مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۲ اسفند ۱۳۳۸ نشست ۳۸۷
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری نوزدهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین برنامه‌های عمرانی کشور مصوب مجلس شورای ملی |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری نوزدهم |
مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره ۱۹
جلسه: ۳۸۷
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز پنج‌شنبه دوازدهم اسفند ماه ۱۳۳۸
فهرست مطالب:
۱ - طرح صورت مجلس جلسات چهارم و پنجم اسفند
۲ - بیانات قبل از دستور - آقایان: بزرگ ابراهیمی – دولت‌آبادی – دکتر جهانشاهی - ارباب - دکتر دادفر
۳ - اعلام تصویب صورت‌مجلس جلسات ۴ و ۵ اسفند
۴ - طرح و تصویب اصلاحات مجلس سنا در لایحه استخدام پرستاران، ماما و کارمندان بهداری
۵ - طرح و تصویب گزارش کمیسیون دادگستری راجع به اصلاح قانون اصول تشکیلات دادگستری و اعزام قضات به خارجه
۶ - شور اول گزارش کمیسیون کشور راجع به سازمان شهرداری‌ها از ماده ۴۸ تا ۶۳
۷ - تعیین موقع و دستور جلسه بعد - ختم جلسه
مجلس در ساعت ده و ده دقیقه صبح به ریاست آقای عماد تربتی (نایب‌رئیس) تشکیل گردید
۱ - طرح صورت‌مجلس جلسات چهارم و پنجم اسفند
نایب‌رئیس - صورت غائبین جلسه قبل قرائت می‌شود
(به شرح زیر قرائت شد)
غائبین با اجازه - آقایان: محمودی - کدیور - کورس - پناهی - فضایلی - مرتضی‌حکمت - بهادری – دکتر عدل - قوام - ابتهاج - سلطان‌مراد بختیار - دکتر امین - مهندس اردبیلی - موسوی - باقر بوشهری - عبدالحمید بختیار - حشمتی - سراج حجازی - سنندجی - اورنگ - عامری - امامی خویی - خزیمه علم – غضنفری.
غائبین بی‌اجازه - آقایان: دکتر طاهری - قرشی
دیرآمدگان و زودرفتگان با اجازه - آقایان: اسفندیاری - شادلو - دکتر نفیسی - شادمان - کاظم شیبانی - عرب شیبانی - دکتر اصلان افشار - قبادیان
نایب‌رئیس - اعتراضی در صورت جلسه نیست؟ آقای دکتر جهانشاهی
دکتر جهانشاهی - در صورت جلسه اصلاحات چاپی است که تقدیم می‌کنم
نایب‌رئیس - آقای طباطبایی
احمد طباطبایی‌قمی - در عرایض بنده هم اشتباهات مطبعه‌ای است که تقدیم می‌کنم
نایب‌رئیس - آقای مهران
مهران - در عرایض بنده هم اصلاحات چاپی لازم است که می‌دهم به اداره تندنویسی
نایب‌رئیس - بدهید اداره تندنویسی اصلاح می‌شود پس از حصول اکثریت تصویب صورت جلسات اعلام می‌شود
۲ - بیانات قبل از دستور آقایان بزرگ ابراهیمی - دولت‌آبادی - دکتر جهانشاهی - ارباب دکتر دادفر
نایب‌رئیس - حالا نطق‌های قبل از دستور شروع می‌شود. آقای بزرگ ابراهیمی
بزرگ ابراهیمی - بنده می‌خواستم یک گله‌ای از روزنامه وزین اطلاعات که مندرجات آن برای مملکت یک اخبار مسلمی تلقی می‌شود و به عرض آقایان برسانم گفتهاند که روزنامه یکی از ارکان مشروطیت است و بایستی با رکن‌های دیگر همکاری کند. بدبختانه در روزنامه اطلاعات گاهی خبرهایی می‌بینم که نه تنها همکاری نمی‌کند بلکه به شانتاژ شبیه‌تر است. در چند جلسه قبل موقعی که مسئله اراضی و مالکیت مطرح بود بنده بیاناتی کردم و منظورم این بود در صورت جلسه مجلس هم منعکس است روزنامه‌های دیگر هم بیانات بنده را کم و بیش نوشتهاند گفتم برادران قشقایی که در مملکت آن افتضاحات را بار آوردند در مدت بدبختی و بیچارگی ملت افسر و سرباز را بی‌رحمانه کشتند و سکنه منطقه فارس را از بین بردند نباید به