مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۴ شهریور ۱۳۳۳ نشست ۴۰
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری هجدهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین برنامه‌های عمرانی کشور مصوب مجلس شورای ملی |
روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی ایران
شامل: کلیه قوانین مصوبه و مقررات - گزارش کمیسیون‌ها - صورت مشروح مذاکرات مجلس - اخبار مجلس - انتصابات - آگهی‌های رسمی و قانونی
شماره
شنبه ماه ۱۳۳۴
سال یازدهم
شماره مسلسل
دوره هجدهم مجلس شورای ملی
مذاکرات مجلس شورای ملی
مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره ۱۸
جلسه: ۴۰
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز یکشنبه چهاردهم شهریور ماه ۱۳۳۳.
فهرست مطالب:
۱- قرائت اسامی غایبین جلسه قبل.
۲- بقیه مذاکره در گزارش کمیسیون فرهنگ راجع به ترمیم حقوق معلمین.
۳- تقدیم یک فقره لایحه به وسیله آقای وزیر فرهنگ.
۴- بقیه مذاکره در گزارش کمیسیون فرهنگ راجع به ترمیم حقوق معلمین.
۵- تعیین موقع و دستور جلسه بعد، ختم جلسه.
مجلس یک ساعت و نیم پیش از ظهر به ریاست آقای رضا حکمت تشکیل گردید.
۱- قرائت اسامی غایبین جلسه قبل
رئیس - صورت غایبین جلسه قبل قرائت می‌شود (به شرح زیر قرائت شد):
غایبین با اجازه، آقایان: هدی، بیات ماکو، قوامی، جلیلی، خاکباز، امید سالار، توماج، سلطان العلما، پیراسته، مصطفی ذوالفقاری، حائری‌زاده، دکتر سید امامی، حمیدیه، ابراهیمی.
غایبین بی‌اجازه، آقایان: باقر بوشهری، حشمتی، اریه، دکتر عمید، تربتی، غضنفری، سعیدی، کدیور، شفیعی، مهندس اردبیلی، دکتر عدل، سالار بهزادی، ثقةالاسلامی.
دیرآمدگان و زودرفتگان با اجازه، آقایان: بهادری ۴۰ دقیقه، دکتر حمزوی ۴۰ دقیقه، عبدالرحمن فرامرزی یک ساعت و بیست دقیقه.
دیرآمدگان و زودرفتگان بی‌اجازه، آقایان: قراگزلو ۳۵ دقیقه، محمودی ۳۵ دقیقه، امیر تیمور کلالی ۵۰ دقیقه.
رئیس - آقای نقابت.
نقابت - عرض کنم جلسه گذشته به عنوان تنفس تعطیل شد و لهذا صورت مجلس قاعدتاً نباید داشته باشیم زیرا که جلسه به عنوان تنفس تعطیل شده بود و مطابق سیره هر گاه جلسه به عنوان تنفس تعطیل بشود صورت مجلس نوشته نمی‌شود (صحیح است) امروز که توزیع شد یک قدری منطبق با حقایق نبود استدعا می‌کنم مقام ریاست اصلاح بفرمایید.
رئیس - جلسه قبل چون به طور تنفس ختم شد صورت مجلس نیست و صورت مجلس برای جلسه بعد طرح خواهد شد، آقای دولت‌آبادی.
دولت‌آبادی - ضمن صورت اسامی غائبین بدون اجازه نامی از آقایان بوشهری و سالار بهزادی برده شد چون مرخصی این آقایان در کمیسیون تصویب شده بایستی با اجازه نوشته شود.
رئیس - البته آنچه در کمیسیون تصویب بشود اصلاح خواهد شد همان طور آقای محمودی که با اجازه بود. چون ختم جلسه گذشته به عنوان تنفس بود نطق قبل از دستور هم دیگر مورد ندارد می‌ماند برای جلسه دیگر ...
عمیدی نوری - ما وقت خواستیم وقت‌مان محفوظ باشد.
رئیس - آقایانی که نام‌نویسی کرده‌اند برای جلسه دیگر نوبت‌شان محفوظ می‌ماند.
عمیدی نوری - خیلی متشکریم.
رئیس - چند روز قبل یک نامه‌ای از آقای شوشتری به بنده رسیده نسبت به یک عملی که در منزل ایشان چیزی پرتاب کرده بودند و من نمی‌خواستم که اصلاً گفته بشود ولی می‌خواستم عرض کنم اقدامات در این قسمت شده والبته نه تنها ایشان هر یک از افراد باید در امنیت کامل باشد بالاخص نمایندگان چون ایشان نظر خواسته بودند که چه اقدامی شده خواستم عرض کنم که اقدام شده و به طوری که خود ایشان مسبوقند در این قسمت اشخاصی که مظنون بوده‌اند تعقیب شده‌اند.
۲- بقیه مذاکره در گزارش کمیسیون فرهنگ راجع به ترمیم حقوق معلمین.
رئیس - آقای مشایخی در جلسه قبل پیشنهادی داده بودند که مشغول توضیح بودند، بفرمایید آقای مشایخی.
سید احمد صفایی - جناب آقای رئیس پیشنهاد را بنده داده بودم.
رئیس - شما پیشنهاد داده بودید ولی ایشان به عنوان مخالف مشغول صحبت بودند.
حاج سید احمد صفایی - به بنده اجازه بدهید که باز توضیح بدهم.
رئیس - توضیح داده بودید فقط مخالف باید به طور اختصار صحبت بکند بعد هم رأی بگیریم.
مشایخی - ترقیاتی که در مملکت ما به صورت ظاهر یا معنی درش مشاهده می‌شود و مورد توجه ملت ایران واقع شده و در دنیا هم منعکس شده است تماماً مرهون توجهات اعلیحضرت فقید رضاشاه کبیر بوده است (صحیح است) فرهنگ و ترقیات علم و دانش از روزی در مملکت ما شروع شد که اعلیحضرت فقید محصلینی را برای کسب علم و معلومات دنیای نوین به دنیای خارج اعزام داشته‌اند، دانشگاه ایران نیز از جمله مؤسساتی است که در زمان اعلیحضرت فقید در تهران دایر شده است و این قسمت و سایر خدماتی که در راه عمران و آبادی کشور شده است در زمان اعلیحضرت فقید بوده که ما آنها را هیچ وقت فراموش نمی‌کنیم فرهنگ و فرهنگیان مورد احترام تمام ملت ایران و عموم نمایندگان مجلس شورای ملی هستند (صحیح است) من تصور می‌کنم که هیچ فردی نباشد که به اهمیت فرهنگ و نقشی که فرهنگیان در عمران و آبادی مملکت دارند بی‌اطلاع باشند.
رئیس - آقای مشایخی در مورد پیشنهاد بفرمایید آن هم خیلی مختصر.
مشایخی - راجع به پیشنهاد است که خیلی مختصر عرض می‌کنم، تأمین آزادی تحکیم استقلال مملکت، ترقی صنعت، ترقی فعالیت‌های اقتصادی منوط بر این است که علم و دانش در مملکت پیشرفت می‌کند و مسلم است که فرهنگیان عامل مؤثر و مجری این امر می‌باشند اما با توجه به این مطلب باید راجع به فرهنگ هم اگر نظریاتی هست در مجلس شورای ملی گفته شود تا مطلب روشن شود. جناب آقای صفایی در جلسه گذشته دنباله مذاکرات پیشنهاد کردند که فرهنگیان یعنی دانشیاران و استادان در دانشگاه بتوانند به مشاغلی اشتغال داشته باشند و تأیید کردند همان طوری که در تبصره ۱۰ نوشته شده است در خارج از حدود دانشگاه نمی‌توانند علاوه بر شغل استادی سمتی داشته باشند من هم عیناً فرمایش جناب آقای صفایی را تأیید می‌کنم و معتقد هستم که اولاً به تمام کارمندان دولت اعم از اداری، قضایی، فرهنگی، دانشیار، استاد، آموزگار باید حقوق کافی داده شود و از آنها هم توقع خدمت صادقانه داشت (صحیح است) باید به پزشکان به اصطلاح معروف فول تایم حقوق داده شود یعنی صبح تا غروب پزشک برای اجتماع خدمت کند و حقوق کافی بگیرد و به غیر از پزشکی به شغل دیگری اشتغال نداشته باشد. مقام استاد مقام ارجمندی است و بایستی مقام استادان را ما هم که شاگرد مکتب همین دستگاه بودیم احترام بگذاریم و معتقد هستم که باید به آنها حقوق سرشار داده شود ولی آقایان محترم تصدیق بفرمایید که یک عده از اساتید و فرهنگیان علاوه بر کار استادی به عنوان کارشناس، به عنوان متخصص، به عنوان مشاور حقوقی و عناوین مختلف دیگر در دستگاه‌های مختلف مملکت ما کار می‌کنند، مملکتی که فقر و بیکاری در سراسرآن حکمفرماست، مملکتی که وقتی سال تحصیلی تمام می‌شود همه فارغ‌التحصیل‌ها تقاضای کار می‌کنند ...
رئیس - آقای مشایخی شما در مورد مخالفت با پیشنهاد توضیح بفرمایید.
دکتر بینا - ایشان که موافق صحبت کردند.
مشایخی - من می‌خواهم عرض کنم که بایستی تقسیم کار در مملکت حکمفرما باشد استاد فقط استادی کند و حقوق کافی بگیرد بنابراین استخدام یک نفر استاد در سازمان برنامه و مؤسسات دیگر و اشتغال پیدا کردن و حقوق گرفتن نقض غرض است و سبب می‌شود که در دانشگاه هم حاضر نشود و به جای او دانشیار بفرستند بنابراین من پیشنهاد آقای صفایی را تأیید می‌کنم و معتقد هستم که باید از یک محل حقوق بگیرند.
شوشتری - بنده اخطار دارم.
دکتر شاهکار - ایشان که موافق بودند و مخالف صحبت نکرده.
رئیس - پیشنهاد آقای صفایی یک مرتبه قرائت می‌شود و رأی می‌گیریم (به شرح زیر قرائت شد):
پیشنهاد می‌کنم در تبصره ۱۰ بعد از حقوق استادی یا دانشیاری کلمه خارج از دانشگاه اضافه شود - سید احمد صفایی
رئیس - آقایانی که با این پیشنهاد موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد دو پیشنهاد رسیده هر دو قرائت می‌شود آقایان توجه بفرمایند (به شرح ذیل قرائت شد):
مقام ریاست مجلس شورای ملی پیشنهاد می‌کنم لایحه کمک به فرهنگیان فعلاً مسکوت مانده و برای تأمین اعتبار به کمیسیون بودجه در مجلس مطرح گردد، محمود رضایی
رئیس - آقای اورنگ.
محمود رضایی - پیشنهاد مال بنده است اجازه بفرمایید توضیح بدهم (چون آقای اورنگ به محل نطق آمده بودند).
رئیس - آقای رضائی شما از همان جا مختصر توضیح بفرمایید.
محمود رضایی - مختصر نمی‌شود.
رئیس - رأی سکوت توضیح زیادی ندارد و از همان جا صحبت بفرمایید.
رضایی - صدای من از اینجا نمی‌رسد.
رئیس - آقای اورنگ تأمل بفرمایید که ایشان صحبت کنند.
