مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۲ بهمن ۱۳۲۹ نشست ۱۱۱

از مشروطه
پرش به ناوبری پرش به جستجو
مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری شانزدهم تصمیم‌های مجلس

مجلس شورای ملی مذاکرات دوره قانونگذاری شانزدهم

تصمیم‌های مجلس شورای ملی درباره نفت و گاز
نمایندگان مجلس شورای ملی دوره شانزدهم
مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۲ بهمن ۱۳۲۹ نشست ۱۱۱

روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی ایران

شامل: کلیه قوانین مصوبه و مقررات - گزارش کمیسیون‌ها - صورت مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی – اخبار مجلس - انتصابات - آگهی‌های رسمی و قانونی

سال ششم – شماره ۱۷۴۱

۴شتبه ۱۸ بهمن ماه ۱۳۲۹

دوره شانزدهم قانونگذاری مجلس شورای ملی

شماره مسلسل ۱۱۱

مذاکرات مجلس شورای ملی

مشروح مذاکرات مجلس ملی، دوره‏ ۱۶

جلسه: ۱۱۱

صورت مشروح مذاکرات مجلس روز پنجشنبه ۱۲ بهمن ماه ۱۳۲۹

فهرست مطالب:

۱ - تصویب صورت مجلس

۲ - تقدیم شش فقره لایحه به وسیله آقای وزیر جنگ

۳ - سؤال آقای شوشتری راجع به اراضی یوسف‌آباد و جواب آقای معاون وزارت دارایی

۴ - تقدیم سه فقره لایحه به وسیله آقای معاون وزارت دارایی

۵ - سؤال آقای فقیه‌زاده راجع به امور عمرانی قزوین و جواب آقای نخست وزیر

۶ - معرفی آقای فهیمی به سمت وزیر مشاور به وسیله آقای نخست وزیر

۷ - بقیه مذاکره در گزارش کمیسیون‌های بهداری و دادگستری راجع به بهداشت شهری

۸ - قرائت نامه مجلس سنا در جواب تصمیم‌های مجلس راجع به نفت

۹ - تعیین موقع و دستور جلسه بعد- ختم جلسه

مجلس یک ساعت و سه ربع قبل از ظهر به ریاست آقای رضا حکمت تشکیل گردید.

۱ - تصویب صورت مجلس‏

رئیس - صورت غائبین جلسه قبل قرائت می‌شود.

(به شرح زیر قرائت شد)

غائبین با اجازه آقایان: دکتر مصدق، دکتر شایگان، طباطبایی، عماد تربتی، علی‌محمد دهقان، احمد حمیدیه، محمدعلی منصف، عبدالحسین اورنگ، میرمجید موسوی، عرب شیبانی، احمد بهادری، حسن مکرم.

غائبین بی‌اجازه آقایان: افشار صادقی، جواد مسعودی، صمد سودآور، عبدالوهاب اقبال، ابوالفضل تولیت، دکتر یوسف مجتهدی، خسرو قشقایی، دکتر مصباح‌زاده، مجتهدی.

دیرآمدگان با اجازه آقایان: امامی‌اهری، گودرزی.

دیرآمدگان بی‌اجازه آقایان: شهاب خسروانی، حسن اکبر، محمود محمودی، برومند، هراتی، ابریشم‌کار، محمد ذوالفقاری.

رئیس - نسبت به صورت مجلس جلسه پیش نظری نیست؟ آقای مکی.

مکی - در صورت جلسه پیش ضمن دیرآمدگان با اجازه آقای تولیت را یک ساعت نوشته‌اند در صورتی که در جلسه گذشته ایشان اصلاً در مجلس نبودند و در قم بودند دیگر این که خواستم ...

رئیس - اشتباه کرده‌اید غایب بی‌اجازه نوشته‌اند.

مکی - اینجا نوشته یک ساعت این مال یکشنبه است صورت جلسه یکشنبه را دست من داده‌اند عوض مال سه‌شنبه.

صدرزاده - آنچه که بنده قرائت کردم آقای ابوالفضل تولیت غایب بی‌اجازه است.

مکی - یک موضوع دیگر در جلسه گذشته ضمن اوراقی که بنده تقدیم مقام ریاست کردم چند تا کاغذش جا مانده بود که حالا به این وسیله تقدیم می‌کنم، یک نامه از کرمانشاه است راجع به ملی شدن نفت و همچنین کاغذهایی است از شهرهای دیگر که تقدیم می‌کنم و یک نامه‌هایی هم از بروجرد رسیده تقاضایی دارند آن را هم تقدیم می‌کنم.

رئیس - بسیار خوب، آقای حائری‌زاده.

حائری‌زاده - در صورت جلسه یک اشتباهات مختصری در مطبعه پیش آمده این را بعداً اصلاح می‌کنم می‌دهم.

رئیس - به اداره تندنویسی بدهید اصلاح می‌شود، آقای حاذقی.

حاذقی - خواستم عرض کنم در اواخر جلسه گذشته به طوری که در صورت مجلس هم مندرج است مقام ریاست فرمودید که هنوز سه ساعت تمام نشده است و یک عده از آقایان از جلسه تشریف بردند بیرون خواستم عرض کنم که تذکر بفرمایید آقایانی که بیرون می‌روند و جلسه از اکثریت می‌افتد نتیجه‌اش جریمه شدن آنها است (احسنت)

رئیس - البته هر کس غایب باشد جریمه خواهد شد آقای دکتر برال.

دکتر برال - نظر بنده همان نظری است که آقایان محترم فرمودند و اینها اشتباهاتی است که در حروفچینی، در مطبعه پیدا می‌شود بنده عرض کردم مقام علمی نوشته شده است مقام عملی، بنده عرض کردم امتحان یا اجازه امتحان به جای یا با نوشته‌اند.

رئیس - به تندنویسی مراجعه کنید اصلاح می‌شود، دیگر نظری نسبت به صورت مجلس نیست؟ (گفته شد خیر) صورت مجلس تصویب شد.

۲ - تقدیم شش فقره لایحه به وسیله آقای وزیر جنگ‏

رئیس - امروز وقت نطق قبل از دستور تبدیل شده به سؤال آقایان نمایندگان (صحیح است) فعلاً آقای وزیرجنگ لایحه‌ای دارند می‌خواهند تقدیم کنند، بفرمایید.

کشاورزصدر - جواب سؤال کتبی ممنوع است اینجا سؤال و جواب کنیم این که کتبی بنویسند این برخلاف قانون و به رخ خلاف آیین‌نامه است (صحیح است) مکاتبه که نداریم.

وزیر جنگ - وزارت جنگ در صدد بر آمده

است که برای کمک به مردم و تعیین تکلیف قطعی عده زیادی از مشمولین که تا به حال بلاتکلیف مانده‌اند و قانون را اجرا نکرده‌اند لوایحی تهیه بکند و تقدیم مجلس شورای ملی بکند و اینک بنده با کمال افتخار پنج لایحه‌ای که تهیه کرده‌ام به این منظور با توضیح مختصری تقدیم مجلس شورای ملی می‌کنم لایحه اول راجع به این است که تا به حال در حدود دو میلیون و چهارصد هزار نفر مشمول خودش را معرفی نکرده اینها غایب و فراری هستند و قانوناً اینها فراری و مجرم شناخته می‌شوند (یک نفر از نمایندگان - چند نفر؟) دو میلیون و چهارصد هزار نفر اینک وزارت جنگ به موجب یک لایحه‌ای استدعا کرده است که در صورتی که آنها بیایند و خودشان را معرفی بکنند و تکلیف خودشان را روشن بکنند جرایم آنها بخشیده بشود و اشخاصی هم که الان مسئولیت‌هایی دارند آنها هم بخشیده بشوند (نمایندگان - بسیار خوب است احسنت) در لایحه دوم برای این که این طور فهمیده شده است که اشخاص مخصوصی در خارج از تهران به علت ترس از کلمه دادگاه نظام وظیفه و دادگاه تجدید نظر خودشان را معرفی نمی‌کنند و وضعیت خود را روشن نمی‌کنند از مجل شورای ملی استدعا شده است که اسامی این دادگاه‌ها مبدل شود به انجمن بدوی نظام وظیفه و انجمن تجدید نظر نظام وظیفه (نمایندگان - بسیار خوب است) پس از این که این دو عمل انجام شد استدعا شده است موافقت بفرمایید و تصویب بفرمایید که در ایران هم برگ وظیفه معمول بشود یعنی یک نفری وقتی به سن مشمولیت رسید بایستی که یک ورقه‌ای همراه داشته باشد که این ورقه وضعیت خدمت وظیفه او را روشن کرده باشد و در کلیه کارهای رسمی بایستی که این ورقه را ارائه بدهد در لایحه چهارم با در نظر گرفتن وضعت فعلی مشمولین که در موقعی که ما می‌خواهیم سربازگیری بکنیم مشمولین را احضار می‌کنیم این مشمولین بایستی که کار و حرفه خودشان را کنار بگذارند و چندین فرسخ از محل زندگانی خودشان دور بشوند، و بروند به مرکز سربازگیری و در آنجا به وضعیت آنها رسیدگی بکنند چون تعداد مشمولین همیشه از تعداد احتیاج ما زیادتر است در بین آنها در حقیقت نظراً انتخاب می‌شود، ما این وضع را می‌خواهیم به کلی کنار بگذاریم و درضمن یک لایحه‌ای استدعا شده است که اجازه بفرمایید که ما هر سال صورت کلیه مشمولین ایران را بدون این که آنها را احضار بکنیم بدون این که آنها را از کار خودشان دور بکنیم، در تهران قرعه‌کشی بکنیم، تعدادی که احتیاج داریم قرعه بکشیم (نمایندگان - بسیار خوب است) و تمام اشخاصی را که قرعه به نام آنها اصابت نکند جز برای ادوار تعلیماتی و بسیج از خدمت وظیفه معاف بکنیم (احسنت صحیح است) و الّا جمع کردن این اشخاص روی هم و ذخیره کردن به طوری که الان عرض کردم که بیش از دو میلیون نفر بلاتکلیف مانده‌اند به ضرر مردم است، و با این لایحه یک کمک مؤثری به تمام کشاورزان و مردم ولایات خواهد شد (شوشتری - بسیار خوب است از دزدی‌ها هم جلوگیری می‌شود) در لایحه پنجم استدعا کردم که موافقت بفرمایید و تصویب بفرمایید مشمولینی که از ایران به خارجه مسافرت می‌کنند و اغلب از اینها به موقع خود مراجعت نمی‌کنند و وضعیت خودشان را روشن نمی‌کنند در موقع حرکت وثیقه نقدی به وزارت جنگ بسپارند که در صورتی که در موقع معین مراجعت نکنند این وثیقه را وزارت جنگ به نفع تعلیم زبه آن فارسی به سربازان تصرف بکند (یکی از نمایندگان - غیر از محصلین) غیر از محصلینی که رسماً اعزام می‌شوند و بالأخره در لایحه آخر استدعا کردم که اجازه بفرمایید که دو نفر متخصص تبعه آلمان برای اداره موتوری ارتش استخدام بشوند.

رئیس - این لوایح به کمیسیون‌های مربوطه ارجاع می‌شود.

۳ - سؤال آقای شوشتری راجع به اراضی یوسف‌آباد و جواب آقای معاون وزارت دارایی‏

رئیس - آقای شوشتری.

شوشتری - بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم، استدعا دارم آقایان نمایندگان محترم و کفیل محترم وزارت دارایی با دقت توجه بفرمایند چون من چند سؤال کرده‌ام به طوری که مقام ریاست الان فرمودند آن سؤال مهم که یکی از مهمترین مسائل اساسی سیاسی و اقتصادی پایتخت و مملکت را تشکیل می‌دهد، موضوع اراضی حیف و میل شده اطراف تهران است، ولی سؤال دیگر کرده بودم راجع به تقسیم اراضی یوسف‌آباد برای جواب آن سؤال اولیه من معلوم شد آقای وزیر دادگستری تشریف نیاورده‌اند تصور نمی‌شود مطرح شود سؤال دیگرم را مقدم کردند اولاً این را توضیح می‌دهم جناب آقای شعاعی چه موجب شد که من این سؤال را کردم؟ چون من عادت ندارم اگر عیبی هم در خود من هست بپوشانم می‌گویم و امیدوارم از همین اقرار به گناه، اقرار به گناه و معتقد بودن به این که عمل گناه است خود این یک نوع استغفاری است (صحیح است) بنده خانه نداشتم و ندارم و الان هم اجاره‌نشینم (صحیح است احسنت) خیال کردم در سنه ۱۳۲۲ که میلیسپو اینجا بود مثل سایر کارمندان دولت که خودم هم مفتخر به کارمندی دولت هستم بیایم درخواست کنم یک هزار متر، پانصد متر به من هم زمین بدهند، مثل دیگران ولی خدا شاهد است و کفی بالله شهدا نه اولاد دارم نه پی مال می‌روم نه اهل این حرف‌ها هستم آنچه که می‌گویم روی مصلحت مملکت و ملت باید بگویم و شما که وزرای مسئولید باید با دقت گوش کنید ببینید از چه راه دزدی و تقلب و رشا و ارتشاء و حقه‌بازی را باید جلوگیری کرد من آمدم زمان میلیسپو درخواست کردم به من زمین ندادند. ندادند من هم صدایم در نیامد باز هم درخواست کردم ندادند تا دو سال قبل که وضعیت اجاره برای من سخت بود مثل این که الآن هم ماهی پانصد تومان اجاره خانه می‌دهم و برای من سخت است یک دو سه نفر دیگر خدا شاهد است آنها کمک مالی به من می‌کنند والله در زندگانی من نه پول می‌گیرم و نه تا به حال رشوه خورده‌ام و امیدوارم آن روزی که دستم به رشوه دراز بشود همان دقیقه خدا مرا مرگ بدهد (نمایندگان- انشاء‌الله) انشاء‌الله و هر کسی در ایران رشوه می‌خورد خدا او را هم مرگ بدهد (نمایندگان - انشاء‌الله) آمدم درخواست کردم به من زمین بدهند و ندادند بعد یک وقت دیدم در یک روزنامه فکاهی نمی‌دانم بچه ننه، نمی‌دانم چی چی بابا، یکی از این چیزها نوشتند که فلانی رفته است زمین گرفته است، زمین برده است، زمین خورده است. من کی زمین گرفتم؟ از کی زمین گرفتم؟ رفتم پی تحقیق دیدم که پسر آقای نوذری از وزارت کشور مأمور شده است برود به وزارت دارایی تحقیق کند که اراضی را چه جور قسمت می‌کنند؟ چه جور برای وزارتخانه‌ها معین کردند پنجاه قسمت برای وزارت دادگستری، پنجاه قسمت برای وزارت کشور مثلاً چهل و پنج تا وزارت جنگ یک همچنین چیزی. رفت و دعوایی کرد و آمد سر و صدا بلند شد. آقای دکتراقبال وزیر کشور بود، از من خواهش کرد آقا برو این موضوع را حل کن. ما هم اشتباه کردیم نفهمیدیم مثل سایر امور یک وقتی که تصویب‌نامه صادر شد که بعضی‌ها را بیاورند، رتبه بدهند پایه بدهند من چون پنجاه تومان رشوه ندادم پرونده دارد چون رشوه ندادم یک بچه‌ای آمد و رفت توی وزارت کشور نشست با این که در دوره ۱۴ مخصوص من آقای مشرف‌الدوله نفیسی آمد طرحی پیشنهاد کرد که خدمات مرا در آستانه جزو ایام خدمت من قرار بدهند که من بتوانم از آن خدمت برای رتبه‌ام استفاده کنم با این کیفیت آمد چون پنجاه تومان رشوه ندادم مرا پایه هفت تشخیص داد اما پیشخدمت اطاقم را رتبه ۹ من هم از رتبه صرف‌نظر کردم خدا لعنت کند این پایه‌ای که به رشوه دادن پنجاه تومان به یک طفل لم یبلغ درست شود (احسنت) عرض کنم برای زمین و تقسیم زمین که به من مأموریت داده شده بود رفتم در وزارت دارایی آنجا تحقیقات کردم سؤال کردم از آقای دکتر مهیمن که آقا این چه جور تقسیم پسروار و دختروار است؟ اولاً اگر اراضی مال بیت‌المال است روی تشریفات باید تقسیم بشود و وقتی تقسیم بشود نباید بگوییم این مال وزارت دارایی است به وزرات کشور و کشاورزی نمی‌دهیم چرا؟ کارمند دولت کارمند دولت است آن کسی که عیال و اولاد دارد، آن کسی که اولادش بیش‌تر است و اجاره‌نشین است، البته بر آن که اولادش کم‌تر است باید مقدم باشد

می‌خواهد کارمند وزارت دادگستری باشد می‌خواهد کارمند وزارت دارایی باشد (صحیح است) گفتند حالا که این طور نشد همان پنجاه قست را قرعه بکشید آقای زند از من خواهش کرد آقای حاج عزالملک اردلان وزیر محترم کشور مولای قدیمی بنده ایشان گفتند روزی رفتیم (جناب آقای شعاعی توجه کنید) روزی رفتیم در وزارت دارایی رفتیم آقای آژیر نامی بود آقای آژیر نامی رشتی بود که این یک وقتی در کابینه آقای حکیم‌الملک که مرحوم عبدالحسین هژیر وزیر مشاور بود از وزارت کشور کسی را خواستند برای این که آشنای به فقه اسلام باشد برای اجرای منع مشروبات الکلی من رفتم آقای میرزا محمدعلی خان گرگانی بود از شهربه آنی. شهرداری از وزارت