آنها صد میلیون پول داد که ببرند در آمریکا امروز مسلح باشند و به مقدسات ملی ما اهانت کنند و نسبت به مملکت این خیانت‌ها را بکنند دولت باید املاک قشقایی‌ها را مصادره کند (صحیح است) اما روزنامه وزین اطلاعات در یک جمله نوشته که بزرگ ابراهیمی گفت که املاک را مصادره کنید بنده هیچ توقع ندارم که اگر چهار تا لاطائلات در مجلس می‌گویم در روزنامه منعکس بشود ولی اگر هم مرقوم فرمودند لااقل با حقیقت تطبیق بکند من صد تا تلگراف دارم به خودم که بزرگ تو گفته‌ای املاک مصادره شود. بنده عرض کردم برادران قشقایی در ایام بدبختی مملکت انواع و اقسام جنایات را مرتکب شده‌اند امروز هم دولت نباید به این جانی‌ها صد میلیون تومان بهای املاکی را که از مردم قاپیده‌اند و حتی جناب آقای دشتی همکار محترم راجع به یک املاکی که صولت‌الدوله به زور از صاحبان آن گرفته بود یک بیاناتی کردند و طوری تحریف شد که همه گفتند دشتی کلمات ناهنجاری گفته نه او خیانت‌های این خانواده را می‌خواست بگوید بیشتر هم نبود (دشتی - صحیح است) در مملکت ما عشایر زیاد است مملکت ما قبل از دوران رضاشاه پهلوی تقریباً زندگی در دست عده‌ای عشایر بود و حالا هم در بعضی از قسمت‌های خارج مردم را گول می‌زنند و در انظار خارجی‌ها و یک عده را فئودال نشان می‌دهند این آقایان باید بدانند که فئودال آن آقایی بود که الآن در آمریکا نشسته با پول این مملکت با غارت‌هایی که از ما شده و برده آنجا و مقدسات ما را مورد توهین قرار می‌دهد و وضع ما را به خارجی ناهنجار نشان می‌دهد.
بنده عرضم این بود که به این آقایان نباید صد میلیون تومان پول داد. استدعا می‌کنم آقای مخبر اطلاعات این توجه را بفرمایند وجور دیگری تحریف نفرمایند در مقابل همین مردمان ما سلسله عشایر داریم که من برای آقایان یک مثلی از عشایر شمال ایران می‌زنم و استدعا می‌کنم درست به این تاریخ یک خورده توجه بکنید یک طوایفی در شمال آذربایجان هستند به نام شاهسون موکلین جناب آقای حکیمی (دکتر عدل ایشان شاهسون نیستند) نه، موکلین‌شان را عرض کردم جنابعالی که سیدید به او چه کار دارید؟
در سال ۱۳۲۳ مرحوم وثوق‌السلطنه دادور استاندار آذربایجان بود یک روز بنده را احضار فرمودند، فرمودند که بزرگ ابراهیمی باید به یک مأموریتی بروی عرض کردم قربان من چه کاره هستم فرمودند غلام مملکت فرمودند یک وسیله‌ای به دست اشغالگران داخل مملکت افتاده است به این بهانه که شاهسون با فرمانده تیپ اردبیل یک اختلافاتی دارد ما می‌خواهیم این اختلافات را حل کنیم بحث ظاهر موضوع این است ما بحث باطن موضوع این است که افراد شاهسون را می‌خواهند متشکل کنند تو باید با این هیئت بروی من وظیفه ملی خودم دانستم و با این که خطر را برای خودم صدی هشتاد فرض می‌کردم رفتم، میسیونی که در این مسافرت می‌رفت یک نایب سفارت آنها بود یک ژنرال قنسول تبریز بود یکی دو تا هم ژنرال‌های مستقیم آذربایجان بودند و چند نفر کمیسر سیاسی رفتیم اردبیل در منزل مرحوم احتشامی فرماندار وارد شدیم او پذیرایی می‌کرد فرمانده تیپ آمد چون یک مرد خیلی متجدد و جوان ساده دلی بود گله‌هایی از شاهسون‌ها داشت و بنا کرد گفتن و بیش از مقدار صحبت کرد من هر چه نگاهش کردم که بابا تند رفتیم مرگ من کوتاه بیا دیدم ملتفت نیست ناهار را آنجا خوردیم، رفتیم پیش شاهسون‌ها قریه کوره گهریز خانه مرحوم امیر اصلان‌بیک عیسی‌لو وارد شدیم نزدیک غروب بود پسرش سیاه‌بخش آمد جلو استقبال کرد گفتم پدرت کجاست؟ گفت شکار رفته است بر می‌گردد پدر او چند نفر از بیک‌زاده که در زمستان‌ها بیکارند به شکار می‌روند از شکار برگشتند وارد شدند مشغول صحبت و خوراک شدیم بعد از یک نیم ساعت و سه ربعی یکی از بزرگان همان میسیون که ترک قفقازی بود و ترکی آذربایجانی را هم خوب می‌فهمید شروع کرد صحبت کردن بعد از یک بیانات مقدماتی گفت شما تحت حمایت ما هستید و من آمده‌ام که اگر به شما ظلمی شده است بر حسب امر مقامات بالاتر روسی آمده‌ام که از ظلم به شما جلوگیری کنم البته این کلمه‌ای که عرض کردم به این سادگی و مختصری نبود سه ربع ساعت صحبت کرد بعد از اتمام فرمایشات آنها امیر اصلان مرحوم یک نگاهی به من کرد و گفت اینها کی هستند؟ گفتم اینها مهمان ما هستند که به تو معرفی کردم گفت اگر مهمان هستند به کار صاحب خانه چکار دارند؟ آقایان در شاهسون یک قاعده‌ای است تا وقتی مهمان در خانه ماست ما به هم پرخاش نمی‌کنیم و تا مهمان هست روی خوش نشان می‌دهیم که مبادا از ما برنجد اگر ما خدای نخواسته اختلافی هم داشته باشیم که وجود خارجی ندارد تحمل می‌کنیم به سلامتی آقایان که از این مملکت به خوبی و خرمی تشریف بردند به خانه خودشان و ما از مهمان‌داری که فارغ شدیم آن وقت اگر عرضی داشته باشیم می‌رویم به پدرمان عرض می‌کنیم (و در این موقع یادداشتی برای آقای بزرگ ابراهیمی رسید) این یادداشت نمی‌دانم کی نوشته است هر کس هستی یک عده‌ای را دعوت کردند بروند خیلی هم بودند ضمناً تاریخ آن را در پشت این تریبون عرض می‌کنم که در منزل جعفر باقراف قره‌نی آقای مامش امیراسعد ده‌بکری و چند نفر از رؤسای شاهسون چه گفتند خودشان نرفتند به زور آنها را بردند نمی‌دانم این دستخط را کی نوشته است جوابش این است (دکتر عدل - آذربایجانی بود؟) هر که بوده بالاخره یکی از روسا گفت جناب آقای ژنرال قنسول که ترکی میدانی به آنهای دیگر هم بگو که ما چوپان پادشاهیم و فرمانده تیپ هم نماینده پادشاه است او صاحب اختیار جان و مال و حیثیت ماست او خیلی بزرگ است اگر یک ژاندارم بیاید بگوید امیر اصلان کمرت را خم کن بار روی پشتت بگذار یک جهاز شتر هم روی آن بار بگذارد آن قدر می‌کشم که بمیرم وقتی به مردن نزدیک شدم به حسن برادرم می‌گویم که تو ببر و او هم وقتی رسید به مردن به فضل‌الله بگوید تو ببر پس مطمئن باشید که ما نه شکایتی داریم و نه می‌توانیم داشته باشیم ما تفویض به فرمانده تیپ هستیم و شما به کلی مشتبهید، ایرانی تا شما در خانه‌اش هستید اگر گلایه‌ای هم داشته باشد ساکت خواهد بود. این یک عشیره است یک عشیره هم که خود ذاتش فوق‌العاده پاک ولی چند تا اقلیت بی‌شرم و بی‌حیا در راستش واقع شده بود عشایر را کشید به جنگ سمیرم و آن افتضاحات را بار آورد و بنده اگر آن روز عرض کرم که نباید به این خائنین و جانی‌های بالفطره پول داد که بروند در آمریکا خرج کنند برای هو و جنجال ضد مملکت بدبختانه نمی‌دانم چه دلیلی داشت جناب آقای مخبر نمی‌دانم متوجه نشده بود یا میل داشت که من در انظار جور دیگری معرفی بشوم از اظهاراتم این‌طور تعبیر کردند که من عرض کرده‌ام املاک مصادره شود نه من نگفتم این یک تکه عرضم بود حال با اجازه رهبر پارلمانیم، استدعا می‌خواهم بکنم که اجازه بدهند من چند کلمه با رفقای حزب مردم صحبت کنم این موضوع انضباط خیلی مهم است چون همه آشنا به صراحت لهجه من هستند می‌خواهم یک عرایضی را به رفقای حزب مردم بکنم