مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۴ آذر ۱۳۴۲ نشست ۱۷
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری بیست و یکم | تصمیم‌های مجلس | قوانین انقلاب شاه و مردم |
مذاکرات مجلس شورای ملی
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز پنجشنبه ۱۴ آذر ۱۳۴۲ نشست ۱۷
مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره ۲۱
جلسه: ۱۷
فهرست مطالب:
۱ - تصویب صورت مجلس
۲ - تقدیم یک فقره سؤال به وسیله آقای مهندس صدقیانی
۳ - بیانات قبل از دستور: بانو هاجر تربیت آقایان: دکتر بقایی یزدی - رسول پرویزی
۴ - سؤال آقای معتمدی راجع به سد کسیک‌داش و جواب آقای نخست‌وزیر
۵ - اخذ رأی و تصویب گزارش مربوط به پرداخت صد و دوازده میلیون و پانصد هزار ریال اقساط مطالبات هیئت عمرانی بین‌المللی آمریکا در ایران
۶ - شور دوم و تصویب گزارش کمیسیون فرهنگ راجع به اجازه فروش ارضی ضرابخانه
۷ - تعیین موقع و دستور جلسه بعد - ختم جلسه
| مجلس ساعت نه و بیست دقیقه صبح بریاست آقای مهندس عبدالله ریاضی تشکیل گردید. |
- تصویب صورت جلسه قبل
۱- تصویب صورت جلسه قبل
رئیس- اسامی غائبین جلسه قبل قرائت میشود.
غائبین با اجازه –
- آقایان حاذقی – طهماسبی – بانو دکتر پارسای – شکیبای نوبری – ایلخان – مجد- دکترامین – موسوی کبیری- کلانتری هرمزی – دکتر سام – مهرزاد – رجائی – دکتر مهدی زاده – مرتضوی – دیهیم – ریگی – دکتر خطیبی – زهتاب فرد.
غائبین بی اجازه –
- آقایان دکتر اسدی – مهندس عدلی – دکتر مصباح زاده – فیصلی – رام بد – حبیبی – بالاخانلو.
رئیس –راجع بصورت جلسه قبل نظری هست؟ (اظهاری نشد) صورت جلسه قبل تصویب میشود. آقای مردوخ.
مردوخ – نامه ایست از بازرگانان پاوه رسیده که تقدیم میشود.
رئیس- آقای مهندس معینی زند.
مهندس معینی زند – دو نامه یکی از طرف کارمندان دارائی همدان و یکی از طرف کارمندان شهرداری کبوتر آهنگ مربوط بوضع استخدامی و اعتراض بلایحه استخدام رسیده که تقدیم مقام ریاست می‌کنم.
رئیس- آقای فولادوند.
فولادوند – دو عریضه و یک تلگراف است از اهالی الیگودرز که بمجلس تقدیم شده است تلگراف راجع به شکایتی است که قسمتی از دهات الیگودرز را می‌خواهند از این شهرستان منتزع بکنند تقدیم مقام ریاست میشود.
رئیس –آقای صائب.
صائب – شکایتی است توسط کارگران کارخانه شهرضا – تحاد شهرضا – وکارمندان رسیده که تقدیم مقام ریاست میشود.
رئیس – آقای کهزاد البرزی.
کهزاد البرزی – دو فقره شکایت ازمسجد سلیمان رسیده که عینا تقدیم میشود.
- تقدیم یک فقره سؤال بوسیله آقای مهندس صدقیانی
۲- تقدیم یک فقره سؤال بوسیله آقای مهندس صدقیانی
رئیس – آقای مهندس صدقیانی.
مهندس صدقیانی – سؤالی مربوط به شکایت کشاورزان و خرده مالکین قریه بیستون مبنی بر اینکه انجمن آثار ملی و اداره باستانشناسی از هرگونه اقدام به آبادانی محل بعلت وجود نقش داریوش در بیستون جلوگیری می‌نمایند از وزارت فرهنگ است که تقدیم میشود.
رئیس- آقای حکمت یزدی.
حکمت یزدی – نامه ایست که به بنده رسیده تقدیم مقام ریاست میشود.
- بیانات قبل از دستور: بانو هاجر تربیت آقایان: دکتر بقائی یزدی – پرویزی
۳- بیانات قبل از دستور: بانو هاجر تربیت آقایان: دکتر بقائی یزدی – پرویزی
رئیس- خانم تربیت بفرمائید.
بانو هاجر تربیت – چون بنده نماینده فرهنگیان هستم و علاقه کاملی به پیشرفت فرهنگ میان عموم طبقات بخصوص در دهات و روستاها دارم و مخصوصا بانجام اصول لوایح ششگانه شاه و ملت علاقمند بوده اشتیاق وافری دارم که هر چه زودتر در این زمینه قدمهای سریع برداشته شود و اقدامات اساسی بعمل آید لذا می‌خواهم در این باره شمه‌ای بعرض نمایندگان محترم برسانم.
همه میدانیم که مخصوصا دراین دو سال اخیرر تحول بزرگی با اراده شاهنشاه بزرگ ما در کشور ما ایجاد شده که هر چه تاریخ را ورق بزنیم هیچگونه شباهتی با تحولاتیکه در ادوار گذشته درکشور ما پدید آمده ندارد. مقتضیات زمان و وضع کنونی کشور ما چنین ایجاب می‌کند که طبق منویات ملوکانه هر چه زودتر این تحول بثمر برسد (صحیح است).
بنده موقعی که در برنامه دولت صحبت کردم اگر درخاطر آقایان باشد باین قسمت اشاره کردم که نقشه اصلی این تحول مترقیانه بدست مبارک اعلیحضرت همایونی ترسیم شده است مخصوصا از دولت جناب آقای علم تقاضا کردم که توجه فرمایند هر چه زودتر شقوق و فروع این نقشه‌ها درچهار چوب لوایح اصلاحی ششگانه کشیده شود از روی دقت و بصیرت بموقع اجرا درآید تا فرصت از دست نرود مخصوصا متذکر شده بودم که عملی شدن و بثمر رسیدن این اصلاحات در گرو سه چیزی عمده است اول داشتن نقشه‌های صحیح و مرتب و دوم داشتن تشکیلات صحیح و سوم یک قانون استخدام عادلانه ایست که مشوق مجریان این اصلاحات بوده و هر کس بنوبه خود در انجام آنها احساس مسئولیتی بکند.
اما متاسفانه باید عرض کنم که هنوز هم در بعضی قسمتها بخصوص فرهنگ نقشه‌های صحیح و اساسی طرح نشده و یا اگر شده باشد صحیح اجرا نمی‌شود نقشه‌های صحیح آن نقشه هائی است که در آن احتیاجات کشور و مقتضیات زمان توأما منظور شود و دراجرای آنها الاهم فالاهم کاملا مراعات شده باشد.
روز یکشنبه خبری که در روزنامه اطلاعات درج شده بود مرا وادار نمود که در این باره مختصری بعرض نمایندگان محترم برسانم و آن خبر اینست:
‹‹ نه میلیون اعتبار برنامه‌های تحقیقاتی دانشکده ادبیات تامین شد بطوری که خبرنگار ما اطلاع می‌دهد سازمان برنامه مبلغ ۹ میلیون تومان اعتبار جهه اجرای برنامه تحقیقاتی پنجساله در اختیار دانشکده ادبیات قرار داده است که این مبلغ صرف کارهای تحقیقاتی و علمی مؤسسات تابعه دانشکده ادبیات شود خبرنگار ما می‌نویسد دانشکده ادبیات طی نامه‌ای سه میلیون تومان اعتبار اضافی تقاضا کرده است. ››
بنده از خواندن این خبر نه تنها بسیار متعجب شدم بلکه تأثری برای بنده عارض شد برای اینکه همه میدانیم که امروز طبق لوایح اصلاحی ششگانه گروه گروه از جوانان برومند ما برای انجام خدمت سپاهی دانش به دهات و روستاها اعزام می‌شوند و با فقدان همه گونه وسائل روبرو می‌گردند و این جوانان در مقابل این مشکلات ازپا ننشسته آستین‌ها را بالا می‌زنند روستائیان را بکمک می‌طلبند خشت می‌زنند و مدارس دو اطاقه سه اطاقه می‌سازند که مخارج هر یک از آنها از ۵۰۰ تومان تجاوز نمی‌کند آیا همه شما با بنده هم عقیده نیستید اگر در سازمان برنامه چنین وجهی و چنین اعتباری موجود بوده چرا این اعتبار در درجه اول بمصرف ساختمان دبستانها در روستاها نرسیده یا همین مبلغ ۹ میلیون تومان اگر مأخذ را ۵۰۰ تومان بگیریم در ۱۸ هزار دهکده می‌شد دبستان ساخت و اگر مأخذ را ۱۰۰۰ تومان بگیریم که مدارس قدری محکم وسه اطاقه شود لااقل می‌شد در ۹۰۰۰ دهکده دبستان ساخت و برای خدمت سپاهیان دانش آماده نمود. شاید بعضی از آقایان این طور تصور نمایند که بنده منکر دانش و دانش پژوهی و تحقیقات ادبی هستم اما حضورتان عرض می‌کنم که بنده درمکتب یکی از محققین و دانشمندان ایران مرحوم تربیت پرورش یافتم که هفت دوره در زیر این گنبد نشسته و نماینده مجلس بوده صبح علی الطلوع در کتابخانه مجلس حاضر می‌شد (دکتر شفیع امین – خدا رحمتش کند) و تمام کتب خطی که برای مجلس خریداری می‌شد تحت نظر وی بوده چه بسا در سر یک کتاب که آیا این نسخه منحصر بفرد است و یا نسخه‌های دیگری هم موجود است و مطلب و نویسنده کیست روزها تحقیقاتی می‌کرد و برایگان باین بارگاه ملت خدمت می‌نمود و غیر از مقرری ۳۰ تومان ماهیانه حتی یکبار بفکرش خطور نمی‌کرد که دیناری حق الزحمه‌ای برای خود قائل شود و چنین مردان بزرگ و وارسته‌ای در این کشور زیاد بوده و هستند درود بروان شعرا و ادبا و فضلای بزرگ ایران مانند فردوسی سعدی حافظ خیام نظامی مولوی ابن سینا حکیم ذکریا رازی و سایرین که در پای شمعی وپیه سوزی نشسته چنین آثار گرانبهائی برای ما یادگار گذاشته‌اند که باعث سربلندی و افتخار ما است و دریغ ازما اعقاب واحفاد آنان که با اینهمه وسائل راحت زندگی برای تقسیر مطالب و حاشیه نویسی بر اثار آنان میلیونها مطالبه می‌کنیم خداوند را شاهد می‌گیرم بنده بتمام دانشمندان و کسانی که در راه پیشرفت دانش و گسترش ادبیات ما کوشش می‌کنند نهایت احترام قائل هستم و ابدا بخیل نیستم که آنها را از این خوان گسترده سهمی ببرند ولی معتقد هستم که اگر در بیت المال ما درخزانه کشور ما اعتباری موجود است آن اعتبار امروز در درجه اول برای انجام اصلاحات ضروری برسد همان اندازه که مفاخر ادبی ما باعث افتخار ما است بهمان اندازه بلکه بیشتر بی سواد بودن هفتادو پنج درصد از اهالی کشور ما باعث سرافکندگی ما در جهان امروز است بهمین علت بوده که شاهنشاه بزرگوار ما امر مبارزه با بیسوادی را با تشکیل سپاهیان دانش حل نموده و دستور اکید صادر فرموده‌اند هر چه زودتر این امر توسعه پیدا کند.
بنده باز برمیگردم بر سر مطلب اولی که اگر این خبر صحیح باشد نه در تقاضای این اعتبار و نه در تصویب این اعتبار نه تنها کوچکترین سوء نیتی بوده بلکه مقصد و هدف خدمت بادبیات ایران بوده ولی متاسفانه بعلت نبودن نقشه‌های اصلاحی صحیح درست تشخیص داده نشده است که در امر اصلاحات الاهم فالاهم را مراعات نمایند و این یک نمونه شاهد و بارز این حقیقت است این سازمانهای متعدد این دولت اندر دولتها دیگر امروز با احتیاجات کشور مطابقت ندارد نمایندگان محترم همکاران عزیز از شما تقاضا می‌کنم نه تنها تقاضا می‌کنم بلکه شما را بخداوند سوگند یاد می‌دهم بیائید دولت و نمایندگان مجلس که هر دو خادمین شاه وملت و میهن هستیم سعی وهمت کنیم این تشکیلات اندر تشکیلات در کشور ما از بین برود این بیت المال مملکت یک جا و باصطلاح یک کاسه شود و دولت و نمایندگان از روی بصیرت از آنچه که خزانه کشور دارد آگاه شوند و آن وجوه را از روی نقشه‌های صحیح در انجام لوایح اصلاحی ششگانه و تامین رفاه و آسایش هم میهنان و تعالی کشور ما بمصرف برسانند.
