مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۳ اسفند ۱۳۴۵ نشست ۳۳۲

از مشروطه
پرش به ناوبری پرش به جستجو
مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری بیست و یکم تصمیم‌های مجلس

مجلس شورای ملی مذاکرات دوره قانونگذاری بیست و یکم

قوانین انقلاب شاه و مردم
مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۳ اسفند ۱۳۴۵ نشست ۳۳۲

مذاکرات مجلس شورای ملی

صورت مشروح مذاکرات مجلس روز شنبه ۱۳ اسفند ۱۳۴۵ نشست ۳۳۲

فهرست مطالب:

مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره‏۲۱

جلسه: ۳۳۲

صورت مشروح مذاکرات مجلس روز یکشنبه ۱۴ اسفند ماه ۱۳۴۵

فهرست مطالب:

۱- قرائت اسامی غایبین جلسه قبل

۲- بیانات قبل از دستور آقایان: مرتضوی، سرتیپ‌پور، دکتر زعفرانلو

۳ - تقدیم یک فقره لایحه به وسیله آقای وزیر اقتصاد با قید یک فوریت‏

۴- طرح و تصویب یک فوریت لایحه اختصاص حق آزمایش‌های گمرکی به حساب مؤسسه استاندارد

۵ - تقدیم یک فقره لایحه به وسیله آقای وزیر اقتصاد

۶- تقدیم یک فقره لایحه مربوط به عوارض اتومبیل و صفحات گرامافون به قید دو فوریت به وسیله آقای وزیر اقتصاد

۷- طرح و تصویب دو فوریت لایحه عوارض اتومبیل و صفحات گرامافون‏

۸- طرح و تصویب گزارش کمیسیون محاسبات راجع به لایحه بودجه سال ۱۳۴۶ مجلس شورای ملی و ابلاغ به دولت‏

۹ - تصویب صورت‌جلسه‏

۱۰- بیانات بعد از دستور آقای دکتر مبین- بانو دکتر دولتشاهی‏

۱۱- قرائت دستور و تعیین موقع جلسه بعد - ختم جلسه‏

مجلس ساعت نه صبح بریاست آقای مهندس عبدالله ریاضی تشکیل گردید.

۱ ـ قرائت اسامی غائبین جلسه قبل.

رئیس ـ اسامی غائبین جلسه قبل قرائت می‌شود.

(بشرح زیر قرائت شد)

غائبین با اجازه ـ آقایان:

دکتر اسفندیاری ـ دکتر حکیم شوشتری ـ پزشکی‌ـ ریگی ـ روحانی ـ بانو جهانبانی ـ مهندس جلالی نوری ـ سرتیپ پور ـ امینی خراجی ـ روستا ـ کیوان ـ بهادری ـ موقر ـ رضوی ـ طهماسبی ـ مهندس انصاری ـ فیصلی ـ شاخوئی ـ مهندس عطائی ـ دکتر زعفرانلو ـ کلانتر ـ هرمزی ـ ظفر ـ البرزی ـ ابراهیمی ـ ساگینیان ـ تیمسار حکیمیان ـ کمالوند ـ کسرائی ـ مجد

+بدر صالحیان ـ دکتر بقائی یزدی ـ مهندس صائبی ـ مهندس معینی ـ ثامنی ـ دکتر صالحی ـ بالاخانلو ـ بختیار ـ مهندس برومند ـ صفی پور ـ طالب زاده ـ دکتر غنی ـ فولادوند ـ مهندس کیا ـ هیراد ـ مهندس والا

دیرآمدگان با اجازه ـ آقایان:

پروین ـ دکتر جعفری ـ دیهیم ـ مهندس مجتهدی ـ دکتر موثقی.

غائبین مریض ـ آقایان:

پرویزی ـ دکتر امامی خوئی ـ مهندس صدقیانی ـ فهیمی ـ مهرزاد ـ تیمسار همایونی ـ بانو نفیسی ـ مهندس عدلی.

غائب بی اجازه ـ آقای ناروئی

غائبین در رأی مربوط بواگذاری ۲۰ هزار متر مربع از اراضی خالصه اوین بباشگاه خلبانی هواپیمائی کشوری ـ آقایان: طباطبائی ـ آقایان.

۲ ـ بیانات قبل از دستور آقایان: مرتضوی ـ سرتیپ پور ـ دکتر زعفرانلو

رئیس ـ نطقهای قبل از دستور را شروع می‌کنیم آقای مرتضوی بفرمائید.

مرتضوی ـ با اجازه مقام ریاست قدوم میمنت نمون اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر و علیا حضرت شهبانوی گرامی ایران بخطه باستانی خوزستان در هفته گذشته بمردم این سامان فرصتی داد تا از افتخاری بزرگ و نعمتی عظیم که آرزوی قلبی آنان بود بهره مند گردند و از نزدیک عالیترین احساسات میهنی و شاهدوستی خویش را بخاکپای شاهنشاه بزرگ خود نثار نمایند (صحیح است) صحنه‌های ملکوتی که در مراسم استقبال و در میر موکب مبارک ملوکانه با اجتماع طبقات مختلف مردم و بروز احساساتیکه از اعماق دلهای آکنده از مهر شاه بمنصه ظهور رسید در قالب کلمات وصف ناپذیر است. عزیمت بیدرنگ همکار عزیز آقای دکتر حکیم شوشتری که بپاکستان مسافرت نموده بودند و از فرودگاه یک سره بخوزستان آمدند، بهترین شاهد این احساسات است. مردم خوزستان که از اصیل ترین تیره‌های نژاد آریائی و بمعتقدات ملی و سنن کهن ایرانی سخت پای بندند عقیده دارند که مقدم پادشاهان دادگستر همواره با خیر و برکت و سعادت و نیک بختی توأم است و اصالت این اعتقاد با نزول رحمت الهی از لحظه‌ای که خبر تشریف فرمائی ذات اقدس شهریاری بخوزستان انتشار یافت به ثبوت رسید و خوزستان تشنه که متجاوز از ۹۰ روز از باران مانده بود سیراب گردید و طبیعت نیز خود را برای استقبال از موکب شاهنشاهی که منشور عدالتش داستانهای دادگستری نوشیروان را تحت الشعاع قرار داده است آماده ساخت.

شاهنشاه بسرزمینی پا نهادند که در هر وجب از خاک آن آثاری از عظمت ایران باستان نهفته است و هر تپه‌ای که در دشت وسیع و هموار آن قد برافراشته در دل خود کتابی از تاریخ پرافتخار ایران را حراست می‌کند (صحیح است) شره شوش بخود می‌بالد که زادگاه کورش کبیر بنیان گذار شاهنشاهی ایران است ونیز این افتخار و سربلندی بر لوحة افتخارات این استان ثبت است که استاندارانشان با نثار جان خود پرده از غدر بردیای غاصب برداشت و با امکان سلطنت داریوش بزرگ شاهنشاهی نوبنیاد ایران راه ترقی و عظمت خود را طی نمود.

یعقوب لیث نبرد نهائی خویش را برای پایان دادن به تسلط تازیان در شهر تاریخی جند شاپور تدارک میدید و شهر اهواز با ظهور دلاورانی چون صاحب الزنج و سپید جامگان که سالیان دراز چون خاری جانگاه در کالبد خلافت خلیده بودند سر فخر بر آسمان می‌ساید (احسنت).

شاهنشاه بسرزمینی پا نهادند که طی ۲۵۰۰ سال بنیاد شاهنشاهی ایران و دوران ما قبل آن همواره بمنزله گرانبهاترین و ثروتمندترین استانها بر تارک تاج امپراطوری ایران درخشیده است (صحیح است) استانیکه اسناد ثروت و عظمتش در کتب و تواریخ آدمی را بشگفتی می‌آورد

+ابن خرداد به مالیات اهواز را در سده سوم چهل و نه میلیون در هم ضبط کرده است، مقدسی جهانگرد و جغرافی دان نامدار که در قرن چهارم از خوزستان دیدن نموده و در وصفش چنین می‌نویسند ” زمین خوزستان مس و گیاهش زر است خوزستان معدن شکر و قند و عسل مصفی می‌باشد در خوزستان دانشمندان و استادانی ماهر ظهور کرده‌اند که در اقالیم هشتگانه ایرانشهر در سخنوری و فنون ادب و دانش یگانه و سرآمد زمان بوده‌اند خوزستان از همه مواهب طبیعی و صناعی برخوردار است چه سرزمین زرخیز است این اقلیم ”.

شاهنشاه بسرزمینی پا نهادند که از روزگار باستانی از جهت کیش و آئین و زبان وسنن ملی با اقالیم هشتگانه ایران شهر هم آهنگ بوده است دین و آئین زرتشتی، ادبیات و زبان پهلوی، سنن و آداب اجتماعی از خراسان تا خوزستان و از رود امویه تا کارون همه یکسان بوده است و هم اکنون هزاران نشانه از این پیوستگی و خویشاوندی در سراسر خوزستان موجود است بقایای آتشکده‌ها در شهرها، روستاها و بیابانهای این استان و مشاهده رسوم و عادات و سنن ملی و اجتماعی در شهرهای قدیمی مانند شوش و شوشتر و دزفول و رامهرمز و بهبهان و هندیجان و دورق وری شهر و وجود هزاران کلمات و اصطلاحات پهلوی و اوستائی در زبانهای محلی کنونی دلیل قاطع و برهان تردید ناپذیر این یگانگی است. هم اکنون مردم پارسی گوی خوزستان که به بیان خود با لهجه دری ساسانی ملاحت م بخشند مانند نیاکان خویش در حفظ زبان شیرین پارسی تعصب خاص دارند و آنرا هم چنان پاک و منزه نگاه داشته‌اند (دکتر حکیم شوشتری ـ صحیح است) و کمتر لغات بیگانه در زبانهای محلی خوزستان می‌توان یافت این تعصب و علاقه را مورخین قرون اولیه اسلام از نیاکان مردم خوزستان چنین نقل می‌کنند.

مقدسی می‌گوید: اقلیم خوزستان از جمله هشت اقلیم ایران شهر می‌باشد و زبان مردم اقالیم هشتگانه پارسی است. یعقوبی در کتاب البلدان می‌گوید: زبان مردم خوزستان پارسی است خاندان نوبخت که از دودمان شریف خوزستان و از مردم اهواز بودند در بغداد مرکز خلافت اسلامی مظهر زبان و ادبیات پارسی بوده‌اند و جز بزبان پارسی که زبان مسقط الرأس آنان بود بزبان دیگری سخن نمی‌گفتند وقتی پسر نوبخت که جوانی نورسیده بود بحضور منصور خلیفه عباسی رفت منصور بزبان تازی از او پرسید نامت چیست؟ او علیرغم تعصب خلیفه بزبان پارسی گفت ”‌خورشید و ماه تابنده تا بوده بادا زنده خسروانشاه”.

شاهنشاه بسرزمینی پا نهادند که از آن جا مردان بزرگ علم و دانش و فرهنگ و هنر ایران برخاسته‌اند و در پی ریزی فرهنگ اسلامی نقش اساسی بر عهده داشته‌اند دانشگاه جندی شاپور با استادانی چون جبرائیل بختیشوع و عیسی ابن چهاربخت و سهل ابن شاپور و یعقوب ماهان و دانشمندی چون علی ابن عباس مجوس اهوازی دانش پزشکی را بصورت دانشگاهی و آکادمیک پی گذاری نمود (دکتر حکیم شوشتری ـ الان هم بزرگترین تالار دانشگاه تهران بنام اهوازی است) در مدرسه و هیئت اردشیر دورق خوزستان فنون ادبیات و نثر و مرسل پی ریزی گردید حسین ابن روح نوبختی اهوازی و ابوالحسین علی ابن محمد صیمری خوزستانی نواب خاص امام عصر احکام و فرامین آن حضرت را بشیعیان جهان عرضه داشته‌اند ـ ریاضی دانی چون علی ابن الهیثم اهوازی که دروهیشت اردشیر اقامت داشت با تألیفات گرانمایه خود در علوم ریاضی و نجوم و مخصوصاً کتاب علم الابصار در پرتو شناسی بر افتخارات علمی این استان افزوده است و بالاخره در عالم عرفان قطبی چون شیخ اسمعیل قصری دژپلی از این سرزمین ظهور نمود و در زمینه‌های هنری همین بس که آهنگ‌های زیبا و حساس موسیقی کشور ما همه مایه شوشتری دارد (صحیح است).

شاهنشاه بسرزمینی پا نهادند که دشت‌هایش زیر کشتزارهای نیشکر و زیتون ونخل و حبوبات منابع بی کران ثروتی را بوجود آورده بود که خزائن شاهنشاهان هخامنشی و اشکانی و ساسانی را قبل از اسلام و بیت المال مسلمین را بعد از اسلام قوام و نیرو می‌بخشید و بنابر آنچه گفته‌اند از اهواز تا رامهرمز زیر سایه درختان رفته‌اند و خروسی بام ببام خود را از اهواز بشوشتر رسانیده است.