آن را با اجازه شما عرض می‌کنم ما قربان ۴ سال است در این مجلس با هم با کمال صمیمت همکاری کردیم همیشه شما برادران عزیز بهترین کنسیه و بهترین رفیق و همکار ما بودید مناقشات کوچیک چند روز پیش در سر بودجه بین جناب آقای دکتر جهانشاهی و یکی دو تای از اعضای دولت اتفاق افتاد و به اینجا منجر شد که آقایان گفتند ما به بودجه رأی نمی‌دهیم بنده معتقدم فلسفه اجتماعی که در وجود آقایان می‌بینم اولاً به خدا در حضور شما قسم می‌خورم و شرافتم را گرو می‌گذارم که این عرایضی که می‌کنم فقط عقیده شخصی خودم است و به من هیچ‌کس چیزی نگفته این یک کلمه‌ای است که از قلب من بیرون می‌آید قسم به خدا و امیدوارم که به قلب آقایان هم بنشیند تا امروز بین ما این اختلاف نبود شما بهترین راهنما بودید جناب آقای دکتر جهانشاهی آن شب در پشت این تریبون بهترین راهنمایی‌ها را به دولت کردید و بایستی گفت که وظیفه حکومت پارلمانی همین است که یک قدرت عامل و یک قدرت ناظر باشد فردا هم انشاءالله آقایان صاحب قدرت خواهند شد ممکن است قدرت ناظر حزب ملیون باشد و بتواند آن روز در مجلس برای آقایان معایبی که شما ندیده‌اید به عرض‌تان برسانند ولی در بادی امر یک فکر باید بکنیم که ما فوق این حرفهاست. یک روزی دکتر اقبال اینجا گفت که این لایحه‌ای که امروز آورده‌ام به مجلس ما فوق حزب است بعضی از رفقای من به او حمله کردند من گفتم رفقا قبول کنیم برای این که مملکت و سعادت ملت ایران ما فوق همه این حرفهاست ما کوشش می‌کنیم با پیدایش عقاید و تجمع عقاید و تمرکز آن مملکتمان را به راه راست ببریم در این مواقع این اختلاف نظر سیاستی یا اجتماعی ما که خیلی کوچک و خیل مختصر است نباید در بین ما شکافی تولید کند امروز مملکت ما از طرف یکی دو همسایه، نه عرض نمی‌کنم، نمی‌گویم چی، برای این که از ادب خارج نشده باشم، به وسیله رادیوها دچار جنگ سردی است و یک عده‌ای بی جهت ما را تخطئه می‌کنند بنده معتقدم و استدعا می‌کنم به نام یک فرد ایرانی قسم به خدا گفتم به سر همه‌تان قسم و به شرافت قسم که به من کسی نگفته است الآن که پشت این تریبون هستم خاطرم آمد عرض کنم که مطالب شما خیلی خوب بود خیلی به جا بود بایستی می‌فرمودید البته همه آقایان بایستی تنقید بکنند ولی این که گفتند رأی نمی‌دهیم به عقیده بنده از خودگذشتگی رفقای پارلمانی باید تا این حد باشد که با دادن تمام این توضیحات و تمام این ایرادات بودجه مملکت را متفق‌القول رأی بدهیم که در مقابل اجانبی که با ما جنگ سرد می‌کنند اقلاً بگویید وحدت ملی ما مستحکم است این عرض من بود چیز دیگری نمی‌گویم (احسنت)
نایب‌رئیس - آقای دولت‌آبادی
دولت‌آبادی - برای اتمام هر طرح و کاری عواملی هست که هنگامی که آن عوامل جمع شد و فعالیت مؤثر و قابلی کرد آن کار به نتیجه می‌رسد در اداره امور کشورها و اجتماع و نیل جهان به هدف عالی خودش چه از نظر عمران و چه از نظر دیگر عوامل پیشرفت را خلاصه کرده‌اند در سه موضوع اول صحت عمل دوم نظم است و سوم سرعت است این سه عامل عوامل مؤثر و روشنی هستند که در پیشرفت‌های جهان مؤثر می‌باشند بنده و عده‌ای از همکاران محترم قبل از ظهر روز نهم اسفند در پای پل خرمشهر و آبادان ناظر فعالیت مؤثر این سه عامل بوده‌ایم (صحیح است) البته این عرضی را که می‌کنم هم برای استحضار عده‌ای از آقایان نمایندگان محترم و همکاران ارجمند عزیزم است که در این سفر تشریف نداشتند و هم برای