مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۵ مهر ۱۳۳۵ نشست ۱۹
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری نوزدهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین برنامه‌های عمرانی کشور مصوب مجلس شورای ملی |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری نوزدهم |
روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی ایران
شامل: کلیه قوانین مصوبه و مقررات - گزارش کمیسیونها - صورت مشروح مذاکرات مجلس - اخبار مجلس - انتصابات - آگهی‌های رسمی و قانونی
شماره
شنبه ماه ۱۳۳۵
سال دوازدهم
شماره مسلسل
دوره نوزدهم مجلس شورای ملی
مذاکرات مجلس شورای ملی
جلسه
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز ۱۵ مهر ۱۳۳۵ نشست ۱۹
فهرست مطالب:
مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره۱۹
جلسه: ۱۹
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز یک‌شنبه ۱۵ مهر ماه ۱۳۳۵
فهرست مطالب:
۱ - تصویب صورت‌مجلس
۲ - تقدیم دو فقره سؤال به وسیله آقایان: مشار و مهندس اردبیلی
۳ - قرائت نامه وزارت دارایی راجع به وجوه پرداختی به بانک کشاورزی
۴ - بیانات مقام ریاست راجع به لایحه بانکداری
۵ - سؤال آقای خلعتبری راجع به بلندگوها و دود اتومبیلها و جواب آقای وزیر کشور
۶ - تقدیم یک فقره سؤال به وسیله آقای صادق بوشهری
۷ - سؤال آقای عمیدی نوری راجع به افزایش سرمایه بانک رهنی و جواب آقای وزیر دارایی
۸ - سؤال آقای بهبهانی راجع به اضافه حقوق اطباء و جواب آقای وزیر دارایی
۹ - طرح تصویب فوریت و اصل گزارش اجازه شرکت ایران در شرکت مال بین‌المللی
۱۰ - تعیین موقع و دستور جلسه بعد - ختم جلسه
مجلس دو ساعت و ده دقیقه پیش از ظهر به ریاست آقای رضا حکمت تشکیل گردید.
۱- تصویب صورت مجلس رئیس ـ صورت غائبین جلسه قبل قرائت می‌شود
(بشرح ذیل قرائت کشد)
غائبین با اجازه ـ آقایان: دکتر بینا. جلیلی. مهندس هدایت. مهندس فروهر. خرازی. هدی. برومند. قبادیان. دکتر عدل غضنفری. سعیدی. دکتر امین. محمودی. ابتهاج. مهندس جفرودی. طباطبائی قمی. امید سالار
غائبین بی اجازه ـ آقایان: عامری. مهندس ظفر. دکتر طاهری. تجدد. دکتر امیر اصلان افشار. دکتر حسن افشار. دکتر سعید حکمت. سنندجی. مهندس شیبانی. تیمورتاش. دولت آبادی. قرشی. فرود. معین زاده. سالار بهزادی. دکتر دادفر. مسعودی. دهقان. مهندس بهبودی. مهندس فروغی. اریه
دیر آمدگان و زود رفتگان با اجازه ـ آقایان: مهدوی ۳۰ دقیقه. ثقه الاسلامی ۳۰ دقیقه. موسوی ۱۵ دقیقه. اقبال یک ساعت. صراف زاده یک ساعت و ده دقیقه. امامی خوئی یک ساعت و ده دقیقه. پردلی ۳۰ دقیقه.
رئیس ـ آقای سلطان مراد بختیار بفرمائد.
سلطان مراد بختیار ـ در بیانات هفته گذشته بنده یک اشتباهاتی است اصلاح می‌کنم میدهم باداره تند نویسی.
رئیس ـ بدهید اصلاح کنند آقای فضائلی بفرمائید.
فضائلی ـ در عرایض بنده هم مختصر اشتباهی شده که با اجازه جنابعالی میدهم باداره تند نویسی
رئیس ـ بدهید و در صورت مجلس نظر دیگری نیست؟ (اظهار نشد) صورت مجلس جلسه قبل تصویب شد
۲- تقدیم دو فقره سؤال بوسیله آقایان:
مشار و مهندس اردبیلی
رئیس ـ آقای مشار بفرمائید
مشار ـ سؤالی کرده‌ام از آقای وزیر راه تقدیم می‌کنم.
رئیس ـ بدهید، آقای مهندس اردبیلی بفرمائید.
مهندس اردبیلی ـ سؤالی است از وزارت راه که تقدیم می‌کنم
۳- قرائت نامه وزارت دارائی راجع بوجوه پرداختی به بانک کشاورزی
رئیس ـ امروز سؤالات مطرح است ولی چون نامه‌ای از آقای وزیر دارائی رسیده بود لازم میدانم که قبلا باطلاع مجلس برسد این نامه را به بنده نوشته‌اند برای اطلاع آقایان قرائت می‌شود (بشرح ذیل قرائت شد) جناب آقای سردار فاخر حکمت ریاست محترم مجلس شورای ملی. چون کمک باعتبارات بانک کشاورزی همواره مورد توجه آقایان نمایندگان محترم بوده وزارت دارائی با وجود مضیقه مالی که داشته و دارد همواره سعی نموده که این منظور را تأمین نماید و بهمین جهت تاکنون علاوه بر مبالغی که از طرف خزانه داری کل بعنوان سپرده ثابت در اختیار بانک کشاورزی گذارده شده و این خود مؤثر در تقویت بنیة مالی بانک مزبور است اخیراً مبالغ یکصد و پنجاه میلیون ریال از محل و جه الضمان مسکوک نیکل جهت کمک به بانک مزبور در نظر گرفته شده که بعنوان سپرده ثابت نزد بانک کشاورزی گذاره شود که تا حال ۶۰ میلیون ریال آن پرداخت شده و ۹۰ میلیون ریال دیگر هم قریباً پرداخته خواهد شد علاوه بر مبالغ فوق اکنون هم مبلغ ۹۰۴۳۰۸۵۱ ریال دیگر بعنوان سپرده ثابت در اختیار بانک کشاورزی گذارده و دستور داده شد که مبلغ فوق را بین بانکهای کشاورزی شهرستانها تقسیم و باعتبارات آنها بیافزایند تا بانکهای محل بتوانند کمکهای لازم را بکشاورزان جهت ازدیاد کشت و تولید محصول بنماید. چون در مجلس شورای ملی وعده کردم اجرا این امر باطلاع نمایندگان محترم برسد لذا با تقدیم رونوشت دستوری که به بانک کشاورزی صادر گردیده خواهشمند است مقرر فرمایند مراتب باطلاع آقایان نمایندگان محترم مجلس شورای ملی رسانده شود.
+ ۴- بیانات مقام ریاست راجع به لایحه بانک داری
رئیس ـ خواستم باطلاع آقایان برسانم در سایق هم اینجا این موضع مورد مذاکره واقع شد آقایانی که در دوره قبل تشریف داشتند استحضار دارند که قانون بانکداری را دولت وعده کردند بیاورند و البته این بانکها مفید است برای مردم ولی باید سودش عادلانه باشد (صحیح است) گمان می‌کنم یا آقایان نمایندگان یک طرحی تهیه کنند یا خود دولت قانون باکداری را بمجلس بیاورد که برای مردم بهتر و مفیدتر باشد
۵- سؤال آقای خلعتبری راجع به بلند گوها و دود اتومبیلها و جواب آقای وزیر کشور
رئیس ـ سؤالات مطرح است آقای خلعتبری بفرمائید.
خلعتبری ـ سؤال بنده راجع است بگرفتاری که اخیراَ در شهرها و مخصوصاً در شهر طهران پیدا شده است و آن نصب بلندگو است مخصوصاً در مهمانخانه‌ها و در رستورانها در چهارراه‌ها که بی اندازه موجب زحمت مردم شده است (حشمتی ـ در همه جا) عرض می‌کنم باستثنای ایامی که سوگواری است و همه مردم می‌توانند استفاده بکنند از موعظه و خطابة دینی و مذهبی ولی در سایر اوقات از این آزادی سوء استفاده می‌کنند (فضائلی ـ آنهم جایش در خیابان نیست) منظور بنده هم اینست و این قسمت است که مورد اعتراض بنده است و هر کسی که یک عروسی دارد مهمانی دارد بلند گو می‌آورد، آنوقت تا نصف شب تا آخر شب دو سه ساعت بعد از نصف شب موجب مزاحمت مردم می‌شوند (دکتر راجی ـ در هیچ جای دنیا اینطور نیست) بنده خودم بعضی از شبها ساعت گذاشته‌ام این رستورانها و کافه‌های شمیران تا حدود دو ساعت بعد از نصف شب با صدای بلندگو کاری می‌کنند که چندین هزار نفر از مردم زحمتکش از امانیه تا تجریش آسایش ندارند بنده این سؤال را کردم که در قبال این عمل و برای جلوگیری از آن چه اقدامی شده است
سؤال دوم مربوط است بمسئله صحی و بهداشت عمومی و آن مسأله دود است که از ماشینها ی سواری و این مرسدس بنزها و ماشین ا ی دیگر در شهر طهران متصاعد است اینجات آقایان اطباء تشریف دارند جناب آقای دکتر سید امامی و آقایان دیگر که تصدیق می‌فرمایند این یک مسأله بسیار خطرناکی است که لحاظ صحت عمومی مردم بنده می‌خواستم ببینم در این قسمت وزارت کشور چه کرده از نظر بنده اینکار جزو وظائف شهرداری است (قنات آبادی ـ شهرداری که نداریم مال تهران که نیست مال خارجه است) حالا جناب آقای وزیر کشور تشریف آورده‌اند می‌خواهم بدانم چه اقداماتی برای این موضوع شده است.
رئیس ـ آقای وزیر کشور بفرمائید.
وزیر کشور (علم) ـ در حدود سؤالاتی که جناب آقای خلعتبری فرمودند بلندگوها را گفتیم که از ساعت یازده شب ببعد موقوف باشد در کافه رستورانها (بعضی از نمایندگان دیر است آقا) و در آنجاها هم طوری بلندگو صدایش بلند باشد که فقط مدعوین استفاده کنند عرض کنم کار ما ایرانیها معمولا افراط و تفریط است وقتی ما گفته بودیم بلندگوها کوچک و را هم که بعضیها در محوطه خودشان گذاشته بودند مأمورین رفته بودند آنها را هم برداشته بودند (حشمتی ـ این دیگر درست نیست) در هر صورت این کار انجام می‌شود ولی یک استدعائی دارم از آقایان وقتیکه یک چیزی می‌شنوید لطفاً یک یادداشتی بنویسید و تذکر بفرمائید بخود بنده یا شهربانی که در فلان جا چنین چیزی هست و البته فوراً جلوگیری خواهد شد (صادق بوشهری ـ مکرر نوشته‌ایم ترتیب اثر نداده‌اند) عرض کنم در مورد سوگواری و آن داد و بیداد‌های سوگواری غلط تر است آن موضوع سوگواری و داد و بیدادها آن سر و صداها دیگر واقعاَ خیلی مزاحمت دارد واقعاُ بی احترامی است بمقام مقدس مذهب اینست که آنها هم بطور کلی موقوف خواهند شد (شمس قنات آبادی ـ خودش موقوف شد) و چون امسال ایام عزاداری گذشته این انشاءالله سال بعد چه بنده در خدمت آقایان باشم چه نباشم آقایان ملاحظه می‌فرمایند جلوگیری خواهد شد (قنات آبادی ـ شش سال دیگر محل دارید) و اما در مورد دود اتوبوسها بنده در مورد اتوبوسرانی می‌خواهم اولا یک نکته‌ای ر ابعرض آقایان محترم برسانم و گمان می‌کنم که مورد تصدیق همه باشد و آن اینستکه اصلا توفیق پیدا نکردیم که در مسأله اتوبوسرانی بهبودی حاصل شود (شمس قنات آبادی ـ این خیلی مورد تصدیق است) بنده یک حقایقی را بدون پرده بعرض میرسانم یعنی اگر یک مسائلی را هم احیاناً از طرف آقایان مطرح بشود که بنده خودم مطمئن باشم این مطلب صحیح نیست آنرا هم بی پرده بعر ضتان میرسانم که این مطلب صحیح نیست اما موضوع که مربوط بخود ما هم نیست و میدانم که آقایان هم صحیح می‌فرمایند آنرا هم بدون پرده عرض می‌کنم همینطور است که میفرمائید و همینطور که عرض کردم در مورد اتوبوسرانی واقعاً ما هیچگونه توفیقی هنوز برای بهبود اتوبوسرانی طهران پیدا نکره‌ایم بنده امروز تصادفاً صبح خیلی زود رفته بودم چند تا خط را بازدید می‌کردم و باین حقیقت که پی برده بودم بیشتر پی بردم اما اینرا بعضی آقایان میرسانم که بطور قطع بهبود حاصل خواهد شد ولی یک نکته‌ای را هم باید بعرضتان برسانم و آن اینست که مسأله دود که بسیار زننده است زشت است در مرحله دوم اهمیت است آنچه که ما الان می‌بایست فکر کنیم معطل شدن مردم است خاطر آقایان مستحضر است که شرکت واحد اتوبوسرانی با زحمات زیادی در طهران درست شده ولی گرفتاریهائی زیادی هم برای شرکت هست از قبیل خریدن اتوبوس است اصولا پانصد تا اتوبوس در تهران کم داریم آقایان باید توجه بفرمائید که برای خرید این پانصد تا شرکت باید اقدام کند و با کمال تأسف باید بعرضتان برسانم هر نوع اقدامی هم که بکند مورد ایراد خواهد بود اما فکری کردیم که بهر صورت اینکار سریعاً انجام بشود از طریق خیلی عادلانه و عاقلانه که مورد ایراد نباشد بنده وارد این جزئیات نمی‌شوم اما وضع فعلی اتوبوسرانی طهران هنوز خوب نیست و بدبختانه این را بنده اذعان می‌کنم چند خطی که بکار افتاده اتفاقاً بدنیست اما قسمت عمده اش باقیست موضوع دوم مسأله دود است که اولا قابل علاج است یعنی اینکه گاهی مورد ایراد آقایان هست که چرا اصولا اتومبیل گازوئیلی یا کمپرسی بکار افتاده این در تمام دنیا هست منتهی آنجا دود نمی‌کند چنانچه این اتومبیلهای جدیدی که بکار افتاده دود نمی‌کنند.