رضایی - بنده پیشنهاد کردم که لایحه برای تأمین اعتبار به کمیسیون بودجه مجلس مراجعه شود و بعد از این که اعتبارش در کمیسیون بودجه تأمین شد و کمیسیون بودجه در آن اظهار نظر کرد به مجلس شورای ملی برای اتخاذ تصمیم قطعی بیاید (صحیح است) و از نمایندگان محترم تقاضا دارم به آنچه که عرض می‌کنم توجه بفرمایند (دکتر پیرنیا - پس کلمه مسکوت را پس بگیرید) مسکوت را پس می‌گیرم تقاضای بنده این است که برود به کمیسیون بودجه برای تأمین اعتبار و پس از تأمین اعتبار برگردد به مجلس (صحیح است) و از نمایندگان محترم تقاضا دارم به آنچه عرض می‌کنم دور از احساسات مخالفت و موافقت با دولت توجه بفرمایند زیرا مطلبی که امروز مطرح است ۰۰۰
رئیس - در پیشنهاد مسکوت گذاردن خیلی به اختصار باید صحبت بشود.
محمود رضایی - و تصمیمی که نمایندگان محترم درباره آن اتخاذ خواهند فرمود در صورتی که از روی کمال دقت گرفته نشود ممکن است بعدها ایجاد زحمت بنماید کما این که تصمیمات جناب آقای احمد قوام در مورد تغییر وضع رتبه‌های کارمندان دولت و اقدامات ناشی از آن تصمیمات مشکلات زیادی بعداً برای مملکت ایجاد نموده است بودجه‌ای که از طرف دولت حاضر به مجلس تقدیم شده است در حدد ۷۰۰ میلیون تومان کسر دارد (زنگ رئیس).
رئیس - آقای رضایی اینها خارج از پیشنهاد است.
محمود رضایی - من می‌گویم بودجه‌ای که کسر دارد و اعتبار این لایحه تأمین نیست ۰۰۰
رئیس - در آیین‌نامه صراحت دارد که باید مختصر صحبت کنید و شما دارید در مورد اقداماتی که قبلاً شده صحبت می‌فرمایید در مورد پیشنهاد خودتان بفرمایید.
محمود رضایی - بودجه‌ای که از طرف دولت حاضر به مجلس تقدیم شده در حدود ۷۰۰ میلیون تومان کسر دارد و باید توجه داشت که از ۱۶۰۰ میلیون جمع ستون خرج بودجه کل کشور فقط در حدود ۱۰۰ میلیون تومان آن مربوط به کارهای عمرانی است و بقیه یعنی در حدود ۱۵۰۰ میلیون تومان به عنوان حقوق بایستی به کارمندان دولت پرداخته شود (نراقی - دادن حقوق به معلم بهترین کار عمرانی است). دولت و اعضای کمیسیون بودجه ماه‌ها است که مشغول مطالعه هستند (زنگ ممتد رئیس).
رئیس - این مطالب مربوط به این پیشنهاد نیست، آقا اورنگ.
اورنگ - اولاً راجع به این پیشنهاد آقای رضایی از ایشان خواهش می‌کنم اصل پیشنهاد را مسترد بدارند و آن عرضی را که در جلسه خصوصی کرده‌ام یک نکته‌ای است در این پیشنهاد، دولت در پایان می‌گوید تمام اینها صحیح است وقتی اعتبار پیدا کردم (صحیح است) یعنی با اصل این قانون من هیچ مخالفتی ندارم، من هم دعا می‌کنم آنها اعتبار پیدا بکنند در آن صورت آن اعتبار البته به کمیسیون بودجه هم می‌آید حالا ما محتاج نیستیم، قانون صحیح است در خود قانون هیچ ما اشکالی نداریم النهایه می‌گوییم پول نداریم دولت هم این مسئله را متذکر شده محل اعتبارش که پیدا شد می‌آید به کمیسیون بودجه و حالا هم موقع این پیشنهاد نیست.
وزیر فرهنگ - اجازه می‌فرمایید؟
پورسرتیپ - آقای رضایی پس گرفتند.
رضایی - بنده پس گرفتم.
وزیر فرهنگ - اگر پس گرفته‌اند بنده توضیحی ندارم.
رئیس - پیشنهاد دیگری قرائت می‌شود (به شرح زیر خوانده شد).
پیشنهاد می‌کنم در تبصره ده گزارش کمیسیون فرهنگ در سطر هشتم بعد از کلمه مؤسسات این عبارت علاوه شود «و بانک‌ها و شرکت‌های دولتی و شرکت‌هایی که قسمتی از سهام آن متعلق به دولت باشد».
مکرم.
رئیس - آقای مکرم.
مکرم - البته در این لایحه توضیح شده است که استادان در حقیقت یک حقوق بایستی بگیرند یعنی حقوقی که از دانشگاه می‌گیرند و در سایر مؤسسات دولتی دیگر حق نداشته باشند خدمت بکنند که خلاصه از خودشان باز نمانند بنده برای این که هر قانون بایستی هم جامع باشد و هم مانع، این توضیح را می‌دهم و تصور می‌کنم بلکه قطع و یقین دارم که جناب آقای وزیر فرهنگ هم قبول می‌فرمایند که این جمله اضافه شود که در مؤسسات دولتی از قبیل بانک‌ها و شرکت‌ها و شرکت‌هایی که یک قسمت از سهام آنها متعلق به دولت است در آنجا حق نداشته باشند (صحیح است) امیدوارم که مورد توجه آقایان قرار بگیرد.
رئیس - آقای دکتر جزایری مخالفید بفرمایید.
دکتر جزایری - اگر رفقای عزیز ما آقایان محترم اجازه بفرمایند عرض می‌کنم اولاً باید یک مطلبی را آقایان بدانند بنده عضو دانشگاه نیستم بنده ۵ سال در دانشگاه تدریس اقتصاد مالیه می‌کردم چون به من از طرف دانشگاه پیشنهاد شد که با رتبه یک دانشیاری مشغول خدمت بشوم قبول نکردم به شهادت همه آقایان که این وضع را اطلاع دارند و از آن تاریخ چندین سال است که آنجا خدمت نمی‌کنم و چون یقین دارم که همه آقایان و مجلس شورای ملی به دانشگاه و علم واقعاً احترام قائل هستند (صحیح است) بنده هم مانند یک فردی از آقایان در اینجا گاهی دور از دانشگاه کردم آقایان محترم باید بدانند که در کمیسیون فرهنگ وقتی مذاکره از این امر شد مذاکره از این بود که آقایان حقوق استادان دانشگاه را بالا ببرند به شرط این که از یک جا حقوق بگیرند صرف این که فقط در یک جا کار کنند صحبت از این نبود و من نمی‌دانم که این صحبت از کجا در آمده است و آقایان باید این را بدانند که بعضی از استادان دانشگاه هستند که واقعاً نظیر اینها جای دیگر نیست و از آقایان بخواهند اینها را محروم از کار کنند مملکت را از یک متخصصینی محروم کرده‌اید ما نظیر آقای مهندس اصغری نداریم (خرازی - نظیر آقای مهندس ریاحی جایی پیدا نمی‌شود) آقای مهندس ریاحی، آقای دکتر عمید و یا امثال این آقایان که نباید در جلوشان اسم برده شود آقایان بفرمایید که یک حقوق بگیرند صحیح است ولی مطالعه هم بکنید که آیا واقعاً می‌خواهید مملکت را از کارهای علمی این آقایان محروم بکنید این برخلاف قانون اساسی است هر کسی حق دارد هر نوع شغلی را قبول بکند اما از شغل دیگر که نمی‌شود محرومش کرد آقای دکتر جهانشاه صالح وزیر هم هست، استاد دانشگاه هم هستند و از یک جا حقوق می‌گیرند اگر هم نمی‌رسند جای دیگر کار نکنند این است که خواهش می‌کنم استدعا می‌کنم توجه بفرمایند این قسمت را آقای درخشش هم با بنده مذاکره فرمودند شاید همه رفقا، سایر لیسانسیه هم فکر می‌کنند
که استادان دیگر نباید به وزارت فرهنگ بیایند این به نظر من طوری است که خیال می‌کنم آقای جعفری هم راجع به این موضوع خواهند فرمود اگر این نظر قبول شود یک دسته از متخصصین، فنی‌ها، مهندسین، دکترها، فرض بفرمایید استادان دانشکده ادبیات مثل جناب آقای عصار را محروم می‌کنید که جای دیگر از وجود ایشان استفاده نکنند خوب است که از دو جا حقوق نگیرند ولی محروم کردن که صحیح نیست اولاً خود این آقایان وجدان دارند، کنسیاس دارند دولت خودش در دو جا نباید به آنها کارهایی مراجعه بکند، در یک جاهایی که احتیاج ندارد مراجعه نکند آنها که نمی‌توانند دولت را مجبور بکنند به نظر من شاید شایسته نباشد که آقایان را از همه کارهای دیگر محروم کنید در هیچ جای دنیا همچنین کاری نمی‌کنند.
رئیس - آقای دولت‌آبادی.
دولت‌آبادی (مخبر کمیسیون فرهنگ) - بنده تصور می‌کنم که نظر پیشنهاد دهنده این بوده است که از وجود اساتید دانشگاه که همه مورد احترام هستند و انصافاً در پاره‌ای از امور تخصصی و علمی حتماً بایستی مملکت از تجارب و اطلاعات اینها استفاده بکند محروم باشند بلکه منظور این بوده است که از دو محل حقوق نگیرند و خوشبختانه در لایحه این پیش‌بینی شده است و اجازه می‌خواهم متن لایحه را یک بار دیگر بخوانم شاید در دسترس همه آقایان نباشد که منظور آقایان در لایحه تأمین شده است که از دو جا حقوق نگیرند در کمیسیون هم همین طور بحث شد البته آقایان وجودهای مفیدی هستند برای مملکت و باید مملکت از وجودشان استفاده بکند (پیراسته - در لایحه این طور نیست) خلاصه این است که حق استفاده از دو حقوق دولتی ندارند این را بنده تصریح می‌کنم نظر آقایان هم همین است در کمیسیون فرهنگ هم بحث شده است در مؤسساتی هم که دولت سرمایه دارد، شریک است حق ندارند استفاده بکنند، این را بنده تصریح می‌کنم و استدعا می‌کنم که آقایان پیشنهادشان را پس بگیرند باز هم در تعقیب عرایض پیشین می‌خواهم از آقایان همکاران محترم استدعا کنم سعی کنند بلکه این لایحه امروز بگذرد و نتیجه عملی از حسن نیتشان نشان بدهند.
رئیس - آقای مکرم استرداد کردید یا رأی بگیریم.
مکرم - نه قربان رأی بگیرید چون ایشان تأیید کردند.
رئیس - رأی می‌گیریم آقایانی ...
پیراسته - رأی به چه؟
عده‌ای از نمایندگان- مجدداً قرائت شود.
رئیس - در درجه اول که خوانده می‌شود توجه کنند که دو مرتبه خوانده نشود. یک بار دیگر قرائت می‌شود (به شرح سابق خوانده شد).