+امروز خوزستان بخود می‌بالد و مردمش بدرگاه خداوند سرسپاس فرود می‌آورند که شاهنشاه ایران زمین با اطلاع وسیع از گذشته درخشان این استان به تجدید مجد و عظمت دیرین آن همت گماشته‌اند و بار دیگر سعادت و نیک بختی، شکوه و جلال، غرور و افتخار نصیب مردم این سامان خواهد گردید (صحیح است). امروز خوزستانی احساس می‌کند که دوران انحطاط و زوال سپری شده و به اقبال بلند شاهنشاه زمان سعادت و کمال فرا می‌رسد کمالی که از گذشته تابناک تر و شکوه مندتر خواهد بود (احسنت).

شاهنشاه گران قدر ما در بیانات حکیمانه و امیدبخش که ایراد فرمودند با قاطعیت هر چه تمامتر به استعدادهای نهفته مردم خوزستان اشاره فرمودند و چنین اظهار می‌فرمایند ” دریغ است که حتی یک استعداد انسانی در این استان عاطل بماند و یک امکان آبادانی دست نخورده باقی بماند ” و در اجرای این دستور روشن و صریح است که بفرمان شاهنشاه آریامهر تمام نیروهای طبیعی و انسانی این استان تجهیز می‌شود، در راه توسعه کشاورزی بزرگترین طرح آبیاری با احداث ۱۴ سد منبعی و انحرافی اجرا می‌گردد و از نیروی برق حاصله چرخ صنایع نه تنها در این استان بلکه در سراسر کشور بچرخش در خواهد آمد، تعلیم اصول کشاورزی علمی با اجرای طرح کوتیان و دز بزرگ عملی گردیده و طرح نیشکر هفت تپه پس از شش قرن بار دیگر صحاری خوزستان را جامه زمردین خواهد پوشاند. صنایع پتروشیمی و قند و کاغذ و آلومینیم و تأسیس شهر صنعتی اهواز فعالیت‌های صنعتی را بموازات پیشرفتهای کشاورزی گسترش خواهد داد و با اوامری که در توسعةدانشگاه جندی شاپور و تأسیس مدارس حرفه‌ای و پلی تکنیک صادر فرمودند بمردم خوزستان امکان خواهد داد که بار دیگر استعدادهای موروثی نهفته آنان بیدار شود و مقام علمی این دانشگاه در چنان سطحی قرار گیرد که بفرموده شاهنشاه آریامهر چون آهن ربا دانشمندان جهان را از اکناف و اقطار عالم بسوی خود بکشاند و نام جهانی این دانشگاه کهنسال در آسمان علم و دانش دنیا مقام ارجمند خود را باز یابد، اعلیحضرت شاهنشاه آریامهر علاقه ملوکانه را در ایجاد چنین واحد عظیم فرهنگی اینسان بیان فرموده‌اند ” اگر بسوابق درخشان اسم جندی شاپور که در تاریخ نماینده علم و فضل و درخشندگی نور فرهنگ ایران بود مراجعه کنیم وظیفه ملی و فردی هر ایرانی است که بکوشد آوازه شهرت قدیمی این مرکز دوباره بهمان بلندی و همان عظمت شنیده شود و نه فقط گوش‌های ایرانی بلکه گوشهای هر کسی را که بفرهنگ ایران و اصولاً بفرهنگ علاقه دارد نوازش دهد، دستور خواهیم داد دولت و مراکز برنامه ریزی در برنامه آینده که خوشبختانه بزودی شروع خواهد شد تمام احتیاجات این دانشگاه را در قسمتهائیکه مورد لزوم است برطرف کنند ” و سپس می‌فرمایند ” اهمیتی که باین دانشگاه می‌دهیم درست است که یک قدری مربوط باسم و شهرتش می‌باشد و درست است که بر تعداد جمعیت فارغ التحصیلان این استان روزبروز اضافه می‌شود اما بخصوص برای استعدادی است که در این مملکت و در این خطه از جهت استعداد فردی و انسانی و دیگر استعدادهای این اقلیم نهفته است که من برای آن حد و مانعی نمی‌شناسم ”.

خوشبختانه شناخت استعدادهای فطری مردم خوزستان که بعد از ظهور سردار بزرگ ایران اعلیحضرت فقید موجبات شکفتن آنها فراهم گردید باعث شده است که اقبال عمومی در تحصیل علم و دانش روزافزون گردد و هم اکنون متجاوز از دو هزار نفر از فارغ التحصیلان خوزستانی که تحصیلات عالیه خود را در ایران و یا خارج از ایران بپایان رسانیده‌اند در شئون مختلف بخدمت اشتغال دارند و استدعای آنها و کسانیکه از این پس در جرگه خدمت گزاران دانش اندوخته اجتماع مترقی خوزستان نقشی بر عهده خواهند داشت این است که تبعیض ناروای فعلی در سازمانهای اداری از نظر حقوق و سایر مزایا برطرف گردد (صحیح است) ای کاش میسر بود که با استفاده از اقمار تلویزیونی احساسات مردم حقشناس و شاهدوست خوزستان که در کمال صمیمت نثار قدوم شاهنشاه می‌گردید، شاهنشاهی که ثروت و مکنت علم و دانش و بازگشت تاریخ

+پرافتخار را برای آنان بارمغان آورده است از دید همه مردم جهان می‌گذشت و بخصوص هیجان وشور و حالی را که از زیارت شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت شهبانوی گرامی که در اتومبیل روباز جلوس فرموده بودند بمردم مرزنشین دشت میشان دست داد مشاهده می‌نمودند (صحیح است) علیاحضرت شهبانوی گرامی همه جا همچون فرشتة رحمت دریائی از مهر و عطوفت بزنان خوزستانی و مراکز خیریه ارزانی فرمودند بازدید معظم لها از پرورشگاههای خیریه فرح پهلوی و جمعیت‌های شیر و خورشید سرخ صحنه‌های ملکوتی پدید آورد که فرشتگان آسمانی بدیدار این صحنه‌ها فرود آمدند و برای سلامتی و دوام و بقای سلطنت شاهنشاهی چنین رئوف و مهربان و عادل و دادگستر دعا کردند، فعالیت‌های زنان خوزستان را با ارشادها و راهنمائی هائی که فرمودند بسوی پیشرفت سریعتر هدایت فرموده و هر جا که حاجتی مشاهده می‌شد با اعطای کمکهای مالی موانع را مرتفع فرمودند.

استقبالی که مردم خوزستان بسائقه سنن ملی و غرق وطندوستی و بپاس عنایات و توجهاتیکه شاهنشاه آریامهر بمرز و بوم آنان مبذول و برنامه تجدید مجد و عظمت این استان را ترسیم فرموده‌اند بینظیر و بیسابقه بود آنجا که غریو شادی و هلهله انبوه مردم در مسیر موکب ملوکانه گوش فلک را کر می‌کرد و نور شوقی که از چشمان آنان پیام جان نثاری بسوی شاهنشاه تقدیم می‌داشت سری بزرگ آشکار می‌گردید سری که رمز بقای استقلال و موجودیت ملت ایران با عمه فراز و نشیب تاریخ طی قرون و اعصار در آن نهفته است سری که از پیوند ملت ایران با سنن ملی و رسوم شاهنشاهی سرچشمه می‌گیرد و این ملت را همیشه زنده و جاوید نگه خواهد داشت، خوزستانی سروش جان نثاری بقدوم شاهنشاه خود در داد و اشک شوق از دیدار رهبر عالیقدر خود فرو ریخت و جان خود را در طبق اخلاص برای حفظ و حراست مرز و بوم خود و تلاش برای ترقی و پیشرفت به پیشگاه شاهنشاه عادل و داد گستر خویش تقدیم داشت تا بداندیشان این همه صفا و صمیمیت و مهر و محبت را که نثار قدوم پدر تاجدار ملت ایران گردید چگونه تحمل کنند.

جمع ظاهر با چنین معنی ژرف

می نیاید جز ز سلطانی شگرف (احسنت احسنت)

رئیس ـ آقای سرتیپ پور بفرمائید.

سرتیپ پور ـ همکاران محترم من اطلاع دادند که ۲۹ بهمن هیأت پارلمانی ایران بدعوت پارلمان پاکستان تحت ریاست جناب آقای مهندس عبدالله ریاضی رئیس معظم مجلس شورای ملی بسوی پاکستان حرکت کرد که بنده نیز افتخار عضویت در این هیئت را داشتم از مجلس سنا نیز جناب آقای علامه وحیدی و جناب آقای هدایت سناتور در این جمع بودند، در این سفر شهرهای کراچی ـ لاهور ـ راولپندی ـ اسلام آباد ـ تاکسیلا ـ داکا ـ پایتخت پاکستان شرقی ـ جینا کومک ـ کاپتائی ـ کارنافولی ـ رانگی ماتا ـ چاکما و بعضی شهرهای دیگر را که در سر راه بودند است دیدیم و در همه جای پاکستان ما صدای تکبیر مسلمانان را از مأذنها می‌شنیدیم در همه جا بخصوص پاکستان غربی ما آثار خط نستعلیق و مرقعات نویسندگان خوشنویس را چه بر سر در مغازه‌ها و چه در موزه‌ها و گنجینه‌ها میدیدیم منظر ما ناشناس نبود منظر ما دلپذیر بود آنچنان بود که ما تصور می‌کردیم بین خودمان هستیم ما در تاکسیلا که یکی از موزه‌های معروف پاکستان در آن هست در خدمت جناب آقای رئیس و هیأت پارلمانی حضور یافتیم و آثار مکتشفه‌ای از اطلال تاکسیلا را دیدیم در آن آثار برخوردیم به مصنوعاتی از زمان انتیوکس سلوکیدی که مادرش از بزرگ زادگان ایرانی بوده است و در طبقه زیرین همین آثار به آثار دیگری برخورده بودند که جمع کرده بودند ما دیدیم مربوط بود به ایام زندگی و بزرگی و پیروزی هخامنشیان و همین آثار نشان می‌داد که ملت پاکستان و ملت ایران از دورترین ایام با هم روابط مدنی و فرهنگی و صنعتی و هنری داشته‌اند و نشان می‌داد که تنها تاریخ ارتباط ما از زمان اردو یا پیش از آن از عهد اوله اسلام شروع نمی‌شود بلکه این ارتباط خیلی پیشتر است و مربوط می‌شود بسال‌های پیش از ۲۹۰ قبل از میلاد چون موضوع سلطنت پسر سلوکوس در مرو و گسترده شدن اضطراری دستجات سلوکیدی بسوی قندهار و همچنین هرات و سرازیر

+شدن تا جلگه سفلای سند مربوط می‌شود به تاریخ ۲۹۰ میلادی و پیش از آن و مسأله آثار مکتشفه هخامنشیان هم حکایت می‌کنند از ۵۰۰ یا ۴۸۰ قبل از میلاد که میرساند بین ایران و سکنه سفلای سند و پاکستان روابط موجود بوده است همین آثار و همین مناظر دلپذیر و خودمانی موجبات و عواملی بوده که ما را در پاکستان بصورت یک بیگانه نمیشناساند مضافاً که ما در آنجا با مردمی مهربان و سرفراز و در عین حال متواضع روبرو بودیم البته دلیل سرفرازی معلوم است ملتی که دوران سیاه گذشته را پشت سر گذاشته باشد ملتی که زنجیرها را گسسته باشد ملتی که بسوی ترقی و تعالی پیشرفت می‌کند حق دارد سرفراز باشد اما در باره مهربان و تواضعش ما گمام می‌کردیم که تنها بخاطر این است که آنها در مکتب تواضع و مهربانی و در مکتب خویشتن داری مرحوم محمد علی جناح قائد اعظم پاکستان تربیت شده‌اند و لاجرم باید چنین باشد بطوریکه در شرح حال آنمرحوم ملاحظه می‌شود نه در مقابل شداید مضطرب می‌شد و نه در خوشی و کامیابی‌ها دست و پای خودش را گم می‌کرد بدیهی است ملتی که در مکتب او تربیت یافته باشد باید این چنین باشد که هم مهربان باشد و هم متواضع ولی ما میدیدیم که این مهربانی و واضع در حد اعلای خودش قرار گرفته است فکر می‌کردم تنها تأثیر تعلیمات معلم بزرگشان نیست که بر روح آنها اثر گذاشته در نتیجه تلاقیها ی زیاد و ضیافته‌ها و برخوردها با طبقات عامه و عالیه ما احساس کردیم که این همه تواضع و مهرباین متفرع از احترام عمیقی است که به شاهنشاه آریامهر داشتند (صحیح است) و متفرع از جلوه هائیست که در گذشته ملت ایران ابراز داشته است که همان مهربانی ما را دلیر می‌کرد که ما بتوانیم نیکوترین احساسات ملت ایران را که بزبان جناب آقای رئیس جاری می‌شد و با نهایت بلاغت و هوشمندی و درایت در محافل ادا می‌فرمودند با صدای احسنت تأیید کنیم در ضیافتهائیکه آنجا برپا می‌شد چه از طرف رئیس مجلس ملی پاکستان جناب آقای عبدالجبارخان چه رؤسای محترم مجلس پاکستان غربی یا شرقی جناب آقای چودری عبدالحمید و جناب آقای انور و چه مقامات دیگر و نمایندگان گرانقدر پاکستان چیزی جز محبت و صفا احساس نمی‌شد البته میدانید در پاکستان سه گونه مجلس هست دو مجلس منطقه‌ای است مربوط به پاکستان شرقی و پاکستان غربی و یک مجلس ملی که متعلق به تمام پاکستان که ۷۵ نفر از این طرف و ۷۵ نفر از آنطرف مجلس را تشکیل می‌دهند و سرنوشت عمومی و سیاسی پاکستان را تعیین می‌کنند و رؤسای این سه مجلس محترم و نواب رئیس یعنی جناب فضل الهی و جناب عبدالمتین که وظیفه مهمانداری را قبول فرموده بودند کمال مهربانی و کمال احترام را نسبت به هیأت پارلمانی چه در برخوردهای شخصی و چه در ضیافتهای رسمی اعمال می‌داشتند باید عرض کنم که هیأت ایرانی با احترامی که نسبت به مقام ریاست داشتند و با احترامیکه نسبت بیکدیگر داشتند و با احترامیکه نسبت بیک عضو معظم و دانای خودشان خانم شوکت ملک جهانبانی داشتند در آنجا استحقاق این را یافته بودند که مورد مرحمت بیشتر آقایان و صاحبنظران عالیقدر پاکستان قرار بگیرند ما البته باید بدانیم این ملت نوخاسته است تازه به استقلال رسیده است هر ملت تازه به استقلال رسیده‌ای با مشکلات فراوان روبروست اگر درایت، شکیبایی، حوصله و هدف صحیح و نقشه نداشته باشد ممکن است که بسیاری از تلاشهایش هدر برود ولی ما دیدیم که این ملت با کمال حوصله و شکیبایی در تحت ارشاد و هدایت حضرت پرزیدنت فیلد مارشال ایوبخان رئیس جمهور پاکستان که هیئت پارلمانی را مورد عنایت خاص قرار دادد و امنای سیاسی و رهبران احزاب اقلیت و اکثریت پاکستان راه خودشان را صحیح و عاقلانه انتخاب کرده‌اند و آثار صحت انتخاب راههای آنها آثاری بوده است که ما میدیدیم که در دست عمل بوده است و میدیدیم که جناب آقای مهندس ریاضی که صرفنظر از مقام ریاست مجلس شورای ملی ایران از اساتید دانشگاه و دانایان مملکت ما هستند پس از آنکه با نهایت دقت رسیدگی می‌کردند با کمال صمیمیت تحسین می‌فرمودند که موضوع این تحسین تنها یک تشریفات نبود بلکه متفرع از حقیقت گوئی و صمیمیتی بوده است که ملت ایران بپاکستان داشته و قهراً نمیخواسته‌ایم با تعارفات خود آنها را منحرف سازیم بلکه

