مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۲ شهریور ۱۳۰۶ نشست ۱۳۸
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری ششم | تصمیم‌های مجلس | قوانین بنیان ایران نوین |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری ششم |
مشروح مذاکرات مجلس ملی، دوره۶
جلسه: ۱۳۸
صورت‌مشروح مجلس یکشنبه دوازدهم شهریور ماه ۱۳۰۶ مطابق ۷ ربیع‌الاول ۱۳۴۶
۱- بقیه شور نسبت به خبر کمیسیون بودجه راجع به اضافی ۱۳۰۵ وزارت امور خارجه و تصویب آن
۲- بقیه شور نسبت به خبر کمیسیون بودجه راجع به بودجه اضافی ۱۳۰۵ وزارت فوائد و رد آن
۳- قانون بودجه اضافی سنه ۱۳۰۵ وزارت امور خارجه
(مجلس دو ساعت و بیست دقیقه قبل از ظهر بریاست آقای پیر نیا تشکیل گردید)
(و صورت مجلس روز چهارشنبه یازدهم امرداد را آقای بنی سلیمان قرائت نمودند)
غائبین با اجازة جلسه‌قبل
آقایان: حاج علی اکبر امین – اعتبار – عراقی – شیروانی – اسفندیاری – امام جمعة شیراز – دادگر – حیدری مکری – نجومی – عباس میرزا – احتشام زاده – لیقوانی – فرشی
عدل – سلطان محمد خان عامری – جوانشیر – مفتی – میرزا حسن خان وثوق – زعیم – تقی زاده – سلطان ابراهیم خان افخمی.
غائبین بی اجازة جلسة قبل
آقایان: اسدی – علی خان اعظمی – نظام مافی – شریعت زاده – حشمتی – محمد آخوند – بامداد – قوام شیرازی – بهار – حاج حسن آقا ملک – میرزا احمد خان بدر.
دیر آمدگان با اجازة جلسة قبل
آقایان: ذوالقدر – ملک مدنی – آقا زادة سبزواری- دیوان بیگی.
دیر آمدة بی اجازة جلسةقبل
آقای آیت الله زاده اصفهانی.
رئیس – صورت مجلس لعتراضی ندارد؟
(اظهاری نشد)
رئیس – صورت مجلس تصویب شد.
وزیر مالیه – اجازه میفرمائید بنده راجع به دستور عرضی دارم.
رئیس – بفرمائید.
وزیر مالیه – اگر آقایان موافقت بفرمایند لایحة اضافات وزارت امور خارجه و وزارت فوائد عامه که مدتی است معوق مانده و تقریباً همه کارش شده است و بودجة ۱۳۰۶ را در کمیسیون بودجه معوق داشته است در دستور بگذارند و اول هم لایحه وزارت امور خارجه را بعد لایحة وزارت فوائد عامه را.
بعضی از نمایندگان – صحیح است.
رئیس – پیشنهاد آقای زوار راجع به دستور.
(بشرح ذیل قرائت شد)
بنده پیشنهاد می‌کنم خبر کمیسیون بودجه راجع به دوازده هزارو پانصد تومان بلدیه ….
زوار – صدو بیست و پنجهزار تومان
(بقیه پیشنهاد بدین مضمون قرائت شد)
صد و بیست و پنجهزار تومان بلدیه در دستور مقدم شود.
مدرس – بگذارید بماند وقتی که بلدیه قانونی شد.
رئیس – آقای زوار.
زوار – عرض کنم که این مسئله قانونی را حضرت آقای مدرس در جلسة گذشته هم فرمودند بنده هم معتقدم که البته بایستی در مملکت مشروطه انجمن بلدی باشد و ادارة بلدیه هم قانونی باشد ولی باید فهمید که از ادارة بلدیه قانونی و انجمن قانونی چه انتظاراتی هست که بلدیه نتوانسته است آنرا بموقع اجرا بگذارد؟ خوب است یک نظری به پنجسال قبل و وضعیت فعلی این شهر بیندازید و مقایسه کنید و بی انصافی نفرمائید که پولهائی که گرفته شده است و بودجة که به بلدیه داده شده است جزء وکلاً برای مصالح مملکت صرف شده است و حالا بنده تقاضا می‌کنم چون این مبلغ را بلدیه چنانچه بنده مطالعه کرده‌ام برای حفظ الصحه و ترتیب خیابانها و توسعة آنها که هر روزه وضعیت خیابانها در ملأ و مرآی ما است و باید استفاده کنیم لازم دارد این بود که استدعا کردم که اینرا جزو دستور بلکه مقدم بدارید.
وزیر مالیه – بنده تقاضا کردم که آن لایحه جزء دستور شود ولی با این تقاضائی که شد موافقت دارم برای اینکه اغلب آقایان مسبوقند که این اعتباری که برای بلدیه خواسته شده است برای یک کاری است که برای شهر نهایت اهمیت را دارد قضیة تهیة آب است و نقشه هائی تهیه شده است و چون چیزی نیست گمان می‌کنم اگر آقایان مقدم بدارند و تصویب کنند بهتر است که انشاء‌الله بلکه بشود برای طهران از آب‌های پشت کوه تهیه کرد و آورد و این یک قدم بزرگی است که خدمت مهمی به این شهر و مملکت شده است به این ملاحظه بنده موافقت می‌کنم که این لایحه مقدم باشد.
مدرس – در لایحه برای آب شهر چیزی قید نشده است.
رئیس – رأی می‌گیریم به پیشنهاد آقای زوار آقایان موافقین قیام فرمایند.
(معدودی قیام نمودند)
رئیس – تصویب نشد پیشنهاد آقای دادگر
(بمضمون ذیل قرائت شد)
بنده پیشنهاد می‌کنم که اصلاح سه مادة سجل احوال در دستور مقدم باشد.
بعضی از نمایندگان – چرا مقدم باشد؟
دادگر- بنده از نقطة نظر موافقت با نظر آقای وزیر مالیه این تقدمش را حذف می‌کنم فقط پیشنهاد می‌کنم جزو دستور امروز باشد.
رئیس – می‌ماند برای بعد پیشنهاد آقای دشتی
(بشرح ذیل خوانده شد)
پیشنهاد می‌کنم اضافات فواید عامه و خارجه قبلاً مطرح و تمام شود.
عدة از نمایندگان – صحیح است.
