مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۴ بهمن ۱۳۳۸ نشست ۳۷۷

از مشروطه
پرش به ناوبری پرش به جستجو
مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری نوزدهم تصمیم‌های مجلس

مجلس شورای ملی مذاکرات دوره قانونگذاری نوزدهم

قوانین برنامه‌های عمرانی کشور مصوب مجلس شورای ملی
نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری نوزدهم

مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره‏۱۹

جلسه: ۳۷۷‏

صورت مشروح مذاکرات مجلس روز پنج شنبه ۱۴ بهمن‌ماه ۱۳۳۸

فهرست مطالب:‏

۱ - تصویب صورت مجلس جلسات ۱۰ و ۱۲ بهمن‏

۲ - بیانات آقای رئیس به مناسبت روز ۱۵ بهمن

۳ - تقدیم یک فقره لایحه به وسیله آقای وزیر کشاورزی

۴ - طرح‏ گزارش کمیسیون نفت راجع به اساسنامه شرکت ملی نفت از ماده ۲۶ تا ۲۸

۵ - تقدیم یک فقره لایحه به وسیله آقای معاون وزارت کشور

۶ - مذاکره در گزارش کمیسیون نفت راجع به اساسنامه شرکت ملی نفت

۷ - تقدیم یک فقره لایحه به وسیله آقای وزیر جنگ

۸ - مذاکره‏ گزارش کمیسیون نفت راجع به اساسنامه شرکت ملی نفت

۹ - تعیین موقع و دستور جلسه بعد - ختم جلسه

مجلس یک ساعت و چهل و پنج دقیقه پیش‌ازظهر به ریاست آقای رضا حکمت تشکیل گردید.

۱ - تصویب صورت مجلس جلسات ۱۰ و ۱۲ بهمن

رئیس - صورت غائبین جلسه قبل قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

غائبین با اجازه - آقایان: کدیور - محمودی - خلعتبری -کورس - سعیدی - عامری - پناهی - ابتهاج - علامه - وحیدی - دکتر شاهکار - اعظم زنگنه - بزرگ ابراهیمی - خرازی - صفاری - مهندس اردبیلی - مهدوی - مهندس جفرودی - فضائلی - دکتر دیبا - حشمتی - اورنگ تیمورتاش - دکتر عمید - رامبد - دکتر سید امامی - دکتر وکیل - سنندجی - دهقان - دکتر ضیایی - عرب شیبانی - دولتشاهی.

غائبین بی‌اجازه -آقایان: دکتر طاهری - قریشی

رئیس -اعتراضی به صورت جلسات ۱۰ و ۱۲ بهمن نیست. آقای صدرزاده‏

صدرزاده - در عرایضی که در جلسه ۱۲ بهمن ماه به عرض رساندم یک مختصر اصلاحاتی دارد که اصلاح می‌کنم می‌دهم به تندنویسی‏

رئیس - بسیار خوب دیگر نظری به صورت مجلس نیست اظهاری نشد صورت مجلس جلسات ۱۰ و ۱۲ بهمن تصویب شد.

۲ -بیانات آقای رئیس به مناسبت روز ۱۵ بهمن‏

رئیس - روز ۱۵ بهمن سال ۲۷ سوءقصد خائنانه‌ای که نسبت به شاهنشاه معظم رخ داد از خاطر آقایان نمایندگان محترم محو نشده است مشیت الهی بود که سوء‌قصد به نتیجه نرسد و استقلال کشور دچار اختلال و تزلزل نشود (صحیح است) امیدواریم و انتظار داریم سالیان دراز در سایه توجه و رهبری ذات مقدس‌شان کشور ایران در راه ترقی و سعادت گام‌های مؤثری بردارد. (انشاءالله)

۳ - تقدیم یک فقره لایحه به وسیله آقای وزیر کشاورزی

رئیس -آقای وزیر کشاورزی

وزیر کشاورزی (دکتر آموزگار) - به منظور تمرکز عملیات اجرایی مبارزه با ملخ این طور صلاح دیده شده است که کادر گردان سم‌پاش نیروی هوایی از وزارت جنگ منتزع شده و به وزارت کشاورزی منتقل شود بنابراین با اجازه مقام ریاست ماده واحده‌ای تهیه شده که تقدیم می‌شود.

۴ - طرح گزارش کمیسیون نفت راجع به اساسنامه شرکت ملی نفت از ماده ۲۶ تا ماده ۲۸

رئیس - در جلسه پیش مذاکره در ماده ۲۶ اساسنامه شرکت نفت انجام شد حالا پیشنهادها قرائت می‌شود.

(به شرح زیر قرائت شد)

پیشنهاد می‌نماید بند ب از ماده ۲۷ به شرح زیر اصلاح شود:

اشتغال غیرموظف هیئت مدیره به شرط موافقت‏ رئیس هیئت مدیره منحصراً در امور فرهنگی و بهداشتی مجاز خواهد بود. موسوی

رئیس - آقای موسوی

موسوی -بنده بند ب را یک دفعه قرائت می‌کنم و پیشنهاد خودم را عرض می‌کنم بند ب عبارت از آن است که ۶ نفر از اعضای هیئت مدیره از بین اشخاصی انتخاب خواهند شد که ده سال سابقه خدمت در یکی از قسمت‌های فنی بازرگانی حقوقی یا اداری صنعت نفت داشته و اقلاً در طی سه سال از آن مدت در یکی از ادارات مربوط به صنعت نفت ایران شغل مهمی را عهده‌دار بوده باشند شش نفر عضو مزبور موظف هستند انجام وظیفه خواهند نمود و باید تمام وقت آنها در اختیار شرکت بوده و هیچ نوع اشتغال موظف در خارج از شرکت نداشته باشند اشتغال غیرموظف آنها به شرط موافقت رئیس هیئت مدیره مجاز خواهد بود به نظر بنده این عبارت که اختیار اشتغال غیرموظف آنها به دست رئیس هیئت مدیره باشد نقض غرض است و با این قسمت اول عبارت تطبیق نمی‌کند و نتیجه آن خواهد شد که یکی از شش نفر یا چند نفرشان برای یککارهای غیر مربوط و به شرکت نفت مورد ضرورت قرار بگیرند و رئیس هیئت مدیره را تحت فشار قرار بدهند و آن مدیر برود به عنوان غیر موظف در آنجا کاری انجام بدهد و احتمالاً پاداش بگیرد و این به نظر بنده صحیح نیست در ماده ۶ اساسنامه حاضر چنین اجازه‌ای نیست فقط منحصر شده به کارهای غیرموظف فرهنگی و بهداشتی شاید هم منطق این بوده است که ممکن است یکی از این آقایان اعضای هیئت مدیره ضرورت پیدا کند در دانشگاهی تدریس بکنند یا در شورای عالی فرهنگ به اقتضا مشاغل‌شان حضور به هم رسانند یک مشاغل بهداشتی بهشان ارجاع بشود که به نظر بنده در مورد بهداشتی هم زیاد ضرورت ندارد اگر به همان قسمت فرهنگی اکتفا شود (صحیح است) بنده از نقطه نظر اینکه با رئیس هیئت مدیره را هر کس که باشد سنگین نکنم به این جهت پیشنهاد کردم که تمام آن قسمت حذف شود و تبدیل شود منحصراً به امور فرهنگی و بهداشتی حتی بهداشتی را هم بنده زیاد ضروری نمی‌بینم (دکتر رضایی فرهنگی‌اش هم زیاد ضرورتی ندارد) فرهنگی‌اش لازم است از نقطه نظر تدریس در دانشگاه یا برای شورای عالی فرهنگ ممکن است اشخاصی باشند که به اقتضای معلومات‌شان وظیفه‌ای داشته باشند بنابراین به نظر بنده چون تقاضا شده موافقت کنند ولی آن اصلاح شود در آنجایی که گفته شده اشتغال غیرموظف آنها به شرط موافقت رئیس هیئت مدیره مجاز خواهد بود اضافه شود منحصراً در امور فرهنگی و بهداشتی‏

رئیس - آقای مخبر کمیسیون

مشایخی‏ (مخبر کمیسیون) - بنده موافقم

رئیس -یک مرتبه دیگر قرائت می‌شود به شرح سابق مجدداً قرائت شد

موسوی - بنده کلمه بهداشتی را پس گرفتم همان فرهنگی باشد به نظر بنده کافی است‏.

رئیس -آقای دکتر دادفر

دکتر دادفر - بنده پیشنهادی تقدیم کرده بودم که به طور کلی اشتغال غیرموظف اعضای هیئت مدیره را تقاضای حذف کرده بودم و مخالف آن بودم وقتی که جناب آقای موسوی پیشنهادشان را مطرح فرمودند فقط امور فرهنگی را مجاز تلقی فرمودند در پیشنهادشان آن هم به این اعتبار که اگر یکی یا چند نفر از اعضای هیئت مدیره دارای شخصیت علمی و دانشگاهی باشند چه ضرر دارد ضمن این که عضو هیئت مدیره است استاد دانشگاه هم باشد بنده با آن لفظ فرهنگی خواستم پیشنهادم را پس بگیرم ولی اگر لفظ بهداشتی علاوه شود بنده با این پیشنهاد مخالفم دلیلش هم واضح است چون این شش نفر اعضای هیئت مدیره که اینجا نوشته‌ایم شرایطی و وظایفی برایشان قایل شده‌ایم گفته‌ایم که اینها ده سال سابقه خدمت در شرکت ملی نفت داشته باشند خدمت در شرکت ملی نفت هم تمام وقت است کسی که ده سال سابقه دارد نمی‌تواند یککار بهداشتی هم در خارج داشته باشد مخصوصاً اینکه در ابتدای ماده گفتیم تمام وقت‌شان را در خدمت شرکت ملی نفت باشند خدمت بهداشتی یعنی چه یا مطب داشته باشد یا رئیس بیمارستان باشد خوب این چطور تمام وقتش را می‌تواند در اختیار شرکت بگذارد خودش ناقض این قسمت اول ماده است بنابراین به همان فرهنگی اکتفا بفرمایید و بهداشتی علاوه نشود بهتر است. ‏

رئیس - آقای صدرزاده موافقید (صدرزاده - مخالفم) ایشان مخالفت کردند.

صدرزاده - فرهنگی چه گناهی کرده که او غیرموظف باشد عرض من این است‏.

رئیس - شما صحبتی دارید بعد بفرمایید. آقای مشایخی

مخبر کمیسیون نفت - خواستم استدعا کنم در این پیشنهاد به جای کلمه هیئت نوشته شود (هریک از آنها) به طور جمع که اشتغال غیرموظف پیدا نمی‌کند.

موسوی -کلمه بهداشتی هم حذف شود.

رئیس - پیشنهاد به این اصلاح قرائت می‌شود.

(به شرح زیر قرائت شد)

اشتغال غیرموظف هر یک از آنها به شرط موافقت رئیس هیئت مدیره منحصراً در امر فرهنگی مجاز خواهد بود.

رئیس - رأی گرفته می‌شود به این پیشنهاد آقایانی که موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. پیشنهاد دیگری قرائت می‌شود. (به شرح زیر قرائت شد) پیشنهاد می‌نماید در ماده ۲۶ بند ج به شرح ذیل اصلاح شود.

سایر اعضای هیئت مدیره از بین شخصیت‌های ذی‌صلاحیت انتخاب می‌شوند اعضای مشمول این بند باید تمام وقت در اختیار شرکت باشند و مشمول شرایط مندرج در بند (ب) می‌باشند. موسوی

رئیس - آقای موسوی

موسوی - عرض کنم پیشنهاد بنده به طوری که قرائت شد ناظر بر دو منظور است یکی تبدیل کلمه اجتماعی به ذی‌صلاحیت و دیگری راجع به این که تمام وقت این آقایان در اختیار شرکت ملی نفت باشند از نظر تمام وقت اگر اصلاحی لازم بود بشود منظورم این است که تمام وقت در اختیار شرکت باشند اما کلمه اجتماعی قبل از این که جناب آقای صدرزاده در جلسه قبل بفرمایند بنده متوجه این مطلب شدم و این پیشنهاد را تقدیم کردم کلمه اجتماعی همان طوری که آقای صدرزاده فرمودند خیلی وسیع است و کمتر کسی است که نتواند از این عنوان استفاده کند در حالی که به عقیده بنده در تمام امور مهمه مملکتی اولین شرط اساسی و مهم احراز صلاحیت است (صحیح است) و اگر چنانچه بعضی اوقات بعضی کارهای ما هم نتایج مطلوب نداشته باشد شاید به واسطه عدم توجه به این اصل مسلم رعایت صلاحیت باشد این است که بنده نخواستم به آن صورت خیلی شدید و محدود در یککادر معین مربوط به نفت این عده قرار بگیرند ولی اعتقاد به این داشتم که یک رعایت صلاحیتی در این مورد بشود حالا این صلاحیت هم بالنسبه وسیع است و ممکن است از نقطه نظر امور اداری و از نقطه نظر اجتماعی و اقتصادی و مسائل مربوط به دستگاه نفت یا مربوط به مصالح کلی نفت در دستگاه‏های نفت به عنوان ذی‏صلاحیت یککسی را دعوت کرد اما آن کلمه اجتماعی همان طور که عرض کردم به قدری وسیع است که به نظر بنده اسباب زحمت مجریان کار می‌شود این است که بنده استدعا می‌کنم جناب آقای وزیر دارایی مخصوصاً از نقطه نظر اینکه تقاضاکنندگان باید توقع‏شان را کم کنند با این اصلاح موافقت کنند اما در قسمت تمام وقت این آقایان ما در اینجا یک مطلبی را رعایت کرده‌ایم و آن این بود که خواستیم‏ آقایانی که در هیئت مدیره شرکت می‌کنند از کارهای دیگر محروم کنیم و حق هم همین است و لازم است و این مباینت دارد با آن قسمت اول ماده که بگوییم شش نفر عضو مزبور محدود باشد که بنده با آن محدودیت موافقم ولی این ۵ نفر دیگر مجاز باشند که نصف اوقات‏شان را در اختیار شرکت ملی نفت قرار بدهند و نصف دیگر اوقات‏شان را در جای دیگری کار بکنند صرف‏نظر از این که این کار معایبی دارد با آن منظور اولی هم تطبیق نمی‌کند و بنده صریحاً عرض می‌کنم و استنباط بنده از این نظر بوده است که آن اشخاص می‌توانند اطلاعات و امکانات این دستگاه را در جای دیگر به کار ببرند و مصرف کنند و آن وقت چطور می‌شود که ما برای شش نفر آن محدودیت را که به نظر من ضرورت دارد لازم بدانیم و برای ۵ نفر این آزادی عمل را قایل بشویم که از تمام اطلاعات و امکانات آن دستگاه استفاده کنند و حتی در جای دیگری و این را به عنوان یک امر صحیحی تلقی کنیم البته باید این را برای توضیح عرض کنم که بنده در این عرایضم‏ هیچ نظری نسبت به هیچ شخص معینی ندارم و بنده همه را خوب و صحیح‏العمل می‌دانم اصل برائت برای بنده همیشه سرمشق و متبع است مگر این که خلاف آن ثابت شود بنابراین استدعا می‌کنم این عرایض بنده در خارج هیچ گونه تعبیر خارج از منظور موردی پیدا نکند جز این کهیک اصلی را خواستیم قبول کنیم و استثنا از آن اصل به نظر بنده هیچ جایز نیست. ‏ (مهندس هدایت - پیشنهاد را یک مرتبه بخوانید) پیشنهاد بنده خلاصه‏اش این است که آن کلمه اشخاص اجتماعی تبدیل به ذی صلاحیت شود و آن ۵ نفر دیگر هم که مجاز شده‌اند تمام وقت در اختیار شرکت نباشند و قسمتی از وقت‏شان را بتوانند در خارج صرف کنند دیگر از این آزادی نتوانند استفاده کنند و طوری باشد که تمام وقت در اختیار شرکت باشند و باید حتماً اینطور باشد این بود نظر بنده.

رئیس - آقای آقایان مخالفید؟ (آقایان بله) بفرمایید.