تصور نفرمائید که این نا بسامانی‌ها مربوط باین سالهای اخیر است تقریبا در اوایل دوره اول برنامه بود که ما جمعیت شورای زنان قرار گذاشتیم که چند کلاس اکابر برای بانوان دائر کنیم و از وزارت فرهنگ کمک خواستیم بما گفتند بروید بودجه را برآورد کنید ما با کمال اختصار برای این چند مدرسه سالیانه صد هزار تومان خواستیم و درخواست کردیم که این اعتبار سال بعد دو برابر شود و سال دیگر سه برابر بهمین ترتیب پیش برود که برای زنان کلاسهای مبارزه با بیسوادی دائر شود متاسفانه جوابی که ما شنیدیم این بود که اعتبار نداریم ما بهمان شش، هفت کلاس که خودمان دائر کرده بودیم قناعت کردیم متاسفانه آنسال که تمام شد در اول سال آینده با یکی از آقایانی که روابط بین سازمان برنامه و فرهنگ بوده این درد و دل را کردیم و ایشان باخنده به من گفتند که درهمان سال گذشته چهار میلیون تومان اضافه اعتبار در وزارت فرهنگ بوده که این چهار میلیون تومان به سازمان برنامه برگشت داده شده که محل مصرف ندارد همین مطلب مرا بر انگیخت که در همانسال در روزنامه اطلاعات در این باره شرحی بنویسد آقایان ما برای این تلاش می‌کنیم که البته بیسوادی را که میدانیم آن هفتاد وپنج درصدی که در کشور ما است از مردها و زنها …..
رئیس- خانم تربیت وقت شما تمام شد.
دکتر بقائی یزدی – بنده پنجدقیقه از وقت خودم را خدمتتان می‌دهم.
بانو تربیت – متشکرم، اگر شما مرا جعه بکنید متأ سفانه طبق آمار که وزارت فرهنگ داده از هزار نفرزن فقته دو نفر با سود داریم انشاءالله امیدوارم که بعد‌ها باین مورد توجه بیشتری بشود. یک مورد دیگری که می‌خواهم عرض کنم اگر مطالعه فرموده باشید و دیشب در روزنامه خبری بود که یونسکو قرار گذاشته در دهسال آینده کمک‌های خود را اختصاص بمبارزه با بیسوادی در کشورهای توسعه نیافته بدهد که در هر کشوری پکچهارم این مخارج را عهده دار خواهد شد. برنسکو سالهای درازی است که بکشور ما اعتباراتی می‌دهد همه آقایان مسبوق هستند متاسفانه شاید نصف این مبلغ بمصرف مبارزه با بیسوادی نرسیده، آقایان نمایندگان بارو کنید اگر اقایانی را مأمور کنید که بروند باین حسابها برسند شاید بیشتر این پولها بمصرف تحقیقاتی ادبی رسیده است. خبر دیشب یونسکو این بود لابد اغلب آقایان قرائت فرموده‌اند که در تمام دنیا هفتصد میلیون نفر یا بیشتر بیسواد هست که اینها اغلب در ممالک توسعه نیافته هستند و اغلب آنها را هم زنان تشکیل می‌دهند. تو خود حدیث مفصل بخوان از این مجمل. البته تمام کشورهای توسعه نیافته بدرد ما مبتلا بودند که زنها بهمان اندازه مردم نمی‌توانستند ازفرهنگ سهمی داشته باشند و آنوقت یونسکو مخصوصا اشاره کرده بود که از این تاریخ به بعد در مدت دهسال تمام اعتبارات یونسکو تنها بمصرف مبارزه با بیسوادی در کشورهای توسعه نیافته خواهد رسید اگر این کشورها خودشان مبالغی گذاشته باشند حتما یونسکو هم یک چهارم این مبلغ را عهده دار خواهد شد بنده استدعا می‌کنم از آقایان چون فرهنگی هستم می‌توانم به اطمینان حضور اقایان عرض کنم بزرگترین درد یا بزرگترین مبتلا به ما همان عدم سواد در کشور ما است و این مبارزه با بیسوادی که اعلیحضرت همایونی در لوایح اصلاحی ششگانه گذاشته‌اند حتما باید نمایندگان مجلس، دولت و اهالی همه دست بدست هم بدهند و باید ردر این مطلب منتهی درجه کوشش را بفرمایند امیدوار هستم که انشاءالله دولت هم گواینکه نماینده‌ای از دولت در جلسه حضور ندارند باین عرایض بنده مخصوصا توجه بفرمایند که این وجوه خرانه مملکت حتما در درجه اول باید برای بثمر رساندن انقلاب شاهانه و تامین وجوه و اعتبار مربوط باین مواد ششگانه باشد بنده دیگر عرضی ندارم. (احسنت).
رئیس- آقای دکتر بقائی یزدی.
دکتر بقائی یزدی – با کسب اجازه از حضور نمایندگان محترم بنده امروز عرض طولانی نداشتم چند کلمه می‌خواستم گله بکنم یکی از خودمان و یکی از رکن چهارم گفت تو چون خود کنی اختر خویش را بد مدار از فلک چشم نیک اختری را. این عرایض بنده را قبلا قرار بود جناب اقای حسینی که سمت فضیلت و موسفیدی نسبت به بنده دارند بفرمایند بعد مثل این که وقتشان را قبلا تفویض کردند به آقایان بنده جسارت می‌کنم و این استدعا را از حضور همکاران عزیز می‌کنم چون وقتی کسی آمد اینجا برای ایراد نطق قبل از دستور بهر عنوان که باشد درد دلی دارد یا حرفی دارد حالا اعم از اینکه جنبه عمومی داشته باشد یا مربوط بحوزه انتخابیه اش باشد در هر صورت باید نمایندگان محترم و همکاران عزیز توجه بفرمایند ولی متاسفانه اغلب با هم صحبت می‌فرمایند، نامه می‌نویسند اصلاح بنده تسبیح می‌فرمایند و درد دلهای راهرو را اینجا می‌کنند، این بی توجهی باعث میشود که دیگران هم اصولا به این مطالب توجه نکنند. آقایان هیئت دولت امروز که بحمدالله هیچکدام تشریف نیاوردند (در این موقع آقای نخست وزیر و معاون وزارت دارائی وارد تالار جلسه شدند) (چند نفراز نمایندگان – آقای نخست وزیر تشریف آوردند) آقایان نمایندگان غرض از تشریف فرمائی آقایان این است که بغیر از اموری که در دستور قرار دارد موقعی که وکیل قبل از دستور صحبت می‌کند بعرایضش توجه شود هم نمایندگان مجلس تایید بفرمایند و هم هیئت محترم دولت توجهی بکنند وبعدا اگر لازم است مورد رسیدگی قرار بدهند، بدبختانه گاهی می‌بینیم که اقایان هنگام سخنرانی رفقایشان پا می‌شوند و نزد آقایان اعضاء هیئت محترم دولت می‌نشینند و حرفهائی را که بایستی در اطاق کارشان زده شود ویا در سرسرا گفته شود در جلسه علنی مجلس موقعی که یک نماینده دارد نطق قبل از دستور می‌کند می‌زنند و شروع می‌کنند بصحبت کردن، اینها رویهمرفته یک نوع بی توجهی تلقی میشود، حتی دیدم این جریان از نظر روزنامه‌ها مکتوم نمانده و انتقاد شدید کرده‌اند از این قسمت، نتیجه این میشود وقتی ما بحرفهای خودمان توجهی نکنیم ارباب جراید و مطبوعات هم توجه نمی‌کنند، هر گوشه که جنبه انتقاد داشته باشد و بدرد فکاهی بخورد می‌چسبند و بقیه اش راول می‌کنند (صحیح است) و در روزنامه‌های بزرگ عصر می‌بینیم گاهی یک نماینده آمده دردهای اساسی ناحیه خودش یا دردهای اساسی که مبتلا به کشور است اینجا بیان کرده ولی فقط دو سه کلمه یک چیز خیلی سطحی در روزنامه منعکس کرده‌اند (صحیح است) ولی مطالب مربوط بیک شرکت با نمیدانم روغن نباتی فلان را ده ستون پانزده ستون در اطرافش قلمفرسائی شده است (فولادوند – توش پول است) خوب اشکالی ندارد اگر در عالم همکاری باشد، اگر اقایان رکن چهارم مشروطیت هستند باید با یکی دیگر از ارکان اساسی مشروطیت لطف بیشتری داشته باشند چون اگر بنا باشد ما یک حرفی اینجا بزنیم خودمان توجه نکنیم، هیئت دولت هم خوب بگوششان نرسد و کسانیکه در بیرون مشغول آن اعمال هستند از طریق روزنامه‌های درک نکنند که مجلس متوجه اعمال آنها هست تمام حرفها باد هوا شده و بی اثر است و لزومی ندارد که کسی خودش را اینجا زحمت بدهد دفعه قبل سخنان اقای معتمدی، آقای صائب درمورد ورشکستگی کارخانجات اصفهان، سوء استفاده‌ها، حیف و میلهای آنها تمام بر سبیل درد دل نبود، یک اخطاری بود بکسانیکه خزانه مملکت را در دست دارند، پول مردم دردستشان است، حاتم بخشی می‌کنند کارهای بیجائی تا بحال کرده‌اند حداقل این حرفها یک بار بگوششان برسد که بعده نکنند، خوب اگر در روزنامه منعکس نشود کسی این مطالب را بآنها همینطوری ابلاغ نمی‌کند آنها هم بی توجه می‌گذرند و همینطور شاید بخواهند با عمالشان ادامه بدهند (ریگی – بصورت آگهی بدهید) برایش پول بدهیم بدبختی این است که ما خرج تبلیغات نداریم، آنهائیکه دارند پول در اختیارشان هست می‌دهند. مسئله دیگر موضوع لایحه استخدام است که بدیهی است وقتی در دستور قرار گرفت روی جزء بجزئش بحث خواهدشد و نمایندگان رویش صحبت خواهند کرد ولی مسئله این است که یک عده‌ای در خارج مشغول تحریک هستند و می‌خواهند از این موقعیت بهره برداری کنند و اذهان عمومی را منحرف کنند تردید نیست که از هر قانونی حتی قانون الهی یک اقلیتی ناراضی هستند مجلس سعی خواهد کرد این اقلیت تا حد ممکن کم بشود و این اقلیت هم کسانی باشند که تا بحال کمال استفاده راحتی بیش از حق خودشان از دستگاه دولت کرده‌اند مسلم درحق کارمند روز مزد ظلم نخواهد شد مسلم تجربه کارمندان مقدم بر تحصیلات قرار خواهد گرفت این کشور بیشتر از تخصص به تجربه نیاز دارد (صحیح است) اینجا جای نگرانی نیست منتهی یک عده‌ای بودند در مسیر این زمان و در یک آشفتگی‌های خاصی بوده‌اند که یک پست هائی را بوجود آورده‌اند و بعضی‌هایش را هم اسم انتفاعی رویش گذاشته‌اند در صورتیکه شاید انتفاعی نباشد و حقوقهای گزاف گرفته‌اند این مسائل موجب ناراحتی مردم شده است بدیهی است تا عدالت مستقر نشود و تا مساوات کامل نباشد نمی‌شود همه راضی باشند و اینها را بنظر من این مجلس اصلاح خواهد کرد تا مساوات و عدالت نباشد تا برای کار مساوی مزد مساوی مستقر نشود محال و ممتنع است که این لایحه ازمجلس بگذرد (صحیح است) این جای تردید نیست بنده دیگر عرضی ندارم اگر وقتی هست دوسه دقیقه به جناب سرهنگ ملکزاده می‌دهم.
رئیس- آقای سرهنگ ملک زاده بفرمائید.
ملک زاده – با عرض تشکر ازجناب آقای دکتر بقائی که چند دقیقه از وقتشان را به بنده مرحمت فرمودند عرض امروز بنده طبق معمول خیلی مختصر و کوتاه در مورد محصول برنج شمال است خانمها و آقایان نمایندگان محترم استحضار دارند که امسال در مازندران و گیلان مقدار زیادی برنج مازاد بر مصرف موجود است که تنها در شهرستان آمل متجاوز از ۸۰ هزار تن مازاد دارند (ریگی – بفرستید زاهدان) که این مازاد در حال حاضر در دست دهقانان و کشاورزان زحمتکش شمال مانده است این کشاورزان طبق معمول هر ساله مایحتاج زندگی خودشان را بطور نسیه فراهم می‌کنند و در این موقع که بایستی دسترنج خودشان را بفروشند و فروش خودشان را بپردازند متاسفانه بازار فروش وجود ندارد و همه در حال نگرانی و اضطراب بسر می‌برند بنده از جناب آقای نخست وزیر که خوشبختانه امروز تشریف دارند تمنی می‌کنم با توجه بگزارشی که جناب آقای دکتر بابک استاندار مازندران که یکماه قبل در اینمورد بوزارت اقتصاد ملی داده‌اند درمورد خرید مازاد برنج شمال توجه مخصوصی مبذول بفرمایند تا این طبقه زحمتکش مخصوصا کشاورزان آمل که جز محصول برنج زراعت دیگری ندارند بمراحم عالیه دولت امیدوار شوند و از ناراحتی فعلی خارج شوند خیلی متشکرم.
رئیس –آقای رسول پرویزی بفرمائید.
