مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۳ بهمن ۱۳۳۶ نشست ۱۶۳
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری نوزدهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین برنامه‌های عمرانی کشور مصوب مجلس شورای ملی |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری نوزدهم |
روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی ایران
شامل: کلیه قوانین مصوبه و مقررات - گزارش کمیسیون‌ها - صورت مشروح مذاکرات مجلس - اخبار مجلس - انتصابات - آگهی‌های رسمی و قانونی
شماره
شنبه ماه ۱۳۳۵
سال دوازدهم
شماره مسلسل
دوره نوزدهم مجلس شورای ملی
مذاکرات مجلس شورای ملی
مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره ۱۹
جلسه: ۱۶۳
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز یک‌شنبه ۱۲ بهمن ماه ۱۳۳۶
فهرست مطالب:
۱- تصویب صورت مجلس
۲- بیانات قبل از دستور آقای دکتر امیر حکمت
۳- بقیه مذاکره در شور اول گزارش کمیسیون دارایی راجع به معافیت یک دستگاه فرستنده تلویزیون از حقوق و عوارض گمرکی و مالیات
۴- سلب فوریت و شور اول گزلرش کمیسیون کشور راجع به تمدید مدت احداث جاده سوم شمیران
۵- تعیین موقع و دستور جلسه بعد- ختم جلسه.
مجلس یک ساعت و پنجاه دقیقه پیشازظهر به ریاست آقای رضا حکمت تشکیل گردید.
۱- تصویب صورت مجلس
رئیس- صورت اسامی غایبین جلسه قرائت می‌شود.
(به شرح ذیل قرائت شد)
غایبین با اجازه- آقایان: سنندجی- کاظم شیبانی- قوام- ابتهاج- ذوالفقاری- مرآت اسفندیاری- صرافزاده- عباسی- مهندس جفرودی- دادگر- موسوی- صادق بوشهری- اورنگ- امامی خوئی- دکتر ضیائی- تیمورتاش- باقر بوشهری- عامری- معینزاده- اعظم زنگنه.
غایبین بی اجازه- آقایان: قرشی- اخوان- اریه- دکتر طاهری- کیکاوسی- بوربور.
دیرآمدگان و زود رفتگان با اجازه- آقایان: دکتر امیر حکمت- دکتر سعید حکمت-بزرگ نیا- دیهیم- مهندس شیبانی- سالار بهزادی- خلعتبری.
رئیس- نسبت به صورت جلسه نظری هست؟ آقای طباطبایی قمی
طباطبائی قمی- در بیانات بنده مختصر اصلاحات عبارتی است که به تندنویسی می‌دهم.
رئیس- دیگر نظری نیست؟ (اظهاری نشد) صورت جلسه تصویب شد.
۲- بیانات قبل از دستور اقای دکتر امیر حکمت
رئیس- نطق قبل از دستور شروع می‌شود. آقای دکتر امیر حکمت
دکتر امیر حکمت- آقایان همکاران محترم بنده با اجازه همکاران محترم امروز می‌خواهم مطلبی را عنوان کنم که تصور می‌کنم مورد علاقه و تأیید آقایان نمایندگان محترم و دولت و همه مردم باشد و آن این است که ما با سوابق زندگی آبا و اجدادی و استعداد خاک و اراضی حاصلخیزی که داریم با فقر و پریشانی و اوضاع و احوالی که هست به تدریج ناچار به خرید گندم و حتی روغن و میوه از خارج شدهایم باید تمام مساعی خود را در راه اصلاح امور کشاورزی و حداقل رفع این عقب ماندگیها به عمل آوریم (صحیح است)
البته اعلیحضرت همایون شاهنشاهی بزرگترین قدم مثبت را در این راه برداشتند و با مالک نمودن رعایا و زارعین تشویق و ترغیب در راه پیشرفت زراعت را به عمل آوردند و البته اگر مالکین بزرگ مملکت که قدرت رسیدگی و عمران املاک وسیع خود را ندارند به صرافت بیفتند که رویه مرضیه همایونی را تأسی نمایند خوب است ولی بنده امروز از عرایضی که می‌خواهم بکنم این نظر را نداشته و ندارم زیرا اصولاً چینی مالکین بزرگ در حال حاضر به جز چند نفر انگشت شما را نمی‌بینم و آن چند تن هم وقتی املاکشان بین فرزندانشان تقسیم شود طبعاً تعدیل به عمل خواهد آمد و از طرفی به طور کلی می‌خواهم عرض کنم در کشوری که بحمدالله وسعت خاک و اراضی بایر و موات آن برای دویست میلیون نفوس کافی است دیگر برای بیست میلیون نفوس موجود دنبال املاک این و آن رفتن لزوم و موردی ندارد (صحیح است) پریروز پیش در روزنامه دیدم که دولت لایحه‌ای به مجلس سنا تقدیم کرده که مربوط است به واگذاری آب و زمین و اعتبار به تحصیلکردههای رشتههای کشاورزی، بنده فکری را در این زمینه همیشه داشتم که بر اثر ملاحظه این عمل برانگیخته شد و موجب گردید که امروز تصدیع خاطر محترم آقایان را فراهم کنم و عرض کنم چرا این عمل که بسیار خوب و پسندیده است منحصر به تحصیلکرده‌ها باشد البته این تصمیم و اقدام درباره تحصیلکرده‌ها پسندیده است و آنها را از هجوم به ادارات دولتی برای سد جوع منصرف می‌سازد ولی باید این روال و سنخ فکر را تعمیم داد و برای عموم در مقام این برآمد که این جوانان و مردم بیکار و محروم که فرصت ادامه تحصیل را نیافته‌اند به کار فلاحت واداشت و تشویق و ترغیب نمود اقدام به امور فلاحتی حتماً ضرورت ندارد که تحصیلات عالیه داشته باشند البته به تدریج اولاً این فلاحین امروز تحصیلات بالاتری در سایه فراوانی نعمت خواهند نمود. بنده برای این امر و انجام این نقشه و هدف به فکرم رسید که یکصد و پنجاه میلیون تومان از محل سیصد و پنجاه میلیون تومانی که طبق لایحه تقدیمی اخیر باید به امور کشاورزی برسد تخصیص داده شود که به دست شورای مطمئنی از ارباب اطلاع و تقوی و امانت به مصرف دایر کردن اراضی بایر و موات در نزدیکی شهرها و نقاطی که برای کشت و زرع از حیث آب و هوا مستعدتر باشد برسانند که ضمناً وسایل مکانیزه کردن هم فراهم شود و همین که قابل کشت و زرع و استفاده گردید بین مردم با اقساط طویل‌المدت تقسیم شود و از قسمتی از درآمد آن بتوانند به تدریج بهای آن را بپردازند و با برگشت این وجوه بتوان به تدریج به آبادانی و دایر نمودن اراضی بایر دیگر با یک برنامه ۲۰ ساله ادامه داد و یقین دارم که بر اثر این اقدام نتایج زیر به دست می‌آید.
۱- درظرف ۲۰ سال یک تحول بزرگ آبادانی و عمران و توسعه کشاورزی انجام می‌گیرد ۲-در ضمن ازدیاد نفوس که یکی از مبانی مهم استحکام بنای قومیت ایرانی است
امر تغذیه و رفاه و آسایش و فراوانی نعمت برای همگی تأمین می‌شود.
۳- سطح تولید و همین‌طور میزان صادرات ما رو به فزونی خواهد رفت و ما را مردمی ثروتمند و ثابت قدم خواهد کرد به اضافه بنده تصور می‌کنم بهترین نتیجه‌ای که از این سیصد و پنجاه میلیون اختصاصی به امور فلاحتی به دست می‌آید این یک صد و پنجاه میلیون تومانی باشد که به مصرف دایر کردن اراضی بائر و مواب می‌رسد که در موقع طرح آن لایحه پیشنهاد خواهم نمود و امیدوارم که آقایان همکاران محترم این فکر را تقویت و تأیید بفرمایند که صد در صد به صلاح مملکت و مردم محروم خواهد بود. امیدوارم آقایان در فرصت موجود درست به این نظر تعمق و تأمل بفرمایند قطعاً به فواید آن که بنده بالاحمال به بعضی از نکات در اینجا اشاره کردم توجه خواهند فرمود (احسنت)
۳- بقیه مذاکره در شور اول گزارش کمیسیون دارایی راجع به معافیت یک دستگاه فرستنده تلویزیون از حقوق و عوارض گمرکی و مالیات
رئیس- وارد دستور می‌شویم ماده واحده مربوط به معافیت تلویزیون فرستنده مطرح است، آقای دکتر دادفر مخالف هستید؟
دکتر دادفر- مخالفم.
رئیس- آقای بزرگ ابراهیمی (گفته شد نیستند) آقای پرفسور اعلم.
پرفسور اعلم- موافقم.
رئیس- بفرمایید چون مخالف قبل از شما صحبت کرده.
پرفسور اعلم- در این لایحه دولت دستگاه فرستنده تلویزیون را می‌خواهد از دادن گمرک معاف کند اصولاً دولت تاجر خوبی نیست، به عقیده بنده در این قسمت فکر بسیار خوبی از لحاظ تجارت کرده چرا؟ برای این که در دستگاه تلویزیون دستگاهی که نفع دولت از لحاظ گمرکی از آن زیاد است همان دستگاه گیرنده است چون دستگاه تلویزیون یک دستگاه فرستنده دارد و هزاران دستگاه گیرنده بنابراین اگر دستگاه فرستنده تلویزیون وارد شود گیرنده‌اش فروش می‌رود والا اگر فرستنده‌ای نباشد کسی گیرنده نمی‌خرد که گمرک بدهند و اما این که این گیرنده‌ها را چه کسی می‌خرد البته آنهایی که متمکن هستند و پول دارند و این گمرک یک مالیات غیر مستقیمی است که از دارندگان گرفته می‌شود هیچ‌وقت یک عمله نمی‌رود یک تلویزیون بخرد چنانکه الآن یک عمله، رادیو هم نمی‌خرد این است که به عقیده بنده برای این که تلویزیون باشد بایستی آن کسی‌که می‌خواهد دستگاه فرستنده‌ای وارد کند حقیقتاً تشویق شود و به عقیده من حتماً باید از گمرک معاف شود و این که گفته شد چطور بعضی چیزهای دیگری که لازم است از گمرک معاف نمی‌شود خیلی چیزهای دیگر را هم در موقع به خصوص دولت از گمرک معاف کرده است؛ لوازم جراحی بیمارستان‌ها، تخت خواب بیمارستان‌ها، رادیو گرافی‌ها را از گمرک معاف کردند آخر شما ایراد کردید چرا آنها رامعاف نمی‌کند حتی گاهی کاشی بیمارستان‌ها از گمرک معاف می‌شود پس نمی‌توانیم بگوییم که آنها را معاف نکرده است آنها را هم دولت در موقعش وقتی صلاح بداند معاف می‌کند اما راجع به اداره کردن این دستگاه؛ بنده معتقدم که آقای مهندس اشراقی و آقای ناصر ذوالفقاری رفقای عزیز من حقیقتاً دستگاه رادیو را خوب اداره می‌کنند (صحیح است) این دستگاه رادیو، امروز خدمات جالبی به فرهنگ و دانش می‌کند واقعاً یک دستگاه بسیار خوبی است و بسیار خوب هم اداره می‌شود بنده در پشت این تریبون ناچارم از کسی که خدمات ذیقیمتی به این دستگاه می‌کند قدردانی کنم مثلاً بدون تظاهر از آقای داود پیرنیا تشکر کنم که واقعًا در احیا کردن ادبیات ایران خدمات بسیار گران بهایی می‌کنند (ارباب- صحیح است) آقای ارباب هم بامن هم عقیده هستند امیدوارم وعده‌هایشان را هم وفا بفرمایند (ارباب- انشاءالله) این دستگاه رادیو بسیار خوب کار می‌کند همین گنجینه‌هایی را که گاهی به سمع شنوندگانش می‌رساند واقعاً خدمات بسیار بزرگی است به ادبیات ایران، گل‌های جاویدان، گل‌های رنگارنگ همین خواسته‌های مردم که ۵ بعد از طهر اجرا می‌شود چقدر مطلوب و چه نصایح خوبی است (یک نفر از نمایندگان- بسیار خوب اداره می‌شود) امیدوارم که با همین ترتیبی که رادیو را اداره می‌فرمایند این دستگاه تلویزیون را هم اداره خواهند فرمود و یک روزی از پشت همین تریبون از کار این دستگاه و از خدماتی که به علت ایران این دستگاه خواهد کرد و مفید و لازم است تشکر کنیم. (صحیح است)
رئیس- آقای دکتر دادفر مخالف هستید؟ (دکتر دادفر- بله) بفرمایید.
