مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۴ دی ۱۳۳۸ نشست ۳۶۷
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری نوزدهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین برنامه‌های عمرانی کشور مصوب مجلس شورای ملی |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری نوزدهم |
مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره ۱۹
جلسه: ۳۶۷
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز سه‌شنبه ۱۴ دی ماه ۱۳۳۸
فهرست مطالب:
۱ ـ تصویب صورت‌مجلس
۲ ـ بیانات قبل از دستور آقایان: دکتر بینا ـ دشتی
۳ ـ شور اول گزارش کمیسیون بازرگانی راجع به تأسیس مؤسسه استاندارد ایران
۴ ـ شور دوم و تصویب گزارش کمیسیون امور استخدام راجع به استخدام پرستارا زن و ماما و کارمندان فنی وزارت بهداری و ارسال به مجلس سنا
۵ ـ تعیین موقع و دستور جلسه بعد ـ ختم جلسه
مجلس یک ساعت و پنجاه دقیقه پیش از ظهر به ریاست آقای رضا حکمت تشکیل گردید.
۱ ـ تصویب صورت‌مجلس
رئیس ـ صورت غایبین جلسه پیش قرائت می‌شود.
(به شرح زیرخوانده شد)
غایبین بااجازه آقایان: پردلی ـ کدیور ـ باقر بوشهری ـ محمودی ـ امیدسالار ـ ثقةالاسلامی ـ قبادیان ـ دیهیم ـ سعیدی ـ بیات ـ ماکو ـ آقایان ـ پرفسور اعلم ـ دکتر سید امامی ـ مهندس فیروز ـ اورنگ ـ مهندس شیبانی ـ حکیمی ـ مهندس بهبودی ـ دکتر عمید ـ بزرگ‌ابراهیمی ـ پناهی ـ صادق بوشهری ـ دولت‌آبادی ـ مرتضی حکمت ـ سنندجی ـ دهقان ـ دکتر جهانشاهی ـ حشمتی ـ صفاری ـ دولتشاهی.
غایبین بی‌اجازه آقایان: دکتر طاهری ـ قرشی ـ کوروس.
رئیس ـ نسبت به صورت‌جلسه نظری نیست؟ (اظهاری نشد) بنابراین صورت‌مجلس تصویب می‌شود.
۲ ـ بیانات قبل از دستور آقایان: دکتر بینا ـ دشتی
رئیس ـ نطق‌های قبل از دستور شروع می‌شود. آقای دکتر بینا
دکتر بینا ـ جریانات عراق پس از حملات رادیو مسکو یک بار دیگر رشد ملت ایران را ثابت نمود و به دنیا نشان داد که در برابر یاوه‌گویی‌ها و رجزخوانی‌های یک دولت غاصب و ضعیف و نوظهور تمام مردم و مطبوعات و دولت و مجلس یک دل و یک جهت متفق بوده و کسانی را که بخواهند به تمامیت ارضی ما چشم طمع دوخته و یا لطمه وارد سازد و یا قصد اهانت به مقدسات ملی ما داشته باشند سر جای خود خواهد نشاند. انتشار اعلامیه وزارت خارجه در مقابل عکس‌العمل کلیه طبقات ایران در روز یکشنبه دوازدهم دی ماه باعث نهایت خوشوقتی است و نشان می‌دهد که دولت ایران نمی‌تواند تعدیات و تجاوزات متعدد و متوالی عبدالکریم قاسم را نسبت به حقوق خود نادیده بگیرد و برای استیفای حقوق مسلم خود به هر وسیله‌ای که صلاح بداند متوسل خواهد شد. بنده هم به نوبه خود از روش متین و مطالعه شده دولت و مسئولین سیاست خارجی تشکر می‌کنم به خصوص از توجهات مخصوص شخص اول مملکت راجع به استیفای حقوق ملت ایران در شط‌العرب سپاسگزاری کرده و اطمینان دارم به حساب‌های بیش از بیست سال گذشته رسیدگی کرده و حساب پول‌هایی را که طبق قرارداد می‌بایستی برای نظارت و لایروبی و کشتی‌رانی در یک رودخانه مرزی که ایران متساویاً در آن سهیم می‌باشد روشن ساخته و دیگر اجازه ندهند این پول‌ها خرج آسفالت و فرودگاه و پاسگاه گردد. (صحیح است) جای نهایت مسرت است که این بار دولت جداً در صدد برآمده است مسئله‌ای را که سال‌ها در بوته اجمال مانده بود طرح کرده و اعلام داشته است خط تالوک را که مورد قبول تمام مراجع بین‌المللی است مرز مشترک دو کشور شناخته است. یقین است حتی‌الامکان دولت جدیت خواهد کرد از طریق مسالمت‌آمیز و گفتگوهای دوستانه و یا با ارجاع موضوع به مراجع بین‌المللی اختلاف موجود را حل نماید و به قرار معلوم نظریه مورد تأیید وزارت خارجه عراق نیز می‌باشد. و چنان که در اعلامیه وزارت خارجه نیز تصریح شده دولت تدابیر لازم را برای استیفای حق ایران اتخاذ کرده است.
آقایان چنان که بارها از پشت همین تریبون نمایندگان محترم مجلس اظهار داشته‌اند ما با ملت عراق اختلافی نداریم و شریک و مکمل تمدن یکدیگر هستیم و جای بسی تأسف است که در نتیجه سیاست غلط و تلقینات سوء ماجراجویان میان دو ملت هم‌کیش چنان اختلافی تولید شده که بقاع متبرکه‌ای که قلب شیعیان عالم تماماً متوجه آنها است در سکوت و خاموشی فرو رفته و از این لحاظ میلیون‌ها تومان ضرر متوجه ساکنین این نقاط گردیده است.
ما در طول تاریخ نشان داده‌ایم که ملت صلح‌جویی هستیم و روابط دوستی و همجواری را چه در مقابل قوی و چه در مقابل ضعیف محترم می‌شماریم و دولت‌هایی که یک قدم با ما نزدیک شوند ما تمام احترامات را در مورد آنان ملحوظ می‌داریم. ما شهامت و مردانگی ملت اردن و رشادت رئیس آن مملکت را می‌ستاییم و از اقدامات دولت مصر که با یک تمدن درخشان باستانی در تحت رهبری شخص سیاسمداری در تمام مراحل اقتصادی و سیاسی و اجتماعی قدم‌های مؤثری برمی‌دارد خرسندیم. به طوری که آغاز ساختمان سد بزرگ آسوان که همین امروز به دست رئیس جمهور متحده عرب افتتاح می‌شود باعث خوشوقتی عموم ایرانیان است.
ما هم چنان که دوستی این دو ملت هم‌کیش را مغتنم شمره و قرارداد فرهنگی با آنها امضا نمودیم، اقدامات عاقلانه آنان را نیز که باعث آسایش ملل متحده عرب و اردن می‌باشد مورد تحسین قرار می‌دهیم و از خبرهای یأس‌آور و فجایعی که در عراق رخ می‌دهد متأثر بوده و نجات برادران عراقی را از دست سلاخان سرخ، آرزو می‌کنیم. ما می‌دانیم که این ملت عراق نیست که با ما سر ناسازگاری دارد، ما به خوبی درک می‌کنیم که این تحریکات از ناحیه کدام دولت است.
در اینجا ناگزیرم نکته‌ای را به عرض نمایندگان ملت ایران برسانم و متذکر شوم که ما در این جریانات یعنی در جنگ سرد تبلیغاتی شوروی و اقمار آن دولت انتظار داشتیم دوستان و متحدین ما کمک ما باشند. آقای وزیر بهداری می‌دانم آقای وزیر امور خارجه چون گرفتاری دارند امروز در مجلس حاضر نشده‌اند تقاضا دارم این بیانات بنده را در دولت و وزارت خارجه مطرح فرمایید و خواهش دارم در این مورد جواب بنده را از پشت تریبون مجلس بفرمایید.
متأسفانه در این مورد توقع و انتظار ما برآورده نشد و برعکس بعضی از دوستان ما جاسوسان مطرود شماره‌دار کشور ما را پذیرفتند و حتی به اظهارات بی‌بند و بار آنان ترتیب اثر دادند و نظر آنان را بعضاً در مطبوعات خود منعکس نمودند. دوست و متحد دیگر ما در این هفته‌های اخیر به عوض این که جواب رادیو مسکو را بدهد و به دنیای آزاد اعلام دارد که ملت مصمم و آزادی که دوستی غرب را انتخاب کرده و در نتیجه این دوستی هدف حملات ناروای مسکو گردیده، با نهایت تأسف به جای دفاع در مقابل این اتهمات و جنگ اعصاب مطبوعات آنان همان سخنان پست و مبتذل و ننگ‌آور رادیو مسکو را تکرار می‌کنند. اینجا است وقتی ما می‌بینیم دوستان متحد ما اظهارات ناروا را منعکس کرده و بلندگوی اتهامات نفرت‌آور دشمنان ما می‌گردند لااقل ناچاریم فکر کنیم که مباد خدای نکرده دوستان ما الهام دهنده دشمنان ما باشند.
آیا این دوستان تصور می‌کنند که مطبوعات و رادیوهای ما نمی‌توانند نظیر این ترهات را که شاید در آنجاها مصداقی هم پیدا کند بنویسند و بگویند و اگر نوشتند و گفتند دوستان ما از ما گله نخواهند کرد. اگر مطبوعات و رادیوهای ما نزاکت را مراعات می‌نمایند دلیل این نیست که مثل آنجا آزاد نباشند و هر چه دل‌شان خواست نگویند و ننویسند.
بنده از وزیر خارجه و دولت و مسئولین سیاست خارجی می‌خواهم وضع سیاسی ما را روشن کنید جناب آقای وزیر خارجه بنده از جنابعالی تقاضا دارم همین امروز عرایض بنده را که گمان می‌کنم نظر تمام همکاران گرامی مجلس ایران باشد توجه فرموده و به سفرای مسئول سیاست خارجی ما در کشوهای دوست و متحد تذکر دهید که مردم و مجلس ایران از دوستان و متحدین خود انتظاراتی دارند تا آقایان سفیران با مراجعه و اخذ تماس با مسئولین وزارت خارجه کشورهای دوست و متحد نظر آنان را به وزارت خارجه مشروحاً گزارش دهد و ما را روشن سازید که بدانیم بایستی با کدام ساز این آقایان برقصیم زیرا رفتار متحدین ما و اقدامات آنان و محتویات مطبوعات‌شان مردم مملکت ما را مجبور می‌کند در اطراف این سیاست‌ها تعمق بیش‌تری بنمایند و از خود بپرسند آیا این دوستی بیش‌تر شبیه دوستی خاله خرسه نیست؟
بنده بیش از این نمی‌خواهم در این مورد بیان نمایم. امیدوارم جنابعالی که مسئول اداره سیاست خارجی مملکت می‌باشید از سفرایی که مجری سیاست ما در خارج می‌باشند توضیحات کافی بخواهید و پس از وصول گزارشات و نظرات آنان اظهاراتی در این زمینه از پشت تریبون مجلس شورای ملی بفرمایید تا مردم و مجلس ایران از سیاستی که در جریان است درست مطلع شده و اظهار نارضایتی ننمایند و الّا در وضع حاضر با نهایت تأسف باید عرض کنم:
ما زیاران چشم یاری داشتیم خود غلط بود آنچه ما پنداشتیم
(احسنت)
رئیس ـ آقای دشتی بفرمایید.
دشتی ـ بنده مدتی است زحمت ندادم و کم‌تر می‌خواهم مزاحم بشوم. اما این هو و جنجال‌ها و بعضی حرف‌ها که مربوط به جنوب است و نزدیک ما است، ما را به هیجان می‌آورد که چرا همه در این باب صحبت کنند و ما عرض نکنیم. تصادفاً چند جلسه بنده به فکر بودم که چند کلمه راجع به همسایه جنوبی و غربی خودمان عراق عرایضی بکنم. خوشبختانه اغلب آن روزها که بنده به این فکر بودم دوستان عظام و هموطنان گرامی تشریف آوردند و حق مطلب را ادا کردند. بنده قبلاً می‌خواهم دو سه کلمه‌ای راجع به آذربایجان عرض کنم از این جهت استدعا می‌کنم توجه بفرمایید روز ۲۱ آذر که به مناسبت آن هموطنان گرامی و همکاران عزیز ما بیاناتی فرمودند حق بود که من ایرانی فارسی هم عرایضی بکنم اما خودشان خیلی صحبت فرمودند و مجالی نشد به نظر بنده. امروز که وقت گیرم آمد آمدم اینجا امروز جناب آقای دکتر بینا مثل این که بیانات شیرین و مبسوطی فرمودند شاید دیگر برای گفتن من مجالی نماند اما ما هم عرایضی داریم. عرایض ما این است که این اوضاع و احوال که امروز در این قسمت دنیا پیش آمده و آنها برای خودشان اظهاراتی می‌کنند که خیلی دور از معمول است بنده سال ۲۴ و ۲۵ از تهران می‌رفتیم به فارس برای یک پی‌آمدهای ناگواری که در آن سال رخ داده بود و ما ناچار بودیم در جنوب خدماتی انجام بدهیم، یکی از آقایان آذربایجانی‌های خودمان گفت اگر فلانی از شما پرسیدند در آذربایجان چه خبر است بگو یک عده دبه نمی‌دانم یا لوطیلریک چیزی که بنده خیلی با آن کلمات آشنا نیستم اینها برای خودشان سر و صداهایی بلند کرده‌اند. شما به این حرف‌ها اهمیت ندهید ما این را می‌دانستیم و می‌دانیم که ارازل و اوباش و الواط همه حرف‌های‌شان یاوه‌گویی است و اگر مجالی به دست آوردند و آمدند سر کار جز این عمل رویه دیگری نخواهند داشت. کما این که همان اشخاص آمدند در یک قسمتی از ایران در آذربایجان ایران آن سر و صداها را بلند کردند. طبیعی است که وقتی هوچی می‌آید همراه او دزد باید بیاید، سفاک باید بیاید. او که مرد عاقل و فاضل نمی‌آورد او یک کسی را می‌آورد که مردم را جلوی مسلسل بگذارد و کما این که ملاحظه فرمودید در میانه در لیقوان و غیره و غیره چه کارها که نکردند. اینها می‌گفتند ما برای‌تان دانشگاه آوردیم یکی از آقایان دکترهای آذربایجان برایم می‌گفت آقایان دانشسرای عالی را که در تبریز بود تابلویش را عروض کردند اسمش را گذاشتند دانشگاه و خیلی چیزهای دیگر خوب چون اینها حالا رفته‌اند و ۲۱ آذر هم گذشته است بیش از این عرضی ندارم. سال گذشته یا بیش از یک سال است که اوضاع ناگواری در یکی از ممالک اسلامی هم‌جوار ما نزدیک ایران پیش آمده و سر و صدایی بلند شده. این سر و صدا را آقایان دیدید با نهایت پستی و رذالت انجام دادند (صحیح است) یک عده‌ای که نمی‌دانم مال کجا بودند و کجا می‌خواستند بروند و چه مأموریتی داشتند برگشتند و سر لوله‌های توپ و مسلسل خودشان را به شکم مردم و تمام رجال مملکت خودشان گذاشتند و هرچه خواستند کردند از این عده سفاک از این عده آدم‌کش غیر از این رویه نباید انتظار داشته باشند. امروز کسی را آورده‌اند اسم او را گذاشته‌اند رئیس دادگاه عالی. شما در کجا دیده‌اید که رئیس محکمه رئیس دادگاه به متهمش فحش بدهد؟ آن وقت می‌گوید من عادلم. عدالت همین است که کسی رئیس دادگاه باشد و به متهمش فحش بدهد؟ اینها دستگاهی برای خودشان ایجاد کرده‌اند که دنیا را متوجه اوضاع دیگری بکنند اما این حرف‌هایی که برای ایران زده‌اند اینها می‌خواهند با این حرف‌ها این اعمال و آدمکشی‌ها و کارهای خراب‌شان را بپوشانند و به مردم بگویند بله ما برای‌تان شط‌العرب را می‌گیریم ما برای‌تان ایران را می‌گیریم.