+می‌خواستیم بدانند در راهی که میروندخوب می‌روند عرض کردم پاکستان دو قسمت است یک قسمت پاکستان شرقی است که طرف شرقی هند قرار گرفته و هم مرز هند است یعنی از جانب غرب خودش همسایه هند است و یکی پاکستان غربی است که در طرف غرب قرار گرفته و از طرف شرق همسایه هند می‌شود و فاصله بین این دو قسمت پاکستان سرزمین وسیع هند قرار گرفته است بنابراین آنها نمی‌توانند ارتباط زمینی در این دو قسمت مملکت داشته باشند این است که در قسمت هواپیمائی برای تسهیل اربتاط بین دو منطقه خیلی کوشا هستند و بهمین جهت خیلی کوشیدند که مسأله راه هوائی و هواپیمائی خودشان را تا حدی حل کرده باشند و یک راه دریائی دارند که البته اگر بنا باشد بطور عادی مسافرین آن قسمت پاکستان به این قسمت از پاکستان برسند باید ده، دوازده روز در راه باشند تا بتوانند ارتباط پیدا کنند که قهراً کار دشواری است ولی ضرورت و احتیاج حکم میکرده که پاکستان متوجه مسئله کشتی سازی و بحرپیمائی بشود که ما فعالیت برادران پاکستانی خود را در این زمینه مشاهده کردیم و در خدمت مقام ریاست رفتیم در کارخانه و سرسره کشتی یعنی محلی که کشتی را جهت ساختمان سوار می‌کردند حضور بهمرساندیم کشتیهای بزرگ ۱۰ ـ ۱۲ ـ ۱۳ هزار تنی را که در دست ساختنان داشتند و می‌شود گفت قسمتی از آنها را مونتاژ می‌کردند و همچنین کارخانه ریخته گری و ساختمان آنها را بازدید نمودیم بطوریکه مشاهده شد آنها توانسته بودند از نظر صنایع از تجارب تمام ملل پیشرفته استفاده کنند زیرا کارگاههایی و ماشین آلاتی میدیدیم متعلق بشورویـ متعلق بامریکا یا بچکسلواکی یا آلمان یا متعلق بژاپن که اینها دلیل بر این است که اینها حداکثر استفاده را از دوستی ملتهائیکه قصد دارند بپاکستان کمک شود می‌کنند تا بتوانند احتیاجات ملت خودشان را جهت حفظ صلح تأمین و رفاه طبقات را هم بمرحله عمل رسانده باشند همچنین ما دیدیم کارخانه کاغذ سازی آنها را که با نهایت دقت و ظرافت بوجود آورده بودند و می‌توانستند انواع کاغذهای تحریر فراهم کنند که مقام ریاست و اهل فن که در هیئت بودند جزء جزء کارهای مربوط بتهیه کاغذ را مطالعه کردند و واقعاً هم تحسین کردند کارخانه کاغذ علاوه بر اینکه عده‌ای را بکار گماشته بود توانسته بود ۱۲۰۰۰ یا ۲۰ هزار هکتار جنگل را در اختیار بگیرد و از بامبوها و نی‌ها و چوبهای آن استفاده بکند و از قرار هر متر کوبی در حدود دو تومان بدولت بهره مالکانه بدهد که دولت هم بهره مند بشود و بطور خلاصه در عین حال که از درختها و از ساقه‌ها و تنه‌های آن استفده می‌کنند مجبور هستند بجای آنها نیز درخت بکارند و تا پایان مدت لازم تحویل دهند با این کیفیت هم جنگل را بلا استفاده نگذاشته‌اند هم کارخانه‌ای که برای کاغذ مورد احتیاج پاکستان است بکار انداخته‌اند و مضافاً وجود همین کارخانه موجب میوشد که یک عده‌ای اهل حرفه و صنعت و علم مطالعات خودشان را در اینکار طی عمل تکمیل بکنند که البته باعث خوشحالی همه بود و همچنین کارخانه جتائی و گونی بافی آنها دیده شده که بسیار کارخانه عظیمی بود البته باید پاکستان این کارخانه را می‌داشت چون کنف خیز است و در محیط کنف خیز باید یک چنین کارخانه موجود باشد که بتواند صادرات هم داشته باشد علاوه بر آن کارخانه، کارخانه دیگری بنظر رسید که می‌توانست منسوجات ابریشمی تهیه کند اعم از ابریشم خالص یا ابریشم مصنوعی از نخهای نایلن و پرلن و امثال آن که در خدمت مقام ریاست رفتیم دیدیم با اینکه صنعت بسیار ظریف و کار بسیار دقیقی بوده است مهندسینش از پاکستان و همه در کار خود وارد بودند نمونه‌های بسیار عالی بما نشان دادند از جمله مسائل قابل ذکر این بود همین محصولات را که در بازار پاکستان به قیمت عادلانه می‌فروختند در صورتی که بمنظور صادرات خریداری می‌شد به ثلث قیمت می‌فروختند که تشویق کرده باشند صادرات محصولات داخلی خودشان را فی المثل یک چیزی را که ۱۲ روپیه در بازار پاکستان قیمت داشت اگر شما می‌خواستید صادر کنید به چهار یا پنج روپیه به شما می‌فروختند که این خود از عوامل تهیه بازار در خارج کشور بود که نتیجه عقل اقتصادی آنها باید دانست البته کارهای زیادی از این قبیل

+کرده‌اند که بسیار خوب بود و موجب خوشوقتی هیئت پارلمانی ایران، مضافاً در خدمت مقام ریاست در سازمانی حضور یافتیم که این سازمان مأمور ارشاد سرمایه‌ها و سرمایه گذاریهای خصوص بوده است آنجا اراضی عموماً متعلق بدولت است حتی تملک محدود است و اراضی را فقط بعنوان اجاره به اشخاص واگذار می‌کنند ولی آن اجاره هم از نظر اثبات مالکیت است نه استفاده دولت مثلا یک چیزی را که ممکن است ۲۰ و ۳۰ تومان مال الاجاره داشته باشد اینها چند قران می‌گیرند از نظر تثبیت مالکیت دولت سرمایه گذارهای خصوصی یا کسانی که دارای سرمایه کوچک هستند در نتیجه ارشاد می‌فهمند که چگونه کارخانه کوچکی را می‌توانند سفارش بدهند اگر پولشان تکافو کرده با پول خودشان وارد کرده و اگر تکافو نکرده دولت بآنها کمک می‌کند زمین هم در اختیار آنها می‌گذارد منتهی به اجاره، بعد از اینکه کارخانه بکار افتاد تدریجاً قیمتش را مستهلک می‌کنند و هم مدتی که زمین را در اختیار دارند مال الاجاره یا حق مالکانه دولت را می‌پردازند، بنابراین هم کار مردم روبراه شده است و هم قوانینی که دولت داشته است رعایت شده و از قوانین عدول نکرده است و ملک عمومی و ملی شده را در اختیار خودش دارد و این یکی از کارهای خوبی بود که مورد توجه هیئت پارلماین قرار گرفت (صحیح است) اما رسیدیم به قسمت ساختمان‌ها در آنجا سدهایی دیدیم خاکی و سیمانی و سنگی که می‌توانست علاوه بر اینکه احتیاجات زراعات موجود را حفظ کند ۷۵ هزار هکتار را نیز زیر کشت ببرد و در حدود یک میلیون کیلو وات برق به پاکستان بدهد و نظیر این سدها در چند نقطه رفتیم و دیدیم که دارای توربین‌های متعدد بودند با شبکه آماده کار و بعضی هم انتقال نیرو را شروع کرده بودند علاوه بر آن مقدار زیادی از زمین‌های خودشان را در زیر کشت برده بودند و البته یک ملت ۱۰۵ یا ۱۱۰ میلیونی باید اینگونه تدابیر را بکند که فردا ناراحت نشوند بخصوص که باید این نکته را آقایان توجه داشته باشند که هر روز پنجهزار نفر از سکنه مسلمان هندوستان از شبه قارة هند بسوی پاکستان می‌آیند که ماهانه می‌شود صدو پنجاه هزار نفر این مملکت در عین اینکه تلاش می‌کند که آثار استثماری گذشته را از بین ببرد در عین اینکه فکر می‌کنند بسوی ترقی پیش بروند باید هر ماه برای یک عده ۱۵۰ هزار نفری جا تهیه کنند، مدرسه تهیه کنند، غذا تهیه کنند و آنچه را که برای یک شهر ۱۵۰ هزار نفری باید تهیه شود باید فراهم کنند که همة اینها برای ما تحسین انگیز بود، یعنی هیئت پارلمانی واقعاً تحسین می‌کرد که در کنار خودش، در همسایگی خودش دوست و برادری دارد که می‌تواند با معضلات مردانه روبرو شود و مشکلات خود را حل بکند و راهی را که باید یک ملت شرافتمند و نجیب برای ترقی و سعادت ملت خودش طی بکند طی می‌کند و خیلی هم خوشوقت می‌شدیم که در هر یک از این مراحل جناب آقای رئیس و سایر آقایان نمایندگان که به اشاره مقام ریاست مانند آقای علامه وحیدی یا آقای جلالی نوری و گاهی هم افتخار به بنده می‌دادند که تحسین ملت ایران و خوشوقتی هیئت پارلمانی را از این ترقیات و این قدم‌های شمرده و حساب شده بعرضشان برسانیم که البته باعث خوشوقتی آنها می‌شد زیرا میدیدند که در همسایگی آنها دلی هست که بخاطر آنها می طپد و البته وقتیکه انسان میداند که چنین دوستانی دارد برای استقبال معظلات و شداید آمادگی بیشتری پیدا می‌کند و بنده خیال می‌کنم که پاکستانی‌ها این نکته را درک کرده‌اند که ملت ایران در کمال صداقت آرزومند است که پاکستانیها به کمال ترقی برسند، چرا؟ برای اینکه ترقی آنها ترقی ماست و ترقی هر دوی ما ترقی آسیاست و ترقی آسیا وسیله‌ای است برای تثبیت صلح در جهان که ما باید بفرمان شاهنشاه دنباله رو این نیت باشیم که حتی المقدور سعی بکنیم عوامل سوء موجب انقطاع سیر ترقی و تمدن از گذشته به آینده نشود (احسنت) بنده مطالب دیگری هم در زمینه مسافرت به پاکستان داشتم که البته در یک فرصت دیگر عرض می‌کنم یک نکته دیگر را باید اضافه کنم و آن فعالیت بیدریغ خانم شوکت ملک جهانبانی در طی این مسافرت بود، در تماسیکه با جامعه بانوان آنجا می‌گرفتند

