مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۵ دی ۱۳۰۵ نشست ۵۰
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری ششم | تصمیم‌های مجلس | قوانین بنیان ایران نوین |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری ششم |
جلسه ۵۰
(مجلس دوساعت ربع قبل ازظهر بریاست آقای تدین تشکیل گردید )
(صورت مجلس روز سه شنبه ۱۳ دیماه راآقای ضیاء قرائت نمودند )
رئیس- آقای زوار
زوار- آقای محمد هاشم میرزا راغائب بی اجازه نوشته اند درصورتیکه ایشان مریض هستند و در مریضخانه
شوروی مشغول معالجه هستند .
یکنفرازنمایندگان – اجاز ه هم خواسته اند
رئیس- اصلاح میشود . آقای آقا سید یعقوب
آقا سید یعقوب – بنده هم راجع به آقای محمد هاشم میرزا میخواستم عرض بکنم که ایشان فرمودند
رئیس- آقای غلامحسین میرزا
غلامخسین میرزا – بنده را جزو دیرآمدگان بی اجازه نوشته اند درصورتیکه بند ه سرموقع آمدم
رئیس – نسبت بصورت مجلس ایرادی نیست ؟
( گفته شد خیر)
رئیس- صورت مجلس تصویب شد
بعضی ازنمایندگان – دستور
رئیس- کمیسیون بودجه دوره گذشته مجلس را راپرتی تقدیم مجلس کرد ه بود دایر برتبدیل شهریه آقا سید محمد باقرتبریزی بمستمری وچون موقع مطرح شدن وتصویب آن درمجلس گذشت ونرسید ثانیاً کمیسیون بودجه تقاضاکرد ه است که آنرا راپرت ارجاع شود به آنجا بنابراین بکمیسیون بودجه ارجاع میشود .طرح قانونی ازطرح عده زیادی ازآقایان تقدیم مجلس شده قرائت میشود
( بشرح ذیل قرائت شد )
طرح باتقاضای دوفوریت
خاطرنمایندگان محترم از بی تربیتی وعدم انتظامات ووزارت خانه ها آگاه است . بعد از مطالعه دانسته شده است که قسمت مهم این بی تربیتی براثرفقدان تشکیلات است .ادارات لغزنده ودائم التغییرنمیتواند یانمی خواهند ایفای وظیفه ومسئولیت نماید وتقریباً کارها بجای آنکه قائم براساس محکمی باشد قائم براشخاص شده است اختیارات نامحدود درساختن وخراب کردن ادارات ترتیب وتنظیم را دشواربلکه غیر ممکن ساخته برای چاره جوئی این ملاحظات وبپاس احترام وتعلق اجرای اصل شانزدهم قانو ن ماده واحده ذیل را پیشنهاد میکنیم
ماده واحده – چون قانون تشیید مبانی دولت واساس وزارتخانه ها موافق اصل شانزدهم قانون اساسی باید بتصویب مجلس برسد دولت مکلف است که قانون تشکیلات وزارت خانه ها را ( اعم ازمرکز وولایات ) درظرف یکماه ازتاریخ تصویب این ماده تنظیم وتقدیم مجلس نماید
بامداد- حاج شیخ بیات – عبدلله وثوق – سید یعقوب دادگر- موقر- ملک مدنی – عبدلله یاسائی – عل خطیبی-
رئیس – متجاوزازسی امضادارد .فوریت اول این طرح مطرح است آقای دادگر که موافقند ؟
دادگر- بلی
رئیس- آقای فاطمی
فاطمی- بند ه البته باقانون تشکیلات وزارتخانه ها هریک باید دارای یک قانون تشکیلاتی باشند وبیاورند از مجلس بگذرد ولی بااین ترتیب که دوفوریت داشته باشد بنده مخالفم وعقیده ام این است طرحی که آقایان پیشنهاد کرده اند ارجاع بشود بیک کمیسیونی ودر کمیسیون جریان عادی پیدا بکند که اگرنواقصی بنظر میرسد رفع شود شاید یکماه که اینجا نوشته اند دولت نتواند قانون تشکیلات مرکز وولایات رابمجلس بیاورد ممکن است درکمیسیون ببینند ویک مدتی عادلانه برایش تعیین کنند وبیاورند بمجلس واین هم نوشته اند ( اصل شانزدهم قانون اساسی ) اصل شانزدهم مربوط باین قسمت نیست .اصل شانزدهم میگوید ( کلیه قوانینی که برای تشیید مبانی دولت وسلطنت وانتظام امورمملکتی واسا وزارتخانه ها لازمست باید تصویب مجلس شورای ملی برسد )البته این صحیح است باید آنها تهیه بکنند وبیاورند وبتصویب مجلس شورای ملی برسانند ولی چیزی نیست که برخلاف قانون اساسی واقع شده باشد وبنده کمال موافقت رادارم باینکه این طرح آقایان برود بهرکمیسیونی که صلاح میدانند
ودرآنجا یک قدری بیشتر نظربشود وبیاید بمجلس
رئیس- آقای دادگر
دادگر- عرض میکنم اگرخود قانون تشکیلات مطرح بود وگفته میشد اگربدو فوریت رأی داده شود خوب نیست بنده هم موافق بودم ولی دولت قانون تشکیلاتی تدارک میکند که آن قانون بکمیسیونهای مربوطه ارجاع میشود وتمام دقتهای لازمه هم درآنجا میشود پس بنابراین اینجا مزاحمتی نیست وچیزی فوت نمیشود این اولاً وثانیاً همان اصل شانزدهم که آقا قرائت فرمودند وفرمودند مربوط باین قضیه نیست تصور میکنم راجع باین موضوع صراحت کامل دارد
بعضی ازنمایندگان – مذاکرات کافی است
رئیس- رأی گرفته میشود بفوریت اول این طرح آقایان موافقین قیام فرمایند
(عده کثیری قیام نمودند)
رئیس- تصویب شد .فوریت ثانی( یعنی عدم ارجاع بکمیسیون وشوردرخودمجلس ) مطرح است .آقای یاسائی.
یاسائی – موافقم
رئیس- آقای دکترسنگ
دکترسنگ- موافقم
رئیس- آقای آقا سید یعقوب
آقا سید یعقوب – موافقم
رئیس – آقای حائری زاده
حائری زاده –موافقم
رئیس- آقای اعتبار
اعتبار- موافقم
رئیس- آقای دادگر
دادگر- موافقم
رئیس- آقای شریعت زاده
شریعت زاده – موافقم
رئیس- مخالفی ندارد
(گفتند خیر)
رئیس- رأی گرفته میشودبفوریت ثانی اینطرح آقایانی که موافقند قیام فرمایند
( عده کثیری قیام نمودند )
رئیس – تصویب شد .ماده واحده مطرح است .آقای آقا سید یعقوب
آقا سید یعقوب – موافقم
رئیس- آقای شریعت زاده
شریعت زاده – بنده مخالفم دراساس مطلب نیست البته لازم است که دولت بایک مطالعاتیاصول قوانینی که تشکیلات مملکت رامعین میکند نسبت بهروزارتخانه بارعایت مقتضیات واحتیاجات تنظیم کند وبیاورد به مجلس ومجلس تصویب کند اما اهمیت این موضوع باندازه ایست که بعقیده بنده دولت نمیتواند درظرف یکماه تمام مطالعات راانجام بدهد ویک قانونی که حقیقتاً مقتضی باشد درآن مباحثات بعمل بیاید حاضر نماید وازاین نقطه نظر بنده تصور میکنم بهتر این بوده است که درین قانون قید شود ( دولت مکلف است هرچه زودتر تهیه نماید ) واگرهم میخواهند یک مدتی معین نمایند بعقیده بنده کمتر ازششماه ممکن نیست
رئیس- آقای آقا سید یعقوب
آقا سید یعقوب- برای استحضارخاطرآقایان نمایندگان محترم ناچار هستم که علت ایجاد این فکر رادرکمیسیسون بودجه بعرض برسانم .مجلس شورای ملی امسال اول قدم جدی رابرداشته برای اینکه بودجه تفصیلی ازنظرآقایان نمایندگان بگذرد و برای خاطر این