رئیس – ماده با دو تبصره قرائت می‌شود و مذاکرات شده است باید رأی گرفته شود ان قسمتی که راجع بوازارت خارجه است یک ماده است با دو تبصره. تبصرة دوم در ثانی در کمیسیون اصلاح شده است ماده و دو تبصره قرائت می‌شود و رأی می‌گیریم.
(بشرح آتی قرائت شد)
مادة واحده – وزارت مالیه مجاز است بودجة اضافی ۱۳۰۵ وزارت امور خارجه را که مبلغ آن بالغ بر شصت و پنج هزار و ششصد و شصت و دو تومان پنج قران و چهارصدو پنجاه دینار می‌باشد بر طبق صورت ضمیمه پرداخت نماید.
تبصرة اول – مؤسساتیکه در بودجة اضافی مزبور پیش بینی شده و هنوز تاسیس نشده است بودجة آنها از محل اعتبار ۱۳۰۶ و از تاریخ تاسیس آن پرداخته خواهد شد.
تبصرة ۲ – وزارت خارجه مکلف است کارگذاریهای ایالات و ولایات را از اول تیر ماه ۱۳۰۶ و ادارة محاکمات وزارت خارجه را از ۱۹ اردیبهشت ۱۳۰۷ که تاریخ انقضای مدت و موعد فسخ عهدنامه هائی است که از طرف دولت اعلام گردیده منحل نماید.
رئیس – آقای آقا سید یعقوب.
آقا سید یعقوب – موافقم.
رئیس – آقای فیروز آبادی.
فیروزآبادی – عرض می‌شود بارها از اولی که بنده وارد این مجلس شده‌ام تا بحال این عرض را کرده‌ام حالا هم باز عرض می‌کنم بنده با مطلق این اضافات نظر بفقر مملکت و بیکاری مردم و نظر به نبودن پول و نظر باینکه عنقریب این اضافات ما را محتاج بقرض خارجی می‌کند و شاید ما را به پرتگاههای بدی بکشاند مخالفم و امیدوارم آقایان اعضاء وزارت خانه‌ها هم بعرایض بنده توجه بفرمایند به بینند اگر صلاح مملکت نیست بهمان مقداری که بآنها میرسیده قناعت کنند و دیگر طالب اضافه از این مملکت و از این مردم نشوند بکذارند مملکت یک سر و صورتی پیدا کند اگر یک پولی هم انشاء الله اضافه بیاید صرف مخارج عام المنفعه مملکتی بشود صرف اشخاص نشود این مملکت را همان طریقی که سابق اداره می‌شد با همان بودجة که سه سال پیش پنجسال پیش اداره می‌شد اداره کنند و اضافاترا صرف مؤسسات عام المنفعه کنند یک کارخانة چرم سازی قند سازی کاغذ سازی ما نداریم همه اش اضافات آخر توجه بفرمائید این اضافات کار ما را بکجا خواهد کشاند اینرا بارها عرض کرده‌ام باز هم عرض می‌کنم و امیدوارم که از اذهان محو نشود این اضافات ما را بطرف یک قرضی میکشاند که آن قرض با یک شرایط سنگینی بر ما تحمیل بشود که از زیر بار آن شرایط ما نتوانیم بیرون بیائیم چون بنده این نظریه را دارم هیچ ملاحظه از احدی نمی‌کنم و با این
اضافات تا در این مجلس هستم مخالفم.
رئیس – بدوسیه که مراجعه می‌شود در چهارم خرداد مذاکرات کافی شده است فقط یک فقره پیشنهاد از آقای فیروز آبادی باقی مانده بود که عده کافی نبود برای رأی در این پیشنهاد اخذ رأی می‌کنیم اگر تصویب شد مراجعه می‌شود بکمیسیون والا رأی قطعی می‌گیریم قرائت می‌شود
(باین مضمون قرائت شد)
پیشنهاد می‌کنم که ۲۶۳۰ تومان حقوق مستخدمین سفارت و اضافه اعتبار برای تصفیة محاسبات معوقة سفارت واشنگتن حذف شود.
رئیس – آقای فیروز آبادی.
فیروز آبادی – اولاً بنده تقاضا کردم مذاکرات ببعد از تنفس موکول شود قبول نشد چون حالا نظریات محو شده است نسبت بآنوقت با وجود این چون بنده در نظر دارم که به اضافات رأی داده نشود امیدوارم که آقایان عاقبت وخیم آنرا در نظر بگیرند رضایت اشخاص را در نظر نگیرند رضای خدا را در نظر بگیرند این اقلام را رأی ندهند بخصوص به این مبلغ این دو هزار و فلانقدر مال سفارت واشنگتن را من نمی‌فهمم یعنی چه خوب این یک حقوقی داشته است که می‌گیرد پول تازة در مملکت پیدا شده است که هر کس از هر طرف تقاضای اضافه حقوق می‌کند؟ اگر پول تازة پیدا شد و مصارف عام المنفعه هم نداشتیم آنوقت این تقاضا را بکنند اما در صورتیکه پول نداریم کار نداریم مردم فقیر و مفلوک و بیکار هم همه می‌بینیم زور می‌آورند سر ادارات و هیچ روزی نیست که یکنفر دو نفر به بنده نگویند بنویس برویم فلان اداره آخر اداره چقدر اجزاء می‌خواهد؟ چون می‌بینید حقوق زیاد می‌دهند کار هم در مملکت نیست خودشان هم بیکار هستند از این جهت فشار می‌آورند برای رفتن بادارت حقوق اینها باید یک اندازه کم شود و یک شباهتی به مخارج مالیات دهندگان پیدا کند تا مردم فشار بادارات نیاورند باین ملاحظه بنده از آقایان تقاضا کردم که یک نظر عمیقی بکنند توجهی بکنند رأ’ باین اضافات ندهند والا عنقریب خودشان خواهند دید که دو سال دیگر چه پشیمانیهائی برایشان پیدا خواهد شد.
رئیس – آقای آقا سید یعقوب.