و، و، و، اینها می‌خواهند لااقل ملت متدین عراق را با این چیزها سرگرم کنند. ولی ما آنها را خوب می‌شناسیم ایرانی‌هایی که در جنوب هستند آشنا به اوضاع و احوال عراق هستند مردم عراق مردم مسلمان و متدین هستند و اینها متعصب و با غیرت هستند. غیر از یک عده‌ای اینها آدم‌کش نیستند جز عده‌ای که منتسب به دستگاه‌های قدیمی هستند و جز خونریزی و سربریدن کاری نداشتند. اینها نژاد این طور هستند در جلسات گذشته راجع به شط ایران صحبت شد که سابقاً می‌گفتند شط‌العرب و اسم اصلی آن اروند رود است. به نظر بنده ما در این باب بحث نداریم زیرا که اگر آقایان به خاطرشان باشد و سن‌شان اجازه بدهد، سابقاً خوزستان اسمش عربستان بود حتی حکمرانی که آنجا می‌رفتند به اسم حکام عربستان بودند. اعلیحضرت فقید رضا شاه کبیر اوضاع آنجا را عوض کردند بعداً اگر روی مناسبت اسم قدیمی آن به اسم استان خوزستان برگشت. لذا جناب آقای استخر اگر چنان چه اروندرود اسمش شد شط‌العرب، نه این که مال عراق باشد این شط در خاک ایران است، شط‌العرب یعنی شط خوزستان ایران. یکی از چیزهای دیگری که ارازل و اوباش گفته‌اند این است که محمره مال ما است من نفهمیدم این آقایان که ادعای تاریخ‌دانی می‌کنند، چطور شد که برنگشتند به جلوتر و بدانند که اصل عراق مال کی بوده؟ این طاق کسری مال کیست؟ آبا و اجداد کی آنجا است؟ کی همیشه حامی آنها بود؟ تاریخ مدون ما اگر ۲۵۰۰ سال است خیلی بیش‌تر از اینها تاریخ ایران است. به قول فردوسی. نخستین خدیوی که کشور گشود سر پادشاهان کیومرث شاه بود. حالا تاریخ دیگری مرحوم مشیرالدوله تدوین کرده با تاریخ‌های دیگر کاری نداریم اما این عراق جایگاه ما است، خانه ما است، مال ما است. تمام سکنه آنجا ایرانی هستند، در کربلا شاید صد یک غیر ایرانی باشند ما متجاوز نیستیم ایرانی که متجاوز نبوده. اگر آقایان بخواهند اعمال‌شان را به این وسیله ترمیم کنند بهتر است رویه دیگری پیش بگیرند. عرض کنم بعد از این پیش‌آمدهای هولناک و خونریزی عجیب ایران از کسانی بود که در درجه اول نسبت به این وضعیت شناسایی خودش را اعلام کرد (بزرگ ابراهیمی ـ اشتباه بزرگ همین بود) بنده هم همین را می‌گویم ولی خوب ما مؤید دولت هستیم، دولت مصلحت دنیایی و اوضاع و احوال این بود و به نظر بنده اگر چنان چه اشتباه کرده، این اشتباه را برگردانیم دولت فکر کرد که دولت همسایه ما برای مملکتش یک اوضاعی را ایجاد کرده و گفت بگذار من با او همکاری کنم شاید بتواند اوضاع مملکتش را درست اداره کند. اما این برادری و حق تواضع که در ایرانی هست، آقایان را به این نگرانی انداخت که اینها حلوا هستند ما می‌خوریم‌شان ولی این حرف‌ها نیست این آرد و روغنی است که روی مار است، دم شیر است و بنده در این فکر بودم که چرا دولت در این باب افکار مردم را روشن نمی‌کند؟ مردمی که متأثرند مردمی که مرا آوردند اینجا که صحبت کنم ما در اثر هیجانات مردم جنوب ایران البته سایر نقاط به دست آقایان دیگر است جنوب ایران این هیجان را دارد که چرا ساکت نشسته‌اید عراق کارش به اینجا رسیده که
که نسبت به ایران این حرف‌ها را بزند؟ کاری ندارد و بنده ادعا نمی‌کنم بنده نمی‌گویم جنوبی‌ها می‌گویند فارس‌ها و کردها و لرها می‌گویند یک طایفه بنی کعب کافی است برای آنها بنده چون دشتستانی هستم می‌گویم فقط دشتستان برای آنها کافی است، نمی‌گویم همه ایران این چیزی نیست که من بگویم همه می‌دانند جناب آقای فولادوند و منطقه ایشان یک لرستان، یک کردستان کافی است که سزای این حرف‌ها را بدهند و نگذارند این حرف‌ها را بزنند. این آقایان کم کم بی‌ادبی را به جایی رسانیده‌اند که دست درازی به افکار ما می‌کنند به هر حال بنده بانهایت تأثری که از احساسات مردم جنوب پیدا کرده‌ام و خودم هم یکی از افراد ملت هستم، دلم نمی‌خواهد این پیش‌آمدها در مملکتی که مجاور ما هست یا مملکتی که مال ما بوده باز هم می‌گویم عراق سوابق عجیبی دارد اشعار عربی‌اش را جناب آقای مهران قطعاً خوب می‌دانند، اما فارسی آن یک شعر است که زیر همین قبه و بارگاه هی آمدند و رفتند حالا آقای عبدلاکریم قاسم که درجه‌اش را نمی‌دانم هر روز خودش به خودش درجه می‌دهد، آمده این افکار را دارد اما توجه به طاق کسرای ما ندارد، ما بارگاه دادیم آن این رفت ستم بر ما ولش کردیم، دادیم دست یک عده هم‌کیش که آنها اداره کنند. امروز چه دارید؟ می‌گویید اروند رود اسم فارسی شط‌العرب است ولی به نظر بنده اگر اسم عربی هم به آن دادیم یعنی گفتیم شط‌العرب این اصطلاح فارسی شده است، چون خوزستان عربستان بود این اسم به آن داده شد. حالا اعلامیه‌ای که دولت دارد به نظر بنده کار خوبی بود که کرد یعنی مردم را متوجه کرد که دولت متوجه است رسیدگی می‌کند دولت اعلیحضرت همایونی غفلت ندارد و به طور مسلم آن چه شایسته است خواهد کرد بنده امروز به نام مردم فارس به نام مردم جنوب ایران بنادر و دشتستان که احساسات شدید و تلگراف‌ها و نامه‌های زیادی نوشته بودند خواستم چند کلمه‌ای عرض کنم که مردم نمی‌توانند این چیزها را تحمل کنند. وقتی یک دستگاه‌هایی بلند می‌شود می‌گوید من زورم زیاد است، اتم دارم و اسباب زحمت هستند، خوب ما می‌گوییم خداوند به شما رحم بدهد نکنید همان‌ها هم ایران را شناخته‌اند، اگر سیاست اینها ما را یک روزی زیر دو سنگ قرار بدهد و ما را ناراحت کند و یک قدری ما را له کند، دلیل نابودی ما نیست ما به طور مسلم آنچه که سوابق تاریخی داریم و آنچه که به دنیا فهمانده‌ایم ملت باسابقه و عادلی هستیم و ملت باسابقه و عادل از بین نمی‌رود. اما یک هوچی‌گری‌هایی که یک دستگاه‌هایی که چهل سال است کار کرده‌اند دستگاه هوچی‌گری دستگاه اتهام و دستگاه بدبختی درست کرده‌اند. اینها هر جا می‌روند آنجا نتایج اعمال چهل ساله‌شان را می‌برند. ولی جناب آقای دکتر راجی امروز در عمل طب نمی‌رود دیگر عمل چند هزار سال پیش را انجام بدهد بلکه در مسیر اعمال امروز و فن جدید کار می‌کند. آقایانی که حالا آمده است می‌گویند ما در عراق مسلط شده‌ایم دارند حربه چهل سال هوچی‌گری دستگاه‌های دیگر را می‌برند. آقا تازه کمونیست شده ولی باید بداند که حزب کمونیست در دنیا منکوب و منفور مطرود است. همان‌ها که دارند حالا همان‌هایی که افکارشان در دنیا وارده شده این افکار را می‌خواهند به اینها تلقین کنند باید بدانند که هر جا رفته‌اند آنها را وا زده‌اند حالا این افکار به سرشان افتاده، بنده نه تهمت دارم بزنم نه چیز دیگر، بنده به همسایه هم‌کیش خودمان ایراد می‌گیرم که چرا این دستگاه‌ها در آنها راه پیدا کرده عرض می‌کنم ما بارگه دادیم این رفت ستم بر ما. در خاتمه عرض کنم المکلک یبقی مع‌الکفر و لایبقی مع‌الظلم با آدم‌کشی و ظلم و فحشا هیچ وقت حکومتی دوام نداشته و نخواهد داشت.
رئیس ـ آقای استخر
استخر ـ بنده عرضی ندارم.
۳ ـ شور اول گزارش کمیسیون بازرگانی راجع به تأسیس مؤسسه استاندارد ایران
رئیس ـ وارد شور می‌شویم. شور اول لایحه مربوط به تأسیس مؤسسه استاندارد بعد هم لایحه‌ای است مربوط به استخدام پرستارها. فعلاً لایحه تأسیس مؤسسه استاندارد مطرح است. گزارش کمیسیون بازرگانی قرائت می‌شود
(به شرح زیر خوانده شد)
گزارش از کمیسیون بازرگانی به مجلس شورای ملی
کمیسیون بازرگانی لایحه شماره ۸۶۶ / ۸۸۸۱ دولت راجع به تأسیس مؤسسه استاندارد ایران را با حضور آقای معاون وزارت بازرگانی مورد شور و رسیدگی قرار داده و با اصلاحاتی تصویب نمود. اینک گزارش آن را جهت تصویب مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
ماده ۱ ـ وزارت بازرگانی مجاز است سازمانی به نام (مؤسسه استاندارد ایران) تأسیس و به صورت بازرگانی اداره نماید.
وظیفه این سازمان مطالعه و تحقیق درباره خواص محصولات کشاورزی و مصنوعات فلزی مختلفه و راهنمایی علمی و فنی تولیدکنندگان و صادر کنند بوده و تنها مرجع صلاحیت‌دار برای تعیین طبقه‌بندی و استاندارد رسمی کلیه کالا (به ویژه فراورده‌های صادراتی) و نیز صدور گواهی‌نامه برای تطبیق نمونه با استانداردهای تعیین شده و همچنین فرم بندی مصنوعات داخلی کنترل وانک مصنوعاتی که از فلزات گرانبها تهیه می‌شوند می‌باشد.
ماده ۲ ـ امور مهمه فنی و رئوس مسائل مالی و اداری مؤسسه استاندارد ایران با تصویب شورای عالی مرکب از هفت نفر افراد ذیصلاحیت انجام می‌گیرد:
وزیر بازرگانی با (قائم‌مقام او) ریاست شورای عالی را خواهند داشت و اعضای شورا را به این ترتیب تعیین می‌شوند:
سه نفر از این کارمندان رسمی دولت که به امور مربوطه آشنایی کامل داشته باشند به انتخاب وزیر بازرگانی، یک نفر از وزارت صنایع و معادن، یک نفر از وزارت کشاورزی و یک نفر از اطاق بازرگانی.
تبصره ۱ ـ رئیس مؤسسه استاندارد ایران از طرف وزیر بازرگانی از بین کارشناسانی که دارای تحصیلات عالیه در رشته علوم طبیعی مهندسی شیمی و مواد غذایی بوده و در قسمت استاندارد در کالاهای مختلفه تجربه کافی داشته باشند انتخاب خواهد شد.
تبصره ۲ ـ چنان چه در هر مورد امری پیش آید که مربوط به یکی از سازمان‌های دولتی باشد نماینده آن سازمان برای شرکت در شورای عالی استاندارد دعوت خواهد شد.
ماده ۳ ـ بودجه مؤسسه استاندارد ایران از محل اعتباری که به همین منظور ضمن بودجه تشویق صادرات و بودجه وزارت بازرگانی پیش‌بینی شده و وجوهی که طبق ماده ۱۵ این قانون بابت خدماتی که به صورت کمک‌های فنی به نفع تولیدکنندگان و صادرکنندگان کالا و خدمات علمی و فنی برای مؤسسات دولتی یا غیر دولتی انجام می‌دهد دریافت می‌شود، تأمین خواهد شد.
تبصره ـ بودجه سالیانه مؤسسه استاندارد ایران در حدود اعتبارات مصوبه در این ماده تحت فصول و اعتبارات مستمر و غیر مستمر تنظیم و پس از تصویب شورای عالی و موافقت وزرای دارایی و بازرگانی به موقع اجرا گذارده خواهد شد.
ماده ۴ ـ مؤسسه استاندارد ایران مجاز است در مقابل خدمتی که به صورت کمک‌های فنی به نفع تولیدکنندگان کالا یا صادرکنندگان انجام می‌دهد یا به عنوان تطبیق نمونه محصول با استاندارد مشخص گواهی‌نامه صادر می‌کند بر طبق آیین‌نامه‌ای که مورد تأیید شورای عالی مؤسسه باشد و با موافقت وزارت بازرگانی تهیه و تصویب هیئت وزیران خواهد رسید حقی دریافت نماید.
ماده ۵ ـ وزارت بازرگانی مأمور اجرای این قانون است.
مخبر کمیسیون بازرگانی ـ عمیدی نوری
گزارش از کمیسیون امور استخدام به مجلس شورای ملی
کمیسیون امور استخدام با حضور آقای وزیر بازرگانی لایحه دولت راجع به تأسیس مؤسسه استاندارد ایران را مورد رسیدگی قرار داده و پس از مذاکرت لازم خبر کمیسیون بازرگانی را تأیید و تصویب نمود. اینک گزارش آن را به نجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون امور استخدام ـ دکتر دادفر
رئیس ـ کلیات مطرح است. آقای بزرگ‌ابراهیمی مخالفید؟
بزرگ‌ابراهیمی ـ بلی
رئیس ـ بفرمایید.
بزرگ‌ابراهیمی ـ به عقیده بنده این لایحه برای حفظ منافع صادرات ما کافی نیست. تجربه به ما نشان داده است که مللی که واقعاً دیریژه شده‌اند از طرف دولت برای پیشرفت بازرگانی همیشه ترقی کردند هم بازرگانی آنها به اعلی مرتبه رسیده هم منافع‌شان تأمین شده البته امروز نمی‌شود گفت که دولت در تمام شئون بازرگانی عمل مستقیم بکند ولی تجربه ثابت کرده که همسایه ما در اثر این مراقبت دولت با دویست هزار تن خشکبار توانسته یک قسمت از بازار خشکبار آذربایجان را در آلمان بگیرد. بنده مخصوصاً عرض می‌کنم و از آقای معاون وزار بازرگانی تقاضا می‌کنم متوجه بشوند دو سال است تجار آذربایجان هم داد می‌زنند، گریه می‌کنند که محصول ما فروخته نمی‌شود و بی‌جهت هم تقصیر همسایه می‌گذارند اگر دولت نسبت به این عمل دقت بکند و جلوگیری از لاابالی‌گری‌های سازمان و جمع‌کننده و بسته‌بندی کننده بکند، کار پیشرفت می‌کند و خشکبار ایران بعد از کالیفرنیای امریکا با بهترین قیمت به فروش می‌رود و بنده عرض می‌کنم این لایحه کافی نیست. دولت باید مراقبت کند به فرض این که بنده تاجر می‌شوم اگر جنس را بد تهیه کردم نگذارد صادر شود (احسنت) یک عده از تجار بدون هیچ علاقه به نام این که ببریم و بفروشیم و جنس بیاوریم با کمال بی‌علاقگی یک مشت جنس که به دست اشخاص ندانسته و کار نکرده تهیه می‌شود با بدترین شرایط بسته‌بندی می‌کنند می‌رود هامبورگ در آنجا قابل فروش نیست ضرر می‌کند. بنده معتقدم که دولت به جای این لایحه یک لایحه دقیق‌تری با این شرط که اولاً یک عده برای تنظیم خشکبار تربیت بکند و در اختیار صادرکننده و تولیدکننده بگذارد بعداً هم قدغن کند که در گمرکات هر یک از خشکبارهایی که صادر می‌شود اگر مناسب خروج و قابل بازار نبود بریزد دور و نگذارد برود. وقتی نگذاشت ما هم مجبور می‌شویم مثل مردم دیگر رفتار کنیم تاجر بادام صادر می‌کند این قدر نمی‌داند که اگر در
هر پنج هزار درخت بادام یک درخت تلخ است این را سوا کند بادام ما می‌رود در اروپا در یک بسته بادام که صد کیلو است ۱۲ دانه بادام تلخ باشد این به بازار بادام ایران لطمه می‌زند (مهندس اردبیلی ـ قیمت بادام تلخ هم کم‌تر از شیرین نیست) گو این که بادام تلخ خودش از نقطه‌نظر شیمایی قیمت دارد موضوع برگه زردآلو هم اغلب اوقات چون بد بسته‌بندی شده در آنجا نمی‌خرند و دور می‌ریزند من نمی‌دانم حاج علینقی کاشانی کیست؟ ولی به او تعظیم می‌کنم من یک وقت منقد این اشخاص بودم اما امروز تعظیم می‌کنم برای این که در قزوین وسیله‌ای درست کرده که مورد اعتماد عموم است مارک او را به بهترین قیمت می‌خرند. صحیح است اصولاً خشکبار ایران به غیر از کالیفرنیا درجه دوم است ولی ما در اثر لاابالی‌گری و عدم توجه آن را به کلی خراب کرده‌ایم و در بازارهای خارج به آن اطمینان ندارند و این لوایح به این سادگی به درد بنده متقلب حقه باز نمی‌خورد. بنده خودم تاجر نیستم ولی می‌دانم که از توی عدل پشم و پنبه ما لاشه سگ و گربه بیرون می‌آید. در یک لابراتورهایی برای فرش بود تمام فرش‌ها را کنترل می‌کردند که مبادا فرش جوهری خارج شود بنده در آذربایجان دیدم که همین جهانگیر که الان معاون است، قدیم یک پارتی فرش و قالی را باز کرد و چند تا از فرش‌ها را که رنگی بود و جوهردار بود جدا کرد کنار گذاشت و وقتی طرف خواهش کرد گفت من آبروی بیوه زن بلوچستانی و دختر ترکمن را نمی‌گذارم برود و یک قدری باید جدیت کرد که این آبرو محفوظ بماند اگر این طور جلو برویم با این صادرات هیچی و آن عایداتی که فقط مربوط به نفت است به عقیده بنده به نابودی خواهیم رفت به عقیده بنده این لایحه کافی نیست.