مسئله آمد بدون ملاحظه باین کابینه یکدفعه چهاردوازدهم رأی داد. ما که مفت پول بآنها نمیدادیم که بروند توی خانه شان بنشینند مابرای اینکه بودجه هزار وسیصد وپنج رادرازاء سیصد وشش قراربدهند بچهاردوازدهم رأی دادیم کمیسیون بودجه ازطرف مجلس شورای ملی مأموراست که برود دربودجه تفصیلی مطالعه بنماید ورأی بدهد .ما بودجه را برداشتیم ورفتیم درسوکمیسیونهائی که برای رسیدگی ببودجه تفصیلی تشکیل شده بود وشروع کردیم بمطالعه ودقت کردن حقیقتاً بند هدعوت میکنم تمام نمایندگان محترم راکه بیایند وببینند چه حکایتی است .چه خبراست ، وبنده برسبیل اجمال محض اطلاع واستحضار خاطرآقااین نمایندگان عرض میکنم وزارتخارجه یکی ازوزارتخانه هاست که سوکمیسیون آن تحت نظر شاهزاده فیروز میرزا فیروز وآقای یاسائی وبنده است .دروزارت امورخارجه وقتی نگاه میکنیم میبنیم حقوق مدیرکل چهل تا ست رئیس اداره سی تا ثبات هشت تا . این همه حقوق صاحب منصب واین قدر تابین ! وزارت عدلیه رابرسبیل اجمال عرض میکنم : ششصد وبیست هزار تومان برای قوه قضائیه تمام این مملکت مجلس تخصیص داده است .سیصد هزار تومانش رابرای مرکز وبرای همان محوطه اطاق نظام که ملاحظه می فرمائید تعیین نموده اند وسیصد هزار تومان دیگرش رابرای تمام ایالات ولایات . بنی وبین لله مادیدیم بااینکه ما مأموریت داریم ازطرف مجلس شورای ملی که بودجه تفصیلی رابنویسیم وبعرض برسانیم مسلماً پیش خودمان ونمایندگان محترم معلوم هستیم .برای اینکه میگویند باآن همه داد وقالی که برا بودجه تفصیلی گردید چه شده است که بودجه رااین طور آوردید ؟ این بود که بعد از تعاطی انظاروتبادل افکار مسئله باین منتهی شد که ما باید ازوزارتخانه ها یک تشکیلاتی بخواهیم زیرا نمیشود وزارتخانه ها بدون تشکیلات باشد .آقا : ندیده اید ! یک چزغربی است ! ما دیده ایم .ازبرای پرسنل سه تا معاون درست کرد ه اند ،ازبرای اداره رمز سه نفر معاون قرارداده اند : معاون رمز، معاون ثانی ! معاون ثالث!ماهرچه فکرکردیم دیدیم باید این بودجه تحت یک عنوان وترتیبی باشد که مابتوانیم بمجلس شورای ملی ببریم زیرا آنوقت مجلس مارا تحت تنقید وفشارمیآورد .بنده نمیدانم اینها چه چیز است وبنده میتوانم کاملاً بعرض آقایان برسانم وبضرس قاطع – قسم بخورم که دوثلث ازاین بودجه بودجه نیست که بدرد این مملکت بخورد ودرداین مملکت دوا بشود وخودتان هم میدانید که چیزی که ترقی مملکت رادربرداشته باشد نیست بلکه برای اداره معیشت وزندگانی روزمره است .ما خواستیم این اداره معیشت وزندگانی روزمره تحت یک تشکیلاتی باشد .مملکت ما مملکتی است که بیست سال است می گوئیم مشروطه است .ودارای تشکیلات است ولی تمام مثل عنقا است که وجودیست درعالم ععژغیب وهیچ تشکیلاتی ندارد ما ناچار شدیم برای عملی کردن آن رأی مجلس که رأی داده بود بودجه تفصیلی را ما بنویسیم وبعرض مجلس برسانیم این نظریه را اتخاذ کنیم چون آن بودجه راکه اینها آورده بودند بااین نظریه تطبیق نمیشد این بود که گفتیم دولت ووزارتخانه ها را مکلف میکنیم قانون تشکیلات بنویسند برای آزمایش .مثلاً وزارت داخله قانون تشکیلات خودش رابنویسد وبدهد بکمیسیون داخله وزارت مالیه بدهد کمیسیون قوانین مالیه .وزارت امور خارجه بدهد کمیسیون خارجه وهکذا وزارتخانه های دیگر که مشمول قانون استخدام هستند همه یک قانون تشکیلاتی بنوسند که لااقل مااین دولت را وارد تشکیلات کرده باشیم ما در نظر هم گرفتیم که اگر بخواهیم یک مدنی برای اینکار قرار بدهیم اینها از مجلس که بیرون رفتند گوششان فراخ است وحرف بگوششان نمیماند. بنابراین ناچار شدیم یک ضرب الاجلی قرار بدهیم که دریک اجل معینی بلکه بتوانیم از آنها یک چیزی برای مملکت بگیریم این بود که یک ضرب الاجل قرار دادیم ونخواستیم یک قانونی بتصویب مجلس برسد که شش ماه طول بکشد وگفتیم اینها را تعقیب میکنیم وسعی میکنیم بلکه در
از تعقیب این مسئله اینها یک صورتی ولواینکه ناقص هم باشد .بنویسند وبیاورند بمجلس چون مسلم است هرچیزی ازنقص بکمال میرود ازاول که کامل نیست اول یک صورت تشکیلاتی برای خودشان مینویسند بعد کم کم درضمن عمل آزمایش پیدا میکنند وتکمیل میشود .هیچ کاری هم ندارد .دلتان هم برای وزراء نسوزد .کار خارجیشان آن بود وکارداخلیشان هم اینست واینها کاری ندارند .آن مدیرهای والامقام ،آن رؤسای ادارات ومدیر شرق وغرب بنشینند ویک قانونی برای اصول تشکیلات بنویسند که درتحت آن قانون ما بتوانیم بودجه تفصیلی رابنویسیم .اصل فکر این بود چون دیروز که این فکر درکمیسیون بودجه پیدا شد آقای رئیس کمیسیون بودجه تشریف نداشتند .از روی این نظر آمدیم این کاررا کردیم وبعد هم بعرض آقایان نمایندگان رسانیدیم نمایندگان محترم هم مساعدت کردند .وحالاهم بنده از آقای شریعت زاده وازآقای رئیس کمیسیون بودجه تقاضامیکنم که اگر تصور میفرمایند یکماه کم است چهل روز بیشترش نکنند وسه ماه زیاد است وببودجه تفصیلی نخواهیم رسید وبشما عرض میکنم که موفق نخواهیم شد خدا شاهد است خودنمائی نیست وما اعضاء کمیسیون بودجه شب وروز مشغول کاریم وخودنمائی هم نمیکنیم وتکلیفمان است ولی موفق نمیشویم .آنوقت در مجلس شورای ملی ملوم واقع نشویم وبما حمله نکنید که اجازه گرفتید وبودجه تفصیلی را نیاوردید بنده عرض میکنم که اگر مجلس بخواهد این مسئله رابدو سه ماه بیندازد ببودجه تفصیلی نمیرسد وایراد هم برما واردنیست چرا ؟ برای اینکه ما میخواهیم بودجه تفصیلی راتحت تشکیلات بنویسیم .ما میخواهیم یک بودجه تفصیلی بنویسیم که حقیقتاً یک قدم اساسی برای دولت ومملکت باشد. این است که اگر بخواهید فرجه بدهید ببودجه تفصیلی اول فروردین امسال نخواهد رسید پس خوب است یکقدری مساعدت بفرمایید وما اینقدر ملاحظه کن هستیم وعفو واغماض داریم که اگر یک ماه هم نیاورند کاریشان نمیکنیم . پس اگر این ضرب الاجل سی روز کم است چهل روزش کنید وبیشتر ازاین بنده عقیده ندارم فرجه وزمان بآنها بدهیم زیرا موفق نخواهیم شد بآوردن بودجه نفصیلی .اصل ما وقع این طرح وکیفیتش این بود که بعرض مجلس رساندم .
جمعی از نمایندگان – مذاکرات کافی است
رئیس – پیشنهاد آقای روحی
( بترتیب ذیل خوانده شد )
بنده پیشنهاد میکنم که مدت بسه ماه قید شود
رئیس – آقایان حاج میرزا مرتضی – امیرحسینخان عمادی – مهدوی وامیر تیمور هم همین پیشنهاد را کرده اند که یکماه تبدیل بسه ماه شود . آقای روحی
روحی – بنده تصور میکنم اکثریت آقایان محترم هم موافقت بفرمایند که یکماه تبدیل بسه ماه شود . برای اینکه دست دولت باز باشد وبتواند در این مدت سه ماه هم از ولایات وهم در مرکز قانون تشکیلات را بنویسد و بمجلس بیاورد واز این مقدار هم اگر بخواهیم زیادتر مدت قرار بدهیم تصور میکنم عملی باشد زیرا بکلی فراموش واز نظر محو میشود واین سه ماه حد معتدلی است وگمان میکنم همه آقایان هم موافقت بفرمایند .
رئیس – مخالفی ندارد ؟
آقاسید یعقوب – بنده مخالفم
رئیس – بفرمایید
آقا سید یعقوب – بعداز اینکه فلسفه این طرح رابعرض آقایان نمایندگان رساندم واینکه باید مجلس مساعدتی با کمیسیون بودجه که از طرف خودش مأمور بودجه تفصیلی است بنمایندگان نمیکردم یک همچو پیشهادی بشودکه مدت سه ماه بشود. پس
لااقل پیشنهاد کنید که چهل روز باشد . چون همانطور یکه بعرض مجلس رساندم ما خیال یک بودجه تفصیلی از جمع وخرج وغیر ذلک بعرض مجلس برسانیم واگر بنابر باشد سه ماه معین کنیم آنوقت ماچه کار کنیم ؟ وچه طور میتوانیم این حقوق ها را بااین بودجه تطبیق کنیم ؟ پس خوب است حالا با این بودجه که شب وروز حاضر هستیم برای خدمتگذاری مساعدتی بفرمایید وچهل روز یالااقل پنجاه روز قرار بدهید ولی در مدت سه ماه نمیرسید .امروز پانزدهم دی است هفتاد وپنجروز دیگر بیشتر باول فروردین باقی نمانده است ما چطور میتوانیم بودجه تفصیلی را مطابق قانون اساسی تقدیم مجلس کنیم ؟ فکر این قسمت را هم بفرمائید.
