مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۵ تیر ۱۳۴۸ نشست ۱۴۳
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری بیست و دوم | تصمیم‌های مجلس | قوانین انقلاب شاه و مردم |
مذاکرات مجلس شورای ملی
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز یکشنبه ۱۵ تیر ۱۳۴۸ نشست ۱۴۳
مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره ۲۲
جلسه: ۱۴۳
فهرست مطالب:
۱- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل
۲- بیانات قبل از دستور آقایان: مؤیدامینی- جوانشیر- فرهادپور
۳- تصویب صورتجلسه
۴- تقدیم یک فقره لایحه به وسیله آقای قوام صدری معاون وزارت دارایی
۵- طرح و تصویب گزراش کمیسیون دادگستری دایر به تأیید اصلاحات مجلس سنا در لایحه قانونی الحاق بند (د) به ماده ۴ قانون اراضی دولت و شهرداریها و اوقاف و بانکها و ابلاغ به دولت
۶- طرح و تصویب گزارش یک فوریتی کمیسیون دادگستری راجع به سلب عناوین و ضبط اموال تیمور بختیار و ارسال به مجلس سنا
۷- طرح گزارش شور اول کمیسیون دارایی راجع به اجازه مبادله قرارداد نفت با شرکت نفت کنتینانتال
۸- طرح گزارش شور اول کمیسیون علوم و آموزش عالی راجع به موافقتنامه بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت ممالک متحده آمریکا و آژانس بین‌المللی انرژِی اتمی برای اعمال اقدامات تأمینی
۹- طرح و تصویب گزارش شور اول کمیسیون علوم و آموزش عالی راجع به اصلاحیه موافقتنامه همکاری بین دولت ایران و ممالک متحده آمریکا راجع به استفاده‌های غیر نظامی از انرژی اتمی
۱۰- اعلام وصول و قرائت نامه رسیده از دولت در اجرای قانون نحوه خرید ماشین‌الات
۱۱- اعلام وصول گزارش هیئت نظارت اندوخته اسکناس برای چاپ در صورتجلسه
۱۲- ختم جلسه
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز یکشنبه (۱۵) تیرماه ۱۳۴۸
| مجلس ساعت نه صبح بریاست آقای عبدالله ریاضی تشکیل گردید. |
- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل
۱- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل
رئیس- اسامی غائبین جلسه قبل قرائت می‌شود.
غائبین با اجازه
- آقایان دکتر حکمت- بهنیا- دکتر کفائی- دکتر الموتی- دکتر حکیم شوشتری- تهرانی- ایلخانی‌پور- مؤید امینی- دکتر قهرمان- بانو سعیدی- مهندس عترت- دکتر صدر- عجم- موسوی- دکتر نجیمی- جوانشیر- بانو جهانبانی- روحانی- مهندس ریاحی- دکتر موثقی- بانو زاهدی- شاهنده- خواجه نوری- دکتر عدل طباطبائی.
غائب بی‌اجازه
- آقای مروتی.
غائبین مریض
- آقایان بوشهری- اصولی- دکتر غنی- مهندس سهم‌الدینی- پاینده- مهندس جلالی نوری- بانو دکتر دولتشاهی- ساگینیان- سعید وزیری- فروتن.
- بیانات قبل از دستور آقایان: مؤید امینی- جوانشیر- فرهادپور
۲- بیانات قبل از دستور آقایان: مؤید امینی- جوانشیر- فرهادپور
رئیس- نطقهای قبل از دستور را شروع می‌کنیم آقای مؤید امینی بفرمائید.
مؤید امینی- با اجازه مقام ریاست و همکاران محترم بنده خیال می‌کنم که همه افراد این مملکت بخصوص کسانیکه مصدر کارهای مهم هستند واقعاً باید احساس مسئولیت در کارهاشان بکنند ولی بنده نمونه‌هائی دارم که ثابت می‌کند بعضی اشخاص احساس مسئولیت نمی‌کنند بنده در دو هفته اخیر با اجازه آقایان محترم یک مسافرتی با استفاده از فرصت بحوزه انتخابیه نمودم و یک دو سه روزی هم بشمال رفتم آقایان از شهر رشت که بطرف لاهیجان حرکت می‌فرمائید جاده اسفالت بکلی خراب شده و در دست تعمیر است بعد می‌رسید به پل سفیدرود که معروف به پل آستانه است متأسفانه این پل بر اثر فشار آب در فصل زمستان شکسته شده و از بین رفته بنده پرسیدم که چطور شده این پل که پنج شش ماه است شکسته است درست نکرده‌اید برای اینکه این جاده‌ای است که مورد استفاده هزاران هزار اتومبیل که از آنجا رد می‌شوند گفتند بلی این آب فعلاً فروکش نکرده و منتظریم که تابستان برسد آب کم بشود بنده بمسئول آن گفتم اگر کارها را باین قیاس بگیرید پس روی رودخانه‌های عظیمی که در دنیا هست نباید پل ساخته بشود مسر آب را عوض بکنید و این پل را درست بکنید یک جاده باریک دیواره مانند درست کرده‌اند که درست به اندازه ماشینهای کوچک است و یک پاسبان آنطرف ایستاده و یک ژاندارم اینطرف آن یکی سوت می‌زند یک اتومبیل می‌اید این یکی سوت می‌زند یک اتومبیل از اینطرف می‌رود ملاحظه بفرمائید رفت و آمد یک شاهراه یک جائی که تمام کشش وسائط نقلیه موتوری از آنجا است چه وضعی پیدا کرده و خاکش را که چه عرض کنم و آن وقت جاده همه جا خراب شده و کسی هم معلوم نیست که مسئولیتی احساس بکند آن جاده کندوان که در حال فرو ریختن است و همه جا سنگ است که روی سر مسافرین بیچاره می‌ریزد کنار دریاچه کرج هم دارد فرو می‌ریزد و کسی نیست که درست کند البته شاید هم درست کنند خوب اینها باید پیش‌بینی بشود ما که همه‌اش گرفتار مسائل جاده نباید باشیم آن جاده هراز، این جاده کندوان آنهم جاده رشت و شمال به قول جناب آقای رئیس که می‌فرمودند چرا راه دور می‌روید این جاده جاجرود را بگوئید که الآن سالیان دراز است پر از کثافت است و سالیان متمادی است که اعتباراتی می‌گیرند و پول می‌ریزند آسفالت می‌کنند و هنوز هم تمام نشده این مطلبی بود که مربوط بشمال بود حالا می‌رسیم به جاده‌های منطقه خودمان که منطقه آذربایجان شرقی و اردبیل باشد عرض کنم که بنده با هواپیما رفتم تا تبریز و از آنجا با اتوبوس که بهترین وسیله نقلیه است که می‌تواند حرکت کند بطرف سراب راه افتادیم البته جاده تا سراب نسبتاً قابل تحمل است گرد و خاکی است ولی نسبتاً خوبست از سراب که رد می‌شوید گردنه صائین که همه آثار و علائم زمستان و بهار امسال را در خودش حفظ کرده باور بفرمائید مثل کوهان شتر بود که اتوبوس را بالا و پائین می‌انداخت (احسنت) یک قدم هم آنجا کار نشده نه گریدری انداختند نه کاری شده و ۴ ماه تمام رئیس راه این منطقه اصلاً گذاشته بود و رفته بود روزیکه بنده رسیدم باردبیل بنا به دستور آقای وزیر راه یک اکیپی آمده بودند که اسم مسئولش آقای هادی بود که می‌گفت من صریح می‌گویم اصلاً اینجا جاده نیست یک راه بیابان‌روی است که اتومبیل‌ها و اتوبوسی هم در این راه حرکت می‌کند برای اینکه ۲۵ سال تمام است یک ذره توجه به این جاده نشده این را باور بفرمائید اغراق نمی‌گویم حاضرم ثابت کنم بنده حاضرم یک عده‌ای را معین بفرمائید همه خرج‌شان را هم بنده می‌دهم با اتوبوس تشریف ببرند ببینید چه خبر است اینکه نمی‌شود یک مشت مردم در یک نقطه از مملکت را به امید خدا بگذارید خدا شاهد است اینقدر اینها نگران بودند که گفتند فصل بارندگی اول شهریور ماه شروع می‌شود اگر باران بیاید دیگر واویلا است و محال است راه این منطقه را بشود درست کرد عرض کنم تمام جاده‌ها رفته زیر مزارع روستاها روستائیان آزاد شده آمده‌اند تجاوز کرده‌اند بحریم جاده دولت آن ۳۵-۳۶ متری که می‌بایست حریم جاده باشد همه را کاشته‌اند آب که می‌دهید باین مزارع می‌افتد توی جاده برای اینکه کسی نبوده مسئولی نبوده رئیسی نداشته‌اند که بگوید چرا این کار را کرده‌اید حالا که آمده‌اند رسیدگی کرده‌اند دیده‌اند که اینطور شده این مزارع را یک مقدارش را باید از دست روستائیان بگیرند البته مقاومتی شد.
دستگاههای انتظامی هم کمک کردند بآن آقای رئیس راه که آمدند و گفتند بی‌خود این کار شده و تجاوز کرده‌اید و خواهش می‌کنم عقب‌نشینی بکنید خلاصه چنین ماجرائی است و به بنده مخصوصاً گفتند که آقا این را که بازدید کردید بگوئید یک فکری بکنند به وزارت راه میگوئیم آقای وزیر در مسکو بود به آقای مهندس اربابی گفتیم مسئول راه آذربایجان شرقی آقای مهندس قدس نامی است و برداشته و تلگراف کرده است که جاده‌های اردبیل مردمت شد و تمام جاده‌ها در کمال خوبی مورد استفاده است یک دروغ باین شاخداری در حالیکه یکروز قبل درست یکروز قبل که خاک می‌آوردند که این پل را بسازند جاده را تسطیح بکنند برداشته دروغ باین بزرگی را نوشته که آقا جاده درست شد خدا شاهد است یک قدم برنداشته بودند بنده به آقای مهندس اربابی تلگراف کردم که چرا یک دروغ باین بزرگی را قبول می‌کنید به مهندس قدس بگوئید از راه تبریز بیاید به اردبیل ببیند می‌تواند یا نه؟ به چه مناسبت دروغ باین بزرگی را می‌گویند یک اکیپ سه نفری از افسرهای نظامی رفته بودند آنجا برداشته‌اند گزارش تهیه کرده‌اند که این جاده وضعش اینطوری است اگر ما یکروز مجبور باشیم یک اکیپ را بیاوریم آنجا چه باید بکنیم یک آقائی که مسئول این راه است و اصلاً از تبریز بیرون نیامده نشسته و یک چنین دروغی را می‌نویسد آقای استاندار هم که چه عرض کنم اگر واقعیت را بگوئیم انتقاد بشود بدش می‌آید در تبریز به هیچ کاری نمی‌رسند بنده صریح عرض می‌کنم اینها بمسئولیت خود آگاه نیستند این که نشد من خجالت می‌کشم که بمنطقه‌ام بروم و بگویم چکار برایتان کردیم دو سال پیش این را تصویب کردید برنامه را تصویب فرمودید رفتم گفتم که اینجا شاهراه خواهد شد گفتند که حالا ما شاهراه آسفالت نمی‌خواهیم بیائید راهی را درست کنید که کامیونها بتوانند بیایند و بروند مشکین شهر راهش بسته است گرمی مغان راهش بسته ۱۵۰۰ کامیون باید در این راه حرکت کنند و محصول این منطقه را ببرند به گیلان از کجا ببرند راه آستارا حیران هم که بکلی خراب است اولین باران که می‌آید آن راه را می‌بندد هر وقت به آقای وزیر راه میگوئیم می‌گویند که به ما اعتبار ندادند به بنده می‌فرمایند که وکیل مسئول باید اعتبار بگیرد اعتبار تصویب شده آقا بروید بگیرید خرج بکنید آقای مهندس مسئول می‌گوید برای مرمت کامل این جاده‌ها اعتبار خواستیم ندادند می‌گویم آن کسیکه نداد کجا است می‌گویند سازمان برنامه نمی‌دهد وزارت راه هم می‌گوید ماه راه ساز نیستیم راهدار هستیم آقای راهداری‌تان هم که درست نیست چطور می‌شود که یک جاده‌ای که ۲۵ سال است کشیده‌اند تعمیر نشده جاده‌های آنجا همه ارتباطشان قطع است امسال یکنفر به آبهای گرم سرعین نمی‌تواند برود برای اینکه راه ندارند ولی در سال گذشته در حدود ۲۰-۳۰ هزار اتومبیل از آنجا رفته از تبریز هم می‌توانسته برود عرض کنم مسئله خود شهر اردبیل، شهر اردبیل البته در تحول و پیشرفت است ولی شهرداری را باید تقویت کرد شهردار خیلی خوب هم انتخاب شده انجمن شهر بوظایف خودش و بکار خودش وارد است ما هم میدانیم ولی دولت هم باید راضی باشد منتهی دولت آمده یک بخشنامه فرستاده آنجا که آقا عوارض قند و شکر را بفرستید تهران حالا بنده نمی‌دانم این با تصویب مجلس بوده یا نبوده یا دولت خودش رأساً تصمیم گرفته حالا در شهر ما آنچه معروف است فروش قند و شکر بالا بوده و از این راه ۱۲۰ هزار تومان عوارض بشهرداری می‌دهند حالا گفته‌اند حق برداشت ندارد بدارائی گفتند بفرستید تهران و تهران خودش قسمت می‌کند و رأساً این کار را می‌کند بنده از این می‌ترسم که همه کارهای عمرانی این شهر بماند تا اینکه تهران ازخواب بیدار شود و این پول را تقسیم کند و حالا معلوم نیست که تصمیم دارد به اردبیل بدهد یا نه گفتند می‌خواهیم عدالت بیشتر رعایت شده باشد که به همه جا یکسان تقسیم کنیم.
ولی بنده اینجا از آقای وزیر کشور می‌پرسم نمی‌دانم آقای وزیر کشور یا معاونشان می‌آیند اینجا توضیح بدهند که این کار خواهد شد یا خیر برای اینکه الآن برای شهرداری اردبیل یک ۵۰۰ هزار تومان از بانک مرکزی قرض گرفتیم آنرا خرج کردند ۵۰۰ هزار تومان هم لوازم و وسائل ماشین‌آلات خریدند چهل هزار متر از کوچه‌ها را آسفالت کردند امسال صد هزار متر کار آسفالت اینجا باید تمام شود الآن مانده‌اند در تنگنا برای اینکه نمی‌دانند این کار تمام خواهد شد یا نه چون پول ندارند یک چنین کاری کرده‌اند در حالیکه قرار بود وزارت کشور به این شهرداریها که کارهائی انجام می‌دهند کمک بکند الآن دو خیابان در آنجا باز کرده‌اند و خراب کرده‌اند و باید بوضع خیابانها برسند پول بدهند خود خیابان را آسفالت بکنند و بتمیزی و نظافت شهر برسند هیچ اصلاً توجه نمی‌شود مسئله دیگری که می‌خواهم بعرض برسانم مسئله جاده‌ای است که اردبیل و آستارا و اردبیل و بندر پهلوی را بهم مربوط می‌کند ما گفتیم حالا که شما پول ندارید و نمی‌توانید این محور به این طولانی را درست کنید محور طولانی یعنتی کمربند سبلان جاده آستارا را یک کاری بکنید چون از آنجا تا اردبیل ۷۲ کیلومتر بیشتر نیست بنده در اردبیل شنیدم که گفتند در بندر پهلوی دارند اشکال می‌کنند در مورد این جاده‌ای که می‌آید به آستارا برای اینکه اینجا یک منطقه خوش آب و هوائی است نسبت به بندر پهلوی رطوبتش کمتر است می‌ترسند که توریست داخلی را جلب بکند و برای اینکه آنجا بعضیها منافعشان از بین نرود جلوی این کار را می‌خواهند بگیرند این بنظر بنده قابل قبول نیست ولی وزارت راه آنجا میلیونها تومان خرج عبث کرده برای اینکه آمده از بندر پلهوی تا نزدیک هشتپر مدام هر سال بشکل امانی آسفالت می‌کند بنده امسال مخصوصاً اتومبیل را نگهداشتم و نگاه کردم این آسفالت همه جا خراب شده جاده شده جاده خاکی برای اینکه یک مقدار آسفالت می‌شود و جاده خاکی آن مقدار آسفالت را می‌خورد و جاده اسفالت را از بین می‌برد و هر سال این کار را تکرار می‌کنند ۲ میلیون، سه میلیون، پنج میلیون و ۱۰ میلیون خرج می‌کنند دوباره آسفالت از بین می‌رود و هیچ وقت این کار تمام نمی‌شود بنده خواهش می‌کنم مسئولین امر توجه بکنند عاقلانه‌تر عمل بکنند آخر اینکه نشد کار ما پول مملکت را بریزیم بیرون چند میلیون تومان برای بندر پهلوی خرج کنیم و نرسد تا آخر اگر بنا است یک روزی برسانند هفت تا هشت تا اکیپ بگذارند سر کار و کار را تمام بکنند مسلماً اینجا فصل بارندگی زیاد دارد و باید در فصل تابستان این اکیپ‌ها را بگذارند سر کار و این اسفالت تمام شود این کار را بکنند در مورد جاده قزوین حتماً به عرض آقایان رسیده که شهر قزوین اگر با اتوبوس بروید چون بنده با اتوبوس آمدم زیرا اتومبیل نداشتم و دور شهر قزوین یک جائی است که تمام زباله و کثافت می‌باشد بنده با اتوبوس رفتم دیدم اصطلاح سرزمینی که صاحب ندارد بیادم می‌آید و آن جائی است که آلمانها و فرانسویها روبروی هم قرار می‌گرفتند و آنجا خالی بود و حالا وضع قزوین اینطور شده سرزمینی است که صاحب ندارد حالا بنده هر چه عرض می‌کنم برای خاطر این است که هر مسافنرنی که از شرق و غرب ایران به تهران می‌آید از آنجا عبور می‌کند اینجا را اسفالت کنید بجان شما کثیف‌ترین راهها و بدترین دست‌اندازها در اینجا است که ممکن است کامیونها بهم بخورند و پدر همیدگر را دربیاورند و دو سه کیلومتر هم بیشتر نیست می‌گویند شهرداری قزوین باید اینکار را بکند خوب آنکه نمی‌تواند قدرت ندارد مسلماً وزارت راه باید این کار را بکند اتوبوسها مجبورند از این راه بروند از داخل شهر نمی‌توانند بگذرند این که نمی‌شود شما را بخدا بیائید یک فکری بکنید یک جاده‌ای بکشید این آقای وزیر راه تشریف بیاورند یک توضیحی بدهند که خوب آخر چکار می‌خواهند بکنند این راه یک پل شاه عباسی دارد که سال پیش مقاومت کرد ولی می‌گفتند امسال مسلماً خراب خواهد شد برای اینکه سیلاب وقتی زیاد شد آن را خراب خواهد کرد و ارتباط قطع می‌شود و از این طرف تهران بطرف آذربایجان شرقی نمی‌توانند بروند و بیایند راهش را درست بکنند یک پل فلزی می‌خواهد نمی‌آیند درست بکنند یک مسئله دیگر که مربوط به عده‌ای از مردمی است که همانطور که به عرضتان رساندم مربوط به گرفتاری همه آقایان است و متوجه هستند و آن موضوع سپورها و سرسپورهای تهران است.
