری نیز توجه نمود:
- ۱- آیا چنین بودجه‌ای موجود است یا نه؟
- ۲- به فرض تأمین چنین بودجه‌ای نحوه استفاده صحیح آنرا فراهم نموده‌اید؟ درسیستم فعلی و با توجه به اینکه اغلب کلاسها هنوز هم در شهرستانها دو یا سه وقته می‌باشند و محصلین روزانه سه یا چهار ساعت بیشتر در سر کلاس درس نیستند و بقیه اوقات آنان در خیابانها کوچه و پس کوچه‌ها و یا سینماها به بطالت می‌گذرد چه فکری کرده‌اید؟
آیا ساعت تدریس آموزگاران و دبیران به طور صحیح و مرتب تنظیم گردیده است؟ مثلا هر دبیری چند ساعت تدریس می‌کند و چقدر حقوق می‌گیرد چون تمام این مطالب مشکلاتی است که اگر توجه کاملی به نیروی انسانی و قدرت مالی مبذول گردد و از حداکثر مقدورات استفاده شود امکان توفیق در رفع آنها بیشتر خواهد بود.
آیا بهتر نبود به عوض تقدیم لایحه فعلی وزارت آموزش و پرورش به تقدیم لوایح (مؤسسات تربیت معلم منطقه‌ای) می‌پرداخت چون با استفاده از امکانات اقتصادی مناطق مختلف کشور بهتر می‌توانست این معضلات را برطرف نماید.
باری علاوه بر مسائل آموزشی مطلب مهم دیگری که می‌بایستی مورد توجه قرار می‌گرفت مسئله پرورش افکار و عقاید نوجوانان است و این امر خطیر چنانچه به مفهوم جمله (وزارت آموزش و پرورش) ترجمه نمائیم از وظایف اصلی این وزارتخانه میباشد که در این لایحه نیز توجهی به این مبذول نگردیده است.
خانمها، آقایان نمایندگان محترم، توجه داشته باشید این عصیان و خودسریها و نابسامانیها و حتی پاره اعتیادات که متاسفانه روبتزاید است معمول نداشتن هدف اصیل در امر پرورش افکار نوجوانان است تقلید جوانان از غرب گرایی که در تمام شئون زندگی آنان به چشم می‌خورد دلیل عدم توجه اولیای این وزارتخانه به امر پرورش افکار آنان است. بطور مثال اگر در طرز لباس پوشیدن، غذا خوردن، معاشرت و حتی زندگی داخلی جوانان را توجه بفرمائید و همچنین احترام به مقدسات ملی و مذهبی آنان را زیر نظر بگیرید صدق عرایضم را تائید خواهید فرمود که علاقه و مهر و محبت بعضی از این جوانان از چند قطعه عس آرتیست اروپائی و امریکایی و چند عکس تبلیغاتی ورزشکاران و چند صفحه جاز تجاوز نکرده و در طرز لباس پوشیدن و سایر معاشرتها مقلد کامل یک طبقه مخصوص از جوانان غربی می‌باشند. به این ترتیب ملاحظه می‌فرمائید که نسل آینده به بی خبری از ایران و ایرانی بودن و بنادانی از مقدسات ملی و مذهبی و شعائر ایرانیت تهدید میگردد که مسئولیت این امر نه خود نوآموز است و نه اولیای آنان بلکه مسئول واقعی مجریان امر پرورش می‌باشند که هدف صحیحی در این امر ندارند و از امکانات استفاده صحیح نکرده‌اند.
همکاران گرامی اگر اطاق کار و دفتر و استراحتگاه بچه‌هایتان را بازید بفرمائید نه عکسی از سعدی و حافظ و فردوسی و صائب خواهید دید و نه شعاری از شعائر مذهبی و ملی و در عوض عکسهای بیتل و مانکیز خواهید دید. علت و دلیل این بی توجهی جوانان ما چیست؟ نتیجه این نابسامانیها چه خواهد بود مسئول مستقیم این امر کیست؟ آیا در این لایحه تقدیمی‌در امر پرورش افکار پیش‌بینی‌های لازم بعمل آمده است و اگر توجهی نشده است چرا؟
به هر حال وزارت آموزش و پرورش موظف است یک پارچه گی فرهنگ ملی ایران را تضمین نموده و در حفظ و صیانت زبان فارسی و سنن شاهنشاهی ایران و حس شاه‌دوستی و وطن پرستی نوجوانان سعی کامل بکار ببندد چون به نظر من مسئول مطلق و مستقیم این کار وزارت آموزش و پرورش و سیستم تعلیماتی آن وزارتخانه میباشد مطلب قابل توجه دیگر اینست که شاید پاره‌ای از ممالک مترقی خود نیز با چنین مشکلات آموزش و پرورش مواجه بوده و به عواقب وخیم آن آگاهی داشته باشند ولی لزومی‌ندارد ما انقلاب اصیل آموزش و پرورش خود را با پایه‌های صحیح استوار نساخته و به پیروی از دیگران بپردازیم برای تائید این قسمت از عرایضم بطور خیلی کلی به آماری که توسط متخصص آموزش و پرورش خارجی تهیه شده است می‌پردازم:
۱- ۸۰% بزهکاران امروز را اطفال و جوانان محروم دیروز از امر تعلیم و تربیت صحیح تشکیل می‌دهد.
۲- ۴و۵۶% بزهکاران از مردان شهرنشین میباشد که وسایل تحصیل نیز در اختیار داشته‌اند ولی با تعلیم و تربیت ناقص و بدون هدف.
۳- مؤسسه تحقیقاتی آموزش و پرورش و روانشناسی کودک یکی از ممالک غربی مطالعات عمومی‌روی ۲۸۵۵ جوان فاقد اخلاق صحیح بعمل آورده و خلاصه نتایج مطالعاتش این است (اینها کودکانی بوده‌اند که به علت عدم تربیت صحیح و اصیل به بی نظمی‌و بی‌تربیتی خو گرفته‌اند).
۴- Prof Cattell در کتاب روانشناسی کودک خود در فصل تعلیم وتربیت در بحث شخصیت نوجوانان چنین می‌نویسد (استعداد و قابلیت مکانیک اغلب اطفال بزهکار در حد متوسط بهره هوش بالاتر است) چون ارتکاب بسیاری از جرایم و جنایات مستلزم استعداد جسمی‌و نیروی فکری بیش از حد متوسط است اگر به استعدادها خوب توجه نشود و آموزش و پرورش با یک برنامه و هدف منظمی‌پی ریزی نگردد و یا مسئولین به وظایف خطیر خود توجه ننمایند عوض تربیت عناصر مفید و صالح جوانان به جانب انحراف و تبهکاری متمایل می‌گردند.
در خاتمه عرایضم لازمست توجه اولیای محترم وزارت آموزش و پرورش را به این نکته اساسی جلب نمایم:
در زندگی اجتماعی امروز با این هزینه سنگین که مردم برای تربیت و تحصیل اولادشان متحمل می‌شوند انتظارشان این است که فرزندان عالم فاضل با تقوی و میهن دوست توسط مربیان مجرب و دانا و با کفایت آموزش و پرورش تحویل جامعه نمایند چون علاوه بر اینکه اکثر مادران نیمه وقت امروز نمی‌توانند مانند مادران تمام وقت مشکلات و معضلات تربیتی اطفالشان را برآورد نمایند تحمل هزینه سنگین تحصیلی برای آنست که تربیت صحیح و اصیل و توسط متخصصین انجام گیرد. همکاران ارجمند با عرض معذرت از این تصدیع و طول کلام از شما نمایندگان محترم و مسئولین آموزش و پرورش تمنی و تقاضا می‌کنم بیائید با معاضدت و همکاری همدیگر و هرچه زودتر اقدام اساسی در تکمیل برنامه‌های آموزشی و پرورش قابل انطباق با نیازمندیهای کشور و با توجه به احتیاجات روز بعمل آورده و با طرح و تصویب لوایح مترقی که سعادت و سربلندی نسل آینده را تأمین نماید وظایف اجتماعی خود را انجام دهیم، به هر حال وزارت آموزش و پرورش باید بداند که حتی با تصویب این قانون نیز در قبال ملت ایران و رهبر آن مسئولیت مستقیم دارد (احسنت).
رئیس- آقای دکتر حکمت حق بود این مطالب را در شور اول می‌فرمودید و پیشنهاداتی اگر بود مرحمت می‌فرمودند.
دکتر حکمت- در شور اول پیشنهاداتی داده بودم.
رئیس- آقای روحانی بفرمائید.
روحانی- بنده اجازه صحبت خواسته بودم که در باره دو نکته‌ای که جلب توجه‌ام را کرده بود در آغاز لایحه صحبت کنم و بعد هم مطالعه کردم و به نظرم لازم آمد که یادآوری کنم ولی استماع مقاله مفصل و منظمی که همکار محترم آقای دکتر حکمت قرائت فرمودند (دکتر طالع- بفرمائید مستدل) ایجاب کرد تا جائی که اطلاع دارم استنباط می‌کنم در این لایحه بنده از جهت اطلاعات و عقیده خودم عرض می‌کنم همانطور که مقام ریاست فرمودند اینطور مباحث کلی که ممکن است تاثیری در یک لایحه احیانا بکند بهتر است در شور اول باشد تا ذهن همه نمایندگان روشن تر بشود برای تقدیم پیشنهادات اصلاحی یا بررسی و اصلاح لایحه مطلبی را که بنده استنباط کردم این است که حالا یک مبارزه و معارضه‌ای نداریم و همکاران حزب مردم بارها خودشان تصدیق فرموده‌اند که در کمیسیونها هیچ نوع تعصبی در بررسی لوایح نبوده و نیست (دکتر اسفندیاری- بررسی می‌شود ولی تصویب نمی‌شود) و همیشه اکثریت با کمال حسن نیت نشان داده است که فرمایشات مستند و صحیح آقایان را ما قبول کرده‌ایم و پذیرفته‌ایم و تشکر کرده‌ایم (مهندس بهبودی- در کمیسیونها بدون تعصب پیشنهادات رد می‌شود و در مجلس با تعصب) این عقیده بنده است و تصدیقی که خودتان کرده‌اید عرض کنم فرمایشات جناب دکتر حکمت یا یک قسمت راجع به برنامه آموزش و پرورش بود که بنده فکر می‌کنم در این لایحه جایش نیست برای اینکه در ماده ۳ این لایحه جمله‌ای است که تکلیف را تعیین می‌کند قسمت الف ماده ۳ را نفرمودند و ماده دو را فرمودند می‌نویسد احتیاجات براساس ضوابط و خط مشی‌های کلی کشور است و تمام آن فرمایشات که فرمودید مسلماً مشغول مطالعه هستند و مطالعه هم ادامه دارد برنامه تنظیم شده و می‌شود و در جراید در مجلات و در مجالس مقننه و کنفرانسهای مختلفی که برای انقلاب آموزش و پرورش است و راهنمائی‌های رهبر خردمند مملکت که خط مشی‌های کلی را می‌فرمایند هر نوع نقصی که داریم رفع می‌کنند پس از این جهت جای هیچ نگرانی نیست و اولیای فرهنگی توجه داشته‌اند که باید بر طبق آن عمل شود مطلبی که راجع به انقلاب اداری فرمودند این لایحه برای همین است که انقلاب اداری می‌کنند و خودشان می‌گویند که ما همه کارها را از مرکز نمی‌توانیم اداره کنیم و باید واحدها یا مناطق محدودی باشند که بتوانند اداره کنند عقیده شما چیست جناب آقای ماکوئی؟ همینطور نیست؟ (موسوی ماکوئی همینطور است) عرض کنم در این مواد که اشاره فرمودید در آئین‌نامه‌هائی که تنظیم خواهد شد و اتفاقا قستمی از آن را در کمیسیونهای مجلس تصویب خواهند کرد در نظر دارند اما مطلب خاصی که بیشتر توجه کردم و فکر می‌کنم عرض کنم قسمت اشاره به وضع جوانان و نگرانی فوق‌العاده ایست که ابراز فرمودند و اشاره به ممالک خارجی کردند و اینها با ما هیچ ارتباطی ندارد و این مطالعات را که کرده بودند مربوط به وضع جوانهای ما و دانش‌آموزان ما نیست بنده با خانواده‌هائی که از جهت قرابت مربوط هستم می‌بینیم که به این شدتی که همکار ارجمند فرمودند نیست بنده پدر نیستم ولی خوب می‌بینم و نگرانی وجود دارد (دکتر بهبودی همه شان در بیم هستند) ولی یک مطلبی هست که بچه‌های ما حداکثر چهار ساعت پنج ساعت در مدرسه هستند و ۱۸ ساعت دیگر کجا هستند؟ در خانواده هستد در خانه هستند این را ما مسئولیم که کوشش کنیم و تلاش کنیم که بچه‌ها از کوچکی همانطور که راجع به پیشاهنگی هم عرض کردم طوری آنها را بار بیاوریم که راهی برای کسب معلومات باشد و درست و با ایمان باشد و طوری آماده‌اش کنیم که وقتی به مدرسه می‌رود مایه اصلی را برای تربیت و کسب علم داشته باشد ولی متاسفانه بعضی خانواده‌ها مکتبی برای همان کارهائی هستند که فرمودید و بعد از معلم انتظار داریم. معلم را اگر رفتیم و یک قسمت تربیتی درست کردیم آن معلم هم از افراد جامعه است من خواهش می‌کنم از همه نمایندگان که بکوشیم در خانواده‌ها و با انجمنهای خانه و مدرسه همکاری کنیم در کودکستان و دبستان و دبیرستان برویم با دبیران همکاری کنیم و ببینیم که مشکلات آنها چیست چرا همکاری نکنیم و کوشش نکنیم بنده در بیانات قبل از دستور قدری به اختصار کوشیدم بنده چند سال پیش شرکت کردم در اردوی رامسر که در مقابل آقایان به شمال رفته‌اند دیده‌اند مجالس دیگری هست بنده دیدم این اردوی طرفداران پیشاهنگی را که قبل از آفتاب برای برافراشتن پرچم و دعا برای سلامت شاه و استقلال و رفاه مملکت می‌کنند با چه روحی این بچه‌ها و بزرگترها شرکت می‌کردند و به استخر و دریا که می‌رفتند با چه نظمی‌می‌رفتند و خانواده‌ها آمده بودند و تمام ایام را با یک برنامه‌های صحیحی می‌گذراندند ولی در همان جا اجتماعات دیگری بود که متأسفانه بسیار بد بودند و پدر و مادرها خودشان راهنمای بد و سرمشق بدی برای آن تیپ‌هایی بودند که اظهار نگرانی می‌فرمودید بنابراین بنده فکر می‌کنم نباید انتظار اعجاز داشته باشیم بلکه آمادگی خود را برای کمک کامل به دستگاه آموزش و پرورش باید اظهار کنیم و با این توجه و دقتی که هست بنده فکر می‌کنم کار آدم سازی کاری نیست که بشود با قانون اینکار را کرد و محتاج به برنامه‌هایی است که باید ده سال ۱۵ سال ادامه بدهند تا بتوانند بچه‌ها را تربیت کنند و ما باید همکاری کنیم در این قسمت و نگرانی هم نداریم و خیلی کار و کوشش می‌شود و انشاءالله موفق خواهند شد اما چون یک قدری اشاره به اولیای وزارت آموزش و پرورش شد بنده بدون اینکه تعارف تلقی شود فکر می‌کنم خانم دکتر پارسا کمال شایستگی را بعنوان یک زن نمونه نشان داده است (صحیح است) و همکاران خوبی هم انتخاب کرده است و باید امیدوار باشم که انشاءالله موفق خواهند بود و با اینکه در تخصص و کار من نیست البته متخصصین دیگر در کار آموزش و پرورش هستند و حقا آنها باید اظهار عقیده کنند ولی بنده چون اجازه صحبت خواسته بودم وظیفه‌ام این بود که آنچه می‌دانم بعرض مجلس شورای ملی برسانم و یقین دارم خانم دکتر پارسا از یادآوریهایی که فرمودید و بعد هم می‌فرمائید در مراحل بعد که لایحه در مجلس سنا مطرح است اگر اصلاحاتی لازم باشد می‌دهند و هیچ تعصبی نیست و اما تذکری که خودم دراین باره خواستم در مورد دخالت شهرستان مرکز استان در کارهای مناطق دیگر است که در آنها انجمن تشکیل نمی‌شود من فکر می‌کنم هر جا که خود وزارت آموزش و پرورش موجبات تشکیل انجمن منطقه‌ای را فراهم کرد همانطور عمل کنند ولی آنجائی که موجبات فراهم نیست اولی خواهد بود که خودتان اداره کنید زیرا مثلا شهرستان مشهد چه اطلاعی از بیرجند یا طبس می‌تواند داشته باشد چرا دست و پای خودتان را ببندید و اشخاصی را که مطالعه ندارند دخالت بدهید که مجبور شوید به آنها توضیحات بدهید مطلب دوم در آن آئین‌نامه مربوط به نقل و انتقالات و امور استخدامی‌است کوشش بفرمائید که اشکلاتی که در نقل و انتقال پزشکان و کارمندان انجمنهای بهداری دارند شما نداشته باشید چون همان مصالح و احتیاجات محل ایجاب می‌کند که دست مردم بر روی نقل و انتقال باز باشد و هم وضع کارمندان، شما یک آموزگار یا دبیری را که در فردوس یا چاه بهار گرفتاری دارد آنوقت نمی‌توانید تا موقعی که انجمن مانند انجمن بهداری تصویب نکند منتقل کنید و مشکلاتی بوجود خواهد آمد یک نکته دیگر هم کلمه است در ماده ۵ که می‌گوید از عواید خود این کلمه عواید خود فکر می‌کنم دست و بال انجمن را برای کمک به دبیران و آموزگاران خواهد بست چون در خود محل شاید نتوانند پول تهیه کنند این عبارت را طوری بنویسید که دست و بال انجمن با باشد خیلی از تصدیعی که دادم معذرت می‌خواهم توفیقتان را در این کار خیر از خداوند می‌خواهم (احسنت).
رئیس- در ماده اول نظر دیگری نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده اول رای می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده دوم قرائت می‌شود.
ماده ۲- ترکیب شوراهای آموزش و پرورش منطقه و تعداد اعضای آنان طبق آئین‌نامه‌ای خواهد بود که به تصویب کمیسیونهای آموزش و پرورش و استخدام مجلسین رسیده باشد.