دادگستری نمایندگانی بودند رفتیم آنجا این آقای آژیر هم با آقای میرزا محمدعلی خان آنجا از طرف وزارت دارایی آمده بودند آنجا وقتی که حرف می‌زد من دیدم این نصاب تعقلییش کم است من هی می‌گویم آقا باید ممنوع بشود باید این منع اجرا بشود اینجا مملکت اسلامی است گفت نه آقا تجویز بکنید آبجو بدهیم بخورند گفتم نه آقا خشکه بکنید بگویید جوش را بخورند جلوی من این حرف‌ها را نزنید هژیر هم شنید و گفت اگر این حرف‌ها را بزنی بیرونت می‌کنم من آمدم اینجا نشستم روی قاعده، روی اصول و روی حساب، روی فناتیکی نیست. ابداً، روی قاعده است دکترها نشسته‌اند، خدا را شاهد می‌گیرم الکل در ایران هزاران مرتبه ضرر و مصیبتش از نفت برای ملت ایران بیش‌تر است (پیراسته - تریاک هم همین طور) بدون تردید بیشتر است من دیدم این چسبیده می‌گوید بیا آبجو درست بکنیم خوب آن گذشت و ما یک موادی نوشتیم و اجرا هم نشد البته هر چه هم در مجلس طرح شود باید طابق‌النعل به آنعل منطبق با موازین اسلام باشد این یک جریانی بود که از خارج صحبت کردم، آقا ما رفتیم آن تو. وقتی رفتم من گفتم آقا من می‌خواهم بفهمم تقسیم این اراضی از روی چه ملاک و چه قانون و چه اصولی شده و این که در روزنامه‌ها می‌نویسند اشخاصی را متهم می‌کنند این کیست تحقیق کردیم، بیرون آوردیم حالا یک کوی غفاری است در اراضی یوسف آباد که برادر آن وارسته است و یک پسر کم رتبه‌ای در آنجا برای ساختن خانه می‌رود چندین هزار تومان قرض می‌کند هیچ وقت وزیر دارایی، وزیر دادگستری، وزیر کشور خود مؤثر در قضایا نیستند. مأمورین کوچک‌تر آن تو خرابی را می‌کنند. رشوه می‌گیرند خاصه و خرجی می‌کنند، جلو و عقب می‌اندازند ما هم مواجه شدیم دیدیم که توی وزارت دارایی مواجهیم با دو سه تا بچه که اینها به هر کی دلشان می‌خواهد زمین می‌دهند و به هر که نمی‌خواهند نمی‌دهند حتی آن ورقه‌هایی که باید پر کنند یکی پنج تومان می‌فروشند، یکی ده تومان می‌فروشند، این آقایان یک کوی هم اینجا ساخته‌اند این زمین‌ها را جلو و عقب کرده‌اند از این پول بگیر از آن پول بگیر یک وضعیتی شده است که تمام کارمندان وزارتخانه‌ها ناراضی هستند چون به آن کسی که خانه نداشته به آن کسی که استحقاق زمین داشته، به آن زمین داده نشده ولی به آن کسانی که خودشان خانه داشته‌اند پدرشان خانه داشته، خانمانش خانه داشته اولادشان هم خانه داشته‌اند، زمین‌ها اغلب به آنها اصابت کرده. بنده رفتم به آن آدم گفتم آقا باید صورت را به ما بدهید وقتی که این را گفتم گفت وکلای مجلس همه رشوه می‌خواهند خدا شاهد است عین عبارت است (فقیه‌زاده - کی گفته آقا) بگذارید بگویم گفتم فضولی موقوف که درخواست رشوه کرده؟ گفت شما چرا درخواست زمین کردید؟ دیدم عجب! حالا معلوم شد آن حرف‌ها از چه جایی آب می‌خورد؟ گفتم من کارمند دولت بودم، قبل از وکالت. وقتی هم وکالت پیدا کردم اصلاً وارد این حرف نشدم البته حق این است که من مثل کارمندان بیایم و زمین بخواهم اما اگر من درخواست کردم شما به من زمین دادید؟ من نمی‌گیرم زمین را وزیر کشور مرا مأمور کرده که بیایم اینجا توضیح بخواهم که تقسیم این اراضی روی چه اصولی شده؟ اولاً اگر مال دولت است مال مملکت است باید به مناقصه و مزایده باشد، و اگر تصویب شده باشد و مجلس هم موافقت کرده باشد نباید نؤمن به بعض و نکفر به بعض شود خاصه و خرجی نباید بشود. باید حساب شود به کارمندی که اولاد دارد، بیچاره است، ناتوان است داده شود نه مثل این خانه‌های تازه‌ساز که هر یک را من خودم رفتم نشستم و حساب کردم، هر یک ده هزار و هفتصد تومان‏،۱۲ هزار تومان، ۱۵ هزار تومان تمام می‌شود، آن وقت از مردم، از کارمند دولت می‌آییم چهل و سه هزار تومان قیمت می‌خواهیم بگیریم. این کارمند دولت باید ماهی سیصد تومان از حقوقش برود قسط بدهد این طبعاً دزد و فاسد می‌شود این سیصد تومان قسط دادن با دزدی ملازمه دارد. خرج می‌خواهد بچه دارد زن دارد اکل میته است باید بگیرد این خرابی می‌شود از این جهت مجبور شدم که این سؤال را کردم سؤالم هم مختصر است و وزارت دارایی باید به طور منجز صورت تمام اراضی تقسیم شده را با نام اشخاصی که زمین گرفته‌اند و به چه مساحت و در چه مدت، باید حتماً اینجا توضیح داده شود و اگر در این امر تبعیض شده، اعمال نظر خصوصی شده، استفاده و منافعی افراد برده‌اند، حتماً آن افراد باید مورد تعقیب قرار بگیرند بدون تردید از این جهت این سؤال را کردم و از جناب آقای شعاعی استدعا دارم جواب کافی بفرمایند.

اردلان - آقا استدعا می‌کنم که سؤال‌ها یک قدری مختصر باشد که به ما هم برسد.

رئیس - از یک ربع وقت خودشان استفاده می‌کنند. آقای شعاعی‏

معاون وزارت دارایی - سؤالی که جناب آقای شوشتری فرموده بودند گویا در تیر ماه گذشته این سؤال‌ها آمده بود در وزارت دارایی و در جریان‌ها و قسمت‌های مختلف اخیراً معلوم شد که این سؤال‌ها باید به ترتیب نوبت و ترتیب تاریخ جوابش داده شود معلوم شد اولین سؤالی که به وزارت دارایی فرستاده‌اند سؤال جناب آقای شوشتری است. بنده سوابق مطلب را خواستم جناب آقای شوشتری در اینجا یک شرحی فرمودند که این شرح یک قسمت زیادش مربوط به سؤال نمی‌شود مقدار زیادی از آن مربوط به محرومیت‌های خودشان در رتبه و در مورد زمین که دچار اشکالاتی شده‌اند و یک قسمت راجع به مسائلی بود که به هیچ‌وجه مربوط به مطلب نبود و آن دادن رشوه و گرفتن رشوه و سوء‌استفاده و این حرف‌ها بود که نه در سؤال ذکر شده بود و نه مربوط به سؤال بود که آیا کی در کجا پولی گرفته و زمین را عوض کرده کسی گفته است که وکلا چیزی می‌خواهند اینها را به خوبی گوش کردم ولی چون در سؤال ذکری از این موضوع نفرموده بودند بنابراین من هم در آن قسمت تحقیقی نکرده‌ام و اما راجع به موضوع ما نحن فیه که اصل موضوع باشد راجع به اراضی یوسف‌آباد. این را به استحضار آقایان می‌رسانم اراضی یوسف‌آباد اراضی بوده است که جزو ماترک بانک روس قدیم بوده است و بعد به عنوان سرمایه به بانک کشاورزی واگذار شد. این اراضی را در سال ۱۳۱۹ وزارت دارایی از بانک کشاورزی به مبلغ نود و سه هزار تومان خریداری کرد و در دست وزارت دارایی گذاشت. درآمد دولت از این محل کم بوده و شاید به چند هزار تومان هم نمی‌رسد. در سال ۱۳۲۲ دکتر میلیسیو به استناد قانون فروش خالصه‌جات و با استفاده از اختیارات قانونی که داشته دستور می‌دهد که این اراضی را تقسیم بکنند و بفروشند به کارمندان دولت نرخی را هم که برای آن در نظر جا می‌گیرند به نسبت مرغوبیت و نامرغوبی از متری یک تومان تا متری سه تومان است. این ابتدا و پایه امر بوده. بعد آمدند این را اجرا بکنند در اجرا یک بی‌دقتی‌هایی شده این بی‌دقتی این بوده که در ابتدا نیامدند نقشه را بکشند و تقسیم بکنند و بگویند از فلان جا تا فلان جا بعد از وضع خیابان، میدان و مسجد و مدرسه این قدر باقی می‌ماند که به قطعات فلان قدری تقسیم می‌شود و به این قدر آدم می‌شود داد، این دقت از اول نشده، شاید هم روی فشار بوده است که از طرف مأمورین دولت وارد آمده و فرصت این کار را نداده‌اند در موقع خودش، یعنی در هشت سال قبل آمده است وزارت دارایی و آن کمیسیون مربوط به این کار که مأمور تقسیم بوده است آمده‌اند شروع کرده‌اند، هر کس تقاضایی داده یک مقدار اراضی به او واگذار کرده‌اند که معمولاً به کارمندان چهارصد متر و پانصد متر و به مستخدمین جزء ۱۸۰ تا دویست متر بوده و عرض کردم که چون مقدمه‌اش درست نبوده نتیجه درست از آب در نمی‌آید. یک وقت متوجه شدند که تقسیم، یعنی آنچه که واگذار کرده‌اند بیش از میزان اراضی بوده است. بعد متوجه شدند که در آن تقسیمات هم تعارض پیدا شده است یعنی زمین که به یکی داده‌اند نصفش را به کسی دیگر داده‌اند یعنی اراضی توی هم رفته است بعد آمده‌اند نشسته‌اند آنها را هم از هم جدا کرده‌اند، البته تمام این موارد ممکن است برای دسته‌ای که گله‌مندند و آنهایی که دلشان می‌خواسته و به آنها زمین داده نشده یا آن مقداری را که می‌خواسته‌اند نگرفته‌اند مجال ایجاد می‌کند که بگویند از ما پول خواسته‌اند یا پول می‌خواهند که زمینمان را عوض کنند البته این مجال این حرف‌ها را می‌دهد ولی مسلماً دلیل قطعی نیست برای مطلب، به طور خلاصه، سه هزار نفر از این اراضی واگذار شده است یعنی سه هزار قطعه به سه هزار نفر داده‌اند. از این سه هزار نفر هزار نفرش کارشان تمام شده که دیوار کشیده‌اند و تصرف کرده‌اند و سند مالکیت گرفته‌اند و ده هزار نفر در جریان است که بیایند تصرف خودشان را بکنند یعنی دیواری چیزی بگذارند و بروند سند مالکیت خودشان را بگیرند. در ضمن این مقداری که تقسیم شده است از قسمت شرقی اراضی یوسف‌آباد است.

جمعی از نمایندگان - اکثریت نیست. ‏

رئیس - آقا قدری تأمل بفرمایید (پس از چند لحظه عده کافی شد) بفرمایید.

اردلان - آقا سهم هر یک از اینها چقدر است.

شعاعی - عرض کردم به مستخدمین جزء در این قسمتی که تقسیم شده است از ۱۸۰ تا دویست متر و به مستخدمین رسمی معمولاً چهارصد متر و در بعضی موارد استثنائاً ۵۰۰ متر و به یکی دو نفر هم هست که هزار متر داده‌اند (دکتر بقایی - پس چرا به آقای ساعد بیشتر داده‌اند؟) این قسمت که تقسیم شده است قسمت شرقی اراضی یوسف‌آباد است که متصل به اراضی عباس‌آباد می‌شود قسمت غربی هنوز تقسیم نشده و آنجا را مشغول نقشه‌برداری و تقسیم‌بندی هستند که بعد تقسیم بکنند برای تقسیم آنجا این طور به نظر رسیده است که به دو هزار نفر خواهد رسید این که عرض می‌کنم این طور به نظر رسیده برای این است که هنوز نقشه تکمیل نیست و معلوم نیست برای قسمت‌های عمومی، مسجد، مدرسه، خیابان، میدان چقدر ضرورت دارد و حدس می‌زنند که به دو هزار نفر خواهد رسید این را تقسم کردند بین وزارتخانه‌ها و هر وزارتخانه‌ای را گفته‌اند که مستحق‌ترین افرادش را در این حدود معین بکنند، یعنی فرض بفرمایید وزارت فرهنگ برای سیصد نفر، وزارت خارجه برای ۲۰ نفر، وزارت داخله برای دویست نفر به تناسب عده آن جمعی را که به نظر مستحق‌تر می‌آیند معرفی بکنند که این اراضی باقیمانده به آنها داده بشود و این آن چیزی است که تا کنون در نظر گرفته شده است ولی برای این که مجالی برای حرف باقی نباشد همین که این اراضی قطعه‌بندی شد و معلوم شد که چقدر است بین همان عده وزارتخانه‌ها هم به قرعه این کار بشود که دیگر موردی برای گله و گله‌گذاری باقی نماند و تصور می‌کنم که اگر این کار صورت بگیرد به پنج هزار نفر در یوسف‌آباد زمین داده شده این بود جوابی که راجع به فرمایشات ایشان داشتم. ‏

۴ - تقدیم ۳ فقره لایحه به وسیله آقای معاون وزارت دارایی‏

معاون وزارت دارایی - چند لایحه هم بنده دارم که می‌خواستم تقدیم بکنم. سابقاً معمول بود که عوارض اطاق بازرگانی را وزارت اقتصاد اینجا جمع می‌کرد و بعد بودجه برای اطاق‌های بازرگانی ولایات می‌نوشت و این عواید را تقسیم می‌کرد (صحیح است) در قانونی که در ۲۹ تیر ۲۸ گذشت این قسمت به هم خورد (صحیح است) و اجازه دادند که درآمد اطاق‌های بازرگانی هر محل به مصرف همان محل برسد. حالا متوجه شدیم که حمت عجیبی به وجود آمده است (صحیح است) آن زحمت این است که بعضی از نقاط اطاق بازرگانیش درآمد خیلی زیاد دارند، بعضی‌ها درآمدش کم است و بعضی هیچ ندارد و این نتیجه شده که اطاق‌های بازرگانی فلج بشود. ماده واحده‌ای پیشنهاد شده که این قسمت برگردد و به صورت اول و درآمد اطاق‌های بازرگانی جمع بشود و در مرکز توسط وزارت اقتصاد ملی تقسیم بشود (صفوی - فوریت تقاضا بفرمایید) این را با قید یک فوریت تقدیم می‌کنم. موضوع دوم اجناس دخانیه را که باید خرید از مردم، مانند توتون و تنباکو اینها یک چیزهایی است که باید خرید و بعد فروخت، خرید این به نفع دولت است برای این که دولت که خرید اولاً از دست مردم جمع می‌شود و قاچاق در کار نخواهد بود ثانیاً دولت از فروش استفاده می‌کند (شوشتری - و پولش هم دست مردم می‌آید) و پول هم به دست مردم می‌آید. در بودجه یک مبلغ معینی برای این کار هست و ماده واحده‌ای تقدیم می‌شود که اگر این اجناس اضافه بر آن رقم بودجه بود ما اجازه داشته باشیم که این را بخریم (حاذقی - و قیمتش را هم نقد بپردازید) بسیار خوب، لایحه سوم این است که در ماده ۳۳ قانون املاک مزروعی و مالیات بر درآمد که در ۲۹ تیر ۱۳۲۸ تصویب شده است گفته‌اند که داروهایی که برای مصرف سل و تیفویید و این طور چیزها است از پرداخت عوارض گمرکی معاف باشد. این قانون چند ماه قبل ابلاغ شده است در ظرف این مدت یعنی فاصله بین تقدیم قانون به مجلس و تصویبش گمرک مالیات آنها را گرفته، چون ملاکی برای معافیت در دسترس نبوده، حالا که قانون گذشته است از تاریخ تصویب اجازه داده و نتیجه این شده است که جمعی خودشان را از این بابت طلبکار می‌دانند یعنی می‌گویند حقوقی را که ما در آن تاریخ داده‌ایم باید به ما پس بدهید این حرف صحیح نیست برای این که این از گمرک معاف شد برای این که این دارو ارزان وارد شود و وارد کننده‌ای که مالیات داده قطعاً روی دارو کشیده و آن را فروخته (صحیح است) و اصلاً پس دادن آن معنی ندارد یک ماده‌ای است برای این که اجازه بدهند این قانون از روز ابلاغ اجرا بشود.

رئیس - آقای شوشتری.