درست است که وضع جمع‌آوری خاکروبه یک مقدار موتوریزه شده کار نداریم که موتورها خراب شده‌اند اما اینها یک مشت مردمی هستند که بارها بمن مراجعه کرده‌اند و خواهش کرده‌اند مطالبشان را به عرض آقایان برسانم می‌گویند که ما ۴۰-۵۰ سال است که زحمت کشیده‌ایم فداکاری می‌کنیم جمع‌آوری زباله به عهده ما است اگر ما این کار را نکنیم همه آقایان می‌دانند که کثافت در خانه‌ها می‌ماند و چه گندی بپا می‌شود ولی معلوم نیست سرنوشتمان چطور خواهد شد اینها نه مستخدمند نه بیمه هستند نه بازنشستگی دارند خوب برای این طبقه با آن نایب‌ها و خان نایبهاشان بالاخره باید یک فکری کرد بالاخره اینها یک جماعتی هستند در این مملکت فداکاری می‌کنند و کثافت را شب و روز جمع می‌کنند در خانه همه مردم شهر خدمت می‌کنند بنده استدعا دارم باین مسئله یک توجهی بشود، کی مسئول است؟ شهرداری تهران یا بیمه یا دولت یا هر کسی... (عباس میرزائی- رفتگرها بیمه هستند) کجا بیمه هستند خودشان گفته‌اند نه از بیمه خبر داریم و نه از بازنشستگی (عباس میرزائی- اینطور نیست) شما بروید بپرسید نه بیمه دارند نه بازنشستگی (عباس میرزائی- ما خودمان دنبال کارشان هستیم بیمه هستند) مردم که دروغ نمی‌گویند به هر حال اگر هستند بنده متشکرم اگر نیستند بپرسند روشن بشود مسئله آخری که به عرض آقایان می‌رسانم این گرفتاری قطع برق است که هر شب یکبار و دو بار و ده بار برق قطع می‌شود و خاموش می‌شود و باز روشن می‌شود و من نمی‌دانم که با چه تمهید و مقدمه‌ای باید این برق تهران را درست بکنند که از این وضع و گرفتاری نجات پیدا کنند خوب این آقایان می‌گویند مردم توی این گرما یخچال نداشته باشند یخ نداشته باشند پنکه و کولر نداشته باشند می‌گویند فشار زیاد است خوب بالاخره یک کاری باید بکنند میلیونها نفر مردم در این شهر زندگی می‌کنند که ناراضی هستند آن وقت برق هم ندارند ناراحت می‌شوند هر وقت مراجعه می‌کنند می‌گویند الآن درست می‌شود و بلافاصله خراب می‌شود من استدعا می‌کنم باین مسائل توجهی بکنند مخصوصاً که آقای معاون وزارت دارائی تتشریف دارند این مسائل را اگر ممکن بود رئوس آن را یادداشت بفرمائید چون بنده معتقدم صحبتهائی که اینجا می‌شود واقعاً برای رفع مسئولیت نمایندگی نیست مردم می‌خواهند که ما درد دلشان را به عرض دولت برسانیم از دولت بخواهیم این کارها را انجام بدهد اینکه نمی‌شود بنده همه‌اش مزاحم آقای نخست‌وزیر بشوم و نامه برایشان بنویسم وایشان هم با کمال حسن نیت دستور بدهند ولی با کمال صراحت به عرض می‌رسانم دستوراتشان را هیچ جا اجرا نمی‌کنند دیگر عرضی ندارم متشکرم (احسنت).
رئیس- آقای جوانشیر بفرمائید.
جوانشیر- آقای رئیس، همکاران محترم، بطوریکه خاطر آقایان همکاران محترم مستحضر است دهه اول تیر ماه طبق سنت معهود همه ساله دوره برگزاری جشن تعاون بین‌المللی است تا قبل از انقلاب ششم بهمن مسئله جشنهای تعاونی و فلسفه تعاون و روح تعاون برای ما مفاهیم دیگری داشت و بویژه بعد از انقلاب اجتماعی ششم بهمن مفهوم تعاون و اقتصاد تعاونی از نظر ما و از نظر مجلس انقلابی قطعاً مفاهیم دیگری خواهد داشت ما قبل از انقلاب ششم بهمن اگر درباره تعاون صحبت می‌کردیم خود بخوبی می‌دانستیم که در یک بحث صوری و مجازی که فاقد مفاهیم و معانی واقعی است بحث می‌کنیم زیرا هیچ کار در جامعه‌ای که بر اساس استثمار و بهره‌کشی فرد از فرد انسان از انسان مستقر باشد و هیئت حاکمه مخلوق چنین پایه و زیربنای تولیدی غیرانسانی باشد قهراً مفاهیم تعاون و همبستگی‌های بشری و انسانی مفهوم پیدا نمی‌کند ما اگر امروز با سرافرازی و سربلندی راجع بیک تئوری فلسفه انسانی بنام تعاون صحبت می‌کنیم این در درجه اول معلول تحولات و تغییرات زیربنائی و روابط تولیدی است یعنی قبلاً روابط ظالمانه‌تری مستقر بود که هزاران سال در اجتماع ما حاکم بود، ولی با درخشش انقلاب ششم بهمن یکی از مبانی و پایه‌های اصیل انقلاب، یعنی اقتصاد دمکراتیک اعلام شد، یکی از پایه‌های اقتصاد دمکراتیک در جهان سازمانهای تعاونی بمعنی اصیل و واقعی خودش است، اگر از تعاون صحبت می‌کنیم آن شکل سازمانهای تعاونی است که بتواند استثمار فرد از فرد را پایان بدهد، بتواند بر مبنای تشکیلات و تمرکز سرمایه‌های کوچک دست تولید کننده را در دست مصرف کننده بگذارد، من در اینجا در این مبحث بزرگ و عالی انسانی وقتی صحبت می‌کنم بیاد کلام بزرگترین پیشرو و بزرگترین پیغمبر تعاون قرن بیستم فرانسه ژید می‌افتم که در کنگره بزرگ تعاون بین‌المللی گفت که ما روح انسانی و روح بشری را می‌خواهیم از قید حکومت سرمایه خلاص کنیم، می‌خواهیم دست تولید کنندگان و زحمت‌کشن را در دست توده مصرف کننده بگذاریم و با نفی تناقضات اجتماعی پایه صلح اجتماعی را بنیان‌گذاری کنیم، این است فلسفه جاودانی و روح انسانی تعاون، تعاون یک مکتب اخلاقی و یک مکتب انسانی است که در آنجا می‌خواهد اجتماع آن همبستگی‌های مکانیکی و آن همبستگی‌ها و ارتباطات ناشی از تقسیم کار بین‌المللی یا تقسیم کار ملی را تبدیل به یک همبستگی ارگانیک و عضوی بکند یعنی به همان مفهوم شعر سعدی علیه‌الرحمه فرمود که بنی‌آدم اعضای یک پیکرند تا واقعاً تمام افراد مردم خودشان را اعضای یک جامعه بحساب بیاورند ما اگر صحبت از تعاون می‌کنیم و یا انقلاب دمکراتیک ایران را بر اساس و مبنای تعاون بررسی می‌کنیم برای این است که انقلاب اجتماعی ایران از دیدگاه فلسفی خاص خود معتقد است که باید واحدهای کوچک تعاونی را که باصطلاح متخصصین و جامعه‌شناسان از آن میکرواکونومی یاد می‌شود به ماکرو اکونومی منتقل کنیم یعنی بتوانیم از کوچکترین واحدهای تعاونی براساس فلسفه اقتصاد دمکراتیک که شاهنشاه بزرگ بصورت الهامی درخشان به انقلاب ایران هدیه فرمودند بتوانیم تمام واحدهای تولیدی و توزیعی این مملکت را بر اساس واحدهای بزرگ تعاونی قرار بدهیم که واحدهای کوچک در ضمن توسعه و گسترش به صورت اتحادیه‌ها بصورت فدراسیون‌ها و کنفدراسیون ها تمام مسائل تولید و توزیع را حل بکنند ولی تا وقتی که تولید و تا وقتی که توزیع ثروت مملکت بر اساس سودجوئی و سوداگری قرن نوزدهم است ما هیچ وقت نمی‌توانیم معتقد باشیم که منویات رهبر بزرگ مملکت را بر این اساس اقتصاد دمکراتیک و تعاون، جامه عمل پوشیده‌ایم، تعاون نفی سوداگری ظالمانه است، نفی سودجوئی غیر عقلانی است مبارزه با غارت مصرف کننده است، یکی از ویژگیهای انقلاب اجتماعی ایران همانطور که عرض کردم انتخاب اقتصاد دمکراتیک و تعاون بعنوان یکی از ستون‌های زیربنائی است، بنده برای شما برای اینکه بیشتر به افتخار افکار و اندیشه‌های بلند رهبر انقلاب آشنا شویم مثالی می‌زنم که بیشتر بتوانیم مغرور و مفتخر بشویم، انقلاب کبیر فرانسه که از بزرگترین انقلاب‌های عالم بود در ۱۷۹۲ یعنی سه سال بعد از انقلاب بعنوان قانون شابولیه تمام تشکیلات تعاونی و هر تشکیلاتی که کارگران را دور هم جمع می‌کرد منع کرد و بهم زد این قانونی است بنام قانون ۱۷۹۲ معروف به قانون شابولیه در فرانسه انقلابی که مانع تشکیلات شرکت‌های تعاونی و آنچه را که بعنوان آسوساسیون شناخته می‌شد گردید ولی انقلاب اجتماعی ایران پایه این انقلاب را بر اساس تعاون و بر اساس اقتصاد دمکراتیک می‌گذارد یعنی هر نوع استثمار فرد از فرد و هر نوع سودجوئی و هر نوع غارت مصرف کننده را نفی می‌کند، بنابراین ما هر نوع شرکت تعاونی و هر نوع سازمانی را ببینیم که بر خلاف این منویات و بر خلاف این اندیشه‌های انقلابی عمل می‌کند از نظر ملت ایران و از نظر دانش و بینش انقلابی این سازمان‌ها تعاونی شناخته نمی‌شوند سازمانهای تعاونی چنان سازمانهائی هستند که روز به روز بتوانند رفاه مصرف کننده و تولید کننده را تأمین کنند ولی از این میان اگر برخی بخواهند بار خود را ببندند این همان اقتصاد سوداگرانه و اقتصاد سودجویانه است از طریق همان روش دلالی است که بصورت بیماری مزمن در کشورهای در حال رشد طبقه‌ای را فقیر و فقیرتر و طبقه‌ای را غنی و غنی‌تر می‌کند، انقلاب دمکراتیک ایران با قبول اقتصاد دمکراتیک و فلسفه تعاون معتقد است که باید بر اساس برادری و برابری و آزادی و بر اساس همبستگی‌های انسانی و اقتصادی ما بتوانیم آنچنان دست تولید کننده را در دست مصرف کننده بگذاریم که فقط تولید کنندگان پاداش خدمات و زحمات خود را دریافت کنند نه اینکه به صورت اقتصاد استثماری فرد از فرد باشد یا به غارت جامعه منتهی شود، امروز انقلاب اجتماعی ایران بر اساس تعاون اقتصادی و اجتماعی هر نوع فلسفه استثمار و سودجوئی را بصورت قرن نوزدهم نفی می‌کند دیگر دوره‌ای نیست که ما معتقد باشیم به مفهوم انتزاعی کلی که انسان اقتصادی بعنوان آزادی فرد حق دارد تا می‌تواند فرد دیگر و جامعه‌ای را غارت کند، دیگر اقتصاد اجتماعی ایران و جامعه انقلابی ایران نمی‌تواند اجازه دهد که هر گروهی بر اساس این فلسله‌های غلط و بر اساس این فلسفه‌هائی که بدست قرون در زباله‌دانهای تاریخ افتاده است جامعه‌ای را بصورت دو قطبی اداره کند، جامعه‌ای فقیر و جامعه‌ای غنی، در یک شهر دو شهر کنار هم زندگی کنند، شهر اعنیا و شهر فقرا، اینست فلسفه تعاون بر اساس انقلاب دمکراتیک ایران، مبارزه با هر نوع استثمار، مبارزه با هر نوع سودجوئی، غارتگرانه و توسعه دادن تولید یعنی گذاشتن دست تولید کننده واقعی یعنی توده‌های کشاورزان، کارگران که سالیان دراز مورد استثمار قرار گرفته بودند در دست مصرف کننده واقعی، آقایان پایه انقلاب ایران بر عهده سازمانهای تعاونی کشاورزی است تا موقعیکه کشاورز را بدست سازمانهای سودجویانه نظیر قرن ۱۹ بسپاریم چگونه مطمئن و امیدواریم که بتوانیم مبانی انقلاب ایران را از هر جهت در روستاها مستقر کنیم وقتی سازمانهای صنعتی مملکت از طرفی مواد و مصالح را به ثمن بخس از روستائی می‌خرند و در مقابل محصولات صنعتی را به سه برابر بروستائی می‌فروشند، آنان که به انقلاب اجتماعی اندیشیده‌اند می‌گویند انقلاب اجتماعی ایران سرانجام این چنین افکاری را همانطور که فئودالیزم را در نطفه خفه کرد صاحبان این چنین افکار را نیز براه راست هدایت خواهد کرد جامعه انقلابی ایران دارای افکار و اندیشه‌های روشنی است، پایه‌های فلسفی آن روشن است، هر کس بخواهد بر خلاف این اصول و بر خلاف این مبانی اجتماعی رفتار کند سرانجام محکوم است محکوم از نظر افکار عمومی است امروز مجلس انقلابی خوب باین مسائل که بنده بآنها اشاره کردم روشن است و می‌داند که اگر شاهنشاه مفخم و رهبر انقلاب ملت ایران انقلاب دمکراتیک را عنوان و اعلام می‌فرمایند یعنی چه؟ یعنی احترام به گروه و جامعه و احترام به نیروی انسانی، احترام به حاکمیت نیروی کار انسانی، اینست فلسفه تعاون که خوشبختانه در روزگار ما پایه بزرگترین انقلاب اجتماعی ایران قرار گرفته است، متشکرم، (احسنت- احسنت).
رئیس- آقای فرهادپور بفرمائید.
فرهادپور- بنده حضور آقای دکتر نیک‌پی وزیر محترم آبادانی و مسکن را در این موقع به فال نیک می‌گیرم چون آنچه را که می‌خواهم در نطق قبل از دستور عرض کنم مربوط به وظایفی است که بیشتر به عهده وزارتخانه ایشان محول است، بنده این شانس را دارم بر خلاف سایر ناطقین قبل از دستور که ناگزیر بودند بوسیله معاون وزارتخانه دیگر پیغام بدهند که نظر ایشان را منعکس کنند، بنده مستقیماً حضور ایشان آنچه به نظرم می‌رسد عرض می‌کنم، بنظر من وزارت آبادانی و مسکن شانس این را داشت که چون بر پایه و اساس نوی پایه‌گزاری شده بود دیگر عذر اینکه مقررات کهنه، سازمانهای کهنه و عوامل کهنه و عدم تطبیق شرایط کارمند با وظیفه مانع انجام کار ماست در این وزارتخانه وجود ندارد وزارتخانه‌ایست نو برای کاری نو و برای نوسازی و خوشبختانه در عمر خودش دو وزیر نو و جوان دیده، ما از این وزارتخانه توقع زیادی داشتیم و داریم، متأسفانه با کمال تأسف بنده باید عرض کنم رویه و طرز عمل و شاید تفکیک پاره‌ای از وظایف موجب آن شده است که نتیجه‌گیری که مورد توجه بود از کار این وزارتخانه نشود، بنده چندی پیش در راه مسافرت بحوزه انتخابیه خودم در قصبه آبیک که همه آقایان از آنجا رد شده‌اید و آنجا را می‌شناسید، که همیشه بر خلاف معمول که بر کس نهند نام زنگی کافور مردمی که از تشنگی می‌سوزند، اسم قصبه‌شان آبیک است این مردم سالها توقعشان تأمین آب خوردن است چهار سال قبل چاه عمیق برای آنها زده شد، دو سال است که برنامه لوله‌کشی آب آشامیدنی این قصبه که در شاهران تهران قزوین است شروع و تمام شده، قریب دو سال است که سیستم انتقال نیروی فشار قوی سد سفیدرود از روی این قصبه عبور می‌کند و برق روشنائی را هم داده. همه این کارها معلق است بیک تلمبه که از این چاه آب آشامیدنی باین مردم برساند بنده در حدود یکماه قبل عریضه‌ای حضور جناب آقای دکتر نیک‌پی فرستادم و جوابی تابحال نرسیده است، خودم را باین کیفیت دلخوش می‌کنم که ایشان منتظرند وقتی تلمبه بکار افتاد اعلام کنند که آب مردم تأمین شد قریب سه ماه پیش اهالی قریه‌ای در سر شاهراه تاکستان همدان بنام رادکان برای تبدیل حمامشان بیک حمام بهداشتی تقاضائی کردند ملاحظه بفرمائید آقایان تغییر روحیه و پیشرفت رشد اجتماعی چه تأثیری در برنامه‌ها دارد بنده خاطرم می‌آید دهسال، پانزده سال پیش در همین شهر تهران که پایتخت مملکت است اگر شهرداری می‌خواست یک حمام قدیمی خزانه را خراب کند و تبدیل به حمام بهداشتی بکند مجبور بود با قوه اجرائیه این عمل را بکند و با مقاومنت مردم مواجه می‌شد امروز بر اثر رشد اجتماعی مردم کار بجائی رسیده است که روستائی نامه می‌نویسد که این حمام خزانه موجب توسعه کچلی و بیماری و ناخوشی است و برای ما یک حمام بهداشتی بسازید توی تمام پروگرامهائی که دولت در اینجا ارائه کرد و در موقع طرح بودجه‌ها ما در کتابهای بودجه خواندیم این وظائف را دیدیم که باید انجام بدهد شرحی بنده به وزارت بهداری نوشتم و از وزارت بهداری به وزارت آبادانی و مسکن مراجعه شد، جواب دادند که باهالی این قریه ابلاغ کنید که مراجعه بکنند به این اداره و آدرس خودشان را بدهند چون ما آنجا را نمی‌شناسیم، بنده ناگزیر به معاون محترم وزارت آبادانی و مسکن نامه را ارائه دادم و برای خودداری از بوروکراسی و نامه‌نویسی آدرس را دادم و نامه را هم بایشان دادم که این کار انجام بشود جوابی دریافت کردم این جواب را بنده برای آقایان و آقای دکتر نیک‌پی قرائت می‌کنم شاید مفید باشد که در دستگاه وزارتخانه‌تان که توجه به این مسائل بفرمائید در پاسخ نامه‌ای که بنده دارم بشماره ۱۵۶۴۰، اینطور نوشته شده جناب آقای ارسنجانی، نماینده محترم مجلس شورای ملی در خصوص ساختمان حمام در روستای رادکان بخش رامند قزوین باستحضار می‌رساند: عنوان نامه را ملاحظه فرمودید جواب را هم توجه بفرمائید طبق اطلاع اداره کل آبادانی و مسکن استان مرکز روستای فوق‌الذکر فاقد انجمن ده می‌باشد و انجام هر گونه طرحی در سال ۱۳۴۸ با مقررات آئین‌نامه‌های نوسازی روستاها مغایر است معهذا ترتیبی داده شده است که مقامات ذیربط وزارت کشور نسبت به تشکیل انجمن ده مذکور اقدام نمایند تا بعداً نسبت به اجرای طرح حمام پس از تأمین اعتبار اقدام گردد.
