مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۳ تیر ۱۳۴۴ نشست ۱۹۴

مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری بیست و یکم

تصمیم‌های مجلس مجلس شورای ملی مذاکرات دوره قانونگذاری بیست و یکم

قوانین انقلاب شاه و مردم

مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۳ تیر ۱۳۴۴ نشست ۱۹۴

مذاکرات مجلس شورای ملی

صورت مشروح مذاکرات مجلس روز شنبه ۱۳ تیر ۱۳۴۴ نشست ۱۹۴

فهرست مطالب:

مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره‏۲۱

جلسه: ۱۹۴

صورت مشروح مذاکرات مجلس روز یکشنبه (۱۳) تیر ماه ۱۳۴۴

فهرست مطالب:

۱- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل.

۲- بیانات قبل از دستور آقایان: روستا- سرتیپ‌پور- سعید وزیری- مهندس صائبی- کهزاد البرزی.

۳- تصویب صورت‌جلسه‌های هشتم و دهم تیرماه.

۴- تقدیم یک فقره سؤال به وسیله آقای کلانتر هرمزی از وزارت آب و برق.

۵- طرح و تصویب گزارش کمیسیون کشور راجع به لایحه تعیین تکلیف مشمولین خدمت نظام وظیفه عمومی متولد سال‌های ۱۳۱۲ تا پایان ۱۳۲۴ و ارسال به مجلس سنا.

۶- طرح و تصویب گزارش کمیسیون برنامه مربوط به اصلاحات مجلس سنا در لایحه قانونی تأسیس مرکز آمار ایران و ابلاغ به دولت.

۷- طرح و تصویب گزارش کمیسیون امور استخدام راجع به تکمیل قانون نحوه استخدام مهندسین و کمک مهندسین و تکنیسین‌ها و ارسال به مجلس سنا.

۸- شور دوم و تصویب گزارش کمیسیون امور خارجه راجع به موافقت‌نامه جهانگردی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری ترکیه و دولت پاکستان و ارسال به مجلس سنا.

۹- شور دوم و تصویب گزارش کمیسیون کشور راجع به الحاق دولت شاهنشاهی به اتحادیه بین‌المللی سازمان‌های جهانگردی و ابلاغ به دولت.

۱۰- قرائت دستور و تعیین موقع جلسه آینده- ختم جلسه.

صورت مشروح مذاکرات مجلس روز یکشنبه (۱۳) تیر ماه ۱۳۴۴

مجلس ساعت هشت و سی و پنج دقیقه صبح بریاست آقای عبدالله ریاضی تشکیل گردید

۱- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل

رئیس – اسامی غائبین جلسه قبل قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

غائبین با اجازه – آقایان:

مهندس آراسته – دکتر امین – اهری – دکتر بهبودی – پرویزی – پروین – دکتر پورهاشمی – جاوید – مهندس جلالی – حق شناس – حکمت یزدی – دیهیم – دکتر رشتی – دکتر رهنوردی – دکتر سعید – شفیعی پورکرمانی – مهندس صائبی – دکتر صالحی – مهندس صدقیانی – طالب زاده رودسری – طباطبائی – فخر طباطبائی – کشفی – قاسم مرادی – مرتضوی – دکتر مهذب – ناروئی – مهندس والا – بانوجهانبانی – بانودکتر دولتشاهی – بانونفیسی.

غائبین بی اجازه – آقایان:

آقایان – مهندس اسدی سمیع – امیر احمدی – مهندس جلالی نوری – دکتر حکیم شوشتری – رامبد – روحانی – دکتر کیان – دکتر مصباح زاده – مهندس معینی زند – مهندس رافع.

غائبین مریض – آقایان:

بختیار بختیاریها – دکتر حاتم – دکتر سامیراد – سلیمانی کاشانی – مصطفوی نائینی – موقر – مهرزاد – دکتر نجیمی – تیمسارهمایونی – جهانگیری – میرافضل.

غائبین در رأی مربوط به قرارداد شرکت نفت خلیج فارس در جلسه ۱۹۳- ۱۳۴۴/۴/۱۰ – آقایان:

ساگینیان – ملکشاه ظفر- دکتر مبین.

۲- بیانات قبل از دستور آقایان: روستا – سرتیپ پور – سعید وزیری – مهندس صائبی – کهزاد البرزی

رئیس – نطقهای قبل از دستور را شروع می‌کنیم آقای فولادوند تشریف بیاورید (گفته شد – تشریف ندارد) آقای روستا تشریف بیاورید.

روستا – همکاران عزیز مقدمتاً لازم میدانم مراجعت مسعود موکب مبارک شاهنشاه و شهبانوی گرامی ایران را از مسافرت پرخیرو برکت کشوردوست و همسایه اتحاد جماهیر شوروی از طرف قاطبه اصناف و پیشه وران ایران تبریک و تهنیت عرض کنم (احسنت).

مسافرتهای شاهنشاه عظیم الشأن ما بشکورهای مختلف گیتی علاوه بر آنکه از جنبه سیاسی موجب استحکام روابط دوستانه می‌شود منشاء اثرات تجاری و اقتصادی فراوان نیز هست که از این بابت اصناف ایران بیش از هر کس متمتع و بهره مند می‌شوند زیرا هر قرارداد تجارتی و اقتصادی که با کشوری منعقد شود بازار صادرات و واردات رویق بیشتر پیدا کرده و بهبودی محسوسی در وضع کلی اصناف و پیشه وران حاصل می‌گردد واقعاً مایه فخر و مباهات است که یک چنین تجلیل بی نظیر و کم سابقه‌ای از شاهنشاه شهبانوی محبوب ایران در اتحاد جماهیر شوروی بعمل آمد

(صحیح است).

مذاکرات مفید واثر بخش شاهنشاه که در محیط بسیار دوستانه با سران کشور شوروی و فرمایشات عمیق و حکیمانه ایشان در مجامع مختلف از جمله در اردوی پیشاهنگان و در نزد ارباب مطبوعات و نتایجی که از آنها حاصل می‌شود هر یک در خور آنست که مورد دقت و بحث مفصل قرار گیرد (صحیح است).

از اینکه مملکت ما در دنیای پر آشوب و مضطرب فعلی با داشتن چنین پادشاهی با تدبیر و مآل اندیش از آرامش و امنیت و ثبات کامل برخوردار است بایستی خداوند متعال را شکر گزار بوده و از درگاه احدیت او بخواهیم که همیشه رهبر عالیقدر ما را در پرتو عنایت و لطف خود حفظ فرماید در ضمن باید بعرض برسانم که همکاران عزیز خوب بخاطر دارند که در اوایل شروع به کار این دوره مجلس به استحضارشان رساندیم که در نتیجه اطلاعات و مطالعات و مشاهداتی که از وضع نامتناسب رابطه مالک با مستأجر داشتم و تعدی و احجافیکه در نتیجه نقص قانون فعلی از این راه بطبقه محروم و زحمتکش وارد می‌آمد ضمن مذاکره و تماس با چند نفراز قضات محترم دادگستری که در این مورد از هر جهت آزموده و عملاً و علماً از لحاظ اینکه عهده دار حل و فصل این موضوع بودند و به رموز آن وقوف داشتند با تشکیل جلسات متعدد طرحی جامع و دنیا پسند تهیه شد تا دولت آن را مورد مطالعه و شور قرار داده و جهت تصویب بمجلس شورای ملی تقدیم نماید (صحیح است) وباز استحضار دارند که در جلسات متعدد بعدی یادآور شدم که چگونه این تصمیم با استقبال فوق تصور طبقات مختلف مواجه و مردمی که سالها از اجحاف و تعدی در زیر لوای قانون ناقص رنج می‌بردند چگونه بوسیله نامه و تلگراف و تلفن چه از تهران و چه از شهرستانها خواستار تصویب و اجرای هر چه زودتر این طرح عام المنفعه شدند تا به ناراحتیهای ناشیه از آن هر چه زودتر خاتمه دهند (صحیح است) دوستان گرام نامه‌های متعدد و طومارهائی که در این باره از شهرستانها رسیده و بموقع تقدیم مجلس شده است از تعدیات معموله و حق کشیها سخن‌ها گفته‌اند بهر حال نظر به اینکه یکی از هدفهای اولیه این جانب در بدو کار مجلس این بود که یک چنین لایحه‌ای تنظیم و از

تصویب مجلس بگذرد تا جزو افتخارات این دوره بحساب آید همیشه به متقاضیان و مراجعه کنندگان قول داده‌ام که دنبال کار خواهم بود و در این باره از هر پیش آمد و فرصتی مناست استفاده خواهم کرد و اکنون فکر می‌کنم این فرصت پیدا شده باشد زیرا از طرفی لوایح مهم و ضروری دولت از قبیل لایحه نفت و بودجه سال ۴۴ و غیره از تصویب گذشته و دولت و مجلس فرصت آن را دارند که یک چنین لایحه مهمی را مورد مطالعه و مداقه قرار دهند از طرف دیگر حال که دولت نرخ اجناس انحصاری را بمنظور تقلیل هزینه زندگی پائین آورده اصناف هم مانند همیشه از این برنامه استقبال و نرخ اجناس تحت اختیار را به نسبت کاهش داده و می‌دهند موقعیتی مناسبتر از این نیست که رفع نگرانی اصناف هم مورد توجه قرار گیرد و لایحه جدید مالک و مستأجر از طرف دولت هر چه زودتر در مجلس مطرح شود بدیهی است با استقبال کم نظیری که بوسیله اکثریت آقایان نمایندگان محترم در بدو امر مشاهده شده مطمئناً در کوتاهترین مدت ممکنه لایحه در مجلس شورای ملی به تصویب خواهد رسید و مسلماً مجلس محترم سنا هم بدان رأی مثبت خواهد داد و با اجرای آن نگرانی و ناراحتی هزارن نفر مردم زحمت کش و مولد ثروت مملکت برطرف و به این مشاجرات و منازعات که در نتیجه تجاوزات و طمع ورزی و مطالبه سرقفلی‌های کلان و اجاره‌های طاقت فرسا بوجود آمده و صدها پرونده موجود و متشکله در دادگستری زنده ترین شاهد آنست خاتمه داده خواهد شد (صحیح است) ضمناً اصناف هم بپاس این توجه و بعنوان سپاسگزاری بیش از پیش در اجرای برنامه تنزل قیمتها مجاهدت خواهند نمود.

فعلا به این مختصر بعنوان توصیه بدولت قناعت می‌کنم و مطالب گفتنی ریاد که در این باره هست انشاءالله در موقع طرح لایحه در مجلس عنوان خواهد شد. متشکرم بقیه وقتم را بجناب آقای سرتیپ پور می‌دهم.

رئیس – آقای سرتیپ پور بفرمائید.

سرتیپ پور – موکب مسعود پادشاه دیروز وطن مارا با شادی عظیمی روبرو کرد (صحیح است) در مدت ۱۳ روزی که شاهنشاه در سفر بودند همانطور که دلهای ما بسوی ایشان بود چشمها و گوشها مترصد و مراقب بودند ببینند و بشنوند در کشور دوست چه می‌گذرد و در آنجا از نماینده جلال و عظمت ملت و کشور ایران چگونه پذیرائی بعمل می‌آید، آنچه دیدیم و آنچه که شنیدیم حکایت داشت که ملل شوروی، رئیس محترم شورای اجرائیه ممالک شوروی و همچنین دولت شوروی و همچنین دبیر کل حزب کمونیست از پادشاه ما با نهایت ادب و احترام استقبال کردند و با منتهای صمیمیت، تجلیل از میهمان عالقدر خودشان بعمل آوردند و این وظیفه برای ما پید شد که از میزبانان محترم شوروی و دولت و ملت شوروی صمیمانه تشکر کنیم، روزگاری بود که مبنای روابط بر اساس بیم از اقتدارات بود ولی زمانه نشان داد که مقتدر اگر می‌خواهد جائی در قلوب باز کند باید کاری کند که قدرش شناخته شود و محترم شناخته شود نه آنکه بیم و وحشت و تجاوز جانشین محبت و احترام باشد (صحیح است) این مسئله مسلم است که هیچوقت دنیا یکی نبوده است و هیچوقت یک نظام اجتماعی و یک دین، یک مذهب ویک مسلک در سراسر جهان حکومت نداشته است ولی جهان ما توانسته است با تضاد مسلکها و مرامها و عقاید قرنها در کنار یکدیگر زندگی کند وقتیکه چنین باشد می‌توانیم امیدوار باشیم که ملل دینا از این پس هم بیتواند بر فرض داشتن عقاید مختلف در کنار هم زیست کنند و منافع مشترک یکدیگر را رعایت بنمایند نباید فکر کرد که صاحبان بعضی مسالک نخواسته‌اند مسلک یا روش یا عقیده خودشان را بر ملتهای دیگر جهان تحمیل کنند البته در تاریخ مکرر می‌خوانیم که عده‌ای ازمسالک یا مذاهب بر عده دیگر می‌تاختند که شاید عقیده خود را تحمیل کنند واقعه ۹۳ و جنگهای صلیبی و داستانهائی که بعداً پیش آمد همه حکایت داشت که بوده‌اند کسانی که می‌خواستند از طریق اعمال نفوذ و تجاوز و بکار بردن اسلحه بنام ایجاد یک نظام جهانی عقیده خودشان را تحمیل کنند ولی در تمام موارد دیده شد که اینگونه جنگهای خونین بنفع آرزومندان استقرار حکومت واحد جهانی تمام شده است که یکی از آن عرصات در زمان ما و نسل ما مشهود شد، جنگهای خونین برای تحمیل یک گونه نظام اجتماعی در اروپا واقع شد که جهانی را فرا گرفت و نفوسی را تباه کرد ولی آن نظام اجتماعی واحد یا اقتصادی واحد یا مسلکی واحد سرنگرفت شاید همین تجارب است که موجب می‌شود سیاستمداران متفکر

جهان یا متفکرین سیاستمدار جهان فکر کنند بجای تحمیل عقیده حیات سیاسی مسالمت آمیز را منظور نظر قرار بدهند و امکاناتی بوجود بیاورند که ازنظر سیاسی گرگ و میش در کنار هم بتوانند بهره مندی تحصیل کنند البته صاحبان این مکتب هم بر دو دسته بوده‌اند دسته‌ای فکر می‌کردند که باید کماکان از طریق اعمال زور و قدرت عقیده خودشان را تحمیل به ملتها بکنند، که سیستم مسالمت آمیز آن عقیده و صاحبان آن عقیده را محکوم کرده است، عده دیگری هستند که پیرو فکر حیات سیاسی مسالمت آمیز هستند که همانهائی بودند که از نیات نیک پادشاه ما بدرستی استقبال کردند و آنچه را که اعلیحضرت همایون پادشاه ما برای رفاه ملت خودش و برای بهتر کردن یک قسمت از جهان که می‌توان گفت حساسترین مناطق جهان در خاورمیانه است (صحیح است) ارزش گذاشته و این احترام و تجلیل در حقیت صحه‌ای بوده است به انقلاب پادشاه که آن انقلاب بوجود آورند این مجلس بود و آن انقلاب است که بارور کردنش بدست همین مجلسیان برگذار شده است این نکته باید مورد نظر قرار بگیرد که در عین حالیکه سیستم مسالمت آمیز مجال و امکان می‌دهد که مادر کنار یکدیگر باشیم و در بسط روابط اقتصادی کمک کنیم مانع از آن نخواهد بود که مبارزه عقاید همچنان جاری باشد بنابراین وظیفه بزرگی بر عهده ملت ایران قرار می‌گیرد که در مبارزه عقاید بتواند مبانی را محکم بکند که نتایج بهتر و عالیتر در این مبارزه بسود ملت ایران و صاحبان عقیده ناسیونالیزم مثبت ایران و بسود مملکت و جامعه مترقی ما که بهدایت پادشاه بسوی هدف روشنی پیش می‌رود تحصیل کرده باشد بشارتهائیکه در جراید منعکس بود حکایت داشت که زمینه وسیعی در مسائل اقتصادی بین ایران و ملل شوروی فراهم شده است که البته انتظار این را داریم که پس از وارد شدن لوایح مربوط به مجلس نظرات تأییدی خودمان را بعرض برسانیم ولی مسلم اینست که امنیت ایران در خاورمیانه بمنزله امنیت همسایگان است (صحیح است) بمنزله امنیت آسیا است و بمنزله امنیت جهان است (صحیح است) بنابراین طرفین قضیه که در باره بارور کردن نهال حسن تفاهمی که در گذشته بین ایران و روس و شوروی کاشته شده بود در حقیقت کمکی کرده‌اند به صلح جهان و امنیت خاورمیانه و رفاه ملتهای خود در آسیا و اروپا، اینست که بار دیگر ما از صمیم قلب به مقام معظم شاهنشاهمان تعظیم میکینم که آینده را آنچنان که باید با وسعت دید دیده‌اند و راه سعادت را هموار فرموده‌اند و هم به ملل و دولت شوروی که تقدیر کرده‌اند نظرات عالی شاهنشاه مارا و امیدوار هستیم که از این تقدیر برکاتی هم عاید خود آنها بشود (احسنت).

رئیس – آقای سعید وزیری بفرمائید.