فلیکس آقایان - البته در سابق همین‌طور بود اعضای هیئت مدیره خودشان هم شغل موظف اجرایی در شرکت ملی نفت داشتند رئیس اداره بودند ولی ایرادی پیش آمد که اگر خودشان پیشنهاد کنند البته می‌آورند در هیئت مدیره خودشان تصویب می‌کنند بعد خودشان هم مأمور اجراییش باشند از آن اصلی که در دنیا متداول است در حقیقت عدول می‌شود و بایستی که این ارگان‌های شرکت از همدیگر تفکیک شود حتی صحبت تا اینجا رفت که اصولاً اعضای هیئت مدیره نمی‌بایستی هیچ کدام دارای شغل موظف در شرکت ملی نفت باشند یعنی ارگانی که تصمیم می‌گیرند به عنوان هیئت مدیره با دستگاه اجرایی یعنی مدیران اجرایی، رؤسای ادارات به کلی از هم جدا باشند منتهی یک اشکال دیگر پیش آمد که رفتیم به پیروی از شرکت‌های خارجی رفتیم مطالعه کردیم دیدیم هیئت‌های مدیره شرکت‌های نفت در خارج مختلطند یعنی تشکیل می‌شوند از اشخاصی که دارای شغل موظف در شرکت هستند و اشخاصی که بصیرت کامل در امور اقتصادی و مالی و غیر ذلک دارند و از نظریات این اشخاص در جلسات هیئت مدیره استفاده شود اینها در حقیقت کمک به تصمیم می‌کنند و مشاور هستند و بایستی طوری باشد که شما بتوانید در این هیئت مدیره از اشخاصی استفاده کنید که خودشان هم دارای یککارهایی در خارج هستند (یکی از نمایندگان - این صحیح نیست) بایستی اینطور باشد برای این کهیک اشخاصی هستند که تخصص دارند باید از این اشخاص استفاده کنند (صدرزاده - مخالف قانون منع مداخله می‌شوند) ارتباطی به منع مداخله ندارد این عضو هیئت مدیره است به هر حال به پیروی از شرکت‌های بزرگ نفتی دنیا آمدند دیدند که بهترین راه حل این است (موسوی - اشکال این است که ما بدون در نظر گرفتن شرایط داخلی خودمان عمل می‌کنیم) شرایط یکسان است شرکت نفت شرکت نفت است منتهی مال ما کوچک است و امیدواریم که یک روزی بزرگ شود. مثل شرکت‌های خارجی به هر حال بنده از نظر این که اصول دمکراسی رعایت شود در اداره کردن یعنی اگر یککسی خودش مجری باشد و خودش تصمیم‏بگیر باشد و خودش تصویب‏کننده باشد صحیح نیست شما می‌فرمایید که این شخص موظف باشد و تمام وقت در اختیار شرکت باشد یعنی کارمند شرکت باشد اگر کارمند شرکت شدند در آن هیئت مدیره در عمل آزادی اظهار عقیده و گرفتن تصمیم از ایشان سلب می‌شود اینها می‌شوند کارمند وقتی کارمند و عضو هیئت مدیره شدند همین‌طور می‌شود اگر تمام وقت در شرکت نفت ماندند کارمند شرکت نفت می‌شوند و آزادی فکر از آنها گرفته می‌شود و مانند آن شخصی می‌شوند که حقوق به او می‌دهند.

رئیس - آقای مهندس هدایت موافقید (مهندس هدایت - بله) بفرمایید ولی آقایان بدانید که در موقع پیشنهادها ۵

دقیقه بیشتر نمی‌شود صحبت کردن چه موافق چه مخالف و چه مخبر.

مهندس هدایت - بنده راجع به این ماده ۲۷ که تبدیل به ماده ۲۶ شده است اصولاً عرایضی داشتم که عده‌ای از آقا این محترم بیان فرمودند و بنده امساککردم از این که تکرار شود اصولاً جناب آقای وزیر دارایی خود حضرتعالی به خوبی می‌دانید که هر دستگاهی برای این که به خوبی بتواند انجام وظیفه کند باید عده‌ای مسئول داشته باشد و هر چقدر تعداد این نفرات کمتر باشد بیشتر احساس مسئولیت می‌کنند (صحیح است) فی‌المثل اگر یک وزارتخانه‌ای بنا باشد با سه وزیر اداره شود که هر سه وزیر مسئول باشند تا این کهیک وزیر اداره کند خود حضرتعالی به خوبی می‌دانید که یک وزیر بهتر از سه تا وزیر اداره می‌کند و دیگر مسئولیت لوث نمی‌شود در شرکت‌ها بنده تجربه دارم هر چقدر تعداد اعضای هیئت مدیره‏شان زیادتر باشد انجام کار کندتر می‌شود هر چقدر تعداد هیئت مدیره محدودتر شود اعضای هیئت مدیره مسئولیت بیشتری را حس می‌کنند و کار شرکت بهتر اداره می‌شود در این ماده ۲۶ تعداد هیئت مدیران را آوردیم به ۱۱ نفر محدود کردیم و اضافه کردیم و گفته‌ایم که جلسات هیئت مدیره با حضور ۷ نفر قابل تشکیل است هفت نفر چه هفت نفری است آن ۷ نفری است که یکی رئیس هیئت مدیره و مدیر عامل است و شش نفر دیگر شش نفری است که در بند (ب) ذکر کرده‌اند یعنی در حقیقت هیئت مدیره قابل تشکیل است از همان اشخاصی که موظفاً در شرکت ملی نفت انجام وظیفه می‌کنند و اگر آن آقایانی که به لحاظ اطلاعات اجتماعی دعوت می‌شوند برای عضویت در هیئت مدیره حضور به هم رسانند آن حداقل رعایت شده و جلسات هیئت مدیره تشکیل می‌شود و تصمیمات لازم هم اتخاذ می‌شود حالا گفته شده است عده‌ای که وارد امور اجتماعی هستند این آقا این هم اضافه شوند و از نظریات این آقا این هیئت مدیره هم استفاده کند اولاً کلمه اجتماعی کلمه بسیطی است که بنده خیال می‌کنم هر کسی که در یک مملکتی زنده است و کار می‌کند یک امر اجتماعی را انجام می‌دهد و بنده کاملاً موافقم با پیشنهاد جناب آقای موسوی که این کلمه به یککلمه‌ای تبدیل شود که لااقل اشخاص ذی‏صلاحیت باشند خود شما روی سابقه در این مملکت می‌دانید که اگر بخواهند فلان شخص را که از فلان کار برداشته‌اند راضی کنند آن وقت یک حکم عضویت هیئت مدیره فلان شرکت بهش می‌دهند (صحیح است) آخر این کار در مملکت ما سابقه دارد جناب آقای ضرغام خود حضرتعالی به خوبی می‌دانید مملکت ما یک مملکت غنی نیست‏.

رئیس- شما با پیشنهاد دارید مخالفت می‌کنید.

مهندس هدایت- موافقت می‌کنم.

رئیس- به هرحال ۵ دقیقه بیشتر وقت ندارید مهندس هدایت مملکت ما یک مملکت غنی نیست جناب آقای آقایان فرمودند که این آقایان بروند کارهای دیگر داشته باشند و ضمناً از اطلاعات وسیع این هیئت مدیره استفاده کند این خیلی تعارف است جناب آقای آقایان خیلی هم معذرت می‌خواهم این آقا این فقط وظیفه‏شان این خواهد بود که بیایند حق جلسه بگیرند و نه باری از روی دوش هیئت مدیره برخواهند داشت و نه مسئولیتی خواهند داشت (صحیح است). ‏

رئیس- آقای مشایخی‏

مخبر کمیسیون نفت (مشایخی)- عرض کنم برای روشن شدن موضوع بنده تمنی می‌کنم آقایان توجه بیشتری مبذول بفرمایید که چرا کمیسیون ۱۱ نفر را قبول کرده ۱۱ نفر به این منظور است که سازمان امروز شرکت ملی نفت ایران با درنظر گرفتن سازمانی که در زمان شرکت نفت ایران و انگلیس بوده است از نظر فنی تشکیل شده و ساله است که این سازمان با این کیفیت تقسیم شده که در این شرکت شش اداره وجود دارد و رؤسای هر یک از این ادارات یکی از اعضای هیئت مدیره بودند به این جهت ضروری تشخیص شده که باید کادر فنی هیئت مدیره از شش نفر باشند آن ادارات شش‌گانه عبارتند از ادرات پخش بهره‌برداری اکتشاف استخراج امور ادرای بازرگانی و مالی و قضایی سازمان فعلی شرکت ملی نفت ایران بر همین اساس تشکیل شده و در رأس هر یک از این ادارات یکی از اعضای هیئت مدیره کار می‌کند در شرکت ملی نفت که بر اساس بازرگانی اداره می‌شود علاوه برجنبه بازرگانی جنبه تکنیک جنبه‌های سیاسی و مسائل دیگری هم در موقع اتخاذ تصمیم در کارهای مهم شرکت نفت مورد توجه قرار می‌گیرد به این جهت است که در اساس نامه علاوه بر مدیارن فنی این طور تشخیص شده که باید مدیران مشورتی هم داشته باشد پس ۵ نفر مدیر دیگر مدیر مشورتی هستند نه مدیر اجرایی و مدیر مشورتی هستند نه مدیر اجرایی و مدیر مشورتی کار اجرایی روزمره در شرکت ندارد مدیر مشورتی نمی‏تواند کار روزمره در شرکت داشته باشد که ما بگوییم موظفاً انجام وظیفه کنند و تمام اوقاتش را مصرف کند فقط مسئولیت از نقطه نظر شرکت در هیئت مدیره دارد ولی از نقطه نظر کار اجرایی ممکن است کار اجرایی نداشته باشد و اضافه می‌کنم که در شرکت‌های مهم نفتی دنیا که من صورتش را استخراج کرده‌ام و می‌خوانم هیئت‌های مدیره حداقل از ۱۲ نفر تشکیل شده است شرکت نفت بریتانیا هیئت مدیره‌اش ۱۲ نفر است که عبارتند از شش نفر مدیر اجرایی و ۶ نفر مدیر مشورتی هیئت مدیره شرکت نفت شل ۱۲ نفر است ۴ نفر مدیر اجرایی ۸ نفر هم مدیر مشورتی دارد شرکت سوگونی هیئت مدیره‌اش ۱۳ نفر است ۶ نفر اجرایی و ۷ نفر مشورتی با شرکت نفت استاندارد اف نیوجرسی ۱۵ نفر مدیر دارد ۷ مدیر اجرایی و ۸ مدیر مشورتی پس بنابراین موضوع مدیر مشورتی اصل مسلمی است که در شرکت‌های نفتی مورد قبول واقع شده زیرا کار شرکت نفت فقط و فقط جنبه‌های صنعتی و فنی ندارد و در تمام دنیا مدیران مشورتی هم هستند به علاوه توجه بفرمایید ما در بند ج گفته‌ایم اعضای مشمول این بند ممکن است یا تمام وقت یا قسمتی از وقت آنها در اختیار شرکت باشد اگر تشخیص شد یک فردی که به عنوان مدیر مشورتی انتخاب شده است مورد استفاده هست و می‌تواند در کارهای روزمره شرکت هم خدمتی بکند و از او استفاده شود از این جهت گفته‌ایم که ممکن است از او استفاده کنید و از او برای تمام وقت بهره‏برداری کند و حقوق بهش بدهند اما اگر چنانچه در کارهای جاری کار او را درنظر نگرفتند و نخواستند و مفید واقع نشد فقط به عنوان مدیر مشورتی به اصطلاح معروف ژتون و پرزانس خواهد گرفت از این جهت است که نظر جناب‌عالی با توجه به این کلمه ممکن است تأمین بشود اگر بخواهیم بگوییم حتماً موظفاً انجام وظیفه کنند این نقض غرض است من یک مثال می‌زنم فرض بفرمایید می‌خواهند در مورد فروش نفت در بازار دنیا اقدامی کنند فرض کنیم اسم می‌برم مثلاً محمد نمازی یک تاجری است که بالاخره یک روزی هم وزیر مشاور ما بود و اطلاعاتی در امور بازرگانی دارد دولت تشخیص داد که از آقای محمد نمازی در هیئت مدیره شرکت ملی نفت به عنوان مدیر مشورتی استفاده کند محمد نمازی را با چه حقوقی بیاورند آنجا کار بدهند محمد نمازی ممکن است چند ساعت بیاید وقتش را آنجا صرف کند ولی تمام وقت نمی‌شود بنابراین یک موضوعی را ما باید قبول کنیم که مدیر مشورتی می‌خواهیم نه مدیر اجرایی اگر مدیر مشورتی خواستیم کار اجرایی بدهیم بند ج ماده ۲۷ این اجازه را داده است گفته است ممکن است تمام وقت مورد استفاده شرکت واقع شود ممکن است نصف وقت او مورد استفاده واقع شود به این جهت است که بنده استدعا می‌کنم از جناب آقای موسوی که موافقت بفرمایند که با توجه به این کلمه ممکن است در بند ج همان مصوبه کمیسیون مورد عمل قرار بگیرد چون وزیر دارایی هم تأیید فرمودند و موافقت با این نظر دارند.

رئیس- پیشنهاد یک مرتبه دیگر قرائت شود.

(به شرح سابق قرائت شد)

موسوی- راجع به ذی‏صلاحیت چون موافقت فرمودند حرفی ندارم اما در قسمت دوم که فرمودند به جای مدیران مشاور باید عرض کنم ما یک شورای‌عالی نفت داریم که در جاهای دیگر دنیا وجود ندارد و به اضافه هیچ مانعی ندارد که جناب آقای نمازی و امثال ایشان نه به عنوان مدیر بلکه فقط به عنوان مشاور ما دعوت‏شان کنیم و از ایشان استفاده کنیم (صحیح است) و به اضافه بنده از نقطه‌نظر این که موضوع برایشان آسان‌تر شود آن قسمت که گفته‌ام و مشمول شرایط بند (ب) باشد آن را از پیشنهادم حذف می‌کنم که بتوانند از اشخاص غیر فنی هم دعوت کنند منتهی آن اشخاص تمام وقت در اختیار شرکت باشند.

رئیس- پیشنهاد آقای موسوی با اصلاحاتی که کردند قرائت می‌شود و رأی می‌گیریم

(به شرح ذیل خوانده شد)

سایر اعضای هیئت مدیره از بین شخصیت‌های ذی‌صلاحیت انتخاب می‌شوند. اعضای مشمول این بند باید تمام وقت در اختیار شرکت باشند.

رئیس- به این ترتیب که اصلاح کرده‌اند رأی می‌گیریم آقایانی که موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. آقایان باید بدانند که در پیشنهاداتی که می‌شود پیشنهاددهنده و موافق و مخالف و مخبر بیش از ۵ دقیقه نمی‌توانند صحبت کنند پیشنهاد دیگری قرائت می‌شود.

(به شرح زیر قرائت شد)

پیشنهاد می‌نماید در ماده ۲۶ این اصلاح به عمل آید:

در بند ب به جای (۶ نفر) نوشته شود (۵ نفر) هم در سطر اول و هم در سطر چهارم.