موقعیکه بنده عرض می‌کنم مسائل انقلابی مثل سلسله زنجیر به همدیگر مربوط است و کار بایسی بر یک روال و رویه‌ای قرار بگیرد که این نوع معاذیر بصورت عذر و بهانه‌های قبل از انقلاب در نامه‌ها منعکس نشود شاید بعضی از دوستان و همکاران بخاطر عضویت یا تعصب حزبی از تأیید عرایض بنده خودداری بفرمایند، وظیفه نوسازی روستا را به وزارت آبادانی و مسکن دادید وظیفه انتخاب انجمن ده و کدخدا را که پایه اولیه حکومت مردم بر مردم است و پایه اولیه آشنائی روستائی بنوع انتخاب است به وزارت کشور دادید، حالا آمده‌ایم میگوئیم آب و لوله‌کشی می‌خواهیم معلق می‌کنند به مقرراتی که مربوط است به تشکیل انجمن ده، انجمن ده را که باید تشکیل بدهد؟
وزارت کشور، وزارت کشوری که لایحه آن را ششماه پیش از مجلس پس گرفتند و هنوز اصلاحیه‌اش را نیاورده‌اند به نظر من آقایان این نوع کار، کار انقلابی نیست توجهی بفرمائید حالا که فرصت در اختیار دارید کارها را بر اساسی بگذارید که نتیجه صحیح بگیریم در منطقه دشت قزوین سازمانی بنام سازمان عمران دشت فعالیت کشاورزی دارد اهالی یک قریه‌ای بنام لوشکان به بنده می‌نویسند که ما در گذشته از آب چاههای دستی بصورت غیر بهداشتی استفاده می‌کردیم توجه بفرمائید که همه اینها را این مردم باهوش یاد گرفته‌اند فهمیده‌اند و می‌دانند و در نامه‌هایشان می‌نویسند نامه را بنده دارم ارائه می‌دهم می‌نویسند در سابق از این چاههای دستی آب می‌کشیدیم و می‌خوردیم البته این آب سالم نبود، بهداشتی نبود و بیماری تولید می‌کرد سازمان عمران دشت برای توسعه زراعت در منطقه ما چاه عمیق زده این چاه عمیق نتیجه‌اش این شده است که چاههای دستی ما خشک شده و ما الان همان آب کثیف غیربهداشتی را هم برای خوردن نداریم و آن کسی که این چاه عمیق را زده برای آب آشامیدنی مردم دهی که می‌خواهد برای آنها زراعت بکند سهمی قائل نشده فکر می‌کنند از یک طرف مردم باید از تشنگی بمیرند و از یک طرف زراعت بشود و اگر آدمی وجود نداشته باشد و زندگی آنها تأمین نباشد از بدوی‌ترین احتیاجات برخوردار نباشند و آب آشامیدنی آنها تأمین نشود این زراعت به چه درد آنها می‌خورد؟ بنده در دو سال قبل، یک سال و نیم قبل مطلبی را به وزیر آبادانی و مسکن سابق یادآور شدم و اینجا هم حضور جناب آقای دکتر نیک‌پی عرض می‌کنم دشت قزوین بمناسبت یک فاجعه عظیم در ۷ سال قبل زیر و رو شد این دشت بصورت پراکنده و با سلیقه‌های مختلف و با عقیده‌های مختلف از طرف مهندسین مختلف‌العقیده ایرانی و خارجی به نسبتی نوسازی شده است و بنظر بنده وزارت آبادانی و مسکن با مطالعه در آنچه در این دشت انجام شده است و رفع نواقص موجود بدو نتیجه اساسی خواهد رسید اول اینکه در سایر نقاط مرتکب نواقص و اشتباهاتی که در این ناحیه وجود دارد نخواهد شد ثانیاً با صرف یک هزینه بسیر کم در این محل می‌تواند در طریق وظیفه اصلیش که نوسازی دهات است کاری انجام بدهد حالا بشما عرض می‌کنم دهی هست با متجاوز از ۸۷ خانه روستائی مدرن که بعد از زلزله ساخته شده با این تفاوت که آبادی سابق روی این تپه بوده و قناتی داشتند که خراب شده ساختمانهای جدید را برده‌اند یک کیلومتر آنطرف‌تر روی تپه دیگر بنا کردند چاه آب زدند سر لوله را گذاشتند بیرون و تابحال کسی موتور روی این چاه نگذاشته و همین عمل موجب شده که در طول ۷ سال این ساختمانهای نو بلااستفاده مانده متأسفانه باید عرض کنم نه تنها مشرف بخرابی است بلکه قسمت اعظم آن بعلت خالی بودن و بلااستفاده ماندن ویران شده مسأله دیگری که باید عرض کنم لوث شدن امر راههای روستائی و راههای فرعی است بنده نمی‌دانم وزارت راه در طول ۴۰ سال یک وظیفه اساسی داشته است عادت کرده به این وظیفه و عدول از این وظیفه کار مشکلی است و یک وزارت آبادانی و مسکن هم هست که وظیفه اولیه و اصلیش از ساختن راههای فرعی و روستائی شروع می‌شد حالا باسم اینکه این راهها را گرفتند و دادند بوزارت راه دست مردم به هیچ جا بند نیست دو منطقه خرقان شرقی و غربی بیش از ۶۰ هزار جمعیت دارد شما در تمام این منطقه ده کیلومتر راه نشان بدهید مردم بمن نوشتند که در زمستان امسال نفت را به لیتری ۸ تا ۱۲ ریال خریدیم وقتی ما رشد فکری روستائی را بالا می‌بریم و او را تشویق بمصرف نفت می‌کنیم بجای گون و هیمه و سوخت حیوانی باید کاری بکنیم که نفت برای او تأمین باشد راهی دارند می‌سازند در این منطقه از روی رودخانه خررود که در طول ۷ ماه از سال شاید شتر را با بار این رودخانه ببرد و بجای پل دارند آب‌نما می‌زنند که ردم دهاتی برای من می‌نویسند که این عقل چه کسی است که رودخانه‌ای را با این عظمت که هفت و هشت ما از سال نمی‌شود از آن عبور کرد بجای اینکه روی این رودخانه پل بزنند برای ما آب‌نما می‌زنند اگر برای ۵ ماه تابستان است که تابستان این رودخانه خشک است و ما احتیاج باین آب‌نما نداریم و اگر برای زمستان است که ما از توی آب سیلاب این رودخانه که کامیون را هم می‌برد نمی‌توانیم عبور کنیم بنده حضور آقای دکتر نیک‌پی را در این جلسه بفال نیک می‌گیرم باز هم امیدوارم باین مطالب کوچک که وقتی در سطح روستا و بیابان نگاه کنیم بزرگترین مسأله و مهمترین مشکل این مردم را تشکیل می‌دهد در سطح دولت توجه بفرمائید و اگر مقداری از اینها هم خارج از وظایف وزارتخانه شماست به هر حال مردم روستا و نوسازی روستا را به شما سپردند اینها راه می‌خواهند، ارتباط می‌خواهند، پست می‌خواهند، نفت می‌خواهند، برق می‌خواهند، آب آشامیدنی می‌خواهند، حمام می‌خواهند چیز زیادتری که از شما نخواستند ما توقع نداریم که با این بودجه و اعتبارات شما آپارتمان تهران را بگذارید و بیائید برای روستائی خانه نو بسازید نه فقط اجازه بفرمائید برای آنها یک راه، یک حمام و یک آب آشامیدنی تهیه کنید و دعاگوی شما و دولت حزب ایران نوین انشاءالله خواهند بود (احسنت).
- تصویب صورت جلسه
۳- تصویب صورت جلسه
رئیس- راجع به صورت جلسه دفعه گذشته نظری نیست؟ (اظهاری نشد) صورت جلسه تصویب می‌شود. آقای خسروی کردستانی.
خسروی کردستانی- تلگرافاتی است از هیئت علماء و مشایخ نقشبندی و قاطبه عشایر شاه‌دوست کانی، سانانی، حیدری، رزابی، بهرامی، کهنه‌پوشی و لرژیری مریوان دائر بر پشتیبانی از اقدامات دولت در اروندرود که به ساحت مقدس مجلس شورای ملی تقدیم می‌گردد.
- تقدیم یک فقره لایحه بوسیله آقای قوام صدری معاون وزارت دارائی
۴- تقدیم یک فقره لایحه بوسیله آقای قوام صدری معاون وزارت دارائی
رئیس- وارد د ستور می‌شویم آقای قوام صدری بفرمائید.
قوام صدری (معاون وزارت دارائی)- با اجازه مقام محترم ریاست لایحه‌ای است مربوط به اصلاح پاره‌ای از مواد قانون مالیات بر درآمد که برای رسیدگی و تصویب تقدیم می‌شود.
رئیس- لایحه به کمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.
قوام صدری- با اجازه مقام محترم ریاست بعلت اشاره‌ای که یکی دو نفر از ناطقین محترم فرمودند بنده لازم می‌دانمن یک مطلبی را مجدداً باستحضار مجلس محترم برسانم و آن اینست که نطقهای قبل از دستور اعم از اینکه وزیر مربوط آن دستگاهی که راجع به او صحبت می‌شود در جلسه باشد یا نباشد به هر حال راجع به هر موضوعی که باشد همیشه بطور منظم در دفتر پارلمانی نخست‌وزیری مورد بررسی قرار می‌گیرد و به دستگاههای مربوط ابلاغ می‌شود و نتیجه خواسته می‌شود و در بسیاری از موارد هم نتیجه کار به نماینده محترم گفته می‌شود تابحال روش این بوده است و در آینده هم این روش خواهد بود البته حضور خود آقایان وزراء بهتر خواهد بود ولی این مطالب در دفتر پارلمانی نخست‌وزیر مورد توجه قرار می‌گیرد.
- طرح و تصویب گزراش کمیسیون دادگستری دائر به تأیید اصلاحات مجلس سنا در لایحه قانونی الحاق بند (د) به ماده ۴ قانون اراضی دولت و شهرداریها و اوقاف و بانکها و ابلاغ به دولت
۵- طرح و تصویب گزراش کمیسیون دادگستری دائر به تأیید اصلاحات مجلس سنا در لایحه قانونی الحاق بند (د) به ماده ۴ قانون اراضی دولت و شهرداریها و اوقاف و بانکها و ابلاغ به دولت
رئیس- گزارش کمیسیونها راجع به الحاق بند (د) به ماده ۴ قانون اراضی دولت و شهرداریها و اوقاف و بانکها مطرح است قرائت می‌شود.
گزارش از کمیسیون دادگستری به مجلس شورای ملی
کمیسیون دادگستری در جلسه روز سه‌شنبه دهمه تیرماه ۱۳۴۸ با حضور نمایندگان دولت لایحه شماره ۱۰۹۳۴- ۲۸ /۱ /۱۳۴۸ راجع به الحاق بند (د) به ماده ۴ قانون اراضی دولت و شهرداریها و اوقاف و بانکها را که قبلاً به تصویب مجلس شورای ملی رسیده و مجلس سنا اصلاحاتی در آن بعمل آورده بود مطرح کرد و اصلاحات مجلس سنا را مورد تأیید و تصویب قرار داد.
اینک گزارش آنرا بشرح زیر بمجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد:
ماده واحده- بند (د) و ۵ تبصره آن به ماده ۴ قانون اراضی دولت و شهرداریها و اوقاف و بانکها مصوب سال ۱۳۳۹ اضافه می‌گردد.
بند (د)- در مورد بند (ج) هرگاه اراضی مذکور در قانون اراضی دولت و شهرداریها مصوب سال ۱۳۳۵ و اصلاحی سال ۱۳۳۹ تا تاریخ تقدیم این لایحه بصورت موات یا بائر اعم از اینکه محصور شده یا نشده باقیمانده باشد و مورد حکم قطعی هیأتهای مربوط واقع نشده باشد دولت و سازمانهای مذکور در قانون می‌توانند هر یک در مورد خاص خود از تاریخ تصویب این قانون تا حداکثر یک سال نسبت به استرداد عین زمین موضوع پرونده‌های طرح شده در هیأتهای رسیدگی از هیأت تقاضای صدور حکم نمایند. هیأت علاوه بر اصدار رأی طبق بند مذکور علیه متجاوز اصلی یا وراث آنها و یا متقاضی ثبت حکم به رد عین اراضی علیه آخرین منتقل الیه صادر می‌نماید در این صورت آخرین منتقل‌الیه مستحق دریافت قیمتی است که طبق سند رسمی انتقال بفروشنده پرداخته است به اضافه ۹ (نه) درصد بهره در سال از تاریخ آخرین سند انتقال تا تاریخ پرداخت و ادارات ثبت اسناد و املاک مکلفند سند مالکیت این قبیل اراضی را بنام سازمانهای مذکور صادر و یا اصلاح نمایند. منتقل‌الیه نیز می‌تواند برای مطالبه خسارات حاصل از معامله زمین علیه ناقل در دادگاه اقامه دعوی نماید.
- تبصره ۱- در صورتیکه انتقال بصورت صلح یا هبه غیر معوض یا موارد مشابه آن انجام گرفته باشد قیمت واقعی روز انتقال به تشخیص کارشناس باضافه نه درصد بهره احتساب و به منتقل‌الیه پرداخت می‌گردد.
- تبصره ۲- منظور از آخرین سند انتقال رسمی در این بند سندی است که قبل از اول آذر ماه سال یک هزار و سیصد و چهل و هفت (۱۳۴۷) تنظیم گردیده باشد.
هر گاه پس از تاریخ مذکور نقل و انتقالاتی واقع شده باشد هر یک از ایادی بعدی نسبت به مبلغی که به ید قبلی خود اضافه پرداخته است از طریق محاکم عمومی حق مطالبه خواهد داشت.
- تبصره ۳- آرائی که در فاصله تقدیم این لایحه بمجلس و تصویب نهائی آن از طرف هیأتها دائر بموات یا بائر بودن به نفع سازمانهای مذکور در قانون صادر می‌گردد مشمول مقررات این قانون بوده و دولت و سازمانهای مذکور در قانون می‌توانند با معرفی منتقل‌الیه از هیأت صادر کنند رأی با رعایت بند (د) این قانون درخواست استرداد عین زمین را بنمایند و هیأتهای رسیدگی رأی به استرداد عین زمین صادر خواهد نمود.
- تبصره ۴- نقل و انتقالاتی که نسبت به اراضی موضوع بند (ح) قانون اصلاحی اراضی دولت و شهرداریها و اوقاف و بانکها مصوب سال ۱۳۳۹ تا تاریخ تقدیم این لایحه به مجلس شورای ملی صورت گرفته است تا هزار مترمربع از شمول مقررات این قانون معاف خواهد بود ولی در اینمورد با متقاضی ثبت یا متجاوز اصلی یا وراث آنها طبق بند (ج) ماده ۴ قانون مصوب سال ۱۳۳۹ رفتار خواهد شد. استحقاق استفاده از این تبصره برای هر شخص فقط نسبت به یک قطعه زمین می‌باشد در صورتی که مساحت زمین مورد انتقال بیش از هزار متر باشد انتخاب هزار مترمربع مذکور در این تبصره با دولت و سازمانهای مذکور در این قانون می‌باشد.
- تبصره ۵- سازمان مسکن می‌تواند این قبیل اراضی و سایر اراضی موات یا بائر که بنام دولت به ثبت رسانیده یا بعداً به ثبت خواهد رساند و همچنین اراضی خالصه موضوع بند (ب) ماده ۷ قانون انحلال خالصجات مصوب سال ۱۳۴۶ را طبق اساسنامه خود به فروش رسانده و وجوه حاصل را صرفاً بمصرف تهیه مسکن و آپارتمان و خانه‌های سازمانی و مدرسه با رعایت فضای سبز و پارک متناسب و تأسیسات و لوازم آنها برساند سازمان مسکن همچنین می‌تواند حداکثر تا ده درصد از وجوه حاصل را به مصرف تقسیم و حفاظت و نگهداری اراضی و مخارج مربوط در تهران و شهرستانها برساند.
مخبر کمیسیون دادگستری- دکتر وفا.
گزارش از کمیسیون آبادانی و مسکن به مجلس شورای ملی
کمیسیون آبادانی و مسکن در جلسه روز چهارشنبه ۱۱ تیرماه ۱۳۴۸ با حضور آقای مهندس بدیع معاون وزارت آبادانی و مسکن لایحه شماره ۱۰۹۳۴ مورخ ۲۸ /۱ /۴۸ راجع به الحاق بند (د) به ماده ۴ قانون اراضی دولت و شهرداریها و اوقاف و بانکها را که قبلاً بتصویب مجلس شورای ملی رسیده و مجلس سنا اصلاحاتی در آن بعمل آورده بود مطرح و گزارش کمیسیون دادگستری را در این مورد عیناً تأیید و تصویب کرد.
اینک گزارش آن را بمجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون آبادانی و مسکن- مهندس عطائی.
گزارش از کمیسیون دارائی به مجلس شورای ملی
کمیسیون دارائی در جلسه روز پنجشنبه ۱۲ تیر ماه ۱۳۴۸ با حضور نمایندگان دولت لایحه شماره ۱۰۹۳۴- ۲۸ /۱ /۱۳۴۸ راجع به الحاق بند (د) به ماده ۴ قانون اراضی دولت و شهرداریها و اوقاف و بانکها را که قبلاً بتصویب مجلس شورای ملی رسیده و مجلس سنا اصلاحاتی در آن بعمل آورده بود مطرح و گزارش کمیسیون دادگستری را در این مورد عیناً تأیید و تصویب کرد.
اینک گزارش آن را بمجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون دارائی - خسرو کردستانی.
رئیس- آقای دکتر اسفندیاری بفرمائید.