دکتر دادفر- لایحه‌ای که تنظیم شده اولاً از نقطه نظر قضایی یک ایراد دارد و ایرادش به نظر بنده بسیار مهم هم هست و آن عبارت از این است که معمولاً مالیات را یا یک شخص طبیعی می‌دهد یا یک شخص حقوقی و یک شیئی از مالیات نباید معاف بشود پس این جیزی که از مالیات معاف است باید یک شخص حقوقی باشد که از مالیات معاف بشود (صحیح است) بنده متن ماده را می‌خوانم ملاحظه بفرمایید که به این ترتیب اصلاً قابل عمل نیست می‌گوید؛ دولت مجاز است یک دستگاه فرستنده تلویزیون و کلیه لوازم آن که به تشخیص وزارت پست و تلگراف و تلفن در تهران نصب و به کار می‌افتد از پرداخت عوارض و حقوق گمرکی معاف نماید (این صحیح است بعد می‌گوید) و از تاریخ شروع به کار تا پنج سال از پرداخت مالیات معاف نماید. یک دستگاه فرستنده که مالیاتبده نیست این شخص طبیعی دارنده این دستگاه از پرداخت این مالیات معاف است به این ترتیب این عبارت غلط است و باید اصلاح شود. دوم این است که یک اشکال دیگری دارد یک دستگاه فرستنده از پرداخت حقوق و عوارض گمرکی معاف است، قبول، اما در قسمت معافیت از مالیات که می‌گوید تمام لوازم و ادوات مربوط به این دستگاه فرستنده معاف باشد یعنی چه؟ یعنی اگر چنانچه شرکت یا شخص واردکننده تلویزیون دستگاه‌های گیرنده را هم وارد کند که با توضیحاتی که آقای مخبر محترم دادند معلوم شد که آنها از حقوق گمرکی معاف نیستند و اگر از فروش این دستگاه‌های گیرنده استفاده بکنند، آن وقت در این مورد با استفاده از فروش دستگاه‌های گیرنده هم معاف از مالیات است یا این که فقط در قسمت فرستنده تلویزیون معاف است از مالیات؟ این یک مطلبی است که باید بحث شود یعنی بنده نظر آقایان را جلب می‌کنم که وقتی گفته می‌شود از عوارض گمرکی معاف است اینطور استفاده می‌شود که اگر چنانچه در سال پنج هزار دستگاه گیرنده فروخت و از هر دستگاه فرض کنید مثلاً پانصد تومان صدی ده قیمتش این شرکت استفاده کرد و ۲ میلیون تومان فقط منفعت فروش دستگاه گیرنده شد مثل رادیو، این از مالیات معاف باشد بنده تصور می‌کنم که برای این معافیت موجبی و موردی نباشد البته چون دستگاه تلویزیون سرمایه‌اش را به خطر انداخته اگر هم از حقوق گمرکی معاف باشد این بی‌انصافی نیست باید تشویق کرد رعایت کرد و به اشخاصی که این کار را می‌کنند یک تشویقی از طرف مجلس و دولت بشود اما نباید یک اصل کلی یعنی اگر چنانچه یک شرکتی یا این شخص ۱۰ هزار تلویزیون در سال بفروشد و از هر دستگاه تلویزیون به‌طور متوسط صدی ده یا پانصد تومان سود کند پنج میلیون تومان می‌شود تقریباً منفعتش کمتر که نیست از این مالیات نگیرند برای این که یک میلیون تومان سرمایه گذاشته؟ اینجا گفته شد که تمام سرمایه‌ای که گذاشته است یک میلیون تومان است ما می‌خواهیم ببینیم که برای این یک میلیون تومانی که این آقا سرمایه گذاشته چقدر از مالیات باید معاف باشد البته تا حدود یک میلیون تومان معاف باشد ولی زائد بر آن دیگر به عقیده بنده صحیح نیست البته در ضمن بیاناتی که آقای دکتر فرمودند ممکن است نسبت به این موضوع موشکافی شود و قید شود که معافیت مالیاتی شامل دستگاه‌های گیرنده تلویزیون نیست (صحیح است) اما در قسمت تبصره اول این ماده که می‌گوید تنظیم اجرای برنامه‌های تلویزیون تابع مقررات عمومی کشور است البته به نظر تنظیم‌کنندگان این تبصره بسیار خوب است یعنی این تلویزیون ناچار از اطاعت از مقررات کشور است اما این تبعیت از مقررات کشور، ایجاد مسئولیت برای دستگاه معینی نمی‌کند چون رادیو با تلویزیون فرقش این است که رادیو یک دستگاه دولتی است و اگر این دستگاه در هر حال تحت نظر پست و تلگراف باشد یا وزارت کشور باشد و یا وزارت کشاورزی باشد اداره آن و بودجه آن و همه چیز آن روشن است اما فردا در تلویزیون اگر یک اتفاقی افتاد که خوب نبود مسئول این وضعیت معمولاً باید مشخص باشد. تبصره ۱ مسئول این را معلوم نمی‌کند مسئول این کدام وزارتخانه است باید این را معلوم کرد، دراین تبصره ۱ نوشته شده است تابع مقررات عمومی کشور و این نظر را تأمین نمی‌کند، یک وزارتخانه خاصی بایستی مسئول اداره امور آن باشد و بر آن نظارت کند که فردا گفته نشود تلویزیون این کار را کرد و می‌گویند به ما مربوط نیست و یا فراموش شده است یا متوجه نشده‌ایم به عقیده من اگر صلاح است باید نوشته شود یا اداره تبلیغات یا وزارت کشور یا وزارت پست و تلگراف حق نظارت دقیق در اجرای برنامه‌های تلویزیون دارند و این دستگاه مسئول اداره تلویزیون از نظر مقررات کشور است این تبصره باید به این ترتیب اصلاح شود یا آنکه آن وزارتخانه مربوطه هم دخالت و نظارت مستقیم در اعمال تلویزیون به این ترتیب داشته باشد آقا فردا با آقای وزیر پست و تلگراف بگویید این برنامه را اجرا کردند خواهند گفت به من چه، من چه مسئولیتی دارم که به شما جواب بدهم که برنامه خوب بود یا بد این جمله کلی مقررات عمومی کشور برای نظارت به اجرای برنامه کافی نیست (صحیح است) به این ترتیب چون این نقص داشت این تذکر را خواستم عرض کنم خلاصه مخالفت بنده با این لایحه برای مخالفت با اصل تلویزیون نبوده است بلکه اول برای رفع اشکال حقوقی بوده است که با چه ترتیب رفع گردد دوم برای این بود که معافیت مالیاتی دستگاه‌های گیرنده به هیچوجه صلاح نیست و این یک امر استثنایی است و بنده تصور می‌کنم نظر تنظیم کنندگان لایحه هم اینطور نبوده است.
رئیس- آقای بزرگ ابراهیمی (بزرگ ابراهیمی موافقم) بفرمایید.
بزرگ ابراهیمی- بنده در این مدت دو روزی که مشغول مذاکره در این لایحه هستیم بیاناتی از همکاران محترم می‌شنوم اغلب نشان می‌دهد که همه آقایان نسبت
به ورود تلویزیون و نصب این دستگاه موافقت دارند فقط یک اشکالی که ما داریم این است که این دستگاه را دولت صلاح دیده است که تنها دستگاه فرستنده تلویزیون منحصراً معاف از مالیات باشد و این معافیت شامل گیرنده‌ها نخواهد بود مخبر کمیسیون هم این موضوع را شرح دادند و توضیح دادند، امروز که ما نمی‌خواهیم از دنیای داقبه عقب بمانیم و یک دستگاه تلویزیون هم به دولت ضرر نمی‌زند یک فردی آمده است شاید برای سلامتی مرشدش این را آمده وقف کرده خدا پدرش را بیامرزد، یک خورده هم به نظر بنده اختلاف نظری که ما داریم و روی آن بحث می‌کنیم روی مسلک این مرد است ما به فرد کار نداریم یک تلویزیونی است یک دستگاهی می‌خواهد بیاید نصب شود و مردم از آن استفاده کنند این که اینقدر بحث ندارد که ما چهار روز خودمان را معطل کنیم و از یک دولتی که مورد اعتماد ماست و مصلحت دیده است که از یک میلیون تومان واردات که شاید پنجاه هزار تومان گمرکش باشد معاف باشد آنقدر توضیح بخواهیم و روی لایحه‌ای که آورده است بحث کنیم اما یک چیزی که شرط دارد این است که دولت اینجا قول داده که موضوع گیرنده‌ها منحصر به آقا نباشد وزیر پست و تلگراف (مهندس اشراقی) همین‌طور است.
بزرگ ابراهیمی- بنده از تکنیک تلویزیون خبر ندارم اغلب رفقا هم خبر ندارند، به ما می‌گویند اگر تلویزیونی آوردند موج آن را باید یک دستگاه مخصوصی تنظیم کند.
وزیر پست و تلگراف- من توضیح می‌دهم.
بزرگ ابراهیمی- من نمی‌دانم، من دهاتیم اگر بتواند این تلویزیون این گیرنده‌ها را از هر دستگاهی که باشد بیاورند استفاده کنند از کارخانه تلفن کن، شارپ، فیلیپس هر کجا که بیاورند استفاده بدهد آن اشکال هم به کلی از بین می‌رود که ورود دستگاه‌های گیرنده منحصراً به این آدم نباشد بنده معتقدم اگر این توضیح داده بشود و اگر دستگاه گیرنده تلویزیون منحصر نباشد ما نباید سخت بگیریم که فلان آدم چکاره است.
رئیس- آقای مخبر کمیسیون
مشایخی (مخبر کمیسیون دارایی)- در جلسه گذشته توضیحات مفصلی از طرف جناب آقای وزیر پست و تلگراف همچنین از طرف بنده راجع به تصمیماتی که در کمیسیون اتخاذ شده به عرض آقایان رسید و تکرار آن باعث تصدیع است بنابراین راجع به مطالبی که آقای دکتر دادفر اشاره فرمودند توضیحاتی عرض می‌کنم اگر نظر جنابعالی بود که معافیت از حقوق گمرکی ناظر بر اشیاء نباشد و معافیت از مالیات مختص شخص طبیعی و حقوقی است بسیار صحیح است و البته باید اصلاح شود اولاً فعلاً شور اول است و پیشنهاد اصلاحی به کمیسیون خواهد رفت و نظریات آقایان مورد توجه قرار خواهد گرفت ولی چون تذکر جنابعالی صد در صد وارد است با موافقت آقای وزیر پست و تلگراف اساس ماده به این صورت اصلاح می‌شود دولت مجاز است یک دستگاه فرستنده تلویزیون و کلیه وسایل آ ن‌را که در تهران به کار می‌افتد از پرداخت حقوق و عوارض گمرکی معاف نماید و مؤسسه مزبور از تاریخ شروع به کار تا پنج سال از مالیات بر درآمد معاف می‌باشد (دکتر شاهکار- این مؤسسه کالاهای دیگری هم دارد) مؤسسه تلویزیون همانطوری که جناب آقای ذوالفقاری اشاره فرمودند اسم این مؤسسه، مؤسسه تلویزیون ایران خواهد بود و به نظر من هیچ اشکالی ندارد که نوشته شود تلویزیون ایران و هیچ مانعی ندارد یک شخصی فعالیتهای مختلفی داشته باشد، فرض کنید کسی که این مؤسسه را تشکیل می‌دهد شرکت تلویزیون است در شرکت تلویزیون فعالیت دیگری نباید باشد بنابراین منحصراً این مؤسسه مبادرت به کار تلویزیون خواهد کرد و اگر درآمدی از مؤسسه تلویزیون و این کار برای او عاید شد تا پنج سال از پرداخت مالیات معاف است مضافاً به این که تکرار می‌کنم جناب آقای وزیر و جناب آقای ذوالفقاری در کمیسیون توضیحات مفصلی دادند و مدارک مفصلی ابراز کردند که اصولاً تلویزیون در ممالک مترقی هم منفعتی نمی‌کند و اگر در کمیسیون قبول شده است که از پرداخت مالیات باشد سابقه دارد (مهندس هدایت- گیرنده هم بیاورد معاف است؟) اما راجع به گیرنده انحصاری نیست اصولاً آزاد است هر کس هر مملکت هر کمپانی مستقیماً یا به وسیله نماینده خودش می‌تواند دستگاه گیرنده وارد کند و دستگاه گیرنده مشمول حقوق گمرکی هست و حقوق گمرکی خواهد پرداخت و هیچ نوع معافیتی ناظر بر دستگاه گیرنده نخواهد بود و به همین جهت در ماده مصرح است یک دستگاه فرستنده و کلیه لوازم آن و بنابراین دستگاه گیرنده مشمول معافیت حقوق گمرکی نخواهد بود (مهندس هدایت- مالیات چطور؟) دستگاه گیرنده مثل هر کالای دیگری که بتوان آورد باید مالیات بدهد و اگر شرکت تلویزیون هم دستگاه گیرنده وارد کند برای آن باید مالیات بدهد و اگر شرکت تلویزیون هم دستگاه گیرنده وارد کند برای آن باید حساب جداگانه‌ای باز کند و برای آن مالیات بدهد (احسنت) بنده توضیح می‌دهم شرکت تلویزیون ایران یعنی کسی که دستگاه فرستنده را وارد می‌کند بر اساس این قانون باید حساب جداگانه‌ای برای خودش باز کند نسبت به گیرنده‌ها و اگر چناچه سودی عاید شود باید مالیات بدهد، معافیت ناظر است بر اصل دستگاه فرستنده و ارتباطی به گیرنده‌ها ندارد اما راجع به مشخصات دستگاه، توضیحات مفصلی جناب آقای وزیر پست و تلگراف شخصاً خواهند داد حتی مشخصات لوازم، اسم و خصوصیات آ ن را به عرض آقایان می‌رسانند که ناظر بر چه خواهد بود. راجع به تبصره بنده تصور می‌کنم که همانطوری که در شق اول نظریه‌تان را قبول کردم امیدوارم با توضیحاتی که می‌دهم توجه بفرمایید با این تبصره نطر جنابعالی تأمین است آقای ناصر ذوالفقاری در جلسه قبل توضیح دادند که اصولاً سانسور در دنیا یک عمل مذمومی است، هیچ مؤسسهای بالاخص دولت مبادرت به سانسور نخواهد کرد و اگر چنانچه در اینجا غیر از این جمله کلمه‌ای مذکور می‌شد ممکن بود که توهم این مطلب بشود که سانسوری خواهد شد اما در تبصره نوشته شده که تنظیم برنامه‌ها و اجرای آن تابع مقررات عمومی کشور است ما یک مقرراتی در کشور در حال حاضر داریم ملاحظه می‌فرمایید در روزنامه‌ها نوشته می‌شود وزارت کشور و ادارة تبلیغات یا سازمان دیگری از پخش کردن یا انتشار فیلمی جلوگیری کردند اصولاً هر کس می‌خواهد یک فیلمی در معرض نمایش بگذارد باید موافقت وزارت کشور را جلب نماید، موافقت تبلیغات راجلب کند، موافقت فرهنگ را جلب کند تا بتواند یک فیلمی را نمایش بدهد بدیهی است یک تلویزیون مهمتر از فیلم خواهد بود آن چیزی که در معرض نمایش گذارده می‌شود باید دولت در آنجا نظارت داشته باشد، نظارت معقول و منطقی که مخالف با بهره‌برداری دستگاه نباشد و مطابق با مصالح عالیه کشور باشد و تابع مقررات عمومی کشور خواهد بود این یک جمله کاملی است و بنابراین استدعا می‌کنم موافقت بفرمایید همین‌طور که تبصره تنظیم شده باقی باشد.
رئیس- اقای وزیر پست و تلگراف.