سعید وزیری – عرض می‌شود که مطالب در شأن مطلب را جناب آقای سرتیپ پور به بهترین وجهی فرمودند ولی مطلب طوری نیست که بعنوان یک واجب کفائی تلقی بشود برای اینکه وقتیکه یک لذت یک شیرینی در دهان عده زیادی لذت می‌دهد ومزه می‌دهد هر کسی باید به نوبه خودش به به بگوید و بگوید که چقدر شیرین است (صحیح است) و این یکی از آن مطالب است مطلقاً با اینکه تمام مطالب گفته می‌شود باز نمی‌شود گفت واجب کفائی است و واجب عینی صد در صد است برای اینکه این مطلب شیرین مسأله احترام و تجلیل از شاهنشاه است وقتی از او تجلیل می‌شود و وقتی که او موفقیتی بدست می‌آورد وقتیکه در دنیا گفته می‌شود که این مرد بزرگ این موفقیت بزرگ را بدست آورده بنده احساس می‌کنم که یک انسان بزرگ ومهمی هستم و یک موفقیت بزرگی نصیب من شده است آقای خواجه نوری هم احساس می‌کنند که یک مرد بزرگیست و یک موفقیت بزرگی نصیبشان شده است و اما یک مطلب تاریخی از جهت ما و از جهت روابط بین المللی هم در اینجا مطرح است و آن مسأله روابط ایران با دولت بزرگ اتحاد جماهیر شوروی است رابطه دولت اتحاد جماهیر شوروی با ایران یک مطلبی نیست که بر اساس تعارفات و نزاکتهای معمولی بتوان برگذار نمود بلکه یک مسأله ایست که عمق دارد عمق تاریخی دارد عمق عینی دارد و بهمین مناسبت است که وقتی کوششهائی در زمینه تنظیم شرافتمندانه و منطقی این روابط بعمل می‌آید ارزنده ترین و عالیترین سعی و کوششهای سیاسی و دیپلماسی است که انجام می‌گیرد و باز بهمین مناسبت است که در خور تشویق وتقدیر است برای اینکه مسأله عمق دارد، مسأله ریشه تاریخی دارد مسأله بر اساس تعارفات و مجامله‌ها نیست وقتیکه در

شوروی می‌گویند شاه ایران، شاه بزرگیست، مردلایقیست مرد مدبری است، مرد صلح و مرد آشتی است این مسأله عمق دارد مبتنی بر ایمان است مبتنی بر واقعیات است این مسأله مبتنی بر این است که واقعیت وجود شاه ایران لمس شده است (صحیح است) من از گذشته‌ها که احیاناً دارای خاطرات تلخ و شیرین بوده است میل ندارم یاد کنم برای اینکه بقول شاعر:

بیا که نوبت صلح است و آشتی و ارادت

بشرط آنکه نگوئیم از آنچه رفت حکایت (احسنت)

بخصوص من نباید از این تلخیها اسم ببرم برای اینکه در طول ۱۷ و ۱۸ سال ۲۰ سال گذشته غالباً از این تلخ و شیرین‌ها و گاهی بخصوص و متأسفانه تلخی‌ها در روزنامه‌ها نوشته‌ام و حالا حق این است که من از خوبی و شیرینی اسم ببرم بخصوص من احساس خوشحالی می‌کنم و درست بهمین دلیل است که بنده در این جا عرض می‌کنم که چقدر شخصیت شاهنشاه ما واقع بینی و استقامت وطنپرستانه ایشان در از بین بردن این تلخی‌ها مؤثر و ذیقیمت بوده است (صحیح است) آنچه که شاهنشاه ما می‌گوید آنچیزی است که ملت ما می‌گوید (صحیح است) آنچه را که او تصویب می‌کند وبر او صحه می‌گذارد آن چیزی است که تمام ملت ایران آنرا تأیید و تصویب می‌کند و بر آن صحه می‌گذارد (صحیح است) این سفر اعلیحضرت را شاید از جهت روزنامه نگاری با مراحل دیگر با سفر دیگر اعلیحضرت مقایسه می‌کردیم و مصاحبه‌ای هم که رد کریمه (یالتا) فرموده بودند یا روزنامه نگاران در آنجا سؤالی کرده بودند که بین این سفر با سفرهای قبلی چه تفاوت هست البته یک روزنامه نویس می‌پرسد و ایشان جواب می‌دهند مطلقاً این سفر اعلیحضرت با آن سفرهای قبلی که فرمودند قابل مقایسه نیست از این جهت که اعلیحضرت در آن سفری که تشریف برده بودند برای رفع اختلاف و یک مقداری برای ایجاد حسن تفاهم تشریف برده بودند در حالیکه این دفعه از اعلیحضرت، از پادشاه ما دعوت کرده بودند تا بملت ایران نشان بدهند که برای هر چه بیشتر رابطه با ایران سعی و کوشش می‌کنند آن موقعی که در آن سفر اعلیحضرت تشریف برده بودند با ایشان مذاکرات شاید بر اساس دیپلماسی و سیاست یا حل یک مشکلاتی بوده است در حالیکه در این سفر همه توأم با احترام و تجلیل ازشاهنشاه و همه توأم با این بوده است که تمام امکانات بازدید و قضاوت را در دسترس ایشان بگذارند همه توأم با افتخار، دوستی و توسعه روابط بوده است در آنجا، در حالیکه در ده سال پیش توأم با نگرانی بود که نتیجه صحبت‌ها، نتیجه مسافرت چه خواهد بود ولی در این سفر در این جا در مملکت ما همه اش توأم با حسن نیت توأم با افتخار همه اش توأم با شادی روزافزون بوده است این است فرق‌های عمده‌ای که در این سفر اعلیحضرت با آن سفر قبلی شان بوده است. اعلیحضرت در آن سفر همینطور که عرض کردم بعنوان رهبر و رئیس یک دولتی که یک مقداری از یک سیاستی متضرر شده است در پاره‌ای فشارها بوده است برای حل این مسائل تشریف برده بودند در این سفر بعنوان رهبر یک ملت پیروز رهبر یک انقلاب بزرگ در تاریخ بعنوان دارنده و ارائه کننده یک تز نو یک دکتر ین تازه انقلابی و اصلاحی با رهبران ملتی که دارای تز و دکترین اجتماعی هستند روبرو شدند این سفر فرق عمده اش این است در این سفر شاهنشاه مسائل و صحبت‌ها و حرفهای ملتی را با ملت شوروی در میان می‌گذاشتند که مفتخر و پیروز است انقلاب کرده است و راه جدید و نو خودش را با سربلندی انتخاب کرده است و پیش می‌رود (صحیح است) در حالیکه در سفر قبلی و سالهای گذشته از تمام جهات ما دچار تردید بوده‌ایم که چه باید بکنیم ولی اکنون ما می‌توانیم و تصمیم گرفته‌ایم که چه باید بکنیم و اکنون داریم می‌کنیم این همان انقلاب پر افتخار و انقلاب مقدسی است که در ششم بهمن برهبری شاه این مملکت اعلیحضرت محمد رضا پهلوی و با پشتیبانی و شرکت همه جانبه تمام ملت ایران در این مملکت انجام گرفته است بدون شک این رابطه و این مسافرت حتی به این دلایلی که عرض شد نه تنها با سفر قبلی اعلیحضرت قابل مقایسه نیست حتی با سفرهائی که رهبران سایر ملل ودول به اتحاد جماهیر شوروی می‌کنند قابل مقایسه نیست (صحیح است) برای اینکه رهبران سیاسی سایر دول برای حل پاره ئی از مسائل به آنجا می‌روند یا از نظر اختلافات مسلکی یا از

نظر تضادهای موجود در اوضاع اجتماعی صحبت‌ها را مطرح می‌کنند درحالیکه صحبت‌های ما راجع به همزیستی مسالمت آمیز بوده ما راه خودمان را یک راه پرافتخار است رفته‌ایم و این راه را با انقلاب انتخاب کرده‌ایم (صحیح است) یعنی اکثریت ملت ایران این راه را با سعادت را که براساس یک تز انقلابی و ایدئولوژی و براساس یک ایده آل و براساس یک تاریخ و بر اساس فرک یک ملتی بوده انتخاب کرده است و این قابل ارائه و قابل نشان دادن در همه جاست (صحیح است) بهمین دلیل است که اینکار با اثرا ملاقاتهای دیگری که رهبران ملل و دول در بازدیدهائی که از شوروی بعمل می‌آورند فرق دارد و این ملاقات، این مسافرت اعلیحضرت همانطور که در پاسخ روزنامه نگار ایرانی فرمودند یعنی روزنامه نگار ایرانی در مصاحبه از شاهنشاه از اعلیحضرت همایونی سؤال کرد ند و روزنامه نگار ایرانی حتی مثل همه ساکنین منطقه خاورمیانه معتقد است که این مسافرت در حفظ آرامش و امنیت اوضاع و صلح و آرامش خاورمیانه تأثیر بسزائی دارد و خواهد داشت (صحیح است) این است که قطعاً در همسایگی‌های ماهم این سفر با حسن قبول تلقی شده است همچنانکه جسته و گریخته شنیده‌ایم امیدواریم در زمینه صلح و آرامش و ثبات اوضاع و آبادانی و عمران همسایگان ما در خاورمیانه این سفر، این سفر میمنت اثر واقعاً آثار خوب و عالی و خلاق صلح آمیز خودش را نشان بدهد و نشان خواهد داد و من بعنوان یک نماینده ملت ایران از پذیرائی و تجلیل شایسته و شایانی که از پادشاه بزرگوار ما از رهبر انقلاب از دارنده وارائه دهنده ایدئولوژی و دکترین انقلابی و دکترین زندگی ملت ایران از ایشان کرده‌اند قدردانی و تشکر می‌کنم (احسنت) و بازهم همانطور که اول عرض کردم من حیث ایرانی غرق در افتخارم از موقعیتی که بدست پادشاه مانصیب ملت ایران شده (احسنت) من بعنوان یک ایرانی تشکر می‌کنم. خیلی متشکرم (احسنت).

رئیس – آقای مهندس صائبی تشریف بیاورید.

مهندس صائبی – با کسب اجازه از مقام ریاست و نمایندگان محترم بمصداق آیه شریفه و اما بنعمه ربک فحدث.

شکر نعمت نعمتت افزون کند

کفر نعمت از کفت بیرون کند (احسنت)

ایزد متعال را از صمیم قلب سپاسگزارم که شاهنشاه محبوب و شهبانوی مهربان ایران شاهنشاهی که در اثر خدمات بشر دوستانه خود بحق در دنیای متقرفی امروز شاه صلح لقب گرفته‌اند بسلامتی و با موفقیت کامل به میهن عزیز مراجعت فرمودند تشریف فرمائی شاهنشاه و شهبانوی محبوب را بخاک وطن صمیمانه تبریک عرض کن سفر شاهنشاه بسرزمین همسایه و دوست ایران اتحاد جماهیر شوروی مانند همه مسافرتهای رهبر خردمند ما برای مردم شریف ایران منشأ خیر و برکت و دارای نتایج بسی درخشان خواهد بود و این قبیل مسافرتهای شاهانه همیشه اثرات بسیار نیکوئی در روابط بین ایران و سایر کشورها ببار آورده است (صحیح است).

با اطمینان خاطر می‌توان امیدوار بود از همکاریهای تازه ایت که در اثر اهتمام رهبران دو کشور پایه گذاری شده است ملت ایران و شوروی استفاده فراوان خواهند برد.

کشور عزیز ما در این دنیای متشنج از احترام قابل توجهی بین تمام ملل راقیه دنیا برخوردار است که شایسته ۲۵۰۰ سال سابقه عظمت تاریخی و تمدن آن می‌باشد و این بعلت ثبات واعتباری است که با عنایات ربانی در سایه رهبری خردمندانه و درایت شاهنشاه معظم بدست آمده است (صحیح است) ما از احساسات گرم استقبال و پذیرائی شاهانه وتجلیل و احترام ملت و دولت عالیقدر شهبانوی ایران صمیمانه سپاسگزاری مینمائیم و از خداوند متعال توفیق سعادت و ترقی را برای هر دو کشور مسئلت دارم. فرصی دست داد که همکاران گرام جنابان آقایان مهندس جلالی – جهانگیری – مهندس معینی زند درمعیت جناب آقای دکتر عاملی وزیر محترم دادگستری برای افتتاح و بازدید خانه‌های انصاف در رزن و صالح آباد و از ندریان بشهر همدان و ملایر سفر کنیم و از نزدیک شاهد و ناظر اجرای یکی از برنامه‌های ابتکاری شاهنشاه که عبارت از تعمیم عدالت در روستاها است و در اثر جدیت و فعالیت دولت خدمتگزار حزبی جناب آقای هویدا با سرعت و دقت اجرا شده و می‌شود باشیم (صحیح است).

این طرح ابتکاری ضامن سعادت و گسترش عدالت و رفاهیت اکثریت ملت نجیب ایران یعنی روستائیان کشور می‌باشد (صحیح است) و مانند طرح سپاه دانش بسیار مفید و قابل ستایش است طرح سپاه دانش که برای محو بیسوادی تنظیم و خوشبختانه به بهترین وجهی اجرا شده و امروز مشعل علم و دانش در کلیه روستاهای ایران دهاتی که در اعماق جنگلها و یا دردل کوهها در دورترین نقاط کشور قرار دارد با روشنائی خاصی می‌درخشد و اثر بسیار عمیقی در زندگی مردم ایران مخصوصاً کشاورزان کشور داشته و دارد و یا طرح مفید سپاه بهداشت که درمان و بهداشت مجانی را در روستاها تعمیم داده و می‌دهد و در این مسافرت کوتاه ما شاهد و ناظر اثرات بسیار نیکوئی آن که معالجه و مداوای فوری روستائیان است بودیم.

در تمام روستاها چه موقعی که خانه انصاف جدیدی افتتاح می‌شد و یا هنگامیکه برای بازدید خانه انصاف شرکت می‌کردیم همه خا ما ناظر قیافه‌های بشاش واحساسات پاک و قلبی و عمیق و صف نشدنی روستائیان نسبت به شاهنشاه معظم بودیم که با تعمیم عدالت پهلوی یکی دیگر از آرزوهای دیرین آنها را برآورده‌اند.

روستائی که برای احقاق حق خود کار و زندگیش را ترک کرده و روزها در شهر سرگردان باشد مانند سایر مردم شریف ایران از صمیم قلب بشاهنشاه خود دعا می‌کند که با تشکیل خانه انصاف دارای دادگستری مجانی شده شده در سریعترنی مدت و بهترین وجهی احقاق حق می‌شود و این جمله همیشه در میان احساسات بی آلایش و واقعی روستائیان که با شور و هیجانی شاهد و ناظر این تشریفات بودند طنین انداز بود این همه آوازها از شه بود (احسنت).

در قریه ازندریان شهرستان ملایر مانند سایر روستاها اعضاء خانه‌های انصاف با علامت مخصوص عدالت پهلوی که پرچم سه رنگ ایران زینت بخش آن بود مشخص بودند این اعضاء بوسیله مردم همان روستا و از بین افراد مورد اعتماد که در لباسهای عادی و یا روحانی بودند انتخاب شده بود و با وقار خاص و قبلی آکنده از مهر شاه و با تصمیمی قاطع آمادگی خود را برای خدمتگزاری بهمنوعان خود اعلام می‌داشتند.

خدمات و فعالیت صادقانه و بی شائبه جناب آقای دکتر عاملی وزیر دادگستری و قضات خدمتگزاری که در ملایر و همدان خدمت می‌کنند در تشکیل این خانه‌های انصاف قابل تقدیر است.

در روستای ازندریان ملایر آراء قاطعی که اعضاء خانه انصاف انشاء کرده و بمورد اجرا درآمده بود و مورد بررسی جناب آقای وزیر دادگستری و همراهان قرار گرفت بسیار جلب توجه کرد که یک موردش را بعرض میرسانم انجمن ده شکایتی از یکنفر کرده بود که شارع عام را خراب کرده خانه انصاف رأی داد که باید این شخص شارع عام را اصلاح کند و ۵۰ ریال هم جریمه بدهد و این کار بلافاصله انجام شده بود حالا تصور بفرمائید اگر این خانه انصاف نبود باید بشهر بیاید و جریاناتی طی کرده و نتیجه ی هم گرفته نمی‌شد مردم شاهدوست و وطنخواه شهرستان ملایر بنده را مأمور کرده‌اند که مراتب سپاسگزاری و تشکرات قلبی آنها را به پیشگاه مقدس شاهنشاه مفخم تقدیم داشته و آمادگی آنها را در اجرای منویات مقدس شاهنشاه و منشور انقلاب سفید شاه و ملت که ضامن رفاه و سعادت و استقلال کشور است به آستان مبارک شاهانه عرضه بدارم و درمقابل این همه عنایات شاهانه سر تعظیم فرود آورم بنده ضمن بررسی هائی که در مورد سپاهیان بهداشت در همان قریه کردم و سه سه مطلب است که بعرض آقایان نمایندگان محترم میرسانم و استدعا دارم که جناب آقای دکتر یگانه و جناب آقای معاون وزارت کشور به این موارد توجه بفرمائید از پزشک جوان سپاهی بهداشت که حقاً با قبلی آکنده از مهر شاه و علاقمند به خدمت مردم بود سؤال کردم که چه بیماری دراین ده زیاد است ایشان اظهار کردند که بیماری تراخم درحدود ۹۰ درصد ازاین رقم واقعاً به اهمیت تشکیل سپاه بهداشت پی می‌برم البته ایشان اظهار شمغول معالجه و مداوا هستند ولی بنده پیشنهادم این است که به موازات این معالجه و مداوا وزارت کشور اداره می‌شود اقدام کند آن عوامل عبارتست از تهیه آب سالم و اصلاح حمام‌های ده و از بین بردن کثافات بنابراین جناب آقای معاون وزارت کشور آنجائی که سپاه بهداشت اعزام می‌شود رای آنکه دولت نتیجه خوبی

از این برنامه مترقی شاهنشاه بدست آورد باید به موازات این برنامه اداره عمران وزارت کشور هم برای سالم کردن آب و بهبود حمام خواهند رفت و دوباره بیمار می‌شوند موضوع دوم جناب آقای دکتر یگانه توجه بفرمائید اینها وقتی می‌روند دارای درمانگاه نیستند باید وزارت بهداری درمانگاه برای این مناطق تهیه کند که بمحض اینکه رفتند ساختمان درمانگاه را با همکاری مردم شروع کنند موضوع آخر که می‌خواستم بعرض برسانم آقایانی که از جاده قزوین به تهران تشریف می‌آورند نزدیک حصارک که می‌رسند ملاحظه می‌فرمایند ساختمانهائی هست که بطور نیمه تمام افتاده است و مورد سؤال است که این ساختمانها آیا دولتی است، یا شخصی است، بنده خیال می‌کنم این ساختمانهای مال وزارت آموزش و پرورش است واینها همانطور باقیمانده است خواهش می‌کنم جنابعالی و دولت آقای هویدا توجه بفرمایند که تکلیف این ساختمانهای نیمه تمام چه می‌شود یک ساختمان سفید در جلو جاده است اگر تشریف بردید ملاحظه بفرمائید خیال می‌کنم برای تأسیسات کشاورزی بوده است شاید میلیونها تومان دولت خرج کرده است و بلااستفاده مانده است بنده عرضی ندارم و از حوصله‌ای که همکاران معظم فرمودند و به عرایض ناقابل بنده توجه فرمودند کمال تشکر را دارم (احسنت).

رئیس – آقای دکتر کهزادالبرزی تشریف بیاورید.

البرزی – با کسب اجازه از مقام معظم ریاست مجلس شورای ملی و نمایندگان محترم امروز می‌خواهم در مورد مسافرتهای رهبر عالیقدر ملت ایران مطالبی بعرض برسانم دیروز رهبر ما، و سفیر تمدن و انقلاب ایران نوین، بخاک وطن و به آغوش مردم کشور خویش بازگشتند، نه این بازگشت موفقیت آمیز اولین بازگشت پیروزمندانه رئیس مملکت ماست و نه این مسافرت، نخستین سفر ثمر بخش اعلیحضرت همایونی به کشورهای بزرگ جهان است معهذا بنده بعنوان نماینده یک طبقه زحمتکش کشور که در نتیجه انقلاب سپید ۶ بهمن نقش ارزنده او در پشرفتهای ملی، بوسیله افکار مترقیانه اعلیحضرت همایونی شناخته شد، از این سفر بخصوص یادی می‌کنم.

تردید نیست که هیچکس بشایستگی رهبر خردمند ما توانست انقلاب عظیم شاه و ملت را با آن نیروی شگرف و سازنده‌ای که از اعصار درخشان تاریخ ملت ما و از نبوغ خلاق شاهنشاه ما بنیان می‌گردد، بجهان مترقی امروز بازشناسند (صحیح است).