رئیس ـ آقای خرازی موافقید؟
خرازی ـ بلی بفرمایید
خرازی ـ بنده تصور می‌کنم که بیانات همکار محترم جناب آقای بزرگ ابراهیمی یک قدری زحمت بنده را در موافقت این لایحه کم‌تر کرده برای این که همکار محترم بنده و دوست عزیزم موافقت دارند به این که ما اگر صادراتی داریم صادرات ما باید به صورت دنیا پسند و مطابق نمونه و سلیقه خریدار باشد. اساساً هر کشوری وقتی وصع سیاسی‌اش روشن شد و امنیت داخلی هم تثبیت شد، دو چیز که در اقتصاد آن کشور مؤثر است و باید در وهله اول جزو موضوعات قابل اهمیت و توجه باشد یک مسأله تعدیل بودجه است که باید خرج مطابق درآمد کرد و یکی هم توازن بازرگانی است. البته در قسمت تعدیل بودجه دولت قدم‌هایی برداشته و موقعیت‌هایی پیدا کرده حالا یک قسمت در آمد بودجه از درآمد نفت است، خوب بودجه‌ای درست کردند و تا حدی تعدیل شده ولی متأسفانه در قسمت بازرگانی که اساس امور اقتصادی ما را تشکیل می‌دهد علاوه بر این که توفیق پیدا نشده ما عقب هم رفته‌ایم یعنی بنده اتخاذ سند می‌کنم به نظریه این که جناب آقای دکتر اعتبار وزیر محترم بازرگانی در اولین جلسه کنفرانس عالی بازرگانی در دانشکده علوم ایراد کردند که بعد از پیام اعلیحضرت همایون شاهنشاهی و بیانات آقای نخست‌وزیر بیانات ایشان بود که بالصراحه اظهار کردند که واردات ما ۴۰۰ میلیون دلار است و متأسفانه صادرات‌مان صد میلیون دلار است. وقتی وضع مقایسه صادرات و واردات‌مان این باشد باید پی ببریم که چرا صادرات ما کم است و چرا ما نمی‌توانیم با ممالکی که نظیر و مشابه کالاهای صادراتی ما را تهیه می‌کنند رقابت کنیم (صحیح است) ملاحظه بفرمایید اگر ما بخواهیم بازرگانی ما توازن داشته باشد و یک اصل مهم اقتصادی را رعایت کرده باشیم در درجه اول باید توجه کنیم به بالا بردن سطح تولیدات‌مان بالا بردن سطح تولیدات اعم از کشاورزی است و صنعت و معدن در این سه رشته اگر ما سطح تولیدات‌مان را بردیم بالا و اجناس زیادی تهیه کردیم و زندگی طبقه مولده را ارزان کردیم یعنی زارع و کارگر قند و چایش ارزان بود قماش نخمش ارزان بود مواد ارزاقی‌اش ارزان بود دخانیاتش ارزان بود، این هم بالطبع وقتی سطح تولیدش آمد بالا قیمت محصولش پایین می‌آید و ما می‌توانیم اجناسی تهیه کنیم که بتواند با قیمت‌های بین‌المللی در خارجه رقابت کند. برای این منظور ما در درجه اول احتیاج داریم به اطلاعات امروز دنیا دنیای اطلاعات است. دنیا دنیای ارتباطات است می‌گویند کی در تجارت موفق شد آن کسی که پنج دقیقه زودتر اطلاع پیدا کرد و پنج دقیقه زودتر تصمیم گرفت. ما باید همه ساله، همه ماهه، همه هفته از امور بازرگانی دنیا اطلاع داشته باشیم یک وقتی بود که از اینجا تا همدان یک نامه یک ماه طول می‌کشید می‌رفت و برمی‌گشت اما امروز روزی است که انسان به هر یک از بازارهای بزرگ دنیا مخصوصاً آنهایی که جنبه بین‌المللی دارند و قیمت‌های‌شان در دنیا ملاک است مثل نیویورک و لندن صبح که تلگراف کند عصری جواب دریافت می‌کند. بنابراین ما در یک همچون روزگاری نباید از حیث اطلاعات عقب بمانیم، باید از قیمت‌های بازارهای دنبا به موقع با اطلاع باشیم از قیمت اجناس در بازارهای مهم دنیا که فعلاً دو بازار بیش‌تر نیست دو بازار عمده و همین طور بازارهای کوچک اطلاع داشته باشیم. باید این اطلاعات در وزارت بازرگانی جمع بشود و در دسترس عامه گذارده بشود مثلاً امسال سیاستی که ترک‌ها همان‌طوری که همکار محترم بنده فرمودند در مورد خشکبار اعمال کردند و قیمت خشکبار خودشان را صناعی آوردند پایین و بالنیتجه نگذاردند خشکبار ایران فروش برود. ما باید ببینیم چه کار باید بکنم که بتوانیم با رقبای خودمان رقابت کنید و نگذاریم حق‌مان از بین برود یا فرض بفرمایید ما یک از صادرکنندگان خرما هستیم صادرات خرمای ما حدأکثر به ۲۲ هزار تن رسیده در صورتی که رقیب ما که عراق باشد صد هزار تن خرما صادر می‌کند. ما نباید بگذاریم که او بازارهای اروپا و امریکای ما را خراب بکند بعد از اطلاع می‌آییم سر لایحه استاندارد. همکار محترم بنده آقای بزرگ‌ابراهیمی الان وزارت بازرگانی با این اقدامی که کرده درست نیست جنابعالی را به کاسه عمل درآورده خوب به عرضم توجه بفرمایید این برای ایران کسر بود که سابقاً صادرکنندگانی که کالاهای ایرانی را طبق نمونه می‌فروختند بایستی در گمرک خرمشهر تلفنی به بصره اطلاع بدهند یک نفر خارجی که برای سورویانس بیاید به خرمشهر و کالاهای ایران را تطبیق می‌کند و تصدیق می‌دهد. وزارت بازرگانی آمده زحمت کشیده این مؤسسه که مرکزش در بصره بوده و یک نماینده از آنجا موقتاً هفته‌ای یک روز دو روز می‌آمده به گمرک خرمشهر برای تطبیق کالاهای صادراتی ایران و تصدیق می‌کرده فعلاً خود دولت ایران آمده یک چنین مؤسسه‌ای دایر کرده و اگر توجه کرده باشید ما در قسمت محصولات‌مان یک نوع مشکلات داریم از حیث استاندارد و در قسمت مصنوعات‌مان یک نوع دیگر مشکلات داریم. مشکلات ما در قسمت محصولات کشاورزی مثل پنبه و خشکبار و پشم و فرش و کتیرا و سایر مواد عمده صادارت است و در قسمت مصنوعات هم یک مشکل دیگر داریم که موضوع عیار وانک است. این انک و عیار کار ما را خیلی خراب کرده است یعنی یک خارجی نمی‌تواند بیاید در بازار ایران بگوید من این نقره را که می‌خرم این ۸۴ عیار یا ۶۰ عیار یا ۴۰ عیار است. بعضی‌ها البته من این نسبت را به همه نمی‌دهم بعضی‌ها می‌آیند مس می‌گذارند دم ماشین و جار و آیینه و ظرف شیرینی‌خوری درست می‌کنند بعد هم یک آب نقره رویش می‌زنند بدون این که مارک دولتی داشته باشد، این را می‌فروشند. بعد هم یک عده‌ای که می‌آیند برای سیاحت و بر می‌گردند و یا اشخاصی که می‌روند به خارجه و می‌خواهند یک کادویی برای دوستان‌شان ببرند اینها را می‌خرند و بعد از یک مدتی سیاه می‌شود و زنگ می‌زند.(صحیح است) این است که این مؤسسه‌ای که الان دایر شده و در مرداد ماه امسال اعلیحضرت همایون شاهنشاهی تشریف بردند افتتاح کردند و مشغول کار شده، دارد اشخاصی تربیت می‌کند و این اشخاص را به گمرکخانه‌ها می‌فرستد به مراکز صدور عمده همان طوری که فرمودند خراسان است آذربایجان است مراکز صدور خشکبار ما عرض کنم شاهرود است و سایر نقاط دیگر یا به مراکز دیگری که کالاهای دیگر تهیه می‌کنند. از این اشخاصی که کلاس استاندارد را می‌بیند اینها وقتی تصدیق گرفتند و دیپلم گرفتند می‌روند آنجا و به صادرکنندگان تعلیمات عملی می‌دهند و آن وقت این مؤسسه‌ای است که در گمرکخانه‌های عمده مخصوصاً گمرکخانه خرمشهر که می‌شود گفت هشتاد درصد از صادرات ما از این گمرکخانه به ممالک اروپا و امریکا صادر می‌شود در آنجا نماینده می‌گذارند و تشکیلات می‌دهند شعبه باز می‌کنند این مؤسسه‌ای است که تمام کالاهای صادراتی را معاینه می‌کنند و اگر طبق نمونه فروخته باشند با نمونه تطبیق می‌کنند اگر خدای نکرده با نمونه تطبیق نکند آن را از رفوزه می‌کنند و اگر تطبیق کرد تصدیق می‌دهند و مؤسسه استاندارد ما را هم جنبه بین‌المللی داده‌اند یعنی اگر مؤسسه استاندارد ما تصدیق داد آن تصدیق در بازار بین‌المللی مورد قبول است. مثلاً به طوری که راجع به بادام صحبت شد بادام علاوه بر این که شیرین و تلخش باید از هم سوا بشود باید اندازه‌هایش هم مساوی باشد یعنی اگر یک کسی نمونه بادام داد این را در گمرکخانه نیویورک یا لندن غربال‌های مخصوصاً اتوماتیکی هست که آن بادام را در آن غربال‌ها می‌ریزند که اگر آنها را که می‌خواهند از آن غربال رد شد آنها را قبول می‌کنند باقی‌اش را رفوزه می‌کنند یا یک مقرراتی برای روده هست که باید تصدیق بین‌المللی بهداشت داشته باشد اگر نداشته باشد این را همین طور می‌ریزند به دریا. بنده تصور می‌کنم آقای بزرگ‌ابراهمیی منظورشان تأمین شده باشد از اجرای این مؤسسه‌ای که از مرداد ماه تا حال رسماً شروع به کار کرده کلاس‌هایی تهیه کرده کارمندان فنی تهیه می‌کند برای این که کار مردم هم معطل نماند و بودجه این هم هیچ گونه تحمیلی به دولت نیست از محل تشویق صادرات که الان معمول و مجری است و الان برای اصلاح به مجلس شورای ملی آورده‌اند بودجه‌اش تأمین است و بنده تقاضا می‌کنم که اگر آقایان توجه کنند و این لایحه تصویب بشود این یک قدم بزرگی است که ما برای خدمت به صادرات مملکت که اساس بازرگانی هر کشور است برداشتیم. و ملاحظه خواهید فرمود بعد از مدت کوتاهی که شاید از یک سال بیش‌تر طول نکشد که محصولات ما به صورت دنیاپسند صادر خواهد شد. ولی ما یک مشکل دیگری داریم و آن این است که باید سعی کنید صادرات ما از حیث قیمت ما مطابق نرخ بین‌المللی تهیه بشود که ما بتوانیم با رفقای‌مان با آن ممالکی که نظیر و مشابه کالاهای صادراتی ما را تهیه می‌کنند رقابت کنیم و یکی هم باز تأیید می‌کنم آن موضوع اطلاعات است اگر اطلاعات داشته باشیم که فرض بفرمایید اسپانیا امسال بادامش خوب نشده یعنی سرما بادام را زده
باشد ما می‌توانیم به نرخ شیرین‌تری بادام خودمان را بفروشیم و بازار را بهتر در دست بگیریم. ما بایستی از میزان تولیدات ممالکی که با ما رقیب هستند اطلاعات داشته باشیم و این را هم امیدوار هستیم که آقای دکتر اعتبار که دامن همت به کمر زده این نواقص را رفع بکنند و ما یک روزی بیاییم و بگوییم صادرات ما به طور استاندارد و با نمونه تطبیق خواهد کرد (احسنت ـ احسنت)
رئیس ـ چون دیگر کسی اجازه صحبت نخواسته است رأی گرفته می‌شود به ورود در مواد. آقایانی که موافقند قیام کنند (اکثر برخاستند) تصویب شد ماده اول مطرح است قرائت می‌شود
(به شرح زیر خوانده شد)
ماده ۱ ـ وزارت بازرگانی مجاز است سازمانی به نام (مؤسسه استاندارد ایران) تأسیس و به صورت بازرگانی اداره نماید وظیفه این سازمان مطالعه و تحقیق درباره خواص محصولات کشاورزی و مصنوعات فلزی مختلفه و راهنمایی علمی و فنی تولیدکنندگان و صادرکنندگان بوده و تنها مرجع صلاحیت‌دار برای تعیین طبقه‌بندی و استاندارد رسمی کلیه کالا (به ویژه فرآورده‌های صادراتی) و نیز صدور گواهی‌نامه برای تطبیق نمونه با استانداردهای تعیین شده و همچنین فرم بندی مصنوعات داخلی کنترل وانک مصنوعاتی که از فلزات گرانبها تهیه می‌شوند می‌باشد.
رئیس ـ آقای ارباب
مهدی ارباب ـ لوایحی که تقدیم مجلس می‌شود فی حد ذاته غالباً مفید است، اما موضوع اصلی اجرای این قوانین است. برای اجرای این قوانین اول بایستی افراد مطلع و فهمیده تهیه کرد و قانون را داد به دست آنها اجرا کنند که به جای این که در یک امری راه اصلاح آن را بپیمایند راه اشکال‌تراشی را جستجو نکنند. این افرادی که این لوایح به دست‌شان سپرده می‌شود همین موضوع استاندارد بنده دلایل زیادی دارم که کار به دست خبره و اهل بصیرت داده نمی‌شود و بنده از جناب وزیر محترم بازرگانی استدعا می‌کنم و انشاءالله تشریف دارند در وزارت بازرگانی این لایحه را که می‌خواهند اجرا کنند به دست آدمی که مطلع باشد بصیر باشد و اشکال‌تراش هم نباشد و موجب زحمت صادرکنندگان هم نباشد بسپارند. اما نکته دیگری که خواستم عرض کنم بازرگانی و کشاورزی لازم و ملزوم یکدیگرند وقتی صادرات شما دارای آفت بود مسلم در بازارهای دنیا مردود خواهد شد دفع آفت از عوامل اولیه است مخصوصاً برای خشکبار متأسفانه ما یک دستگاه دفع آفت مجهز نداریم. غالب صادرات ما و خشکبار ما دارای آفت است باید وزارت بازرگانی و وزارت کشاورزی توأماً همت بگمارند که یک فکری برای دفع آفات محصول کشور بکنند تا از این راه زیانی به صادرکنندگان و شهرت کالای ایران وارد نشود. البته بازرگانان بایستی برای حسن شهرت و مرغوبیت مارک کالای خود کوشش بکنند که به عقیده بنده آن کوشش که لازم است نمی‌کنند. ولی یک معایب دیگری هم هست که عرض کردم متأسفانه صادرات ایران مثل صادرات بعضی کشورها اسناد آن مورد معامله در خارج قرار نمی‌گیرد. در خارج صادرات بعضی ممالک را اسنادش را معامله می‌کنند صادرات ما روی بی‌مبالاتی و عدم توجه و معایبی که عرض کردم تا خود جنس در گمرک خارج معاینه نگردد روی آن معامله قطعی نمی‌شود این چند تذکر بود که عرض کردم بیش از این تصدیع نمی‌دهم.