وزیر پست و تلگراف (مهندس اشراقی)- آقایان نمایندگان محترم، دکتر دادفر و بزرگ ابراهیمی راجع به دو مورد تذکراتی فرمودند که الآن بنده مختصری به حضورشان توضیحات لازم را به عرض می‌رسانم آقای دکتردادفر راجع به نظارت فنی وزارت پست و تلگراف اظهاراتی فرمودند، عرض کنم که وزارت پست و تلگراف به کلیه فرستندههایی که به مملکت وارد می‌شود نظارت دارد نه فقط برای این تلویزیون یعنی اشخاص به هیچوجه مجاز نیستند هیچ دستگاه فرستنده‌ای وارد کنند مگر این که قبل از وقت تمام فاکتور و تمام مشخصاتش را به وزارت پست و تلگراف ارائه بدهند و وزارت پست و تلگراف بعد از این که کنترل کرد به آنها اجازه ورود و نصب خواهد داد بنابراین برای این قسمت هم نظارت کلی خودش را اعمال خواهد کرد. آقای بزرگ ابراهیمی فرمودند این دستگاه‌های گیرنده‌ای که خواهد آمد اختصاص به کارخانه ار. ث. آ خواهد داشت یا سایر کارخانه‌ها هم تهیه خواهند کرد؟ بنده عرض می‌کنم برای تمام نرم‌هایی که برای گیرنده‌های تلویزیون تهیه شده ملاحظه فرمودید در بعضی از ممالک مثل ژاپن و فیلیپس و خود ار. ث. آ عجالتاً با پانصد و بیست و پنج خط فرستندههایشان را تنظیم کرده‌اند بنابراین این کمپانی‌هایی که الآن دستگاه‌های گیرنده را تهیه می‌کنند می‌توانند دستگاه گیرنده بیاورند در ایران و از آنها هم خریده خواهد شد و البته ما خرید را نمی‌توانیم محدود کنیم به اشخاص، ملاحظه می‌فرمایید اجباری هم به اشخاص نیست اشخاص می‌روند مثل رادیوهایی که می‌خرند برای پخش صدا هر دستگاهی که مطابق میل‌شان بوده خواه مال ژاپن است خواه مال آلمان و یا مال هر مملکتی است انتخاب خواهند کرد و خریداری خواهند کرد اما این دستگاه فرستنده‌ای که می‌فرمایید؛ این فرستنده دارای مشخصاتی است و قبل از وقت این مشخصات را به وزارت پست و تلگراف فرستاده است و تمام اینها یکی یکی بررسی شده تصور نفرمایید که دولت اجازه می‌دهد آقای ثابت هر چیزی را که می‌خواهد وارد کند خیر این فرستنده قدرتش دو کیلو وات با تمام متعلقات و لامپ و لوازم یدکی و با دستگاه تقویت کننده‌ای که بعداً به آن ملحق خواهند کرد چهار کیلو وات خواهد شد. وسایل کنترل برای فرستنده و وسایل اندازه‌گیری و وسایل استودیوهای ثابت با کلیه لوازم مورد احتیاج و وسایل روشنایی وسایل استودیو متحرک کلیه لوازم - لوازم نمایش فیلم برای ۱۶ میلیمتری و ۳۵ میلیمتری و لوازم یدکی آن دو دستگاه موتور مولد برق به قدرت ۷۸ کیلو وات سه فاز ۱۲۰ ولت و ۲۰۸ ولت ۶۰ سیکل با کلیه لوازم مورد احتیاج آچار و ابزار و لوازم یدکی فرستنده ساخت کارخانه آر. ث. آ مدل T.T - BL قدرت فرستنده همانطور که عرض کردم دو کیلو وات است که با تقویت کننده برای چهار کیلو وات فرکانس کانال ۲ تا ۶ نوع انتشار فرکانس در دولاسیون خروجی فرستنده ۵/۵۱ اهم ورودی فرستنده ۱۷۵ اهم و ۶۰۰ تا ۱۵۰ اهم برق مورد احتیاج ۳۰۸۲۲۰ ولت و ۵۰/ ۶۰ سیکل سه فاز مصرف برق ۱۱ کیلو وات فرستنده فوق ۶۰ عکس در ۵۲۵ خط پخش خواهد نمود این مشخصاتی است که برای فرستنده قائل شده‌اند و در تمام آنها کنترل و دقت شده و ما اینها را برای تصدیق و گواهی‌نامه باید بدهیم و اصولاً وزارت گمرکات به هیچوجه اجازه خروج دستگاه‌ها را از گمرک نخواهد داد نه تنها برای فرستنده بلکه تمام گیرنده‌هایی که در مملکت کمپانی‌ها وارد می‌کنند باید اول فاکتور بفرستند چون مطابق یک تصویبنامهای به هیچوجه اشخاص حق وارد کردن دستگاه‌های گیرنده را در
مملکت ندارند و برای این که تمیز داده شود که این دستگاه فرستنده است یا گیرنده، گیرنده‌ها را هم کنترل می‌کنیم بنابراین بنده تصور می‌کنم ایرادات آقایان مرتفع شد و آقایان متقاعد شدند که وزارت پست و تلگراف از هر لحاظ کنترل خودش را اعمال خواهد کرد.
رئیس- آقای دکتر شاهکار.
دکتر شاهکار- مطلبی را که آقای بزرگ ابراهیمی فرمودند صد در صد بنده هم همین‌طور فکر می‌کنم، قسمت اخیر فرمایششان را بنده به طوری دیگری می‌گویم و از جناب آقای وزیر پست و تلگراف توضیحات می‌خواهم خدمت آقای رئیس هم نوشتم که از وزارت پست و تلگراف این توضیحات را می‌خواهم که خوشبختانه خودشان این توضیحات را شروع فرمودند اولاً در قسمت اول که فرمودند با آن قسمت موافق نیستم هر یک تومانی که باید جزء بودجه عمومی و صندوق عمومی برود اگر منافع مردم ایجاب نمی‌کند برای معافیت باید حتماً پرداخت شود حالا آقایان عقیدهشان این است که باید یک فردی تشویق شود پنجاه هزار تومان از گمرک و مالیات معاف شود آن بسته برای اکثریت نمایندگان محترم است بنده هم مخالفتی ندارم اما مطلب دوم که بیشتر اهمیت دارد این است که قبل از این که آقا توضیحاتی بدهید بنده به مقام ریاست نوشتم از جناب آقای وزیر پست و تلگراف می‌خواهم که مشخصات فنی یک دستگاه فرستنده را برای ما بگویند چرا به علت همان اشکالی که آقای بزرگ ابراهیمی اشاره فرمودند یک دستگاه فرستنده‌ای وارد می‌شود با این خصوصیات یعنی کارخانه ار. ث. آ دو کیلو وات و اینقدر فرکانس و این خصوصیات بود این را می‌پرسم و جواب بنده را نباید آقای مشایخی بدهند چون ایشان هم اطلاعاتشان مثل بنده است لذا جواب بنده را آقای مهندس اشراقی باید بدهند و آن این است که وقتی شما یک دستگاه فرستنده با این مشخصات معین می‌آوردید آیا فلان دستگاه معینی که گیرنده‌اش مربوط به آن نیست می‌تواند از این دستگاه استفاده کند یا خیر؟
وزیر پست و تلگراف- نخیر.
دکتر شاهکار- نخیر، این جواب بنده است.
مهندس اشراقی (وزیر پست وتلگراف)- ولیکن سایر ممالک می‌سازند و بنده عرض کردم این را ژاپنی‌ها و فیلیپس و سایر ممالک اروپایی می‌سازند.
رئیس- آقای وزیر مطلبی اگر دارید بعد بفرمایید.
دکتر شاهکار- سؤال کردم جواب دادند.
رئیس- سؤال نفرمایید، مطلبتان را بفرمایید بعد جواب می‌دهند بین‌الثنین صحبت نکنید.
دکتر شاهکار- آمدم اینجا که این سؤال را بکنم.
سؤال من این است که می‌فرماییدR.C.A با این فرکانس محدود و با این قدرت محدود سبب انحصار می‌شود، سبب می‌شود دستگاه گیرنده دیگری جز با این دستگاه کار نکند بنابراین آقایان نیامده‌اید معافیت مالیاتی و گمرکی برای یک دستگاه فرستنده بدهید و این را از عوارض گمرکی معاف بکنید بلکه آمده‌اید دستگاه تلویزیون را انحصاراً به دست کسی داده‌اید که فقط واردکننده دستگاه ار. ث. آ است و این برخلاف قانون اساسی است. چرا برخلاف قانون اساسی است؟ برای این که هرنوع انحصاری که داده می‌شود باید طبق موازین قانونی داده بشود نه به این فرم پیچیده و با این طرزی که شما عمل می‌کنید این کار قانونی نخواهد بود یا این که باید بیایید پشت این تریبون و یک لایحه‌ای بدهید و بگویید که دستگاه تلویزیون فرستنده گیرنده انحصاراً برای مدت معینی از گمرک معاف و از مالیات هم معاف است و اگر جناب آقای وزیر پست و تلگراف از نظر فنی معتقدند این دستگاه باید از حقوق و عوارض گمرکی به دلایلی که فرمودند برای تشویقی که باید در این کار بشود معاف باشد باید لایحه بیاورید و صریحاً بگویید والا باید ترتیبی بدهند که دست مردم را باز بگذارند که اگر یک نفری خواست یک دستگاه گیرنده داشته باشد که فرض بفرمایید از ژاپن خریده یا از فیلیپس خریده این را دور نیندازد به این عنوان که به درد نمی‌خورد، به علت این که به مشخصات فنی این دستگاه نمی‌خورد و گرنه این غلط است. این است که بنده مجدداً استدعا می‌کنم که این مطلب را برای امثال بنده که از نظر فنی روشن نیستم بفرمایند که آیا این دستگاه R.C.A قدرت دو کیلو وات و فرکانس فلان و غیره این منحصراً باید گیرنده‌اش همان دستگاه R.C.A باشد و به آن بخورد یا دستگاه دیگری هم به آن خواهد خورد، این سؤال بنده است.
رئیس- آقای وزیر بفرمایید.
وزیر پست وتلگراف- عرض شود اگر جناب آقای دکتر شاهکار توجه فرموده بودند دو سه مرتبه بنده روی این قسمت تکیه کردم و توضیحاتی حضور آقایان عرض کردم عرض کردم این دستگاه فرستنده تهیه شده برای ۵۲۵ خط و ۶۰ تصویر که بفرستد بنابراین کمپانی‌هایی که نرم گیرندهشان را تطبیق کرده‌اند با این تصویر می‌توانند رادیوهایشان را درایران بیاورند و به معرض فروش بگذارند آنچه که بنده اطلاع دارم ژاپونی‌ها با همین نرم دستگاه تهیه کرده‌اند فیلیپس با همین نرم تهیه کرده است و سایر ممالک اروپایی هم کم و زیاد از این دستگاه تهیه می‌کنند اما دستگاه‌های فرستنده دیگری موجود است که با ششصد خط میفرستد با هفتصد خط تصاویر را میفرستد بنابراین رادیویی که گیرنده برای ۵۲۵ خط است اگر بخواهیم یک روزی دستگاه ۶۰۰ خطی بیاید از آن استفاده نمی‌توانیم بکنیم دستگاه‌های ۶۰۰ خطی و بیشتر در تمام اروپا هست، امروز جنابعالی اگر دستگاه گیرنده‌ای پخش صدا بخواهید زیر بغلتان بگذارید در انگلستان تشریف ببرید و در آلمان تشریف ببرید می‌توانید در تمام ممالک از موج کوتاه موج متوسط و بلند استفاده کنید اما تلویزیون اینطور نیست شما دستگاه تلویزیونی که در لندن می‌توانید به کار ببرید باید مطابق نرم فرستنده آنجا باشد اگر دستگاه گیرنده اینجا را به انگلستان ببرید یا در آلمان، اصلاً ازآن استفاده نخواهید کرد ودرکنفرانسهای بین‌المللی الآن دارند روی این قسمت‌ها هم صحبت می‌کنند که یک کاری در لابراتوارها بکنند که تمام این خطوط فرستنده‌های تلویزیون را یکنواخت بکنند برای این که یک نفری که یک دستگاه می‌خرد در تمام ممالک بتوانند از آن استفاده کنند بنابراین باز هم عرض می‌کنم این قسمت انحصاری نخواهد بود برای دستگاه‌های گیرنده ممالکی که این نرم را تهیه بکنند از آن ممالک هم می‌توان گیرندههایشان راوارد کرد واشخاص بروند بخرند.
رئیس- آقای سعید مهدوی مخالف هستید یاموافق؟
سعید مهدوی- موافقم.
رئیس- بفرمایید.
سعید مهدوی- بنده تصور می‌کنم که آنچه در اطراف معافیت مالیات و این توهمی که آقایان راجع به گیرنده و فرستنده داشتند توضیح داده شد و از متن گزارش هم چنین استنباطی نمی‌شود که گیرنده مشغول این معافیت می‌شود و لوازم هم هیچ‌گونه ارتباطی با گیرنده نخواهد داشت اصولاً از خود این قانون یک همچو چیزی را استنباط نمی‌شود کرد و بعد هم این توضیحاتی که آقای وزیر پست و تلگراف مکرر در پشت تریبون می‌دهند این به نظر بنده برای روش بعدی دستگاه وزارت گمرکات کافی است که روی این رویه از گیرنده گمرک بگیرد و از فرستنده مخصوص که در اینجا قید شده گمرک گرفته نشود اما یک مطالبی را که بنده می‌خواستم خدمت آقای وزیر پست و تلگراف عرض کنم این بود که اصولاً این توهمی که آقایان راجع به گیرنده پیدا کرده‌اند در جلسه اول نبود همان روزی که در اینجا این موضوع مطرح بود همان روز عصر در روزنامه‌ها اعلانR.C.A مشاهده شد که به طور صریح در آنجا نوشته بودند که آقایانی که گیرنده وارد می‌کنند متوجه باشند که بفرستنده ما این گیرنده‌ها نخواهد خورد و به نظر بنده همین قدر یک مختصر توضیحی لازم است که آقای وزیر پست و تلگراف بدهند که روی خصوصیاتی فرستنده را می‌آورند اینجا روی تعهدی که می‌کند متعهد باشد که از آن انحراف نکند و فرستنده با این خصوصیاتی که پشت این تریبون ذکر می‌کنید تطبیق می‌کند این توضیح به کلی قانع کننده خواهد بود وقتی که خصوصیات دستگاه فرستنده کاملاً مشخص شد اشخاصی که گیرنده می‌آورد گیرنده‌هایی خواهند آورد که با خصوصیات این دستگاه فرستنده تطبیق کند اصولاً روی این اعلان این توهم پیش آمده است.
رئیس- آقای بهبهانی مخالف هستید؟
بهبهانی- بله.
رئیس- بفرمایید.
جعفر بهبهانی- در جلسه گذشته موضوع تلویزیون مطرح بود، بنده به طور تفصیل مخالفت خودم را به عرض آقایان رساندم ولی اینجا یک مطلبی گفته شد که مجبور شدم توضیح بیشتری به عرض آقایان برسانم و آن قصیه عدم‌النفع فرستنده تلویزیون است که هم جناب آقای وزیر، هم مخبر محترم اینجا فرمودند که فرستنده نفعی نداشت به همین جهت که نفعی ندارد ما این پرداخت گمرک و سایر عوارض دولتی معاف کرده‌ایم از طرفی هم توضیح فرموده‌اید گیرنده منحصر به این آقایی که فرستنده وارد می‌کند نیست، یعنی هر کس می‌تواند مبادرت بکند به آوردن گیرنده تلویزیون، بنده نمی‌دانم اگر اینطور است و این آقا نفع ندارد در فرستنده تلویزیون اولاً چرا پنج سال او را معاف کرده‌اید؟ باید همیشه او را معاف کنید برای این که این نفعی ندارد این یک مطلب، یک مطلب دیگر این که اگر چنانچه نفعی ندارد یک شخص تاجر که همیشه پی نفع می‌گردد و ذاتش و ذات کارش با نفع درست شده است به چه مناسبت ۱۰میلیون یا ۲ میلیون یا ۳ میلیون اختصاص می‌دهد به کار فرستنده تلویزیون و با این که می دانیم درباره ایشان همانطوری که آقای بزرگ ابراهیمی صحبت کردند اینجا مطالبی گفته می‌شود یا ایشان غرضش این است که مبادرت به یک تبلیغاتی بکند که از آن طرف نفع ببرد یا این که نفع می‌برد نفع مادی می‌برد اگر نفع مادی می‌برد شما حق ندارید ایشان را معاف کنید اگر مادی نمی‌برد و یک تاجری هم هست که کار را می‌کند پس می‌خواهد از طریق دیگران نفع ببرد بنابراین دولت باید تحت نظر خودش قرار بدهد که خدای نکرده از جهت دیگر نتوانند سوء استفاده بکنند، از این جهت بنده پیشنهاد می‌کنم به دولت که این کار را زیر نظر خودش بگیرد و خودش مبادرت به این کار بکند بعد هم
آورنده‌های گیرنده‌ها هر طور که می‌توانند و از هر جا که می‌خواهند گیرنده وارد بکنند و این‌جور موجب تشویش اذهان مردم و نمایندگان محترم را فراهم نکنند این بود عرض بنده.