ملت ایران به دو دلیل این حق را برای خود قائل شده است که در دنیای متحد و متفق کنونی خود را بخوبی بنماید و در جای شایسته قرار گیرد، نخست به آن جهت که ما به قدمت شرافتمندانه و فرهنگ قدیم خود از آن نظر که شالوده تمدن جهان بوده است می‌بالیم و دوم به این لحاظ که ایران در ششم بهمن ماه سال ۱۳۴۱ نشان داد که در جهان معاصر نیز شایستگی احراز مقام ازجمند خویش را خواهد داشت (صحیح است) ما و همه ملت ایران در تشریح و تصویر انقلابی که شالوده و ارکان حیات ملت را بر اساس آرمانهای ملی و عظمت باستانی ملت ایران بینان نهاد حرفها زدیم و گامها برداشتیم لیکن باید بحقیقت اذعان کرد که تنها کسیکه شایسته معرفی این انقلاب شگرف بود شخص شاهنشاه ماست که ریشه‌ها و طرحهای نخستین این انقلاب، اولین بار در فکر بارور و مغز خلاق ایشان پی ریزی شد (صحیح است).

مسافرتهای اعلیحضرت شاهنشاه ایران بکشوری دور و نزدیک جهان به شهادت کلیه نشریات و بنگاههای خبری و رادیو تلویزیون‌های جهان همواره بزرگترین خبر و مهمترین موضوع سیاسی روز بوده است و این بیشتر بدان لحاظ است که جهان آگاه امروز شاهنشاه را بعنوان یکی از روشنفکرترین و واقع بین ترین رهبران باستانی ایران باز شناخته است. هزیک از جملات و فرمایشات اعلیحضرت همایونی مورد تفسیر‌ها وتمجیدهای بسیاری از مطبوعات و خبرگزاریهای دنیا قرار گرفته است (صحیح است) و از این روست که همیشه درخشان ملت ما خبره شده است و میلیونها انسان کره ارض اخبار مربوط به مسافرت اعلیحضرت را با اشتیاق فروان گوش داده‌اند. مسافرت

اخیر اعلیحضرت همایونی به کشور دوست و همجوار ما اتخاد جماهیر شوروی اگر نخستین مسافرت معظم له نبود لیکن مؤثرتر و مفید تر از همیشه به روابط اقتصادی و فرهنگی دو کشور توسعه بیشتری داد (صحیح است).

مذاکرات رهبر ارجمند ما با رهبران اتحاد جماهیر شوروی در زمینه‌ای از دوستی و علاقمندی دو کشور به حفظ روابط مودت و گسترش مناسبات تجاری و فرهنگی صورت گرفت. بدون تردید موقعیت درخشان ملت ما و شخص اعلیحضرت همایونی بعد از انقلاب شش بهمن در جلت علاقه و اعتماد همه کشورها از جمله کشور همجوار ما روسیه شوروی تأثیر کامل داشته است (صحیح است).

جای هیچ تردیدی نیست که ایران خواستار حفظ مناسبات صلح و دوستی خود با کلیه ملل جهان و بویژه حفظ و گسترش این مناسبات با دول همجوار می‌باشد. خوشبختانه مذاکرات و مصاحبه‌ها و نطق‌ها اعلیحضرت همایونی و آقای میکویان صدر هیئت رئیسه اتحاد جماهیر شوروی نشان داد که تا چه حد در این ایده بزرگ توفیق نصیب ما شده است.

گسترش روابط اقتصادی و توسعه آزمان‌ها صلح جوئی وحسن همجواری با کلیه ممالک مخصوصاً کشورهای همسایه و دولت اتحاد جماهیر شوروی یکی از خواسته‌های ملت حقیقت بین ایران است و اینک که دومین سفر پیروزمندانه اعلیحضرت همایونی درتحقق این آرزوی بزرگ مردم ایران، تا این حد مؤثر بوده است جای آنستکه صمیمانه خوشحال و ممنون باشیم (صحیح است) دراین سفر شاهنشاه ایران از بسیاری مؤسسات صنعتی، علمی و اقتصادی اتحاد جماهیر شوروی دیدن فرمودند و از اینکه ملت دوست و همسایه ما از اتقاء سطح رفاه خود توفیق بیشتری یافته است اظهار خوشوقتی فرمودند، این بزرگواری و انسان دوستی شاهنشاه ما نمونه‌ای از همان افکار عالی است که همیشه برای ملت ما افتخارات تازه تر و درخشانتری به ارمغان آورده است.

نتایج این مسافرت و سفرهای دیگراعلیحضرت همایونی نه تنها موجب تحکیم بنای دوستی ایران و کشورهای دیگر است بلکه اساساً در تحکیم مبانی صلح جهانی و نزدیکی روز افزون کشورها نقش اساسی داشته است، همچنانکه شخص اعلیحضرت همایونی در یکی از مصاحبه‌های مطبوعاتی خود در شهر یالتا به این موضوع اشاره فرموده‌اند که: «خوشبختانه از طرف ما و بطور قطع از طرف شوروی هم می‌توانم بگویم که نه تنها می‌خواهیم با یکدیگر همزیستی مسالمت آمیز نمائیم بلکه همکار اقتصادی وسیعی را نیز شروع کرده‌ایم البته این اضافه بر یک محیط صلح، یک محیط دوستی نیز می‌باشد. فکر می‌کنم که همین وضع بین ما و شوروی در منطقه خاورمیانه و حتی در صلح جهانی نیز تأثیر داشته باشد» (صحیح است – احسنت).

به این ترتیب جای آن دارد که ملت ایران مقدم شاهنشاه عزیز خود را از صمیم قلب گرامی بدارد و به آن صورت که دیدیم مردم تهران از شاهنشاه ارجمند خود استقبال نمودند.

پیشواز کم نظیر دیروز، احساسات توأم با حقشناسی مردمی بود که به نقش رهبری اعلیحضرت همایونی محمد رضا شاه پهلوی واقف بوده و همواره پیمان جانفشانی و فداکاری خود را با رهبر خردمند خویش حفظ خواهد کرد (صحیح است).

بنده به نمایندگی مردم، بویژه کارگران زحمتکش کشور که همیشه ترقی و رفاه خویش را مدیون طرحهای نوین شاهنشاه بوده‌اند، مقدم فرخنده ایشان و شهبانوی عزیز را بخاک وطن تبریک و تهنیت عرض نموده و از کوشش‌های معظم له و شهبانوی گرامی ایران صمیمانه سپاسگزاری می‌نمایم.

جا دارد بخاطر تمام این دلسوزیها یکبار دیگر مراتب سرسپردگی و وفاداری عمیق خود را نسبت به اعلیحضرت همایونی درحساحت مقدس مجلس شورای ملی تجدید نمایم، متشکرم (احسنت).

۳- تصویب صورتجلسه‌های هشتم و دهم تیرماه

رئیس – صورت جلسه‌های روز سه شنبه و پنج شنبه هفته گذشته خدمت خانمها و آقایان توزیع شده است نسبت به این صورت جلسه‌ها نظری نیست؟ آقای دکتر حسینی.

دکتر حسینی – در صورت مذاکرات سه شنبه راجع بعرایض بنده اشتباهات چاپی شده که اصلاح می‌کنم و تقدیم می‌کنم.

رئیس – اصلاح می‌شود نظر دیگری نیست؟ (اظهاری نشد) صورت جلسه‌ها تصویب می‌شود. آقای معتمدی.

معتمدی – تلگرام و طوماریست از اصفهان رسیده تقدیم می‌کنم.

رئیس – آقای دکتر زعفرانلو.

دکتر زعفرانلو – نامه ایست از اصفهان رسیده تقدیم می‌کنم.

۴- تقدیم یک فقره سؤال بوسیله آقای کلانتر هرمزی از وزارت آب و برق.

رئیس – آقای کلانتر هرمزی.

کلانتر هرمزی – سؤالی از وزارت آب و برق راجع به پروژه آبیاری رامهرمز و امکان ساختمان سد رامهرمز و نهر کشی زیدون و بهبهان تقدیم مقام ریاست می‌کنم.

رئیس – ابلاغ می‌شود.

۵- طرح و تصویب گزارش کمیسیون کشور راجع به لایحه تعیین تکلیف مشمولین خدمت نظام وظیفه عمومی متولد سالهای ۱۳۱۲ تا پایان ۱۳۲۴ و ارسال به مجلس سنا.

رئیس – وارد دستور می‌شویم. گزارش یک فوریتی راجع به لایحه تعیین تکلیف مشمولین خدمت وظیفه عمومی مطرح است قرائت می‌شود.

(بشرح زیر قرائت شد)

گزارش از کمیسیون کشور به مجلس شورای ملی

کمیسیون کشور در جلسه ۵ تیرماه ۱۳۴۴ با حضور آقای دکتر یگانه وزیر مشاور و آقای سراج حجازی معاون وزارت کشور لایحه شماره ۳۵۷۲- ۴۴/۳/۲۷ دولت راجع به تعیین تکلیف مشمولین خدمت وظیفه عمومی متولد سالهای ۱۳۱۲ تا پایان ۱۳۲۴ را که یک فوریت آن تصویب و به شماره ۱۴۴۸ چاپ گردیده است را مورد رسیدگی قرار داد و با اصلاحاتی به شرح زیر تصویب نمود.

اینک گزارش آنرا تقدیم مجلس شورای ملی می‌نماید.

ماده ۱ – مشمولین متولد سالهای ۱۳۱۲ تا پایان ۱۳۲۴ که تا تاریخ تصویب این قانون در موعد مقرر خودرا معرفی نکرده‌اند با رعایت شرایط مذکور در این قانون غایب محسوب نخواهند شد.

ماده ۲ - مشمولین متولد سالهای ۱۳۱۲ تا پایان ۱۳۲۲ به استثناء فارغ التحصیلان دیپلمه به بالا که خدمت زیر پرچم را انجام نداده و یا معافیت دائم قانونی تحصیل ننموده‌اند در صورت پرداخت مبلغ دو هزار ریال از احظار به خدمت زیر پرچم در زمان صلح معاف می‌گردند.

مشمولین مذکور دراین ماده بایستی ظرف یکسال مبلغ مزبور را به حساب مخصوصی در بانک ملی ایران پرداخت کرده و رسید آنرا در دو نسخه دریافت یک نسخه به ژاندارمری مستقر در مرکز شهرستان یا بخش محل سکونت خود تسلیم نمایند. سازمانهای ژاندارمری مزبور مؤظفند ظرف یک ماه از تاریخ دریافت رسید بانک برگ معافیت دائم برای زمان صلح به آنان تسلیم نمایند.

تبصره – مشمولین متولد ۱۳۲۳ و ۱۳۲۴ که تا کنون خود را معرفی نکرده و غایب می‌باشند در صورتیکه از تاریخ تصویب این قانون تا اولین قرعه کشی در هر شهرستان خود را به واحدهای ژاندارمری شهرستان یا بخش محل سکونت مربوطه خود معرفی و در قرعه کشی شرکت نمایند از غیبت گذشته آنان صرف نظر خواهد شد. این قبیل مشمولین چنانچه واجد شرایط کفالت مقرره در قانون نظام وظیفه باشند بدون شرکت در قرعه کشی از کفالت استفاده خواهند نمود.

ماده ۳ – در صورتیکه تعداد مشمولین فارغ التحصیل دیپلمه به بالا متولد سالهای ۱۳۱۲ تا پایان ۱۳۲۴ بیش از تعداد مورد احتیاج ارتش شاهنشاهی و سپاههای دانش. بهداشت. ترویج و آبادانی باشد ظرف یک سال از تاریخ تصویب این قانون تعداد مورد احتیاج از بین جوانترین آنها به ترتیب سال تولد انتخاب و مازاد آنان به طریق زیر از خدمت زیر پرچم در زمان صلح معاف می‌گردند.

الف – مشمولینی که قبل از تصویب این قانون خود را معرفی کرده و برگ آماده خدمت دریافت کرده و بشرح مذکور زائد بر احتیاج باشند در صورتیکه دارای گواهی نامه دوره کامل دبیرستان باشند و یا ارزش تحصیلات آنها عالی شناخته شده با پرداخت پنج هزار ریال و کسانی

که دارای درجه لیسانس یا بالاتر هستند با پرداخت مبلغ ده هزار ریال.

ب – مشمولینی که تا تاریخ تصویب این قانون خود را معرف ننموده و غایب بوده‌اند و به شرح مذکور زائد بر احتیاج باشند درصورتیکه دارای گواهی نامه دوره کامل دبیرستان باشند و یا ارزش تحصیلات آنها عالی شناخته شده با پرداخت مبلغ ده هزار ریال و لیسانسیه‌ها به بالا با پرداخت مبلغ بیست هزار ریال.

تبصره – مهلت و ترتیب پرداخت وجوه مقرره دراین ماده برطبق مقررات و آئین نامه اجرائی قانون معافیت مشمولین مازاد براحتیاج ارتش خواهد بود.

ماده ۴ – وجود حاصله از اجرای ماده ۲ و ۳ این قانون جزء درآمد عمومی کشور محسوب می‌گردد.

ماده ۵ – متولدین سالهای ۱۳۱۲ تا پایان ۱۳۲۴ که در تاریخ تصویب این قانون مشغول انجام خدمت زیر پرچم می‌باشند کماکان به خدمت زیر پرچم خود ادامه می‌دهند در صورتیکه در دادگاههای نظام وظیفه به اضافه خدمت محکوم شده‌اند از انجام خدمت اضافی معاف می‌گردند.

ماده ۶ – وزارت کشور مأمور اجرای این قانون است.

نایب رئیس کمیسیون کشور – شکیبا

گزارش از کمیسیون دارائی به مجلس شورای ملی

کمیسیون دارائی در جلسه شش تیرماه ۱۳۴۴ با حضور آقای قوام صدری معاون وزارت دارائی لایحه دولت راجع به تعیین تکلیف مشمولین خدمت وظیفه عمومی متولد سالهای ۱۳۱۲ تا پایان ۱۳۲۴ را مورد رسیدگی قرار داد و گزارش کمیسیون کشور را در این مورد تأیید و تصویب نمود.

اینک گزارش آنرا تقدیم مجلس شورای ملی می‌نماید.

رئیس کمیسیون دارائی – محسن خواجه نوری

گزارش از کمیسیون دادگستری به مجلس شورای ملی

کمیسیون دادگستری در جلسه نه تیرماه ۱۳۴۴ با حضور نمایندگان دولت لایحه شماره ۳۵۷۲- ۴۴/۳/۲۷ راجع به تعیین تکلیف مشمولین خدمت وظیفه عمومی متولد سالهای ۱۳۱۲ تا پایان ۱۳۲۴ را مورد رسیدگی قرارداد و گزارش کمیسیون کشور را در این مورد تایید و تصویب نمود. اینک گزارش آنرا به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

مخبر کمیسیون دادگستری – دکتر حسینی

گزارش از کمیسیون نظام به مجلس شورای ملی

کمیسیون نظام درجلسه نه تیرماه ۱۳۴۴ با حضور نمایندگان دولت لایحه مربوط به تعیین تکلیف مشمولین خدمت وظیفه عمومی متولد سالهای ۱۳۱۲ تا پایان ۱۳۲۴ را مورد رسیدگی قرارداد و گزارش کمیسیون کشور را دراین مورد تایید و تصویب نمود. اینک گزارش آنرا به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

مخبر کمیسیون نظام – حکیمیان

رئیس – کلیات لایحه مطرح است، آقای دکتر حسینی بفرمائید.

دکتر حسینی – بنده مقدمتاً چون در نطق قبل از دستور مجالس دست نداد از فرصت استفاده می‌کنم و از طرف فراکسیون مستقل ورود موکب مبارک الیحضرتین را به کشور عزیز صمیمانه تبریک می‌گویم و امیدوارم که این سفر شاهانه مانند سایر سفرهای معظم له برای ملت ایران منشأ آثار و برکات باشد و در تشیید و توسعه روابط حسنه بین ملتها بسیار بسیار مؤثر و ملت ایران از ثمرات ارزنده این مسافرتها برخوردار بشود (انشاءالله) چون ناطقین محترم به اندازه کافی راجع به این مطلب صحبت کرده‌اند بنده از اطاله کلام خودداری می‌کنم اما راجع به این لایحه نظام وظیفه بنده هرچند به اسم مخالف اسم نوشته‌ام ولی خواستم از یک روش متداول پارلمانی که بعضی از رفقای محترم همقطار ما استفاده می‌کنند برای یک مرتبه استفاده کنم و تحت عنوان مخالف برای اینکه مجال صحبت بدست بیاوریم موافقت خودم را و موافقت فراکسیون مستقل را راجع به این لایحه به عرض نمایندگان محترم برسانم (احسنت) فکر می‌کنم که عموم نمایندگان محترم با من در این مسئله هم عقیده باشند که این توجه الیحضرت همایون شاهنشاهی راجع به طبقاتی که مدتهای مدید یا بعلت نقص قانون یا بعلت گرفتاریهایی که داشتند به خدمت مقدس سربازی اعزام نشده بودند و در منتهای بلاتکلیفی و سرگردانی روزگار میگذرانیدند بخصوص در این روزها

که مسئله جوانها موضوع روز بوده و توجه خاصی نسبت به طبقه جوان مبذول می‌شود این عنایت شاهانه باعث سپاسگزاری و تشکر و امتنان تمام جوانان و عموم ملت ایران است (صحیح است) بنابراین بنده مطمئنم که در اساس این فکر و در اصول لایحه هیچکس و هیچ عقل سلیمی مخالفت نداشته باشد ولی لازم بود در این ضمن یک تذکراتی به دولت راجع به این لایحه داده شود که عندالمورد ملحوظ نظر قرار بگیرد در کمیسیون راجع به این لایحه مطالبی گفته شد که دولت اعتراضات و ایرادات نمایندگان را وارد دانست ولی بعلت مشکلاتی که عملا مواجه می‌شد امکان نداشت که تمام نظرات لااقل در این لایحه مورد توجه واقع بشود بنده رؤس این موارد را بطور اختصار عرض می‌کنم وقتی که ما یک اصلی را قبول کردیم عموم افراد ذکور اتباع کشور شاهنشاهی موظفند که خدمت سربازی را انجام بدهند و حالا از نظر اینکه گاهی اوقات احکام تابع مصالح واقع می‌شود و مصلحت عمومی مملکت ایجاب می‌کند که یک طبقه‌ای که بهر حال بجا یا بی جا به خدمت مقدس سربازی نرفته‌اند و فعلا سرگردان و بلا تکلیف هستند ما تکلیف اینها را روشن بکنیم ولی حق این است که لااقل سعی کنیم که این عنایت و این بخشش و این عفو ملوکانه شامل عموم طبقات و افرادی که در شرایط مشابه قرار گرفته‌اند بشود (صحیح است) اینک بنده می‌خواستم عرض کنم موضوع متفکلینی بود که الان مشمول خدمت نظام هستند و به موضوع کفالت آنها رسیدگی نشده ما آمدیم در ماده۵ این لایحه کسانی را که در مدت خدمت به علت غیبت یا فرار محکومیت پیدا کردند به موجب این قانون حکم محکمه را بلا اثر گذاشتیم و مجازاتی که در باره اینها محکمه تعیین کرده از این مجازات صرفه نظر کردیم یعنی در واقع غیبت اینها را بخشودیم اینها چه افرادی هستند؟ افرادی هستند که حقاً می‌بایست خدمت وظیفه را انجام می‌دادند ولی نرفته‌اند ظاهراً اعزام اینها برا ی خدمت بعلت این بود که اینها مانعی برای خدمت نداشته‌اند معذالک در حین خدمت برخلاف مقررات مرتکت غیبت و فرار شده‌اند و حالا مجازات آنها بخشوده شده است ولی یک تعداد افرادی بودند که اینها متکفل بودند و آنها را به سربازخانه اعزام داشته‌اند و بعلت اینکه غیبت داشتند از مزایای تکفل استفاده نکرده‌اند و به کفالت آنها رسیدگی نشده و الان مشغول خدمت هستند شاید تا حدودی هم از نظر خودشان قابل توجیه باشد که بعلت گرفتاری و پریشانی فکر واینکه حقاً متکفل معاش عائله تحت کفالت خودشان بودند مشکلاتی برای معرفی اینها بوده است بهر حال چون غایب بودند به تکفل آنها رسیدگی نشده والان در سربازخانه دارند خدمت می‌کنند در کمیسیون بنده پیشنهادی در این مورد دادم دولت متعذر شد که اگر چنانچه ما این متکفل را از خدمت خارج کنیم ممکن است ارتش دچار کسر سازمان بشود البته آماری در این مورد به بنده ارائه نشد ولی بنده از جناب آقای سراج حجازی استدعا می‌کنم در این مورد آماری تهیه بکنند و واقعاً ببینند اگر چنانچه رسیدگی به تکفل این افراد و مرخص اینها از خدمت که در واقع یک نوع تعمیم عدالتی است لطمه‌ای به سازمانهای ارتش نمی‌زند و ارتش دچار کسر سازمان نبود اینها را مرخص بکنند و اگر چنانچه ارتش دچار کسر سازمان می‌شود چون بنده بعنوان نماینده نمی‌توانم پیشنهاد خرج بکنم ولی خود دولت توجه داشته باشد لااقل از این پولهای که از مشمولین جمع آوری می‌شود و در بودجه عمومی کشور گذاشته می‌شود یک فکری برای عائله تحت تکفل آنها که حقاً مورد عنایت شاهانه و توجه دولت هستند بشود که اینها بتوانند با فراغت خیال مشغول خدمت باشند و دعا گوی ذات شاهانه و دولت خدمتگذار بشوند (احسنت).