رئیس- در ماده دوم نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده دوم رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده سوم قرائت می‌شود.
ماده ۳- وظایف و اختیارات شوراهای آموزش و پرورش بشرح زیر است:
- الف- تصویب برنامه‌های سالانه توسعه و ازدیاد مدارس منطقه در سطوح مختلف و توسعه مراکز ورزشی و کتابخانه‌های مدارس و سایر فعالیتهای آموزشی طبق احتیاجات محلی براساس ضوابط و خط مشی‌های کلی کشور.
- ب- تصویب و اصلاح بودجه منطقه که از طرف مسئول آموزش و پرورش منطقه با استفاده از اعتبارات دولتی و تجهیز منابع محلی پیشنهاد می‌شود رعایت اعتبارات فصول بودجه دولتی الزامی‌است و شوی می‌تواند به پیشنهاد مسئول آموزش و پرورش منطقه حداکثر تا۱۰ درصد از اعتبارات هر یک از فصول را کسر و به فصول دیگر اضافه نماید.
- ج- تعیین سهمیه بودجه شهرستانهائی که شورای آموزش و پرورش منطقه‌ای آن تشکیل نشده است.
- د- وظایفی که شورای عالی آموزش و پرورش به منظور نیل به هدفهای این قانون به موجب اختیارات قانونی خود به این شوراها محول می‌کند.
رئیس- در ماده سوم نظری نیست؟ آقای دکتر فریور بفرمائید.
دکتر فریور- با اجازه ریاست محترم مجلس شورای ملی، اجازه می‌خواهم درباره این ماده توضیحاتی بدهم و نظر همکاران محترم را به پیشنهادی که در این ماده داده‌ایم جلب کنم اصولاً هر وقت که ما به این لایحه به خصوص ماده ۳ توجه بکنیم یاد جریانی می‌افتیم که منجر به تشکیل انجمنهای بهداری شد اگر انصاف بدهیم همه همکاران عنایت دارند که زمانی وضع بهداریها به آنچنان وضعی رسید و شکایات و نارضایتی مردم به حدی رسید که وزارت بهداری از آنجائی که امکان مقابله با آن خواسته‌ها و شکایات را در خود ندید تنها راه را در این جست که از آن جمله واگذاری کار مردم حسن استفاده یا سوء استفاده کند و با استفاده از همین جمله قانونی گذارند بنام واگذاری کار درمان به مردم بصورت تشکیل انجمنهای بهداری ما برای اینکه در تصویب این لایحه دقت نظر و روشن‌بینی کافی داشته باشیم خوشبختانه یک چنین مثال زنده و روشنی در اختیار داریم که می‌توانیم الگوی کار قرار بدهیم و ببینیم در آن امر ما چه پیشرفتی کردیم و با چه مشکلات مواجه شدیم که بدون شک در اینجا هم استثناء فوق‌العاده‌ای وجود ندارد و در اینجا هم مواجه با چنان مشکلات و گرفتاریها خواهیم بود آنجا گفته شد کار مردم به مردم واگذار شود تا منابع محلی تجهیز بشود و در اختیار انجمنهای محلی قرار بگیرد و در نتیجه نابسامانی‌های امور درمانی برطرف شود بیائید ببینیم در این چند سالی که انجمنهای بهداری تشکیل شده کدام منبع محلی تجهیز شد و برای رفع یکی از احتیاجات بسیار ضروری ما یعنی مسئله در آن در اختیار انجمنهای بهداری قرار گرفت این منابع محلی از چند درصدی که بودجه وزارت بهداری و ده درصد بودجه شهرداریهای محلی را در اختیار انجمنهای بهداری قرار می‌دهند تشکیل می‌دهد بناچار این انجمنها آمدند یک راهی در پیش گرفتند که آن راه به هیچ وجه غایت آرزو و آمال آن قانون نبود یعنی پیدا کردند منبع محلی را یعنی به صورت بیمار، بیمار تنها منبع محلی انجمن قرار گرفت و آمدند برای بیمار شدن هم مالیات بستند از هر بیمار دفعه اول ۵ ریال بعد دیدند کافی نیست و عایدی بدست نمی‌آید کردند ۱۰ ریال و بعد ده ریال به ۱۵ریال رسید و حالا رسیده است در بعضی از درمانگاهها به ۲۰ ریال یعنی هر کس مریض شد باید جریمه بدهد و به این ترتیب تنها منبع عایدی برای انجمنهای بهداری پول جمع کردن از بیمار شده است در حالی که انجمنها تشکیل شده بود برای اینکه کمکهای بهتری بکند حالا در این ماجرا با این مسئله مواجه خواهیم بود و اگر فلسفه شورای آموزش و پرورش منطقه‌ای این بود یا این است ما از قدرتهای محلی از منابع درآمد محلی استفاده کنیم چطور شده بود تاکنون وزارتخانه نتوانسته از این منابع محلی استفاده کند آیا ما واقعاً حق نداریم که چنین تصور کنیم که وزارت آموزش و پرورش مقرر کرده است که آنان که درآمدهای محلی را در اختیار دارند و می‌توانند به اختیار وزارت آموزش و پرورش قرار بدهند به وزارت آموزش و پرورش اعتماد نداشته حالا شوراهایی در محل می‌خواهند تشکیل بدهند و اعتماد مردم را جلب کنند و به وسیله آنها از منابع محلی درآمدی وصول شود ما این را قبول کردیم البته به اجبار وقتی می‌بینیم لایحه به مرحله تصویب می‌رسد سعی میکنیم در مواد پیشنهاد بدهیم که از مسیر غیر صحیح به دور بماند و تا اندازه‌ای در مسیر صحیح بیاندازیم حالا که شما اطمینان به منابع محلی دارید بیایید در همین ماده که جایش هست منابع محلی را فقط از درآمدهای محلی تصور کنید نه اینکه مثل انجمنهای بهداری که برای مریض شدن مالیات می‌بندند شما هم مالیات شخص را اضافه کنید و شما هم مالیات بر تحصیل را ایجاد کنید و چون شوراها منابعی بخواهند بدست بیاورند دست روی دانش آموز بگذارند و به قول یکی از افراد حزب اکثریت که گفت اگر می‌خواهی آش بخوری باید پول بدهی در حالی که در فکر ما و به اعتقاد ما تحصیل یک ایرانی به آش خوردن فرق دارد تحصیل او درس یاد گرفتن او کسب علم او برای مملکت ما ضرورت کامل دارد و ما باید او را ملزم کنیم به صورت قرار دادن وسایل در اختیارش که اگر استعداد تحصیل دارد درس بخواند ولو اینکه حتی یک ریال در جیبش نداشته باشد در شرایط کنونی ما در حوزه انتخابیه خودمان گرفتار تعدادی دانش آموز هستم که می‌آید مادرش اظهار می‌کند که من رختشویم چهار فرزند دبیرستانی دارم حداقل ۱۵۰ تومان می‌خواهند نمی‌توانم بدهم ما باید برایش توصیه بنویسیم تقاضا بنویسیم مراجعه بکنیم شما به اطمینان بدهید این پولی را که الان دریافت می‌کنید شوراهای منطقه‌ای به این مبلغ اضافه نخواهند کرد ما همین را پیشنهاد کردیم آقای روحانی فرمودند کمیسیونها آقایان می‌توانند اظهارنظر کنند پیشنهاد بدهند ما پیشنهادهایی به این صراحت دادیم تصویب نشد کمیسیونها دردی را دوا نمی‌کنند ما از حزب اکثریت می‌خواهیم به این مسئله عنایت خاص نمایند نه اینکه بگویند چون دولت، دولت حزبی است پس هر لایحه‌ای که آورد باید تصویب شود بدون توجه پیشنهادهای اصولی نمایندگان که رد می‌شود (دکتر خزائلی- جناب آقای دکتر فریور نظر جنابعالی در کلمه تجهیز کاملاً رعایت شده نگفته استفاده از منابع محلی، گفته تجهیز منابع محلی) جناب دکتر خزائلی اینجا پیشنهادهایی که برای همین لایحه داده شده است نزد من نیست عده زیادی پیشنهادات که شاید دو تا سه تا بیشتر تصویب نشده است اجازه بدهید چون وقت من کم است و جنابعالی هم شعارهایتان طوری است که وقت بیشتری برای پاسخ می‌گیرد در هر حال عرضم را خلاصه می‌کنم و به این مطلب اشاره می‌کنم شما را به جای اینکه در چنین محظوری قرار بدهند شوراهای منطقه‌ای را اول بیایند آنها را در یک وضع نسبتا مطلوبی قرار بدهند منابعشان را بهشان نشان بدهند بعدا اختیارات را بدست شان بسپارند مدارس دو وقته سه وقته شهرستانی که ۲۰۰ ساعت ۳۰۰ ساعت ۴۰۰ ساعت دبیر کم دارد یک مرتبه این را می‌خواهند بگذارند در اختیار شورای منطقه‌ای و منابع محلی اش را هم شاید جز تحمیل به شاگرد مدرسه و افزودن بر مالیات تحصیل چاره دیگر نخواهند داشت این ایده آل نیست این خواست شاهنشاه ما نیست این مردم زحمت ما که می‌خواهند بچه‌هایشان تحصیل کنند نیست بیائید این وضع را به وضع مطلوبی تبدیل کنید منابعی را به آنها نشان بدهید تمام اختیارات مملکتی در اختیار شماست شما نمی‌توانید با این همه سازمانهای عریض و طویل بگوئید یک سازمان محلی بهتر از یک دولت وزارتخانه می‌تواند کار انجام دهد آخر چه منابعی می‌تواند پیدا شود اگر هم بگوئید که نه این طور نیست مسلما اطلاعتان کم است روی این پیشنهاد خواستم توضیح بدهم و از ریاست محترم خواهش می‌کنم این مسئله را مطرح بفرمائید که چون آنچه را که الان می‌کنند ما چیزی را نمی‌خواهیم از آن کاسته شود این پولی را که الان می‌گیرید شورا را تشکیل می‌دهید بدهید برای آنکه نواقص آنها را رفع کنید بکنید ولی مالیات بر تحصیل را اضافه نکنید این است ماحصل عرایض من (آفرین).
رئیس- آقای خواجه نوری بفرمائید.
خواجه نوری- همکار محترم در مورد این ماده بخصوص و لایحه به طور کلی مطالبی فرمودند و اشاره‌ای راجع به فعالیتهای انجمنهای بهداری کردند که بنده خواستم بخصوص راجع به انجمنهای بهداری و نتیجه‌ای که در حوزه انتخابیه بنده گرفته شده به عرض برسانم (مهندس صائبی- نتیجه خوب گرفته شده است) و مسلما این نتیجه در نقاط مختلف مملکت هم مشاهده شده است و من فکر می‌کنم یکی از کارهای صحیح به وجود آوردن همین انجمنهای بهداری بوده و دادن این اختیار به انجمنهای بهداری که از محل‌های مختلف درآمدهایی تحصیل بکند برای تکمیل امور درمانی و این وجوه را به مصرف می‌رسانند یکی از مشکلات بزرگ تشکیلات دولتی این است که علی‌الاصول برای اداره کردن یک چنین دستگاههائی که با مرد سر و کار دارد و بخصوص موضوع مریض و محصل فرض کنید محصل و شاگرد مدرسه یکی از مشکلات ایجاد ارتباط شخصی و مستقیم اجتماعی است ما فکر میکنیم که با دادن پول و بودجه می‌توانیم مشکلات را حل کنیم در حالی که این مشکلات اغلب جنبه شخصی دارد و جنبه ارتباط با اشخاص که با دادن پول و بوجه نمی‌توانیم این مشکلات را حل کنیم بارها دیده شده قبلاً وقتی در این درمانگاهها مردم به طبیب مراجعه می‌کردند و دارو و مجانی بود آن داروئی را که می‌گرفتند دور می‌ریختند برای اینکه مجانی داده شده است اما حالا آن ۵ ریال یا۱۰ ریالی را که می‌دهند برایش ارزش قائل هستند و دارو را به کار می‌گیرند و نتیجه می‌گیرند این اهمیت روانی دارد شما از این اهمیت روانی غافل نشوید چه در معالجه و چه در مورد تعلیم و تربیت همیشه شما وقتی مبلغی را از اشخاص می‌گیرید (دکتر عاملی- قرصها را چرا پول نمی‌گیرند که اثرش بیشتر باشد) راجع به آن قرصها هم توضیح می‌دهم خدمتتان آنها که می‌روند آن قرصها را می‌گیرند واقعا احتیاج دارند اگر احتیاج نداشتند نمی‌رفتند به کسی تحمیل نمی‌شود بنده می‌دانم چون شما تحت لفافه گفتید بنده صرح عرض می‌کنم با امور تنظیم خانواده حزب شما مخالف است (پزشکپور- با تنظیم خانواده ما مخالف نیستم با جلوگیری از تکثیر جمعیت مخالفیم) تنظیم خانواده یعنی اینکه هر خانواده به اندازه قدرت مادی و معنوی که دارد بچه تربیت کند برگردید به همان حرفی که شما گفتید که همان قدر بچه دارید می‌توانید هزینه تحصیل را بدهید می‌توانید هزینه درمانش را بدهید اما اگر اشخاصی دارای ده تا ۱۵ تا بچه باشند آن وقت همان مشکلات را خواهند داشت ما نمی‌خواهیم در سلک ممالک عقب افتاده باشیم می‌خواهیم بچه به اندازه‌ای داشته باشیم که بتوانیم تربیت کنیم و افتخار می‌کنم و به این معتقدیم و حزب ما معتقد است و عرض می‌کنم که در امر تعلیم و تربیت و درمان و در هر امری باید واقف باشیم به احتیاجات خانواده مان کمک کنیم و بار این را به دوش دولت نگذاریم این همکاری بین خانوده‌ها و دولت در سطوح مختلف باید وجود داشته باشد اگر مردم این احساس مسئولیت را بکنند می‌توانند فعالیت صحیح داشته باشند و والا بار دولت روز به روز زیادتر می‌شود و تحمیل می‌شود بدوش مؤدی مالیات بده (پزشکپور- به این ترتیب فقط پولدارها می‌توانند بچه‌هایشان را به مدرسه بگذارند) بنده داشتم توضیح می‌دادم موضوع بحث را منحرف کردید (رضوی- آقایان وقتی صحبت می‌کنند هیچ کس نباید صحبت کند ولی خودشان به هیچ وجه رعایت نمی‌کنند) (دکتر طالع- شما که همیشه حرف می‌زنید) بله مطلب مربوط بود به آموزش و پرورش آقایان آمدند مثالی زدند راجع به انجمن بهداریها بنده برای اینکه به آقایان ثابت کنم تشخیص شان صحیح نبوده برای اینکه به نقاط مختلف مملکت نرفته‌اند و ندیده‌اند و فعالیتهای انجمن بهداریها را نسنجیده‌اند و یک مثالی هم زدند که بنده اتفاقاً می‌خواهم از آن مثال دفاع کنم برای اینکه بنده نتیجه‌اش را در حوزه انتخابیه خودم دیدم و می‌بینم که این انجمنهای بهداری با همین وجوه قلیلی که جمع می‌کنند توانسته‌اند تعداد زیادی درمانگاه به‌وجود بیاورند و توانسته‌اند خدمات موثرتری بکنند و توانسته‌اند در جاهائی که طبیب نبوده طبیب استخدام کنند و مسلماً اگر در هیمین و ردیف شوراهای آموزش و پرورش هم انجام وظیفه کنند ولو اینکه پولی از بچه‌های ما و کودکان بگیرند بسیار خدمات بجائی است و ما با میل و رغبت باید بپردازیم برای انیکه این برنامه صحیح را به بهترین وجهی ترتیب بدهیم (دکتر صدر- دارندگی است و برازندگی) و در عمل آنچه که دیده شده چه در مورد انجمنهای بهداری و چه در مورد این شوراها هیچ وقت دیده نشده که بچه‌ای متعلق به خانواده باشد که بی‌بضاعت باشد و آن بچه را نپذیرند بنده در دورافتاده‌ترین دهات ندیده‌ام چنین چیزی را بچه‌ها را می‌پذیرند و برای کمک پولی جمع می‌کنند و اگر پدر و مادر قدرت نداشته باشد آن بچه را بیرون نمی‌کنند و چنین چیزی نیست و بنده شدیدا تکذیب می‌کنم و در مورد انجمنهای بهداری مریض بی بضاعت را مجانا معالجه می‌کنند ولی اشخاصی که بضاعت دارند باید بحق پول بدهند (پزشکپور- آقای خواجه نوری در حوزه انتخابیه من تشریف بیاورید تا ببینید در شادکان چه وضعی است شما از تجریش صحبت می‌کنید) صد و پنجاه قریه در حوزه انتخابیه بنده هست بنده وکیل تنبلی نیستم شما اگر راهپیمائی حاضر باشید بکنید حاضرم همراهتان بیایم و این را بدانید که درمانگاههایی که آنجا هست و تحت نظارت انجمنهای بهداری شمیران است و اعضای انجمن هم به دهات می‌روند و به این درمانگاهها سرکشی می‌کنند و لیست مریضهائی را که سرکشی می‌کنند و لیست داروهای مورد مصرف را کنترل می‌کنند این کنترل دقیق را هیچ وقت مأمورین بهداری نمی‌توانستند انجام بدهند ولی این انجمن بهداری است که انجام می‌دهد انجمن بهداری در شهرستان شمیران و من افتخار می‌کنم و از آنها ممنوع هستم و همین طور بنده در اختیار شما هستم به دورترین نقاط کوههای شمیران حاضرم در خدمتتان باشم برویم این درمانگاهها را به شما ارائه بدهم (پزشکپور- من شادکان و خرمشهر را عوض می‌کنم) بنده در اختیارتان هستم (پزشکپور- بنده همین الان از شما دعوت می‌کنم به شادکان و به مهاباد و به نقاط دورافتاده این مملکت برویم) هر کجا که آقای پزشکپور بفرمائید حاضرم بیایم جنابعالی در درجه اول مثل هر وکیلی موظف هستید که به حوزه انتخابیه‌تان سر بزنید و این مشکلات را در محل بازدید کنید و موکلین را یاری کنید چنانکه من کرده‌ام در حوزه انتخابیه‌ام ولی اگر وقت نکرده‌اید هر وقت خواستید بنده به شما نشان می‌دهم که با موکلین چطور باید رفتار کرد (احسنت).
رئیس- آقای پزشکپور بفرمائید.
پزشکپور- پیشنهادی که امروز اینجا مطرح است.