استحضار و اطلاع ملت ایران افتتاح پل خرمشهر یکی از آرزوهای دیرین مردم خوزستان بود (دشتی - صحیح است) شوخی نیست که ششصد و کسری متر پل بتن‌آرمه با آن عظمت و جلال در ظرف ۱۶ ماه در مملکت ساخته شود راستی این به نظر افسانه می‌آید و تا کسی نبیند نمی‌تواند تصدیق کند (پرفسور اعلم - آن وقت می‌گویند کار نمی‌شود) آنهایی که می‌گویند مغرض هستند، آنهایی که می‌گویند خواهان آبروی ایران و امنیت آن نیستند آن کسی که آرزومند است ایران را مترقی و مردمش را سعادتمند ببیند باید چشم حقیقت بینش باز باشد و چشم حسد و غرضش کور باشد (پرفسور اعلم - از اینها بر عکس است) بنده خواستم احساسات شدیدی که در قلب خودم احساس کردم و بدون تردید این احساسات در تمام عناصری که شاهد افتتاح این پل به دست توانای اعلیحضرت همایونی بودند بود و در ملت ایران هم این احساسات شدید به حد وفور خواهد بود عرض کنم پل خرمشهر یکی از مؤثرترین بنیان‌های اساسی تاریخی بوده است که در مملکت گذاشته شده و مخصوصاً بارزترین نمونه صحت سرعت و نظم است از این جهت بنده خواستم گزارش داده باشم از آنچه که دیدم در آنجا و مخصوصاً احساساتی که مردم خوزستان آن هم چندین هزار نفر مردم که در ششصد متر طول پل نه تنها پر از جمعیت بود شاید هم یک کیلومتر اطراف پل مملو از جمعیت بود که اعلیحضرت همایونی با کمال محبت و عطوفت پیاده راه را پیمودند و مردم از جان و دل ایشان را مشایعت می‌کردنداین احساسات قابل تقدیس است و من می‌دانم هرایرانی با شرف خواهان وحدت و یگانگی و سربلندی ایران است (صحیح است) و خود این پل مظهر پیشرفت تمام مملکت در راه ترقی و تعالی است و احساسات مردم نمونه‌ای از وحدت ایران و علاقه‌مندی شاهنشاه ایران به تمام نقاط مملکت و گوشه‌های کشور است و یکی از آن گوشه‌های مؤثر و مهم و گنجینه با ارزشی مملکت، خوزستان است که امیدوارم پیشرفت‌های بیشتری نصیب خوزستان و تمام آستانهای ایران بشود (احسنت - احسنت)
نایب‌رئیس - آقای دکتر جهانشاهی
دکتر جهانشاهی - بنده چون
نمی‌دانستم که جناب آقای دولت‌آبادی راجع به این مطلب و راجع به خوزستان و این پل صحبت می‌کنند این بود که فکر کردم چون باید یک کسی این مطلب را اینجا بگوید و به این جهت ثبت نام کردم (صدرزاده - جنابعالی هم بفرمایید)(پرفسور اعلم - تا سه چهار نفر دیگر هم که بگویند کم است) وقتی ایشان فرمودند فکر کردم شاید لازم نباشد اما مطلبی را اینجا جناب آقای بزرگ ابراهیمی فرمودند که بنده هم برای تأیید مطالب ایشان و یک پاسخ کوچک‌تر و هم برای تکرار آن مطلبی که جناب آقای دولت‌آبادی فرمودند دیدم ضرری ندارد که اگر چند کلمه‌ای در این خصوص بگویم و وقت آقایان را بگیرم (یک از نمایندگان - بفرمایید) حقیقتاً در ظرف این دو سه روز مسافرت به جنوب و دیدن وضع آنجا اولاً از نظر این که شناخته شده اهمیت این پل از نظر زنده کردن این ناحیه و احتیاج مبرمی که به این پل بود بسیار بسیار جای خوشوقتی است که با این سرعت این پل خیلی لازم که سالها بود آرزوی قاطبه اهالی آنجا بود برآورده شده (صحیح است) بدون سر و صدا و حقیقتاً در مدت کوچکی این پل تمام شد و امروز مورد بهره‌برداری است ولی گذشته از این پل که به نظر من شاید یکی از چند کاریست که همیشه در مملکت صورت می‌گیرد و باید هم بگیرد اما در آنجا همه چیز در فعالیت بود مثلاً درهمین چند روزه دیده می‌شد که دستگاه‌های مختلف در فعالیت بود مثلاً درهمین چند