مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۲ شهریور ۱۲۸۶ نشست ۱۴۹
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری نخست | تصمیم‌های مجلس | قانون اساسی مشروطه و متمم آن |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری نخست |
مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۲ شهریور ۱۲۸۶ نشست ۱۴۹
مذاکرات روز ۵شنبه ۲۶ رجب ۱۳۲۵ دارالشورای ملی
خلاصه مذاکرات روز ۳ شنبه ۲۴ را آقامیرزا طاهر قرائت کردند.
اسدالله میرزا- نواب والا شاهزاده مبشرالسلطان از طرف اهالی لرستان به وکالت انتخاب شده‌اند چندی قبل اعتبارنامه ایشان بدفتر مجلس فرستاده شده و به مهر مجلس هم رسیده است صنیع الدوله رئیس هم در سابق رسیدگی کرده‌اند چون تاکنون بواسطه کسالت مزاج نتوانسته بودند به مجلس مقدس مشرف شوند امروز حاضر شده‌اند (عموم وکلای عظام تبریک گفتند).
مقبل لشکر- جواب لایحه که از طرف انجمن جنوبی در خصوص جناب احتشام السلطنه رسیده بود که ایشان را به مجلس مقدس دعوت نمایند چه داده شد؟
آقا میرزا طاهر- بعد از قرائت نظام نامه مفصلا مذاکره می‌شود و نتیجه گرفته خواهد شد
(شروع بقرائت نظام نامه وزارت داخله شد پس از قرائت موادی چند مذاکرات لازمه بمیان آمد.)
نایب رئیس- جماعتی ازطرف انجمنها آمده و لایحه نوشته‌اند خوانده شود خوانده شد قریب این مضمون:
- ما که جمعی از نمایندگان انجمنها هستیم در جلوی عمارت بهارستان حاضریم در باب استنطاق متهمین که از طرف نظمیه برخلاف وزارت عدلیه فرستاده شود و احضارنامه از طرف وزارت عدلیه فرستاده شود و احضارشود و در بیست و چهار ساعت هم استنطاق بعمل آید و پس از تعیین تقصیر مجازات داده شود برخلاف این ترتیب میرزا عباسقلی خان را بدون احضارنامه گرفته‌اند و چندین بیست و چهار ساعت گذشته است و هنوز استنطاق بعمل نیامده عجاله مستدعی هستیم مادامی که در وزارت عدلیه مجلس استنطاق معین نشده مقرر دارید که آنها را به ضمانت ضامن معتبر رها کنند تا در موقعی که در وزارت عدلیه مجلس استنطاق تشکیل شود حاضر می‌شوند و اگر باین ترتیب استنطاق تاخیر بیفتد اسباب اشکال و زحمت خواهد شد.
حاج محمد اسمعیل آقا- عرض می‌کنم تاخیر استنطاق اسباب تولید فتنه می‌شود.
حاج امین الضرب- اگر مجلس استنطاق طول دارد آنها را مرخص نمایند و ضامن معتبر بگیرند تا بعد مجلس استنطاق دایر شود.
سیدالحکما- دیروز قرار شد که هریک از وکلا یک نفر مؤثق را معین نموده بیست و چهار نفر معین شده‌اند آنها هم در عریضه خود بیست و چهار ساعت را معین کرده‌اند خوب است آن اشخاص حاضر شوند و امروز استنطاق بعمل آید.
نایب رئیس- دیروز در اینجا بیست و چهار نفر معین شد باید بوزارت عدلیه نوشته شود که محض نظارت در عمل استنطاق آنها را در موقع احضار نمایند این ترتیب بروز شنبه خواهد افتاد حالا گفتگو در این است که آیا اینها تا روز شنبه محبوس باشند یا این که با ضامن معتبر مرخص شوند و هر وقت لازم است حاضر شوند.
آقا سید حسین- با ضامن صحیح مرخص شوند.
آقا ملا حسن وارث- همینطور که حاج محمد اسمعیل آقا گفتند تاخیر استمنطاق اسباب تولید فساد می‌شود.