شوشتری - با ارادتی که به جناب آقای شعاعی دارم قبلاً عرض کردم من از خودم مثل می‌زنم که دیگران را وارد نشده باشم حتی اسم کسی را هم نمی‌برم که آبروی مردم ریخته شود من از خودم شروع کردم که وقتی نسبت به من در آنجا این تبعیض بشود با اشخاصی که ممکن است از من دست و پایشان کم‌تر چه می‌کنند باشد این آقای حمیدی رئیس دفتر مجلس، الان اینجا است اطلاع دارم که دو سال قبل درخواست کرده، هفت اولاد هم دارد، به او نداده‌اند، جناب آقای شعاعی من عرض کردم وجهاً من‌الوجوده البته نسبت به عمل بعد شما که الان وزارت دارایی را دارید اداره می‌فرمایید بحث هم ندارم مسلماً این موضوع استقراعی که در نظر گرفته‌اید این اسهل راه‌ها است و بهترین طریق است ولی آن دفعه‌ای که آقایان این عمل را کردند وزارت دارایی که به فرمایش جنابعالی به دو هزار تا داده لااقل دو هزار نفر از کارمندان وزارت دارایی و به وسیله آنها بوده‌اند. اگر بنا می‌شد که تقسیم می‌شد وزارت دارایی دیگر نصابش پر شده بود، حق بود به وزارتخانه‌های دیگر تقسیم می‌شد که خدا شاهد است آقای زند رئیس بانک ملی است و البته روزی که رفتیم برای قرعه‌کشی این معنی را بنده خودم شالوده‌اش را ریختم در وزارت کشور رفتیم یک عده‌ای آمدند گریه کردند، حال ما را به هم زدند، مردم نمی‌توانند آقا این جور کرایه را که این مالکین بی‌انصاف بسته‌اند، بپردازند. من گفتم که یک فکری بفرمایید این یک جمله و جمله دیگر: میلیسپو یک اختیاری داشت، آقایان نمایندگان محترم: وقتی میلیسپو رفت اختیار خاص دکتر میلیسپو قابل انتقال بود به وزارت دارایی؟ قابل انتقال که نبود. قابل انتقال نیست، چطور می‌شود؟ به علاوه شما فرمودید که این از بانک انتقال پیدا کرد و وزارت دارایی پولش را داد و مال صندوق بیت‌المال شد و در برگذاری صندوق بیت‌المال طبق قوانین موضوعه باید در فروش و برگذاری مزایده را رعایت کرد مگر این که از نظر استحقاق و قرینه و اماره عطف به آن بدهند، حالا من با فرمایشات جنابعالی قانع می‌شوم ولی نسبت به آینده جناب آقای شعاعی والله کارمندان وزارتخانه‌ها ناراضی شده‌اند با همین چیزها است که ناپاکی درست می‌شود اینها را درست بکنید و الّا بنده زمین نمی‌خواهم حالا این را از خودم شروع کردم اگر تمام زمین‌های یوسف‌آباد باشد.

درویشم و گدا و برابر نمی‌کنم

پشمین کلاه خویش به سر تاج خسروی‏

(احسنت احسنت).

رئیس - آقای شعاعی‏

شعاعی - عرض کردم ملاک عمل قانون فروش خالصه‌جات است قانون دارد که وقتی دولت یک زمینی یک ملکی را خرید این جزء خالصه می‌شود و می‌رود جزء خالصه‌جات و رقبات خالصه، دکتر میلیسپو هم یک اختیار قانونی داشت که دستورات او جنبه قانونی پیدا می‌کرد روزی که این دستور را صادر کرد اختیار او قوت داشت و البته وقتی که دستور داده شد از طرف دولت هم اجرا می‌شود و نمی‌شود گفت که دکتر میلیسپو که رفت آنچه بوده از بین برود یک مطلب دیگری که راجع به مزایده و مناقصه فرمودند به موجب ماده ۳۹ قانون محاسبات عمومی اگر معامله‌ای کم‌تر از پنج هزار تومان بود آن معامله را وزارت دارایی حق دارد بدون مناقصه و مزایده انجام بدهد و چون هیچ کدام از این اراضی بیش از پنج هزار تومان قیمت نداشت معامله این طور صورت گرفت راجع به فرمایش دیگر جنابعالی هم انشاء‌الله در آتیه همان طور که فرمودید جلو انواع تبعیضات از این قسم گرفته خواهد شد.

رئیس - آقای مجید موقر هم سؤالی دارند (جمعی از نمایندگان - ایشان نیستند) آقای فقیه‌زاده بفرمایید.

۵ - سؤال آقای فقیه‌زاده راجع به امور عمرانی قزوین و جواب آقای نخست وزیر

رئیس - آقای فقیه‌زاده‏

فقیه‌زاده - قزوین که یک وقتی پایتخت کشور بوده است مورد توجه دولت‌ها واقع نشده و تا به حال هم واقع نشده است، و این بود که بنده این سؤال را کردم در برنامه هفت ساله هیچ فکری برای قزوین نشده (شوشتری - برای کجا شده؟) (ارباب - قزوین

برنامه مخصوص خودش را دارد) در بلوچستان در بوشهر و در اقصی نقاط ایران این برنامه هفت ساله یک کارهایی کرده است (بعضی از نمایندگان - هیچ جا کاری نکرده است) بسیار خوب شما هم بفرمایید سؤال کنید (آزاد - قزوین برنامه هزار ساله دارد) این بود که بنده از جناب آقای نخست وزیر استدعا کردم که توجهی به قزوین بکنند و بفرمایند که در برنامه هفت ساله چه پیشرفتی درباره قزوین فرموده‌اند بنده که اطلاع ندارم بنده عرض می‌کنم که برنامه در توی روزنامه‌ها و رادیو برق زد که چند حلقه چاه در شهر قزوین حفر می‌کنند و هیچ کار نکردند حتی یک مهندس هم نفرستادند آنجا که برود ببیند این چاه را می‌شود زد یا خیر، آقای ارباب چون برای جنابعالی در سیستان یک کارهایی کرده‌اند این است که توجه نمی‌فرمایید، یکی از بلوکات مهم قزوین بلوک رودبار و الموت است که فاقد راه است و بنده در کابینه جناب آقای رزم‌آرا در ابتدای تشکیل کابینه استدعا کردم برای راه‌سازی آنجا و خوشبختانه در بودجه یک ۱۲۵ هزار تومانی کنار گذاشتند و شروع به عمل شده و جناب آقای نخست وزیر این ۱۲۵ هزار تومان و تقریباً در حدود یک میلیون تومان خرج دارد و استدعایی که از محضر مبارک دارم این است راه را در درجه اول در نظر بگیرید که در سال ۱۳۳۰ هم انشاء‌الله در بودجه یک مبلغی گذاشته بشود که این را درست بشود معادن بی‌شماری در همین رودبار و الموت هست که به هیچ‌وجه به فکر استخراجش نیفتاده‌اند استدعا می‌کنم دستور بفرمایید که از طرف برنامه بروند این معادن را نگاه بکنند پشت دروازه تهران است، ذغال‌سنگ، مس، انواع و اقسام زرنیح غیره و غیره و غیره هست و هیچ توجهی نشده و آن وقت می‌گویند که ما شروع کردیم در کرمان زغال‌سنگ استخراج بکنیم (سالار بهزادی - آنجا هم حرف است) آنجا هم حرف هست خیلی خوب، یک روز بنده رفته بودم به برنامه یک نقشه‌ای آنجا دیدم یک راهی از قزوین به لاهیجان تقریباً ۲۲ فرسخ است و آن وقت اگر این راه درست بشود دهستان‌های عمارلو، دهستان دیلمان، دهستان رانکوه، اشکور، سیاهکل که مجموعاً متجاوز از دو هزار دهکده است اینها دارای همه چیز خواهند شد هم بهداشت، هم وضع محصول‌شان بهتر می‌شود و می‌توانند به تهران بیاورند و وضع قزوین از این بدبختی نجات پیدا می‌کند جناب آقای قائم مقام‌الملک خوب اطلاع دارند این راه اگر درست بشود به لاهیجان، تمام وضعیت گیلان و تهران و قزوین تغییر خواهد کرد استدعا می‌کنم از جناب آقای نخست وزیر که دستور بفرمایند این را مهندسین بروند ببینند و اگر عرض بنده درست بود شروع بفرمایند بیش از این عرضی ندارم که تشریف بیاورند و جواب بفرمایند.

رئیس - آقای نخست وزیر

نخست وزیر - جناب آقای فقیه‌زاده مطالبی را که سؤال فرمودند، سؤال اول‌شان راجع به موضوع برنامه بود. آقایان استحضار دارند که وضعیت برنامه و طرز عمل برنامه ما این طور است که برنامه فعلاً یک برنامه شش ساله‌ای تهیه کرده و در کمیسیون مخصوص که از طرف مجلس شورای ملی معرفی شده‌اند آن برنامه را تقدیم آن کمیسیون کرده و کمیسیون مشغول رسیدگی هستند و از این برنامه قسمت اول که مربوط به سال اول برنامه است فعلاً تحت بررسی است (صحیح است) در این بررسی که کمیسیون کرده به طور جامع نسبت به کلیه احتیاجات شهرستان‌ها توجهی کرده است و تقریباً بودجه‌ای در نظر گرفته‌اند که به طور یکسان و یکنواخت در تمام شهرستان‌ها عملی که متناسب است معمول بدارند (صحیح است) و بنده تصور می‌کنم با این کاری که کمیسیون برنامه کرده‌اند و یا برنامه‌ای که فعلاً معین شده این نظر جناب آقای فقیه‌زاده تأمین شده و جای نگرانی برای ایشان نخواهد بود. راجع به ساختمان جاده رودبار که فرمودند در بودجه سال ۱۳۲۹ اعتباری به وزارت راه دادند و طبق آن اعتبار مشغول عمل هستند برای سال جاری غیر از آن اعتباری که در اختیار وزارت راه است خرجی نمی‌توانند بکنند ولی برای سال ۳۰ در کمیسیون مربوطه این موضوع را مخصوصاً تقاضا خواهم کرد که مطرح بکنند و اگر چنانچه بتوانند اعتباری در این خصوص پادار بکنند عیناً عمل خواهد شد راجع به قسمت معادن فرمودند، معادن در ایران یکی از بخش‌های بسیار مهمی است که بزرگ‌ترین کار را برای مردم کشور تهیه بکند و متأسفانه باید عرض بکنم که راجع به معادن مخصوصاً معادن درجه ۲ اقدام بسیار دقیق و حساسی تا کنون نشده که بتوانند یک قسمت بسیاری از مردم را به کار بگمارند ولی با عملی که الان انجام می‌شود چون کار معادن به وزارت اقتصاد محول شده و وزارت اقتصاد روی یک برنامه اساسی که در دست دارد راجع به معادن کلیه نقاط مشغول اقدام خواهد شد اولین اقدام وزارت اقتصاد راجع به معادن کرانه‌های جنوب است یعنی معادن مربوط به خاک سرخ و نمک و گوگرد یعنی معادنی که صدورش بسیار سهل است و کار خیلی سهلی از برای مردم و سکنه آن نواحی تهیه می‌کند ولی راجع به زغال که فرمودند متأسفانه بایستی به عرض برسانم که چون مخارج زغال زیاد است و نتیجه‌اش کم است به این مناسبت امروز کلیه کارخانه‌جات و مؤسسات مختلفی که هستند در کشور قسمت عمده با نفت کار می‌کنند و علتش این است که از برای مصرف‌کنندگان ذغال اصولاً دارای یک نفعی نیست، کما این که در کارخانه‌جات خصوصی و مؤسسات خصوصی کمتر مؤسسه‌ای هست که ذغال‌سنگ مصرف بکند. حتی الان در شمشک و معادن نزدیک تهران خروارها ذغال‌سنگ استخراج شده و حاضر است و محل مصرف ندارد. اخیراً یکی دو کمپانی و یکی دو شرکت ایرانی پیدا شده‌اند و پیشنهادی به وزارت اقتصاد داده‌اند و تقاضا دارند که شاید با کمک و مساعدتی که به آنها می‌شود بتوانند زغال‌سنگ را به پاکستان صادر کنند و در مقابل سمنت یا سایر مصالح ساختمانی و وسایلی که برای کشور مورد احتیاج است وارد بکنند اگر این مذاکره با این شرکت و این اشخاصی که این پیشنهاد را کرده‌اند به جایی نرسد ممکن است این ذغال‌سنگ حتی از گرگان استخراج شود و در این صورت این نظر آقا ممکن است عملی بشود ولی از نظر مصرف داخلی چون ذغال مقرون به صرفه نیست ناچار نمی‌شود که این کار را تحمیل کرد راجع به ساختن جاده قزوین به لاهیجان فرمودید آقا بایست استحضار داشته باشند که جاده‌هایی که از کوهستان عظیم البرز بایست بگذرد جاده‌هایی نیست که با یک مبلغ قلیلی و با یک بودجه ناچیزی بشود آنها را درست کرد و اینجا ده‌ها مخارج خیلی زیادی خواهد داشت و متأسفانه باید عرض کنم که سال ۲۹ که تمام شده و در بودجه سال ۱۳۳۰ هم شاید نتوانند اعتباری برای این کار منظور بکنند ولی در هر حال این مطلبی که فرمودند بنده یادداشت می‌کنم و به مقامات مربوطه در این خصوص خواهم گفت که مطالعه بکنند و اگر با یک وجوه قلیل‌تری انجام این کار مقدور است اقدام خواهد شد و در بودجه ۳۰ منظور می‌شود ولی اگر چنانچه مستلزم مخارج زیادتری باشد عملی نخواهد بود. این بود جواب‌هایی که بایستی به عرض جنابعالی برسانم.

۶ - معرفی آقای فهیمی به سمت وزیر مشاور به وسیله آقای نخست وزیر

نخست وزیر - در خاتمه عرایضم بنده استفاده می‌کنم و جناب آقای خلیل فهیمی را که به سمت وزیر مشاور تعیین شده‌اند معرفی می‌کنم (مبارک است)

رئیس - آقای فقیه‌زاده‏

فقیه‌زاده - چون جناب آقای نخست وزیر و عده اقدام فرمودند بنده متشکرم و برای این که خاطر مبارکشان باشد عرض می‌کنم که راهی را که عرض کردم از قزوین به لاهیجان الان دائر است و چاروادار رو است و به کلی مسدود نیست و خرجش خیلی ناچیز خواهد شد استدعایی که دارم امر بفرمایند که مهندسین بروند ببینند بیایند گزارش خودشان را عرض بکنند آن وقت تصمیم اتخاذ بفرمایند و راجع به معادن رودبار و الموت هم که عرض کردم تنها معادن زغال نبود معادن مس هست، گوگرد هست، زرنیخ هست همه جور معادن آهن هست این را هم استدعا می‌کنم که بفرمایند مهندسین بروند و مطالعه بکنند.

نخست وزیر - نظر آقا اطاعت می‌شود.

رئیس - سه ربع ساعتی که برای سؤال تعیین شده بود تمام شد روز یکشنبه هم باز همین طور سؤالات خواهد بود و سه‌شنبه برای نطق قبل از دستور برگی که قرار است گذاشته نمی‌شود.

۷ - بقیه مذاکره در گزارش کمیسیون‌های بهداری و دادگستری راجع به بهداشت شهری‏

رئیس - در جلسه قبل آقای دکتر کاسمی پیشنهادی کرده بودند که مخالف و موافق صحبت کردند و حالا یک مرتبه دیگر هم قرائت می‌شود که رأی گرفته شود و ضمناً خودشان اصلاحی هم کرده‌اند که با آن اصلاح خوانده می‌شود.

(به شرح زیر قرائت شد)

کسانی که در حین تصویب این قانون به عنوان نسخه‌پیچی و یا ساختن دندان مصنوعی اجازه و سابقه ده سال تمام کار در رشته مربوط دارند با دارا بودن گواهی‌نامه دوره اول متوسطه و یا امتحان ورودی معادل آن می‌توانند در آموزشگاه‌های بهداری و دانشکده‌های پزشکی ولایات در کلاس مخصوصی که حداکثر تا یک ماه پس از تصویب قانون تأسیس می‌شود و برنامه و دوره آن طبق آیین‌نامه که از طرف وزارتین فرهنگ و بهداری تنظیم خواهد شد به تصویب کمیسیون‌های فرهنگ و بهداری مجلس خواهد رسید نام‌نویسی نمایند و پس از طی دوره مربوط و توفیق او امتحان گواهی‌نامه کمک داروساز و کمک دندانساز دریافت دارند دارندگان گواهی مزبور می‌توانند در نقاطی که وزارت بهداری تعیین خواهد کرد به کار حرفه خود که فقط منحصر به نسخه‌پیچی و ساختن دندان مصنوعی است بپردازند.

رئیس - چند پیشنهاد اصلاحی هم نسبت به این پیشنهاد رسیده قرائت می‌شود اگر خود پیشنهاد کننده قبول کردند که جزء همین پیشنهاد می‌شود اگر قبول نکردند بعد از تصویب یا رد این پیشنهاد باید رأی گرفته شود یکی از طرف آقای جمال امامی است یکی از طرف آقای مخبر فرهمند و یکی هم از طرف آقای فولادوند که قرائت می‌شود.

(به شرح زیر قرائت شد)

بنده پیشنهاد می‌کنم که در ماده پیشنهادی به جای ده سال هشت سال نوشته شود، مخبر فرهمند. پیشنهاد می‌کنم تبصره ذیل به ماده اول اضافه شود این ماده بعد از ده سال در ولایات قابل اجرا است، غلامرضا فولادوند.

پیشنهاد می‌کنم لفظ دانشکده ولایات حذف شود،

جمال امامی.

رئیس - پیشنهادی هم از طرف آقای امامی‌اهری است در همین مورد که قرائت می‌شود

(به شرح زیر قرائت شد)

مقام ریاست مجلس شورای ملی پیشنهاد می‌نمایم که مدت مقرر در تبصره پیشنهادی آقای دکتر کاسمی از هشت سال به پنج سال تقلیل یابد.

وزیر بهداری - مخالفیم آقا.

دکتر کاسمی - بنده توضیح مختصری دارم.

رئیس - توضیح ندارد اگر موافقیت بفرمایید.

دکتر کاسمی - خیر مخالفم.

رئیس - بنابراین توضیح ندارد.

دکتر طبا - بنده یک عرضی دارم.

رئیس - موافقید با پیشنهاد آقای دکترکاسمی؟

دکتر طبا - با پیشنهاد آقای دکتر کاسمی موافقم با اصلاحش که خودشان پیشنهاد نموده‌اید.

رئیس - بعداً پیشنهادات رسیده یکی یکی مطرح می‌شود علیحده رأی گرفته می‌شود هر کدام تصویب شد ضمیمه می‌شود. فرهودی - بنده ایراد قانونی دارم نسبت بیک جمله.