رئیس – رأی گرفته میشود به پیشنهاد آقای روحی آقایان موافقین قیام فرمایند .
( عده قیام نمودند)
رئیس – خواهش میکنم اگر آقایان بلند میشوند یک مرتبه بلند شوند وتا موقعی هم که شماره تمام نشده است ننشینند زیرا اشتباه میشود .ثانیاً رأی گرفته میشود باین پیشنهاد که یکماه تبدیل بسه ماه شود آقایان موافقین قیام فرمایند .
( اغلب قیام نمودند)
رئیس – تصویب شد . پیشنهادات دیگری هم رسیده است .کمتر از سه ماه
بعضی از نمایندگان – مورد ندارد
آقا سید یعقوب – چرا؟ مورددارد.
رئیس- پیشنهاد آقای یاسائی
یاسائی – دیگرموردندارد
رئیس- رأی گرفته میشود بماده واحده
حائری زاده – بنده پیشهادی تقدیم کرده ام
رئیس- پیشنهاد آقای حائری زاده قرائت میشود
(بمضمون ذیل قرائت شد )
بنده پیشنهاد میکنم تبصره ذیل اضافه شود :
تبصره – لوایح مربوطه بتشکیلات پس ازتصویب کمیسیونهای مربوطه بموقع اجرا گذارده خواهد شد وپس از آزمایش آنها درعمل نواقصی راکه درضمن جریان ممکن است معلوم شود اصلاح نموده وثانیاً برا تصویب مجلس شورای ملی پیشنهاد میشود
رئیس- تبصره مربوط باین ماده نیست ( جمعی ازنمایندگان صحیح است ) ماده تکلیف دولت رامعین میکند وتبصره تکلیف مجلس وقانون را
حائری زاده – اجازه میفرمایید توضیح بدهم ؟
رئیس- توضیحی ندارد.درموقعی که لوایح از طرف دولت تقدیم مجلس میشود ممکن است این پیشنهاد را بفرمایید باخود دولت یک ماده واحده ضمیمه پیشنهاد های خودش کند وتقدیم مجلس بکند .
حائری زاده – بسیارخوب درموقعش عرض میکنم
رئیس – رأی گرفته میشود بماده واحده بااین اصلاحی که شد
شیروانی – یکمرتبه دیگر قرائت بشود
رئیس- درظرف یکماه تبدیل میشود ( بسه ماه ) باز هم قرائت میشود
( مجدداً بشرح سابق خوانده شد )
رئیس – رأی گرفته میشود بماده واحده آقایان موافقین قیام فرمائید
( اغلب قیام نمودند )
رئیس – تصویب شد .خبر کمیسیون داخله راجع بمؤسسات صحی مطرح است ودر کلیات است آقای آقا سید یعقوب
آقا سید یعقوب – موافقم
رئیس- آقای دکترسنگ
دکترسنگ – موافقم
رئیس- آقای فاطمی
فاطمی – موافقم
رئیس- آقایشریعت زاده
شریعت زاده – موافقم
رئیس- آقای دادگر
دادگر- موافقم
رئیس – مخالفی ندارد؟(گفتند خیر)
رئیس- رأی گرفته میشود بشوردرمواد آقااین موافقین قیام فرمایند
(اکثر برخاستند )
رئیس- تصویب شد .ماده اول قرائت میشود
(بشرح ذیل قرائت شد )
ماده اول – کلیه مؤسسات صحی مملکتی وبلدی .صحیه نظمیه ها ،مدرسه طب ، مدرسه قابلگی ، دواسازس ودندانسازی ومؤسسه پاستور دراداره کل صحه متمرکز خواهد شد
رئیس- آقا آقا سید یعقوب
آقا سید یعقوب – موافقم
رئیس- آقای فاطمی
فاطمی- بنده بااصل موضوع لایحه موافقم وبااختیاراتی هم که برئیس صحیه داد هدشه ازهرحیث موافقم ولی قسمتهای مدارس که آنروز هم مذاکره شد مخالفت باقانون دارد خوبست ازاینجا خارج شود ودر قسمتهای دیگرش گمان نمیکنم مخالفی باشد باینجهت بنده پیشنهاد میکنم که آن قسمت راخارج کنند وآقای مخبر هم قبول بفرمایند ود رقسمتهای دیگرش همه موافقند
ضیاء( مخبرکمیسیون داخله ) – نمایندگان محترم مخصوصاً کمیسیونهای پارلمانی کاملاًمتوجه هستند که مبادا لوایح وطرحهایی که بکمیسیونها میرسد درتنظیم مواد وترتیب آنها یک مغایرت ومخالفتی باقانون اساسی وقوانین موضوعه دیگرداشته باشد
طرحی بوده است تقدیم مجلس شورای ملی شد ه وفوریت آنرا مجلس تصویب کرد ه است وبکمیسیون داخله فرستاده است کمیسیون داخله هم همانطور یکه درمقدمه این راپرت بنظر مبارک آقایان رسیده مطالعه زیاد کرده ودرچند جلسه وزراء محترم حاضرشده اند وباحضور آنها ومعاونین وزارتخانه های مربوطه دراینخصوص رسیدگی ومطالعه شد مخصوصاً اصل نوزدهم قانون اساسی که ذکرشد مطالعه شده وتأیید شده چون بجهاتی که ذکرشد برای توسعه مؤسسات صحی توجه ومراقبت درمدارس طب ومدرسه دندانسازی ودواسازی وقابلگی لازم است وازطرفی منظور این بوده که برخلاف قانون اقدامی نشده باشد کمیسیون باحضور وزیراین تبصره رابرای اینماده اقئل شده ودرتبصره اصلاحات دیگری هم شده است که البته هروقت مقتضی شد عرض خواهد شد .این تبصره میگوید مطاب ققانون وزارت معارف وعلوم ودرتحت نظروزارت علوم ومعارف پروگرام وبودجه وتشکیلات مدارس تهیه وتنظیم خواهدشد واین درست مطابق اصل نوزدهم متمم قانون اساسی است پس قانون وزارت علوم ومعارف دقت شده قانون مصوب راجع بوزارت علو م ومعارف عبارتست ازقانون اداری وزارت معارف مصوب یازدهم سنبله که قانون اداری وزارت معاف است درآنجا فقط مراقبت ورعایت تفتیش ونظافت مدرسه رابوزارت معارف مصوب پنجم سرطان هزار ودویست ونود هم مطالعه شده ودرخصوص مدارس واینکه حکماً وزارت معارف باید مدارس رااداره کند هیچ اشاره نشده وهمچنین قانون اساسی وزارت معارف مصوب نهم عقرب که ازتصویب مجلس گذشته است فقط نظر وزارت معارف را در پروگرام و بودجه و طرز
تفتیش مدارس عالیه ومتوسطه ذکر کرده هم چنین قانون شورای عالی هم راجع بمدارس عالیه بادقت تامی مطالعه شده واعضا کمیسیون داخله مخصوصاً مصرند که از حدود قانون تجاوز نکنند .
این قسمت را بنده مؤکداً عرض میکنم که اعضاءکمیسیون داخله بانهایت دقت درتنظیم مواد رعایت مواد قانونی را کرده واین قانونی را که تقدیم مجلس کرده است بادرنظرگرفتن جمیع جهات بوده والبته پیشنهاد آقایان نمایندگان هم که میرسد خوب نظریات را روشن خواهد کرد وبنده تصور نمیکنم اعضاء کمیسیون داخله باپیشنهاد هائی که برروی مصالح ومقتضیات وقت باشد مخالفت بکنند .
بعضی ازنمایندگان- مذاکرات کافی است
رئیس- پیشنهاد آقای بهار
(بشرح ذیل قرائت شد )
پیشنهاد میکنم تبصره ازماده اول حذف شده وماده بطریق ذیل نوشته شود :
ماده اول – کلیه مؤسسات صحی مملکتی وبلدی .صحیه نظمیه ها ومؤسسه پاستوردر اداره کل صحیه متمرکزخواهد شد .
رئیس- آقای بهار
بهار- درجلسه که باز همین لایحه مطرح بود توضیحات کافیه دراین خصوص داد هشد وبنده تصور میکردم که درنتیجه توضیحات گذشته دیگر اسباب مزاحمت آقایان واقع نشوم وحالا هم همینقدر صلاح میدانم که ازنقطه نظررعایت احترامات قوانین موضوعه آقای مخبر ماده را به این شکل قبول بفرمایند وهمانطورکه گفته شد بنده هم بابقیه لایحه کاملاً موافق هستم
مخبر- بنده تقاضا میکنم تمام پیشنهاد هائی که دراین خصوص میرسد قرائت شود .
یک نفرازنمایندگان –نمیشود .رأی بگیرید
رئیس- چون شورآخراین لایحه است پیشنهادات باید یکی یکی قرائت شود .وتکلیفش معین شود .