رئیس- آقای پزشکپور هنوز پیشنهادی مطرح نشده است اجازه بفرمائید وقتی پیشنهاد مطرح شد صحبت بفرمائید چون تصور شد که در ماده می‌خواهید صحبت کنید.
پزشکپور- در ماده صحبت می‌کنم.
رئیس- بفرمائید.
پزشکپور- آنچه مورد بحث و بررسی است یک مسئله بسیار اساسی است که این هرگز ارتباطی با تعصبات حزبی ندارد و اگر واقعاً ما در وراء تعصبات حزبی موضوع را امروز در مجلس شورای ملی بررسی بکنیم به مهمترین مسائل و مشکلات اجتماعی مان پاسخ درست خواهیم داد در مسئله‌ای که مطرح شد نمایندگان محترم اکثریت خاصه آقای خواجه نوری در یک قسمت یک هماهنگی داریم و آن این است که بار همه مسائل و مشکلات را دولت به تنهائی نمی‌تواند به دوش بکشد در این هیچ تردیدی نیست ولی البته این نکته سلب مسئولیت از دولت و یا سازمانهای مسئول دولتی نسبت به حساس‌ترین مسئله ملی ما نمی‌کند (صحیح است) بعضی مسائل هست که برای یک ملت و یک اجتماع جنبه حیاتی دارد و اصولاً دولت و هر مؤسسه‌ای که بنام دولت به وجود می‌آید به این خاطر است که این مسائل را قبل از هرچیز حل و فصل کند مثلاً ما در مورد دفاع از مملکت ممکن است که چنین بحثی را مطرح بکنیم ولی بعلت اینکه دولت آن امکاناتی را که فکر می‌کنید ندارد پس وظیفه دفاع از مملکت را نمی‌بایست انجام بدهد (خواجه نوری- افراد هم در این وظیفه شرکت می‌کنند مثلاً خدمت وظیفه عمومی) به همین کیفیت است مسئله آموزش و پرورش، مسئله آموزش و پرورش یک نیاز ملی و عمومی‌است و از جمله نیازهای اجتماعی است که هر سازمان دولتی در هر کجای دنیا در هر زمان و عصری به این خاطر به‌وجود می‌آید که بتواند آن نیاز اجتماعی را برآورده کند و راه حل‌های دولت را برای برآوردن آن نیاز اجتماعی نشان بدهد این لایحه آمده راه حلی را در نظر گرفته راه حل مختلف در سطوح مختلف در نظر گرفته شده است استدلال هم این است که باید خانواده‌ها و کسانی که صاحب فرزند هستند دولت را کمک بکنند از برای اینکه بتوانند این بار را بدوش بکشند و برنامه آموزش و پرورش را در سطوح مختلف اجرا بکنند درست است این هست ولی یک اختلاف ما داریم اختلاف اساسی در این است که ما می‌گوئیم این بار را در مملکت هماهنگ با دولت متناسب با منابع درآمد بدوش بکشد ما قبول داریم که باید وجوهی از مردم گرفت برای اینکه برنامه‌های آموزش و پرورش را توسعه داد ولی این را قبول نداریم که الزاماً به یک کاگر که ۵ فرزند دارد بگوئیم که تو بیا این وجوه را بپرداز این وجوه را ممکن است جنابعالی بپردازید که فرزند کمتر دارید یا آن کارخانه داری بپردازد که هیچ فرزندی ندارد (صحیح است) آموزش و پرورش یک امر مربوط به گروه خاصی نیست یک امر ملی است در امور ملی باید تمام کسانی که به نحوی از انحاء از منابع ملی از ثروت ملی از درآمد ملی استفاده می‌کنند به میزان استفاده‌ای که می‌برند به آن امر ملی کمک کنند (صحیح است) ما بارها اینجا عرض کرده‌ایم که شما باید لایحه‌ای بیاورید مالیات فرهنگی بگیرید از منابع درآمد مالیات فرهنگی بگیرید به نسبت درآمد مالیات فرهنگی بگیرید، کسانی که صاحب درآمد بسیار هستند ولی فرزند ندارند مالیات فرهنگی بگیرید، کسانی که از ثروت مملکت و موهبت مملکت استفاده می‌کنند موظفند برای آموزش و پرورش مملکت از درآمدی که می‌گیرند کمک بکنند پس این راهی است که جناب خواجه نوری در برابر چنین نظراتی ما پیشنهاد میکنیم (دکتر یزدان پناه- عملا هست) اینطور نیست، عملا هیچ اینطور نیست امروز خانوده‌ای که در شادکان است ۵ فرزند دارد، آن خانواده‌ای که در روستاهای دور دست است ۶ فرزند دارد، آن خانواده کارگری که ۵ فرزند دارد آقای عباس میرزائی با سیستم کنونی نمی‌تواند بچه‌هایش را تا آن حدودی که استعداد دارند به مدارس بفرستد و تحصیلات عالیه را ببینید سیستم کنونی مالیات می‌گیرد و مالیات از فرزندان خانواده‌ها می‌گیرد برای اجرای برنامه آموزش و پرورش نکته‌ای را که ما عرض میکنیم این است که مالیات از درآمد بگیرید و آنچه که اخذ شد روی هم بریزید و یک کاسه کنید و برای آموزش و پرورش مصرف بکنید این یک سیستم غریبه‌ای نیست این سیستم در بسیاری از کشورهای دیگر هم اجرا می‌شود و این بطور قطع روشی است که با اصول انقلاب اجتماعی ما تطبیق می‌کند و آموزش و پرورش را از یک چهره و گونه طبقاتی به یک آموزش و پرورش همگانی و عمومی‌تبدیل می‌کند بنابراین پیشنهادی که اینجا و بحثی که مورد بررسی هست این است که شوراهای آموزش و پرورش شهرستانها نتواند بیش از آنچه که تاکنون است آموزش و پرورش را پولی کنند من امروز در این مجلس مقدس عرض می‌کنم اگر به این کیفیت ادامه پیدا کند و اگر به کیفیت دنبال بشود وقتی خواهد رسید که بیشتر از امروز فقط گروهی خاص از خانواده‌های خاص خواهند توانست تحصیلات دبیرستانی را ببیند نسبت به احتیاجات دبیرستانها بارها به وزرای آموزش و پرورش مذاکره و صحبت داشته‌ایم جنابعالی از تجریش صحبت فرمودید از یک منطقه مرفه ایران از یک منطقه مرفه تهران جناب آقای خواجه نوری بنده همین جا از شما دعوت می‌کنم و این دعوت را باید اجابت بفرمائید و تشریف بیاورید به شادکان تا ببینید کودکان آن منطقه در چه محرومیتی از این جهت هستند و من فکر می‌کنم غالب حوزه‌های دیگر هم همین وضع را دارد و تردیدی نیست که اگر به این کیفیت بخواهد انجام و اجرا بشود تا چندی دیگر در شهرستانهای دوردست دیگر هم مصادف با این خواهیم بود که در واقع نوعی از مدارس ملی گسترش پیدا کرده و در مدارس دولتی بروی دانش‌آموزان بسته خواهد شد و در نتیجه کسانی نمی‌توانند از آن کانال عبور کنند یعنی نمی‌توانند آن منبع درآمدی را که شورای آموزش و پرورش تعیین خواهد کرد یعنی پرداخت شهریه را بکنند و کسانی می‌توانند فقط وارد دبیرستانها بشوند که شهریه را بپردازند پیشنهاد ما این است که مجلس شورای ملی تصریح کند که شورای آموزش و پرورش نمی‌توانند بعنوان منبع درآمد اضافه بر آنچه که امروز از دانش‌آموزان بعنوان شهریه یا حقوق می‌گیرند وجهی اضافه کند و در نتیجه یک مانع دیگر در مقابل فرزندان خانوده‌های روستائی و زحمتکش مملکت و در نتیجه خانواده‌های اکثریت مردم میهن ما بوجود بیاورد فکر می‌کنم اگر واقعا تعصب خاصی را در نظر نگیریم هیچ قلب بیدار، احساسات روشن و سرباز جبهه انقلاب نیست که با یک چنین فلسفه و نظریه‌ای هماهنگی نداشته باشد.
رئیس- آقای پزشکپور بنده تصور نمی‌کنم این شوراها حق وضع عوارض را داشته باشند برای اینکه پولی که از شاگردان گرفته می‌شود طبق قانون است آنها که قانون وضع نمی‌کنند، آقای شهرستانی بفرمائید.
شهرستانی- با اجازه مقام محترم ریاست مطالبی که اینجا راجع به این لایحه بیان شد بیشتر اظهار نگرانی از ازدیاد شهریه بود پیشنهادهائی را هم که آقایان نمایندگان محترم حزب اقلیت داده بودند و در کمیسیون هم بسیار روی این پیشنهادها بحث شد و برعکس کم لطفی که جناب دکتر فریور کردند یکی دو تا سه تا از پیشنهادها هم مورد قبول واقع شد در این مورد خاص حاکی از این بود که شورای فعلی آموزش و پرورش که در هر شهرستان دایر است و قاعدتاً مدارس دولتی شهریه بگیر میزان شهریه را این شوراها تعیین می‌کنند شوراهائی که الان به اصطلاح نظیر شورای عالی آموزش و پرورش است هر شهرستانی یک شورا دارد یکی از وظایف این شوراها تعیین میزان شهریه محلات مختلف هر شهر است در ابتدای هر سال تحصیلی این شورا اجلاسیه خاصی دارد با توجه به وضع آموزش و پرورش محل و استطاعت مردم محل شهریه‌ای برای هر یک از دبیرستانهای محلی تنظیم می‌کنند و بحث در مورد دبستانها که به کلی منتفی است دبستانها آموزش و پرورش ابتدائی مجانی خواهند داشت دبیرستانها هم شهریه‌ای که می‌گیرند موکول به تصویب شورای آموزش و پرورش است و آن شورای آموزش و پرورش غیر از این شورای منطقه‌ای است که الان مورد بحث است بنابراین میزان شهریه هر مدرسه‌ای را آن شورای آموزش و پرورش محلی که در این قانون ملحوظ شد است و از طریق فعالیتهای شوراهای آموزش و پرورش منطقه‌ای بعمل خواهد آمد بکلی دو مطلب عنوان شد و بحث شد و کاملاً معلوم شد در کمیسیون، که مسئله تجهیز منابع محلی برای پیشرفت آموزش و پرورش و درآمد زیادتر جهت بالا بردن سطح تعلیم و تربیت در شهرستانها هیچ ارتباطی اصولاً به اضافه درآمد از شهریه تحصیلی شاگردان مدارس ندارد آقایان عنوان کردند که در یک ماده‌ای از این قانون گفته شده است که شورای عالی وزارت آموزش و پرورش می‌تواند قسمتی از اختیارات خودش را به این شوراهای منطقه‌ای بدهد و شاید این اختیارش را داد و باز در مقابل این سؤال که پاسخ داده شد که این شورایعالی آموزش و پرورش در تهران دارای یک اختیارات وسیعی است و از آن اختیاراتش یک قسمتی را به شهرستانها می‌دهد در حالی که مورد دبیرستانهای دولتی شهریه بگیر این اختیار خاص آموزش و پرورش محلی است و آن شورا با این شورای آموزش و پرورش محلی است و آن شورا با این شورای آموزش و پرورش منطقه‌ای به کلی متفاوت است به این ترتیب بنده تصور می‌کنم اصل این بحث که درباره‌اش اینجا بسیار سخن گفته شد که مالیات اضافی برای تحصیل با این قانون بسته خواهد شد منتفی خواهد بود و هیچگونه شهریه اضافه بر آنچه گرفته می‌شود طبق این قانون در شهرستانهای مملکت گرفته نخواهد شد.
رئیس- نظر آقایان تامین شد؟
دکتر عاملی- خیر.
رئیس- پیشنهادتان را مطرح کنید؟
دکترعاملی- بله.
رئیس- پیشنهاد قرائت می‌شود.
پیشنهاد میگردد تبصره زیر بعنوان تبصره بند ب به ماده۳ اضافه شود.
- تبصره- منظور از منابع محلی مذکور در بند ب منابع درآمد محلی میباشد و شوراها نمی‌توانند بعنوان شهریه و یا عناوین دیگر وجهی اضافه بر آنچه تاکنون از نوآموزان و دانش‌آموزان و هنرجویان گرفته می‌شود اخذ نماید.
محسن پزشکپور- دکتر عاملی- دکتر فریور.
رئیس- آقای دکتر عاملی بفرمائید.
دکتر عاملی- عرض کنم در این پیشنهادی که از طرح فراکسیون حزب پان ایرانیست داده شده است در حقیقت یک تصریحی است گواینکه استدلال جناب آقای شهرستانی به نظر من یک استنباط شخصی است در این لایحه بطوری که توجه دارید تصریح نشده است که تکلیف شوراهای آموزش و پرورش فعلی بعد از تشکیل شورای آموزش و پرورش منطقه‌ای چه خواهد بود و در ماده ۳ هم که تعیین وظایف شده است برای این شوراها در آنجا تجهیز منابع محلی بطور کلی گفته شده است یعنی اگر یک شورای آموزش و پرورش منطقه‌ای نشست و یک چنین تصمیمی‌گرفت که برای افزودن به درآمد این منطقه ما بیائیم از هر شاگردی فلان مبلغ نه تنها بعنوان شهریه بعنوان ورودیه بگیریم این یک نوع تجهیز منابع محلی است که لااقل ندارد منع لابد شما می‌فرمائید این کار را هم یک شورای دیگر می‌توانند بکند، صحیح است شورای دیگری می‌تواند بکند ولی برای این شورا هم منع نشده پیشنهاد ما این است که تصریح بکنیم که منظور از منابع درآمد محلی هرچه می‌خواهد باشد تأمین موقوفات محلی می‌کند، بسیار خوب است از بعضی کالاها عوارض می‌گیرند بسیار خوب است، هر نوع تأمین درآمد محلی از این نوع اشکالی ندارد ولی فقط از یک راه نشود و آن تحمیل سرانه به دانش‌آموز است. هیچ نوع تحمیل سرانه‌ای به دانش آموز از نوع تجهیز منابع محلی نشود البته باز اگر این توضیح را نماینده دولت می‌داد آنوقت برای من در این محل باقی می‌ماند ولی اجازه بدهید استنباط مجلس در قانون منعکس بشود که قانون این شوراهای منطقه‌ای را منع بکند از این که بطور سرانه از دانش‌آموز چیزی بگیرند در هر دو نظر می‌خواهند تجهیز محلی بکنند و آموزش و پرورش را پیش ببرند منهای اینکه از دانش‌آموزان چیزی بگیرند این مفهوم پیشنهاد ما است عرضی ندارم.
رئیس- خانم دکتر پارسای بفرمائید.
خانم دکتر پارسای (وزیر آموزش و پرورش)- البته مطالب بسیاری است که آقایان فرمودند و فکر می‌کنم شاید در موقعی که لایحه در کمیسیون مطرح بوده است آنجا تشریف نداشته‌اند و مطالبی که آنجا گفته شده بعرضشان نرسیده و یاشاید قصور از شخص بنده بود که توضیح بیشتری برای این لایحه بعرض خانمها و آقایان محترم نمایندگان نرسانده‌ام اینطور که من استنباط کردم، استنباط ما از این لایحه و استنباط آقایان از این لایحه با هم متفاوت است ما این کار را نه به خاطر سلب مسئولیت از دستگاه مرکزی کردیم که در اینجا تذکر داده شده و نه به خاطر اینکه مالیاتی بر تحصیل بچه‌های مردم ببندیم کوشش ما این براین بود که اگر در یک منطقه‌ای عوایدی به وزارت آموزش می‌رسد خرج آن منطقه بشود نه خرج منطقه دیگری که وزیر یا دستگاه مسئول آموزش و پرورش مرکزی دلش می‌خواهد یا اگر کمکی از دستگاهی یا از دستگاه مرکزی می‌شود به دستگاه کوچکتر کرد این کمک همیشه صرف تهران و نقاط پیشرفته مملکت نشود و بر عکس به مصرف نقاط کوچکتر که رفاه کمتری دارند برسد ولی مثل اینکه کاملاً بر عکس برای آقایان توجیه شده است بخصوص که باید بر عکس بعرض برسانم همین مطلب شهریه دبیرستانها که شما می‌فرمائید رسیدگی کنید در هر مدرسه‌ای با اینکه در تهران حداکثر شهریه دبیرستانی که دریافت میکنیم ۱۰۶ تومان است بپرسید و ببینید که ۲۰ درصد محصلین از این ۱۰۶ تومان هم کمتر پرداخته‌اند یا اصلا نپرداخته‌اند و آقایان نمایندگان کارگران هم که اینجا تشریف دارند بفرمایند که کدام بچه بی بضاعت کارگر در تهران و کلیه شهرستانها شهریه پرداخته و نمی‌توانسته و کدام شاگرد با استعداد از مدرسه بیرون مانده اصلا چنین چیزهائی موردنظر ما نیست ما تا آن حد که می‌توانیم وظیفه خودمان می‌دانیم که تعلیم و تربیت را تا سطوح حتی عالیتر هم مجانی برای مردم عملی سازیم ولی امکانات مملکت ودخالت و مسئولیت مردم در کار خودشان کاری است که نباید نادیده گرفت اصل دوازدهم انقلاب اداری و آموزشی ما روی احساس مسئولیت برای مردم است یعنی مردم هم حس بکنند که در کار اداری و مملکتی سهمی‌دارند یا نه، اداره کنند، انجام بدهند و کنترل کنند نظارت کنند و کمک کنند اما پیشنهادی که فرمودند و مطالب زیادی است که اگر اجازه فرمودند آخر مجلس عرض می‌کنم اصولاً تعیین میزان شهریه با شوراهای آموزش و پرورش است که الان در تمام شهرستانها وجود دارد مگر اعضای این شوراها اهل آن شهر نیستند و آیا الان نمی‌دانند در شهرستان وضع شهریه چطور است الان شهرهائی داریم که میزان شهریه دبیرستانی ۲۰تومان است آیا این مبلغ زیادی است که یک شاگرد مرفه بپردازد؟ در بعضی شهرستانها هست که ۵۰ یا۶۰ و ۷۰ و ۸۰ تومان در سال می‌پردازند و بیشترین مبلغ در تهران است که یک ساله ۱۰۶ تومان است اصلا مبلغی نیست که راجع به آن بحث کنیم و دولت را مقید کنیم که این شوراها حق ندارند برای اینکه این شوراها وظایفشان نوشته شده بعلاوه شما از سال پیش قانونی تصویب کردید و دست ما دادید که آن شوراها حق دارد چنین کاری بکنند آن شوراها که همه اش اعضا دولت نیستند کارمندان وزارت آموزش و پرورش هم نیستند خواهران و برادران شما هستند از شهرستانهای مربوط می‌نشینند آنها هم می‌دانند که درآمد آن شهرستان چقدر است و مطابق درآمد شهریه آن مدرسه را تعیین می‌کنند و در کمیسیونها هم که بحث شده و من صورتجلسات آن را دیدم این پیشنهاد ربطی به این لایحه ندارد و چون قانون دیگری را تصویب کردید و بدست ما دادید آن را باید اصلاح کنید والا این قانون نمی‌تواند تکلیفی برای یک قانون دیگر تعیین کند.