آقا سید یعقوب – بنده خواستم توجه بدهم آقای فیروز آبادی را که همیشه در مطالبشان میفرمایند رحم کنید این مسئله مکرر گفته شده که نمایندگان سیاسی ما در خارجه در انظار طرف توجه نیستند برای خاطر اینکه دولت بمأمورین خارجه توجه نمی‌کنند بهمین مناسبت کمیسیون بودجه یک توجهی کرد که نسبت بمامورین خارجه برای اهمیت و استقلال خارجی سیاسی ما یک ملاحظه بشود این یکی و اما باین مأمورین امریکا ما عقیده مان این بود که ما با امریکا یک خلطه و آمیزش زیادی داشتیم و خواهیم داشت و ناچار بودیم قونسولهائی داشته باشیم برای تجارتمان و تصدیق هم میفرمائید تجارت ما در امریکا خیلی پیشرفت دارد امریکائیها هم خیلی بما نزدیک هستند و ناچار بود دولت در بعضی جاها تاسیس قنسولخانه بکند و قنسول هم پول می‌خواهد اینها واسطة تجارت هستند اینها یک چیزهائی است که نفع برای مملکت ما دارد پرپاکاند کردن برای مملکت خیلی برای ما نفع دارد ما وقتی در اطراف قنسول داشته باشیم برای ما در مسئلة تجارت تبلیغات زیاد می‌کنند بلی در داخله بگوئیم در خانه مان نان خالی بخوریم ولی در جائی که آبرویمان موهون است باید خیلی توجه کنیم باین نظر بود که کمیسیون بودجه این را پیشنهاد کرد در جاهای دیگر بنده موافقم ولی اینجا جای این حرفها نیست.
رئیس – رأی گرفته می‌شود بقابل توجه بودن پیشنهاد آقای فیروز آبادی آقایانیکه قابل توجه میدانند قیام فرمایند
(عدة قلیلی قیام نمودند)
رئیس – قابل توجه نشد رأی گرفته می‌شود بماده با دو تبصره.
وزیر مالیه – یکی از آن تبصره‌ها گمان می‌کنم بعد از گذشتن قانون دیگری از مجلس فعلا در اینجا مورد ندارد و آن تبصرة راجع بکار گذاریهاست که در قانون راجع بعدلیه حل شد تصور می‌کنم آن تبصره باید از اینجا برداشته شود چون حالا بیمورد است.
رئیس – آقای آقا سید یعقوب.
آقا سید یعقوب – خواستم توجه بدهم آقای وزیر مالیه را باین نکته که اگر به تبصره توجه بفرمایند خواهند دید دو مسئله است یک مسئله راجع بالغاء کاپیتولاسیون است و ما نظرمان قانونی کردن این تصمیم دولت بود که این را از مجلس هم گذرانده باشیم و بدانند این مسئله از مجلس گذشته است بر فرض آنطور که شما فرمودید باشد منافات ندارد ما خواستیم اساساً این مسئله در مجلس عنوان شده باشد.
وزیر مالیه – در هر صورت بنده در بودن آن حرفی ندارم ولی یک تعارضی در تاریخ و در مضمون ممکن است پیدا شود با آن قانونی که تصویب شده است این را ممکن است بفرمائید یک دفعة دیگر بخوانند اگر اصلاح مختصری لازم باشد بشود والا در بودن آن من حرفی ندارم. مقصود این است که یک مسئلة که حل شده یک چیز دیگری بعداً که موجب یک معارضه باشد پیدا نشود
(تبصرة ثانی بشرح آتی قرائت شد)
تبصره دوم – وزارت خارجه مکلف است کارگذاریهای ایالات و ولایات را از اول تیر ماه ۱۳۰۶ و ادارةمحاکمات وزارت خارجه را از ۱۹ اردیبهشت ۱۳۰۷ که تاریخ انقضای مدت و موعد فسخ عهدنامه هائی است که از طرف دولت اعلام گردیده منحل نماید.
وزیر مالیه – با اصلاح برداشتن تاریخ (اول تیر ماه) و نوشتن (مطابق قانون مصوب) درست می‌شود.
رئیس – تبصرة دوم قرائت می‌شود بعد رأی می‌گیریم
(بشرح ذیل قرائت شد)
تبصرة ۲ – وزارت خارجه مکلف است کارگزاریهای ایالات و ولایات را مطابق قانون مصوب ۲۸ خرداد ۱۳۰۶ و ادارة محاکمات وزارت خارجه را از ۱۹ اردیبهشت ۱۳۰۷ که تاریخ انقضای مدت و موعد فسخ عهدنامه هائی است که از طرف دولت اعلام گردیده منحل نماید.
وزیر مالیه – صحیح است.
رئیس – رأی گرفته می‌شود بماده با دو تبصره آقایان موافقین اوراق سفید می‌دهند
(اخذ آراء بعمل آمده نتیجه اینطور حاصل شد: ورقة سفید علامت قبول ۴۱ ورقة کبود علامت رد ۱)
رئیس – عده حضار ۶۸ با ۴۱ رأی تصویب شد.
(اسامی موافقین)
آقایان: کی استوان – نوبخت – محمود رضا – موقر – بهبهانی – بدر – ملک مدنی – بامداد – محمد تقیخان – اسعد – ملک ایرج پور تیمور – عمادی – مرتضی قلیخان – بیات – نگهبان – دولتشاهی – طباطبائی دیبا – دکتر طاهری – افخمی – ثقت اسلام بروجردی - امیر حسینخان ایلخان – جلائی – میرزا حسن خان اسفندیاری – اعتبار – خواجوی – حیدری – ارباب کیخسرو – میرزا عبدالله خان وثوق – میرزا جواد خان خوئی – پالیزی – اعظمی – آقا سید کاظم یزدی – ابراهیمی – زوار – دکتر رفیع امین – مفتی – ثابت – ملک آرائی – مقدم – بنی سلیمان – سلطان محمد خان عامری – فرهمند – دکتر لقمان
مخالف – آقای فیروز آبادی.
رئیس – خبر کمیسیون بودجه راجع باضافات فوائد عامه مطرح است
(بشرح ذیل خوانده شد)
مادة واحده – وزارت مالیه مجاز است بودجه اضافی ۱۳۰۵ وزارت فوائد عامه و تجارت و فلاحت را که مبلغ آن بالغ بر شصت هزار و پانصد و چهل و نه
تومان و چهار قران می‌باشد بر طبق صورت ضمیمه پرداخت نماید.