دکتر اسفندیاری- من بسیار متأسفم که شاید برای دفعه سوم و چهارم یک موضوعی را متذکر اکثریت محترم مجلس شورای ملی و هیأت دولت می‌شوم و آن اینست که وقتی یک لایحه‌ای در مجلس شورای ملی مطرح می‌شود و پیشنهاداتی از طرف نمایندگان محترم داده می‌شود و در کمیسیونهای مختلف مطرح می‌شود این پیشنهادها وقتی در کمیسیونها مطرح می‌شود دولت به عناوین مختلنف متعذر می‌شود که این پیشنهاد لازم نیست ما چنین و چنان خواهیم کرد (صحیح است) ولی متأسفانه وقتی همین لایحه به مجلس سنا می‌رود و همین پیشنهاد از طرف سناتورهای محترم داده می‌شود دولت نمی‌دانم روی چه اصل همین موضوع را در آنجا قبول می‌کند از جمله در تبصره ۵ اگر سطر پنجم را نگاه کنید یک کلمه مدرسه در مجلس سنا اضافه شده بنده بسیار متأسفم که این کلمه چندین مرتبه در این مجلس پیشنهاد و مطرح شد و دولت به این منطق متوسل شد که ما داریم این کار را می‌کنیم و مدرسه را هم خواهیم ساخت اینجا قبول نکردند ولی در مجلس سنا همین را اضافه کردند من استدعا می‌کنم جناب آقای مهندس ارفع و لیدرهای محترم حزب ایران نوین این موضوع را در فراکسیون مطرح بفرمایند اگر یک چیزی در مجلس شورای ملی پیشنهاد می‌شود و آن امر ضرورت دارد اعم از اینکه آن پیشنهاد از طرف ما داده بشود که اقلیت هستیم یا از طرف شما که اکثریت هستید این را همین جا بپذیرید نه اینکه اینجا قبول نکنید برود به مجلس سنا آنها صورت جلسه را بخوانند و عین همین پیشنهاد را بدهند و برگردد اینجا و ما دو مرتبه بگوئیم درست گفته‌اند و بدون لا و نعم بپذیریم از جمله به یک قسمت که برخورد کردم در بند (د) لایحه است که کلمه «می‌تواند» گذاشته‌اند این باید مکلف است باشد و تذکر می‌دهم اگر می‌تواند را دولت قبول کند یعنی می‌تواند یک مقداری را دولت و نماینده دولت عمل بکند و یک مقدار را عمل نکند انشاءالله در دولت حزب ایران نوین و در زمان وزارت آقای دکتر نیک‌پی که اینجا تشریف دارند این عمل اتفاق نیفتد ولی این وهم همیشه وجود دارد که ممکن است افرادی وجود داشته باشند در وزارتخانه که یک قسمت را عمل بکنند یا نکنند مخیر باشند که زمین را از آقای دکتر نیک‌پی بگیرند یا از آقای مهندس ارفع نگیرند (مهندس ناصر بهبودی- جناب آقای دکتر اسفندیاری اصلاً برای همین موضوع می‌تواند را گذاشتند والا می‌دانستند که مکلف است با می‌تواند تفاوت دارد می‌خواهند از هر کس نخواستند نگیرند) به هر صورت شاید نظر خاصی نبوده جناب آقای مهندس بهبودی و به هر حال وظیفه من تذکر است ولی آنچه خواستم پیشنهاد کنم یک تبصره بعنوان تبصره یک در مجلس سنا اضافه شده که ما می‌توانیم در مورد آن هم پیشنهاد بدهیم و هم کلماتش را عوض کنیم و یا حذف کنیم و مطلب طوری است که باید قید زمان هم در آن می‌شد ولی چون مربوط به ماده واحده است ممکن است دولت باین امر توجه داشته و معتقد نباشد که قید زمان ضرورت دارد در صورتیکه انتقال بصورت صلح یا هبه غیر معوض و یا موارد مشابه آن انجام گرفته باشد چون ما در اول تاریخ تقدیم لایحه به مجلس را ملاک عمل قرار دادیم بنابراین باید در تمام تبصره‌ها هم قید شود اینست که بنده فکر می‌کنم تا تاریخ تقدیم لایحه قید بشود بنابراین من پیشنهاد می‌کنم در این تبصره یک تا تاریخ تصویب لایحه اضافه بشود این پیشنهاد را تقدیم مقام ریاست می‌کنم موضوع دیگری که تذکرش لازم بود در سطر دوم اگر توجه کنید می‌نویسد «قیمت واقعی روز انتقال به تشخیص کارشناس» خیلی عجیب به نظر من رسید چون اگر قیمت واقعی را داشته باشیم دیگر مشکلی در بین نیست و مورد شکی برای ما پیش نمی‌آید و بکارشناس مراجعه نمی‌کنند و در صورتی به کارشناس مراجعه می‌کنند که یک شکی بقدر یک اپسیلن پیش بیاید و در یک موردی اطمینان از قطعیت موضوع کم شده باشد آن وقت به کارشناس مراجعه می‌شود که اظهار نظر قطعی بکند ولی وقتی قطعیت دارد که ما به کارشناس مراجعه نمی‌کنیم برای اینکه دست وزارت آبادانی و مسکن تا حدی باز باشد و کارشناسان آنها بتوانند اظهار نظر قطعی کنند من پیشنهادم اینست که کلمه واقعی را بردارید یا باید واقعی را بردارید یا باید کارشناس برداشته شود و چون مردم بیشتر علاقمند به مراجعه به کارشناس هستند و کارشناسان وزارتخانه هم مردم وزریده‌ای هستند می‌روند قیمت را تعیین می‌کنند و بنظر من کلمه واقعی زائد است پیشنهاد من اینست که این کلمه واقعی را از این لایحه حذف بفرمائید.
رئیس- نظر دیگری در مورد گزارش کمیسیونها نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهاد آقای دکتر اسفندیاری قرائت می‌شود.
پیشنهاد می‌کنم در تبصره ۱ ماده واحده در سطر دوم کلمه «واقعی» حذف شود.
دکتر اسفندیاری.
رئیس- آقای دکتر نیک‌پی بفرمائید.
دکتر نیک‌پی (وزیر آبادانی و مسکن)- با اجازه مقام محترم ریاست بنده لازم میدانم از اظهار لطف و همکاری نمایندگان محترم مجلس شورای ملی و سناتورهای محترم که در مجلس سنا کمال محبت را فرمودند در به تصویب رساندن این لایحه در این مقام مقدس تشکر کنم لایحه‌ای که تنظیم شده به نظر بنده یکی از بهترین و مفیدترین لوایح است و لایحه‌ای است که بحق می‌شود گفت در جهت رفع مضیقه مسکن بسیار مؤثر می‌تواند واقع شود جناب آقای دکتر اسفندیاری دو سه مطلب را اشاره فرمودند که تصور می‌کنم با توضیح بنده و درج در صورتجلسه احتیاج به اصلاحی در ماده واحده نباشد چون تبصره یک در حدود لایحه است و مربوط بلایحه طبعاً بنظر بنده و با توضیحی که خواهم داد و در اصل لایحه هم قید شده است تاریخ تقدیم لایحه البته تبصره هم مربوط بتاریخ تقدیم خواهد بود به این ترتیب احتیاج به اصلاح لایحه نیست. درباره قیمت واقعی بنده تقاضا می‌کنم همان جمله قیمت واقعی قید بشود روی این مطلب با حقوقدانها و کارشناسان مفصل بحث کردیم اصولاً مسأله هبه قبلاً مورد بحث نبود و در مجلس سنا مطرح شد و تذکر داده شد و ممکن است مواردی باشد که در قیمت خدای نخواسته فعل و انفعالاتی شده باشد کارشناس نظری که بدهد خودبخود روی قیمت واقعی خواهد بود ولی این کلمه واقعی را قید و حفظ کنیم بیشتر بنفع دولت است در مورد می‌تواند چون قبلاً بنده توضیح عرض کردم چه در مجلس شورای ملی و چه در مجلس سنا و چه در کمیسیونها و این مربوط بلایحه‌ای می‌شود که مجلس محترم شورای ملی قبلاً تصویب کرده علت این بود که اولین پیش‌نویس لایحه که بنده تقدیم کردم نوشته بود مکلف است منتهی پیشنهاد بنده در آذر ماه ۴۷ مطرح شد و در آن موقع محدوده شهر تهران اعلام نشده بود بعد که محدوده اعلام شد و تفاوت قیمت پیدا شد بین زمینهائیکه خارج از محدوده است و زمینهائی که واقع در محدوده است این توهم برای بنده و همکاران بنده پیدا شد که فردا بگویند حالا که محدوده اعلام شد و یک چیز جدیدی شد که زمینهای زمین خورها را بقیمت گرانتری بخرند بنابراین نوشتیم دولت می‌تواند و بنده اصل را بر این می‌گذارم که دولتیکه منتخب مجلس است مورد اعتماد است با قدرت و ایمان کار خواهد کرد و تعللی در کارها نباید باشد بنده یک مطلب دیگر که امروز صبح ببنده گزارش شد لازم دیدم در اینجا و از این طریق به استحضار ملت ایران برسانم در ۹ ماه گذشته از طرف سازمان مسکن بدون اینکه تجاوز بحقوق حقه یا زمین کسی بشود صد و نود و هشت میلیون و سیصد و پنجاه هزار و هفتصد و چهل و پنج متر مربع زمین بنام دولت به ثبت رسیده و چهل میلیون و هشتصد و شصت و دو هزار و پانصد مترمربع تقاضای ابطال ثبت اشخاص شده ودر حدود چهل میلیون متر مربع مربوط به اراضی بند (ز) است بنده تصور می‌کنم این ارقام نشان دهنده مقدار معتنابه و کار زیادی باشد که وزارت آبادانی و مسکن در کمال خلوص نیت برای خدمت به ملت ایران توانسته است انجام بدهد به ثبت رساندن و یا تقاضای ابطال بیش از ۲۸۰ میلیون مترمربع زمین کار آسانی نبوده است تشکر می‌کنم (احسنت).
رئیس- آقای دکتر اسفندیاری قانع شدید؟
دکتر اسفندیاری- پیشنهاد اول را پس گرفتم ولی دومی را خیر.
رئیس- پیشنهاد دیگر آقای دکتر اسفندیاری قرائت می‌شود.
پیشنهاد می‌کنم تبصره ۱ ماده واحده بصورت زیر اصلاح شود.
- تبصره ۱- در صورتیکه تا تاریخ تقدیم این لایحه انتقال بصورت صلح یا هبه الی آخر- دکتر اسفندیاری
رئیس- آقای دکتر دادفر مخالفید؟ بفرمائید.
دکتر دادفر- بنده خواستم از فرصت استفاده کنم و توجه جناب آقای وزیر آبادانی و مسکن را در این تبصره ماده یک در مورد پیشنهادی که آقای دکتر اسفندیاری پس گرفتند جلب کنم با این توضیح فکر می‌کنم مشکلاتی که بنظرشان رسیده رفع شود در تبصره ۲ نوشته شده منظور از آخرین سند انتقال رسمی در این بند سندی است که قبل از اول آذر ماه ۴۷ تنظیم شده در مورد تبصره یک که مربوط به هبه معوض یا غیر معوض است قید ندارد و این با توجه به فلسفه‌ایست که فرمودند که اجرای این قانون را از نظر سند به قبل از آذر ۴۷ موکول فرمودید لذا این توهم حاصل می‌شود که مقداری از این اراضی بعد از آذر ۴۷ و حتی قبل از تقدیم این لایحه باشد منظور اساسی جنابعالی و همچنین دولت را از بین برده باشد (صحیح است) لذا بنده استدع می‌کنم تصریح بفرمائید اگر بصورت پیشنهاد تهم نباشد تصریح جنابعالی در صورت جلسه هست که منظور از این آخرین اسناد رسمی راجع به اسناد رسمی و هبه و غیر ذلک هم شامل و جاری است اگر چنانچه این مطلب را توضیح بفرمائید که اراضی که بصورت هبه داده شده منظور از آخرین انتقال، انتقالی است که قبل از آذر ۴۷ داده شده بصورت هبه آن وقت اشکالی ندارد که قیمت واقعی باشد در غیر اینصورت اگر چنانچه پس از آذر ۴۷ باشد حذف کلمه واقعی همانطور که آقای دکتر اسفندیاری پیشنهاد کردند تحقق پیدا می‌کند بنابراین بنده استدعا می‌کنم روشن بفرمائید اگر اسناد مربوط به هبه و صلح بعد از آذر ۴۷ تا تاریخ تنظیم این لایحه تنظیم شده باشد تکلیف چیست؟ و شامل بند ب می‌شود یا نه به عقیده بنده تبصره ۲ باید شامل بند ب تبصره یک هم بشود (دکتر اسفندیاری- نظر من هم همین بود خیلی متشکرم) نمی‌دانم جناب آقای دکتر نیک‌پی منظورم را توانستم مطرح کنم یا خیر.
رئیس- آقای دکتر نیک‌پی بفرمائید.
دکتر نیک‌پی (وزیر آبادانی و مسکن)- بنده اینجا عرض می‌کنم که در صورت جلسه قید بشود منظور بنده تاریخ تقدیم لایحه بمجلس شورای ملی است و به این ترتیب رفع مشکل می‌شود.
رئیس- آقای دکتر اسفندیاری نظنر جنابعالی تأمین شد؟
دکتر اسفندیاری- با توضیحی که داده شد پیشنهادم را پس می‌گیرم.
مهندس بهبودی- آقایان تذکر می‌دهند اگر در صورت جلسه قید بشود چنین می‌شود این در صورتی ست که اگر قانون ابهام داشته باشد مجریان قانون بصورت جلسه مراجعه می‌کنند و اگر قانون مبهم نباشد عیناً مجریان مجبورند اجرا کنند و تذکر اینکه در صورت جلسه هست کافی نیست باید قانون ابهام نداشته باشد.
رئیس- پیشنهاد آقای مرتضوی قرائت می‌شود.
اصلاح مجلس محترم سنا موضوع حذف کلمه متعلق بخود را جایز نمی‌دانم و مصوبه مجلس شورای ملی را تأیید می‌نمایم.
مرتضوی.
رئیس- آقای مرتضوی بفرمائید.
مرتضوی- بنده تصور می‌کنم اگر جناب آقای وزیر آبادانی و مسکن به خاطرشان باشد اضافه شدن جمله متعلق به خود در نتیجه پیشنهادی بود که بنده تقدیم داشته بودم چون در آن متنی که دولت تقدیم مجلس شورای ملی کرده بود حکم اراضی بایر را علی‌الاطلاق داده بود و بنده متوجه شدم که اراضی بایر در موقعیتهای مختلف احکام مختلفی دارد ما در قانون اصلاحات ارضی و مصوبه مجلس شورای ملی گفتیم که اراضی بایر آنچه که جنبه خارج از شهر دارد بایستی تحت یک مقررات خاصی قرار گیرد یا احیاناً برای عمران و آبادانی واگذار بشود و اگر در این قانون که مؤخر بر آن قانون هست حکم بدهد که تمام اراضی بایر را بگذاریم وزارت آبادانی و مسکن بفروشد و وجوه حاصله را برای ساختمان این زمینها به مصرف برساند و اگر ما یک توجهی نکنیم که چه نوع اراضی در حکم اراضی بایر مشمول این قانون می‌شود فکر می‌کنم تداخلی در وظایف وزارت اصلاحات ارضی است روی این اصل جناب آقای وزیر آبادانی و مسکن موافقت فرمودند که بنویسیم اراضی بایر متعلق بخود یعنی مقصود این نیست که مالکیتش متعلق بخود باشد مالکیتش متعلق به وزارت آبادانی و مسکن باشد برای اینکه این اراضی علی‌الاصول متعلق به دولت است چیزی که هست بعضی اراضی اداره و حیازت آن با وزارتخانه خاصی هست و بعضی موارد مختلف منظور از کلمه متعلق به خود منظور جنبه مالکیت نیست بلکه حیازت و نظارت است این جمله باین دلیل اضافه شد که متوجه باشیم آن اراضی بایری که طبق قانون تحت حیازت وزارت آبادانی و مسکن قرار می‌گیرد مشمول این قانون است بنده فکر می‌کنم در مجلس محترم سنا توجه به این شده است که اراضی متعلق به وزارت آبادانی و مسکن ارضی متعلق به دولت است البته این جمله‌ای را که بعد اضافه کردند اگر این استنباطی که عرض می‌کنم همین باشد بنده پیشنهادم را پس می‌گیرم، گفته‌اند اراضی را که وزارت آبادانی و مسکن به ثبت رسانده یا قبل از او به ثبت رساندند که بعد مدتش متلقای از بد سابق خواهد بود یا آنچه را که بعداً به ثبت خواهد رساند اگر آنچه را که بعداً شما به ثبت خواهید رسانید و آنچه را که مطابق قانون و وظایفی که برای وزارت آبادانی و مسکن معین شده آن اراضی که تحت نظارتشان است به ثبت می‌رسانند بنده حرفی ندارم ولی اگر شما اراضی بایری را که در حیطه تصرف و قدرت و حیازت وزارت اصلاحات ارضی است می‌گیرید که به ثبت برسانید فکر می‌کنم نمی‌تواند مشمول این قانون باشد اگر جنابعالی عرایض بنده را تأیید بفرمائید پیشنهادم را پس می‌گیرم.
رئیس- آقای دکتر نیک‌پی بفرمائید.
دکتر نیک‌پی (وزیر آبادانی و مسکن)- بنده فرمایشات جناب آقای مرتضوی را تأیید می‌کنم ولی توضیح عرض می‌کنم که چرا اینطور شد بنده اصرار کردم و خیال می‌کنم خدمتی کردم که در این تبصره نوشتم وجوهی که حاصل می‌شود صرفاً به مصرف چه کارهایی برسد این لغت صرفاً به اصرار بنده و شاید علیرغم مشاورینم نوشته شد ولی پافشاری کردم که این پیشنهاد نوشته بشود که مشخص باشد این پول بمصرف چه کاری می‌رسد سازمان مسکن توضیح دادند که طبق قوانین خودشان چهارده، پانزده قطعه دقیقاً نمی‌دانم زمینهایی جزو بانک ساختمانی سابق بوده از ابتدا در اختیار داشته‌اند آن را که در ابتدا در اختیار خودشان بود طبق قانون دیگر نباید فشار بیاوریم که اگر فروختند اگر هبه کردند صرفاً بکارهایی برسد که در اینجا ما قید کردیم و طبق قانون خودشان عمل می‌کنند باین دلیل نوشته شد ولی از پشت این تریبون عرض می‌کنم که اراضی که در اختیار وزارت اصلاحات ارضی است بنده هیچ دست تجاوزی بسویش دراز نخواهم کرد.
رئیس- آقای مرتضوی متقاعد شدید؟
مرتضوی- بنده پیشنهادم را پس گرفتم.
رئیس- پیشنهاد آقای دکتر دادفر قرائت می‌شود.
پیشنهاد می‌کنم که عبارت زیر به آخر تبصره ۱ اصلاحی سنا علاوه شود.
- مشروط بر اینکه انتقال قبل از آذر ۱۳۴۷ بعمل آمده باشد.
دکتر دادفر.