عمیدی‌نوری‏

رئیس- آقای عمیدی‌نوری‏

عمیدی‌نوری- این همان بحثی بود که بنده هم در کلیات و هم در این ماده به عرض رساندم که هیئت مدیره‌ای که در اینجا در نظر گرفته شده طوری نیست که آن منظور اصلی را تأمین کند لااقل طوری کنیم که رؤسای اجرایی شرکت ملی نفت تنها در هیئت مدیره عملاً نباشند این را هم به عرض آقایان برسانم که حالا که اینطور تصویب فرمودید این هیئت مدیره این شش تا دو حقوق می‌گیرند و این ۵ تا یک حقوق می‌گیرند برای این که این آقایان هم عضو هیئت مدیره هستند که یک حقوق می‌گیرند و هم به سمت رئیس اجرایی ادارات شرکت ملی نفت یک حقوق می‌گیرند اما این مشورتی‌ها که آمدیم اینجا تمام وقتشان را گرفتیم یک حقوق بگیرند این را بنده عرض می‌کنم لااقل حالا که اینها را مقید کردیم که تمام وقتشان صرف این کار بشود پس ترتیبی بدهید که نظر آنها هم در کار دخیل باشد نه این که شش نفر از اعضاء هیئت مدیره باشند که هم خودشان پیشنهاد بدهند هم خودشان تصویب بکنند و هم خودشان اجرا کنند. بنده پیشنهادم این است که لااقل ۵ تا از این رؤسای اجرایی باشند و ۵ تا هم مشورتی باشند که تعادلی باشد یکی هم که آقای

رئیس هیئت مدیره است که جمعاً ۱۱ تا می‌شوند و آن وقت موازنه است اگر توافق نشد رأی رئیس هیئت مدیره مؤثر است والا این جور که تصویب شده ۶ نفر رؤسای اجرایی باشند آن ۴ تای دیگر وزن شعرند و اثر ندارند آنها یک افرادی هستند که حقوقی می‌گیرند و تمام وقت‌شان را هم گرفته‌اید چرا یک افرادی که تمام وقت‏شان را می‌گیرید و می‌گویید آنجا باشید ولی بدون اثر لااقل ۵ تا رؤسای اجرایی باشند ۵ تا هم مشورتی باشند این آقای رئیس هیئت مدیره هم اگر دید رأی این دسته حق است به این دسته رأی بدهد اگر دید رأی آن دسته حق است به آن دسته رأی بدهد این صحیح است والا اگر ۶ نفر رؤسای اجرایی و ۴ نفر هم مشورتی باشند آن وقت این رؤسای اجرایی هم به عنوان رئیس اجرایی یک حقوق می‌گیرند و هم به عنوان عضو هیئت مدیره هم خودش پیشنهاد می‌دهد و هم خودش تصویب می‌کند و هم خودش اجرا می‌کند خلاصه خودش می‌برد و می‌دوزد این است که بنده تمنی کردم در بند ب اینجا که نوشته است ۶ نفر از اعضای هیئت مدیره از بین اشخاصی انتخاب خواهند شد که ده سال سابقه خدمت در یکی از قسمت‌های فنی بازرگانی حقوقی یا اداری صنعت نفت داشته و اقلا در طی سه سال از آن مدت در یکی از ادارات مربوط به صنعت نفت ایران شغل مهمی را عهده‌دار بوده باشد بگوییم ۵ نفر و جمله بعدش را هم که می‌گوید ۶ نفر عضو مزبور موظفاً انجام وظیفه خواهند نمود این هم بشود ۵ نفر اگر این ترتیب بشود یک تعادلی است و اگر این اصلاح نشود به نظر بنده تمام مساعی که ما در کمیسیون به کار برده‌ایم که یک طوری بکنیم که این هیئت مدیره یک وضع عادلانه‌ای داشته باشد از بین می‌رود این نظر بنده بود و دلیل پیشنهادم. ‏

رئیس- آقای دولت‌آبادی بفرمایید.

دولت‌آبادی- در لایحه اساسنامه شرکت ملی نفت بحث مبسوطی پیش آمده است و دلیل توجه کامل مجلس شورای ملی و آقایان نمایندگان برای دقت در امور است جای کمال خوشوقتی است اما جناب آقای عمیدی‌نوری خوشبختانه عضو کمیسیون نفت هم هستند و پریروز یک شوخی کردند که من از این فرصت ۵ دقیقه استفاده می‌کنم و به آن مطلب اشاره می‌کنم ایشان فرمودند ما تمام چانه‌های‏مان را در کمیسیون زدیم حالا نوبت چانه آقایان است این مطلب را چندین بار در کمیسیون فرمودند و حالا باز اینجا عنوان کردند بنده باید این نکته را عرض کنم که مدیران اجرایی شرکت نفت ۶ نفرند اگر بخواهیم و از وجود آنها استفاده کنیم برخلاف سوء‏ظن‌های بی‌جایی که دور از انصاف و مال‌اندیشی یک نماینده مجلس است که همه چیز را با بدبینی و سوءنظر تلقی کند به ناچار یکی از آنها بایستی کنار برود از این جهت در بحث ۷ ماهه‌ای که بیشتر اوقاتش را جناب آقای عمیدی‌نوری اشغال فرمودند و تذکرات بسیار صحیحی هم فرمودند اگر بخواهیم این نظر را قبول کنیم نتیجه این خواهد شد که فلجی در کار آنها ایجاد شود بنده خیال می‌کنم که بایستی به اشخاصی که خدمت می‌کنند حسن نظر داشت و کار آنها را باید با دیده خوش‏بینی نگریست نه این که ما تمام استدلال‏مان را ببریم به سوی بدبینی اگر کسی بد کرده است صریحاً بگویید و مجازاتش را بخواهید نه این که اشخاصی که در تمام شئون این مملکت زحمت کشیده‌اند آنها را به یک چوب برانید و بگوییم این چنین است چون آن طور است بنده معتقدم که باید منتهای کمک را به اشخاص فعال کرد اگر کسی خوب کار کرد تشویق نمود و اگر کسی خطا کرد او را با کمال بی‌رحمی تسلیم قانون کرد بنده بعد از بحث مبسوطی که شده استدعا می‌کنم توجه بفرمایید که فلجی در کار اساس شرکت نفت ایجاد نشود.

رئیس- پیشنهاد قرائت می‌شود تا رأی گرفته شود.

(مجدداً به شرح سابق قرائت شد)

رئیس- رأی گرفته می‌شود به این پیشنهاد آقایانی که موافقند قیام فرمایند (عده کمتری برخاستند) تصویب نشد. رأی گرفته می‌شود به خود ماده ۲۶ آقایانی که موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد.

رئیس- تکلیف پیشنهادات ماده ۷ قبلاً معلوم نشد و بلاتکلیف مانده حالا پیشنهاداتی که مربوط به ماده هفتم است مطرح می‌شود.

پیشنهاد آقای عمیدی‌نوری قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

پیشنهاد می‌نمایم‏ در تبصره ۲ بند الف این جمله به آخر آن اضافه شود.

تا از صرفه جویی بودجه شرکت ملی نفت حقوق وعوارض گمرکی پرداخت و واریز شود.

عمیدی‌نوری

رئیس- آقای عمیدی‌نوری

عمیدی‌نوری- بنده پیشنهادم را پس گرفتم چون در نظر بود که این ماده به همان ترتیبی که هست باشد و در خارج صحبت کردیم بنابراین این پیشنهاد را پس می‌گیرم.

رئیس- بسیار خوب پیشنهاد دیگری است قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

پیشنهاد می‌نمایم که در تبصره ۲ ماده ۷ در سطر دوم پس از جمله (معافیت دارد) کلمه صورت اضافه شود.

دکتر دادفر

رئیس- آقای دکتر دادفر

دکتر دادفر- این پیشنهادی که بنده دادم یک اصلاح عبارتی است اگر چنانچه بعد از کلمه معافیت کلمه صورت نباشد عبارت کاملاً مفهوم نیست اگر چنانه صورت معافیت قید شود به این ترتیب هم منظور ماده معلوم است و هم عبارت بهتر است به این ترتیب که در تبصره ۲ ماده ۷ پس از جمله معافیت دارد کلمه صورت اضافه شود این پیشنهاد بنده اینطور است که نوشته بشود صورت حقوق گمرکی نه میزان آقای مشایخی اگر چنانچه منظور به همین ترتیب که هست تأمین است بنده هم نظری ندارم (مشایخی - میزان بهتر است) پس بنده پس گرفتم. ‏

رئیس- آقای موسوی پیشنهادی داده‌اند که قرائت می‌شود.

(به شرح زیر قرائت شد)

در تبصره ۲ از ماده ۷ کلمه (میزان) تبدیل به (صورت) و کلمه (می‌گرفت) تبدیل به (می‌گیرد) بشود. موسوی

وزیر دارایی- کلمه میزان باشد بهتر است می‌گیرد را بنده موافقم‏

موسوی- بنده هم موافقم که فقط کلمه می‌گرفت بشود می‌گیرد.

رئیس- پس کلمه صورت را از پیشنهاد برمی‌داریم و می‌گرفت می‌گیرد می‌شود آقایانی که با این اصلاح موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. رأی گرفته می‌شود به ماده ۷ آقایانی که موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد حالا ماده ۲۷ مطرح است قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

ماده ۲۷- برای انتخاب رئیس هیئت مدیره شورای‌عالی سه نفر از اشخاصی را که واجد شرایط مذکور در بند الف ماده ۲۷ باشند به توسط وزیر دارایی به هیئت وزیران پیشنهاد می‌نماید و یک نفر از آنها برای مدت ۴ سال انتخاب و به فرمان همایونی به این سمت منصوب می‌شود اعضای هیئت مدیره به پیشنهاد رئیس هیئت و موافقت وزیر دارایی و تصویب هیئت وزیران و به موجب فرمان همایونی برای مدت ۴ سال تعیین می‌شوند در انقضا مدت تجدید انتخاب آنها مانعی نخواهد داشت.

مجمع عمومی می‌تواند تغییر هر یک از اعضای هیئت مدیره را قبل از پایان دوره عضویت هیئت مدیره به هیئت دولت پیشنهاد نماید.

تبصره- سه ماه قبل از انقضای دوره خدمت هر یک از اعضای هیئت مدیره رئیس هیئت باید جانشین او را به وزارت دارایی پیشنهاد نماید و تجدید انتخاب او مانعی نخواهد داشت تا زمانی که انتخاب جدید به عمل نیامده اعضای هیئت مدیره به خدمت خود ادامه می‌دهند.

رئیس- مخالفی نیست‏.

پیشنهادات این ماده قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

پیشنهاد می‌کنم در سطر پنجم ماده ۲۷ به جای وزیر دارایی (شورای‌عالی) و نیز در سطر هفتم به جا ی مجمع عمومی (شورای‌عالی) و در سطر دوم تبصره ماده ۲۷ به جای وزارت دارایی (شورای‌عالی) قید شود. دکتر دادفر

رئیس- آقای دکتر دادفر.

دکتردادفر- آقایان نمایندگان محترم توجه می‌فرمایند که برای تعیین رئیس هیئت مدیره پیشنهاد شورای‌عالی و تصویب هیئت وزیران و فرمان همایونی لازم است ولی برای تغییر هر یک از اعضای هیئت مدیره مجمع عمومی می‌تواند این عمل را انجام بدهد مجمع عمومی که یک مقام اجرایی و اداری هست تا برای تعیین یک عضو دعوت شود بنابراین مجمع عمومی در حوزه صلاحیتش یک منطقه عمل دارد و آن تهیه بودجه و ترازنامه و بیلان شرکت مجمع عمومی که نباید در تغییر اعضای هیئت رئیسه دخالت کند خوب می‌خواهیم دخالت کند انتصاب‏شان هم با مجمع عمومی باشد این هم فلسفه‌اش معلوم است به این ترتیب بنده تصور می‌کنم که در اینجا یا توجه نشده است یا این که اصولاً این امر با اصول خود با این منطبق نیست از طرف دیگر برای اعضای هیئت مدیره نوشته است که بنیاد رئیس هیئت و موافقت وزیر دارایی و تصویب هیئت وزیران معلوم است اصولاً تصویب هیئت وزیران مورد موافقت وزیر دارایی هم هست برای این که این پیشنهاد جز از طریق وزارت دارایی از طریق دیگری نمی‌تواند به هیئت وزیران برود اول وزیر دارایی موافقت داشته باشد بعد ببرند به هیئت وزیران مضافاً به این که وزیر دارایی خودش عضو هیئت وزیران است و او هم باید موافقت داشته باشد و به علاوه این اعضا که می‌آیند اصولاً باید توافق و هماهنگی با شورای‌عالی داشته باشند که در واقع یک مجلس مقننه‌ای این مقررات پیشنهادی را تصویب می‌کند خرید و فروش ازدیاد قیمت و انحلال شرکت و تأسیس شرکت‌های فنی یک چنین کارهایی به عهده شورای‌عالی است و اشخاصی که می‌خواهند عضو هیئت مدیره بشوند باید صلاحیت داشته باشند اگر رئیس هیئت مدیره پیشنهادی بکند و هیئت وزیران تصویب بکند در اینجا ممکن است اشخاصی انتخاب بشوند که با سلیقه و روش شورای‌عالی نتوانند همکاری کنند و خود این عمل احتمالاً تولید اشکالاتی در عمل خواهد

کرد در صورتی که نسبت به رئیس هیئت مدیر شورای عالی پیشنهاد بکند و هیئت وزیران تصویب بکند و اعضای هیئت مدیره را هم به نظر بنده باید رئیس هیئت مدیره و شورای عالی موافقت کند و هیئت وزیران تصویب کند پس به نظر بنده در سطر ۵ که نوشته است اعضای هیئت مدیره به پیشنهاد رئیس هیئت و موافقت وزیر دارایی و تصویب هیئت وزیران به جای آن نوشته شود که به پیشنهاد رئیس هیئت مدیر و موافقت شورای عالی و تصویب هیئت وزیران چون مخصوصاً عضویت عضویت هیئت مدیره شرکت یک مقام بزرگی است شرکت نفت یک تاثیر عمده‌ای در اقتصاد مملکت ما دارد تنها نظارتی که وزیر دارایی در انتخاب و انتصاب این هیئت دارد مربوط به شورای‌عالی است که ما نمی‌توانیم این حق را بگیریم چه عیبی دارد انتصاب را اعضای شورای‌عالی پیشنهاد کنند و هیئت وزیران تصویب کنند و تغییرش هم به همین ترتیب باشد.

رئیس- آقای مخبر

مخبرکمیسیون نفت- اصولاً در شرکت‌های سهامی انتخاب اعضای هیئت مدیره از حقوق مجمع عمومی است در اینجا شورای‌عالی به دلیل مخصوص بر ارکان این شرکت اضافه شده یعنی یک رکن چهارمی علاوه بر ارکانی که در شرکت‌های سهامی هست در شرکت ملی نفت به منظور اهمیت موضوع ایجاد شده که این شورای‌عالی تشکیل می‌شود از نمایندگان مجلسین و دادستان کل و دو نفر از وزیران بنابراین احاله این کار به شورا صرف‏نظر از این که از اصل کل قانون تجارت انحراف پیدا کرده‌ایم با اصولی که ما داریم انطباق پیدا نمی‌کند مضافاً به این که اساسنامه سابق نقص بزرگی داشت و آن این بود که در شرکت نفت یک مقام مسئولی نبود یعنی اگر یک نفر از اعضای هیئت مدیره برایش مطلبی پیش می‌آمد که لازم بود باز خواست شود این حق برای مدیر عامل نبود و برای هیچ کس دیگر هم نبود مسلم است که در دستگاه شرکت نفت باید کسی باشد که مسلط بر این دستگاه باشد مسلط به اجرای آن باشد و بتواند حسن اداره ایجاد بکند و درعین حال جوابگو هم باشد. به این جهت است که در این اساسنامه به رئیس هیئت مدیره که در عین حال مدیر عامل هم هست اختیارات فوق‏العاده‌ای داده شده است نحوه انتخاب هیئت مدیره را اینجا گفته‌ایم که به پیشنهاد وزیر دارایی و تصویب هیئت وزیران و انتخاب اعضای هیئت مدیره را گفتیم با پیشنهاد رئیس هیئت مدیره و موافقت وزیر دارایی و تصویب هیئت وزیران انتخاب خواهد شد جناب آقای دکتر دادفر گفته اگر به تصویب هیئت وزیران بگذاریم موافقت وزیر دارایی هم هست در حالی که ممکن است مدیر عامل یک شخص را پیشنهاد کند وزیر دارایی موافق نباشد در این صورت دیگر به هیئت وزیران نخواهد رفت اگر موافق بود خواهد رفت پس انتخاب اعضای هیئت مدیره سه مرحله دارد. اول پیشنهاد رئیس هیئت مدیره دوم قبول وزیر دارایی اگر وزیر دارایی موافقت نکرد برمی‏گردد و باید مدیر عامل شرکت نفت دیگری را پیشنهاد بکند و در حقیقت سه مرحله‌ای شد و بعد تصویب هیئت وزیران و مقصود این است که اشخاص انتخاب شوند که واقعاً از لحاظ این دستگاه مفید باشند و متناسب باشند از این لحاظ است که ازجناب آقای دکتر دادفر تقاضا می‌کنم با این ترتیب موافقت فرمایند.

رئیس- پیشنهاد مجدداً قرائت می‌شود تا رأی بگیریم.