رئیس- نظر آقایان تأمین شد؟
دکتر صدر- با تصریحی که خانم وزیر فرمودند نظر تأمین است.
پزشکپور- که حق ندارند این شوراها چنین کاری بکنند.
رئیس- نظر دیگری در ماده ۳ نیست؟ (اظهاری نشد) نسبت به ماده سوم رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۴ خوانده می‌شود.
ماده ۴- در هر منطقه‌ای که مقررات این قانون اجرا می‌شود اعتبارات آن منطقه بطور مجزی بعنوان کمک در بودجه کل کشور منظور و از طرف وزارت آموزش و پرورش به منطقه ابلاغ می‌شود.
- تبصره- کمکهای منظور در این ماده در آغاز هر سه ماه از طرف خزانه‌داری کل در اختیار اداره آموزش و پرورش محل گذارده می‌شود که طبق مصوبات شورای آموزش و پرورش منطقه به مصرف برسانند.
رئیس- در ماده ۴ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) نسبت به ماده ۴ رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۵ خوانده می‌شود.
ماده ۵- شورای آموزش و پرورش منطقه می‌تواند در موقع تصویب بودجه یا اصلاح بودجه با توجه به مقتضیات محلی در هر یک از شهرستانها علاوه بر حقوق و مزایایی که طبق مقررات قانون استخدام کشوری به آموزگاران و دبیران تعلق می‌گیرد از محل عواید خود مزایای محلی برای آنان منظور کند یا کمکهای دیگری برای رفاه حال آنان از طریق تأمین مسکن و نظایر آن بنماید همچنین می‌تواند استخدام‌های محلی طبق آئین نامه استخدامی بعمل آورد.
- تبصره- کسور بازنشستگی و مطالبات و حق بیمه و سایر حقوق دولت کماکان طبق قوانین و مقررات جاری از طریق ادارات دارائی محل به صندوق‌های مربوط واریز خواهد شد.
رئیس- آقای دکتر عاملی بفرمائید.
دکتر عاملی- پیشنهاد تقدیم شده است که در کمیسیون رد شده استدعا می‌کنم آن پیشنهاد مطرح و قرائت گردد.
رئیس- پیشنهاد قرائت می‌شود.
پیشنهاد در ماده ۵ لایحه آموزش و پرورش منطقه‌ای بس از کلمات همچنین می‌تواند عبارت زیر اضافه گردد و بقیه عبارت تا آخر ماده حذف گردد.
- «طبق قوانین استخدامی‌در محل به استخدام اقدام نماید».
با تقدیم احترامات دکتر عاملی- دکتر فریور.
رئیس- آقای دکتر عاملی توضیح بفرمائید.
دکتر عاملی- در لایحه‌ای که اکنون در شور دوم مطرح است ماده پنجم را توجه بفرمائید در آخر ماده اینطور نوشته شده است «همچنین می‌تواند استخدام‌های محلی طبق آئین‌نامه استخدامی بعمل آورد» پیشنهادی که قبلاً تقدیم شده بود این بود که طبق قوانین استخدامی‌در محل به استخدام اقدام نکند در لایحه همین طور که توجه می‌فرمائید پیش بینی شده است که شوراهای آموزش و پرورش منطقه‌ای در محل می‌توانند یک نوع خاصی استخدام به موجب آئین‌نامه بخصوصی به وجود بیاورند در صورتی که اعتقاد ما این است که اینکار صحیح نیست دلیلش هم این است که ما قبلا در سال ۱۳۰۳ شاید یک قانون استخدام در کشور داشتیم که در آن موقع یک نواخت و متوازن بود به تدریج اشکالات اجرائی پیش آمد حقوق بعضی‌ها کم شد آمدند و این قانون استخدام قبلی را با جرح و تعدیلی‌هائی به نفع گروهی اصلاح و ترمیم کردند در نتیجه وضع سایر گروهها نامتوازن شد گروههای دیگر هم هر کدام هر موقع ایجاد می‌کرد وضع خصوصی خودشان را ترمیم کردند نتیجه این شد که نابسامانی استخدامی‌به‌وجود آمد که سرانجامش رسیدن به این عقیده بود که ما یک قانون استخدام جدیدی می‌خواهیم که تمام امور استخدامی را یکسان و هم آهنگ کند حالا این قانون استخدام جدید خوب است، بد است، بحث دیگری است ولی ضرورت اجتماعی بحث دیگری بود که ما احتیاج داریم یک نظام استخدامی‌دیگری در مملکت به موجب قانون استخدام معین و مشخص بوجود بیاوریم خوب حالا که به این مرحله رسیده‌ایم این وضع را نباید مختل کرد اینکه برای گروههای مخصوص مقررات استخدامی‌خاص بوجود بیاوریم یکی از اشکال همین است که ما به این شوراها اختیار بدهیم که استخدام محلی بکنند استخدام محلی چه جور است؟ چه معنی دارد؟ می‌خواهید کم پول بدهید یا می‌خواهید زیاد پول بدهید؟ هر دو شکلش غلط است برای اینکه نهائی که از وزارت آموزش و پرورش حقوق می‌گیرند تنها روز اول به همان استخدام، محلی تن در می‌دهند بعد که عده شان زیاد شد شروع می‌کنند به طومار نوشتن و وسیله برانگیختن و ناگزیر هم هستند چون مسئله زندگی ناگزیرشان می‌کند و به این نتیجه می‌رسند که بیایند در ردیف‌های استخدام عمومی‌این سرنوشت آتی خواهد بود و یک فشارهائی ایجاد خواهد کرد و روزی ناچار خواهیم شد تسلیم بشویم در مقابل تقاضای رنگارنگ آنان آنوقت هر شورای محلی به موجب این قانون یک جور استخدام کرده است یکی زیاد پول داده و یکی کم و این عدم هماهنگی که امروز ما با این لایحه استخدام به جنگش برخاسته‌ایم این حالت را دچار کرده بنابراین تقاضای من این است که واقعا به این مسئله توجه کنیم که اگر لازم باشد این شوراها در محل بتوانند استخدام بکنند هیچ اشکالی ندارد ولی با موازین قانون استخدام کشوری در محل استخدام بکنند که بعدا یک ردیف کارمند جدید و معلم جدید بوجود نیاید این منظور از پیشنهاد بود که برای این لایحه که لااقل دوره آزمایش را طی می‌کند یک مقوله جدید استخدامی‌بوجود نیاوریم.
رئیس- خانم دکتر پارسای بفرمائید.
بانو دکتر پارسای (وزیر آموزش و پرورش)- بنده خیلی خوب احساس می‌کنم مشکل است ما بتوانیم خودمان را از تار عنکبوت تمرکز رها کنیم و باز هم باید عرض کنم که نقطه نظر ما از تهیه این قانون رها شدن از این مقررات و قانون است که تمام شما عقیده دارید که با تمرکزی که پیدا کرده است و پای همه را بسته است ما نه مقصودمان این بود که با استخدام محلی به کسی حقوق کمتر بدهیم یا بیشتر ولی در بسیاری از نقاط مواجه می‌شویم با اینکه بخصوص در امور تعلیمات حرفه‌ای کسانی در شهرستانها یا شهرهای کوچکتر وجود دارند که ما می‌توانیم از وجودشان استفاده کنیم ولی اینها نمی‌توانند یا نمی‌خواهند کارمند دولت باشند یا در استخدام دولت دربیایند و ما نمی‌توانیم به اینها مطابق قانون و مقررات پولی بپردازیم ولی شورای شهرستان می‌تواند، مطلب دوم که خیلی به آن برخوردیم این است که اغلب مأمورین دولت خانم‌هایشان تحصیلات خوب دارند ولی کارمند دولت نیستند ما به یک معلم کلاس اول و دوم و سوم ابتدائی احتیاج داریم ولی نمی‌توانیم استفاده کنیم اگر شورای محلی بتواند براساس آئین‌نامه‌ای که آن نظر جنابعالی را که در آن بگنجاند که آن آئین‌نامه با آئین‌نامه اصلی مخالف نباشد و با این آئین‌نامه تنظیم شده از وجود یک یا دو یا سه یا ۵ نفر از اینها استفاده بکنند چه اشکالی دارد و این احتیاج محلی است که ما را وادار کرده است به نوشتن این لایحه و سعی کردیم تا آنجا که ممکن است از امکانات محلی بتوانیم استفاده کنیم (دکتر اسفندیاری- عوض استخدام حق‌التدریس بپردازید) ما در مدارس ابتدائی حق‌التدریس نمی‌توانیم بپردازیم (دکتر اسفندیاری- بوجود بیاورید) آن وقت مغایر باسایر قوانین خواهد شد البته در موقع نوشتن آئین نامه استخدامی‌مطلبی را که تذکر فرمودید در نظر خواهیم گرفت که بتوانیم با آن آئین ناه که در قانون اصلی استخدام هست تطبیقش بدهیم حتی ممکن است بعنوان روزمزد یا پیمانی یا چیزهای دیگر ولی می‌خواستم عرض کنم مقصود ما نه این بود که به کسی کمتر یا بیشتر پول بدهیم بلکه از آنچه که در یک شهرستان و یک بخش وجود دارد بتوانیم استفاده کنیم و در راه تعلیم و تربیت بچه‌های مردم کوشش کنیم.
رئیس- آقای دکتر عاملی متعاقد شدید؟
دکتر عاملی- متاسفانه خیر چون این بسته به نظر اجرائی متصدیان امروز است ولی این قانون است برای همیشه.
رئیس- بنابراین به پیشنهاد آقای دکتر عاملی رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (عده کمی برخاستند) تصویب نشد. نسبت به ماده پنجم رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۶ قرائت می‌شود.
ماده ۶- عوایدی که بنا به پیشنهاد شورای آموزش و پرورش و تصویب انجمن شهر یا قائم مقام آن از طریق تجهیز منابع محلی حاصل می‌شود در حساب مخصوص شورای آموزش و پرورش منطقه‌ای منظور و طبق بودجه مصوب به مصرف خواهد رسید.
رئیس- در ماده۶ نظری نیست؟ آقای پروفسور مخبر فرهمند بفرمائید.
پروفسور مخبر فرهمند- بنده فکر می‌کنم در این ماده در سطر سوم که آموزش و پرورش منظور شده منظور آموزش و پرورش منطقه‌ای بوده چون اگر کلمه منطقه‌ای اضافه نشود بیم این می‌رود که یکی را به منطقه دیگری بفرستد استدعا می‌کنم اصلاح شود چون شاید در چاپ افتاده باشد.
رئیس- صحیح است، اصلاح می‌شود. آقای دکتر اسفندیاری بفرمائید.
دکتر اسفندیاری- بنده هم همین نظر را داشتم.
رئیس- اصلاح می‌شود. نسبت به ماده ۶ نظر دیگری نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده ۶ با اصلاحی که شد رای می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۷ خوانده می‌شود.
ماده ۷- آئین‌نامه‌های اجرائی این قانون از قبیل آئین‌نامه شورای آموزش و پرورش منطقه و آئین‌نامه‌های امور مالی و استخدامی‌با تصویب هیئت دولت قابل اجرا خواهد بود.
رئیس- نسبت به ماده ۷ نظر دیگری نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده ۷ رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۸ خوانده می‌شود.
ماده ۸- انحلال هر یک از شورای آموزش و پرورش منطقه‌ای به پیشنهاد وزارت آموزش و پرورش و تصویب هیئت وزیران عملی خواهد شد.
رئیس- نسبت به ماده ۸ نظر دیگری نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده ۸ رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. کلیات آخر لایحه مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) نسبت به لایحه رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) لایحه برای تصویب به مجلس سنا فرستاده می‌شود. خانم دکتر پارسای بفرمائید.
دکتر پارسای (وزیر آموزش و پرورش)- اجازه مقام محترم ریاست قبلا از توجهی که خانمها و آقایان نمایندگان محترم نسبت به این لایحه فرمودند تشکر می‌کنم و از تذکراتی که امروز داده شد این استفاده را می‌کنم که بعضی مطالب را در مورد آموزش و پرورش بعرض خانمها و آقایان برسانم. از جناب آقای دکتر سعید حکمت در مورد تذکراتی که فرمودند بسیار متشکرم از ایشان هم جز این انتظار نمی‌رفت چون هم از خانواده فرهنگی هستند هم خدمات بسیاری را به فرهنگ شخص خودشان و پدرشان انجام داده‌اند و خود ما از شاگردان پدر ایشان هستیم ولی مطلبی که باید گفته بشود این است که ما با تصویب این لایحه کاری به اصول فنی و آموزشی و آموزش و پرورش فعلا نداریم و از لحاظ کار فنی آموزش و پرورش هنوز به آن حد از رشد نرسیده‌ایم که بتوانیم تقسیم به منطقه بشویم ما هنوز در مرحله تمرکز در آموزش و پرورش هستیم و کار برنامه‌ها و امتحانات و برنامه‌های آموزشی و صلاحیت افراد فنی و غیر فنی هنوز در تمرکز خودش هست در مورد تغییر برنامه‌ها استحضار دارید که نظام آموزش و پرورش از سال۴۳ به فرمان شاهنشاه آریامهر در شورای آموزش خاص تصویب و شروع شد و امسال در سال چهارم اجرای آن هستیم و امیدواریم که این برنامه جدید بتواند مقداری از نظریاتی که فرمودند رعایت بکند و انجام بدهد ولی در مورد مسائل پرورش بنده شخصا و همکاران وزارت آموزش و پرورش اعتقاد دارند که از وظایف اصلی ما پرورش است و شاید توجه بیشتری را که ما در دو سال گذشته نسبت به امر پرورش تا آموزش کردیم مؤید این مطلب باشد به آن اعتقاد داریم و اگر ایجاد شوراهایی به منظور سپردن کار مردم به مردم می‌کنم باز هم نظرمان این است که رابطه‌ای بین خانواده‌ها و معلمین و مدیران مدارس و مسئولین آموزش و پرورش حتی اگر شده از لحاظ امور مالی و خانوادگی و اداری به وجود بیاوریم که امر پرورش مربوط به خانه یا منحصر به مدرسه نباشد و هر دو طرف واقعا با هم در انجام کارها تشریک مساعی بکنند و همانطور که گفته شد مردم احساس مسئولیت بنمایند چون گاهی مردم تصور می‌کنند با سپردن بچه‌هایشان به مدرسه کارشان تمام شده در حالی که این طور نیست در همانجاست که مدرسه احتیاج زیادی به راهنمایی مدرسه دارد باید کاری کرد که ایجاد ارتباط بین مردم و مدرسه از هر طریق که ممکن است برقرار کرد آموزش و پرورش یک امر منحصری برای دولت نیست امریست که همه مردم حق دارند در آن اظهار نظر بکنند و حق دارند تشریک مساعی بکنند. آقای دکتر فریور راجع به عدم اعتماد مردم در مورد منابع محلی صحبت فرمودند من خیلی خوشوقتم عرض کنم که نظرشان صحیح نیست برای اینکه در چند سال گذشته آنقدر مردم اعتماد به وزارت آموزش و پرورش داشته‌اند که حد ندارد و یکی از مطالبی که یاد من بود و صحبت شد تنها در شهر یزد در سال گذشته ۹ میلیون تومان مردم به وزارت آموزش و پرورش پول دادند و زمین دادند و ساختمان دادند این دلیل این است که اعتماد وجود دارد (صحیح است) اگر مامی‌آییم این را در اختیار منطقه‌ای قرار می‌دهیم برای این است که من شخص خودم این پول را جای دیگر خرج نکنم پول یزد را در یزد خرج کنم (دکتر الموتی- بسیار نظر صحیحی است) برای رضایت مردم آنجا خرج کنم بنابراین این عدم اعتماد نیست بلکه این اعتماد بیشتری است ضمنا همانطور که عرض کردم چون آئین نامه تشکیل شوراها به تصویب کمیسیونهای مجلس خواهد رسید سعی میکنیم اشخاصی که ترکیب این شوراها را می‌سازند از مردمی‌باشند که به دردهای مردم آشنا باشند کسانی باشند که منطقه را بشناسند کسانی باشند که آموزش و پرورش را بشناسند امیدوار هستم که از نظر شما و از نظر آموزش و پرورش را بشناسند امیدوار هستم که از نظر شما و از نظر آموزش و پرورش مملکت، دولت و شاهنشاه ما حتما رضایت خاطر فراهم خواهد شد و مطلب دیگری که نمی‌دانم شاید همین طور گفته شد که اگر در مرکز این کارها انجام بگیرد بهتر است که در مناطق انجام بگیرد باید عرض کنم این درست برخلاف اصل انقلاب اداری است برعکس من عقیده دارم یک نفر به اندازه یک نفر می‌تواند کار بکند و ۱۵نفر به اندازه ۱۵نفر می‌تواند فکر بکند و کار بکند بنابراین شوراهای منطقه‌ای برای مناطق کوچکتر خیلی بهتر می‌توانند اظهار عقیده کنند و کار کنند و بنده آن اطمینان را به شما می‌دهم به هیچ وجه دولت با تصویب و اجرای این لایحه مسئولیت خودش را از دست نخواهد داد و نمی‌تواند سلب مسئولیت بکند بلکه اجرای این لایحه بسیار مشکل است و برای خود مقداری کارهای آموزشی وجود دارد که ما در مرحله اول باید اشخاصی را تربیت بکنیم و ما برای اجرای این قانون از شما کمک می‌خواهیم یعنی عقیده داریم که وقتی می‌رویم این قانون را اجرا میکنیم در هر منطقه و هر جائی که آقایان سمت نمایندگی آنجا را دارند و باید در این راه به ما کمک کنید همکاری کنید برای بهبود امر آن منطقه از شما کمک خواهیم خواست و شاید نظارت و سرپرستی که شما بر این شوراها بطور غیرمستقیم و بنا به وظیفه قانونی خودتان می‌فرمائید موجبات بهتری برای بهبود کار این مناطق فراهم کند امیدوارم هستم که در این راه با همکاری که حتی با ما خواهید فرمود موفقیت بیشتری در امر آموزش و پرورش کودکان که بدون شک آینده این مملکت بدست آنها ساخته خواهد شد کسب کنیم و بتوانیم قدمهای بلندتری برداریم (احسنت).