آقایانی که با این پیشنهاد موافقند قیام بفرمایند (عده کمی برخاستند) تصویب نشد. پیشنهاد دیگر قرائت می‌شود (به شرح زیر قرائت شد):
پیشنهاد می‌شود در تبصره ۱۰ به جای کلمه (من بعد) عبارت (پس از تأمین بودجه) گذاشته شود. کریمی
رئیس - آقای کریمی حاضر نیستند، پیشنهاد دیگری قرائت می‌شود (به شرح ذیل خوانده شد):
پیشنهاد می‌کنم در آخر سطر ۶ تبصره ده به جای کلمه (من بعد) نوشته شود «پس از تأمین اعتبار مندرج در تبصره ۱۲». دکتر افشار
رئیس - آقای دکتر افشار.
دکتر افشار - پیشنهادی که شده است منظور این است چون این قانون همین طور که گفته می‌شود اعتبارش پادار نیست یعنی پس از تصویب آن اضافه حقوقی که پیش‌بینی شده است برای دبیران یا استادان قابل پرداخت نیست چون قابل پرداخت نیست بنده پیشنهاد کردم که کلمه (من بعد) که منع کرده‌اند استاد را که از جای دیگر کمک مختصری بگیرد این به قوت خودش باقی بماند چون با وضع فعلی حقوق استادی رتبه ۶ یا ۷ ششصد و پنجاه تومان است اگر این اضافه‌ای را که در جای دیگر می‌گیرد کم کنید از حقوق ماشین‌نویس‌های ادارات هم کمتر می‌شود این پیشنهاد برای این است که تا زمانی که اعتبار مندرج در این قانون تأمین نشده است وضع سابق باقی باشد از آن چیزی کم نشود (صحیح است) و چیزی که می‌گیرد برای خرج خانه‌اش فعلاً از آن کم نشود.
رئیس - آقای وزیر فرهنگ.
وزیر فرهنگ - گر چه این پیشنهادی که جناب آقای دکتر افشار فرمودند در خود لایحه یا خود تبصره مستتر است وقتی کلمه (من‌بعد) نوشته شده است معنایش این است که وقتی باید این تبصره عمل شود که تأمین اعتبار شده باشد و حقوق استادان و دبیران پرداخت شده باشد مع‌ذلک برای این که توضیح بیشتری داده شود بنده با پیشنهاد ایشان موافق هستم.
۳- تقدیم یک فقره لایحه به وسیله آقای وزیر فرهنگ
وزیر فرهنگ - ضمناً مطلبی را خواستم حضور آقایان نمایندگان عرض کنم و خارج از این لایحه است این که در پانزدهم مهر ماه سال گذشته وقتی که استادان و دانشیاران و دانشجویانی که در دانشکده‌های مختلف رتبه اول شده بودند به پیشگاه اعلیحضرت همایون شاهنشاه شرفیاف می‌شوند در آنجا از پیشگاه اعلیحضرت استدعا می‌کنند که دانشجویان رتبه اول دانشکده‌ها به خرج دولت برای ادامه تحصیلات به اروپا و آمریکا اعزام بشوند شاهنشاه فرهنگ‌پرور ما که نسبت به فرهنگ توجه خاصی دارند این استدعای اعزام دانشجویان مورد قبول‌شان واقع شد و مقرر فرمودند که وزارت فرهنگ اقدام بکند چون در سال ۱۳۲۸ در کمیسیون بودجه تصویب شده است که از آن تاریخ به بعد دانشجویی به خرج دولت به اروپا یا آمریکا اعزام نشود برای اجرای امر ملوکانه احتیاج به تصویب قانونی داشتیم بنابراین لایحه‌ای تهیه شده است برای اعزام این قبیل دانشجو به خارج که تقدیم مقام ریاست می‌کنم و تمنا می‌کنم که به کمیسیون‌های مربوطه ارجاع شود و زودتر تکلیفش روشن بشود که در اول تحصیلی بتوانند بروند (احسنت).
رئیس - به کمیسیون‌های مربوطه فرستاده می‌شود.
۴- بقیه مذاکره در گزارش کمیسیون فرهنگ راجع به ترمیم حقوق معلمین.
رئیس - پیشنهاد آقای دکتر افشار مجدداً قرائت می‌شود و رأی می‌گیریم (به شرح زیر خوانده شد):
پیشنهاد می‌کنم در آخر سطر ۶ تبصره ده به جای کلمه من‌بعد نوشته شود پس از تأمین اعتبار مندرج در تبصره ۱۲. دکتر افشار
رئیس - آقایانی که با این پیشنهاد موافقند قیام فرمایند (عده کمتری برخاستند) تصویب نشد، پیشنهاد آقای مهندس جفرودی قرائت می‌شود (به شرح زیر خوانده شد):
مقام محترم ریاست مجلس شورای ملی پیشنهاد می‌کنم تبصره ۱۰ به صورت زیر اصلاح شود:
تبصره ۱۰- از تاریخ اول فروردین ۱۳۳۳ میزان تفاوت حقوق پایه‌های دانشیاری به این ترتیب اصلاح می‌شود:
پایه یک طبق ماده ۱۲ قانون تعلیمات اجباری می‌باشد و در موقع ارتقا از پایه‌ای به پایه بالاتر از یک تا پایه پنج یک پنجم و از پایه شش تا پایه هشت یک ششم و از پایه هشت به ۹ یک هفتم و از پایه ۹ به ۱۰ یک هشتم حقوق مادون علاوه خواهد شد و این اصلاح با رعایت ماده ۱۲ قانون تعلیمات اجباری مشمول پایه‌های استادی و دانشیاری خواهد بود. مهندس جفرودی
رئیس - این پیشنهاد خرج نیست؟ مبلغش کمتر می‌شود یا زیادتر؟
مهندس جفرودی - بنده توضیح می‌دهم، به هیچ وجه تغییر نمی‌کند، معادل می‌شود.
دولت‌آبادی (مخبر کمیسیون فرهنگ) - جزیی از تبصره را حذف کرده‌اند ایشان، باید پیشنهاد حذف بدهند.
رئیس - بفرمایید توضیح بدهید ولی وارد نیست اگر بخواهید منظورتان عملی شود در موقع رأی باید به عنوان تجزیه تفکیک کنید یک قسمت اول را رأی بگیریم و بعد قسمت اخیرش را و البته الان رأی نخوهیم گرفت.
دولت‌آبادی - دیگر توضیح ندارد.
رئیس - فعلاً توضیح بدهید.
مهندس جفرودی - بنده چون یقین دارم که عنایت مجلس شورای ملی در درجه اول شامل حال علم و عالم است به این جهت وظیفه خودم می‌دانستم که در اینجا یک مطلبی را روشن کنم در محیط دانشگاه خوشبختانه عده‌ای هستند که وجود آنها از لحاظ علم در ایران منحصر است بنده اسم می‌برم آقایان اغلب می‌شناسند جناب آقای دکتر قاسم‌زاده بنده خیال می‌کنم وجود آقای دکتر قاسم‌زاده در وزارت امور خارجه فوق‌العاده مؤثر و مفید است (صحیح است) آقای مهندس اصفیا را (صحیح است) اغلب آقایان می‌شناسند که ایشان یکی از دانشمندان به نام دنیا هستند نظریات ایشان در مورد آب مورد قبول کلیه دانشمندان دنیا است (صحیح است) یک نفر یک نفر اسم می‌برم آقای دکتر رفیعی (یک نفر از نمایندگان - رئیس دامپزشکی است) رئیس دامپزشکی نیست رئیس سرم‌سازی رازی است آقای دکتر دلبی وقت که ایران را ترک می‌گفتند، گفتند با وجود آقای دکتر رفیعی کشور ایران به هیچ وجه احتیاجی به من ندارد (صحیح است) و ایشان کاملاً می‌توانند جای من را بگیرند همین طور آقای دکتر جهانشاه صالح که ایشان وزیر هستند و الان حضور آقایان هستند بنده می‌خواهم بگویم ایشان که تنها متخصص در امراض زنانه هستند که مملکت باید از وجود ایشان حتماً استفاده بکند.
رئیس - آقای مهندس جفرودی این مطالب خارج از موضوع است.
مهندس جفرودی - خارج از موضوع نیست برای توضیح مطلب لازم است.
رئیس - وقتی من می‌گویم خارج از موضوع است شما نمی‌توانید بگویید که خارج نیست پیشنهادی که کرده‌اید باید درباره آن پیشنهاد توضیح بدهید شما می‌خواهید چهل تا اسم ببرید بنده خودم آقای مهندس اصفیا را خیلی بهتر از شما می‌شناسم پدرشان را هم می‌شناسم ولی مربوط به این پیشنهادی که شما داده‌اید نیست.
مهندس جفرودی - اگر مقام ریاست اجازه بفرمایند بنده ادله‌ای که باید برای قبول پیشنهادم بگویم می‌گویم.
رئیس - بنده عرض کردم که به پیشنهاد شما الان نمی‌توانیم رأی بگیریم چون پیشنهاد حذف است تبصره را به دو قسمت می‌کند موقع رأی باید به دو قسمت جدا رأی بگیریم مثل تجزیه است.
مهندس جفرودی - مقام ریاست بیش از هر کس به دانشگاه و طبقه عالم توجه و علاقه دارند.
رئیس - بله به عالم توجه دارم حتی به جاهل هم باید توجه داشت به جایی بیشتر باید توجه داشت که از جهل بیرون بیاید و عالم بشود ما دلمان می‌خواهد تمام افراد مملکت از جهل و ضعف و نادانی بیرون بیایند (صحیح است) ملاحظه بفرمایید ماده ۱۳۲ آیین‌نامه تکلیف را روشن می‌کند «به پیشنهاد حذف ماده مستقلاً نمی‌توان رأی گرفت و پیشنهاد حذف قسمتی از ماده در حکم تجزیه ماده است» حالا جنابعالی پیشنهادتان را توضیح بدهید و بعد در موقع رأی نهای یک دفعه به پیشنهاد شما رأی می‌گیریم و یک قسمت به خود تبصره چون نصفش را حذف کردید حالا توضیح مختصری بفرمایید.
مهندس جفرودی - بنده مطیع اوامر عالی هستم. این آقایانی که اسم بردم اینها البته صلاح و صرفه‌شان در این است که در تخصص خودشان چون واقعاً منحصر هستند در کارهای آزاد استفاده بکنند اما اگر بنگاه‌های دولتی وزارتخانه‌ها به اینها احتیاج داشته چون همان طوری که عرض کردم منحصر به فردند. بنده یقین دارم که چون این آقایان حاضر نیستند که مجانی در هیچ مؤسسه‌ای کار بکنند برای این که کسی که بتواند علمش را بفروشد خب می‌رود می‌فروشد ولی اگر از میان آنها کسانی پیدا شدند که واقعاً خواستند فداکاری کنند مثل خود آقای دکتر صالح باید اجازه داد که مؤسسات دولتی از وجود آنها استفاده کنند و نروند یک کسی را با مبالغ هنگفتی از خارج کشور بیاورند بنده به عنوان مثال یک موردی را می‌گویم آقای کایزر کسی بوده است که در ماه هیجده هزار تومان از سازمان برنامه حقوق می‌گرفت سه هزار تومان هم برای منشیش یعنی ۲۱ هزار تومان مجموعاً از سازمان برنامه حقوق می‌گرفت کار این آدم را آقای مهندس حامی فعلاً انجام می‌دهد با نهصد تومان بنده استدعا می‌کنم این مورد را رسیدگی بفرمایید اگر افرادی به این ترتیب پیدا شدند بنده یقین دارم که مجلس شورای ملی به هیچ وجه یک چنین چیزی را تصویب نمی‌کند که مملکت و بنگاه‌های دولتی با حقوق ناچیز از وجود این عده استفاده نکند.