رسول پرویزی – از همکاران عزیز عذر می‌خواهم که وقتشان را تضییع می‌کنم امسال داشتم که کم صحبت کنم ولی گرفتاریهای منطقه‌ای بود که مجبورم کرد بیایم و در میان بگذارم یکمرتبه اینجا گفته شد که عموم نمایندگان متعلق بسرتاسر مملکت هستند ولی اوضاع اقلیمی وجوی طوری هست که بعلت گسترش مملکت ناچار می‌باید درد منطقه را اینجا با نمایندگان ملت در میان گذاشت یک روز نمایندگان محترم مازندران فریاد می‌کردند که در مازندران سیل آمده من در کرسی خودم که نشسته بودم خدایا می‌کردم که کاشکی یک مقدارش در جنوب آمده بود عرض می‌کنم ۵ سال تمام در حوزه فرمانداری بنادر جنوب در این نوار مرزی باران نبارید بقول شیخ اجل چنان قحط سالی شد اندر دمشق. که یاران فراموش کردند عشق. عشق که سهل است زندگی عادی روزمره شان را هم فراموش کردند کار بدبختی مردمی که درجنگ هرات و در جنگ اول بین المللی صدای گلوله شان حتی در روزنامه‌های اروپائی می‌پیچید فرزندان و نواده‌های آنها میدانید از من چه می‌خواستند میگفتند معرفی کن که ما را بکار گل بگیرند و ما را سرعمله کنند در این ۵ سال هر سال زارعان جنوب بامید اینکه ممکن است بارانی بیاید مایحتاج خودشان را فروختند و بذر کردند و بخاک ریختند و استحصالی نبردند من نمیدانم بعلت بعد مسافت بود و با اصلا توجهی زیاد در گذشته نسبت باین مناطق نشده است و این ناحیه فراموش شده است تفصیل این درد و رنج بسیار است من فقط می‌خواهم اینجا یک نکته‌ای را عرض بکنم که اگر توجهات اعلیحضرت همایون شهریاری نبود در سال جاری هم باین منطقه توجهی نمی‌شد من می‌خواهم بدون مداهنه عرض بکنم و از صمیم قلب بگویم که ملت ایران با داشتن چنین شهریاری در این عصر و زمانه موهبتی بزرگ دارد (صحیح است) برای اینکه بسیاری از صاحب نظران وصاحب منصبان ما خیلی نزدیک بین هستند و توجه نمی‌کنند که مملکت غیر از مرکز هم هست اعلیحضرت همایونی بازرسان مطلعی چندی پیش بمناطق جنوب فرستادند قدم بقدم بازرسان اعزامی این ناحیه را دیدند مشکلات محل را سنجیدند و گزارش بعرضشان رسانیدند که در نتیجه آن گزارش و توجهاتیکه شد یک فعالیت مختصری شروع شده که خیلی امید بخش است این فعالیت قسمتی مربوط است بسازمان برنامه و قسمتی مربوط است بسازمان عمران وامداد جنوب که با شیر وخورشید سرخ کار می‌کند و مخصوصا توجهی که اخیرا دولت کرده و این توجهی که نسبت به بذر و چاههای نیمه عمیق شد و این باعث تشکر مردم است و از این بابت مردم ممنون هستند ولی این کارها لازم بوده ولی کافی نیست و باید ادامه پیدا کند خاصه اینکه علاوه بر مسائلی که عرض کردم یک مشکل دیگری درجنوب هست سواحل جنوبی خلیج فارس یا بعلت کار نفت یا علل دیگر وضعی دارند که با سواحل شمالی خیلی فرق دارد ناچار ما باید یک جوری بکنیم که گرفتاریهای آنها رفع بشود والا مهاجرت خواهند کرد البته همانطور که عرض کردم چیزی خارج از امکانات دولت نمی‌خواهیم مردم آنجا هم صبورند و هم حق شناسند هیچ محبتی را بدون جواب نمی‌گذارند.
کما اینکه کمک اخیر دولت مورد رضایت آنهاست و همگی برای سلامتی شاهنشاه خود دعا می‌کنند اکنون که سخن باینجا رسید باید تشکر مردم جنوب را از قلع و قمع بانیان غائله جنوب بعرض برسانم مرض مزمن جنوب تفنگ بود جماعتی هنوز از یاد نبرده که قرن بیستم هست و در بین قرن اصول و مقررات تازه‌ای بر دنیا و از جمله ایران حکومت می‌کند اینان هر یک قسمتی از جنوب را حوزه فرمانفرمائی خویش قرار داده بودند و در آن حوزه فئودالیزم را از نو زنده نگه داشتند فئودال که در سرتاسر دنیا مرده بود در جنوب زنده بود و بحیات خویش ادامه می‌داد. در هرگوشه‌ای در جنوب مردی تفنگ بدست حاکم بود از ایلی باج می‌گرفت تفنگهائی داشت عمله و مزدورانی در استخدام نگه می‌داشت و مردم اجبار داشتند ۳% از مال خود را تقدیم وی کنند وحق مرتع بدهند. تازه کار بدینجا پایان نمی‌گرفت تفنگچی‌هایش راه را سد می‌کردند وهر چندی یک یاغیگری و راهزنی و شرارتی برپا می‌شد دود این ناامنی و هرج و مرج پیوسته درچشمان جنوبیان می‌رفت زیرا وقتی امنیت در منطقه‌ای نبود رفاه و آسایش در آن منطقه نمی‌ماند چه برسد باینکه کسی بفکر عمران و آبادی آن منطقه بیفتد علت اصلی عقب ماندگی جنوب مسئله ناامنی بود. البته یکبار اعلیحضرت فقید یاغیان جنوب را سر جای خود نشاندند و مردم جنوب براستی از سال ۱۳۱۱ تا ۱۳۲۰ امنیتی داشتند ولی پس از واقعه مولمه شهریور ۱۳۲۰ از نو حکومت تفنگ بدستان بوضع بسیار کثیف تر در جنوب جان گرفت تمام برنامه‌های عمرانی متروک ماند زیرا کار عمرانی احتیاج به متخصص به تکنیسین به مهندس و خلاصه بمرد کار دارد اما وقتی در سر گردنه با تفنگ بجان مردم می‌افتادند تکلیف روشن است چه مهندس یا مرد کاری حاضر میشود جان خود را بیهوده برباد دهد نمونه بارز و آخری این شرارت‌ها در سال گذشته و اوائل سال ۱۳۴۲ بمنصه ظهور رسید عده‌ای ظالم و ستمگر جمع گشتند و پولی بمیان گذاشتند و فتنه‌ای در جنوب براه انداختند این ناکسان برضد اصلاحات ارضی قیام کردند و بهمه مظاهر تمدن تاختند ولی خوشبختانه با تیزبینی و درایت شاهنشاه و با توجهی که معظم له بجنوب داشتند این فاجعه قبل از آنکه دامنه پیدا کند خفه شد و مسئولان آن گرفتار آمدند. مردم جنوب از شاهنشاه محبوب خود استدعا دارند اکنون که با سرپنجه تدبیر و با اعمال قدرت در جنوب دکان این جماعت غاتگر تخته شده است مسئولان فاجعه جنوب را بمجازات برسانند تا دیگر وقتی که کسی یک تفنک بر نو پیدا کرد سر گردنه ننشیند و بمال و جان و ناموس مردم تاخت و تاز نکند.
(مهندس والا – اگر خسرو قشقائی را مجازات کرده بودند کار باینجا نمی‌رسید) جنوب بقدر کافی وحتی بیش از تحمل وحوصله خود زیان دیده است سرزمین‌های بارور وزرخیزی که بایستی با برنامه‌های عمرانی امروز مرکز کار و کوشش باشد بعلت تفنگداران جنوب بیکس مانده است بنابراین مسئولان این وقایع که هیچ هنری ندارند جز دزدی و راهزنی و غارت اموال زارعان و نهب و ارعاب مردم جنوب بکیفر اعمال وستمگریهای خویش برسند. در سال گذشته و اوائل امسال تمام برنامه‌های عمرانی درجنوب متوقف شد حتی مهندسانی که در کارخانه کود شیمیائی کار می‌کردند در اثر جنگ اعصابی که این دزدان و راهزنان بوجود آورده بودند نزدیک بود دست از کار بکشند براستی زارعان فارس همه دعا گوی ذات اقدس شهریاری هستند زیرا این بلای تاریخی را از سر فارس کم کردند (صحیح است) و امیدوارند آنانکه مسبب و باعث و بانی فاجعه فارس بودند به کیفر برسند (صحیح است).
این کسانیکه امروز تحت تعقیب هستند از قبیل حسینقلی‌های رستم یا دزدان دیگری شبیه به وی اولین بار نیست که سابقه بد کاری دارند (بوشهری – ولی کیانی را بفرمائید) شرارت در خون آنان عجین شده است. ثروت ایشان از دزدی و غارت جمع گردیده است اموال و املاک آنان از سرقتهای مسلحانه جمع شده است اینان هیچ خاصیتی جز آدمکشی ندارند بنده از سال ۱۳۲۰ ببعد هر چه توانستم در جرائد و مجلات نوشتم بخصوص یکوقت که همین حسینقلی رستم بانی وجانی فاجعه فارس یازده ناخن یک مرد بینوای زارع را کنده بود در مجله خواندنیها نوشتم که این مرد را آزاد نگذارید که این همه تاخت و تازکند متاسفانه حرف من در گوش کسی فرو نرفت چون حسینقلی پول فراوان داشت و من قلم ناتوانی.
مطلب دیگری که می‌خواستم عرض کنم و زحمت را کم کنم مربوط است باعلامیه حقوق بشر که دیروز درست مصادف با سال روز تحریر و امضای این اعلامیه بود. این اعلامیه که حافظ و حامی حقوق بشر است واقعا جا دارد چند کلمه‌ای درباره اش صحبت بشود. آدمی پیوسته جویای کمال بوده و جانش شیفته فضائل بوده است آرزوی دیرینه مدینه فاضله که در افسانه‌ها و در کتابهای فلسفه بچشم می‌خورد آرزوی دنیائیکه در آن زور و ظلم وستم نباشد و جهانیان از فرهنگ و آزادی و سلامتی بهره داشته باشند آرزوی هر انسانی در سراسر تاریخ بوده است. خوشبختانه درین جا خانمها و آقایان دانشمند با کمال حضور دارند که این مسائل را بهتر از بنده درک و فهم می‌کنند. فکر تجمع ملتها همه وقت در سر مردم بوده است زیرا انسان خواهان زندگی با برادران خود هست منتها گستاخان وجهانخواران تاریخ جاه طلبان، و مصر وعالی که با آتش و خون بر سر ملتها سوار شده‌اند نگذاشته بودند این فکر جان بگیرد و بمرحله اجرا درآید. در سرتاسر تاریخ بشر آنقدر تازیانه خورد جور کشید زهر ستم را چشید تا بالاخره در پایان جنگ دوم جهانی منشور ملل متفق نوشته شد و در پیشانی این منشور اعلام شد که برای محفوظ داشتن نسلهای آینده از بلای جنگ که دوباره در مدت یکعمر انسانی افراد بشر دچار مصائب غیر قابل بیان نشوند و برای حفظ ارزش شخصیت انسانی و تساوی حقوق بین مرد وزن ملل گرد هم جمع میآیند.
همکارای عزیز میدانند که در جنگ گذشته چه بدبختی دامنگیر بشر شد و چگونه جان آدمی قربانی هوی وهوس جهانخوران قرار گرفت چندین میلیون نفر تلفات اسان نیست اما هر چه بود درپایان آن بنای عظیمی بر پا شد که همان بنای سازمان ملل متفق است.
برای فکر عدالت جهانی قربانیان بشر منحصر باین تلفات نبوده است عشاق عدل و داد همه وقت جان شیرین را بر سر این اصول نهاده‌اند اما با اینهمه هنوز مشکلات عظیمی بر سر راه بشر باقی است نمونه این مشکلات همان مطالبی بود که رئیس جمهور فقید امریکا با آن می‌جنگید اکنون که این پاسدار صلح و سلم و طرفدار آشتی و محبت در خال تیره آرمیده است بهتر می‌توان درک کرد که ارتجاع جهانی تا چه حدقوی است و بشر برای کوبیدن آن باز هم باید بجنگ ارتجاع ادامه دهد در صنعتی ترین ممالک دنیا هنوز صحبت از رنگ سفید و سیاه است ابلهان و کوردلانی در دنیا هستند که می‌گویند آدم سیاه از آدم سفید دیر فهم تر است و لذا نباید در سر یک کلاس و در یک مدرسه باشند.
کندی فقید با شجاعتی بر این کوردلان حمله برد و چه بسا که جان شیرین بر سر این آرمان بزرگ گذاشت.
رئیس- آقای پرویزی وقت شما تمام شد.
پرویزی – یکدقیقه دیگر اجازه بفرمائید در پایان عرایضم بدون تملق و چابلوسی و از صفای قلب من می‌خواهم از پشت این تریبون بیکی دیگر از پاسداران عدالت و پشتیبانان واقعی گروه مظلومان تبریک عرض کنم شاهنشاه ما با اعلام شش ماده انقلاب سفید نام خود را در تاریخ آزادی ملتها جاویدان ساختند (صحیح است) دهقانان ایران تا تاریخ باقی است فراموش نخواهند کرد که اگر اراده مصمم شاهنشاه نبود باین زودی و بدین سهولت نمی‌توانستند صاحب آب وزمین بشوند ما اکنون درمجلسی نشسته‌ایم که خواهران عزیز با ما نشسته‌اند برای اینکار چه شجاعتی لازم بود همان شجاعتی که شاهنشاه اعمال فرمودند چه نیروهای ارتجاعی سد راه بود همه آقایان بودید و دیدید واقعا براستی قضاوت کنیم مشکلات را بچشم بیاوریم قدرت مالکان و مرتجعان شرائط و اوضاع احوال سخت را برای اینکارها بیاد بیاوریم که چون پایان یافته آسان بشماریم بدون آنکه مملکتی بهم بریزد بدون آنکه خوبی ریخته بشود در چهارچوب امنیت کشور بدون آنکه ارکان مملکت بهم بخورد این انقلاب و تحول پیش آمد که امروز ازپشت این تریبون دهقان زاده و کارگر و روشنفکر صدای خود را بایران برسانند (احسنت. احسنت).