(مجدداً به شرح سابق قرائت شد)

رئیس- رأی می‌گیریم‏ به این پیشنهاد آقایانی که موافقند قیام فرمایند (عده کمی برخاستند) تصویب نشد پیشنهاد دیگر قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

ریاست محترم مجلس شورای ملی

پیشنهاد می‌نمایم که اعضای هیئت مدیره نفت حق ندارند بیش از یک حقوق از شرکت دریافت دارند در صورتی که معلوم شود عضوی بیش از یک حقوق به عناوین مختلفه دریافت داشته باید دو برابر وجه دریافتی به خزانه دولت مسترد دارد.

مهندس اردبیلی‏

رئیس- آقای مهندس اردبیلی‏

مهندس اردبیلی- بنده از این که این آقا این دو حقوق می‌گرفتند اطلاع نداشتم وقتی که آقای عمیدی‌نوری اشاره کردند بنده تعجب کردم که چرا دولت اینها را تعقیب نکرده است برای این که در قانون قید است که یک مأمور حق ندارد بیش از یک حقوق بگیرد الآن از نمایندگان مجلس کسانی هستند که در دانشگاه تدریس می‌کنند اینها از دانشگاه حقوق نمی‌گیرند یا رئیس اداره‌ای هستند حق ندارند حقوق بگیرند همین‌طور اعضای هیئت مدیره کارمندان شرکت نفت که حداکثر حقوق را از دولت می‌گیرند حتی منزل و اتومبیل هم مجاناً در اختیارشان هست. ‏ بنده شنیدم که مستخدم هم از مستخدمین شرکت دارند اما نمایندگان مجلس ۲۵۰۰ تومان حقوق می‌گیرند ۱۵۰۰ تومان کرایه منزل می‌دهند پول تلگراف می‌دهند و حتی از موکلین خودشان پذیرایی می‌کنند روی حقوق اینها هو و جنجال است ولی این آقا این هیئت مدیره نفت بدون این که سر و صدا شود ۷- ۸ هزار تومان پول می‌گیرند و این درست نیست و پیشنهاد بنده برای این منظور است.

رئیس- آقای عمیدی‌نوری

عمیدی‌نوری- موافقم

رئیس- آقای دکتر مشیر فاطمی بفرمایید

دکتر مشیر فاطمی- بنده به شهادت آقایان طرفدار شرکت ملی نفت نیستم اغلب هم انتقاد کرده‌ام ولی ما گاهی از دروازه تو نمی‌رویم و گاهی از سوراخ سوزن بیرون می‌رویم این پیشنهادی که جناب آقای مهندس اردبیلی فرمودند. به نظر بنده غیروارد است یک شرکتی به عظمت شرکت ملی نفت اگر این شرکت نتواند برای کارمندانش وسایل آسایش فراهم کند یا حقوق مکفی بدهد بنده عقیده دارم اصولاً آنها را قبول نکند و حقوقی که جناب آقای عمیدی نوری فرمودند این جور است که الان در تمام وزارتخانه‌ها و در تمام دستگاه‏تان هست فرض کنید فلان آدم می‌شود پیشکار دارایی فلان استان این شخص ۱۵۰۰ تومان حقوق دارد ۵۰۰ تومان کرایه خانه دارد ۲۰۰ تومان خودتان تصویب کردید اضافه فلان دارد ۱۰۰۰ تومان بدی آب و هوا دارد این مطلب که جناب آقای عمیدی‌نوری فرمودند اینطور است اینجا هم یک حقوق است حقوق خودش است (چند نفر از نمایندگان- دو حقوق است) آقایان اطلاع ندارید توضیح داده می‌شود اینجا دو تا حقوق می‌گیرند می‌گویند مثلاً ۵ هزار تومان اینجا نمی‌گیرند به عنوان حقوق هیئت مدیره یا فرضاً چهار هزار تومان و فلان مبلغ هم می‌گیرند فوق‌العاده فلان پست این عیب نیست این در تمام ادارات هست اگر می‌خواهید بفرمایید این دو حقوق است در تمام ادارات و دستگاه‏های شما می‌گیرند یک نفر از نمایندگان غلط است نه غلط هم نیست اما این که نمایندگان مجلس را با اینها مقایسه کردید نمایندگان مجلس را نباید با سایر مقامات دولتی مقایسه کرد این یک خدمت افتخاری است شاید اگر می‌توانستیم و وضع مالی‌مان اجازه می‌داد این خدمت را افتخاراً انجام می‌دادیم‏.

رئیس- آقای عمیدی‌نوری

عمیدی نوری- بنده از این پیشنهادی که جناب آقای مهندس اردبیلی دادند و این مطلب را شروع کردند خیلی خوشوقتم روی این قضیه در کمیسیون هم بحث شد بنده خودم می‌خواستم پیشنهاد بکنم قبول نکردند حتی‌المقدور با نظر جناب آقای انتظام رئیس هیئت مدیره اصلاحاتی به عمل می‌آوردیم آنجا این طور فکر بود که این آقا این ۶ نفر که هم رؤسای اجرایی دستگاه هستند و هم یک حقوق به عنوان رئیس اداره فلان شرکت می‌گیرند و هم یک حقوق به عنوان هیئت مدیره می‌گیرند (یکی از نمایندگان- جرم است) و به همین جهت هم بود که آن مشورتی‌ها را همان‌طور که جناب آقای مخبر هم فرمودند گفتند ممکن است تمام وقت یا قسمتی از آن را در اختیار شرکت نفت باشند یعنی خواسته‌اند برای آنها هم این اجازه را تحصیل کرده باشند که این آقایان هم بتوانند در عین حال که حقوقی به عنوان هیئت مدیره می‌گیرند قسمتی از کار شرکت را هم تمام وقت یا نصف وقت انجام بدهند. حالا که شما آمدید مشورتی‌ها را گفتید تمام وقت باشند و یک حقوقی بگیرند و تازه هیچ اثری هم ندارند در مقابل این شش نفر آن چهار نفر در حقیقت وزن شوند و تمام اختیارات شرکت نفت را داده‏اید دست آقایان رؤسای شرکت و این آقایان رؤسا هم خودشان هم می‌برند و هم می‌دوزند و هیچ خللی در کار آنها وارد نخواهد بود اولاً در قسمت شش اداره شرکت در کمیسیون بحث کردیم که ادارات آنجا را ادغام کنید و ۵ تا بکنید که آن رؤسای ادارات هم ۵ نفر بشوند ۵ تا و ۵ تا مساوی باشند حالا این یک بام و دو هوا است که ۶ نفر هم حقوق بگیرند به عنوان رئیس اداره و هم حقوق بگیرند به عنوان هیئت مدیره هم خودشان تصمیم بگیرند و هم مجری باشند و هم پیشنهاد بدهند آن وقت چهارتاشان تمام وقت باشند یک حقوق بگیرند پیشنهاد جناب آقای مهندس اردبیلی کاملاً صحیح است ولی به عقیده بنده قسمت آخرش لزومی ندارد برای این که وقتی در قانون منع کردیم که حق ندارند دو جا حقوق بگیرند همان قانون کافی است این که اگر گرفتند سه برابر بدهند این مثل این است که ما معتقدیم قوانین اجرا نمی‌شود.

قسمت آخر پیشنهاد ایشان به نظر بنده لزومی ندارد فقط یک تبصره‌ای باشد که هیئت مدیره حق ندارد به هیچ عنوان دو حقوق بگیرند این عقیده بنده بود و من موافق با این پیشنهاد هستم.

رئیس- آقای مهندس اردبیلی با این اصلاح که آقای عمیدی‌نوری نظر دادند موافقید؟

مهندس اردبیلی- بلی‏

رئیس- آقای مخبر

مخبر کمیسیون نفت- جناب آقای مهندس اردبیلی به طور تحقیق با کمال حسن نیت این پیشنهاد را فرمودند هیچ تردیدی نیست ولی خواهش می‌کنم چون پیشنهاددهنده هستند به عرض بنده توجه بفرمایند اولاً این اصل کلی که یککارمند باید از یک دستگاه حقوق بگیرد قانون است و لازم‏الاجرا است و من پیرو این نظر هستم یعنی کسی که کارمند وزارت دارایی است نمی‌تواند از وزارت کشاورزی حقوق بگیرد یعنی کسی که کارمند وزارتخانه‌ای است و آنجا کار می‌کند منحصراً باید حقوق آنرا بگیرد و قانون سابق هم همین است که یک حقوق بگیرد ما هم می‌گوییم یک حقوق بگیرد چون با توضیحاتی که داده شد می‌گویند دو حقوق یعنی چه من هم می‌گویم دو تا حقوق یعنی چه شرکت ملی نفت هم دو تا حقوق نمی‌دهد یک حقوق می‌دهد منتهی همانطور که آقای دکتر مشیر فاطمی فرمودند دو حقوق نمی‌دهد یک حقوق می‌دهد به عنوان حق عضویت در شرکت و یک مبلغ ناچیزی هم فوق‌العاده می‌دهد برای عضویت

هیئت مدیره (عده‌ای از نمایندگان- هرچه باشد) اجازه بفرمایید جناب آقای عمیدی نوری جناب‌عالی وقتی تشریف آوردید پشت تریبون نحوه صحبت‌تان طوری است که تحریک می‌فرمایید من باید مطلب را روشن کنم یک شخصی که به عضویت هیئت مدیره انتخاب شد در ضمن این که عضو هیئت مدیره است رئیس یکی از ادارات شرکت نفت هم هست همان‌طور که کارمند وزارت دارایی اگر خارج از ساعت اداری کارکرد فوق‏العاده می‏گیرد به چه دلیل اگر کسی در شرکت نفت اضافه کار می‌کند فوق‌العاده می‌گیرد در این ماده این طور گفته شده است که اعضای هیئت مدیره موظفاً انجام وظیفه می‌کنند و در مقابل خدمتی که در شرکت ملی نفت انجام می‌دهند حقوق می‌گیرند و در مقابل عضویت هیئت مدیره هم همان فوق‏العاده‌ای که در سایر دستگاه‏ها مرسوم است دریافت می‌کنند بنابراین دو حقوق نیست هیچ کس نمی‌تواند از دستگاه دولتی دو حقوق بگیرد شرکت ملی نفت به عضو موظفی که تمام وقت آنجا کار می‌کند یک حقوق می‌پردازد و منظور جنابعالی تأمین است این طور که من توضیح دادم و جناب‌عالی قانع شدید بنابراین اگر ما بخواهیم این کار را این طور قبول کنیم هیچ کس در شرکت ملی نفت کار نمی‌کند اگر بگوییم کسی که عضو هیئت مدیره است فقط پول هیئت مدیره را بگیرد مگر سرش درد می‌کند که روزی ۸ ساعت کار کند (عده‌ای از نمایندگان- نکند) چون منظور جناب‌عالی با این توضیحی که من دادم قطعاً تأمین خواهد شد استدعا می‌کنم پیشنهادتان را پس بگیرید.

رئیس- با اصلاحی که شد قرائت می‌شود و رأی می‌گیریم.

پیشنهاد می‌نمایم که اعضا هیئت مدیره نفت حق ندارند بیش از یک حقوق از شرکت دریافت دارند.

رئیس- آقای وزیر دارایی بفرمایید.

وزیر دارایی (سرلشکر ضرغام)- غالباً دیده شده که آقایان نمایندگان محترم از کمی حقوق کارمندان شکایت دارند و دولت را موظف کرده‌اند که کارمندان را طوری حقوق بدهند که بتوانند انجام وظیفه کنند. شرکت ملی نفت وظیفه‌ای انجام می‌دهد خیلی با اهمیت و بنده به نام وزیر دارایی عرض می‌کنم اگر بخواهید آنها را این قدر محدود کنید کار شرکت نفت فلج خواهد شد برای این که اگر صلاح باشد که بنده اینجا عرض کنم یک عده معدودی هستند که شما برای آنها ۱۰- ۱۵ سال سابقه قایل شده‌اید که صلاحیت داشته باشد برای عضویت هیئت مدیره اگر اینها دلخوشی جزئی به این حقوق و گماشته و اتومبیل نداشته باشند قطعاً زیر بار این کار نمی‌روند کما این که چند روز پیش هنوز مرکبش خشک نشده که آقایان برای حقوق مهندسین ترتیب خاصی درنظر گرفتید الآن مهندسین که سابقاً در وزارتخانه‌ها کار می‌کرده‌اند روی این پایه‌ها حقوق رفته‌اند و الان هر کدام‏شان در دستگاه‏های دیگر مشغول کار هستند خیال می‌کنم با ماهی ۲- ۳ هزار تومان هم قانع نیستند شرکت ملی نفت دستگاهی است که این چند نفر هیئت مدیر را با این حقوق و با این وسیله دلگرم نگاه داشته و دارند کار می‌کنندو آقایان با این پیشنهاد دارید اساس شرکت ملی نفت را به هم می‌ریزید و این به نفع مملکت نیست. ‏

رئیس- مجدداً پیشنهاد قرائت می‌شود. (به شرح سابق قرائت شد)

رأی می‌گیریم به این پیشنهاد آقایانی که موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد پیشنهاد دیگر قرائت می‌شود.

ریاست محترم مجلس شورای ملی

پیشنهاد می‌نماید در تبصره ماده ۲۷ این قسمت حذف شود:

«تا زمانی که انتخاب جدید به عمل نیامده اعضای هیئت مدیره به خدمت خود ادامه می‌دهند»

دکتر مشیر فاطمی

رئیس- این پیشنهاد آقای دکتر مشیر فاطمی که حذف یک قسمت تبصره است در حکم تجزیه است و در موقع رأی به تجزیه رأی گرفته می‌شود برای این که آقایان متوجه شوندتبصره قرائت می‌شود

(این طور خوانده شد)

تبصره- سه ماه قبل از انقضای دوره خدمت هر یک از اعضای هیئت مدیره رئیس هیئت باید جانشین او را به وزارت دارایی پیشنهاد نماید و تجدید انتخاب او مانعی نخواهد داشت. ‏

رئیس- قسمت بعد از (مانعی نخواهد داشت) که قرائت می‌شود پیشنهاد حذف نموده‌اند که قرائت می‌شود به شرح ذیل خوانده شد (تا زمانی که انتخاب جدید به عمل نیامده اعضای هیئت مدیره به خدمت خود ادامه می‌دهند)

رئیس- پس با نظر آقای دکتر مشیر فاطمی تبصره تا آنجا که مانعی نخواهد داشت خواهد رأی می‌گیریم به این قسمت تا (مانعی نخواهد داشت) و این قسمت که گفتند حذف شود آقایان اگر رأی ندادند آن وقت رأی به تمام ماده می‌گیریم توجه فرمودید؟

دکتر مشیر فاطمی- بنده پس می‌گیرم. ‏

رئیس- بنابراین رأی گرفته می‌شود به خود ماده یک اصلاحی در این ماده به عمل آمده رأی گرفته می‌شود به ماده ۲۷ آقایان که موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۲۸ قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

ماده ۲۸- رئیس هیئت مدیره می‌تواند یکی از اعضای هیئت مدیره را به انتخاب خود به سمت قائم مقام رئیس تعیین نماید که در مواقع غیبت رئیس هیئت مدیره به جای مشارالیه انجام وظیفه کند.

رئیس- آقای فرود بفرمایید

فرود- بنده توضیحم بسیار مختصر است ولی باید عرض کرد عرض کنم در شرکت‌های ملی بازرگانی هیئت مدیره به حکم قانون موظف است رئیس هیئت مدیره معلوم کند نایب رئیس معلوم کند منشی معلوم کند مدیر عامل معلوم کند بنابراین اگر منظور این است که یکی از اعضا هیئت مدیره در غیاب رئیس متصدی باشد به عقیده بنده همان انتخاب نایب رئیس کافی است این قید ندارد همان نایب رئیس اسمش قائم مقام خواهد بود. نایب رئیس مسلماً قائم مقام است (عمیدی‌نوری-‏ نایب رئیس نداریم) اصلاً موظفند به موجب قانون بازرگانی بگذارند. آخر قائم مقام غیر از نایب‌رئیس است قائم مقام یعنی اعضای هیئت مدیره بنشینند یک نفر دیگر هم بیاورند. اینجا البته این نظر نیست برای این کهیکی از اعضا هیئت مدیره را به سمت قائم مقام تعیین کنند بنده همین را می‌خواهم عرض کنم به نظر بنده یک نفر نایب رئیس معلو م کنند که در غیبت رئیس بالطبع رئیس خواهد بود و وظایف او را انجام می‌دهد قید قائم مقام ایجاد اشکال می‌کند.