رئیس – آقای دکتر یگانه بفرمائید.

دکتر یگانه (وزیر مشاور) – در ساحت مقدس مجلس شورای ملی دوره بیست ویک قانون گذاری لوایح بسیار مفیدی البته لوایح بسیار متعدد و بسیار مفیدی از نظر مملکت به تصویب رسیده بنده اگر در صدر این لوایح لوایحی مثل سپاه بهداشت، سپاه ترویج و آبادانی لوایح مربوط به استفاده از ذخایر نفت ایران در خلیج فارس، بودجه‌های برنامه‌ای و صنعت پتروشیمی را نام می‌برم یک جزی است از لوایح بسیار مفیدی که در ساحت مقدس مجلس شورای ملی به تصویب رسیده و هر یک به نوبه خود تحولی را چه در صنعت، چه در اقتصاد و چه در اجتماع

مملکت ایفا خواهد کرد (صحیح است) لایحه مهمی هم که امروز در ساحت مقدس مجلس شورای ملی مطرح است و واقعاً از همان روح الهام می‌گیرد لایحه‌ای است مربوط به تعیین تکلیف یک عده‌ای از مشمولین نظام وظیفه که وضع آنها نامعین بوده و با این تعیین تکلیف هم وضع آینده مشمولین روشن می‌شود و هم دستگاههای دولت از کسرت و تراکم امور خلاص می‌شوند البته شاید احتیاج به توضیح نباشد که برای هر فردی که پس از سن بلوغ پا به زندگی اجتماعی می‌گذارد وظایف و تکالیفی متوجه اش می‌شود در رأس بزرگترین وظایف اجتماعی خدمت مقدس سربازی است که از این واژه و عبارت سربازی همه ما اینطور استنباط می‌کنیم یعنی خود را فدای حفظ اجتماع خود کردن و این عالیترین نوع و عالیترین مفهوم میهن پرستی است این لایحه که تقدیم شد مکمل لوایحی است که از سال ۱۳۰۴ که بنیانگذاری ارتش نوین ایران بعمل آمد تا امروز به تصویب رسیده بعد از قانون سال ۱۳۰۴ مربوط به نظام وظیفه با تحولی که مملکت داشت هر چند سال قانون نظام وظیفه تکمیل یافت سال ۱۳۰۴ پی ریزی شد سال ۱۳۱۰ اصلاح شد سال ۱۳۱۷ تکمیل یافت سال ۱۳۲۴ مقررات نوینی در قانون نظام وظیفه وارد شد و سال ۱۳۴۳ از همین ساحت مقدس مجلس شورای ملی بزرگترین قانون نظام وظیفه یعنی قانون تعیین تکلیف مشمولین مازاد به تصویب رسید واینک که در سال ۴۴ هستیم مکمل این قوانین به تصویب می‌رسد این قانون در واقع برای رفع ضروریات مملکتی تقدیم شده است نسبت به مشمولین غیر دیپلمه که متولد سال ۱۳۱۲ تا ۱۳۲۲ هستند و تعدادشان زیاد است و تکلیفشان نامعین برای این افراد تکلیف معافیت در نظر گرفته شده النهایه چون شاید به عدالت، نزدیک نبوده که کسی که یک روزی قصور کرده قصد خودش را به یک صورتی ملزم بشود جبران بکند اینست که در لایحه برای اشخاص غایب یک جریمه‌ای تعیین شده تا کسانیکه خدمت سربازی را در آن لباس انجام نداده‌اند با سهیم شدن در پرداخت مبلغی به وجوه عمومی که صرف مخارج مملکتی و عمران می‌رسد آن قصور خودشان را جبران کرده باشند و نسبت به مشمولین از دیپلمه به بالا البته آنچه دانشجویان هستند قوانین عمومی نظام وظیفه است که باز از آنها به آن حدی که مورد نیاز نیستند و قرعه به اسمشان اصابت نمی‌کند معاف می‌شوند ولی لیسانسیه و دیپلمه‌ای که یا غایب بودند یا آماده به خدمت بودند که وضعشان معیین نیست با پرداخت مبلغ کمتری طبق قوانین فعلی یعنی پنجهزار ریال و ده هزار ریال معاف می‌شوند ولی آنهائیکه غایب بودند با پرداخت مبلغ بیشتری به عنوان جبران قصور خودشان این واژه غایب از روی آنها برداشته می‌شود و در قوانین نظام وظیفه استحضار دارید که غایب بودن مستلزم یک عواقبی است برای اولین بار این ترتیب داده شد که واژه غایب از روی اینها برداشته بشود و با امیدواری که هست که واقعاً نظام وظیفه از سال ۴۱ به بعد یک جلوه درخشانتری یافت یعنی برای دیپلمه و بالاتر ضمن خدمت مقدس سربازی یک دوره‌ای هم با همان لباس ولی به طریق دیگر در سپاههای دانش، بهداشت و آبادانی و ترویج خدمت می‌کنند بنابراین اشخاصی هستند در همان لباس علاوه بر خدمت سربازی خدماتی را به نوع دیگر به عهده دارد امیداواریم از لوایح بسیار مفیدی که در این ساحت مقدس مجلس شورای ملی به تصویب رسیده این لایحه‌ای که بر مقتضای ضرورات مملکتی و تعیین تکلیف عده‌ای تنظیم شده با تصویبش در مجلس منبعد وضع عده زیادی از هموطنان ما روشن بشود آنهائیکه معافند وارد زندگی اجتماعی و آن رشته‌ای که مورد نظرشان است بشوند و کسانی هم که وضعشان ممکن بود مدتها نامعین باشد با عبارتی که در لایحه دولت بود که یک بار به وضع آنها رسیدگی بشود و برای همیشه وضعشان روشن بشود البته اصلاحاتی هم در کمیسیون‌های دادگستری و کشور شد که از طرف دولت هم نهایت تشکر هست و حتی معیین کردند که این احتیاج دولت باید محدود بشود و ظرف یکسال معیین بکنند که نسبت به مشمولین گذشته نیازی هست یا خیر؟ این یکسال که معیین شد متولدین ۳۱۲ تا ۳۲۴ که البته نسبت به مشمولین ۱۳۲۲ تا ۱۳۲۴ یک تغییر مختصری در لایح هست و مشمول یک نحوه خاصی هستند وضع آنها روشن خواهد شد و در زندگی اجتماعی به انواع و اقسام فعالیتها اشتغال می‌ورزند و از نیروی انسانی کشور نهایت استفاده در تمام شأون خواهد شد تشکر می‌کنم (احسنت)

رئیس – نظر دیگری در کلیات لایحه نیست؟

(اظهاری نشد) به ورود در شور مواد رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد ماده اول مطرح است قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادة ۱ – مشمولین متولد سالهای ۱۳۱۲ تا پایان ۱۳۲۲ به استثنای فارغ التحصیلان دیپلمه به بالا که خدمت زیر پرچم را انجام نداده و یا معافیت دائم قانونی تحصیل ننموده‌اند در صورت پرداخت دوهزار ریال از احضار بخدمت زیر پرچم در زمان صلح معاف می‌گردند.

رئیس – آقای بالاخانلو بفرمائید.

بالاخانلو – عرض کنم بعد از انقضای دهسال ارتش متوجه شده است که تعداد مشمولین همه ساله بیش از احتیاج ارتش است و آن طور که کسب اطلاع شده یک میلیون نفر غائبند یعنی یک میلیون نفر افراد کاری این مملکت طبقه جوان سرگردان مانده‌اند همه ساله مراجعه کرده‌اند ارتش هم احتیاج نداشته ولی تکلیف آنها را روشن نکرده ما در هر سال یکصدوچهل هزار نفر مشمول داریم این ۱۴۰ هزار نفر چهل و یا سی هزار نفرش مورد احتیاج است اگر ۱۳۱۲ تا ۱۳۲۳ را حساب بفرمائید برای مشمولین ۲۳ و ۲۴ هم همین مشکل پیش می‌آید باید صد هزار نفر مشمولین ۲۴ وصدهزار نفر مشمولین ۲۵ را هم حساب بفرمائید که بلا تکلیفند در مملکت ما سالی ۳۰ هزار دیپلمه می‌آیند بیرون از مدارس متوسطه و طبقه مولد واقعی ثروت مملکت ما بیسواد هستند با سوادها که سرگردانند بدبخت‌ها، برای مستخدم سرپائی دویست نفر دیپلمه می‌آید اسم می‌نویسد در چنین شرایطی چرا اصولاً خدمت نظام وظیفه را که فرمش عوض شده دردنیای مترقی دیگر براست راست و بچپ چپ و جنگ سرنیزه نیست چرا ما برای خدمت نظام وظیفه از دیپلمه‌ها نگیریم برای این دیپلمه هائی که می‌روند برای خدمت نظام برای دانشکده افسری جوانان برای دانشکده نیروی دریائی و دانشکده نیروی هوائی و برای دانشکده پلیس از همین‌ها استفاده نکنیم که سرگردانند و باید فرمولی درست کنیم که همه ساله به ظرفیت دیپلمه هائیکه از دبیرستانهای مملکت فارغ التحصیل می‌شوند آنها در خدمت ارتش پذیرفته بشوند و از وجود اینها در کادر سپاهائیکه بوجود آمده سپاه بهداشت، سپاه آبادانی و ترویج و سپاههای دیگری که بمرور ضرورتش ایجاب می‌کند از آنها استفاده بشود شما ملاحظه بفرمائید هر سال دانشکده افسری یکعده داوطلب می‌پذیرد کنکور می‌دهند بعد همان موقع دانشکده پلیس هم هست دانشکده نیروی هوائی و دریائی هم هست این دیپلمه‌ها در مملکت سرگردانند و من معتقدم که چون همه ساله صدهزار نفر ۱۲۰ هزار نفر ۱۱۰ هزار نفر مشمول بلاتکلیف هست حالا که این قانون می‌گذرد تکلیف اینها را هم روشن کنیم بعد مشمولین سال ۱۳۲۵ هم این ناراحتی را پیدا می‌کنند اگر بگوئیم از ۳۱۲ تا ۳۲۲ پس مشمولین ۳۲۳ و ۲۴ و ۲۵ سیصدهزار نفر اضافه‌ای که داریم تکلیف این سیصد هزار نفر چسیت کشاورزان مملکت با انقلاب شاه و ملت یک رفاهیتی برایشان بوجود آمد حالا که می‌خواهند وارد کار کشاورزیشان بشوند می‌گویند بیا به خدمت نظام در صورتیکه احتیاح هم به آنها ندارند برای اینکه همان سیهزار نفر را می‌خواهند و این صدهزار نفر اضافی را نمی‌خواهند این را بنده خواستم که معلوم بفرمائید و رویش مطالعه بشود که برای مشمولین سنوات بعد از ۳۲۲ چه فکری می‌خواهید بکنید.

رئیس – آقای دکتر یگانه بفرمائید.

دکتر یگانه – بنده از توجه نماینده محترم جناب آقای بالاخانلو که راجع به آینده مسئله نظام وظیفه فکر فرموده بودند و بیاناتی ایراد فرمودند تشکر می‌کنم خواستم بعرض برسانم که تقریباً منظوری که جنابعالی داشتید که در آینده وضع مشمولین روشن باشد وبلا تکلیفی با این تعدادی که میفرمائید در آینده پیدا نکنیم این منظور تأمین است، بنده به استحضارتان رساندم که قانون تعیین تکلیف مشمولین مازاد در سال ۴۳ به تصویب رسیده به تصویب همین مجلس رسیده از سال ۴۳ مقرر شد که اگر از دیپلمه به بالا اشخاص مورد احتیاج ارتش و سپاهها نباشند اگر قرعه به آنها اصابت نکرد دیپلمه با پرداخت ۵ هزار ریال و لیسانسیه با پرداخت ده هزار ریال در زمان صلح

مطلقاً معاف بشوند بنابراین ملاحظه میفرمائید که اگر در مورد غیر دیپلمه غائبینی زیاد است در مورد دیپلمه و لیسانسیه مربوط به ادوار قدیم است که مسئله سپاهیان نبود والا با ایجاد سپاه دانش که هر لیسانسیه‌ای و هر دیپلمه‌ای که در اینجا خدمت می‌کنند از یک دیپلمه‌ای که در یک دستگاه دولتی هست یک حقوق بیشتری هم می‌گیرد جناب آقای بالاخانلو اصلا این موضوع پیش نمی‌آید من لیست حقوقی که ما بیک سپاهی دانش می‌دهیم همراه خودم دارم ۴۰۰۰ ریال تقریباً حد متوسطش است بنابراین در کدام دستگاه است که می‌تواند برای یک دیپلمه بیش از این حقوق تأمین کند این است که ما امیدواریم و رجاء واثق داریم که بعد از تقویت سپاهها غائبی وجود نخواهد داشت راجع به لیسانسیه‌ها هم حد متوسط حقوق هشتهزار ریال است لیسانسیه ایکه در سپاه ترویج و آبادانی هست اگر رفت به سپاه بهداشت ممکن است یک مقداری هم اضافه بشود حداقل حقوق لیسانسیه ایکه در سپاه ترویج و آبادانی است ۸۰۰۰ ریال است و ملاحظه فرمودید با اینکه در ادوار گذشته در یکی دو سال قبل سپاهیان دانش که به استخدام وزارت آموزش و پرورش در آمدند دیپلمه‌ها استقبال می‌کنند ما دیگر آن مشکل غائب را نداریم این مشکل راجع به گذشته بود اما اینکه فرمودید کاملا دولتهای وقت باید متوجه باشند که مبادا در آینده هم ما دچار چنین وضعی نشویم که یک عد بلاتکلیف بمانند کاملا در نظر است این راجع به دیپلمه‌ها. و راجع به غیر دیپله‌ها هم استحضار دارید در همین قانون که در سال گذشته به تصویب رسید و مقرر شد تمام سربازان عادی وقتیکه مازاد بر احتیاج ارتش باشند سرباز عادی را عرض می‌کنم با پرداخت یکهزارو پانصد ریال کسی که مورد لزوم نیست معاف می‌شود این قوانین تازه‌ای است اگر ما از ۱۳۱۲ چنین قانونی را داشتیم ایمان داشته باشید که تعداد غائبین به این حد نمی‌رسید این قانون که به تصویب رسید برای همین بود که یک عده بیشتری احضار بشوند در صورتیکه ارتش و سپاهیان به آنان احتیاج ندارند بنده با سازمان متناسبی که برای نظام وظیفه در نظر گرفته شده یعنی ژاندارمری کل کشور با تمام افراد خودش که بیش از ۳۰ هزار نفر هستند منبعد امر نظام وظیفه را بعهده گرفته ما دیگر نمی‌توانیم تصور کنیم که دیگر غائبی باشد که دولت به آن دسترسی نداشته باشد و در اسرع اوقات او را جلب نکند و به سربازخانه نیاورد ولی تصدیق بفرمائید که در قدیم تشکیلات به این وسعت نبود ژاندارمری در هربخش یک حوزه دارد و یک نمایندگی دارد یک پاسگاه دارد ولی در قدیم اینطور نبود در بعضی مزاکز شهرستان بودند ۸۰ مناطق سربازگیری که نمی‌توانست در سال ۱۰۰ هزار نفر احتیاجات را تأمین کند ولی ژاندارمری با سی هزار نفر افرادش متعهد است و ما به این نتیجه رسیدیم که یکمرتبه این قانون اجرا شد در سالهای آینده از مشمولین آن تعداد مورد نیاز ارتش و نیروها را مسلماً تأمین خواهیم کرد ولی من از فرمایشاتتان کاملا تشکر می‌کنم و به مقامات مسئول نظام وظیفه هم این مطلب را خواهم گفت و قطعاً ترتیبی خواهیم داد که انشاءالله در آینده بلاتکلیفی نداشته باشیم که لایحه تقدیم بکنیم فرمایشتان از نظر جلوگیری از ایجاد مردم بلاتکلیف ومشمول بلاتکلیف قابل کمال توجه دولت است و بنده به رئیس نظام وظیفه که الساعه در خارج از جلسه هست این مطلب را خواهم گفت، تشکر می‌کنم.

رئیس – نظر دیگری در ماده اول نیست؟ آقای بالاخانلو.

بالاخانلو – عرض کنم نظر بنده این بود که چون اصولا حالا ارتش وضع خاصی پیدا کرده برخلاف گذشته که همه شائق هستند بروند به خدمت از آن عده دیپلمه‌ای که شائق به خدمت هستند استفاده بکنند چون در آنجا حقوقی هم ارتش می‌دهد عرض بنده این بود.

رئیس – نظر دیگری در ماده اول نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده اول رأی می‌گیریم خانمها و آقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده دوم قرائت می‌شود.

(بشرح زیر قرائت شد)

مادة ۲ – مشمولین متولد سالهای ۱۳۱۲ تا پایان ۱۳۲۲ به استثنای فارغ التحصیلان دیپلمه به بالا که خدمت زیر پرچم را انجام نداده و یا معافیت دائم قانونی تحصیل

ننموده‌اند در صورت پرداخت مبلغ دوهزار ریال از احضار به خدمت زیر پرچم در زمان صلح معاف می‌گردند.

مشمولین مذکور در این ماده بایستی ظرف یکسال مبلغ مزبور را بحساب مخصوصی در بانک ملی ایران پرداخت کرده و رسید آن را در دو نسخه دریافت یک نسخه را به ژاندارمری مستقر در مرکز شهرستان یا بخش محل سکونت خود تسلیم نمایند. سازمان‌های ژاندارمری مزبور موظفند ظرف یکماه از تاریخ دریافت رسید بانک برگ معافیت دائم برای زمان صلح به آنان تسلیم نمایند.