رئیس- آقای دکتر دادفر بفرمائید.
دکتر دادفر- در توضیحاتی که بعنوان مخالف در اطراف پیشنهاد آقای دکتر اسفندیاری بعرض رساندم مطلب خودم را عرض کردم النهایه عبارتش با آن پیشنهاد قابل تطبیق نبود خلاصه مطلب عبارت از این است که سند انتقالی را که الآن ما به موجب این قانون آن را معتبر نمی‌دانم سندی است که بعد از آذر ۴۷ تنظیم شده باشد اگر سندی قبل از آذر ۴۷ تنظیم شده باشد آخرین قیمت که باصطلاح قید شده به علاوه ۹% بصاحبش بدهند ولی اگر بعد از آذر ۴۷ سندی تنظیم شده باشد و نقل و انتقالی بعمل آمده باشد این سند را دیگر وزارت آبادانی و مسکن معتبر حساب نمی‌کند بموجب این قانون در مورد تمام انتقالات با توجه به تبصره ۲ این قانون این معنی جاری است اما در تبصره یک به عبارت دقت بفرمائید نوشته اشت در صورتی که انتقال بصورت صلح یا هبه غیرمعوض باشد یا موارد مشابه آن انجام گرفته باشد یعنی قسمتی از انتقالات را مستثنی کرده انتقالاتی را که بصورت صلح یا هبه باشد قیمت واقعی روز انتقال را به تشخیص کارشناس گذاشته باضافه ۹% بهره به منتقل‌الیه پرداخت می‌گردد ولی اینجا عرض می‌کنم اگر انتقال ۱۲ اردیبهشت ۴۸ باشد این می‌آید متری صد تومان پولش را می‌گیرد به‌عنوان اینکه من هبه کردم ممکن است در جواب بنده گفته شود تدر تبصره ۲ نوشتیم منظور از آخرین سند انتقال آن سند رسمی است که قبل از آذر ۴۷ تنظیم شده باشد اما شما اسناد رسمی را با اختصاص به بودن و صلح بلاعوض بودن تفکیک کردید اگر به محکمه‌اش بردید می‌گویند حکم تبصره ۲ شامل تبصره یک نمی‌شود لذا بنده پیشنهاد کردم که در تبصره یک هم گذاشته شود که این صلح‌های غیر معوض و یا هبه‌های مجانی مشروط بر اینکه قبل از آذر ۴۷ سندش تنظیم شده باشد اگر اینطور سندی بود قهراً دولت پولش را می‌دهد اما اگر بعد از آذر ۴۷ کسی هبه یا صلح بلاعوض یا غیر معوض کرده بود مشمول مقررات تبصره یک نباشد این احتیاط قانونی از هر جهت ضرورت دارد بخصوص که ما آمدیم مبدأ اسناد را درباره کلیه انتقالات آذر ۴۷ قرار دادیم هیچ منطقی ندارد که ما بیائیم صلح را تفکیک و مجزا از این بکنیم و برایش مبدأ انتقال تاریخ دیگر قائل بشویم باید همه اسناد اعم از هبه، انتقال، خریداری، فروش همه اینها را قبل از آذر ۴۷ شامل آخرین قیمت سند بعلاوه ۹% بکنیم اسنادی که بعد از آذر ۴۷ تنظیم شده باشد قیمت سند قابل اجراء نیست باین ترتیب به این تبصره یک بنده چیزی اضافه نکردم آن چنان جمله‌ای اضافه کردم که در تبصره ۲ گفته است النهایه تأکید بیشتری است بدلیل اینکه تبصره ۲ مورد خاصی تلقی بشود و یا اینکه موضوع تبصره یک، یک موضوع خاصی است که هبه از آن مستثنی است در این صورت آنرا هم بگذاریم یا موضوع تبصره یک را اگر در متن تبصره می‌گنجاندند می‌گفتیم انتقالات اعم از بلاعوض معامله بهر جهت درست است تبصره ۲ شاملش می‌شود بنده از جناب آقای وزیر آبادانی و مسکن استدعا می‌کنم که این جمله را که عبارت از منظور مذکور در تبصره ۲ بند دال است عیناً قبول بفرمائید که هیچگونه ابهامی در این کار باقی نماند احیاناً اگر کسی بعد از آذر ۴۷ بصورت صلح یا هبه یک اراضی را برداشته صلح یا هبه کرده مشمول مقررات این قانون قرار بگیرد.
رئیس- آقای دکتر نیک‌پی بفرمائید.
دکتر نیک‌پی (وزیر آبادانی و مسکن)- بنده از جناب آقای دکتر دادفر استدعا می‌کنم با توجه به توضیحاتی که خدمتشان عرض می‌کنم پیشنهادشان را پس بگیرند باین دلایلی که عرض می‌کنم آنچه که واقعاً ضروری و فوری است برای دولت این لایحه است هیئت‌های سه نفری نسبت به اراضی بسیار زیادی که از همه مهمتر طرشت است رأی صادر کرده‌اند با توجه به قوانین جاری بندهایی قید شده است که اگر آبادانی و عمرانی شده باشد به موجب بند (ب) ده برابر زمین زیر عمران و آبادانی بشخص تعلق می‌گیرد طبق یک ضوابطی، از روزیکه نسبت به طرشت رأی صادر شده هر روز ما وقت و بی‌وقت با آنکه قسمت اعظم این زمینها خارج از محدوده شهر است و شهرداری پلیس نداشته و ژاندارمری به ما کمک می‌کند خود بنده ناچار شدم در یک مورد ساعت یازده شب بلند شوم و بروم به طرشت، باید توجه شود زمینها را دارند بهر شکلی که شده تغییر می‌دهند بنده تقاضا می‌کنم توجه باین امر بشود که میلیونها تومان پول در این کار در مخاطره و خطر است و اگر جمله پیشنهادی جناب آقای دکتر دادفر اضافه بشود احتیاج به تصویب مجدد مجلس سنا است و این ممکن است سه ماه وقت بگیرد و ما دیگر زمینی در طرشت نخواهیم داشت بنده صراحتاً عرض می‌کنم اگر بجای ۲۸ ژاندارمی که در اختیار داریم ۲۸۰ ژاندارم در اختیار داشته باشیم چون اراضی پراکنده است و نمی‌شود نگاهداشت مشکل است اما راجع به اساس مطلب عرض کنم شاید تقصیر ما بوده که توجه به هبه و صلح غیر معوض نکردیم، صلح غیر معوض را در مجلس سنا توجه دادند که اگر اراضی باشد و معامله نشده باشد شخصی آمده احیاناً صلح کرده به زنش، یا آنکه رفته توی قباله عروسش صلح غیر معوض کرده تکلیف چه می‌شود؟ اینجا چند مشکل پیدا می‌شود اگر ما بنویسیم آذر ۴۷ که یک تاریخ معقول و صحیحی است و حکم واحدی را حکایت می‌کند اگر بین آن فاصله و تاریخ تقدیم لایحه صلح غیر معوض شده باشد چکار کنیم بنابراین بنده قبول کردم که نوشته شود تاریخ تقدیم لایحه یعنی ۲۸ فروردین و چون ما گ فته‌ایم که قیمت واقعی به تشخیص کارشناس و بین این فاصله یعنی آذر یا فروردین تفاوت قیمت خاصی نبوده از این گذشته تا آنجا که بنده اطلاع دارم سنا خواسته این پیش‌بینی را در اینجا کرده باشد که اگر موردی بود چنین بشود خیال نمی‌کنم عده زیادی باشند و گزارش‌هایی را که کارشناسان تا این فاصله داده‌اند نتوانسته‌اند مورد خاصی را نشان دهند این یک مورد استثنائی است دوم چون قیمت واقعی به تشخیص کارشناس بین آذر و فروردین ماه تغییر زیادی نداشته است بنابراین بنده استدعا می‌کنم موافقت بفرمائید که قبول بفرمایند به همین شکل ۲۸ فروردین ۴۸ باشد تشکر می‌کنم.
رئیس- آقای دکتر دادفر بفرمائید.
دکتر دادفر- با توجه بفرمایشات آقای وزیر که باین معنی توجه کردند که تا به حال چنین اقدامی نشده من دیگر حرفی ندارم و پیشنهادم را پس می‌گیرم.
رئیس- نظر دیگری نسبت بگزارش کمیسیونها نیست؟ (اظهاری نشد) به گزارش کمیسیونها رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. لایحه به دولت ابلاغ می‌شود. آقای دکتر نیک‌پی بفرمائید.
دکتر نیک‌پی (وزیر آبادانی و مسکن)- بنده تصور می‌کنم جا دارد که واقعاً از این لایحه انقلابی از وکلای مجلس و سناتورهای محترم و مخصوصاً وکلا و سناتورهائی که در کمیسیونها راهنمائی فرمودند صمیمانه و قلباً تشکر کنم همینطور که آمار و ارقام را بعرضتان رساندم ما توانسته‌ای روی بیش از ۲۸۰ میلیون مترمربع زمین اتخاذ تصمیم بکنیم و فکر بفرمائید اگر این اقدام نشده بود باز زمینها بوسیله عده‌ای تقسیم‌بندی می‌شد بدون توجه به شهرسازی عده بسیار بسیار کمی میلیاردر می‌شدند ولی اکثر مردم ناراضی بودند و دولت نمی‌توانست خدمات شهریش را به نحو احسن و اتم انجام بدهد بنده تشکر می‌کنم و از این فرصت استفاده می‌کنم از جناب آقای فرهادپور نماینده محترم مجلس که اشاراتی فرمودند راجع به یک چند مورد درباره روستاها بنده نوشتم همین الآن هم که به وزارتخانه برمی‌گردم اقدام خواهم کرد ولی توجه ملت ایران را از این ساحت مقدس به این نکته جلب می‌کنم که انقلاب واقعی روزی است که مردم هم با دولت در اجرای کارهای انقلابی همآهنگ بشوند (یکنفر از نمایندگان- مردم همیشه همکاری می‌کنند) کاملا صحیح است مردم هم همکاری می‌کنند ولی اگر در جائی فرض بفرمائید مقدار زیادی خانه هست و بهره‌برداری از این خانه‌ها موکول به تهیه آب است که بنده نمی‌دانم مقامات خارجی در موقع زلزله ساخته‌اند یا خود ما از لحاظ آب خوبست که مردم برای استفاده از این خانه‌ها یک تلمبه بخرند و برای بهره‌برداری صحیح از منازل بکار ببرند بنده قبول می‌کنم در روستاها انتظارات فوق‌العاده زیاد است ولی اعتبارات محدود است بنده همین دیروز رفتم بسازمان برنامه با مقامات سازمان برنامه صحبت کردم و مشکلات روی میز بود مشکلات آقایان وکلا و سناتورهای محترم را به اطلاع رساندم ولی تا حدودی می‌شود ظرف یکسال با آن کار کرد اعتبارات بیشتر بشود بنده هم از خدا می‌خواهم که بیشتر خدمت خانمها و آقایان محترم روسفیدتر بشوم و انشاءالله روسفیدتر هم می‌شویم.
- طرح و تصویب گزارش یک فوریتی کمیسیون دادگستری راجع بسلب عناوین و ضبط اموال تیمور بختیار و ارسال به مجلس سنا
۶- طرح و تصویب گزارش یک فوریتی کمیسیون دادگستری راجع بسلب عناوین و ضبط اموال تیمور بختیار و ارسال به مجلس سنا
رئیس- گزارش یک فوریتی راجع بسلب عناوین و ضبط اموال تیمور بختیار سپهبد بازنشسته مطرح است، قرائت می‌شود.
گزارش از کمیسیون دادگستری بمجلس شورای ملی
کمیسیون دادگستری در جلسه روز سه‌شنبه دهم تیرماه ۱۳۴۸ با حضور تیمسار سپهبد کاتوزیان معاون وزارت جنگ و آقای صادق احمدی معاون وزارت دادگستری لایحه ارسالی از مجلس سنا راجع به ضبط اموال تیمور بختیار سپهبد بازنشسته را که به شماره ۹۱۰ چاپ و فوریت آن در جلسه روز پنجشنبه ۵ تیر ماه ۱۳۴۸ بتصویب مجلس شورای ملی رسیده بود مطرح کرد و با اصلاحاتی مورد تصویب قرار داد.
اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
ماده واحده- چون خیانت تیمور بختیار بر ملت ایران مسلم است لذا عناوین و امتیازات و حقوق اجتماعی مشارالیه سلب و کلیه اموال او اعم از منقول و غیر منقول و وجوه نقد و اوراق بهادار و سهام کارخانجات و شرکت‌ها بنفع دولت ضبط می‌شود. هر گونه نقل و انتقال اموال مزبور از طرف نامبرده از تاریخ صدور امر تعقیب وی (پانزدهم تیرماه یکهزار و سیصد و چهل و دو) از درجه اعتبار ساقط است.
مخبر کمیسیون دادگستری- دکتر وفا.
گزارش از کمیسیون نظام به مجلس شورای ملی
کمیسیون نظام در جلسه دهم تیر ماه ۱۳۴۸ با حضور تیمسار سپهبد کاتوزیان معاون وزارت جنگ لایحه ارسالی از مجلس سنا راجع به ضبط اموال تیمور بختیار (سپهبد بازنشسته) را که به شماره ۹۱۰ چاپ و فوریت آن به تصویب مجلس شورای ملی رسیده بود مطرح و گزارش کمیسیون دادگستری را عیناً تأیید و تصویب کرد.
اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون نظام – حکیمیان.
ماده واحده – چون خیانت تیمور بختیار (سپهبد بازنشسته ارتش) بر ملت ایران مسلم است کلیه اموال منقول و غیر منقول و وجوه نقد و اسناد بهادار و سهام او در کارخانه‌ها و شرکت‌ها به نفع دولت ضبط می‌شود. نحوه بهره‌برداری و واگذاری و نقل و انتقال اموال و املاک مذکور به موجب آئین‌نامه‌ای خواهد بود که به تصویب هیئت وزیران برسد. کلیه نقل و انتقالات این اموال از طرف نامبرده از تاریخ تقدیم این لایحه به مجلس از درجه اعتبار ساقط است.
رئیس – کلیات لایحه مطرح است، آقای بختیاری پور بفرمائید.
بختیاری پور – امروز لایحه‌ای مبنی بر ضبط اموال سپهبد بازنشسته تیمور بختیار در دستور قرار دارد و باید نسبت به آن تصمیم شایسته اتخاذ گردد، مرا بر آن داشت که چند دقیقه مصدع شوم نمایندگان محترم استحضار دارند که ایل میهن‌پرست و شاه دوست بختیاری همواره در طی طول تاریخ سربازانی فداکار برای کشور و خدمتگزارانی صدیق برای شاهنشاه بوده و این شیوه مرضیه را از فرائض ملی و از مظاهر قومیت و ایرانیت خویش دانسته و می‌داند ایل و خاندان بختیاری به شهادت تاریخ همواره میهن عزیز خویش را گرامی داشته و شاهنشاه را مظهر عظمت و استقلال و سمبل فرهی ملی و سعادت کشور و موجب و موجد ترقی و تعالی و راحت و آسایش ملت کهن سال ایران می شمارد (احسنت) و همواره چشم بر راه و فرمان ملوکانه بسته‌اند تا از دل و جان در راه اجرای منویات و به پیروی از نیات عالیه ذات اقدسش همت گمارند و صادقانه با آخرین قطره خون خود در اطاعت و امتثال از اوامر خردمندانه اش که هدفی جز رفاه مملکت و رفاه ملت ندارد نثار سازند.
متأسفانه فرد گمراهی از میان ایل بختیاری پا گرفته که با اعمال زشت و ناهنجار و کفران نعمت نسبت به زاد و بوم قوم و قبیله و وطن و ملیت خویش ملت و مملکت و شاهنشاه عدالت گستر و ملت نواز خود را فراموش کرده بر روی تمام مبادی اخلاقی و موازین وطنی و وجدان ایرانی پای نهاده و با انکاء به بیگانگان و حتی دشمنان ایران و ایرانی دست به اعمال ناروائی زده است که موجب شرمساری و خجلت خاندان و ایل و قبیله و پیوند خود گردیده دامان خویش را ملوک کرده و قلوب میلیونها ایرانی وطن پرست و شاه دوست را آزرده ساخته است. به مصداق
- چو از قومی یکی بی دانشی کرد
- نه که را منزلت ماند نه مه را
من که مانند همه ملت ایران ازین پیشامد و ازین حرکات نابکارانه و ناپسند این فرد کوته فکر متأثر و متأسفم از این مکان مقدس مراتب جانبازی و فداکاری صادقانه ایل و خاندان بختیاری را به پیشگاه ملت شریف ایران و رهبر خردمند و عالیقدر آن اعلام و نسبت به اعمال پلید این فرد منحرف که همه مقدسات ملی و قومی خود را لگد مال کرده و با در آمدن به جرگه بیگانگان و پیوستن به دشمنان ملت ایران لکه ننگی بر دامان خویش نهاده احساسات عمومی را مجروح نموده و به وطن و هموطنان خویش پشت کرده است ابراز تنفر و انزجار می‌نمایم (احسنت) و با اینکه این لایحه را در مقابل افعال زشت و ناروای تیمور بختیار ناچیز میدانیم با کمال آرامش وجدان به این لایحه رأی می‌دهم و امیدوارم هر چه زودتر به همت نیروی لایزال ملی موجباتی فراهم آید که این شخص گمراه به کیفری که در خور و شایسته اینگونه افراد خطاکار می‌باشد برسد (احسنت).
رئیس – نظر دیگری در کلیات لایحه نیست؟ (اظهاری نشد) آقای عباس میرزائی شما موافقید یا مخالف؟!
عباس میرزائی – موافق موافق هستم.
رئیس – بفرمائید.
عباس میرزائی – ریاست محترم مجلس شورای ملی همیشه به طبقه کارگر لطف مخصوصی داشته‌اند و خواستند مرا بیش از آنچه که علاقه دارم صحبت کنم تشویقم کنند این بود که این جمله «موافقید یا مخالف» را فرمودند و اما من اینجا امروز به شما نمایندگان شریف انقلاب شاه و مردم که در این ساحت مقدس جمع شده‌اید و برگزیدگان مردم شریف ایران هستید چند جمله این درباره کلیات این لایحه عرض کنم و از زبان کارگران این مملکت به این دلیل این مطلب را عرض کنم که شما انصاف بدهید آیا ممکن است نعمتی از این بالاتر برای فردی در یک جامعه‌ای باشد که از درجه پائین تا درجه عالی برسد و منتهای بهره برداری از یک نعمت آزادی و یک نعمت امنیت و درآمد و سرمایه به نحو اتم و اکمل برسد آیا سزاوار هست در این قبیل مواقع آن هم در لباس جانبازی منحرف بشود و به ملتی فداکار و به ملتی صلح دوست و به ملتی که رهبر آن ملت پیامبر صلح لقب پیدا کرده در تمام جامعه بشریت بیاید با دست بیگانگان و اجانب دستی از آستین جنایت به در آورد و با ملتی نجیب که در راه اعتلای میهن عزیز سالیان دراز به پا خاسته و از هدایت رهبری عالیقدر سیاست مستقل ملی را پشتیبانی می‌نماید امروز ما با یک سربلندی و افتخار در مقابل ملت شریف ایران و شاهنشاه عظیم‌الشأن ملت ایران به این لایحه رأی می‌دهیم و از زبان کارگران شریف ایران عرض می‌کنم.