رئیس - بر طبق چه ماده‌ای؟

فرهودی - بر طبق ماده‌ای که اگر طرحی برخلاف قوانین باشد.

رئیس - بفرمایید.

فرهودی - عرض کنم در این پیشنهاد نوشته‌اند این کلاسی که تشکیل می‌شود بر طبق برنامه‌ای که به تصویب کمیسیون بهداری مجلس برسد در صورتی که ما دو قانون داریم یکی قانون دانشگاه و یکی قانون شورای عالی فرهنگ این کلاس اگر جزء دانشگاه است برنامه‌اش را شورای دانشگاه باید بنویسد مطابق قانون اساسی دانشگاه اگر جزو وزارت فرهنگ یا وزارت بهداری است برنامه‌اش را شورای عالی فرهنگ باید تصویب بکند مطابق قانون اساسی و هیچ وقت سابقه نداشته است که مجلس شورای ملی بیاید برنامه یک کلاس را خودش یا یک کمیسیونی تعیین کند و بنده عرض کردم به آقای دکتر کاسمی‌که این برنامه نوشتن نیست به دو قانون و عملی که تا به حال مجلس کرده اشکال دارد این موضوعی که برنامه کلاس‌ها باید به تصویب کمیسیون بهداری مجلس برسد اشکال اساسی دارد برای این که اگر جزو دانشگاه است باید شورای دانشگاه تنظیم بکند و اگر جزو وزارت فرهنگ است باید شورای عالی فرهنگ این کار را بکند این است که بنده معتقدم که این قسمت باید حذف شود.

دکتر کاسمی - بنده قبول دارم.

رئیس - آقای وزیر بهداری.

وزیر بهداری - بنده خواستم از حضور آقایان تقاضا کنم که نسبت به این لایحه بهداشت شهری که با سلامتی افراد مملکت تماس دارد توجه نمایندگان محترم را بیش‌تر جلب کنم و سعی بفرمایند البته حق دارند آقایان آن طوری که مایل هستند در اطراف این لایحه صحبت بفرمایند ما هم گوش می‌کنیم ولی طوری بشود که این لایحه زودتر بگذرد اما این موادی که پیشنهاد کردند ماده‌ای که آقای دکتر کاسمی پیشنهاد کردند مطلبی که واقعاً خیلی بغرنج شده است یک عده دانشجویان دانشکده داروسازی و دندانپزشکی و پزشکی بعد از این که تحصیلات متمادی کردند زحمت کشیدند ۱۸ سال درس می‌خوانند و به یک مقامی می‌رسند بعد یک عده‌ای آمده‌اند برای خودشان یک عنوانی را جعل کرده‌اند و در مقابل اینها قرار گرفته‌اند این باعث دردسر خود آقایان می‌شود و بنده تقاضا می‌کنم از آقایان که به این ماده رأی بدهند برای این که با پیشنهاد آقای دکتر کاسمی نظر آقایان تأمین شده و آنها هم از نان خوردن نیفتاده‌اند و دانشکده هم راضی است پیشنهاداتی اگر می‌دهند و ما مجبور می‌شویم موافقت نکنیم و اکلام یجر الکلام نشود و این لایحه زودتر تصویب شود و ما به کار خودمان بپردازیم از این تقلبات که در شهر رواج است و آقایان تشریف آورده‌اند وزارت بهداری و ملاحظه فرموده‌اند چه داروهایی چه وضعی چه بدبختی ما داریم باید از اینها جلوگیری بشود البته من نظرم این است که می‌شود به یک ماده‌ای ده پیشنهاد دیگر هم داد ولی آقای دکتر کاسمی آمدند با نظر بنده و مخبر کمیسیون این پیشنهاد را تنظیم کردند که هم نظر آقایان تأمین شده است و هم این که این اصطکاک و تماس شدیدی که در نتیجه مابین دستگاه علمی و یک عده مردم ایجاد می‌شود از بین برود بنده فقط تقاضایم این است که به این ماده زودتر رأی بدهند.

رئیس - با اصلاحی که شد باز مجدداً قرائت می‌شود.

(به شرح زیر قرائت شد)

کسانی که در حین تصویب این قانون به عنوان نسخه‌پیچی و یا ساختن دندان مصنوعی اجازه و سابقه ده سال تمام کار در رشته مربوط دارند با دارا بودن گواهی‌نامه دوره اول متوسطه و یا امتحان ورودی معادل آن می‌توانند در آموزشگاه‌های بهداری و دانشکده‌های پزشکی ولایات در کلاس مخصوصی که حداکثر تا یک ماه پس از تصویب قانون تأسیس می‌شود و برنامه و دوره آن طبق آیین‌نامه از طرف وزارتین فرهنگ و بهداری تنظیم خواهد شد و به تصویب کمیسیون‌های فرهنگ و بهداری مجلس خواهد رسید نام‌نویسی نمایند و پس از طی دوره مربوط و توفیق در امتحان گواهی‌نامه کمک داروساز و کمک دندان‌ساز دریافت دارند، دارندگان گواهی مزبور می‌توانند در نقاطی که وزارت بهداری تعیین خواهد کرد به کار حرفه‌ای خود که فقط منحصر به نسخه‌پیچی و ساختن دندان مصنوعی است بپردازند.

رئیس - رأی گرفته می‌شود به این پیشنهاد که آقای وزیر بهداری و مخبر کمیسیون هم موافقت کردند آقایانی که موافقند قیام کنند (اغلب برخاستند) تصویب شد، حالا پیشنهاداتی که راجع به این تبصره شده قرائت می‌شود.

(پیشنهاد آقای مخبر فرهمند به شرح زیر قرائت شد)

بنده پیشنهاد می‌کنم که در ماده پیشنهادی به جای ده سال ۸ سال نوشته شود.

رئیس - آقای مخبر فرهمند.

مخبر فرهمند- عرض کنم مقصود بنده از این پیشنهاد این بود که یک مطالبی را تذکر بدهم اولاً اگر ما امروز منکر علم و دانش و فضیلت بشویم این به نظر بنده چیز خوبی نیست کسی امروز منکر فضل نیست و البته ما آرزومند هستیم که تمام افراد مملکت ما، دارای فضیلت و دانش و دکترا و لیسانس بشوند این آرزو و امید ما است اما این کار نشده یک دسته‌ای که رفته‌اند دارند کاری می‌کنند و احتیاجات یک محل‌هایی را که ممکن نیست اگر اشخاصی هم باشند بروند رفع می‌کنند خوب نیست که ما قبل از این که به جای آنها کسی را بگذاریم دست آنها را از کار کوتاه بکنیم که در نتیجه مردم را به زحمت بیندازیم بنده هم البته همین طور که آقا فرمودند معتقدم که نباید بهداشت مملکت را به دست یک عده اشخاص ناشی داد که دوای عوضی بدهند یا دندان بد بکشند ولی اگر تشریف ببرید بیرون‌ها و شهرستان‌ها و دهات و قراء و قصبات ملاحظه خواهید فرمود که اگر یک کسی مبتلا به یک مرض شد و شب خواست دسترس به یک دوایی پیدا بکند هر چیز بهش بدهند

چون هیچ وسیله‌ای ندارد می‌خورد بنابراین بنده تقاضایم این بود که ما باید در عین حالی که اشخاصی که در دانشگاه دارند تحصیل می‌کنند و خودشان را مهیا می‌کنند برای بعد این آقایان که الان مهیا هستند اگر الان شما عده‌ای داشته باشید که ما به جای اینها بگذاریم بنده از آن اشخاصی هستم که اول رأی می‌دهم که این آقایان بروند پی کار خودشان ولی وقتی ندارید آن آقایان هم که مشغول تحصیل هستند این را نمی‌شود گفت آقا این چند سال دیگر می‌آید بیرون این را نمی‌شود از حالا بیرون کرد به امید این که این بعداً می‌آید (وزیر بهداری - این اصلاً حق نداشته این کار را بکند) حالا حق ندارد احتیاج و ضرورت ایجاب کرده است که این آمده یک دکانی باز کرده است برای این که رفع احتیاج بکند (وزیر بهداری - غلط کرده است) قانون برای آسایش و رفاه و احتیاج مردم است قانون هم که نمی‌شود به حلق مردم کرد (دکتر طبا - باید جان و سلامت‌شان هم تأمین شود) ما هر قانونی که می‌گذرانیم نظرمان به تهران است در تهران همه چیز به حمدالله مهیا هست و در دسترس مردم هست ولی اگر تشریف ببرید به دهات و قراء و قصبات و حتی شهرستان‌ها که فاقد همه چیز هست چه کار می‌توانید بکنید. الان اگر پنجاه دوره که هر دوره صد نفر از دانشکده بیایند بیرون باز برای شهرستان‌ها کافی نیست چون هیچ چیز ندارند اینها امسال چهل نفر می‌آیند بیرون این کافی نیست بنابراین بنده به آن پیشنهادی رأی دادم و به آن تبصره هم رأی دادم و حالا هم آمدم به آن آقایان دانشکده‌ای‌ها بگویم از پشت این تریبون که آنهم دارد کار می‌کند برادر تست پدر تست خودت هم باید رعایت بکنی خودت را حاضر کن بعد عذر او را بخواهیم برود.

وزیر بهداری - او سواد ندارد.

مخبر فرهمند - چطور سواد ندارد؟

وزیر بهداری - به هر حال بنده استدعا می‌کنم پس بگیرید.

مخبر فرهمند - چطور پس بگیرم من پس بگیرم آن کسی که ۵ سال پیشنهاد کرده است از بنده سمج‌تر است‏.

رئیس - یک پیشنهادی رسیده که این لایحه برگردد به کمیسیون که قرائت می‌شود.

(به شرح زیر قرائت شد)

بنده پیشنهاد می‌کنم که این لایحه به کمیسیون برگردد پس از مطالعه و تکمیل به مجلس بیاید،

عبدالرحمن فرامرزی.

رئیس - آقای فرامرزی‏

فرامرزی - بنده خیلی تقدیس می‌کنم تقدیر می‌کنم تمام اعمال آقای دکتر جهانشاه صالح را برای این که از یک طرف هم عمل می‌کند برای توسعه بهداشت در مملکت و هم یک کاری می‌کنند که آن عواملی که به اسم بهداشت در مملکت هست و وجودش موجب عدم بهداشت است یا نقص آن است از بین برود این خیلی قابل تقدیس است (صحیح است) این لایحه البته از لحاظ بهداشت مفید است اما متأسفانه ما در مقابل دو چیز قرار گرفته‌ایم که به هر طرفش نگاه می‌کنیم به دلایل هر طرف گوش بدهیم می‌بینم راست می‌گویند در این که هر کس متصدی امور زندگی مردم است اموری که مربوط به حیات مردم است این نباید یک آدم ناشی نفهمی هیچ شکی نیست اگر راه را باز بگذاریم و بگوییم چون در فلان جا و فلان جا و فلان شهرستان و فلان قصبه طبیب تحصیل کرده نیست هر کس حق طبابت دارد یا چون دندان‌ساز تحصیل کرده نیست هر کس حق دندانسازی دارد یا وقتی داروساز تحصیل کرده نیست هر کس حق داروسازی دارد این راه را که باز بگذاریم هر دست حیوان جا اندازی بلند می‌شود می‌گوید من جراحم هر کس می‌آید یک دکانی باز می‌کند می‌گوید من داروسازم هر کس کلیتین بر می‌دارد می‌افتد به جان مردم می‌گوید من دندان‌سازم از طرف دیگر اگر ما برویم روی این که به کلی محدود کنیم ما می‌بینیم که در قسمت اعظم شهرستان‌ها نه دندان‌ساز تحصیل کرده هست نه داروساز تحصیل کرده هست برای این که چند نفر در تهران تحصیل کرده‌اند نمی‌شود که تمام مملکت را منتظر گذاشت که آن قدر دانشگاه تهران دندانساز و داروساز تحصیل کرده بیرون بدهد که رفع احتیاج مردم را بکند. ۵۰ سال دیگر هم این دانشگاه به قدر احتیاج مردم نمی‌تواند دندان‌ساز یا داروساز تحصیل کرده بیرون بدهد خوب فلان جوان از مدرسه بیرون آمده است قبول می‌کنیم به قول طلبه‌ها جدا از باب جدل اینها خیلی هم عالم هستند اما آن کسی که در گوشه لاله‌زار یا خیابان شاهرضا نشسته دیپلم هم دارد این درد آن کسی را که در بندر لنگه سرش درد گرفته دوا نمی‌کند (صحیح است) من اینجا در پشت این تریبون و در خارج از دانشجویان دلایلی دیدم که این دلایل موجب تأسف و تأثر من شد و آن این بود می‌گویند یک اشخاصی تحصیل کرده‌اند باید حقوقشان محفوظ بماند یک اشخاصی کار کرده‌اند باید حقوقشان محفوظ بماند این سر جایش صحیح است ولی حرف این است که این قانون نه برای تحصیل کرده‌های دانشگاه است و نه برای خاطر دندانسازها و یا داروسازهای پراتیکی این قانون برای مملکت و برای خاطر جان جامعه است همه کارهای ما چون روی بند و بست و روی خواهش و توقع است از آنچه مربوط به حیات جامعه است منحرف می‌شود می‌آید روی شخص و این که بنده را این مردم مجلس جلویم را می‌گیرند جواب آن را چه بدهم از آن می‌روم یکی دیگر جلویم را می‌گیرد جواب آن را چه بدهم ما قانون را برای خاطر ده تا یا صد تا دانشجو یا برای خاطر ده تا یا صد تا داروساز پراتیکی وضع نمی‌کنیم ما قانون را برای حیات جامعه وضع می‌کنیم این را که من پیشنهاد کردم از لحاظ این است برای این که راهی باز بشود آقای دکتر کاسمی پیشنهاد کردند که بنده خودم هم موافق بودم نظری که داده بودم که البته حالا مسترد می‌دارم چون پیشنهادشان تصویب شد به نظر بنده فقط ده سالش زیاد است و الّا من از صمیم قلب مایلم و دلم می‌خواهد که این قانون تصویب شود برای این که هم حافظ جان جامعه خواهد بود و هم این بی‌آبرویی از بین برود هر کس کلیتین بردارد و دندان بکشد این خودش بی‌آبرویی برای مملکت است بی‌آبرویی برای یک ملتی است. اما وضعیت این است که ما در دو جاده بن‌بست قرار گرفته‌ایم خود من نمی‌دانم که به کدام طرف بروم و به کدام رأی بدهم اگر رأی بدهم که قانون تصویب بشود می‌بینم که احتیاج مردم در کار است اگر رأی ندهم آن خطر هست به این جهت بشود که من پیشنهاد کردم لایحه برود به کمیسیون در کمیسیون قدری بیشتر مطالعه بشود عده‌ای از نمایندگان شهرستان‌ها مخصوصاً دعوت بشوند در آنجا با آنها مذاکره بشود اگر علاجی هست و قابل حل است آنجا حل بشود اگر نیست خوب باز برگردد همین جا رأی می‌دهیم.

رئیس - آقای دکتر طبا

دکتر طبا - بنده توضیحی که درباره پیشنهاد آقای فرامرزی عرض می‌کنم این است که لایحه دو سال و نیم است که به مجلس تقدیم شده است البته با جزیی اصلاحاتی توسط آقای وزیر بهداری جدید یعنی دولت فعلی به مجلس داده شد ولی ۴ مرتبه تا به حال این لایحه در کمیسیون بهداری مجلس در دوره ۱۵ و در دوره ۱۶ حلاجی شده مطرح شده پیشنهادات زیاد و تمام جوانب مطالعه شده و از طرف دیگر قبل از آمدن به مجلس هم مدت زیادی در شورای عالی بهداشت همین لایحه بهداشت شهری مطرح بود مورد مداقه قرار گرفت تمام جوانب تحت مداقه قرار گرفت تمام جوانب ملاحظه شده است بنده می‌توانم از طرف خودم و سایر همکارانم عرض کنم که اگر هم به فرض به کمیسیون برگردد هیچ تغییری در شرایط نخواهد شد چون بیش از چهار سال است که این لایحه تحت مطالعه است و بنابراین از آقای فرامرزی که با بیانات‌شان تأیید کردند تصویب این لایحه را خواهش می‌کنم که پیشنهادشان را پس بگیرند.

فرامرزی - اگر حقیقتاً آقایان مطالعه کردید و غیر از این راهی ندارد من پس می‌گیرم. (احسنت)

رئیس - خوب حالا پیشنهادات اصلاحی قرائت می‌شود.

(پیشنهاد آقای جمال امامی به شرح زیر قرائت شد)

پیشنهاد می‌کنم لفظ دانشکده ایالات حذف شود.