تبصره- مشمولین متولد ۱۳۲۳ و ۱۳۲۴ که تا کنون خود را معرفی نکرده و غائب می‌باشند در صورتیکه از تاریخ تصویب این قانون تا اولین قرعه کشی درهر شهرستان خود را بواحدهای ژاندارمری شهرستان یا بخش محل سکونت مربوطه خود معرفی و در قرعه کشی شرکت نمایند از غیبت گذشته آنان صرفنظر خواهد شد این قبیل مشمولین چنانچه واجد شرایط کفالت مقرره در قانون نظام وظیفه باشند بدون شرکت در قرعه کشی از کفالت استفاده خواهند نمود.

رئیس – آقای معتمدی بفرمائید.

معتمدی – در تبصره یک مربوط به مادة ۲ نوشته شده است «در صورتیکه از تاریخ تصویب این قانون تا اولین قرعه کشی در هرشهرستان خود را به واحدهای ژاندارمری شهرستان یا بخش محل سکونت مربوطه خود معرفی و در قرعه کشی شرکت نمایند از غیبت گذشته آنان صرفنظر خواهد شد» در این قانون هیچ تکلیفی برای مشمولین خارج از کشور تعیین نشده است ما درسال سه مرتبه قرعه کشی داریم: اردیبهشت و شهریور و دیماه این قانون الان در جریان است و احتمال قوی دارد تا مرداد ماه خاتمه پیدا کند (صحیح است) آن آقای مشمول که در خارج از کشور است و بموجب این قانون می‌بایستی در اولین قرعه کشی شرکت کند و اگر نکرد نمی‌تواند استفاده بکند او چگونه می‌تواند یکمرتبه مثلا از ویرجینیا بیاید اینجا و در اولین قرعه کشی شرکت بکند و از مزایای این قانون استفاده بکند بنابراین بنده می‌خواستم اینجا جناب آقای وزیر مشاور این قبیل مشمولین خارج از کشور را تعیین بکنند تا آنها بدانند چگونه باید از این قانون استفاده بکنند.

رئیس – آقای دکتر یگانه بفرمائید.

دکتر یگانه (وزیر مشاور) – بنده اجازه خواستم به استحضار جناب آقای معتمدی نماینده محترم برسانم که در قوانین مربوط به نظام وظیفه اصولاً مقررات لازم برای حفظ حقوق مشمولین که در خارج از کشور هستند اتخاذ شده است همانطوریکه عرض کردم ممکن است یک مشمولی از کشور خارج باشد البته دسترسی به ادارات نظام وظیفه عمومی در ایران ندارد این است که قوانین نظام وظیفه گفته شده که ترتیب اجرای قانون و رسیدگی به وضعش را به امور کنسولی و سیاسی دولت شاهنشاهی در خارج می‌دهند و نتیجه را به تهران اعلام می‌کنند و این شخص می‌تواند برای نهایت اطمینان در قرعه کشی یکنفر نماینده معرفی کند که در قرعه کشی به نام او قرعه برداشته شود و آن مادة ۱۸ است که قرائت می‌کنم «مشمولین مقیم خارج از کشور بایستی برابر مقررات فصل چهارم قانون نظام وظیفه ...» که البته در خود قانون نظام وظیفه مواد بسیار زیادی راجع به آن هست در قرعه کشی وضع خود را توسط نمایندگیهای سیاسی و کنسولی ایران در خارج روشن نمایند و احتیاج نیست که اینجا بیایند همان اداره نمایندگان کنسولی و سیاسی نقش اداره نظام وظیفه را ایفاء می‌کند و در صورت بلامانع بودن بتمام وضعشان رسیدگی می‌شود چنانچه بخواهند شخصاً در قرعه کشی داخلی ایران شرکت نمایند می‌توانند به یک نفر در ایران نمایندگی داده برگ آماده بخدمت خود را ارسال دارند تا بجای آنان در قرعه کشی شرکت بکند بنابراین ملاحظه میفرمائید که نهایت تدابیر لازم برای حفظ حقوق آنها اتخاذ شده و در جلسات کمیسیون هم تصور می‌کنم یکی از نمایندگان معظم به این مطلب توجه فرمودند و رئیس اداره نظام وظیفه عمومی هم که آنجا بود کاملا متوجهشان کردند که علاوه بر مقررات قانون یک نامه‌ای بتمام سفارتخانه‌ها و نمایندگی‌های کنسولی نوشته شود که برای رعایت نهایت احتیاط به وسائلی که دارند یک آگهی بکنند برای مزید استحضارشان که یک چنین قانونی در ایران به تصویب رسیده و البته استحضار دارید که این قانون در بعضی موارد مدت یکسال وقت برای پرداخت پول مدت

خیلی کوتاه نیست که همه ایرانیان مقیم خارج مطلع بشوند امیدوارم به این تفسیر و صورت جلسات مجلس نظر جنابعالی تأمین باشد و این کاملاً تأمین است.

رئیس – آقای آموزگار بفرمائید.

آموزگار – فرمایشات جناب آقای دکتر یگانه راجع به بیانات همکار محترم جناب آقای معتمدی به استحضار مجلس رسید بنده یک مطلب را اینجا عنوان می‌کنم و خواهش می‌کنم که دولت برای این عده هم یک فکری بکند چه در قانون و چه در عمل و چه در اجراء. ما افرادی داریم که در شیخ نشینها زندگی می‌کنند و اینها مشمولند و یا مشمول جزو آنها هست اگر به اینها مهلت کافی داده نشود که در قرعه کشی شرکت کنند چه بسا حقشان تضییع شود و نتوانند از این قانون استفاده بکنند برای این عده باید به عرض برسانم که در سال گذشته از طرف بندگان اعلیحضرت همایونی دستور خاصی صادر شده و فرمانی به اداره نظام وظیفه ابلاغ گردید که غیبت آنها موجه تلقی بشود تا بتوانند برگردند به ایران و وضعشان روشن بشود حالا که این قانون به مجلس آمده برای اجرای نظر دولت و تسهیلاتی که نسبت به افراد مشمول مقیم آن طرف خلیج فارس باید فراهم بشود بهتر این است که دولت در آئین نامه یا دستورات اجرائیش نحوی عمل کند یا به اینها مهلت بدهد که آن فرمانی که از طرف اعلیحضرت همایونی راجع به این عده صادر شده است سریع و صحیح بموقع اجرا گذاشته شود با اطمینانی که به علاقه و حسن نیت و خدمتگزاری تیمسار سپهبد مالک دارم باید به اطلاع جناب آقای دکتر یگانه برسانم که در آن طرف خلیج فارس و در شیخ نشینها و در بسیاری از آن نقاط نمایندگی سیاسی نداریم و این مشکل بوجود می‌آید که وقتی ما در آنجا نمایندگی سیاسی و کنسولی نداریم بچه صورت به این مشمولین، قرعه کشی اطلاع داده شود و بهتر این است که برای اینها بخصوص کسانی که در شیخ نشینها زندگی می‌کنند و مشمولند یک ترتیب بهتر و سریعتر و صحیحتر و لازمتری اتخاذ بشود که احیاناً حقشان ضایع نگردد عرض دیگری ندارم (احسنت).

رئیس – آقای دکتر یگانه بفرمائید.

دکتر یگانه (وزیر مشاور) – بنده خواستم عرض کنم، البته در کمیسیون هم که بنده درست بخاطر نداشتم خود جناب آقای آموزگار بودند فرمودند راجع به ایرانیان مقیم خارج و تصور می‌کنم رئیس اداره نظام وظیفه عمومی در کمیسیون به استحضار رساندند و الان عرض می‌کنم که بوسایل مقتضی چه از نظر اینکه حتی در رادیو مطالب تکرار بشود یا در آنجا آگهی بشود اداره نظام وظیفه ترتیبی خواهد داد که این مطلب بگوش همه برسد و خوشبختانه مدت هم جناب آقای آموزگار کافی است یکسال است در این یکسال فرصت دارد که مبلغ ۲۰۰۰ ریال را بپردازد و من ایمان دارم که در این یکسال نمی‌شود مشمولی در شیخ نشینها باشد که اطلاع پیدا نکند چون استحضار دارید بیشتر ساکنین شیخ نشینها رفت و آمدهائی لااقل سالی یکی دو بار دارند معذلک بنده الان به رئیس اداره نظام وظیفه عمومی که در خارج جلسه علنی هستند و بفرمایشات گوش می‌دهند توجه خواهم داد که علاوه بر کلیه طرق قانونی از نظر تبلیغاتی و گفتن در رادیو این مطلب را تعقیب بکنند، نظر بسیار صحیحی است.

رئیس – نظر دیگری درمادة ۲ نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهاد رسیده از طرف آقای دکتر اعتمادی قرائت می‌شود.

(بشرح زیر قرائت شد)

ریاست محترم مجلس شورای ملی

پیشنهاد می‌کنم درسطر سوم تبصره مادة ۲ عبارت (واحدهای ژاندارمری شهرستان بخش محل سکونت مربوطه) به عبارت (واحدهای ژاندارمری شهرستان یا بخش مربوط به محل سکونت خود) تبدیل شود. دکتر اعتمادی

سراج حجازی (معاون وزارت کشور) – بنده موافقم.

رئیس – این اصلاح عبارتی است به این اصلاح رأی می‌گیریم خواهش می‌کنم خانمها و آقایانیکه موافقند قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد نسبت به مادة ۲ با این اصلاح عبارتی رأی می‌گیریم خواهش می‌کنم خانمها و آقایانیکه موافقند قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد، ماده سوم قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادة ۳ – در صورتیکه تعداد مشمولین فارغ التحصیل دیپلمه به بالا متولد سالهای ۱۳۱۲ تا پایان ۱۳۲۴ بیش از

تعداد مورد احتیاج ارتش شاهنشاهی و سپاههای دانش، بهداشت، ترویج و آبادانی باشد ظرف یکسال از تاریخ تصویب این قانون تعداد مورد احتیاج از بین جوانترین آنها به ترتیب سال تولد انتخاب و مازاد آنان بطریق زیر از خدمت زیر پرچم در زمان صلح معاف می‌گردند:

الف – مشمولینی که قبل از تصویب این قانون خود را معرفی کرده و برگ آماده به خدمت دریافت کرده و بشرح مذکور زائد بر احتیاج باشند در صورتیکه دارای گواهینامه دوره کامل دبیرستان باشند و یا ارزش تحصیلات آنها عالی شناخته شده با پرداخت پنجهزار ریال و کسانیکه دارای درجه لیسانس یا بالاتر هستند با پرداخت مبلغ ده هزار ریال.

ب – مشمولینی که تا تاریخ تصویب این قانون خود را معرفی ننموده و غایب بوده‌اند و بشرح مذکور زائد بر احتیاج باشند در صورتیکه دارای گواهینامه دوره کامل دبیرستان باشند و یا ارزش تحصیلات آنها عالی شناخته شده با پرداخت مبلغ ده هزار ریال و لیسانسیه‌ها ببالا با پرداخت مبلغ بیست هزار ریال.

تبصره – مهلت وترتیب پرداخت وجوه مقرره در این ماده بر طبق مقررات و آئین نامه اجرائی قانون معافیت مشمولین مازاد بر احتیاج ارتش خواهد بود.

رئیس – آقای مهندس صائبی بفرمائید.

مهندس صائبی – آقای سراج حجازی توجه بفرمائید در این قانون مشمولین فارغ التحصیل از دیپلم به بالا با این شرایط مادة ۳ یا بخدمت فراخوانده می‌شوند و یا معاف می‌شوند در اینجا دو موضوع هست از جنابعالی خواهش می‌کنم توجه بفرمائید و جواب بفرمائید یکی در مورد لغت انتخاب است که در این جا نوشته جوانترین آنها به ترتیب سال تولد انتخاب می‌شوند یعنی فرض بفرمائید در ۱۳۲۰ مشمولین ۵۰۰ نفر بودند ۱۰۰ نفر آنها را خواستند انتخاب کنند این ۱۰۰ نفر را قرعه می‌کشند به ترتیب مطلب دوم در مورد مشمولین عادی متکفل که در تبصره مادة ۲ که تصویب شد نوشته شده بدون شرکت در قرعه کشی از کفالت استفاده خواهند کرد و در این مادة ۳ بین این مشمولین از دیپلمه ببالا طبعاً عده‌ای مریض یا کفیل خواهند بود تکلیف این اشخاص کفیل یا مریض چیست آیا در قرعه کشی شرکت می‌کنند یا از کفالت استفاده می‌کنند بعرضم توجه فرمودید عرض می‌کنم در مورد مشمولین متکفل عادی نوشته بدون شرکت در قرعه کشی از کفالت استفاده خواهند کرد تکلیف را قانونگذار مشخص کرده ولی این مشمولین فارغ التحصیل از دیپلمه به بالا که مادة۳ تکلیف اینها را روشن کرده اینها باید قاعدتاً بیایند خودشان را معرفی کنند و در قرعه کشی شرکت و جوانترین آنها که به ترتیب سال تولد انتخاب خواهند شد در اینجا اشخاصی هستند که حقیقتاً کفیل هستند یا مریض هستند تکلیف این اشخاص کفیل یا مریض چیست آیا اینها معاف خواهند شد یا باید بیایند در قرعه کشی شرکت بکنند چون این جا ساکت است البته طبق قانون نظام وظیفه کفیل و مریض معاف است ولی چون این عده از ۱۳۱۲ تا ۱۳۲۲ معاف شده‌اند وبرایشان یک حکمی در مادة ۳ داده شده که مشمولین فارغ التحصیل از دیپلمه به بالا از ۱۳۱۲ تا ۱۳۲۲ اینها باید در ظرف یکسال بیایند خودشان را معرفی کنند و جوانترین آنها انتخاب بشوند آیا آن اشخاصی که کفیل هستند یا مریض هستند آنها طبق قانون نظام وظیفه معاف می‌شوند یا آنها هم باید با زن و بچه بیایند خودشان را معرفی کنند.

رئیس – آقای سراج حجازی بفرمائید.

سراج حجازی (معاون وزارت کشور) – تذکری که به نماینده محترم دادند راجع به این مطلب است که می‌گوید: اگر تعداد بیش از آنچه باشد که مورد نیاز است جوانترین آنها به ترتیب سال تولد انتخاب می‌شوند بنده قبلا عرض کردم حالا هم عرض می‌کنم نظام وظیفه عمومی تمام موالید را نسبت به سال تقسیم بندی می‌کند مثلا در سال ۱۳۲۲ آنهائیکه لیسانسیه هستند دکتر هستند یا دیپلمه هستند برای کارهائی که در نظر گرفته معین می‌کند و اینها را طبقه بندی می‌کند بعد سال بعد، بعد سال بعد تا می‌رسد بیک سالی که امکان دارد تمام موالید آن سال بمقدار احتیاج نظام وظیفه باشد بعد اگر تعدادی زائد آمد آنها را با قید قرعه بین آن سال انتخاب می‌کنند بنابراین انتخاب اول روی جوانترین است اول ۲۲ را می‌گیرد اگر کافی نشد ۲۱- ۲۰- ۱۹- ۱۸- ۱۷- را می‌گیرد فرض بفرمائید ار متولدین سال ۱۷ هزار نفر حاضر هستند ولی پانصد نفر احتیاج داریم بین آن ۱۰۰۰ نفر ۵۰۰ نفر را با قید قرعه

تعیین می‌کنیم ولی وقتیکه ۱۰۰۰ نفرند، انتخاب جوانترین است این مطلبی است که شاید با قید این مطلب و قید در صورت جلسه تکلیف را معلوم خواهد کرد که هر چه در اینجا ذکر نشده باشد قاعده کلی حاکم خواهد بود یعنی کسیکه متکفل است یا عاجز است باید بیاید البته روی قاعده کلی معاف خواهد شد و این اصل اختصاصی لطمه‌ای به کسی وارد نخواهد کرد آنها بیایند خودشان را معرفی کنند و دلائل معافیت خودشان را ابراز بکنند البته رسیدگی خواهد شد و معاف خواهند گردید.

رئیس – آقای پروین بفرمائید.

پروین – بنده راجع به ماده سوم مختصر توضیحی برای اینکه بهتر تفهیم بشود دارم.

رئیس – بفرمائید.

پروین – اینکه بنده تقاضای نوبت کردم مبنی بر مخالفت یا موافقت نیست بلکه تأیید همین لایحه‌ای است که مورد توجه عموم می‌باشد که البته با تصویب این هم توفیق دولت و هم رفاهیت ملت حاصل است و تردیدی نیست اما آنچه که بنده می‌خواهم عرض کنم راجع به قسمت الف و ب از مادة ۳ است ما در متن لایحه می‌خوانیم و میدانیم که این لایحه چقدر مفید است برای اینکه یکعده از اشخاصی که غایب بودند به آنها دیگر ایرادی مانند سابق نیست و آنها را از این ایراد معاف می‌دارد یعنی از بابت غیبت آنها مورد مؤاخذه واقع نمی‌شوند این موضوع برای تمام افراد است اما در قسمت الف و ب این جا لیسانسیه‌ها و دیپلمه‌ها و افرادی که تحصیل کرده‌اند از این قسمت مجزا شده‌اند اینها بجرم اینکه تحصیل کرده‌اند و زحمت بیشتری کشیده‌اند این محرومیت چرا برای آنها حاصل بشود اینجا گفته شد در قسمت الف که به مشمولینی که قبل از تصویب این قانون خود را معرفی کرده وبرگ آماده بخدمت دریافت داشته‌اند ۵۰۰۰ ریال تا ۱۰۰۰۰ ریال بپردازند اما در قسمت (ب) گفته شده مشمولینی که خود را معرفی ننموده یعنی غایب بوده‌اند ولی این برای این است که در باره این غائبین تخفیفی قائل شده اما اینجا در مورد اینها که غایب نشده‌اند توجه نشده است نوشته شده است آنهائی که خودشان را معرفی ننموده و غایب بوده‌اند آنها ۱۰۰۰۰ ریال و ۲۰۰۰۰ ریال بدهند در صورتیکه ما در باره افراد عادی و غیر لیسانسیه این تبعیض را قائل نشده‌ایم و گفته است آنها ده هزار ریال بدهند اما در اینجا در مورد تحصیل کرده غایب بودن را یک خطایی فرض کرده‌اند و پرداخت مبلغ آنها دو برابر افرادی است که خود را معرفی کرده‌اند بنده خواستم توضیح بدهند و قانع بشویم که این تفاوت درباره تحصیلکرده‌ها و در باره تحصیل نکرده‌ها چیست این بعقیده بنده مورد توجه و عنایت است اگر توضیحات بحدی باشد که قانع بشوم اطاعت دارم و بطور کلی همانطور که عرض کردم این یکی از لوایحی است که تأثیر بسیار خوب در کشور دارد.

رئیس – آقای دکتر حسینی بفرمائید.