- تقدیم یک فقره آئین‌نامه و یک فقره لایحه استفاده از اعتبار هزینه‌های پیش بینی نشده و سه فقره صورت دیون و یک فقره اصلاحی بودجه بوسیله آقای قوام صدری معاون وزارت دارائی
۹- تقدیم یک فقره آئین‌نامه و یک فقره لایحه استفاده از اعتبار هزینه‌های پیش بینی نشده و سه فقره صورت دیون و یک فقره اصلاحی بودجه بوسیله آقای قوام صدری معاون وزارت دارائی
رئیس- آقای قوام صدری بفرمائید.
قوام صدری (معاون وزارت دارائی)- با اجازه مقام محترم ریاست، آئین‌نامه ایست مربوط به سازمان بنادر و کشتیرانی که در اجرای ماده ۲ قانون اختیارات مالی و استخدامی که چندی قبل به تصویب مجلس محترم رسیده و بایستی در کمسیون‌های مجلسین مورد تصویب قرار بگیرد تقدیم می‌شود لایحه دیگری است مربوط به استفاده از اعتبارات هزینه‌های پیش بینی نشده در چند مورد هزینه‌ای که پیش آمده و بایستی به تصویب کمیسیون محترم بودجه برسد تقدیم می‌شود سه فقره صورت دیون بلامحل اداره کل گمرک، وزارت اقتصاد و دانشگاه تهران است برای ارجاع به کمیسیون بودجه تقدیم می‌شود و اصلاح بودجه ایست مربوط به وزارت منابع طبیعی و اداره کل گمرک که برای ارجاع به کمیسیون بودجه تقدیم می‌شود.
رئیس- لوایح به کمیسیون ای مربوط ارجاع می‌شود.
- طرح گزارش شوراول کمیسیون دارائی راجع به اجازه واگذاری اراضی وزارت جنگ به کانون بازنشستگان نیروهای مسلح شاهنشاهی
۱۰- طرح گزارش شوراول کمیسیون دارائی راجع به اجازه واگذاری اراضی وزارت جنگ به کانون بازنشستگان نیروهای مسلح شاهنشاهی
رئیس- گزارش شوراول اجازه واگذاری اراضی وزارت جنگ به کانون بازنشستگان نیروهای مسلح شاهنشاهی مطرح است قرائت می‌شود.
گزارش شور اول از کمیسیون دارائی به مجلس شورای ملی
کمیسیون دارائی در جلسه ۹ آذر ماه ۱۳۴۸ با حضور نمایندگان دولت لایحه ۲۵۴۴۸-۲۹ /۷ /۱۳۴۸ ارسالی از مجلس سنا راجع به اجازه واگذاری اراضی وزارت جنگ به کانون بازنشستگان نیروهای مسلح شاهنشاهی را که به شماره ۱۰۱۲ چاپ شده است مورد رسیدگی قرار داد و مصوبه مجلس سنا را عیناً تصویب کرد.
اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
ماده واحده- وزارت جنگ مجاز است برای احداث تأسیسات کانون بازنشستگان نیروهای مسلح شاهنشاهی در مرکز و شهرستانها از زمینهای متعلق به خود به کانون افسران و درجه‌داران بازنشسته نیروهای مسلح شاهنشاهی واگذار نماید. مشروط بر آنکه از زمنیهای مزبور و تمام تأسیساتی که در آن به وجود خواهد آمد به منظور احداث کانون استفاده شود و هر موقع کانون بازنشستگان از آن رفع نیاز نمود با تأسیسات مجانا به وزارت جنگ مسترد گردد.
مختبر کمیسیون دارائی- علی اکبر دانشمند.
گزارش شور اول از کمیسیون نظام به مجلس شورای ملی
کمیسیون نظام در جلسه ۱۳ آذر ماه ۱۳۴۸ با حضور نماینده دولت لایحه ارسالی از مجلس سنا راجع به اجازه واگذاری اراضی وزارت جنگ به کانون بازنشستگان نیروهای مسلح شاهنشاهی را مورد رسیدگی قرار داد و مصوبه کمیسیون دارائی را در این مورد تائید و تصویب کرد.
اینک گزارش آنرا به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون نظام- حکیمیان.
رئیس- کلیات لایحه مطرح است نظری نیست؟(اظهاری نشد) نسبت به ورود در شور ماده واحده رای می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده واحده مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادهای رسیده قرائت می‌شود.
احتراما پیشنهاد می‌نماید لایحه اجازه واگذاری اراضی وزارت جنگ بشرح زیر اصلاح شود. در عنوان لایحه، آخر آن اضافه شود و سازمان تعاون مصرف کادر نیروهای مسلح شاهنشاهی.
ماده واحده- وزارت جنگ مجاز است برای احداث تأسیسات کانون بازنشستگان نیروهای مسلح شاهنشاهی و همچنین محل سازمان تعاون مصرف کادر نیروهای مسلح شاهنشاه در مرکز و شهرستانها از زمینهای متعلق به خود به کانون افسران و درجه‌داران بازنشسته نیروهای مسلح شاهنشاهی و سازمان تعاون مزبور واگذار نماید.
مشروط بر آنکه از زمینهای مزبور و تمام تأسیساتی که در آن بوجود خواهد آمد به منظور احداث کانون و فروشگاه و انبار سازمان استفاده شود و هر موقع کانون بازنشستگان و سازمان تعاون از آن رفع نیاز نمود اراضی و تأسیسات مجانا به وزارت جنگ مسترد گردد.
با تقدیم احترام- صائب.
محترما در مورد لایحه اجازه واگذاری اراضی وزارت جنگ به کانون بازنشستگان در سطر پنجم ماده واحده پس از کانون بازنشستگان بجای آن نوشته شود:
- «از زمینهای واگذاری»
با تقدیم احترام- حسن صائبی.
رئیس- لایحه و پیشنهادها برای شور دوم کمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.
- طرح سؤال آقای دکتر طالع راجع به عوارض برگ سبز چای و جواب خانم صوفی معاون وزارت کشور و ارجاع به کمیسیون رسیدگی به سؤالات
۱۱- طرح سؤال آقای دکتر طالع راجع به عوارض برگ سبز چای و جواب خانم صوفی معاون وزارت کشور و ارجاع به کمیسیون رسیدگی به سؤالات
رئیس- سوال آقای دکتر طالع از وزارت کشور مطرح است آقای دکتر طالع بفرمائید.
دکتر طالع- توضیحاتشان را بفرمایند بعد عرض خواهم کرد.
رئیس- خانم صوفی بفرمائید.
بانو صوفی (معاون وزارت کشور)- ساحت مقدس مجلس شورای ملی
جناب آقای هوشنگ طالع نماینده محترم مجلس شورای ملی در ۵ مورد از وزارت کشور سوالاتی فرموده‌اند که اینک در هر مورد بعرض جواب مبادرت می‌ورزد.
- ۱- در قسمت اول سوال فرموده‌اند: «علیرغم لغو عوارض دروازه‌ای به چه مجوزی یک درصد از عوارض برگ سبز چای کشاورزان شمال که از طریق کارخانجات چایسازی وصول می‌شود به نزدیکترین شهرداری تعلق گیرد»
- تصویبنامه شماره ۱۲۶۴-۲۶ /۱ /۴۲ هیئت محترم وزیران که طبق ماده واحده قانون هشتم آذر ماه ۱۳۴۲ به تصویب مجلسین رسیده است مبنی بر اخذ عوارضی است که وصول آن مستلزم وجود پاسگاه در مدخل شهرها باشد در صورتی که عوارضی که در بعضی شهرهای گیلان از برگ سبز چای بوسیله کارخانجات وصول می‌شود با تصویب نامه مذکور ارتباط نداشته و مجوز آن تصویب انجمنهای شهر از سال ۴۲ میباشد که پس از پایان دوره انجمنها نیز مورد تائید آقایان استانداران که قائم مقام قانونی انجمنهای شهر بوده‌اند قرارگرفته است عواملی که موجب برقراری و وصول این عوارض میباشد تغییرات و تحولات عظیمی‌است که در چند سال اخیر در تمام شئون کشور پدید آمده است که من حیث‌المجموع سبب شده است که ساکنین بسیاری از مناطق کوچک کشورهای تقاضای تشکیل شهرداری بنمایند و چون تأمین درآمد این قبیل نقاط به منظور تحقق خواسته‌های اهالی و نیازمندیهای شهری امر دشواریست و مستلزم همکاری آنان نیز میباشد و از طرفی در گیلان شهرها و مزارع چای در کنار هم واقع شده و بستگی کامل بهم دارند لذا کشاورزانی هم که در این مزارع کار می‌کنند اکثرا ساکنین همان شهرها هستند. با توجه به تعداد زیادی شهرداری که در این چند ساله تاسیس شده حصر درآمد بسیاری از آنها به عوارض برگ سبز چای بصورتی است که اگر از آن صرف نظر شود خود به خود موجب تعطیل شهرداریها خواهد شد مضافا به اینکه قسمتی از این عوارض در اختیار انجمنهای عمرانی دهات قرار می‌گیرد که در اجرای برنامه‌های عمرانی به مصرف آبادانی مزارع و جاده‌های فرعی و ارتباطی مزارع چایکاری یا شهر می‌رسد و از نظر اقتصادی برای خود کارخانجات چای و چایکاران نهایت ضرورت را دارد و بعلاوه از این قبیل عوارض با توجه به مقتضیات محلی در سایر شهرها زیاد است و همانطوری که اشاره شد وصول اینگونه عوارض هیچگونه تشابهی با عوارض دروازه‌ای ندارد. مجوز وصول آن هم تصویب انجمنهای شهر در گذشته بوده و در آینده نیز وضع آن بستگی به تصمیماتی دارد که انجمنهای فعلی شهرها درباره آن اتخاذ نمایند.
- ۲- در قسمت دوم سئوال فرموده‌اند«از محل ۵ /۳% عوارض برگ سبز چای گیلان از سال ۱۳۴۲ تاکنون طبق جدول سنواتی به چه میزان وصول و به چه مصارفی رسیده است. قبل از اینکه بذکر ارقام بپردازد لازم است توضیحا بعرض برساند که:
- در سمینار آقایان فرمانداران و شهرداران تابعه استان گیلان که با حضور رئیس اداره عمران استان تشکیل گردید
در قسمت سوم سوال فرموده‌اند «سهم نیم درصد شیر و خورشید سرخ در گیلان از این عوارض چه میزان بوده است و چه مبلغی پرداخت شده است؟ و تاکنون طبق جدول سنواتی چه میزان از این محل در فرمانداری رودسر دریافت گردیده و چه مبلغ از آن به شیر و خورشید سرخ رودسر پرداخت شده است»
قبل از بیان میزانی که از این عوارض به شیر و خورشید سرخ تعلق گرفته باید خاطر نشان ساخت که سهمیه شیر و خورشید سرخ بطور قطع نیم درصد نبوده و گاهی اوقات به تناسب احتیاجات و با توجه به بودجه شهرداری و وظایفی که شیر و خورشید هر محل بر عهده داشته هر سال معادل مبلغی در حدود نیم درصد یا بیشتر به شیر و خورشید پرداخت می‌شده.
در حوزه فرمانداری رودسر یعنی شهرداریهای رودسر، چابکسر، رحیم آباد، املش، کلاچای و اجاره گاه جمعا ۵۹۶۹۳۳۶۹ ریال از سال ۴۲ به بعد وصول شده که ۳۲۴۵۴۵۴ ریال آن به شیر و خورشید سرخ داده شده است.
- ۴- در قسمت چهارم سوال فرموده‌اند «از روستاهای گیلان که انجمن عمرانی وجود ندارد عوارض دریافتی طبق جدول سنواتی چه مبلغ بوده است و به چه مصارفی رسیده است؟».
بنا به آنچه بعرض رسید پاسخ این قسمت از سوال ضمن سایر مطالب قبلا داده شده و خلاصه آن این خواهد بود هرجا انجمن عمرانی وجود ندارد عوارض مربوطه ضمن بودجه شهرداریها منظور گردیده.
- ۵- در قسمت سوال آخر فرموده‌اند «ترتیب بازگشت این عوارض به انجمنهای عمرانی دهات چیست».
طبیعی است که هر کجا انجمن دهات تشکیل شود از تاریخ تشکیل مکلف به انجام وظایف قانونی خود خواهد بود و حق دریافت عوارض عمرانی ده را از همان تاریخ خواهد داشت و در این موقع که انجمنهای شهر تشکیل گردیده این قبیل مسائل از امور صد درصد محلی است و در حدود وظایف قانونی هر یک از انجمنها میباشد که در محل و بین خود آنها حل و فصل خواهد شد. متشکرم (احسنت).
رئیس- آقای دکتر طالع بفرمائید.
دکتر طالع- جناب آقای رئیس نمایندگان محترم به هر حال من وظیفه خود می‌دانم از خانم صوفی تشکر کنم که لااقل وزارت کشور حاضر شد بعد از یک سال و اندی جواب من را به این ترتیب بدهد مسأله‌ای که اینجا مطرح شد به هرحال عوارضی است که بر برگ سبز چای بسته شده و همانطوری که نمایندگان محترم می‌دانند عوارض به هر حال مزد خدمات است یعنی کاملاً مشخص است که چه میزان به خاطر چه امری گرفته می‌شود مالیات نیست که دولت بگوید من از شما می‌گیرد و تشخیص می‌دهم در چه جهتی که صلاح مملکت باشد و به صرفه اقتصاد ملی باشد خرج کنم در حالی که عوارض مزد مشخصی است شما اگر تشریف می‌برید یک رونوشت شناسنامه می‌گیرید در مقابل خدمتی که انجام می‌دهید پنج ریال می‌گیرند. قرار شده بود که عوارضی که از برگ سبز چای دریافت شود۲% آن بابت عمران روستا باشد و ۱% هم بابت شهرداری باشد و ۵% هم به شیر خورشید بدهند خیلی تعجب می‌کنم که خانم می‌فرماید در یک سمیناری فرمانداران و استانداران نشستند و گفتند این عوارض را اینجور خرج میکنیم و به این مصارف می‌رسانیم حالا اجازه بفرمائید چون مسئله باید به قدری شکافته بشود ببینیم این عوارض از چه افرادی گرفته می‌شود و به چه مصارفی باید برسد که نرسیده مثلاً همانطور که اشاره فرمودند در رودسر علاوه بر رودسرپنج شهرداری دیگر هم هست که این شهرداریها برای خاطر اینکه عوارض بیشتری بتوانند از برگ سبز چای وصول کنند حوزه خود را بی‌جهت توسعه داده‌اند مثلاً شما تشریف می‌برید به چابکسر که در حقیقت یک روستائی است که در کنار جاده قرار گرفته ولی هشت کیلومتر در هشت کیلومتر محدوده شهر است رحیم‌آباد همین طور و اجاره گاه همین طور، و حتی یک عده هستند که در شهر زندگی می‌کنند یعنی اسم آن منطقه شهر است در محدوده شهر است کارخانه چای خشک کنی هم در محدوده آن است (صادق سمیعی- در محدوده شهر است در بیرون شهر هم است) بله عرض می‌کنم این مردمی که در شهر زندگی می‌کنند برگ سبز چای را به کارخانه‌ای تحویل می‌دهند که در محدود شهر قرار دارد و ۲% بابت عمران روستا عوارض می‌پردازند و آنها که در خارج از شهر زندگی می‌کنند اینها برگ سبزشان را برمی‌دارند می‌دهند به کارخانه‌ای که در محدوده شهر است و اینها هم ۱% بابت عوارض شهرداری می‌دهند که به آن جز نام عوارض دروازه‌ای نمی‌شود گذاشت این کالائی است که خارج از محدوده شهر آمده و در شهر مورد عوارض قرار گرفته یک عده هستند که اینها در خارج از شهر زندگی می‌کنند در روستا زندگی می‌کنند کارخانه هم در روستا قرار دارد ولی از اینها هم ۱% بعنوان عوارض شهرداری کسر می‌کنند و به نزدیکترین شهرداری و یا اگر دو شهرداری باهم نزدیک باشند بین آنها تقسیم می‌کنند آنوقت من نمی‌دانم چطور همانطور که خانم فرمودند انجمن شهر می‌تواند بنشیند و در خارج از محدوده خود عوارض وضع کند و این عوارض سوپر دروازه‌ای است، به چه ترتیب مصرف شده بعلاوه خانمها و آقایان محترم توجه داشته باشند فقط کسانی که برگ سبزشان را به کارخانجات دولتی یا کارخانجاتی که در اجاره دولت هستند تحویل می‌دهند باید عوارض بدهند در حالی که آنهایی که برگ سبز خود را به عوارض خصوصی تحویل می‌دهند عوارض نمی‌پردازند. اگر این عوارض صحیح است پس باید از هر برگ سبزی وصول شود و اگر صحیح نیست پس چرا از آنها که برگ سبز خود را به کارخانجات دولتی تحویل می‌دهند عوارض باید دریافت شود، طبقه اول که عرض کردم عوارض می‌پردازند که محل خرج ندارند یعنی از شهری عوارض عمران روستائی گرفتند که محل خرج ندارد دریافت این عوارض جرم است، گروه دوم که عرض کردم خدمتتان که از خارج از شهر به داخل شهر می‌آورند این را هم هیچ اسم دیگری غیر از عوارض دروازه‌ای نمی‌شود گذاشت، حالا بگوئیم تیر دارد یا تیر ندارد، عوارض دروازه‌ای یک روحی داشت که آن روح را خواستند ملغی کنند والا ممکن بود آن تیرها را هم نگذارند و پلیس با بلند کردن دست عوارض را دریافت کند، نوع سوم کسانی هستند که هم خارج زندگی می‌کنند و هم کارخانه خارج شهر است ولی از اینها عوارضی بابت شهرداری می‌گیرند که هر کس این عوارض را وضع کرده تخلف کرده و هر کس این عوارض را اخذ کرده جرم کرده چون این عوارض نمی‌تواند در محل صحیحش خرج بشود باز هم یک جرم مسلمی‌است. مسئله‌ای که از همه مهمتر است توجه بفرمائید همین امروز در منطقه رودسر شاید ۵۰% یا ۶۰% روستاها دارای انجمن عمرانی هستند در چهار سال پیش شاید این رقم به ۲۰% هم نمی‌رسد از همه اینها عوارض دریافت شده ولی چون انجمن نبوده این عوارض نمی‌توانسته بازگشت داده شود و این عوارض چطور شده و بعلاوه همانطور که خانم اشاره فرمودند من اینجا نامه‌هایی دارم که به کمیسیون خواهم داد یعنی قبل از اینکه این عوارض وضع شود هر هکتار ۸۰ تومان می‌گرفتند بعد آمده وزارت کشور آن روز گفته که شما دیگر حق گرفتن عوارض را ندارید و سازمان چای می‌آید و بر مبنای ۳۰ تومان می‌دهد سال گذشته در سمینار چای که تشکیل شده بود و من خودم هم آنجا بودم فرمودند ۲۶ هکتار زیر کشت داریم و تولیدمان هم در حدود ۱۳ هزار تن بود یعنی کارخانجات دولتی و استیجاری که عوارض پرداختند با توجه به اینکه هر ۴ کیلو برگ سبز یک کیلو چای خشک می‌دهد یعنی قرارداد سازمان چای هست با کارخانجات و هیچ در این مسئله نمی‌توان تردید داشت و من حساب کردم دیدم که هر هکتار به طور متوسط ۸۰ تومان عوارضش است توجه داشته باشید در منطقه رودسر این مبلغ خیلی بالاتر است برای اینکه بهترین منطقه چای خیز شمال است و مناطقی هم هست که ممکن است این عدد پائین تر باشد ولی آمدند و در سالهای گذشته به آن انجمنهای عمرانی که وجود داشته شاید به طور متوسط اگر در نظر بگیرید ۳۰% مناطق چای خیز دارای انجمنهای عمرانی نبودند به هر هکتاری ۳۰ تومان دادند دلیل اینکه این پول را ندادند این است امسال دستور دادند ۶۰ تومان به هر هکتار بدهند که بعضی را دادند و بعضی را هم ندادند و باید این مسئله را کمیسیون تحقیق کند که این پولها چطور شده و این پولها به کجا رفته است؟ مسئله‌ای که مربوط به شیر و خورشید است یعنی نیم درصد از این پول قرار بوده مردم بعنوان اعانه بدهند به شیر و خورشید حالا طرزش چطور بوده که بجای اینکه دستور داده بشود به سازمان چای که این پول را بپردازد به شیر و خورشید، استاندارها دستور می‌دهند که این پول را بدهید به شهرداری و بعد بنا به میل خودشان و روی نظری که راجع به منطقه داشتند و روابطی که با مدیرعامل شیر و خورشید داشتند دستور می‌دادند که یک قسمتی از آن را در بودجه شهرداری پادار بکنند و من این آماری که از شیر و خورشید سرخ رودسر گرفتم تا پایان سال ۴۷ شیر و خورشید سرخ رودسر مبلغ۴۰۰ هزار تومان از این بابت طلبکار بود این پولها چه شده؟ بنابراین من از جانب آقای رئیس تقاضا می‌کنم که دستور بفرمایند این سؤال به کمیسیون رسیدگی به سوالات برود چون مدارکی هست که باید آنجا بررسی بکنند و خانم ارقامی‌را فرمودند که نمی‌شود بررسی کرد اگر جمع ارقام را توجه بفرمائید یک مقدار به شیر و خورشید دادند یک مقدر به عمران و بقیه معلوم نیست چه طور شده است عرض دیگری ندارم.