رئیس - بنابراین همان طوری که گفتم تعیین تکلیف پیشنهاد شما می‌ماند برای موقع رأی نهایی یک قسمت به این پیشنهاد آقای مهندس جفرودی رأی می‌گیریم و یک قسمت به بقیه (امامی خویی - بنده مخالف بودم) مخالف ندارد چون پیشنهاد حذف است در حقیقت در حکم تجزیه است در موقع رأی با تجزیه رأی می‌گیریم یعنی به دو قسمت می‌کنیم تبصره را. پیشنهاد دیگری قرائت می‌شود (به شرح زیر خوانده شد) پیشنهاد می‌کنم تبصره ده به طریق زیر اصلاح شود. استادان دانشگاه در صورت قبول شغل دولتی فقط از حقوق استادی استفاده خواهند نمود. پیراسته
رئیس - آقای پیراسته (نمایندگان - پیشنهاد را خودتان هم بخوانید).
پیراسته - عبارت پیشنهاد نظرم نیست ولی مضمونش این است که آقایان استادان دانشگاه در صورت قبول شغل دولتی از حقوق استادی استفاده خواهند کرد بنده تقاضا می‌کنم مخصوصاً راجع به مطالبی که این قدر حساس است تعصب نبایستی باشد مجلس جای بحث و انتقاد است و برای همین تشکیل شده است که لوایح بیاید اینجا و حلاجی بشود و اشخاص نظریات خودشان را بگویند هر چه به صلاح و صرفه مملکت است قبول می‌شود بنده و تمام آقایان نمایندگان نه تنها همه مردم کمال احترام را برای دانشگاه قائل هستیم برای این که نمی‌شود گفت که دانشگاه و دانشجو لازم نیست و این دقتی که در کارهای دانشگاه می‌شود روی علاقه به دانشگاه است. برای این که دانشگاه جای امید و انتظار مردم است که یک روزی بتواند ما را از دنیای خارج بی‌نیاز بکند این مطلبی که بنده پیشنهاد کردم استدعا می‌کنم توجه بفرمایید بنده عرض کردم که اگر استاد حقوقش کم است الان آقای وزیر فرهنگ موافقت بکند ما هم موافقت می‌کنیم بگوییم حقوق استاد حداقل دو هزار تومان سه هزار تومان ده هزار تومان هر چه آقایان موافقت بکنند بشود اگر حقوقش کافی است و وجودش در جای دیگر هم ممکن است منشأ اثر باشد بگوییم درسش را در دانشگاه بدهد و یک چند ساعتی هم بیاید افتخاری وزیر بشود یا یک کار دولتی بهش بدهند اما وقتی که بیاید چند جا کار بکند چهار هزار تومان می‌دهند در جایی سه هزار تومان و در جایی پنج هزار تومان چهل جای دیگر هم کار بکند این ظلم به دانشگاه است و به کار خودش نمی‌رسد (صحیح است) بنده عرض کردم که اگر واقعاً حقوق استادی کم است آقای وزیر فرهنگ موافقت بکند یا بروند لایحه بیاورند و ما تصویب کنیم فرق نمی‌کند اگر استادی در چند جا کار می‌کند از بودجه دولت حقوق می‌گیرد فرض کنید در فلان مؤسسه حقوق می‌گیرد این را از جیب دولت می‌گیرد استاد باید به همان حقوق دانشگاه قناعت بکند نباید که یک نفر برای این که اجبار دارد یا برای این که حقوق بیشتری بگیرد کرسی دانشگاه را بگذارد کنار بیست جای دیگر کار بکند بنده می‌گویم این کار را افتخاری بکند و حقوق استادی خودش را بگیرد بنده تصور می‌کنم موجب کمال تکریم و تعظیم استاد دانشگاه است که دانشگاه استادش همیشه در سر پستش باقی باشد نه این که دانشگاه را ول بکند و برود سر کار دیگر و اگر هم حقوقش کم است اضافه کنید این عرض بنده است و گمان می‌کنم اگر آقایان موافقت دارند با این نظر به این پیشنهاد رأی بدهید بنده با این چیزی هم که حضرتعالی مرقوم فرموده‌اید حضرت آقای فولادوند موافقت دارم به شرط این که در یک جا حقوق بگیرد آقای فولادوند عقیده‌شان این است که بیشترین حقوق را بگیرد و من عرض می‌کنم که از یک جا حقوق بگیرد نه این که از چند جا بگیرد اگر حقوق فلان استاد ده هزار تومان است من که حرفی ندارم (عبدالصاحب صفایی - این موضوع پیش‌بینی شده) نشده است آقا.
رئیس - آقای وزیر فرهنگ.
وزیر فرهنگ - همان‌طوری که جناب آقای مهندس جفرودی خدمت آقایان توضیح دادند در دانشگاه خوشبختانه افرادی هستند که از وجود آنها می‌شود در مشاغل دیگری استفاده کرد و استفاده بیشتری برد مثلاً در یک شغل وزارت می‌خواهند از یک استاد استفاده بکنند به نظر من نمی‌شود مانع شد که یک استاد وزیر وزارتخانه‌ای در این مملکت نشود اما نظر قانونگذار و نظر این تبصره این است که فقط حقوق وزارت را بگیرد و از حقوق استادی استفاده نکند (دکتر بینا - حالا هم نمی‌کند) نظر آقای پیراسته هم در اینجا تأمین شده است در اینجا نوشته شده اگر مشاغل دیگری پیدا کرد از حقوق استادی نباید استفاده کند پس منع نشده است که یک استاد دانشگاه یک کار دیگری غیر از کار استادی در دستگاه دولتی داشته باشد ولی اگر آمد این کار را شاغل شد حق ندارد از حقوق استادی استفاده کند به همین جهت نظر آقای پیراسته تأمین است و من استدعا می‌کنم که پیشنهاد خودشان را پس بگیرند (پیراسته - بنده منظورم این است که از یک جا حقوق بگیرند). اینجا نوشته شده استادان و دانشیاران حق ندارند با استفاده از حقوق استادی یا دانشیاری مشاغل دیگری در وزارتخانه‌ها و ادارات (عبدالصاحب صفایی - و یا مؤسسات و بنگاه‌های دولتی) قبول کنند یعنی اگر آمد یک شغل دیگری پیدا کرد در یک مؤسسه دیگری حق ندارد از حقوق استادی استفاده کند.
پیراسته - نقض غرض است آقای وزیر فرهنگ.
عبدالصاحب صفایی - بنگاه‌های دولتی را هم اضافه بفرمایید نمی‌شود.
وزیر فرهنگ - بنگاه‌های دولتی را پیشنهاد کردند رد شد.
رئیس - آقای نورالدین امامی.
امامی - استدعا می‌کنم آقایان توجه بفرمایند وزارت فرهنگ و دولت یک لایحه به مجلس تقدیم کرد برای ترمیم حقوق دبیران آن هم با تعلیق به محال برای دلخوش کنک یک عده‌ای که دبیرها دل‌شان خوش باشد که اگر پولی به جهاتی یک وقتی پیدا شد در فکر شما هستیم بدبختانه این را آوردند بردند در کمیسیون کش دادند، کش دادند، کش دادند بردند توی دانشگاه و آن وقت ما را در این چم و خم‌ها و بزن بهادرها و گرفتاری‌ها انداختند البته دانشگاه مورد احترام تمام ملت ایران است دانشگاه استادانی دارد که مورد احترام دنیا است این دکتر عمیدی که پهلوی سرکار نشسته قدرش مجهول است امثال دکتر عمید پنج تا در ایران نیست (صحیح است) دکتر عمیدها را باید بزرگ کنیم و به قدری بزرگ کنیم که مورد احترام همه ما است و باید به چشم دشمنان بکشیم ولی آقایان این قدر اطراف دانشگاه صحبت کردن غیر از کوچک کردن دانشگاه چیز دیگری نیست دانشگاه خودش بزرگ است هی پیشنهاد اندر پیشنهاد که استاد کجا برود، چه کار کند، استاد سرفه نکند، استاد حمام نرود، استاد راه نرود اینها را دولت یک مرتبه اینجا یک ماده‌ای گذاشته که یک استاد بیش از یک جا نمی‌تواند حقوق بگیرد این تمام شد یک دفعه آقای وزیر فرهنگ بلند شود و بگوید که در اینجا نوشته شود که یک استاد پنج جا که خدمت می‌کند هر جا حقوقش بیشتر است آن را بگیرد چهار جای دیگر را مجانی برود این همه صحبت در اطراف این موضوع صحیح نیست (احسنت).
رئیس - رأی گرفته می‌شود به این پیشنهاد آقایانی که موافقند قیام بفرمایند (عده کمی برخاستند) تصویب نشد (پیراسته - توجه نکردند) باید توجه کنند اعلام رأی شده بود. پیشنهاد دیگری قرائت می‌شود (به شرح زیر خوانده شد) مقام ریاست محترم مجلس شورای ملی: بنده پیشنهاد می‌کنم جمله ذیل به تبصره ۱۲ اضافه شود: تأمین اعتبار باید برای اجرای تمام مابه‌التفاوت باشد و هیچ گونه تبعیضی نشود. اردلان
نورالدین امامی - احسنت خیلی پیشنهاد خوبی است.
رئیس - آقای اردلان.
اردلان - این پیشنهاد بنده خیلی مهم نیست ولی جلوگیری می‌کند از تبعیض نظر به اطلاعاتی که خود بنده از وزارت دارایی دارم چون بنده در وزارت مالیه بودم برای استحضار آقایان محترم به عرض می‌رسانم اینجا
تصریح بکنیم که مقصود از تأمین اعتبار، اعتبار تمامی است برای پرداخت کلیه مابه‌التفاوتی که در این ماده واحده منظور شده است چون اگر این قید نشود یک تبعیض‌هایی پیش می‌آید طبعاً که نه جناب آقای وزیر فرهنگ و نه وزیر دارایی می‌توانند جلوگیری کنند حالا اجازه بدهید که بگویم طرزش چه طور است بنده اگر نفوذی داشته باشم با یک کس دیگری که نفوذی داشته باشد و یا یک کسی را در آنجا داشته باشد که بتواند از این مابه‌التفاوت استفاده بکند به وسیله رئیس حسابداری یک گزارشی تهیه می‌شود که آقا میرزا علی خان فلان فلان تأمین اعتبار برای پرداخت مابه‌التفاوت برای او شده اجازه بفرمایید حکم صادر شود کسی هم نمی‌تواند زیرش بنویسد نه برای این که قانون است و نوشته است پس از تأمین اعتبار اما اگر تصریح کردیم وقتی تمام اعتبار موضوع این لایحه تأمین شد آن آدمی که در بندرعباس است و آن آدمی که در تهران است هر دو یک جور استفاده می‌کنند و اگر این را ننوشتیم آن آدم متنفذ استفاده می‌کند و آن کسی که متنفذ نیست بیچاره و بدبخت خواهد بود (صحیح است).
نورالدین امامی - جناب آقای اردلان همان کلمه تمام به تنهایی کافی است.