مخبر- بنده مضمون پیشنهادات رادرنظرداشتم .اگرمقرربفرمایید بقیه پیشنهادات هم قرائت شود تا مضمونش را ملتفت شویم .درصورتیکه مقتضی باشد تمام پیشنهادات قرائت شود بهتراست .بهرحال این پیشنهاد را قبول میکنم .
رئیس- پیشنهاد آقای آقا سید یعقوب دیگرموردندارد . پیشنهاد آقای یاسائی هم همین طوراست یک مرتبه دیگر ماده بترتیبی که پیشنهاد شد وآقای مخبرقبول کردند قرائت میشود و رأی میگیریم ( مجدداً ماده اول بترتیبی که آقای بهار پیشنهاد نموده بودند قرائت شد )
آقای سید یعقوب – بنده تبصره دارم مال همین ماده است .
رئیس –تبصره حذف شد .حذفش رامخبرقبول کرد وماده که پیشنهاد شد قبول شد .آن ماده قائم مقام ماده اول وتبصره هردواست .
آقا سیدیعقوب – تبصره بنده راجع بهمین ماده ای است که مخبرقبول کرد .
( پیشنهاد خودراتقدیم نمودند )
رئیس- پیشنهاد آقای آقا سید یعقوب تبصره جدیدی است . قرائت میشود .
( به مضمون ذیل قرائت شد )
پیشنهاد میکنم رئیس کل صحیه حق خواهد داشت درتمام مدارس طب رسیدگی کند
( همهمه نمایندگان )
آقا سید یعقوب – حالا بگذارید توضیحم رابدهم دراین مدارس را باید لجن زد .یکی باید برود این مدارس را اصلاح کند .عرض میکنم بنده اصل نوزدهم رابرای
آقایان میخوانم تابدانند پیشنهاد بنده مخالفتی باین اصل ندارد .آقایان اگراولاد داشته باشند میدانند دراین مدارس بسرشان چه میآید .یکنفرآدمی لازم است که این مدارس رااصلاح کند ...
شیروانی- راست میگوید
آقا سیدیعقوب- بله بنده که دروغ نمیگویم .
اصل نوزدهم : تأسی مدارس ومخارج دولتی وملتی وتحصیل اجباری باید مطابق قانون وزارت علوم ومعارف مقررشود وتمام مدارس ومکاتب باید درتحت ریاست عالیه ومراقبت وزارت علوم ومعارف باشد. حالا این ماده راکه آقای بهارپیشنهاد کردند این عنوان رابکلی ازبین میبردو مدرسه طب یک مدرسه ای است که ما حقیقت امیدواریم بعد ازاین یک کارهائی برای ما بکند ویک اطبائی برای مادرست بکند که دیگر محتاج نباشیم ازخارجه طبیب بیاوریم وحقیقت مسئله حفظ الصحه یک چیزی است که همه ماها بتوصیه آن معتقدیم وتصدیق داریم که حفظ الصحه هم درست نمیشود مگربوجود معلمین طب چنانچه قشون تشکیلات پیدا نمیکند مگربصاحب منصب .هرچیزی معلم میخواهد بنده عرض میکنم آقایان : این مدرسه طب به این ترتیب که درتحت نظر وزارت علوم است بااین تشکیلات فعلی وزارت معارف ابداً فایده برای ما ندارد جراینکه یک بو.دجه سنگینی برای ما درست کرده وبگردن ما انداخته این اداره صحیه بتصدیق همه آقایان یک ادار ه جوانی است که می خواهد کاربکند ودامن بکمرزده می خواهد یک کارهائی بکند .بنده عاشقم بکسیکه یک کارهائی برای ممکلت بکند .هرکس برای این مملکت کارکند بنده اورا دوست دارم . صحیه امروز یک اداره جوانی است که میخواهد برای مملکت کاربکند ونظرمااین وبد که حالااین اداره جوان می خواهد برای ماکاربکند به این مدارس طب هم یک نظری بیاندازد ویک انژکسیونی به آنها بزند وآنها رابحرکت بیاورد که بهترکارکنند .این بود که بنده پیشنهاد کردم که این اداره که برای ما خیلی خوب عمل میکند ودواثرصحیه رادرمملکت ما ایجاد کرده است به این مدارس هم رسیدگی کند .بنده راپرتهای جنوب را اگربرای آقایان بخوانم آنوقت تصدیق خواهند کرد که این اداره یک کارهای خیلی خوب کرده است .بنده اطلاع دارم ومیدانم ونظرم هم این است که این اداره یک اداره جدید وجوانی است وباشوق وافری دارد کارمیکند حق به این اداره بدهیم که درمدارس طب هم یک نظری بکند واین مسئله هم هیچ مخالفت بااین ماده نیست که مدارس باید درتحت نظر حضرت مستطاب اشرف آقای وزارت معارف باشد .مقصود این است که به این مدارس هم یک رسیدگی بشود تاازاین کثافت کاری یک نجاتی پید ابکنند . حتی بنده عقیده ام این است که درمدارس حقوق هم خوب است عده ای ازعلمای حقوق وقضات معین شوند که به آن مدرسه رسیدگی کنند این عقیده بنده بود که عرض کردم وخوب است آقایان هم مساعدت کنند
رئیس- آقای شریعت زاده
شریعت زاده – عرضی ندارم
بعضی ازنمایندگان- رأی بگیرید
رئیس- آقای بهبهانی : عضو کمیسیون داخله هستید ؟
بهبهانی – خیر
رئیس- آقای فهیمی هم که عضو کمیسون داخله نیستند ؟
فهیمی – خیر
رئیس- عقیده آقای مخبرچیست ؟
مخبر- بسته بنظرمجلس است .
رئیس- رأی گرفته میشود بقابل توجه بودن این پیشنهاد . آقایان موافقین قیام فرمایند .
( چند نفرقیام نمودند )
رئیس- قابل توجه نشد .پیشنهاد آقای میرزا یدلله خان هم موردندارد.قرائت میشود
( بمضمون ذیل قرائت شد )
بنده پیشنهاد میکنم تبصره ذیل بماده اول اضافه شود .
تبصره – رئیس صحیه حق نظارت درمدارس طبی خواهد داشت
رئیس- حق نظارت برطبق قانون اساسی مخصوص وزارت معارف است واین پیشنهاد برخلاف قانون اساسی است .پیشنهاد آقای محمد ولی میرزا هم تصور میکنم موردی ندارد
محمد ولی میرزا – استدعا میکنم قرائت شود
رئیس- قرائت میشود .ازخواندنش وحشتی نداریم .
(بمضمون ذیل قرائت شد )
پیشنهاد میدارم مؤسسه پاستور درتحت ریاست افتخاری وعالیه شخص اعلیحضرت همایونی واقع شده ودارای یک هیئت عامله بوده بابودجه مستقلی که منصفاً ببودجه معارف درفصل معینی بتصویب مجلس همه ساله برسد .
رئیس- شخص اعلیحضرت همایونی ریاست افتخاری هریک ازمؤسسات راکه بخواهند میتوانند داشته باشند بنابراین محتاج وضع قانون نیست
محمد ولی میرزا – توضیح میخواهم عرض کنم
رئیس- چیزیکه موردندارد محتاج بتوضیح هم نیست
بعضی ازنمایندگان – پس گرفتند
رئیس- رأی گرفته میشود بماد ه اول آقایانیکه تصویب میکنند قیام فرمایند
( جمع کثیری قیام نمودند )
رئیس- تصویب شد .آقایان موافقند چند دقیقه تنفس داده شود .
بعضی ازنمایندگان – صحیح است
( دراین موقع جلسه برای تنفس تعطیل وپس از نیمساعت مجدداً تشکیل گردید.)
رئیس- ماده دوم قرائت شد
( بشرح ذیل قرائت شد )
ماده دوم – رئیس کل صحیه درتحت هدایت قانون وزارت داخله بارعایت اصول مسئولیت وزرا کلیه امور صحیه راعهده خواهد داشت مشارالیه درتحت نظارت قانونی وتصویب وزیرداخله اختیار تام خواهد داشت که بودجه تفصیلی صحیه راتهیه کرد ه تشکیلات اداره کل صحیه وتمام شعب آنرابدهد
رئیس- آقای فاطمی .
فاطمی – موافقم
رئیس- آقای آقا سید یعقوب
آقا سید یعقوب – موافقم
رئیس- آقای دادگر
دادگر – موافقم
رئیس – آقای یاسائی
یاسائی – موافقم
رئیس – آقای امیر حسینخان
امیر حسنخان – موافقم
رئیس – آقای دکتر سنگ
دکتر سنگ – موافقم
رئیس – مخالفی ندارد ؟
( گفته شد خیر)
رئیس – رأی گرفته میشود بماده دوم آقایانیکه موافقند قیام فرمایند
( عده کثیری قیام نمودند)
رئیس – تصویب شد . ماده سوم قرائت میشود .