روزه دیده می‌شد که دستگاه‌های مختلف افتتاح می‌شد کارهای مختلفی که انجام شده بود آدم می‌دید، تلویزیون بود، مدرسه‌های پرستاری بود، خیلی چیزها، همین‌طور هر روز مشغول دیدن این قبیل چیزها بودیم تقسیم خالص‌جات بود که گفتن دانه دانه اینها شاید زیاد لازم نباشد ولی به هر حال اینها یک حقایقی بود اما آنچه که به نظر بنده خیلی مهم بود و حقیقتاً دلم می‌خواست که از آن طرف شط این جزییات دیده می‌شد و می‌دیدند یک مطلب بود و آن این بود که در دل این افرادی که در این تظاهرات بودند حقیقتاً در دلشان چقدر صمیمانه و با صفا نسبت به این اوضاع امیدوار بودند و نسبت به پادشاه خودشان علاقه‌مند (صحیح است) این یک مطلبی بود که آدم واقعاً از بشرهٔ این مردمی که انبوه‌شان جمع شده بود و شاه را احاطه کرده بودند و فشار می‌دادند این فقط از بشره آنها و ناحیه آنها هویدا بود ومن خیلی دلم می‌خواست که این حقیقت را از آن طرف شط درک می‌کردند به هرحال این مطلب اینجا گفته شد بنده هم زیاد اینجا بحث نمی‌کنم ولی این را هم اشاره کنم که انتقاد داخلی از مسائل مربوطه به مملکتمان هیچ ارتباطی با این صحبت‌هایی که در خارج می‌کنند ندارد ما همان‌طوری که گفته‌ایم یک صف متحدی هستیم در مقابل هر تحریکی و در مقابل هر چیزی که به ضرر مصالح ملی ما باشد ولی این هیچ دلیل نمی‌شود که اگر من عضو یک مجلس و عضو یک دولت هر کسی که هستم عملی بکنم که صحیح نباشد و مقرون به مصالح مملکت نباشد دولت من، همکار من، مخالف من، از من انتقاد کند راهنمایی کند و عنداللزوم مخالفتش را علنی کند نباید نه ما و نه دیگران این را کوچک‌ترین محملی قرار بدهیم برای این که بگوییم ما اختلاف داریم نه ممکن است در طرز کار و سلیقه‌هایی که داشته باشیم ولی در اصل کلی همیشه یکی هستیم (احسنت - احسنت)
نایب‌رئیس - آقای ارباب
ارباب - بنده وظیفه خود دانستم امروز از مراتب همدردی و فعالیت‌های نوع‌دوستانه شیر و خورشید سرخ ایران در اینجا سپاس‌گزاری کنم استحضار دارید آقایان که در این آخر سال و شب عید ملی ایرانیان هیئتی به نام شیر و خورشید سرخ که در راست آن جناب آقای جمال اخوی، جناب آقای جم، تیمسار سپهبد آق‌اولی با وسایل کافی با پول، لباس، آذوقه به جنوب مسافرت کردند واز بندر بوشهر شروع کردند کنار بنادر و جزایر تا چاه بهار کمک کنند که فردا روزی است که به بندر عباس می‌رسند و متأسفانه من وسیله نداشتم که بروم آنجا و حضوراً سپاس‌گزاری کنم اینجا این وظیفه را انجام می‌دهم (احسنت) بی‌سیم شیر و خورشید سرخ فردا در بندر عباس افتتاح می‌شود که خدای نخواسته به محض اتفاق حادثه‌ای بلادرنگ بشتابند و به مردم کمک کنند حادثه تأثرانگیز دبستان مراغه به محض این که خبر رسید شیر و خورشید سرخ به پیروی از اوامر شاهنشاه محبوب وسایل لازم با طیاره فرستاد و وظایف همدردی خود را به نحو احسن انجام داد و البته این شکرگزاری‌ها کمک مادی نمی‌کند به این دستگاه عظیم که موجب افتخار و مباهات یک کشوری است ولی کار خیر خوب را به فرض این که در عمل هم مؤثر نباشد باید تقدیر کرد تشکر کرد و از خداوند متعال خواست این مؤسسات خیریه در کشور ما رو به ازدیاد برود این افراد نیکوکار و کسانی که به پیروی از منویات اعلیحضرت همایونی در راه خیر مردم کمک می‌کنند صرف وقت می‌کنند خداوند متعال اینها را در کشور زیاد کند.
نایب‌رئیس - از بقیه وقت آقای ارباب مهدی آقای دکتر دادفر استفاده می‌کنند.