- سؤال آقای معتمدی راجع به سد کسیک داش و جواب آقای نخست وزیر
۴- سؤال آقای معتمدی راجع به سد کسیک داش و جواب آقای نخست وزیر
رئیس – وارد دستور می‌شویم سؤال آقای معتمدی از دولت مطرح است خوانده میشود.
طبق نظر کارشناسان عالیمقام ایرانی و بین المللی لزوم احداث سد کسیک داش مورد تأیید قرار گرفته و بهمین مناسبت مطالعه و حفاری و تهیه و تحویل پروژه سد مذکور از طرف سازمان برنامه درسال ۱۳۳۰ بیک شرکت خارجی بمقاطعه واگذر شده و مبلغ ۵۳ میلیون ریال نیز برای این منظور به آن شرکت پرداخت گردید ولی از سال ۱۳۳۸ به بعد عملیات بدون اخذ نتیجه متوقف مانده است. با وجودیکه درسال ۱۳۴۰ اعلیحضرت همایون شاهنشاهی ساختمان سد کسیک داش را به اهالی اصفهان وعده فرموده‌اند و با اینکه بنگاه مستقل آبیاری طی نامه‌های مکرر بسازمان برنامه بوعده شاهنشاه اشاره و متذکر گردیده اگر مطالعات ادامه نیابد و مقاطعه کارپروژه سد را ندهد عملیات قبلی بلانتیجه می‌ماند معهذا معلوم نیست چرا تا کنون اقدامی نسبت به ادامه عملیات واخذ نتیجه بعمل نیامده است خواهشمند است مقرر فرمایند وزیر مسئول در مجلس حضور یافته و علت توقف طولانی عملیات و تهیه و دریافت پروژه سد مذکور را روشن و معلوم فرمایند تا چه تاریخ پروژه کامل سد کسیک داش آماده خواهد شد.
با تقدیم احترام – حسین معتمدی.
رئیس – آقای معتمدی بفرمائید.
معتمدی – بطوریکه خاطر محترم خانمها و آقایان نمایندگان محترم مستحضر است یکی از نقاط غنی و حاصلخیز کره زمین کشور عزیز ما ایران است ما اراضی قابل کشت و آبهای فراوان داریم خوشبختانه بهره برداری از آنها دراغلب نقاط بابستن سدهای بزرگ آغاز شده است ولی در بعضی نقاط هنوز پر آبی ضرر وارد می‌آورد و کم آبی هم ضرر دارد در زمستان و بهار سیل جاری میشود اغلب نقاط و خانه‌ها را خراب می‌کند احشام و اغنام و افراد را آب می‌برد و بعد دو سه ماه بعد درهمان نقطه زارعین از بی آبی می‌سوزند درصورتیکه تصدیق میفرمائید دنیای امروز به تمام این مصائب غلبه یافته است و با بستن سدهای طبقاتی و طاقی از این آبها استفاده میشود. در زاینده رود اصفهان همه ساله هزار میلیون متر مکعب آب شیرین و گوارا به باطلاق گاوخونی می‌ریزد و بهدر می‌رود درصورتیکه اگر سد کسیک داش ساخته بشود در حدود ۵۵ هزار هکتار تا ۱۲۷ هزار هکتار بسطح گشت افزوده خواهد شد حدود ۲۰ هزار زارع اضافی بکار مشغول می‌شوند درهر سال حدود صد میلیون تومان بعایدات افزایش می‌یابد حدود ۶۳ هزار کیلو وات برق تولید میشود بر اثر بستن سد کسیک داش اراضی نجف آباد – شهرضا – همایون شهر – رودشتین و صحرای عظیم مورچه خورت که الان قسمت اعظم آنها بایر است دایرو سرسبز و خرم می‌شوند در طول ۷۰ فرسنگ از آب این سد استفاده میشود گندم، پنبه، دانه‌ها روغنی و هر گونه صیفی وشتوی بدست می‌آید باغات زیادی احداث خواهد شد میوه‌های فراوان بدست می‌آید هم ارزان و هم از کشور صادر میشود دامپروری، دامداری و مراتع زیادی بوجود می‌آید خلاصه برای کشور از لحاظ ایجاد کار برای بیکارها و عمران وآبادی و تولید محصول و مواد غذائی و تکثیر عایدی بسیار مفید و معجز آساست برای نمونه باید عرض کنم خوشبختانه بستن سدها در ایران نتایج درخشانی داده که یکی از آنها سد سفیدرود است محصول شالی در گیلان سال ۱۳۳۹ سیصد و ده هزار تن بوده که اگر از قرار هر کیلوئی ده ریال حساب کنیم ۳۱۰ میلیون تومان عایدی بوده و در سال ۱۳۴۱ بعد از بستن سد محصولی شالی چهار صدو پنجاه هزار تن بوده بمبلغ ۴۵۰ میلیون تومان که تفاوت بین بستن سد و آن موقعی که سد نبوده ۱۴۰ میلیون تومان است که عایدی داشته در حقیقت ۱ مخارج سد بدست آمده است. آقایان اطلاع دارند موقعی که سدها بسته میشود دستگاههائی هست که وقتی سیل حرکتن می‌کند از ۱۳ کیلومتری حرکت سیل را اطلاع می‌دهند همین امسال این دستگاهها اطلاع دادند در فاصله ۲۳ ساعت سد سفید رود پر شد که اگر این دستگاه اطلاع نداده بود و این سد نبود شاید نصف گیلان را آب می‌برد این نتایج نامرئی سد و آنهم نتایج مرئی سد است. سد کسیک داش بر خلاف اغلب سدهائی که اطلاع دارید ازفواصل زیاد از آبش استفاده می‌کنند این سد همان ۵ متری تا طول ۷۰ فرسنگ استفاده خواهد شد و عوایدش هم بسیار زیاد آدمش هم پایش موجود است خاک زرخیز و آماده دارد و تمام وسائلش موجود است این سد از سال ۱۳۳۸ باین طرف تمام اقداماتش راکد مانده است در صورتیکه اعلیحضرت همایونی در سال ۱۳۴۰ بمردم اصفهان وعده فرمودند نتایجش هم بسیار درخشان است و بزرگترین سد سازی دینا جانسون که همه مهندسین دنیا باطلاعات او در مورد سدسازی معتقد هستند و همچنین سد سازان ایرانی هم تصدیق کرده‌اند که این مفید ترین سد برای ایران است کاسه زمین سد را آزمایش کرده‌اند امپر مآبل است و آب نفوذ نمی‌کند و دونوع هم میشود ساخت یکی طبقاتی که خیلی ارزان تمام میشود و یکی هم طاقی درهر حال این مسئله ایست که برای ایران و مخصوصا استان اصفهان وبختیاری و خوزستان جنبه حیاتی دارد تولید کار می‌کند، برای مردم عواید ایجاد می‌کند. محصولش بدست می‌آید بنابراین می‌خواستم این جا از مقام محترم جناب آقای علم که باید جواب اعمال گذشتگان را اینجا بدهند چون این کار در زمان ایشان متوقف نمانده از سال ۳۸ باینطرف متوقف مانده روشن بفرمایند که چرا اینکار متوقف شده اگر لازم نبوده چرا ۵۹ میلیون ریال پول به مقاطعه کار خارجی داده‌اند جریان را روشن بفرمایند و بفرمایند در چه تاریخی این دسد که جنبه حیاتی دارد پروژه اش حاضر وساختمانش آغاز خواهد شد.
الموتی – سد طالقان هم همینطور است همین مزایا را دارد اگر بسازند.
رئیس- آقای نخست وزیر بفرمائید.
نخست وزیر – در مورد سؤال نماینده محترم لزوم مطالعات ساختمان سد روی رودخانه زاینده رود در ۲۷ر۳ر۳۰ بتصویب شورایعالی سازمان برنامه اول رسید این مطالعات به مهندسین مشاور متر وپولیتن کلنیال طبق قرارداد مورخ ۸ر۴ر۳۰ واگذار شد و مهندسین نامبرده در برنامه اول و برنامه دوم این مطالعات را انجام داده و در گزارش مقدماتی خود که در تاریخ سی ام خرداد ۱۳۳۷ تسلیم نموده‌اند باین نتیجه رسیده‌اند که با احداث سدی روی زاینده رود در محل کسیک داش بفاصله ۹۰ کیلومتر از شهر اصفهان از نوع بتونی با پایه ضامنی بارتفاع ۱۰۷ متر و بظرفیت مفید ۶۷۰ میلیون متر مکعب می‌توان ۵۵۰ر۱۱۶ هکتار زمین را با آیش مشروب نمود (۴۵ هزار هکتار آن فعلا آبیاری میشود) و مقدار انرژی حاصل از این سد ۱۳۴ میلیون کیلو وات ساعت در سال بر آورد شده بود. البته این گزارش مقدماتی، گزارش کلی وعمومی بود و جهات اقتصادی و میزان هزینه اجرای آن مشخص نبود – برای اتخاذ تصمیم نهائی و تهیه طرح قطعی سد مذکور مطالعه شبکه آبیاری و تعیین میزان هزینه و روشن ساختن توجیه‌های اقتصادی این طرح ضرورت تمام داشت بعلت کمبود اعتبارات برنامه دوم ادامه این بررسیها مقدور نگردید و به قرارداد شرکت مذکور خاتمه داده شد برای مزید اطلاع باستحضار میرساند که مطالعه و بررسی جوانب مختلف سدی باین بزرگی امری نیست که بدون توجه بعوامل مذکور در فوق و خصوصا با تامین نبودن اعتبار بر پایه‌های سست و نامطمئنی شروع شود. در برنامه سوم برای تکمیل مطالعات بالا پیشنهاداتی از چند مؤسسه مهندسین مشاور اخذ گردیده است که فعلا سازمان برنامه مشغول بررسی آنها است و تا یکماه دیگرمهندسین مشاور مربوط انتخاب و کارهای تهیه طرح قطعی این سد شروع خواهد گردید.
هزینه‌ای که برای مطالعات بالا در برنامه اول و دوم بمصرف رسیده است بشرح زیر می‌باشد:
| ۱- هزینه مطالعات زاینده رود در برنامه اول | تقریبا ۴۷۰۰۰۰۰ ریال |
| ۲- هزینه مطالعات زاینده رود در برنامه دوم ضمن طرح ۹۰۰۴- | ۲۵۱۰۰۰۰۰ ریال |
| ۳- هزینه مطالعات زاینده رود در برنامه دوم ضمن طرح ۹۲۲ – | ۲۹۳۲۳۰۰۰ ریال |
| جمع | ۵۹۱۲۳۰۰۰ ریال |
این پولی است که تا حالا خرج مطالعه این سد شده است برای همین یک سد و مسلما تا نقشه‌های نهائی حاضر بشود درهمین حدود باز هم خرج خواهد شد ولی بنده امیدوارم در آخر برنامه سوم بتوان انشاءالله ساختمان سد را به مناقصه داد چون این یک موضوعی است که بنظر می‌آید که ازهر لحاظ اقتصادی هست ولی یک مخارج باین بزرگی را مثل سد لار فرض بفرمائید که ساخته بشود و بعد هم اگر ساخته بشود آبش برود نمی‌شود باین آسانی ساخت و برای مزید اطلاع نمایندگان محترم عرض می‌کنم که یک سدی در گرگان بنام سد سنگر سوار مطالعاتش تمام شده است که انشاءالله مناقصه اش بزودی شروع خواهد شد البته مناقصه بین المللی است و این سدی هست که از هر جهت قابل اطمینان است چند سد بزرگ دیگر هم تحت مطالعه قرار خواهد گرفت یکی سد زرینه رود است یکی سد شیراز همان سد درودزن و یکی هم سد هری رود درکرمان (دکترالموتی – سد طالقان را نفرمودید) سد طالقان هم انشاءالله مطالعه اش شروع خواهد شد (مجید محسنی – بعد از سد دماوند) اما یک نکته ایی را که بنده انتظار داشتم جناب آقای معتمدی میفرمودندکه از پروژه سد کوهرنگ چه عوایدی واقعا بمردم اصفهان عاید شده است برای اینکه تشویق بفرمایند دولت را و سازمانهای اجرائی را از این عوایدی که از کارهای گذشته واقعا بیک منطقه‌ای رسیده است باید گفت (صحیح است) و بنده خودم امسال رفته بودم بکوهرنگ در دو سه ماه قبل دیدم که ۸ متر مکعب آب هنوز به زاینده رود سرازیر است درصورتیکه در ان تاریخی که بنده اصفهان بودم بنده سالهای زیادی در اصفهان بودم میدیدیم همیشه زاینده رود خشک بود و همانطور که فرمودند یک مقدر آب زیادی بآنجا می‌رسید الان هم مقداری آب میزیزد به گاوخونی بنده فکر می‌کنم هرگاه جنابعالی آقای معتمدی بخواهید یک کمک بزرگی به اصفهان بفرمائید اینست که تنظیم برنامه ابیاری اصفهان را بفرمائید که واقعا یک عایدی هم به سازمان برنامه که می‌خواهد اینکارهای بزرگ را در آتیه بکند برسد اگر اینکار را انجام بدهد بسیار خدمت بزرگی فرموده‌اید در صورتیکه اینکارها تا وقتی که ساخته نشده وانجان نشده همه دستگاهها دنبالش هستند همه مردم دنبالش هستند وقتی که ساخته شد فراموش می‌کنند و مخصوصا جمع آوری عایدی و تنظیم آبیاری یکی از مسائل اساسی است الان بنده خوشوقتم عرض کنم که سد سفید رود خوشبختانه این عایدی را وصول می‌کند ولی سدهای دیگری که داریم و خیلی هم مفید واقع شده است منظم و نامرتب است وعلتش هم با کمال تاسف باید عرض کنم که یک مقداری بدحسابی همشریهای بنده در سیستان و بلوچستان است این موضوع را هم اضافه می‌کنم آقای حیدری که حقی بگردن آقایان دارند که اینجا تندنویسی هستند و هموطن کردستان ما هستند فرمودند که چرا از سد مهاباد اسم نبردید سد مهاباد اتفاقا از سدهائی است که مطالعه اش نزدیک باتمام است وبنده خیال می‌کنم که خیلی زود انجام خواهد شد وبسیار هم مورد توجه است.