( بشرح ذیل قرائت شد )
ماده سوم – وزارت داخله مکلف است مطابق نظریات وپیشنهاد های رئیس کل صحیه دائر به تعیین وترقی وتنزل وانتقال وانفصال مستخدمین صحیه در حدود این قانون وقوانین موضوعه مملکتی رفتار نماید
رئیس – آقای فاطمی
فاطمی – موافقم
رئیس – آقای آقا سید یعقوب
آقا سیدیعقوب – موافقم
رئیس – آقای عراقی
عراقی – موافقم
رئیس – آقای دکتر طاهری
دکتر طاهری – موافقم
رئیس – آقای امیر حسینخان
امیرحسینخان – موافقم
رئیس – آقای حقنویس
حقنویس – موافقم
رئیس – مخالفی ندارد ؟
فرمند- بنده مخالفم
رئیس – بفرمائید
فرمند – بنده بااین ماده مخالفم برای اینکه اصولاً بنده عقیده دارم که ما نباید در قوه مجریه زیاد مداخله کنیم بواسطه اینکه مابااین طرحهای قانونیکه پیشنهاد میکنیم قوه مجریه رافلج میکنیم ووقتی قوه مجریه را فلج کرده ایم ما باید آن مسئولیتی راکه وزراء درپیش مجلس دارند از نقطه نظر اصولی آنها را در تحت نظارت میگیریم وقتیکه بوظایفشان عمل نمیکنند ماباید آنها را مجبورکنیم که بوظایفشان رفتار کنند ولی ما اگراز بیراهه بخواهیم آنها را بوظایفشان آشنا کنیم این بعقیده بنده غلط است – ما ازیکطرف می گوئیم وزراء مسئولند آنوقت ازطرف دیگر آنقدرطرحهای قانونی درست میکنیم که کارآنها رافلج میکنیم دراینصورت وزراء مسئول چه هستند ؟ اگربنا باشد مابا این طرحها برای آنها هی وظیفه درست کنیم دیگروزرا چطور مسئولند ؟
بااین ترتیب قوه مجریه فلج خواهد شد ووقتیکه قوه مجریه فلج شد کارمملکت درحال وقفه خواهد ماند – ما مسئولیتی که داریم این است که ناظرآنهاباشیم اگرواقعاً بوظایف خودشان عمل نکردند آنها را بایک ترتیب اساسی بوظایف خودشان آشنا کنیم الیته اگر این کار رابنا بشود برای یک مقصد مهمی باشد ومثلاً برای یک اصلاحات ومقاصد عالیتری باشد چندان عیبی ندارد مثلاً ازخارجه مستشار می آوریم برای اینکه بما افکار بدهد متخصص فنی مالیه می آوریم برای اینکه مالیه مارااصلاح کند دراینصورت ناچاریم یک اختیار اتی ازوزراء‌بگیریم وبآنها بدهیم ولی اگر به یک کسیکه تابع وزارتخانه ایست بعنوان اینکه او قابلیت دارداو رابالادست وحاکم بروزیر بکنیم چیزغربی است وملوک الطوایفی دروزارتخانه ها درست میکنیم ! اینجا یک نکته ایست که بنده مجبورم بآقایان تذکربدهم وآن این است که مجلس شورای ملی که درایران داریم باید کاملاً دقت واحتیاط بکند که درامور قوه مجریه زیاد دخالت نکند والا درمجلس شورای ملی ما حکم سنای رم راپیدا خواهد کرد – اگرتاریخ سنای رم را مطالعه بفرمایید ملاحظه خواهید فرمود که هم قوه مقننه بود وهم قوه مجریه – این طرحهائی راهم که ما ازاول مجلس تا بحال درست کرده ایم گرچه درصورت ظاهرالبته ازنقطه نظرصلاح مملکت خوبست ولی مضارش درآتیه معلوم خواهد شد وازلحاظ صلاح اندیشی بنده عرض میکنم – خوب نیست وفائده اش موقتی است ولی برای آتیه مضراست – مجلس شواری ملی بدون مشاوره دولت وهیئت مجریه درامور قوه مجریه دخالت مینماید ویک طرحها ی قانونی وضع میکند دولت هم دررودربایستی میماند وحرفی نمیزند ولی بالاخره درآتیه مضارش معلو مخواهد شد وآقایان ملتفت خواهند شد که اینها چندان خوب نبوده ویکوقتی خواهد رسید که این قوانین رالغو خواهند کرد – بنده
عرض نمیکنم صحیه تمرکز نداشته باشد بااینکه مورد توجه مجلس شورای ملی واقع نشود ول یعرض میکنم که اینشکل خوبی نیست که ما بیائیم دروزارت داخله یک اداره مستقلی درست بکنیم – نظمیه که مستقل است ! بلدیه که مستقل است ! صحیه هم که مستقل بشود ! پس معنی وزارت داخله چیست؟خوبست سایراداراتش راهم تقسیم بکنید بین سایرجاها واورا ازبین ببرید والا اگروزارت داخله برای این ملکت لازم است ویک وزیری باید باشد که سیاست اداری آنوزراتخانه را اداره کند دیگر این همه ادارات مستقل معنی نداردبنده حقیقتاً نمی فهمم که بااین ترتیبات چه خواهد شد
رئیس- آقای فاطمی
فاطمی – اعتراضاتیکه آقا فرمودند اگردرماده قبل اظهار میکردند بازیک چیزی بود ولی پس ازآنکه آن ماده گذشت وآ ن اختیارات رامجلس قبول کرد دیگر این مخالفت معنی ندارد که یک شخص یک اختیاراتی دریک تأسیسات داشته باشد ولی اختیار تغییر وتبدیل اعضاءرانداشته باشد ومخصوصاً آن اشخاصی که این طرح راپیشنهاد کرد ه اند یک نظرشان این بود که اشخاصیکه درصحیه کار میکنند حقیقتاً یک اشخاصی باشند که تخصص داشته باشند یعنی برا ی فلان ولایت مثلاً همدان جنابعالی اگرمیخواهند یک طبیب بفرستند حقیقتاً کسی باشد که تخصص داشته باشد نه اینکه بنابر توصیه بنده یادیگران یک کسی رابفرستند بلکه باید یک نفری باشد که خودرئیس ادار ه صلاح بداند ومتخصص باشد نه اینکه برای معیشت یک اشخاصی یک محل ها را درنظر بگیرند ویک اشخاصی رابفرستند مثلاً بگویند یک اشخاصی که سالها بیکارند وحالیه که محل پیدا شده رافلج میکند – بنده بهیچوجه فلجی درکار وزارت داخله نمی بینم – برا اینکه رئیس صحیه باز درتحت امر وزارت داخله است اگردریک موارد دیگری ملاحظه فرموده اید که یک اختیاراتی به بعضی اشخاص داد ه شده وبعضی ازوزراء نتوانسته اند ازحق خود استفاده بکنند این تقصیر قانون نیست بلکه آنها خودشان نتوانسته اند ازحق خود استفاده کنند – اگر یک وزیری نخواست از حق خودش استفاده کند این مربوط بقانون نیست قانون از برای وزراء حقوقی قرار داده ومجلس شورای ملی هم درقوه مجریه بهیچوجه مداخله نکرده اگرچه مجلس شورای ملی حق نظارت درتمام امورقوه مجریه رادارد وکارش هم این است ولی مداخله نکرد ه است – درهمین مورد بالخصوص هم همین اصلاحی که شد یعنی مدارس ازاین قسمت موضوع شد برای چه بود ؟ برای همین بود که وقتیکه آقایان حس کردند یک قسمتش مخالف باقانون است عقیده مند بخروج آن شدند ونخواستند در قوه مجریه دخالت کنند وچو ن آن قسمت مخالف باقانو بود آقایان مخالفت کردند وخارج شد در این قسمت هم بهیچوجه اشکالی نیست وقوه مجریه هم بهیچوجه اعتراض ندارد وهمانطور که آقای مخبر توضیح داده نمایندگان دولت درکمیسیون حضور بهم رسانده اند وخودشان هم دراین باب حرفی ندارند – بنده عقیده ام این است که مجلس شورای ملی یواش یواش پارا بالاتر بگذارد وبرای خیلی ازوزارتخانه ها مثل عدلیه ووزارت معارف وجاهائیکه لازم است یک اختیاراتی به یک اشخاصی بدهد تا بتوانند بهتر کار بکنند بلکه امیدوارم در داخله ملکت یک اشخاصی پیدا شوند که ازخیلی ازاین مستشار هائیکه شما آورده اید بهتر کاربکنند واز آنها الیق واکفی باشند .