رئیس ـ کسی دیگر اجازه صحبت در این ماده نخواسته پیشنهادی هم ندارد. ماده دوم مطرح است قرائت می‌شود.
(به شرح زیر خوانده شد)
ماده ۲ ـ امور مهمه فنی و رئوس مسائل مالی و اداری مؤسسه استاندارد ایران با تصویب شورای عالی مرکب از هفت نفر افراد ذیصلاحیت انجام می‌گیرد:
وزیر بازرگانی یا (قائم مقام او) ریاست شورای عالی را خواهند داشت و اعضای شورا به این ترتیب تعیین می‌شوند:
سه نفر از بین کارمندان رسمی دولت که به امور مربوطه آشنایی کامل داشته باشند به انتخاب وزیر بازگانی، یک نفر از وزارت صنایع و معادن، یک نفر از وزارت کشاورزی و یک نفر از اطاق بازرگانی.
تبصره ۱ ـ رئیس مؤسسه استاندارد ایرن از طرف وزیر بازرگانی از بین کارشناسانی که دارای تحصیلات عالیه در رشته علوم طبیعی مهندسی شیمی و مواد غذایی بوده و در قسمت استاندارد در کالاهای مختلفه تجربه کافی داشته باشند انتخاب خواهد شد.
تبصره ۲ ـ چنانچه در هر مورد امری پیش آید که مربوط به یکی از سازمان‌های دولتی باشد نماینده آن سازمان برای شرکت در شورای عالی استاندارد دعوت خواهد شد.
رئیس ـ آقای فیلیکس آقایان بفرمایید.
فیلیکس آقایان ـ در این ماده دو لایحه دولت پیش‌بینی شده است که این اداره استاندارد به وسیله یک شورای عالی در حقیقت اداره شود بنده فکر می‌کنم عقیده شخص بنده است که این کار احتیاج به شورای عالی اولاً ندارد یک کار تخصصی و فنی است یک رئیس بگذارید سر این کار و برای این اداره که تحت نظر وزارت بازرگانی و یا وزیر بازرگانی انجام وظیفه کنند اصولاً تشکیل شورای عالی به جز این که کارها را معطل کند و تصمیمات دیرتر اتخاذ شود نتیجه دیگری نخواهد داشت، ممکن است مخارجی هم اضافه شود. در تمام دنیا مثلاً مؤسسه سورویانس که یک معروفیت جهانی دارد و اکثر کالاهایی که بین ممالک رد و بدل می‌شود در حقیقت بازدید می‌کند و گواهی می‌دهد این با تشکیلات ساده‌ای اداره می‌شود و در هر بندری یک نفر عضو دارد و نماینده دارد این کار را انجام می‌دهد. بنابراین فکر می‌کنم که احتیاج به این شورا نیست و بدون داشتن شورا بهتر می‌تواند انجام وظیفه کند کافی است که یک رئیس و تشکیلات اداری باشد و تحت نظر و امر وزیر بازرگانی انجام وظیفه کند. مطلب دیگری را که بنده می‌خواستم تذکر بدهم موضوع تبصره یک است اینجا نوشته شده است رئیس مؤسسه استاندارد ایران از طرف وزیر بازرگانی از بین کارشناسانی که دارای تحصیلات عالیه در رشته علوم طبیعی مهندسی شیمی و مواد غذایی بوده و در قسمت استاندارد کالاهای مختلفه تجربه کافی داشته باشد انتخاب خواهد شد، بنده نمی‌دانم یک چنین شخصی هست که هم تحصیلات عالیه در علوم طبیعی داشته باشد، مهندس شیمی هم باشد، تخصص هم در مواد غذایی داشته باشد؟ این سه کار را یک نفر سه تا گواهی‌نامه داشته باشد از یک دانشگاهی بنده نمی‌دانم اگر هست خیلی به ندرت یک چنین اشخاصی پیدا می‌شوند. اگر این برای یک نفر به خصوص است که این گواهی‌نامه‌ها را دارد، خوب اسمش را بنویسید اگر نیست بنده لازم نمی‌دانم برای این که ممکن است یک چنین آدمی امروز پیدا شود بگذارید سرکار ولی شش سال دیگر فرض کنید این شخص خودش استعفا داد یا خودتان او را برای یک مقام دیگری در نظر گرفتید، آن وقت از کجا پیدا می‌کنید یک همچون شخصی را که دارای این مشخصات باشد که دارای دیپلم عالیه در علوم طبیعی باشد، مهندس شیمی باشد، مهندس مواد غذایی هم باشد. بنده دیگر عرضی ندارم.
رئیس ـ آقای وزیر بازرگانی بفرمایید.
وزیر بازرگانی (دکتر اعتبار) ـ توضیحاتی که جناب آقای نماینده محترم فرمودند راجع به این که احتیاج به شورا نیست همان طوری که جناب آقای ارباب توضیح دادند این استاندارد کردن کالاها فقط کار یک مؤسسه نیست، اینجا کشاورزی بایستی نظر داشته باشد، صنایع و معادن باید نظر داشته باشد، کار معدنی در توی آن هست به این جهت ما پیش‌بینی کردیم شورایی باشد که تمام آن قسمت‌هایی که در صادرات علاقه‌مند هستند در آنجا باشد به این دلیل است که این شورا حتماً لازم می‌دانیم به همین ترتیبی که پیش‌بینی شده است باشد و اما راجع به رئیس اداره استاندارد فرمودند که کسی پیدا نمی‌شود که تمام این مشخصات علمی و فنی را داشته باشد تصادفاً کسی‌که الان برای استاندارد هست و خیلی هم زحمت می‌کشد و در تمام این ساختمان سعی و کوشش او خیلی تأثیر داشته تمام این مشخصات را دارد ولی من تصدیق می‌کنم که این ممکن است شخص دومی نداشته باشد این است بنده هم موافق هستم که به عوض این که بگوییم این مشخصات را داشته باشد عوض (و) (یا) بگذاریم، بگوییم یا آن یا آن.
رئیس ـ آقای خرازی صحبتی دارید؟ (خرازی ـ موافقم) بفرمایید.
خرازی ـ عرض کنم که راجع به شورایعالی که همکار محترم‌مان آقای آقایان فرمودند احتیاجی ندارد، بنده توجه‌شان را به این نکته معطوف می‌دارم که ما فعلاً صد میلیون دلار صادرات داریم کار صد میلیون دلار صادرات را نمی‌شود به یک نفر سپرد و همان طوری که آقای ارباب اینجا فرمودند ممکن است آن یک نفر آن طوری که بایستی توجه به این امر مهم بازرگانی که موضوع صادرات است نداشته باشد و همان طور که جناب آقای وزیر بازرگانی توضیح فرمودند صادرات ما که یک کالاهای معینی هست قسمت‌های مختلفه دارد که باید یک شورایی باشد و آیین‌نامه‌ای برای صدور هر کالایی وضع می‌کند در اساس شورا باید نماینده وزارت کشاورزی و صنایع و معادن و نماینده اطاق بازرگانی باشد.
باز در تبصره ۲ پیش‌بینی کرده که اگر یک موضوعات خاصی هم پیش بیاید از آن مؤسسه یا از آن وزارتخانه نماینده بخواهند یک نفر را نمی‌شود آقای آقایان گذاشت سر یک مؤسسه استانداردی که بخواهیم صد میلیون صادرات دنیاپسند صادر کنیم. بعد هم شورایعالی باید اگر اختلافی بین صادرکنندگان و بین خریداران خارجی اتفاق بیفتد این نکات را هم رسیدگی بکند و بیش‌تر توجه بکند این است که به عقیده بنده لازم است که حتماً این شورایعالی باشد که از نظریات هر یک از آنها بتوانند به نفع مؤسسه و منظور استفاده کنند.
رئیس ـ آقای طباطبایی قمی (طباطبایی قمی ـ بنده موافقم) پیشنهادی هم ندارد. ماده سوم قرائت می‌شود
(به شرح زیر خوانده شد)
ماده ۳ ـ بودجه مؤسسه استاندارد ایران از محل اعتباری که به همین منظور ضمن بودجه تشویق و بودجه وزارت بازرگانی پیش‌بینی شده و وجوهی که طبق ماده ۵ این قانون بابت خدماتی که به صورت کمک‌های فنی به نفع تولیدکنندگان و صادرکنندگان کالا و خدمات علمی و فنی برای مؤسسات دولتی یا غیر دولتی انجام می‌دهد دریافت می‌شود تأمین خواهد شد.
تبصره بودجه سالیانه مؤسسه استاندارد ایران در حدود اعتبارا مصوبه در این ماده تحت فصول و اعتبارات مستمر و غیر مستمر تنظیم و پس از تصویب شورای عالی و موافقت وزرای دارایی و بازرگانی به موقع اجرا گذارده خواهد شد.
رئیس ـ آقای عمیدی نوری بفرمایید.
عمیدی نوری (مخبر کمیسیون بازرگانی) ـ یک تذکر اصلاحی دارم در این ماده سه سطر سوم ماده ۵ باید اصلاح شود به ماده ۴ ماده ۵ گزارش مربوطه به این موضوع نیست و ماده ۴ است عوض ماده ۵ ماده ۴ باید نوشته شود اصلاح عبارتی است.
رئیس ـ به همین ترتیب اصلاح می‌شود. کسی اجازه صحبت نخواسته است و پیشنهادی هم ندارد
ماده چهار قرائت می‌شود
(به شرح زیر خوانده شد)
ماده ۴ ـ مؤسسه استاندارد ایران مجاز است در مقابل خدمتی که به صورت کمک‌های فنی به نفع تولیدکنندگان کالا یا صادرکنندگان انجام می‌دهد یا به عنوان تطبیق نمونه محصول با استاندارد مشخص گواهی‌نامه صادر می‌کند بر طبق آیین‌نامه‌ای که مورد تأیید شورایعالی مؤسسه باشد و با موافقت بازرگانی تهیه و به تصویب هیئت وزیران خواهد رسید حقی دریافت نماید.
رئیس ـ پیشنهادی دارد قرائت می‌شود
(به شرح ذیل خوانده شد)
ریاست معظم مجلس شورای ملی
پیشنهاد می‌نماید در آخر ماده چهار اضافه شود این نرخ‌ها از نرخ‌های بین‌المللی تجاوز نکند.
فلیکس آقایان
رئیس ـ ماده ۵ قرائت می‌شود
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۵ ـ وزارت بازرگانی مأمور اجرای این قانون است.
رئیس ـ مخالفی ندارد لایحه با پیشنهادی که در ماده ۴ رسیده به کمیسیون برای شور دوم فرستاده می‌شود.
۴ ـ شور دوم و تصویب گزارش کمیسیون استخدام راجع به استخدام پرستاران و ماما و کارمندان فنی وزارت بهداری و ارسال به مجلس سنا
رئیس ـ لایحه مربوط به استخدام پرستارها و ماماها و کارمندان فنی مطرح است. گزارش کمیسیون قرائت می‌شود.
(به شرح زیر خوانده شد)
گزارش از کمیسیون امور استخدام به مجلس شورای ملی
کمیسیون امور استخدام با حضور آقای وزیر بهداری لایحه شماره ۵۷۳۸۳ دولت راجع به استخدام پرستاران و ماما و کارمندان فنی برای وزارت بهداری را مورد شور و رسیدگی قرار داده و با اصلاحاتی تصویب نمود و اینک گزارش آن را برای شور دوم به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
ماده ۱ ـ فارغ التحصیلان آموزشگاه‌های پرستاری که شرط ورود به آن حداقل داشتن گواهی‌نامه دوره دوم دبیرستان باشد به عنوان پرستار یکم با پایه سه پزشک دومی و فارغ‌التحصیلان آموزشگاه‌هایی که شرط ورود به آن حداقل گواهی‌نامه یا کارنامه سه سال اول دبیرستان باشد به عنوان پرستار دوم با پایه دو پزشک دومی استخدام خواهند شد. دوره این آموزشگاه‌ها سه سال خواهد بود برنامه آموزشگاه‌های پرستاری داخلی و ارزش تحصیلی فارغ‌التحصیلان آموزشگاه‌های خارجی باید به تصویب شورای عالی فرهنگ برسد.
تبصره ۱ ـ ترفیع دسته دوم تا پایه شش محدود خواهد بود.
تبصره ۲ ـ پرستاران شاغل خدمت پرستاری که دوره دو ساله آموزشگاه‌های پرستاری داخله یا خارجه را که از طرف وزارت فرهنگ به رسمیت شناخته شده با موفقیت طی کرده‌اند به شرط داشتن گواهی‌نامه یا کارنامه سه ساله متوسطه از پایه یک پزشک دومی استفاده نموده و ترفیع این دسته هم تا پایه پنج محدود خواهد بود.
ماده ۲ ـ پایه پرستاران فعلی که از آموزشگاه‌های مذکور در ماده ۱ و تبصره‌های آن فارغ‌التحصیل شده‌اند با رعایت ماده مزبور از لحاظ پایه ورودی و با احتساب مدت خدمت به پایه پزشک دومی تبدیل خواهند شد و چنانچه در نتیجه تبدیل پایه حقوق آنان کسر شود مابه‌التفاوت را کماکان دریافت خواهند داشت تا در نتیجه ترفیع حقوق پایه آنان به میزان قبلی برسد و اگر حقوق پایه جدید آنان بیش از حقوق دریافتی باشد مابه‌التفاوت پس از تأمین اعتبار پرداخت خواهد شد و چنانچه مازاد مدت خدمت برای اعطای پایه بالاتر کافی نباشد آن مدت جزو توقف در آخرین پایه پزشک دومی محسوب خواهد شد.
ماده ۳ ـ آموزشگاه‌های پرستاری و بهیاری کشور که لااقل بیست درصد مخارج آنها از خزانه دولت تأمین می‌شود مکلف‌اند چهل درصد دانش‌آموزان را با نظر وزارت بهداری از دواطلبان شهرستان‌ها با قید تعهد خدمت در همان شهرستان انتخاب نمایند و شصت درصد دیگر موظف‌اند پس از پایان تحصیلات برابر سنواتی که در آموزشگاه تحصیل نموده‌اند در همان مؤسسه و بیمارستان‌های وابسته به آنها و یا مؤسسات خیریه و یا بیمارستان‌های دانشگاه و مؤسسات وابسته به دولت خدمت نمایند.
تبصره ـ وزارت بهداری مجاز است تا پنجاه درصد از فارغ‌التحصیلان آموزشگاه‌های پرستاری مرکز و آموزشگاه‌های خارج از کشور را که در اختیارش قرار می‌گیرند در بیمارستان‌های مرکز به کار بگمارد و پس از سه سال خدمت به منظور انجام خدمت خارج از مرکز به شهرستان‌ها اعزام دارد.
ماده ۴ ـ کسانی‌که با داشتن گواهی‌نامه دوره دوم دبیرستان تحصیلات مامایی نموده‌اند در صورتی که تحصیلات‌شان حداقل یک سال باشد با پایه یک و چنانچه دو سال باشد با پایه دو و در صورتی که سه سال باشد با پایه سه پزشک دومی استخدام خواهند شد.
ماده ۵ ـ فارغ‌التحصیلان کلیه رشته‌های مختلف بهداشتی و درمانی که شرط ورود به آن رشته‌ها داشتن گواهی‌نامه دوره دوم دبیرستان است و برنامه آن به تصویب مقامات صالحه قانونی رسیده باشد و همچنین مهندسین و لیسانسیه‌هایی که در رشته‌های مختلف بهداشتی از لحاظ فنی از وجود آنان استفاده می‌شود با مراعات دوره تحصیلی طبق مقررات ماده ۴ این قانون به ترتیب تعداد سال‌های تحصیلی به پایه پزشک دومی نایل خواهند شد.
ماده ۶ ـ کسانی که با داشتن گواهی‌نامه کامل متوسطه یکی از آموزشگاه‌های مربوطه را که دوره تحصیلی آن بیش از سه سال باشد طی نمایند و همچنین مشمولین مواد فوق در صورتی که پس از دریافت گواهی‌نامه مربوطه از آموزشگاه حداقل یک سال دوره تخصصی را طی نمایند توقف آنان در دو پایه‌ای که پس از فراغ از تحصیل و یا کسب تخصص به آن نایل خواهند شد دو سال و در صورتی که فوق لیسانس (ماستر) شناخته شوند یک سال خواهد بود.
ماده ۷ ـ کسانی‌که تحصیلات عالیه آنها در رشته‌های مورد احتیاج بهداشتی دکتر شناخته شده است و از وجود آنان از لحاظ فنی در قسمت‌های مختلفه بهداشتی و یا درمانی استفاده می‌شود با پایه پزشک یکمی استخدام خواهند شد.