نایب رئیس- گویا دیگر مجال مباحثه نیست دیروز آنچه بایست گفتگو شود شد و اشخاصی برای استنطاق معین شدند حال باید ببینیم این اشخاص محبوس باشند تا روز شنبه یا مرخص شوند و در موقع حاضر شوند (گفتند با ضامن معتبر مرخص شوند)
مستشارالدوله- ما نباید در قانون اختلال نمائیم این که گفتند استنطاق در بیست وچهار ساعت زیاد طول نکشد این مطلب اشتباه شده است آنچه در همه جا رسم است این است که اگر کسی متهم است و او را گرفتند باید در بیست و چهار ساعت اطلاع برئیس محکمه استنطاق داده شود نه این که استنطاق زیادتر از ۲۴ ساعت نشود بلی این اشخاص که گرفنه شده‌اند البته از محترمین هستند و در تضییع شان آنها حرفی نیست گویا سه نفر را گرفته‌اند یکی میرزا عباسعلی خان دیگری پسر او یک نفر دیگر هم پسر حاج محمد رحیم طهباز است در حقیقه او خیلی محترم است خوب است او را مرخص نمایند و هر کس ضامن معتبر می‌دهد مرخص شود و لازم نیست مجلس در حق همه یک طور حکم بدهد و مجلس نباید در این خصوصها گفتگو نماید.
آقا سید حسن تقی زاده- دو چیز متناقض در خارج شهرت دارد یکی اینکه مجلس در این کار مداخله دارد یکی دیگر اینکه گفته می‌شود در این خصوص همین اشخاص که دیروز رای داده شده که نظارتی از طرف مجلس در آنجا باشد عقیده بنده این است هر چه زودتر مجلس استنطاق معین شده و این اشخاص که ماخوذ شده استنطاق شوند و تازمان انعقاد مجلس استنطاق از این اشخاص ضامن گرفته مرخص نمایند.
نایب رئیس- آخر رای چه باشد آنچه از انجمنها رسیده در خصوص پسر حاج عبدالرحیم طاهباز و میرزا عباسقلی است عجاله در باب این دو نفر رای گرفته می‌شود.
آقا سید حسین- رای داده می‌شود که هر کس کفیل و ضامن داشته باشد مرخص شود. اینکه میگویند میرزا عباسقلی صاحب انجمن است بصرف این مطلب نمی‌شود هر کس مقصر شد باید مجازات شود.
حاجی سید نصرالله- سایرین هم تقصیر شان معلوم نیست باید همه با ضامن مرخص شوند و هر وقت لازم شد احضار شوند.
آقا میرزا محمود خوانساری- در شرع مقدس ما این طور است تا کسی تقصیرش ثابت نشود نباید حبس شود.
مستشار الدوله- اگر میخاهید حرفی بزنید قوانین را بهم نزنید شما می‌خواهید در اینجا زندگی کنید منوط بامنیت است اشخاصی که ظن می‌رود بتقصیر آنها باید بدقت استنطاق شوند آنچه معلوم است پسر حاج عبد الرحیم تهباز بی تقصیر است میرزا عباسقلی هم خیلی ضامن دارد از تمام انجمنها هم اظهار شده البته اظهارات انجمنها را هم باید قبول کرد ولی در باب ان دو نفر که پیش گرفته شده بودند از یکی از آنها همان شب در ضمن استنطاق بعضی مطالب مفهوم شده است عجاله همان دو نفر اول مرخص شوند.
آقا میرزا فضلعلی آقا- به بینیم اینها آنجا بمانند تا روز شنبه که مجلس استنطاق تشکیل باید یا اینکه بروند و هر وقت لازم شد احضار شوند هیچ فرقی نمی‌کند آنها هر چه از اسناد داشتند البته گرفته شده در این صورت ضامن بدهند که روز شنبه حاضر شوند.
آقا میرزا محسن- مطلب آقای مستشارالدوله این است که از روی قانون نمی‌شود اشخاصی که تقصیر آنها باندازه مفهوم شده است مرخص شوند.
آقا میرزا فضلعلی آقا- بر حسب قانون شرع که تقصیر آنها هنوز معلوم نیست به قانون مشروطیت هم که ما نمی دانیم هنوز قانون وضع نشده است.