پرفسور اعلم- این کجایش باعث تشویش است؟
رئیس- آقای دکتر امیر حکمت مخالف هستید؟
دکتر امیر حکمت- بله.
رئیس- آقای دکتر امین مخالفید؟
دکتر امین- بله بنده مخالفم.
رئیس- چون موافقی نیست، آقای دکتر امیر حکمت بفرمایید.
دکتر امیر حکمت- مخالفت بنده روی یک اصلی است و آن اصل این است که به عقیده بنده در شأن مجلس نیست که قوانین اختصاصی که برای اشخاص و برای کار اشخاص باشد تصویب بکند، اگر دولت معتقد بوده و هست که تلویزیون برای این مملکت بسیار مفید است تا اندازه‌ای مفید است که باید برای واردکننده باید یک رکمپانس یک اجر و مزدی قائل شد، پاداش به او داد بهتر این بود که قانون را به این صورت می‌آورند که دولت مجاز است از حالا تا ۲ سال هر کس دستگاه تلویزیون برای شهرهای این مملکت آورد از پرداخت مالیات معاف است (صحیح است) اما برای شخص به خصوص بنده مخالفم، مجلس نمی‌تواند برای اشخاص قانون وضع کند، مجلس می‌تواند قانون به طور عام وضع کند (صحیح است) که هرکس در این راه مفید اقدام کرد از قانون استفاده کند. اگر دولت تشخیص می‌دهد که تلویزیون برای تهران لازم است، تبریز هم لازم دارد، شیراز هم لازم دارد پس هر کس که وارد کرد این حق را برای او هم قائل بشوند نه این که برای یک نفر هر کس که می‌خواهد وارد کند برای هر شهرستان باید او هم از پرداخت مالیات و عوارض گمرکی و سایر اشکالات دیگر معاف باشد اما با این ترتیبی که لایحه آمده به مجلس صحیح نیست، مجلس نباید یک چنین قانونی را تصویب کند به علاوه جوابی که داده شده از طرف آقای مخبر و همین طور از طرف آقای وزیر پست و تلگراف در برابر مخالفین قانع کننده نیست مثلاً شما می‌گویید که مالیات بر در آمد نباید بدهد اگر می‌گویید بهره ندارد که طبعاً مالیات نمی‌دهد و کسی از او مالیات مطالبه نمی‌کند، اگر بهره‌ای ندارد مالیاتی هم به آن تعلق نمی‌گیرد و محتاج به ذکر در قانون نیست اگر بهره دارد چرا معاف بشود این را جواب صریح بدهید، دیگر این که بنده عرض دیگری دارم شما می‌گویید که راجع به گمرکش یک مشخصاتی هست و راجع به گیرنده گمرک گرفته می‌شود، بنده عرض می‌کنم این که فرستنده است و منتفع می‌شود گمرک ندارد، اما آنکه استفاده کننده است و گیرنده‌ها است و مردم مملکت هستند باید گمرک بدهند، مالیات بدهند به چه مناسبت؟ به نظر بنده آنچه که به نفع مردم است در این لایحه گذاشته نشده و آنچه که به نفع مردم نیست و به ضرر خزانه مملکت و مردم است گذاشته شده به این جهت بنده مخالفم.
رئیس- آقای مخبر.
مخبر (مشایخی)- همیشه وقتی که صحبت از معافیت مالیاتی است باید توجه داشت اصولاً معافیت به منظور حمایت است یعنی دولت، مجلس شورای ملی تشخیص می‌دهند که برای حمایت از یک مؤسساتی و برای این که کاری در مملکت انجام بشود باید مساعدتها و حمایتهایی نسبت به اشخاصی که مبادرت به کاری می‌کنند انجام بشود (صحیح است) به این جهت است که ما یک قانونی داریم به نام قانون تشویق صادرات، در این قانون تشویق صادرات اصولاً صادرکنندگان را از پرداخت مالیات بر درآمد معاف کرده‌ایم و در این قانون که به نام صادرات تنظیم شده یک وارداتی هم هست که به طور مطلق پرداخت حقوق گمرکی معاف شده است حالا من آنها را یکی یکی می‌خوانم، توجه بفرمایید که شأن نزول این معافیت چه بوده؟ جز حمایت منطق دیگری برای آن نمی‌توان قائل شد (بهبهانی- حمایت از یک نفر) اجازه بفرمایید توضیح عرض کنم در این قانون تشویق صادرات معافیت از حقوق گمرکی نسبت به این کالاها ذکر شده، کلیه ماشین‌های مربوط به تولید یا اصلاح یا تبدیل ماشین‌های پنبه پاک کنی، ماشین‌های روغنکشی، ماشین‌های پشم شویی، ماشین‌های قالی شویی، منگنههای عدل بندی و ماشین‌های ضد عفونی کالا، ماشین‌های کنسروسازی، سرتان را درد نمی‌آورم ماشین یخسازی تولی، یخ مصنوعی در کشور یک عمل انتفاعی است و تمام اشخاصی که مبادرت به تهیه یخ مصنوعی یکنند سود می‌برند چرا مقنن و دولت در یک موقعی یک چنین لایحه‌ای آورده و آنها را معاف از حقوق گمرکی کرده؟ برای این که در آن موقع ماشین یخ سازی در مملکت ما متداول نبود و کسی مبادرت به آوردن آن نکرده بود از این جهت برای تشویق گفتند هر کس ماشین یخ وارد کند از حقوق گمرکی معاف است حالا تلویزیون، من تصدیق می‌کنم ماشین یخسازی نیست ولی تلویزیون هم یک دستگاهی است که در عداد ماشین‌آلات است و نوع ماشین آلات تاکنون از حقوق گمرکی معافیت داشته است بنابراین از نقطه نظر این که تشویق بشوند و این دستگاه را وارد کنند و همانطوری که فرمودند تلویزیون فقط برای تهران لازم نیست، برای تمام کشور لازم است چون برد و شعاع این دستگاه تلویزیون به‌نحوی که آقای وزیر پست و تلگراف توضیح دادند بیش از صد کیلومتر نیست یعنی فقط حوزه تهران می‌تواند از این استفاده کند پس اصفهان، تبریز، یزد هم لازم دارد، فارس هم لازم دارد، جاهای دیگر هم لازم دارد، اما چرا در این قانون گفته شده این واردکننده و این دستگاه از پرداخت مالیات و عوارض گمرکی معاف است باز باید اتکاء کنم به توضیحاتی که آقای وزیر پست و تلگراف و آقای ناصر ذوالفقاری در کمیسیون دادند و آن این بود که آقا هر کس بخواهد یک تلویزیونی بیاورد ما مصلحت نیست قبول کنیم برای چه؟
توجه بفرمایید مطلب حساس این‌جاست، باید آن کسی که می‌خواهد دستگاه تلویزیون وارد کند اولاً تلویزیونش طوری باشد که متناسب با ارتفاعات و طول موج‌ها و آب و هوا و مقتضیات هر استان ما باشد و برای این کار نمی‌شود مشخصات واحدی را برای تمام مملکت تعمیم داد در هر موقعی که کسی بخواهد دستگاه تلویزیون وارد کند باید بیاید مشخصات فنی آن را که تهیه می‌کند به ما بدهد تا ببینیم این دستگاه را می‌توانیم در خراسان دایر کنیم، در شیراز برقرار کنیم در تبریز برقرار کنیم و استفاده کنیم یا نه، به همین جهت توضیح دادند هرکس در آتیه بخواهد مبادرت به وارد کردن تلویزیون برای یک شهرستان بکند و خصوصیاتی را که وزارت پست و تلگراف می‌گوید رعایت کند مثل همین لایحه قانونی برای او لایحه قانونی خواهند آورد علیهذا یک لایحه و قانون کلی برای تلویزیون تمام کشور از نقطه نظر این که نوع تلویزیون در هر شهرستان باید مشخصات معینی داشته باشد نمی‌شود تعمیم داده بشود و این نظر را آقای وزیر پست و تلگراف در کمیسیون توضیح دادند و جناب آقای صفاری هم که رئیس کمیسیون دارایی هستند و سایر اعضای کمیسیون در این موضوعات بیش از آنچه حالا بحث کردیم چندین جلسه صحبت و مذاکره کردیم و تصویب شد. اما راجع به دستگاه تلویزیون گفته شد که امروز در اکثر ممالک راقیه دولت به بنگاه‌های خصوصی که مبادرت به کار تلویزیون بکنند کمک‌هایی می‌کند سوبسید می‌دهد، ما در اینجا ترتیبی قائل شدیم. تنها مملکتی که دستگاه تلویزیونش انتفاعی است ممالک متحده امریکا است و در سایر ممالک اغلب سوبسید داده شده است، علیهذا با توجه به این که تلویزیون یکی از مؤسساتی است که در قرن بیستم، در قرن اتم، در قرن ماه مصنوعی برای پیشرفت مملکت لازم است این معافیت که باید برای وارد کننده دستگاه قائل شدیم چیز مهمی نیست، اما این که گفته شد اگر سود ندارد چرا در قانون می‌گذرانیم و یا به نحوی که آقای بهبهانی فرمودند در موضوع عدم‌النفع چرا در قانون می‌گذارنیم اگر این مطلب را دولت نمی‌تواند بگوید بنده که وکیل هستم می‌توانم بگویم و آن این است که آقایان ما دستگاه‌های مالیاتی‌مان را می‌دانیم چیست، دستگاه مالیاتی همین‌قدر که یک شرکتی تشکیل شد و یک سرمایه‌ای برایش درست شد یک دفعه می‌روند یک اظهارنامه مالیاتی با چند نفر صفر برایش صادر می‌کنند، اگر دولت نمی‌تواند بگوید بنده عرض می‌کنم، اگر این شخص که می‌خواهد مبادرت به ورود دستگاه تلویزیون بکند آمده از دولت تقاضای پنج سال معافیت از پرداخت مالیات کرده برای همین تعرضاتی است که متأسفانه دستگاه وصول می‌کنند و همه ما شاهد و ناظر هستیم. و اینجا حداقل منافع برای این شخص در این لایحه این است که پنج سال معافیت قائل بشوند والا همانطوری که عرض کردم دستگاه تلویزیون در دنیای مترقی از طرف دولت سوبسید به آن داده می‌شود بنابراین چون این شخص حاضر شده سرمایه‌ای برای این کار بگذارد و این هم یک کار مفیدی است تمنی می‌کنم که توجه بیشتری بشود که زودتر تمام بشود.
رئیس- پیشنهادی در کفایت مذاکرات رسیده قرائت می‌شود
(به شرح زیر خوانده شد)
اینجانب پیشنهاد کفایت مذاکرات می‌دهم.
پرفسوراعلم.
رئیس- آقای پرفسور اعلم.
پرفسور اعلم- له و علیه لایحه بسیار گفتگو شد دو جلسه هم دارد اینجا مذاکره می‌شود مطلب هم اینقدر مهم نیست که این همه کش داده بشود، یک دستگاه فرستنده باید بیاید، برای این که دستگاه گیرنده هم بیاید دستگاه گیرنده را هم در هر جای دنیا وقتی یک تلویزیون خطوطش این است مشخصاتش این است گیرنده‌اش هم باید این مشخصات را داشته باشد این کار را هم وزارت پست و تلگراف می‌کند، حالا یک تاجری چون می‌خواهد منفعت بکند و ذات کارش منفعت است چون این نفعی ندارد چرا آمده این کار را می‌کند که ضرر بکند این آن قدر قابل بحث نیست، خوب پنج سال دیگر که استهلاک سرمایه‌اش را کرد منفعت هم بکند ما که نباید مانع خیر سایرین شویم، گذشته از این شما نگاه کنید ببینید اثاثیه بیمارستان چرا گمرک نمی‌دهد؟
رئیس- شما در اطراف کفایت مذاکرات توضیح بدهید.
پرفسور اعلم- به اندازه کافی صحبت شده و اینقدر هم این مطلب مفصل نیست و آقایان هم باید تشویق بفرمایند یک کارهایی که در ممالک راقیه می‌شود اینجا هم بشود یک آدمی هم پیداشده، پیشقدم شده، این هم مانع از این نمی‌شود که اگر برای شیراز یک دستگاه تلویزیون خواستند همین آقای وزیر پست و تلگراف عین همین
لایحه را بیاورند که او را هم از گمرک معاف کنند.
بهبهانی- ما که نگفتیم منفعت نبرد، وقتی دارد گمرک می‌دهد او هم گمرک بدهد.
رئیس- آقای طباطبایی مخالف هستید؟
احمد طباطبائی- بله.
رئیس- بفرمایید.
احمد طباطبائی- البته در موضوع مذاکرات له و علیه همانطوری که فرمودند تا یک حدی شده است آنچه که رویش زیاد بحث می‌شود جناب آقای پرفسور راجع به اصل انحصار است. (پرفسور اعلم- نیست) یک دستگاه ما می‌گوییم، یک دستگاه انحصار است.
خرازی- دولت حق ندارد انحصار بدهد، این عملاً انحصار است.
رئیس- آقای خرازی توجه کنید.
طباطبائی- شما کلمه یک دستگاه را بردارید رفع انحصار از این می‌شود. انحصار کردن یک چیزی در یک کشوری به نام یک نفر صحیح نیست (صحیح است) (وزیر پست و تلگراف- انحصار نیست) این مخالف قانون اساسی است که شما یک نفر را مجاز کنید بیاید یک دستگاهی را وارد بکند ولی من اگر خواستم این عمل را بکنم به من بگویید تو نمی‌توانی، این تبعیض است، شما یک قانونی آوردید.
رئیس- در مورد کفایت مذاکرات فقط پنج دقیقه حق دارید صحبت کنید، درباره کفایت مذاکرات صحبت کنید.