دکتر حسینی (مخبر کمیسیون دادگستری) – فرمایش آقای پروین راجع به دو موضوع بود یکی راجع به تفصیلی است که قانون قائل شده است برای تحصیلکرده‌ها و کسانی که غیبت داشته‌اند و غیبت نداشته‌اند و این ترتیب را در مورد مشمولین عادی دولت قائل نشده علتش این است که تعداد مشمولین عادی بطور کلی خیلی بیشتر از مشمولین تحصیلکرده است قانونگذار خواسته است در اینمورد اساساً تماس مشمولین را با مأمورین نظام وظیفه تا آنجا که مقدور بوده است کم بکند ملاحظه بفرمائید اگر چنانچه بخواهند رسیدگی بکنند به غیبت در حدود دویست هزار نفر مشمول که مطابق اظهار رئیس نظام وظیفه عمومی افرادی هستند که بعناوین مختلف بخدمت نرفته‌اند این سالها طول می‌کشد و بنابراین نتیجه‌ای که می‌خواهیم برای قطع این موضوع بدست بیاوریم گرفته نخواهد شد اما در مورد اینکه میفرمائید آن تعبیری که قائل شده‌اند برای دیپلمه‌ها چرا در مورد آنکسانی که برگ آماده بخدمت داشته‌اند یک نوع پول یعنی یک مقدار بیشتر درست است که مبنای قانون بر ارفاق است اما ما نبایستی کاری بکنیم که مردم تجری پیدا بکنند از عدم اطاعت از قانون خود جنابعالی بایستی به این موضوع قائل باشید کسی که قوانین را رعایت کرده و خودش را بموقع معرفی کرده به اداره نظام وظیفه عمومی و وضع خود را روشن کرده با آنکه مطلقاً مراجعه نکرده بایستی فرقی داشته باشد اما اینکه فرمودید چه ارفاقی نسبت به آن غائبین شده آن غائبین اگر چنانچه این قانون شامل حالشان نباشد آن دیپلمه یا دکتر

یا لیسانسیه باید با درجه سربازی سمپل برود بخدمت بدون شرکت در قرعه کشی ولی اینجا قانون را وقتی تصویب کردیم اورا مشمول این بخشش قرار داده‌ایم که او بعنوان سرباز سمپل بخدمت نخواهیم فرستاد یعنی بعنوان یک دکتر یا دیپلمه از او استفاده خواهیم کرد اگر بنا باشد برود بخدمت اگر دارای درجه دکتر یا مهندسی است با درجه ستوان دومی واگر دیپلمه است با درجه گروهبانی یا افسریاری به خدمت می‌آید و این لایحه طوری تنظیم شده که این بخشش شامل حال همه بشود برای آن کسی که از قانون اطاعت کرده با آن کسی که از قانون اطاعت نکرده برای اینکه اگر ما همه را بخواهیم بیک چوب برانیم باعث این خواهد شد که افراد نسبت به عدم اطاعت از قانون تجری پیدا کنند این توضیحی بودکه خواستم خدمتتان عرض بکنم (موسوی ماکوئی – قیمت اطاعت از قانون در مملکت پانصد تومان است؟)بله جناب آقای ماکوئی آن کسی که خودش را معرفی کرده و دیپلمه هست و برگ موقت در دست دارد با آن کسیکه مطلقاً نرفته و خودش را معرفی نکرده بایستی فرق داشته باشد آن کسی که دیپلمه است و خودش را معرفی کرده و برگ موقت دارد پانصد تومان از او می‌گیرند آنکسیکه برگ معرفی ندارد و خودش را معرفی نکرده از او هزار تومان می‌گیرند بیش تر از این قانون نخواسته است مجازاتی در نظر بگیرد ارفاق است.

موسوی – آنکسی که غیبت کرده و خودش را معرفی نکرده باید هزارتومان بدهد پس قیمت اطاعت از قانون ۵۰۰ تومان است.

رئیس – نظر دیگری در مادة۳ نیست؟ (اظهاری نشد) دو پیشنهاد رسیده که هردو یک مفهوم دارد قرائت می‌شود.

(بشرح زیر قرائت شد)

ریاست محترم مجلس شورای ملی

پیشنهاد می‌کنم تبصره زیر بمادة ۳ اضافه شود.

تبصرة ۲ – مشمولین موضوع مادة ۳ چنانچه واجد شرایط کفالت مقرره در قانون نظام وظیفه باشند بدون شرکت در قرعه کشی از کفالت استفاده خواهند نمود. مجید موسوی

ریاست محترم مجلس شورای ملی

پیشنهاد می‌نماید در مادة ۳ پس از جوان ترین «غیر متکفل» اضافه شود. فلیکس آقایان.

رئیس – آقای موسوی بفرمائید.

مجید موسوی – بنده خواستم یک توضیحی در مورد پیشنهاد خودم عرض کرده باشم در ذیل تبصره ماده دو قید شده در مورد مشمولین عادی چنانچه واجد شرایط کفالت در قانون نظام وظیفه باشند بدون شرکت در قرعه کشی از کفالت استفاده خواهند نمود این آن مطلبی بود که جناب آقای مهندس صائبی هم اشاره کردند اگر فرض را بر این بگیریم که این تأمین است چرا برای مشمولین عادی این قید را کرده‌اند حالا که برای مشمولین عادی این قید را کرده‌اید عین این قید برای مشمولین دیپلمه و بالاتر هم بنظر بنده ضروری است یعنی ما میگوئیم که مطابق این پیشنهاد بنده این‌ها اگر واجد شرایط کفالت مقرره در قانون باشند چون این شخص خواه و ناخواه مراجعه خواهد کرد جلو مراجعه او را که نمی‌گیرید باید برود مراجعه بکند اگر واجد شرایط مقرره در قانون نظام وظیفه بود فقط امتیازی راکه برای او قائل می‌شویم این است که در قرعه کشی شرکت بکند وقتی کفیلی واجد شرایط در قانون نظام وظیفه هست دیگر چرا برود در قرعه کشی شرکت کند (دکتر یزدان پناه – در ماده ۳ قرعه کشی ندارد) در این جا هم در مادة ۳ باید این اشخاص خودشان را معرفی کنند و مازاد بر احتیاج بایستی باز بترتیب قرعه یا بترتیب جوان تر کنار گذاشته شود پیشنهاد بنده این است که این تقدم جزو این حساب جوانتر یا غیر جوانتر نیاید این اگر واجد شرایط کلی است باید این در سایرین هم بعمل بیاید (دکتر یزدان پناه – مریضها را هم بفرمائید) عرض کردم کفالت مقرر در قانون شامل مرضاء و شامل کفالتهای دیگر هم هست.

رئیس – آقای آقایان مطلب جنابعالی هم همین است که نوشته‌اید.

آقایان – پیشنهاد بنده تکمیلی است.

رئیس – فعلا پیشنهاد آقای موسوی مطرح است آقای سراج حجازی بفرمائید.

سراج حجاری (معاون وزارت کشور) – نسبت به افراد عادی بدون توجه به کفالت صرفاً با پرداخت دوهزار ریال به محلهائی که معین می‌شود از خدمت معاف می‌شوند ولی سایرین باید بیایند وبه وضعشان رسیدگی شود اگر متکفل باشند روی قاعده کلی به وضعشان رسیدگی می‌شود و معاف می‌شوند اگر کفیل نبودند و زائد بر احتیاج بودند این‌ها نیز معاف می‌شوند این قاعده کلی است خیلی مطالب است که بایستی توجه بشود ولی جایش این جا نیست یک اصول کلی داریم که اگر کفیل باشد یا نقص عضو داشته باشد رسیدگی می‌شود و معاف می‌شود ولی اگر مازاد بر احتیاج بود با پرداخت پول معاف می‌شود.

رئیس – نظر دیگری نیست؟

خواجه نوری – بنده یک توضیح می‌دهم برای جناب آقای موسوی خیال می‌کنم قانع بشوند.

رئیس – بفرمائید.

خواجه نوری – این مطلب در کمیسیون‌ها چندین بار مطرح شد جناب آقای موسوی استدعا می‌کنم توجه بفرمائید نظر جنابعالی کاملاًصحیح است یعنی یک مشمول نظام وظیفه که متکفل است با فرض بفرمائید عاجز است یعنی فرضاً انگشت سبابه ندارد یا دست چپش کار نمی‌کند یا پایش ناقص است این آدم بهر صورت تا وقیتکه محصل بوده و تحصیل میکرده بعنوان معافیت تحصیلی معافیت داشته و تحصیل میکرده حالا که ترک تحصیل می‌کند و خودش را به نظام وظیفه معرفی می‌کند حالا از جهت اینکه این واجد شرایط هست یا نیست و باید خدمت نظام وظیفه بکند یا نه بوضعش رسیدگی می‌کنند هم بوضع تکفل او رسیدگی می‌کنند و هم به وضع مزاجی او اگر این شخص جزو افرادی باشد که باید جزو افراد آماده بخدمت محسوب شود آن وقت مطابق این مادة ۳ و تبصره‌های آن با او رفتار می‌کنند و اگر این آدم نقصی در بدن داشته باشد یا متکفل باشد اصلاً در زمره اینها محسوب نخواهد شد و آن اصل کلی قانون نظام وظیفه در باره او تسری دارد و توضیحاتی که نماینده دولت داد گمان می‌کنم که کافی باشد و جنابعالی قانع شدید و تکرار این مطلب در قانون ممکن است روشن تر بکند اما ضرورت ندارد حالا با وجود این اگر اصراری دارید بفرمائید.

رئیس – آقای موسوی پیشنهادتان را پس گرفتید؟

موسوی – نخیر.

آقایان – بنده با پیشنهاد آقای موسوی موافقم.

رئیس – آقای آقایان بفرمائید.

فلیکس آقایان – عرض کنم من معتقدم که این مطلب درست روشن نشده جناب آقای دکتر یگانه شما در مادة ۳ مقرر داشته‌اید که ما میآئیم احتیاجات مملکت را از بین جوان ترین افراد دیپلمه و لیسانسیه تأمین می‌کنیم اصولاً این یک تبعیضی است که نسبت به جوانان می‌شود چه تقصیری داشته که دو سال قبل متولد شده‌اند توجه بفرمائید در صورتیکه قبلی‌ها معاف می‌شوند حالا این سلیقه است گفتید احتیاجات مملکت را ما از این جوانترین افراد تأمین خواهیم کرد پیشنهاد این است که جوانترین غیر متکفل انتخاب بکنید و این باید اینجا تصریح بشود و این صراحتی است که بیشتر روشن می‌شود حالا که گفتید این بار بقیه را جوان تر‌ها ببرند اقلا جوان کفیل که همه جای دنیا و در ایران هم باید معاف باشد و حق انصاف و مروت هم حکم می‌کند که جوان اگر کفیل است بایست معاف شود این جا قید شود که آن جریانات را طی نکند یکی که یکسال سنش بیشتر است و کفیل نیست او را بگذارند.

رئیس – آقای دکتر حسینی بفرمائید.

دکتر حسینی – فرمایش آقای آقایان فکر می‌کنم بعلت استنباط غلطی است که از قانون کرده‌اند اساساً بچه کسی میگوئیم کفیل و بچه کسی آماده بخدمت یا در قرعه کشی چه افرادی را شرکت می‌دهند افرادی را که قبلا بوضع کفالتشان یا نرفتن بخدمت شان رسیدگی بشود و بعد آن کسی که کفیل است کاری با او نداریم با آن کسی که معافیت پزشکی دارد کاری نداریم کسانیکه هیچگونه مانعی برای خدمت ندارند این‌ها را می‌آوریم و از بین جوان ترین آنها یک عده که مورد احتیاج است انتخاب می‌کنیم و بخدمت می‌فرستیم و کسانی که مازاد هستند طبق این قانون با آنها رفتار می‌کنیم بنابراین منظور شما را قانون اداره نظام وظیفه عمومی تأمین کرده (آقایان – یک کلمه غیر متکفلی این جا اضافه کنند) این یک حشو قبیح است آخر ما وقتی این قانون را وضع کردیم کسی که ادعای کفالت دارد ولی غائب بوده است بمجازات غیبتی که داشته بوضع تکفلش رسیدگی نمی‌شود ما فعلا غیبتش را بخشیده‌ایم بنابراین چنین فردی بعنوان یک فردی تلقی خواهد شد که غیبت ندارد اگر ادعای کفالت

کرد دادگاه نظام وظیفه موظف است بکفالت او رسیدگی بکند اگر او را کفیل شناخت اساساً داخل قرعه کشی نمی‌کند پس بنابراین منظور شما را قانون معین کرده و اضافه کردن این مطلب ضرری بجائی نمیرساند ولی یک حشو زائدی است.

رئیس – آقای دکتر یگانه بفرمائید.

دکتر یگانه (وزیر مشاور) – بنده خواستم عرض کنم پیشنهاد نماینده محترم جناب آقای موسوی کاملا منطبق با نص قانون نظام وظیفه است ودر آن شکی نیست که در مورد مشمولین مادة ۳ که مطرح است اگر کسی ادعای کفالت بکند و کفالتش به اثبات برسد بهیچوجه در قرعه کشی شرکت نمی‌دهند اینکه عرض می‌کنم این مطلب را در قانون تصریح نکنیم به این علت است که اگر آمدیم نسبت به کفیل تصریح کردیم معلول هم هست پس معلوم می‌شود که معلول بایستی بخدمت احضار شود وعرض می‌کنم تا بحال هیچوقت کوچکترین احتمالی در این نسبت که کسی که ادعای کفالت می‌کند اول رسیدگی می‌کنند وبعد بخدمت اعزام می‌کنند واگر یک توهمی برای نماینده محترم ایجاد شده عرض می‌کنم چون یکی از آثار غیبت این است به ادعای تکفل رسیدگی نمی‌شود این است که گاهی ممکن است بعرضتان رسانده باشند که من کفیل هستم و به ادعای کفالتم رسیدگی نمی‌شود بعلت این است که غائب شناخته شده یکی از بزرگترین آثار غیبت این است که به مسئله کفالت رسیدگی نمی‌شود و ما در صدر مادة یک مسئله غائب را از تمام مشمولین ۱۳۱۲ تا ۱۳۲۴ اعم از لیسانسیه یا غیر دیپلمه برداشته‌ایم با شرایطش بنابراین مشمولین مادة ۳ بطور قطع و یقین به کفالتشان باید رسیدگی بشود واگر رد شد می‌روند در قرعه کشی شرکت می‌کنند (شیخ السلامی – آقای دکتر غالباً اینطور نیست) و علت اینکه استدعا کردم که احتیاج به تصریح ندارد چون طبق قانون نظام وظیفه وعلاوه بر متکفل و معلول طبقات دیگری هم هستند که بخدمت اعزام نمی‌شوند آنوقت گفته می‌شود چون متکفل شده و آن دیگر طبقات نیست بنابراین به ادعای آنها هم نباید رسیدگی کرد بنده از مفهوم مخالف بعدی آن نگران هستم والا مطلبی که فرمودند صددرصد درست است.

رئیس- آقای موسوی بفرمائید.

موسوی – با توضیحاتیکه جناب آقای یگانه دادند نظر بنده تأمین است.

رئیس – آقای آقایان بفرمائید.

آقایان – به استناد صورت مجلس اگر به این نحو عمل بشود که دولت اظهار کرد بنده هم پیشنهادم را مسترد می‌دارم.

رئیس – نظر دیگری در مادة ۳ نیست؟ (اظهاری نشد) بمادة سوم رأی می‌گیریم خانمها و آقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادة چهارم قرائت می‌شود.

(بشرح زیر قرائت شد)

مادة ۴ – وجوه حاصله از اجرای مادة ۲و ۳ این قانون جزء درآمد عمومی کشور محسوب می‌شود.

رئیس – در مادة چهار نظری نیست؟ (اظهاری نشد) بمادة چهار رأی می‌گیریم خانمها و آقایاینکه موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادة پنج قرائت می‌شود.

(بشرح زیر قرائت شد)

مادة ۵ – متولدین سالهای ۱۳۱۲ تا پایان ۱۳۲۴ که در تاریخ تصویب این قانون مشغول انجام خدمت زیر پرچم می‌باشند کماکان بخدمت زیر پرچم خود ادامه می‌دهند در صورتیکه در دادگاههای نظام وظیفه به اضافه خدمت محکوم شده‌اند از انجام خدمت اضافی معاف می‌گردند.

رئیس – درمادة ۵ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) بمادة ۵ رأی می‌گیریم خانمها و آقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادة ۶ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر قرائت شد)

مادة ۶ – وزارت کشور مأمور اجرای این قانون است.

رئیس – در مادة ۶ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) بمادة ۶ رأی می‌گیریم خانمها و آقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. کلیات آخر لایحه مطرح است خانم تربیت تشریف بیاورید.

بانوتربیت – با اجازه مقام ریاست و نمایندگان محترم بنده تصور می‌کنم که در این دوره یکی از لوایح بسیار مفیدی که تقدیم این مجلس شده و تصویب آن خواسته شده همین لایحه نظام وظیفه است که به بسیاری از نابسامانی هائی که تا بحال در کار نظام وظیفه بوده است خاتمه داده است و بسیاری از آقایان محترم که در این جا پیشنهاداتی داده‌اند ما که در کمیسیون‌ها شرکت داشتیم و نظریات نماینده دولت را استماع کردیم یقیق برای ما حاصل شد که دولت هم جزسهولت این امر نظام وظیفه و تسهیل وسایل زندگی و آسایش جوانان نظر دیگری در امر تقدیم و تنظیم این لایحه نداشته است (صحیح است) بنده بسهم خودم واقعاً بینهایت خوشحال هستم و تبریک بخودمان و به این مجلس می‌گویم که این افتخار نصیب ماشد و در عین حال بنده واقعاً از یک نظر متأثر هستم که در این انقلاب عظیمی که با فکر بکر اعلیحضرت همایونی در تمام شئون کشور ما پدید آمده طبقات محروم اجتماع اعم از زنان، کشاورزان، دهقانان، کارگران، که آزادی نصیب آنها شده و از حقوق سیاسی و اجتماعی بهره مند شده‌اند متأسفانه در این قانون برای خدمت آنها چیزی پیشنهاد نشده است بنده نظری بعنوان تذکر به دولت پیشنهاد می‌نماید که در آخر لایحه مشمولین خدمت نظام وظیفه عمومی و یا درهر جائی که دولت صلاح میداند ماده و یا تبصره اضافه شود تا برای خدمت در روستاها در امر بهداشت خانوادگی، تربیت فرزندان و ترویج و آبادانی به دختران و زنان تحصیل کرده از دیپلمه به بالا نیز فرصتی داده شود که بعنوان داوطلب در این رستاخیز ملی شکرت کنند وزارتخانه‌های مربوطه وسائل خدمت آنان را فراهم نمایند بدیهی است، درست توجه بفرمائید به آخر پیشنهاد بنده استدعا می‌کنم همه توجه بفرمائید بدیهی است که این نوع داوطلبان از تعلیمات نظام وظیفه معاف بوده منحصراً درکلاس‌های آموزش و پرورش و بهداشت و ترویج و آبادانی برای آمادگی بخدمت شرکت کنند (دکتر بهبودی – خانم، نظر فراکسیون شما نسبت به این طرح چیست؟ (نظر فراکسیون هم گمان نمی‌کنم چه فراکسیون ایران نوین که یک فراکسیون مترقی است باری خدمت جامعه زنان ایران به این رستاخیز ملی چه فراکسیون مردم و چه فراکسیون ایران نوین چه اقلیت چه اکثریت مخالف کند وقتی که در یک کشوری رستاخیز ملی شد و طبقات محروم اجتماع از آن بهره نمد شدند واقعاً به مصداق شکر نعمت نعمتت افزون کند همه افراد موظف هستم که در این رستاخیز ملی شرکت کنیم (احسنت) و دولت ما هم بنظر من اگر بتواند این خواسته‌ای که امروز خواسته زنان تحصیل کرده ازنان متقرقی ملت ایران و دختران تحصیل کرده ملت ایران است که آنها دوش بدوش برادران وظنشان به این مملکت خدمت کنند (آفرین) و همه تصدیق میفرمائید که باید طی بکنیم و زن و مرد متساویاً باید در این امر شرکت کنند (صحیح است) و بنده خدمت نمایندگان محترم عرض می‌کنم که الان قریب به دو سال است که شورایعالی جمعیتهای زنان ایران که تحت رهبری والاحضرت شاهدخت اشرف پهلوی اداره می‌شود برنامه اش در این دو سال اخیر منحصراً بمبارزه به امر بیسوادی بوده و برای این امر نه تنها در مرکز صدها کلاس بلکه در اقصی نقاط ممکلت نیز صدها کلاس شورایعالی جمعیت زنان دائر کرده که مبارزه با بیسوادی می‌کنند ولی مقصود بنده این بود که این تکلیف زنان و دختران جوان ممکلت هم یک وظیفه ملی واجتماعی تلقی بشود بنده جداً از دولت تقاضا می‌کنم بهرنحوی که مقتضی هست دراین رستاخیز ملی زنان و دختران تحصیل کرده ایران شرکت کنند (احسنت).