رئیس - آقای وزیر فرهنگ.
وزیر فرهنگ - پیشنهاد جناب آقای اردلان پیشنهاد خیلی خوبی است ولی به نظر بنده یک عیب دارد که اگر اصلاح بفرمایید مورد قبول بنده است که بعد هم مورد نظر اکثریت آقایان نمایندگان محترم اگر واقع بشود منظوری که بنده استنباط کردم از این پیشنهاد جناب آقای اردلان این است که اگر بخواهند یک روزی این اعتبار را تأمین بکنند همه اعتبار تأمین بشود و برای همه آنهایی که از این لایحه می‌توانند استفاده کنند مابه‌التفاوت پرداخت بشود این نظر ایشان است و بسیار خوب است اما عیبش این است که ممکن است این لایحه ده میلیون تومان اعتبار لازم داشته باشد و یک وقتی دولت نتواند تمام ده میلیون را تأمین بکند ۴ میلیون تومانش را تأمین بکند ما این ۴ میلیون را هم نگیریم و بگوییم تا ده میلیون تأمین نشود نخواهیم پرداخت این به نظر بنده صحیح نیست ممکن است بنده راهش را عرض کنم گر چه در این خصوص بنده نبایستی چیزی حضور آقایان عرض کرده باشم ولی اگر پیش‌بینی بشود که اگر از این اعتبار گرفته شد و تمام موارد این لایحه را تأمین نکرد اول به کمک آموزگاران بعد به آموزگاران بعد به دبیران و بعد به استادان بدهند این تأمین نظر آقایان را خواهد کرد که تبعیض نشود بنابراین اجازه بفرمایید که اگر یک مقدار مختصری اعتبار تأمین شد ما صرف‌نظر نکنیم از گرفتن آن اعتبار.
رئیس - آقای اردلان توجه بفرمایید از پایین به بالا نظر خوبی است که هر چه برسد به این ترتیب بدهند (سالار سنندجی - اصلاح بفرمایید از پایین به بالا) (درخشش - پیشنهاد بنده را قرائت بفرمایید کامل‌تر از این است).
با این بیانی که آقای وزیر فرهنگ فرمودند هر اعتباری برسد اول به کمک آموزگار بعد آموزگار همین طور به بالاتر تعلق می‌گیرد (درخشش - پیشنهاد بنده یک قسمت اضافی هم دارد) بسیار خوب چون پیشنهاد آقای درخشش هم مشابه همین است قرائت می‌شود (به شرح زیر قرائت شد):
پیشنهاد می‌کنم تبصره زیر به لایحه اضافه شود:
چنانچه دولت نتواند بودجه لازمه را برای تأمین اعتبار تغییر شغل معلمین یک جا تهیه نماید به ترتیب پیدا شدن اعتبار دولت مکلف است مندرجاً اضافه اعتبار آموزگاران و دبیران و سپس دانشیاران و استادان را تأمین و پرداخت کند معلمین شهرستان‌ها در موقع تأمین اعتبار مقدم خواهند بود. درخشش
رئیس - تقدمی برای آنها که در خارج از مرکز هستند قائل شده‌اند این را هم در آخر اضافه بفرمایید که به همین ترتیب رأی بگیریم (درخشش - کمک آموزگاران را هم در آن اضافه بفرمایید).
رئیس - رأی گرفته می‌شود به این پیشنهاد با اصلاح آقایان موافقین قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. پیشنهاد دیگر قرائت می‌شود (به شرح زیر قرائت شد):
مقام محترم ریاست مجلس شورای ملی
پیشنهاد می‌کنم جمله ذیل به تبصره ۱۲ اضافه شود: ولی استفاده از عواید نفت برای تأمین اعتبار مابه‌التفاوت ممنوع است.
صارمی - فرید.
رئیس - آقای صارمی.
صارمی - بنده تصور می‌کنم که مصالح اجتماع را باید در نظر گرفت روزنه‌ای پیدا شده است که درآمدی از نفت به دست می‌آید هر کس فکر این است که از این روزنه برای امور غیرضروری و غیراجتماعی و تولیدی کشور استفاده کند متأسفانه الان هفتصد میلیون کسر بودجه داریم و اگر با این وضع پیش برویم میلیون‌ها بر کسر بودجه ما اضافه خواهد شد و این درآمد نفت هم تأمین کسری بودجه را نخواهد کرد در حقیقت یک دینار هم از آن صرف کارهای تولیدی و عمرانی نخواهد شد بنابراین بنده اینجا پیشنهاد کردم ...
رئیس - این موضوع قانون خاصی دارد.
صارمی - که بایستی درآمد نفت صرف امور تولیدی و عمرانی بشود و بنده پیشنهاد کردم و این تأکیدی است نسبت به آن قانون که برای آتیه هر روز مواجه با یک لایحه نشویم به اعتماد این که درآمدی از نفت پیدا می‌شود از این جهت بنده پیشنهاد کردم تأمین اعتبار این قسمت برای ترمیم حقوق آموزگاران و دبیران از درآمد نفت تأمین نشود و از بودجه عمومی مملکتی تأمین شود و استدعا می‌کنم نسبت به این موضوع آقایان به نام مصالح مملکت رأی بدهند (یکی از نمایندگان - بسیار پیشنهاد خوبی است)
رئیس - این قانون خاصی دارد (صارمی - تأکیدی است قربان، اجازه بفرمایید) (پورسرتیپ - اخطاری هم به سایر قسمتهاست) آقای ارباب شما مخالفید؟
ارباب - بله. (مکرم - بنده مخالف بودم.)
رئیس - شما دو نفر هستید آقای ارباب بفرمایید.
ارباب - نظر آقای صارمی بسیار در اصل موضوع صحیح است آقا یک عده دانش‌آموز که به انتظار دلخوش هستند موضوعی که قانون دارد و نمی‌شود هم که دخالت در آن کرد. نمی‌شود آنها را به این حرف‌ها دلسرد کرد (صارمی - دانش‌آموز نیست آقا) زیرا محرومیت‌ها کشیده‌اند حالا هم علاقه دارند که این موضوع نفت حل می‌شود و مملکت ما بهشت برین می‌شود آنها هم متمتع می‌شوند و فعالیت می‌کنند (صارمی - محرومیت را ملت ایران کشیده) و البته در اصل موضوع قانون داریم درآمد نفت باید به مصرف عمران کشور برسد و امیدوارم دعای همه مستجاب شود و به مصرف دیگر نرسد.
رئیس - رأی می‌گیریم به این پیشنهاد آقایانی که موافقند قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد.
مهدی ارباب - منظور بنده آموزگاران بود اشتباهاً گفتم دانش‌آموزان.
رئیس - پیشنهاد دیگری قرائت می‌شود (به شرح زیر قرائت شد):
پیشنهاد می‌کنم تبصره ۱۰ به شرح ذیل اصلاح شود.
تبصره ۱۰- از تاریخ اجرا حقوق پایه‌های دانشیاری بدین ترتیب اصلاح می‌شود ... الخ. عمیدی نوری
رئیس - آقای عمیدی نوری بفرمایید.
عمیدی نوری - تقاضا دارم به پیشنهاد بنده توجه بفرمایید آقایان این قانون امروز ممکن است تصویب شود یا فرض بفرمایید یک ماه یا ۲۰ روز دیگر از مجلس سنا بگذرد بنابراین می‌شود تاریخ تصویبش از مهر و آبان به بعد از آن طرف هم معتقدیم که از تاریخی که اعتبارش تأمین شده یعنی تا تاریخی که اعتبارش ایجاد نشده به قوت سابق باقی است مع‌هذا در تبصره می‌گوییم از تاریخ اول فروردین ۳۳ حقوق پایه‌های دانشیاری بدین ترتیب اصلاح می‌شود به عقیده بنده کوسه و ریش پهن همین است در صورتی که اصولاً قوانین از تاریخ تصویب باید اجرا شود مخصوصاً در این قانون که اعتبارش هم موجود نیست صحیح نیست که بگوییم از تاریخ اول فروردین ۳۳ اجرا شود بنده می‌گویم از تاریخ اجرا (صحیح است) و به نظر بنده هم آقایان استادان و دانشیاران نسبت به سایرین مرفه‌تر هستند بنابراین ما نباید یک چنین آوانس بیشتری به آنها بدهیم که هر وقت تصویب شد از اول امسال دو برابر حقوق در طبق اخلاص تقدیم‌شان کنیم و این بر خلاف اصول قانونگذاری است و خالف انصاف است نسبت به سایرین مخصوصاً که مجلس شورای ملی توجه کرده اعتباری که ایجاد می‌شود از قسمت پایین از کمک آموزگاری بیاید به بالا تا برود به دانشگاه بنابراین بنده تقاضا می‌کنم که یک توجه خاصی جناب آقای وزیر فرهنگ نسبت به این موضوع بکنند که نوشته شود از تاریخ اجرا نه از تاریخ اول فروردین ۳۳ این پیشنهاد بنده بود.
رئیس - کسی تقاضای مخالفت نکرده بنابراین رأی می‌گیریم آقایانی که با این پیشنهاد آقای عمیدی نوری موافقت دارند قیام کنند (اکثر برخاستند) تصویب شد پیشنهاد دیگری قرائت می‌شود (به شرح زیر قرائت شد):
پیشنهاد می‌کنم تبصره ۱۰ به صورت زیر اصلاح شود. استادان دانشگاه در صورت قبول مشاغل دیگر از حقوق بازنشستگی که بیشتر از حقوق سایر مشاغل آنان است استفاده خواهند کرد و در هر صورت حق استفاده از دو محل اعم از وزارتخانه‌ها و بنگاه‌ها و شهرداری‌ها به هیچ عنوان نخواهند داشت. پیراسته
رئیس - این محرز شد پیشنهاد دیگری قرائت می‌شود (به شرح زیر قرائت شد):
پیشنهاد می‌کنم در تبصره ۱۰ ماده واحده از کلمه (و من‌بعد) به صورت زیر در بیاید.
استادان و دانشیاران دانشگاه و رؤسای بخش‌های بیمارستان‌ها حق دارند در حدود تخصصی خود فقط در یکی از وزارتخانه‌ها و ادارات و مؤسسات دولتی و بانک‌ها و سازمان برنامه کار کنند. مهندس جفرودی
رئیس - آقای مهندس جفرودی.