طباطبائی- شما این قانونی را که آوردید که الآن داریم در اطرافش بحث می‌کنیم یک سال و نیم در مجلس است من اگر فردا تقاضا بکنم اگر من هم بخواهم چه وقت به من فرجه می‌رسد؟ (چند نفر از نمایندگان- یک سال و نیم دیگر) یک سال و نیم دیگر صحبت در این است این یک موضوع مهمی است از نقطه نظر تبلیغات، این مملکت مهم است این قضیه ممکن است برای این مملکت اثر تبلیغاتی داشته باشد این وسیله تبلیعاتی به دست یک نفر نباید باشد (صحیح است) این قضیه را باید رویش بحث کرد (پرفسور اعلم- چقدر؟) هر قدر، تا وقتی که حل بشود. من از آقایان استدعا می‌کنم از جناب آقای پرفسور هم خواهش می‌کنم که این پیشنهاد کفایت مذاکرات را پس بگیرند بگذارید روی این قضیه بحث از این مجلس بیرون می‌رود خوب شسته و رفته و پاکیزه بیرون برود. آقایان این مسئله مهم است، قضیه تبلیغات یک مملکت است و روی تبلیغات اثر دارد به این جهت از آقایان تقاضا می‌کنم به پیشنهاد کفایت مذاکرات رأی ندهید.
رئیس- آقای دکتر شاهکار مخالف هستید؟
دکتر شاهکار- بنده مخالف با کفایت مذاکرات هستم.
رئیس- آقای سعید مهدوی مخالف هستید یا موافق؟
سعید مهدوی- بنده با کفایت مذاکرات موافقم.
رئیس- بفرمایید پنج دقیقه می‌توانید صحبت کنید.
سعید مهدوی- در موضوع تلویزیون به خصوص بحث از این بیشتر غیر ممکن است در تمام اطرافش صحبت شده موافق و مخالف به اندازه کافی صحبت کرده، دیگر گفتگویی باقی نمانده که ما بگوییم باز هم بحث بشود (صحیح است)
رئیس- رأی گرفته می‌شود به پیشنهاد کفایت مذاکرات، آقایانی که موافق هستند قیام کنند. (اغلب قیام کردند) تصویب شد. پیشنهادات قرائت می‌شود و به کمیسیون فرستاده می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
پیشنهاد می‌کنم تبصره ذیل به ماده واحده اضافه شد؛
مادام که مؤسسه تلویزیون مشمول معافیت‌های قانونی است چهل درصد از مجموع درآمد آگهی‌های تلویزیونی و سخنرانی‌ها به مؤسسات خیریه ثریا پهلوی اختصاص خواهد داشت. تعیین نرخ آگهی‌ها با موافقت اداره تبلیغات کشور و تصویب کمیسیون کشور مجلس شورای ملی است. مهدی ارباب
پیشنهاد می‌کنم که تبصره ذیل به ماده واحده اضافه شود.
تبصره- معافیت مزبور شامل دستگاه‌های گیرنده تلویزیون نخواهد بود. دکتر دادفر پیشنهاد می‌نمایم تبصره زیر به ماده واحده اضافه شود.
دستگاه تلویزیون اعم از دستگاه گیرنده و فرستنده مستقیماً زیر نظر وزارت پست و تلگراف اداره شود و عوائد و مخارج آن به حساب کلی دولت منظور گردد. دکتر شاهکار
تبصره- معافیت مذکور از حقوق گمرکی فقط محدود است به صورت لوازمی که وزارت پست و تلگراف تنظیم نموده است.
دکتر علی اکبر بینا
تبصره ۳- دستگاه فرستنده مزبور باید طوری باشد که کلیه انواع دستگاه‌های گیرنده بتوانند از آن استفاده نماید. دولت آبادی
پیشنهاد می‌نمایم در ماده واحده کلمه یک دستگاه حذف شود. ثقه الاسلامی
پیشنهاد می‌کنم جمله زیر به جای ماده واحده مورد بحث قرار گیرد.
دولت مجاز است که هر کس فرستنده‌های تلویزیون و کلیه لوازم را نصب و به کار انداخت از پرداخت حقوق و عوارض گمرکی معاف و ار تاریخ شروع به کار تا پنج سال از پرداخت مالیات معاف نماید. بهبهانی
بنده پیشنهاد می‌کنم که ماده واحده به ترتیب ذیل اصلاح گردد.
ماده واحده- دولت مجاز است دستگاه‌های فرستنده (تلویزیون) و کلیه لوازم آنکه (به تشخیص وزارت پست و تلگراف و تلفن) در تهران و شهرستان‌ها نصب و به کار می‌افتد از پرداخت حقوق و عوارض گمرکی معاف و از تاریخ شروع به کار و بهره‌برداری تا پنج سال از پرداخت مالیات معاف نماید.
محمد رضاخرازی
پیشنهاد می‌کنم تبصره زیر به ماده واحده اضافه شود.
تبصره- دولت مکلف است در عرض پانزده روز مشخصات فنی دستگاه تلویزیون را اعلام دارد.
مهندس بهبودی
پیشنهاد می‌کنم که ماده واحده به ترتیب زیر اصلاح شود.
ماده واحده- دولت مجاز است از تاریخ تصویب این قانون تا ۲ سال هر کس دستگاه فرستنده تلویزیون به کشور وارد و به کار اندازد از گمرک معاف است و از تاریخ به کار افتادن تاریخ سال از مالیات معاف نماید.
دکتر امیر حکمت
۴-سلب فوریت و شور اول گزارش کمیسیون کشور راجع به تمدید مدت احداث جاده سوم شمیران.
رئیس- گزارش کمیسیون کشور راجع به جاده سوم مطرح است قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
گزارش از کمیسیون کشور به مجلس شورای ملی کمیسیون کشور در جلسه مورخه ۶/۸/۱۳۳۶ لایحه شماره ۴۹۳۴۹ دولت راجع به تمدید مدت مقرر قانون احداث جاده سوم تهران به شمیران را مطرح نموده و طبق نظر آقایان نمایندگان محترم و به منظور تأمین رفاه آسایش خاطر مالکین اراضی مسیر و حوالی جاده مزبور وجود نقشه قطعی جاده را قبل از رسیدگی و تصویب این لایحه ضروری دانست. پس از این که آمادگی نقشه قطعی از طرف وزارت کشور اعلام گردید کمیسیون در چند جلسه با حضور آقایان وزیر کشور و شهردار تهران لایحه مزبور را با نقشه ترسیمی مورد رسیدگی قرار داده و پس از این که غیرقابل تغییر بودن نقشه مسلم گردید در جلسه مورخه ۱۰/۱۲/۳۶ با امضای آقایان اعضای حاضر در جلسه کمیسیون رسید و مقرر گردید در بایگانی مجلس ضبط گردد و ماده واحده و تبصره پیشنهادی دولت با اصلاح و اضافه شدن دو تبصره به آن تصویب شد و اینک گزارش آن را به شرح زیر به مجلس شورای تقدیم می‌دارد.
ماده واحده- مدت مقرر در تبصره سوم ماده واحده قانون راجع به احداث جاده سوم بین تهران و شمیران مصوب فروردین ماه ۱۳۳۵ از تاریخ تصویب این قانون ۲ سال تمدید می‌شود.
تبصره ۱- ملاک معافیت اراضی یا ساختمان‌های کمتر از پانصد متر مربع مصرحه در تبصره ۲- ماده واحده قانون مصوب ۱۶ فروردین ۳۵ اسناد رسمی و اسناد مالکینی است که قبل از تاریخ تصویب آن قانون صادر شده باشد و اسناد تفکیکی بعدی مشمول معافیت نخواهد بود.
تبصره۲- جنگل ساعی به منظور احداث باغ ملی موضوع قسمت اخیر تبصره یک قانون احداث جاده سوم به طور رایگان به شهرداری واگذار می‌شود.
تبصره ۳- از میدان امجدیه ترسیمی در نقشه مصوبه کمیسیون کشور که مبداء جاده سوم محسوب می‌شود تا میدان شبدر و از میدان الهیه به طرف شمال تا میدان تجریش بر اساس نقشه مصوبه در کمیسیون کشور مجلس شورای ملی که عرض جاده ۴۵ متر منظور شده شهرداری به جای ۲۰۰ متر هفتاد و پنج متر خریداری کند و حق مرغوبیت را از طرفین جاده تا فاصله ۵۵ متر منظور نماید.
مخبر کمیسیون کشور- سعید مهدوی.
رئیس- چون نسبت به این لایحه وقتی به مجلس تقدیم شده تقاضای یک فوریت کرده‌اند و تصویب هم شده حالا آقای سراج حجازی تقاضای سلب فوریت کرده‌اند (صحیح است) بر طبق ماده ۱۶۹ می‌توانند تقاضای سلب فوریت بکنند، پیشنهاد قرائت می‌شود.
(به شرح زیر خوانده شد)
اینجانب تقاضای سلب فوریت نسبت به ماده واحده پیشنهادی دولت به منظور احداث جاده سوم می‌نمایم. سراج حجازی
چند نفر از نمایندگان- مخالفتی ندارد؟
رئیس- آقای سراج حجازی توضیحتان را بدهید رأی می‌گیریم.
سراج حجازی- موضوع بسیار ساده است. این یک چیز ضروری و فوری است به عقیده بنده باید در جلسات متعدد در این مورد بحث بشود مخصوصاً که بعد از این در کمیسیون مورد بحث قرار گرفت اشخاص مطالبی گفتند، توضیحاتی دادند و بعضی مهندسان اظهاراتی کردند که مقتضیات
ایجاب می‌کند که به دقت این لایحه مورد بحث و بررسی مجلس قرار گیرد این بود که بنده تقاضای سلب فوریت کردم که یک رقعه شور شود و به کمیسیون برود و دومرتبه به مجلس بیاید. (صحیح است)
رئیس- رأی گرفته می‌شود، پیشنهاد سلب فوریت آقایانی که موافق هستند قیام فرمایند (اغلب قیام نمودند) تصویب شد برای شور اول به‌طور عادی مطرح است کلیات مطرح است.
آقای مهدی ارباب.
مهدی ارباب- بنده نمی‌دانم چه اصراری است که هر روز تحت یک عنوانی افکار مردم را متزلزل نگاه دارند و کسی نداند فردا تکلیف این خانه‌هایی را که در آن سکونت دارند چیست؟ ما کارهای خیلی لازم‌تر داریم و گذاشتهایم جاده سوم را مصلحت دانستند این یک بحث جداگانه‌ای است اخیراً نقشه آن را تغییر دادند یک مدتی مردم ناراحت بودند که خانه و مسکنشان در مسیر واقع می‌شود حالا مجدداً یک عده دیگری ناراحت شده‌اند یعنی یک محلی که قبلاً پیش بینی نشده یکی در الهیه میدان‌های انحرافی ترسیم شده که زمین‌های بایر و زمین‌هایی که ساختمان نشده به آنها کار ندارند تمام ساختمان‌های مردم را در این مسیر و در این خرابی قرار داده‌اند مضافاً به این که تکلیف آن کارها در تهران و در این کشور زود معلوم نمی‌شود خاصه این که اگر خدای نخواسته عامل این عمل، ناظر این عمل شهرداری باشد که تا ۲۰ سال دیگر هم تکلیف مردم معلوم نمی‌شود (صحیح است) مردم متزلزل هستند نمی دانند خانه‌شان در معرض خرابی هست یا نیست بلاتکلیف هستند و تا ۲۰ سال دیگر هم این شهرداری قادر به این که این جاده را بسازد نخواهد بود برای نمونه عرض می‌کنم یک کوچه‌ای است به نام کوچه معاونالسلطان، مردم حاضر شده‌اند خودشان پول برای خرابی و توسعه معبر بدهند که شهرداری با این توسعه موافقت بکند ولی ۲-۳ سال است که شهرداری با پول خود مردم حاضر نیست این کار را انجام بدهد، من نمی دانم یک سوم جاده را چطور می‌سازد؟ معجزه می‌کند این امامزاده‌ای که می‌شناسیم و ما می‌بینیم به چنین اعجازی اصلاً قادر نیست و نمی‌تواند این وضع موجود شهر را حفظ بکند (صحیح است) تا جنوب شهر به این حال افتضاح وجود دارد آیا انصاف است که چنین جاده‌ای بسازیم (امید سالار- و جنوب مملکت) و جنوب مملکت که آن هم به این ارتباط دارد و انشاءالله اصلاح می‌شود (ابتهاج- عمارت خودش را تمام نمی‌کند) بلی برای نمونه همین ساختمان خودش است همین وضع خیابان‌ها است مثل این که تمام معابر شهر را آسفالت کرده‌ایم، تمام کف زمین‌ها مثل آیینه شده است و منظم و مرتب است و تنها نقص ما جاده سوم شمیران است که آقایان باید تکلیف آن را معین کنند حالا مردم بلاتکلیف هستند الآن حدود الهیه اگر یک کسی مالک یک خانه و زمین باشد و بخواهد گرو بگذارد یا بخواهد بفروشد هیچ کس جرأت نمی‌کند بخرد برای این که یک روز توی نقشه است یک روز نیست همین نواحی امجدیه آنهایی که خانه دارند الآن متزلزلند یک روز توی نقشه بوده و یک روز نبوده آخر مردم چه بکنند مگر چقدر باید آنها را بلاتکلیف گذاشت؟ آقایان، بنده توضیحات خیلی مفصلی داشتم ولی به مفهوم آنجا که عیان چه حاجت به بیان است زیادتر از این عرضی نمی‌کنم برای رضای خدا این لایحه را با آئینه و قرآن از در این مجلس بیرون بکنید تا یک شهرداری حسابی پیدا بشود آن وقت برویم برای ساختمان جاده سوم. (احسنت)
رئیس- آقای عمیدی نوری موافق هستید؟ در برگ موافق و مخالف، موافق مشروط اسم نوشته‌اید بفرمایید.