رئیس- سوال به کمیسیون رسیدگی به سوالات ارجاع می‌شود.
- قرائت گزارش شور اول کمیسیون دارائی راجع به اصلاح و الحاق پاره‌ای مواد به قانون مالیاتهای مستقیم مصوب ۲۸ /۱۲ /۱۳۴۵
۱۲- قرائت گزارش شور اول کمیسیون دارائی راجع به اصلاح و الحاق پاره‌ای مواد به قانون مالیاتهای مستقیم مصوب ۲۸ /۱۲ /۱۳۴۵.
رئیس – گزارش شور اول لایحه اصلاح و الحاق پاره‌ای مواد به قانون مالیاتهای مستقیم مطرح است قرائت می‌شود.
گزارش شور اول از کمیسیون دارائی به مجلس شورای ملی
کمیسیون دارائی در جلسات عدیده با حضور آقای دکتر آموزگار وزیر دارائی لایحه شماره۱۵۱۲۴-۱۴ /۴ /۱۳۴۸ دولت راجع به اصلاح و الحاق پاره‌ای مواد به قانون مالیاتهای مستقیم را که به شماره ۹۳۴ چاپ شده است مورد شور و رسیدگی قرار داد و در جلسه۹ آذر ماه ۱۳۴۸ با اصلاحاتی به تصویب رسانید.
اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
ماده واحده- قانون مالیاتهای مستقیم مصوب اسفندماه۱۳۴۵ به شرح ضمیمه اصلاح و مواد ۳۲۰و ۳۲۱ و ۳۲۲ و۳۲۳ به آن اضافه و اجازه داده می‌شود که اصلاحات مربوط به مواد۲-۲۶-۶۱-۶۶-۸۰-۸۳-۸۷-۱۰۲-۱۰۹-۱۴۹-۱۵۲-۱۵۸-۱۷۴-۱۸۰-۱۸۷-۱۹۷-۱۹۹-۲۰۸-۲۲۹-۳۱۷ از اول سال ۱۳۴۶ و سایر اصلاحات و مواد الحاقی از تاریخ تصویب مؤثر و معتبر شناخته شود.
مخبر کمیسیون دارائی- علی اکبر دانشمند.
۱- در بند۷ ماده ۲ بعد از عبارت «بنیاد پهلوی» عبارت «و مؤسساتی که تمام سرمایه آنها متعلق به بنیاد پهلوی است» اضافه می‌شود.
۲- عبارت زیر به آخر تبصره ۲ماده۴ اضافه می‌شود.
کارفرما مکلف است وجوه مزبور را در یکی از بانکهای ایرانی نگهداری نماید و یا به مصرف خرید اوراق قرضه دولتی یا اسناد خزانه برساند وگرنه مشمول مالیات خواهد بود.
۳- عبارت زیر به عنوان تبصره ۴ به ماده۶ اضافه می‌شود.
- تبصره۴- نسبت به کسانی که درآمد مشمول مالیات حقوق آنان در سال از نهصد و شصت هزار ریال تجاوز کند مازاد بر نهصد و شصت هزار ریال مشمول یک مالیات اضافی به نرخ ۲۰% خواهد بود. این مالیات در محاسبه مالیات مجموع درآمد مؤدی منظور نخواهد شد. پرداخت کنندگان حقوق مکلفند در هر پرداخت یا تخصیص حقوق و مزایای مستمر هر ماه نسبت به مازاد هشتادهزار ریال و در مورد مزایای غیر مستمر در صورتی که جمع پرداختی از اول سال تا آن تاریخ از این بابت به اضافه دوازده برابر حقوق و مزایای مستمر همان ماه از نهصد و شصت هزار ریال تجاوز کند مالیات متعلق را محاسبه و کسر و ظرف سی روز به دارائی محل پرداخت نماید. حقوق‌بگیرانی که جمع درآمد حقوق سالانه آنان از نهصد و شصت هزار ریال بیشتر است و از بیش از یک محل حقوق دریافت می‌کنند و یا به علل دیگری مالیات اضافی آنها به ماخذ مقرر در این تبصره کسر نشده است مکلفند مابه‌التفاوت آن را در موقع تسلیم اظهارنامه تکمیلی موضوع ماده ۱۳۲ به وزارت دارائی بپردازند.
۴- تبصره ماده ۲۳ به عنوان تبصره ۲ اصلاح و عبارت زیر بعنوان تبصره ۱ به ماده مذکور اضافه می‌شود.
در موارد فوق در صورتی که مالیاتی به معامله تعلق نگیرد و یا مالیات متعلق کمتر از دو درصد ارزش معاملاتی عرصه باشد مالیات به ماخذ ۲% وصول می‌شود و در محاسبه مجموع درآمد مودی مالیات متعلق به مابه‌التفاوت منظور خواهد شد و مازاد قابل استرداد نیست و موارد مذکور مشمول ماده ۲۹ نخواهد بود- هرگاه در اولین انتقالی که بعد از تعیین ارزش معاملاتی بعمل می‌آید بهای مذکور در سند بیش از ارزش معاملاتی باشد در انتقال بعدی ارزش معاملاتی خرید مبنای محاسبه مالیات خواهد بود.
حکم این تبصره شامل موارد مذکور در مواد ۲۴ و ۲۵ و متن ماده۲۸ نیز میباشد.
۵- در ماده۲۶ عبارت «قانون اصلاحات ارضی» بعمل می‌آید به عبارت:
(قوانین و مقررات اصلاحات ارضی بعمل آمده یا خواهد آمد) اصلاح می‌شود.
۶- ماده ۳۶ به شرح زیر اصلاح می‌شود.
مودیان موضوع این بخش بجز مواردی که مالیات وسیله دفاتر اسناد رسمی‌وصول می‌شود مکلفند در مواعد زیر اظهارنامه مالیاتی خود را روی نمونه‌ای که از طرف وزارت دارائی تهیه و در دسترس آنها گذاشته می‌شود تنظیم و به دفتر ممیزی مالیاتی حوزه‌ای که ملک در آن واقع است تسلیم نمایند:
الف- در مورد انتقال حق واگذاری محل سی روز پس از انجام معامله.
ب- در مورد مستغلات مشمول مالیات هر سه سال یک بار تا آخر تیر ماه.
پ- در سایر موارد تا آخر تیر ماه سال بعد.
- تبصره- مودیان مکلفند مالیات متعلق را در مورد بند الف حسب مورد به نرخ مذکور در ماده ۱۳۴ یا دو درصد و در موارد بندهای ب و پ به نرخ مذکور در ماده۱۳۴ در موقع تسلیم اظهارنامه بپردازند مهلت پرداخت مالیات در مورد مودیان مذکور در بند ب بابت سنواتی که مکلف به تسلیم اظهارنامه نیستند تا آخر تیر ماه سال بعد می‌باشند. اولین اظهارنامه موضوع بند ب این ماده باید در سال ۱۳۴۹ تا آخر تیر ماه تسلیم گردد.
۴- در ماده ۳۸ اصلاحات زیر بعمل می‌آید.
۱- صدر ماده ۳۸ به شرح زیر اصلاح می‌شود.
ارزش اجاری مستغلات در مواردی که طبق تبصره ۴ ماده ۲۰ باید براساس اجاره بهای املاک مشابه تقویم گردد وسیله هیئت ممیزی مرکب از ممیز مالیاتی حوزه‌ای که ملک در آن واقع است و نماینده شهرداری و یک نفر ارضیاب منتخب دارائی محل تعیین خواهد شد نظر اکثریت هیئت ممیزی نسبت به ارزش اجاره مستغلات برای درآمد سال ممیزی و سالهای بعد قطعی است مگر:
۲- عبارت زیر بعنوان بند ت به ماده مذکور اضافه می‌شود.
(در صورتی که مودی به تشخیص هیئت ظرف یک ماه از تاریخ مطالبه دارائی اعتراض کند و به موجب رأی کمیسیونی مرکب از یک نفر نماینده دارائی محل- یک نفر انجمن شهر و سر ممیز مالیاتی مربوط ارزش اجاری کمتر از تقویم هئیت تعیین گردد رای کمیسیون قطعی و تا ممیزی جدید مناط اعتبار است).
۳- تبصره ماده۳۸ حذف می‌شود.
۵- در ماده ۶۱ اصلاحات زیر بعمل می‌آید.
۱- در بند ۲ مدت «یک ماه» به «سه ماه» تبدیل می‌شود.
۲- در بند ۳ بعد از عبارت«در این صورت مودی می‌تواند» عبارت «ظرف مدت یک ماه با مراجعه به ممیز مالیاتی اشکال رسیدگی را مرتفع و یا» اضافه می‌شود و مدت«سه ماه» به «شش ماه» تبدیل می‌شود.
۹- تبصره ۲ ماده ۶۶ به شرح زیر اصلاح می‌شود.
آئین‌نامه طرز انتخاب نمایندگان مذکور و وظایف مامورین تشخیص در موارد تاخیر در معرفی نماینده مشاغل از طرف مراجع مربوط یا مسامحه و امتناع او از اجرای ماده۶۶ از طرف وزارت دارائی تهیه و پس از تصویب هیئت وزیران به موقع اجرا گذاشته خواهد شد.
۷- در ماده ۷۵ عبارت«ده درصد آن را کسر در آخر هر ماه» عبارت «پنج درصد آن را کسر و تا آخر دهم ماه بعد» اصلاح می‌شود.
۱۱- در ماده ۸۰ اصلاحات زیر بعمل آمد.
۱- صدر بند ت به این نحو اصلاح می‌شود.
- جمع درآمد مشمول مالیات سایر اشخاص حقوقی پسر از کسر مالیاتی به نرخ ۱۰% که بعنوان مالیات شرکت از درآمدهای غیر مشمول ماده ۷۶ و تبصره آن محاسبه و وصول خواهد شد بشرح زیر مشمول مالیات است.
۲- قسمت اخیر جزء (۱) بند ت «در صورتی که جمع سود متعلق ... تا آخر جزء» حذف می‌شود.
۳- عبارت زیر بعنوان تبصره ۴ به ماده ۸۰ اضافه میگردد.
- تبصره ۴- در مورد شرکتهای سهامی‌در صورتی که جمع سود متعلق به صاحبان سهام بی نام و سود تقسیم نشده شرکت یا هر یک از آنها «موضوع قسمت اخیر جزء یک بند ت» از یکصد میلیون ریال تجاوز کند نسبت به مازاد به نرخ صدی پنجاه مشمول مالیات خواهد بود و در صورتی که اولاً سهام شرکت با نام بوده و در بورس پذیرفته شده باشد.
ثانیا سرمایه پرداخت شده شرکت پانصد میلیون ریال یا بیشتر باشد. ثالثا تعداد سهامداران آن از یکصد نفر کمتر نباشد سود تقسیم نشده شرکت تا بیست درصد سرمایه پرداخت شده ولو اینکه از یکصد میلیون ریال تجاوز کند به نرخ ۲۵% و نسبت به مازاد بر بیست درصد نرخ ۵۰% درصد اعمال خواهد شد.
۴- عبارت زیر بعنوان تبصره ۵ به ماده ۸۰ اضافه میگردد:
- تبصره ۵- مالیات سود متعلق به صاحبان سهام با نام«موضوع قسمت اول جزء یک بندت» در صورتی که صاحب سهام غیر ایرانی و یا مقیم خارج از کشور باشد به نرخ مقرر در ماده ۱۳۴ احتساب و وصول خواهد شد.
۱۲- در ماده۸۱ اصلاحات زیر بعمل می‌آید.
۱- در آخر متن ماده۸۱ عبارت زیر اضافه می‌شود.
(در مورد درآمدهائی که طبق مقررات این قانون نحوه دیگری برای تشخیص آن مقرر شده است اشخاص حقوقی مکلف به تسلیم اظهارنامه جداگانه که در بخشهای مربوط پیش بینی شده است نیستند).
۲- در آخر تبصره ماده۸۱ مطالب زیر اضافه می‌شود.
پرداخت کنندگان وجوه مزبور مکلفند در هر پرداخت مالیات متعلق را کسر و ظرف مدت ده روز به اداره دارائی محل اقامت خود پرداخت نمایند و در غیر این صورت با دریافت کنندگان متضامنا مسئول پرداخت اصل مالیات و متعلقات آن خواهند بود و بانکها مجاز نخواهند بود وجود مزبور را بدون گواهی حوزه ممیزی مربوط دائر به کسر و پرداخت مالیات متعلق انتقال دهند.
۱۳- عبارت زیر بعنوان تبصره ۲ به ماده ۸۳اضافه می‌شود.
شرکتها و موسسات موضوع تبصره۳ ماده ۸۰ مکلفند ترازنامه و حساب سود و زیان خود را در مهلت مقرر در این ماده به وزارت دارائی تسلیم نمایند مهلت مذکور با ارائه دلایلی که مورد قبول وزارت دارائی باشد قابل تمدید است.
۱۴- در ماده ۸۷ (سه ماه) به (یک سال) اصلاح می‌شود.
۱۵- عبارات زیر به آخر ماده۹۷ اضافه می‌شود.
- درآمد معادنی که برای آنها پروانه اکتشاف یا بهره برداری از اول سال۱۳۴۹ به بعد از طرف وزارت اقتصاد صادر شود طبق جدول معافیتهای معدنی (موضوع تبصره ۲ ماده ۹۸) (از بیست تا صد در دصد برای مدت پنج سال از تاریخ بهره برداری از پرداخت مالیات معاف خواهد بود). درآمد شرکت سهامی‌شیلات جنوب ایران از اول سال ۱۳۴۵ به مدت پنج سال از پرداخت مالیات معاف است.
۱۶- عبارت زیر بعنوان دو به ماده ۹۸ اضافه می‌شود.
- تبصره ۲- جدول معافیتهای معدنی براساس برنامه اقتصادی کشور شامل انواع فعالیتهای معدنی مشمول معافیت و تعیین ضرائب معافیت مالیاتی برای هر یک از فعالیتها حسب درجه اهمیت و نوع معدن و محل وقوع و وسعت حوزه آنها و سایر جهات هر سه سال یکبار از طرف وزارت دارائی و وزارت اقتصاد تهیه و به تصویب کمیسیون دارائی مجلس شورای ملی خواهد رسید و شامل پروانه‌های اکتشاف صادره از اول فروردین سال بعد تا آخر سال سوم میگردد. وزارت دارائی و وزارت اقتصاد مکلفند اولین جدول معافیتهای معدنی را ظرف سه ماه پس از تصویب این اصلاحیه تهیه و به کمیسیون دارائی مجلس شورای ملی تسلیم نمایند. جدول مذکور پس از تصویب کمیسیون دارائی مجلس شورای ملی شامل پروانه‌های اکتشاف یا بهره برداری صادره از تاریخ اول فروردین ۱۳۴۹ خواهد بود.