رئیس- آقای مخبر

مخبر (مشایخی)- جناب آقای فرود به طوری که قبلاً توضیح داده شد در سازمان شرکت ملی نفت مسئولیت مستقیم متوجه شخص مدیر عامل است یعنی رئیس هیئت مدیره است که در عین حال مدیر عامل خواهد بود. رئیس هیئت مدیره و مدیر عامل دارای دو وظیفه است یکی وظیفه جریان امور شرکت نفت یکی هم رأی است هیئت مدیره است در موقعی که جلسات هیئت مدیره تشکیل می‌شود این که گفته شده رئیس هیئت مدیره قائم مقام برای خودش تعیین خواهد کرد در حقیقت در درجه اول هدف این است که اگر رئیس هیئت مدیره یک موقعی نبود به مسافرت رفت برای انجام امور شرکت خارج از ایران رفت امور اداری شرکت را کسی انجام بدهد این شخص به عنوان قائم مقام همان نایب رئیس است معمولاً اعضا هیئت مدیره را اعضا آن هیئت انتخاب می‌کنند یعنی همان‌طوری که رئیس را هیئت مدیره انتخاب می‌کند همان‌طور نایب رئیس را هم آن هیئت انتخاب می‌کند اما دراین اساسنامه این طور نیست. ‏

رئیس هیئت مدیره و مدیر عامل را دولت تعیین می‌کند به پیشنهاد شورا و تصویب دولت و فرمان اعلیحضرت همایون شاهنشاهی یک شخص انتخاب می‌شود به نام رئیس هیئت مدیره و مدیر عامل این منتخب هیئت مدیره نیست منتخب دستگاه دولت است از نقطه نظر این که شرکت ملی نفت در عین حال یک شرکت دولتی هم هست پس ما نمی‌توانیم در اینجا قبول کنیم که هیئت مدیره بیاید رئیس هیئت مدیره را مطابق اصول شرکت‌های بازرگانی خودش انتخاب کند زیرا قبلاً رأی دادیم که به آن کیفیت انتخاب بشود فرود بنده متقاعد شدم پیشنهادم را پس گرفتم پیشنهادشان را پس گرفتند رئیس رأی گرفته می‌شود به ماده ۲۸ آقایانی که موافقند قیام فرمایند (عده زیادی برخاستند) تصویب شد.

۵- تقدیم یک فقره لایحه به وسیله آقای معاون وزارت کشور

رئیس- معاون وزارت کشور

فرهودی - (معاون وزارت کشور)- خاطر آقایان نمایندگان محترم هست که مطابق قانونی که به تصویب رسیده است از اول فروردین سال آینده امور سربازگیری به عهده وزارت کشور محول شده بود در همان قانون قید شده بود که وزارت کشور مکلف است وسایل کار را فراهم بکند یکی از وسایل کار اعتبارات مالی بود چون نشد که به‌اندازه کافی فراهم بشود این است که لایحه‌ای تقدیم می‌شود که این وظیفه از فروردین ۱۳۴۱ به عهده وزارت کشور باشد.

رئیس- به کمیسیون مربوطه فرستاده می‌شود.

۶- مذاکره در گزاش کمیسیون نفت راجع به اساسنامه شرکت ملی نفت‏

رئیس- ماده ۲۹ قرائت می‌شود.

(به شرح ذیل خوانده شد)

ماده ۲۹- جلسه هیئت مدیره تحت رأی است رئیس یا قائم مقام اول با حضور لااقل هفت نفر رسمیت یافته و به رأی تصویب هر موضوعی حداقل شش رأی موافق ضرورت دارد هرگاه نسبت به موضوعی که در هیئت مدیره مطرح گردیده‏ رئیس هیئت مدیره قائم مقام او شور قبلی با صاحبان سهام را لازم بداند می‌تواند اتخاذ تصمیم را موکول به جلب نظر صاحبان سهام بنماید.

رئیس- آقای صدرزاده‏

صدرزاده- بنده می‌خواستم که در این ماده روشن بشوم برای این که می‌نویسد هرگاه رئیس هیئت مدیره و ۶ نفر باشد که عده ۷ نفری تشکیل بشود ۶ نفر رأی بدهند اگر تمام این هیئت باشد چند نفر باید رأی بدهند باید تناسب داشته باشد یک وقتی که ۷ نفر است ۶ نفر رأی بدهد وقتی هم ۱۱ نفر است ۶ نفر رأی بدهد درست نیست ما یک قانونی داریم راجع به شرکت‌ها و راجع به کمیسیون‌ها که وقتی می‌خواهند اهمیت بدهند به مطلب بگویند مثلاً سه ربع اعضا

حاضر دو ثلث رأی بدهند این فرق نمی‌کند اگر عده‌ای برای حد نصاب هست ۷ نفر باشند مثلاً ۵ نفر رأی‌دهنده خواهد شد ۱۱ نفر باشد ۸ نفر رأی‌دهنده خواهد شد نمی‌شود یک رقم ۸ تایی و ۶ تایی معین کرد.

رئیس- آقای مهندس سعید هدایت.

مهندس سعید هدایت– همان‌طوری که چند دقیقه قبل عرض کردم قبلاً اعضا هیئت مدیره ۱۱ نفر تصویب شده ۶ نفر از رؤسای شرکت نفت هستند یک نفر مدیر عامل این می‌شود ۷ نفر چهار نفر هم از خارج بنابراین همیشه به موجب ماده ۳۰ جلسات هیئت مدیره با حضور همین هفت نفر تشکیل می‌شود و همان ۶ نفر (عمیدی‌نوری- یعنی خودشان) که رؤسای قسمت‌های اجرایی هستند که بنده به همه آقایان ارادت دارم و تمام مردمان بسیار شریفی هستند خودشان نسبت به کارشان تصمیم می‌گیرند و رأی آن ۶ نفر در کار هیئت مدیره حجت است اگر رأی این ۶ نفر در کار هیئت مدیره باید حجت باشد پس چرا ۴ نفر اضافه کردید گفتید ۱۱ نفر که یک حقوقی هم بهشان بپردازید این مطلب صحیح نیست اگر خواسته‌اند از نظر مشورتی از اشخاص دیگر هم که وارد در امور اجتماعی و ذی‏صلاحیت باشند استفاده بکنند. پس لااقل باید رأی در هیئت مدیره را طوری معین کنند و انتخاب کنند که نظر آنها هم شرط باشد (صحیح است) بنابراین بنده یک پیشنهادی تقدیم کرده‌ام که استدعا می‌کنم مورد توجه واقع بشود و آن این است که پیشنهاد کرده‌ام هیئت مدیره با حضور ۹ نفر قابل تشکیل است و رأی ۷ نفر مناط اعتبار خواهد بود به جای ۶ نفر ۷ نفر مناط اعتبار خواهد بود علتش این است که اگر آقایان ۵ نفر موافق یک امری هستند رؤسای یک اداره هسند موافق هستند لااقل یک نفر اینها هم اگر موافق باشند اجرا بشود پیشنهادم را تقدیم می‌کنم یعنی ۷ نفر به جای ۶ نفر پیشنهاد کرده‌ام.

رئیس- پیشنهاد آقای مهندس هدایت قرائت می‌شود.

(به شرح زیر قرائت گردید)

در ماده ۳۰ پیشنهاد می‌نماید که حضور لااقل ۷ نفر به ۹ نفر تبدیل و برای تصویب هر موضوعی به جای حداقل ۶ رأی ۷ رأی موافق نوشته شود. مهندس هدایت

رئیس- آقای مخبر.

مخبر (مشایخی)- اولاً در تمام جمعیت‌ها و هیئت مدیره‌ها اصل کلی این است که نصف به علاوه یک رأی مثبت است و اصل این است که نصف به علاوه یک می‌شود جلسه را تشکیل داد این اصل کلی است در قانون شرکت‌های سهامی با نصف به علاوه یک قابل تشکیل است و رأی مثبت هم نصف به علاوه یک عده حاضر است اما در اینجا ما یک پا را بالاتر گذاشته‌ایم چرا راجع به اعضا هیئت مدیره شرکت ملی نفت آقایان این توجه داشته باشند که اغلب روزها در شرکت نفت هیئت مدیره تشکیل می‌شود برای این کهکارش زیاد است و یک مسائل روزمره‌ای پیش می‌آید که باید همان روز رسیدگی کنند آقای مهندس هدایت اگر تعداد را به ۹ نفر ببریم یک عده آقایان اغلب در مسافرت هستند همین الان که بنده دارم صحبت می‌کنم مطلبی پیش آمد که بنده می‌خواستم راجع به یکی از مواد این اساسنامه با آقای مهندس روحانی که رئیس اداره قضایی آنجا است صحبت کنم الآن در آمریکا است همین الآن یکی دیگر از اعضا هیئت مدیره در آبادان است یکی دیگر برای مأموریت به خارج کشور رفته است بنابراین با توجه به حجم کار و این که هر روز باید جلسات هیئت مدیره تشکیل بشود و اگر بخواهیم تعداد را برای تشکیل هیئت مدیره به ۹ نفر افزایش دهیم بنده تصور می‌کنم که در اجرای کارهای اساسی هیئت مدیره وقفه حاصل می‌شود به این جهت است که قطع دارم با توضیحی که عرض کردم که اکثر اوقات هیئت مدیره تشکیل می‌شود و مسائل جاری را رسیدگی می‌کند همان حد نصاب عمومی که در تمام شرکت‌های سهامی تشکیل هیئت مدیره است یعنی نصف به علاوه یک مأخذ قرار بگیرد اما از نقطه نظر این که در کمیسیون این بحث شد. آقای عمیدی نوری به کرات فرمودند که مدیران اجرایی هم خودشان پیشنهاد می‌کنند و هم تصویب می‌کنند و هم اجرا می‌کنند و این نقض غرض است و نباید زمام امور در دست مدیران اجرایی باشد اینجا دو شرط را در این ماده در نظر گرفتیم اول با توجه به این که مدیران اجرایی ۶ نفر هستند ۵ نفر از اینها فنی هستند شرکت پنج مدیر فنی دارد اما یک نفر دیگر فنی نیست در واقع عملاً مدیران اجرایی کار شرکت ملی نفت ۵ نفر است بلکه چهار نفر است برای این که رئیس اداره امور قضایی یا رئیس اداره امور مالی کارش فنی نیست‏ پس فرض این که ممکن است ۶ نفر اعضا هیئت مدیره که در کار اجرایی وارد هستند با همدیگر توافق و تبانی و کمپ لو کند مصداق پیدا نمی‌کند زیرا رئیس اداره امور حقوقی به هیچ وجه من‌الوجوه نمی‌تواند با رئیس اکتشاف و استخراج ارتباط داشته باشد از این جهت است که مدیران اجرایی ۴ نفر است و ۴ نفر نمی‌تواند در هیئت مدیره اکثریت حاصل کند چرا هفت نفر قایل شده‌ایم برای اهمیت موضوع که حداقل با هفت نفر تشکیل بشود و رأی موافق ۶ نفر لازم است اگر هیئت مدیره با ۱۰ نفر تشکیل شد ۶ رأی لازم است اگر با حداقل ۷ نفر تشکیل شد باز هم ۶ نفر رأی لازم است و به این جهت است که خود آقای عمیدی‌نوری در کمیسیون این توضیحات را استماع کردند قانع شدند تصویب کردند تأیید کردند مجدداً هم برای صدمین بار مطرح می‌کنند (عمیدی‌نوری- صحیح نیست)‏ من مجدداً اضافه می‌کنم که اگر بخواهید هیئت مدیره را ۹ نفر بکنید اینها اغلب در مسافرت هستند و هیئت مدیره تشکیل نخواهد شد وکار شرکت ملی نفت دچار وقفه خواهد شد.

رئیس- پیشنهاد را قرائت کنید.

مهندس- هدایت بنده راجع به پیشنهاد خودم توضیح نداده‌ام‏

رئیس- شما صحبت کردید مهندس هدایت راجع به ماده ۳۰ بود

رئیس- پیشنهاد را قرائت کنید.

عمیدینوری- هنوز کلیات تمام نشده

صدرزاده- بنده راجع به پیشنهاد آقای مهندس هدایت نظری دارم

عمیدی‌نوری- مذاکره در ماده تمام نشده است بنده در اصل ماده عرضی دارم. ‏

رئیس- آقای عمیدی‌نوری بفرمایید.

عمیدی‌نوری- عرض کنم مطالبی که جناب آقای مخبر محترم کمیسیون فرمودند البته قسمت‌هایی که بنده اینجا عرض می‌کنم همان‌هایی بوده است که مورد اختلاف نظر بنده در کمیسیون بود و غیر از این نیست آقایان سابقه دارند که من در عقایدم روی مبانی و اصول همیشه عرایض خودم را عرض می‌کنم و عقیده دارم که باید وظیفه‌ایم را انجام دهم و هیچ اصراری ندارم و در مقام این نیستم که حتماً مورد توجه قرار بگیرد یا نگیرد وظیفه من این است که عرایضم را عرض کنم و تشکر هم می‌کنم که اغلب مورد توجه و لطف و عنایت تمایندگان محترم واقع می‌شود این هم یکی از آن نکاتی است که مبتنی بر همان اصول عقاید بنده در طرز تشکیل این کار است چون ما وقتی آمدیم هیئت مدیره شرکت ملی نفت را طوری تهیه کردیم که ۶ نفر در مقابل ۴ نفر بودند و آن ۶ نفر رؤسای شرکت نفت بودند این را باید تصدیق کرد که آن ۴ نفر دیگران چنان تأثیری که باید در رأی ندارند خوب این شش است و چهار یکی هم رئیس هیئت مدیره است عدد هم که دیگر قابل تفسیر نیست اما چاره‌ای که اینجا شد یعنی در اینجا که گفته شد ۶ نفر رأی بدهند از ۷ نفر معنیش همان ۶ تای خودشان هستند جناب آقای مشایخی می‌فرمایند چهار نفرشان هستند دو تای دیگر اجرایی نیستند این مخالف اجرایی بیان جناب آقای دولت‌آبادی بود که الآن فرمودند علت این که ما ۶ را در مقابل ۴ تا گذاشتیم که البته تأثیر بیان ایشان بود که بنده به ایشان همیشه احترام می‌گذارم و بیان ایشان باعث این شد که به پیشنهاد بنده کمتر رأی داده شود و تصویب شد استدلال‌شان این بود که چون ۶ نفر رؤسای اداری هستند و عضو هیئت مدیره هستند این را اگر ۵ کنیم کار شرکت ملی نفت فلج می‌شود خاطر آقایان هست که یکی از بیانات‌شان این بود و الآن هم که هیئت مدیره تشکیل است ۶ تا از رؤسای شرکت ملی نفت هستند این را مطمئن باشید خوب وقتی که ۶ نفر رؤسای ادارات شرکت ملی نفت بودند هیئت مدیره مرکب شد از ۷ نفر یعنی آن چهار نفر مشورتی نبودند خود آن آقای رئیس با آن ۶ تا می‌نشینند و بعد هم به اکثریت ۶ رأی تصمیم می‌گیرند این دیگر معنی ندارد ما به آن ۴ نفر دیگر حقوق می‌دهیم وقت‏شان را هم تلف می‌کنیم اثر هم نداشته باشند بنابراین اگر ما یککاری کنیم که لااقل چند نفر از آنها هم الزام داشته باشند که در هیئت مدیره شرکت کنند باید تعداد را ببریم بالا چون اینها ۶ تا هستند وقتی شد ۹ تا لاقل سه تای دیگر از آنها هم خواهد بود برای این که ۶ تا که ۶ تا است و از آن چهار تازه هر چهار تای آنها که حاضر بشوند هر چهار تای مشورتی‌ها هم که حاضر باشند باز ۵ نفر ازرؤسای اجرایی خواهند بود و باز هم اکثریت با رؤسای اجرایی است عکس اینجا ندارد عکس در آن وقتی است که ما بگوییم ۶ تا ۶ تا هیئتهای اجرایی خواهد بود و رئیس‌شان هم که آقای رئیس هیئت مدیره است پس معنی ندارد و رئیس هیئت مدیره با حضور ۷ نفر و به اکثری ۶ نفر رأی بگیرد این ۶ تا ۶ تای رؤسای ادارات است و به هیچ وجه از ۴ نفر اسفاده‌ای نمی‌شود و اما این که فرمودید آقایان اغلب در مسافرت هستندخوب این قدر به مسافرت تشریف نبرند به عناوینی اگر این آقایان اعضا هیئت مدیره می‌خواهند کار بکنند مسئولیت دارند تمام وقت‏شان را شما گرفته‏اید به چه مناسبت این آقایان اغلب غایب هستند. چرا با عده کمی خوب حاضر باشند و کارشان را بکنند فرمودند برای این که این شرکت‌های بازرگانی به اکثریت است اما معذرت می‌خواهم این شرکت یک ترکیبی است از شرکت بازرگانی و سرمایه مملکت ایران و بزرگ‌ترین شرکت مملکتی است و خود شما یعنی خود کمیسیون قائل شده است که از ۷ نفر تشکیل بشود و در این صورت ما در این قانون اگر بیاییم مقیدش کنیم به ۹ نفر که هیئت مدیره تشکیل شود و اکثریت هم ۶ باشد این یک احتیاطی است که کرده‌ایم الن جناب آقای مشایخی در آیین‏نامه خودمان در آیین‏نامه مجلس شورای ملی چرا دو جور رأی دادیم همان‌طوری که آقای صدرزاده فرمودند دو جور قایلیم یکی اموری است با کثریت سه چهارم برای این که آن امور مهم است بنابراین این اصول در تمام کارهای مملکتی ما هست که برای کارهای مهم اکثریت بیشتری لازم داریم

به این جهت است که به این ترتیبی که با حضور ۷ نفر و اکثریت ۵ نفر باشد بنده مخالفم و من آن راه حلی که آقای مهندس هدایت فرمودند آن را لااقل بهتر می‌دانم با این که تا حدی این کار را تعدیل می‌کند و از وجود افراد مشورتی هم استفاده‌ای خواهد شد والا افراد مشورتی بی‌رأی خواهند بود و وجودشان وزن شعر است و فایده ندارد.