عمیدی نوری- بنده خیلی خوشوقتم که از این لایحه سلب فوریت شد که بشود در اطرافش بحث کرد و بنده موافق هستم که یک چنین لایحه‌ای می‌بایستی بیاید و تکلیف این کار معلوم بشود به دلیل این که الآن ۲-۳ سال است که برای جاده سوم در تهران مذاکراتی بین مقاطعه کاران اراضی و بعضی افرادی که در دستگاه مربوطه شهرداری هستند به وجود آمده و در هر چند وقتی و در هر چند ماهی شکل خاصی پیدا می‌کند و یک تزلزلی در وضع اراضی بین خیابان پهلوی و خیابان شمیران به وجود آمده بنابراین با انقضای مدت قانونی یک سال بلاتکلیف ماندن این لایحه صحیح نیست (امید سالار- مرخصش کنند) مرخص کردنش هم یک وقتی است که تصمیم گرفته می‌شود جناب آقای امید سالار که یک همچو کاری نشود در صورتی که در حال حاضر ملاحظه می‌فرمایید نه تنها در جاده سوم این تزلزل خاطر به وجود آمده بنده خیال می‌کنم با این اعلانی که اخیراً در روزنامه‌ها شد که مهندس شهرداری گفته است که تمام خیابان‌ها ۴۵ متر و سی متر و کوچهها ۲۰ متر و ۱۵ متر بشود (خرازی- حرف زده) مثل این که تزلزل مربوط به جاده سوم به تمام تهران سرایت پیدا کرده و تعمیم پیدا کرده و در این صورت معاملات ساختمان‌ها بانک‌ها (پرفسور اعلم- مخصوصاً معاملات) و تمام کارها همه چیز در حال رکود و متوقف است و بنده معتقد هستم یک لطمه‌ای است به مالیات بر درآمد میخورد. جناب آقای پرفسور اعلم مخصوصاً از نظر معاملات الآن که شما بحث و تصویب می‌کنید که تلویزیون از پرداخت مالیات معاف باشد خوب اقلاً یک کاری بکنید که سایر کارها در مملکت متزلزل نشود که مالیات وصول بشود و ما باز گرفتار کسر بودجه نشویم بنده نظرم در اساس این بود که تکلیف این لایحه باید معلوم بشود ولی بعد یک تذکرات اصلاحی در خود ماده دارم که معتقدم هستم به کیفیتی که این لایحه آمده ما در شور اول هم از نظر نقشه در اینجا مذاکره کردیم که بایستی شهرداری نقشه ثابت و روشنی برای جاده سوم تهیه کند که این دو جنبه داشته باشد یکی خود نقشه جاده سوم که تثبیت بشود یعنی به اصطلاح پیاده بشود بر روی زمین که میزان مساحت آن تا دو خیابان محرز باشد و بتوان مسیر جاده را معلوم کرد در نتیجه توجهی که مجلس شورای ملی به این موضوع کرد در کمیسیون کشور اقدام مؤثری شد و متجاوز از دو ماه این کار متوقف شد تا شهرداری نقشه جاده سوم را هم به صورت جمع و هم به صورت پیاده تا معلوم بشود و فردا در مرحله اجرا تغییر و تبدیلی در مسیر این خیابان به وجود نیاید ولی بعد بنده وقتی که این نقشه را دیدم و تمام شد جناب آقای مهندس قباد ظفر که تخصص زیادی در کار جاده و شهرسازی و اینها دارند و خودشان هم در شهرداری و در کمیسیون کشور بودند به بنده در خارج فرمودند که میدانی در الهیه به وجود آورده بودند که ما همین‌طور روی کلیات می‌بایستی در این نقشه نظر بدهیم ولی متأسفانه طرز و ترتیب تشکیل کمیسیون به جایی رسید که این نقشه‌ای که شهرداری تهیه کرده روی نظرهایی‌که در دست دوم و سوم به وجود آمد تثبیت شد و بنده از این جهت خوشوقتم که سلب فوریت و عادی بودن نقشه پیش آمد که این برود به کمیسیون و این وظیفه انجام بشود بنده آنچه شنیدهام این میدانی که به وجود آورده‌اند قبلاً در یک محلی بود که زمین و ساختمان نبود میدانش هم کوچک بود و شاید صد هزار متر و یک همچو چیزی بود این میدان را آوردند بالا در محل الهیه در جایی که چند سال پیش مالکینشان آنجا را متری ۳۰ تومان به مردم فروختند و مردم در ظرف ۲ سال خانه‌های بسیار خوب با علم به تثبیت نقشه ساختند بعد آوردند در محلی که خانه‌های مردم وجود دارد میدان درست بکنند آن هم در حدود هفتصدهزار متر، بنده نمی‌دانم میدان هفتصد هزار متری برای چه می‌خواهند بعد از میدان اراضی اطراف کوه و تپه است و در حال حاضر فروش نرفته البته به قیمت صد و هزار به فروش خواهد رسید و این مطلب را گفتند که این مهندسی که از آلمان آمده بنده معتقد هستم که این‌گونه مسایل نبایستی نسبت به حقوق مردم با کمال بی‌قیدی و یا با یک نظریاتی رفتار کرد تا این کیفیت به وجود بیاید که باعث اتلاف وقت و بیتکلیفی مردم بشود. قسمت دوم این لایحه راجع به قیمت این اراضی است که حق مردم است و قیمت خانه‌ها را حالا که ما در سال ۳۶ در این لایحه بحث می‌کنیم و با این کیفیتی که می‌رود به کمیسیون و برمی‌گردد ممکن است به سال ۳۷ برسد آن وقت می‌خواهیم به کسانی که حق دارند در این جاده گویا به قیمت سال ۳۲ (یک نفر از نمایندگان- سال ۳۴) و یا ۳۴ به آنها داده بشود و این به نظر بنده برخلاف اصل است برخلاف عدالت است، به‌دلیل این که ما وقتی می‌توانیم عدالت را اجرا بکنیم و مردم را تشویق بکنیم به کار که امنیت قضایی داشته باشند یعنی مطمئن باشند که اگر کاری به وجود بیاورند کارخانهای و بنگاهی ایجاد بکنند اگر یک روز از نظر منافع عمومی اقتضا پیدا بکند که این اموال و این کارخانه و این اراضی به اختیار منافع عمومی دربیاید باید حقوقشان محترم باشد و به قیمت عادله روز در موقعی که از او بگیرند به او بدهند اگر ما این اصل را قائل شدیم به نظر بنده می‌توانیم مردم را بیشتر تشویق به کار و فعالیت بکنیم معنی هم ندارد هر موقع احتیاج برای مصالح عمومی پیدا کردیم بتوانیم از آنها بگیریم ولی این فکر را ما در سال ۳۷ می‌توانیم اجرا کنیم آن وقت قیمت زمین و ملک را در سال ۳۴ بگیریم این به نظر بنده صحیح نیست این هم از جمله تذکراتی بود که بنده خواستم در این موقع که بحث در کلیات می‌شود به عرض برسانم و تمنی دارم انشاءالله به کمیسیون که رفت هم به موضوع نقشه توجه خاصی بفرمایند که این مزاحمت به وجود نیاید و هم راجع به حقوق مردم که در موضوع قیمت این اراضی که بایستی گرفته بشود و هم تکلیف پرداخت بدهی تعیین شود که به اقساط هفت و هشت ساله بکنند تا بالاخره مردمی که در آنجا ملک دارند دچار بدبختی نشوند.
امید سالار- انشاءالله برود که برنگردد.
رئیس- آقای بهبهانی.
بهبهانی- بنده مخالفتم روی تذکراتی است که عده زیادی مردم به بنده مراجعه کردند و یک توضیحاتی راجع به تغییر نقشه جاده سوم خواستند و به نظر بنده تا اندازه‌ای موجه است و از این جهت بنده می‌خواستم که از جناب آقای وزیر کشور که تشریف ندارند و لابد آقای ناصر ذوالفقاری درباره این مطلب و به جای ایشان جواب سؤال بنده را مرحمت خواهند فرمود این تذکرات را بخوانم که روشن بشود؛ یکی این که به‌طوری که مستحضرند این مورد ایراد واقع شده که نقشه سابق طوری ترسیم شده بود که میدان معروف به الهیه در قسمت قبل از الهیه یعنی در جنوب تپه‌ها ایجاد می‌شد که طبق نقشه جدید از تپه‌ها تجاوز کرده و در محل
خانه‌های مسکونی ایجاد می‌شود. علت این تغییر محل میدان چیست؟
(یک نفر از نمایندگان- نفهمی)
۲-نقشه تصویب شده سابق در قسمت قبل از الهیه انحراف نداشت، علت انحراف نقشه جدیدچیست؟) باز هم نفهی
۳- در نقشه سابق میدان چه میزان خانه ساخته از بین می‌رفت. (هیچ) و در نقشه جدید چه مقدار خانه مسکونی از بین می‌رود؟ (همه‌اش)
۴-در این انحراف از خرابی کدام باغها جلوگیری می‌شود؟ (اصل موضوع همین است)
۵-مساحت خانه‌های مسکونی که با این انحراف از بین می‌رود چه میزان است و مساحت باغ‌هایی که با این انحراف دچار خرابی نمی‌شود چیست؟
۶-نام صاحبان باغ‌های باقی مانده و شغل و ممر معاش صاحبان آنها چه می‌باشد؟
۷-نام وممر معاش صاحبان خانه‌هایی که در این انحراف دستخوش خرابی می‌شود چیست؟
۸-میزان خسارتی که در احداث میدان جدید و انحراف نقشه بایستی پرداخت شود به چه میزان می‌باشد (میلیون‌ها)
۹-میزان خرجی که برای احداث میدان طبق نقشه سابق پرداخت می‌شد چیست؟
۱۰-چه سبب شده است که محل سابق میدان قبل از انحراف را که جز خاکبرداری مختصر و پرداخت بها زمین باید خرجی نداشته است به محلی تغییر داده‌اند که علاوه بر پرداخت بهای زمین باید خرج بنا و خسارت بیشتر پرداخته شود و عده‌ای را نیز بیخانمان نماید.
۱۱-اختلاف مبلغ خسارت نقشه سابق با مبلغ خسارتی که قبلاً بایستی پرداخت شود چیست؟
۱۲-صلاحیت علمی و فنی مهندس آلمانی که نقشه جدید را طرح کرده است چه می‌باشد؟
امید سالار- چه اشخاصی منتفع می‌باشند؟
بهبهانی- عرض کنم آقایان بدانند که بنده به هیچ وجه در کار نقشه و جاده سازی وارد نیستم و قصد مخالفت و موافقی هم نداشتم ولی به همین جهت که این نامه به بنده رسید بنده را وادار کرد از دولت توضیح بخواهیم و فعلاً به هیچ وجه مخالف نیستم و شاید توضیحاتی که دولت می‌دهد بنده را قانع بکند از این جهت بود که از نماینده دولت، از وزیر مربوطه تمنی دارم جواب این سؤالات را بدهند فقط در جایی که مخالف این لایحه هستم در قسمت قیمت آن است همان طور که جناب آقای عمیدی نوری خیال می‌کنم که ایشان بودند، فرمودند بنده هم تصور می‌کنم که اگر دولت در نظر دارد برای رفاهیت عموم مردم ایران یک جاده سومی احداث کند که مورد استقبال همه نمایندگان و مردم هم هست و واقعاً راه عبور و مرور به شمیران خیلی تنگ است و اسباب مضیقه فراهم شده است ولی جبران این خسارت را به نظر بنده هر ۲۰ میلیون مردم ایران باید بدهند نه این اشخاص بیچاره‌ای که خانه‌شان در معرض خرابی واقع شده است به چه مناسبت یک کسی خانه‌اش که الآن فرض بفرمایید پانصد هزار تومان یا زمینش سیصد هزارتومان قیمت دارد دولت بیاید به قیمت سال ۳۲ و ۳۳ از او خریداری بکند و این شخص بایستی قیمت همین زمین را ببرد به قیمت سال ۳۷ یک خانه‌ای برای خودش تهیه بکند، به بنده مکرر مراجعه کردند حتی یک سرهنگ ارتش بود که بنده خودم می‌شناسم ایشان یک آدم بسیار بی‌چیز و مفلوکی است، گفت می‌خواهند اینجا را به قیمت سال ۳۱ از من بخرند و من باید با قیمت اینجا بروم به قیمت سال ۳۷ در یک جای دیگر خانه بخرم اگر دولت مایل است که خانه مردم را خراب بکند وقتی که این کار را می‌کند بایستی قیمت آن را به همان قیمت روز پرداخت بکند و اگر بودجه ندارد یا کسر دارد از همه مردم پول را بگیرد چون همه مردم از این جاده استفاده می‌کنند (صدرزاده- از همه مردم شهرستان‌ها؟) نخیر از تهران بگیرد عوارض شهرداری بگیرد دلیلی ندارد که یک نفر خانه‌اش در معرض خرابی واقع بشود ولی پنج نفر یا پنجاه نفر که از آن جاده استفاده می‌کنند این حق را نپردازند بنده این را عرض می‌کنم (امیدسالار- شهرستان‌های بیچاره چه تقصیری دارند؟) بنده شهرستان‌ها راعرض نکردم، بنده می‌گویم در تهران یک میلیون و نیم نفر از این جاده استفاده می‌کنند باید این یک میلیون و نیم نفر جبران این کار را بکنند نه بیست و پنج نفری که خانه آنها در معرض خرابی واقع می‌شود. (صحیح است)
رئیس- آقای اردلان مخالف
اردلان- بلی.
رئیس- آقای خلعتبری مخالف؟
خلعتبری- مخالفم.
رئیس- آقای دکتر مشیر فاطمی مخالف؟
دکتر مشیر فاطمی- مخالفم.
رئیس- آقای دکتر شاهکار مخالفید؟
دکتر شاهکار- مخالفم.
رئیس- آقای مهندس جفرودی مخالف؟
مهندس جفرودی- مخالفم.
رئیس- آقای مشایخی؟
مشایخی: مخالفم.
رئیس- آقای پرفسور اعلم مخالف هستید یاموافق؟
پرفسور اعلم- بنده شدیداً مخالفم.
رئیس- آقای سراج حجازی؟
سراج حجازی- بنده مخالفم.
رئیس- آقای ابتهاج؟
ابتهاج- بنده موافقم.
رئیس- بفرمایید.
ابتهاج- بعضی از آقایان تصور می‌کنند که بنده موافق مشروط هستم و یا این که قصد حرف زدن داشتم و به عنوان موافق آمدم اینجا حرف بزنم اما جناب آقای مهندس قباد ظفر به خوبی می‌دانند من نمی‌توانم مخالف باشم برای این که متبکر این فکر خود بنده بودم یعنی به این ترتیب ما شورایی داشتیم یعنی بنده شورایی تشکیل دادم در شهرداری و تمام کارها با نظر آن شورا بود و در آن شورا جناب آقای قباد ظفر، آقای مهندس فروغی، آقای مهندس صادق بهترین مهندسان و شرافتمندترین اشخاص در آنجا بودند این شورا در تابستان که توی پارک شهر تشکیل می‌شد یک روز آقای مهندس عزیز فرمانفرماییان برای آمدن در جلسه دیر کردند وقتی که آمدند همه آقایان اعتراض کردند، ایشان گفتند که من در شمیران بودم آن قدر اتومبیل در جاده بود که من نتوانستم به موقع برسم گفتیم بنابراین به عقیده ما بهتر است قبل از همه کار فکری بکنیم که یک جاده سومی احداث بشود، همه آقایان گفتند موافقیم، گفتم خوب خود آقایان تصمیم بگیرند آنجا تصمیم گرفته شد که جاده سومی احداث بشود اینها را در حضور داشتند گفتند که شهرداری صلاحیت ندارد، خود بنده هم گفتم که شهرداری برای تعیین مسیر این جاده صلاحیت ندارد بنابراین گفتیم جایی که برای این کار مجهز است ارتش است، اداره جغرافیایی ارتش و گویا اسم رئیسش آقای سرتیپ تکش (نمایندگان- سرهنگ معالی) بلی آقای سرهنگ معالی است که یکی از اشخاص با شرف و آدم خیلی متدینی است این کار به ایشان رجوع شد آنچه بنده اطلاع داشتم نقشه‌ای که ایشان تهیه کرده بودند تا همان اوایل الهیه می‌رسید و بعد گفتند که دیگر ضرورت ندارد که خانه کسی را خراب کنند از آنجا به دو طرف منشعب می‌شود یکی می‌رود به پل رومی و روی پل را می‌پوشانند و می‌آورند به میدان تجریش و آن یکی هم می‌رسد به میدان تجریش ولی اشخاصی که همیشه می‌خواهند عده‌ای را متهم بکنند گفتند که جاده سوم برای این کشیده می‌شود که سپهبد زاهدی و ابتهاج در اطراف این جاده زمین دارند و می‌خواهند زمینهایشان ترقی کند آمدند، گفتند نمی‌سازیم نمی‌خواهیم این راه را موقوف بکنید ولی بعد متوجه شدند که اشتباه بوده است روی نظر شخصی نبوده نه سپهبد زاهدی در آنجا زمین داشته نه بنده یک وجب هم در تمام تهران زمین ندارم تازگی یک مقداری در بندر پهلوی تهیه کرده‌ام (یک نفر از نمایندگان- آن را هم دارند می‌رند) این را هم به فرمایش آقا دارند می‌برند و این لازم است و ضرورت دراد حالا هم عقیده بر این است که یک جاده سوم بین تهران و شمیران ضرورت دارد ولی یک جاده‌ای که روی نظریات شخصی نباشد روی این نباشد که بخواهند زمین فلان کس ترقی بکند و راجع به قیمت هم دلیل ندارد آن روز شما این قانون را تصویب کردید گفتید خسارت را از روی قیمت ۳۴ بدهید حالا که هنوز تصویب نشده و خدا می‌داند که کی تصویب خواهد شد دلیل ندارد که شما هوز آن را نگهدارید و به قیمت آن روز بخرید و به عقیده بنده جاده سوم نباید موجب خرابی هیچ یک از خانه‌ها باشد (احسنت) این جاده تا همان جلوی الهیه برسد به جایی که دایر شده کاملاً کافی است و همین خودش یک خدمت بزرگی است و از خرابی جلوگیری خواهد شد. (احسنت)
رئیس- آقای پرفسور اعلم.