رئیس ـ چون نواست.
وزیر کشور ـ این نواست و دست نبرده‌اند باسبابهایش یعنی بآن قسمت انژکتورش دست نبرده‌اند ولی اتوبوس‌های دیگر دود می‌کنند اما به این نکته توجه بفرمائید که خرج یک اتوبوس گازوئیلی در روز هجده تومان است و یک اتوبوس بنزینی خرجش در روز شصت تومان است تفاوتش خیلی زیاد است از لحاظ اقتصادی و با این تفاوت خیلی آسان نیست که ما فوری گازوئیلی را برداریم و بنزین جایش بگذاریم اما یک نکته هست و آن اینست که دفت و مراقبت می‌شود بنده امیدوارم وقتی که شرکت واحد روی پای خودش شروع بکار کرد که هنوز نکرده این دقت و مراقبت بحد کمال بشود ولی توجه بفرمائید اولین هدف ما اینست که مردم زودتر بمقصود برسند و راحت تر بمقصد برسند و معطلی زیاد نداشته باشند این هدف را ما دنبالش می‌رویم و با کمال تأسف باید عرض کنم با اینکه مسئله دود خیلی زننده است با این وضعیت الان دنبال این مطلب زیاد نیستیم و نمی‌توانیم برویم با اینکه عرض کردم تصدیق می‌کنم بسیار، بسیار زننده است و بعضیها بطور دود می‌کنند که خیابان را با یک پرده دود می‌پوشانند و انسان را ناراحت می‌کنند در قسمت اول شاید توفیق پیدا بکنیم که تا یک ماه و نیم و دو ماه دیگر بمقدار زیادی محسوس باشد بهبود وضع رفت و آمد اما قسمت دوم با این زودی بردلائل خیلی زیادی نمی‌شود اصلاح کرد و این را نمی‌شود انکار کرد اصولا موقوف کردنش مشکل است و باین زودی امکان پذیر نخواهد بود با نصف این همانطور که در مجلس سنا هم عرض کردم در اختیار آقایان هستم در کمیسیون حضورتان می‌رسم و اگر راهنمائی هائی دارید بفرمائید.
رئیس ـ آقای خلعتبری بفرمائید
خلعتبری ـ بنده نتیجه‌ای می‌خواهم از سؤال امروز بگیرم و آن اینست که این سؤال را کردم ولی خودم هم علت واقعی را نمیدانم تذکری که می‌خواهم آقای وزیر کشور بدهم اینست که در مملکت ما یک عده‌ای عادت کرده‌اند بحقوق دیگران تجاوز بکنند و علت این هم نفع پرستی است و یعنی یک رستوران در اطاق و فضایش باید پنجاه تا مشتری داشته باشد و رکلام هم می‌خواهد بکند این آدم فکر می‌کند که اگر یک خواننده بیاورد که صدایش را پنجاه نفر بتوانند بشنوند چون صدای آدم را بیشتر از صد نفر نمی‌توانند بشنوند اگر بلندگوئی آوردند صدای این را پانصد نفر هم می‌توانند بشنوند پس بلندگو می‌گذارد و بنای این کار روی نفع پرستی است بنا براین باید جلوی این نفع پرستی را گرفت در مسئله بلندگو این که بنده عرض کردم اشخاصی که در ایام سوگواری بلندگو می‌گذارند کار آنها جنبه نفع پرستی نیست باین جهت بنده آنرا حرفی ندارم قرض بفرمائید آقای راشد صحبت می‌کنند بنده میل دارم تا صبح بیدار باشم و صحبت آقای راشد را بشنوم برای اینکه برای مردم مفید است و سالی هم چند روز بیشتر نیست اینستکه سؤال بنده راجع بآن بلند گوهائی است که در رستورانها هست که حقیقتاً مزاحم است البته آن هم از حدود قاعده نباید تجاوز کند موقعی که بنده این سؤال را طرح کردم یک کسی با تلفن بمن گفت من اخیراً از اروپا آمده‌ام روزی در منزلم یک قدری پیچ رادیو را از حد معمول بیشتر باز کرده بودم پلیس آمد زنگ زد و گفت آقای پیچ رادیو را کوتاه کنید چون این آزادی اجتماعی با این طریق اقتباس از اروپا شده است در اروپا یک همچو قاعده‌ای نیست نه فقط از ساعت ده و یازده ببعد بلندگو و رادیو را بلند نمی‌کنند بلکه در اروپا اصولا کسی حق ندارد پیانو بلند بزند رادیو بلند بگیرد آزاد نیست برای اینکه تمام آنها اسباب مزاحمت همسایه است بنابراین در این قسمت باید پلیس مراقبت کند اگر در جائی دید وسیله مزاحمت مردم فراهم شده است پلیس رود جلوگیری کند چون همه مردم که قابلیت شکایت ندارند و نمی‌توانند شکایت کنند و دسترسی ندارند (حشمتی ـ آن هم
+ یک بدی دیگری درش پیدا می‌شود در خانه‌ها را بزنند) اینستکه بنده می‌خواهم توجه آقای وزیر کشور را باین قسمت جلب کنم مسئله دوم دود اتومبیلها است بنده هر وقت انتقاد می‌کنم حقیقتاَ از لحاظ تشویق خدمتگذاران لازم میدانم اشخاصی هم که واقعاً سعی دارند در وظیفه خودشان و خدمتی می‌کنند تشویق بشوند بنده خودم اغلب تا کسی سوار می‌شود و در بین راه از فرد فرد این شوفرهای تاکسی‌ها می‌پرسم که وضع این اتومبیلها چه جور است خدا شاهد است که من از تمام آنان شنیده‌ام که میگویند در ظرف این دو سه سال در کادر افسری و راهنمائی و رانندگی یک تحول اصلاح طلبانه حقیقی پیدا شده است بنابراین مأمورین راهنمائی و شهربانی ما در شهر طهران تا آنجا که بنده اطلاع دارم افسران جدی و صحیح العمل هستند و باید از اینها قدردانی کرد و اما در مورد اتوبوسرانی جناب آقای وزیر کشور هم تصدیق کردند که این دود خیلی زیاد است و زشت است و این عمل بسلامت و صحت مردم مربوط است مردم گردشگاه و باغهای وسیع ندارند هوای خوب ندارند غذای خوب ندارند لااقل هوای خوب داشته باشند و وجود هزارها اتومبیل و اتوبوس با این دودی که بیرون در ریه و سلامتی و نفس مردم مؤثر است هیچ محل تردید نیست اما چرا این وضع پیدا شده حقیقتش اینستکه روی نفع پرستی پیدا شده برای اینکه این اتوبوسها قبل از اینکه شرکت واحد شد متعلق بافراد است میدانید خرج این اصلاح چقدر است با صد تومان می‌شود جلوی دود کردن را بگیرند من خودم از رئیس ادارةراهنمائی شنیدم که می‌گفت آقای چرا ادارةراهنمائی نمی‌تواند اقدام بکند تا بحال وزارت کشور و شهربانی نمی‌توانست جلوی انن کاررا بگیرد برای اینکه اینها خرابکاری می‌کردند اخلال می‌کردند و شهربانی حریف آنها نبود برای اینکه باندازه کافی اتوبوس نداشت و از جهت احتیاج باینها اگر خرابکاری هم می‌کردند ناچار بود با اینها مدارا کند اما از این ببعد که ما شرکت واحد داریم بنظر بنده دیگر مدارا با ینها صحیح نیست و اینها باید حاضر بشوند برای هر اتوبوس این صد تومان را خرج بکنند بنده خودم از رئیس راهنمائی شنیدم که یک روز پیچ لوله دود را باز کرده بود یک مقداری دود و لجن در آنها بود این بیست تومان خرجش بود و در همه جای دنیا هم هست منتهی یکدستگاهی دارند که رگلاژ می‌کنند و اینهم برای هر دستگاه صد تومان بیشتر خرج ندارد و اگر هزار دستگاه اتوبوس هم داشته باشیم صد هزار تومان بیشتر خرج ندارد بنابراین بنده از آقای وزیر کشود خواهش می‌کنم در این موقع که شرکت واحد تشکیل شده این مسأله مورد ابتلا و درخواست همه مردم شهر تهران است مورد توجه قرار بدهند مسلماَ با مراقبت اصلاح خود شد (صحیح است)
رئیس ـ من انتظار دارم جناب آقای وزیر کشور نسبت بموضوع راهنمائی اهتمام مخصوص بکنند که این سه فقره اصلاح بشد یکی گنجایش و ظرفیت اتوبوسها است که باید مراقبت کامل بشود که مردم راحت بشوند یکی معطلی مردم است یکی هم موضوع دود است که برای صحبت عمومی مسلماَ مضر است و باید تدریجاَ کاری بکنند که این اتوبوسها بجاده‌های خارج شهر منتقل بشوند.
وزیری کشور ـ بنده انشاء الله گزارش آنرا عرض می‌کنم
۶- تقدیم یک فقره سؤال بوسیله آقای صادق بوشهری
رئیس ـ آقای بوشهری بفرمائید.
صادق بوشهری ـ بنده سؤالی دارم از وزارت راه تقدیم می‌کنم
۷- سؤال آقای عمیدی نوری راجع بافزایش سرمایه بانک رهنی و جواب آقای وزیر دارائی
رئیس ـ آقا عمیدی نوری بفرمائید.