نایب- پیشنهاد قرائت بشود. (پیشنهاد آقای مهندس هدایت مجدداً به شرح سابق قرائت شد) آقای مهندس هدایت.

مهندس هدایت- بنده در اصل ماده توضیحات کافی حضور آقایان محترم دادم که تعداد ۷ نفر چون درست منطبق است با اعضای ثابت هیئت مدیره که عضو شرکت نفت هستند به علاوه رئیس هیئت مدیره‏ بنابراین بهتر بود که طوری می‌شد که از اعضا هیئت مدیره‌ای که به طور مشورتی دعوت شده‌اند و حال هم به موجب تصویب آقایان عضو ثابت هستند و باید در مرکز هیئت مدیره باشند استفاده بشود جناب آقای مشایخی مخبر محترم فرمودند ممکن است و اغلب اتفاق می‌افتد که این آقا این در مسافرت هستند بنده هم تصدیق می‌کنم که کار شرکت نفت کار مهمی است و اغلب مجبورند در کارهای فنی در کنفرانس‌ها شرکت کنند و باید آقایان در مسافرت باشند بنابراین همیشه ممکن است بیش از دو نفر از اعضا هیئت مدیره در مسافرت باشند یا یک نفر اصلاً مریض باشد بنابراین نمی‌شود کار یک شرکت بزرگی مثل شرکت ملی نفت را راکد گذاشت برای این که تعداد به ۹ نفر برسد من خودم واقف شدم که ۹ نفر به نظر من زیاد است منتهی یک وجه حلی به نظر من رسید که تصور می‌کنم یک خرده هم تطبیق بکند با سوابقی که همه جا در شرکت‌ها هست و آن در نظر گرفتن که سه چهارم است برای تشکیل جلسات باشد و همان تعدادی که معین فرمودید همان ۶ نفر در تصمیم شرکت داشته باشند اگر جناب آقای وزیر دارایی موافق هستید بنده پیشنهادم را به سه چهارم اصلاح می‌کنم به جای آقای صدرزاده به چه عده‌ای یکی از نمایندگان سه چهارم از ۱۱ نفر چقدر می‌شود حساب کنید چند نفر از نمایندگان می‌شود هشت نفر و نیم اگر ۱۲ نفر بود سه چهارم ۹ نفر می‌شد حالا که ۱۱ نفرند قاعده ۸ نفر می‌شود و در هر حالی که حساب کنید با ۸ نفر تشکیل می‌شود در حالی که حساب کنید با ۸ نفر خواهد شد به جای ۹ نفر ایراد آقای مشایخی هم حل خواهد شد و موضوع سه چهارم یک چیزی است که سابقه دار و یا ممکن است به جای ۹ نفر ۸ نفر گفته شود.

رئیس- آقای صدرزاده‏

صدرزاده- بنده موافقم‏

رئیس-یک دفعه دیگر پیشنهاد را قرائت کنید.

(به شرح زیر قرائت شد)

پیشنهاد می‌نماید که حضور لااقل ۷ نفر به ۹ نفر تبدیل شود...

مهندس هدایت- اجازه بفرمایید. بنده با ۸ تا موافقم به جای ۹ تا و ۶ رأی به جای ۷ رأی یعنی همان که بوده. ‏

رئیس- با این اصلاحی که کردند یک مرتبه دیگر قرائت می‌شود.

(به شرح ذیل خوانده شد)

در ماده ۹ پیشنهاد می‌نماید که حضور لااقل ۷ نفر به ۸ نفر تبدیل شود.

رئیس- رأی گرفته می‌شود به این پیشنهاد با این اصلاحی که کردند آقایانی که موافقند قیام فرمایند عده زیادی برخاستند تصویب شد.

۷- تقدیم یک فقره لایحه به وسیله آقای وزیر جنگ‏

رئیس- آقای وزیر جنگ بفرمایید

وزیر جنگ- در مرداد ماه ۳۶ لایحه‌ای به تصویب مجلس شورای ملی رسید که برای دعاوی ملکی بر علیه دولت یککمیسیون خاصی تشکیل بشود و به این کار برسد از این لایحه حداکثر استفقاده شد و خیلی از اختلافات حل شد و به ترتیب مرضی‌الطرفین این ادعاهای ملکی وزارت جنگ فیصله یافت ولی چون مدت قانونی این لایحه در پایان امسال خاتمه پیدا می‌کند و خیلی از دعاوی هنوز در جریان کمیسیون‌ها و تعقیب هست تقاضا شده که یک لایحه دیگری تهیه بشود و تقدیم مجلس شورای ملی بشود برای تمدید اختیارات کمیسیون برای مدت دو سال (صحیح است‏).

رئیس- به کمیسیون فرستاده می‌شود

۸- مذاکره در ماده ۳۰ گزارش کمیسیون نفت راجع به اساسنامه شرکت ملی نفت ایران‏

رئیس- ماده ۳۰ مطرح است قرائت می‌شود

(به شرح زیر قرائت شد)

ماده ۳۱- حقوق رئیس و اعضای هیئت مدیره با موافقت شورای‌عالی از طرف مجمع عمومی صاحبان سهام تعیین خواهد.

رئیس- آقای بهبهانی

بهبهانی- فرمایشات جناب آقای وزیر دارایی مربوط به پیشنهاد همکار عزیزم آقای مهندس اردبیلی خیلی باعث تأسف بنده شد و موجب این شد که بنده راجع به این ماده که تا اندازه‌ای مربوط به این پیشنهاد بود خاطر آقایان نمایندگان محترم را مستحضر کنم بنده قبل از این که در این ماده صحبت کنم یک چیزی به آقای وزیر دارایی عرض کردم که ممکن است‏ به بنده بفرمایید که حقوق رئیس و اعضای هیئت مدیره شرکت نفت چه مبلغ است ایشان مرقوم فرمودند متأسفم زیرا اطلاعی ندارم اگر ممکن است بعد تحقیق می‌کنم و عرض می‌کنم تأسف بنده از این جا بود که ایشان با این که اطلاعی نداشتند از حقوق رئیس و اعضا هیئت مدیره اینجا فرمودند اگر این حقوق‏ها کسر بشود و حذف بشود اساس کار هیئت مدیره به هم می‌خورد اما بنده از حقوق آنها اطلاع دارم جناب آقای وزیر دارایی در مملکتی که فریاد می‌زنند وحدت ملی رئیس هیئت مدیره شرکت نفت در حدود ده دوازده هزار تومان حقوق می‌گیرد ولی یک آموزگار و یک دبیر و یککارمند اداری حقوقش ماهی ۲۹۰ تومان و ۴۰۰ تومان و ۳۵۰ تومان است‏ (مشایخی- فراموش نفرمایید که میلیون‏ها دلار سرمایه در بین است) وظیفه انجام دادن غیر از پول گرفتن است هر کس در هر جایی که هست باید وظیفه خودش را انجام بدهد حقوق گرفتن و مستمری گرفتن برای امرار معاش است وزیر کارش زیادتر است خود جنابعالی کارتان زیادتر است یا رئیس هیئت مدیره و عضو هیئت مدیره وزیر ۲۵۰۰ تومان حقوق می‌گیرد ۲۵۰۰ تومان ارزش کار شما نیست بنده به شما عرض می‌کنم اگر چنانچه بنا بود یک وزیر دارایی مثل شما که واقعاً خوب کار می‌کنید و من این حرف را از طرف خودم نمی‌زنم از طرف مردم می‌زنم که می‌گویند این وزیر دارایی خوب کار می‌کند آیا شما به اندازه ارزش کارتان حقوق می‌گیرید نه ۲۵۰۰ تومان برای امرار معاش شما است که تا حدودی بتوانید معاشتان را امرار کنید در مملکت ما آقایان اشخاصی هستند بدانید خدای من شاهد که گوشت به لب‏شان نمی‌رسد حقوق بگیرد دولت هم هستند بنده هم راجع به همین فرهنگ سؤال کردم از آقای وزیر فرهنگ راجع به حقوق اینها معتقد هستم که هزار تومان هم باز کفاف کار و زندگی‏شان را نمی‌دهد ولی وحدت ملی یعنی وحدت زندگی نه این کهیککسی ماهی ۱۲ هزار تومان حقوق بگیرد و یککسی ماهی ۲۵۰ تومان حقوق بگیرد و از گرسنگی بمیرد از این جهت بنده عقیده‌ام این است و پیشنهاد کردم اینجا اگر آقایان موافق باشند به پیشنهاد رأی بدهند پیشنهاد این است پیشنهاد می‌نماید که جمله زیر به ماده ۳۱ اضافه شود:

به طوری که حقوق رئیس و اعضا هیئت مدیره پیش از حقوق وزیر و معاون نخواهد بود (احسنت‏)

رئیس- در ماده صحبت کردند دیگر کسی اجازه صحبت نخواسته‏ پیشنهاد قرائت می‌شود.

(به شرح زیر قرائت شد)

ریاست محترم مجلس شورای ملی پیشنهاد می‌نماید جمله زیر به ماده ۳۱ اضافه شود:

به طوری که حقوق رئیس واعضا هیئت مدیره بیش از حقوق وزیر و معاون نخواهد بود- بهبهانی‏

رئیس- آقای بهبهانی در ماده صحبت کردید دیگر راجع به این پیشنهاد توضیحی ندارید (بهبهانی- عرضی ندارم) آقای ارباب مخالفید بفرمایید.

مهدی ارباب- جناب آقای بهبهانی شهدالله جز حسن نیت چیزی ندارند و عقایدی هم که اظهار می‌کنند ناشی از حسن نیت‏شان است و توجه به وضع زندگی عمومی مردم (صحیح است)

اما باید توجه کرد که یک دستگاهی که عامل عمل میلیون‏ها دلار است و اگر یک جو توجه نکنند ممکن است میلیاردها به مملکت خسارت وارد به عمل بیاید این را نمی‌شود تطبیق کرد با حقوق یک آموزگار اگر تیمسار ضرغام با آن اهتمام فوق‏العاده‌ای که کرده‌اند حقوق کافی نمی‌گرفته‌اند دلیل این نیست که یک مرد مطلع فاضل فهمیده فنی و مطلع به یک موضوعی که مربوط به یکی از مهمترین امور بین‌المللی است او حقوق حق خودش را نگیرد و اینها یک اشخاصی هستند که اگر بروند در نظیر اینگونه دستگاه‏ها انجام وظیفه کنند شاید چند برابر بیشتر از آنچه در ایران به آنها داده می‌شود به آنها پرداخته شود و من استدعا می‌کنم برای قوام دستگاه نفت جناب آقای بهبهانی پیشنهادشان را مسترد بدارند و امیدوارم که سایر افراد هم تدریجاً به حق خودشان برسند و آنچه را که نسبت به تیمسار ضرغام اشاره کردند نه تنها ما تمام مردم اذعان دارند.

رئیس- آقای مهندس جفرودی موافقید؟

مهندس جفرودی- مخالفم

رئیس- آقای مشایخی بفرمایید

صدرزاده- جناب آقای وزیر دارایی خوب است اظهار نظری در این باب بفرمایید.

مشایخی (مخبر کمیسیون خاص نفت) - عرض کنم اولاً ببینیم حقوق اعضا هیئت مدیره را کی تعیین می‌کند (چند نفر از نمایندگان- خودشان) نه خودشان تعیین نمی‌کنند، اگر خود هیئت مدیره می‌نشست برای خودش حقوق تعیین می‌کرد ممکن بود فرض شود که یک رقم سنگینی تعیین می‌کند آقا در این ماده می‌گوید حقوق اعضا هیئت مدیره را مجمع عمومی صاحبان سهام تعیین می‌کند مجمع عمومی صاحبان سهام عبارت از وزیر دارایی وزیر صنایع و یکی از وزرای دیگر به انتخاب هیئت دولت است وقتی این اساسنامه تصویب شد جناب آقای ضرغام که در حال حاضر وزیر

دارایی هستند و مورد قبول و اعتماد همه ما هستند و در بدو انتصاب به وزارت دارایی گفتند دو هدف دارم یکی از دیاد درآمد دوم صرفه جویی در خرج تعیین حقوق با وزیر دارایی است جناب آقای بهبهانی

(بهبهانی - الآن توضیح دادند) اجازه بفرمایید ماده را بخوانم می‌گوید.

«حقوق رئیس و اعضا هیئت مدیره با موافقت شورای‌عالی از طرف مجمع عمومی صاحبان سهام تعیین خواهد شد بنابراین این سه نفر وزیر از طرف صاحبان سهام عبارتند از وزیر دارایی، وزیر صنایع و یکی از وزرا که سه نفری می‌نشینند تصمیم می‌گیرند زیرا که نماینده دولت هستند و حقوق سرسام‏آور تعیین نمی‌کنند شما سؤال کردید که چقدر حقوق می‌گیرند بنده به عنوان مخبر که باید از لایحه دفاع کنم و راجع به مسائلی که در اینجا مطرح است دفاع می‌کنم عرض می‌کنم جواب این است که اعضای هیئت مدیره علاوه بر حقوقی که به عنوان حق عضویت در هیئت مدیره می‌گیرند به عنوان مدیر اجرایی ماهی هزار تومان می‏گیرند (همهمه نمایندگان) (بعضی از نمایندگان- اصل حقوق آنها چقدر است؟) این رقم سرسام‏آوری نیست ثانیاً آقایان می‌دانید که امروز متخصص نفت ...

رئیس- آقای مخبر شما دلایل خودتان را بگویید

مخبر- متخصص نفت اگر حقوق کافی نگیرد امروز که یک عده از متخصصین نفت ما که در خارج تحصیل می‌کنند دیگر به ایران برنمی‌گردند چرا برای قلت حقوق متخصص نفت را اگر حقوق کافی ندهید مثل مهندسین وزرات راه که به علت کمی حقوق از وزارت راه دارند می‌روند این ۵ تا مهندس نفت را هم اگر حقوق کافی بهشان ندهید خواهند رفت به هر صورت بنده عرض می‌کنم که تصمیم کمیسیون صحیح بوده است حقوق اعضای هیئت مدیره را سه نفر وزیر تعیین می‌کند حقوق سرسام‏آور هم بر خلاف مصلحت نخواهند دادشان یک نفر رئیس و عضو هیئت مدیره شرکت نفت که با خارجی‌ها ارتباط داشته باشد و در کمیسیون‌ها با آنها شرکت کند و از حقوق شرکت ملی نفت در کنسرسیوم دفاع کند این است که باید حقوق زیاد بگیرد معنی ندارد که مساوی با یک معلم حقوق بگیرد (دکتر حسن افشار- اولاً به یک معلم توهین نکنید)(صدرزاده- معلم مدیر عامل را تربیت می‌کند)

رئیس- آقای فرود موافقید بفرمایید.