+سعی می‌کردند حتی المقدور وضع بانوان ایران را در نتیجه انقلاب سفید تحت توجهات شاهنشاه آریامهر توجیه نمایند (احسنت) و مطالبی که مربوط بوده است به تربیت نسل جدید یا همان شوری که شادروان علامةاقبال در مورد ایران دوستی داشته است توصیه می‌کردند که نسبت بگذشته وفادار باشند و اگر اقبال را دوست می‌دارند سعی کنند بچهی‌های خودشان بزبان اقبال آشنا کنند و ما در این باره از همراه پارلمانی خودمان خانم شوکت ملک جهانبانی تشکر می‌کنیم (احسنت) قسمت دیگر که بنده باید اضافه کنم وجود خانه‌های فرهنگی در پاکستان است که با نهایت صداقت و صمیمیت متصدیان مربوط که در سفارتخانه و کنسولگریها بودند توجه می‌کردند که خانه‌های فرهنگ توسعه بیابد که البته همت تنهای آنها کافی برای منظور نمی‌تواند باشد برای ما هم یک وظیفه‌ای هست بسیار مهم و قابل ملاحظه که بعداً بنده بعرض نمایندگان محترم میرسانم خاتمتاً بنده می‌خواهم از نمایندگان سیاسی دولت ایران در آنجا با اجازه هیئت پارلمانی تشکر بکنم چرا؟ برای اینکه شأن و شرف ایرانی را میشناسانند و ظیفه خودشان را صحیح انجام می‌دهند، سفیر ایران در پاکستان و کنسول ایران در داکا همچنین آقای بهار، آقای وزین (دکتر حکیم شوشتری‌ـ آقای همایون) و آقای همایون وظایف خودشان را بسیار صحیح انجام می‌دهند که همه آنها را می‌توان عضو بسیار شریف و پر قیمتی شناخت آنچه، از طرف هیئت و خود بنده می‌باید در مورد احساس پارلمانترهای ایرانی نسبت به پاکستان عرض بشود در این مجلس بعرض رسید، عرض کردم مطالب دیگری هم هست که چون یکی از دوستان یعنی آقای دکتر زعفرانلو باید بحق ستایش کنند شاهنشاه آریامهر را که مراحم و عنایاتشان عام است این است که بنده بقیه وقت خودم را بایشان می‌دهم که ایشان هم استفاده بکنند و بگویند آنچه را که خواستة دل همه ماست در این مقام با نهایت خلوص و با نهایت صمیمیت از میزبانی نجیبانه پاکستانیان و همه میزبانان و آنهائیکه توانستند شور و شوق خودشان را در علاقمندی بایران نشان بدهند اعم از رؤسای مجالس و رؤسای سازمانها و دانشگاهها و مهماندارانی مانند آقای وفا و دیگران تشکر می‌کنم و از جناب آقای ممتاز حسن رئیس آکادمی اقبال که در دوبار ملاقاتی که با ایشان دست داد کمال شور و شوق ایشان را نسبت بایران و ایرانی و فارس و فارسی دیدیم (دکتر حکیم شوشتری ـ رئیس انجمن فرهنگ ایران و پاکستان هم هستند) بله و رئیس بانک ناسیونال هم هستند و در فارسی خیلی بلیغ و در شناختن اشعار خیلی دقیق و در نشان دادن محبت و مهربانی خیلی چالاک بطوریکه ما پاکستان را در برق چشم او می دیدیم و هر وقت برق چشمان او پیشانی ما را روشن می‌کرد انعکاس آن پیشانی برادران پاکستانی را درخشان می‌ساخت که ما هر دو گروه برادر را غرق در نور میدیدیم و تحسین می‌کردیم (احسنت ـ احسنت) متشکرم.

رئیس ـ آقای دکتر زعفرانلو بفرمائید.

دکتر زعفرانلو ـ بطوریکه خانمها و آقایان مستحضرند دوشنبه هفته قبل شاهنشاه آریامهر رهبر خردمند ملت ایران وعلیاحضرت فرح پهلوی شهبانوی نیکوکار و گرامی ما برای بازدید از فعالیتهای عمرانی و پیشرفت کار پیکار با بیسوادی به استان زرخیز خوزستان نزول اجلال فرمودند. مردم غیور شاهدوست و میهن پرست خوزستان از مدتها قبل خود را برای زیارت پدر تاجدار و شهبانوی گرامی آماده نموده و در مسیر موکب ملوکانه صدها طاق نصرت زیبا از طرف فرهنگیان ـ کارگران ـ کشاورزان ـ اصناف و اخراب و عشایر برپا شده بود و شهرها با چراغهای الوان و پرچمهای سه رنگ و شعارهای میهنی تزئین گردیده بود هر کجا که شاهنشاه و شهبانوی گرامی ما قدم می‌گذاشتند اهالی خوزستان از پیر و جوان زن و مرد مقدم مبارکشان را گلباران می‌نمودند. هیجان و احساسات پرشور و شدید مردم غیور خوزستان به اندازه‌ای باشکوه و افتخارآمیز بود که بنده بیانم قاصر از آنستکه بتوانم احساسات مردم را نسبت به پیشوای خودشان بیان نمایم فقط عرض می‌نمایم که طی ۶ روز اقامت شاهنشاه آریامهر و شهبانوی گرامی در خوزستان این استان یک پارچه انبساط خاطر، یک پارچه احساسات یک پارچه حس حقشناسی مردم نسبت بشاهنشاه

+آریامهر بود احساسات عشایر غیور و میهن پرست خوزستان در دشت میشان ـ اهواز ـ آبادان و خرمشهر که مرزداران دلیر و از جان گذشته قسمت جنوبی کشور ما می‌باشند بقدری عالی و افتخارآمیز بود که شاهنشاه و شهبانو پیاده بین مردم عزیمت فرمودند و عشایر سلحشور شاهنشاه و شهبانوی گرامی خود را چون نگین انگشتری در بر داشتند و ابراز احساسات و حق شناسی شدید آنان بقدر عالی و افتخارآمیز بود که اشک شوق از دیدگان هر بیننده‌ای جاری می‌شد مهر و عشق بشاه و رژیم سلطنت و علاقه به عظمت و اعتلای ایران آتشی است که هرگز در دل ایرانیان خاموش نخواهد شد. این صفات عالی که طی ۲۵۰۰ سال سلطنت شاهنشاهی با روح و خون فردفرد ملت ایران ممزوج شده است با شیر اندرون شد و با جان بدرود (صحیح است) در مورد گذشته تاریخی خوزستان دوست و همکار عزیزم جناب آقای مرتضوی حق مطلب را بیان فرمودند و بنده اضافه می‌نمایم که این سرزمین باستانی سابقه تاریخی پر فراز و نشیب از صفحات زرین تاریخ کهن ایران را اشغال نموده است اکتشافات و حفریاتیکه در شوش و هفت تپه و جقا زنبیل بعمل آمده و سه شنبه هفته قبل در میان عالیترین ابراز احساسات اهالی آن منطقه مورد بازدید علیاحضرت فرح پهلوی شهبانوی گرامی ما قرار گرفت مربوط است بقرنها قبل از میلاد مسیح و نموداری است از وجود تمدن و فرهنگ درخشان ایران باستان (صحیح است).

روزگاران قدیم خوزستان یکی از سرزمینهای پهنارو باستانی ایران بود و شوش پایتخت شاهنشاهان هخامنشی مرکز تمدن و فرهنگ جهان آنروز بوده است خوزستان در طول تاریخ با عظمت و باستانی خود حوادث زیادی دیده زمانی با حمله اسکندر سرزمین آباد خوزستان با خاک یکسان شد و در دوره ساسانیان مجد و عظمت گذشته خود را باز یافت و پس از آن بر اثر ضعف حکومتها شکوه و عظمت دیرین آن مورد بیمهری و قهر تاریخ واقع گردید.

سرزمین تاریخی خوزستان در زمان سلطنت دودمان پهلوی مجد و افتخار گذشته خود را کسب نمود و امروز در ظل توجهات و عنایات شاهنشاه آریامهر خوزستان بصورت یکی از بزرگترین مراکز صنعتی ـ تولیدی ـ بازرگانی و کشاورزی کشور در آمده است (صحیح است).

سد محمد رضا شاه پهلوی و شبکه آبیاری عظیم آن هزاران هکتار زمینهای بایر و خشک و سوزان را زیر کشت برده و آنرا بصورت بهشتی در آورده و کشاورزان آزاد شده از برق و آب ارزان قیمت استفاده می‌نماید مهندسین و مأمورین وزارت آب و برق و سازمان آب و برق خوزستان در اجرای منویات شاهنشاه آریامهر شب و روز در تلاشند تا از یکطرف امکان هر چه بیشتر استفاده از آب سد را برای توسعه کشاورزی و تبدیل زمینهای دیم به آبی فراهم نمایند و از طرف دیگر برق تولیدشده از سد را بدورترین نقطه این استان برای استفاده صنعت و کشاورزی و روشنائی شهرها و روستاها برسانند.

هم اکنون برنامه وسیعی برای توسعه مرکز تولید برق سد محمدرضاشاه پهلوی در دست اجرا است و تا ۳۲ ماه دیگر ۵ توربین بقدرت ۳۲۵۰۰۰ سیصد و بیست و پنج هزار کیلو وات برق تولید و یک خط فشار قوی برق این سد عظیم را بتهران و شمال ایران خواهد رسانید و گذشته از آن مطالعات وسیعی جهت ساختمان سد رضاشاه کبیر روی رودخانه کارون و سد نادرشاه روی رودخانه مارون انجام شده و امید است در برنامه چهارم عمرانی کشور ساختمان آن شروع گردد و قسمت دیگری از خوزستان عزیز ما از آن بهره مند گردد پایه‌های صنایع پتروشیمی در این استان ریخته شده، مهندسین و کارگران شایسته و کارآزموده شرکت ملی نفت در راه پیشرفت و توسعه و فعالیت برای کسب افتخاری بر افتخارات درخشان گذشته خود و تحقق آرمانهای ملی شب و روز در تلاشند.

از برکت وجود شاهنشاه آریامهر و علاقه ایکه شخص اول مملکت به عمران و آبادی کلیه نقاط کشور بخصوص خوزستان دارند امروز طرحهای عظیم عمرانی ـ بهداشتی و فرهنگی در شهرها و در دورترین روستاهای این استان بچشم می‌خورد و با اوامریکه شاهنشاه آریامهر

+برای پیشرفت کارهای عمرانی بدولت صادر می‌فرمایند و علاقه ایکه دولت خدمتگزار هویدا به پیشرفت این برنامه‌ها دارند و با نظارت مستقیمی که جناب آقای سالور استاندار خوزستان که طی خدمت طولانی اداری خود در هر پست و مقامی که خدمت نموده خدمتگزار لایق و صدیق شاهنشاه آریامهر بوده است پیشرفت برنامه‌های عمرانی در این استان چنان سریع و اساسی پیشرفت می‌نماید که قیافه شهرها و روستاهای این استان روز بروز تغییر می‌نماید (صحیح است) امر پیکار جهانی با بیسوادی امروز در استان خوزستان در سطح بسیار وسیعی با موفقیت ادامه دارد و هم اکنون هزاران زن و مرد پیر و جوان در کلاسهای پیکار با بیسوادی مشغول فراگرفتن سواد می‌باشند در این چند روز هر کجا که شاهنشاه آریامهر تشریف فرما می‌شدند کلاس‌های پیکار با بیسوادی مورد بازدید شاهنشاه قرار می‌گرفت و اوامر مؤکدی بریا پیشرفت و توسعه کار پیکار با بیسوادی صادر می‌فرمودند (صحیح است) مملکت ما امروز در ظل توجهات و عنایات شاهنشاه آریامهر در یک ثبات و آرامشی است که بهمه امکان می‌دهد که بتوانیم هر یک در حدود وظائفی که بعده گرفته‌ایم فعالیت نمائیم و وظائف خود را نسبت به مملکت و شاهنشاه آریامهر انجام دهیم.

راه ملت ایران بطرف تکامل و ترقی هموار شده و با عنایات شاهنشاه آریامهر وسائل کار از هر جهت برای پیشرفت آماده گردیده است.

امروز ما خوزستانیها مانند همه ایرانیان از اینکه تا این حد مورد توجه و عنایت رهبر خردمند خود هستیم بر خود می‌بالیم و مباهات می‌کنیم از خداوند بزرگ بقاء سلطنت و سعادت و سلامت ذات اقدس ملوکانه و علیاحضرت شهبانوی نیکوکار و والاحضرت والاتبار رضا پهلوی و خاندان جلیل سلطنت را از خداوند متعال مسئلت می‌نمایم و در این موقع که شاهنشاه آریامهر باتفاق شهبانوی گرامی و عزیز ما عازم سفر بکشور دوست هم کیش و برادر ما پاکستان هستند و این مسافرت مانند تمام مسافرتهای داخلی و خارجی شاهنشاه آریامهر متضمن خیر و برکت برای ملت ایران است. دعای ۲۵ میلیون ملت ایران بدرقه راه آن عزیزان خواهد بود (صحیح است ـ احسنت)

۳ ـ تقدیم یک فقره لایحه بوسیله آقای وزیر اقتصاد با قید یک فوریت

رئیس ـ وارد دستور می‌شویم آقای دکتر عالیخانی بفرمائید.