۱۷- در ماده ۹۹ اصلاحات زیر بعمل می‌آید:
الف- عبارت زیر به آخر متن ماده اضافه می‌شود.
آن قسمت از درآمد مشمول مالیات حاصل از فعالیتهای صنعتی و معدنی که شرکتها منفرداً یا مشترکاً جهت واحدهای مسکونی برای استفاده کارگران خود ذخیره نمایند از پرداخت مالیات است معاف است مشروط بر اینکه.
۱- قبلاً اجازه و موافقت وزارت آبادانی و مسکن نسبت به طرح احداث واحدهای مسکونی برای کارگران تحصیل شده باشد.
۲- نحوه واگذاری و شرایط استفاده از واحدهای مزبور منطبق با آئین‌نامه‌ای باشد که از طرف وزارت کار و امور اجتماعی و وزارت آبادانی و مسکن تدوین خواهد شد.
۳- وجوه مزبور با نظارت وزارت آبادانی و مسکن منحصراً برای اجرای طرح مذکور مورد استفاده قرار گیرد.
ب- تبصره ماده ۹۹ به شرح زیراصلاح می‌شود.
- تبصره ۱- وجود ذخیره شده برای انجام فعالیتهای مذکور در این ماده باید طی همان سال یا حداکثر تا سه سال تمام پس از تاریخ صدور اجازه حسب مورد به مصرف توسعه یا تکمیل یا ایجاد واحد صنعتی جدید و یا ساختمان واحدهای مسکونی رسیده باشد.
پ- عبارت زیر بعنوان تبصره ۲ به ماده ۹۹ اضافه می‌شود.
- تبصره ۲- شرکتهایی که در تاریخ اول فروردین ۱۳۴۶ در شعاع ۱۲۰ کیلومتری تهران مشمول بهره برداری بوده‌اند و فعالیتهای آنها طبق اولین جدول معافیتهای صنعتی قطع نظر از محل وقوع تاسیسات نوعاً جزء صنایع معاف از مالیات است مشروط بر اینکه اولاً سرمایه پرداخت شده آنها کمتر از ۲۰۰ میلیون ریال نباشد ثانیا هر ساله برای مدتی که کمتر از پنج نباشد حداقل معادل ۱۰% بهای تمام شده محصولات خود را«بدون در نظر گرفتن حقوق و عوارض گمرکی» به خارج صادر کنند و به فروش برسانند. ثالثاً توسعه و تکمیل برای ساخت ماشین آلاتی باشد که در تولیدات صنعتی یا کشاورزی یا در حمل و نقل به کار رود. رابعاً در مورد ماشین‌آلاتی که در تولیدات صنعتی به کار می‌روند حداقل ۵۰% بهای تمام شده تولیدات شرکت پس از کسر حقوق و عوارض گمرکی بهای کالای ساخت ایران باشد و در مورد ماشین‌آلاتی که در تولیدات کشاورزی یا در حمل و نقل به کار می‌روند توسعه و تکمیل مربوط به ساخت لوازم نیروی محرکه باشد بابت وجوه ذخیره شده از درآمد عملکرد سال۱۳۴۶ به بعد مشمول شرط مذکور در بند ۲ این ماده نخواهد بود. مدت صادرات و تاریخ شروع و میزان آن در هر مورد از طرف هیئت وزیران تعیین می‌شود.
ت- عبارت زیر بعنوان تبصره ۳ به ماده ۹۹ اضافه می‌شود.
- تبصره ۳- در صورت تخلف از شرایط مقرر علاوه بر وصول مالیات و زیان دیرکرد متعلق به ذخیره از تاریخ سررسید پرداخت مالیات جریمه‌ای معادل ده درصد اصل مالیات از شرکت وصول خواهد شد ولی در صورتی که هزینه انجام شده برای مصارف فوق از هفتاد درصد ذخیره کمتر نباشد نسبت به مابه‌التفاوت مالیات و زیان دیرکرد متعلق وصول و از مطالبه جریمه صرف نظر خواهد شد.
ث- عبارت زیر بعنوان تبصره ۴ به ماده۹۹ اضافه می‌شود.
- تبصره ۴- واحدهای صنعتی جدید که با استفاده از معافیتهای مندرج در این ماده تأسیس می‌شوند نمی‌توانند از معافیت مذکور بر ماده ۹۷ استفاده کنند.
۱۸- ماده ۱۰۰ به شرح زیر اصلاح می‌شود.
شرکتهایی که منحصرا به منظور ایجاد واحدهای مسکونی تشکیل شده یا می‌شود نسبت به آن قسمت از درآمد حاصل از فروش اقساطی بلوکهای آپارتمان که در داخل شعاع پنجاه کیلومتری مرکز تهران کمتر از ده طبقه نباشد و در خارج از شعاع مذکور طبقات آن از تعدادی که در آئین‌نامه موضوع تبصره این ماده تعیین خواهد شد کمتر نباشد و طبق ضوابط و قیمتهای تعیین شده از طرف وزارت آبادانی و مسکن ظرف مدت ده سال از تاریخ تصویب این قانون احداث می‌کنند از پرداخت مالیات معاف هستند مشروط بر اینکه مدت اقساط کمتر از هشت سال نباشد.
- تبصره- آئین نامه مربوط به تعداد طبقات لازم در هر شهرستان برای استفاده از معافیت موضوع این ماده از طرف وزارت دارائی و وزارت آبادانی و مسکن پیشنهاد و به تصویب هیئت وزیران خواهد رسید.
۱۹- اصلاحات زیر در ماده ۱۰۲ بعمل می‌آید.
۱- در صدر ماده بعد از عبارت (تا ده سال) عبارت (از تاریخ اجرای این قانون) اضافه می‌شود.
۲- بند الف ماده بشرح زیر اصلاح می‌شود.
«درآمد دانشگاهها و دبستانها و هنرستانها و آموزشگاههای حرفه‌ای طبق ضوابط و شرایطی که به موجب آئین‌نامه‌ای که از طرف وزارت دارائی پیشنهاد و به تصویب هیئت وزیران خواهد رسید. استفاده از معافیت موضوع این بند در هر سال منوط به گواهی وزارت علوم و آموزش عالی یا وزارت آموزش و پرورش حسب مورد حاکی از اجرای کامل ضوابط و شرایط آئین‌نامه خواهد بود.
۳- در بند پ عبارت (تشکیل شده‌اند) بعبارت (تشکیل شده یا بشوند) اصلاح می‌شود.
۴- عبارت زیر بعنوان بند ث به ماده اضافه می‌شود.
ث- درآمد مؤسساتی که منحصرا به فعالیت ورزشی می‌پردازند به پیشنهاد وزارت دارائی و تصویب هیئت وزیران.
۵- عبارت زیر بعنوان تبصره۲ به ماده اضافه می‌شود.
- تبصره ۲- مؤسسات مذکور در بندهای الف و ث این ماده که قبل از فروردین ماه۱۳۴۶ تاسیس شده‌اند با احراز شرایط مقرر در بندهای مذکور از تاریخ تأسیس تا ده سال از معافیت مزبور استفاده می‌نماید:
۲۰- در ماده ۱۰۹ اصلاحات زیر بعمل می‌آید.
۱- عبارت «درآمد دامپروران از شغل دامپروری و مؤسسات دامپروری» از اول ماده حذف و بجای آن عبارت «درآمد حاصل از دامداری و دامپروری» گذاشته می‌شود.
۲- عبارت زیر به آخر ماده اضافه می‌شود.
- «مؤسسات مرغداری که از اول سال۱۳۴۹ به بعد تأسیس می‌شوند مشمول معافیت نخواهند بود مگر اینکه در خارج از شعاع یکصد و بیست کیلومتری تهران تاسیس شوند که در این صورت تا آخر سال ۱۳۵۲ از پرداخت مالیات معاف خواهند بود».
۲۱- به آخر متن ماده ۱۱۰ عبارت زیر اضافه می‌شود.
درآمد اجاری بلوکهای آپارتمان که در داخل شعاع پنجاه کیلومتری مرکز تهران کمتر از ده طبقه نباشد و در خارج از شعاع مذکور طبقات آن از تعدادی که به موجب آئین‌نامه موضوع تبصره ماده۱۰۰ تعیین خواهد شد کمتر نباشد برای مدت شش سال از تاریخ اختتام بنا به تقاضای مودی از پرداخت مالیات معاف است.
۲۲- در ماده ۱۱۲ اصلاحات زیر بعمل می‌آید:
۱- در بند ۲ بعد از عبارت «نزد بانکهای ایرانی» عبارت «و شرکتهای پس انداز و وام مسکن» اضافه و عبارت (سپرده‌های ثابتی) حذف و بجای آن عبارت (سپرده‌هائی) گذاشته می‌شود.
۲- بند ۶ بشرح زیر اصلاح می‌شود.
بهره اعتبارات و وامهائی که از اول سال ۱۳۴۶ به بعد از دولت‌ها یا موسسات خارجی برای توسعه کشاورزی- صنایع و معادن- نیرو- مخابرات و ارتباطات- طرحها و تجهیزات دفاعی و یا هرگونه تعهد عمرانی تولیدی و یا زیربنا و یا تعلیماتی مربوط به موارد فوق دریافت شده یا می‌شود از پرداخت مالیات موضوع ماده ۳۹ معاف است.
تشخیص طرح‌هائی که از معافیت استفاده می‌نماید در مورد طرحها و تجهیزات دفاعی با وزارت جنگ و در مورد صنایع نفت و گاز و پتروشیمی‌با شرکت ملی نفت ایران و وزارت دارائی و در سایر موارد با وزارت دارائی و اقتصاد خواهد بود.
عبارت زیر بعنوان تبصره به ماده ۱۱۲ اضافه می‌شود.
- شرکتهای پس‌انداز و وام مسکن از نظر این قانون شرکتهایی هستند که طبق آئین‌نامه‌ای که از طرف وزارت دارائی و وزارت آبادانی و مسکن تهیه و به تصویب هئیت وزیران خواهد رسید تأسیس و اداره شوند.
۲۳- در ماده ۱۱۴ پس از عبارت «صندوق پس‌انداز بانکها» عبارت «و شرکتهای پس‌انداز و وام مسکن» اضافه می‌شود.
۲۴- در ماده ۱۱۶ اصلاحاتی به شرح زیر بعمل می‌آید:
۱- بعد از عبارت «و همچنین کل درآمدی که از فروش سهام این گونه شرکتها عاید صاحبان سهام می‌شود» عبارت (یا از فروش اسناد خزانه و اوراق قرضه دولتی و قبوض اصلاحات ارضی عاید دارندگان آن می‌شود) اضافه می‌شود.
۲- به آخر ماده ۱۱۶ عبارت:
(ولی نسبت به سهام متعلق به دولت یا وزارتخانه یا موسسات دولتی یا بانکهای تخصصی که به موجب قانون خاص تأسیس شده‌اند رعایت حد نصاب ده درصد مذکور ضرور نیست) اضافه می‌شود.
۳- عبارت زیر بعنوان تبصره ۱ به ماده اضافه می‌شود.
- تبصره ۱- شرکتهای سهامی‌با نام که منحصرا به منظور خرید سهام شرکتهای دیگر تشکیل شده‌اند و فعالیت دیگری ندارند در صورتی که صاحبان سهام آنها کمتر از صد نفر نباشد از پرداخت ده درصد مالیات شرکت (مذکور در بند ت ماده ۸۰) و مالیاتهای اضافی موضوع مواد ۱۶۶ و ۱۶۷ معافند.
۴- عبارت زیر بعنوان تبصره۲ به ماده اضافه می‌شود.
- تبصره ۲- شرکتهای سهامی کشاورزی مکانیزه نسبت به درآمد کشاورزی خود بدون رعایت شرایط مقرر دراین ماده از ده مالیات شرکت موضوع بندت ماده ۸۰ معاف خواهند بود.
۵- عبارت زیر بعنوان تبصره ۳ به ماده اضافه می‌شود.
- تبصره ۳- مالیات شرکت سهامی‌باطری سازی نیرو وابسته به وزارت جنگ از تاریخ تشکیل به بعد و مالیات سود سهام پهلوی در شرکتهایی که قسمتی از سهام آن متعلق به بنیاد میباشد از بابت عملکرد سال۱۳۴۸ به بعد پس از وصول عیناً مسترد می‌شود وزارت دارائی مکلف است معادل مبلغی که از این بابت وصول می‌کند از محل درآمد عمومی‌در وجه بنیاد پهلوی یا شرکت سهامی‌باطری سازی نیرو حسب مورد بپردازد.
۲۵- در ماده ۱۱۸ بعد از عبارت«درآمدسایر شرکتهای تعاونی ایرانی» عبارت «و شرکتهای پس‌انداز و وام مسکن» اضافه می‌شود.
۲۶- در ماده ۱۱۹ عبارت (مواد ۹۹ و ۱۰۰) حذف و به جای آن عبارت (ماده ۹۹ به استثنای ذخیره‌های خانه‌سازی) گذاشته می‌شود.
۲۷- در ماده۱۲۴ اصلاحات زیر بعمل می‌آید:
۱- به آخر جزء ۵ بند ت عبارت زیر اضافه می‌شود.
«یا به پیشنهاد وزارت دارائی و تصویب هیئت وزیران برای مصارف خیریه یا عام‌المنفعه به موسسات یا جمعیت‌های دیگر یا به پیشنهاد وزارت دارائی و تصویب هیئت وزیران به دانشگاهها و دانشکده‌ها اعم از دولتی یا غیر دولتی».
۲- عبارت زیر بعنوان تبصره ۲ به ماده اضافه می‌شود.
- تبصره ۲- هزینه‌های دیگری که مربوط به تحصیل درآمد مؤسسه تشخیص داده می‌شود و در این ماده پیش بینی نشده است به پیشنهاد وزارت دارائی و تصویب کمیسیون دارائی مجلس شورای ملی جزء هزینه‌های قابل قبول پذیرفته خواهد شد.
۲۸- در بند الف ماده۱۳۰ بعد از عبارت (در مورد کارخانجات و معادن) عبارت (و نماینده اتحادیه بازرگانان و پیشه‌وران تهران (در مورد بازرگانان و پیشه‌وران وابسته به اتحادیه مزبور) اضافه می‌شود.
۲۹- عبارت «سیصدهزار ریال حقوق یا مقرری هر شخصی در جمع درآمد او محسوب نخواهد شد» از قسمت آخر بند ۱ ماده ۱۳۱ حذف می‌شود و عبارت«وزارت دارائی در مواردی که درآمد اشخاص حقیقی از یک محل در یک منبع تحصیل و مالیات آن قانونا به نرخ ماده۱۳۴ پرداخت شده است اشخاص مزبور را از تسلیم اظهارنامه موضوع ماده ۱۳۲ معاف خواهد نمود» اضافه می‌شود.
۳۰- متن ماده۱۳۲ به شرح زیر اصلاح می‌شود.
ماده ۱۳۲- هر یک از اشخاص مذکور در بندهای ۱۳۱ مکلفند تا آخر تیر ماه هر سال یک اظهارنامه تکمیلی حاوی جمع کل درآمد مشمول مالیات که در سال مالیاتی قبل تحصیل کرده‌اند تنظیم و به دفتر ممیز مالیاتی محل سکونت خود تسلیم نمایند و نسبت به مجموع درآمد خود مالیات متعلق را با رعایت نرخ ماده۶ و طبق نرخ مربوط ماده۱۳۴ که احتساب و پس از کسر وجوهی که بعنوان مالیات بر درآمد منابع درآمدهای مذکور در اظهارنامه نقداً یا از طریق ابطال تمبر پرداخت کرده‌اند یا به موجب قانون وسیله اشخاص دیگر از درآمد آنان کسر شده است تأدیه نمایند. در مواردی که گیرندگان حقوق درآمد دیگری داشته باشند که مشمول معافیت حداقل درآمد باشد در احتساب مالیات معافیت مزبور در درجه اول در منبع حقوق منظور می‌شود.
۳۱- در ماده ۱۳۵ اصلاحات زیر به عمل می‌آید:
۱- بعد از عبارت «مکلف به تسلیم اظهارنامه میباشد» عبارت«و همچنین مشمولین اراضی بایر» اضافه می‌شود.
۲- عبارت «جریمه عدم تسلیم اظهارنامه ده درصد مالیات پرداخت نشده ... تا آخر» حذف و بجای آن عبارت«نسبت به آن مبلغ که پرداخت نشده بیست درصد و نسبت به آن مبلغ که پرداخت شده۲% مشمول جریمه میباشد» اضافه می‌شود.
۳۲- عبارت زیر به آخر ماده ۱۴۹ اضافه می‌شود:
- به مهلت فوق در موارد اجرای بند ۲ ماده ۶۱ مدت سه ماه افزوده می‌شود.
۳۳- در ماده ۱۵۲ بعد از عبارت«طبق ماده۶» عبارت «نسبت به مازاد هفتصد هزار ریال حقوق سالانه» حذف می‌شود.
۳۴- عبارت زیر بعنوان تبصره ۱۵۸ اضافه می‌شود.
- تبصره- در مواردی که بر اثر حوادث و سوانح از قبیل زلزله و سیل به یک منطقه کشور خساراتی وارد گردیده است وزارت دارائی می‌تواند با تصویب هیئت وزیران تمام یا قسمتی از بدهی مالیاتهای مستقیم (اعم از جاری و بقایای) مودیانی را که اموال آنان بر اثر حوادث مزبور از بین رفته است و قادر به پرداخت آن نمی‌باشند بخشوده و یا بدون دریافت جریمه و زیان دیرکرد تقسیط طولانی نماید.
۳۵- در ماده ۱۶۶ عبارت«و به شهرداری محل پرداخت می‌شود» مذکور در قسمت آخر این ماده حذف و بجای آن مطالب ذیل اضافه می‌شود.
- «در حساب مخصوصی در خزانه نگاهداری می‌شود تا طبق آئین‌نامه‌ای که از طرف وزارت کشور و وزارت دارائی تهیه و به تصویب هیئت وزیران خواهد رسید بین شهرداریهای کشور تقسیم شود».
۳۶- در بند الف ماده۱۷۴ عبارت«ماترک» حذف و بجای آن عبارت«اموال مشمول مالیات بر ارث» گذاشته می‌شود.
۳۷- در ماده ۱۸۰ اصلاحات زیر بعمل می‌آید:
۱- در متن ماده بعد از کلمه«اولاد» عبارت«و اولاد اولاد» اضافه میگردد.