پرفسور اعلم- بنده تصور می‌کنم که واقعاً اگر یک لایحه‌ای به این بدترکیبی سعی می‌کردند به مجلس بیاورید نمی‌توانستند شاهکاری واقعاً در خرابی و بدی این لایحه انجام شده است. در این که یک جاده سوم لازم است حرقی نیست، ولی اصل از تأسیس جاده سوم دو نظر است یکی این که در دو جاده‌ای که هست ترافیک کم بشود یکی هم زمین‌هایی که بایر بوده زمین‌هایی که آماده نبوده آماده بشود، به کلی بر عکس این دو قضیه را این لایحه درست کرده یعنی با این لایحه‌ای که آوردند زمین‌هایی که آباد است خراب می‌کنند و آن زمین‌هایی هم که خراب است قطعاً آباد نخواهد شد، آخر آقا ممکن است، آخر قابل قبول است که شما این همه زمین بایر داشته باشید بعد بروید میدان‌تان را طوری درست بکنید که تمام خانه‌هایی که واقعاً قشنگ است، شکیل است با دقت و با اصول ساخته شده است خراب بشود، آن وقت این خانه‌هایی که در سال ۳۴ با یک قیمتی خریداری شده یک مخارجی در آن شده به صاحبش قیمتی بدهید که او نتواند زمین بخرد و خانه بسازد این واقعاً غیر قابل قبول است این منطقی نیست، من نمی‌دانم شهرداری چه اصراری دارد این کارهای غیر قابل قبول را انجام بدهد، یک جاده سوم ایجاد کرده‌اند یک حدودی گذاشته‌اند، گفتند از بیرون شهر به شمیران حالا این یعنی چه؟ من نمی‌دانم چطور می‌شود؟ صحیح است که شما اگر یک جاده‌ای می‌سازید یک جایی را آباد کردید آن کسی که این جاده را آباد کرده است حق مارژ دارد حق مارژ برای جایی است که خراب است آباد می‌کنند جای آباد را هم که خراب می‌کنید باز هم مارژ می‌گذارید این منطقی به نظر نمی‌آید شما این همه بیابان دارید آقای عمیدی نوری بسیار خوب گفتند یک نقشه‌ای تهیه بکنید میدان را
توی بیابان بگذارید در پایین شمیران بگذارید نیاورید توی شهر توی بیابان بگذارید و این خانه‌های مردم را خراب نکنید و نسبت به قیمت هم چرا مردم را مجبور می‌کنید که به قیمت سال ۱۳۳۴ بدهند؟ فرض کنید بنده هزار متر زمین دارم به این ترتیب به شما به قیمت سال ۳۴ بفروشم، پولی که در مقابل آن به من می‌دهید نمی‌توانم زمین بخرم این قابل عمل نیست بنده با این لایحه و با این طرز نقشه‌ای که تهیه و تنظیم شده شدیداً مخالفم و خیلی متأسفم که این نقشه را یک آلمانی می‌گویند کشیده، آخر آلمانی که اینقدر (یک نفر از نمایندگان- آلمانی بی اطلاع هم خیلی است) (مهندس هدایت- بیچاره آلمانی چه خبر دارد؟) چطور خبر ندارد مگر نقشه برنمیدارد خلاصه این طور که بنده میدانم آقای مهندس قباد ظفر و آقای مهندس فروغی قبل از این نقشه، یک نقشه‌ای داده بودند که غیر از این نقشه بوده و آن نقشه هم بسیار عادلانه‌تر و معقول‌تر و مطلوب‌تر بود خوب این چه آزاری و چه بدبختی است که ما نقشه هموطن خودمان را قبول نکنیم و نقشه یک آلمانی نفهمی را قبول کنیم، بنده استدعا می‌کنم اگر این نقشه می‌رود به کمیسیون، قیمت خانه و زمین‌های مردم را مطابق قیمت روز بگذارید نه کمتر از هرکس شما زمین می‌خرید حق ندارید قیمت ۱۰سال پیش را بدهید، قیمت روز را باید بدهید و مارژ را هم در قسمت‌های آباد به کلی از بین ببرید در قسمت خراب اگر بخواهید این کار را بکنید می‌توانید ولی در قسمت آباد نمی‌توانید شما ملک مردم را می‌گیرید به چه مناسبت مارژ می‌گذارید. (احسنت)
رئیس- آقای سعید مهدوی بفرمایید.
سعید مهدوی- آقایان باید توجه داشته باشند که در دوره هیجدهم قانونی برای جاده سوم گذشته که وارد مرحله قانونی شده و بایستی این جاده ساخته می‌شده حالا وضع آن قانون غلط بوده است به ما مربوط نیست این قانون بوده است و در دو سه ماه قبل در دوره نوزدهم که این قانون مطرح شده در اثر شکایاتی که به آقایان رسیده بود و کاملاً هم به جا بود از این جهت که این جاده ممکن است هر روز تغییر مسیر پیدا کند و انحرافی پیداکند و یک عده‌ای ممکن است از این جهت متضرر و ناراحت بشوند سر و صدایی کردند که حتماً شهرداری بایستی این نقشه را اول ترسیم بکند و تنظیم کند و روی زمین جابه‌جا کند که مشخص و منظم باشد برای رفاهیت حال مردم، حال مردم که بدانند که بالاخره از کجا عبور می‌کند، کمیسیون کشور این تمایل آقایان نمایندگان را در جلسه اولی که کمیسیون تشکیل شد شهرداری ابلاغ کرد که آقا تا این نقشه مرتب و منظم در کمیسیون کشور ارائه نشود که قطعی باشد ما اساساً وارد طرح این لایحه برای تصویب می‌خواهیم شد اما این را هم تصدیق بفرمایید که کمیسیون کشور و مجلس نمی‌بایستی داخل متن نقشه می‌شد و این ارتباطی با کمیسیون کشور نمی‌تواند داشته باشد. ما حتی به رئیس شهرداری گفتیم که نقشه قطعی را بیاورد اساساً در کمیسیون کشور باز نکنیم و از طرف مجلس مهر بکنیم رویش که دیگر تغییری در آن حاصل نشود از نقطه نظر مردم که تکلیف‌شان روشن بشود و پس از رسیدگی گزارش بدهیم به مجلس شواری ملی اما این شکایت‌هایی که شده بنده تعصبی از نقطه نظر مخبر کمیسیون کشور نشان نمی‌دهم (پرفسور اعلم- نقشه غلط است) خوب این نقشه غلط است، قانونی که در سال گذشته یعنی قبلاً راجع به جاده سوم گذشته از خارج شهر شروع می‌شود و با مانیه می‌رسد این متن آن قانون است که از خارج شهر تهران است تا شمیران، شهرداری این نقشه را زیاد می‌کند و یک مقداری وارد شهر آمده اول البته از دروازه دولت شروع می‌شد از خیابان شاهرضا، ما آن قسمت را گفتیم که مربوط به توسعه معابر است و حق دارید می‌توانید عملی کنید و آن قسمتی که تغییر در این نقشه داده شده است خیال می‌کنم فقط راجع به میدان الهیه باشد والا در نقشه جاده سوم در متن تهران تا شمیران هست آنچه که در خارج اظهار اطلاع می‌شود صحت ندارد این نقشه زیاد هم انحراف پیدا نکرده، آن انحرافی هم که پیدا کرده آقایان مهندسین می‌دانند، جناب آقای مهندس ظفر هم در کمیسیون تشریف داشتند آن قسمتی که در شمال نقشه تغییر داده شده است در آنجا (پرفسور اعلم- ایشان هم مخالفند) مخالف نقشه نیستند در آن انحرافی که واقع شده انحراقی است که تپه‌ها تبدیل به جاده شده به این معنی که اگر تپه‌ای سر راه واقع شده حاشیه تپه را گرفته‌اند این انحراف به ضرر کسی واقع نشده و آن سؤالی که آقای بهبهانی فرمودند اشخاصی نوشته بودند تصور نمی‌کنم که قابل جواب باشند در این جاده یک عده‌ای منتفع می‌شوند یک عده‌ای هم مسلماً متضرر می‌شوند از این نقطه نظر که ۲۰۰ متر از این جاده می‌افتد توی زمین‌های آنها و همچنین بعضی از اشخاصی هستند که زمین‌های آنها در کنار این جاده واقع می‌شود آنها هم استفاده زیاد می‌کنند و خانه‌هایی هم هست که در مسیر این جاده قرار می‌گیرد مهندسان ارتش که در این قسمت اشتراک مساعی کردند به این قسمت خیلی توجه کردند چون بیشتر این خانه‌ها مربوط به افسران ارتش بوده است در قانون هم ما این قسمت را پیش‌بینی کردیم، اشخاصی که از ۵۰۰ متر کمتر دارند در مقابل به آنها زمین داده می‌شود و رضایت آنها کاملاً جلب می‌شود و بنابراین حالا که مجلس تصویب کرد این لایحه دو شوری باشد عرض می‌کنم راجع به میدان ارتباطی با ما ندارد که بحث کنیم این وظیفه شهرداری است البته بنده تشخیص می‌دهم که میدان قبل از الهیه باشد برای این که یک مقدار ساختمان‌هایی که اخیراً بنا شده‌اند این ساختمان‌ها خیلی قیمت دارند و به نظر من صرفه با شهرداری خواهد بود که این میدان را جلوتر بکشند و همان ۵۰ هزار متر را اگر در زمینی که الآن بیاض است و ساختمانی نیست احداث کنند بهتر خواهد بود عرض کردم اینها باز از وظایف شهرداری خواهد بود که مهندسین‌شان بنشینند و این نقشه را تکمیل کنند حالا هم که مجلس تصویب کرده که دو شوری باشد البته کمیسیون نظریات آقایان را دقت می‌کند و در نظر خواهد گرفت و اگر اصلاحات لازم باشد می‌کند.
رئیس- آقای وزیر کشور بفرمایید.