بعضی از نمایندگان- مذاکرات کافی است
رئیس – پیشنهاد آقای عدل قرائت میشود
( بمضمون ذیل قرائت شد )
بنده پیشنهاد میکنم – در اخر ماده (۳) عبارت ( رفتار نماید) تبدیل به ( موافقت نماید ) بشود
رئیس – آقای عدل
عدل – عرض میشود بنده عقیده ام این است که
وزارت داخله یعنی وزیر داخله باسایر وزراء‌یک مسؤلیت سیاسی دارند ورئیس صحیه هیچ مسئولیتی جزمسئولیت صحی ندارد دراینجا که نوشته ( رفتارنماید ) این عبارت است یعنی هرطور اوکرد وزیرداخله بدون این که نظریات خودش رابتواند اظهارکند مجبور است اطاعت کند درصورتیکه شاید در یک مواقعی موافق مصالح مملکت نباشد که برطبق امرا ورفتار نماید ازاینجهت بنده تصور میکنم اگربجای (رفتارنماید ) (موافقت نماید)نوشته شود بهتراست
رئیس- آقای آقا سید یعقوب
آقا سید یعقوب- بنده تعجب میکنم
رئیس- عضو کمیسیون هستید ؟
آقا سید یعقوب- خیر
مخبر- اینجا یک تذکری نماینده محترم دادند وبنده تصور میکنم که اوضاع صحی رانبایدبا سیاست مخلوط کرد .اگرما بخواهیم امورصحی درایران پیشرفت کند وآن منظوری که آقایان نمایندگان مخصوصاً نمایندگان ولایات دارند بعمل آید باید مواظب بود که امورصحی راازسیاست بکلی دورکرد که هرجا یک مرضی پیدا شد ،هرجا یک موجبات امراضی ظهور کرد اداره صحیه قادرباشد اختیار داشته باشد که اشخاص لایق رابفرستند وجلوگیری ازامراض کنند اگرآقا میفرمایند باید باسیاست مخلوط کرد ممکن است درفلانجا احتمال ظهور یک مرض خطرناکی داده شود آنوقت رئیس صحیه میخواهد رئیس آن قسمت راتغییر بدهد ( میفرمایند مخلوط باسیاست کنیم ) اگرسیاست موافقت نکرد چه باید کرد ؟ میفرمایند نبایستی درآنجا یک رئیس لایق جدی مطابق مقتضیات وپیشرفت امرباشد که بتواند جلوگیری ازامراض کند وراپرتهائی مطابق مصلحت مملکت بدهد .اگر یک وقتی اداره کل صحیه دید که این رئیس کافی نیست باید بتواند آنرامنفصل کند ودیگر یرا بجای اوتعیین نمایدوباید وزارت داخله هم موافقت نماید .
عدل – اجازه میفرمائید ؟
رئیس- نظامنامه اجازه نمیدهد
بهار- پیشنهاد بنده مقدم بود
رئیس- پیشنهاد ایشان قبلاً رسیده بود .بعلاوه پیشنهاد ایشان راجع بیک جزء ازماد هبود وپیشنهاد شما راجع بتمام ماده است .پیشنهاد آقای عدل هم مقصود ایشا نرا تأمین نمیکند (رفتارنماید )با (موافقت نماید ) نتیجه اش یکی است
عدل – حتی المقدور نوشته شود
رئیس- حتی المقدور کتباً بایدپیشنهاد شود .پهلوی خودتان یک چیزهائی پیشنهاد میکنید نزد بنده که نیست .آقای مخبر هم که موافقت نمیفرمایند .معذالک رأی گرفته میشود باین پیشنهاد آقایانیکه قابل توجه میدانند قیام فرمایند
( عده ای برخاستند )
رئیس- قابل توجه نشد .پیشنهاد آقای بهار
( بشرح ذیل خوانده شد )
پیشنهاد میکنم ماد ه سوم بطریق ذیل اصلاح شود .
ماده سوم – رئیس کل صحیه در تعیین وترقی وتنزل وانتقال وانفصال مستخدمین صحیه درحدود قانون استخدام پیشنهاد ونظریات خودرا بوزارت داخله تقدیم خواهد نمود .
رئیس- آقای بهار
بهار- بند ه قبلاًعرض کرده ام بازهم عرض میکنم که درقوانین ما بایستی شخصیات اشخاص راچه ازنقطه نظر موافقت وچه ازنقطه مخالفت درنظر نگیریم .زیرا ممکنست یک لایحه ای راجع بیک اداره تحت شور قراربدهیم که رئیس آن روزیکه آن اداره مربوط به او
میشود آدم بسیارخوبی باشد وآنوقت ما بیاییم یک تند رویهائی درآن لایحه بکنیم یابرعکس چون رئیس آن اداره یک رئیس فعال خوبی نیست بیائیم درقانون یک کند رویهائی بکنیم پس برای اینکه پارلمان ازاین کندی وتندی وافراط وتفریط ها محفوظ بماند قاعده این است یعنی حدود طبیعی هم اینطور اجازه میدهد که نباید اشخاص رادرنظر گرفت .پس ازمحرز شدن این فلسفه عرض میکنم این ماده بطریقی که درلایحه یعنی دراین طرح قانونی نوشته شده است اداره صحیه رابیک حالت غیرمعلومی ویک حالت بی سابقه ای درخواهد آورد که ما هیچ اسمی برای او نمیتوانیم قائل شویم . وهیچ نمیتوانیم اوراتشبیه کنیم بیکی ازدوائر مربوطه بوزارتخانه ها زیرا وقتی رئیس یک اداره درتغییر وترقی وتنزل وانفصال اعضاء خودش برطبق قوانین مختارباشد وتهیه بودجه راهم دریک ماده دیگرباو حق بدهیم بالاخره این شبیه میشود بیک وزارتخانه نه بیک اداره درصورتیکه ما نمی خواهیم اداره صحیه تصویب کنیم .اینکه آقای فاطمی درجواب آقای فرمند فرمودند درماده قبل این اختیارات داد هشده بعقیده بند ه اشتباه فرمودند زیرا ماده قبل میگوید که رئیس کل صحیه درتحت نظارت قانونی وتصویب وزیرداخله اختیار تام خواهد داشت که بودجه تفصیلی صحیه راتهیه کرد ه تشکیلات اداره کل صحیه وتمام شعب آنرا بدهد .یعنی چه ؟ یعنی هر نظری که اودارد درتعیین اشخاص ، درخوب وبدکردن اشخاص درتوسعه یاتقلیل بودجه ،اینها راتدوین میکند وبالاخره تصدیق یاتکذیب نظریات رئیس صحیه مربوط میشود بمسئولیتی که وزارت داخله دردوائر مربوطه بخودش دارد. نه اینکه درعین اینکه درماده دوم این اختیارات رابایشان داده ایم یک ماده دیگری هم بیائیم اضافه کنیم درین لایحه ووزارت داخله رامکلف ومأمور کنیم که دست بسته تسلیم یک ازدوائر مادون خودش بشود. بعقیده بنده این سابقه خوبی نیست که مادر مجلس میگذاریم زیرا امروز درمورد یک رئیس صحیه خوبی ازروی احساسات این رأی را میدهید ولی ممکن است چند روز دیگر واقع شوید در مقابل یک رئیس دیگری که مجلس باو عقیده ونظر دارد وبرطبق این سابقه بکرائی بدهید که مجلس بآن رأی راضی نباشد .
آقا سید یعقوب- رأی نمی دهیم
بهار- پس بعقیده بند ه بایستی یهمین قسمتی که در ماده دوم رأی دادیم کفایت کنند یااساساً آقایان موافقت کنند که ماده سوم برداشته شود اگر هم لازم میدانند که چنین ماده نوشته شود ( چنانکه بنده لازم نمیدانم ) اقلاً موافقت بفرمایند باپیشنهاد بنده .گرچه بنده تصدیق دارم که پیشنهاد بنده هم مثل خود ماده سوم یک چیز زائدی است ولی برای اینکه این عرایض را اینجا بعرض آقایان برسانم این پیشنهاد راتقدیم کردم. وبند ه بهتر میدانم که ماده سوم اصلاً حذف شود واین هم که آقای مخبرفرمودند سیاست را نباید دخالت درامور صحیه داد درین صورت تمام وزارتخانه های شما باید مطیع دوائر بشوند زیرا معارف هم مربوط بسیاست نیست . مالیه هم مربوط بسیاست نیست غیراز نظمیه ووزارت امور خارجه ویک قسمت کمی ازوزارت داخله باقی دوائر ووزارتخانه ها شبیه بصحیه است ومربوط به سیاست نیست واینکه ما وزراء رامختار میکنیم در حدود مسئولیت خودشان دردوائر مربوطه ربطی بسیاست آنطوری که شما میگوئید ندارد وبالاخره مربوط بسیاست وپلیتیک ژنرال نیست سیلستی است که وزراء بایددرمقابل مجلس مسؤل باشند . وقتیکه بنا باشد رئیس صحیه که بالاترین مقام اورا معاونت فنی قرار میدهید وبالاخره اورا بسمت معاونت نمیخواهید بشناسید وباو باندازه اختیارات یک وزیر اختیاردادید آن قسمت معاونت هم ازبین میرود زیرا معاونین پارلمانی وزارتخانه ها هم باین اندازه که شما برئیس صحیه حق میدهید آنها این اندازه حق را ندارند
رئیس- آقای حائری زاده
حائری زاده- چون نماینده محترم وادراصل موضوع شدند لازم است عرض کنم روح ایجاد این طرح چه بوده آقایان تصدیق دارند که امورصحیه دراین مملکت خیلی بحالت بدبختی افتا ده بود وشکلی شد ه بود که لوایحی که بمجلس می آمد که یک عایداتی راتخصیص بدهند بصحیه بااینکه وکلاء کمال موافقت راداشتند که کمک بصحیه بشود بااین حال میگفتند فایده ندارد ازطرفی هم وزارت صحیه اگردرست میشد داخل درسیاست میشد وهرروز باسیاست بک وزیر می آمد وباسیاست میرفت وبالاخره امورصحی تمرکزی پیدا نمیکرد که بشود ازآن نتیجه رفت . امورصحیه رانمیشود شباهت داد بسایر دوائر دولتی .امروز اگر مرض دردزداب پیدا شد باید صحیه دکترهای عالی رتبه دوا وسایر اسباب کاررابفرستد آنجا .زود جلوگیری کند واگرخواسته باشد جریان اداری راطی کند رئیس صحیه پیشنهاد کند بوزیر وزیربهیئت وزرا پیشنهاد کند واعتبار آن تصویب شود مرض تامرکز هم می آید .ازاین جهت لازم بود که رئیس صحیه اداری اختیاراتی باشد منتهی اختیاراتش شکلی باشد که بمسئولیت وزراءبرخورد نکند فرمودند سابقه ندارد شما اگر باختیارات دکترمیلیسپو مراجعه کنید میبینید مافوق این اختیارات رادرآنجا منظورداشته اند پس سابقه هم دارد وازمجلس هم گذشته وبنده خیال میکنم بیش ازاین توضیح لازم نباشد .درخود ماد ه هم این جمله کاملاً رعایت شده که درحدود قانون وقوانین موضوعه مملکتی او حق تغییر وتبدیل وعزل ونصب واینها رادارد.