مهندس جفرودی - قبلاً قسمتی از دلایل خودم را عرض کردم حالا هم ضمن این پیشنهاد چون دیدم که بعضی آقایان نگران هستند که یک استاد دانشگاه ممکن است در چندین جا کار کند توضیح لازم عرض می‌شود مخصوصاً جناب آقای پیراسته بنده پیشنهاد کردم فقط در یک جا و آن هم در حدود تخصص خودشان کار کنند توضیحی که اضافه می‌کنم این است که یک استاد دانشگاه
برای این که بتواند به خوبی از عهده وظیفه‌ای که دارد برآید باید حتماً تجربه داشته باشد یک مهندس وقتی می‌تواند تدریس بکند که راه ساخته باشد، پل ساخته باشد، سد ساخته باشد، یعنی آنچه را که در حین عمل دیده است و اشتباهات خودش را رفع کرد بتواند سر کلاس به شاگردان درس بدهد آقایان بعضی می‌فرمایید که خوب برود در کارهای آزاد کار بکند بنده خدمت آقایان اطمینان می‌دهم که یک استاد دانشگاه که در رشته‌ای تخصص داشته باشد کمتر به مؤسسات دولتی می‌رود، خیلی کم، مگر این که قانونی بیاورند مثل زمان اعلیحضرت فقید که این آقایان موظف هستند در مؤسسات دولتی کار کنند و البته کسی که تخصص داشته باشد کاری بلد باشد نمی‌رود در دستگاه‌های دولتی کار کند بنده خودم در بانک ملی بودم و به اندازه یک معاون حقوق می‌گرفتم ولی آنجا را ول کردم و رفتم و الان هم در سدسازی و راه‌سازی خدمت می‌کنم (مسعودی - احسنت) بنابراین کسی که تخصص داشته باشد نگرانی نداشته باشید که می‌رود در مؤسسات دولتی کار می‌کند ولی تجربه برای یک استاد دانشگاه صددرصد لازم است اینجا بنده پیشنهاد کردم که فقط در یک رشته آن هم در حدود تخصص خودش باشد. خواهش می‌کنم که آقایان توجه بفرمایند.
رئیس - آقای مخبر کمیسیون.
مخبر کمیسیون فرهنگ - به نظر بنده پیشنهاد جناب آقای مهندس جفرودی نقض غرض است زیرا تمام بحث اولیه ما چه در مجلس و چه در کمیسیون بر این بود که آقایان استادان شغل شاغل‌شان استادی باشد و اگر بیاییم اضافه کنیم که علاوه بر شغل شاغل‌شان در یک رشته دیگری هم کار بکنند در حقیقت یک اهانتی است به مقام استادی و اگر شغل شاغل‌شان استادی باشد دولت هم می‌تواند به شرط این که حقوقی نخواهند از تخصص‌شان، از زحمت‌شان در مؤسسات استفاده کند و فکر می‌کنم اگر آقای مهندس جفرودی از این پیشنهادشان صرف‌نظر بفرمایند بیشتر رعایت صلاح مملکت شده باشد.
رئیس- آقای اردلان مخالفید؟ (اردلان - بله) بفرمایید.
اردلان - بنده اظهار مخالفتم بیشتر برای روشن کردن موضوع است و آن این است که در این لایحه پیشنهادهای مختلفی نسبت به حقوق استادان شد که چون مذاکرات مجلس شورای ملی در حقیقت تفسیر قانون است و وزارتخانه‌ها در موقع احتیاج به این مذاکرات مراجعه می‌کنند یک پیشنهادی رد می‌شود خیال می‌کنند که مفهوم مخالفش تصویب شده یک پیشنهادی که تصویب شد جور دیگری تفسیر می‌شود بنده می‌خواستم عرض کنم که اگر آقایان موافقت داشته باشند این معنی از کلیه مذاکرات گفته شود در اینجا که مقصود این است که استاد می‌تواند مشاغل دیگری هم داشته باشد ولی در عین حال یک حقوق بیشتر نمی‌تواند بگیرد (صحیح است) موافقید همه با این؟ (جمعی از نمایندگان - صحیح است) وقتی که همه با این نظر موافقید این تصدیق به عنوان تفسیر قانون باقی می‌ماند چون تفسیر قانون با مجلس است.
رئیس - رأی گرفته می‌شود به این پیشنهاد (چند نفر از نمایندگان - یک دفعه دیگر قرائت شود)، (به شرح سابق قرائت شد).
رئیس - آقایانی که با پیشنهاد آقای مهندس جفرودی موافقند قیام می‌فرمایند (عده کمی برخاستند) تصویب نشد پیشنهاد دیگری قرائت می‌شود (به شرح زیر قرائت شد):
مقام ریاست مجلس شورای ملی
پیشنهاد می‌کنم تبصره ذیل به ماده واحده اضافه شود. وزارت فرهنگ می‌تواند رتبه دارندگان پایه‌های کمک آموزگاری را به شرط داشتن هشت سال سابقه تدریس در مدارس دولتی از تاریخ اخذ پایه یک به مأخذ آخرین حقوق ثابت دریافتی به رتبه آموزگاری تبدیل نماید. پورسرتیپ
رئیس - آقای پورسرتیپ.
پورسرتیپ - عرض کنم این پیشنهاد را بنده برای کمک آموزگاران داده‌ام و با جناب آقای وزیر فرهنگ هم مذاکره کردم زیرا اصل عقیده ما در تصویب لایحه این است که به این تیپ و تیپ معلم کمک شود کمک‌آموزگاران طبق قانون تعلیمات اجباری از آن وقت تا به حال ارتقایی پیدا نکرده‌اند در صورتی که زحمت می‌کشند تحصیل کرده هم هستند و باید یک روزی به آنها کمک شود منتهی آقای وزیر فرهنگ به بنده فرمودند که در لایحه بعدی که می‌آورند نظر بنده را تأمین خواهند کرد حالا اگر قول می‌دهند که این کار را بکنند بنده حرفی ندارم پیشنهادم را پس می‌گیرم.
رئیس - آقای وزیر فرهنگ.
وزیر فرهنگ - بنده از حسن ظن جناب آقای پورسرتیپ کمال امتنان را دارم و شاید خود آقایان محترم شاهد باشید که تمام هم من و شما نمایندگان محترم برای این است که به طبقه کمک‌آموزگاران و معلم کمک شایانی بشود (صحیح است) اما در این کمکی که می‌شود به نظر من بایستی که یک مدارج علمی و یک مقرراتی را در نظر گرفت که کسی نتواند از رتبه‌ای به رتبه دیگر بدون این که واجد شرایط علمی آن رتبه بشود برود و تبدیل بشود (صحیح است) آنهایی که رتبه کمک‌آموزگاری دارند افرادی هستند که با تصدیق شش ابتدایی آمده‌اند یک سال یا دو سال یک کلاسی را دیده‌اند و آمده‌اند رتبه کمک آموزگاری گرفته‌اند، اما آنهایی که رتبه آموزگاری دارند آنهایی هستند که فارغ‌التحصیل دانشسرای مقدماتی هستند یعنی ۱۱ سال تحصیل کرده‌اند ارزش دیپلم‌شان معادل دوره کامل متوسطه است اگر شما بخواهید هشت سال تدریس را کافی بدانید برای مدرک علمی به نظر بنده کافی نیست، به نظر من اگر کمک‌آموزگاری بخواهد رتبه‌اش را به آموزگاری تبدیل کند، باید فارغ‌التحصیل دانشسرای مقدماتی بشود یا یک مدارج علمی دیگری را طی کند در قوانینی که در وزارت فرهنگ هست و مخصوصاً در قانون تربیت معلم پیش‌بینی شده است که هر آموزگار در صورتی که تصدیق سه ساله متوسطه داشته باشد می‌تواند در ظرف دو سال امتحان دانشسرای مقدماتی را بدهد و از رتبه آموزگاری استفاده کند. بنابراین راه برای کمک آموزگارن باز است که بعد از واجد شدن یک مدارج علمی بتوانند رتبه آموزگاری بگیرند این منوط به یک مدارج علمی و اخذ یک مدارک علمی است بنده از جناب آقای پورسرتیپ استدعا می‌کنم که پیشنهادشان را پس بگیرند در لوایح بعدی ما تبصره‌ای خواهیم آورد که اگر کسی رتبه کمک‌آموزگاری دارد و واجد شرایطی شد بتواند رتبه کمک‌آموزگاری را به رتبه آموزگاری تبدیل کند کما این که در تبصره ۲ این لایحه نوشته شده است که لیسانسیه‌هایی که رتبه آموزگاری دارند می‌توانند تبدیل کنند.
پورسرتیپ - پس گرفتم.
رئیس - پیشنهاد دیگری قرائت می‌شود (به شرح زیر قرائت شد):
مقام محترم ریاست مجلس شورای ملی
پیشنهاد می‌کنم تبصره زیر به ماده واحده لایحه وزارت فرهنگ علاوه شود.
تبصره - معلمینی که دارای رتبه آموزگاری و هشت سال سابقه تدریس دبیری باشند می‌توانند رتبه خود را به رتبه دبیری تبدیل نمایند. مکرم
رئیس - آقای مکرم.
مکرم - پیشنهادی که جناب آقای پورسرتیپ دادند راجع به کمک آموزگاری بود و پیشنهاد بنده هم برای آموزگاران است و بنده یقین دارم اگر جناب آقای وزیر فرهنگ بخواهند توضیحاتی بدهند همان فرمایشات را تکرار خواهند فرمود اولاً عرض کنم که هیچ تعصبی ندارم که پیشنهادی که بنده داده‌ام حتماً تصویب شود اما می‌خواهم عرض کنم که در این لایحه نقض غرض شده است این لایحه‌ای که حضرتعالی ابتدا آورده‌اید برای اصلاح وضعیت حال معلمین بوده واقعاً در درجه اول کمک‌آموزگاران بعد آموزگاران بعد هم رسید به دبیران حالا هم رسیده به لیسانسیه‌ها، مهندسین، دانشیاران کم‌کم اساتید دانشگاه شامل حال آنها هم شد از صورت خودش بیرون آمد پیشنهادی که بنده داده‌ام بر اثر تلگرافاتی است که از آموزگاران مشهد و بعضی جاهای دیگر به بنده رسیده بنده یقین دارم به سایر آقایان نمایندگان مشهد هم رسیده حاضر هم هست در این تلگراف تقاضا کرده‌اند آنهایی که با رتبه آموزگاری ۸ سال در خدمت دبیری بوده‌اند حق داشته باشند رتبه دبیری بگیرند فرمایشی که جناب آقای وزیر فرهنگ فرمودند البته مورد تأیید بنده است یعنی مقام علم را باید محفوظ داشت یعنی لیسانسیه را با غیرلیسانسیه باید فرق گذاشت ولی همان طوری که در تمام وزارتخانه‌ها روی سابقه خدمت رتبه می‌دهند و پس از یک مدتی از یک رتبه‌ای به رتبه دیگر بالا می‌رود یعنی سه سال یا دو سال خدمت می‌کند یک رتبه می‌گیرند بنده پیشنهاد کردم کسی که ۸ سال سابقه تدریس دبیری دارد حق داشته باشد رتبه‌اش را تبدیل به رتبه دبیری کند نکته اساسی که می‌خواهم عرض کنم این است که ضمن چندین پیشنهاد دیگری عرض کرده‌ام فعلاً که پولی در بساط نیست که آموزگار وقتی دبیر بشود پولی بگیرد عرض کنم حالا که با حرف می‌خواهید دل مردم را خوش کنید لااقل بگذارید آنهایی که در شهرستان‌ها در نقاط دورافتاده واقعاً زحمت می‌کشند جان می‌کنند شاگرد تربیت می‌کنند آنها هم با حرف دل خودشان را خوش بکنند و چون این تقاضا از بنده کتباً و تلگرافاً شده لازم دانستم پیشنهاد کنم.
رئیس - آقای وزیر فرهنگ چه نظری دارید؟ اگر نظر موافق نداشته باشید نسبت به این نمی‌شود رأی گرفت چون پیشنهاد خرج است.
وزیر فرهنگ - بنده آن توضیحاتی که در پیشنهاد جناب آقای پورسرتیپ عرض کردم عین همین توضیحات را برای این پیشنهاد دارم.