تبصره ـ دولت می‌تواند اشخاصی که بعد از تصویب این قانون در حین خدمت موفق به اخذ درجه دکترا در رشته‌های پزشکی و بهداشتی بشوند در صورت تمایل کارمند از تاریخ گذراندن پایان نامه تحصیلی برای آنان پایه پزشک یکمی منظور نماید. همچنین اشخاصی که قبل از تصویب این قانون موفق به اخذ درجه دکترا در رشته‌های پزشکی و بهداشتی شده‌اند و در دستگاه‌های دولتی به خدمات پزشکی و بهداشتی اشتغال داشته‌اند از تاریخ اخذ پایان‌نامه تحصیلی رتبه پزشک یکمی برای آن منظور و با احتساب مدتی که با درجه دکترا خدمت نموده‌اند رتبه‌های آنان طبق ماده دوم قانون استخدام پزشکان اعطا نماید سوابق خدمت این اشخاص از لحاظ بازنشستگی جزو خدمت رسمی آنان محسوب و در صورتی که حقوق سابق آنان بیش‌تر از حفوق رتبه اعطایی باشد مادام که حقوق پایه آنها به میزان حقوق دریافتی نرسیده از همان حقوق استفاده خواهند نمود.
ماده ۸ ـ وزارت بهداری می‌تواند به تقاضای هر یک از کارمندان بهداشتی و درمانی که دارای گواهی‌نامه کامل متوسط به بالا باشند و در دستگاه‌های مربوط به طور غیر رسمی بپذیرد و پایه آنان با احتساب سنوات خدمت طبق قوانین استخدامی مربوطه تشخیص و اعطا خواهد شد مشروط بر این که کسور بازنشستگی مدتی که احتساب می‌شود پرداخت نمایند.
ماده ۹ ـ به موجب این قانون عنوان پایه پزشکیاری به پایه بهیاری تبدیل و پایه پزشکیاری کارمندان فعلی به استثنای مشمولین ماده ۲ این قانون به پایه بهیاری مساوی تبدیل خواهد شد.
تبصره ـ پایه‌های بهیاری از لحاظ محدودیت و مقرری در مدت توقف در هر پایه مانند پایه‌های پزشکیاری خواهد بود و فقط کسانی‌که دارای گواهی‌نامه یا کارنامه سال سوم دبیرستان باشند می‌توانند از پایه شش تا پایه ۹ هر سه سال یک مرتبه ارتقا حاصل نمایند.
ماده ۱۰ ـ فارغ‌التحصیلان آموزشگاه‌های بهیاری ـ مامایی ـ روستایی ـ بهسازی و یا آموزشگاه‌های مشابه آن که شرط ورود به آنها داشتن گواهی‌نامه و یا کارنامه سال سوم دبیرستان و دوره تحصیلی آن یک سال باشد با پایه دو و چنانچه دو سال باشد با پایه سه بهیاری استخدام خواهند شد.
تبصره ـ فارغ‌التحصیلان آموزشگاه‌های مذکور در این ماده در صورتی که با داشتن گواهی‌نامه شش ساله ابتدایی وارد آموزشگاه شده باشند با پایه یک بهیاری استخدام خواهند شد.
ماده ۱۱ ـ مشمولین قانون خدمت‌گزاری پزشکان که با درجه دکترا خدمت وظیفه را در نقاطی که جمعیت آن از پنج هزار نفر کم‌تر باشد انجام بدهند یک سال خدمت آنان در نقاط مزبور از لحاظ ترفیع هجده ماه محسوب و از تاریخ استحقاق بدون هیچ گونه تشریفاتی به پایه بالاتر ارتقا خواهند یافت.
ماده ۱۲ ـ مدت خدمت نظام وظیفه کارمندان فنی و بهداشتی و درمانی در نقاط مرزی و یا بد آب و هوا جزو خدمت خارج از مرکز محسوب و در موقع پروانه طبابت و یا انتقال آنان به مرکز منظور خواهد شد.
و همچنین ایرانیانی که در یکی از
رشته‌های پزشکی از دانشگاه‌های خارجه فارغ‌التحصیل شده و دارای گواهی تخصصی در رشته‌هایی که دوره تخصصی آن لااقل دو سال بعد از دیپلم دکتری بوده و قابل قبول شورای عالی فرهنگ باشند از اقامت دو ساله خارج از مرکز برای اخذ پروانه طبابت در مرکز معاف خواهند بود ولی کسانی‌که وارد خدمت دولتی می‌شوند تابع مقررات استخدامی می‌باشند.
تبصره ۱ ـ مقررات خدمتی بهداران طبق قوانین سابق است و مشمول این ماده نخواهند بود.
تبصره ۲ ـ وزارت بهداری می‌تواند به دانشجویان دانشکده‌های پزشکی کشور یا خارجه کمک هزینه تحصیلی بپردازد و در مقابل آنان را متعهد سازد که پس از پایان تحصیل و یا تکمیل رشته تخصصی در وزارت بهداری استخدام شوند.
ماده ۱۳ ـ کارمندان فنی و بهداشتی و درمانی در صورتی که به علت ترک خدمت و یا عدم اجرای حکم استخدامی در دادگاه اداری محکوم شوند در مدت بی‌کاری حق دریافت هیچ گونه وجهی از خزانه دولت نداشته و مدت بی‌کاری آنان تا اشتغال مجدد جزو دوره خدمت محسوب نخواهد شد.
ماده ۱۴ ـ دولت مکلف است از تاریخ تصویب این قانون منتها در مدت ۵ سال در مراکز استان‌ها آموزشگاه‌های پرستاری تأسیس نماید.
ماده ۱۵ ـ قواینن و مقررات سابق در آن قسمت که مغایر با این قانون باشد ملغی است.
ماده ۱۶ ـ وزارت بهداری و وزارت فرهنگ مأمور اجرای این قانون می‌باشند.
مخبر کمیسیون استخدام ـ دکتر دادفر
گزارش از کمیسیون بهداری به مجلس شورای ملی
کمیسیون بهداری لایحه شماره ۵۷۳۸۳ دولت راجع به استخدام پرستاران و ماما و کارمندان فنی برای وزارت بهداری را با حضور نماینده دولت برای شور دوم مطرح و تصویب نمود اینک گزارش آن را در تأیید خبر کمیسیون امور استخدام به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون بهداری دکتر ـ سعید حکمت
گزارش از کمیسیون فرهنگ به مجلس شورای ملی
کمسیون فرهنگ با حضور آقای معاون وزارت فرهنگ لایحه استخدام پرستاران و ماما و کارمندان فنی را برای شور دوم مورد شور و رسیدگی قرار داده و پس از مذاکرات لازم خبر کمیسیون امور استخدام را تأیید و اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون فرهنگ ـ صدرزاده
رئیس ـ شور دوم لایحه است ماده اول مطرح است. آقای دکتر امین (دکتر امین ـ بنده در این ماده عرض ندارم) در ماده اول مخالفی نیست (اظهاری نشد) رأی گرفته می‌شود به ماده اول. آقایانی که موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد ماده دوم مطرح است قرائت می‌شود.
(به شرح ذیل قرائت شد)
ماده ۲ ـ پایه پرستاران فعلی که از آموزشگاه‌های مذکور در ماده ۱ و تبصره‌های آن فارغ‌التحصیل شده‌اند با رعایت ماده مزبور از لحاظ پایه ورودی و با احتساب مدت خدمت به پایه پزشک دومی تبدیل خواهند شد و چنانچه تبدیل پایه حقوق آنان کسر شود و مابه‌التفاوت را کماکان دریافت خواهند داشت تا در نتیجه ترفیع حقوق پایه آنان به میزان قبلی برسد و اگر حقوق پایه جدید آنان بیش از حقوق دریافتی باشد مابه‌التفاوت پس از تأمین اعتبار پرداخت خواهد شد و چنانچه مازاد مدت خدمت برای اعطای پایه بالاتر کافی نباشد آن مدت جزو توقف در آخرین پایه پزشک دومی محسوب خواهد شد.
رئیس ـ مخالفی نیست؟ (اظهاری نشد) رأی گرفته می‌شود به ماده دوم. آقایانی که موافقند قیام کنند (اکثر برخاستند) تصویب شد ماده سوم قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۳ ـ آموزشگاه‌های پرستاری و بهیاری کشور که لااقل بیست درصد مخارج آنها از خزانه دولت تأمین می‌شود مکلف‌اند چهل درصد دانش‌آموزان را با نظر وزارت بهداری از داوطلبان شهرستان‌ها با قید تعهد خدمت در همان شهرستان انتخاب نمایند و شصت درصد دیگر موظف‌اند پس از پایان تحصیلات برابر سنواتی که در آموزشگاه تحصیل نموده‌اند در همان مؤسسه و بیمارستان‌های وابسته به آنها و یا مؤسسات خیریه و یا بیمارستان‌های دانشگاه و مؤسسات وابسته به دولت خدمت نمایند.
تبصره ـ وزارت بهداری مجاز است تا پنجاه درصد از فارغ‌التحصیلان آموزشگاه‌های پرستاری مرکز و آموزشگاه‌های خارج از کشور را که در اختیار قرار می‌گیرند در بیمارستان‌های مرکز بگمارد و پس از سه سال خدمت به منظور انجام خدمت خارج از مرکز به شهرستان‌ها اعزام دارد.
رئیس ـ مخالفی نیست؟ (اظهاری نشد) رأی گرفته می‌شود به ماده سوم. آقایانی که موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده چهارم قرائت می‌شود
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۴ ـ کسانی‌که با داشتن گواهی‌نامه دوره دوم دبیرستان مامایی نموده‌اند در صورتی‌که تحصیلات‌شان حداقل یک سال باشد، با پایه ۱ و چنانچه دو سال باشد با پایه سه پزشک دومی استخدام خواهند شد.
رئیس ـ مخالفی نیست؟ رأی گرفته می‌شود به ماده چهارم. موافقین قیام کنند (عده کثیری) برخاستند تصویب شد ماده ۵ قرائت می‌شود.
(به شرح زیر خوانده شد)
ماده ۵ ـ فارغ‌التحصیلان کلیه رشته‌های مختلف بهداشتی و درمانی که شرط ورود به آن رشته‌ها داشتن گواهی‌نامه دوره دوم دبیرستان است و برنامه آن به تصویب مقامات صالحه قانونی رسیده باشد و همچنین مهندسین و لیسانسیه‌هایی که در رشته‌های مختلف بهداشتی از لحاظ فنی از وجود آنان استفاده می‌شود با مراعات دوره تحصیل طبق مقررات ماده ۴ این قانون به ترتیب تعداد سال‌های تحصیلی به پایه پزشک دومی نایل خواهند شد.
رئیس ـ آقای عمیدی نوری
عمیدی نوری ـ در این ماده ۵ دو قسمت است یکی فارغ‌التحصیلان کلیه رشته‌های مختلف بهداشتی و درمانی این به جای خود محفوظ ولی در سطر سه می‌نویسد و همچنین مهندسین و لیسانسیه‌هایی که در رشته‌های مختلف بهداشتی از لحاظ فنی از وجود آنان استفاده می‌شود آنها هم با مراعات دوره تحصیلی با پایه پزشک وارد می‌شوند. نظر بنده این است که روشن بشود این مطلب که مقصود از این آقایان مهندسین و لیسانسیه‌ها کی‌ها هستند که نوشته است در رشته‌های مختلف بهداشتی از لحاظ فنی از وجود آنها استفاده می‌شود. ممکن است یک مهندس یا یک لیسانسیه‌ای که مربوط به کار بهداشتی از نظر معلومات نباشد اما در کار رشته‌های فنی آن امر تخصص خودش را انجام بدهد و هیچ فرض نیست که او یک آدم فنی بهداشتی است در این صورت به این شخص رتبه پزشک دومی می‌دهیم آیا عنوان پزشکی این صحیح درمی‌آید یا نه؟ یا این که مقصود آن چنان مهندسی و لیسانسیه‌هایی هستند که در امر بهداشتی اطلاعات داشته باشند چون اینجا می‌گوید مهندسین و لیسانسیه‌هایی که در رشته‌های مختلف بهداشتی از لحاظ فنی از وجود آنان استفاده می‌شود نمی‌گوید در رشته‌های فنی و در رشته بهداشتی اطلاع فنی داشته باشند. جناب آقای وزیر بهداری این عبارت طوری است که ممکن است یک لیسانسیه حقوق در یک رشته بهداشتی از لحاظ فنی خودش از وجودش استفاده شود مثلاً مشاوره حقوقی به عمل بیاید بعد اینجا حق داده شده است که به اینها هم رتبه پزشک دومی بدهند. آیا این تطبیق می‌کند با منظور مقنن یا خیر؟ این عبارت کشدار است و معنایش وسیع است و می‌شود با این عبارت یک چنین استفاده‌ای کرد یا برای مهندسی که در امور فنی دخالت دارد اما از خود بهداشت اطلاعی ندارد آن وقت چطور می‌شود که رتبه پزشک دومی داشته باشد؟ بنده که این را خواندم این مطلب به نظرم آمد و خواستم اینجا بحث شود و روشن شود اینجا با اصلاحی با نظر خود جناب آقای وزیر بهداری بشود چون قطع دارم نظرشان این نیست زیرا قوانین وقتی تصویب می‌شود و می‌رود برای اجرا می‌افتد دست مجری و مجری هم ممکن است از عبارات قانون استنباطاتی بکند که غیر از نظر واقعی مقنن در حین طرح و تصویب قانون باشد و این عبارت چنین شبهه‌ای درش هست.
رئیس ـ آقای دکتر سعید حکمت
دکتر سعید حکمت (مخبر کمیسیون بهداری) ـ اشکالی که جناب آقای عمیدی نوری از نقطه‌نظر مهندسین و لیسانسیه‌ها در نظر دارند اولاً این که در رشته‌های مختلف بهداشتی از وجود اینها استفاده می‌شود نه در قسمت‌های دیگر. مثلاً قضایی و یا رشته‌های دیگر و فعلاً این لیسانسیه‌ها بعضی مهندسین آبیاری و آب هستند یا مهندسینی هستند که در قسمت‌های بهداشتی اینها لیسانس هستند ولی دکتر نیستند در هر حال اینها لیسانسیه‌هایی هستند که در فنون پزشکی لیسانس شده‌اند نه در قسمت‌های دیگر.
رئیس ـ آقای دکتر امین شما در این ماده نظری دارید (دکتر امین ـ عرضی ندارم) رأی گرفته می‌شود به ماده ۵. آقایانی که موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۶ قرائت می‌شود
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۶ ـ کسانی که با داشتن گواهی‌نامه کامل متوسطه یکی از آموزشگاه‌های مربوط را که دوره تحصیل آن بیش از سه سال باشد طی نمایند و همچنین مشمولین مواد فوق در صورتی که پس از دریافت گواهی‌نامه مربوطه از آموزشگاه حداقل یک سال دوره تخصصی را طی نمایند توقف آنان در دو پایه‌ای که پس از فراغ از تحصیل و یا تخصص به آن نایل خواهند شد دو سال و در صورتی که فوق لیسانس (ماستر) شناخته شوند یک سال خواهد بود.
رئیس ـ رأی گرفته می‌شود به ماده ۶. آقایانی که موافقند قیام کنند (اکثر برخاستند) تصویب شد ماده ۷ قرائت می‌شود
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۷ ـ کسانی که تحصیلات عالیه آنها
در رشته‌های مورد احتیاج بهداشتی دکتر شناخته شده است و از وجود آنان از لحاظ فنی در قسمت‌های مختلفه بهداشتی و یا درمانی استفاده می‌شود با پایه پزشک یکمی استخدام خواهند شد.
تبصره ـ دولت می‌تواند اشخاصی که بعد از تصویب این قانون در حین خدمت موفق به اخذ درجه دکترا در رشته‌های پزشکی و بهداشتی بشوند در صورت تمایل کارمند از تاریخ گذاراندن پایان‌نامه تحصیلی برای آنان پایه پزشک یکمی منظور نماید همچنین اشخاصی که قبل از تصویب این قانون موفق به اخذ درجه دکترا در رشته‌های پزشکی و بهداشتی شده‌اند و در دستگاه‌های دولتی به خدمات پزشکی و بهداشتی اشتغال داشته‌اند از تاریخ اخذ پایان‌نامه تحصیلی رتبه پزشک یکمی برای آنان منظور و با احتساب مدتی که با درجه دکترا خدمت نموده‌اند رتبه‌های آنان منظور و با احتساب مدتی که با درجه دکترا خدمت نموده‌اند رتبه‌های آنان طبق ماده دوم قانون استخدام پزشکان اعطا نماید.