عمیدی نوری ـ سؤال امروز بنده راجع بموضوع بانک رهنی است (قنات آبادی ـ خدا بیامرزدش) آن را همانطور که آقایان فرمودند از نظر شهرستانها که واقعاَ خدا بیامرزدش (مهندس اردبیلی ـ در شهرستانها صفر است) (قنات آبادی ـ از نظر شهر تهران هم خدا رحمتش کند) در حالی که طبق تبصره یک ماه ۷ قانون تثبیت پشتوانه اسکناس که در مجلس هجدهم تصویب شد باید ۱۵۰ میلیون ریال ببانک رهنی پرداخت شود در آن جا این عبارت قید شده ‹‹وجوه حاصله از این قانون که در اختیار بانک رهنی ایران قرار می‌گیرد ۷۵ در صد بقیه در تهران بمصرف خواهد رسید ›› این عبارت حاکی براین است که مجلس شورای ملی توجه کاملی بموضوع شهرستانها دارد ولی اثری از این عمل هائی که انتظار عمومی هست کمتر در خارج مشهد است موضع خانه سازی یک امر بسیار مهم امروز دنیاست امام‌ها تقریباً ابتلاء‌دارند باین موضوع و بهمین جهت فکرهای اساسی در این کار کرده‌اند امروز وضع ساختمان طوری است که با سرمایه‌ای شخصی معامله نمی‌کنند یعنی آن تومانی صد دینار هم در ساختمان برنمیگردد چون مصالح گران است و صرف وقت هم زیاد می‌شود از آن طرف همان طور که مقام ریاست فرمودند هیچ فکری هم برای پائین آمدن نرخ بهره نیست و بهمین جهت کسانی هم که مختصر پولی در اختیار دارند یا از بانکها با اعتبارات صدی دوازده و صدی هشت می‌گیرند اغلب اینها تا بیست و چهار در صد و سی درصد در راه تجارت بکار می‌اندازند باین جهت است که امر خانه سازی در کشور بمشکل ترین مرحله خود رسیده است و تمام ناله هائی که از گرانی قیمت اجاره خانه هست برای کمبود خانه در کشور است و الا اگر زیاد بشود خودش سبب پائین آمدن قیمت و پائین آمدن قیمت کرایه خانه می‌شود قانون تعدیل مال الاجاره هم با یک کیفیتی است که اصلا قانون نیست یک تصمیمی بود در موقع دکتر میلسپو گرفته و هنوز هم عمل می‌کنند و حالا این که این قانون نیست و ما منتظر هستیم که یک فکری در این موضوع بشود خود این کار هم سبب شده که مردم کمتر خانه بسازند بهمین جهت مصلحت است که بانک رهنی ایران و بانک ساختمانی توسعه بیشتری پیدا کنند و یک سرمایه زیادی در اختیارشان باشد مجلس شورای ملی متوجه بوده و در هر موقعی که فکرش رسیده اقدامی در این امر کرده از جمله این تبصره‌ای بود که بعرض رسانیدم سؤال بنده راجع بموضوع بانک رهنی است و این ۷۵ در صدی که در تبصره قید شده است و چون این قانون در سال ۳۳ تصویب شده و حالا در سال ۳۵ هستیم می‌خواهیم اثر آن را در شهرستانها ببینیم جناب آقای وزیر دارائی که توجه کاملی باین موضوع دارند همانطور که نامه ایشان قبل از این که تشریف بیاورند قرائت شد که آن ۹ میلیون تومان را به بانک کشاورزی دادند امیدوارم که اهتمام بفرمایند بیشتر بشود در این خصوص با رقم اگر صورتی بما بدهند که این ۷۵ در صد در شهرستانها چطور خرج شده بنده خیلی متشکرم می‌شوم.
رئیس ـ آقای وزیر دارائی
وزیر دارائی (فروهر) ـ جناب آقا عمیدی نوری فرمودند که مجلس شورای ملی متوجه اهمیت و تقویت این بانکها و رعایت حال افراد از هر دو نظر است و این مسأله صد در صد مورد تأیید است مجلس شورای ملی متوجه تقویب تمام امور کشور است، اما راجع بکار بانکها چنانکه موضوع بانک کشاورزی در جلسه گذشته صحبت شد بنده ناچارم لاعلاج یک مسأله‌ای را عرض کنم و آن این است که ما در حدود مقدورات خودمان آنچه توانسته‌ایم تا امروز کرده‌ایم و کوچکترین تعللی در این قسمت نشده است کما این که راجع بهمین قانونی که فرمودند می‌بایستی مبلغی در اختیار بانک رهنی گذارده بشود که ۷۵ درصد آن در شهرستانها مصرف شود این عمل هم تقریبا انجام شده علاوه بر این باز در همان هفته قبل ۵ میلیون و چهار صد و کسری تومان دیگر وزارت دارائی در اختیار بانک رهنی گذاشته است یعنی در همان موقعی که آن ۹ میلیون و کسری تومان را برای بانک کشاورزی طبق وعده‌ای که در این مجلس کرده بودم و عرضه‌ای خدمت جناب آقای رئیس مجلس عرض کردم که فرمودند قرائت شد در همان موقع هم ۵ میلیون و چهار صد و کسری تومان در اختیار بانک رهنی گذاشته شده علاوه بر این مبالغ که الان عرض می‌کنم در حدود ۳ میلیون و چهار صد و کسری تومان هم موجود است که باید در اختیار بانک ساختمانی گذاشته شود که از نظر تشکیلات داخلی آن بانک یک اشکال کوچکی پیدا کرده که آنهم ظرف یکی دو روز اخیر داده خواهد شد.
من فردا صبح با رئیس بانک ساختمانی جلسه‌ای دارم که این موضوع را هم با او حل می‌کنم حالا راجع باین ارقامی که فرمودند عرض می‌کنم حضورتان چون این رقم دارد اجازه فرمائید که از رو بخواهم راجع باجرای تبصره ۱ از ماده ۷ قانون تثبیت پشتوانه اسکناس مصوبه ۱۷ تیر ماه ۱۳۳۳ اشعار می‌دارد. بطوریکه استحضار دارند اعتباراتی که در اختیار وزارت دارائی می‌باشد محدود است مع الوصف تا آنجا که امکانات وزارت دارائی اجازه میداده است ببانک رهنی ایران کمک شده و از راههای مختلف مبالغی در اختیار بانک مزبور گذاشته شده و بانک رهنی هم صدی ۷۵ یکصد و پنجاه میلیون ریال را بشرح زیر:
شعبه یزد ۱۲۰۰۰۰۰ ریال شعبه همدان ۳۹۰۰۰۰۰ ریال شعبه مشهد ۶۰۰۰۰۰۰ ریال
شعبه کرمانشاه ۳۵۰۰۰۰۰ ریال شعبه کرمان ۱۲۰۰۰۰۰۰ ریال شعبه قزوین ۲۵۰۰۰۰۰ ریال
شعبه شیراز ۶۰۰۰۰۰۰ ریال شعبه رشت ۲۰۰۰۰۰۰۰ ریال شعبه تبریز ۷۰۰۰۰۰۰ ریال
شعبه بابل ۱۲۰۰۰۰۰۰ ریال شعبه اهواز ۲۰۰۰۰۰۰۰ ریال شعبه اصفهان ۷۰۰۰۰۰۰ ریال
۱۱۱۹۰۰۰۰۰ ریال باقیمانده اعتبار سهم همدان ۶۰۰۰۰۰ ریال. جمع ۱۱۲۵۰۰۰۰۰ ریال (ارباب ـ بندر عباس چقدر ؟)متأسفانه هیچ جناب آقای ارباب. بشهرستانها فرستاده و بطوری که ملاحظه می‌فرمایند فقط ششصد هزار ریال آن که مربوط ببانک همدان بود باقی مانده که پس از درخواست بانک همدان بود باقی مانده پس از درخواست بانک مزبور ارسال خواهد شد مبالغ دیگری هم در حدود ۰۰۰،۶۵۰،۴۰ ریال از لحاظ احتیاج مبرمی که شهرستانها در اثر بارندگیها و توسعه معابر در سال گذشته داشته‌اند از محل وجوهی که در اختیار بانک رهنی بوده باعتبار شهرستانها اضافه گردیده و بعلاوه
+ مبلغ ۵۰،۵۱۰،۲۵۸،۵۴ ریال دیگر هم عرض این هفته ببانک رهنی ایران پرداخت خواهد گردید (عمیدی نوری ـ این را ه فرمودید) نه دو تاست، ما سه پول در این هفته داده‌ایم ۹ میلیون و کسری تومان ببانک کشاورزی و ۵ میلیون و چهار صد هزار و خورده‌ای تومان ببانک رهنی ۳ ملیون و چهار صد و کسری تومان برای بانک ساختمانی که عرض کردم حاضر است منتهی یک اشکال کوچکی دارد و آن هم در ظرف امروز و فردا انجام می‌شود بطوریکه ملاحظه میفرمائید دولت تا آن حدودی که مقدوراتش اجازه میداده است باین بانکها کمک کرده است ولی بنده اذعان می‌کنم که اینها کم است باید بیشتر داده شود ولی همانطوریکه عرض کردم مقدورات ما محدود است در اینجا صحبت شد قبلا نمیدانم بطور جدی بود یا غیر جدی گفته شد که بانک رهنی خدا بیامرزدش. خواستم عرض کنم بدون اینکه هیچگونه صحبتی کرده باشم بانک رهنی با این وسایل محدودی که دارد ببهترین نحوی تا امروز وظایفش را انجام داده و این را بنده عرض می‌کنم که رئیس بانک مرد بسیار دلسوزی است بکار خودش علاقمند است و دائماُ مواظب کار خودش است برای همین پنج میلیون و چهار صد هزار تومان اخیر که او نمی‌دانست من بدون اطلاع او می‌خواستم این کار را بکنم یکروز باو گفتم که این پول را می‌خواهم بدهم باور بفرمائید چهار پنج روز که تا این تشریفاتش تمام بشود یا با تلفن با شخصاً مرتب بمن مراجعه می‌کرد. یعنی بکارش علاقه مند است منتهی وسایلش محدود است. وسایل دولت هم محدود است و بنده امیدوارم همانطوری که وضع خزانه کشور روببهبود است بتواند در این قسمت هم کمکهائی بیشتر و مؤثر تری بکند و بنا براین بنده تصور می‌کنم بلکه یقین دارم همان طوری که این مأموریت از طرف مجلس بدولت داده شد و اجرا شد امیدوارم همیشه توفیق پیدا کنیم که مأموریتهائی که بما ارجاع می‌شود ببهترین نحو انجام بدهیم (مشار ـ مال مشهد خیلی کم است) (علامةوحیدی ـ مال کرمانشاه هم کم است) (فضائلی ـ به ساری که مرکز استان است داده نشده.
رئیس ـ آقای عمیدی نوری
عمیدی نوری ـ توضیحاتی که جناب آقای وزیر محترم دارائی دادند البته راجع به این ۱۵۰ میلیون که در حدود ۱۱۱ میلیون ریالش پرداخت شده و باین صورت که بشهرستانها رسیده بنده موافق هستم می‌شود گفت تا حدی رعایت اجرای این تبصره قانونی شده، اما از نظر اینکه فرمودند مقدوراتی که برای وزارت دارائی بوده و تا حدودی که می‌توانسته‌اند کمک کرده‌اند به بانک رهنی بنده خواستم عرض کنم خدمتشان بنظر بنده این بیاناتشان مدلل نیست با اطلاعاتی که ما از کشور داریم مثلا بنده یکیش را عرض می‌کنم اینها قضایای روزمره است چند وقت پیش بنده شنیدم یکی از رؤسای تأسیسات وزارت دارائی از اروپا تشریف آوردند که قرار داد بسته‌اند انبارهای ساخته شده از خارج وارد کنند.