رئیس - چون مطابق ماده ۱۳۴ قبول این پیشنهاد مستلزم خرج است نمی‌شود رأی گرفت. پیشنهاد دیگری قرائت می‌شود (به شرح زیر قرائت شد):
مقام شامخ ریاست مجلس شورای ملی
با احترام مقام علمی و فرهنگی دانشگاه و دانشکده‌ها و برای برکناری کانون علم و ادب از مبارزات سیاسی و حصر وظایف آنها به امور فرهنگی پیشنهاد می‌نماید تبصره ذیل به ماده واحده قانون ترمیم حقوق فرهنگیان افزوده بشود.
تبصره ۱۳- در صورتی که رؤسای دانشکده‌ها و دانشگاه‌ها و معاونین آنها و استادان و دانشیاران مشاغل سیاسی از قبیل
وزارت و معاونت وزارت و یا نمایندگی مجلس شورای ملی و مجلس سنا را قبول نمایند از مشاغل فوق برکنار خواهند شد و دانشگاه موظف است به جای آنها مطابق مقررات اشخاص دیگر را انتخاب نماید ولی پس از برکناری از مشاغل سیاسی فوق هرگاه محل آنها باقی باشد با تصویب شورای دانشگاه به شغل خود رجعت می‌نمایند.
ضیاالدبن نقابت (همهمه نمایندگان).
رئیس - توضیح بفرمایید ولی نمی‌شود رأی گرفت.
چند نفر از نمایندگان- این پیشنهاد بر خلاف قانون اساسی است.
رئیس - آقایان شلوغ نکنید. آقای نقابت بفرمایید.
نقابت - عرض بنده یک جمله است و آن این است که در تمام دنیای متمدن فرهنگ و بهداری از محوطه سیاست دور است (دکتر بینا - شما کجا را دیده‌اید) (مهندس جفرودی - آن وکالت عدلیه است) هیچ وقت دولی که با هم جنگ دارند یک آمبولانس را که علامت صلیب احمر یا شیر و خورشید سرخ دارد بمباران نمی‌کنند یا به مدرسه و مکان علم وادب کسی حمله نمی‌کند همیشه مورد احترام است. من علمنی حرفا فقد صیرنی عبداً این مقام استادی که گاهی دستگاه فرهنگ و بهداری را می‌کشاند به سیاست وقتی کشیدند به سیاست نظر موافق و مخالف پیدا می‌شود و اساس تربیت بدن و روح متشنج و مختل می‌شود، به این جهت بنده این طور به نظرم رسید که برای حفظ احترام استادان، حفظ احترام دانشگاه و حفظ احترامات این مقامات شامخه علمی مجلس شورای ملی در این خصوص این طور نظر بدهد که هرگاه این آقایان استادان مشاغل سیاسی برای خود گرفتند یعنی وزیر می‌شوند معاون وزیر می‌شوند سفیر ایران در پاریس و لندن می‌شوند و می‌روند سر کار سیاسی و از کار استادی باز می‌مانند نتیجه این می‌شود که آن کرسی مربوط تعطیل می‌شود آن مدرسه و محصلین بیکار می‌مانند. (مهندس جفرودی - دانشیاد دارند) وقتی که محصلین بیکار ماندند در محوطه دانشگاه یکی نطق می‌کند و این محصلین را داخل احزاب می‌نمایند و روی جریاناتی تبعید می‌شوند به قلعه فلک‌الافلاک و مورد بی‌احترامی قرار می‌گیرند برادر من محصل دانشکده حقوق بود گاهی به او می‌گفتم که چرا به مدرسه نمی‌روی می‌گفت درس آقای متین دفتری است ایشان ژاپن هستند یا می‌گفت درس آقای دکتر شفق است ایشان آمریکا هستند یا می‌گفت درس آقای دکتر شایگان و آقای سنجابی است لاهه تشریف دارند آقا وقتی که بنا باشد یک عده‌ای از استادان پست تحصیلی خودشان را ترک کردند محصلین بیکار می‌مانند، آقایان عذری هم دارند می‌گویند در مقابل استادان یک دانشیارانی هم داریم که وقتی این آقایان استادان غایب شدند آن دانشیار می‌آید درس استاد غایب را می‌دهد و حال آن که اگر آن دانشیار ارزش استاد را داشت او را هم استاد می‌گفتیم بنابراین نمی‌شود که یک کرسی را این جور به دیگری واگذار کرد اما توضیحی که مقام ریاست فرمودند (رئیس - راجع به نمایندگان بود) مشمول شغل موظف است این مربوط به نمایندگان مجلس است و اصل سی‌ام بنده اصلاً به آنجا وارد نیستم، اصل سی‌ام قانون اساسی می‌گوید: نمایندگان مجلسین که قبول شغل موظف می‌نمایند از نمایندگی مجلس منفصل هستند موظف هم به عقیده بنده و به عقیده همه آقایان که اینجا مفسر هستند وصف عنوانی شغل است نه وصف عنوانی شاغل باید پست موظف باشد شخصی ممکن است این وظیفه را بگیرد و به دارالایتام ببخشد ولی مقام مقام موظف است این راجع به اصل سی‌ام که ما وارد این مبحث نیستیم ما نمی‌گوییم که استاد وزیر نشود استاد وکیل نشود استاد سناتور نشود مایه افتخار ماست که تمام وکلای ما از این آقایان باشند و گفتیم وقتی که این مدت موقت وزارت یا سفارت یا پست‌های سیاسی را اشغال می‌کنند در این مدت موقت آن کرسی را دیگری اداره کند و درس بگوید تا محصلین بیکار نمانند و حالا یک نظری هم هست که آن را هم جناب آقای صفایی تذکر دادند و آن در مورد نمایندگان مجلس شورای ملی و سنا خوب است این آقایان مستثنی باشند یا استادانی که وکیل مجلس شورای ملی و یا مجلس سنا شدند پست‌شان تعطیل نشود این هم یک نظری است اگر آقایان موافق باشند مخالفتی نداریم ولی باور بفرمایید به تمام مقدسات عالم این آقایانی که الان به عنوان مخالف به نقابت اعتراض می‌کنند اینها همه هم‌دوره‌های تحصیلی من هستند من با این آقای دکتر جزایری در دارالفنون در زمان تحصیلی سر یک میز بودیم و تحصیل خود را گذراندیم بنابراین ما طرفدار آنها هستیم ما به آنها احترام می‌گذاریم و هیچ نظری هم نداریم جز این که محوطه علم و ادب را یک قدری از سیاست دور نگه داریم که امثال آقای دکتر شایگان و دکتر سنجابی محصلین را آلت دست نکنند و پسرهای شما و دخترهای شما به عشق‌ورزی به کوهستان‌ها و صحرا نروند رعایت بفرمایید این قسمت‌ها را آن پسر بچه‌ای که از ولایات برای تحصیل دانشکده حقوق یا طب به تهران می‌آید و پدر و مادرش به خون دل برای او دو اطاق تهیه می‌کنند فردا خبر می‌شوند که پسرشان کجاست؟ محبس کجاست؟ فلک‌الافلاک کجاست؟ جاسک چرا؟ برای این که این محصل در دانشگاه بیکار بوده و استادان آن کلاس رفته بودند به لاهه در مسافرت بودند یا شورا داشتند و در سر کلاس حاضر نمی‌شدند شما آقای دکتر بینا می‌فرمایید اروپا رفته‌اید می‌دانید البته من نرفتم ولی شما که رفته‌اید شاید دیده‌اید که در تمام دانشگاه‌ها آکسفورد و کمبریچ و جای دیگر اصلاً شاگرد دانشکده مجال ندارد سرش را بخاراند بسکه تحصیل دارد بسکه کار دارد نمی‌شود او را یک دقیقه بیکار کرد اما محصلین دانشکده‌های ما دسته راه می‌اندازند علم برمی‌دارند توی خیابان‌ها زنده باد و مرده باد می‌گویند چرا؟ برای این که کار ندارند گاهی هم این استادانی که فاسدند نه آنهایی که خوبند نه وکیل و وزیر و نماینده مجلس هستند گاهی آنهایی که فاسدند یک قدری هم تحریک می‌کنند یک قدری تهییج می‌کنند از قوای آنها استفاده می‌کنند پیشنهاد بنده مبنی بر این است که ایزوله کنیم این محوطه علم و ادب را از سیاست و حالا بسته به نظر آقایان است.
رئیس - اولاً راجع به وکلای مجلس شورای ملی و مجلس سنا قانونی هست که هر کس می‌خواهد قبول این کارها را بکند سه ماه قبل باید استعفا بدهد اصل سی و دو قانون اساسی می‌گوید چنانچه یکی از وکلا در ادارات دولتی موظفاً مستخدم بشود از عضویت مجلس منفصل می‌شود موظف یعنی که حقوق بگیرد با این که در این لایحه نوشته‌اید که یک حقوق بیشتر نمی‌توانند بگیرند اگر یک استادی که حقوقی نگیرد و برود کار دیگری بکند ضرری ندارد بهتر است که آقای نقابت این قسمت را اصلاح بفرمایید در پیشنهاد خودتان (نقابت - وکیل و وزیر را مستثنی کردم) پس کی می‌ماند.
نقابت - وکیل مجلس شورای ملی و مجلس سنا این دو قسمت را مستثنی کردم ولی وزیر و معاون وزیر و سفیر اینها پست‌های سیاسی است نمی‌شود استثنا کرد وکیل مجلس شورای ملی و وکیل مجلس سنا مستثنی است چون ملت اینها را انتخاب می‌کند به طور موقت اگر قبول نکند بی‌اعتنایی است به ملت و حالا می‌خواهد قبول کنید به استثنای وکلای مجلسین و اصلاح بفرمایید پیشنهاد را.
دکتر بینا - وزیر صالح.
رئیس - آقای نراقی بفرمایید.
نراقی - به عقیده بنده بعضی از مطالب اصولاً در مجلس شورای ملی عنوانش خوب نیست البته قدرت بیان آقای نقابت که بنده کوچک‌ترین شاگرد ایشان هم نمی‌توانم بشوم (نمایندگان - صحیح است، احسنت) تشکر می‌کنم که اقلاً یک مرتبه مجلس برای بنده صحیح است گفته قدرت بیانت‌شان آن قدر خوب بود که مقدمه را بسیار خوب چیدند ولی نتیجه‌ای که گرفتند به عقیده بنده از نقطه‌نظر دانشگاه و یا فرهنگ و افراد ملت ایران که به مقام علم و ادب احترام می‌گذارند برمی‌خورد و مردود است دلیلش را هم بنده عرض می‌کنم اصولاً شایسته نیست ما در مجلس عنوان کنیم که استاد نمی‌تواند شاغل مقامات سیاسی حساس مملکتی باشد (یک نفر از نمایندگان - می‌تواند ولی در آن مدت آن شغل را باید ترک کند) عرض کنم مقایسه کردن یک زمانی که در این مملکت همه چیزش دچار هرج و مرج شده بود با این زمان عادی درست نیست مقایسه آن زمانی که عادی نبود با وضع حاضر که یک زمان عادی است اصلاً بی‌مورد است یک زمانی بود که همه کارهای مملکت متشنج بود چند نفر استاد هم در این مجلس بودند در دانشگاه هم سر و صدایی بود که از مجلس به آنجا سرایت کرده بود این دلیل بر این نیست که خدای نکرده استاد بد است، دانشگاه ما مستقل شده در تمام مشاغل حساس مخصوصاً مشاغل سیاسی باید از استاد استفاده کرد، ضمناً عرض دیگری دارم آقای عبدالرحمن فرامرزی جای‌شان خالی است فرمودند که یک بار شیشه‌ای کسی داشت یک نفر چوبی به آن زد و گفت این بار چیست؟ صاحب بار گفت اگر چوب دیگری بزنی هیچ چیز. وقتی لایحه فرهنگیان به این صورت درآمده آن قدر پیشنهاد داده شده که امروز صبح نزدیک بود اصل لایحه از بین برود و آقای اورنگ تشریف آوردند با آن بیان فصیح خودشان جلوی آن را گرفتند. با آن که چند بار مقام ریاست تأکید کردند و در اصل لایحه هم قید شده از اول فروردین کسانی که شامل می‌شوند حقوقش را بگیرند بعد آقایان تصویب کردید که از تاریخ اجرا بگیرند شما را به خدا لطف و مرحمت بفرمایید که این لایحه به این صورت تصویب نشود و بیشتر از این خرابش نکنید.