فرود- بنده به عنوان موافق یا پیشنهاد جناب آقای بهبهانی صحبت می‌کنم بی‌اندازه متأسفم با آنکه به شخص جناب آقای انتظام حقیقتاً ارادت دارم (بعضی از نمایندگان- موضوع شخصی نیست) و واقعاً او را مرد شریفی می‌دانم و ممکن است این عرایض من در حقوق ایشان هم کاهش تولید کند یعنی اگر آقایان رأی بدهند ولی عرض می‌کنم آقایان زمان را در نظر بگیرید امروز لایحه تحدید مالکیت به مجلس آمده برای چه آمده برای آنکه فاصله‌ای که بین مردم از حیث عایدات هست برداشته شود و جز این دلیل دیگری ندارد اعلیحضرت همایونی همیشه در نطق‌هایشان صحبت از عدالت اجتماعی می‌فرمایند باید این فاصله از بین برداشته شود آن وقت ما این فاصله را عمیق کنیم بین افرادی که کار آزاد دارند با آن افرادی که در کار دولتی هستند من نمی‌دانم چطور می‌شود به یک نفر ماهی ۱۰ هزار تومان حقوق بدهیم من ملکم تحدید می‌شود که ماهی ده هزار تومان درآمد نداشته باشم یک بام و دوهوا که نمی‌شود مقام وزارت در کادر اجرایی بالاترین مقام است مسئولیتش هم بالاترین مسئولیت‌ها است (صحیح است) مسئول اداره امور مملکت هستند کی می‌تواند از یک وزیر حقوق بالاتر بگیرد فقط متخصصین و مهندسین (دکتر بینا- آن هم خارجی) البته همان طور که جناب آقای ضرغام فرمودند متخصصین و مهندسین آنهایی که از کارشان بهره اضافه‌ای عاید می‌شود البته باید اضافه حقوق بگیرند ما آمده‌ایم ادای شرکت سابق را در آورده‌ایم شرکت نفت سابق یک مهندس از لندن می‌فرستاد به آبادان در یک هوای گرم ناراحت‌کننده از مملکتش دور بایستی به او حقوق اضافی هم می‌داد والا نمی‌آمدند البته منافع سرشار هم می‌بردند اما شرکت ملی نفت اصلاًاین وظایف را ندارد شرکت ملی نفت یک سهم ۱۲ درصدی دارد که باید آن را بفروشد یعنی قسمتی را که کنسرسیوم می‌دهد و چون فعلاً وسایل فروش برای آن نیست خود کنسرسیوم می‌فروشد پولش را می‌دهد فقط و فقط یک وظیفه فروش و توزیع نفت دارند در داخله مثل مأمورین توزیع قند و شکر مأموریت توزیع و فروش نفت را در داخله دارند و تقسیم می‌کنند و چرا مأمورین تقسیم قند و شکر به قدر نفت فروش‌ها حقوق نگیرند خوب حقوق هیئت مدیره آنها را هم بکنید ده‌هزار تومان آخر برادر نفت‌فروشی که ...

رئیس- آقای فرود در پیشنهاد صحبت بفرمایید.

فرود- می‌خواهم تأیید کنم پیشنهاد جناب آقای بهبهانی را که نفت‌فروشی و تلمبه‌زدن که ده هزار تومان حقوق نمی‌خواهد مهندسین و متخصصین همان‌طوری که قبلاً تیمسار ضرغام فرمودند متخصصین هرچقدر می‌خواهند بدهند ولی عضو هیئت مدیره شرکتی که تلمبه می‌زند و نفت می‌فروشد ده هزارتومان حقوق می‌خواهد چه کند بنابراین بنده استدعا می‌کنم توجه بفرمایید به زمان آن زمانی که اعلیحضرت همایونی می‌فرمایند بایستی عدالت اجتماعی برقرار بشود عدالت اجتماعی این است که به پیشنهاد جناب آقای بهبهانی رأی بدهید آن وقت نظر اعلیحضرت همایونی در این موضوع به عقیده بنده تأمین می‌شود اگر رأی ندهید به نظر من برخلاف نظر اعلیحضرت همایونی است. ‏

رئیس- به پیشنهاد دیگری هم رسیده است که خیال می‌کنم مورد قبول خود آقای بهبهانی هم باشد آن پیشنهاد را قرائت کنید تا آقایان توجه کنند گمان می‌کنم مورد توجه واقع بشود.

(به شرح ذیل قرائت شد)

پیشنهاد می‌کنم که ماده ۳۰ به شرح زیر اصلاح گردد.

حقوق رئیس و اعضای هیئت مدیره به پیشنهاد شورای‌عالی از طرف هیئت وزیران تعیین خواهد شد. دکتر دادفر

رئیس- پیشنهاد آقای بهبهانی هم مجدداً قرائت می‌شود.

(به شرح سابق قرائت شد)

بهبهانی-کلمه معاون را می‌زنم مطابق حقوق وزیر باشد.

رئیس-یک دفعه دیگر قرائت بشود.

(به شرح ذیل قرائت شد)

پیشنهاد می‌نماید که جملهٔ زیر به ماده ۳۰ اضافه شود به طوری که حقوق رئیس و اعضای هیئت مدیره بیش از حقوق وزیر نخواهد بود. بهبهانی

رئیس- آقای وزیر دارایی بفرمایید

وزیر دارایی- بنده قبلاً موظف هستم که از حسن نیت آقایان نمایندگان عموماً نسبت به خودم اظهار تشکر کنم مخصوصاً از جناب آقای بهبهانی هم هر وقت مطالبی در قلب‏شان نسبت به کسی باشد ابراز نمی‌فرمایند ولی نسبت به بنده امروز اظهار کردند و برای بنده باعث بسیار مباحات است (احسنت) اما این پیشنهادی که ایشان مرحمت کردند و پیشنهاد جناب آقای دکتر دادفر و توضحیاتی که جناب آقای فرود دادند تصور می‌کنم موضوع را یک قدری روشن کرده است جناب آقای فرود فرمودند که اگر متخصص در کار باشد قدر متخصص را باید دانست و حقوق مکفی بهش داد همه آقایان هم تصور می‌کنم که با این نظر موافق هستند بعضی از این آقایان هم متخصص هستند (یک نفر از نمایندگان- بروند سرکار خودشان) مهندس هستند آخر خودتان نوشته‏اید که ۶ نفر از اعضا باید ۱۰ سال سابقه خدمت داشته باشند این ۱۰ سال سابقه خدمت یعنی یک تخصص در کار داشته باشد بی‌خودی که سابقه پیدا نمی‌کند آنهایی که متخصص هستند اگر بخواهیم همه را با یک چوب برانیم یعنی متخصصین و غیرمتخصصین را با آن توضیحاتی که آقایان دادند گمان می‌کنم به آن نتیجه مطلوبی که خود آقایان توضیح دادند نخواهیم رسید این است که پیشنهاد آقای دکتر دادفر تصور می‌کنم پیشنهاد جناب آقای بهبهانی را تکمیل می‌کند زیرا که می‌گوید یا هیئت وزیران یا مجمع عمومی یا شورای‌عالی یا هر کدام از اینها که بخواهند بگذارید آنها تمیز بدهند ببینید اشخاصی که متخصص بودند و واقعاً باید قدر آنها را دانست‏ قدردانی البته با حقوق است اگر بخواهید رعایت این تخصص را کرده باشید بنده عقیده دارم آقایان مرحمت بفرمایید پیشنهاد جناب آقای دکتر دادفر یعنی خود جناب آقای بهبهانی مرحمت بفرمایند به جای پیشنهاد خودشان موافقت بفرمایند که تعیین حقوق از طرف هیئت وزیران با نظر شورای عالی که از آقایان نمایندگان هم در آنجا هستند یا بانظر مجمع عمومی که سه نفر از آقایان وزرا هم در آنجا هستند باشد تا اقلاً حقوق متخصصین رعایت بشود بنده در توضیح اولی عرض کردم که رعایت کار متخصصین را ما در مملکت نمی‌کنیم در نتیجه باعث می‌شود که مملکت ما از لحاظ وجوه متخصص خیلی ضعیف است و غالب متخصصین هم همان‌طوری که آقای مشایخی توضیح دادند ممکن است حاضر به کار نشوند.

بهبهانی- بنده در پیشنهاد خودم اصلاحی می‌کنم که به استثنای متخصصین باشد.

رئیس -وقتی این پیشنهاد را دو مرتبه اصلاح کردید پیشنهاد جدیدی تلقی می‌شود و بعضی هم می‌گویند مخالفیم بنده تصور می‌کنم که اگر هیئت وزیران مبلغ را معین کنند بهتر است (بهبهانی - خود هیئت وزیران معین کرده است ماهی ۱۳ هزار تومان) (صدرزاده- به پیشنهاد شورای عالی و تصویب هیئت وزیران باشد) من خیال می‌کنم یک پیشنهاد جامعی است و آقایان هم رأی بدهند به هر حال پیشنهاد آقای دکتر دادفر را دو مرتبه قرائت کنید

(به شرح زیر قرائت شد)

پیشنهاد می‌کنم که ماده ۳۰ به شرح زیر اصلاح شود حقوق رئیس واعضای هیئت مدیره به پیشنهاد شورای‌عالی از طرف هیئت وزیران تعیین خواهد شد. دکتر دادفر

رئیس- بند باید مطابق ترتیب رأی بگیرم اول پیشنهاد آقای بهبهانی است چون استثنا کردند ممکن است مخالف صحبت کند اگر به آن ترتیب روشن نشد آن وقت پیشنهاد آقای دکتر دادفر را قبول می‌کنم و رأی می‌گیریم آقای مهندس جفرودی با پیشنهاد اصلاح متخصصین مخالفید (مهندس جفرودی- چون اصلاح شده است بنده نظری ندارم چون استثنا کردند) ایشان پیشنهادشان را اصلاح کردند (مهندس جفرودی- با پیشنهاد جدید بنده مخالف هستم خود مقام ریاست تذکر فرمودند که ممکن است با اصلاح این جمله مخالف باشند)

بهبهانی- بنده خودم توضیح دادم.

رئیس- همان پیشنهاد اولی را مطابق ترتیب رأی می‌گیریم.

بهبهانی- بنده در پیشنهادم توضیح عرض نکردم

رئیس- من اول از شما پرسیدم گفتید که توضیح ندارم پیشنهاد اولی آقای بهبهانی را بخوانید رأی بگیریم‏.

(به شرح زیر قرائت شد)

پیشنهاد می‌نماید که جمله زیر به ماده ۳۰ اضافه شود به طوری که حقوق رئیس و اعضای هیئت مدیره بیش از حقوق وزیر نخواهد بود

رئیس- آقایانی که با این پیشنهاد موافقند قیام بفرمایند (عده‌ای قیام نمودند) تصویب نشد پیشنهاد آقای دکتر دادفر قرائت می‌شود.

(به شرح زیر قرائت شد)

پیشنهاد می‌کنم که ماده ۳۰ به شرح زیر اصلاح شود حقوق رئیس و اعضای هیئت مدیره به پیشنهاد شورای عالی و تصویب هیئت وزیران تعیین خواهد شد. دکتر دادفر

رئیس- آقای دکتر دادفر بفرمایید.

دکتر دادفر- با نظری که مجلس شورای ملی نسبت به پیشنهاد جناب آقای بهبهانی ابراز کرد معلوم شد که نظر این است که حقوق هیئت مدیره در کادر حقوق وزرا محدود نشود چرا یعنی هیئت وزیران مرجعی است که امروز می‌تواند متخصصین داخلی و یا خارجی را استخدام کند قرارداد ببندد و خیلی بیشتر از حقوق وزیر خیلی بیشتر از حقوق‌های کادر اداری تعیین کند و به مجلس بیاورد و به تصویب برساند و عمل کند اگر چنانچه در مورد اعضای هیئت مدیره شورای‌عالی که مرجع صالحی است پیشنهادی کرد و هیئت وزیران که در مقابل مجلس مسئول هستند و مسئول کلیه امور مملکت و پرداخت‌ها و دریافت‌ها هستند تأیید کنند خوب این عین صواب است شاید یک مصلحتی باشد که به یک عضو هیئت مدیره شرکت خیلی خیلی بیشتر از حقوق وزیر داده بشود نباید برای این قبیل موارد برای هزار تومان که مجموع آنها در سال صد هزار تومان یا یک میلیون تومان می‌شود این قدر پافشاری کرد نسبت به اشخاصی که اقدامات‏شان میلیون‏ها برای ملکت ارزش دارد اگر اینها خدای نکرده یک ذره از وظایف‏شان کوتاهی و اهمال کنند و یا فکرشان برای اعاشه‌شان معطل بماند ممکن است میلیون‏ها به ضرر مملکت باشد به این ترتیب پیشنهاد شورای‌عالی و تصویب مجمع عمومی و هیئت وزیران باشد من تصور می‌کنم که این عادلانه‌تر هم باشد.

رئیس- آقای مهندس جفرودی بفرمایید.

مهندس جفرودی- بنده خیال می‌کنم در اطارف میزان حقوق‌ها باید یک توضیحاتی داد تا ببینیم ماده ۳۱ به طوری که از طرف هیئت دولت پیشنهاد شده است (صحیح است) یا نه بنده این مطلب را تصدیق می‌کنم که تفاوت حقوق‏ها فاحش است اما این تفاوت‌ها و عواملی که در یک جامعه‌ای به این صورت فاحش پیش می‌آید ناشی از یک ضرورت‌های اجتماعی است اگر امروز در کشور ما فی‌المثل یک طبقه‌ای که متخصص هستند حقوق‌های‏شان خیلی اختلاف دارد برای این است که تعدادشان کم است. بنابراین این ضرورت حقوق زیادی بدهند تا بتوانند از وجودشان استفاده کنند در بعضی کشورهای دنیا بین حقوق یککارگر و حقوق مراتب اداری اختلاف فوق‌العاده کم است که بنده به عنوان مثال می‌توانم یکی از کشورهای خاورمیانه را ذکر کنم که حقوق کارگر در آنجا ۹۰۰ تومان است و یککارمند اداری در حدود ۱۴۰۰ تومان و این اختلاف ۵۰۰ تومان بیشتر نیست اما در اینجا در مورد شرکت ملی نفت همان‌طور که در کمیسیون‌های سازمان برنامه بنده مدافع این تز بودم معتقدم که باید کی فردی را به حد کمال سیر کرد و از او وطن پرستی خواست شما صدها میلیون تومان پول و یکی از منابع مهم ایران را می‌گذارید در اختیار یک عده‌ای که آن را به مصرف برسانند باید به حد کمال آنها را سیر کرد بنده تصدیق می‌کنم که حقوق بسیاری از کارمندان آموزگاران معلمین فوق‌العاده پایین است و به هیچ وجه تطبیق نمی‌کند ولی این دلیل نمی‌شود آنها را هم باید سیر کرد (یک نفر از نمایندگان– پاسبان‌ها را نباید سیر کرد؟) پاسبان‌ها را هم باید سیر کرد ولی این دلیل نمی‌شود که حقوق یک عده دیگر را این قدر پایین بیاوریم که آنها را ناچار ناصالح کنیم آقا دلیلی ندارد اگر این کار را بکنید برای همان مصلحت و ضرورت مابه‌التفاوت را به نام پاداش خواهند گرفت بگذارید این عمل قانونی باشد مجلس خودش این اجازه را بدهد نباید مجلس یک راه انحرافی را بگذارد پیش پای دستگاه‏های اجرایی و این صحیح نیست وقتی شما حقوق را آوردید روی پایه ماهی ۲۵۰۰ تومان کسی با ماهی ۲۵۰۰ در مقام وزارت یا در رأس شرکت ملی نفت امروز نمی‌تواند کار کند مگر این که ناصالح بشود این پیشنهاد جدید آقای دکتر دادفر را ملاحظه کنید مگر شورای عالی کی‏ها هستند ۴ نفر نماینده مجلس هستند وزیر دارای است وزیر صنایع است و دادستان است این پیشنهاد دلیل بر عدم صلاحیت آنها است شما باید به متنبهین مجلس صددرصد اعتماد داشته باشید در موقعی که می‌خواهید آنها را انتخاب کنید اشخاص محکمی را انتخاب کنید چرا شما با این پیشنهاد عدم صلاحیت آنها را تأیید می‌کنید (جمعی از نمایندگان- این طور نیست) من به هیچ وجه موافق نیستم بنده می‌خواهم ببینم اگر شما صلاحیت مجلس شورای ملی و نمایندگان را قبول دارید در هر مقامی هستند اینها را تأیید کنید باید پابند به این اصول بود ما نباید چیزی را تصویب کنیم که صلاحیت خودمان را از بین ببریم. ‏

رئیس- آقای مهندس هدایت مخالفید. (مهندس هدایت- مخالفم‏) آقای صدرزادهموافقید بفرمایید.