وزیر دارائی ـ با کی قرار بسته‌اند؟
عمیدی نوری ـ با خارج انبار ساخته شده وارد کنند. یکی از رؤسای شرکتهای شما قرار داده بسته که از خارج انبار ساخته شده وارد کند بیاورد اینجا کشوری که این همه عمله و کارگی بیکار دارد ما باید سعی کنیم برای مردم کار ایجاد کنیم کشوری که در زمان اعلیحضرت شاه سابق این سیلو‌ها را ساخته والان بهترین انبار غله ایران است. بنده در این موضوع یک مقاله‌ای نوشتم که یعنی چه آقا آن آقا جواب داد که بله این کار خیلی خوبست و من این کار را کرده‌ام و صد هزار لیره از اعتبارات ارزی استفاده می‌کنم و بسیار هم کار خوبی است. بنده عرض می‌کنم صد هزار لیره که مقدور است فرمودید بنده این یکی را عرض می‌کنم صد هزار لیره که بالاخره یک رقم بزرگی است یعنی ۲۲ میلیون تومان می‌شود یعنی ۲۲۰ میلیون ریال برای وارد کردن انبار ساخته بخارج می‌دهند چه عیب داشت که این ۲۲۰ میلیون ریال را می‌دادند بسرمایه بانک رهنی که این سرمایه باعث شود در شهرستانها ما این مأمورینی که جنابعالی و سایر آقایان وزراء مفرستید اقلا خانه داشته باشند که در آنجا زندگی کنند برای اینکه مشکل ـ ترین کار یک مأمور دولت که بخارج می‌رود اینستکه وقتی رفتند بیک شهرستانی خانه ندارند خانه وجود ندارد، حالا برای اینکه بنده ثابت کنم این مقدورات را بانک رهنی ایران شاید در حدود سال ۱۳۱۴ تأسیس شده است. در حدود ۲۱ سال پیش سرمایه‌ای که آن روز برای این بانک قائل شدند ۷۲۰ میلیون ریال بود یعنی در ۲۱ سال پیش یک بانکی در این کشور بنام بانک رهنی تأسیس شد که مقصد ظاهری آن که البته در خیلی از مواقع هم کار آن عدول شده مقصد ظاهر آنهم این بود که کمک شود برای خانه سازی، البته یک پولهائی طبق سوابق ممکن است داده شده باشد که از مقصد اصلی منحرف شده باشد بآن کاری ندارم بهر حال ۷۲۰ میلیون ریال یا ۷۲ میلیون تومان سرمایه این بانک بود امروز که ۲۱ سال می‌گذرد با تمام کوششهائی که شد و بسیار متشکریم که لااقل از این ۱۵ میلیون تومان ۱۱ میلیون تومانش داده شده و وعده فرمودند که ۴ میلیون تومان باقیش را هم بدهند باز باید بنده عرض کنم که در حال حاضر از این ۷۲۰ میلیون ریال سرمایه این بانک فقط ۴۶ میلیون پرداخت شده یعنی از اصل سرمایه‌ای که در ۲۱ سال پیش برای این بانک در نظر گرفته شده بود در حال حاضر ۲۵۵ میلیون ریال پرداخت نشده بنده تأسف می‌خورم چطور در کشوری که یک بانکی تأسیس می‌شود بنام بانک رهنی که ضامن ایجاد خانه سازی در کشور است ۲۱ سال پیش ۷۲ میلیون تومان برای این بانک ما سرمایه قائل شدیم با تمام فشارهائی که وارد می‌شد و کمکهائی که داده شد تازه ۲۵ میلیون تومان دیگر کسری سرمایه دارد برای آن (عماد تربتی ـ ۷۲ میلیون تومان هم بقیمت بپول آنوقت بود) و اگر موضوع ۷۲ میلیون تومان را بنرخ ۲۱ سال پیش نگاه کنیم واقعاً جای تشکر است که ۲۱ سال پیش برای بانک رهنی ایران یک چنین سرمایه‌ای قائل شدند نرخ امروز پول که اصلا قابل مقایسه با آنروز نیست و تازه هنوز ۲۵ میلیون و نیم تومان آن پرداخت نشده در کشور که انبارها ساخته شده برسم سوغات از خارج وارد می‌کنند و قرار دادش را می ـ بندند و بعد هم میگویند که بسیار خوب است بنده خیال نمی‌کنم که بتوانند بگویند دولت در حدود مقدورتش کار خودش را کرده نه مقدورات خیلی بیشتر است و در آن جوابی که داده شده بود گفته شده بود که سه چهار میلیون تومان از این خانه‌های مساخته شده سازمان برنامه معامله کرده منهم این کار را کردم بنده معتقدم مقدورات دولت خیلی بیش از اینهاست اگر کارهای اقتصادی و ساختمانی خودمان را متمرکز بکنیم از نظر سرمایه در یک هدف اساسی و آن هدف اساسی این باشد که سعی کنیم آنچه نقص داریم از حیث مصالح ساختمانی از خارج وارد کنیم بعد هم از قدرت کار خودمان و فعالیت مردم خودمان استفاده کنیم و همینطور نرخ بهره را بیاوریم پائین الان که بنده این عرض را می‌کنم، این بانک رهنی را واقعا خود من معتقد هستم که رئیس فعالش بسیار خوب کار کرده و تصور می‌کنم اغلب آقایان هم در تماس دیده‌اند کارش را لهذا در حاضر نرخ بهره از حیث بهره ایکه قرض داده می‌شود و کار مزد و قیمت‌های دیگر رویهم که جمع بزنیم بنظر من از صدی ۱۲ هم بیشتر می‌شود (صحیح است) در حالیکه خدا شاهد است پارسال جناب آقای اردلان یادشان هست در سامره وقتی رفتیم که از طرف مجلس عراق دعوت داشتیم با یکی دو نفر از عراقیها صحبت بهره پول در ایران شد وقتی پرسیدند و ما گفتیم بهره قانونی در ایران ۱۲ درصد است بسیار تعجب کردند گفتند بهره و نزول پول در کشور عراق صدی ۶ تجاوز نیست و نخواهد بود (لردلان ـ صحیح است) امروز مادر دنیائی زندگی می‌کنیم که کشور همسایه ما بهره قانونیش ۶ در صد متجاوز نیست و ما بهره قانونیمان صدی ۱۲ است این هم همانطوری که جناب آقای عرب شیبانی فرمودند بانکهای ما حق دارند چون سرمایه‌های آنها کم است و وقتی خواستیم نرخ بهره با بیاوریم پائین دیدیم گفتند اگر این نزول بیاید پائین با این سرمایه بانکهای ما می‌خوابد پس راهش چیست؟ راهش اینستکه بانک هایمان را بایستی سرمایه اش را هر قدر می‌توانیم زیاد کنیم که هم دستگاه خودش اداره کند هم نزول بیاید پائین و هم مردم بروند ساختمان و خانه سازی و عمران کشور و کارها هم انجام بشود این بوده بنده نظرم این بود که ببانک رهنی توجه بیشتری بشود و اعتبارات آنجا را زیادتر کنند و شهر‌های دیگر ایجاد کنند در شهرستانها نمایندگان محترم نسبت بشهرهای خودشان و حوزه‌های انتخابیشان بتوانند جواب موکلین خودشان را بدهند و البته جناب آقای فروهر هم بارقام مطمئن تر و مفصلتر اینجا توضیح بفرمایند که همه قانع بشوند.
وزیر دارائی ـ یک عرض کوچکی دارم
رئیس ـ بفرمائید
وزیر دارائی (فروهر)ـ راجع بهمین سؤال عرایضی کردم جناب آقای عمیدی نوری توضیحات بیشتر دادند البته همانطوری که عرض کردم باید ببانک رهنی سرمایه بیشتری داده شود و راجع به بهره هم همانطوری که اینجا تذکر فرمودند قبل از تعطیل مجلس هم این بحث را الان هم مورد توجه دولت هست و اما موضوعی که اینجا فرمودند که یکی از شرکتهای تابعه وابسته دولت انبارهای ساخته شده آورده است گذشته از اینکه انبار ساخته شده اگر بیاورند بعقیده بنده جرمی نیست که غیر قابل عفو و بخشش باشد ولی هزار لیره راهم ۲۲۵ میلیون ریال تسعیر کرد در صورتی که می‌شود دو میلیون تومان خوب اشکال ندارد در ریال و تومان اشتباه شد ولی نفرمودند که کی بود؟ (عمیدی نوری ـ آقای فروزنده رئیس شرکت معاملات خارجی بنده اسم می‌برم) خواستم عرض کنم شرکت معاملات خارجی از دستگاههای وابسته بدولت است و دولت در آن نظارت دارد ولی تحت نظر وزارت بازرگانی است بنده از این صد هزار لیره خبری ندارم و تحقیق می‌کنم ولی چیزی را که باید عرض کنم اینستکه متحمل است فرضاَ ما این کار را الان نکرده‌ایم ولی برای روزی که ما محتاج و مجبور بشویم که مقادیر گزافی غله از محصول داخلی یا خارجی بخریم و برای روز مبادا ذخیره کنیم محتمل است انبار کم داشته باشیم حالا که من از آن اطلاعی ندارم ولی اگر احیاناً یکروزی تهیه شود و بیاوریم بعقیده بنده از این کار ضرری متوجه نمی‌شود حالا بنده این را از شرکت معاملات خارجی ولو اینکه جزو وزارت خانه من نیست سؤال می‌کنم و تحقیق می‌کنم و بعد هم ممکن است بعرض نمایندگان برسد
+ ۸- سؤال آقای بهبهانی راجع باضافه حقوق اطبا و جواب آقای وزیر دارائی
رئیس ـ آقای بهبهانی
بهبهانی ـ سؤال بنده راجع اضافه حقوق اطباء است آقایان اطلاع دارند در سال گذشته قانون در مجلس شورای ملی به تصویب رسیده که باطباء یک اضافه حقوق بدهند و اعتبارات این را هم از سازمان برنامه تأمین کنند یعنی سازمان برنامه تقلیل کرد که این اضافه اعتبار را از محل در آمد نفت بپردازد ولی الان یکسال از این مدت می‌گذرد و متأسفانه هنوز این اقلام پرداخت نشده البته بنده استحضار دارم در سنا و در کمیسیون مجلس سناست ولی از قراری که شنیدم خود دولت گفته که ما اضافه حقوق نمی‌توانیم بدهیم و بین خود هیأت دولت اختلاف نظر هست که اگر این اضافه حقوق داده شود کسانی دیگر هم اضافه حقوق می‌خواهند البته آقایان استحضار دارید که در بودجه سال گذشته و بودجه امسال که بتصویب مجلس رسیده یک تبصره‌ای بود برای تعدیل حقوق که کمیسیون بودجه و مجلس شورای ملی با کمک دولت موظفند بر اینکه حقوق کلیه کارمندان دولت را اعم از فنی و غیر فنی تعدیل بکنند بنده هم آنوفت که متصدی کمیسیون بودجه پافشاری کردم برای این کار ولی خوب نشد یک معاذیری بود که نتوانستیم این کار را انجام بدهیم ولی بنده معتقدم حالا که دولت یا سایرین که کارمندانش، آموزگار دبیر یا سایرین که کار اداری دارند مثل سازمان برنامه این اضافه حقوقهای کلان را می‌پردازد انصاف نیست که اطباء و کسانی که پایةتحصیلاتشان و زحمتشان بیشتر از سایرین است و کار و فعالیتشان مشکلتر از آنهاست و با جان مردم تماس دارند و بایستی در خارج در دهات در قصبات کارکنند و آنجاها میروند معالجه می‌کنند اینها اضافه حقوق نگیرند و کسانی که پشت میز نشسته‌اند اینها اضافه حقوق بگیرند از این جهت می‌خواستم روشن کند دولت که چطور شد اضافه حقوق اطبا را نمی‌پردازد و اگر محظوری در کار است و اشکالی هست بفرمایند که اگر ما می‌توانیم رفع اشکال را بکنیم (احسنت).
رئیس ـ آقای وزیر دارائی.