دکتر دادفر - آقایان نمایندگان محترم استحضار دارند همان‌طوری که جناب آقای ارباب فرمودند شهر ما در چند روز اخیر با یک حادثه‌ای مواجه شد که گر چه از لحاظ کمیت در بین حوادث و سوانح دیگر مهم نباشد ولی نوعش و کیفیتش بسیار تأثرانگیز است (صحیح است) این حوادث در تمام دنیا اتفاق می‌افتد و باعث تأسف و تأثر نوع‌دوستان و جامعه بشریت است کما این که واقعه تأثرانگیز زلزله مراکش واقعاً قلوب بشریت را مجروح کرده است (صحیح است) و بنده در اینجا به عنوان یک ایرانی مسلمان به برادران مسلمان و هم‌کیش خودمان مراکشی‌ها این واقعه را تسلیت می‌گویم و امیدوارم به همت کلیه نوع‌دوستان و بشر دوستان جبران لااقل این ضایعاتی که شده است نسبت به بازماندگان این حادثه شوم به عمل بیاید همان‌طوری که آقای ارباب فرمودند بنده هم ناچارم در اینجا یعنی وظیفه خود می‌دانم که از توجهات خاص شاهنشاه در مورد سانحه مراغه سپاس‌گزاری کنم ما در جنوب بودیم به محض این که خبر به عرض‌شان رسید بلافاصله دستورات اکیدی صادر فرمودند و دولت و جناب آقای نخست‌وزیر به شیر و خورشید سرخ دستور فرمودند و بلافاصله در کمک به این مجروحین حادثه مراغه اقدام شد اما این نکته را هم ناچارم عرض کنم که باید در این مورد و نظایر این قبیل وقایع دقت و بررسی و رسیدگی بیشتری بشود و اگر کسانی از مأمورین احیاناً سهلانگاری و یا بی‌مبالاتی کرده‌اند تنبیه بشوند تا نظایر این اوضاع اتفاق نیفتد، خراب کردن یک دیوار خانه استیجاری با ۵۰ تومان پول مقدور بوده و آن‌طوری که بنده از مراغه خبر دریافت کردم و در روزنامه خواندم رئیس مدرسه چهار دفعه کتباً به رئیس فرهنگ این مطلب را تذکر داده است و این موضوع را آقایان می‌دانند نبودن اعتبار هم صحیح نیست سال گذشته صد هزار تومان فرهنگ مراغه اعتبار ساختمانی خرج کرده از جمله پنجاه هزار تومان از شهرداری محل بابت صدی پنج گرفته خوب می‌توانسته است که با پنجاه تومان آن دیوار را خراب کند و بسازد می‌توانست به شهربانی محل شکایت کند و به موجب قانون آن موجر را و یا مالک خانه را وادار به تخریب آن دیوار بکند و می‌توانست یک نرده‌ای بکشد نزدیک آن دیوار و بچه‌ها را از نزدیک شدن به آن دیوار ممانعت کند، این لاقیدی و بی‌مبالاتی بوده و من از دولت مخصوصاً خواستارم که تحقیق کند و بازرسی کنند و مسئولین این کار را مجازات کنند برای این که تصور نفرمایید خدای نکرده، خدای نکرده اگر به یک نفر از آقایان این مصیبت وارد می‌شد چه می‌کردید آدم باید در مقابل مصیبت خودش را به جای مصیبت دیده بگذارد تا بفهمد اهمیت آن حادثه چیست آخر اگر خبر بیاورند دیوار مدرسه خراب شد و پسر شما مرد آدم چه حالی پیدا می‌کند یکی از این بچه‌ها فرزند منحصر به فرد یکی از دبیران بسیار شریف و فاضل مراغه بوده، آخر این بیچاره چه کار بکند؟ این بی‌مبالاتی و سهلانگاری نباید در مسئولین امور و این روسای کوچیک که با داشتن اختیارات فقط سهلانگاری و بی‌مبالاتی و غفلت کرده‌اند رخ بدهد که در نتیجه هم مردم ناامید بشوند و هم این که برای دستگاه دولت یک چنین حوادث ناگواری به وجود بیاید دولت که تقصیری ندارد دولت که نمی‌تواند برود ببیند در مراغه دیواری خراب است یا نه؟ رئیس فرهنگ را برای این کار گذاشته‌اند این وظیفه رئیس فرهنگ است این قصور از او است به هر حال بنده صمیمانه از دستگاه شیر و خورشید سرخ تشکر می‌کنم همین‌طور از جناب آقای وزیر فرهنگ که بلافاصله دستورات کافی دادند و نسبت به حمل مجروحین به تهران و معالجه و مداوای آنها اقدام شد سپاس‌گزاری می‌کنم و امیدوارم که در این واقعه توجه کافی بکنند که دیگر نظیر این قبیل اوضاع رخ ندهد (احسنت - احسنت)
۳ - اعلام تصویب صورت مجلس
نایب‌رئیس - چون عده برای رأی کافی است تصویب صورت مجلس جلسات ۴ و ۵ اسفند لازم می‌شود.
۴ - طرح و تصویب اصلاحات مجلس سنا در لایحه راجع به استخدام ماما و پرستار و کارمندان بهداری
نایب‌رئیس - وارد دستور می‌شویم لایحه‌ای بود مربوط به اجازه استخدام پرستار و ماما و کارمندان فنی بهداری که در مجلس شورای ملی تصویب شده بود و به مجلس سنا فرستاده شده است و در مجلس سنا اصلاحات جزیی و اصلاحات عبارتی شده است چون یک مطلبی است بسیار لازم و این اصلاحات عبارتی اغلب به کمیسیون هم ارجاع نمی‌شود لذا عین نامه رسیده از مجلس سنا و اصلاحاتی که کرده‌اند و به مجلس شورای ملی فرستاده‌اند برای تصویب مجدد قرائت می‌شود و بعد هم رأی گرفته می‌شود.