تبصره – مؤسساتیکه در صورت اضافات فوق پیش بینی شده و هنوز تاسیس نشده است بودجة آنها را از محل اعتبار ۱۳۰۶ و از تاریخ تاسیس آن پرداخته خواهد شد
رئیس – خبری که کمیسیون بودجه درثانی داده است فقط اصلاحی که شده است در صفحة ۶ در سطر ۸ اداره جنگلها تبدیل شده است بادارة فنی جنگلها آقای فیروز آبادی.
فیروز آبادی – بنده متأسفم که هر چه از این مخالفتها عرض می‌کنم بر شدت موافقت آقایان افزوده می‌شود حالا نمی‌شود معارضه با عقیدة کسی کرد ولی عقیده دارم و عرض می‌کنم که این اضافات مملکت را خراب می‌کند این است که مخالفت می‌کنم زیرا چارة ندارم والا بنده آدم سفیهی نیستم که تمام مردم را با خودم دشمن کنم می‌بینم این اضافات مضر بحال مملکت است آخر این اضافات یعنی چه؟ این مخارج گزاف یعنی چه؟ آخر حقوق بخور و حقوق بده باید یک شباهتی بهم داشته باشند آخر حقوق بده ماهی سه قران گیرش نمی‌آید آنوقت حقوق خور ماهی صد و سیصد و پانصد تومان می‌گیرد و هی اضافات آخر این یعنی چه؟ اینها اسباب عداوت و تولید فساد در مملکت می‌کند من نمیدانم چه نظری است که این اضافات را بمجلس پیشنهاد می‌کنند؟ امیدوارم کمیسیون یک توجه و یک نظری بکند که این اضافات بعدها نباشد آقای آقا سید یعقوب فرمودند که باید در خارجه آبروی ما حفظ شود پول باید خرج کنیم که آبروی ما حفظ شود بنده عرض می‌کنم آبروی ما در خارجه وقتی حفظ می‌شود که بقدر عایدیمان خرج کنیم و ملاحظه صرفه مان را بکنیم خارجیها قوة ما را میدانند اگر دیدید ما در آنجا گشاد بازی می‌کنیم می‌فهمید که ما لایق هیچ چیز نیستیم و بی اعتباری خودمان را ثابت می‌کنیم اگر یک نداری را در این شهر ببینند زیاده از دارائیش خرج می‌کند می‌گویند سفیه است نمی‌گویند آدم با اعتباری است ما بی اعتباری و سفاهت خودمانرا باین زیاده رویها در خارجه معین می‌کنیم در داخله هم همینطور این اضافه خرج‌ها مخالف صلاح ملت مخالف اقتصاد مملکت است اگر راستی اصلاح می‌خواهند اشخاصی که این اضافات را می‌خواهند این پولها را خرج کنید در مملکت احداث کار برای آنها بکنید البته خشنود ترند خوب اینها می‌بینید در مملکت کار نیست زور می‌آورند بادارات عدة اجزاء ادارات بیست و سه هزار نفر شده است این کشوریش است نه لشکری لشگریش صد هزار تا هم باشد زیاد نیست عایدات ما در داخله غیر از قند و شکر نیست و پنج میلیون است بیست و پنج میلیون دارائی ما بیست و سه هزار نفر اجزاء لازم دارد !؟ آخر یک تجارتخانه را ملاحظه کنید ده کرور در سال صادر و واردش پنج نفر ده نفر آنرا اداره می‌کنند چه فرق است بین یک تجارتخانه و یک اداره دولتی؟ بنظر دقیق هیچ فرقی ندارد باین ملاحظات بنده همیشه در این امورات مخالفت می‌کنم بنده مؤثر واقع نمی‌شود و اکثریت رأی خودشان را می‌دهند بعضی‌ها هم به بنده تعرض میفرمایند که تو می‌خواهی تبرز کنی بنده چه تبرزی دارم؟ اگر امروز مجلس دو سالش تمام شد و من نرفتم سر رعیتیم بدانید که من می‌خواهم تبرز کنم بر طبق عقیدة دیانت خودم برای حفظ حیثیات مملکت و حفظ استقلال مملکت و حفظ حیثیات ملت این مخالفت را می‌کنم و از دلتنگی بعضی از رفقای خودم وحشتی ندارم و به مخالفت خودم باقی هستم و امیدوارم آقایان دیگر این قدر کم لطفی نکنند.
محقق – عده کافی نیست برای مذاکره.
آقا سید یعقوب – تنفس.
رئیس – قهراً باید تنفس داده شود.
(در اینوقت جلسه برای تنفس تعطیل و پس از نیم ساعت مجدداً تشکیل گردید)
دکتر طاهری مخبر کمیسیون بودجه – این لایحة اضافات فوائد عامه قبل از تعطیل مطرح شده بود و مذاکرات در کلیاتش تمام شد پیشنهادات زیادی هم که تقدیم مقام ریاست شده بود غالبش مطرح شد و فقط یکیش قابل توجه شد و آنهم بکمیسیون بودجه آمد و یک اصلاحی شد و خبرش داده شد که آقای رئیس فرمودند فرمایش آقای فیروز آبادی در کلیات بود معذلک لازم است بعضی نکات را عرض کنم اول اینکه همة ما‌ها معتقدیم که قسمت مهم عواید مملکتی باید صرف مسائل عام المنفعه بشود از قبیل فلاحت و معاون و تنها لایحة که مشتمل بر این مقاصد است همین اضافات فوائد عامه است زیرا که در دوره پنجم دو نفر متخصص یکی برای فلاحت و یکی برای اداره کردن جنگلها مجلس رأی داد و استخدام شد این دو نفر متخصص که آمدند البته بدون اسباب و ادوات و لوازمات کار که نمی‌توانند کاری بکنند متخصص فلاحت اجزاء می‌خواهد اسباب کار می‌خواهد که بودجة