رئیس - آقای جمال امامی‏

جمال امامی - عیب قضیه اینجا است که آقای وزیر بهداری فرض بفرمایید که ما متوجه نیستیم ما نمی‌فهمیم که دکتر تحصیلکرده بهتر از تحصیل نکرده است (صحیح است) آن قدرش را می‌فهمیم از خدا هم می‌خواهیم که تحصیلکرده‌ها متصدی کار باشند مثل این که هر کس صحبت می‌کند ایرانی است (دکتر صالح - من چنین عرضی نکردم) ولی موضوع این است که اگر ما به قدر احتیاج مملکت دکتر و دندانپزشک و داروساز داشتیم اصلاً این موضوع مورد بحث واقع نمی‌شد شما که احصائیه دارید ما در مملکت با این که احتیاج به ۱۲ هزار پزشک داریم فقط دو هزار پزشک داریم یعنی ۱۰ هزار پزشک

کم داریم شما هر سال از دانشکده صد نفر پزشک بیرون می‌دهید چند سال لازم است که ما جای خالی این ده هزار نفر را پر کنیم حالا بعد از ده سال چه می‌شود؟ اجتماع ما چقدر می‌شود من نمی‌دانم و اصلاً موجب به وجود آمدن پزشک مجاز یا این قبیل عناصر نبودن پزشک بوده است نبودن داروساز بوده نبودن دندان‌ساز بوده که اینها را جامعه از خودش طرد می‌کرد و قبول نمی‌کرد (صحیح است) مثل این است که شما صد سال پیش ۵۰ سال پیش یک همچو قانونی می‌آورید چرا نمی‌آوردید برای این که پزشک نداشتید حالا که دوهزار نفر پزشک دارید می‌گویید جای ۱۲ هزار تا را بگیرند تا این را ندارید مجبورید با اینها مماشات کنید از این گذشته در هیچ جای دنیا قانونی نمی‌گذرانند که یک عده‌ای را از نان خوردن بیندازند اول یک ممری برای او پیدا می‌کنند بعد نانش را قطع می‌کنند هیچ جای دنیا یک همچو قانونی نمی‌گذرانند که چند هزار نفر را از نان خوردن بیندازند بنابراین یک راهی باید پیدا کرد که اینها نان‌شان را بخورند و از طرف دیگر مضر هم واقع نشوند اولاً دندان‌ساز غیر از دندان‌پزشک است دندانساز را اینجا لازم نبود بگنجانید این یک صنعتی است یک حرفه‌ای است این که ربطی به تحصیل کردن ندارد این را لازم نبود اینجا بگنجانید او آزاد است دندان‌سازی بکند دندانسازی مثل نجاری است چیزی نیست (دکتر طبا - پس جراحی هم مثل قصابی است) مثل این است آنهایی هم که پیچ و مهره لوکوموتیو را می‌سازند اینجا بگذارید دندان‌سازی هم مثل ساختن پیچ و مهره اتومبیل است آن را بی‌مورد گذاشتند اینجا دندانپزشکی صحیح است معلومات لازم دارد ولی دندانسازی را خود آقا تصدیق بفرمایید که صنعت است این یکی، یکی دیگر این که بنده پیشنهاد کردم لفظ دانشکده را حذف کنید برای چه؟ برای این که اگر این برود این از دانشکده دیپلمه شود این طبیب است این پزشک است شما که نمی‌توانید این را پزشکیارش کنید لطف فرمودید این نباید به دانشکده برود این باید یک آموزشگاه اختصاصی داشته باشد و اگر برود در دانشکده طبق قانون آن وقت پزشک است دکتر است این را شما نمی‌توانید قبول بکنید که برود پزشک بشود و بعد به عنوان پزشکیار قبولش کنید این نمی‌شود بنابراین باید در تمام دانشکده‌ها آموزشگاهی تهیه کنید شش ماه یک سال که اینها بروند آن آموزشگاه را طی کنند و خارج بشوند تصدیقی بهشان بدهید از این گذشته یک ایرادی هم بنده داشتم که آقای دکتر کاسمی یا یکی دیگر از آقایان دیگر رفع کرد یکی دیگر این که این برنامه نباید به مجلس بیاید تصویب شود این در دانشگاه باید تصویب بشود آن را قبول بفرمایید اصلاح کنید بنده عرضی ندارم.

رئیس - آقای وزیر بهداری‏

وزیر بهداری - بنده برای رفع سوء‌تفاهم خواستم عرض بکنم که بنده چنین جسارتی نکردم که آقایان نمایندگان محترم مجلس که همه از دانشمندان هستند فرقی بین دکتر تحصیلکرده و تحصیل نکرده نمی‌گذارند بنده چنین عرضی نکردم شک نیست که آقایان واقف به تمام این قضایا هستند ولی مطلبی که اینجا مهم است این است که دندانسازی هم این طور نیست که علمی نباشد دندانی که می‌خواهند بسازند قالب لازم دارد قالب‌گیری دهان کار یک دندانپزشک است آن کسی که می‌خواهد دندان مصنوعی بسازد باید به او گفت که چه جور بسازد دست کثیف و آلوده به میکروب خود را نبرد توی دهن مردم و باعث زحمت بشود مثل این است که اگر بگوییم دندانسازی یک حرفه‌ای نیست همان طوری که آقای دکتر طبا گفتند پس جراحی هم قصابی مدرنی است جراحی هم قصابی است این طور نیست دندانسازی یک حرفه‌ای است جناب آقای جمال امامی هم صحیح می‌فرمایند و شاید جزء صنایع مستظرفه هم باشد ولی این که چطور بسازد و چه جو بسازد قالبش چه باشد وضعش چطور باشد این را باید یک طبیب دستور بدهد نه این که وقتی بخواهد قالب دندان درست کند بخراشاند زبان مردم را درنتیجه آن خراش سرطان زبان درست کند مثل این که ابروی یکی را بخواهند درست کنند چشمش را هم کور بکنند اگر قالب عوضی و غلط درست کنند که فشار بیاورد به فک از یک طرف فک را دچار به استرومیلیت می‌کند که یک مرضی است و از طرف دیگر زبان را خراش می‌دهد که تولید سرطان زبان می‌شود خوب اگر این بیچاره دندان نداشت که راحت‌تر بود دیگر سرطان نمی‌گرفت پس آن مطلب صحیح نیست ولی بنده با آن فرمایش جناب آقای جمال امامی‌که فرمودند که اینها دانشکده نبینند بنده هم موافقم منظور ما هم دانشکده دیدن آنها نبود نظر ما این بود که در دانشکده‌های ایالات و ولایات در آموزشگاه‌های ایالات و ولایات یک کلاس اختصاصی تشکیل داده بشود چون صلاحیت ایجاد یک کلاس اختصاصی و آموزشگاه‌ها و دانشکده‌های ایالات و ولایات است کس دیگری که نمی‌تواند باز بکند ما وقتی که می‌بینیم که یک دانشکده پزشکی داریم در تبریز خواهش می‌کنیم که در آنجا یک کلاس باز بکند آنها یک کلاس اختصاصی باز بکنند که وابسته به آنها باشد و الّا اینها دیپلمه دانشگاه نخواهند بود حتی دیپلمه آموزشگاه هم نخواهند بود نظر جناب آقای جمال امامی در این مورد کاملاً صحیح است و باید تصریح بشود.

فرامرزی - دواسازی و دوافروشی را هم باید تفکیک بکنید.

رئیس - آقای دکتر کاسمی‏

دکتر کاسمی - آقایان نمایندگان محترم باید توجه بفرمایند که از ابتدای افتتاح مجلس شانزدهم تا به حال قوانین مختلف آمد در اینجا بعضی‌هایش تصویب شد بعضی‌هایش ماند سخنان بسیار گفته شد چه قبل از دستور و چه بعد از دستور و متأسفانه تنها قانونی که با بهداشت و سلامت مزاج مردم این مملکت ارتباط دارد این قانونی است که وزارت بهداری در دولت فعلی آورده به این مجلس بنده تصور می‌کنم که در برابر این قبیل قوانین مجلس باید طوری عمل بکند که دولت تشویق بشود تا این جور قوانین که باعث رفاه حال مردم و تندرستی مردم است به مجلس شورای ملی بیاورد جناب آقای فرامرزی پیشنهاد می‌فرمایند این گزارش برگردد برود به کمیسیون (عده‌ای از نمایندگان - پس گرفتند) بسیار خوب در این موضوع حرفی ندارم اما راجع به این پیشنهادی که بنده دادم مثل این که جناب آقای جمال امامی اصلاً توجه به متن پیشنهاد نفرموده‌اند خیال کردند با این پیشنهاد بنده گفتم آنهایی که اصلاً سواد به اندازه دوره متوسطه هم ندارند و شاید به اندازه سیکل اول هم ندارند اینها بروند در دانشکده‌های ولایات درس بخوانند دیپلم بگیرند بیایند بیرون من چنین پیشنهادی نکردم آقای جمال امامی اجازه بفرمایید ما گفتیم که یک کلاس باید بشود در ولایات بعضی جاها آموزشگاه بهداری است بعضی جاها دانشکده پزشکی است ما گفتیم اینجاها که آموزشگاه بهداری است این کلاس ضمیمه آنها بشود و آنجا که دانشکده پزشکی است منضم به دانشکده پزشکی بشود (جمال امامی - روشن نیست) روشن است مثل روز روشن است (شوشتری - حالا دیگر روشن شد) بنابراین کسانی که این کلاس را می‌بینند گواهی‌نامه رسمی برای این کار می‌گیرند نه دانشنامه دانشگاه ‏

صدرزاده - اجازه بدهید پیشنهاد را با اصلاحاتی که شده قرائت بکنم،«با دارا بودن گواهی‌نامه دوره اول متوسطه ویا امتحان ورودی معادل آن می‌توانند در آموزشگاه‌های بهداری و دانشکده‌های پزشکی ولایات در کلاس مخصوصی که حداکثر تا یک ماه پس از تصویب قانون تأسیس می‌شود و برنامه و دوره آن طبق آیین‌نامه که از طرف وزارتین فرهنگ و بهداری تنظیم خواهد شد نام‌نویسی نمایند و پس از طی دوره مربوط و توفیق در امتحان گواهی‌نامه کمک داروساز و کمک دندانساز دریافت دارند دارندگان گواهی مزبور می‌توانند در نقاطی که وزارت بهداری تعیین خواهد کرد به کار و حرفه خود که فقط منحصر به نسخه‌پیچی و ساختن دندان مصنوعی است بپردازند»

رئیس - آقای جمال امامی پیشنهادتان را پس می‌گیرید؟

جمال امامی - اگر نظر بنده تأمین است من عرضی ندارم مقصود این است که توضیح داده بشود.

رئیس - پیشنهاد دیگری قرائت می‌شود

(به شرح زیر قرائت شد)

مقام ریاست مجلس، پیشنهاد می‌نمایم که مدت مقرر در تبصره پیشنهادی آقای دکتر کاسمی از ده سال به پنج سال تقلیل یابد، امامی‌اهری‏

عده‌ای از نمایندگان - ایشان نیستند.

صدرزاده - یک پیشنهادی هم هست مال آقای فولادوند است. ‏

عده‌ای از نمایندگان - ایشان هم نیستند.

رئیس - یک پیشنهاد دیگر قرائت می‌شود.

(به شرح زیر قرائت شد)

پیشنهاد می‌نمایم تبصره زیر به ماده اول علاوه شود.

تبصره - داروسازان و دندان‌سازان پراتیکی که در حین تصویب این قانون مشغول کارند یعنی محکمه دندانسازی یا داروخانه دارند و بتوانند از عهده امتحان برآیند مجاز خواهند بود که مانند سابق مشغول کار شوند ضمناً وزارت بهداری مکلف خواهد بود که تا

یک ماه از تاریخ تصویب این قانون کلاس‌های مخصوصی در تهران در مرکز و به خصوص در شهرستان‌ها تأسیس نماید و کسانی که این کلاس‌ها را طی کرده و از عهده امتحان برآیند مجاز خواهند بود در محل‌هایی که از طرف وزارت بهداری تعیین شود مشغول کار گردند.

گنجه - سرتیپ‌زاده - امامی‌اهری‏

مخبر کمیسیون بهداری - مشابه با پیشنهاد قبلی است.

رئیس - این پیشنهاد تأمین شده پیشنهاد دیگر قرائت می‌شود

(به شرح زیر قرائت شد)

پیشنهاد می‌کنم تا سه ماه وزارت بهداری مکلف است برای دندانپزشکان پراتیکی آزمایشگاهی تأسیس نموده از آنها امتحان نماید چنانچه نتوانستند از عهده امتحان برآیند از شغل دندانپزشکی معاف باشند. آزاد

وزیر بهداری - این برخلاف قانون است‏.

آزاد - چون پیشنهاد آقای دکتر کاسمی نظرم را تأمین کرده است پس می‌گیرم (احسنت)

رئیس - پیشنهاد دیگری قرائت می‌شود

(به شرح زیر قرائت شد)

مقام ریاست مجلس شورای ملی. پیشنهاد می‌کنم داروسازان و دندانسازان پراتیکی که سابقه دوازده سال صاحب داروخانه یا مشغول حرفه دندانسازی بوده است پس از طی کلاس مخصوصی که از طرف دانشکده‌های مرکز یا شهرستان‌ها تأسیس خواهد شد با داشتن گواهی‌نامه مخصوص این کلاسه و اجازه وزارت بهداری می‌توانند به شغل خود ادامه بدهند توضیح این که هزینه تأسیس کلاس به عهده خودشان خواهد بود بود. بهادری.

دکتر طبا - مشابه است اصلاً ایشان نیستند توضیح بدهند.

رئیس - پیشنهاد دیگری قرائت می‌شود

(به شرح زیر قرائت شد)

پیشنهاد می‌کنم تبصره ذیل به ماده یک اضافه شود.

تبصره - وزارت بهداری مکلف است برای دندانسازان عملی که با موافقت وزارت فرهنگ یا بهداری شش سال سابقه عمل دارند یک کلاس اختصاصی تأسیس کند که با تحصیل در این کلاس و گرفتن تصدیق حق ادامه کار خود را داشته باشند. عبدالرحمن فرامرزی‏

چند نفر از نمایندگان - ایشان نیستند.

رئیس - پیشنهاد دیگری قرائت می‌شود.

(به شرح زیر قرائت شد)

پیشنهاد می‌کنم تبصره ذیل به ماده ۱ اضافه شود. در شهرها افرادی که دارای مدرک علمی نیستند ولی در معالجه امراض جلدی مجرب شناخته شده‌اند وزارت بهداری مکلف است از تاریخ تصویب این قانون تا ششم ماه آنها را دعوت و عملشان را مورد آزمایش قرار داده درصورتی که تجارب آنها مفید تشخیص شود حدود عمل آنان را در آیین‌نامه مربوطه پیش‌بینی و مجاز بشناسند. مهدی ارباب‏

عده‌ای از نمایندگان - آقای ارباب پس بگیرید.

رئیس - آقایان گوش بدهید.

صدرزاده - بعد خودشان پس می‌گیرند آقا.

مهدی ارباب - اصلاً مجلس عجیبی است وکیل آزادی عقیده ندارد در این مجلس بنده استدعا می‌کنم آقایان توجه بفرمایند اول پیشنهاد را می‌خوانم چون هیچ کس توجه نکرد که چه نوشته شده بعد توضیح می‌دهم اگر پیشنهادم وارد هست رأی بدهید اگر وارد نیست رأی ندهید بعداً بگویید پس بگیریم در شهرها افرادی هستند که دارای مدرک علمی نیستند ولی در معالجه امراض جلدی مجرب شناخته شده‌اند (شوشتری - کجا شناخته‌اند) وزارت بهداری مکلف است‏.

رئیس - آقای شوشتری وقتی شما صحبت می‌کنید خوشتان می‌آید که میان حرف شما کس دیگری صحبت بکند.

شوشتری - صحیح است‏

مهدی ارباب - حالا توضیح مختصری عرض می‌کنم یک نفر در یزد هست که معالجه مرض سالک می‌کند با همان دواهای محلی طبیعی در تمام ایران پزشکی پیدا نشده که مثل او سالک را معالجه بکند بنده پیشنهاد کردم بیایید او را امتحانش بکنید تجاربش را برسید رسیدگی بکنید نظایر این اشخاص در ایران زیاد است من می‌گویم وزارت بهداری دعوت بکند امتحان بکند در صورتی که تجربه او مورد استفاده است با وسایل عملی مورد استفاده قرار بدهید و این را که عرض می‌کنم شما امثال این شخص را که در یزد است ندارید و مکرر آمده است در تهران سالک‌هایی که صورت خیلی سختی پیدا کرده با دو تا دوا معالجه کرده حالا هم دعوتش کنید بیاید مردی است متمکن حاضر هم نیست از کسی پول بگیرد حالا اگر آقایان مایل نیستند این عمل بشود و موافق نیستد بنده پس می‌گیرم.

چند نفر از نمایندگان - خیر موافق نیستیم پس بگیرید.

رئیس - یک پیشنهاد دیگر قرائت می‌شود

(به شرح زیر قرائت شد)

پیشنهاد می‌کنم به تبصره ۱ در ماده ۱ اضافه شود لیکن آنچه مربوط به داروسازی است همان مجازاتی خواهد داشت که در آخر ماده ۱ تعیین شده است. مهدی ارباب‏

رئیس - آقای ارباب مهدی‏

مهدی ارباب - عرض کنم قصد ارتکاب جرم، جرم است شروع به ارتکاب جرم بیش‌تر جرم است این موضوع داروسازان تقلبی عمل آنها عمل جنایی است چه بسا اشخاصی که جان‌شان در نتیجه تقلب داروسازی تلف شده در این تبصره اینجا نوشته شده شروع به جرایم مذکور در ماده ۱ مستلزم مجازات‌های دو ماه تا ۴ ماه حبس تأدیبی است بنده پیشنهاد کردم که مجازات اینها همان مجازاتی باشد که داروساز متقلب بایستی تحمل بکند و آن که شروع به داروسازی کرده مجازاتش کم‌تر باشد به خصوص چون موضوع دوای تقلبی بستگی به حیات جامعه دارد حالا بسته به رأی آقایان است (دکتر طبا - آقای ارباب این را هم پس بگیرید)

ارباب مهدی - بنده پس نمی‌گیرم داروساز متقلب باید مجازات همان کسی را داشته باشد که تقلب کرده و موجبات بدبختی مردم را فراهم کرده.