دکتر عالیخانی (وزیر اقتصاد) ـ جناب آقای رئیس، نمایندگان محترم، دو تبصره بودجه برای مؤسسه استاندارد تقدیم شده بود که از طرف مقام محترم ریاست مجلس شورایملی بودجه‌ای تشخیص داده نشد و اجازه فرمودند که به مجلس شورای ملی تقدیم شود و با اجازه جناب آقای رئیس بنده ماده واحده‌ای راکه در این مورد تهیه شده برای تقدیم قرائت می‌کنم، یکی مربوط است ”‌به اداره کل گمرک اجازه داده می‌شود حق آزمایش که به استناد مادة ۷ قانون تعرفه گمرکی و بند دوم از مادة ۶ آئین نامه مزبور از متقاضیان دریافت می‌نماید بحساب اختصاصی مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی نزد خزانه پرداخت نماید”.

جریان به این صورت است که مؤسسه استاندارد یک خدمتی برای گمرک انجام می‌دهد و چون یک مؤسسه بازرگانی است باید حق این خدمت خودش را دریافت کند اجازه می‌خواهم از حضور مقام ریاست مجلس که این لایحه را با قید یک فوریت به مجلس تقدیم نمایم.

۴ ـ طرح و تصویب یک فوریت لایحه اختصاص حق آزمایشهای گمرکی به حساب مؤسسه استاندارد

رئیس ـ فوریت این لایحه مطرح است لایحه قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ساحت مقدس مجلس شورای ملی

به استناد مادة ۷ قانون تعرفه گمرکی و بند دوم از مادة ۶ آئین نامه مزبور از متقاضیانی که بخواهند

+کالای وارداتی یا صادراتی آنها برای تعیین تعرفه گمرکی مورد آزمایش آزمایشگاهی قرار گیرد حقی دریافت می‌گردد.

طبق مواد فوق این وجوه جزو درآمدهای ادارة کل گمرک منظور می‌شود ولی با توجه به اینکه آزمایشهای فوق الذکر توسط آزمایشگاههای مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعیت انجام می‌گردد بنظر رسید وجوه حاصله از این تقاضاها بدر آمد مؤسسه استاندارد منظور گردد و روی همین اصل بودجه سال ۱۳۴۶ مؤسسه فوق الذکر نیز بر همین اساس تهیه و جزو بودجه کل کشور منظور گردید. چون اجرای این امر مستلزم کسب مجوز قانونی از آن مجلس مقدس می‌باشد مادة واحده ضمیمه تقدیم و با توجه به فوریتی که برای اجرای این برنامه وجود دارد تقاضای یک فوریت آنرا دارد.

ماده واحده ـ به اداره کل گمرک اجازه داده می‌شود حق آزمایش که به استناد مادة۷ قانون تعرفه گمرکی و بند دوم از مادة ۶ آئین نامه مزبور از متقاضیان دریافت می‌نماید بحساب اختصاصی مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی نزد خزانه پرداخت نماید.

نخست وزیر وزیر اقتصاد وزیر دارائی

رئیس ـ فوریت لایحه مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به فوریت لایحه رأی می‌گریم خانمها و آقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. لایحه به کمیسیونهای مربوط فرستاده می‌شود.

۵ ـ تقدیم یک فقره لایحه بوسیله آقای وزیر اقتصاد

رئیس ـ آقای دکتر عالیخانی بفرمائید.

دکتر عالیخانی (وزیر اقتصاد) ـ جناب آقای رئیس نمایندگان محترم تبصره دومیکه مربوط است به این تبصره هائیکه تقدیم مجلس شده بود و از بودجه جدا شد مربوط است به اینکه ما جوایز صادارتیکه می‌دهیم یک درصد از این جوائز را تخصیص داده بودیم برای کارهائیکه باعث افزایش صادرات بشود بعبارت دیگر ما از این محل کمک می‌کردیم به مؤسسه استاندارد. دفتر بودجه تشخیص دادکه کار صحیح تر این است که یک درصدها حذف شود و مسلماً به آن دستگاههائیکه کمک می‌کردیم مانند دستگاه استاندارد از طریق خود دفتر بودجه کمک لازم بشود بطوریکه دقیقاً معلوم بشود که هر مؤسسه‌ای که از این محل کمک می‌گیرد در سال ۴۶ چه مبلغ است و بهمان ترتیب هم این درصدها به همان نحوی که مورد نظر وزارت اقتصاد بود تخصیص داده شده است بنابراین دیگر آن قانونی که در باره تخصیص یک مقدار از درصدهای جوایز صادارتی برای توسعه صدور داشتیم لغو می‌شود و برای مؤسساتیکه کارشان توسعه کار صادارتی است این موضوع ملحوظ شده و متن ماده به این صورت است که ”‌قسمت ب از ماده یک قانون کمک بتوسعه صدور بعضی از اقلام کالاهای صادراتی مصوب خردادماه ۱۳۴۳ موضوع درصد جوائز صادراتی سهم وزارت اقتصاد از اول سال ۱۳۴۶ لغو می‌شود” ولی حضورتان عرض کردم به این مفهوم است که عین این وجوه در اختیار همان مؤسساتیکه کار توسعه صادراتی را به عهده دارند از طریق دفتر بودجه کمک بشود.

رئیس ـ به کمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.

۶ ـ تقدیم یک فقره لایحه مربوط به عوارض اتومبیل و صفحات گرامافون بقید دو فوریت بوسیله آقای وزیر اقتصاد

رئیس ـ آقای دکتر عالیخانی بفرمائید.

دکتر عالیخانی (وزیر اقتصاد) ـ جناب آقای رئیس این لایحه مربوط است به عوارضی که دولت پیشنهاد کرده است از اتومبیلهای سواری گرفته بشود همانطور که در کمیسیونهای مجلس هم گفته شد نظر دولت در بادی امر این بود که می‌بایست از اتومبیلهای سواری وارداتی عوارض بیشتری وصول بشود ولی چون از سال ۴۶ مقدار نسبتاً زیادی تولید داخلی خواهیم داشت دیدیم که اگر ما بخواهیم از اتومبیلهای وارداتی بگیریم قیمت اتومبیل بالا خواهد رفت و بنابراین تولیدکنندگان داخلی هم باید معادل افزایش

+قیمت که در اثر افزایش سود بازرگانی بوجود می‌آید بدهند بهمین دلیل لایحه‌ای که الآن مورد بحث است ضمیمه لایحه بودجه سال ۴۶ بمجلس شورای ملی تقدیم شد در کمیسیونها در باره این لایحه و نحوه انشاء آن مطالب زیادی مطرح شد و رویهمرفته از نظرات اعضای محترم کمیسیون حداکثر استفاده شد ولی خود لایحه را بهر حال تشخیص دادند که نمی‌بایست جزو بودجه باشد و بصورت یک لایحه جداگانه باید در باره اش رفتار بکنیم صرفنظر از موضوع عوارضی که برای اتومبیلهای سواری هست پیش بینی در لایحه بودجه شده برای دریافت عوارض از صفحات گرامافون ساخت داخلی این دو نکته در ضمن این لایحه به حضور جناب آقای رئیس و نمایندگان محترم تقدیم می‌شود و از ریاست محترم استدعا دارد که این را با قید دو فوریت تصویب بفرمایند بخاطر اینکه مشکلاتی از نظر تنظیم این کار وصول عوارض که از اتومبیلهای موجود که در اختیار کمپانیها هست باید بگیریم و بهر حال ترتیب کار این است استدعا می‌شود که سریعاً تصمیم گرفته شود و رسیدگی شود (صحیح است).

۷ ـ طرح و تصویب دو فوریت لایحه عوارض اتومبیل و صفحات گرامافون

رئیس ـ فوریت اول این لایحه مطرح است لایحه قرائت می‌شود.

(بشرح زیر قرائت شد)

ساحت مقدس مجلس شورای ملی

لایحه تقدیمی در اصل بعنوان یکی از تبصره‌های منضم به لایحه بودجه سال ۱۳۴۶ کل کشور منظور گردیده بود و عوائد حاصله از اجرای آن نیز جزو درآمدهای عمومی سال ۱۳۴۶ کل کشور نیز منظور شده است. کمیسیون محترم بودجه ضمن رسیدگی به لایحه مربوط نظر داد بهتر است بجای تبصره ضمیمه لایحه بودجه لایحه جداگانه تقدیم گردد و دولت که همواره مجری نظرات صائب رویه‌های پارلمانی کمیسیونهای محترم مجلس شورای ملی است در اجرای نظر فوق اقدام نمود.

اینک با توجه باینکه لازم است همزمان با تصویب و اجرای بودجه سال ۱۳۴۶ کل کشور وضع حقوق متعلقه به اتومبیلهای سواری و صفحات گرامافون نیز روشن باشد تا تکلیف واردکنندگان و سازندگان اتومبیلهای سواری و سازندگان صفحات موسیقی روشن باشد و درآمدهائیکه از این بابت در بودجه پیش بینی شده است نیر بتصویب برسد تا تعادل بودجه محفوظ بماند و ضمناً چون با طرح لایحه بودجه ممکن است فرصت کافی برای رسیدگی باین لایحه قبل از پایان سال جاری فراهم نشود لایحه ضمیمه بقید دو فوریت تقدیم و تقاضای تصویب آنرا دارد.

نخست وزیر وزیر دارائی وزیر اقتصاد

امیر عباس هویدا دکتر جمشید آموزگار دکتر عالیخانی

مادة واحده ـ وزارت دارائی مکلف است از تولیدکنندگان داخلی اتومبیلهای سواری وسواری بیابانی ساخت یا مونتاژ داخله و همچنین از تولیدکنندگان داخلی صفحه‌های گرامافون ساخت داخله بعنوان مالیات بر تولید وجوهی بشرح زیر اخذ و بحساب درآمد عمومی کشور منظور نماید:

الف ـ اتومبیلهای سواری که دارای پروانه ساخت می‌باشند:

۱ـ اتومبیلهای کمتر از ۴ سیلندر ۱۵۰۰۰ ریال هر دستگاه

۲ ـ اتومبیلهای ۴ سیلندر ۲۵۰۰۰ ” ”

۳ ـ اتومبیلهای ۶ سیلندر ۳۵۰۰۰ ” ”

۴ ـ اتومبیلهای ۸ سیلندر ۴۵۰۰۰ ” ”

ب ـ اتومبیلهای سواری که دارای پروانه مونتاژ می‌باشند:

۱ ـ اتومبیلهای ۴ سیلندر و کمتر ۵۰۰۰۰ ریال هر دستگاه

۲ ـ اتومبیلهای ۶ سیلندر و بیشتر ۷۰۰۰۰ ” ”

پ ـ اتومبیلهای سواری بیابانی که دارای پروانه ساخت یا مونتاژ می‌باشند:

۱ ـ اتومبیلهای کمتر از ۴ سیلندر ۱۵۰۰۰ ریال هر دستگاه

+۲ ـ اتومبیلهای ۴ سیلندر ۲۵۰۰۰ ریال هر دستگاه

۳ ـ اتومبیلهای ۶ سیلندر و بیشتر ۳۵۰۰۰ ” ”

ت ـ از صفحه گرامافون ساخت داخله ده ریال هر عدد

تبصرة ۱ ـ از تاریخ تصویب این قانون نمره گذاری اتومبیلهای سواری و سواری بیابانی که تا پایان سال ۱۳۴۵ از گمرکات کشور بطور قطعی ترخیص شده باشد منوط به تأدیه وجوهی بشرح جدول بند الف این ماده واحده در مقابل قبض رسمی بوزارت دارائی خواهد بود. این وجوه بحساب درآمد عمومی کشور منظور می‌گردد.

تبصرة ۲ ـ دریافت پلاک نمره برای اتومبیلهائیکه تشریفات نمره گذاری آنها انجام شده و مفاصا حساب مربوط به عوارض مربوط از دارائی و شهرداری تا آخر وقت اداری روز ۳۰ بهمن ماه ۱۳۴۵ اخذ شده ولی پلاک دریافت نداشته است بدون پرداخت وجوه مزبور بلامانع است.

تبصرة ۳ ـ دولت مجاز است بمالکین اتومبیل‌های سواری که پس از تصویب این قانون برای اولین بار نمره گذاری می‌شوند و نمره کرایه یا تاکسی دریافت می‌دارند تا معادل وجوهیکه در بند الف ذکر شده است پرداخت نماید. تبدیل نمره کرایه یا تاکسی اینگونه اتومبیلها به نمره شخصی تا مدت ۳ سال از تاریخ نمره گذاری منوط به باز پرداخت مبلغ دریافتی خواهد بود. آئین نامه اجرائی این تبصرة از طرف هیئت دولت تصویب خواهد شد.

تبصرة ۴ ـ هرگاه سازندگان و مونتاژکنندگان و واردکنندگان و عاملین فروش انواع اتومبیلهای سواری و سواری بیابانی بر خلاف مقررات مربوط اتومبیل را بیش از قیمتی که در آغاز هر سال وزارت اقتصاد معین و منتشر خواهد نمود بفروش برسانند طبق مقررات قانونی مورد تعقیب قرار خواهند گرفت.