رئیس – آقای صفری پور بفرمائید.

صفی پور – بنده در یکی از مواد پیشنهادی تنظیم کرده بودم که وجوهی که ازاین راه عاید خزانه ممکلت می‌شود صرفاً خرج کارهای عمرانی شهرستانها بشود

(موسوی ماکوئی – به روستاها) بله وقتی به شهرستانها دادن شامل روستاها هم خواهد شد ولی جناب آقای رئیس مصلحت این دیدند که این مبلغ باید به خزانه دولت برود و مصلحت هم هست ولی من امیدوار هستم که در آینده این پول چون که از جیب افرادی بدولت داده می‌شود که عموماً جزو طبقات کموچه و بازار هستند طوری مصرف کنند که آن اشخاص متوجه شوند که وجهی که دادند و با کمال میل هم دادند به مصرف واقعی می‌رسد و از آن متمتع می‌شوند و جامعه از آن بهره برداری می‌کند این لایحه از لوایح بسیار مفید مملکت ما است و بقدری حسن اثر بخشیده در خارج که یکی از مجلات متنفذ که هفته‌ای دو روز در ایران منتشر می‌شود در شماره قبلش کار مجلس شورای ملی را خیلی جدی ستوده بود و نوشته بود یکی از اقدامات بسیار جالب وکلای این دوره طرح و تصویب قانون جدید نظام وظیفه است و همانطور که مطبوعات در بعضی از موارد ممکن است اظهار نظری بکنند خواستم بعرض همکاران محترم برسانم که این مجله در مودر مجلس شورای ملی و در باره کار نظام وظیفه صمیمانه مجلس را تجلیل کرده است البته یک موضوع دیگر هم هست که بنده وظیفه خودم میدانم که عرض کنم که خدمات رئیس جدید کل نظام وظیفه یعنی سپهبد مالک در جلب اعتماد دانشجویان و مشمولین و اعضای نظام وظیفه نقش مؤثری داشته (حاذقی – بسیار مرد مترقی است) بطوریکه افکارعمومی در همین مدت کم به طرز تفکر ایشارن و بطرز اقدامات و برنامه هائی که ایشان تنظیم کرده‌اند صمیمانه متوجه شده و لان عدم رضایتی که در امور نظام وظیفه سالها بود و در قلب خانوده‌ها رخنه کرده بود در این مدت کم بصورت محسوسی به رضایت کامل تبدیل شده است و اگر در تمام شئون مملکت ما اشخاصی که در رأس کار هستند به این شکل تصمیم بگیرند و هدفی نداشته باشند جز رضایت جامع و مردم، مسلماً در تمام شئون مملکت مردم راضی خواهند شد و نکته مهمی که من به آقای سپهبد مالک تذکر می‌دهم و باید در نظر بگیرند اینستکه دانشجویان مقیم خارج از مملکت باید تبلیغاتی داشته باشند وسائلی نظام وظیفه داشته باشد، نشریاتی چاپ بکند و بفرستد که آنها مطلع باشند که چه شکلی بخودش گرفته اداره نظام وظیفه، و وقتی بمنظور دیدن پدر و مادرشان به ایران آمدند بدانند که در راهروهای نظام وظیفه سرگردان نمی‌شوند و امروز و فردا برایشان نمی‌شود چند روز پیش یکی از مدیران جراید با اداره نظام وظیفه یک کاری داشت در مورد یک دانشجو اتفاقاً من برخورد کردم و در آنجا مراجع کردم به آقای سرتیپ مشاور و در مدت دو ساعت و نیم این دانشجو به آنجا مراجعه کرد و برگه اجازه اش را گرفت و بعد آمد و از من تشکر کرد و گفت قدیم می‌رفتیم آنجا و یک نفر جلوی در ایستاده بود و مارا با ترکه و چوپ بیرون می‌کرد و حالا یکنفر منتظر دانشجو است و اسمش را می‌پرسد و میرد آنجا بسرعت هرچه تمامتر کارش را انجام می‌دهد و می‌آید بیرون امیدوارم سایر ادارات ما تأسی کنند به داره نظام وظیفه و مردم از تمام موجبات مملکت و مظاهر حکومت راضی باشند بنده دیگر عرضی ندارم.

رئیس – آقای پاینده بفرمائید.

پاینده – عرضی ندارم.

رئیس – در کلیات لایحه، نظری دیگری نیست؟(اظهاری نشد) نسبت به این لایحه با ورقه اخذ رأی می‌شود.

(اسامی نمایندگان به ترتیب آتی در محل نطق وسیله منشی اعلام و اخذ رأی بعمل آمد)

آقایان: پاینده – دکتر رشتی - ر وستا – دکتر کلالی – مهندس معینی زند – مجد ۰ خواجه نوری – مهندس آصفی – موقر – بوشهری – ابراهیمی – صفی پور – بانو نفیسی – مهندس صدقیانی – مهندس عطائی – دکتر زعفرانلو – مهندس عدلی – ارسنجانی – جهانشاهی – مهندس کمانگر – موسوی ماکوئی – دکتر رمضانی – دکتر رضوانی – مهندس مالک – امام مردوخ – پورادبی – دکتر اسدی – مهندس معینی – مهندس پرویز بهبودی – دکتر جعفری – توسلی – میرهادی – حق شناس – فهیمی – ظابقی طرقی – دکتر اسفندیاری احتشامی – مهندس اسدی سمیع – پزشکی – دکتر یزدان پناه – رضوی – دکتر بهبودی – بالاخانلو – دکتر ضیائی – اوزار – سعیدوزیری – بانو ابتهاج سمیعی – بانو تربیت – کشفی – قراچورلو – امیر احمدی – سیفی – سرتیب پور – دکتر مبین – مهندس جلالی نوری – رهبر – دکتر بقائی یزدی – موسوی – سرتیپ حکیمیان – نیری – دکتر قراگزلو – مهندس انصاری – دکتر خطیبی – مهرزاد – ایلخان

دکتر یگانگی – دکتر عدل طبا طبائی – کیهان یغمائی – آقایان – ساگینیان – حیدر صائبی – پژند – مهندس برومند – اقبالی – مهندس پروشانی – ریگی – شاخوئی – لفوطی – پاگذات – البرزی – هیراد – مبارکی - تبریزی – ذبیحی – زرگرزاده – دکتر حکمت – دکتر موثقی – دکتر فربود – حاذقی – میرافضل – ملک زاده آملی – بدرصالحیان – نیاکان – میرزاختائی – علی مرادی – اولیاء – متولی باشی – مهندس زنجانچی – زند – مهندس والا – طباطبائی – دکتر مدنی – طالب زاده – فیصلی – نوربخش – بانو دکتر دولتشاهی – مهندس مجتهدی – دکتر مهدیزاده – مهندس کسرائی – مهندس زرآور – مهندس اخوان – سرلشکر نکوزاد – دکتر حسینی – کورس – نصیری – بهادری – آموزگار – کمالوند – رجائی – دکتر صالحی – زهتاب فرد – هرمزی – یعقوب تهرانی – دکتر غنی – صادق احمدی – دکتر وحیدنیا – صائب – دکتر معتمد وزیری – دکتر امامی خوئی – مهندس ریاضی – پروین – مهندس کیا – دکتر الموتی – مهندس صائبی – دیهیم – شیخ الاسلامی – ثامنی – فولادوند – باغمیشه – دکتر عدل – دکتر اعتمادی – شکیبا – مهندس ریاحی – دکتر مهذب – ادیب – سمیعی – شفیعی پور کرمانی – کنگرلو.

(آراء مأخوذه شماره شد نتیجه به قرار ذیل اعلام گردید).

آراء موافق ۱۴۰ رأی.

آرا سفید بعلامت امتناع ۹ رأی.

رئیس – لایحه با ۱۴۰ رأی موافق تصویب شد برای تصویب به مجلس سنا فرستاده می‌شود.

موافقین – آقایان: میر افضل – ذیبحی سلطان احمدی – بوشهری – دکتر اسفندیاری – دکتر رشتی – جاوید – خواجه نوری – جهانشاهی – اوزار – پاینده – حبیبی – مهندس جلالی نوری – آموزگار – مهندس عطائی – روستا – دکتر فربود – دهبر – دکتر کلالی - مهندس آصفی – موقر – مجد – مهندس ریاضی – قراچورلو – شکیبا – شاخوئی – لفوطی – کهزاد البرزی – میرزا ختائی – پاک ذات – زرگرزاده – حاذقی – متولی باشی – علی مرادی - رجائی – هیراد – نوربخش – کمالوند - مهندس انصاری – پژند – ثامنی – ریگی – پروشانی - ادیب سمیعی – دکتر یزدان پناه – زهتاب فرد – بهادری – کورس – بانو دولتشاهی – امامی خوئی – مهندس مجتهدی – سرتیپ پور - باغمیشه – مهدی زاده – مهندس اخوان – آقایان – مبارکی – دکتر خطیبی – حکیمیان – رضوی – اقبالی – موسوی – مهندس عدلی – دکتر بقائی یزدی – حقشناس – بانو ابتهاج سمیعی – فهیمی – سیفی – ایلخان – دکتر معتمد وزیری – دکتر یگانگی – یغمائی – دکتر عدل طباطبائی – حیدر صائبی – بانو تربیت – مهندس جلالی – مهندس صائبی – دکتر مبین – شیخ الاسلامی – صفی پور – مهندس مالک – مهندس زنجانچی – بدر صالحیان – بالاخانلو – مهندس بروند – تهرانی – زند - مکی فیصلی – طالب زاده رودسری – دکتر صالحی – مهندس ریاحی – دکتر غنی - ابراهیمی – دکتر مدنی – سرلشکر نکوزاد – کلانتر هرمزی – دکتر غلامرضا عدل – دیهیم – ملکزاده آملی – ارسنجانی – مهندس پرویز بهبودی – دکتر رضوانی – امیر احمدی – دکتر ضیائی – توسلی – بانو نفیسی – کشفی – کسرائی – کمانگر – مهندس معینی – دکتر زعفرانلو – موسوی ماکوئی – مهندس معینی زند – سعید وزیری – پور ادبی – مهندس صدقیانی- تبریزی – ضابطی – طرقی – مهرزاد – احتشامی – محدث زاده – دکتر موثقی – غلام نیاکان – دکتر الموتی – دکتر حسینی – اولیاء – مهندس کیا – پروین – فولادوند – کنگرلو – صادق احمدی – دکتر قراگزلو – پرویزی – دکتر مهذب – نیری – دکتر وحیدنیا – مهندس زرآور – نصیری – دکتر اعتمادی.

ممتنعین – آقایان: دکتر اسدی – امام مردوخ – دکتر مهندس ناصر بهبودی – دکتر جعفری – دکتر حکمت – دکتر رمضانی – ساگینیان – عبدالحسین طباطبائی – مهندس والا.

۶- طرح و تصویب گزارش کمسیون برنامه مربوط به اصلاحات مجلس سنا در لایحه قانونی تأسیس مرکز آمار ایران و ابلاغ به دولت

رئیس – گزارش کمیسون راجع به لایحه تأسیس مرکز آمار ایران که از مجلس سنا برگشته است مطرح است قرائت می‌شود.

(بشرح زیر قرائت شد)

گزارش از کمیسیون برنامه به مجلس شورای ملی

لایحه شماره ۴۹۰۲- ۴۳/۳/۱۹ دولت ارسالی از مجلس سنا راجع به تأسیس مرکز آمار ایران پس از تصویب در جلسه مورخ ۴۴/۲/۱۹ مجلس شورای ملی به مجلس سنا برگشت داده شد.

مجلس سنا در لایحه مزبور اصلاحاتی بعمل آورد و پس از اعاده به کمیسیونهای مربوط ارجاع شد.

کمیسیون برنامه در جلسه چهارشنبه ۴۴/۳/۲۶ با حضور نماینده دولت این لایحه را رسیدگی و اصلاحات مجلس سنا را تأیید و تصویب کرد.

اینک گزارش آن بشرح ذیل تقدیم مجلس شورای ملی می‌گردد.

قانون تأسیس مرکز آمار ایران

ماده ۱ – از تاریخ تصویب این قانون اداره کل آمار عمومی از وزارت کشور منتزع و بنام مرکز آمار ایران وابسته به سازمان برنامه خواهد بود.

ماده ۲ – وظایف مرکز آمار ایران عبارتست از:

الف – تهیه طرح و اجرای برنامه‌ها و طرحهای آماری و آمارگیری نمونه‌ای و انجام سرشماریها.

ب – استخراج – تجزیه و تحلیل و نتیجه گیری و انتشار آمارهای جمع آوری شده.

ج – انتشار سالنامه آماری حاوی کلیه آمارهای کشور.

د – انجام خدمات آماری برای وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتی و ملی.

ه – تهیه و اجرای برنامه‌های کارآموزی برای تعلیم آمارگران و کارشناسان مورد نیاز خود و سایر دستگاههای آماری کشور.

و – استخراج کلیه اطلاعات آماری دستگاههای دولتی که بوسیله ماشین‌های الکترونیکی انجام می‌گیرد

(به استثنای شرکت ملی نفت ایران و بانک مرکزی ایران).

تبصره ۱ – سازمان برنامه موظف است ضمن تجهیز و تکمیل کادر فنی مرکز آمار ایران ترتیب لازم جهت انتقال طرحهای آمارگیری نمونه‌ای و غیرجاری را که اجرای آن بعهده بعضی سازمانهای دولتی است بمرکز آمار ایران فراهم سازد بنحوی که این انتقال مجموعاً تا پایان برنامه سوم انجام گرفته باشد.

تبصره ۲ – سرشماریهای عمومی نفوس بموجب فرمان همایونی طبق ترتیبی که هیئت وزیران تصویب و مقرر می‌دارد انجام خواهد شد.

ماده ۳ – کلیه وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتی موظفند جدولها و پرسشنامه هائی را که برای آمارگیری تهیه می‌نماید قبل از اجرای طرح برای جلب موافقت بمرکز آمار ایران ارسال دارند و از روشها و تعاریف و معیار‌ها و دستور العمل‌های آماری مرکز مذکور تبعیت نمایند و همچنین نتیجه آمارهای جمع آوری شده را قبل از انتشار دراختیار مرکز آمار ایران قرار دهند.

ماده ۴ – کلیه وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتی مکلفند هرنوع اطلاعی که مورد احتیاج باشد در اختیار مرکز آمار ایران بگذارند و همکاری لازم را در جمع آوری آمار انجام دهند.

ماده ۵ – وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتی مکلفند در موقع انجام سرشماری‌های عمومی نفوس آنچه از وسائط نقلی و وسائلی مخابراتی و افراد را که لازم باشد برای مدت تعیین شده طبق تصویب هیئت وزیران به رایگان در اختیار مرکز آمار ایران بگذارند.

ماده ۶ – عموم ساکنان ایران و همچنین اتباع ایران مقیم خارج مکلفند به پرسشهای مربوط به سرشماری و آمارگیریهای نمونه‌ای پاسخ صحیح بدهند. اطلاعاتی که ضمن آمارگیریهای مختلف از افراد جمع آوری می‌شود محرمانه خواهد بود و جز برای تهیه آمار کلی و عمومی نباید مورد استفاده قرار گیرد.

اطلاعات جمع آوری شده از افراد بهیچوجه در مراجع قضائی و اداری و مالیاتی قابل استناد نخواهد بود.

ماده ۷ – مرکز آمار ایران طرحهای سرشماری نفوس را هر پنجسال یکبار که شروع آن سال ۱۳۴۵ خواهد بود

و کلیه آمارگیریهای کشاورزی و صنعتی و بازرگانی و بهداشتی و سایر آمارهای لازم را طبق آئین نامه‌ای که به تصویب هیئت وزیران خواهد رسید انجام خواهد داد.

ماده ۸ – مرکز آمار ایران مکلف است برای تسهیل امر سرشماری و آمارگیری و نحوه استفاده ادارات دولتی و ملی از خدمات آماری مرکز آمار ایران آئین نامه‌های لازم را تا پایان ۱۳۴۴ تهیه و پس از تصویب هیئت وزیران به موقع اجرا بگذارد.

ماده ۹ – برای تعقیب و مجازات متخلفین از مقررات این قانون و آئین نامه‌های مربوط به آن جزای نقدی تا یکهزار و دویست ریال یا حبس تأدیبی تا دو ماه خواهد بود از طرف دولت تا پایان سال ۱۳۴۴ لایحه‌ای تنظیم و به مجلسین تقدیم خواهد شد.

لایحه مزبور پس از تصویب کمیسیون مشترک دادگستری مجلسین موقتاً تاتصویب نهائی قابل اجرا خواهد بود.

ماده ۱۰ – انتصاب رئیس مرکز آمار ایران بنا به پیشنهاد مدیر عامل سازمان برنامه و تصویب هیئت دولت بوده و بایستی دارای حداقل تحصیلاتی معادل لیسانس با تخصص در رشته آمار عمومی باشد.

ماده ۱۱ – امور حسابداری و مالی و استخدامی مرکز آمار ایران تابع آئین نامه‌ها و مقررات سازمان برنامه خواهد بود.

ماده ۱۲ – آئین نامه تشکیلات اداری مرکز آمار ایران با تصویب هیئت وزیران قابل اجرا است.

ماده ۱۳ – کلیه دارائی و تعهدات و اموال و اسناد آماری اداره کل آمار عمومی از وزارت کشور بمرکز آمار ایران منتقل می‌شود.

ماده ۱۴ – وزارت کشور در اجرای ماده یک این قانون مکلف است آن عده از کارمندان اداره کل آمار عمومی را که مورد نیاز مرکز آمار ایران هستند بمرکز مزبور منتقل نماید و بقیه کارمندان اداره کل آمار عمومی با بودجه مربوط دراختیار وزارت کشور باقی خواهند ماند.