رئیس - آقای حاذقی‏

حاذقی - عرض بنده این بود که آقایان نمایندگان محترم دچار یک کم‌حوصلگی عجیبی هستند نسبت به وضع قانون، در حالی که مجلس شورای ملی اساساً بایستی با کمال دقت و بردباری و حوصله حداقل وقتی را که نظامنامه برای او تعیین کرده این صرف وقت را بکند تا نسبت به لایحه‌ای که اینجا مورد بحث است اظهار نظر بشود و رأی نهایی خودش را اعلام بکند این هفته روزهای یکشنبه و سه‌شنبه و پنجشنبه سه روز تمام وقت مجلس شورای ملی صرف شده است برای تصویب یک قانونی که این قانون مفید بودنش مورد تأیید همه است (صحیح است) ضروری بودنش هم مورد نظر همه است و آقای دکتر طبا مخبر کمیسیون هم فرمودند که چند سال است این لایحه مکرر در کمیسیون بهداری مورد بحث واقع شده من خواستم که از مقام ریاست محترم مجلس شورای ملی استدعا کنم به آن آقایان نمایندگانی که حوصله‌شان کم است و نمی‌توانند در مجلس بنشینند زشتی این عمل را به آنها تذکر بدهند آقایان ارباب مطبوعات هم به جای این که قسمتی از مطالب مجلس را بنویسند توجه بفرمایند از این به بعد آقایان نمایندگان از جلسه بیرون می‌روند و با بیرون رفتنشان جلسه را از اکثریت میندازند اسم آنها را برای اطلاع مردم این مملکت بنویسند البته اداره رادیو این را نمی‌توانند در رادیو بگویند زیرا رادیو دستگاه دولتی است مورد گله واقع می‌شود ولی روزنامه‌نگاران چون آزادی قلم و عقیده دارند می‌توانند این کمک را به مجلس شورای ملی بکنند من خواستم به آقایان عرض کنم در قرآن یک آیه‌ای است که می‌فرماید لایحب‌الله‌الجهر بالسوء من‌القول الا من‌الظلم هیچ کس نمی‌تواند بد بگوید و به قول بگوید مگر این که مظلوم باشد ما مظلوم هستیم اینجا می‌نشینیم سه ساعت چهار ساعت بعضی جلسات طول می‌کشد ولی کاری انجام نمی‌شود مسئولیت کار نکردن متوجه آن اشخاصی است که جلسه را ترک می‌گویند از اکثریت می‌اندازند و برای چای خوردن برای تنفس کردن برای کارهای غیر ضروری کار مهم مملکت را فلج می‌کنند من خواستم عرض کنم که آقایان رحم بکنند انصاف داشته باشند این کار مهمی را که قبول کرده‌اند و این قسمی را که به قرآن خورده‌اند این را مقدس بشمارند (احسنت)

رئیس - آقای ارباب پس گرفتید (ارباب - خیر قربان رأی بگیرید)

عده‌ای از نمایندگان - پس گرفتند.

مهدی ارباب - چون آقایان اصرار می‌کنند پس بگیرم بنده پس گرفتم. ‏

رئیس - پیشنهاد دیگری قرائت می‌شود

(به شرح زیر قرائت شد)

تبصره زیر را پیشنهاد می‌نمایم داروسازهای سابقه‌دار که جنبه علمی دارند (پراتیک) آنها را

در کمیسیونی امتحانی نموده هر کدام جنبه علمی را واجد بودند به آنها تصدیق داده شود که بتوانند داروسازی نمایند. ملک‌مدنی‏

رئیس - این نظر در پیشنهاد آقای دکتر کاسمی تأمین شده (نمایندگان - ایشان در جلسه نیستند) یک پیشنهاد دیگر قرائت می‌شود

(به شرح زیر قرائت شد)

پیشنهاد می‌کنم تبصره ذیل به ماده اول اضافه شود.

تبصره - صاحبان کارخانه‌جات چه خصوصی و چه دولتی و مالکین مکلف هستند با برنامه‌ای که وزارت بهداری تهیه و به آنان ابلاغ می‌نماید موجبات تأمین بهداشت و نظافت کارگران و کشاورزان و عائله آنان را فراهم سازند بدیهی است هر کارفرما و هر مالک باید نسبت به کارگر و کشاورز خود به ترتیبی که برنامه تعیین می‌شود اقدام نماید. کشاورزصدر

دکتر علوی - این پیشنهاد مربوط به ماده چهارم است (صدرزاده - نوشته‌اند به ماده اول اضافه شود)

رئیس - آقای کشاورزصدر

کشاورز صدر - به عقیده بنده آقایان جمعاً که اینجا نشسته‌اند با این پیشنهاد موافق خواهند بود زیرا نمی‌شود ما هر قانونی به این مجلس بیاوریم یا هر پیشنهادی بکنیم همه‌اش برای شهرستان‌ها باشد حالا اعم از تهران یا شهرستان‌های دیگر یا این عدم وجود بهداشت و نظافت در خارج و تمرکز دادن کار در تهران است که تمام رعایا و مردم خارج از شهر و ده‌نشین را کشیده آورده به تهران والله؟ به خدا. به پیغمبر به پیر در این مملکت اگر به نسبت بسنجید می‌بایستی تمام اعتبارات تا بیست سال دیگر در دهات خرج بشود (صحیح است) اگر این کار هم بشود تازه به درجه شهرستان‌ها نمی‌رسند (صحیح است احسنت) آخر ما مرادمان این است که یک خدمتی بکنیم الان برای همه آقایان که اگر بخواهند به یک طبیب دیپلمه مراجعه بکنند وسایل فراهم او موجود است اما انصاف می‌خواهم از شما آقای عباسی در کردستان این مردمان ده‌نشین یا یک عشیره دورافتاده اینها اصلاً دیپلمه و غیر دیپلمه را تشخیص می‌دهند باید این کار را بکنید غیر از این اگر باشد والله خوب نیست من عرض کردم حالا که لایحه بهداشت را آوردیم اینجا من جناب آقای وزیر بهداری را مرد شرافتمندی می‌دانم و قطعاً ایشان علاقه‌شان به این ده‌نشین‌ها و آن کارگرانی که دارند راه می‌سازند در جاده‌های کردستان یا کرمانشاه یا جای دیگر علاقه‌اش به او زیادتر از مدیر کل تهران است علیهذا فکر حال او را بکنید و این شعر را در نظر داشته باشید:

ساقی به جام عدل بده باده تا گدا غیرت نیاورد که جهان پر بلا کند

شما خیال می‌کنید که اگر این قانون را به این ترتیب وضع کردید آن رعیت یا آن کارگر نمی‌فهمد خیر می‌فهمد ممنونتان می‌شود متشکرتان می‌شود من قطع و یقین دارم مالکینی که در این مجلس نشسته‌اند اینها خودشان یا صاحب آن کارخانه‌جات شاید داشته باشیم اینجا شاید چند نفر باشند اینها خودشان از صمیم قلب راضی هستند پیشنهاد بنده این است که مالکین و صاحب آن کارخانه‌جات مالکین برای کشاورزان خودشان و صاحب آن کارخانه‌جات برای چه کارگر دولتی باشد چه کارگر کارخانه خصوصی آنها وسایل بهداشت کارگر و عائله کارگر را با خرج خودشان فراهم کنند بهداشت کشاورز و عائله کشاورز را با خرج خودشان صاحب ملک مالک فراهم بکند این قدمی است که بعداً از خطرات و از ضررهای بسیار کلی جلوگیری می‌کند من توقع و استدعایم این است از آقای دکتر علوی که می‌فرمایند جزء ماده چهار است توجه بفرمایید به حال ما فرقی نمی‌کند من دوستانه التماس و التجا می‌کنم آقایان به این پیشنهاد رأی بدهند این مفید است و حالا که اعلیحضرت همایون شاهنشاهی عملاً این کار را فرموده‌اند آقا عمل با حرف خیلی فرق دارد (صحیح است) آدم اگر از مالش گذشت از همه چیزش گذشته است یک کسی که می‌آید سالی سی میلیون یا چهل میلیون تومان درآمد را می‌گوید که من واگذار می‌کنم به این مردم این وطن‌پرست است وطن‌پرست کسی است که مملکتش را بدهد و علاقه ایجاد بکند در دیگران (احسنت) بنابراین از آقایان استدعا می‌کنم به این پیشنهاد رأی بدهند این قدم اول را بردارند تا بعد بپردازیم به کارهای دیگران. ‏

وزیر بهداری - نظر آقای کشاورز صدر صحیح است ولی این مربوط به ماده ۴ است در ماده ۴ که راجع به اماکن عمومی و کارخانه‌جات بحث می‌شود آنجا پیشنهاد کنند.

دکتر راجی - مربوط به قانون کار است. ‏

کشاورز صدر - آقای وزیر بهداری شما بپذیرید بماند برای موقع طرح ماده ۴

وزیر بهداری - در ماده ۴ مطرح بکنید بنده موافقت می‌کنم. ‏

رئیس - پس نظر این است که در موقع طرح ماده ۴ بحث شود.

وزیر بهداری - بلی در ماده ۴ این پیشنهاد مطرح شود.

کشاورز صدر - اگر اساساً قبول دارید پس بماند برای ماده ۴

رئیس - پیشنهاد دیگری قرائت می‌شود

(به شرح زیر قرائت شد)

ریاست محترم مجلس شورای ملی پیشنهاد می‌کنم تبصره: کسانی که فعلاً به شغل دندانسازی و داروسازی اشتغال دارند و فاقد مدارک علمی هستند در صورتی که بتوانند از عهده امتحان کلاس اختصاصی که در دانشکده پزشکی تشکیل می‌شود برآیند حق دارند به عنوان کمک دندانساز و کمک داروساز به کار اشتغال ورزند برنامه این کلاس از طرف دانشکده پزشکی تنظیم خواهد شد. پیراسته.

رئیس - مشابه این تصویب شده است‏.

پیراسته - شرط مدت را پیشنهاد بنده ندارد اجازه بفرمایید توضیح بدهم. ‏

رئیس - بفرمایید.

پیراسته - اگر یک نفر ۹ سال و نیم سابقه داشت چه می‌شود؟ بنده نظرم از این پیشنهاد این است که هم مقام علمی و ارزش علمی محفوظ بماند و هم این که یک دسته‌ای که عملاً در یک حرفه زحمت کشیده‌اند و عائله‌ای دارند بی‌نان نشوند پیشنهاد آقای دکتر کاسمی این است که هر کس ده سال سابقه دارد و حتی گفتند ده سال سابقه آن کسی که ۹ سال و نیم سابقه دارد چرا باید که او از حق امتحان محروم بماند این کلاسی را که همیشه ادامه‌اش نمی‌دهند برای یک دفعه است بنده پیشنهاد کردم هر کس که بتواند از عهده امتحان برآید برای یک دفعه او را قبول کنند چون تمام معلومات کلاسیک که نیست دانشمندان ما علمای ما همه‌شان تصدیق کلاسی که ندارند اینها را امتحان کنند در همان مدرسه‌ای که خودتان رئیس هستید امتحانش کنید ببینید اگر از عهده امتحان بر آمدند قبولشان کنید بنده با بعضی از اطبا هم صحبت کردم با آقای دکتر راجی هم مشورت کردم ایشان هم موافقند (وزیر بهداری - صحیح نیست) برای این که کسی نتواند جلو کسی را که می‌خواهد امتحان بدهد از آنچه که معلومات دارد آنچه که موجودیت دارد بگیرد بنده این نظر را پیشنهاد کردم و به علاوه برای این که مقام علمی محفوظ باشد بنده پیشنهاد کردم که این اشخاص کمک داروساز باشند برای این که هم مقام دیپلمه‌ها و داروسازان محفوظ بماند و هم این که انحصاری نشود و حتی برای یک کسی که ۸ سال یا ۹ سال و نیم سابقه دارد موافقت بفرمایند و این اجازه را بدهند که هر کس از عهده امتحان بر آمد بتواند کار بکند.

دکتر طبا - بنده به اختصار چند کلمه توضیح می‌دهم. ‏

رئیس - بفرمایید.

دکتر طبا - همان طوری که این آقایان اسمشان را نوشته‌اند پراتیکی یعنی عملی اینها بایستی که سالیان درازی عمل کرده باشند چون مدارک علمی ندارند باید سابقه عمل داشته باشند خود آقایان اعلامیه‌ای چاپ کرده‌اند که الان در کمیسیون بهداری موجود است در اعلامیه خودشان مدت را ۱۵ سال قائل شده‌اند آقای پیراسته خواهش می‌کنم توجه بفرمایید الان مدارک موجود است در اعلامیه چاپی آقایان پراتیکی هم قید شده است خودشان ۱۵ سال شرط قائل شده‌اند ولی در کمیسیون بهداری ما ۱۰ سال قبول کردیم و آقای دکتر کاسمی هم ۱۰ سال پیشنهاد فرمودند که تا اندازه‌ای ارفاق شده باشد این است که خواهش می‌کنم آقای پیراسته پیشنهادتان را پس بگیرید.

پیراسته - پس نمی‌گیرم رأی بگیرید.

وزیر بهداری - بنده از آقای پیراسته خواهش می‌کنم پس از این که عرایض بنده را استماع فرمودند اگر قانع شدند پیشنهادشان را پس بگیرند درست است که هر کس می‌تواند پیش خودش تحصیلاتی بکند ولی علم پزشکی و داروسازی یک مطلبی است که با این موضوع وفق نمی‌دهد ممکن است یک کسی حقوق بخواند و سر کلاس هم نرود و آخر سال هم برود امتحان بدهد ما در دانشکده حقوق کسانی را داریم که نام‌نویسی می‌کنند در کرمانشاه هم مشغول یک کاری است آخر سال می‌آید امتحان حقوق را

می‌دهد اما در دانشکده پزشکی در کار داروسازی در کار دندانپزشکی بایستی کارآموزی کرد بایستی سر کلاس آمد حتی اگر سه جلسه یا پنج جلسه از کلاس غیبت نمودند حق امتحان ندارند این علم با علم دیگری متفاوت است ممکن نیست که شما بگویید یک نفری پیش خودش تحصیلاتی کرده است بیاید و امتحان بدهد این حرف در دامپزشکی و داروسازی و پزشکی و سایر قسمت‌هایی که مربوط به این علم است درست نیست مضافاً بر این که خود این آقایان خواهش کردند کاغذ نوشتند همان طور که آقای دکتر طبا فرمودند در کمیسیون هست خودشان ۱۵ سال پیشنهاد کردند به خط خودشان نوشته‌اند که ما ۱۵ سال سابقه داریم برای ما کلاس باز کنید ما که نباید دایه مهربان‌تر از مادر باشیم خودشان می‌گویند ۱۵ سال ما گفتیم ده سال خودشان هم پیشنهاد کردند که برای ما کلاس باز کنید (فرامرزی - خودشان کی‌ها هستند) همین پراتیکی‌ها (فرامرزی - آن ۱۵ سالی‌ها این را می‌گویند ۸ سالی‌ها که نمی‌گویند) عقیده بنده این است و آقایان موافقت بفرمایید ما اساساً نمی‌توانیم در این علم به خصوص قائل بشویم که هر کس بیاید امتحان بکنیم بنابراین اگر این طور باشد باید بگوییم که مدرسه طب درش باز است دانشکده داروسازی هم درش باز است هر کس آمد بر طبق پروگرام دانشگاه امتحان داد قبولش می‌کنیم اینها اساساً این تحصیلات را نکرده‌اند و خودشان هم مایلند که برایشان کلاسی باز شود و حالا ما سعی می‌کنیم که حقوق اینها تضییع نشود جناب آقای پیراسته خواهش می‌کنم که پیشنهادتان را پس بگیرید.

پیراسته - این پیشنهاد را پس می‌گیرم. ‏

رئیس - پیشنهاد دیگر قرائت می‌شود

(پیشنهاد آقای ملک‌مدنی به شرح زیر قرائت شد)

تبصره زیر را پیشنهاد می‌نماید: داروسازهای سابقه‌دار که جنبه عملی دارند (پراتیک) آنها را در کمیسیونی امتحان نموده هر کدام جنبه عملی را واجد بودند به آنها تصدیق داده شود که بتوانند داروسازی بنمایند. ملک‌مدنی‏

وزیر بهداری - این هم باز همان است. ‏

ملک‌مدنی - عرض کنم بنده اینجا قبلاً یک توضیح بدهم که در مذاکرات جلسه قبل بنده سوء‌تفاهمی بین آقایان دانشجویان دانشکده داروسازی شده و حالا هم رسم شده که هر جریانی پیدا می‌شود دسته‌بندی شروع می‌شود شعاری هم دست‌شان می‌گیرند راه می‌افتند رویه خوبی هم نیست و بد هم نیست بنده اینجا نگفتم که به دانشجوی دانشکده داروسازی کار ندهند و یا منکر فضیلت علم و دانش نشدم اگر به خاطر داشته باشید عرض کردم که آقای دکتر صالح وزیر بهداری جناب عالی که استاد دانشگاه هستید و صلاحیت‌تان هم محرز است و از شما هم انتظار می‌رفت که جلوگیری بکنید از اشخاصی که برخلاف قانون متصدی بعضی امور بوده‌اند بنده خواستم این را عرض کنم که سوء‌تفاهم نشود بنده به اشخاصی که تحصیل می‌کنند و واجد شرایط هستند نهایت احترام را قائل هستم و آنها را اشخاص باصلاحیتی می‌دانم جناب آقای دکتر توجه بفرمایید این پیشنهاد بنده برای این بود که اعتقادم این است که هیچ مدت لازم نیست قائل شویم ۱۵ سال یا ۱۰ سال یا ۲۰ سال بلکه باید واجد صلاحیت عملی باشند که او را در نظامنامه و آیین‌نامه‌ای که وزارت بهداری و فرهنگ تعیین می‌کنند همه شرایط را در نظر بگیرند بنده پیشنهاد کردم اشخاصی که داروساز بوده‌اند آن هم همان نسخه‌پیچی که جنابعالی اشاره بهش فرمودید و کسانی که دندانساز هستند اینها را که امتحان کردید اگر صلاحیت داشتند یک کلاسی برای آنها تأسیس بکنید به آنها یک گواهی‌نامه‌ای بدهید که در ولایات مشغول کار باشند این خلاصه نظر بنده بود که می‌خواستم عرض بکنم و نظر مجلس هم این است که این لایحه زودتر کارش تمام شود و تصویب بشود خود بنده هم طرفدار آن هستم و ضمناً خواستم عرض بکنم یک مجله تندرستی آقای دکتر سیدامامی منتشر می‌کنند که مجله بسیار خوبی است بنده خوانده‌ام به اندازه‌ای مفید و مؤثر است که هر کس بخواند تا یک اندازه‌ای اطلاعات کلی از نظر جلوگیری از سرماخوردگی و جلوگیری از بعضی امراض پیدا می‌کند این مجله تندرست را که آقای دکتر سید امامی می‌نویسند بسیار مجله مفیدی است (دکتر سید امامی - تشکر می‌کنم) بنده خواستم تقاضا کنم که این را بیش‌تر توسعه بدهند و برای ولایات هم بفرستند.