- به جنگ ار چکد خونم از جان پاک
- نویسد خدا، شاه، میهن به خاک
(احسنت)
رئیس – آقای دکتر حکیم شوشتری بفرمائید.
دکتر حکیم شوشتری – جناب رئیس، همکاران معظم حق بود در این مورد و در این لایحه یکی از افرادی که حتماً بسیار مفصل و با توجه به دلایلی که خودش شاهد و ناظر آن رنجها و زحمتها و مرارت‌ها و حبس‌ها و تبعیدها بوده است صحبت کند بنده باشم ولی بنده امروز متوجه شدم که با فرمایشات همکار محترم و ارجمندم جناب آقای بختیاری پور تمام افراد ملت ایران در قبلا راهی که در پیش ما است و پرچمداری شاهنشاه آریامهر همه یک جور فکر می‌کنند و فرزند خودشان را اگر در این راه خیانتی و انحرافی بکند زیر پا له می‌کنند و می‌کشند بنده امروز به ایل بختیاری و بختیاریها تبریک عرض می‌کنم و با وجودی که بنده سال ۳۹ در کمال قدرتش اولین فردی بودم که به خاطر اینکه اعمال خارج از مسیر مملکتی را از ایشان دیدم و بنده که افتخار نمایندگی دوره بیستم را داشتم و با مبارزه با ایشان زیر زجرها رفتم و مرارت‌ها کشیدم بنده باید بشمارم که چه زجرها کشیدم مثل خیلی از افراد ملت ایران و به شهادت جناب آقای خواجه نوری بنده سال ۴۳ این پیشنهاد را به فراکسون دادم که اموال ایشان مصادره شود ولی چون تمام ملت ایران با این لایحه موافق هستند و همچنین همکار ارجمند جناب بختیاری‌پور مبین احساسات این بختیاری و تمام ملت ایران بودند بنده عرضم را به همین جا خاتمه می‌دهم و آنچه که پیش‌بینی می‌کردم که باید عرض کنم لازم نمی‌دانم مصدع بشوم (احسنت).
رئیس – آقای مدرسی بفرمائید.
دکتر مدرسی – همکار عزیز آقای بختیاری پور در مورد خیانت یک خائن شعر سعدی را خواندند «چو از قومییکی بی‌دانشی کرد، نه که را منزلت ماند نه مه را» البته بنده خیلی متشکرم از احساسات ایشان ولی می‌خواهم توضیح عرض کنم خوب و بد در همه جای دنیا هست و خائن در همه جای دنیا پیدا شده است و در مملکت ما هم خائن بوده و چیز تازه‌ای نیست در همه ادوار تاریخ جهان بوده و ما میدانیم در بین مردم انگلستان که مردم وطن‌پرستی هستند در زمان چنگ لرد هوهو که اسمش به گوش همه آشنا است در یک کشوری که متخاصم بود با کشور انگلستان، به میهنش خیانت می‌کرد بعد ملت انگلیس با کمال خونسردی دستگیرش کرد و محاکمه‌اش نمود و طناب دار را به گردنش انداخت کیلینگ پیدا شد و در مملکت خودش خیانت کرد و با اجانب ساخت و امروز می‌بینید که کیسلینگ سمبل خیانت شده است در مملکت خود ما تاریخ نشان می‌دهد که در اینجا خائنینی بوده‌اند می‌دانید که دارای سوم پادشاه هخامنشی که با اسکندر جنگ می‌کرد یکی از سردارانش به او خیانت کرد اسکندر اولیت کاری که کرد این بد که آن سردار را گرفت و سرش را برید و گفت کسی که به ولینعمت خود ش خیانت بکند با من چه خواهد کرد البته این موجود کثیف که امروز در یک کشور پر آشوب و پر هرج و مرج که نسبت به خادمین مملکت خودشان آن رفتار می‌کنند او به اصطلاح با حساب خودش می‌خواهد توجه یک عده خائن دیگر را به خودش جلب بکند امیدواریم که ملت ایران هم یک روزی توفیق پیدا کند که این لکه ننگ را از دامن خودش پاک کند و همان پاداشی را که ملت انگلیس به لرد هوهو داد ما هم به این خائن بدهیم (احسنت).
رئیس – آقای دکتر عاملی بفرمائید.
دکتر عاملی تهرانی – جناب آقای رئیس، همکاران محترم، چون حزب اکثریت اثتثنائاً یک لایحه انقلابی به ساحت مجلس شورای ملی تقدیم می‌کند من هم از جناح اقلیت و از سوی حزب پان ایرانیست به عنوان موافق صحبت می‌کنم (احسنت) در این لایحه همینطور که توجه می‌فرمائید نکاتی هست که به خصوص می‌خواهم توجه همکاران ارجمند را به این نکات جلب کنم درست است که این لایحه مربوط به یک فرد است و راست است که به موجب این لایحه و به موجب قانون یک فرد خائن و خاطی مجازات می‌بیند ولی اگر صرفاً مربوط به یک فرد بود شاید به ساحت قوه مقننه نمی‌آمد ما در کشور خودمان قوانین کافی و کاملی داریم که به موجب آن قوانین می‌توانیم افراد خاطی و خائن را در هر موقعیتی که باشند مجازات کنیم ولی هر گاه مجازات یک فرد به موجب قانون خاصی تجویز می‌شود این حکمت و فلسفه دیگری دارد و معنی و مفهوم چنین کاری از طرف قوه قانونگذاری این است که ما یک رویه‌ای را منفور میشماریم و به آن حد نفرت‌آمیز و منفور میدانیم که به موجب قانون خاصی حقوقی را از فردی سلب می‌کنیم امروز توجه به این رویه هست که باید مورد توجه و عنایت باشد وگرنه این اشخاص هرگز دارای آن اهمیت و قدرت و موقعیتی نیستند که بتوانند به ملت ایرانی زیانی برسانند و مخصوصاً من این نکته را می‌خواهم به ارباب جرائد تذکر بدهم که بعضیها هستند که بطوری از سوء استفاده کردن از هر چیز استادند که از سوء شهرت هم سوء استفاده می‌کنند و بنابراین نباید به اینها یک آوانس جدیدی داد و به آنها یک عنوان سوء شهرت جدیدی داد اینکه ما در روزنامه‌ها گناهان بعضیها را با عکس و تفصیلات میشماریم و منتشر می‌کنیم گمان نکنیم که به آنها صدمه‌ای می‌زنیم چون آنها قبلاً در افکار عمومی گناهکار هستند ولی با انعکاس سوء شهرت آنها به آنها یک پایگاه جدیدی می‌دهیم چون آنها در قطب و سنگر سوء استفاده نشسته‌اند از سوء شهرت هم باز سوء استفاده می‌کنند این را از لحاظ خودمان و عواطف عمومی و اخلاق عمومی صلاح نیست نام خائنان، نام خاطیان، نام خیانتکاران را در صفحات اول روزنامه‌ها با تفصیلی بیش از آنچه که شایسته است به اطلاع مردم برسانیم بسیاری از مردم هستند که از سیئات اعمال اینگونه اشخاص و آنچه که می‌کند بی خبر هستند و ما نباید مردم را بی‌جهت در یک جهانی که لزومی ندارد بیدار و آگاه بکنیم بنابراین هرگز نباید چنین تصور کرد که اگر یک چنین لایحه‌ای به ساحت مجلس شورای ملی داده شده است این دلیل این است که طف خیلی مهم است، نه هیچ اهمیتی ندارد برای اینکه این کشور همسایه درش دستهای استعماری بوده سیاستهای استعماری بوده عمال استعمار در مواقع مختلف سوار بوده‌اند و سوار هستند و یکی از وظائف حکومتهای استعمار آزار کردن همسایه‌ها است و جلوگیری کردن از رستاخیزهای ملی و نهضت‌های ملی است بنابراین اگر اینها از یک وسائل کثیفی می‌خواهند استفاده کنند خود به خود دارای اهمیت نیست و آن چیزی که به عقیده من این لایحه می‌خواهد بگوید چیزی است که باید بعنوان یک درس اجتماعی در میان ملت ایرانی بجای بماند این است که یک آدمی صاحب هر موقعیت و مقامی که هست باید این را به یاد بیاورد که این قوانین است که به او حیثیت و اعتبار داده اگر یک روزی شمشیر قدرت را به دست کسی می‌سپارند باید آن شخص بداند شمشیر قدرت موجب سربلندی است موجب حیثیت او است موجب افتخار او است و هر کسی که اشتباه کند و خیال کند قدرتش ناشی از خودش بوده و می‌تواند برود در جناح مخالف و شمشیر مخالف را بدست بگیرد آن وقت آنچنان در افکار عمومی سرافکنده می‌شود آن چنان در افکار عمومی مطرود می‌شود آن چنان کوبیده می‌شود و آن چنان به یک لکه ننگینی تبدیل می‌شود که حتی دولت هم به تبعیت از افکار عمومی ناگزیر می‌شود لایحه‌ای بیاورد و درخواست کند به موجب قانون و به تبعیت از افکار عمومی یک چنین شخصی مجازات بشود بنابراین من از طرف دوستان خودم حزب پان ایرانیست با چنین اقداماتی که نشان بدهد که خادم تشویق خواهد شد و خائن در هر موقعیتی که بوده باشد مجازات خواهد شد موافق هستیم (احسنت)
رئیس – نظر دیگری در کلیات لایحه نیست؟ (اظهاری نشد) به ورود در شور ماده واحده رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده واحده مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادهای رسیده قرائت می‌شود.
پیشنهاد می‌شود در لایحه قانون سلب عناوین و ضبط اموال تیمور بختیار سطر اول بعد از کلمه عناوین کلمه «نظامی» اضافه شود.
با احترام – سبزواری.
رئیس – آقای دکتر سبزواری بفرمائید.
دکتر سبزواری – بنده سخت تحت تأثیر احساسات بسیار بی‌شائبه همکاران محترم قرار گرفتم که مجلس ملی و انقلابی ایران یک پارچه جاب یک نفر خائن بالفطره و یک کسی را که به مقدسات ملی مملکت توهین می‌کند دادند در این چند روزه در محافل و مجالس همه جا صحبت از اعمال جنایت‌کارانه این فرد پلید یعنی تیمور بختیار بوده و تمام طبقات مردم از اینکه دولت چنین لایحه‌ای را آورده اظهار خوشحالی می‌کردند و منتظر نتیجه و تصمیم مجلس بودند روزنامه‌ها حزب ایران نوین به بهترین وجهی در اولین مرتبه پرده از روی اعمال این فرد پلید برداشت (صحیح است) اگر ما مقید به اصل تفکیک قوا نبودیم و بیش از آنچه که قانون اساسی به قوه مقننه اختیار تصمیم قضائی داده است حق داشتیم که تصمیم قضائی بگیریم بدون تردید بنده و همکاران محترم با یک تصمیم قضائی بالاتفاق رأی به محکومیت این فرد می‌دادیم و او را به اشد مجازات محکوم می‌کردیم ولی بطوریکه ملاحظه می‌فرمائید این ماده واحده به نحوی که در کمیسیون دادگستری مورد بررسی قرار گرفته با رعایت اصول قوانین اساسی و متمم آن بود و اصولاً این ماده خیلی خوب تنظیم شده است فقط موردی که بنده پیشنهاد کردم اضافه کردن کلمه نظامی به استناد اصل ۱۰۷ متمم قانون اساسی است که می‌گوید حقوق و مناصب و شئونات اهل نظام سلی نمی‌شود مگر به موجب قانون و برای اینکه کاملاً منطبق باشد با اصل قانون با اجازه خانمها و آقایان این مورد را پیشنهاد می‌کنم برای انیکه هیچ گاه توهم و تعارضی پیش نیاید امیدوارم که مورد عنایبت قرار بگیرد در خاتمه عرایضم با وجود اینکه به حد کافی نسبت به اظهارات همکار محترم آقای بختیاری پور ابراز عنایت شد می‌خواهم عرض کنم ایل بختیاری خدمات بسیار شایان و درخشانی نسبت به مملکت کرده و هم اکنون افراد فداکار و شاه‌دوستی از افراد محترم بختیاری در دستگاه دولت در مجلس ودر مقامات عالیه مملکت هستند که همه از سربازان صدیق شاهنشاه هستند بنابراین اینکه گفتند نه «که را منزلت ماند نه مه را» درست نیست هر کس مسئول اعمال خودش است هیچ وقت حساب پدر را به پسر و پسر را به پدر نمی‌گذارند این است که بنده با عرض تشکر از این مجلس محترم انقلابی باید عرض کنم که مقام و منزلت آقایان بختیاریها در نزد شاهنشاه در مجلس و در میان مردم محفوظ است و انشاءالله این لایحه با رأی قاطع که به تصویب برسد یک مشت محکمی باشد به دهان یاوه گویان، جناب آقای دکتر عاملی مطلبی فرمودند که تیمور بختیار کوچکتر از آنها است که درباره‌اش صحبتی بشود بله ولی ما هم در مقابل توطئه دشمنان مملکت هستیم بایستی به دنیا ثابت کنیم که اگر کسی بخواهد برخلاف مصالح مملکت ما حرفی بزند ملت ایران یک پارچه جواب اعمال پلید او را خواهد داد (احسنت).
رئیس – نظر مخالفی نسبت به این پیشنهاد نیست؟ (اظهاری نشد) به این پیشنهاد رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. پیشنهاد بعدی قرائت می‌شود.
پیشنهاد می‌شود در ماده واحده لایحه قانون سلب عناوین و ضبط اموال تیمور بختیار بعد از کلمه شرکت‌ها کلمه حقوقی بازنشستگی اضافه گردد.
با احترام – نصرالله سبزواری.
رئیس – آقای دکتر سبزواری بفرمائید.
دکتر سبزواری – عرض می‌شود وقتی که کلمه حقوق اجتماعی باشد این حقوق عام است و شامل حقوق بازنشستگی هم می‌شود بنده در این مورد تردید ندارم چون سلب حقوق اجتماعی یکی از قوانین تبعی است و در قانون استخدام کشوری هم ماده‌ای هست که اگر کارمندی محکوم به سلب حقوق اجتماعی یکی از قوانین تبعی است و در قانون استخدام کشوری هم ماده‌ای هست که اگر کارمندی محکوم به سلب حقوق اجتماعی بشود حقوق بازنشستگی نمی‌گیرد ولی در قانون استخدام ارتش مثل اینکه ماده‌ای هست حقوق را نمی‌گیرد ولی به ورثه‌اش می‌رسد و برای اینکه قانون کامل و گویا باشد بنده کلمه حقوق بازنشستگی را اینجا اضافه کردم برای اینکه هیچگونه توهمی پیش نیاید در ضمن پیشنهاد دیگری هم داشتم که کلمه خائن بالفطره در ماده واحده ذکر شود ولی بعد متوجه شدم که این شخص یک موقعی مفتخر به داشتن درجات نظامی بوده و این درست نیست که او را فطرتاً خائن بدانیم و از روزی که شروع به خیانت کرده سلب این عناوین و مشاغل از او می‌شود این است که با وجود اینکه میدانم سلب عناوین و حقوق اجتماعی شامل حقوق بازنشستگی هم می‌شود مع‌الوصف پیشنهاد کردم که مورد توجه و تصویب قرار گیرد.
رئیس – آقای شیخ الاسلامی بفرمائید.
شیخ الاسلامی (رئیس کمیسیون دادگستری) – همانطور که همکار محترم جناب آقای دکتر سبزواری خودشان اشاره فرمودند عقیده داشتند که بودن این کلمه شاید زیاد ضرورت نداشته باشد و احتیاج نباشد چنان کلمه‌ای اضافه بشود برای اینکه غیر از سلب حقوق اجتماعی که در لایحه هست و طبعاً حقوق بازنشستگی ناشی از حق استخدام است و یکی از حقوق اجتماعی است وقتی سلب شد آن هم منتفی می‌شود با عنایت به پیشنهاد قبلی ایشان که کلمه نظامی به لایحه اضافه شد و با توجه به اصل ۱۰۷ متمم قانون اساسی که می‌گوید حقوق و مناصب و شئونات اهل نظام سلب نمی‌شود مگر به موجب قانون و این قانون است که عناوین نظامی مصداقش درجه است این یک عنوانی است که فردی دارد و به موجب قانون از او سلب می‌شود وقتی کسی که فاقد عنوان نظامی شد طبعاً بدون عنوان چیزی به او تعلق نمی‌گیرد و در حقیقت از درجه‌اش خلع شده است خصوصاً در ماده ۲۹۷ قانون دادرسی و کیفر ارتش که بنده برای مزید استحضار اینجا قرائت می‌کنم می‌گوید که خلع درجات و علائم نظامی متضمن عواقب مشروحه پائین است.
- ۱- محرومیت از درجه و حق استعمال علائم آن و لباس نظامی و کلیه نشاها و امتیازات.
- ۲- محرومیت از حق استخدام در ارتش مطلقا و به هر عنوانی که باشد و سایر محرومیتهائی که در ماده ۱ قانون کیفر عمومی مقرر است.
- ۳- محرومیت از حقوق بازنشستگی.
با توجه به توضیحاتی که عرض کردم تصور می‌کنم که خود مفاد ماده واحده نظر را از هر جهت تأمین می‌کند و ضرورت ندارد که جمله‌ای به این صورت اضافه شود.
رئیس – آقای دکرت سبزواری متقاعد شدید؟
دکتر سبزواری – خواهش می‌کنم تیمسار معاون وزارت جنگ در این مورد توضیحی بفرمایند.
رئیس – خیال می‌کنم با این موادی که خوانده شد دیگر لزومی به توضیح نداشته باشد.
دکتر سبزواری – پیشنهادم را پس می‌گیرم.
رئیس – پیشنهاد بعدی قرائت می‌شود.
محترماً پیشنهاد می‌نماید که پیشنهاد ذیل ضمیمه ماده واحده بشود.
و دولت مکلف است محاکمه این فرا را خارج از نوبت انجام و نتیجه را مشروحاً به اطلاع ملت ایران برساند.
داود مؤید امینی.
رئیس – آقای مؤید امینی بفرمائید.