رئیس –آقای معتمدی
معتمدی – بنده از جناب آقای علم نخست وزیر محترم که در دوران حکومت خودشان واقعا خدمات درخشانی به مملکت کرده‌اند (صحیح است) و شاید بنده تنوانم بمصداق معرف از معرف باید اجلا و اعرف باشد چیزی عرض بکنم سپاسگزاری می‌کنم و درباره دو موضوع اینجا توضیح مختصری بعرض جناب آقای نخست وزیر و نمایندگان محترم میرسانم اولا در مورد سد کوهرنگ نفرموید سد کوهرنگ اطلاع دارید از زمان شاه عباس کبیر شروع شده و آنموقع این مهندسین و این مطالعات و این اوضاع و احوال امروز نبود. زمان شاه عباس که قسمتی از کوهرنگ ترانشه شده است وبعد متوقف مانده و بعد در زمان نادر یک قسمتی مطالعه شده و بعد متوقف مانده بود این سد مورد توجه استان اصفهان و بختیاری بود تا زمان اعلیحضرت فقید آنگاه ایشان اوامری صادر فرمودند و مطالعات شروع شد و خوشبختانه در روز ۲۵ مهرماه ۱۳۲۷ بدست اعلیحضرت همایونی محمد رضا شاه پهلوی که خداوند ایشان را بسلامت بدارد و واقعا در دوران سلطنت ایشان کارهای بسیار درخشانیکه تاریخ ما بیاد ندارد انجام شده است که یکیش همین سدها است. از زمان هخامنشیها و ساسانیان تا این تاریخ سدی در ایران بغیر از یکی دو تا که آنهم خراب شده ساخته نشده بود و این بزرگترین خدمتی است که در این عصر بدست مبارک ایشان انجام شده است (صحیح است) و در موقعیکه ساختمان سد کوهرنگ شروع شد بنده هم افتخار شرفیابی داشتم. و اما علت اینکه سد کوهرنگ خوب نمی‌تواند اصفهان را مشروب سازد این است که این مطالعاتش از سیصدسال قبل و در ان نقطه شروع شده بود و در روی رود شیخ علی خان ساخته شده است و رود شیخ علی خان رودی است که در مواقع کم آبی دبی آب بیش از هفت و هشت متری نیست وناچار می‌بایستی آب آن رود بالا بیاید تا موقعیکه کافی باشد برای استفاده. و اما سد کسیک داش احتیاجی به رود یا رودخانه‌ای ندارد این همان آبی است که در مواقع سیلابی و بهار و زمستانی به گاو خونی ریخته میشود و این آبش موجود است بعلاوه محل این سد هم با سد کوهرنگ فرق می‌کند سد کسیک داش در یک منطقه مرتفعی بسته میشود و می‌تواند شهرضا محل انتخابی آقای دکتر کیان را مشروب بکند می‌تواند صحرای مورچه خورت را مشروب بکند اگر این سد بسته بشود دیگر معطل نباید بشوند که آب از ۲۰ فرسنگی بیاید و پشت سد جمع بشود بمحض اینکه زمستان و بهمن شروع شد این آب در پشت سد جمع میشود و برای اصفهان هم دیگر سیلاب خطر ندارد. آقایان اطلاع دارند که در سال ۱۳۲۴ بر اثر سیل شدید و طغیان زاینده رود آب تا نزدیک میدان فعلی ۲۴ اسفند رسید اگر ده سانتیمتر دیگر بالا آمده بود شاید اصفهان را آب می‌برد بهرحال این سد از لحاظ آبیاری و فواید بسیاریکه دارد مطالعات عمیقی شده خارجی‌ها و داخلی‌ها در وری این موضوع خیلی مطالعه کرده‌اند و بمحض اینکه سد بسته بشود بلاتأمل از وجودش استفاده میشود ولی مطلب قبل تأمل اینست که ملاحظه فرمودید، که مطالعه یک سد هفت سال طول کشیده مثلا برنامه اول ۲۵ میلیون ریال برنامه دوم ۱۶ میلیون رایال و برنامه سوم اوایلش ۱۸ میلیون ریال برایش خرج شده این حرکت لاک پشتی با اوضاع و احوال امروز تطبیق نمی‌کند هفت سال مطالعه درست نیست مطالعه را باید مدت یکسان و دوسال زمستانش را اگر می‌خواهند ببینند مطالعه کنند مطالعه از نظر کاسه سد است و از نظر محکمی زمین است و از لحاظ فواید اقتصادی و معنوی و آب است (دکتر مهندس بهبودی – در مطالعه نباید عجله کرد) ده سال مطالعه بهیچ وجه و درهیج کجای دنیا جز وری نسل و نژاد معمول نیست بنابراین اینعمل درست نبوده. برای تغییر نژاد یا تغییر نسل ممکنست مدت زیادی وقت مطالعه لازم باشد که ببینند نسل قرن حاضر با نسل قرن قبلی چه جوری بوده والا یک مطالعه سد هفت سال و ده سال موضوع ندارد بنده بمطالعه کاملا معتقد هستم هر چقدر پول هم برای مطالعه داده بشود که کار صحیح انجام بشود هیچ مانعی ندارد ولی نه هفت سال ودهسال بهر حال می‌بایستی بزودی اینکار بشود وبنده امیدوارم همانطور که جناب آقای نخست وزیر وعده فرمودند ازیکماه دیگر پروژه‌های این سده آماده بشود و در مورد پولش هم بهیچ وجه جای نگرانی نیست زیرا صندوق بین المللی و مقامات دیگر حاضرند روی پروژه هائیکه مطالعه عمیق و دقیق شده است و بتصویب مقامات صلاحیتدار رسیده است بقدر کافی کمک بکنند و بنابراین از لحاظ پولش هیچگونه نگرانی و اشکالی ندارد. (صحیح است. احسنت).
- اخذ رأی و تصویب گزارش مربوط به پرداخت صدو دوازده میلیون و پانصد هزار ریال اقساط مطالبات هیئت عمرانی بین المللی آمریکا در ایران
۵- اخذ رأی و تصویب گزارش مربوط به پرداخت صدو دوازده میلیون و پانصد هزار ریال اقساط مطالبات هیئت عمرانی بین المللی آمریکا در ایران
رئیس – لایحه اجازه پرداخت ۱۱ میلیون تومان از مجلس سنا رسیده است در آنجا یک اصلاح عبارتی شده خوانده میشود:
لایحه شماره ۱۹۳۲۱/۲۴ – ۱۳۴۲/۸/۱۱ دولت راجع باجازه پرداخت یکصد ودوازده میلیون و پانصد هزار ریال مطالبات هیأت عمران بین المللی آمریکا که طی مرقومه ۱۱۰۱ – ۱۳۴۲/۸/۲۲ از مجلس شورای ملی به مجلس سنا ارسال شده بود، در جلسه روز دوشنبه یازدهم آذرماه ۱۳۴۲ شمسی با اصلاحی بتصویب رسید. اینک یک نسخه از لایحه مصوبه فوق برای استحضار عالی وطرح درمجلس شورای ملی به ضمیمه ایفاد میشود.
رئیس مجلس سنا.
ماده واحده – بوزارت دارائی اجازه داده میشود تا حدود مبلغ یکصد و دوازده میلیون وپانصد هزار ریال (۰۰۰ ۵۰۰ ۱۱۲) اقساط مطالبات هیأت عمرانی بین المللی آمریکا در ایران را بابت تفاوت تسعیر و حقوق و عوارض کالاهای وارده از محل درآمد عمومی سال جاری کشور پرداخت نماید. لایحه فوق مشتمل بر ماده واحده درجلسه روز دوشنبه یازدهم آذرماه یکهزار و سیصدو چهل و شمسی به تصویب مجلس سنا رسیده است.
رئیس مجلس سنا.
دکتر الموتی – بعرض آقایان نمایندگان محترم میرسانم لایحه در مجلس شورای ملی اینطور تصویب شده بود (حق الشر که ایران درصندوق) مجلس سنا این جمله را اینطور تغییر داده (حقوق و عوارض کالاهای وارده) (نمایندگان صحیح است).
رئیس- راجع به این اصلاح نظری نیست؟ (اظهاری نشد) بنابراین راجع به اصل ماده باورقه رأی مگیریم.
(اسامی آقایان نمایندگان به ترتیب ذیل اعلام و در محل نطق اخذ رأی بعمل آمد).
- دکتر منوچهری کلالی – دکتر محمد سام – مهندس جلالی نوری – رضا مجد – دکتر یگانه – خواجه نوری – حسنعلی منصور- دکتر شفیع امین – دکتر مصباح زاده – موقر – مهندس والا – بوشهری – حسین معتمدی – محمد علی مرتضوی – دکتر خطیبی – موسوی ماکوئی – دکتر جعفری – روستا – اوزار – مطصفوی نائینی – دکتر مهندس ناصر بهبودی - دکتر امامی خوئی – دکتر مبین – دکتر ضیائی – حسام الدین رضوی – بانو نیره ابتهاج سمیعی – بانو دکتر مهرانگیز دولتشاهی – بانو دکتر فرخ روپارسای – بانو شوکت ملک جهانبانی – بانو هاجر تریبت – دکتر باقرعاملی – قراچورلو – امیر احمدی – صائبی – رائی باغمیشه – احمد حق شناس- صائب – سیفی – دکتر پورهاشمی- دکتر ملک منصور اسفندیاری – بانو نزهت نفیسی – دکتر بقائی یزدی – ابوالقاسم پاینده – دکتر قراگزلو – عبدالمجید بخیتار بختیاریها – ملکشاه ظفر – دکتر اعتمادی – فیلیکسی آقایان – مکی فیصلی – مهندس عطائی- عبدالمجید موسوی- دکتر جواد سعید – دکتر رهنوردی – مهندس معینی – ناصر کنگرلو – دکتر وحید نیا – سید محمد باقر نیری – امان الله ریگی – دکتر مرتضی قلی کیان – مهندس ارفع – دکتر هدایتی – فضل الله پروین – شاخودی – کهزاد البرزی – محمد علی محدث زاده – صفر لفوطی – مجید محسنی مهر – ابوالقاسم پاک ذات – حسین غلام نیاکان – حسینعلی هیراد – دکتر نقی صاحب قلم – ویلهلم ابراهیمی – سطان احمدی – زرگرزاده حاج باغلو – آقامیر ارسنجانی – باقر پژند – ضابطی طرقی – شفیعی پور کرمانی – عیسی مبارکی – ساگینیان – طهماسبی – امام مردوخ – مافی – مهندس علی برومند – مهندس حسن صائبی – دکتر یزدان پناه – محمود روحانی – دکتر عباس حاتم – سید محمود توسلی – دکتر همایون فربود – منوچهر پزشگی – دکتر قدرت الله موثقی – دکتر عبدالرضا عدل طباطبائی – دکتر محمد رضوانی – دکتر فریدون معتمد وزیری – دکتر محمد علی رشتی – مهدی شیخ الاسلامی – سید محمد میرهادی – ابوالفضل اقبالی – جهانگیر سرتیپ پور – عبدالوهاب امینی خراجی – حسن حسینی – ابوالفضل حاذقی – رسول پرویزی – ملک زاده آملی – حسن میر افضل- بالاخانلو – بدر صالحیان – جهانشاهی – حبیبی – قلعه جوقی علی مرادی – حکمت یزدی – اولیاء- متولی باشی – افراسیاب کیا – مهندس کیا – کلانتری هرمزی – مرتضی طالب زاده رودسری – انصاری – زعفرانلو – دکتر مدنی – مهندس پرویز بهبودی – دکتر مهدی زاده –مهندس فیروز عدلی- مهندس مجتهدی – مهندس آصفی – مهندس بهمن آراسته – مهندس صدقیانی – مهندس مهدی مالک – مهندس اسماعیل معینی زند – دکتر ضیاء الدین شادمان – دکتر یگانگی – حکیمیان – فخر طباطبائی – محمد دیهیم – نکوزاد – همایونی – دکتر سعید حکمت – هلاکو رامبد – کاظم کورس – جمشید کشفی – دکتر امین غنی – فولادوند – عنایت الله نصیری – آموزگار- پورادبی – نوربخش – بهادری – مرادی – جهانگیری – تبریزی – فهیمی – یعقوب تهرانی – اهری – زهتاب فرد – حکیم شوشتری – کسرائی – مهندس هوشنگ کمانگر- منوچهر سعید وزیری – احتشامی – اسماعیل جلالی – دکتر غلامرضا عدل – مهندس اسدی سمیع – مهندس حسین زرآور – مهندس زنجانچی – دکتر رضا نجیمی – محمد رضا ثامنی – مهندس عباس اخوان – تقی زند – مهندس محمود پروشانی - ناصر ادیب سمیعی – دکتر حسین سامیراد – احمد یغمائی کیهان – دکتر اسدی- ابوالفضل سلیمانی کاشانی – محمد حسین ناروئی – ایرج مهرزاد – عبدالحسین طباطبائی – علی رجائی – غلامرضا ایلخان – علی کمالوند – علی اکبر صفی پور – دکتر محسن صالحی چادکانی – جواد موسوی کبیری – حسین نوبری – هاشم جاوید – جعفر ابطحی – دکتر الموتی – صادق احمدی – مهندس مجید عدل – دکتر مهذب – مهندس عبدالله ریاضی.