وزیر بهداری - چشم، آقای ملک‌مدنی نظر شما تأمین است پیشنهادتان را پس بگیرید.

ملک‌مدنی - پس گرفتم. ‏

رئیس - پیشنهاد دیگر قرائت می‌شود

(پیشنهاد آقای امامی‌اهری به شرح زیر قرائت شد)

مقام محترم ریاست مجلس پیشنهاد می‌نمایم که مدت مقرر در تبصره پیشنهادی آقای دکتر کاسمی از ده سال به پنج سال تقلیل یابد، امامی‌اهری.

دکتر طبا - چند دفعه می‌خوانید.

صدرزاده - چون یک دفعه خوانده شد و نبودند حالا که آمدند بنده باید بخوانم. ‏

رئیس - آقای امامی‌اهری‏

امامی‌اهری - بنده منظورم این بود چون اشخاصی هستند که سابقه عمل دارند ممکن است از آن موعد مقرر در پیشنهاد کم داشته باشند این بود که با موافقت عده‌ای از آقایان قرار شد که ۵ سال قید شود (دکتر علوی - ۸ سال هم هست سه سال هم هست رد شد پس بگیرید) اگر این طور است پس بگیرم. ‏

رئیس - پیشنهاد دیگری قرائت می‌شود

(پیشنهاد آقای قبادیان به شرح زیر قرائت شد)

اینجانب پیشنهاد می‌کنم که پزشکان مجاز دندان که حق داشته باشند کمافی‌السابق مشغول کار شوند برای قالب‌گیری کلاس باز شود که در ظرف دو سال مشغول تحصیل شده بعداز امتحان حق ساختن قالب‌گیری هم داشته باشند، عباس قبادیان کلهر. رئیس - آقای قبادیان‏

قبادیان - بنده می‌خواستم از آقای وزیر بهداری اظهار تشکر بکنم چون نسبت به ولایات همه‌گونه مساعدت فرمودند (احسنت) و بعد یک عده‌ای بیچاره هستند اینها زن و دو بچه دارند محتاجند در ولایات هستند مخصوصاً بلوکات اگر توجهی به این قسمت بشود بنده پیشنهادم را پس می‌گیرم

(عده‌ای از نمایندگان پس گرفتند)

رئیس - پیشنهاد دیگر قرائت می‌شود

(پیشنهاد آقای حائری‌زاده به شرح زیر قرائت شد)

برای الحاق به ماده اول تبصره دوم را پیشنهاد می‌نمایم: تبصره دوم وزارت بهداری مکلف است کسانی که اقلاً پنج سال سابقه عمل در مامایی، دندانسازی و دندانپزشکی و داروسازی دارند برای امتحان دعوت شده در حدود امتحان اجازه عمل به آنها داده شود. حائری‌زاده.

رئیس - آقای حائری‌زاده‏

حائری‌زاده - هیچ‌وقت بنده در تحت تأثیر این حرف نخواهم رفت که یک نفر بیکار می‌شود و در نتیجه یک خانواده بدبخت می‌شود اگر شغل او شغلی است که اسباب زحمت مردم می‌شود بیکار بشود اهمیت به این قسمت نمی‌دهم و تحت تأثیر این قبیل احساسات هم نمی‌روم یک آماری است که به بنده داده شده یعنی دو سه آمار داده‌اند که تقریباً ۲۷ شهرستان ایران آمارش را داده‌اند که از این ۳۷ نقطه ۲۷ نقطه اصلاً دکتر داروساز ندارد (وزیر بهداری - این آمار خود آنها است و غلط است آمار وزارت بهداری صحیح است) وزارت بهداری که آماری ندارد (وزیر بهداری - آمار دارد خدمت آقای دکتر طبا مخبر کمیسیون بهداری است) این صورتی که ما داریم چاپ شده در ۳۷ نقطه ۲۷ نقطه اصلاً دکتر داروساز ندارد (وزیر بهداری - خودشان چاپ کرده‌اند) ۱۵ نقطه اصلاً دکتر مجاز هم ندارد همان نسخه‌پیچ‌های قدیمی خودمان هستند و از اینها هم روز اول لابد وزارت بهداری حافظ‌الصحه محل مؤسسه بهداشت یک امتحانی کرده که اجازه داده دواخانه باز کنند بیخودی نمی‌تواند که یکی برود دواخانه باز کند در این شهر اگر یک نفر بخواهد برود دواخانه باز کند جلوش را می‌گیرند در همه جا همین طور است به علاوه قسمتی از دوافروش‌ها و ماماهای تحصیلکرده این مملکت که در تهران هستند اگر بخواهیم به شهرستان‌ها بفرستیم حاضر نمی‌شوند بروند و معاذیری می‌آورند و اغلبشان هم راست می‌گویند و من مطمئن هستم که هشتاد درصد و نود

درصد آقایان حاضر اینجا را همان ماماهای قدیمی‌گرفته‌اند ماماهای تحصیلکرده و مدرسه بیرون آمده دخالت نداشته‌اند (جمال امامی - نسبت به خودتان که حتماً) (فرامرزی - برای همین است که کلاه‌هایمان کج است) اما اگر ماماهای تحصیلکرده به اندازه کافی داشته باشیم حق داریم که قدغن بکنیم نسبت به دندان‌سازها به طوری که جناب آقای جمال امامی فرمودند دندان‌سازی یک فن و هنری است دندانسازهای عالی‌مقامی هستند که پروفسور عالی مقام دندان ساز که در مدرسه تحصیل کرده نمی‌تواند به خوبی او دندان بسازد پیشنهاد من این است که این اشخاص که سال‌ها مشغول کار بوده‌اند چه داروساز باشد چه دندان‌ساز باشد چه دندانپزشک باشد چه ماما باشد اینها را امتحان بکنند اگر یک مردمان قاچاقی هستند و چیزی بلد نیستند جلوگیری بکنند و نگذارند اگر اطلاعاتی دارند در حدود آن اطلاعات به آنها اجازه بدهند مدرسه که به قدر حاجت شاگرد بیرون نمی‌دهد و یک عده‌ای هم که بیرون داده اینها در تهران می‌مانند و نمی‌آیند به ولایات بروند تقصیر مردم ولایات چیست آمدیم دواخانه‌ها را بستیم دندانسازها را بیرون کردیم ماماها را بیرون کردیم تکلیف مردمی که در شادگان یا در قشم یا سایر شهرستان‌ها هستند چیست؟ آخر کی به وضعیت اینها رسیدگی می‌کند باید اشخاص مجربی که سابق بوده‌اند وزارت بهداری اینها را امتحان بکند من نمی‌گویم کلاس برایشان درست بکنید این اشخاص که چندین سال مشغول بوده‌اند اگر جنایت کرده‌اند بعد از ۵ ۶ سال آشنا شده‌اند ورزیده شده‌اند اینها را ببینید امتحان بکنید اگر چیزی بلد نیستند بیرون کنید اگر چیزی یاد گرفته‌اند مثلاً دلاکی در همان حدودی که دلاکی یاد گرفته به او جواز بدهید آن دندانسازی که دندانسازی را یاد گرفته‌اند و برای اشخاص دندان ساخته‌اند خیلی راضی‌تر هستند تا از یک دکتر عالی‌مقام این را چرا باید بیرونش بکنید اگر مدرسه رفته به قدر کافی داشتید بنده موافق بودم ولی وقتی که ندارید معنی ندارد مردم را بلاتکلیف بکنید ما تمام این مدارس این دستگاه وزارتخانه‌ها را برای آسایش مردم می‌خواهیم مردم ولایات دکتر مجاز ندارند شما چه قانونی می‌گذرانید می‌خواهید آنها را هم بیرون کنید تکلیف آن بدبخت‌ها چه می‌شود من این صورت را که مطالعه می‌کنم و حالا می‌فرمایید صحیح نیست در بعضی نقاط ۱۵ نقطه از ۳۷ نقطه است که اصلاً یک نفر دواساز مجاز یا دکتر وجود ندارد و همان نسخه‌پیچ‌های قدیمی خودمان هستند همه اینها را که بستید این ۱۵ شهرستان تکلیفشان چه می‌شود من فکر این بدبخت‌ها را می‌کنم من یقین دارم که بسته نمی‌شود یک نان‌دانی می‌شود برای مأمورین بهداری و شهربانی (فرامرزی - صحیح است) جناب وزیر بهداری معتقد هستم ایشان فدای احساسات شده‌اند برای این که جوان‌های تحصیلکرده می‌گویند حالا که ما هستیم چرا باید این اشخاص که در مدرسه نبوده‌اند این کار را داشته باشند بنده هم با آقایان موافقم در صورتی که بروند یک کرسی را اشغال بکنند ولی وقتی که در یک شهرستانی شما دواخانه‌ای دارید و یک شاگرد داروساز که از مدرسه بیرون آمده حاضر نمی‌شود برود به آنجا شما چه کار می‌کنید تکلیف چیست البته حق تقدم و اولویت مال این طبقه است و باید آنهایی که از مدرسه بیرون می‌آیند باید کرسی‌ها را به آنها بدهند به علاوه اینها کرسی دولتی نیست موضوع شخصی است وقتی که داروسازها را دولت استخدام می‌کند وقتی که یک دو سه تا مستخدم بیش‌تر لازم نداریم اینها باید دنبال کسب بروند ما باید شاگردهای خودمان را تشویق بکینم که از مدرسه که بیرون آمدند بروند شغل آزاد پیدا کنند و الّا ممنوع کردن آن صحیح نیست و یک نان‌دانی می‌شود و هیچ فایده‌ای ندارد.

رئیس - آقای حاذقی.

حاذقی - عرض من دائر بر این بود که پیشنهاد جناب آقای حائری‌زاده به قدر کافی رویش بحث شد و مطالعه شد و نظری که آقای دکترکاسمی دادند پیشنهادشان تنها نظر خودشان نبود همین امروز صبح آقای دکتر سیاح رئیس قسمت دندانپزشکی دانشکده آمدند و نظرشان را فرمودند و ما تطبیق کردیم همین نظر را با این پیشنهاد که پیشنهاد را اصلاح کردند خودشان و آقای صدرزاده این اصلاح را در پیشنهاد گنجاندند پس به اندازه کافی روی این پیشنهاد بحث و مطالعه شده و نظر ایشان و سایر همکاران محترم همه تأمین شده این موضوع هم نفع طبقه دانشگاهی‌ها را تأمین کرده و هم عده‌ای که به این کیفیت مبتلا به ما شده‌اند بنابراین استدعا می‌کنم پیشنهادتان را پس بگیرید که زودتر این تصویب بشود (عده‌ای از نمایندگان - پس گرفتند)

رئیس - پس گرفتید.

حائری‌زاده - خیر پس نگرفتم.

وزیر بهداری - پس اجازه بفرمایید بنده یک توضیح بدهم. اولاً نظر آقایان محترم باشد که اشکالات این لایحه سر ماده اول است و حوصله آقایان سر نرود چون در سایر مواد این لایحه این قدر بحث نخواهد شد و در این مدت که بنده افتخار خدمتگزاری آقایان را داشته‌ام از یک عده شیادی جلوگیری کرده‌ام که در این شهر و در شهرستان‌ها برای خودشان یک علمی قائل شده بودند اشتباهی که اینجا می‌شده و جناب آقای حائری‌زاده اشتباه فرمودند این است که کسی جلوی دندانساز یا داروساز مجاز را نگرفته است ما در این مملکت دو جور دندانساز یا دندانپزشک داریم دو جور پزشک داریم دو جور داروساز داریم یکی دیپلمه است که دکتر در طب است و دکتر در دندانپزشکی یا دکتر در داروسازی است یکی هم مجاز است مجاز یعنی چه؟ یعنی در ۱۳۰۶ بیست و پنج سال پیش همین مجلس شورای ملی آمد و نشست و گفت آقا هر کس تا این تاریخ ادعا می‌کند که من طبیب هستم و یا ادعا می‌کند که من داروسازم ادعا می‌کند که من دندانپزشکم مدرک خودش را بیاورد همین طور که آقا فرمودند بیایند امتحان بشوند و از این تاریخ به بعد در کشور ایران مجاز نخواهد بود مجاز تا این تاریخ است حالا بیاییم بعد از ۲۶ سال سیر قهقرایی بکنیم و بگوییم بعد از ۲۶ سال که هر کس ادعای علم لدنی می‌کند بیاید امتحان بدهد ما جناب آقای حائری‌زاده جلوی مامای مجاز، دندانساز مجاز را نگرفتیم الان در پایین شهر فاطمه خانم دارد مامایی می‌کند کسی جلویش را نگرفته شاید یک مقداری از بچه‌های آقایان را زایانده باشد کسی جلویش را نگرفته اما با بودن آموزشگاه‌های مامایی در اصفهان و در شیراز و در تبریز و در خراسان و اهواز باز هم زیور خانم درست کنیم این که درست نیست در قرن بیستم پس از ۲۶ سال در این مکان مقدس دوباره بیاییم تصدیق کنیم که با وجود دانشگاه با وجود بودن مدارس در ولایات زیور خانم می‌خواهیم آقا الان یخنی‌پز دارد پای مردم را جا می‌اندازد و کسی جلوش را نگرفته آن وقت تازه بیاییم باز یخنی‌پز درست بکنیم پس در مدارس را ببندید پس چرا در کرمان و اهواز می‌خواهید آموزشگاه باز کنید یا باید قائل بشویم که این تشریفات کار بیخودی است یا این که خیر. بنابراین اشتباهی که برای جناب آقای حائری‌زاده شده است این است که خیال می‌کنند ما می‌خواهیم جلو ماماهای مجاز را بگیریم نخیر جلوی ماماهای مجاز را نمی‌گیریم جلو دندان‌ساز مجاز را نمی‌گیریم ما نمی‌گوییم که آقایان یا خانم‌هایی که مجاز هستند کار نکنند تصدیق مجازی دست‌شان هست بروند کار بکنند عرض می‌کنم از این تاریخ به بعد دکان مجاز بازی نمی‌خواهیم باز باشد تمام شد و رفت آقای حائری‌زاده بنده خواهش می‌کنم و نظر حضرتعالی را در اینجا تأمین می‌کنم که کسی جلو این اشخاص مجاز را نگیرد و به بنده لطف بفرمایید این پیشنهاد خودتان را پس بگیرید.

حائری‌زاده - در صورتی که وضعیت مردم تأمین می‌شود من مخالفتی ندارم پس می‌گیرم. ‏

رئیس - این آخرین پیشنهادی است که در ماده اول رسیده قرائت می‌شود

(پیشنهاد آقای فرامرزی به شرح زیر قرائت شد)

پیشنهاد می‌کنم در نقاطی که داروسازان قانونی وجود ندارند اشخاصی بتوانند با نظارت اداره بهداری داروهای مخصوص (اسپسیالیته) را بفروشند.

عبدالرحمن فرامرزی.

دکتر طبا - این مربوط به این لایحه نیست.

فرامرزی - عرض کنم آقایان وقتی صحبت

می‌کنند عموماً نظرشان به شهر تهران است یا یکی دو شهر دیگر که اصلاً یا دیپلمه هست یا به قول خودشان مجاز آقا در این مملکت نقاطی هست که اصلاً اسم اجازه نمی‌دانند مثلاً فرض کنیم که در ایلات در دهات در جاهای دور مامای مجاز هم نیست دیپلمه هم نیست حالا شما اجازه نمی‌دهید که آنجا زن‌ها بزایند برای این که نه مامای مجاز هست نه مامای دیپلمه؟ چرا نظر به تمام نقاط مملکت نمی‌کنید و قانون می‌نویسید این پیشنهادی که بنده کردم برای این است که جاهایی هست که نه داروساز مجاز است نه داروساز تحصیل کرده گفتم به اشخاص اجازه بدهید دواهای موجود را آنها با نظارت بهداری محل وارد بکنند و بفروشند ولی حق نداشته باشد دوا بسازند و بگویند ما داروسازیم (دکتر طبا - مانعی ندارد) رأی بگیرند (وزیر بهداری - مانعی ندارد من موافقم رأی نمی‌خواهد) جلوش را نمی‌گیرید؟ (وزیر بهداری - خیر) بسیار خوب پس گرفتم.

رئیس - دیگر پیشنهادی نیست باید رأی گرفته شود به ماده اول آقایان بعد هم بیرون تشریف نبرند یک نامه‌ای از سنا رسیده است که قرائت می‌شود.