حاج محمد ابراهیم- شما تا بحال از نظمیه هیچ استفسار کرده‌اید که آنها را هیچ استنطاق کرده‌اند؟ چیزی معلوم شده است یا خیر؟ خوب است اطلاعات آنها را بخواهید
(گفته شد نظمیه هنوز اقدامی نکرده است و از مجلس تکلیف خواسته بود.)
مستشار الدوله- گویا نتیجه مذاکرات این شد که از پسر حاج محمد رحیم و میرزا عباسقلی خان ضامن گرفته شود و همین امروز مرخص شوند آن چهارمی را نمی دانم ولی بر حسب استنطاق شب اول که بعضی کاغذها از او ابراز شد رای نمی‌دهم که مرخص شود یک مطلبی را عرض کنم وکلایی که قوای معنوی آنها متزلزل است خوب است به مجلس حاضر نشوند.
آقا سید مهدی- یک مطلبی را حاج محمد اسمعیل آقا گفتند که موهم است آنهایی که این لوایح را نوشته‌اند همه مشروطه خواه هستند و همه را هم بر وفق قانون نوشته‌اند اما این که گفته شد تاخیر استنطاق اسباب فتنه و مفسده می‌شود معنی ندارد.
آقا ملا حسن وارث- آخر تا حال هر چه کرده‌اند بر خلاف قانون بوده است شاید حالا هم بخواهند اینها را تا دو ماه دیگر حبس کنند آنوقت البته مفسده می‌شود.
نایب رئیس- عجاله رای این شد که از این دو نفر ضامن گرفته شود و مرخص شوند و آن دو نفر بمانند تا روز شنبه استنطاق شوند
(تلگرافی از لاهیجان رسیده بود قرائت شد :
- از از این که حکم شده انجمن آنجا موقوف و تابع انجمن گیلان باشند شکایت کرده بودند و درخواست امر و اجازه به بقای انجمن خودشان نموده بودند.
نایب رئیس- چون گیلان را ولایت فرض کرده‌ایم در این صورت سایر انجمنها بهم خواهد خورد.
ثقه‌السطنه- لاهیجان از شهرهای معتبر گیلان است و باید انجمن داشته باشد.
دبیر رسائل- لاهیجان ربطی برشت ندارد همیشه از مرکز حاکم بجهت آنجا می‌رفت بلوکات دارد نمی‌شود آنجا انجمن نداشته باشد
آقا سید حسن تقی زاده- مضمونا این تلگراف یکدفعه قرائت شد این دفعه دوم است مجلس از ترتیب خودش خارج شده است مجلس نباید در جزئیات گفتگو نماید و رای بدهد مثل حکم‌های حکومتی آنروز که گیلان مطرح شد بنده از اشخاصی هستم که گیلان را ایالت می‌دانستم بالاخره اکثریت آرا براین شد که ولایت باشد پس در این صورت نمی‌شود بجهت هر مطلب جزئی هر روز رای گرفته شود و تمام حرفها آنروز این بود که انزای نمی‌تواند انجمن ولایتی داشته باشد دیگر ملاحظه لاهیجان را نکرده بودند.
نایب رئیس- صحیح است آنروز رای گرفته شد که گیلان ولایت است من هم با شما هم عقیده هستم در ایالت بودن آن ولی انجمن لاهیجان خواهش کرده است که باقی بماند..
حاج امین الضرب- این جا یک تفاوتی هست ازلی نمی‌تواند این حرف را بزند که حکومت آنجا از مرکز می‌رود لنگرود هم نمی‌تواند بگوید ولی لاهیجان این طور بود که حکومت از مرکز می‌رفت اینها با هم فرق دارد.
آقا سید حسن تقی زاده- اینکه شما میگوئید مثل اینست ک لاهیجا از گیلان مجزی باشد اگر این طور باشد فردا خلخال هم می‌خواهد از اردبیل جدا باشد مطب این است که گیلان ایالت است و باید هر حاکم کم نشین انجمن الایتی داشته باشد.
صدیق حضرت- خوب است در آنجا انجمن بلدی دایر باشد که خیلی مختصر تفاوت باانجمن ولایتی دارد.
آقا سید محمد جعفر- مجلس رایی که داده نمی‌شود تردید کرد.