مؤید امینی – عرض کنم پیشنهاد بنده این است که مراجع قانونی باید این کار را بکند ولی یک امائی با حوادث کنونی درست شده است درست است که آقای دکتر همکار بنده فرمودند که این مسائل نمی‌بایستی به این شکل گفته بشود ولی آقایان ملاحظه فرمودید که یک امائی خواهی نخواهی درست شده حالا بنده معتقدم که دولت با کمال قدرت این کار با باید تمام کندو مردم را در جریان بگذارد که نحوه خیانت چه بوده او که بوده از کجا آمده و به کجا رسیده و به چه دلیل و به چه مناسبت خیانت کرده ملاحظه بفرمائید در دنیائی که ما زندگی می‌کنیم نمونه‌های بسیاری داریم در مملکت متمدن فرانسه وقتی مارشال پتن با آن خدمات گرانقدری که به ملت فرانسه کرده بود به جرم همکاری با نازیها به محکمه کشیده شد و به دلیل کبرسن محکوم به حبس ابد شد ولی لاوال را گذاردند جلوی مسلسل و تیرباران کردند این به صرف این بود که واقعاً آنها خیال کرده بوند که با دشمنی که مملکت را اشغال کرده نباید همکاری بکنند شاید هم از لحاظ عرف و عادت یا به علل مختلف می‌شد گفت که همکاری به جا کرده بودند در هر حال این یک نوع خیانت بود و جزای خیانت را به آن شکلی دادند که ملاحظه فرمودید در این مورد ما به هیچ وجه نبایستی اغماض بکنیم حالا تمام کارهائی را که در مملکت قبلاً کرده است می‌گذاریم کنار فقط کاری را که اخیراً مرتکب شده بزرگترین جرم و خیانت به ملت و مملکت بوده و باید به حسابش رسید و آنچه را که قانون می‌گوید درباره‌اش اجرا گردد و درباره هر کسیکه خیانت کرد باید همینطور رفتار گردد این است که بنده استدعا کردم مراجع قانونی باید در محاکمه ایشان تسریع بکنند و ایشان را بخواهند به محکمه و اگر نیامد غیاباً محاکمه و حکم صادر شود من استدعا می‌کنم با این نظر موافقت کنید.
رئیس – آقای شیخ الاسلامی بفرمائید.
شیخ الاسلامی– پیشنهاد جناب آقای امنی با جمله خارج از نوبت این تصور را برای بنده ایجاد کرد که شاید ایشان تصور کرده‌اند این شخص در دادگستری محاکمه می‌شود و چون دادگستری کارش زیاد است و در غالب قوانین بحث نوبت و خارج از نوبت است رسیدگی ممکن است طولانی بشود این پیشنهاد را فرموده‌اند ولی توجه بفرمائید که این شخص در دادرسی ارتش تحت تعقیب است و کیفر خواست صادر شده و تشریفات هم رعایت شده است و در کار دادرسی ارتش با توجه به حجم کار مدت رسیدگی طولانی نخواهد بود و نوبت شاید زیاد مورد توجه نباشد و سرعت در کار رعایت می‌شود بنابراین با انجام این تشریفات و صدور ادعانامه و کیفر خواست برای این شخص دیگر در ماده واحده عنوان کردن و تکلیفی گذاردن که دادرسی ارتش وظیفه دار هست و انجام داده شاید ضرورت نداشته باشد.
رئیس – آقای امینی متقاعد شدید؟ (مؤید امینی – پیشنهادم را پس می‌گیرم) پیشنهاد دیگری نیست کلیات آخر لایحه مطرح است آقای فولادوند فرمایشی دارید بفرمائید.
فولادوند – با اجازه مقام معظم ریاست مجلس شورای ملی، بانوان محترم نماینده و نمایندگان محترم بنده هم وظیفه خود دانستم چند کلمه‌ای در ای موقعیت به سمع ملت ایران برسانم همانطور که دوستان دیگر فرمودند بنده هم مثل برادران هم میهن از این جریان که پیش آمده از اول متأسف بودم و متأثرم و امروز هم که ملت ایران ابراز عقیده و ابراز اراده می‌کنند و یک فرد خائن را برای آنچه که هست معرفی می‌کنند و برای آنچه که کرده تنبیه می‌کنند باز هم وظیفه دارم چند کلمه‌ای در این زمینه به عرض مجلس و ملت ایران برسانم اولاً امیدوارم که انشاءالله با ابراز احساسات پاک و بی‌شائبه‌ای که از طرف مجلس شورای ملی در این زمینه و این ماجرا مانند گذشته صورت گرفت که‌ای احساسات نماینده احساسات پاک و شریف و وطن‌پرستانه تمام ملت ایران و تمام ایرانیان خارج از کشور و تمام دوستداران بین‌المللی ایران است (صحیح است) توانسته باشد زنگ کدورت و تأثر را از قلب پاک شاهنشاه ایران و قلب پاک ملت ایران به خوبی زدوده باشد به حمدالله همه مشاهده کردید که دوستان ایران که خدای نخواسته بدخواهان ایران که در این کشور برای خائن محل و مقامی نبوده و نیست و نخواهد بود و همین امروز همکار عزیز ما یادی از یک خائن در دو هزار و پانصد سال قبل کردند جناب مدرسی و این است خاصیت خدمت که هر کس در مسیر خدمت و در رشته خدمت یک جا با کارد و خجر خیانت پدیدار شد تاریخ آن را فراموش نمی‌کنید و خائن را هیچ وقت نمی‌بخشد نه در گذشته نه در حال و نه در آینده البته دوستانی هستند که خاطرات تلخی دارند امروز هم بیان کردند و آن وقت هم با بنده در میان می‌گذاشتند و بنده همان وقت هم عرض می‌کردم که عشق از اول سرکش و خونی بود تا گریزد هر که بیرونی بود تاریخ یک احکام ثابت دارد که در کلیات آن به اراده الهی و به اراده خداوندی لایتغیر است و بالاخره صحیح از سقیم و خائن از خادم به اراده خداوند متمایز می‌شوند و شناخته می‌شوند در اینجا همانطور که همکار عزیز فصیح و بلیغ ما دکتر عاملی فرمودند مطلب چندان در دور این محور چرخ نمی‌زند که این خائن که بوده و چه کرده و آیا این را بزرگ باید داشت و پا کوچک شمرد نه بزرگ باید دانست نه کوچک باید شمرد آنچه که هست باید آن را دید معرفی کرد و شناخت و در این زمینه که باز مرحله‌ایست از اجرای اراده یک ملت برای خوشنودی خداوند و برای قدردانی از زحمات لاینقطع و پیوسته و طاقت فرسای شاهنشاه خودش بالاخره به منصه ظهور پیوسته است و یک ملت اراده خودش را اجرا می‌کند در جائی که باید بکند ما میدانیم که منظور از تنبیه نه چندان تنبیه شخصی است که خطا یا خیانتی کرده است چه کوچک یا بزرگ و یا بزرگتر مقصود اصلی تنبیه در زمینه اراده خداوندی در زمینه اجرای مذهب و در زمینه اعمال قانون عبرت دیگران است یعنی اکثریت معنی در زمینه برای این است که دیگر هیچ کس فکر نکند که می‌تواند بیاید بگیرد تمتع برد و سوء استفاده بکند و خیانت کند و باز هم بتواند ادامه بدهد همیشه به فرمان خدا به فرمان پیغمبر به فرمان شاهنشاه به فرمان عدالت تنبیه عبرت للناظرین است و این بار هم بار دیگر در کشور شاهنشاهی فرمان خدا اجرا شد و ملت ایران با دست زدن برای تنبیه یک خائن یک بیگانه پرست یک اجنبی پرست یک بی‌آبرو یک بی‌حیثیت و یک دزد (آفرین) قدر خداوند و قدر زحمات شاهنشاه را شناخت و این است شرف ملت ایران و این است شرف مجلسین ایران و البته جای بسی خوشنودی است که باز تکرار می‌کنم که بنده دیدم بلااستثناء تمام همکاران که نماینده تمام ملت ایران هستند در این قضیه با جدیت با عزم با اراده ابراز وجود ابراز شخصیت و ابراز عقیده فرمودند و من این با به ملت ایران و شاهنشاه ایران تبریک عرض می‌کنم و همانطور که همکاران محترم فرمودند خارجیها به بینند که در پرتو عنایات الهی در پرتو اراده آهنین و عزم پولادین یک مرد بزرگ تاریخ یعنی پادشاه دادگستر ایران این مملکت بالاخره بعد از قرنها خمودی دارد مجدداً در زیر سایه پرچم سه رنگ به پرچمداری بزرگ ارتشتاران فرمانده مقام قدیمی استحقاقی تاریخی خودش را بدست می‌آورد دنیا هم مجبور است تصدیق کند قبول کند و همکاری کند و ایران بار دیگر به سلامتی هم میهنان عزیز به سلامتی شاهنشاه به فرماندهی معظم له مقام شایسته تاریخی خودش را بدست می‌آورد و دنیا هم مجبور است تصدیق کند قبول کند و همکاری کند و ایران بار دیگر به سلامتی هم‌میهنان عزیز به سلامتی شاهنشاه به فرماندهی معظم له مقام شایسته تاریخی خود را در میان جامعه ملل با کمال سرافرازی بدست آورده و پرچمدار حرکت و پرچمدار صلح و پرچمدار فرهنگ و پرچمدار حرکت و پرچمدار صلح و پرچمدار فرهنگ و پرچمدار انضباط بین‌المللی شده است یک عده بدبین یک عده طامع یک عده مستعمر از این قبیل افراد می‌خواهند سوء استفاده خودشان را بکنند و این هیچ تعجبی ندارد و باز عرض می‌کنم «آن خداوندان که ره طی کرده‌اند گوش بر بانگ سگان کی کرده‌اند» و ایران همان است و تاریخش ثابت کرده است یک پیکر برومند که هیچ ضربه‌ای نتوانسته است از پایش در بیاورد و به قول یک ناطق خارجی که یک روز می‌گفت شما ایرانیان نه چندان به فتوحات خود باید افتخار کنید بلکه باید به استقامتتان در مقابل شکست‌ها و محرومیت‌ها که تاریخ ناچاراً به هر کشور کهنسال می‌آورد باید افتخار کنید و ما هم آن افتخار را داریم هم این افتخار، هم افتخار کنید و ما هم آن افتخار را داریم و هم این افتخار، هم افتخار فتوحات را داریم هم افتخار بلند پروازیها که داشته و داریم و هم این افتخار، هم افتخار کنید و ما هم آن افتخار بلند پروازیها که داشته و داریم و هم افتخار مقاومتهائی را که کرده‌ایم در مقابل شکست‌هائی که قهراً در طول تاریخ نصیب هر کشور متمدن مستقل پرچمدار مشعل آزادی مشعل فرهنگ مشعل نور و مشعل تمدن هست و بنده به امثال تیمور بختیار بدبخت از پشت تریبون ابلاغ می‌کنم بیشتر از این خودشان را ننگین نکنند رسوا نکنند و بیشتر از این خودشان را آلوده نکنند و خجال بکشند از این مملک هر کس طرفی بست لااقل می‌بایست برود پیش خدای خودش و ائمه اطهار خودش زانو بزند و تشکر کند که خداوند چنین کشوری به ما داده است که انسان از هیچ به همه جا برسد چه مادتاً و چه معناً ولی متأسفانه معنای ایشان کرمو و پوسیده بود و الحمدلله خداوند ایرانی را چنین برقرار کرده است که همه کس می‌تواند از پرتو تمدن و دیسیپلین و انضباط و امنیتی که بدست یک پادشاه بزرگ برقرار شده است از مقامهای پائین باعلاء مقام برسد چنانکه ستوان دوم نظامی تیمور بختیار به درجه اسپهیبدی این کشور رسید و ثروتش لاتحد و لاتحصی شد امیدوارم که هم اکنون که در عراق این توفیق اجباری را دارد که در پای ائمه اطهار قرار گیرد برود زانوی ندامت و خجالت به زمین بزند و در پیشگاه مولا مرتضی علی سرور شیعیان عالم یاور مددکار شاهنشاه توبه بطلبد تا خداوند روح او را بعد از مرگش ببخشد (احسنت)
رئیس – آقای دکتر مهذب بفرمائید.
دکتر مهذب – بنده دو سه دقیقه بیشتر وقت همکاران محترم را نمی‌گیرم (دکتر اسفندیاری – احسنت) و از احسنتی که همکار محترم فرمودند قبلاً تشکر می‌کنم حق این است که بگذارند در آخر اگر مستحق احسنت است بفرمایند من عرایضی که می‌کنم خیلی مختصر است و از دل عرض می‌کنم زمانی در خانه‌ای طفلی پا به عرصه وجود گذارد اسمش را تیمور می‌گذارند تیمور بزرگ می‌شود از مواهب این ملت و مملکت به مدرسه می‌رود دوره دبیرستان دانشکده را طی می‌کند و بالاخره با افتخار افسری نائل می‌شود مورد محبت شاهنشاه بزرگ ایران قرار می‌گیرد مراتب نظامی را طی می‌کند تا به اعلی‌ترین مراتب نظامی می‌رسد که در زندگی احتیاج به دارا بودن یک خانه داشت وقتی در درجه سرهنگی خانه اجاره‌ای داشت از لحاظ مادی و معنوی به حد اعلی می‌رسد نتیجه تمام اینها که از پرتو توجهات و عنایات شاهنشاه ایران بود خیانت به ملت ایران بود و آنچه که در اصطلاح ما ایرانیان میگوئیم نمک خورد و نمکدان شکست و کسی که نمکدان را شکست این به سنن ملی خیانت کرده و واقعاً حداقل است که می‌شود اسم خیانت رویش گذاشت کسی که به ولینعمت خودش خیانت بکند این به نظر من از سرقت و دزدی بیشتر است چون نمک خوردن و رعایت نمکدان کردن از سنن ملی ماست و حداقل کاری که این فرد نکرد عدم رعایت احترام نمکدان بود در هر حال به نظر شخص بنده کاری که مجلس محترم امروز انجام می‌دهد و در رأی نهائی معلوم می‌شود حداقل مجازاتی است که به نمکدان شکن نسبت به خائن به ولینعمت اعمال کرده است امیدوارم مردم ایران همین سنن همیشگی خودشان را که حفظ احترام ولینعمت خودشان است همیشه رعایت بکنند و این حس احترام ولینعمت یک خوی ذاتی است که در خون ملت ایران جریان دارد و از سه هزار سال پیش تا بحال در تاریخ ما نوشته شده است و ما ملتی هستیم که کسی که به ما احترام می‌کند به او تعظیم می‌کنیم و به آن کسی که به ما محبت می‌کند خواه ناخواه حس احترام داریم و در مقابل عظمت و بزرگی تعظیم می‌کنیم و از آن جمله شاهنشاه است که نسبت به همه ملت ایران سرپرستی و بزرگی دارند و اگر کسی را مورد مرحمت خاص قرار می‌دهند خواه ناخواه او بیشتر ادای وظیفه و احترام بکند حالا کار به جائی رسیده صرفنظر از احترام به ولینعمت خودش شاهنشاه و ملت ایران صرفنظر از کارهائی در این مملکت انجام داده و دستش تا مرفق در خون آغشته است و کسانی هستند که شاهد جنایاتی بوده‌اند که تیمور بختیار در ایران مرتکب شد حالا دست به دامن اجنبی زده است آن هم یک سنت غیر قبول برای ملت ایران است جناب آقای فولادوند فرمودند خوب است آنجا برود به درگاه مولای متقیان توبه کند من متأسفم که او بکری شده است و دست به دامان بکری زده است خوب است بیاید دست به دامن ملت ایرانی بزند و به قدرت مولادست از دامن بکر و بکریها بکش و مسلماً ملت ایران است که قضاوت می‌کند نسبت به کارهای گذشته و کارهائی که حالا انجام داده است و خداوند قدرت خدمتگزاری به شاهنشاه بزرگ ملت ایران و به ملت ایران عنایت می‌کند و فرصت می‌دهد که همه ما در راه خدمتی که پیش گرفته‌ایم سربلند باشیم و هرگز به چنین ناراحتی‌هائی که شیطان در پوستشان می‌رود نرود و ما در راه خدمت به شاهنشاه و مملکت موفق باشیم متشکرم (احسنت احسنت).
رئیس- نظر دیگری در کلیات آخر لایحه نیست؟ (اظهاری نشد) به لایحه با اصلاحی که در آن به عمل آمد رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (همگی برخاستند) تصویب شد. لایحه برای تصویب مجدد به مجلس سنا فرستاده می‌شود.
- طرح گزارش شور اول کمیسیون دارائی راجع به اجازه مبادله قرارداد نفت با شرکت نفت کنتینانتال
۷- طرح گزارش شور اول کمیسیون دارائی راجع به اجازه مبادله قرارداد نفت با شرکت نفت کنتینانتال
رئیس- گزارش شور اول راجع به اجازه مبادله قرارداد نفت با شرکت نفت کنتینانتال مطرح است قرائت می‌شود.
گزارش شور اول کمیسیون دارائی به مجلس شورای ملی
کمیسیون دارائی در جلسه ۹ تیرماه ۱۳۴۸ با حضور نمایندگان دولت لایحه شماره ۷۳۴۸- ۲ /۴ /۱۳۴۸ راجع به اجازه مبادله قرارداد نفت با شرکت نفت کنتینانتال را که به شماره ۹۱۱ چاپ شده است مورد رسیدگی قرار داد و تصویب کرد.
اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
ماده واحده- قرارداد ضمیمه راجع به پیمانکاری و اکتشاف و تولید نفت در قطعه جنوبی ۳ استردادی از کنسرسیوم در بندر عباس به مساحت تقریبی ۱۲۸۶۰ کیلو متر مربع که بین شرکت ملی نفت ایران با شرکت نفت آمریکایی کنتینانتال امضا و به تصویب هیئت دولت رسیده است تصویب و اجازه مبادله و اجرای آن داده می‌شود.
مخبر کمیسیون دارائی- خسروی کردستانی.
گزارش شور اول کمیسیون امور خارجه به مجلس شورای ملی
کمیسیون امور خارجه در جلسه ۱۰ تیر ماه ۱۳۴۸ با حضور نمایندگان دولت لایحه اجازه مبادله قرارداد نفت با شرکت نفت کنتینانتال مورد رسیدگی قرار داد و مصوبه کمیسیون دارائی را تایید و تصویب کرد.
اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون امور خارجه- ایرج مهرزاد.
گزارش شور اول کمیسیون دادگستری به مجلس شورای ملی
کمیسیون دادگستری در جلسه ۱۰ /۴ /۱۳۴۸ با حضور نمایندگان دولت لایحه اجازه مبادله قرارداد نفت با شرکت نفت کنتینانتال مورد رسیدگی قرار داد و مصوبه کمیسیون دارائی را تایید و تصویب کرد.
اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون دادگستری- دکتر وفا.
رئیس- کلیات لایحه مطرح است آقای دکتر دادفر بفرمائید.