او پیشنهاد شده است متخصص جنگل برای اداره کردن جنگلها اجزائ و اسباب می‌خواهد چنانچه در این لایحة بجزء پیشنهاد شده است در اینصورت مخالفت با این اضافات فوائد عامه بعقیدة خود آقای فیروز آبادی هم که سعی دارند قسمتی از عوائد مملکتی صرف مسائل عام المنفعه بشود بر خلاف نظر خودشان است زیرا اگر این لایحه تصویب نشود نمی‌شود قدمی برای فلاحت برداشت برای اینکه این متخصصین هم که سالی هشت هزار تومان بر حسب تصویب مجلس حقوق می‌گیرند وجودش بی نتیجه خواهد بود و همینطور متخصص جنگلها اینکه در فرمایشاتشان غالباً میفرمایند که تصویب این اضافات مستلزم یک استقراضی است این را هم لازم است عرض کنم که این اضافات با رسیدگی بعوائد مملکتی در تحت نظر رئیس کل مالیه سابق تنظیم شده و اگر چنانچه عوائد مملکتی اجازه نمی‌داد این لوایح تنظیم نمی‌شد و کمیسیون هم کاملاً مواظب این مسئله هست که یک اضافه مخارجی ایجاد نشود و اما این که فرمودند که این پولهائی که گرفته می‌شود از مردم نباید صرف اضافه حقوق شود این را کمیسیون بودجه هم کاملاً در نظر دارد و در این لوایح اگر ملاحظه فرموده باشید یکشاهی اضافه حقوق نیست اضافات تاسیسی است مثل ادارة فلاحت زیرا وقتی متخصص فلاحت آمد این برای انجام وظایفش یک مخارجی و یک ادارة لازم دارد. این اضافه شده است بر بودجة سابق و همینطور متخصص جنگلها این اضافات اضافه حقوق نیست اضافة تاسیسات است صرفه جوئی البته خوب است ولی در بعضی مواقع صرفه جوئی بضرر مملکت تمام می‌شود و اگر بخواهیم که فلاحت ترقی کند امراض فلاحتی کشف و معالجه شود و جنگلهائی که از منابع عمومی است هم چنین جنگلهای خصوصی که دارای اشجار صنعتی است در تحت نظم و نسق درآید الته مخارج می‌خواهد صرفه جوئی در این قبیل مخارج هم بر ضرر مملکت است چنانچه همین قسمت جنگلها که غالباً در مجلس با این لایحه از آن نقطه نظر مخالفت می‌شود همة آقایان تصدیق دارند که جنگل در تمام دنیا کاملا طرف توجه همة دول و ملل هست و یکی از چیزهائی است که هم از نقطة نظر صحی و هم از نقطة نظر مادی قابل توجه است و مجلس پنجم هم از همین نقطة نظر رأی داد که یک متخصص برای تنسیق جنگلها بیاید اشکالی که بود بواسطة تصویب این بودجه ممکن بود مامورین مالیه در جنگلهای خصوصی یک دخالتهائی بکنند این را هم کمیسیون بودجه اصلاح کرد که کلمة فنی را اضافه کرد یعنی متخصص جنگل و مامورین جنگل در قسمت فنی جنگلها مأموریت دارند و این مانع از این نیست که نسبت بجنگل خصوصی و ملکی هم آنها نظریه خودشان را اظهار کنند برای اینکه چه ضرر دارد در جنگل خصوصی هم یک معلمی بصاحبانش تعلیم
بدهد که این درخت صنعتی است و این درخت غیر صنعتی اگر می‌خواهید ببرید از این ببرید از آن نبرید همینطور طرز تربیتش را البته برای خود آنها هم مفید است پس بعقیدة بنده شایسته است که باین پیشنهاد رأی داده شود مذاکرات هم کافی شده است پیشنهادات هم بقدر کفایت قیلا داده شده است البته اگر آقایان باز هم نظریاتی در جزئیاتش داشته باشند بفرمایند تا جواب داده شود.
رئیس – آقای بیات.
بیات – موافقم.
رئیس – آقای آقا سید یعقوب.
آقا سید یعقوب – بنده مخالفم.
یعضی از نمایندگان – مذاکرات کافی شده است.
آقا سید یعقوب – اجازه بفرمائید حمله بر بنده نشود که مذاکرات کافی شده است بلی مذاکرات کافی شده است ولی یک پیشنهادی در مجلس شد که راجع به جنگل رأی داده نشود و به غیر از بودجة جنگل رأی داده بشود این پیشنهاد را مجلس قبول کرد رفت در کمیسیون بودجه و کمیسیون بودجه قبول نکرد و عبارت مأمورین فنی را اضافه کرد بنده در کمیسیون مخالفت کردم اگر حالا موقع مخالفت است و این یک راپرت جدیدی است بنده مخالفت می‌کنم خود آقایان هم در کمیسیون بودند که معاون وزارت فوائد عامه و وزیر مالیه هم در آنجا بودند صحبتی که در آنجا عنوان شد این بود که مالیه بعنوان فنی نمی‌تواند مداخله بکند مالیه از نقطه نظر اینکه جنگل را مال خودش میداند مداخله می‌کند و باز همان حرفها و همان چیزهائی که مورد مخالفت بود باقی خواهد بود بنده خواستم بعرض مجلس برسانم که از زیاد کردن کلمه فنی ریش این مردم بیچاره خلاص نمی‌شود بواسطه این که مالیه باز همان عقیدة خودش را تعقیب می‌کند و تمام جنگلها و سواحل خزر را مال خودش میداند این است که بنده مخالفم و ورقة کبود هم می‌دهم خواستم همین را بعرض مجلس برسانم.