وزیر دارائی (فروهر) بنده تصور می‌کنم که جناب آقای بهبهانی نماینده محترم تهران در ضمن توضیحاتی که راجع بسؤالشان فرمودند خوشان قبلا جواب بنده را باطلاع مجلس شورای ملی رسانده ـ اند. البته خاطر آقایان نمایندگان محترم مستحضر است که هیچ وزیر و هیچ دولتی بخصوص هیچ وزیر دارائی حق ندارد بدون مجوز قانونی و بدون اینکه یک قانونی که مطابق مقررات بتصویب و ابلاغ و توشیح اعلیحضرت شاهنشاهی رسیده باشد اجرا کند. دولت در سنه ماضیه در دوره ۱۸ لایحه‌ای راجع بموضوع اضافه حقوق اطباء تقدیم مجلس شورای ملی کرد خود ارادتمند هم زیرش را امضاء‌کرده‌ام مجلس محترم هم با اصلاحاتی تصویب فرمودند و حالا رفته است به مجلس سنا مطابق مقررات باید مجلس سنا یا مشورتی یا تصویبی کار ندارم باید اظهار نظر کند به مجلس شورای ملی بیاید اگر تصویبی است تصویب کند ابلاغ بکند بصحه مبارکه موشح شود و در مجله رسمی انتشار یابد و بعد اجرا شود قبل از این جریانات بنده متأسفانه قادر به پرداخت یک دینار نیستم ولی اینکه فرمودید که بین وزراء اختلاف هست نه اختلافی در این موضوع نیست یعنی مسأله‌ای که منظور اصلی دولت است و موضوعی نیست که مکتوم باشد و یا جزو اسرار باشد و خود آقا هم توجه فرموده‌اید و کاملا م بموقع است اینستکه بعضیها حقوقشان زیادتر است و بعضیها کمتر است جناب آقای بهبهانی خود بنده مورد انواع و اقسام گرفتاری‌ها و شکایات برای این کار هستم، این شکایات وارد است حقایق را باید گفت اما خوب اشکالات دیگر هم هست دستگاههائی بیشتر حقوق می‌گیرند کمتر حقوق می‌گیرند این تبعیض کم و بیش تولید عدم رضایتهائی کرده است بنده مذعن هستم و اذعان می‌کنم این مسئله را (حشمتی ـ اینها را هم باید بالا برد) آنهم یک اشکالات بودجه‌ای دارد که خودتان تصدیق میفرمائید در هر حال خواستم بگویم تمام این موضوعات بدون اینکه بخواهم حرف سرسری زده باشم صورت ظاهر را حفظ کنم عین حقیقت واقع است این موضع صد در صد مورد توجه دولت است و غالباً بلکه تقریباً کمتر روزی است که راجع باین موضوعاتت صحبت نشود و مورد دقت قرار نگیرد و قبل از هر چیز راجع بقانون استخدام باید یک تجدید نظری بشود طرح لایحة آنرا در شورای اقتصاد تهیه کرده‌اند و حالا در وزارتخانه‌ها دو سه روزی است که آورده‌اند و مشغول مطالعه هستند و امیدواریم این مأموریتی که اصولا از طرف مجلس شورای ملی بما داده شده است در موقع بدبختی‌ها و گرفتاری‌های کارمندان دولت بتوانیم انجام دهیم باور کنید که غالباً اتفاق می‌افتد از وضع بد اکثر مستخدمین چه مال خود وزارت دارائی و چه مال سایر دستگاههای دولت حقیقتاً متأثر می‌شوم در این تردید نداشته باشید این جریانش بود که استحضار مجلس محترم رساندم اختلافهائی هم در این قسمت بطور کلی وجود ندارد.
رئیس ـ آقای بهبهانی.
بهبهانی ـ بنده متأسفم که باید عرض کنم با اینکه جناب آقای فروهر تا یک اندازه‌ای اینجا صراحتی بیان فرمودند ولی حقایق گفته نیشود و مخصوصاً در مورد سؤالات نمایندگان که سؤال می‌کنند وزراء میایند یا یک جوابی که نوشته‌اند همینطور می‌خوانند که در مجلس سنا گیر کرده بما چه و تقصیر ما نیست این حرفها گفته می‌شود و رد می‌شود ولی بنده اینجا خواهش کردم اگر اشکالی در کار هست ما را مستحضر بدارید برای اینکه سما یک قانونی اگر در یک کمیسیونی دو ساعت دیر بکند هزار کار می‌کنید که آن قانون بگذرد یا پس می‌گیرید یا ترمیمش می‌کنید یا درستش می‌کنید دو مرتبه می‌دهید و سعی می‌کنید که آن قانون بگذرد مثل همین قانون امنیت اجتماعی که از کمیسیونها مجلس سنا پس گرفتید (دکتر شاهکار ـ رد شد پس گرفتید) بله رد شد پس گرفتند ولی الان یکسال است که این قانون از مجلس شورای ملی گذشته و در مجلس سنا است و اشکالی هم از لحاظ اینکه حقوق اطباء که مربوط ببودجه نیست از بودجه سازمان برنامه است اینرا تعقیب بفرمائید که اینکار آقایان اطباء بگذرد چون اینها اشخاصی هستند که زحمتکش هستند حقیقتاً در مرارت هستند یک طبیب بیست سال تحصیل کرده پانصد تومان حقوق می‌گیرد ۴۵۰ تومان حقوق می‌گیرد آنوقت ممکن است یک کارمند ۱۷۰۰ تومان بگیرد این انصاف نیست یک طبیبی که همه میدانند باین مملکت خدمت می‌کند با تمام امراض دست بگریبان است این سیصد تومان یا سیصد و پنجاه تومان یا ۷۰۰ تومان بگیرد و آن کارمند دولت هزار و هفتصد تومان این را هم عرض کنم که کارمندان دولت هم این حقوق زیادش نیست (فضائلی ـ کارمند وضعیتش بدتر است همه که هزار و هفتصد تومان نمی‌گیرند) کارمندان دولت هم بیچاره هستند آنها هم حقوقشان کم است (حشمتی ـ کارمندان کارشان هم بدتر است) بنده که عرض نکردم وضع کارمندان خوب است اما اطبا کمتر است و حق نیست یک طبیب اشل حقوقش کمتر از کارمند دولت باشد باید حقوق اطبا و سایر کارمندان را هم ترمیم کرد.
رئیس ـ آقای وزیر دارائی ..
وزیر دارائی ـ عرضی نداشتم.
۹- طرح تصویب فوریت و اصل گزارش اجازه شرکت ایران در شرکت مال ببن المللی
رئیس ـ راجع بلایحه دولت گزارشی از کمیسیون دارائی و خارجه رسیده راجع بمشارکت دولت ایران در شرکت مالی بین المللی که قرائت می‌شود و یک پیشنهادی رسیده که بیست نفر تقاضای فوریت این لایحه را کرده‌اند که بعد از قرائت گزارش کمیسیونها آنهم قرائت می‌شود (بشرح زیر خوانده شد) گزارش از کمیسیون دارائی بمجلس شورای ملی لایحه شماره ۵۵۷۷۵ دولت راجع باجازه امضاء سند مربوط بمشارکت دولت ایران در شرکت مال بین المللی و پذیرفته اساسنامه شرکت مزبور که در کمیسیون دارائی و خارجه دوره قبل تصویب شده بود در کمیسیون دارائی مطرح و با توضیحاتی که آقایان معاونین وزارت امور خارجه و دارائی بیان نمودند گزارش شماره ۳۸ کمیسیون دارائی دوره ۱۸ بشرح ذیل تقدیم مجلس شورای ملی مشود.
ماده واجده ۱- دولت مجاز است سندی را که حاکی از پذیرفتن اساسنامه شرکت مالی بین المللی و مشارکت دولت شاهنشاهی در شرکت مزبور باشد امضاء‌و ببانک بین المللی ترمیم و توسعه که مؤسس شرکت نامبرده می‌باشد تسلیم نماید.
۲- نمایندگان اصلی و علی البدل دولت شاهنشاهی در شرکت مزبور باشد امضاء و ببانک بین المللی سمت نمایندگی دولت را در شرکت مالی بین المللی نیز خواهند داشت.
۳- حق استفاده از منافع و تسهیلات مالی شرکت مالی بین المللی منحصراً بوسیله یا موافقت بانک ملی ایران بوده و طرف حساب شرکت مزبور در ایران بانک ملی ایران خواهد بد.
۴- قسمت نشر اسکناس بانک ملی ایران (هیئت نظارت اندوخته اسکناس) مجاز است سیصد و هفتاد و دو هزار دلار سهم دولت ایران در سرمامه شرکت مالی بین المللی را بر طبق اساسنامه شرکت مزبور از محل دلار امریکا یا اطلای پشتوانه پرداخت نموده و سندی را که از این بابت دریافت می‌دارم جزء پشتوانه محسوب دارد و چنانچه در آینده دلاریا طلای نامبرده مسترد شود عیناً بقسمت نشر اسکناس تحویل خواهد شد.
مخبر کمیسیون دارائی ـ مشایخی گزارش از کمیسیون امور خارجه بمجلس شورای ملی کمیسیون امور خارجه در جلسه ۵ مهر ماه ۱۳۳۵ باحضور آقای معاون وزارت امور خارجه و آقای معاون وزارت دارائی لایحه مربوط بمشارکت دولت ایران در شرکت مزبور را مطرح نموده پس از توضیحاتی که آقای معاوین وزارت امور خارجه بیان نمودند لایحه مزبور تصویب و اینک گزارش کمیسیون دارائی تأیید می‌شود مخبر کمیسیون امور خارجه مرآت اسفندیاری رئیس ـ پیش نهادی که تقاضای فوریت از گزارش شده قرائت می‌شود.
(بشرح ذیل خواهند شد)
مقام محترم ریاست مجلس شورای ملی
+لایحه مربوط باجازه امضاء سند مربوط بمشارکت دولت ایران در شرکت مالی بین المللی از جمله لوایحی است که در بهبود اوضاع مالی مملکت مؤثر می‌باشد لذا امضاء‌کنندگان زیرپیش نهاد می نمائیم که لایحه باقید یک فوریت مطرح شود ـ مشایخی. عمیدی نوری ـ دادگر ـ موسوی ـ سلطانی ـ صفاری ـ محسن اکبر ـ صادق بوشهری و چند امضای دیگر مشایخی ـ اجازه میفرمائید بنده هم مخبر هستم و هم توضیح میدهم.
رئیس ـ بفرمائید.