دکتر دادفر- مبادله قرارداد جدید نفت بنده را بر آن داشت که در چند کلمه به استحضار مجلس شورای ملی و عموم مردم ایران برسانم که یکی از سازمانهایی که به وجه کامل سیاست ملی ایران در آن تظاهر کرده سازمان نفت ما و شرکت ملی نفت ایران است (صحیح است) در سال ۱۳۳۲ وقتی که قرارداد معروف ایران با کنسرسیوم که حتی عاقدین قرارداد آن را به نفع ایران نمی‌دانستند بسته شد عواید ما از نفت بالغ بر ۱۵۰ میلیون دلار بود در ظرف مدت کمتر از ۱۵ سال این عواید که هرگز کسی تصور آن را نمی‌کرد فقط در اثر داهیانه شاهنشاه معظم ما به متجاوز از یک میلیارد دلار در سال جاری رسید و قهراً در ده سال آینده به چندین برابر این مبلغ خواهد رسید ما باید ببینیم چه پیشرفت‌هایی کرده‌ایم بر هم زدن اساس بین‌المللی قراردادهای نفتی از ۵۰- ۵۰ به ۷۵- ۲۵ و بعد به ۹۲-۸ و اصولا اجرای سیستم مقاطعه کاری و اینکه شرکت‌های استخراج کننده و تولید کننده نفت عاملین شرکت ملی نفت ایران که همیشه واقعاً مبتکرش کشور ما بوده و شرکت ملی نفت ایران و عوایدی که از نفت ما عاید می‌شود برای مردم ایران است و برای آبادی و توسعه اقتصاد و صنعت این کشور مصرف می‌شود قهراً علاقمندیم که این عواید روز به روز بیشتر شود خوشبختانه بر اثر همان سیاست مستقل ملی که در پیش گرفته شده شرکت ملی نفت در تاریخ اقتصاد با کنسرسیوم اساساً از نظر بین المللی همیشه می‌شد به آن یک شرکتی اطلاق کرد که یک شرکت داخلی بود امروز یک شرکت معظم و دارای اختیارت جهانی است ما امیدواریم آرزوی مردم ایران و شاهنشاه ایران که شرکت ملی نفت ایران از جمله بزرگترین شرکت‌های استخراج کننده و مصرف کننده و فروشنده تمام مواد نفتی در جهان باشد همانطور که تا میزان زیادی بر آورده شدهبه طور کامل تحقق پیدا کند و قطعا این آرزو تحقق و صورت عمل به خود خواهد گرفت برای اینکه هم مردم ایران و هم رهبر بزرگ ایران و هم کارکنان شرکت ملی نفت ایران و مدیر عامل شرکت ملی نفت ایران جناب آقای دکتر اقبال همه این شخصیتها و این افراد و اشخاص برای استیفای حقوق واقعی ملت ایران می‌کوشند و به طور قابل تحسینی برای حفظ منافع ایران جانفشانی می‌کنند بنده چند روز قبل فرصتی برایم دست داد و از نمایشگاه شصت سال پیشرفت صنعت نفت کشور بازدید کردم حقیقتاً حیرت آور است وقتی آدم عکسهای مربوط به سال ۱۲۸۷ و ۱۳۰۰ را با عکسهای مربوط به استخراج فعلی نفت ایران مقایسه می‌کند در این هیچ بحثی نیست که عواید ما هرچه بیشتر بشود موجب آبادانی بیشتر و پیشرفت سریع کشور ما است به خصوص این قرارداد یک حقیقتی دارد و آن این است که در اراضی استرداد شده از کنسرسیوم قرارداد جدیدی می‌بندیم که کسی تصورش را هم نمی‌توانست بکند از کنسرسیوم بشود زیاد گرفت یا یک متر گرفت و ما ۲۵ درصد از اراضی مورد قرارداد را پس می‌گیریم و تاکنون بر اثر ایران دعاوی حقه مردم ایران توانسته‌ایم عوایدی را که تا اندازه دویست میلیون دلار برآورد می‌شد تا یک میلیارد دلار برسانیم و قهراً با بالا رفتن عواید برخلاف بعضی از کشورهای تولید کننده نفت منحصراً به مصرف آبادی و پیشرفت این مملکت می‌رسد ینده خواستم از این موقعیت استفاده کنم و انعقاد این قراردادی را که بنده در کمیسیون دادگستری حتی جزئیات آن را به دقت مطالعه کردم و قراردادی است که از هر جهت به منافع ایران است به دولت و اولیای محترم شرکت ملی نفت ایران تبریک بگویم و امیدوارم با این دقت و درایت که برای استیفای حقوق ملت ایران از منابع زیر زمینی اولیای شرکت نفت در پیش گرفته‌اند در آینده نزدیکی شرکت ملی نفت ایران بتواند آن موقعیت و مقیاسی را که آرزوی شاهنشاه معظم ماست در دنیا تحصیل کند و بتواند خود فروشنده و تولید کننده لوله گزار در بازارهای مهم دنیا دارای پایگاه و مشتری بشود.
رئیس- نظر دیگری در کلیات لایحه نیست؟ (اظهاری نشد) به ورود در شور ماده واحده رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثراً برخاستند) تصویب شد. پیشنهادی نرسیده لایحه برای شور دوم به کمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.
- طرح گزارش شور اول کمیسیون علوم و آموزش عالی راجع به موافقت نامه بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت ممالک متحده آمریکا و آژانس بین‌المللی انرژِی اتمی‌برای اعمال اقدامات تأمینی
۸- طرح گزارش شور اول کمیسیون علوم و آموزش عالی راجع به موافقت نامه بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت ممالک متحده آمریکا و آژانس بین‌المللی انرژِی اتمی‌برای اعمال اقدامات تأمینی
رئیس- گزارش شور اول موافقت نامه بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت ممالک متحده آمریکا و آژانس بین‌المللی انرژِی اتمی‌برای اعمال اقدامات تأمینی مطرح است قرائت می‌شود.
گزارش شور اول از کمیسیون علوم و آموزش عالی به مجلس شورای ملی
کمیسیون علوم و آموزش عالی در جلسه روز چهارشنبه ۱۱ تیر ۱۳۴۸ با حضور آقای کازرونی معاون وزارت علوم و آموزش عالی لایحه شماره ۲۶۳۶- ۸ /۲ /۱۳۴۸ ارسالی از مجلس سنا راجع به موافقتنامه بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت ممالک متحده آمریکا و آژانس بین‌المللی انرژِی اتمی برای اعمال اقدامات تأمینی را که به شماره ۹۱۴ چاپ شده است برای شور اول مورد رسیدگی قرار داد و لایحه را به تصویب رسانید.
اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
ماده واحده- موافقتنامه بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت ممالک متحده آمریکا و آژانس بین‌المللی انرژِی اتمی‌برای اعمال اقدامات تأمینی که مشتمل بر یک مقدمه و ۳۳ بخش است و در تاریخ ۱۳ اسفند ماه ۱۳۴۷ برابر ۴ مارس ۱۹۶۹ در وین به امضاء رسیده است تصویب و اجازه مبادله اسناد تصویب آن داده می‌شود.
رئیس کمیسیون علوم و آموزش عالی- دکتر عظیمی.
گزارش شور اول از کمیسیون امور خارجه به مجلس شورای ملی
کمیسیون امور خارجه در جلسه روز پنجشنبه ۱۲ تیر ماه ۱۳۴۸ با حضور نمایندگان دولت لایحه شماره ۲۶۳۶- ۸ /۲ /۱۳۴۸ ارسالی از مجلس سنا راجع به موافقتنامه بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت ممالک متحده آمریکا و آژانس بین‌المللی انرژِی اتمی برای اعمال اقدامات تأمینی را که به شماره ۹۱۴ چاپ شده است برای شور اول مورد رسیدگی قرار داد و گزارش کمیسیون علوم و آموزش عالی را تأیید و تصویب کرد.
اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون امور خارجه- ایرج مهرزاد.
گزارش شور اول از کمیسیون بهداری به مجلس شورای ملی
کمیسیون بهداری در جلسه روز پنج شنبه ۱۲ تیر ماه ۱۳۴۸ با حضور نمایندگان دولت لایحه شماره ۲۶۳۶- ۸ /۲ /۱۳۴۸ ارسالی از مجلس سنا راجع به موافقتنامه بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت ممالک متحده آمریکا و آژانس بین‌المللی انرژِی اتمی‌برای اعمال اقدامات تأمینی را که به شماره ۹۱۴ چاپ شده است برای شور اول مورد رسیدگی قرار داد و گزارش کمیسیون علوم و آموزش عالی را تأیید و تصویب کرد.
اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون بهداری- دکتر رهنوردی.
رئیس- کلیات لایحه مطرح است نظری نیست؟ آقای دکتر طالع بفرمائید.
دکتر طالع- لطفا بفرمائید نماینده وزارت علوم درباره این لایحه توضیحی بدهند.
رئیس- آقای قوام صدری بفرمائید.
قوام صدری (معاون وزارت دارائی)- قبلاً باید به استحضار نماینده محترم برسانم که نماینده وزارت علوم مریض بوده و متاسفانه امروز نتوانسته است در جلسه حاضر بشود و باید به استحضارتان برسانم به طوری که در کمیسیونها هم به تفصیل توضیح داده شد استفاده از انرژی اتمی در مراحل مختلف در رشته‌های علوم پزشکی کشاورزی و غیره مورد استفاده قرار گرفته است و برای این کار معمولاً همکاری کشورهایی که پیشقدم در امور مربوط به اتم هستند جلب شده است ما سالهاست که با ایجاد مرکز اتمی‌در دانشگاه تهران در این راه قدم برداشته‌ایم ولی برای استفاده در رشته‌های علوم هم لازم بود که استفاده کنیم از تجربیات و پیشرفت‌هایی که دولت آمریکا که از پیشقدمان در این راه است دارد از این جهت قراردادی با دولت آمریکا بسته شده است که همکاری دولت مزبور برای آزمایشات و تجربیات و استفاده از آزمایشات اتمی‌و استفاده‌های صلح‌جویانه در رشته‌های مربوط به کشاورزی به ویژه تجربیات علوم و تجربیات دانشگاهی که مورد استفاده دولت ایران نیز قرار داده شود و موافقت نامه‌ای تنظیم شده است که چنانچه تصویب بفرمایید مورد اجرا قرار می‌گیرد.
رئیس- نظر دیگری در کلیان لایحه نیست؟ (اظهاری نشد) به ورود در شور ماده واحده رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثراً برخاستند) تصویب شد. ماده واحده مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی نرسیده لایحه برای شور دوم به کمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.
- طرح و تصویب گزارش شور اول کمیسیون علوم و آموزش عالی راجع به اصلاحیه موافقت نامه همکاری بین دولت ایران و ممالک متحده آمریکا راجع به استفاده‌های غیر نظامی‌از انرژی اتمی
۹- طرح و تصویب گزارش شور اول کمیسیون علوم و آموزش عالی راجع به اصلاحیه موافقت نامه همکاری بین دولت ایران و ممالک متحده آمریکا راجع به استفاده‌های غیر نظامی‌از انرژی اتمی.
رئیس- گزارش شور اول اصلاحیه موافقت نامه همکاری بین دولت ایران و ممالک متحده آمریکا راجع به استفاده‌های غیر نظامی از انرژی اتمی‌مطرح است قرائت می‌شود.
گزارش شور اول از کمیسیون علوم و آموزش عالی به مجلس شورای ملی
کمیسیون علوم و آموزش عالی در جلسه روز چهارشنبه ۱۱ تیر ۱۳۴۸ با حضور آقای کازرونی معاون وزارت علوم و آموزش عالی لایحه شماره ۲۶۳۸- ۸ /۲ /۱۳۴۸ ارسالی از مجلس سنا راجع به اصلاحیه موافقت نامه همکاری بین دولت ایران و ممالک متحده آمریکا راجع به استفاده‌های غیر نظامی‌از انرژی اتمی را که به شماره ۹۱۳ چاپ شده است برای شور اول مورد رسیدگی قرار داد و لایحه را به تصویب رسانید.
اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
ماده واحده- اصلاحیه موافقت نامه همکاری بین دولت ایران و ممالک متحده آمریکا راجع به استفاده‌های غیر نظامی‌از انرژی اتمی‌تأمینی که مشتمل بر یک مقدمه و ۷ ماده است و در تاریخ ۲۷ اسفند ماه ۱۳۴۷ برابر ۱۸ مارس ۱۹۶۹ در واشنگتن به امضای نمایندگان مختار طرفین رسیده است تصویب و اجازه مبادله اسناد تصویب آن داده می‌شود.
رئیس کمیسیون علوم و آموزش عالی- دکتر عظیمی.
گزارش شور اول از کمیسیون امور خارجه به مجلس شورای ملی
کمیسیون امور خارجه در جلسه روز پنج شنبه ۱۲ تیر ماه ۱۳۴۸ با حضور نمایندگان دولت لایحه شماره ۲۶۳۸- ۸ /۲ /۱۳۴۸ ارسالی از مجلس سنا راجع به اصلاحیه موافقتنامه همکاری بین دولت ایران و ممالک متحده آمریکا راجع به استفاده‌های غیر نظامی‌از انرژی اتمی‌را که به شماره ۹۱۳ چاپ شده است برای شور اول مورد رسیدگی قرار داد و گزارش کمیسیون علوم و آموزش عالی را تأیید و تصویب کرد.
اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون امور خارجه- ایرج مهرزاد.
رئیس- کلیات لایحه مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) نسبت به ورود در شور ماده واحده رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثراً برخاستند) تصویب شد. ماده واحده مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی نرسیده لایحه برای شور دوم به کمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.
- اعلام وصول و قرائت نامه رسیده از دولت در اجرای قانون نحوه خرید ماشین آلات
۱۰- اعلام وصول و قرائت نامه رسیده از دولت در اجرای قانون نحوه خرید ماشین آلات.
رئیس- نامه‌هایی است از دولت رسیده که قرائت می‌شود.
با رعایت ماده ۶ قانون برنامه عمرانی چهارم کشور مصوب ۲۷ اسفند ۱۳۴۶ و ماده واحده «قانون نحوه خرید ماشین آلات و سایر لوازم برای اجرای طرحهای مصوب برنامه‌های عمرانی کشور» مصوب ۲۴ خرداد ماه ۱۳۴۵ موافقتنامه اعتباری به منظور تامین ۸۰ درصد هزینه‌های ارزی خرید پایه‌های فولادی انتقال انرژی وهادی‌های آلومینیومی و هادی‌های مس مورد نیاز شرکت ساتکاپ (وزارت آب و برق) که جمع کل هزینه‌های ارزی آن بالغ بر ۱۷ میلیون دلار آمریکایی است با شرکت کمانی انجبنرینگ- هندوستان در تاریخ سوم تیر ماه ۱۳۴۸ منعقد گردیده است. اعتبار مذکور برای پایه‌های فولادی در ۲۰ قسط و برای‌هادی‌ها در چهارده قسط متساوی و متوالی شش ماهه نسبت به بهره هر محموله به صورت سفته بازپرداخت می‌گردد و به مانده اقساط بازپرداخت نشده بهره‌ای از قرار ۵/۵ درصد در سال تعلق خواهد گرفت و سررسید اولین قسط پنج ماه بعد از تاریخ آخرین حمل هر سفارش می‌باشد.
این گزارش در اجرای تبصره (۲) ماده واحده فوق‌الذکر تقدیم می‌گردد.
امیر عباس هویدا.
- اعلام وصول گزارش هیئت نظارت اندوخته اسکناس برای چاپ در صورت جلسه
۱۱- اعلام وصول گزارش هیئت نظارت اندوخته اسکناس برای چاپ در صورت جلسه
رئیس- گزارش نظار مجلس شورای ملی در بانک مرکزی هم رسیده است که با اجازه خانمها و آقایان در صورتجلسه امروز چاپ می‌شود.
- ختم جلسه
۱۲- ختم جلسه
رئیس- چون مطلب دیگری در دستور نداریم با اجازه خانمها و آقایان جلسه امروز را ختم می‌کنیم تاریخ و دستور جلسه آینده بعداً باطلاع همکاران محترم خواهد رسید.
رئیس مجلس شورای ملی- عبدالله ریاضی.
-گزارش هیئت نظارت اندوخته اسکناس به مجلس شورای ملی
۱۸ -گزارش هیئت نظارت اندوخته اسکناس به مجلس شورای ملی
در اجرای وظائف قانونی که مجلس محترم شورای ملی بعهده اینجانبات محول فرموده است در جلسات هیئت نظارت اندوخته اسکناس در بانک مرکزی ایران مرتباً شرکت نموده و اقداماتی را که در سال ۱۳۴۷ با نظارت هیئت مزبور انجام گردیده ذیلا باستحضار نمایندگان محترم مجلس شورای ملی می‌رساند.
- ۱- در سال ۱۳۴۷ طی جلسات متعدد ۴۵۶ /۳۹۱ /۵۶ قطعه بمبلغ ۵۰ /۹۰۵ /۱۲۴ /۳۰۹ /۶ ریال اسکناس فرسوده و ناقص در کوره اسکناس سوزانی معدوم و بجای آن اسکناس نو به اداره نشر اسکناس بانک مرکزی ایران تحویل شده است.
- ۲- در سال ۱۳۴۷ جمعاً مبلغ ۰۰۰ /۰۰۰ /۹۵۰ /۱۲ ریال اسکناس نو رسیده از خارج به هیئت نظارت اندوخته اسکناس تحویل و زیر کلید قرار داده شده است.
- ۳- در تاریخ ۸ /۲ /۱۳۴۷ در مقابل استرداد پشتوانه به بانک مرکزی مبلغ ۰۰۰ /۰۰۰ /۰۰۰ /۱ ریال از اسکناس‌های منتشر شده از جریان خارج و به هیئت نظارت اندوخته اسکناس تحویل گردیده است.
- ۴- در سال ۱۳۴۷ مبلغ ۵۵۰۰۰۰۰۰۰۰ ریال اسکناس در مقابل سپردن پشتوانه قانونی (۴۰ درصد طلا و ارز و ۶۰ درصد اسناد تعهد دولت) به هیئت نظارت منتشر گردیده است که با احتساب یک میلیارد ریال اسکناس که بشرح فوق از جریان خارج گردیده در واقع مجموع اسکناس منتشر در مقابل پشتوانه در سال مذکور بالغ بر ۴۵۰۰۰۰۰۰۰۰ ریال می‌باشد.
- ۵- طبق معمول سنواتی نظارت کامل در خزانه جواهرات از طرف هیئت نظارت اندوخته اسکناس بعمل آمده و وظایفی که در عهده هیئت نظارت بوده بنحو مؤثر و با کمال مراقبت انجام داده است.
ضمناً از فرصت استفاده نموده خاطر آقایان را مستحضر می‌سازد که برای پیشرفت امور مربوط به هیئت نظارت اندوخته اسکناس از طرف بانک مرکزی ایران پیوسته همه گونه تسهیلات فراهم گردیده و اکثر اوقات همکاریهای مؤثر نیز ابراز شده است که بدینوسیله لازم میدانیم از تشریک مساعی بانک مزبور و متصدیان مربوط قدردانی نمائیم.
با تقدیم احترام- دکتر رشتی- ادیب سمیعی.