وزیر کشور- بنده متأسفم در موقعی که آقایان سؤالاتی میفرمودند نبودم چون قبلاً اطلاع داده نشده بود که این لایحه در دستور واقع خواهد شد والا ممکن بود فرمایشاتی که فرمودید بتوانم جوابی که عرض کنم روی کلیات در قسمت جاده سوم یک عرایضی دارم که تصور می‌کنم لازم باشد به عرض آقایان برسانم، شهر تهران با وضعی که الآن دارد بلا شک از لحاظ راهنمایی و رانندگی و از لحاظ وضع آسایش مردم به هیچوجه در آینده نزدیکی نخواهد توانست از عهده آن وظایفی که محول به دستگاه دولتی است برآید. آقایان اغلب به شمیران تشریف می‌برند و مراجعت می‌فرمایند ملاحظه می‌فرمایند که این دو جاده جدید و قدیم به هیچوجه تکافوی این آمد و شد را نمی‌کند و در آینده نزدیگی بالشک بدتر خواهد شد و برای شهری مثل تهران که یک آینده بسیار درخشانی از لحاظ شهرسازی دارد لازم است که یک جاده اساسی کشیده بشود، الآن در داخل شهر بنده از وزارتخانه تا اینجا که آمدم ۲۰ دقیقه طول کشید و وای به حال وقتی که یک همچو راه طولانی را بخواهیم با وسایل امروزه با این خیابان‌های عمومی بپیماییم و این فکر جاده سوم هم فکری نبود که یک دفعه ایجاد شده باشد روی مطالعاتی بود و این لایحه هم مربوط به سال‌های قدیم است که آقایان در آن موقع قطعاً روی این قسمت در موقع طرح در مجلس مطالعاتی فرموده‌اند و مطالبی به عرض آقایان رسیده است و روی همان مطالب هم بوده است که این قانون تصویب شد متأسفانه نتوانستند اجرا کنند و مدت اجرای آن تجدید شد و نسبت به مسیر این جاده و میدان‌هایی که دارد نظریاتی اظهار شده این را بنده می‌توانم حضورتان عرض کنم که اگر ۱۰ نفر مهندس شهرساز و متخصص متبحر بین‌المللی هم به ایران بیایند و یک نقشه‌ای بکشند همین مذاکرات خواهد بود بالاخره برای یک جاده‌ای یک مقدار خانه که در مسیر هستند از بین خواهند رفت و یک عده ناراضی پیدا خواهد کرد و اگر بخواهند روی این اصل مذاکرات ادامه داشته باشد که میدان کجا باشد یا خانه‌های کجا خراب می‌شود (همهمه نمایندگان) آقایان فرمایشی داشتند فرمودند بنده هم عرایضم را می‌کنم و این امر هم البته می‌رود به کمیسیون و در کمیسیون هم بحث خواهد شد، بنده به طور اصول عرض می‌کنم هر کوچه‌ای را بخواهید باز کنید همیشه ناراضی خواهد بود برای این که یک عده‌ای که در آنجا ساکن هستند گله و شکایت خواهند داشت تا چه رسد به جاده‌ای که ۱۲۰ متر عرض خواهد داشت ولی این جاده‌ای است که در حقیقت مسیرش در بیابان است وای به حال این که ما بخواهیم یک جاده‌ای بکشیم که به سمت شهر باشد ولی اگر یک شهری بخواهد پیشرفت داشته باشد و رفاه و آسایش مردم را در نظر بگیرند بلاشک باید نظریات اجتماع را مافوق نظر افراد قرار بدهند. (همهمه نمایندگان) (زنگ رئیس) حالا این جاده سوم را که فرمودند یک خط سیری برایش معین کرده بودند بنده برای این که یک مطالعه بیشتری بشود نقشه را دادم به یک مهندس خارجی که نمی‌دانست در مسیر این خیابان چه کسی خانه دارد و چه کسی زمین دارد. هیچ علاقه‌ای هم به این ندارد که این جاده کشیده شود یا نشود و عرض و طولش چقدر باشد و تصور می‌کنم در این کار نهایت بینظری بوده است این وظیفه به یک مأمور خارجی محول شده است و او هم بدون این که هیچ کس را بشناسد این کار را کرده است. نسبت به صلاحیت این شخص که آقایان فرمودند خارجی ممکن است بصیرت نداشته باشد برای استحضارتان عرض می‌کنم که این شخص یک نفر شهرساز است که شهر آنکارا را ساخته است، نقشهاش را کشیده اگر آقایان نسبت به صلاحیت افراد ایرادی دارند ممکن است این را تحقیق بفرمایند که اطلاعات او تا چه حدی است در اینجا هم او کسی است که در ظرف چند ماه کارهایی کرده که در مدت چند سال برای این شهر نشده بود و نقشه‌هایی که تهیه کرده تمامش بدون هیج نوع نظر (پرفسور اعلم- خیلی پیر شده) اتفاقاً او خیلی جوان است (پرفسوراعلم- آنکارا که یک بیابانی بوده است پس چه وقت آنکارا را ساخته) علاوه بر این یک مهندس دیگری است که آمریکایی است و او هم با این شخص همکاری می‌کند این را می‌توانم در پشت این تریبون با آقایان با نهایت اعتماد عرض کنم که هیچ نوع نظر خصوصی در آنجا نبوده و برای اطلاعتان هم بد نیست حال که کار به اینجا کشیده عرض کنم یکی از اقوام ما یک خانه‌ای داشت که درست طبق نقشه قبلی لب جاده واقع می‌شد و طبق
نقشه فعلی وسط جاده است و از بین می‌رود من هم نه در موقعی که این را ارجاع کردم اطلاع داشتم که یک همچو چیزی هست و نه بعداً، فقط بعد از این که نقشه به تصویب کمیسیون رسید اطلاع حاصل کردم که یک چنین چیزی هست، این است که آقایان باید یک قدری فکر نکنند که همه چیز روی نظریات خصوصی است بالاخره افرادی پیدا می‌شوند که بدون در نظر گرفتن هیچ‌گونه نظر خصوصی یک چیزی را از روی اصول و اساس تقدیم آقایان بکنند و این نقشه را هم آقایان فرمودند بیاوریم به کمیسیون آوردیم، به کمیسیون نظریاتی هم آقایان دادند من خیلی متشکرم که یکی از نظریات اساسی‌شان این بود که خوب است این جاده فواصلش با جاده پهلوی معین شود که بعد دیگری نتواند تغییرش بدهد آن هم انجام شد و خیلی هم تشکر می‌کنم از این آقایان که این تذکر را دادند و آن را هم تکمیل کردیم و آمد به کمیسیون و کمیسیون هم تصویب کرد و ابلاغ کرد به ما و شهرداری که از روی آن عمل کنید شکایات زیادی رسید که آن میدانی که در شمال این جاده در نزدیکی الهیه است خیلی وسیع است روی همین نظر شکایاتی که رسیده بود به مهندس شهرساز ابلاغ شد که در وسعت میدان تجدید نظر کند و الآن هم مشغول این کار است حالا هم این لایحه این‌طوری که فرمودید مجدداً برمی‌گردد به کمیسیون و در کمیسیون بررسی می‌شود ولی یک چیزی خواستم حضور آقایان عرض کنم بنده هیچ اصراری در کشیدن این جاده ندادم (احسنت) ولی از لحاظ شهرسازی احتیاج به این امر هست نه فقط این جاده بلکه جاده‌های دیگری هم هست، جاده‌های شرقی وغربی هم کشیده می‌شود این را از لحاظ یک نفر تهرانی باید فکر کرد که این شهر بالاخره بایستی دارای نقشه شهرسازی صحیح باشد حالا این نکاتی را هم که آقایان فرمودند بنده متأسفانه نبودم که عرایضی عرض کنم ولی همه‌اش در صورت مجلس هست مد نظر گرفته خواهد شد، در کمیسیون هم که می‌رود برای شور در آنجا هم آقایان تشریف دارند در نظر گرفته خواهد شد ولی این فکر اساسی را باید داشته باشیم که بالاخره فکر شهر تهران و آینده آن را باید کرد.
رئیس- آقای خلعتبری بفرمایید.
خلعتبری- آقای مهندس جفرودی اگر از وقتشان باقی‌مانده بنده عرض می‌کنم.
رئیس- آقای مهندس طفر شما موافق هستید. (مهندس قباد ظفر- بلی) بفرمایید.
مهندس ظفر- عرض کنم چون امروز اسمی از بنده برده شد و چندین مرتبه به شهادت طلبیده شدم این است که به عنوان موافق صحبت می‌کنم و وافق هم هستم همانطور که جناب آقای ابتهاج فرمودند تصدیق می‌کنم که این فکر از زمان حکومت زاهدی بود و حتماً هم لازم است (صحیح است) یک موضوع اینجا هست و آن این است که برای تمدید قانون جاده سوم مجلس شورای ملی رأی داده است که بایستی نقشه قطعی ضمیمه باشد کمیسیون فقط این عمل را انجام داد که نقشه قطعی بیاید اما نقشه چه باشد، میادین به چه صورتی دربیایند هیچ دخالت نکرد (صحیح است) و این مطلب بر عهده متخصصان شهرداری است (صحیح است) روی این اصل بود که ما آن نقشه را به عنوان نقشه قطعی قبول کردیم اما شکایاتی در این باب رسیده است اگر مجلس شورای ملی به آن شکایات که اغلبشان حق است بخواهند رسیدگی کنند آن وقت مجلس می‌تواند رأی بدهد که این نقشه مجدداً به کمیسیون بیاید و مورد مطالعه دقیق از لحاظ فنی قرار بگیرد و اگر این اجازه را بدهند ما آن وقت حق خواهیم داشت چه از مجلس و چه از خارج موافقت بفرمایید که اشخاص روی این قسمت مطالعه بکنند و رفع این شکایات بشود و این کار به چه نحو ممکن است بنده عقیده خودم این است که باید این جاده ساخته بشود اما به هیچوجه منالوجوه میدانی به مساحت هفتصد هزار متر مربع لازم نیست پلاس دولاکنکرد در فرانسه که آقایان رفته‌اند و دیدهاند ۱۱۰ هزار متر مربع بیشتر نیست و ثانیاً از این جهت که این جاده ملحق بشود به جاده شمیران لازم نیست که حتماً در این قسمت منظور شده باشد (صحیح است) ممکن است قدری پایین‌تر از آن محلی که درنظر گرفته شده است این میدان ساخته بشود فقط احتیاج به یک مقدار خاکبرداری خواهد بود ما بایستی حساب کنیم که میزان خاکبرداری چقدر است، خرید خانه‌ها چقدر است این یک مطلب، مطلب دیگر این است که باید فکر افرادی که به شکل یک گروهی زمین دارند باید متوجه آنها شد نه اشخاص، مثل کارمندان شرکت ملی نفت که آنجا درست نمی‌دانم در حدود ۳۰-۴۰ هزار متر زمین دارند که قبلاً رفته‌اند خریده‌اند به امید این که یک روزی مسکن داشته باشند، آب تهیه کرده‌اند، لوله کشی کرده‌اند حالا یک مرتبه می‌خواهید آن را خراب بکنید همین‌طور ارتشی‌ها که شخص اعلیحضرت همایونی زمین‌هایی به آنها مرحمت فرموده‌اند البته بعضی از آنها زمین‌های خودشان را فروخته‌اند و دست به دست منافع کرده‌اند ولی بعضی‌ها هم هستند که سند اصل دارند با قید این که یک روزی برای آنها مسکن باشد شما حالا می‌آیید این زمین‌ها را به نرخ سال ۳۳۴ می‌خرید که آن بدبخت‌ها دیگر به هیچ نحوی نتوانند زمین بخرند خود آنها می‌گویند در مقابل زمین به ما زمین بدهید نه پول بدون هیچ نظر، جناب آقای وزیر کشور اینها مطالبی بود که هیچ نظری در بین نیست و همین‌طور باید رعایت حال اشخاص از حیث قیمت بشود اگر همانطور که فرمودند بعضی از آقایان باغاتی دارند و مربوط به اشخاص است شخص باید فدای عموم بشود و در اینجا باید فکر جمع را بفرمایید، در اینجا نباید فکر شخص باشید، یک اشخاصی ممکن است باشند که در مسیر این جاده قرار بگیرند و واقعاً قدرت مادی‌شان کم است بفرمایید که نسبت به آنها مراقبت بشود و فکرشان راحت بشود، بنده از این هم می‌گذرم در همان نقشه‌ای که تقدیم کمیسیون کردند آقایان متخصصین شهرداری به این میادین بزرگ قانع نشده بودند حتی از خیابان روزولت تا آخر خیابان سعدی را ۴۵ متر گرفته بودند آقا این کار شوخی است که شما بیایید اطراف خیابان سعدی را بخرید و بکوبید، با کدام پول؟ این عملی نیست با کدام پول شما می‌توانید این کار را عملی بکنید، پس اگر چنانچه متخصصان شما وارد در این کار بودند یا لااقل حالیش می‌کردید که آقا توی خیابان سعدی را قدم بزن و قیمت اطراف خیابان سعدی را بپرس و یک برآوردی بکن که اگر از اول تا انتهای خیابان سعدی را شهرداری بخواهد بخرد چه مقدار پول لازم خواهد داشت، پس به عقیده بنده این چیزهایی است که مطالعه نشده است و اگر مجلس شورای ملی موافقت کند که به کمیسیون بیاید حتماً ما می‌توانیم این نقشه و این کار را رسیدگی کنیم. (احسنت)
پرفسور اعلم- این امر شوخی نیست، دیوانگی است.
رئیس- آقای وزیر کشور بفرمایید.
وزیر کشور- بنده نمی‌خواستم دیگر عرضی بکنم برای این که این لایحه زودتر برود به کمیسیون و آنجا بررسی بشود ولی فرمایشاتی فرمودند که لازم است توضیحاتی بدهم که آقایان نگران نباشند که خیابان سعدی رامی‌خواهیم خراب کنیم. شهرسازی در تمام ممالک یک قاعده‌ای دارد این دفعه اول نیست که می‌خواهیم خیابان‌های یک شهر قدیمی را توسعه بدهیم و طوری بکنیم که رفع احتیاجات شهر بشود در این قسمت هم مفصل بحث شده و راه عملی آن این است که وقتی که یک خیابانی مثل خیابان سعدی را می‌خواهند توسعه بدهند از لحاظ شهرسازی درنظر میگیرند که چقدر باید از دو طرف به خیابان اضافه بشود و هر موقعی که یکی از اهالی خیابان بخواهد پروانه ساختمان بگیرد آن وقت به او ابلاغ می‌شود که طبق مقررات شهرسازی شما باید مطابق نقشه این قدر عقب بروید (عمیدی نوری- جایی نمانده که ساختمان نشده باشد)
رئیس- این مربوط به آتیه است جایی که خراب شده محتاج به تجدید ساختمان باشد ابلاغ می‌کنند، چرا توجه نمی‌کنید. آقای وزیر کشور ادامه بدهید.
وزیر کشور- همین‌جا است که عرض می‌کنم سوء تفاهم شده است آقایان تصور می‌کنند که ما این را یک خطکشی می‌گذاریم و می‌گوییم از فردا اینجا را خراب می‌کنیم. جناب آقای پرفسور اعلم فرمودند دیوانگی است البته وقتی که آدم درست یک چیزی را نفهمید ممکن است دیوانگی باشد این است که به اینصورت در تمام شهرها عمل کرده‌اند، یک نقشه‌ای در نظر گرفته می‌شود این برنامه ممکن است ۵ سال طول بکشد ممکن است ۱۰ سال طول بکشد و ممکن است خیلی زیادتر طول بکشد ولی وقتی پروانه داده می‌شود می‌گویند شما طبق این قاعده بایستی ۵ متر عقب بروید خانه دیگری بخواهد شروع بکند به همین طریق و به همین طریق بالطبع وقتی در یک خیابانی ۲۰ الی ۳۰ خانه ساختند مجاورین وقتی دیدند که وضع خیابان چه‌جور است بالطبع خود آنها هم ساختمانشان را خراب می‌کنند و می‌روند عقب و این کار در تمام جاها مرسوم است و در تهران هم این عمل به این صورت درخواهد آمد. در قسمت جاده سوم ما ضمن بحث‌هایی که می‌کنیم برمی‌گردیم به چیزهای دیگر، اولاً این زمین‌ها را خود دولت داده به این بدبخت‌ها، بیچاره‌ها، دولت که رفاه و آسایش آنها را در نظر می‌گیرد در آینده هم که دولت نمرده باز هم زمین خواهد داد و در فکر آسایش آنها خواهد بود و همانطوری که قبلاً به فکر افسران بوده بعداً هم خواهد بود و بعد هم مسیر زمین را عوض کردن زمین خوره که نمی‌آید که زمین را از بین ببرد، بالطبع وقتی از یک طرف از زمین رفت، به طرف دیگر اضافه می‌شود به این دلیل اگر یکی محروم شد دیگری مستفیذ می‌شود اینها یک چیزهایی است بدیهی که می‌آییم اینجا به صورت بغرنج درمی‌آوریم و جنبه ابهام به آن می‌دهیم ولی وقتی که روی منطق و اصول فکر بشود همه اینها قابل عمل است و بالاخره این شهر بایستی یک روز روی اصول فنی ساخته بشود و تصور می‌کنم آقایان هم بیشتر علاقه‌مند باشند که شهر از این وضع خارج بشود.
رئیس- اجازه‌هایی است که آقایان خواستهاند و محفوظ خواهد ماند، بنده توضیحی هم خواستم بدهم راجع به تلویزیون وقتی لایحه دولت رسید اسمی از وزارت پست و تلگراف برده نشده بود کما این که امضای وزیر پست و تلگراف را هم نداشت ولی در گزارش نوشته‌اند به تشخیص وزارت پست و تلگراف و در ضمن راجع به اجرایش او را دخالت داده‌اند بنابراین این لایحه به کمیسیون پست و تلگراف هم خواهد رفت.
۵- تعیین موقع و دستور جلسه بعد- ختم جلسه.
رئیس- جلسه را ختم می‌کنیم. جلسه آینده روز سه شنبه خواهد بود. دستور هم دنباله همین لایحه است.
(مجلس ۲۵ دقیقه بعد از ظهر ختم شد)
رئیس مجلس شورای ملی- رضا حکمت