سوابق خدمت این اشخاص از لحاظ بازنشستگی جزو خدمت رسمی آنان محسوب و در صورتی که حقوق سابق آنان بیش‌تر از حقوق رتبه اعطایی باشد مادام که حقوق پایه آنها به میزان حقوق دریافتی نرسیده از همان حقوق استفاده خواهند نمود.
رئیس ـ آقای دکتر امین
دکتر امین ـ به عقیده بنده منظور از این قانون تأمین خدمت و سابقه خدمت و پایه کارمندان جزء بهداشتی و درمانی است. یعنی به اشخاص یا دکتر یا لیسانسیه یا ماما یا پرستار که خدمت می‌کنند به آنها پایه داده شود و این ماده برای بنده یک قدری گنگ است و در کمیسیون هم توضیح دادم به عقیده بنده باید روشن بفرمایند آنهایی که در کارهای فنی بهداشتی و درمانی کار می‌کنند به آنها پایه داده شود ممکن است کسی بیاید پایه پزشکی بگیرد و بعد برود به شغل دیگر باید به شرط اشتغال در کار فنی این رتبه به او داده شود. ممکن است جناب آقای وزیر بهداری یا آقای مخبر کمیسیون توضیح بدهند کسی که این رتبه را گرفت موظف باشد در کادر فنی یعنی بهداشتی یا درمانی کار کنند چون بعضی هستند که می‌آیند رتبه را می‌گیرند و می‌روند به شغل دیگر کار فنی ندارند کار بهداری هم ندارند.
رئیس ـ آقای معاون وزارت بهداری
معاون وزارت بهداری (دکتر اعتمادیان) ـ در مورد نگرانی که جناب آقای دکتر امین اظهار فرمودند بنده تصور می‌کنم با همین عبارتی که گذاشته شده است نظر جنابعالی تأمین است برای این که در این ماده تصریح شده است اشخاصی که در دستگاه‌های دولتی به کارهای پزشکی اشتغال دارند و این به هیچ وجه ناظر بر اشخاصی که در وزارت دارایی یا دستگاه دولتی دیگری خدمت خواهندکرد نخواهند بود والبته منحصراً نظر به اشخاصی است که به خدمت پزشکی یا خدمات درمانی اشتغال دارند.
رئیس ـ آقای عمیدی نوری
عمیدی نوری ـ آن ایرادی که بنده در ماده ۵ داشتم و متأسفانه جوابی که تطبیق کرده باشد داده نشد و مجلس هم رأی داد حالا در ماده ۷ وسیع‌تر و شدیدتر دیده می‌شود. بنده یک مرتبه این عبارت را می‌خوانم توجه بفرمایید می‌گوید: کسانی که تحصیلات عالی آنها در رشته‌های مورد احتیاج بهداشتی دکتر شناخته شود، نمی‌گوید کسانی که تحصیلات آنها در رشته‌های بهداشتی دکتر شناخته شده باشند بنابراین ما با این عبارت به غیر دکتر در طب رتبه پزشکی می‌دهیم آیا این کار صحیح است؟ یعنی نظر این است اگر نظر این است که خوب ما بدانیم می‌شود در مملکت به کسی که طبیب نیست بگوییم طبیب اگر این است که قانون عیبی ندارد و اگر غیر از این است نظر ما این است که رتبه پزشکی را به طبیب بدهیم این مورد احتیاج یعنی چه باید بنویسیم به کسانی که تحصیلات عالیه آنها در رشته‌های بهداشتی دکتر شناخته شده است رتبه پزشکی بدهیم اما شما گذاشته‌اید رشته‌های مورد احتیاج این پزشکی هزار تا مورد احتیاج پیدا می‌کند و خیلی از اشخاص با داشتن عنوان دکترا در فنون و امور دیگر رتبه پزشک یکمی می‌گیرند و ما ناچاریم بگوییم آقای پزشک. چرا این کار را می‌کنید من فلسفه این کار را نفهمیدم. این آقایانی که مورد احتیاج شما هستند و در رشته‌های بهداشتی خوب بفرمایید همه دکترند هر کدام تابع قوانین و قواعد خودشان هستند و از آن جهت می‌توانند حائز رتبه و مقام و مزایایی باشند اما دادن رتبه پزشکی به اینها به نظر من صحیح نیست.
بنابراین اگر منظور جناب آقای وزیر بهداری همین است که غیر طبیب طبیب باشد و رتبه بگیرد این را روشن کنید که بنده هم بتوانم رأی بدهم و اگر منظور این نیست و اشتباه عبارتی شده است بفرمایید بنده پیشنهاد می‌دهم بر این که مورد احتیاج حذف شود یعنی با تجزیه طبق آیین‌نامه می‌شود رأی گرفت بدون مورد احتیاج هم می‌شود رأی گرفت با مورد احتیاج هم می‌شود رأی گرفت. به هر حال عقیده حقوقی و قضایی و قانونی بنده این است که نمی‌بایستی به کسی که دکتر در طب نیست به او رتبه پزشکی بدهند و این کلمه مورد احتیاج خیلی وسیع است و خوب نیست ما در قانون به این شکل این طور تصویب کنیم.
رئیس ـ آقای وزیر بهداری
وزیربهداری (دکتر راجی) ـ عرض کنم که برای کارهایی که الان از لحاظ بهداشتی انجام می‌شود ما از وجود افرادی که در رشته‌های مختلف تخصص و معلوماتی دارند استفاده می‌کنیم. (عمیدی نوری ـ از بهداشتی؟) جنابعالی اگر یک لحظه اجازه بفرمایید عرض می‌کنم. رتبه پزشکی دادن به هیچ وجه معنایش این نیست که ما به کسی تیتر دکترا بدهیم و بگوییم که جنابعالی دکتر هستید ولی مهندسینی که از لحاظ لوله‌کشی یا تصفیه آب یا بهسازی و یا قسمت‌های دیگر بهداشتی کار می‌کنند به او می‌گوییم مثل پزشک دوم این قدر حقوق بگیر به هیچ وجه به او نمی‌گوییم دکتر شده‌ای. بنابر این استفاده از رتبه است نه استفاده از مقام.
رئیس ـ آقای مهندس هدایت
مهندس هدایت ـ بنده استدعا می‌کنم توجه بفرمایید به تبصره این ماده مثل این که یک خرده مبهم نوشته شده است در صفحه ۴ می‌گوید همچنین اشخاصی که قبل از تصویب این قانون موفق به اخذ درجه دکترا در رشته‌های پزشکی و بهداشتی شده‌اند و در دستگاه‌های دولتی به خدمات پزشکی و بهداشتی اشتغال داشته‌اند از تاریخ اخذ پایان‌نامه تحصیلی رتبه پزشک یکمی... الی آخر.
این به نظر بنده باید از تاریخ شروع خدمت باشد برای این که ممکن است چنین اشخاصی باشند که دکتر هم باشند ولی شروع به خدمت در وزارت بهداری نکرده باشند این باید اصلاح بشود از تاریخ شروع به خدمت و الّا برای اشخاصی که دکتر شده باشند و فاصه دکتری‌شان از شروع خدمت چند سال باشد به آنها که نباید رتبه بدهند از تاریخ شروع به خدمت باید باشد.
رئیس ـ آقای معاون وزارت بهداری بفرمایید.
معاون وزارت بهداری (دکتر اعتمادیان) ـ می‌خواستم در اینجا به عرض برسانم که نظر آقای مهندس هدایت هم تأمین شده است به این معنی که اینجا به هیچ وجه برای اشخاصی که بعداً بخواهند وارد خدمات دولتی بشوند حقی منظور نیست. فقط برای اشخاصی است که مستخدم دولت هستند در کادر پزشکی در یک کادر درمانی و بهداشتی انجام وظیفه می‌کنند ولی در حین انجام وظیفه و حین این که مستخدم دولت هستند موفق شوند که یک رتبه بالاتری را احراز کنند و یک مدرک تحصیلی بیش‌تری را تحصیل کنند مثلاً داروسازانی که گواهی‌نامه دارند و بعد موفق می‌شوند که دانشکده را به پایان برسانند این است که همان تاریخ گذراندن پایان‌نامه باید مدرک باشد.
رئیس ـ یک پیشنهادی رسیده راجع به تجزیه که قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
پیشنهاد می‌نمایم در ماده ۷ جمله مورد احتیاج حذف شود. عمیدی نوری
رئیس ـ اول رأی گرفته می‌شود بدون این جمله یعنی با حذف آن (و) اگر آقایان رأی دادند که این جمله حذف می‌شود اول رأی می‌گیریم با حذف این یعنی تجزیه این کلمه. آقایانی که با تجزیه موافقند قیام کنند (چند نفر برخاستند) تصویب نشد. حالا رأی گرفته می‌شود به خود ماده. آقایانی که با ماده ۷ موافقند قیام کنند (اکثر برخاستند) تصویب شد.
ماده ۸ قرائت می‌شود
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۸ ـ وزارت بهداری می‌تواند به تقاضای هر یک از کارمندان بهداشتی و درمانی که دارای گواهی‌نامه کامل متوسطه به بالا باشند در دستگاه‌های مربوطه به طور غیررسمی خدمت می‌کنند آنان را به خدمت رسمی بپذیرد و پایه آنان با احتساب سنوات خدمت طبق قوانین استخدامی مربوطه تشخیص و اعطا خواهد شد مشروط بر این که کسور بازنشستگی مدتی که احتساب می‌شود پرداخت نمایند.
رئیس ـ آقای دکتر امین
دکتر امین ـ به عقیده بنده تعیین پایه روی سابقه خدمت گذشته یک کارمند خیلی نامحدود است. ممکن است کارمندی بیست سال خدمت‌های مختلفی داشته و حالا آمده بعد از ۲۰ سال دیپلم متوسطه گرفته این به عقیده بنده یک کمی درست نیست عیناً همان سابق است که یک عده‌ای آمدند که اطلاعات نداشتند و رتبه‌های ۸ و ۹ گرفتند.
رئیس ـ آقای وزیر بهداری
وزیر بهداری (دکتر راجی) ـ عرض کنم که در یکی از ادارات ما که اداره ریشه‌کنی مالاریا باشد سالیان درازی افرادی را آوردیم تعلیم دادیم و به آنها یاد دادیم که چطور زیر ذره بین می‌توانی انگل را بشناسی و چطور می‌توانی برای تحقیقات اپیدمیولوژیک ببخشید، فارسی ندارد به دهات و قصبات بروی و این مطالعات را انجام بدهی یقیناً با تفضلات الهی و با کوشش‌هایی که می‌شود یک روزی مالاریا از این مملکت رخت برخواهد بست ولی سایر احتیاجات بهداشتی ما ایجاب می‌کند که از وجود این اشخاص استفاده کنیم به این جهت چون این افراد در حین خدمت تجاربی اندوخته‌اند و تعلیماتی دیده‌اند و دستگاه از وجود اینها استفاده خواهد کرد به این واسطه است که این ماده در این لایحه اضافه شده که آنها هم وضع آتیه‌شان روشن شود و بتوانند با دلگرمی بیش‌تری خدمت کنند.
رئیس ـ آقای صدرزاده
صدرزاده ـ از مدتی به این طرف نظر مجلس شورای ملی این است که این اشخاصی
که در دستگاه دولت خدمت می‌کنند وضع رسمی پیدا کنند که از لحاظ بیمه و تقاعد استفاده کنند. این یکی ـ یکی دیگر یک مستخدمی که می‌آید در دستگاه دولت و عمر خودش را صرف می‌کند این عمر و لحظاتی که از او گذشته قابل اعاده نیست باید از این عمری که گذرانده و تجاربی که اندوخته استفاده کند استفاده آن این است که به این تناستب رتبه‌هایش برود بالا.
رئیس ـ رأی گرفته می‌شود به ماده ۸. آقایانی که موافقند قیام کنند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۹
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۹ ـ به موجب این قانون عنوان پایه پزشکیاری به پایه بهیاری تبدیل و پایه پزشکیاری کارمندان فعلی به استثنای مشمولین ماده ۲ این قانون به پایه بهیاری مساوی تبدیل خواهد شد.
تبصره ـ پایه‌های بهیاری از لحاظ محدودیت و مقرری در مدت توقف در هر پایه مانند پایه‌های پزشکیاری خواهد بود و فقط کسانی‌که دارای گواهی‌نامه یا کارنامه سال سوم دبیرستان باشند می‌توانند از پایه شش تا پایه ۹ هر ۳ سال یک مرتبه ارتقا حاصل نمایند.
رئیس ـ مخالفی نیست؟ (اظهاری نشد) آقایانی که با ماده ۹ موافقند قیام کنند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۱۰ قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۱۰ـ فارغ‌التحصیلان آموزشگاه‌های بهیاری ـ مامایی ـ روستایی ـ بهسازی و یا آموزشگاه‌های مشابه آن که شرط ورود به آنها داشتن گواهی‌نامه و یا کارنامه سال سوم دبیرستان و دوره تحصیلی آن یک سال باشد با پایه دو و چنانچه دو سال باشد با پایه سه بهیاری استخدام خواهند شد.
تبصره ـ فارغ‌التحصیلان آموزشگاه‌های مذکور در این ماده در صورتی‌که با داشتن گواهی‌نامه شش ساله ابتدایی وارد آموزشگاه شده باشند با پایه یک بهیاری استخدام خواهند شد.
رئیس ـ رأی گرفته می‌شود به ماده ۱۰. آقایانی که موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۱۱ قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۱۱ ـ مشمولین قانون خدمت‌گزاری پزشکان که با درجه دکترا خدمت نظام وظیفه را در نقاطی که جمعیت آن از پنج هزار نفر کم‌تر باشند انجام بدهند یک سال خدمت آنان در نقاط مزبور از لحاظ ترفیع هجده ماه محسوب و از تاریخ استحقاق بدون هیچ گونه تشریفاتی به پایه بالاتر ارتقا خواهند یافت.
رئیس ـ آقای عمیدی نوری
عمیدی نوری ـ این یک ماده خوبی است برای تشویق دکترها و خدمت نظام وظیفه ولی مثل این که خیال می‌کنم در طبعش گویا اشتباهی شده (در تاریخ) بوده (از تاریخ) شده برای این که اگر بخواهید خدمت آنها را حساب کنید باید بگویید در تاریخ نه از تاریخ و اگر بگویید از تاریخ مثل این است که فقط یک تعارفی کره‌اید و نخواسته‌اید کمکی به آنها بشود به این جهت است که بنده خیال می‌کنم در طبع اشتباه شده و قطعاً نظر اصلحی کمیسیون این بوده است که این گونه اشخاصی که رفته‌اند در نقاط بد آب و هوا خدمت کرده‌اند ترفیعش را ۱۸ ماه حساب کنند در تاریخ استحقاق نه از تاریخ این است که اگر موافقت کنید اصلاح شود خیلی مؤثر است و با این اصلاح وافی به منظورتان است.
رئیس ـ آقای وزیر بهداری شما موافقید با این اصلاح؟
وزیر بهداری ـ بله
رئیس ـ رأی گرفته می‌شود با تبدیل از به در به ماده ۱۱. آقایانی که موافقند قیام کنند (اغلب برخاستند) تصویب شد. ماده ۱۲ قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۱۲ ـ مدت خدمت نظام وظیفه کارمندان فنی و بهداشتی و درمانی در نقاط مرزی و یا بد آب و هوا جزو خدمت خارج از مرکز محسوب و در موقع صدور پروانه طبابت و یا انتقال آنان به مرکز منظور خواهد شد و همچنین ایرانیانی که در یکی از رشته‌های پزشکی از دانشگاه‌های خارجه فارغ‌التحصیل شده و دارای گواهی‌نامه تخصصی در رشته‌هایی که دوره تخصص آن لااقل دو سال بعد از دیپلم دکترا بوده و قابل قبول شورای عالی فرهنگ باشند و از اقامت دو ساله خارج از مرکز برای اخذ پروانه طبابت در مرکز معاف خواهند بود ولی کسانی که وارد خدمت دولتی می‌شوند تابع مقررات استخدامی می‌باشند.
تبصره ۱ ـ مقررات خدمتی بهداران طبق قوانین سابق است و مشمول این ماده نخواهد بود.
تبصره ۲ ـ وزارت بهداری می‌تواند به دانشجویان دانشکده‌های پزشکی کشور یا خارجه کمک هزینه تحصیلی بپردازد و در مقابل آنان را متعهد سازد که پس از پایان تحصیل و یا تکمیل رشته تخصصی در وزارت بهداری استخدام شوند.