تبصرة ۵ ـ مقررات مذکور در این ماده واحده از تاریخ اول اسفند ماه ۱۳۴۵ قابل اجرا می‌باشد.

نخست وزیر وزیر دارائی وزیر اقتصاد

رئیس ـ آقای کیهان یغمائی بفرمائید.

کیهان یغمائی ـ با کسب اجازه از مقام محترم ریاست فراکسیون پارلمانی حزب مردم در اصل موضوع با گرفتن این مالیات بهر صورت که دولت مصلحت بداند موافق است ولی نحوه عمل با دو فوریت یک قدری برای فراکسیون اقلیت ثقیل است و بنده خیال نمی‌کنم با شهرت هائی که در خارج متأسفانه راجع باین موضوع هست مصلحت مجلس بر این باشد که با دو فوریت این لایحه را بگذرانند (صحیح است) اینکه از بودجه مهمتر نیست ما برای اینکه بآنهائی که در خارج نشسته‌اند و همیشه پرت و پلا می‌گویند و همیشه چوب لای چرخ پیشرفت مملکت می‌گذارند جواب دندان شکنی بدهیم مصلحت این است که اجازه بدهید با قید یک فوریت بگذرد و برود به کمیسیون مطالعه بشود در یک محیط سالمی و اجرا بشود …

رئیس ـ جنابعالی با فوریت اول لایحه موافقید؟

کیهان یغمائی ـ بله با فوریت اول موافقم.

رئیس ـ حالا فوریت اول مطرح است.

کیهان یغمائی ـ بنده شنیدم که جناب آقای وزیر اقتصاد فرمودند که با قید دو فوریت پس معذرت می‌خواهم بنده با فوریت اولش موافقم ضمناً خواستم از جناب آقای وزیر اقتصاد استدعا کنم مجس را روشن بفرمایند که این پول را باید خریدار اتومبیلها بدهند یا کمپانیهائی که تا امروز بطور سرسام آور هر چه دلشان خواسته در این مملکت اتومبیل را فروخته‌اند بنده سراغ دارم کمپانیهائی را که بهر ترتیبی که خواسته‌اند اتومبیل را بملت ایران فروخته‌اند و تا جائی که برایشان امکان داشته تحمیل کرده‌اند آیا باز هم باید این تحمیل بمصرف کننده بشود یا بکمپانیهای بی ایمان و خدانشناس این مطلب را هم قطعاً روشن بفرمائید تا در فوریت دوم بنده عرض کنم.

رئیس ـ در فوریت اول لایحه نظری نیست؟ (اظهاری نشد) بفوریت اول لایحه رأی می‌گیریم خانمها وآقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. فوریت دوم لایحه مطرح است آقای دکتر مبین فرمائید.

+دکتر مبین ـ بنده راجع بفوریت دوم تصمیم نداشتم که نظر مخالف بدهم چون اصل مطلب مطلبی است راجع به اتومبیلهائی که در ایران ساخته می‌شود و سالهای سال از معافیتهای فوق العاده گزافی استفاده می‌کردند حالا می‌گویند یک مقدار از این استفاده را بدهید بدولت ولی بعد از نظر خودم عدول کردم یعنی حالا می‌خواهم نسبت بفوریت دوم مخالفت بکنم باین علت که جناب آقای وزیر اقتصاد فرمودند که این تبصره در کمیسیونها مورد رسیدگی واقع شد در حالیکه فقط در کمیسیون بودجه رسیدگی شد و چون این لایحه راجع بعوارض و مالیات است و کمیسیون صالح کمیسیون دارائی است و کمیسیون دارائی راجع به این مطلب اظهار نظری نکرده اگر شما دو فوریتی بخواهید مطرح کنید در کمیسیون دارائی مورد بحث واقع نخواهد شد و باستناد اینکه در کمیسیون بودجه قبلا رسیدگی شده این صحیح نیست که مجلس شورایملی یک مطلبیرا که در کمیسیون بودجه حلاجی شده این را موافقت بکند و اجازه رسیدگی در کمیسیون دارائی را سلب بکند (دکتر سامیراد ـ کمیسیون دارائی هم کارهائی راکه مربوط بکمیسیون اقتصاد است نمی‌فرستد) آن مطلبی است که خارج از بحث ما است همینطور که جناب آقای دکتر سامیراد فرمودند اگر یک فوریتی باشد بکمیسیون اقتصاد ارجاع خواهد شد بنابراین نظر ایشان هم تأمین می‌شود و کمیسیون اقتصاد هم اظهارنظر خواهد کرد ولی اگر دو فوریتی باشد نه کمیسیون اقتصاد و نه کمیسیون دارائی هیچ کدام فرصت اظهارنظر پیدا نخواهند کرد مطلب دوم این است که دو فوریتی و یا یک فوریتی از نظر دولت هیچ تأثیری نمی‌کند برای اینکه ملاک اجرای کار را گذاشته‌اند اول اسفند وقتیکه شما ملاک کار را گذاشته‌اید اول اسفند یعنی از تاریخی که لایحه بودجه تقدیم شده چه زود تصویب بشود چه دیر تصویب بشود چه یک هفته جلوتر تصویب بشود و چه یک هفته دیرتر شما تاریخ اجرایتان روشن است پس هیچ تأثیر از نظر کار دولت ندارد مطلب سوم این است همانطور که جناب آقای کیهان یغمائی فرمودند این باید روشن بشود که چه کسی باید این مالیات را بپردازد بنظر بنده چون راجع به این تبصره پیشنهاد داده بودم و در کمیسیون شرکت کرده بودم آنجا اینطور فهمیدم که این را کمپانیهای سازنده بهر حال خواهند داد چون وزارت اقتصاد طبق قوانینی که دارد مقید است برای اتومبیلها قیمت تعیین کند وقتی قرار شد قیمت تعیین کند خودش می‌بیند اینطور که جناب آقای دکتر ضیائی فرمودند در مقابل یک اتومبیل وارداتیکه بابت گمرک و سود بازرگانی ۹ هزار تومان پرداخت می‌شود این اتومبیل فقط ۷۰۰ تومان می‌دهد این تفاوت قیمت را که در حدود ۸۳۰۰ تومان است دولت باید بگوید تو ۲۵۰۰ تومان بده این عادلانه است که به کمپانی سازنده تحمیل بشود ولی خریدار بهیچوجه نمی‌بایست این پول را بدهد و عادلانه نیست برای اینکه به این مطالب رسیدگی بشود صحیح این است که عجله نشود بخصوص که از نظر دولت دور و نزدیک بودن این لایحه از نظر تصویب هیچ تأثیری ندارد چون تاریخ اجرایش روشن است تقاضا می‌کنم تصویب نفرمائید و جناب آقای وزیر اقتصاد اگر دلائل دیگری برای لزوم فوریت ندارند موافقت بفرمایند این مطلب کاملاً حلاجی بشود و طوری نشود که بگویند مجلس شورای ملی باز با عجله لایحه‌ای تصویب کرد و ایرادی در آن پیدا بشود و بعد یک لایحه دیگر بیاورید برای رفع ایرادات این کار صحیحی نیست.

رئیس ـ آقای دکتر علیخانی بفرمائید.

دکتر علیخانی (وزیر اقتصاد) ـ دو نکته اساسی در باره این لایحه‌ای که حضور نمایندگان محترم تقدیم شده است وجود دارد مسأله اول این بود که در باره قیمتها چه اتفاقی خواهد افتاد باید بعرض خانمها و آقایان برسانم که ما مقرراتی که برای تثبیت قیمتها داریم تا آنجائی است که دولت بخواهد خریداری بکند و اگر یک مجوز قانونی نداشته باشیم نمی‌توانیم برای کالاهائی که عامه مردم می‌خرند تعیین قیمت بکنیم در لایحه تقدیمی این مسئله مورد توجه

+قرارگرفته که پس از تصویب مجلس شورای ملی ما می‌توانیم مقررات تثبیت قیمتها را در مورد اتومبیل هم عملی بکنیم بنده تصور می‌کنم که در تعداد نسبتاً قابل توجهی از موارد قیمت‌ها خیلی تغییر می‌کند هم اکنون مطالعاتی که ما کردیم نشان می‌دهد که این مسئله بخصوص برای بسیاری از کالاهای وارداتی اتفاق خواهد افتاد در صورتیکه مجوز داشته باشیم و اما در مورد اینکه چرا ما استدعای دو فوری بودن این لایحه را کردیم باید بعرضتان برسانم که این لایحه از نقطه نظر گرفتن حقوق بخصوص از مونتاژ کنندگان اتومبیل در داخل مملکت حائز نهایت اهمیت است این مسئله چندین بار در مجلس شورایملی مطرح شد و ما فکر می‌کردیم در جهت خاص نمایندگان محترم قدم برداریم وقتی یک اقدام بسیار ملایم می‌کنیم درجهت اینکه اصولا این مونتاژی که امروز در صنعت اتومبیل است از این مملکت بیرون برود و از این پس ما اگر صنعت داریم صنعت واقعی باشد (صحیح است) و عبارت از سوار کردن چهار قطعه و سرهم کردن و محکم کردن پیچ‌های آن نباشد بنابراین فکر می‌کردیم که دراینمورد تفاهم کلی حاصل شده از این گذشته اگراز هفته گذشته این موضوع را در مجلس شورای ملی مطرح نکرده بودیم می‌توانستیم بگوئیم که فرصت رسیدگی نداشتیم بنده وارد جنبة صرفاً حقوقی مطلب نمی‌شوم جناب آقای دکتر مبین وارد واقعیتش بشویم و آن این است که بدون استثناء خانمها و آقایان این تبصره را ملاحظه فرموده‌اند (صحیح است) بسیاری از علاقمندان در جلسه کمیسیون بودجه شرکت فرموده‌اند ما نمی‌توانیم بگوئیم چیزی آوردیم که در باره اش امکان تعمق وجود نداشته از آن گذشته اگر چیزی بود که واقعاً موجب تعجب نمایندگان محترم می‌شد ما حرفی نداشتیم ولی وقتی تفاهم اساسی در باره اصل موضوع موجود است ما فکر می‌کنیم بر عکس می‌بایست این لایحه زودتر بگذرد و مجلس شورای ملی که قبلا ایراد گرفته به مونتاژ اتومبیل در علم نشان بدهند که می‌خواهند با اینکار از مونتاژ جلوگیری بکنند نه اینکه احیاناً با سرعت عمل در این مورد موافقت نفرمایند که تفسیرش ممکن است این باشد که مطالعه بیشتری می‌کنیم ولی احیاناً ممکن است تفسیرهای دیگری هم بشود این است که از حضور نمایندگان محترم استدعا می‌شود که موافقت بفرمایند با توضیحاتیکه بعرض رساندم بهمین صورت دو فوریت که حضورتان تقدیم شده تصویب بشود.

رئیس ـ آقای خواجه نوری بفرمائید.

خواجه نوری ـ علی الاصول در این دوره قانون گذاری سعی شده است که قوانین بصورت دو فوریت نگذرد (صحیح است) و بارها در خود مجلس شورای ملی و در فراکسیون مخصوصاً با دولت مذاکره شده است و از این رویه اغلب اوقات صرفنظر شده در این مورد بخصوص این لایحه چون بصورت یک تبصره بودجه‌ای بوده است و هنگام تقدیم بودجه این تبصره را بصورت تبصره ۴۴ در بودجه گذارده بودند و مدلول آن منتشر شد در بازار و آثاری بر آن مترتب شده است بلاتکلیف بودن آن ممکن است همانطوریکه جناب آقای کیهان یغمائی فرمودند یک شایعات یا یک صحبتهائی را رونق بدهد و در این جور مواقع که تصمیمات قانونی آثاری در وضع بازار و در قیمت آن می‌گذارد و ممکن است که یک عده‌ای از بلاتلکیفی آن سوء استفاده بکنند قاطعیت برای جلوگیری از سوء استفاده ضرورت دارد (صحیح است) و این اولین نکته‌ای است که بنده خواستم علت موافقت فراکسیون را بعرض برسانم و علت اصلی این است که باید در اینگونه موارد قاطعیت داشته باشیم خوشبختانه جناب آقای کیهان یغمائی بنمایندگی از طرف فراکسیون مردم صراحتاً فرمودند که با اصل موضوع مخالفتی ندارند و توضیحاتی هم آقای وزیر اقتصاد دادند که نهایت سعی و کوشش خواهد شد که این اضافه عوارض دریافتی تحمیلی بمصرف کننده نباشد و سعی شود که روی قیمتائیکه وزارت اقتصاد تثبیت می‌کند این باصطلاح از درآمد فوق العاده‌ای که عاید کارخانجات مونتاژ و ساخت داخلی می‌شود تأمین شود بنده این را مخصوصاً بعنوات اتخاذ سند عرض می‌کنم و انتظار دارم که آقای وزیر اقتصاد بقول خودشان وفا کنند و در تثبیت قیمت اتومبیلهای ساخت داخلی و مونتاژ داخلی توجه

+بفرمایند که این سوء تفاهمات و ناراحتیکه در افکار عمومی نسبت بقیمت اتومبیلها است برطرف بشود بنابراین اگر با این ترتیب عمل بشود مخصوصاً که در این لایحه تبصره‌ای گنجانیده شده که اتومبیلهای کرایه و تاکسی هم مبلغی موقع نمره کردن به آنها بازپرداخت بشود و می‌شود گفت که یک قدم بنفع همان مصرف کننده عمده که همان طبقه راننده تاکسی و کرایه‌ای است ما برداشته‌ایم با توجه به این مطالب بنده فکر می‌کنم که دو فوریت ضرورت داشته باشد و اینجا گمان می‌کنم جناب آقای کیهان یغمائی هم متوجه شده باشند که به این موضوع یک امعان نظری بفرمایند و از مخالفت خودشان صرفنظر بفرمایند.