معاون وزارت فوائد عامه – همینطور که آقای آقا سید یعقوب فرمودند بنده در کمیسیون آنروز هم توضیح دادم که ما از نقطة نظر مالی در اینجا‌ها مأموری نمی‌فرستیم مأمورین وزارت فوائد عامه کارشان نقشه برداری جنگلها و دادن دستورالعمل‌های فنی است یعنی همینقدر می‌گویند چه اشجاری را می‌شود کاشت و بچه ترتیب باید کاشت که برای مملکت مفید باشد بنده واقعاً دیروز تعجب کردم مسیو فن دم هاگن مسافرت کرده بود و رفته بود که به بیند ترا ورس‌های راه آهن را در جنگلهای ایران می‌تواند تهیه کند یا خیر؟ وقتی که آمده بود از ترتیب جنگل وقتی مذاکره می‌کرد حقیقتاً گریه می‌کرد و می‌گفت مرا از برای چه آورده‌اید اینجا من می‌بینم یک درختهائی را که نباید انداخت می‌اندازند و واقعاً اگر چنانچه از من مشورت کنند بهشان می‌گویم که یک طرزی استفاده از جنگل بکنند که خیلی بهتر باشد ما که دشمن این مردم نیستیم ما که نمی‌خواهیم ملک مردم را از دستشان بگیریم ما می‌خواهیم کمک بهشان بکنیم فرض بفرمائید بنده خودم در رستمرود و آنجاها رفته بودم یک جاهائی درست کرده بودند برای خزانه کردن تخم که اینها بکلی از بین رفته بود زیرا نتوانسته بودند عمل بیاورند حالا هم بنده در اینجا عرض می‌کنم که مسئله راجع بمالکیت بما مربوط نیست و ما مداخله نمی‌کنیم این مأموریتی که ما داریم برای تهیه نقشه‌های جنگل است برای این است که به بینیم چه نوع درختی را می‌شود در زمین کاشت و بچه ترتیب ممکن است ازش استفاده کرد الان یک قسمتی از نقشه‌های جنگلهای مازندران و رشت تمام شده است البته چه عیب دارد که بعد از پنج شش ماه دیگر اهالی مملکت بدانند که ما در قسمت رشت دارای چه درختهائی هستیم و چه مبلغ سرمایه داریم و البته این سرمایه سرمایه ملی است و ما نمی‌خواهیم از دست اشخاص بگیریم ولی می‌توانند آن اشخاص
بیایند پیش ما و نقشه عملیات خودشان را از ما بگیرند و بگویند که این چند درختی که ما داریم بچه ترتیب بکاریم و بچه ترتیب بیندازیم و البته اگر نخواهند این کار را بکنند مأمور دولت هم نمی‌تواند بگوید که شما بیائید و حتماً این کار را بکنید الان یکعده مأمورین در انجا مشغول خدمتگزاری هستند بنده رفتم و دیدم که اینها با یک حال بدبختی برای مملکت کار می‌کنند و نقشه بر می‌دارند حالا هم بنده چنانچه عرض کردم باز عرض می‌کنم که ما از نقطه نظر مالی از نقطه نظر حدود ملکی بهیچوجه در اینجا نظری نداریم و می‌خواهیم جنگلها را با یک طرز علمی و فنی نقشه برداری کنیم و بمردم کمک کنیم و هر جا صلاح است تخم جدیدی وارد کنیم و یک نفر باغبان و یکنفر مأمور فنی بگذاریم که آن را عمل بیاورد وقتی که تخمش زیاد شد بمردم بدهیم و اگر یک دستور العملهائی هم لازم باشد بدهیم و این اشکالی که میفرمایند موردش اینجا نیست و بنده عقیده‌ام این است که با آن تصویب نامة که با موافقت خود آقایان اصلاح شد دیگر اشکالی باقی نمی‌ماند و البته آقایان هم موافقت خواهند فرمود که این بودجه که نفعش عاید زارعین و مالکین می‌شود زودتر بگذرد و یکعدة مردمان بدبختی که الان در توی صحرا در زیر آفتاب و گل دارند به این مملکت خدمت می‌کنند انصاف نیست که بیش از این معطل بماند و بی حقوق باشد و خودش را بکشد واقعاً کسانی هستند که خیلی بیچاره هستند یک نفر جنگل بان را بنده دیدم که دیوانه شده است خوب این بیچاره تا توانسته است قرض کرده و خرج کرده است و حالا هم دیوانه شده است دستش هم بهیچ جا نمی‌رسد این برای دولت و مملکت خوب نیست که یکنفر متخصص که برای این مملکت کار می‌کنند و می‌خواهند خدمت بکند اینطور در فشار باشد و با احتیاجی که ما بکشیدن راه آهن داریم آنوقت با یک همچو بودجه نباید مخالفت کنیم.
رئیس – آقای دشتی.
دشتی – بنده عرایض مفصل و زیادی ندارم چون سابقاً در این باب صحبت زیادی کرده‌ام مخصوصاً در قسمت جنگلها اشکالی ندارد بنده یک مطلبی را می‌خواهم عرض کنم که بعد از این دولت یک طوری بکند که اضافاتی پیشنهاد نکند آقای فیروز آبادی در ضمن بیاناتشان یکفرمایشی فرمودند که کاملا صحیح است و در نتیجه همین اضافات روز بروز بودجة مملکت سنگینتر می‌شود وخصوصاً بنده می‌خواستم این تذکر را به آقای بیات بدهم که وزارت عامه از آن وزارتخانهائی است که شدیداً محتاج به اصلاح هست حالا بنده نمیدانم در نتیجه چه پیش آمدهائی این اضافات پیش آمده است ولی مردم یک انتظاراتی از این وزارتخانه دارند اخیرا یک راپرتهائی از مشهد و همچنین جاهای دیگر آمده است که تمام راهها خراب است بنده در کمیسیون بودجه هم عرض کردم که اقلا این راهها را نظارت کنند و دو نفر نماینده معین کنند که با اتحادیة تجار بوشهر و شیراز مذاکره کنند و یک مخارجی که می‌شود در تحت نظارت آنها باشد زیرا بنده معتقد هستم که نصف این پولها هم اگر خرج راهها بشود خراب نخواهد بود باید این پولها یک طوری خرج شود که تمام مخارج اداری نشود و بحال مردم مفید باشد بدبختی و فقر سر تا سر مملکت را گرفته است ما نباید فقط محوطه طهران را نگاه کنیم و باید ولایات را نگاه کنیم که روز بروز مردم فقیرتر می‌شوند و این وزارتخانه بقدر سر سوزن فایده بحال مردم ندارد والا هی مستخدم زیاد کردن بهیچوجه فایده نخواهد داشت.
رئیس – آقای بیات.