رئیس- آقای مخبر؟
مخبر- بسته بنظر مجلس است
رئیس- رأی گرفته میشود
بهار- پیشنهاد یکمرتبه دیگرقرائت شود .
رئیس- مجدداً قرائت میشود
(پیشنهاد آقای بهار بشرح گذشته خوانده شد )
رئیس- رأی گرفته میشود بقابل توجه بودن این پیشنهاد آقایانیکه قابل توجه میدانند قیام فرمایند
( عده قیام نمودند )
رئیس- قابل توجه نشد. پیشنهاد آقای عدل قرائت میشود
( بشرح آتی قرائت شد )
پیشنهاد میکنم درماده سوم بعد ازلفظ ( مکلف است ) نوشته شود ( حتی المقدور )
بهار – پیشنهاد بنده مقدم است .پیشنهاد حذف است
رئیس- آقای عدل
میرزا یوسفخان عدل – چون درعرایض بنده قدری سوءتفاهم شد عرض میکنم دفاعی که آقای مخبر کردند بند ه راقانع نکرد .بنده عرض نکردم که رئیس صحیه مداخله بسیاست بکند یانه ! برای حب شخصی لازم نیست ما قانون را طوری بنویسیم که بعد ها دچار اشکالات شویم ! قانون راما برای مملکت مینویسیم .راجع باین طرح بنده خودم موافق بودم وازاشخاصی هستم که این طرح راامضاءکرده ام ولی حب یک شخصی وخوش رفتاری یک شخص باعث نمیشود ک هماقانون راخراب کنیم .شما وزیر مسئول قرارداد ه ایددرهرامری .آنوقت اینجا وزیر رامسئول یک شخصی که تابع خودش است قرار میدهید ! مثل این میماند (که یک قانونی وضع کنید ) که مباشر مجلس هرچه گفت رئیس باید امضاء کند واین ممکن نیست وزیریک مسئولیتی دارد وزیرمسئول کلیه امور ممکن است .اینکه شما میفرمایید هرچه رئیس صحیه گفت وزیر باید امضاء کند بلکه او آمد پیشنهاد کرد که فلان آدم رابفلان سرحد بفرستید ووزیر صلاح ندید وآن شخص معایب سیاسی داشت انوقت وزیر چه کند ؟ استعفا کند که معاون یا اجزاء
من یک همچو پیشنهادی کرده است وبموجب قانون من باید ازاو اطاعت کنم ؟ باید یک اندازه وزیررا آزاد گذاشت که بتواند کاربکند .وزیر مسئول این مجلس است نه معاون واجزاء او وباید کاری کرد که وزیردرحدود مسئولیت خودش بتواند کارکند والا بنده با شخص آقای بهرامی کمال موافقت رادارم ولی قانون برای مملکت باید نوشته شود
مخبر- بنظر بنده امروز وفردا سوابق اشخاص بقسمی روشن ودر دسترس توجه عموم واقع شود که همه قضاوت کنند .امروز ما ممکن است اشخاصی را نشناسیم که آنها هیچوقت نظر بشخص واشخاص نداشته وجز برای حقیقت وفکر وواقع کار نکرده اند مجلس دوره ششم واقع شده است در برابر هجوم اظهارات واعتراضات وتوجه نمایندگان دوره پنجم بامور صحی .در اواخر دوره پنجم که خود آقای عدل هم نمایندگی آن دوره را داشتند متوجه هستند که پیشنهاد لاینقطع راجع باوضاع صحی داده میشد وامور صحی نمک هر خرجی بود وهرکس میخواست یک پیشنهادی بکند ومورد قبول واقع شود اسم صحیه را می آورد حالا هم همینطور است . وقتی که دولت متوجه این امر شده است . وقتی که نمایندگان دوره ششم متوجه این امر شده اند . وقتی که نگاه میکنید می بینید مالاریا در شهریار ودر اطراف این مملکت بقسمی است که نسل آتیه را تهدید میکند . وقتی که فکر میکنند میبینند نسل آتیه ایرانی همه باید مسلول باشند یاچرسی باشند یابنگی با ابتلا آت وامراض دیگری داشته باشند . در اینمورد فکر کرده اند که باید یک اصلاحاتی کرد. چه کار باید کرد ؟ باید یک اداره مستقلی ویک شخص متخصصی در رأس آن باشد که آن اداره را اصلاح کند اطراف کار رعایت بکند . هیچ نظریه شخصی هم در بین نیست .اسم شخص هم دراین لایحه نیامده .اعضاء کمیسیون داخله هم معروفند باینکه هیچوقت متوجه بشخص نبوده اند .کمیسیون دیده است که این اداره صحیه را باید رئیس فنی ومتخصص اداره کند ورئیس صحیه بایستی مستقل باشد وباید کارهای خودش را در عزل . در نصب .در ترقی .در تنزل موافق این قانون وموافق قوانین موضوعه مملکتی انجام بدهد یکی از قوانین موضوعه مملکتی قانون استخدام کشوری است .همچنین سایرقوانین .این رئیس صحیه در روی این قوانین باید ترقی وتنزل وعزل ونصب اعضا رافکر کند که اگر یک کسی رابرای اداره صحیه فلان نقطه وبرای جلوگیری از امراض لایق وکافی ندید بایداورا عوض کند . اما شخص وزیر . اگر بنا باشد باوزیر موافقت حاصل کند ممکن است یک وقتی در یک سرحدی مرض ظهور پیدا کند تااینکه این اداره بیاید پیشنهاد تهیه کند واین پیشنهاد جریان قانونی واداری خودش را طی کند تازه ممکن است ووزیر موافقت نکند این است که در نظر آمده است که رئیس اداره کل صحیه اختیار داشته باشد . اشخاص را از روی کفایت ترقی یاتنزل بدهد باعزل ونصب کند .
رئیس – رأی گرفته میشود بقابل توجه بودن از پیشنهاد آقایان موافقین قیام فرمایند
( عده برخاستند )
رئیس – قابل توجه نشد .پیشنهاد آقای بهار
( بشرح ذیل قرائت شد )
بنده پیشنهاد میکنم ماده ۳ حذف شود
رئیس – آقای بهار
بهار – بقدر کافی در عدم لزوم اینماده صحبت شد ومتأسفانه آقای مخبر محترم درمقابل استدلالات مخالفین باظهار اسامی امراض میپردازند : مالاریا ! سل ! ذات الصدر ! قرانتین !هجوم امراض ! اینها هیچ مربوط باین ماده نیست .زیرا این ماده سوم که بنده آن رازائد میدانم میگوید : پیشنهادهای
رئیس کل صحیه دائر به تعیین . ترقی . تنزل .انتقال و انفصال مستخدمین صحیه . این قسمت را ما گفتیم برطبق اصول تشکیلات مملکتی ومسئولیت وزرا درمقابل مجلس باختیار خودوزیربگذاریم . البته آن روابط وصمیمیتی که مابین یک معاون ( خاصه که سمت معاونت فنی را هم داشته باشد )باوزیرهست مسئولیت مشترک خواهندداشت وآن قسمت هایی را که آقای مخبرمحترم فرمودندحل خواهدکرد . همیشه که مانبایدتصورکنیم وزیرصحیه باوزیر مسؤل مشغول کشتیث گرفتن هستند . اگرروی این اصول بخواهیم قانون بگذاریم بالاخره هیچ قانونی اتصال وارتباط پیدانخواهدکرد . ماباید ازنظرنیک بینی مطابق اصولی که درمملکت جریان دارد قوانین را وضع کنیم . رئیس کل صحیه باتمام مقاماتی که دارد. باسمت معاونت فنی که دارد. بایستی در تحت مسئولیت وزارتداخله درحدودقانون لستخدام مثل سایر معاونین فنی باشد. وادارات خودرامثل سایررؤسای ادارات تشکیل وتنظیم کندوالبته وزیرداخله مسئول حفظ الصحه عمومی هست ومسؤل است که مرضی ازسرحدی بمملکت هجوم نیاورد. به چه جهت ماباید سایرین را وزرای داخله رانالایق تراز دیگران ووزیرصحیه راالیق از دیگران بدانیم ؟ روی این اصول بدبینی مانباید قانون وضع کنیم! بعقیده بنده آقایان باید موافقت بفرمایندکه این ماده سوم برداشته شود واین اختیاراتی که درماده سوم نوشته شده اصولش( چنانکه آقای فاطمی فرمودند)درماده دوم حفظ شده وبالاخره ترتیب بودجه . تهیه تشکیلات کل صحیه. تنظیم شعبات اداره صحیه وآنقسمت های هجوم مالاریا وذات الصدروغیره که درتحت نظر اداره صحیه است درضمن آن تشکیلات که درتحت اختیار این رئیس صحیه است همه انشاً الله تاًمین خواهدشد.