آقایان ـ بنده اخطار نظامنامه‌ای دادم.

رئیس ـ آقای فیلکس آقایان بفرمائید اخطار نظامنامه‌ای راجع به چه موضوعی است؟

آقایان ـ طبق مادة ۱۲۴ اخطار دارم

رئیس ـ بفرمائید.

آقایان ـ بنده چون یک فرد حزبی مطیع هستم شخصاً ایرادی ندارم اما بنظر بنده بایستی مجلس شورای ملی ضرورت این فوریت را نظر بدهد برای اینکه مادة ۱۲۴ را با اجازه خانمها و آقایان قرائت می‌کنم ” فوریت لوایح یا طرحها باید مستند بدلایل قطعی برای لزوم سرعت تصویب باشد فوری بدون لوایح و طرحها موقعی مطرح می‌شود که تصویب آن از لحاظ امکان وقوع خسارت و فوت فرصت و جهات مشابه مستلزم سرعت فوق العاده باشد ” (قراچورلو ـ این را که توضیح فرمودند) ایراد نفرمائید آنهائیکه این را نوشته‌اند برای موارد فوق العاده است مثل سیل، زلزله، قحطی نه یک چنین کار پیش پا افتاده ملاحظه بفرمائید منظور تدوین کنندگان این آئین نامه این بود حالا اگر میفرمائید حتماً اینکار را بکنیم باشد بنده ایرادم را پس می‌گیرم اما این نمی‌بایستی سنت باشد که یک کار به این سادگی را بیائیم دو فوری در مجلس تصویب بکنیم (اهری ـ شما که همیشه با مونتاژ مخالف بودید) موضوع مخالف نیست موضوع فوریت است موضوع فوریت است ما بایستی قبل از اینکه به این فوریت رأی بدهیم اطمینان حاصل بکنیم که موکلین ما یعنی مصرف کننده این اتومبیل‌ها را بچه قیمتی خواهند خرید اصل مطلب اینجا است والا مالیات را بکنید پنج هزار تومان و آنها هفت هزار تومان به قیمت اتومبیل اضافه کنند در اینصورت ما کاری انجام نداده‌ایم.

رئیس ـ آقای آقایان فعلا فوریت دوم لایحه مطرح است تصویب لایحه مطرح نیست.

آقایان ـ بنده معتقدم که طبق آئین نامه فوریت دوم را نمی‌توان مطرح کرد.

رئیس ـ به فوریت دوم لایحه رأی می‌گیریم خانمها و آقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. لایحه طبع و توزیع می‌شود و روز سه شنبه مطرح خواهد شد.

۸ ـ طرح و تصویب گزارش کمیسیون محاسبات راجع به لایحه بودجه سال ۱۳۴۶ مجلس شورای ملی و ابلاغ بدولت

رئیس ـ گزارش کمیسیون محاسبات راجع به بودجه سال ۱۳۴۶ مجلس شورای ملی مطرح است، قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

گزارش از کمیسیون محاسبات و بودجه مجلس به مجلس شورای ملی

کمیسیون محاسبات و بودجه مجلس در جلسه ۴ اسفندماه ۱۳۴۵ با حضور آقایان کارپردازان مجلس شورای ملی و رئیس حسابداری لایحه بودجه سال ۱۳۴۶ مجلس شورای ملی را که بشمارة ۲۱۷۴ چاپ گردیده مورد رسیدگی قرار داد و بشرح زیر تصویب نمود. اینک گزارش آنرا بمجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد:

بودجه سال ۱۳۴۶ مجلس شورای ملی

مادة اول ـ برای پرداخت مقرری نمایندگان و حقوق مستخدمین و هزینه‌های اداری دوازده ماهه سال ۱۳۴۶ مجلس شورای ملی مبلغ دویست و ده میلیون ریال و برای پرداخت تعهدات و تجهیزات ساختمان جدید

+مجلس مبلغ بیست میلیون ریال مطابق اقلامیکه بتصویب هیئت رئیسه مجلس شورای ملی رسیده بکارپردازی مجلس اعتبار داده می‌شود.

مادة دوم ـ بکارپردازی مجلس شورای ملی اجازه داده می‌شود صرفه جوئی‌های احتمالی بودجه سال ۱۳۴۶ مجلس شورای ملی را برای خریدکتاب و جاپ فهرست کتب کتابخانه و خرید اثاثیه بمصرف برساند.

تبصره ـ هیئت رئیسه مجلس شورای ملی می‌تواند تا آخر سال ۱۳۴۶ برای کارمندانی که درخواست بازنشستگی می‌نمایند حداکثر تا ۵ سال افزایش خدمت منظور و آنها را بازنشسته نماید.

رئیس ـ کلیات لایحه مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) بورود در شور مواد رأی می‌گیریم خانمها و آقایانکیه موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده اول قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادة اول ـ برای پرداخت مقرری نمایندگان و حقوق مستخدمین و هزینه‌های اداری دوازده ماهه سال ۱۳۴۶ مجلس شورای ملی مبلغ دویست و ده میلیون ریال و برای پرداخت تعهدات و تجهیزات ساختمان جدید مجلس مبلغ بیست میلیون ریال مطابق اقلامیکه بتصویب هیئت رئیسه مجلس شورای ملی رسیده بکارپردازی مجلس اعتبار داده می‌شود.

رئیس ـ در ماده اول نظری نیست؟ (اظهاری نشد) بماده اول رأی می‌گیریم خانمها و آقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادة دوم قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادة دوم ـ بکارپردازی مجلس شواری ملی اجازه داده می‌شود صرفه جوئیهای احتمالی بودجه سال ۱۳۴۶ مجلس شورای ملی را برای خرید کتاب و چاپ فهرست کتب کتابخانه و خرید اثاثیه بمصرف برساند.

تبصره ـ هیئت رئیسه مجلس شورای ملی می‌تواند تا آخر سال ۱۳۴۶ برای کارمندانی که درخواست بازنشستگی می‌نمایند حداکثر تا ۵ سال افزایش خدمت منظور و آنها را بازنشسته نماید.

رئیس ـ در ماده دوم نظری نیست؟ (اظهاری نشد) بماده دوم رأی می‌گیریم خانمها و آقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد کلیات آخر لایحه مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) نسبت باین لایحه با ورقه اخذ رأی می‌شود.

(اسامی نمایندگان بترتیب آتی وسیله منشی ” آقای مهندس صائبی ” در محل نطق اعلام و اخذ رأی بعمل آمد .)

آقایان: مهندس ارفع ـ خواجه نوری ـ دکتر عدل ـ طباطبائی ـ دکتر عدل ـ دکتر زعفرانلو ـ اهری ـ آقایان ـ توسلی ـ کنگرلو ـ مهندس عطائی ـ معتمدی ـ دکتر الموتی ـ مصطفوی نائینی ـ اوزارـ مهندس کمانگر ـ محسنی مهر ـ مهندس مالک ـ روحانی ـ بانو ابتهاج سمیعی ـ بانو دکتر دولتشاهی ـ قراچورلو ـ باغمیشه ـ حیدر صائبی ـ ضابطی طرقی ـ حقشناس ـ دکتر پورهاشمی ـ رامبد ـ میرافضل ـ فرخ طباطبائی ـ دکتر یگانگی ـ میرهادی ـ سرتیپ حکیمیان ـ کیهان یغمائی ـ سید علی صائب ـ سرلشکر نکوزاد ـ سرلشکر همایونی ـ موسوی ماکوئی ـ مهندس اسدی سمیع ـ مجید موسوی ـ دکتر رشتی ـ پروین ـ محدث زاده ـ مهندس پروشانی ـ دکتر یزدان پناه ـ دکتر کیان ـ سلیمانی ـ کاشانی ـ لفوطی ـ پاکذات ـ اولیاء ـ غلام نیاکان ـ طالب زاده ـ هیراد ـ بوشهری ـ سیفی ـ دکتر اسدی ـ امام مردوخ ـ پژند ـ مبارکی ـ پاینده ـ دکتر مهدی زاده ـ دکتر شفیع امین ـ مهرزاد ـ ایلخان ـ البرزی ـ مهندس مجتهدی ـ اقبالی ـ دکتر رضوانی ـ مافی ـ مهندس جلالی ـ مهندس عدلی ـ دکتر فربود ـ تقی زند ـ شفیعی پور کرمانی ـ رجائی ـ دکتر رمضانی ـ دکتر حسینی ـ بدر صالحیان ـ پزشکی ـ جهانشاهی ـ میرزا ختائی ـ علی مرادی ـ متولی باشی ـ مهندس جلالی نوری ـ حاذقی ـ دکتر اعتمادی ـ مهندس آراسته ـ دکتر مبین ـ مهندس صدقیانی ـ دکتر جعفری ـ مهندس آصفی ـ احتشامی ـ مهندس زرآور ـ دکتر نجیمی ـ

+مهندس اخوان ـ ادیب سمیعی ـ کورس ـ کشفی ـ ظفر ـ آموزگار ـ پورادبی ـ جهانگیری ـ تبریزی ـ قاسم ـ مرادی ـ سرتیپ پور ـ سعید حکمت ـ دکتر قراگزلو ـ بانو جهانبانی ـ دکتر سامیراد ـ شیخ الاسلامی ـ کمالوند ـ دکتر وحیدنیا ـ ذبیحی سلطان احمدی ـ دکتر حاتم ـ موسوی کبیری ـ شکیبا ـ جاوید ـ دکتر مدنی ـ صادق احمدی ـ دکتر بقائی یزدی ـ بانو نفیسی ـ ارسنجانی ـ مهندس کیا ـ مهندس صائبی ـ مهندس ریاضی ـ دکتر مهذب ـ مهندس معینی ـ زرگرزاده ـ فولادوند ـ دکتر خطیبی ـ مهندس والا ـ دکتر موثقی ـ ملکزاده آملی ـ مهندس ریاحی ـ تهرانی ـ فهیمی ـ مهندس پرویز بهبودی ـ مهندس معینی زند.

(آراء مأخوذه شماره شد و نتیجه بقرار زیر اعلام گردید.)

آراء موافق ۱۰۴ رأی.

آراء مخالف ۱۹ رأی.

آراء ممتنع ۵ رأی.

رئیس ـ لایحه با ۱۰۴ رأی موافق و ۱۹ رأی مخالف و ۵ رأی ممتنع تصویب شد برای اجرا بدولت ابلاغ می‌شود.

موافقین ـ آقایان: مهندس پروشانی ـ آقایان ـ البرزی ـ ارسنجانی ـ خواجه نوری ـ توسلی ـ اوزار ـ بانو دکتر دولتشاهی ـ پاکذات ـ مهندس ارفع ـ دکتر الموتی ـ اولیاء ـ مهندس ریاضی ـ مهندس اخوان ـ مهندس آصفی ـ تبریزی ـ دکتر امین ـ سیفی ـ اهری ـ پروین ـ بوشهری ـ بانو ابتهاج سمیعی ـ زرگر زاده ـ دکتر رشتی ـ حق شناس ـ صادق احمدی ـ پژند ـ مهندس اسدی سمیع ـ دکتر رضوانی ـ پاینده ـ مهندس جلالی نوری ـ دکتر حاتم ـ جهانشاهی ـ مهندس کیا ـ کورس ـ دکتر اعتمادی ـ ادیب سمیعی ـ بدر صالحیان ـ دکتر خطیبی ـ حاذقی ـ بانو جهانبانی ـ مهندس جلالی ـ پورادبی ـ ختائی قلعه جوقی ـ قراچورلو ـ باغمیشه ـ شکیبا ـ سلیمانی ـ سرتیپ حکیمیان ـ مهندس صدقیانی ـ فولادوند ـ دکتر سعید ـ مهندس زرآور ـ روحانی ـ دکتر زعفرانلو ـ ذبیحی ـ مهندس عدلی ـ لفوطی ـ کنگرلو ـ مهندس کمانگر ـ مهندس عطائی ـ دکتر فربود ـ پزشکی ـ دکتر نجیمی ـ بانو نفیسی ـ دکتر یزدان پناه ـ غلام نیاکان ـ شیخ الاسلامی ـ دکتر کیان ـ مهندس آراسته ـ اقبالی ـ شفیعی پور کرمانی ـ کمالوند ـ مهرزاد ـ دکتر مدنی ـ دکتر مهدیزاده ـ سرتیپ پور ـ مافی ـ میرافضل ـ مهندس معینی ـ قاسم مرادی ـ علی مرادی ـ مهندس مجتهدی ـ موسوی ماکوئی ـ سرلشکر همایونی ـ سرلشکر نکوزاد ـ دکتر وحید نیا ـ دکتر یگانگی ـ مصطفوی نائینی ـ مهندس مالک ـ زهتابفرد ـ ضابطی ـ مهندس صائبی ـ زند ـ دکتر عدل ـ دکتر عدل طباطبائی ـ صائبی ـ صائب ـ دکتر قراگزلو ـ کشفی ـ مهندس معینی زند ـ دکتر بقائی ـ یزدی ـ موسوی ـ متولی باشی ـ محسنی مهر ـ دکتر مهذب ـ مهندس بهبودی ـ محدث زاده ـ مبارکی ـ دکتر موثقی ـ ملکزاده ـ مهندس ریاحی ـ تهرانی ـ فهیمی ـ حاذقی.