رئیس ـ آقای دکتر امین
دکتر امین ـ به عقیده بنده این ماده خوب تنظیم شده علت این است که کسی که طب می‌خواند رشته آزادی را می‌خواند و با خرج خودش تحصیل می‌کند و از دولت کمکی نگرفته. آزاد است که خواست کار کند بنده یک توضیحی در تبصره ۲ داشتم چون مذاکره شد راجع به دانشجویان به وزارت بهداری سابقاً حق دادیم که بورسیه‌هایی از محصلین بگیرد کمک‌هایی کند به محصلین که بیایند تحصیل کنند و بروند به شهرستان‌ها برای کمک به بهداری و بهداشت مردم شهرستان‌ها در تبصره ۲ به عقیده بنده اگر روشن بفرمایید می‌توانند از کلاس‌های مختلف بگیرند قانونی که فعلاً در دست داریم فقط از کلاس اول می‌توانند بگیرند عده‌ای از دانشجویان در تهران و شهرستان‌ها برای دانشکده پزشکی مراجعه می‌کنند در سال دوم و سوم و پنجم هستند و حاضر هستند که یک سال دو سال سه سال کمک بگیرند و بعد معادل یا دو برابر آن را برای دولت خدمت کنند به عقیده بنده می‌توانند کمک کنند به کلاس‌های مختلف این را توضیح بفرمایند که روشن شود که آیا کلاس‌های مختلف هم می‌توانند کمک بگیرند یا نه؟ هم خودشان راحت می‌شوند و هم دانشجویان.
رئیس ـ آقای عمیدی نوری
عمیدی نوری ـ بنده با این ماده موافقم و یک قسمتی هم از پیشنهادی که در شور اول دادم در کمیسیون مورد تصویب واقع شد و در ماده مربوط لایحه دولت حذف شد و قسمت‌های بعد که دو تبصره در لایحه دولت اضافه شد یکی به پیشنهاد جناب آقای فروهر بود یکی هم پیشنهاد یکی دیگر از اعضای کمیسیون و هر دو از کارهای بسیار اساسی است مخصوصاً تبصره ۲ بسیاری از محصلین پزشکی را ما می‌بینیم که در حال تحصیل فقیرند و بی‌بضاعت‌اند ولی توانسته‌اند با زحمت خودشان را به دانشکده پزشکی برسانند این افراد کسانی هستند که باید دست‌شان را گرفت در هر سالی که هستند بشود به اینها کمک تحصیلی داد به شرط این که در خدمت وزارت بهداری قرار بگیرند و در این تبصره این فکر شده و به نظر بنده یکی از بهترین قدم‌هایی است که می‌شود برای وزارت بهداری اطبای خوبی که با زحمت و بی‌بضاعت آمده‌اند و تحصیل واقعی کرده‌اند ما ذخیره کنیم و امیدواریم این فکر تمام بشود.
یکی هم قسمت اولی است که ضمن لایحه است که اجازه دادیم به فارغ‌التحصیل‌های متخصص ایرانی که در کشورهای خارج هستند - امروز مقام طب و پزشکی به قدری در خارج دارای اهمیت است که بنده شنیدم مخصوصاً در امریکا وقتی به یک نفر می‌رسند که دارد تحصیل طب می‌کند می‌گویند تو تحصیل طب می‌کنی می‌گوید بله می‌گویند ۱۵ سال باید تحصیل کرد و این صرف نمی‌کند باید رفت تحصیل دیگری کرد مهندس شد به این جهت است که مؤسساتی که احتیاج دارند می‌روند سراغ محصلینی که از خارج امریکا هستند و قبل از این که تحصیلات‌شان تمام شود با آنها قراردادهایی می‌بندند و استخدام‌شان می‌کنند با رقم‌های زیادی که برنگردند به کشور خودشان در اینجا فکر شده است و فکر هم خیلی در مضیقه گذاشته شده قید گذاشته شده است که آن چنان ایرانیانی که تحصیلات عالیه کرده باشند و دوره تحصیلات عالیه‌شان را گذرانده باشند و به آن مناسبت برگشته باشند باید به آنها اجازه بدهیم آن دو سالی که خارج از مرکز می‌خواهند بروند اگر خودشان بخواهند به صورت آزاد محکمه باز کنند آنها بتوانند حتی گفته شده است آنهایی که در خدمت وزارت بهداری باید قرار بگیرند آنها هم تابع آن قانون چهار سال خارج از مرکز هستند با این تفکیک و تشریحی که شده است به نظر بنده تا این حد زائد بوده است. ولی خوب چون در کمیسیون موافقت شده با این قید اجازه داده شود به نظر بنده ماده مذکور خوب ماده‌ای است و رفع احتیاجات مملکت را می‌کند.
رئیس ـ آقای مهندس بهبودی
مهندس بهبودی ـ بنده عرضم در تبصره ۲ این ماده است و تصور می‌کنم که منظور از دانشکده پزشکی دانشکده‌های تابعه‌اش هم باشد مثل داروسازی و دندان‌پزشکی و تصور می‌کنم توضیحش لازم باشد که منظور دانشکده پزشکی و دانشکده‌های تابعه است (یکی از نمایندگان ـ آنها تابع نیستند و مستقل‌اند)
رئیس ـ رأی گرفته می‌شود به ماده ۱۲. آقایانی که موافقند قیام فرمایند (اغلب برخاستند) تصویب شد. ماده ۱۳ قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۱۳ ـ کارمندان فنی و بهداشتی و درمانی در صورتی که به علت ترک خدمت و یا عدم اجرای حکم استخدام در دادگاه اداری محکوم شوند در مدت بی‌کاری حق دریافت هیچ گونه وجهی از خزانه دولت نداشته و مدت بی‌کاری آنان تا اشتغال مجدد جزو دوره خدمت محسوب خواهد شد.
رئیس ـ نظری نیست؟ آقایانی که با این ماده موافقند قیام کنند (اکثر برخاستند) تصویب شد.
ماده ۱۴ قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۱۴ ـ دولت مکلف است از تاریخ تصویب این قانون منتهی در مدت ۵ سال در مراکز استان‌ها آموزشگاه‌های پرستاری تأسیس نماید.
رئیس ـ مخالفی نیست؟ آقایانی که با این ماده موافقند قیام فرمایند (اغلب برخاستند) تصویب شد. ماده ۱۵ قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۱۵ ـ قوانین و مقررات سابق در آن قسمت که مغایر با این قانون باشد ملغی است.
رئیس ـ آقای موسوی
موسوی ـ متأسفانه یک وضع و عادت بدی از نظر تنظیم لوایح مدتی است که به وجود آمده است و آن این است که به طور سربسته نوشته می‌شود که قوانینی که مغایر با این قانون باشد ملغی است به نظر بنده احتیاج به مراجعه قوانین چیزی است که مورد ضرورت و حاجت هر فردی خصوصاً حالا که خوشبختانه با سواد در مملکت زیاد شده روز به روز هم زیادتر می‌شود می‌باشد. برای مراجعه‌کننده همیشه مشکلی خواهد بود که برود تمام قوانین مربوطه را مطالعه کند و زیر و رو کند و ببیند کدام ماده یا تبصره با این قانون و تبصره‌ها مغایرت دارد.(دکتر امیر حکمت ـ تازه تعبیر می‌کنند) و حتی گاهی هم همان طور که حضرتعالی فرمودید قابل تعبیر قرار می‌گیرد این است که بنده خواستم استدعا کنم از آقایان وزرا و معاونین محترم و همچنین خودمان هم توجه کنیم که آن قسمت از قوانین و مقرراتی را که می‌خواهند با وضع قوانین جدید لغو کنید در قانون تصریح شده باشد و به این صورت ابهام و اجمال برگزار نشود. در ماده ۱۴ متأسفانه بنده متذکر نبودم که مطلبی را که داشتم عرض کنم و تذکرش الان به نظر من بی‌مورد نیست و آن این است که به نظر من جناب آقای وزیر بهداری حالا که بنا است در مراکز استان‌های ما آموزشگاه‌های پرستاری تأسیس شود بسیار به جا خواهد بود که ضمن آن آموزشگاه مامایی در ولایات بیش‌تر مورد احتیاج است نبودن ماما در ولایات است بنده با اعتذار از غفلت خودم که این مطلب را در موقع خودش عرض نکردم استدعا می‌کنم که این را توجه بفرمایند و اگر مقام ریاست اجازه بفرمایند این را به صورت پیشنهاد بدهم و یا خود حضرتعالی تصریح بفرمایید.
رئیس ـ آقای صدرزاده
صدرزاده ـ در امر تقنین و قانون‌گزاری همان طوری که آقای موسوی فرمودند اصل این است که هر قانونی که تهیه و وضع می‌شود تکلیف قانون قبلی را روشن می‌کند. ولی گاهی ممکن است که قوانین متعددی باشد در آن باب که مقنن فراموش کند یکی از آنها را نقض کند آن وقت در عمل یک مضاری پیدا شود. در اینجا یک روش‌های به خصوصی ما داریم و آن این است که هر وقت دو قانون وجود داشته باشد در صورتی که ممکن است هر دو را جمع کنیم و اجرا کنیم بسیار خوب و اگر این قوانین تضاد داشته باشند آن وقت قانون مؤخر ناسخ ضمنی قانون مقدم است و این عبارتی که مجلس شورای ملی در لوایح خودش قید می‌کند بر آن اساس است که بنده عرض می‌کنم یعنی می‌خواهد بگوید که این قانون یا هر قانونی که ناقض آن باشد در آن قسمت که با هم تخالفی نداشته باشد هر دو اجرا خواهد شد و اگر تفاوت داشته باشد چون قانون مؤخر ناسخ قانون مقدم است این را باید اجرا کنیم پس به طور کلی می‌نویسد بر این که قوانین و مقررات سابق که مغایر با این قانون باشد ملغی است. بنده چند مرتبه در مجلس تذکر دادم که این عبارت به طور کلی صحیح نیست بلکه باید گفت آن قسمتی که مخالف است ملغی است و خوشبختانه از حسن اتفاق در مادهٔ ۱۵ رعایت این مطلب هم شده است.
رئیس ـ آقای دکتر دادفر بفرمایید.
دکتر دادفر ـ شاید آقایان نمایندگان محترم عضو کمیسیون دادگستری استحضار داشته باشند در لوایح تقدیمی که در کمیسیون دادگستری مورد بحث قرار گرفته است با این مطلب همیشه مخالفت می‌کرده‌ام که این عمل خلاف اصل است در قسمت فرمایشات جناب آقای صدرزاده چون بحث اصولی شد بنده هم خواستم عرض کنم که واقعاً در آتیه در سایر موارد رعایت بشود ما در قانون دو نوع نسخ داریم نسخ صریح و نسخ ضمنی. نسخ صریح آن است که یک ماده از یک قانونی را مجلس شورای ملی نسخ می‌کند می‌گوید فلان ماده منسوخ و نسخ ضمنی آن است که یک ماده قانونی را تصویب می‌کنیم بدون این که اشاره به نسخ قانون قبلی کرده باشیم. اما چون آن قانون مؤخر بر قانون قبلی تصویب شده می‌شود منسوخ. اگر چنانچه در اینجا بگوییم آن قسمتی از قوانین که مغایر این است ملغی است اگر این را هم نمی‌گفتیم مقرراتی که مخالف با این قانون بود نسخ می‌شد به گفتنش احتیاج نیست. وقتی‌که ما بگوییم در آن قسمت که مغایر با این قانون باشد تشخیص را کی می‌دهد؟ آن آقای اندیکاتورنویس یا رئیس فلان اداره بهداری مراغه که می‌خواهد پزشک و یا ماما استخدام کند می‌خواهد بداند که این قانون با آن مغایر است یا نه، طبیب کارش قضاوت و قانون‌شناسی نیست که بفهمد این قانون ناقض آن است یا نه علی‌الاصول باید در مجلس آقایان وزرا و معاونین آنها وقتی لوایح را می‌آورند دقت کنند مطالعه کنند قوانین مربوط را جمع‌آوری کنند و بگویند فلان ماده و فلان ماده قانون ملغی است. راستش این است که مقامات مربوط وزارتخانه‌ها تنبلی می‌کنند و مراجعه به قوانین نمی‌کنند این حقیقت مسأله است. مثلاً همین الان در آن قسمت که نوشته شده است آنچه مغایر با این قانون باشد ملغی است، خوب معاونین پارلمانی وزارتخانه‌ها مخصوصاً معاون پارلمانی وزارت بهداری این آقای دکتر اعتمادیان می‌گشت و بعد می‌گفت که کدام مغایر است این کار را ممکن است یک نفر در وزارتخانه‌ها بکند پس نتیجه این می‌شود که ما یک مجموعه قوانین داریم که هر ماده از قانون را بخوانید یک نقیضی در آن پیدا می‌کنید. برای این که مواد متناقضی گذشته نه مجلس توجه کرده نه دولت توجه کرده یک ماده در قوانین ما پیدا نمی‌شود که نقیض آن را نشود پیدا کرد و برای همین مسامحه کاری بوده است. نتیجه‌اش این است که قضات در زحمت هستند ادارات در زحمت هستند تقاعد یک جور می‌گوید، رئیس حسابداری فلان جور می‌گوید و تمام این اشکال‌تراشی‌ها بر اثر تأویل تغییر این قوانین ضد و نقیض می‌شود. غرض بنده این است که این اصل کلی رعایت بشود در قوانینی که به مجلس می‌آید منسوخ شده هم در قوانین تعیین شود ولی چون سابقه بر این بوده است و این قوانین هم جمع‌آوری نشده غرض این است که نسخ قوانین استخدامی پزشکیاران اینجا قید شده باشد ولی حالا لایحه در کمیسیون تصویب شده چاره‌ای نیست.
رئیس ـ آقای وزیر بهداری
وزیر بهداری (دکتر راجی) ـ بنده از رفیق عزیزم آقای دکتر دادفر یک گله کوچکی دارم خیال می‌کنم که همکاران محترم بنده در وزارت بهداری در نهایت صداقت جان می‌کنند و فداکاری می‌کنند این که فرمودند تنبلی کرده‌اند این اعتراض را بنده نمی‌پذیرم برای این که خود ایشان مخبر کمیسیون بودند و حق این بود که اصلاح را در کمیسیون می‌فرمودند و این گناه را به گردن دیگران نمی‌انداختند. حالا هم که این طور شده استدعا می‌کنم چون در این قانون به ماده آخرش رسیده است اجازه بدهید بگذرد ولی در آتیه رعایت این قسمت خواهد شد.
رئیس ـ رأی گرفته می‌شود به ماده ۱۵ آقایانی که موافقند قیام بفرمایند (اکثر قیام نمودند) تصویب شد. یک پیشنهادی آقای موسوی فرموده‌اند در ماده ۱۴ که چون رأی به ماده ۱۴ گرفته شده و گذشته و به علاوه در شور دوم پیشنهاد نمی‌شود داد این را خود آقای وزیر بهداری که می‌دانند مورد ضرورت است قسمت مامایی را توجه کنند که اجرا کنند. (وزیر بهداری ـ اگر طبق آیین‌نامه می‌شود قبول کرد، قبول می‌کنم)
رئیس ـ بسیار خوب ماده ۱۶ قرائت می‌شود
(به شرح ذیل قرائت شد)
ماده ۱۶ ـ وزارت فرهنگ مأمور اجرای این قانون می‌باشند.
رئیس ـ رأی گرفته می‌شود به ماده ۱۶. آقایانی که موافقند قیام بفرمایند (اکثر قیام نمودند) تصویب شد کلیات آخر مطرح است. آقای مهران بفرمایید.