مشایخی ـ بانک بین المللی توسعه و ترمیم از جمله مؤسسات بین المللی است که برای ترمیم خرابیهای ناشی از جنگ و برای کمک باقتصاد کشورهای عقب افتاده چندی است تشکیل شده این بانک اصولا مطابق اساسنامه فقط می‌توانست بدولت‌ها وام اعطاء کند مجوزی نداشت که بمؤسسات خصوصی وام بدهد و این موضوع مورد توجه واقع شد که تقویت بنیةاقتصادی کشورهای عقب افتاده بوسیله مؤسسات خصوصی بیشتر منشأ اثر واقع می‌شود لذا این بانک تصمیم گرفت شرکتی بنام شرکت مالی بین المللی تشکیل دهد این شرکت در ژوئیه ۱۹۵۶ با سرمایه صد میلیون دلار تشکیل شده و ۳۲ دولت که عضو بانک بین المللی توسعه و ترمیم بودند قبول عضویت در این شرکت بین المللی را نموده‌اند هدف این بانک از تأسیس و ایجاد این مؤسسه مالی بین المللی اینست که بوسیله این مؤسسه بمؤسسات خصوصی که در ممالک عقب افتاده و ممالک غیر صنعتی بالاخص تشکیل می‌شود و حرفه وفن آن موسسات کارهای تولید است وام بدهد باید تصدیق بکنیم …
رئیس ـ پنج دقیقه می‌توانید صحبت بکنید آنهم در پیشنهاد نه در اصل
مشایخی ـ چون دولت ایران هم عضوی بانک بین المللی است ناچار به نسبت سهم و نظر باینکه تا آخر دسامبر ۱۹۵۶ یعنی تا دو ماه دیگر باید تشریفات این کار انجام بشود و دولت ایران سهمیه خودش را پرداخت کند و قبولی خودش را رسماً اعلام بکند و اگر بخواهیم تشریفات آنرا عمل کنیم تصویب در مجلس شورای ملی و تصویب در مجلس سنا ممکن است زمان بیشتری لازم داشته باشد باین جهت تقاضا شده مجلس شورای ملی موافقت بفرماید که این لایحه با قید یک فوریت تصویب شود که پس از تصویبی در مجلس شورای ملی هر چه زودتر بتصویب مجلس سنا هم برسد و شرکت ایران هم در این بانک محرز بشود تا اینکه انشاءالله ما هم بتوانیم از کمکهائی این بانک در موقع خودش برخوردار بشویم توضیحات بیشتر را بعداً بعرض خواهم رسانید
رئیس ـ آقای دکتر شاهکار
دکتر شاهکار ـ آقایان با کمال علاقه ایکه هست براینکه دولت ایران در این صندوقهای بین المللی و بانک هائیکه بمنظور کمک بممالکین که از حیث صنعت زیاد پیشرفت نکرده‌اند و این لغت غیر از لغت عقب افتاده است که انشاءالله امیدوارم تکرار نشود (صحیح است) با کمال علاقه ایکه هست یک مطلب را خواستم بهمکاران محترمم در شروع بکار مجلس عرض کنم اصولا اگر قرار بشود در تمام لوایحی که از طرف دولت داده می‌شود بضرورت تنگی وقت تا آخر دسامبر بودن مدت آن مجلس بدون شور و غور و رسیدگی رأی بدهد اصلا علت غائی مجلس شورای ملی از بین می‌رود (صحیح است) آقایان بخوبی بخاطر دارند و بخصوص آقا محمودی نظرشان هست که دیروز اعلیحضرت همایونی در افتتاح مجلس سنا اظهار رضامندی و خرسندی فرمودند از کمک هائی مؤثر فکری که مجلس شیوخ در لوایح دولت کرده است کلمه کمکهای مؤثر اینکه در فرمایشات ملوکانه هست این کمکهای مؤثر همانطوری که مجلس دوره ۱۸ سعی کرد حداکثر دقت را در لوایح دولت بکند این رویه را در این دوره ما باید ادامه بدهیم این است که بنده اساساً با هر گونه فوریتی مخالفم یعنی باید این مطلب ولو اینکه کمال اهمیت را دارد با صرف وقت بیشتری جریان عادی خودش را طی بکند و امروز ما در هفتم اکتبر هستم تا آخر دسامبر در حدود سه ماه وقت داریم البته جلوگیری از این فوریت و جلوگیری از گذشته وقت این است که مجلس شورای ملی که همیشه آمادگی خودش را برای خدمت بمملکت نشان داده است بیشتر صرف وقت بکند الان یک ماه و نیم است که مجلس افتتاح شده است ما نمیگوئیم که اساسنامه را امضاء بکنیم یا نکنیم ولی برای کارهای خودمان ه حق استفاده از اعتبارات بانک باشد یا طرز انتخاب نمایندگان بانک باشد باید این مطالب تحت دقت واقع شود شاید لایحه دولت بسیار خوب باشد و با کمکهای فکری از طرف مجلس شورای ملی هم عملی بشود بنابراین من از همکاران مجلس شورای ملی و از آقایانی که این پیشنهاد را داده‌اند که با فوریت مطرح بشود استدعا می‌کنم که فوریت را پس بگیرند و لایحه را بصورت عادی در بیاورند و با فوریتش مخالفم البته مجلس هر چه زودتر رسیدگی می‌کند و این باب را به بندید که دولت لایتغیر و لایزال باشد ولیکن باید این فوریت‌ها از بین برود و مجلس در نهایت دقت و صرف وقت بلوایح رسیدگی گند (صحیح است)
رئیس ـ آقای وزیر دارائی
وزیر دارائی ـ این پیشنهاد فوریت از طرف آقایان محترم داده شده است (صحیح است) بنابراین بنده در این موضوع نه موافقتی می‌توانم بکنم و نه مخالفتی بلکه طرحی است و پیشنهادی است از طرف مجلس شورای ملی و آقایان نمایندگان محترم هر جور صلاح بدانند باین طرح رأی خواهند داد ولی موضوع که بنده می‌خواهم عرض کنم از بیانات جناب آقای دکتر شاهکار بنده استنباط اینطور کردم که دولت می‌خواهد سرسری همینطور بدون اینکه تفحصی در لایحه بشود بعنوان ضیق وقت مطالبی را از تصویب مجلس محترم شورای ملی بگذراند در صورتیکه اینطور نیست قطعاً استحضار دارید این لایحه در ۲۲ دیماه ۳۴ از طرف دولت بمجلس شورای ملی تقدیم شده است پس تصدیق بفرمائید که الان ماهها از تاریخ تقدیم آن می‌گذرد ولی الان برای اینکه اهمیت موضوع را آقایان توجه بفرمایند بنده فقط یک دو تا نامه‌ای که در این خصوص رسیده است باستحضار آقایان میرسانم منجمله نامه‌ای است که آقای سفیر کبیر دولت شاهنشاهی در واشنگتن جناب آقای دکتر امینی می‌نویسند عین این نامه را اینجا مخوانم مرقوم می‌فرمایند پیرو نامه شماره ۴۳۶۸ مورخ ۱۳۳۴/۱/۲۶ بقراری که از بانک بین المللی ترمیم و توسعه اطلاع بدهند طبق ماده ۹ قسمت اول مواد موافقت نامه مربوط به تأسیس شرکت مالی بین المللی بعد از آنکه حداقل سی کشور که بعضویت شرکت مالی بین المللی درآمده باشند و تقبل پرداخت ۷۵ میلیون دلار از بهای سهام شرکت را بنمایند شرکت مزبور شروع بکار خواهد کرد. بنابراین در تاریخ ۲۰ جولای ۱۹۵۶ با قبول عضویت ۳۱کشور که سامی و بهای سهام آنها را در صورتی ضمیمه ملاحظه خواهید فرمود شرکت مالی بین المللی رسماً تشکیل و شروع بکار کرده و بنابر ماده ۹ قسمت ۳ جلسه افتتاحیه در تاریخ ۲۴ جولای ۱۹۵۶ یعنی تیر ماه گذشته منعقد شده است در صورتیکه کشورهای دیگر که موافقت اصولی خود را با تأسیس شرکت مزبور اعلام داشته‌اند تا تاریخ ۳۱ دسامبر ۱۹۵۶ عضویت شرکت را بپذیرند جزء اعضاء اصلی محسوب خواهند شد بنا بر مراتب فوق همانطوری که در نامه شماره ۳۳۶ ر۳۰۵۲ مورخ ۱۳۳۵/۲/۱ صادره از اداره امور اقتصادی اشاره شده است خواهشمند است اقدام بفرمائید قبل از انقضای تاریخ فوق لایحه‌ای که راجع به تصویب الحاق دولت بشرکت مالی بین المللی تهیه شده است زودتر مراحل قانونی خود را طی کند که بتوانیم جزء اعضاء اصلی محسوب بشویم.
این یک مسئله ایست که الان در حدود ده ماه است در مجلس شورای ملی مطرح است لایحه در ۲۲ دی ماه ۳۴ بمجلس شورای ملی تقدیم شده است الان وقت تقدیم لایحه را حضورتان عرض می‌کنم د تاریخ ۲۲ دی ماه ۳۴ شماره ۵۵۷۷۵ لایحه به مجلس شورای ملی تقدیم شده (مشایخی ـ و در کمیسیونها ی مجلس دوره هجدهم تصویب شده است) در کمیسیونها مجلس گذشته هم تصویب شده است در کمیسیونهای خارجه و دارائی هم با دقت مورد غور و بررسی قرار گرفته است ولی بنده دیدم همانطوری که فرمودند راجع باصل مسئله یعنی در مسئله اساس نامه ما نمی‌توانیم تغییراتی بدهیم آقایان میدانند که ما باید موارد اساس نامه شرکت بین المللی را یا مجموعاً قبول کنیم یا مجموعاً رد کنیم ولی فرمودند راجع بنمایندگی باید رسیدگی شود که بانک ملی باشد یا مؤسسه دیگر الان چندین سال است که بانک بین المللی تأسیس شده است و تمام کارهای ما در آنجا بوسیله بانک ملی شده است و این چیز تازه‌ای نیست ولی خواستم حضور آقایان عرض کنم این شرکت بین المللی یکی از بهترین مؤسسات است که درست شده است خیلی، خیلی بمنفعت ما است و از نظر اقتصادی و مالی کمک هائیکه در آتیه خواهد کرد بسیار ذیقمت است و سرمایه‌ای که ما آنجا می‌دهیم در حدود ۳۷۰ هزار دلار است اگر سرمایه‌ای که ممالک دیگر می‌دهند مقایسه بفرمائید بسیار ناچیز است دولت در نتبجه نامه هائی که قبلا نوشته شرکت کرده پس دولت علاقمند است که بیک نحوی عمل بشود و با جریاناتی که طی می‌کند و لایحه در مجلس سنا هم می‌رود بموقع تصویب بشود و طوری بشود که ما از عضو اصل بودن محروم نشویم این موضوع را بطور کلی خواستم باستحضار آقایان نمایندگان برسانم ولی در مورد آن طرح راجع بفوریت خود آقایان نمایندگان تهیه فرموده‌اند بنده نظری ندارم.
رئیس ـ رأی گرفته می‌شود بفوریت این لایحه آقایانی که موافقند قیام فرماید (اکثر برخاستند) تصویب شد ماده واحده مطرح است. آقای خلعتبری.
خلعتبری ـ بنده خیلی معذرت می‌خواهم اغلب خیلی زیادتر از آقایان صحبت می‌کنم ولی بنظر خودم اگر مطلبی داشته باشم و نتوانم عرض کنم و آن فرصت را از دست بدهم بنظر خودم مرتکب گناهی شده‌ام راجع باین لایحه بنده مسائلی را تذکر میدهم چون مسائلی که در مجلس تذکر باید داد بیشتر در خود لوایح باید داد که مورد توجه واقع بشود بنده قبول دارم که اصل همکاری بین المللی است و حقیقتاً از این همکاری اکثر ممالک دنیاا که
+راهش را بلد هستند خوب استفاده می‌توانند بکنند ماهم در بعضی مواقع استفاده کرده‌ایم ولی بهتری جا است که من یک مطلبی را به نماینده دولت تذکر بدهم و به عرض نمایندگان محترم برسانم شرکت در این مؤسسات بین المللی در صورتی مفید است که ما از آن خیلی بتوانیم استفاده بکنیم و فقط یک رقم خرج برای ما نداشته باشد نمونه اش را می‌خواهم عرض کنم بنده چند ماه قبل یعنی چندی بعد از تعطیل مجلس یک مطلبی را شنیدم که از لحاظ ما که این همه برای کشاورزی فریاد می‌زنیم خیلی تأثیر دارد و آن این است که آقایان میدانند مؤسسه اصل چهار در خیلی از ممالک دنیا خیلی کمک کرده و خدمت کرده و در مملکت ما هم مخصوصاً در مسئله مالاریا بسیار خدمت ذیقمتی کرده هیچ محلی تردید نیست ولی من شنیدم و میل دارم که آقای وزیر دارائی هم تحقیق بکنند بیایند تعرض مجلس برسانند شنیدم معادل ۸ میلیون دلار ماشین آلات وارداتی که مصرف کشاورزی داشت و باین نیت داده شده بود که بمردم بدهند این ماشینها در انبارهای اصل ۴ باقی مانده بدون اینکه بمردم داده بشود (صارمی ـ یعنی مورد استفاده مردم نمی‌توانست واقع بشود) توجه بفرمائید اگر چنین چیزی حقیقت داشته باشد ببینید چقدر جای تأسف است چیزی بما بدهند مجاناُ بدهند بدرد مردم و کشاورزها بخورد اما در انبارها سالها باقی مانده باشد واقعا اگر در یک کشور دیگری یک چنین کاری می‌کردند واقعاً مسئولیت آور بود حالا ممکن ماست بگویند اصل ۴ یک اداره‌ای است خودش امور خودش را عهده دار است و خودش هم اداره می‌کرد ولی بهر حال یک مقام مسئول یا وزارت کشاورزی و یا یکی از ادارات باید تذکر داده باشد اولا بداند که چه چیزی بمملکت وارد می‌شود و بعد ببیند مصرفش چه می‌شود بنده مخصوصاً امروز اسم نوشتم که در این مسئله مهم که شاید بنظر آقایان مهم نباشد یک تذکراتی بدهم برای اینکه می‌خواهیم از این همکاری بین المللی استفاده کنیم.