(آراء خوذه شماره شد و نتیجه بقرار زیر اعلام گردید.)
- آراء موافق ۱۶۶ برگ
- ورقه سفید بی اسم ۲ برگ
رئیس- لایحه با ۱۶۶ رأی موافق تصویب شد.
اسامی موافقین:
- محمد علی مرتضوی – صفر لفوطی – دکتر باقر عاملی – دکتر محمد حسن رهنوردی – محمد علی نوربخش – مهندس عباس اخوان – دکترمحمد رضوانی – مهندس غلامرضا آصفی – مهدی یعقوب تهرانی – اصغر رائی باغمیشه – حسینعلی هیراد – ویلهلم ویلیام ابراهیمی – مهندس علی برومند – عباس روستا – دکترعبدالرضا عدل طباطبائی – دکتر محمود ضیائی – عین الله پور ادبی – اکبر امیر احمدی – دکتر علی پورهاشمی – میراسد الله موسوی ماکوئی – ابوالفضل سلیمانی کاشانی – مجید محسنی مهر – حسین غلام نیاکان – ولی قراچورلو – دکتر ضیاءالدین شادمان – ابراهیم کسرائی – کهزاد البرزی – فضل الله پروین – دکتر غزت الله یزدان پناه – هاجر تربیت – صالح شاخوئی – مرتضی طالب زاده رودسری – دکتر حنیفه رمضانی – دکترملک منصور اسفندیاری – رحیم زهتاب فرد – مهدی شیخ الاسلامی – منوچهر پزشکی – ابوالفضل اقبالی – غلامرضا بهادری – حبیب الله ملکزاده آملی – عبدالله بدر صالحیان – حسن حسینی – محمد حسین ناروئی – جهانگیر سرتیپ پور – محمد باقر بوشهری – حید صائبی – ابوالقاسم پاینده – عبدالمجید بختیار بختیاریها – دکتر فرخ روپارسای – دکتر محمد علی قراگزلو – دکترخسرو مهدی زاده - دکتر هادی هدایتی – نزهت نفیسی – مهندس یحیی مجتهدی – نیره ابتهاج سمیعی – میراشرف متولی باشی – ناصر کنگولو – دکتر مجتبی جعفری – علی مرادی – مهندس امیر قاسم معینی – سرتیپ مصیب حکیمیان – دکتر محمد بقائی یزدی – دکتر ناصر یگانه – مهندس بهمن عطائی –مهندس عبدالله والا – امیر علی سیفی – محسن خواجه نوری – مهندس هوشنگ کمانگر – دکتر محمد سام – مهندس اسماعیل معینی زند – رحمت الله فهیمی – محمود روحانی – مهندس غلامرضا زنجانچی – مهندس اسماعیل جلالی – امیر نصرت الله بالاخانلو – دکتر محسن صالحی – میرزاختائی قلعه جوقی – علی اکبر رهبر – کریم امیری – دکترمحمد شفیع امین – دکتر حسین سامیراد – دکتر اسفندیار یگانگی – رسول پرویزی – دکتر عباس حاتم – دکتر همایون فربود – محمد علی محدث زاده – دکتر فریدون معتمد وزیری – شوکت ملک جهانبانی – دکتر قدرت الله موثقی – دکتر جواد سعید – عزت الله اوزار – فتح الله مافی – ملکشاه ظفر – محسن موقر – کاظم کوروس – سید محمد باقر نیری – باقر پژند – دکتر محمد حسین اعتمادی – امان الله ریگی – مهندس افراسیاب کیا – حسین شفیعی پور کرمانی – دکتر مرتضی قلی کیان – مهندس مهدی مالک- غلامحسین فخر طباطبائی – صدری کیوان – مهندس مجید عدل – سید محمود توسلی – احمد حق شناس – محمود پروشانی – دکتر سعید حکمت – مهندس محمد اسماعیل انصاری – محمد رضا ثامنی – دکتر علی اکبر حکیم شوشتری – مهندس حیدرعلی ارفع – دکتر مندس ناصر بهبودی – دکتر جواد مهذب – دکتر عبدالعلی امامی خوئی – عبدالمجید موسوی – علی اکبر صفی پور- مهندس عبدالله ریاضی – ابوالحسن احتشامی – ابوالفتح جهانشاهی – دکتر مهرانگیز دولتشاهی- حسن ضابطی طرقی – قاسم مرادی – امان الله اولیا – سید محمد میرهادی – دکتر علی مدنی – حسین معتمدی – احمد یغمائی – مهندس حسن صائبی- نادر ادیب سمیعی – دکتر مصطفی الموتی – حسن تبریزی – حسن میرافضل – مهندس صدقیانی – عبدالوهاب امینی خراجی- جمشید کشفی – جواد موسوی – کبیری – عیسی مبارکی – حسنعلی زرگرزاده حاجی باغلو – دکتر مظفر زعفرانلو – محمد حسین حکمت یزدی – حسام الدین رضوی – سرلشگر همایونی – امیر حسین فولادوند – دکتر رضا نجیمی – علی کمالوند – دکتر محمد علی رشتی – منوچهر سعید وزیری – حبیب الله امام مردوخ – عنایت الله نصیری – محمد علی آموزگار – حسن شکیبای نوبری – مهندس حسین زرآور – صادق احمدی – حسنعلی منصور – سوال ساگینیان – مهندس علیرضا ریاحی – دکتر امین غن – سلطانعلی سطان احمدی – مهندس عباس اسدی سمیع- دکتر نقی صاحب قلم – مهندس فضل الله جلالی نوری – سرلشگر محمود نکوزاد – دکتر منوچهر کلالی – فیلیکس اقایان – دکتر غلامر ضا عدل.
- ورقه سفید – دو برگ.
- شور دوم و تصویب گزارش کمیسیون فرهنگ راجع باجازه فروش ارضی ضرابخانه
۶- شور دوم و تصویب گزارش کمیسیون فرهنگ راجع باجازه فروش ارضی ضرابخانه
رئیس- لایحه فرهنگ مطرح است قرائت میشود
گزارش کمیسیون فرهنگ بمجلس شورای ملی
کمیسیون فرهنگ در تاریخ ۶ آذر ماه ۱۳۴۲ با حضور نمایندگان دولت لایحه اجازه فروش اراضی ضرابخانه ببانک مرکزی را برای شور دوم مطرح و به پیشنهادات آقایان نمایندگان رسیدگی نمود که پس از توضیحات دولت آقایان پیشنهاد دهنده پیشنهادات خود را مسترد داشتند و اینک گزارش آنرا با مختصر اصلاحی که در ان بعمل آمده بشرح زیر تقدیم می‌دارد.
ماده واحده – بوزارت فرهنگ اجازه داده میشود آنمقدار از زمین و ساختمانهائی که درقسمت شمالی باغ ضرابخانه واقع است و بموجب تصویبنامه شماره ۱۲/۵۰۷۶-۱۳۴۰/۳/۶ هیئت وزیران بآن وزارت واگذار شده و با توافق طرفین و در صورت عدم توافق به تشخیص بانک ساختمانی ببانک مرکزی فروخته و بهای آنرا بشرح زیر بمصرف برساند:
- ۱- مبلغ ده میلیون ریال که از محل اعتبار عطیه ملوکانه در اختیار وزارت فرهنگ بوده و بمصرف ساختمان دبیرستان محمد رضا شاه رسیده بحساب مربوطه برگشت داده شود.
- ۲- باقیمانده بهای فروش در اختیار کمیسیون ناظر بر مصرف ۵% سهم فرهنگ گذارده شود که بمصرف تکمیل دبیرستان محمد رضا شاه و ساختمان دبستان‌های جدید برسد.
رئیس کمیسیون فرهنگ – دکتر حسین خطیبی.
گزارش از کمیسیون بودجه مجلس شورای ملی
کمیسیون بودجه در جلسه ۱۱ آذر ماه ۱۳۴۲ شور دوم لایحه دولت راجع بفروش اراضی ضرابخانه ببانک مرکزی را با حضور آقای معاون وزارت فرهنگ مورد رسیدگی قرار داده و چون آقایان پیشنهاد دهندگان در کمیسیون فرهنگ پیشنهادات خود را مسترد نموده بودند لذا گزارش کمیسیون فرهنگ را تأیید اینک گزارش آنرا تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون بودجه – مهندس عبدالله والا.
رئیس- اقای صادق احمدی بعنوان مخالف صحبت می‌کنند. بفرمائید.
صادق احمدی – عرض کنم که بنده امروز قصد نداشتم تصدیع بدهم و لایحه بنظر بنده اینقدر مهم نبود که بنده بعنوان مخالف صحبت کنم. اما امروز اطلاع پیدا کردم که فرهنگ سنقر و کلیائی تقاضا کرده است وزارت فرهنگ موافقت کند که ۴۶ باب دبستان آنجا را بعلت نداشتن سوخن و وسایل ببندند. بنده خیلی متأثرم که این مطالب را اینجا می‌گویم چاره‌ای هم ندارم جز اینکه بگویم. شما مرتبا در مرکز دبستان اضافه می‌کنید دبیرستان می‌سازید، دبیرستانهای پر زرق و برق درست می‌کنید برای دبستان رضا شاه کبیر (بانو فرخ روپارسای – دبیرستان محمد رضا شاه) یک میلیون تومان خرج می‌کنند باز هم اعتبار می‌گیرند که تکمیلش کنند لابد شوفاژ سانترال هم دارد ولی فکر نمی‌کنید که یک مشت بچه‌های دهاتی معصوم در زمستان لباس ندارند (صحیح است) رئیس فرهنگ نوشته است من رفتم وضع این شاگردان را بازدید کردم انها یک کت بی آستر در تن داشتند و حال اینکه سنقر حوزه انتخابی بنده یک منطقه سر سیر است که شش ماه از سال زمستان است و این بچه‌ها از سرما می‌لرزیدند ناراحت بودند دیدم نمی‌توانند درس بخوانند وسیله ندارند تقاضا کردم از وزارت فرهنگ که ۴۶ باب مدرسه که برای درس خواندن بچه‌ها تاسیس شده آنها را تعطیل کنیم و بچه‌های مردم را دم مرگ نبریم بنده با تاسیس دبستان مخالف نیستم ولی وقتی تاسیس شد باید وسایلش هم آماده بشود والا صرفا وزارت فرهنگ هرسال بیاید اینجا بیلان بدهد که من امسال ۵۰۰ دبستان درست کرد ام این صحیح نیست بعقیده بنده نبایستی درست بکنند و اگر کردند بایستی کامل باشد. بنده در جریان انتخابات که رفتم به یکی از حوزه‌های انتخاباتی کندوله دیدم یک مدرسه‌ای هست از وضع آن جا سؤال کردم گفتند محل مدرسه را ماهی ۱۵۰ تومان اجاره کرده‌ایم و خود مالک هر ماهه به ۱۵۰ اولیای اطفال مراجعه می‌کند از هر کدام ماهی یک تومان می‌گیرد و هر ماهی که ولی طفل نداشته باشد یک تومان را بپردازد جلو این بچه را می‌گیرد و برمیگرداند و نمی‌گذارد به دبستان برود این وضع فرهنگ ماست حالا بیائید بگوئید که ماچنین کردیم و چنان کردیم (صحیح است) اعتباریکه در سنقر برای فرهنگ از ده سال قبل بوده تا حالا صد دینار تفاوت نکرده و حالا شما ببینید فرهنگ تهران هم همینطور است ؟یعنی اعتبار فرهنگ تهران با ۱۰ سال قبل یکی است اشکال عمده هم در آنجا اینست که سوخت و زغال هم پیدا نمی‌شود در سنقر زغال کیلوئی یک تومان است عجب اینجاست که یکی از اهالی نوشته است رفتم کرمانشاه یک خروار زغال تهیه کردم آوردم برای سوخت زن وبچه‌ام اما مأمورین مبارزه با قاچاق گرفتند و بردند و صد تومان هم جریمه‌ام کردند رفتند حالا شما ملاحظه بفرمائید در مملکتی که اینهمه تریاک قاچاق میشود هروئین قاچاق میشود ذغال را بعنوان قاچاق می‌گیرند مردم را بزندان می‌اندازند که چرا یک خروار زغال از کرمانشاه که مرکز ذغال بوده است و استحصال می‌کنند خریده اگر خودش ذغال تهیه کرده بود به او میگفتند که مقررات قانون جنگلبانی اینستکه بایستی اینکار با اجازه باشد و طبق تشریفات عمل کنند در صورتیکه این شخص رفته است از بازار آزاد در کرمانشاه یک خروار ذغال گرفته است مأمورین قاچاق چون در مرز زورشان نمی‌رسد در مرز جلوش را نمی‌گیرند میآیند در تهران جلویش را می‌گیرند (صحیح است) راجع به ذغال هم این بیچاره از شهر کرمانشاه بعد از اینکه پنج فرسخ بیرون رفته که برود به محلش با یک خروار ذغال بعنوان قاچاقچی او را گرفته‌اند و صد تومان هم جریمه اش کرده‌اند و به زندان هم او را برده ا ند و ذغالش را هم ضبط کردند اینهم وضع سوختشان است آنوقت وزارت فرهنگ می‌آید اینجا و می‌گوید که چنین کردم وچنان کردم بنده آن دفعه عرض کردم که با تاسیس دبیرستان مادامیکه تکلیف فارغ التحصیلان دبیرستانها معین نشده است مخالفم دبیرستانهای ما بایستی صرفا دبیرستانهای حرفه‌ای باشند (صحیح است) الان هم همین را عرض می‌کنم جناب آقای زمانی توضیح نفرمودند که این دبیرستان محمد رضا شاه چه مدرسه‌ای است که تا بحال یک میلیون تومان خرج کرده‌اند (دکتر ناصر بهبودی – ۷، ۸ میلیون تومان دیگر خرج دارد) خدا برکت بدهد استدعای بنده اینست همینطور که عرض کردم این لایحه مهم نیست که بنده بخواهم بعنوان مخالف زیاد وقت آقایان را بگیرم اما بنده می‌خواهم توجه جناب آقای زمانی را باین مطلب جلب بکنم که اگر بچه‌ها درسی نخوانند ایراد ندارد تا رفتن بمدرسه‌ای که وسایل نداشته باشد وسیله گرم کردن نداشته باشند چون میدانید که در دهات برای رفتن بمدرسه بچه‌ها غالبا باید یک مسافت زیادی را هم طی کنند چهار پنج کیلومتر راه بروند تا برسند به ده مجاور که مدرسه هست و انوقت در این زمستان سرد و سخت برود بمدرسه بدون داشتن لباس کافی و در انجا بلرزد. بنده خودم دیدم در سنقر سه چهار دبستان را که اطاقهای آن تا کمر مرطوب بود. خوب این بچه‌ای که می‌رود آنجا درس بخواند پس از سه چهار سال مبتلا به رماتیسم میشود و یک عمر گرفتار میشود چه گناهی کرده است خوب با این وضع اگر نرود درس نخواند بهتر است تا مبتلا به رماتیسم بشود (یکی از نمایندگان – منظور هم همین است) آقای شاخوئی نوشته است هنوز در آبادان کتاب اول ابتدائی ندارند (بعضی ازنمایندگان – هیچ جا ندارند) جناب سرهنگ کبیری نوشته‌اند که وزارت فرهنگ چند ماه است که جواب بنده و مردم را در مورد کلاس ششم ادبی دبیرستان نداده حالا که در ماه گذشته است جواب می‌دهند امسال اقدامی مقدور نیست. یکی دیگر از آقایان نوشته است با نطق شما رئیس فرهنگ آنجا را برکنار می‌کنند ولی اگر چنین کاری بکنند بنده دولت را استیضاح می‌کنم و همچو حقی ندارند (صحیح است، احسنت).