مهران ـ بنده هر وقت که یکی از وزرای مؤثر کابینه در اینجا حضور پیدا می‌کند و یک قانون استخدامی به تصویب می‌رسد از این فرصت استفاده می‌کنم که باز تذکر بدهم این کشور یک قانون استخدامی کلی و اساسی لازم دارد (صحیح است) به طوری که ملاحظه فرمودید این قانون هم به تصویب رسید و به قانونی که جدیداً به نام قانون استخدام مهندسین از مجلس شورای ملی گذشت اضافه شد ولی به طوری که توجه فرمودید و تذکرات آقایان ناطقین می‌رساند بین همین قانون و قانون استخدام مهندسین که اخیراً به تصویب رسید تناقضاتی وجود دارد و بنده خیلی به اجمال عرض می‌کنم که یکی از این تناقضات در ماده پنجم این قانون است که نام لیسانسیه‌ها و مهندسین برده می‌شود و بنده تصور نمی‌کنم لیسانسیه‌ها و مهندسین که مورد نظر جناب آقای دکتر راجی هستند با وجود قانون استخدام حاضر باشند از این ماده قانون استفاده کنند چون در آنجا هم لیسانسیه‌ها و هم کسانی‌که در آموزشگاه‌های تجسس کار می‌کنند نام برده می‌شد و تکلیفی برای آنها معین گردید. شاید علت این که این قانون قبل یا در جریان تدوین قانون استخدام مهندسین از طرف وزارت بهداری تهیه شده بود ولی این تناقض الان بین ماده ۵ این قانون و کلیه قانون استخدام منهدسین موجود است. دوم وقتی ماده ۸ این قانون به تصویب رسید وزارت بهداری مجاز شد که یک عده قراردادی و حکمی را رسمی کند و وارد خدمت کند این شائبه و فکر پیش می‌آید که اگر بنا است عده‌ای قراردادی رسمی شوند، عده‌ای حکمی رسمی شوند به چه دلیل آن عده‌ای که در وزارت بهداری و دستگاه‌های درمانی و بهداشتی کار می‌کنند از این امتیاز برخوردار باشند و دیگر مستخدمین دولت که در جاهای دیگر کار می‌کنند از این مزیت برخوردار نشوند؟ پس به طوری که ملاحظه می‌فرمایید یک چنین تناقض بین این قانون و سایر قوانین موجود به وجود آمده مطلب دیگری که امروز به وجود آمد و حرفش زده شد در ماده ۱۳ این قانون است. در ماده ۱۳ این قانون اصطلاح جدیدی پیش‌بینی شد به نام مدت بی‌کاری این کلمه به موجب این قانون امروز به وجود آمد چون در قواینن گذشته منحصراً انتظار خدمت و تعلیق پیش‌بینی شده بود امروز این اصطلاح جدید به قاموس استخدامی کشور افزوده شد به این معنی که عنوان بی‌کاری می‌شود به کسی داد و حقوق به او نداد و بنده از جناب آقای وزیر بهداری برای ایجاد یک چنین فکری بسیار تشکر می‌کنم. از نظر این که به موجب این قانون این فکر پیدا شد که به کسی‌که کار نمی‌کند و منشأ خدمتی برای مملکت واقع نمی‌شود نباید حقوق پرداخت و حتی امروز این فکر به وجود آمد که مدت بی‌کاری هم جزو سوابق خدمت
محسوب نیست و جناب آقای دکتر راجی از جنابعالی بسیار متشکرم که این فکر را تولید کردید اما به عرض‌تان می‌رسانم که این فکر صحیح جنابعالی با کلیه قوانین استخدامی فعلی مغایر است یعنی کارمندان وزارت بهداری از شما گله خواهند کرد که این فشار را چرا فقط به ما وارد می‌آورید و چرا در وزارتخانه‌های دیگر چنین فکری نیست و آن عده‌ای که در سایر وزارتخانه‌ها بی‌کارند و راه می‌روند ولی هم حقوق به آنها می‌دهند و هم مدت خدمت بی‌کاری جزو سابقه آنها محسوب می‌شود و این تئوری بی‌کاری یعنی اگر ما از کار سر باز زدیم نه حقوق می‌دهند و نه جزو سابقه خدمت حساب می‌کنند چرا؟ بنابراین تمام توضیحاتی که به عرض همکاران محترم رساندم به آدم تعلیم می‌دهد که این کشور به ضرس قاطع و به طور مسلم یک قانون اساسی و اصولی استخدامی لازم دارد که درآن قانون مسائل عمومی مربوط به کارمندان دولت روشن شده باشد و نیز مسائل فنی و تخصصی مربوط به کارمندان دولت هم معین شده باشد. بنابراین به نظر بنده این گونه قوانین برای راهنمایی و هدایت به منظور تدوین آن قانون بسیار مفید است و شرایط حاضر را روشن می‌کند ولی چنانچه همکار محترم من آقای موسوی گفتند اگر ما هر باز بخواهیم وزارتخانه‌ای که احتیاج داشت بیاییم یک قانون بنویسیم و در آن قانون بنویسیم قواینن قبلی که با این قانون مغایرت دارد ملغی است می‌رسیم به این که یک دفعه متوجه بشویم هرچه قانون داریم ملغی کرده‌ایم بدون این که اطلاع داشته باشیم. پس بنده استدعا می‌کنم در این موقع که آقای وزیر بهداری در اینجا حضور دارند در هیئت دولت شمه مختصری که خودشان هم معتقدند از این عرایض بنده بگویند. خدمت همکار جنابعالی آقای مهندس شریف امامی هم عرض کردم هر بار که یک قانون جدید استخدامی اینجا می‌آید احساس احتیاج به قانون کلی استخدامی بیش‌تر روشن می‌شود امیدوارم دولت همان طور که در قانون استخدام مهندسین وعده کرده که در ۶ ماه این کار را بکند و قریب یک ماهش گذشته است در ظرف ۵ ماه دیگر انشاءالله این قانون استخدام را به مجلس بیاورند.
رئیس ـ آقای دولت‌آبادی بفرمایید.
دولت‌آبادی ـ بنده کسب اجازه کردم که در کلیات چند دقیقه‌ای راجع به وزارت بهداری و وظایفش صحبت کرده باشم و ضمناً بیاناتی که همکار عزیز و ارجمند ما آقای مهران کردند البته توجه وزارت بهداری و جناب آقای دکتر راجی را که علاقه‌مند به وظیفه‌شان هستند به یک مطالب اساسی جلب کردند. همیشه مطالب و بیانات آقای مهران مورد علاقه مجلس و مبتنی بر مطالعات صحیح است (صحیح است) البته آوردن قوانین استخدامی مختص کار دولتی نبوده است و همیشه روی حاجت آورده‌اند اما با تبصره‌ای که در قانون استخدام مهندسین گذشته و دولت را مکلف کردیم که در ظرف ۶ ماه قانون استخدام جامع و کاملی بیاورند بنده امیدوارم که تمام این مباحث تمام بشود و چنانچه آقایان در جراید هم مطالعه فرموده‌اند دولت کار قانون استخدام جدید را تمام کرده است و به زودی همه این قوانین در آن قانون کلی مستهلک خواهد شد و دیگرصحبت تبعیض نخواهد بود یعنی مبنای خدمت و حقوق و لیاقت و شایستگی و صداقت و دانش خواهد بود از این جهت این مشکلات رفع خواهد شد. اما راجع به وزارت بهداری و مطالب دشورای که دارد چقدر خوب است که ما ضمن توجه به احساسات و احتیاجات شدیدی که به اصلاحات مخصوصاً اصلاحات بهداری درایم یک نظر منصفانه‌ای هم به آنچه که داریم و داشته‌ایم کرده باشیم. درست است که ما هنوز وسایل بهداشت و بهداری‌مان کافی و مناسب برای یک مملکت مترقی نیست اما به یاد بیاورید در همین مملکت در جلو چشم ماها یعنی افرادی که در مجلس نشسته‌ایم هر سال تلفات مالاریا چقدر بوده است باور بفرمایید که برای خود من دشوار بود که یک روزی بگویم خطر مالاریا در این مملکت دفع شده است. و این قدم بزرگی است زیرا بایستی خدمات انجام شده را قدردانی کرد و متصدیان امر تشویق بشوند و دنبال انجام وظیفه بروند (صحیح است) در قسمت‌های دیگر هم پیشرفت‌های بزرگ به دست آمده. در اکثر نقاط و استان‌های مملکت بیمارستان‌های مجهز تهیه شده است مبارزه‌ای که با سل شده است بسیار قابل تشویق و تقدیر است زیرا امروز تقریباً می‌شود گفت که خطر سل در مملکت ما به حمدالله رفع شده است یعنی آنچه که در بادی امر دیده شود قابل معالجه است و به ندرت اتفاق می‌افتد که دیگر مرض مهلک سل آفات و تلفات زیادی داشته باشد. اما خواستم از آقای وزیر بهداری ضمن تقدیر از خدمات‌شان و با توجه به این که آقای دکتر راجی از مجلس تشریف برده‌اند به هیئت دولت و بنابراین عضو این خانواده نیستند می‌خواستم عرض کنم برای توسعه سازمان‌های بهداشتی مملکت مطالعات دقیقی بفرمایند درست است که وسایل کم است، پول نیست، ولی چه مانعی دارد میان همه این عواید و هزینه‌ای که مردم برای بودجه مملکت می‌پردازند یک قدم خاصی هم پیش‌بینی کنید برای احتیاجات مملکت یعنی مناطق دور افتاده برای ساختمان بیمارستان یا سرویس‌های بهداشتی و همچنین طبیب و تنها این که بگوییم اعتبار نداریم این چیزی نیست که مردم نیازمند و محتاج و دردمند را قانع کند این است که عمل دولت بایستی در راه اصلاح امور مردم باشد و با نظر علاقه‌مندی و توجه به این که کار بهداشت در درجه اول ما محتاج جامعه است اقداماتی بشود. در جاهایی که سرویس‌های بهداشی و بیمارستان نیست فراهم بشود و این قدم مؤثری که برداشته شد تکمیل گردد و به بهداشت مردم این مملکت خدمتی بشود (احسنت)
رئیس ـ آقای دکتر امین
دکتر امین ـ آقایان همکاران محترم بنده همیشه توجه دارند که وضعیت کارمندان دولت بهتر شود و احتیاجات‌شان رفع بشود زندگی‌شان تأمین بشود و بتوانند چرخ‌های فعاله این مملکت را بچرخانند. دستگاه‌های بهداشتی و بهداری الحمدالله جناب آقای وزیر بهداری و معاون‌شان و سایر همکاران‌شان مخصوصاً در قسمت‌های بهداشتی و بیمارستان‌ها فعالیت زیاد می‌کنند. بنده ۲۴ سال است سابقه خدمت بهداشتی دارم. یادم می‌آید یک وقتی امراض عفونی تیفوس یا امراض عفونی اطفال چه ناراحتی‌هایی برای مملکت ایجاد می‌کرد. بنده امیدوارم با این کمکی که به کارمندان بهداشتی و درمانی وزارت بهداری می‌شود آنها با دلگرمی با راحتی به خدمت‌شان و انجام وظیفه‌شان موفق بشوند می‌خواهم از جناب آقای وزیر بهداری تقاضا کنم که دستگاه بهداشتی که کار می‌کنند و از نقطه‌نظر وسیله مهجزترند به دهات و قصبات در آذربایجان و همین طور در جاهای دیگر بروند چون بنده بیش‌تر تماس دارم می‌دانم در آذربایجان دهاتی داریم که راه ندارند یک قدری مشکل است که مأمورین بهداشتی مخصوصاً مأمورین برای آبله و برای امراض عفونی برای اطفال بروند.
مخصوصاً دهاتی که هیچ دسترسی به طبیب و پزشکیار ندارند. لطفاً توجه کنند در آذربایجان عشایر هستند یا در ناحیه غرب و قسمت کردستان یا در نوار مرزی ارس که شاهسون‌ها هستند به اعزام درمانگاه‌های سیار توجه بفرمایید که آنها را مخصوصاً در موقع کوچ‌شان یا در ییلاق و قشلاق توجه بفرمایند واکسینه بشوند برای کزاز و دیفتری و سیاه‌سرفه و این قبیل امراضی که وسیله هست دستگاه‌های وزارت بهداری علاقه‌مند هم هستند که بتوانند خدمتی که به مردم کرده‌اند آن را تکمیل کنند تا مردم این مملکت بتوانند از بهداشت که مورد علاقه همه و مخصوصاً مورد توجه شخص شاهنشاه و دولت است موفق بشوند.
رئیس ـ آقای مهندس اردبیلی بفرمایید.
مهندس اردبیلی ـ البته بنده زیاد مزاحم نخواهم شد خواستم اینجا یک حقیقتی را ذکر کنم که وزارت بهداری توجه بفرمایند. بنده با کمال اطمینان اینجا اظهار می‌کنم مالاریا تقریباً در آذربایجان ریشه کن شده است و خدمت بزرگی در آذربایجان انجام داده‌اند. سایر استان‌ها را هممین طور که آقایان تعریف می‌کنند مثل این که معلوم می‌شود به زودی مالاریا در ایران ریشه کن می‌شود. ولی موضوعی که خواستم به آقای وزیر بهداری با کسب اجازه مقام ریاست عرض کنم این است که دریاچه رضاییه که امروز طرف توجه اشخاصی که رماتیسم یا امراض جلدی دارند واقع شده باور بفرمایید از مشهد ـ رشت ـ پهلوی ـ اصفهان اغلب مریض به دریاچه رضاییه هجوم می‌آورند ولی وضع‌شان به قدری خراب است که من خجالت می‌کشم اولاً محلی برای سکونت نیست، ثانیاً برای استحمام جایی که شایسته باشد وجود ندارد یا چادر زده‌اند یا زیر درختان هستند، مستراح نیست، بهداشت نیست، آب خوردن نیست. بعداً که می‌روند به دریاچه لجن به تن‌شان می‌مالند با آب شور شستشو می‌کنند اقلاً آب شیرین نیست که استحمام کنند حالا که این آب مورد توجه مردم واقع شده است من از جناب آقای وزیر بهداری تقاضا می‌کنم در این امر توجه بفرمایید برای این که در هر سال در حدود ۳۰ الی ۴۰ هزار نفر مریض آنجا جلو آفتاب با نبودن وسایل بهداشت خیلی در زحمت هستند و کلیه دو ماه در آنجا هستند خواستم در این مورد توجه بفرمایید که یک دنیا متشکر می‌شویم.
رئیس ـ آقای دکتر دادفر بفرمایید.
دکتر دادفر ـ بنده حسب‌الوظیفه یک تذکر کلی دارم. ولی احساس کردم مثل این که جناب آقای وزیر بهداری تصور فرمودند که خدای نکرده بنده نسبت به کارمندان وزارت بهداری ایرادی گرفته‌ام آنچه که مسلم است این است که آقایان سابقه داشته باشند بنده اهل مداهنه نیستم و بسیار صریح‌اللهجه هستم و معتقدم که هر کس وظیفه خودش را باید با صراحت و صداقت انجام بدهد. به این ترتیب بنده تصور می‌کنم این که عرض می‌کنم واقعاً وزارت بهداری در این چند سال اخیر به اصطلاح یک تکانی خورده و واقعاً به درد مردم رسیده است شما الان در هر بخش و قصبه‌ای می‌بینید که درمانگاه ـ بیمارستان ـ آسایشگاه برای مرضای آن منطقه و احتیاجاتی که دارند تأسیس شده و بنده هم تردیدی ندارم مخصوصاً جناب آقای دکتر راجی شب و روز با معاونین‌شان کار می‌کنند و زحمت می‌کشند و در حدود امکانات و بودجه‌ای که در اختیارشان گذاشته شده است فعالیت می‌کنند و این که در کلیات راجع به مادهٔ ۱۵ عرض کردم نظر کلی بنده این است که در این قبیل مواقع معاونین دستگاه‌هایی هم که وظایفی دارند در آینده در نظر بگیرند من نگفتم تا به حال قصور شده من گفتم توجه نشده یکی از وظایف با عطف توجه به مسائل است و الّا بنده نظری به جناب آقای معاون وزارت بهداری آقای دکتر اعتمادیان نداشتم. تصادفاً ایشان همیشه در کمیسیون ها تشریف دارند و دقت می‌کنند بنده نظرم این بود در آینده اگر لوایحی می‌آید به این اصول معاونین پارلمانی توجهی بفرمایند و حق هم این است برای این که در یک سال یک وزارتخانه و تا سه تا لایحه می‌دهد خوب برای این دو تا سه تا لایحه‌ای که به مجلس می‌دهد و یک معاون وزارتخانه هم برای این کار هست بهتر است که توجه بکنند و ناسخ و منسوخ را از هم جدا بکنند و این کار به وزارت بهداری تنها اختصاص ندارد تمام وزارتخانه‌ها این طور باید رفتار کنند این یک تذکر ی بود که داده شد و هیچ نظری به کسی نداشتم.
رئیس ـ رأی گرفته می‌شود به مجموع مواد. آقایانی که موافقند قیام بفرمایند (اکثر قیام نمودند) تصویب شد. به مجلس سنا فرستاده می‌شود. آقای وزیر بهداری بفرمایید.
وزیر بهداری ـ کلیه آقایانی که در خود ماده و در کلیات اول و کلیات آخر مطالبی اظهار فرمودند نسبت به شخص بنده خیلی اظهار لطف فرمودند و از این همه لطف مخصوصاً از مقام ریاست که دستور فرمودند لایحه جزو دستور قرار بگیرد و به تصویب نهایی برسد صمیمانه تشکر می‌کنم. (احسنت)
۵ ـ تعیین موقع و دستور جلسه بعد ـ ختم جلسه
رئیس ـ جلسه را ختم می‌کنیم. جلسه آینده روز پنج شنبه خواهد بود و دستور هم لایحه اختیار کمیسیون دادگستری است.
(مجلس ۴۰ دقیقه بعد از ظهر ختم شد)
رئیس مجلس شورای ملی ـ رضا حکمت