صدرزاده- عرض کنم حضور آقایان حقوق آموزگار و معلم که آقای مشایخی بیان فرمودند و من اعتراض کردم حقوق آنها بسیار کم است وظیفه‌ای را که آنها در این مملکت انجام بدهند از وظیفه‌ای که شرکت ملی نفت انجام می‌دهد خیلی بیشتر است آنها مدیر عامل به وجود می‌آورند هیئت مدیره به وجود می‌آورند اما یک نکته‌ای که در اینجا هست تفاوت حقوق خیلی فاحش است ولی همه‌اش نباید اصرار کنیم یک اشخاصی که حقوق مناسبی دارند برای زندگی حقوق‌شان را پایین بیاوریم باید سعی کنیم که حقوق آموزگاران را ببریم بالا سعی کنیم مالیات‌های‏مان را بدهیم تا بتوانیم حقوق آنها را هم زیاد کنیم پیشنهاد آقای بهبهانی قبول نشد یعنی اکثریت قبول نکردند عده زیادی هم رأی دادند ولی اکثریت حاصل نشد حالا باید یک تکلیفی معلوم کرد این شورای‌عالی که فرمودید به دولت پیشنهاد می‌کند دولت هم تصویب می‌کند بودجه می‌آورد مجلس قبول می‌کند پس باید بگوییم که مجلس تخطئه می‌کند نه این طور نیست بلکه این است که در مراحل متعددی به این کار رسیدگی می‌کنند که اگر دسته اول در محظوری واقع شدند و خلاصه رودر بایستی کرده باشند دسته دوم می‌تواند زیر بار نرود و اقلاً آن محظور را نداشته باشد و جلوگیری بکنند این بهترین راه است که پیشنهاد شده است شورای عالی معین کند حقوق را هیئت وزیران تصویب کند اما یک نکته دیگری هم اینجا هست چون ممکن است یک رئیس هیئت مدیره‌ای ده سال سرکار باشد به تناسب اوضاع زمان و به تناسب مخارج سالیانه معیّن کنند نه این کهیک حقوق مکفی برای او مثلاً یک هیئتی معین کند و ایشان هم ده سال ۱۵ سال در هیئت مدیره باشد در صورتی که آن هیئت مقتضی بداند برای امسال باشد و سال بعد اقتضا نداشته باشد که آن حقوق را به او بدهند این است که بنویسید هیئت وزیران در هر سال با پیشنهاد شورای‌عالی تصویب کند.

رئیس- بگذارید یک مرتبه دیگر قرائت کنند.

صدرزاده- در هرسال اضافه کنید.

پرفسور جمشید اعلم -بنده مخالفم‏.

رئیس- دو مرتبه پیشنهاد آقای دکتر دادفر قرائت می‌شود.

(به شرح سابق قرائت شد)

رئیس- آقایانی که با این پیشنهاد موافقند قیام بفرمایند (عده‌ای قیام نمودند) تصویب نشد. بنابراین رأی گرفته می‌شود به خود ماده ...

پرفسور جمشید اعلم- بنده هم پیشنهاد دادم‏.

رئیس- پیشنهاد جنابعالی هم مثل پیشنهاد جناب آقای بهبهانی بود که به طریق اولی رد شده است‏.

صدرزاده- بنده این پیشنهاد را به اضافه هر سال تقدیم می‌کنم

پرفسور جمشید اعلم- به پیشنهاد آقای بهبهانی اضافه شود حقوق و مزایا.

صدرزاده -و بنا به تصویب هیئت وزیران باشد در هر سال‏.

رئیس- این را قرائت کنید که آقای پرفسور بدانند که رد شده است ایشان پیشنهاد کرده‌اند که پیشنهاد آقای بهبهانی اضافه شود حقوق و مزایا پرفسور جمشید اعلم آن علی‌حده است‏.

رئیس- فرق نمی‌کند همان است که پیشنهاد شده بود و رد شد این که از حقوق وزیر تجاوز نکند رد شده است‏.

پیشنهاد دیگری قرائت می‌شود.

(به شرح ذیل قرائت شد)

پیشنهاد شورای‌عالی و تصویب هیئت وزیران در هر سال تعیین می‌شود. صدرزاده ‏

رئیس- دیگر توضیحی دارید.

صدرزاده- اگر اجازه بدهید یک مختصر توضیحی بدهم‏.

رئیس- بفرمایید.

صدرزاده- عرض کنم بعد از رد شدن پیشنهاد جناب آقای بهبهانی این موضوع بلاتکلیف است تعیین مبلغ هم نباید کرد تناسب ندارد اگر موافقت داشته باشید کلمه هر سال به آن اضافه شود تا آن مشکلی که به نظر بعضی از آقایان بود حل بشود هر دولتی هم که سرکار بیاید لابد مورد اعتماد اکثریت مجلس است اکثریت مجلس هم که نمی‌آید یک تصمیمی بگیرد که برخلاف باشد قطعاً دولتی هم که مورد اعتماد اکثریت مجلس است حقوقی را که تعیین می‌کند مطابق با تفاهم مجلس است این است که آقایان موافقت بفرمایید که از این بن بست بیرون بیاییم و بعداً دیگر لوایح یک شوری را قبول نکنیم تا این گرفتاری‌ها پیش نیاید.

رئیس- آقای رامبد

رامبد- وقتی که صحبت در پیرامون حقوق پیش می‌آید بنده یک مثالی خاطرم می‌آید گویا نوکری آورده بودند با حقوق صد تومان حاضر به خدمت نبود گفتند خرید خانه هم با شما است گفت پس اصلاً حقوق نمی‌خواهم اگر بحث در اطراف حقوق ناشی از حفظ بیت‌الامال باشد به شهادت خود آقایان ما اینجا میلیون‏ها تومان تصویب می‌کنیم و بعد هم نظارتی نمی‌کنیم (یک نفر از نمایندگان

خرید خانه هم رویش است) پس تصور از ما است وقتی که ما یککسانی را می‌آوریم و میلیون‏ها عواید مملکت را به دست آنها می‌سپاریم و ضمن آوردن این مطلب را جناب آقای عمیدی‌نوری تأیید می‌کنیم که شما خوب کار می‌کنید صحبت از این که شما بیا کار کن و شب هم شام نخور به عقیدهٔ بنده صحیح نیست اگر ما نسبت به کارکنان اعم از هر یک از مقامات ایراد داریم این ایراد آقا این کوچک نیست یک عضو هیئت مدیره شرکت ملی نفت یا شرکت‌های دیگر یا هریک از وزارتخانه‌ها اگر صالح نیست اگر کارش را خوب نکند آن بحث دیگری است ما آن وقت باید بیاییم و بگوییم به شما حقوق دادیم تمام مزایا را برای شما قائل شدیم و این ضرر را به مملکت زدید حالا آمده‌اید یک ساعت نیم ساعت وقت مجلس را صرف این بحث می‌کنید که ماهی ۴۰۰۰ تومان بالاتر یا ۴۰۰۰ تومان پایین‏تر بنده خیلی جسارت کردم حضور آقایان ولی فراموش نفرمایید این ۴۰۰۰ تومان به نوک قلم هر کدام از کارمندان شرکت نفت بسته است این اظهاراتی که اینجا فرمودید که حقوق آقایان کم بشود دال بر تصدیق کار شرکت نفت نبود اینها نوکر و مستخدم ملت ایرانند و شما نمایندگان ملت ایرانید اگر در کارشان بد کردند بفرمایید بگویید که این کار این کار را بد کردید ما نظارت داریم چرا بد کردید تحویل دیوان کیفرشان بدهید صحبت از ۵ هزار تومان و ۴ هزار تومان نیست.

رئیس- آقا شما از موضوع خارج شده‌اید ۵ دقیقه می‌توانید در پیشنهاد صحبت کنید برای این که آقایان در یک موضوع دیگری صحبت می‌کنند و باعث بطوه کار می‌شود

رامبد- پیشنهاد جناب آقای صدرزاده اولی رد شد و نظر بر این بود که هر سال تجدید بشود.

رئیس- مال آقای دکتر دادفر بود و پیشنهاد آقای صدرزاده فعلاً مطرح است.

رامبد- نظر جناب آقای صدرزاده بر این بود که هر سال حقوق اعضا هیئت مدیره به تصویب هیئت وزیران برسد اگر نیت بر کسر کردن است در تاریخ سابقه ندارد که حقوق را از سال قبل کمتر کنند اگر می‌خواهید که هر سال زیادش کنید این پیشنهاد را تصویب کنید.

رئیس- آقای پرفسور اعلم مخالفید؟ (پرفسور اعلم- مخالفم) آقای مهندس هدایت‏(مهندس هدایت- مخالفم) پس موافق ندارد (عمیدی‌نوری- بنده اجازه خواسته‌ام) اسم‌تان اینجا نیست بفرمایید.

عمیدی‌نوری- عرض کنم این پیشنهاد با آنچه که در ماده ۳۱ هست فرق زیادی ندارد فقط ماده این است که حقوق رئیس و اعضای هیئت مدیره با موافقت شورای عالی از طرف مجمع عمومی صاحبان سهام تعیین خواهد شد و این پیشنهاد این است که حقوق رئیس و اعضای هیئت مدیره با موافقت شورای عالی از طرف هیئت وزیران هر سال تصویب خواهد شد مجمع عمومی کی است سه وزیر هیئت وزیران چند نفر است ۱۵ نفر ۱۶ نفر وزیر (یک نفر از نمایندگان- ۱۶ تا وزیر نداریم) انشاءالله وزیر زیاد می‌شود به ۱۶ تا می‌رسد بنابراین اصلاحی که شد این همه بحث ندارد گفته‌اند به جای این که سه نفر وزیر این حقوق را تأیید کنند هیئت وزیران باشد بعد راجع به سالش اصولاً شما اگر حقوقی که به کارمندان در مملکت ما داده می‌شود نگاه کنید سابقه هست که حقوق کارمندان بایستی هر سال در قانون معین بشود (یک نفر از نمایندگان- در قانون اساسی هست) دلیل دارد برای این کهمنشأ زندگی مردم ضمن بودجه کل مملکتی در هر سال معلوم می‌شود ممکن است در نتیجه مساعی دولت‌ها واحدهای زندگی بیاید پایین در این صورت دستمزد هم باید بیاید پایین یکی از این دستمزدها حقوق کارمندان دولت است ممکن است برود بالا بنابراین میزان حقوق را باید دولت تعیین کند چون هیئت عالیه مملکت است هیئت وزیران است این اصل را هم ما معتقدیم که هر سال باید حقوق را هیئت وزیران در ضمن بودجه تعیین کند به جای مجمع عمومی جناب آقای رامبد گفته است هیئت وزیران در هر سال تعیین کند بنابراین تفاوت زیادی با ماده موجود نیست جز این که به جای سه وزیر یک عده‌ای از وزرا نظر بدهند به نظر بنده این راه خیلی صحیحی است و خود جناب آقای وزیر دارایی هم موافقت کرده بودند در موقعی که پیشنهاد جناب آقای بهبهانی مطرح بود. جناب آقای رئیس فرمودند که پیشنهاد جناب آقای دکتر دادفر یک پیشنهاد جامعی است که می‌شود مطرح کرد و جناب آقای وزیر دارایی هم فرمودند که اگر این جور بشود ما موافقیم بنابراین این پیشنهاد آقای صدرزاده همان است منتهی هر سال را هم اضافه کرده‏اند که هر سال برود در هیئت وزیران و تصویب بشود و به نظر بنده این راه خوبی است و این بن‌بستی که فعلاً در اطراف آن بحث می‌شود اصلاح می‌کند و از آن خارج می‌شویم مجمع عمومی صاحبان سهام که وزیر دارایی هم در آنجا است تصویب می‌کند و بعد هیئت وزیران هم آن را تأیید و تصویب می‌نماید گفتیم این بهتر است از آن پیشنهادی که بگوییم از این مبلغ تجاوز نکند و بنابراین دست باز است‏.

رئیس- آقای مشایخی بفرمایید.

مخبر- جناب آقای صدرزاده همیشه پیروی از اصول می‌کنند در قوانینی که مطرح می‌شود اصول را رعایت می‌کنند و آنها را مورد نظر قرار می‌دهند بنده می‏خواهم توجه‌شان را جلب کنم به این که در یک شرکت سهامی ترازنامه و حساب سود و زیان و کلیه برنامه‌های شرکت بایستی به تصویب مجمع عمومی برسد. بنابراین مجمع عمومی مرجع صلاحیتداری است که بایستی ترازنامه را تصویب کند و ترازنامه شامل دخل و خرج است (صدرزاده- ربطی به آن ندارد) به این جهت ماده مصوبه کمیسیون که پیشنهاد شده است این است که حقوق هیئت مدیره را با موافقت شورای‌عالی مجمع عمومی صاحبان سهام تعیین خواهد کرد مجمع عمومی صاحبان سهام را چرا گفتیم؟ برای این است که قانون تجارت گفته مجمع عمومی از کی تشکیل می‌شود از وزیر دارایی و وزیر صنایع و یک وزیر دیگر دولت بنابراین سه عضو مؤثر دولت در آنجا هستند غیر از این سه وزیر هم کس دیگری نیست اگر موافقت بفرمایید که حقوق آنها را مجمع عمومی تعیین کند که عبارت است از این سه وزیر اصل کلی رعایت این که باید ترازنامه شرکت ملی رعایت این که باید ترازنامه شرکت ملی نفت به تصویب مجمع عمومی برسد این نظر در اینجا تأمین شده است که شورای‌عالی پیشنهاد می‌کند به وزیر دارایی که یکی از صاحبان سهام استبنابراین چه اشکالی دارد که با بودن وزیر دارایی و وزیر صنایع سه تا وزیر دیگر هم باشد خود ایشان هم که قبول دارند.

رئیس -این که من گفتم در مورد پیشنهاد جناب آقای بهبهانی راه صحیحی پیدا بشود برای این بود که مقتضی نیست مجلس تعیین مبلغ بکند که بگوید این مبلغ حقوق داده بشود و بیش از این هم ندهند ولی این کار به اختیار هیئت وزیران باشد اگر مصلحت دیدند به یک عضوی مبلغی حقوق بدهند گمان می‌کنم این اشکال پیش نیاید حالا بسته است به نظر آقایان قرائت کنید تا رأی بگیریم

(به شرح زیر مجدداً قرائت شد)

پیشنهاد شورای‌عالی و تصویب هیئت وزیران در هر سال تعیین خواهد شد. صدرزاده

رئیس -آقایانی که با این پیشنهاد موافقند قیام بفرمایند (اکثر قیام نمودند) تصویب شد رأی گرفته شود به ماده ۳۰ با این پیشنهاد اصلاحی آقایانی که موافقند قیام بفرمایند اکثر قیام نمودند تصویب شد.

۹- تعیین موقع و دستور جلسه بعد-ختم جلسه

رئیس- اساسنامه شرکت ملی نفت ۶۳ ماده است متأسفانه امروز هم تمام نمی‌شود برای این که تا ماده ۳۰ قرائت شده است امیدوارم که در جلسه آینده تمام بشود بعد هم لایحه مربوط به وزارت دارایی و اختیار کمیسیون دارایی

جلسه آینده روز یک شنبه خواهد بود.

(مجلس پنجاه دقیقه بعد از ظهر ختم شد)

رئیس مجلس شورای ملی- رضا حکمت‏