دبیر رسائل- بموجب نظامنامه گویا اهمیت داشته باشد که انجمن ولایتی داشته باشد وکیل از هر جا که پذیرفته شد باید انجمن هم باشد.
آقا میرزا طاهر- پس اگر از کودکان از گرگان رود هم وکیلی بیاید ما قبول نمی‌کنیم؟ هر جا که صاحب وکیل شدند وقتیکه آمدند ما آنها را خواهیم پذیرفت.
حاج امام جمعه- بنده هم از اشخاصی بودم که گیلان را ولایت می‌دانستم این اشخاص مردمانی هستند مشروطه طلب پس خود آنها از استحضا باصل مطلب و صادرگردیدن را ی مجلس راضی نخواهند شد که در رای مجلس تردید بشود گذشته اگر مجلس چنین رائی را بدهد انوقت از سی جا متجاوز شکوه خواهند گرد و انجمن خواهند خواست پس خوب است اهل لاهیجان هم انجمن بلدی تشکیل کنند که اگر مقصود رفع ظلم است بعمل آمده باشد و در رای مجلس هم تردید نشود.
آقا میرزا ابراهیم- در تمام ایران آیا شهری دارید مثل لاهیجان که انجمن نداشته باشد
آقا سید حسین- متذکر می‌شوم رایی که در مجلس داده می‌شود زود فراموش می‌گردد.
وکیل التجار- در خصو ص آن رایی که داده شد در رشت انجمن ایالتی نباشد درست ملاحظه شود آن رای از خارج داده شد ولی در هر حال رای مجلس تغییر ناپذیر است.
حاج امام جمعه- تخطئه برای مجلس نکنید.
وکیل التجار- اینکه گفته شد در بین انجمن بلدی یا ولایتی تفاوتی نیست خیلی تفاوت دارد انجمن ولایتی ناظر در امور حاکم است ولی انجمن بلدی این طور نیست از قرار تلگرافی که در خارج شد گویا مامورینی که به رشت رفته‌اند برای ترتیب انجمن ولایتی به انزلی هم رفته‌اند که انجمن بلدی تشکیل دهند در صورتیکه در خود رشت هنوز تشکیل نشده است علاوه این مامورین چنین ماموریتی در خصوص انجمن بلدی نداشتند.
سید الحکما- آیا این مجلس می‌تواند یک شهری را جزو ولایت دیگر قرار دهد یا نه بعد از دادن ان رای دیگر جای گفتگو نیست.
نایب رئیس- گویا حکم اکثریت این است رایی که در مجلس داده شد تغییر نخواهد کرد. خوب است همانطور که صدیق حضرت گفتند بآنها جواب داده شود که انجمن بلدی باشد.
دبیر رسائل- انجمن بلدی با انجمن ولایتی خیلی فرق دارد انجمن ولایتی از برای جلوگیری از تعدیات حاکم است گویا آنها به انجمن بلدی راضی نشوند.
نایب رییس- ما غیر از مشایعت اکثریت رای مجلس چاره‌ای نداریم آن وقت رای دادن که رشت ولایت است و حالا هم اکثریت آرا بر این است.
آقا شیخ حسین شهیدی- شش ماه است که در این مجلس مقدس حاضر هستم و در این مدت از وجود خود فایده برای ملت عاید ندیدم و در این مدت ۶ ماه قریب دو هزار تومان ضرر بر من دارد آمده است مستدعی هستم که مجلس مقد دو ماه وقت بدهد بروم بکارهای خود رسیدگی نمایم و مراجعت کنم.
محقق الدوله- از اینجا تا قزوین مجلس نمی‌تواند دو ماه وقت بدهد.
آقا شیخ حسین شهیدی- کارهای من خیلی بهم مهم است غیر از این مدت نمی‌توانم اصلاح نمایم.
آقا سید حسین - یک ماه مدت داده شود عیب ندارد.
آقا شیخ یوسف- این انجمنها که در بلاد تشکیل شده سابقا گفتگو شد که کمیسیونی تشکیل شود و معین نمایند که کدام دشهر حق تشکیل انجمن ایالتی و ولایتی دارد و کدام شهر باید بلدی تشکیل دهند.