مرتضی قلیخان بیات – اینجا آقای دشتی در قسمت اشخاص یک فرمایشاتی فرمودند خودشان هم در کمیسیون بودجه تشریف داشتند البته کمال دقت شده است و این خبر تقدیم مجلس شده است این را هم باید تصدیق کرد که نظریات مختلف است بنده ممکن است که تصور کنم
برای فلان اداره چند نفر زیاد است ولی آن کسی که مسؤل آن اداره است تصور کند که پنج نفر زیاد نیست اینها یک چیزهائی است که مربوط بنظریات شخصی است البته یک وزارتخانة یک تشکیلاتی را لازم دانسته است کمیسیون بودجه بعد از مطالعه و مداقة زیاد آن قسمتهائی را که لازم میداند تصویب می‌کند و بمجلس پیشنهاد می‌کند در قسمت جنگلها خود بنده چندی قبل مازندران بودم و خودم این قسمت را از اهالی آنجا و بعضی اشخاص دیگر شنیدم که در این چند سال اخیر بواسطة اینکه بیشتر درختها را انداخته‌اند جنگلها دارد از صورت طبیعی خارج می‌شود خصوص در این چند ساله که بارندگی هم کمتر شده است و یک وحشتی هست که شاید این جنگلها از میان برود و بطور قطع اگر این جنگلها اداره نشود از میان می‌رود ملاحظه بفرمائید وقتی که یک نقطة از جنگل را بیایند درختهایش را قطع کنند آنوقت قسمت دیگر جنگل را قطعاً آفتاب از بین می‌برد همینطور یک قسمتهای دیگری هست که از نقطة نظر فنی می‌باید نگاهداری کرد البته جنگل مال اشخاص است لیکن نتیجه اش عاید عموم می‌شود و البته باید دولت نگاهداری کند و وزارت فوائد عامه در قسمت مالکیتش ابداً دخالتی ندارد و نباید هم داشته باشد و این اشخاصی که برای جنگل معین می‌شوند همینطور که در راپورت کمیسیون بودجه اصلاح شده اینها برای قسمتهای فنی جنگل هستند که باید بروند و نقشه برداری کنند و یک دستورالعملهائی از نقطه نظر علمی و فنی بدهند و مردم هم مطابق آنها رفتار کنند و البته قسمت مالکیت ابداً به این قسمت نیست و خارج از این موضوع است و همانطور که فرمودند در تصویب نامه باید تکلیفش معلوم شود که ملک مردم یا دولت بچه صورت باید باشد و در هر حال چه مال مردم باشد و چه متعلق بدولت باشد وظیفة دولت این است که در محافظت جنگلها مراقبت کند و بتوسط مامورین فنی یک عملیاتی بکند که آن منافع عمومی از بین نرود والا منافع خصوصیش البته مربوط بخود مردم است.
رئیس – آقای فیروز آبادی.
فیروز آبادی – آقای طاهری فرمودند که فیروز آبادی با اصلاحات همه وقت موافقند و باید هم موافقت کنم ولی بنده غرضم این است که اصلاحات نفعش عاید مملکت بشود نه اینکه تمام مخارج اداری بشود و این مخارجی که می‌شود یک مخارجی نیست که نفعش عمومی باشد که مثلاً‌یک راهی ساخته شود یا یک باطلاقی خشک شود یا یک رودخانة درست شود تمامش مخارج اداری است و خرید ملزومات از این جهت است که بنده مخالفت می‌کنم و البته اگر این مخارج بمصرف یک تاسیسات عام المنفعه برسد کاملاً موافق خواهم بود اگر این اضافات در بیابانها صرف احداث قنات بشود یا سد اهواز را به بندند یا در جاهای دیگر سد بندی شود که این آبهائی که بدریا می‌ریزد و هیچ نتیجة ازش حاصل نمی‌شود مورد استفاده مردم بشود البته کسی مخالفت نخواهد کرد.
آقای طاهری میفرمایند مخارج اضافی نیست و برای مملکت صرفه دارد بنده که هر چه نگاه می‌کنم صرفة دیگری ندارد میفرمایند ما الان کسر ندایم بنده هم تصدیق می‌کنم که انشاء الله کسر نداریم ولی خبر دارم که سال دیگر دو کرور کسر پیدا خواهیم کرد زیرا که صادرات ما به اندازه سابق نخواهد شد برای اینکه مردم فقیر هستند و عایدی ندارند که تجارت کنند و از خارج یک چیزهائی وارد کنند که گمرک او عاید دولت شود بنابراین البته کسر خواهیم آورد از آنطرف این اشل بندی ادارات که سال بسال بالا می‌رود که اسباب تحیر همه است که چه بکنند بنده عرض نمی‌کنم که جنگل اهمیت ندارد چرا اهمیت دارد ولی جلوگیری از فقر مردم بیشتر اهمیت دارد اینها را باید در نظر بگیرند والا هی پیشنهاد بکنند و خرج اداری بشود اینها کاملاً برای مملکت مضر است واز این جهت بنده مخالفم.
رئیس – آقای عمادی.
عمادی – بنده مخالفم.
دکتر طاهری – با تصدیق به اصول فرمایشات آقای فیروز آبادی که بایستی در مخارج کمال صرفه جوئی بشود معذلک این نکته را لازم است عرض کنم که هر اصلاح مفیدی بدون اشخاص از پیش نمی‌رود میفرمایند سد اهواز را به بندند سد اهواز که خودش بسته نمی‌شود آنهم مهندس می‌خواهد بر مهندس می‌خواهد اجزاء می‌خواهد ….
فیروز آبادی – قدیمی‌ها بستند.
مخبر – قدیمی‌ها هم همینطور بستند معجز که نکردند و البته اصلاحات بتوسط اشخاص باید بشود و البته بنده عرض کردم در بین نخارج بالنسبه بهترین مخارج همین مخارج است که راجع به فلاحت است مثلا متخصص فلاحت برای رفع سن برای رفع ملخ اجزاء می‌خواهد خودش یک نفر است و این یکنفر که نمی‌تواند کار بکند اجزاء می‌خواهد شاگرد می‌خواهد بنابراین هر اصلاحی مستلزم یک مخارجی است با تئوری و خیال که نمی‌شود اصلاحات کرد البته اسباب می‌خواهد اجزائ می‌خواهد لابراتوار می‌خواهد بنابراین نباید با یک همچو لایحة اینقدر مخالفت کنیم.
جمعی از نمایندگان – مذاکرات کافی است.
رئیس – آقایانیکه مذاکرات را کافی می دانند قیام فرمایند
(عده کثیری قیام نمودند)
رئیس – اکثریت است سه فقره پیشنهاد از آقای فیروز آبادی رسیده است قرائت می‌شود
(اینطور خوانده شد)
پیشنهاد می‌کنم حق العلاج که یکهزار تومان می‌باشد حذف شود.
رئیس – بفرمائید.
فیروز آبادی – بنده نمیدانم این حق العلاج که د اینجا نوشته شده از چه نقطه نظر است برای اینکه اینها که در یک جا مجتمع نیستند که وقتی مریض شدند یک طبیبی باشد که اینها را علاج کند دو نفر اینجا هستند سه نفر در شمال چهار نفر در جنوب همه که در یک محل نیستند بعلاوه اینها مواجب دارند از حقوق خودشان خودشان را معالجه کنند هزار تومان حق طبیب یعنی چه؟ از این جهت بنده مخالف هستم و پیشنهاد کردم حذف شود.