رئیس –خانم شوکت ملک جهانبانی بفرمائید.
جهانبانی – بنده با فرمایشات جناب آقای صادق احمدی کاملا موافقم (بعضی از نمایندگان – همه موافقند) فرمایشاتشان صحیح است ولی چون در این لایحه که الان بعرض میرسانم تقریبا پولی موجود نیست مبلغی نیست که مطلبی رویش بحث بشود. با اجازه آقایان نمایندگان بنده بعنوان موافق با لایحه فرهنگ درباره فروش زمینهای شمال ضرابخانه مطالبی را مشروحا باستحضار میرسانم.
در شور دوم لایحه در کمیسیون فرهنگ درباره فروش زمینهای شمال ضرابخانه علاوه بر اعضاء کمیسیون و معاون پارلمانی وزارت فرهنگ و نماینده وزارت دارائی آقایان نمایندگانیکه درباره این لایحه پیشنهاداتی داده بودند نیز در جلسه حضور یافتند پس از مذارکات مفصل درباره کمک باستانها و شهرستانها و دهات بیاناتی ایراد کردند و قول همه گونه مساعدت دادند بین آقایان نمایندگان پیشنهاد دهنده آقای دکتر الموتی آقای مهندس بهبودی اقای مهندس آصفی و آقای ریگی و اعضاء کمیسیون توافق حاصل شد بدین شرح که بعرض میرسانم.
مساحت اراضی قسمت شمال باغ ضرابخانه ۱۹۲۶۵ متر مربع است سطح زیر بنای ساختمانها که برای شیلات ساخته شده بود در طبقه اول ۱۳۸۴ متر مربع است ساختمان اصلی در چهار طبقه و نیم وسطح زیر بنای طبقه اول ۹۶۸ متر مربع است.
ساختمان کافه تر یا در دو طبقه و سطح زیر بنای طبقه اول ۴۱۶ متر است از آنجا که این ساختمان برای شیلات ساخته شده بود و مورد استفاده وزارت فرهنگ نبود به بانک مرکزی که مشتری بسیارخ وبی است فروخته میشود و در واقع تبدیل با حسن خواهد شد.
از محل فروش این زمین اولا مبلغ ۱۰ میلیون ریال که از محل اعتبار عطیه ملوکانه باید بمعلمان علیل و ناتوان پرداخت شود و با اجازه موقه بمصرف قسمتی از ساختمان دبیرستان محمد رضا شاه رسیده بوده است بحساب مزبور برگشت داده میشود تا از منافع حاصله از آن بمعلمان کمک شود توضیحا اضافه می‌نماید که این مبلغ یک میلیون تومان بانظارت کمیسیون ساختمانی ناظر بر مصرف ۵% سهم فرهنگ بمصرف ساختمان چندین دبستان خواهد رسید و از محل مال الاجاره آن بمعلمان واجد شرایط کمک میشود تا اصل مبلغ پیوسته باقی بماند.
پس از وضع این مبلغ بقیه آن که مبلغ زیادی نخواهد بود یعنی از یک میلیون تومان کسر خواهد شد حتی المقدور بمصرف تکمیل ساختمان دبیرستان محمد رضا شاه واقع در جاده کرج و با بمصرف ساختمان چند دبستان خواهد رسید دبیرستان محمد رضا شاه مدرسه بزرگی است که مرکز تربیت معلم خواهد شد مساحت عرصه این مدرسه در حدود ۱۸۵۰۰ متر مربع است.
مساحت زیر بنای جمعا ۴۲۸۰ مترمربع است علاوه بر کلاسها که چهار طبقه واقع شده دارای آزمایشگاه تالار اجتماعات و تاسیسات بهداشتی مفصل است تا بخ حال ۲۲۰۰۰۰۰۰ ریال مخارج ساختمان شده و در حدود ۱۰ میلیون ریال دیگر برای تکمیل مدرسه لازم است و ۱۳۵۹۶۸۰ ریال طلب مقاطعه کار است. امیدوار است بافروش اراضی ضرابخانه این ساختمان که می‌توان گفت برای تکمیل کادر معلم بسیار نافع است اتمام پذیرد و مورد استفاده هموطنان عزیز قرار گیرد.
یکی از نمایندگان مرقوم فرموده‌اند اعلام فرمائید که وزارت فرهنگ در ارسال کتب بشهرستانها تسریع کند چون سه ماه از سال تحصیلی می‌گذرد و هنوز کتاب ارسال نشده است (صحیح است).
رئیس- آقای مهندس والا بفرمائید.
مهندس والا – بنده بمناسبت وظیفه‌ای که دارم و مخبر کمیسیون بودجه هستم از این لایحه دفاع می‌کنم و استدعای بنده اینستکه مسائل و مطالب بهمدیگر مخلوط نشود جناب آقای صادق احمدی مطلب بسیار مهمی را عنوان فرمودند این مبتلا به همه جا هست ولی ارتباطی با این لایحه ندارد دراینجا یک امر ساده یی است وزارت فرهنگ تشخیص داده است که یک مقداری زمین دارد یک ساختمانی دارد که مورد استفاده نیست بانک مرکزی هم خریدار این زمین است و معامله هم بین دو دستگاه دولتی انجام میشود و دراینجا تو هم هیچگونه سوء استفاده‌ای در بین نیست و راجع باین لایحه اگرمطالبی جنابان آقایان نمایندگان دارند عنوان بشود بمراتب مسموع تر و قابل توجه تر است والا درباره وزارت فرهنگ اگر خواسته باشیم صحبت بکنیم راجع بمشکلاتش، راجع بگرفتاریهائیکه درشهرستانها هست تصور می‌کنم که هم در وقت دیگری باید درباره این مسائل صحبت کنیم و هم بسیار ضرویست، اما نه اینجا اگر قرار بشود هر لایحه‌ای بیاید و در اینجا مطحر بشود و مطالبیکه اصولا ارتباطی بآن ندارد مورد بحث قرار بگیرد بنده فکر می‌کنم مجلس شورای ملی تا آخر دور ه چهار ساله اش هیچ قدمی برندارد و متاسفانه یکی از نواقص عمده‌ای که در آئین نامه ما وجود دارد، یعنی آئین نامه داخلی ما همین مسائل است که یک لایحه‌ای مطرح میشود، بعد از صغری و کبری از اینطرف و آنطرف درباره اش صحبت می‌کنیم فقط صرف صحبت کردن است در صورتیکه بنده تصور می‌کنم اگر این اجازه را آقایان نمایندگان مرحمت بفرمایند لایحه‌ای که مطرح میشود در اطراف همان لایحه صحبت بشود مطالب زودتر حل وفصل شود بنده گمان می‌کنم یکی از مواد آئین نامه هم ناظر بر این مطلب باشد والا عرض می‌کنم جناب آقای صادق احمدی بسیار فرمایش صحیحی فرمودند لازم هم هست وزارت فرهنگ هم باید بشهرستانها بیشتر توجه کند در کمیسیون بودجه و در جاهای دیگر هم صحبت شد و قول قطعی داده شد که در آینده هم بجای توجه بمرکز استانها و شهرستانها و شهر تهران دهات را مقدم بدارند این مطلوب و منظور ما است. اما این لایحه همانطوریکه عرض کردم موضوع انتقال یک قسمتی از زمینها و ساختمانهائیست که مورد احتیاج وزارت فرهنگ نیست ببانک مرکزی، و پولی که از آنجا بدست می‌آید بابت آن مصارفی است که در لایحه معین شده است و خیال می‌کنم با توضیحاتیکه قبلا درشور اول داده شده است و بعد با نظریاتیکه آقایان عنوان فرموده‌اند و در کمیسیون فرهنگ و کمیسیون بودجه مطرح شد بنده تصور می‌کنم اشکالی دیگر نداشته باشد و موجب شود که این بعهده تعویق بیفتد.
رئیس –در کلیات شور آخر اگر نظری نیست رأی بگیریم؟ (گفته شد نظری نیست) بنابراین باین لایحه با روقه رأی گرفته میشود.