۸ - قرائت نامه مجلس سنا در جواب تصمیم‌های مجلس شورای ملی راجع به نفت‏

(نامه رسیده از مجلس سنا به شرح زیر قرائت شد)

ریاست محترم مجلس شورای ملی در جواب مراسله ۸۷۱۹- ۲۴ ر ۱۰ ر ۲۹ راجع به لایحه قرارداد الحاقی نفت ساعد گس که در مراسله به عنوان طرح و در ورقه ضمیمه آن که عین متن مطلب مصوب مجلس شورای ملی در آن مندرج بود به عنوان تصمیم قانونی به مجلس سنا ارسال شده بود ابتدا به علت آن که اخذ تصمیم در هر یک از مجلسین از حقوق قانونی آنها است و ارتباط مستقیمی به مجلس دیگر ندارد در جلسه رسمی مجلس سنا طرح نشده بود ولی بعداً که مراسله ۹۲۳۱- ۱۰- ۱۱- ۲۹ واصل گردید معلوم شد که مجلس شورای ملی در انتظار نظر مجلس سنا در آن موضوع است لذا در جلسه روز چهارشنبه ۱۱ بهمن ۱۳۲۹ مجلس سنا بیاناتی ایراد شد که ضمن آن تصمیم مجلس شورای ملی از طرف مجلس سنا تأیید گردید و متن آن بیان لفاً ارسال می‌شود.

رئیس مجلس سنا سید حسن تقی‌زاده.

اردلان - بیانات آقایان هم قرائت شود.

رئیس - قرائت بیانات خودشان لازم نیست راجع به ماده ۱ اعلام رأی شده چون عده برای رأی کافی نیست می‌ماند برای جلسه بعد.

۹ - تعیین موقع و دستور جلسه بعد - ختم جلسه‏

رئیس - فعلاً جلسه را ختم می‌کنیم جلسه آینده روز یکشنبه خواهد بود اول سؤالات است بعد هم دنباله این لایحه بهداشت‏

(جلسه ۴۵ دقیقه بعد از ظهر ختم شد)

رئیس مجلس شورای ملی رضا حکمت

شماره ۱۱/۱۰۴۴۱ ۷/ ۱۱/ ۲۹

قوانین‏

وزارت دارایی‏

فرمان همایونی راجع به اجرای قانون اجازه مصرف سی میلیون ریال از محل صرفه‌جویی‌های کل کشور در سال ۱۳۲۹ جهت ساختمان راه اهواز به شیراز و قانون مزبور که به تأیید مجلس سنا و در جلسه یکشنبه ۲۴ دی ماه ۱۳۲۹ به تصویب مجلس شورای ملی رسیده است ذیلاً ابلاغ می‌گردد.

با تأییدات خداوند متعال ما پهلوی شاهنشاه ایران‏

محل صحه مبارک‏

نظر به اصل بیست و هفتم متمم قانون اساسی مقرر می‌داریم‏

ماده اول - قانون اجازه مصرف سی میلیون ریال از محل صرفه‌جویی‌های کل کشور در سال یک هزار و سیصد و بیست و نه جهت ساختمان راه اهواز به شیراز که در جلسه بیست و چهارم دی ماه ۱۳۲۹ به تصویب مجلسین سنا و شورای ملی رسیده و منظم به این دستخط است به موقع اجرا گذاشته شود.

ماده دوم - هیئت دولت مأمور اجرای این قانون هستند.

به تاریخ بیست و هفتم دی ماه ۱۳۲۹

قانون اجازه مصرف سی میلیون ریال از محل صرفه‌جویی‌های کل کشور در سال ۱۳۲۹ جهت ساختمان راه اهواز به شیراز

ماده واحده - به وزارت دارایی اجازه داده می‌شود مبلغ سی میلیون ریال از محل صرفه‌جویی‌های کل کشور در سال جاری در اختیار وزارت راه بگذارد تا به مصرف ساختمان راه شیراز به اهواز برساند.

اعتبار نامبرده قابل انتقال به سال بعد بوده و آنچه در سال جاری خرج نشود در سال بعد قابل مصرف می‌باشد. این قانون که مشتمل بر یک ماده است در جلسه یکشنبه بیست و چهارم دی ماه یک هزار و سیصد و بیست نه به تصویب مجلس شورای ملی رسید.

رئیس مجلس شورای ملی رضا حکمت.

اصل فرمان همایونی و قانون در دفتر نخست وزیر است.

م ۹۳۳۴ نخست وزیر

شماره۱۱/۱۰۴۴۷ ۱۰/ ۱۱/ ۲۹

وزارت فرهنگ

فرمان همایونی راجع به اجرای قانون مربوط به الغای قوانین مطبوعاتی به استثنای قانون پنجم محرم ۱۳۲۶ قمری و قانون مزبور که به تصویب مجلسین شورای ملی و سنا رسیده است ذیلاً ابلاغ می‌گردد.

با تأییدات خداوند متعال ما پهلوی شاهنشاه ایران‏

محل صحه مبارک‏

نظر به اصل بیست و هفتم متمم قانون اساسی مقرر می‌داریم:

ماده اول - قانون مربوط به الغای قوانین مطبوعاتی به استثنای قانون پنجم محرم ۱۳۲۶ قمری که در جلسه بیست و هفتم دی ماه ۱۳۲۹ به تصویب مجلسین سنا و شورای ملی رسیده و منظم به این دستخط است به موقع اجرا گذاشته شود.

ماده دوم - هیئت دولت مأمور اجرای این قانون هستند.

به تاریخ چهارم بهمن ماه ۱۳۲۹

طرح مربوط به الغای قوانین مطبوعاتی به استثنای قانون پنجم محرم ۱۳۲۶ قمری‏

ماده واحده - کلیه قوانین مربوط به مطبوعات به استثنای قانون پنجم محرم ۱۳۲۶ قمری ملغی است چنانچه قانون جدیدی لازم باشد دولت مکلف است در ظرف یک ماه لایحه آن را تهیه و به مجلس تقدیم نماید. این طرح که مشتمل بر یک ماده است در جلسه چهارشنبه بیست و هفتم دی ماه یک هزار و سیصد و بیست و نه به تصویب مجلس سنا رسید.

رئیس مجلس سنا سید حسن تقی زاده.

اصل فرمان همایونی و قانون در دفتر نخست وزیر است.

م ۹۳۳۵ نخست وزیر

شماره ۱۱/۱۰۴۵۱ ۱۰ / ۱۱/ ۲۹

وزارت دارایی

فرمان همایونی راجع به اجرای قانون اجازه پرداخت یک دوازدهم حقوق و هزینه کل کشور بابت دی ماه ۱۳۲۹ و قانون مزبور که به تصویب مجلسین شورای ملی و سنا رسیده است ذیلاً ابلاغ می‌گردد.

با تأییدات خداوند متعال ما پهلوی شاهنشاه ایران‏

محل صحه مبارک‏

نظر به اصل بیست و هفتم متمم قانون اساسی مقرر می‌داریم‏

ماده اول - قانون اجازه پرداخت یک دوازدهم حقوق و هزینه کل کشور بابت دی ماه ۱۳۲۹ که در جلسه سوم بهمن ماه ۱۳۲۹ به تصویب مجلسین سنا و شورای ملی رسیده و منظم به این دستخط است به موقع اجرا گذاشته شود.

ماده دوم - هیئت دولت مأمور اجرای این قانون هستند.

به تاریخ چهارم بهمن ماه ۱۳۲۹

قانون اجازه پرداخت یک دوازدهم حقوق و هزینه کل کشور بابت دی ماه ۱۳۲۹

ماده واحده - به وزارت دارایی اجازه داده می‌شود که مانند دوازدهم‌های گذشته که به تصویب مجلس شورای ملی رسیده کلیه حقوق و هزینه‌های دی ماه ۱۳۲۹ را به مأخذ یک دوازدهم پرداخت نماید. این قانون که مشتمل بر یک ماده است در جلسه سوم بهمن ماه یک هزار و سیصد و بیست و نه به تصویب مجلس شورای ملی رسید.

رئیس مجلس شورای ملی رضا حکمت.

اصل فرمان همایونی و قانون در دفتر نخست وزیر است.

م ۹۳۳۶ نخست وزیر

شماره ۱۱ /۱۰۴۴۸ ۱۰/ ۱۱/ ۲۹

وزارت دارایی

فرمان همایونی راجع به اجرای قانون مربوط به اصلاح قسمتی از مقررات بازنشستگی افسران و درجه‌داران و افراد ارتش و قانون مزبور که در جلسه چهارشنبه بیست و هفتم دی ماه ۱۳۲۹ به تصویب مجلسین شورای ملی و سنا رسیده است ذیلاً ابلاغ می‌گردد.

با تأییدات خداوند متعال ما پهلوی شاهنشاه ایران‏

محل صحه مبارک‏

نظر به اصل بیست و هفتم متمم قانون اساسی مقرر می‌داریم.

ماده اول - قانون مربوط به اصلاح قسمتی از مقررات بازنشستگی افسران و درجه‌داران و افراد ارتش که در جلسه بیست و هفتم دی ماه ۱۳۲۹ به تصویب مجلسین سنا و شورای ملی رسیده و منضم به این دستخط است به موقع اجرا گذاشته شود.

ماده دوم - هیئت دولت مأمور اجرای این قانون هستند.

به تاریخ چهارم بهمن ماه ۱۳۲۹

لایحه مربوط به اصلاح قسمتی از مقررات بازنشستگی افسران و درجه‌داران و افراد ارتش‏

ماده واحده - افسران و درجه‌داران و افرادی که قبل از تصویب قانون ۱۸ ر ۱ ر ۱۳۲۸ بازنشسته شده‌اند مشمول تبصره ۷ قانون ۱۸ ر ۱ ر ۱۳۲۸ خواهند بود مابه‌التفاوت حقوق بازنشستگی اشخاص مزبور از اول مرداد ماه ۱۳۲۹ از صرفه‌جویی بودجه وزارت جنگ پرداخت خواهد شد.

این لایحه که مشتمل بر یک ماده است در جلسه چهارشنبه بیست و هفتم دی ماه ۱۳۲۹ به تصویب مجلس سنا رسید.

رئیس مجلس سنا سید حسن تقی‌زاده.

اصل فرمان همایونی و قانون در دفتر نخست وزیر است.

م ۹۳۳۷ نخست وزیر

اخبار مجلس

ریاست محترم مجلس شورای ملی

امضاءکنندگان ذیل به علت عدم امنیت اجتماعی و قضایی آقای نخست وزیر و وزیران کشور و دادگستری را استیضاح می‌نماییم.

آزاد، دکتر بقایی، حسین مکی، حائری‌زاده، اللهیار صالح، نریمان.

سؤالات نمایندگان

ریاست محترم مجلس شورای ملی

عده‌ای از اهالی تهران و شهرستان‌ها و زاویه مقدسه به اینجانب مراجع و شکایت دارند که مدتی است برنامه سخنرانی‌های جناب آقای راشد داشنمند محترم از رادیو حذف گردیده است.

خواهشمند است به دولت دستور داده شود در مجلس شورای ملی حاضر شد و علل کناره‌گیری معظم‌له را که مقبولیت عامه داشته و هر هفت مردم در داخله و خارجه انتظار استماع بیانات اخلاقی ایشان را دارند توضیح دهند.

دکتر محمدعلی هدایتی

ریاست مجلس شورای ملی

خواهشمند است به آقای وزیر دادگستری اطلاع فرمایند برای پاسخ به سؤال زیر هر چه زوتر در مدت مقرر در قانون در مجلس شورای ملی حضور به هم رسانند.

«علت اینکه حقوق انتظار خدمت دو سال و ۱۱ ماه آقای خلیل تمدن که یکی از قضاۀ پاکدامن و با سابقه و در عین حال از نویسندگان معروف هستند برخلاف ماده ۲۸ قانون استخدام با اینکه پیش‌نویس حکم صادر و به وسیله اداره حسابداری آن وزارت تعهد اعتبار شده نگاه داشته و از امضا و ابلاغ آن خودداری نموده‌اند چیست؟

ابوالفضل حاذقی

در وزارت دادگستری

شماره ۳۴۱۱۷و ۱۸۳۲۹ ۲و۱و۲۹

آقای حسن صبور کاظمی

سردفتر ازدواج و طلاق مشهد

نظر به این که بر اثر گزارش واصله به اتهام ثبت ادواج غیرقانونی مورد تعقیب دادسرا واقع شده‌اید وزارت دادگستری طبق ماده ۳۹ قانون دفتر اسناد رسمی شما را از تصدی دفاتر ازدواج و طلاق معلق می‌نماید.

وزیر دادگستری

شماره ۱۸۵۹۰و۳۳۶۰۲ ۱و۱۱و۲۹

آقای سیدمهدی موسوی خلخالی

سردفتر ازدواج و طلاق سابق همدان

به موجب این ابلاغ به سر دفتر ازدواج شهر تهران منصوب می‌شوید.

وزیر دادگستری

شماره ۳۳۶۶۵و۱۹۱۹۵ ۱و۱۱و۲۹

آقای اسمعیل ترویجی

به موجب این ابلاغ به سردفتری ازدواج قریه نجار کلا حومه شاهی منصوب می‌شوید.

وزیر دادگستری

شماره ۳۳۶۹۹و۱۸۳۵۱ ۱و۱۱و۲۹

آقای مطلب رهنما

سردفتر ازدواج و طلاق سابق

چین قشلاقی اردبیل

به موجب این ابلاغ مجدداً به سر دفتری ازدواج و طلاق چین قشلاقی منصوب می‌شوید.

وزیر دادگستری

شماره ۱۹۱۸۰و۳۳۶۰۲ ۱و۱۱و۲۹

آقای محمدسعید ربانی

سر دفتر ازدواج تهران

نظر به این که بر اثر گزارش واصله تعقیب دادگاه انتظامی سر دفتران واقع شده‌اید وزارت دادگستری طبق ماده ۳۹ قانون دفتر اسناد رسمی شما را از تصدی دفاتر معلق می‌نماید.

وزیر دادگستری

شماره ۱۸۰۵۴و۳۳۵۹۸ ۱-۱۱-۲۹

آقای عبدالله رحیمی آزاد سردفتر ازدواج و طلاق قریه صوفیان تبریز

نظر به این که بر اثر گزارش واصله مرتکب تخلفاتی شده‌اید وزارت دادگستری طبق ماده ۳۹ قانون دفتر اسناد رسمی شما را از تصدی دفاتر ازدواج و طلاق معلق می‌نماید.

وزیر دادگستری

شماره ۱۹۲۱۵و۳۳۶۰۸ ۱و۱۱و۲۹

آقای سید حسین ابطحی

سردتفر اسناد رسمی اصفهان

به موجب این ابلاغ به سر دفتری ازدواج شهر اصفهان منصوب می‌شوید.

وزیر دادگستری

شماره ۳۳۷۳۱و۱۸۵۵۵ ۱و۱۱و۲۹

آقای علی شفائیان

سردفتر اسناد رسمی درجه سوم کلات

به موجب این ابلاغ محل رسمیت دفتر شما به شهر درگز تبدیل و کفالت درجه دوم و اجازه ثبت معاملات ملکی به شما داده می‌شود. طبق مقررات به سمت سردفتری اسناد رسمی شماره ۱۹ انجام وظیفه نمایید.

وزیر دادگستری

شماره ۱۸۲۸۴و ۳۳۶۱۴ ۱و۱۱و۲۹

آقای سید محمدباقر مصطفوی سردفتر اسناد رسمی چناران

پیرو ابلاغ شمار ۱۲۸۹۲-۲۵۱۷۸- ۱۵و ۸و۲۹ چون تضمین نامه شما رسیده ابلاغ معافیت شما را تصدی اسناد رسمی ملغی‌الاثر می‌شود.

وزیر دادگستری

شماره ۳۳۶۶۳و۱۹۱۱۱ ۱و۱۱و۲۹

آقای علی اصولی

سردفتر ازدواج و طلاق قصبه تکاب

نظر به این که محاکمه انتظامی شما خاتمه یافته به موجب این ابلاغ رفع تعلیق شما را اعلام می‌دارد.

وزیر دادگستری

شماره ۳۳۷۲۸ ۱و۱۱و۲۹

آقای ضیاءالدین حسینی

سردفتر ازدواج و طلاق فندخت بیرجند

نظر به این که مورد تعقیب دادگاه انتظامی سردفتران می‌باشید وزارت دادگستری طبق ماده ۳۹ قانون دفتر اسناد رسمی شما را از تصدی دفاتر ازدواج و طلاق معلق می‌نماید.

وزیر دادگستری

شماره ۱۹۲۷۳و۳۳۶۲۸ ۱و۱۱و۲۹

آقای علی‌اکبر امیرزاده

به موجب این حکم به سمت سردفتری اسناد رسمی درجه سوم شهر سنندج منصوب می‌شوید طبق مقررات مشغول انجام وظیفه شوید.

وزیر دادگستری

شماره ۳۳۷۲۷و۱۸۸۹۹ ۱و۱۱و۲۹

آقای داوود حافظی

به موجب این ابلاغ به سر دفتری ازدواج کوی خوجوی اصفهان منصنوب می‌شوید.

وزیر دادگستری

شماره ۳۳۷۰۱-۱۹۱۸۵ ۱و۱۱و۲۹

آقای سید مرتضی علم‌الهدی سردفتر اسناد رسمی و ازداج و طلاق بلوک کلازن محلات

به موجب این ابلاغ محل رسمیت دفاتر شما به قصبه ایوانکی تبدیل می‌شود طبق مقررات مشغول انجام وظیفه شوید. وزیر دادگستری

شماره ۱۷۸۸۵و۳۳۶۰۶ ۱و۱۱و۲۹

آقای سید احمد آیت‌اللهی سردفتر اسناد رسمی شهردار یزد

به موجب این ابلاغ به سردفتری ازدواج شماره ۹ یزد منصوب می‌شوید.

وزیر دادگستری