آقایان میدانند الان چند سال است در روزنامه‌ها می‌خوانیم که امروز کنگره بین المللی فلانجا تشکیل شده فلان مؤسسه همکاری تشکیل شده و همینطور دائماً و مرتب از وزارتخانه‌ها اشخاصی بعنوان نمایندگی برای شرکت در این مؤسسه بین المللی بخارج از مملکت میروند بنده قبول دارم اگر شرکت در این مؤسسات مفید است بیشتر بروند اما اگر شرکت در این مؤسسات فقط نتیجه کاش این است که از این بودجه قلیل و ضعیف ما هر ماه یا هر چند ماه عده‌ای اشخاص معین بروند برای سیر و سیاحت و سیر آفاق و انفس بنده مخالفم این تفریط پول و مال بیت المال مملکت است بنابراین هر کس که این قبیل تذکرات را به نفع مملکت دهد که سبب بشود که یک دینار پول مملکت بهدر نرود به نظر بنده آن شخص خدمت کرده و انجام وظیفه کرده است بنده یاد دارم چند سال پیش خواندم در روزنامه‌ای که بوین وزیر خارجه چند سال پیش انگلستان برای معالجه رفت بسویس ولی چون بیش از دو هفته ارز نداشت که در سویس بماند نتوانست بماند و معالجه خودش را تکمیل بکند این یک کشوری است که در آن یک همچو عملی اتفاق می‌افتد و آنوقت شاید از سه سال پیش باینطرف یا از ده سال پیش باینطرف صورت بردارید ببینید چقدر اشخاص بعناوین مطالعه و همکاری بین المللی هواشناسی، استخوان شناسی یا روده شناسی مطالعه در هوا مطالعه در چی ببینید چقدر بخارج رفته‌اند با پول کی میروند؟
اینها با پول مردم میروند خدمتی که انجام می‌دهند چیست؟ البته بعضی از اینها میروند و خدمت هم انجام می‌دهند چنانکه اخیراً یکی از این آقایان را که اسم نمی‌خواهم بیاورم رفت در یک کمیسیون بهداری شرکت کرد و حقیقتاً برای ما کار هم کرد مطالعه که مربوط به بهداری بود رفت و ما نتیجه گرفتیم حال خودش هم بیاید و توضیح بدهد وزیر بهداری را عرض می‌کنم آقای جهانشاه صالح چون مسئله‌ای که گفتند من قابل ذکر در این مجلس نمیدانم خودش بیاید در مجلس اینجا توضیح بدهد و بنده بطور خصوصی بآقایان عرض می‌کنم که چه خدمتی کرده در عین اینکه برای کار بهداری رفته بود برای اقتصاد ما هم کار کرده است و خدمتی انجام داده است اما الان در شرایط فعلی اشخاصی هستند که میروند برای مطالعات در این مؤسسات بین المللی کشاورزی بنده می‌خواهم بدانم که این آقایان که برای مطالعات کشاورزی تا بحال رفته‌اند یا در مورد کار از طرف وزارت کار رفته‌اند برای نمونه بفرمائید آخر اینها چه کاری انجام داده‌اند؟ آن امری که از لحاظ مملکت ما از لحاظ کشاورزی مفید باشد از آن لحاظ چه کاری انجام داده‌اند؟ من برای آقایان مثال می‌آورم دو سال پیش در شهسوار برای مرکبات آفت افتاد یک آفت عجیبی کارشناس فرستادند گفتند که مس زمین کم شده است کارشناس خارجی هم فرستادند گفتند مس زمین کم شده است بنده هر چه بوزارت کشاورزی اصرار کردم که آقای یکنفر متخصص عالی مقام از ایتالیا کالیفرنیا از یک جائی بخواهید و از این اصل چهار از این مؤسسات بین المللی یک پنجاه هزار دلار کمک بگیرید که چند نفر کارشناس وارد بیایند اینجا جلو خسارت مردم را بگیرند ترتیب اثر ندادند وزیر کشاورزی وقت هم ترتیب اثر نداد البته وزیر کشاورزی اسبق این مال کابینه تیمسار سپهبدزاهدی است اما خوشبختانه امسال آن آفت کشف شد یک مهندس ایرانی سر کیسیان رفت آنجا تحقیق کرد معلوم شد این مرض بیک کنه‌ای مربوط است و این مرضی که می‌گفتند مربوط به کمبود مس زمین است معلوم شد که مربوط بکنه‌ای است. خدمت این است، خوب بنده خدمت این مهندس را هزار بار ترجیحی میدهم باین مسافرتهائی که وزرای کشاورزی معاونین کشاورزی و هیأت ـ‌های کشاورزی و اینها می‌کنند (صحیح است) این مسئله همکاری بعضی در کارها بین المللی با کمال تأسف یک نتیجه‌ای داده است و آن این است که همانطوری که برای تمام مشاغل داوطلب هائی است برای وکالت سناتوری وزارت مدیر کل معاونت و هر کاری که تخصص بخواهد یا نخواهد این مسئله هم جزء مشاغل شده است یعنی اشخاص هستند که کار دیگری نمی‌توانند پیدا بکنند و می‌بینند پستی مقامی نیست آنوقت انگل دولتها بیچاره وزرای بیچاره و مأمورین دولت می‌شوند اینها را در فشار می‌گذارند که بیائید بما یک پست مطالعه خارج یک پست نمایندگی خارجی بدهید برای مطالعه یا برای شرکت در کنفرانسها ی بین المللی چند صد هزار تومان پول بایشان داده می‌شود میروند بسیر و سیاحت بعد هم برمیگردد در روز نامه‌ها خبر می‌دهند که آقا رفته‌اند و آقا برگشته‌اند این کارها را بیایید جلویش را گرفت. اگر نماینده می‌رود باید متخصص ترین اشخاص برود و اگر میروند باید برای کارهای مقید بروند بنده حرفی ندارم که عضویت در این شرکتها و مؤسسات را داشته باشم اما هر کس را بفرستیم هر روز لازم نیست که نماینده بفرستیم خرج بکنیم بدون نتیجه بنابراین بنده بدولت تأکید می‌کنم که در مسئله شرکت و کارهای خارج باید حتماً رعایت صرفه جوئی بشود و یک دینار را از پول مملکت برای خرج سفر و هزینه فوق العاده اشخاصی که شرکت آنها در این موسسه جنبه تشریفاتی دارد خرج نشود و از این لحاظ صرفه جوئی بکنند و گمان مینکنم این نظر، نظر عمومی مجلس برای جلوگیری از ولخرجی‌ها باشد
بنابر این این دو عرضم بود مطلب سوم که مخصوصاً آقای معاون وزارت امور خارجه اینجا هستند خواستم هم بایشان تذکر بدهم و هم بجناب آقای وزیر دارائی و آن اینست که ما در خیلی از این مؤسسات مثلا بانک بین المللی صندوق بین المللی چیزهائی بهداشتی و غیر ذالک شرکت کرده‌ایم الان هم می‌خواهیم شرکت کنیم در این شرکت مالی بین المللی که بنده با اینکه مخالف هستم که بسیار چیز مفید است ولی باید یک تذکر بدهم و آن این است که آمدیم ما در این مؤسسه شرکت کردیم سیصد وهفتاد و پنج هزار دلار پرداختیم بعد از سه سال چهار سال آنوقت بما بگویند خوب آقا امسال سهم شما یک میلیون دلار از این پول است بنده می‌خواهم نماینده وزارت امور خارجه یا بوسائلی که مقتضی میدانند تذکر بدهند که ما یک احتیاجاتی امروز داریم و اگر در اینجا شرکت می‌کنیم با اینکه دوست است که ما سرمایه کم می‌دهیم ولی روی آن اصل همکاری بین المللی و جنبه کمکی که نسبت بممالک کوچک هست باید بما کمکی بکنند که فایده داشته باشد حالا من باب مثال عرض می‌کنم اگر ما در اینجا شرکت کردیم و بما یک میلیون دلار کمک کردند بنده عرض می‌کنم که اگر نتیجه کارش این است که بما یک میلیون دلار کمک بکنند ما شرکت نکنیم بهتر است برای اینکه شما یک میلیون دلار ضرب در هشت بکنید می‌شود هشت میلیون تومان هشت میلیون تومان توی این مملکت نباید بهتر است این بچه درد می‌خورد؟ ما امروز برای عمران و توسعه مملکت خودمان و اصلاح امر اقتصادی بپول‌ها و سرمایه‌های بیشتر احتیاج داریم بنابراین اگر ما در این قبیل مؤسسات شرکت کردیم این راهم باید وزارت خارجه ما صحبت کند که کمکی که بممکت ما و بممالکی که مثل ما هستند می‌کنند نباید به تناسب سرمایه‌ای باشد که مگذارند بلکه باید روی آن اصل کلی که در نظر دارند که باین قبیل ممالک کمک بکنند در این موقع بما یک کمکی بکنند که در وضع زندگی ما مؤثر باشد و این همان مطلبی است که امروز مقام محترم ریاست تذکر دادند همکار محترم آقای عمید نوری و سایر آقایان تذکر دادند آقایان امروز در مملکت ما تولید پیشرفت نمی‌کند چرا؟ برای این که تولید کننده باید سی درصد فرع بدهد این را شما بهر جائی بیاورید وقتی که فرع پول هجده درصد و ببست در صد و سی در صد شد دیگر هیچ احمقی نیست که پولش را بیاورد و تولید بکار بیندازد آنهم با اوضاع متغیر و متزلزلی که مملکت از لحاظ وضع قوانین وسائل دیگر دارد بنابراین این فرع پول مهمترین مسئله ایست که جلو تولید مملکت را گرفته است دوم مسئله نداشتن سرمایه است خوب ما خودمان را کشتیم بالاخره بالا زدیم پائین زدیم بعد از یکسال آقای وزیر دارائی که مورد علاقه ما است می‌آیند میگویند بیش از این نداریم الان ندارند راست هم میگویند وزیر دارائی الان از کجا بیاورد؟ معذلک ما ممنون هستیم تا آن حدی که امکان دارد کمک
+می‌کنند الان ۹ میلیون تومان دادند اما احتیاج ما چیست؟ احتیاج مانه هزار میلیون تومان است برای کشور (صحیح است) ما امروز احتیاجمان برای پیشرفت کارهای اقتصادی مملکتی یک میلیون و دو میلیون و سه میلیون دلار نیست من می‌گویم اگر قرار شد که یک میلیون دلار بما بدهند و ما هم سالی صد هزار دلار صرف ایاب و ذهاب و مخارج شرکت بکنیم خوب این از لحاظ اقتصادی برای ما چه فایده‌ای دارد؟ اما اگر قرار شده کمک بکنند حالا که یک عده‌ای می‌نشینند در آن سر دنیا که بیایند بممالکی که کوچک هستند برای توسعه و اصلاح وضع اقتصادی آنها کمکم کنند آخر این کمکهای محدود که صحیح نیست این نتیجه نمی‌دهد یک عده‌ای مخالف هم هستند میگویند کمکهای اینها از حدود بیشتر نیست مثلا برای بانک فلان اینقدر می‌پردازند بنابراین بنده نخواستم اینرا تذکر بدهم که در تشکیلات بعدی در کار اینها یک ترتیباتی بدهند که بمملکت ایران و ممالکی که مثل ما هستند کمک بیشتری بکنند مسئله آخری که می‌خواستم عرض کنم این است که آمدیم باین مملکت سرمایه آمد بنده امیدوارم که سرمایه زیاد بیاید اما حالا چه موقع است که عرض می‌کنم از این راه اگر سرمایه آمد از راههای دیگر اگر سرمایه آمد و این سرمایه‌ها قرار شد مصرف شود این مسئله بانک بانکداری آئین نامه‌های بانک ما تماماً آقایان قابل تجدیدنظر است اینها مال بیست سال بیست و پنج سال پیش است امروز ما با آئین نامه‌ها بیست سال و بیست و پنج سال بیش نمی‌توانیم کار بکنیم الان ما یک بانک ملی داریم چند تا بانک خصوصی داریم بنده نمی‌بینم که در مملکت یک برنامه‌ای باشد که مشوق بانک باشد مشوق تأسیس باشد (مهندس اردبیلی ـ جلو می‌گیرد) اخلال و مزاحت هست اما تشویق نیست بنابراین وقتی که ما تشخیص دادیم باید فعالیت اقتصادی ما روی بانک باشد من یکروز از مجلس از آقایان اجازه خواهم گرفت و در این موضوع صحبت خواهم کرد تا فعالیت اقتصادی ما بر اساست اعتبار بانکها بانکداری نباشد ممکن نیست اقتصاد مملکت بهیچ جا برسد بنا براین اگر آقایان نمایندگان محترم اگر هیئت دولت با این اصول اقتصادی موافق هستند باید ترتیبی بدهند حالا ک من اطمینان ندارم که پول بیاید اما اگر یک پولی باین مملکت آمد اگر ما یک پولی داشتیم و خواستیم ببانک بدهیم بانکهای ما بانک ملی ما باید همان وظیفه‌ای را انجام بدهند که بانکهای ممالک خارجه می‌کنند، آقایان در ممالک خارجه اگر یک تاجری مالیاتش امسال از سال پیش کمتر باشد اداره مالیات بر درآمد می‌رود میگوید که آقا چه شد مالیات امسالت کمتر شد؟ اگر گفت ضرر کرده‌ام ببانک توصیه می‌کند که باین آدم اینقدر اعتبار بدهید که من سال دیگر بتوانم همین مالیات را از او وصول بکنم بانکهای خصوصی اگر در امریکا یا ممالک دیگر دچار بحران بشوند بانک مرکزی مثل مرغی که تخم‌ها را زیر پر خودش می‌گیرد و جوجه‌های خودش را تربیت می‌کند باین بانکها کمک می‌کند پول می‌دهد در مواقع سخت همراهی می‌کند اما من تاکنون در اینجا یک چنین کمکهائی ندیده‌ام که بانک ملی ما خودش را موظف بداند که بر همان اساس عمل بکند بانکهای کوچک را تقویت بکند مزاحمت را کم بکند نظارت اگر می‌کند بآن قصد و ینت باشد فکر نکند که اگر فلان بانک اینقدر منفعت داد و بانک دولت کمتر از آن منفعت داد این خوش نمای نیست این است که بنده می‌خواهم مخصوصاً آقای فروهر باین موضوع توجه بفرمایند آقای فروهر باین موضع توجه بفرمانید آقای فروهر خودش از خودش فکر دارد بنابر این من می‌خواهم در این موقع که جنابعالی وزیر دارائی هستید و مردی هستید که تمام مراحل اقتصادی و مالی را طی کرده‌اید این بانکداری را توجهی بکنید که هم بانکها ی خصوصی در این مملکت زیاد بشود و تشویق بشود و هم اینکه بانک ملی نسبت ببانک‌های کوچک دولتی مثل بانک کشاورزی، بانک ساختمانی و رهنی در واقع سمت سرپرستی و پدر و فرزندی داشته باشد که باینها کمک بکند نه اینکه ببانک کشاورزی صدی شش پول بدهد و بطوریکه یکی از همکاران محترم گفتند ببانک دیگر صدی چهار بدهد این است که بنده بعرایضم خاتمه میدهم این مسائل راهم برای اینکه لازم بود عرض بکنم عرض کردم و اگر امروز عرض نمی‌کردم شاید موقع مقتضی پیش نمی‌آمد بنده از آقایان وزرای محترم تقاضا می‌کنم چون نمی‌خواهم سؤال بکنم یک صورتی لطف کنند که در این سه سال اخیر چه اشخاصی مسافرت رفته‌اند و مخارجی که برای مسافرت اینها پرداخت شده چقدر است و این صورت را هم بیاورند در مجلس قرائت کنند و از این ببعد هم تأکید بفرمایند بدستگاههای دولتی که قوم و خویش بازی و رفیق بازی را در مورد اشخاص موقوف بکنند و اگر می‌بینند در یک قسمت هائی هزینه ـ هائی که می‌شود نفعی ندارد عذر خواهی بکنند که بالاخره جلو ولخرجی هائی که باینطریق تاکنون در مملکت معمول بوده است گرفته است که آقایانی که میروند باروپا و مطالعه می‌کنند و بر می‌گردند در خود استعداد و لیاقتشان شغل بآنها واگذار شود و دولت از مطالعاتی که می‌کنند برخوردار شود. یعنی اشخاصی هستم ه بعناوین مختلف میروند خارجه شش ماه یک سال مطالعه می‌کنند برمیگردند وقتی برگشتند حق این است که دولت از آن اشخاص در حدود مطالعاتی که کرده‌اند استفاده کند این خدمت جنبه تفنن نداشته باشد این تذکر البته تذکر خیلی بجا و صحیحی است که آقای سلطانی داده‌اند بنده تشکر می‌کنم از ایشان
رئیس ـ آقای مرات اسفندیاری
مرآت اسفندیاری (مخبر کمیسیون خارجه) آقای خلعتبری یک مطالبی بیان فرمودند که قسمتیش مربوط بهمین لایحه مورد بحث است و قسمتی مربوط باین موضوع نبود قسمتی که مربوط باین لایحه است بجاست که بنده از طرف کمیسیون مطالبی عرض بکنم راجع بلایحه‌ای که مورد بحث است باعث تأسف است اگر بنده عرض بکنم مثل اینکه آقای خلعتبری لایحه را درست مطالعه نفرموده‌اند اگر مطالعه فرموده بودند مطالبی را که در اینجا بیان کردند شاید لازم نمی‌شد تا این اندازه درباره آن بحث بفرمایند برای ایشان تردیدی بود که آیا نماینده ایران در این شرکت مالی بین المللی که الان تأسیس شده نماینده جدیدی است که می‌رود یا نماینده جدیدی احتیاج ندارد در این لایحه این موضوع ذکر شده می‌نویسد نمایندگان اصلی و علی البدل دولت شاهنشاهی در بانک بین المللی که الان هستند سمت نمایندگی دولت را در شرکت مالی بین المللی نیز خواهند داشت بنابراین این نگرانی که جناب آقای خلعتبری داشتن که با تشکیل این بانک ممکن است هیأتی برود بکلی منتفی است نماینده‌ای نخواهد رفت و دولت هزینه‌ای از بودجه خودش پرداخت نمی‌کند موضوع دیگری که برای ایشان باعث تردید بود برای سرمایه بانک و مقدار وامی بود که این بانک بدول یا باشخاصی از ممالک مختلفه خواهد پرداخت عرض کنم این وامهائی که از طرف این شرکت مالی بین المللی پرداخت می‌شود وامی نیست که بدولت پرداخت شود وامی است که بتجار پرداخته می‌شود و آن موانعی که تا بحال در بین بود که دولتها می‌بایستی تضمین تقاضای وام را بکنند با تأسیس این شرکت از بین خواهد رفت بطوریکه در همین لایحه ملاحظه میفرمائید سرمایه‌ای که دولت ایران می‌پردازد سیصد هزار دلار خواهد بود ولی نسبت باین سیصد هزار دلار وام بتجار پرداخته نمی‌شود آن مطلبی است که خود شرکت مطالعه می‌کند در پیشنهاد‌ها که اگر واقعاً تقاضای وامی شده برای چه مصرفی شده و برای چه منظوری این تقاضای وام شده ولی اگر این را هم باز بگذاریم ممکن است پس فردا همه افراد این تقاضا را بکنند برای حفر چاههای عمیق در زمین‌ها خودشان تقاضا بکنند و من خیال می‌کنم که این سرمایه‌ای باید برای یک برنامه‌های اصولی و عمرانی باشد این شرکت نتواند بآنها وام بدهد و خیال می‌کنم در مقابل این سرمایه سیصد هزار دلاری که دولت می‌پردازد بفرض اینکه اگر این شرکت یک میلیون هم در سال وام بدهد باندازه کافی هست نسبت باین در صورتی که بیش از این است و نظر این شرکت این نیست که بنسبت سرمایه اش وام بدهد شاید نسبت بسرمایه اش بتواند پنج مقابلش را در امریکا اعتبار کسب نماید و بهمان نسبت بممالک قرض بدهد و بیشتر نظرش نسبت بممالکی است که از لحاظ صنعت و کارهای تولیدی نسبت بسیار ممالک مساوی نیستند با مطالبی که بنده عرض کردم خیال می‌کنم نگرانی‌های آقای خلعتبری مرتفع شده و احتیاجی هم نباشد بنده یک بیانات بیشتری خدمتشان عرض کنم.
رئیس ـ آقای عمیدی نوری بفرمائید.
عمیدی نوری ـ بنده موافقتم در این لایحه و دادن پیشنهاد فوریت از این جهت بود که در کمیسیون دارائی وقتی این لایحه مطرح شد ما دیدیم که این یکی از لوایح مفیدی است که سرعت تصویببش هم بنظر لازم می‌آید برای اینکه بیش از بیست روز نمانده است بموقعی که باید اینکار انجام بشود و البته جناب آقای دکتر شاهکار با اینکه بیانات فرمودند در اساس موافق بودند باین جهت بود که ما آن پیشنهاد را دادیم و خوشبختانه مجلس شورای ملی هم تصویب فرمودند در اصلش هم حقیقتش این است که کلیه مطالبی که جناب آقای خلعتبری فرمودند احتیاجات و اشکالات در کلیات از جهات دیگرش صحیح بود ولی در این مورد تمام اشکالاتشان رفع می‌شود برای اینکه این صندوق بین المللی در جای خودش هست ما هم عضویش هستیم سرمایه اش را هم گذاشتیم سرمایه ما هم از خارج نیامده مقداری از پشتوانه اسکناس در آنجا بود و همین صندوق بین المللی هم یک روزی برای ما مفید واقع شد موقعی که موضوع نفت مطرح بود پنج میلیون دلار از همانجا گرفته شد (وزیر دارائی ـ هشت میلیون و هفت صد هزار دلار) هشت میلیون و خورده‌ای که دولت‌های بعدی پرداخت کردند (وزیر دارائی ـ متأسفانه جنایتش را دیگر کردند و ما باید پرداخت بکنیم .) اخیراً مثل این بود که پرداخته شد اما این مورد مخصوص وام بین المللی این موردی است که بدید سرمایه دارها و مردمانی فعالی
+که ممکن است کارهائی در کشور بکنند می‌خورد، موردی نیست که آن اشکالات از نظر اعزام هیأت‌ها و سایر اشکالات که سهم داده نشده موجود باشد سیصد و هفتاد هزار دلار از همان محل پشتوانه اسکناس باین شرکت داده می‌شود و ما صد دینار پرداخت نمی‌کنیم، یک دلار هم سرمایه نمی‌دهیم از همان محل توذیع است یعنی سرمایه ما پشتوانه ما توذیع است و آنوقت سرمایه دارهای ما که می‌خواهند کارهای عمرانی بکنند ماشین آلات وارد بکنند کارخانجات وارد کنند ممکن است یک مقدر از اینها یک اعتباراتی هم در امریکا لازم داشته باشند می‌توانند برای این نوع فعالیت‌های تولیدی و کارهای باین جهت بنده عرض می‌کنم این لایحه بسیار مفیدی است هم فوریتش لازم بوده و هم از لحاظ تأسیسات کار و ایجاد فعالیت در کارهای مملکت ما مفید است بنابراین معتقد هستم که مجلس شورای ملی ایران که طرفدار توسعه فعالیت و آبادی مخصوصاً کمک بفعالیت‌های شخصی و کمک بآنهائی است که می‌توانند کار بکنند و اینجا هم آن چنان موردی است که می‌شود استفاده کرد حتماً قبول خواهد کرد که زودتر این لایحه تصویب بشود که بتوانیم زود تر بدهیم بمجلس سنا که قبل از موقع هم نتیجه بگیریم (صحیح است، احسنت)
رئیس ـ چون کس دیگر اجازه صحبت نخواسته است رأی گرفته می‌شود آقایانی که با ماده واحده شرکت دولت ایران در شرکت مالی بین المللی موافقند قیام کنند (اکثر برخاستند) تصویب شد برای رأی به مجلس سنا فرستاده می‌شود
۱۰- تعیین موقع و دستور جلسه بعد ـ ختم جلسه
رئیس ـ جلسه را ختم می‌کنم جلسه روز سه شنبه آقایان اعضاء شعبه پنجم اگر می‌تواند همین امروز شعبه را تشکیل بدهند و دو نفر کسری اعضای کمیسیون اصلاح آئین نامه را انتخاب کنند
(مجلس و پنج دقیقه بظهر ختم شد)
رئیس مجلس شورای ملی رضا حکمت