رئیس- آقای مخبر
مخبر- بسته بنظرمجلس است .
رئیس – رای گرفته می شود بقابل توجه بودن این پیشنهاد آقایانی که موافقند قیام فرمایند
(عده ای برخاستند)
رئیس – قابل توجه نشد. چندپیشنهادواصل شده است پیشنهادختم جلسه شده است. پیشنهادآقای حیدری راجع بختم جلسه است.
(بشرح ذیل قرایت شد)
این بنده پیشنهادمی کنم جلسه ختم شود.
رئیس- آقای حیدری توضیحی دارید؟
حیدری – توضیحی ندارم .
رئیس- آقای دادگر
دادگر- عرض کنم که این موضوع برهیچ کس پوشیده نیست که مجلس که تشکیل می شود برای این است که یک کاری انجام شود. آنوقت مذاکرات می شود وافکاردردماغ هامتمرکزمی شود ممکن است اگراین فکری که بهمدیگرارتباط دا رد یک پایان ونهایتی پیدانکند وبیک روزدیگربیفتد رشته اش قطع شود وبعلاوه فعلاً بیست دقیقه ازظهرگذشته است وقاعده ختم جلسه همیشه یکساعت یکساعت و نیم بعدازظهربوده است واین موضوع یک ربع بیشترطول نمی کشد بنده استدعامی کنم این یک ماده که مانده است درش مذاکره بشودوتکلیفش معلوم شود.
رئیس- ( خطاب بآقای حیدری ) پیشنهاد رامسترد می دارید یارای بگیریم
حیدری مستردمی دارم
رئیس – پیشنهادآقای فهیمی
(بشرح ذیل قرائت شد)
بنده پیشنهادمی کنم ماده سوم به طریق ذیل نوشته شود:
تعیین وترقی وتنزل وانتقال وانفصال اعضا ء ومستخدمین صحیه درحدوداین قانون وقوانین موضوعه مملکتی برحسب پیشنهادرئیس کل صحیه وتصویب وزارت داخله صورت خواهدگرفت
رئیس- آقای فهیمی بفرمایید.
فهیمی- آقایان . آقای مخبر مخصوصاً توجهی بتوضیحات آقای بهار نفرمودنداین ماده کاملاً مسؤلیت وزارت داخله را ازمیان می برد واورا درتحت امرصحیه قرارمی دهد اگراین طوراست خوبست یک وزارت صحیه تشکیل شودولی اگر بایدجزء یک وزراتخانه دیگری باشدنمی شودگفت که وزارتخانه مکلف است بامراو رفتارکند ودیگروزرات داخله معنی ندارد.
تعیین وترقی ئنزل دردست وزیربودند جلوگیری از پیشرفت امورصحی یاعدم نشرامراض نمی کند توضیحات آقای مخبر هم مربوط به این موضوع نبود. این است که بنده پیشنهادکردم اداره صحیه که مستقل است پیشنهادازطرف رئیس اداره بشودوباتصویب وزیرداخله بموقع اجراگذاشته شود تامعلوم شود که یک اداره ایست درجزءیک وزارتخانه معینی
رئیس- عقیده کمیسیون چیست؟
مخبر- بسته بنظرمجلس است
رئیس – آقای دادگر
دادگر- عرض کنم که این ماده یک منتهایی دارد که این مشکل رفع بشود . بنده نظرآقای بهاروآقای فهیمی راندانستم که چطورشدکه بتمام ماده التفات نداشته اند. اینجانوشته وزارت داخله مکلف است مطابق نظریات وپیشنهادهای رئیس کل صحیه درحدود قوانین موضوعه والزام برعایت قوانین موضوعه شده است. یکی ازآنها قانون استخدام است . قانون اداریست بالاخره این قضایاروشن است . مقصوداز تنظیم ماده این نبوده است که وزارتداخله رامسلوب الاختیار کند. وبالا خره الان هم مسئله انفصال وتغییرغالباًبه پیشنهادرئیس اداره است درحدودقوانین موضوعه اینجاهم مقصوداین است که بانظر وزارت داخله وبا موافقت ایشان این کار بشودیعنی مذاکره می کنند وبالاخره با هم موافقت حاصل می کنند وقضیه حل میشود وقتی که این قید هست بنده نمی دانم دیگرنگرانی برای چیست ؟ رعایت قوانین موضوعه ما را ازاین قسمتهامستغنی می کند . وبایدماتمام این مسائل را درنظرداشته باشیم
رئیس- رای گرفته می شود بقابل توجه بودن این پیشنهاد آقایانی که موافقند قیام فرمایند
( جمعی قیام نمودند)
رئیس- قابل توجه نشد
بهار- عده پنجاه نفربود
رئیس- اجرای عقیده سیاسی مستلزم اعتراض غیرقانونی نیست ( خطاب بآقای امیرتیمور) عده چقدربود؟
امیر تیمور- چهل وسه نفر.
رئیس- ( خطاب بآقای موقر) عده چندنفربود؟
موقر- چهل وسه نفر
رئیس- ایشان خودشان هم رای دادند.بااین حال عده را چهل وسه نفرتشخیص داده اند .
بهار- باورقه رای بگیرید
( صدای زنگ رئیس)
رئیس- مشکوک که نشده است، به نظامنامه مراجعه کنید بی اجازه هم حرف نزنید.
بهار- اجازه می خواهم آقا: فرمایشی فرمودید که به بنده برخورد . بایدتوضیح بدهم .
(صدای زنگ...)
رئیس- مطابق ماده۱۱۲ به شمااختارمی کنم که بی اجازه حرف می زنید . پیشنهادآقای حق نویس.
( بمضمون ذیل خوانده شد)
پیشنهادمی کنم که ماده سوم این طورنوشته شود: مطابق نظریات وپیشنهادات رئیس کل صحیه راجع بتعیین وترقی وتنزل و انتقال وانفصال مستخدمین صحیه مطابق قوانین موضوعه مملکتی رفتارنماید.
رئیس- بفرمایید.
آقامیرزاعلی( حقنویس)- بنده خیلی تعجب می کنم دراین ماده یک اظهاراتی می شود که این ماده مخالف با مسؤ لیت وزرا است !! بلکه من خیال می کنم این ماده تاییدمی کندمسؤلیت وزرا رابرای اینکه این طورکه پیشنهادشده است نمی گویدوزارتداخله مکلف است که هرچه رئیس صحیه می گوید بشنود. این رانمی گوید.میگوید: وزارتداخله مکلف است که پیشنهادرئیس صحیه را که مطابق قوانین موضوعه است قبول کند . معنای این چیست؟ معنایش این است که وزارتداخله مکلف است مطابق قانون رفتارکند. پس یک عبارتی که مفادش مکلف بودن وزارتداخله بعمل مطابق قانون است این مخالف بامسؤلیت وزارت داخله نیست . اختیارات وزارت داخله راکم می کند من نمی فهمم یعنی چه! اگرمقصوداختیاراتی است که فوق قانون اجرامی شود ومقصوداین است که آن اختیارات راسلب بکنند که مجلس هم می گوید سلب بکنند. مجلس مکلف است اختیارات فوق قانون را بگیرد وآنهارامکلف کند که مطابق قانون رفتارنمایندولگرمقصوداین است که پیشنهادات مطابق قانون را وزارتداخله حق داشته باشدرد کند؟ خیرحق نداردردبکندومکلف است که اگرپیشنهادی مطابق قانونشد قبول بکند . قوانین موضوعه هم مکلفش کرده است که قبول بکندمنتهی این ماده این قسمت را تائیدمی کندوالبته درحوزه یک اداره پیشنهادهم بایدازطرف رئیس آن اداره بشود واین هم یک چیز مخالف قانونی بنظرنمیآید بلکه خیال می کنم تائیدمی کند مسؤلیت وزارتداخله را وپیشنهاد راهم مسترد میدارم
رئیس – آقای احتشام زاده
بعضی ازنمایندگان – استردادکردند
حق نویس- مستردمیدارم
رئیس – پیشنهادآقای آقاسیدیعقوب
(بمضمون ذیل خوانده شد)
بنده پیشنهادمی کنم جلسه ختم شود
رئیس – آقای روحی هم پیشنهادختم جلسه را کرده اند.
جمعی ازنمایندگان – صحیح است
رئیس – جلسه آتیه روزیکشنبه سه ساعت قبل از ظهر دستورهم بقیه دستورامروز
( مجلس سه ربع ساعت بعداز ظهرختم شد)