مخالفین ـ آقایان:

آموزگار ـ ایلخان ـ امام مردوخ ـ دکتر اسدی ـ احتشامی ـ دکتر پورهاشمی ـ دکتر حکمت ـ جهانگیری ـ دکتر جعفری ـ رامبد ـ دکتر رمضانی ـ رجائی ـ دکتر سامیراد ـ فرخ طباطبائی ـ ظفر ـ طالبزاده ـ کیهان یغمائی ـ هیراد ـ میرهادی.

ممتنعین آقایان:

جاوید ـ دکتر حسینی ـ دکتر مبین ـ معتمدی ـ کبیری ـ مهندس والا.

۹ ـ تصویب صورت جلسه

رئیس ـ نسبت بصورت جلسه دفعه گذشته نظری نیست؟ (اظهاری نشد) صورت جلسه قبل تصویب می‌شود.

۱۰ ـ بیانات بعد از دستور آقای دکتر مبین ـ بانو دکتر دولتشاهی

رئیس ـ آقای دکتر مبین و خانم دکتر دولتشاهی بعنوان بعد از دستور صحبت می‌کنند. آقای دکتر مبین بفرمائید.

+دکتر مبین ـ صحبت بنده راجع به بودجه مجلس شورای ملی است که الان تصویب شد در مادة اول گفته است ” مطابق اقلامیکه بتصویب هیئت رئیسه مجلس شورای ملی رسیده ” و آن اقلام در صفحات ۲ و ۳ و ۴ گزارش کمیسیون محاسبات ذکر شده که برای مقرری و کمک نمایندگان ۹۶۴۸۰۰۰۰ ریال برای حقوق کارمندان ۲۳۵۲۰۰۰۰ ریال برای تفاوت حقوق بازنشستگان و موظفین و کمک بصندوق بازنشستگی موضوع اجرای مادة ۷۳ قانون استخدام ۵۵۰۰۰۰۰ برای کارمزد کارگران چاپخانه ۲۳۰۰۰۰۰ ریال الی آخر بنابراین، این اقلامیکه در ماده اول ذکر شده است عبارت است از اقلامیکه در گزارش کمیسیون محاسبات ذکر شده یعنی این اقلام تصویب شده و قابل جرح و تعدیل و تعویض نیست مجلس که رأی داده رأی به اقلامی داده که در مقابلش گذاشته‌اند این اقلام قابل تفسیر و تغییر نیست برای اینکه مجلس شورای ملی راجع به تفاوت حقوق بازنشستگان موضوع گزارش کمیسیون محاسبات رأی داده که در داخل مبلغ ۵۵۰۰۰۰۰ تفاوت حقوق وظیفه دو نفر ورثه دیگر ذکر شده و بنابراین چون آن دو مبلغ جزء آن اقلام است و بتصویب هیئت رئیسه رسیده و تغییری در کمیسیون محاسبات راجع باصل مبلغ داده نشده تصمیم کمیسیون تمامش قابل اجراست و هیچ قابل حذف یا اضافه شدن نیست (پروین ـ ما به مجموع آن اقلام رأی دادیم).

رئیس ـ خانم دکتر دولتشاهی بفرمائید.

بانو دکتر دولتشاهی ـ مقام محترم ریاست و نمایندگان محترم امروز بیانات بسیار شیوا و برازنده‌ای در اطراف خوزستان و تشریف فرمائی اعلیحضرتین به این استان باستانی در اینجا ایراد گردید و ما غرق سرور و افتخار شدیم بخصوص بمناسبت ترقیات بزرگی که نصیب این استان زرخیز مرزی شده خوشبختانه ما در یک دوران پرسعادی زندگی می‌کنیم که کشور ما از همه جهات در شئون اقتصادی اجتماعی، فرهنگی و بهداشتی و بالاخره از همه جهت در شاهراه ترقی قرار گرفته همین روزها یکی از اقدامات بسیار مفیدی که شد این است که کمیسیون برنامه مجلس شورای ملی اقدام بکار پسندیده‌ای کرد و از نمایندگان استانهای مختلف دعوت کرد در کمیسیون برنامه حضور پیدا کنند با حضور رئیس سازمان برنامه و نمایندگان سازمان برنامه راجع به مصالح استان خودشان صحبت کنند و صلاح اندیشیهائی که بنظرشان می‌رسد بدستگاه سازمان برنامه بدهند که در برنامه چهارم منظور شود (پروین ـ امیدواریم این فرصت بنمایندگان تمام استانها داده شود) فکر می‌کنم حتماً اینطور خواهد بود ما در سه شنبه گذشته که نوبت استان کرمانشاه بود در خدمت همکاران محترم درکمیسیون برنامه حضور پیدا کردیم و قبلا هم با هم تبادل نظر کرده بودیم تا مصالح اصلی استان را به اطلاع مسئولین سازمان برنامه برسانیم متأسفانه ناگزیر از اشاره به این حقیقت هستم که با اینکه استان کرمانشاه خیلی استان با استعدادی است از لحاظ کشاورزی از لحاظ داشتن آب هنوز آن توجه کافی که باید به آنجا بشود که به نسبت استانهای دیگر که همین استعداد را دارند پیشرفت بکند در برنامه‌های گذشته نشده و ما امیدوار هستیم با حسن نیتی که در اولیاء امور سراغ داریم در برنامه چهارم به این قسمت توجه بشود در استان کرمانشاه آب فراوان است با یک برنامه‌های منطقی و مطالعه شده آبیاری نمی‌خواهم بگویم سد سازی چون با ساختن چند بند کوچک و یا ایجاد چند نهر بزرگ می‌شود تمام استان را آبیاری کرد و استفاده کامل از آبهای آن جا کرد که الان هرز می‌رود و قسمت عمده‌ای از آن از کشور خارج می‌شود (صحیح است) از آن گذشته چون استان کرمانشاه یک استان کشاورزی است و استعداد تولید بسیاری از مواد اولیه را دارد استعداد ایجاد بسیاری از کارخانجات تولیدی را دارد مثل کارخانه سیمان کارخانه قند و کارخانه‌های مشابه و چون یک استان پر دام و دام خیز است استعداد داشتن کارخانجات پشم ریسی و پشم شوئی و ریسندگی را دارد و بهر حال جزئیات در آن کمیسیون باطلاع مقامات مربوطه رسید ولی بخصوص بنده اجازه می‌خواهم چون بعضی قسمت از این کارها از قدرت بخش خصوصی خارج است و منحصراً در صلاحیت بخش دولتی است

+از این حیث نظر دولت را جلب می‌کنم در ایجاد کارخانجات پتروشیمی ولو در یک واحد و اشل کوچک چون کرمانشاه یک استان نفت خیز است گاز دارد نفت دارد و ما میدانیم کارخانجات پتروشیمی حالت کارخانه مادر را دارند و می‌توانند مواد اولیه تولیدی را بوجود بیاورند و این باعث می‌شود که کارخانجات دیگری که تابع آن مواد نیمه حاضر اولیه می‌شوند بیایند و بدور و بر آن بوجود بیایند و برنامه‌های خصوصی هم در آنجا براه بیافتند بنده می‌خواستم از این فرصت استفاده بکنم از دولت حزبی خودمان که موفق شد یک اقدام بزرگ دیگر در این اواخر انجام بدهد و در هفته گذشته لایحه حمایت از خانواده را تقدیم مجلس کرد تشکر کنم و بدولت آقای هویدا تبریک بگویم که موفق شدند این لایحه‌ای که اساس آرامش و تحکیم و صلح و صفا در خانواده و حمایت از کودکان و جوانان این مملکت است به ایشان تبریک بگوئیم ضمناً واقعاً باید اظهار داشت که این قبیل لوایح یک نمونه بسیار خوبی از همکاری کامل مجلس و دولت است و در اینجا باید بگویم فراکسیون و دولت است چون برای مطالعه این لایحه اول جلساتی در مجلس شورای ملی تشکیل شد وبین آقایان و خانمهائیکه ذیعلاقه بودند در این موارد تبادل نظرهای کافی شد و مطالعات کافی با حضور نمایندگان دولت در مراجع وزارت دادگستری و مقامات دولتی شد دوباره این لایحه بفراکسیون آمد و یک کمیسیون از چند نفر آقایان و خانمها تشکیل شد برای بررسی این لایحه و واقعاً بعد از دوسال و اندی رسیدگی همانطور که در جلسه قبل هم جناب آقای خواجه نوری اشاره کردند این لایحه بصورت پخته شده و آماده شده امروزی در آمد که خوشبختانه در هفته گذشته از یک فرد ایرانی و یک نماینده مجلس چرا نسبت بتقدیم این لایحه تشکر می‌کنم بخصوص می‌خواهم خدمت همکاران محترم این را نویدی بدهم نه بخاطر اینکه زن هستم در این لایحه هیج امتیاز خاصی برای زنها پیش بینی نشده و ما هم نمی‌خواهیم که امتیاز خاصی قائل بشوند در مملکت همه افراد مساوی و یکسان هستند و همه باید از سلامت و رفاه برخوردار باشند اما بعنوان یک مادر از تقدیم این لایحه بمجلس تشکر می‌کنم چون بخصوص مواد مختلف این لایحه که حالا آن عده آقایان که تابحال دقت کافی به این لایحه نکرده‌اند و بعداً مطالعه خواهند فرمود مشاهده خواهند کرد که مواد این لایحه بخوبی این نتیجه را میرساند که جلوی نابسامانی و سرگردانی جوانان و کودکان را می‌گیرد و از این لحاظ است که ما همه واقعاً به پیشرفت این فکر که در واقع یک انقلابی از لحاظ حمایت جوانان در این مملکت بوجود می‌آورد علاقمند هستیم ما می‌بینیم در بسیاری از ممالک دنیا مسائل جوانان و مشکلات بسیار بزرگی را بوجود آورده خوشبختانه در مملکت ما هنوز مواجه با مشکلات بسیار سخت نشده‌ایم چون خوشبختانه اولیای امور توجه خاص بمسائل جوانان پیدا کرده‌اند و با تجربه گیری از گرفتاریهائیکه می‌بینیم در کشورهای دیگر بوجود آمده در اینجا ما می‌بینیم که برنامه‌های بسیاری در مملکت در دست تهیه است که قطعاً یک قسمت مهم این است ما میدانیم که خانواده واحد اول اجتماع است و خوشبختی خانواده باعث خوشبختی اجتماع می‌شود و از خانواده است که می‌توان پایه اولیه برای زندگی نسل آینده را گذاشت پس ما می‌توانیم بگوئیم این لایحه‌ای است که اساس آن برای حمایت و تحکیم خانواده تهیه شده بنده وظیفه خودم میدانم که از آقایان همکاران محترم که در تمام مدت دو سال و اندی که مطالعه در اطراف این لایحه می‌شد چه در مجلس و چه در حزب که با علاقمندی کامل به این لایحه توجه داشتند بخصوص تشکر کنم و این نکته را هم ناگفته نگذارم که سمینار زنان حزب ایران نوین یک قدم بسیار بزرگی از لحاظ پیش بردن این نوع مطالعات برداشته و ما امیدواریم مطالعات از این بیشتر بشود و لوایح دیگر در جهت مصالح مختلف اجتماعی پس از مطالعه و بررسی کامل به مجلس شورای ملی در این دوره و دوره‌های آینده تقدیم بشود خیلی متشکرم.

+۱۱ ـ قرائت دستور و تعیین موقع جلسه بعد ـ ختم جلسه

رئیس ـ دستور جلسه آینده قرائت می‌شود.

(بشرح زیر قرائت شد)

دستور جلسه ۳۳۳

روز سه شنبه ۱۶ اسفند ماه ۱۳۴۵

لایحه دو فوریتی دولت راجع به مالیات اتومبیلها و صفحات موسیقی. شمارة چاپ ۲۲۰۶.

گزارش کمیسیون بودجه راجع به بودجه سال ۱۳۴۶ کل کشور. شمارة چاپ ۲۲۰۳.

رئیس ـ با اجازة خانمها و آقایان جلسه امروز را ختم می‌کنیم جلسه آینده ساعت ۹ صبح روز سه شنبه خواهد بود.

(ساعت ده و پنجاه و پنج دقیقه صبح جلسه ختم شد)

رئیس مجلس شورای ملی ـ مهندس عبدالله ریاضی

اداره چاپخانه مجلس شورای ملی