دکتر عمید - اجازه می‌فرمایید.
رئیس - آقای دکتر عمید یک مخالف صحبت کردند دیگر نمی‌شود کسی به عنوان مخالف صحبت بکند یک اصلاحی کردند که قرائت می‌شود (به شرح زیر قرائت شد):
تبصره - در صورتی که رؤسای دانشکده‌ها و دانشگاه‌ها و معاونین آنها و استادان و دانشیاران مشاغل سیاسی از قبیل وزارت و معاونت وزارت به استثنای نمایندگی مجلسین قبول نمایند از مشاغل فوق بر کنار خواهند شد (عمیدی نوری - موقتاً، قید موقتاً لازم است) و دانشگاه موظف است به جای آنها مطابق مقررات اشخاص دیگر را انتخاب نماید ولی پس از برکناری از مشاغل سیاسی
فوق هرگاه محل آنها باقی باشد با تصویب شورای دانشگاه به شغل خود مراجعت بنمایند.
رئیس - آقای فولادوند بفرمایید.
فولادوند (معاون نخست‌وزیر) - تصویب یا عدم تصویب پیشنهاد جناب آقای نقابت بسته است به نظر اکثریت نمایندگان محترم بنده توضیحی که خواستم عرض کنم این است که وزارت یک مقامی است که دولت در مواقع احتیاج از وجود افراد مبرزی برای امور مهم استفاده می‌کند بنده خواستم تمنا کنم که کلمه وزیر را از این پیشنهادات حذف بفرمایید.
رئیس - تا این پیشنهاد اصلاح بشود فعلاً پیشنهاد دیگری قرائت می‌شود (به شرح زیر قرائت شد):
پیشنهاد می‌کنم تبصره زیر به لایحه ترمیم حقوق دبیران اضافه شود:
تبصره - از تاریخ تصویب این قانون رئیس دانشگاه از میان سه نفر از رؤسای دانشکده‌های فعلی یا سابق بر حسب پیشنهاد شورای دانشگاه و موافقت وزیر فرهنگ به موجب فرمان همایونی تعیین و منصوب خواهد شد. هیچ رئیس دانشگاهی نمی‌تواند بیش از دو نوبت متوالی به این سمت انتخاب شود. صادق سرمد - دکتر سعید حکمت.
صدرزاده - پیشنهاد آقای نقابت چه شد.
رئیس - آن را مشغولند اصلاح می‌کنند.
صدرزاده - در پیشنهادی که آقای نقابت دادند موافق و مخالف صحبت کردند چه صورتی پیدا کرد؟
رئیس - رفته است اصلاح شود معلوم هم نیست که بشود روی آن رأی گرفت آقای سرمد بفرمایید.
سرمد - بنده استدعا دارم مخصوصاً آقایانی که دانشگاهی هستند و علاقه خاصی به موضوع دانشگاه ابراز می‌دارند توجه بفرمایید تا معلوم شود اختلافی نیست و این علاقه مشترک و عمومی است که اساس همه نهضت‌های ما امیدش به دانشگاه است البته همین علاقه هم ایجاب می‌کند که ما اگر در جریان کار اصلاحی لازم دیدیم آن را به همت آقایان تصحیح کنیم پیشنهاد بنده یک چیز تازه‌ای نیست که به نظر آقایان مخالف اصل قانون استقلال دانشگاه باشد حالا این ماده را قرائت می‌کنم تا آقایان مستحضر باشند. ماده سوم قانون استقلال دانشگاه را هم می‌خوانم با آن چیزی که پیشنهاد شده است شاید قبول پیشنهاد شده مبنای اصلاح یک مفاسدی باشد که در اینجا راجع به آن صحبت می‌شود ولی نکته اساسی و اصلی را شاید آقایان توجه ندارند. اغلب از جریانات سوء در دانشگاه شاید روی یک اغراض شخصی باشد که آقایان فراموش کرده‌اند و تصور می‌کنم با تصویب این پیشنهاد خیلی از مناقشات حل بشود دانشگاه هم بهتر می‌تواند آن طوری که مورد نظر عموم است وظایف خودش را انجام بدهد، پیشنهاد بنده این است قرائت می‌کنم پیشنهاد می‌کنم تبصره ذیل به لایحه ترمیم حقوق دبیران اضافه شود «تبصره - از تاریخ تصویب این قانون رئیس دانشگاه از میان سه نفر از رؤسای دانشکده‌های فعلی یا سابق بر حسب پیشنهاد شورای دانشگاه و موافقت وزیر فرهنگ به موجب فرمان همایونی تعیین و منصوب خواهند شد». این قسمت اول و بعد «هیچ رئیس دانشگاهی نمی‌تواند بیش از دو نوبت متوالی به این سمت انتخاب بشود» آقایان ملاحظه فرمودید این پیشنهاد دو مطلب دارد که قابل توجه است (وزیر فرهنگ - استادان را هم اضافه کنید) در ماده ۳ قانون تأسیس دانشگاه ترتیب تعیین رئیس به این کیفیت است که در آغاز افتتاح دانشگاه اولین رئیس به موجب پیشنهاد وزیر فرهنگ تعیین می‌شود و عمل شده است و بعدها بر طبق ماده ۱۴ آن قانون که اشخاص واجد صلاحیت را معرفی کرده یعنی همین رؤسای دانشکده‌هایی که دارای کرسی هستند از میان این اشخاص انتخاب می‌شود عین عبارت آنی است که یک نفر از میان آنها انتخاب شود و بنده بر طبق این پیشنهاد سه نفر پیشنهاد کرده‌ام که بر حسب پیشنهاد شورای عالی دانشگاه و موافقت وزیر فرهنگ به موجب فرمان همایونی تعیین و منصوب خواهد شد. پیشنهاد بنده در شکل همان شکل سابق است عبارت این است که تعیین یک نفر بالضروره از طرف شورا و وزیر فرهنگ نباشد چون وزیر فرهنگ حق داشته یک نفری که از طرف شورا تعیین و معرفی می‌شود معین می‌کند، عبارت قانون صریح است به موافقت وزیر معارف ولی در این پیشنهادی که بنده دادم اختیارش به شخص اول مملکت داده شده است که خودش و پدرش حق کاملی در تأسیس این دانشگاه و فرهنگ ما دارند و به طور یقین اعلیحضرت همایونی از همه ما بیشتر علاقه دارد که یک ملت صاحب فرهنگ و رشید داشته باشد و چون مقام شامخی هم هست هیچ احتمال دسیسه و تشنجی نمی‌رود در اراده ایشان که از بین سه نفر اولاً یک شانس بیشتری است برای کسانی که شانس انتخاب دارند و جلوگیری می‌کنند از یک مونوپلی که ایجاد دسته‌بندی بکند و شاید ۹۹ درصد فسادی که فکر می‌کنیم! تشنجی که گاهی می‌بینیم مربوط به همین نکته باشد بدون این که هیچ یک از اطفال و دانشجویان معصوم ما در این جریان دخالت داشته باشند و یا وارد باشند به همین جهت آن کسی که می‌خواهد قوای دانشگاه را متمرکز در خودش بکند تحقیقاً آن قوایی که باید صرف تعلیم و تدریس بشود، صرف بهبود وضع دانشگاه و محصلین بشود صرف جمع‌آوری قوا و آرا می‌شود و به این جهت پیشنهاد شده است که از بین سه نفر انتخاب بشود این یک نکته، مطلب دوم عبارت از این است که هیچ رئیس دانشگاهی نمی‌تواند بیش از دو نوبت متوالی به این سمت انتخاب بشود صحیح است من خیال می‌کنم این مطلب بدیهی‌تر از مطلب اولی باشد زیرا مملکت ما در آغاز تشکیلات است به آخر نرسیده است تجربه به ما نشان داده است که اگر فرض کنید محیط دانشگاه یک محیط مستقل مجزایی از مملکت هم خدای نکرده باشد از جمهوری اتازونی که بزرگ‌تر نیست که یک رئیس جمهور او برای همه ادوار رئیس باشد اما چه می‌شود که همه ادوار این طور می‌شود قدرتی که به رئیس دانشگاه می‌دهید بودجه‌ای که دانشگاه دارد ملاحظه بفرمایید شما هیجده میلیون تومان در سال به دانشگاه اعتبار می‌دهید به وزارت دادگستری متأسفانه سالیانه ۱۴ میلیون تومان می‌دهید و متأسفانه آن را گاهی متزلزل می‌کنند و دانشگاه شما ۱۸ میلیون بودجه دولتی دارد غیر از بودجه‌های غیردولتی که مدارس غیردولتی می‌دهند و برای موارد دیگری می‌دهند و اکثراً صرف جلب موافقت بین بعضی از اساتید می‌شود که اساتید واقعی ما را هم دلسرد کرده‌اند و این تشنجات را به وجود آورده‌اند. یک رئیس دانشگاه با در اختیار گرفتن ۱۴ نفر استاد می‌تواند برای همیشه و سال‌های متمادی به ریاست دانشگاه ما باقی بماند و ما می‌دانیم که انسان اگر آب زلال هم باشد وقتی متوقف در یک جایی باشد یک صورت دیگری پیدا می‌کند لذا اجازه می‌خواهم از آقایان با توجه به این که هم حسن نیت داریم و از مجموع توجهی که همه آقایان به دانشگاه دارند و مذاکراتی که راجع به دانشگاه شد له و علیه این نتیجه اساسی که به خیلی منظورها کمک می‌کند و به خیلی مفاسد هم خاتمه می‌دهد مورد تصویب قرار گیرد.
۵- تعیین موقع و دستور جلسه بعد، ختم جلسه.
رئیس - پیشنهادی که شده است مورد تردید است که مربوط می‌شود به این لایحه و می‌شود به آن رأی گرفت یا خیر بنابراین جلسه را ختم و این هفته به واسطه احترام ایام عاشورا جلسه نداریم تا روز سه‌شنبه آینده یعنی ۱۵ محرم، ۲۳ شهریور.
(مجلس یک ربع بعد از ظهر ختم شد)
رئیس مجلس شورای ملی- رضا حکمت