ماده ۱۵ – آئین نامه کیفر متخلفین از مقررات قانون آمار سرشماری مصوب آبانماه ۱۳۳۵ کمیسیونهای مشترک و دادگستری مجلسین فقط تا تصویب لایحه جدید که با رعایت ماده ۹ بعمل خواهد آمد قابل اجرا است.

ماده ۱۶ – کلیه آئین نامه‌های اجرائی این قانون توسط سازمان برنامه تنظیم و پس از تصویب هیئت وزیران بمرحله اجرا گذارده خواهد شد.

ماده ۱۷ – کلیه قوانین و مقرارتی که با مفاد این قانون مغایرت دارد ملغی است.

نایب رئیس کمیسیون برنامه – اولیاء

گزارش از کمیسیون دادگستری به مجلس شورای ملی

کمیسیون دادگستری در جلسه چهارشنبه ۴۴/۴/۲ با حضور آقای معاون سازمان برنامه لایحه برگشته از مجلس سنا راجع به تأسیس مرکز آمار ایران را مورد رسیدگی قرار داد و با مصوبه مجلس سنا که مورد تأیید کمیسیون برنامه واقع گردید موافقت و آنرا تصویب کرد.

اینک گزارش آن به مجلس شورای ملی تقدیم می‌گردد.

مخبرکمیسیون دادگستری – دکتر حسینی

گزارش از کمیسیون امور استخدام به مجلس شورای ملی

کمیسیون امور استخدام و سازمانهای اداری در جلسه یکشنبه ۴۴/۴/۶ باحضور نماینده دولت لایحه برگشته از مجلس سنا راجع به تأسیس مرکز آمار ایران را مورد رسیدگی قرارداد و مصوبه مجلس سنا را که بتصویب کمیسیون برنامه رسیده تأیید و تصویب کرد.

اینک گزارش آن تقدیم مجلس شورای ملی می‌گردد.

مخبر کمیسیون امور استخدام و سازمانهای اداری – سید علی صائب

گزارش از کمیسیون کشور به مجلس شورای ملی

کمیسیون کشور در جلسه مورخ ۴۴/۴/۲ باحضور آقای معاون سازمان برنامه لایحه برگشته از مجلس سنا راجع به تأسیس مرکز آمار ایران را مورد رسیدگی قرارداد و مصوبه مجلس سنا را که بتصویب مجلس کمیسیون برنامه رسیده بود تأیید و تصویب کرد.

اینک گزارش آن به مجلس شورای ملی تقدیم می‌گردد.

رئیس کمیسیون کشور – دکتر صاحبقلم.

رئیس – در گزارش کمیسون‌ها نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به گزارش کمیسون‌ها رأی می‌گیریم خانمها و آقایانیکه موافقتند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد لایحه بدولت ابلاغ می‌شود.

۷- طرح و تصویب گزارش کمیسیون امور استخدام راجع به تکمیل قانون نحوه استخدام مهندسین و کمک مهندسین و تکنیسین‌ها و ارسال به مجلس سنا

رئیس – گزارش شور دوم از کمیسیون استخدام راجه به لایحه تکمیل قانون نحوه استخدام مهندسین و کمک مهندسین و تکنسین‌ها مصوب ۲۳ دیماه ۱۳۳۸ مطرح است، قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

گزارش از کمیسون امور استخدام و سازمانهای اداری به مجلس شورای ملی

کمیسیون امور استخدام و سازمانهای اداری در جلسه ۶ تیرماه ۱۳۴۴ باحضور آقای قوام صدری معاون وزارت دارائی لایحه شماره۸ /۴۲۰۷۳- ۴۲/۱۰/۴ ارسالی از مجلس سنا راجع بتکمیل قانون نحوه استخدام مهندسین و کمک مهندسین و تکنیسین‌ها مصوب ۲۳ دیماه ۱۳۳۸ را که بموجب رأی مجلس برای رسیدگی مجدد بکمیسیون ارجاع شده بود مورد رسیدگی قرارداد و گزارش شور دوم را با اصلاحاتی بشرح زیر تصویب نمود. اینک گزارش آنرا به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

ماده واحده – منظور از تکنیسین‌ها و کمک مهندسین مذکور در ماده ۱ قانون نحوه استخدام مهندسین و کمک مهندسین و تکنیسین‌ها مصوب دیماه ۱۳۳۸ کسانی هستند که ارزش تحصیلات آنها در رشته‌های فنی یا صنعتی بوسیله شورای عالی آموزش و پرورش معادل تحصیلات کامل متوسطه یا فوق آن شناخته شود.

الف – تبصره ۱ ماده ۱ قانون بشرح زیر اصلاح می‌شود:

فارغ التحصیلان دانشکده‌های علوم که در کارگاههای فنی – کارخانه‌ها – معادن – راهسازی – نقشه برداری – آزمایشگاههای تجسسی و کنترل و سایر مؤسسات فنی وابسته به دولت وارد خدمت شده یا می‌شوند بنابر ارزش تحصیلاتشان (لیسانس – فوق لیسانس – دکترا) از مزایای این قانون بهره مند خواهندشد.

دولت مکلف است مشمولین این قانون را که در رشته‌های غیر فنی خدمت می‌کنند بتدریج در امور فنی بکار گمارد. از تاریخ تصویب این قانون بکار گماردن و استخدام مشمولین قانون راجع بنحوه استخدام مهندسین و کمک مهندسین و تکنیسینها برای کارهای غیر فنی ممنوع است.

ب – منظور از مؤسسات وابسته بدولت از لحاظ قانون نحوه استخدام مهندسین و کمک مهندسین و تکنیسین‌ها مصوب ۲۳ دیماه ۱۳۳۸ مؤسساتی است که کارمندان آنها مشمول مقررات قوانین استخدام کشوری بوده و یا در صورت داشتن مقررات استخدامی خاص بعضاً از قانون استخدام کشوری تبعیت می‌نمایند و احکام استخدامی آنها بگواهی اداره کل بازنشستگی می‌رسد.

ج – کسانیکه در تاریخ تصویب این قانون مهندسین مصوب ۲۳ دیماه ۱۳۳۸ بجهانی از قبیل اشتغال بخدمت زیر پرچم – تعلیق – انتظار خدمت – مرخصی بدون حقوق یا انفصال موقت شاغل خدمت نبوده‌اند درصورتیکه بعداً طبق قانون بخدمت مشغول شده یا بشوند پایه آنها با احتساب خدمات گذشته براساس ماده ۴ قانون از تاریخ اشتغال تعیین می‌شود.

مخبر کمیسیون استخدام و سازمانهای اداری – صائب

رئیس – ماده واحده مطرح است. نظری نیست؟ آقای سرتیپ پور بفرمائید.

سرتیپ پور – یک بار این لایحه آمده بود به مجلس تقاضا شدکه برگردد به کمیسیون برای اینکه بعضی نکاتش واقعی به مقصود نبود ازجمله این بود که ما قائل بودیم یعنی مجلس قائل بود که کار باید به کاردان سپرده شود موقعی که مهندسین یا دکترها یا اهل علم به کاری جز رشته تخصصی خودشان مشغول بشوند اینها سودی عاید مملکت نخواهند کرد برای اینکه نسبت به کاری که باید تخصص داشته باشند ندرند و یا در قسمتی غیر از آن رشته اطلاع داشته باشند ما امتیاز به علم می‌دهند بخاطر استفاده‌ای که از علم می‌کنیم چون آن لایحه مقصود را رسا نبوده

فرستادند به کمیسیون و مقام ریاست و اکثریت و اقلیت موافقت کردند که در کمیسیون اصلاح بشود حالا اصلاحی که شده است آنطوری که باید زبان دار نیست اینجا نوشته می‌شود که «دولت مکلف است مشمولین این قانون را که رشته‌های غیر فنی خدمت می‌کنند بتدریج در امور فنی بکار بگمارد» یک جای دیگر هم نوشته شده است «استخدام مهندسین و کمک مهندسین و تکنسینها برای کارهای غیر فنی ممنوع است» ولی ذکر نکرده‌اند که این فنی باید مربوط به رشته خودشان باشد ویا فنی باشد که به رشته تخصصیشان نزدیک باشد این که به رشته خودشان هم ارتباطی نداشته باشد فرض بفرمائید نجاری یک فنی است بنائی هم یک فن. اگر نجار را به کار بنائی بگذارند باز هم باید باری آنها امتیازاتی قائل بشویم؟، نه، برای اینکه بناء برای رشته فنی خودش باید بکار گمارده شود و بنده تصور می‌کنم در کمیسیون یک کلمه در این لایحه افتاده است و اعضاء کمیسیون هم که امروز تشریف داشتند موافق با عرض بنده بودند که آیا واقعاً غرض این است که در کلیه امور فنی حق مداخله داشته باشد یا در رشته بخصوص خودش این را خواستم نماینده دولت یا مخبر کمیسیون برای ما توضیح بدهند که غرض از اینکه فنی بتدریج در امور فنی گمارده شود بتدریج راجع به امور خودش هست؟ یا بهر فنی می‌تواند گمارده شود.

رئیس – آقای صائب بفرمائید.

صائب (مخبر کمیسیون استخدام) – در این ماده که جناب آقای سرتیپ پور توضیح فرمودند بنده باید بعرضشان برسانم که نظر اعضای کمیسیون استخدام هم همین است که جنابعالی فرمودید منتهی این ضابطه را بایستی داشته باشیم که وقتی گفتیم بتدریج در امور فنی بکار گمارده می‌شوند مسلماً یکنفر دیز لیست بکار مربوط به خودش گمارده خواهد شد یا کسیکه مهندس برق یا متخصص برق باشد در رشته برق مشغول کار خواهد شد و چون یک اصل کلی است می‌خواستم حضورتان عرض کنم که اطمینان داشته باشید نظر شما تأمین است.

رئیس – نظر دیگری در ماده واحده وکلیات آخر آن نیست آقای موسوی بفرمائید.

مجید موسوی – بنده یک مطلبی بود که می‌خواستم عرض کنم خود این گزارش در اصل تصویبنامه قانونی بود و براساس همان تصویبنامه قانونی در قسمت اخیر یعنی در مورد قسمت الف از ماده واحده درمورد فارغ التحصیلان دانشکده‌های علوم دربعضی از مؤساست عمل طوری بوده که آنها از حقوق و مزایای این قانون استفاده کرده‌اند در متن اصلاحی، بنده می‌خواستم اینها را درک کنم که دولت مکلف است این افراد را در رشته‌های غیر فنی وارد بکند ولی درحال حاضر وضع اینها چطور است؟ یعنی اگر اینها درحال حاضر در رشته‌های فنی که این جا توضیح داده شده قرار ندارند و اگر حقوقی بگیرند بعنوان مهندس یا کمک مهندس اینها در حال حاضر وضعشان چه خواهد شد تا دولت بخواهد اینها را جابجا کند حقوق و مزایای اینها چگونه پرداخت می‌شود آیا از همان حقوق و مزایای قبلی استفاده می‌کند یا حقوق و مزایای اینها متزلزل خواهد شد تا دولت نسبت به جابجا کردن اینها اقدام بکند این برای من روشن نیست (مهندسی معینی زند – کاملاً صحیح است).

رئیس – آقای صائب بفرمائید.

صائب (مخبر کمیسیون امور استخدام) – در پاسخ به جناب آقای موسوی عرض می‌کنم همانطوریکه دراینجا نوشته شده است دولت مکلف است مشمولین این قانون را که در رشته‌های غیر فنی کار می‌کنند بتدریج در امور فنی بکار بگمارد و این اشکالی دیگر نخواد داشت بهمین ترتیب که تا بحال حقوق و مزایائی می‌گرفتند و می‌گیرند بتدریج دولت این اقدام را خواهد کرد عده آنها هم خیلی خیلی معدود است شاید انگشت شمار باشد یعنی کسانیکه فارغ التحصیل دانشکده‌های علوم هستند تعدادشان محدود است که در کارهای غیر فنی کار می‌کنند در این جا پیش بینی شده است بتدریج اینها به کار فنی گمارده خواهند شد اطمینان داشته باشید که خود دولت متوجه این نکته هست که از وجود اینها در امور فنی استفاده کند (موسوی – الان یک عده‌ای در وزارت اقتصاد حقوق می‌گیرند به تناسب مهندس وضع آنها چیست؟) خود دولت متوجه هست و الان همین طور که عمل می‌شود دنبال خواهد شد و بتدریج دولت اینها را به کارهای فنی مربوط به خودشان خواهد گمارد.

رئیس – نظر دیگری نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده

واحده و کلیات آخر آن رأی گرفته می‌شود خانمها و آقایانیکه خوافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد برای تصویب مجدد به مجلس سنا ارسال می‌شود.

۸- شور دوم و تصویب گزارش کمیسیون امور خارجه راجع به موافقت نامه جهانگردی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری ترکیه و دولت پاکستان و ارسال به مجلس سنا

رئیس – گزارش شور دوم لایحه راجع به موافقتنامه جهانگردی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری ترکیه و دولت پاکستان مطرح است قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

گزارش شور دوم از کمیسیون امور خارجه به مجلس شورای ملی

کمیسیون امور خارجه در جلسه ۶ تیرماه ۱۳۴۴ با حضور آقای میرفندرسکی معاون وزارت امور خارجه لایحه شماره۱۸ / ۳۰۴۵ /۲۱۹۹۴- ۱۳۴۳/۹/۲۲ دولت راجع به موافقتنامه جهانگردی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری ترکیه ودولت پاکستان را که گزارش شور اول آن به شماره ۱۴۲۸ چاپ شده است برای شور دوم مورد رسیدگی قرارداد و گزارش شور اول را تأیید و تصویب نمود.

اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

ماده واحده – موافقتنامه جهانگردی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری ترکیه و دولت پاکستان که مشتمل بریک مقدمه و دوازده ماده می‌باشد در تاریخ ۲۶ مهر ماه ۱۳۴۳ درتهران به امضاء رسیده است تصویب و به دولت اجازه داده می‌شود اسناد مصوبه آن را مبادله نماید.

رئیس کمیسیون امور خارجه – دکتر ضیائی

گزارش شوردوم از کمیسیون امور کشور به مجلس شورای ملی

کمیسیون کشور با حضور آقای سراج حجازی معاون وزارت کشور لایحه شماره۱۸ / ۳۰۴۵ /۲۱۹۹۴- ۱۳۴۳/۹/۲۲ دولت راجع به موافقتنامه جهانگردی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری ترکیه و دولت پاکستان را برای شور دوم مورد رسیدگی قرارداد و گزارش کمیسیون امور خارجه را در این مورد تأیید و تصویب نمود.

اینک گزارش آنرا به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

رئیس کمیسیون کشور – دکتر صاحبلقم

رئیس – ماده واحده مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده واحده و کلیات آخر آن خانمها و آقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. برای تصویب به مجلس سنا فرستاده می‌شود.

۹- شور دوم تصویب گزارش کمیسیون کشور راجع به الحاق اولت شاهنشاهی به اتحادیه بین المللی سازمانهای جهانگردی و ابلاغ بدولت

رئیس – گزارش دوم لایحه راجع به الحاق دولت شاهنشاهی به اتحادیه بین المللی سازمانهای رسمی جهانگردی مطرح است قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

گزارش شور دوم از کمیسیون کشور به مجلس شورای ملی

کمیسیون کشور در جلسه ۵ تیرماه ۱۳۴۴ با حضور آقای سراج حجازی معاون وزارت کشور لایحه شماره ۸۰۴/ق ۱۳- ۴۲/۱۰/۱ ارسالی از مجلس سنا راجع به الحاق دولت شاهنشاهی به اتحادیه بین المللی سازمانهای رسمی جهانگردی را که گزارش شور اول آن به شماره ۱۴۳۶ چاپ شده است برای شور دوم مورد رسیدگی قرارداده و گزارش شور اول را عیناً تصویب نمود.

ماده واحده – به استناد ماده واحده مصوب بیستم آذرماه ۱۳۴۲ الحاق دولت شاهنشاهی به اتحادیه بین المللی سازمانهای رسمی جهانگردی (International - union of official travel- organiziation)

تصویب و اجازه داده می‌شود حق عضویت دولت در اتحادیه مزبور از تاریخ الحاق پرداخت گردد.

دولت مأمور اجرای این قانون می‌باشد.

رئیس کمیسیون کشور – دکتر صاحبقلم

گزارش شور دوم از کمیسیون امور خارجه به مجلس شورای ملی

کمیسیون امور خارجه در جلسه ۶ تیرماه ۱۳۴۴ با حضور آقای میرفندرسکی معاون وزارت امور خارجه لایحه ارسالی از مجلس سنا راجع به الحاق دولت شاهنشاهی به اتحادیه بین المللی سازمانهای رسمی جهانگردی را برای شور دوم مورد رسیدگی قرار داد و گزارش کمیسیون کشور را در این مورد تأیید و تصویب نمود. اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

رئیس کمیسیون امور خارجه – دکتر ضیائی

رئیس – ماده واحده مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده واحده و کلیات آخر آن خانمها و آقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. لایحه به دولت ابلاغ می‌شود.

۹- قرائت دستور و تعیین موقع جلسه آینده – ختم جلسه

رئیس – دستور جلسه آینده قرائت می‌شود

(بشرح زیر خوانده شد)

دستور جلسه ۱۹۵

روز سه شنبه پانزدهم تیرماه ۱۳۴۴

۱- گزارش کمیسیون راجع به حمل ونقل اجناس اهدائی و طرز پرداخت هزینه‌های اداری آن. شماره چاپ ۱۴۷۹.

۲- گزارش کمیسیون راجع به اصلاح بعضی از مواد قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی. شماره چاپ ۱۴۸۱.

۳- گزارش کمیسیون راجع به قدردانی از خدمات شجاعان شهید استوار دوم محمد علی بابائیان و استوار دوم آیت الله لشکری. شماره چاپ ۱۴۸۲.

۴- گزارش شوردوم اداره امور هنرسرای عالی شماره چاپ ۱۴۸۳.

رئیس – با اجازه خانمها و آقایان جلسه امروز را ختم می‌کنیم جلسه آینده ساعت هشت و نیم صبح روز سه شنبه خواهد بود.

(ساعت ۱۱ و چهل و پنج دقیقه صبح جلسه ختم شد)

رئیس مجلس شورای ملی – مهندس عبدالله ریاضی

سؤال از وزارت آب و برق

ریاست محترم مجلس شورای ملی

با احترام. طرح بررسی امکان ساختمان سد رامهرمز و استفاده از آبهای نفوذی آن ناحیه و نهر کشی زیدون – بهبان در سال گذشته به کوشش فراوانی که بعمل آمد به تصویب سازمان برنامه رسید و گروههای مطالعاتی در زمستان ۴۳ به محل اعزام شدند. متأسفانه با خاتمه سال بررسی‌های مذکور متوقف گردید و مرحله اول طرح بلانتیجه متروک شد متمنی است به جناب آقای وزیر آب و برق ابلاغ فرمائید که برای ادای توضیح نسبت به چگونگی انجام قسمتی از مطالعات و تعطیل ناگهانی آن در مجلس شورای ملی حضور یابند.

کلانتر هرمزی – دکتر زعفرانلو