مخبر – مقصود از حق العلاج این نیست که حق طبیب باشد مقصود خرج معالجه است اگر از عبارت اینطور سوء استفاده شود نمیدانم و این برای اعضاء جزء است که در راه هستند و معلوم است بعضی جاها پنجاه فرسخ بیست فرسخ آبادی ندارد اینها که ناخوش شدند باید معالجه بشوند ….
عمادی – از حقوق خودشان بدهند.
مخبر – چه حقوقی؟ با روزی پنجقران چطور می‌شود که بتوانند خودشان را معالجه کنند ؟! و چنانچه عرض کردم این مبلغ برای تهیه دواهائی است که لازم می‌شود حالا ممکن است عبارت حق العلاج را اصلاح کنند و قیمت دوا نوشته شود.
فیروز آبادی – حق العلاج نوشته شده.
رئیس – (خطاب به آقای فیروز آبادی) این پیشنهاد جدیدی است کرده‌اید یا سابقاً هم پیشنهاد شده بود؟
فیروز آبادی – خوب هر طور صلاح میدانید.
رئیس – از خود شما سؤال می‌کنم سابقاً هم این پیشنهاد را کرده‌اید یا پیشنهاد جدیدی است.
فیروز آبادی – حالا پیشنهاد کرده‌ام.
رئیس – رأی می‌گیریم بقابل توجه بودن این پیشنهاد آقایانیکه قابل توجه میدانند قیام فرمایند.
(فقط دو نفر قیام نمودند)
رئیس – قابل توجه نشد پیشنهاد دیگر آقای فیروز آبادی
(بشرح آتی قرائت شد)
پیشنهاد می‌کنم که نمرة ۱۷ چهار صد تومان اضافه اعتبار برای خرید اثاثیه حذف شود.
فیروز آبادی – بنده این پیشنهاد را پس می‌گیرم.
رئیس – پیشنهاد دیگر
(اینطور خوانده شد)
بنده پیشنهاد می‌کنم که پانصد تومان مخارج تلفن و شاگرد تلفن حذف شود
فیروز آبادی.
رئیس – این دفعة ثانی است که پیشنهاد می‌کنید؟
فیروز آبادی – بنده خاطر ندارم.
رئیس – در هر صورت می‌توانید پیشنهاد کنید اگر دفعة اول باشد بقابل توجه بودنش رأی می‌گیریم واگر دفعة ثانی باشد رأی قطعی می‌گیریم بفرمائید.
فیروز آبادی – بنده همان عرایضی است که در سابق عرض کرده‌ام می‌خواهند رأی بدهند می‌خواهند ندهند و حقیقتاً اسباب انفعال است که هی بنده مجلس را معطل می‌کنم و پیشنهاد می‌کنم و مجلس هم که رفع خجالت بنده را می‌کند و رأی نمی‌دهند حالا که رأی نمی‌دهند این پیشنهاد را هم پس می‌گیرم.
رئیس – رأی گرفته می‌شود بماده واحده با تبصره با اوراق آقایان موافقین اوراق سفید می‌دهند
(اخذ آراء بعمل آمده و نتیجه بطریق ذیل حاصل شد)
عده حضار ۶۸ ورقه سفید علامت قبول ۳۱ ورقة کبود علامت رد ۱۰.
رئیس – تصویب نشد.
اسامی موافقین
آقایان: ملک مدنی – دیوان بیگی – امیر حسینخان ایلخان – ملک آرائی – اسکندر خان مقدم – سید کاظم یزدی – اعتبار – افخمی – بنی سلیمان – محمد تقی خان اسعد – ارباب کیخسرو – میرزا عبدالله خان وثوق – معظمی – پالیزی – خوئی – زوار – اعظمی – ابراهیمی – طباطبائی دیبا – شیخ العراقین بیات – اسفندیاری – مرتضی قلیخان بیات – موقر – دولتشاهی – دهستانی – ملک ایرج پور تیمور – طاهری – بهبهانی – بدر – جلائی – امام جمعه اهر.
اسامی مخالفین
آقایان: محمود رضا – سید یعقوب – میرزا سید علی عمادی – فهیمی – فومنی – فیروز آبادی – عصر انقلاب – خواجوی – معتضد استر آبادی – میرزا عبدالباقی.
وزیر معارف – بنده تقاضا می‌کنم که آقایان موافقت بفرمایند د جلسة آتیه چند فقره خبر کمیسیون معارف که مدتی است تقدیم مجلس شده است جزو دستور شود.
رئیس – مخالفی ندارد؟
(گفتند خیر)
رئیس – جلسه آتیه روز سه شنبه دستور هم همینطور که آقای وزیر معارف فرمودند
(مجلس نیم ساعت بعد از ظهر ختم شد)
قانون
بودجه اضافی سنه ۱۳۰۵ وزارت امور خارجه
مصوب ۱۲ شهریور ماه ۱۳۰۶ شمسی
ماده واحده – وزارت مالیه مجاز است بودجه اضافی ۱۳۰۵ وزارت امور خارجه را که مبلغ آن بالغ بر شصتو پنجهزار و نهصد و شصت و دو تومان و پنجقران و چهارصد و پنجاه دینار می‌باشد بر طبق صورت ضمیمه پرداخت نماید.
تبصره ۱ – مؤسساتیکه در بودجه اضافی مزبور پیش بینی شده و هنوز تاسیس نشده است بودجه آنها از محل اعتبار ۱۳۰۶ و از تاریخ تاسیس آن پرداخته خواهد شد.
تبصره ۲ – وزارت امور خارجه مکلف است کارگزاریهای ایالات و ولایات را مطابق قانون ۲۸ خرداد ۱۳۰۶ و اداره محاکمات خارجه را از ۱۹ اردیبهشت ۱۳۰۷ که تاریخ انقضای مدت و موعد فسخ عهدنامه هائی است که از طرف دولت اعلام گردیده منحل نماید
اینقانون که مشتمل بر یکماده و صورت ضمیمه است در جلسه دوازدهم شهریور ماه یکهزارو سیصد وشش شمسی بتصویب مجلس شورای ملی رسید.
حسین پیر نیا: رئیس مجلس شورای ملی
Page 14- 17 missing