(اسامی بانوان و آقایان بترتیب ذیل اعلام و در محل نطق رأی بعمل آمد)
- دکتر منوچهری کلالی – دکتر محمد سام – مهندس نوری – رضا مجد – دکتر ناصر یگانه – خواجه نوری - حسنعلی منصور- دکتر شفیع امین – دکتر مصباح زاده – محسن موقر – مهندس والا – محمد باقر بوشهری – حسین معتمدی – محمد علی مرتضوی – دکترخطیبی – موسوی ماکوئی -دکتر جعفری عباس روستا - اوزار – مطصفوی نائینی – دکتر مهندس ناصر بهبودی -دکتر امامی خوئی – دکتر مبین – دکتر ضیائی – حسام الدین رضوی – بانو نیره ابتهاج سمیعی – بانو دکتر مهرانگیز دولتشاهی – بانو دکتر فرخ روپارسای – بانو شوکت ملک جهانبانی – بانو هاجر تریبت – دکتر باقرعاملی – قراچورلو – امیر احمدی – صائبی – رائی باغمیشه – احمد حق شناس- صائب – سیفی – دکتر پورهاشمی- دکتر ملک منصور اسفندیاری – بانو نزهت نفیسی – دکتر بقائی یزدی – ابوالقاسم پاینده – دکتر قراگزلو – عبدالمجید بخیتار بختیاریها – ملکشاه ظفر – دکتر اعتمادی – فیلیکسی آقایان – مکی فیصلی – مهندس عطائی- عبدالمجید موسوی- دکتر جواد سعید – دکتر رهنوردی – مهندس معینی – ناصر کنگرلو – دکتر وحید نیا – سید محمد باقر نیری – امان الله ریگی – دکتر مرتضی قلی کیان – مهندس ارفع – دکتر هدایتی – فضل الله پروین – شاخودی – کهزاد البرزی – محمد علی محدث زاده – صفر لفوطی – مجید محسنی مهر – ابوالقاسم پاک ذات – حسین غلام نیاکان – حسینعلی هیراد – دکتر نقی صاحب قلم – ویلهلم ابراهیمی – سطان احمدی – زرگرزاده حاج باغلو – آقامیر ارسنجانی – باقر پژند – ضابطی طرقی – شفیعی پور کرمانی – عیسی مبارکی – ساگینیان – طهماسبی – امام مردوخ – مافی – مهندس علی برومند – مهندس حسن صائبی – دکتر یزدان پناه – محمود روحانی – دکتر عباس حاتم – سید محمود توسلی – دکتر همایون فربود – منوچهر پزشگی – دکتر قدرت الله موثقی – دکتر عبدالرضا عدل طباطبائی – دکتر محمد رضوانی – دکتر فریدون معتمد وزیری – دکتر محمد علی رشتی – مهدی شیخ الاسلامی – سید محمد میرهادی – ابوالفضل اقبالی – جهانگیر سرتیپ پور – عبدالوهاب امینی خراجی – حسن حسینی – ابوالفضل حاذقی – رسول پرویزی – ملک زاده آملی – حسن میر افضل- بالاخانلو – بدر صالحیان – جهانشاهی – حبیبی – قلعه جوقی علی مرادی – حکمت یزدی – اولیاء- متولی باشی – افراسیاب کیا – مهندس کیا – کلانتری هرمزی – مرتضی طالب زاده رودسری – انصاری – زعفرانلو – دکتر مدنی – مهندس پرویز بهبودی – دکتر مهدی زاده –مهندس فیروز عدلی- مهندس مجتهدی – مهندس آصفی – مهندس بهمن آراسته – مهندس صدقیانی – مهندس مهدی مالک – مهندس اسماعیل معینی زند – دکتر ضیاء الدین شادمان – دکتر یگانگی – حکیمیان – فخر طباطبائی – محمد دیهیم – نکوزاد – همایونی – دکتر سعید حکمت – هلاکو رامبد – کاظم کورس – جمشید کشفی – دکتر امین غنی – فولادوند – عنایت الله نصیری – آموزگار- پورادبی – نوربخش – بهادری – مرادی – جهانگیری – تبریزی – فهیمی – یعقوب تهرانی – اهری – زهتاب فرد – حکیم شوشتری – کسرائی – مهندس هوشنگ کمانگر- منوچهر سعید وزیری – احتشامی – اسماعیل جلالی – دکتر غلامرضا عدل – مهندس اسدی سمیع – مهندس حسین زرآور – مهندس زنجانچی – دکتر رضا نجیمی – محمد رضا ثامنی – مهندس عباس اخوان – تقی زند – مهندس محمود پروشانی - ناصر ادیب سمیعی – دکتر حسین سامیراد – احمد یغمائی کیهان – دکتر اسدی- ابوالفضل سلیمانی کاشانی – محمد حسین ناروئی – ایرج مهرزاد – عبدالحسین طباطبائی – علی رجائی – غلامرضا ایلخان – علی کمالوند – علی اکبر صفی پور – دکتر محسن صالحی چادکانی – جواد موسوی کبیری – حسین نوبری – هاشم جاوید – جعفر ابطحی – دکتر الموتی – صادق احمدی – مهندس مجید عدل – دکتر مهذب – مهندس عبدالله ریاضی.
(آراء خوذه شماره شد)
- ۱۶۳ ورقه سفید موافق
- و دو ورقه کبود مخالف
- و سه ورقه سفید بی اسم
رئیس- لایحه فرهنگ با اکثرین ۱۶۳ رای موافق تصویب شد (نمایندگان – مبارک است).
اسامی موافقین:
- دکتر غلامرضا عدل – دکت سامی راد – عبدالحسین طباطبائی – احمد یغمائی کیهان – محمد باقر بوشهری – سلیمانی کاشانی – متولی باشی – دکتر رشتی – دکتر جعفری – خواجه نوری – آموزگار- دکتر مهذب – ثامنی – مهدی تهرانی – فخر طباطبائی – هیراد – فهیمی – دکتر عدل طباطبائی – روستا – مهندس صائبی – احتشامی – کمالوند – زرگرزاده حاجی باغلو – مهندس برومند – دکتر معتمدوزیری – مبارکی – مرادی – میرافضل – دکتر صالحی – مهندس عطائی – موسوی ماکوئی – دکتر یزدان پناه – دکتر بقائی یزدی – دکتر نجیمی – منصور – مهندس زنجانچی – مهندس اخوان – دکتر هدایت – مهرزاد – مهندس معینی – بانو دکتر فرخ روپارسای – دکتر قراگزلو – پاینده – مهندس ارفع – دکتر فربود – دکتر سعید حکمت – بانو شوکت ملک جهانبانی – میرزا ختائی قلعه جوقی – ادیب سمیعی – مهندس انصاری – زهتاب فرد – دکتر مدنی- ابوالفتح جهانشاهی – مهندس معینی زند – دکتر یگانگی – بالاخانلو – پروین – قراچورلو – بانو هاجر تربیت – بانو دکتر مهر انگیز دولتشاهی – روحانی – مرتضوی – سرتیپ پور – پاک ذات – ضابطی طرقی – صائب – بانو نزهت نقیسی – دکتر ملک منصور اسفندیاری – مهندس جلالی – شفیعی پور کرمانی – رضوی – کورس – دکتر غنی – کشفی – قاسم مرادی – اضغر باغمیشه – بانو نیره ابتهاج سمیعی – مهندس ریاحی – ریگی – رسول پرویزی – پورادبی – سیفی – دکتر حاتم – ذبیحی سطان احمدی – صفی پور – کسرائی – مهندس مجید عدل – دکتر مهندس ناصر بهبودی – دکتر شفیع امین – دکتر ضیائی – دکتررمضانی – حیدر صائبی – بهادری – پژند – دکتر ناصر یگانه – مهندس صدقیانی – اوزار- موقر – دکتر امامی خوئی – صدری کیوان – مجید محسنی – مهندس والا – غلام نیاکان – کهزاد البرزی – مهندس ریاضی – ملکزاده آملی – بختیار بختیاریها – طالب زاده رودسری – حسن تبریزی – کریم اهری – نیری – دکتر الموتی – دکتر اعتمادی – دکتر عاملی – ناروئی – رهبر – دکتر مهدیزاده – مهندس کیا – توسلی – حکمت یزدی – بدر صالحیان – دکتر حکیم شوشتری – امینی خراجی – شیخ الاسلامی – جاوید – اولیاء – دکتر صاحب قلم – ملک شاه ظفر – ساگینیان – محدث زاده – مهندس زرآور – مهندس پروشانی – شکیبای نوری – منوچهر پزشکی – امام مردوخ – مهندس مجتهدی – مافی – دکتر موثقی – صالح شاخوئی – سرلشگر همایونی – دکتر کلالی – دکتر زعفرانلو – دکتر رضوانی – نصیری – مهندس اسدی سمیع – دکتر مرتضی قلی کیان – دکتر سام – میرهادی - سرتیپ حکیمیان – فولادوند – دکتر پورهاشمی – عبدالمجید موسوی – دکتر شادمان – امیر احمدی – دکتر سعید – نوربخش – مهندس جلالی نوری- مهندس مالک – ویلیام ابراهیمی – اقبالی – حق شناس – زند لفوطی.
مخالف –
- آقایان: صادق احمدی – مهندس هوشنگ کمانگر.
- ورقه سفید بی اسم علامت امتتاع – چهار برگ.
رئیس – آقای زمانی.
زمانی (معاون وزارت فرهنگ) – وظیفه خود میدانم به نمایندگی از طرف جناب آقای وزیر فرهنگ از محضر شریف آقایان نمایندگان اظهار تشکر کنم و یقین دارم تصویب این لایحه طلیعه تصویب لوایح قانونی دیگری است که در راه پیشرفت فرهنگ و توسعه فرهنگ و رفع نواقص موجود مؤثر باشد (نمایندگان – انشاءاله) اما مشکلات و دردها زیاد است برای استحضار آقایان نمایندگان محترم عرض می‌کنم که بنده خدمتگزار ملت و دولت از هشت ماه پیش مشغول امضاء بودجه‌های تفکیکی شهرستانها بوده‌ام و هنوز تمام نشده یعنی اگر تصور فرمائید چقدر کاغذ من امضاء کردم نمی‌شود فکر کرد .(یکی ازنمایندگان – اثرش چه بود) اجازه بفرمائید بنده عرایضم را عرض کنم چرا اینکار را کردیم؟ برای اینکه یک بودجه واقعی دردست شهرستانها باشد که بمصرف برسد سال گذشته با همه این مشکلات در وزارت فرهنگ ده میلیون تومان صرفه جوئی شد امسال دیناری صرفه جوئی نخواهد شد یعنی بودجه را مطابق احتیاجات واقعیشان تهیه کرده‌ایم بودجه تفصیلی هر کجا روشن است اعتبارات پرسنلیش چیست اعتبارات هزینه اش چیست اینها بمحض اینکه امضاء میشود فورا بمحل فرستاده میشود یعنی هیچ شهرستانی نیست درحال حاضر که بودجه خودش را دریافت نکرده باشد تنها بودجه ایکه موجود است و هنوز امضاء نشده یعنی نصفش امضاء شده تهران است. بنابراین ما اول از شهرستانها شروع کرده‌ایم. اعتباراتی که تقسیم شده و بشهرستانها وتهران داده شده براساس نیازمندی‌ها و تعداد دانش آموزان و جمعیت‌ها بود است. اگر ملاحظه میفرمائید شهر تهران یک بودجه زیادی دارد باید حساب جمعیتش را هم بفرمائید و بدانید چقدر محصل در شهر تهران مشغول تحصیل می‌باشند. در سال جاری یکمرتبه ۲۵۰۰ سپاهی دانش، یکمرتبه دیگر ۶۰۰ سپاهی دانش اعزام شده‌اند برای خدمت معلمی هیچکدام از انها در تهران نبوده‌اند. (یکی ازنمایندگان – اینها کافی نیست) آقا اجازه بفرمائید عرایضم را تمام کنم. از ۹۵۰ نفر فارغ التحصیل دانشسرایعالی و لیسانسیه‌های مفید و فارغ التحصیلان فوق لیسانس یکنفر در تهران مشغول کار نشده چرا؟ برای اینکه اینها تعهد داشته‌اند برای مدت ۵ سال بروند درشهرستانها خدمت بکنند. حتی افرادی که قبلا آمده بودند بتهران و مشغول تحصیل شده بودند و حقوقشان بتهران منتقل شده بود بآنها ابلاغ شد با همه فشاریکه داشتند ابلاغ شد که چون شما از شهرستان مربوطه بمدت چهارسال حقوق گرفته‌اید و مدیون بآن شهرستان می‌باشید باید بروید درشهرستان خودتان خدمت کنید (نمایندگان – احسنت) بنابراین تمام مراقبت برای پیشرفت کار شهرستانها شده است و التبه از توضیحاتی که آقایان نمایندگان محترم می‌فرمایند بنده بسهم خودم استفاده می‌کنم، راهنمائی می‌شوم توجه بیشتری می‌کنم (نمایندگان – احسنت) در موضوع کتابهای درسی یک مشکل اساسی هست که باید بعرض برسانم کتابهای چهار ساله اول ابتدائی همه ساله روی تعداد شاگردانی که مشغول تحصیل هستند باضافه یک پورسانتاژ سی درصد و یا چهل درصد چاپ میشود بنابراین باید این توجه را کرد که ما حساب کردیم شاگردانی که کلاس اول بوده‌اند همه بکلاس دوم می‌روند و دومی‌ها هم همه بکلاس سوم می‌روند سومی‌ها هم همه می‌روند بکلاس چهارم سی درصد هم باین رقم اضافه کرده‌ایم و کتاب فرستاده‌ایم. امیدوارم در توزیع دچار اشتباه نشده باشند ولی در حدود دویست هزار جلد کتاب که کسر بود مشغول چاپ می‌باشند و بزودی هم فراهم میشود ولی امیدوارم سعی کنیم آقایان راهی پیدا کنند، و ما هم راهی بتوانیم پیدا کنیم که بدانیم توزیع عادلانه و درست انجام بشود. در مورد بیانات نماینده محترم جناب آقای صادق احمدی باینکه در سنقر نفت نیست که بودجه را بموقع ابلاغ کرده‌ایم حالا ممکن است فرهنگ سنقر کسر اعتبار داشته باشد کاری نداشت یک تلگرافی می‌کرد دو سه هزار تومان پوب بما بدهید ما این پول را که برای خودمان نگه نداشته‌ایم، دو سه هزار تومان می‌گرفت. ضمنا اینکه بعد از اینکه بودجه‌ها را تنظیم کردیم بنام متمم بودجه اعتباراتی به شهرستانها دادیم، هر کس خواسته بود و البته حساب کردیم و مبلغی دادیم چون رسم بر این است که اگر یک قرن لازم داشته باشند یک تومان تقاضا بکنند بنابراین ما تا آنجائی که بودجه اجازه می‌داد برای انها در نظر گرفتیم اگر سنقر هم با کسراعتبار سوخت مواجه است بنده چشم همین فردا صبح حواله می‌کنم (نمایندگان – احسنت) بنده بیش از این وقت نمایندگان محترم مجلس ر انمیگیرم اگر فرمایشی داشته باشند مرقومه تان را البته زیارت می‌کنم و در مقام رفع نواقص حوزه‌های انتخابیه تان برمیآیم (احسنت – آفرین).
- تعیین موقع و دستور جلسه بعد – ختم جلسه
۷- تعیین موقع و دستور جلسه بعد – ختم جلسه
رئیس – جلسه را ختم می‌کنیم جلسه آینده ساعت نه صبح روز یکشنبه و دستور ماده واحده دولت راجع بتصویبنامه‌ها خواهد بود.
رئیس مجلس شورای ملی – مهندس عبدالله ریاضی