۲- در تبصره ۱ ماده بعد از عبارت «مورد انتقال یا انتقالات گذشته» عبارت«موضوع این ماده و همچنین انتقالات موضوع ماده ۱۶ قانون اصلاح مالیات بر ارث مصوب اسفند ماه ۱۳۳۵» اضافه می‌شود.
۳۸- بند الف- ماده۱۸۷ بشرح زیر اصلاح می‌شود.
پس از عبارت «جمع بهای اظهار شده» عبارت«اموال مشمول مالیات بر ارث» اضافه می‌شود.
۳۹- در ماده ۱۹۴ بعد از عبارت«در موقعی که می‌خواهند تقسیم نامه» عبارت«و هر نوع معامله و ارث» اضافه می‌شود.
۴۰- عبارت زیر به آخر ماده۱۹۷ علاوه می‌شود.
- «و همچنین در صورتی که اسناد و مدارک تازه‌ای مانند وصیت‌نامه و یا اسناد و اوراق مربوط به بدهی یا دارائی متوفی بدست آید که در محاسبه مالیات موثر و موجب تجدیدنظر در آراء صادره باشد پرونده برای صدور رای مقتضی به کمیسیون صادر کننده رأی ارسال و طبق رأی کمیسیون اقدام خواهد شد».
۴۱- عبارت زیر بعنوان تبصره به ماده ۱۹۹ علاوه می‌شود.
- «تبصره- جرایم مذکور نسبت به سهم‌الارث به هر یک از وراث تعلق می‌گیرد و در هر حال از یک برابر مالیات هر یک از آنها تجاوز نخواهد کرد هر یک از وراث که از پرداخت مالیات معاف شوند به سهم خود از پرداخت جریمه نیز معاف خواهند بود».
۴۲- در تبصره ۱ ماده ۲۰۸ بعد از عبارت«از تاریخ ثبت قانونی شرکت» عبارت (و در مورد افزایش سرمایه و سهام اضافی از تاریخ آگهی افزایش سرمایه در روزنامه رسمی) اضافه می‌شود.
۴۳- عبارت زیر به آخر تبصره ۱ ماده ۱۳ اضافه می‌شود.«ولی هرگاه قیمت مذکور در سند بیشتر باشد قیمت مزبور مناط اعتبار است»:
۴۴- در ماده ۲۲۲ اصلاحات زیر بعمل می‌آید.
۱- بجای عبارت«برای هر چند» عبارت«برای هر یک یا چند» گذاشته می‌شود.
۲- تبصره ماده ۲۲۲ بعنوان تبصره ۲ اصلاح و عبارت زیر بعنوان تبصره یک به ماد اضافه می‌شود.
- تبصره ۱- به منظور رسیدگی و تشخیص کلیه امور مالیاتی شرکتهای نفتی حوزه مالیاتی خاصی در وزارت دارائی تشکیل خواهد شد.
۴۵- در ماده۲۲۹ بعد از عبارت (همچنین اصل یا رونوشت اسناد مربوط) عبارت (هرگونه اطلاعات مربوط به درآمد مودی یا مشخصات او) و در آخر ماده عبارت «اجرای این ماده در مورد بانکها موکول به درخواست وزیر دارائی» اضافه می‌شود.
۴۶- در بند ۳ ماده۲۴۴ بعد از عبارت «یا مهندس مشاور و دفاتر فنی» عبارت«نماینده اتحادیه بازرگانان و پیشه‌وران تهران در مورد رسته بازرگانان و پیشه‌وران وابسته به اتحادیه مزبور» اضافه می‌شود.
۴۷- ماده۲۵۶ بشرح زیر اصلاح می‌شود.
دوره عضویت اعضاء شورای عالی مالیاتی سه سال از تاریخ انتصاب است و در این مدت قابل تغییر نیستند مگر به تقاضای خودشان یا به موجب حکم قطعی دادگاه اختصاصی اداری موضوع ماده۲۶۹ و پس از انقضاء این مدت انتصاب مجدد آنان بلامانع است.
۴۸- تبصره ماده ۲۶۲ بشرح زیر اصلاح می‌شود.
دوره عضویت اعضاء هیئت عالی انتظامی‌سه سال از تاریخ انتصاب است و در این مدت قابل تغییر نیستند مگر به تقاضای خودشان یا به موجب حکم قطعی مرجع انتظامی‌مربوط و پس انقضاء این مدت انتصاب مجدد آنان بلامانع است.
۴۹- در بند ۲ ماده ۲۹۰ عبارت «تا مدت دو سال» بعبارت«در مدت متناسب به تشخیص وزارت دارائی» اصلاح می‌شود.
۵۰- تبصره ماده۲۹۲ بشرح زیر اصلاح می‌شود.
وزارت دارائی مجاز است از محل مزبور برای تشویق در امر وصول مالیاتها علاوه بر مزایای قانونی کارمندان سازمانهای مالیاتی به کارمندان مزبور و سایر کسانی که در امر وصول مالیاتها فعالیتهای موثری مصروف داشته یا می‌دارند در موارد خاص پاداش متناسبی به تشخیص خود پرداخت نماید.
۵۱- ماده ۳۰۵ بشرح زیر اصلاح می‌شود.
مالکین املاک مزروعی که در هر یک از سنوات قبل از ۱۳۴۶ بیش از بیست و پنج درصد بهره مالکانه آنها به علت عوامل خارج از اختیار آنان از بین رفته می‌توانند راجع به مالیات همان سال به دارائی محل که ملک حوزه آن واقع است تا پایان سال۱۳۴۹ شکایت کنند در این صورت پرونده برای صدور رای مقتضی به کمیسیون حل اختلاف احاله خواهد شد رای کمیسیون در این مورد قطعی و لازم‌الاجرا است ولی مالیاتهای وصول شده تا تاریخ تصویب این لایحه قابل استرداد نخواهد بود.
۵۲- متن ماده۳۱۰ بشرح زیر اصلاح میگردد.
وزارت دارائی مکلف است در آراء قطعی صادره یا توافقهای انجام شده درباره مالیات بر ارث یا نقل و انتقالات بلاعوض و محاباتی در صورتی که تمام یا قسمتی از ماترک یا مال مورد انتقال ملک مزروعی باشد و ملک طبق قوانین و مقررات اصلاحی ارضی واگذار شده یا ترتیب واگذاری آن داده شود تجدیدنظر نماید. در این صورت قیمت مندرج در سند معامله‌ای که در اجراء مقررات اصلاحات ارضی تنظیم شده یا می‌شود بجای قیمتی که ملاک تشخیص مالیات قرار گرفته است ماخذ محاسبه واقع و بر این مبنا رقم مالیات به نفع مودی تعدیل خواهد شد.
۵۳- متن ماده ۳۱۲ بشرح زیر اصلاح می‌شود.
ادارات دارائی مکلفند پرونده‌های مالیاتی غیر قطعی را مورد رسیدگی قرار دهند و در صورتی که مودی طبق مندرجات پرونده مشمول مالیات نباشد مراتب را در پرونده منعکس کنند و در مواردی که مالیات مودی را براساس مندرجات پرونده و سوابق مالیاتی تا مبلغ پنجاه هزار ریال برآورد نمایند مجازند با مودی توافق کنند و این توافق قطعی و لازم‌الاجرا است هرگاه توافق نگیرد و همچنین در سایر موارد پرونده مالیاتی برای تشخیص مالیات متعلق ضمن تعیین روز رسیدگی و ابلاغ آن به مودی به کمیسیون حل اختلاف مالیاتی ارسال خواهد شد.
۵۴- در ماده ۳۱۳ اصلاحات زیر بعمل می‌آید:
۱- در متن ماده عبارت «رأی کمیسیون حل اختلاف تا میزان پنجاه هزار ریال... اعتراض نمایند» حذف و بجای آن عبارت «رأی کمیسیون حل اختلاف قطعی است مگر اینکه مالیات مورد رای با مبلغی که دارائی برآورد می‌کند و یا با مبلغی که مورد قبول مودی است بیش از بیست و پنج درصد اختلاف داشته باشد که حسب مورد هر یک از طرفین می‌توانند ظرف یک ماه از تاریخ ابلاغ رای اعتراض کنند» گذاشته می‌شود.
- تبصره ۱- جلسه کمیسیون حل اختلاف با حضور نماینده دارائی و حداقل یکی از اعضاء رسمیت می‌یابد آراء کمیسیون به اتفاق یا به اکثریت اعضا حاضر در جلسه مناط اعتبار است.
۵۵- متن ماده ۳۱۵ بشرح زیر اصلاح میگردد.
پرونده‌های مالیاتی به استثنای پرونده‌های مالیات بر ارث که تا آخر سال ۱۳۵۰ نسبت به آن توافق نشود یا به کمیسیون حل اختلاف مالیاتی ارجاع نگردد قابل مطالبه نخواهد بود.
۵۶- عبارت زیر به آخر ماده ۳۱۷ اضافه میگردد.
در مورد انتقالات مشمول ماده ۱۶ و ۱۷ قانون مالیات بر ارث مصوب اسفند ماه سال ۳۵ که معامله فسخ یا اقاله وصول نشده است قابل مطالعه و وصول نخواهد بود مگر اینکه منتقل الیه از منافع ملک تا تاریخ مذکور بهره‌مند شده باشد که در این صورت مالیات متعلق به منافع ملک تا حدودی که استیفاء شده است بوسیله کمیسیون حل اختلاف موضوع ماده۳۱۱ قانون مالیاتهای مستقیم مصوب ۲۸ /۱۲ /۴۵ تشخیص و رای مقتضی صادر خواهد شد.
۵۷- ماده زیر بعنوان ماده۳۲۰ به قانون مالیاتهای مستقیم اضافه می‌شود.
در مورد بقایای مالیات بر درآمد که تا تاریخ تصویب این قانون به مرحله قطعیت رسیده و مبلغ آن بابت هر سال مالیاتی پنجاه هزار ریال یا کمتر باشد به شکایت مودی از قطعیت خارج و به کمیسیون حل اختلاف ارجاع خواهد شد. رأی کمیسیون در این مورد قطعی و لازم‌الاجرا است.
- تبصره- با اجرای این ماده مالیاتهائی که تا تاریخ تصویب این قانون از مودی وصول شده مسترد نخواهد شد.
۵۸- ماده زیر بعنوان ماده۳۲۱ قانون مالیاتهای مستقیم اضافه می‌شود.
- (مبدا احتساب زیان دیرکرد در مورد مالیاتهایی که از تاریخ تصویب این قانون به بعد طبق مقررات باب بقایا به مرحله قطعیت می‌رسد تاریخ تصویب این قانون است) در مورد بقایای مالیاتی قطعی شده که اصل مالیات از یک میلیون ریال تجاوز نکند و تا تاریخ تصویب این قانون پرداخت شده یا ظرف سه ماه از تاریخ مزبور پرداخت شود از جریمه و زیان دیر کرد معاف است جرائم و زیان دیرکردهائی که قبلاً وصول شده قابل استرداد نمی‌باشد.
۵۹- ماده زیر بعنوان ماده ۳۲۲ به قانون مالیاتهای مستقیم اضافه می‌شود.
ماده ۳۲۲- در مورد مالیات بر درآمدهائی که تا تارخ تصویب این قانون به مرحله قطعیت رسیده و در مرجع دیگری قابل طرح نباشد و ظرف یک سال از تاریخ تصویب این قانون با دعای غیر عادلانه بودن مالیات مستندا به مدارک و دلائل تقاضای تجدید رسیدگی شود پرونده امر با موافقت وزیر دارائی به هیئتی مرکب از سه نفر با انتخاب وزیر دارائی ارجاع خواهد شد.
در صورتیکه غیر عادلانه بودن مالیات پس از تحقیقات کافی برای هیئت مزبور که ممکن است در تهران و مراکز استان و فرمانداریهای کل تشکیل شود محرز شود وارد رسیدگی ماهوی شده و با توجه به مدارک و دلائل مالیات را حسب مورد کسر یا افزایش و جهات کسر یا افزایش را نیز در رأی ذکر خواهد نمود. شکایت موضوع این ماده مانع مطالبه و وصول مالیات قطعی شده نخواهد بود.
- تبصره ۱- با اجرای این ماده مالیاتهائی که تا تاریخ تصویب این قانون مودی وصول شده مسترد نخواهد شد ولی پرداختی بعد از تاریخ تصویب این قانون براساس رای هیئت قابل استرداد است.
- تبصره ۲- در مورد مالیاتهای قطعی شده بیش از پنجاه هزار ریال در صورتیکه شکایت مودی مردود تشخیص شود علاوه بر مالیات مقرر بیست درصد جریمه غیرقابل بخشش از او وصول خواهد شد.
- تبصره ۳- هرگاه مالیات چندسال به موجب یک رأی تعیین شده باشد در مواردی که مبلغ مالیات به تفکیک هر سال مورد نیاز باشد مبلغ رأی نسبت به مدت سنوات مورد رأی تقسیم خواهد شد.
- تبصره ۴- شکایات مودیانی که به استناد ماده۳۲۰ این اصلاحیه رسیدگی میگردد به استناد این ماده قابل رسیدگی نخواهد بود.
- تبصره ۵- وزیر دارائی می‌تواند برای تعیین هیئت‌های موضوع این ماده از قضات و کارمندان بازنشسته دولت نیز استفاده نماید.
۶۰- ماده زیر بعنوان ماده ۳۲۳ به قانون مالیاتهای مستقیم اضافه می‌شود.
ماده ۳۲۳- تجدید نظر در آئین‌نامه‌های موضوع قانون مالیاتهای مستقیم مصوب اسفند ۱۳۴۵ بعهده همان مراجعی است که قانون برای تصویب آنها مقرر داشته است.
رئیس- چون وقت دیر است با اجازه خانمها و آقایان بحث در کلیات لایحه را به جلسه بعد موکول میکنیم.
- اعلام وصول و قرائت نامه‌های مربوط به دو فقره لایحه قانونی از مجلس سنا
۱۳- اعلام وصول و قرائت نامه‌های مربوط به دو فقره لایحه قانونی از مجلس سنا
رئیس- دو لایحه از مجلس سنا رسیده است برای اطلاع مجلس قرائت می‌شود.
گزارش کمیسیون شماره ۴ (دارائی و بودجه) در قبال لایحه شماره ۱۹۴۹۲ مورخ ۲۷ /۶ /۱۳۴۸ دولت راجع به تأمین کسری سال ۱۳۴۸ صندوق بازنشستگی ژاندارمری کل کشور که ضمن مرقومه شماره ۲۳۸۱۷ /۴۳۴ ل ق- ۲۵ /۸ /۱۳۴۸ از آن مجلس محترم به مجلس سنا ارسال شده بود در جلسه روز دوشنبه ۱۰ آذر ماه ۱۳۴۸ مطرح و مورد شور واقع و یک فوریت برای آن پیشنهاد گردید که بدواً فوریت و سپس لایحه مزبور به تصویب مجلس سنا رسید.
اینک لایحه قانون مذکور در فوق جهت اخذ رأی نهائی به ضمیمه ارسال میگردد.
رئیس مجلس سنا- جعفر شریف امامی.
رئیس- رأی نهائی با ورقه جلسه آینده نسبت به این لایحه اخذ می‌شود.
گزارش کمیسیون شماره ۵ (اقتصاد- کار و امور اجتماعی) در قبال لایحه شماره ۴ /۸۱۵ مورخ۲۰ /۳ /۴۸ دولت راجع به کارآموزی در جلسه روز دوشنبه ۱۰/ ۹ /۱۳۴۸ مطرح و مورد شور واقع و به تصویب مجلس سنا رسید. اینک لایحه قانون مزبور جهت تصویب آن مجلس محترم به ضمیمه ایفاد میگردد.
رئیس مجلس سنا- جعفر شریف امامی.
رئیس- لایحه به کمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.
- اعلام وصول و قرائت نامه رسیده از دولت در اجرای قانون نحوه خرید ماشین‌آلات
۱۴- اعلام وصول و قرائت نامه رسیده از دولت در اجرای قانون نحوه خرید ماشین‌آلات
رئیس- نامه‌ای از دولت رسیده است برای اطلاع مجلس قرائت می‌شود.
با رعایت ماده واحده «قانون نحوه خرید ماشین‌آلات و سایر لوازم برای اجرای طرحهای مصوب برنامه‌های عمرانی کشور» مصوب ۲۴ خرداد ماه ۱۳۴۵ موافقت نامه اعتباری به منظور تامین ۸۵ درصد هزینه‌های ارضی خرید و نصب وسائل خطوط انتقال نیروی برق مورد نیاز سازمان آب و برق خوزستان که جمع کل هزینه ارضی آن بالغ بر ۲۲۰۱۰۵۳۱۰ دلار است با شرکت ایتالیائی اس- ا- ئی در تاریخ ۳۰ /۷ /۴۸ منعقد گردیده است. اعتبار مذکور در چهار سری اقساط هر یک ۲۰ قسط متساوی شش ماهه به صورت سفته بازپرداخت میگردد و به مانده اقساط بازپرداخت نشده بهره‌ای از قرار شش (۶) درصد در سال تعلق خواهد گرفت و سررسید اولین قسط در مورد خرید لوازم ۶ ماه بعد از تاریخ آخرین حمل و در مورد نصب ۶ ماه پس از تکمیل عملیات (بشرح مذکور در موافقت‌نامه) خواهد بود.
این گزارش در اجرای تبصره (۲) ماده واحده فوقالذکر تقدیم میگردد.
- تعیین موقع جلسه آینده - ختم جلسه
۱۵- تعیین موقع جلسه آینده - ختم جلسه
رئیس- با اجازه خانمها و آقایان جلسه امروز را ختم میکنیم جلسه آینده ساعت ۱۰ صبح روز سه شنبه خواهد بود.
رئیس مجلس شورای ملی - عبدالله ریاضی.
- پرسش نمایندگان
۱۶ - پرسش نمایندگان.
سؤال
با کمال احترام مستدعی است مقرر فرمایید وزیر محترم تولیدات کشاورزی برای پاسخ به سؤالات زیر در مجلس شورای ملی حضور به هم رسانند:
- ۱- محل جدید وزارت تولیدات از چه تاریخ و با چه مبلغ برای چه مدت اجازه شده است.
- ۲- محل سابق وزارت تولیدات به چه مبلغ در اجاره بوده و دلیل انتقال مؤسسه دخانیات به آن محل چهی میباشد؟
با تقدیم احترام - ناصر قلی فرهادپور.