(عین نامه مجلس سنا و اصلاحات به طریق زیر خوانده شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی
لایحه شماره ۵۷۳۸۳ مورخ ۱۳/۹/۱۳۳۳ دولت راجع به اجازه استخدام پرستار و ماما و کارمند فنی برای وزارت بهداری ارسالی طی مرقومه شماره ۳۳۵۶۵ مورخ ۱۸/۱۰/۱۳۳۸ در جلسه روز شنبه هفتم اسفند ۱۳۳۸ مجلس سنا مطرح و با اصلاحاتی به تصویب رسید.
اینک یک نسخه از لایحه مصوبه فوق برای استحضار عالی و طرح مجدد در مجلس شورای ملی به ضمیمه ایفاد می‌شود نایب‌رئیس - مجلس سنا
نایب‌رئیس - اصلاحاتی که در مجلس سنا شده مختصر است (عمیدی‌نوری - بفرمایید قرائت شود) قرائت می‌شود
در صورتی که آقایان موافق باشند رأی گرفته می‌شود
(به شرح زیر قرائت شد)
قسمتی از ماده ۲ در مجلس شورای ملی به این ترتیب تصویب شده
«ماده ۲ - پایه پرستاران فعلی که از آموزشگاه‌های مذکور در ماده ۱ و تبصره‌های آن فارغ‌التحصیل شده‌اند در مجلس سنا تصویب شده است: «پایه پرستاران فعلی که از آموزشگاه‌هایی که در ماده یک تبصره دوم آن ذکر شده است
در ماده ۵ - در مجلس شورای ملی تصویب شده است «همچنین مهندسین و لیسانسیه‌هایی که در رشته‌های مختلف بهداشتی از لحاظ فنی از وجود آنان استفاده می‌شود»
در مجلس سنا تصویب شده «و همچنین مهندسین و لیسانسیه‌هایی که در رشته‌های مختلف بهداشتی از لحاظ فنی از وجود آنان استفاده می‌شد»
تبصره ماده ۷ در مجلس شورای ملی به این ترتیب تصویب شده: «دولت می‌تواند اشخاصی که بعد از تصویب این قانون در حین خدمت موفق به اخذ درجهٔ دکترا در رشته‌های پزشکی و بهداشتی بشوند الی آخر»
در مجلس سنا تصویب شده است «تبصره دولت می‌تواند اشخاصی که بعد از تصویب این قانون در حین خدمت موفق به اخذ درجه دکتری در رشته‌های پزشکی و دندان پزشکی و دام‌پزشکی و بهداشتی بشوند»
نایب‌رئیس - بهداشتی را تشریح کرده که چه اموری است در ماده ۸ در مجلس شورای ملی تصویب شده وزارت بهداری می‌تواند به تقاضای هر یک از کارمندان بهداشتی و درمانی که دارای گواهینامه کامل متوسطه به بالا باشند در دستگاه‌های مربوط به طور غیر رسمی خدمت می‌کنند آنان را به خدمت رسمی بپذیرد و پایه آنان با احتساب سنوات خدمت طبق قوانین استخدامی مربوط تشخیص و اعطا خواهد شد مشروط به این که کسور بازنشستگی مدتی که احتساب می‌شود پرداخت نماید»
در مجلس سنا تصویب شده «وزارت بهداری می‌تواند به تقاضای هر یک از کارمندان بهداشتی و درمانی که دارای گواهینامه کامل متوسطه به بالا باشند و در دستگاه‌های مربوط به طور غیر رسمی تا پایان سال ۱۳۳۸ در خدمت می‌باشند آنان را به خدمت رسمی بپذیرد و پایه آنان با احتساب سنوات خدمت طبق قوانین استخدامی مربوط تشخیص و اعطا خواهد شد مشروط بر این که کسور بازنشستگی مدتی که احتساب می‌شود پرداخت نماید»
تبصره ماده ۱۰ که به این مضمون فارغ‌التحصیلان آموزشگاه‌های مذکور دراین ماده در صورتی که با داشتن گواهینامه شش ساله ابتدایی وارد آموزشگاه شده باشد با پایه یک بهیاری استخدام خواهند شد در مجلس شورای ملی تصویب شده در مجلس سنا حذف شده
ماده ۱۲ در مجلس شورای ملی به این شرح تصویب شده:
ماده ۱۲ - در مجلس شورای ملی به این شرح تصویب شده
«مدت خدمت نظام وظیفه کارمندان فنی و بهداشتی و درمانی درنقاط مرزی و یا بد آب و هوا جزو خدمت خارج از مرکز محسوب و در موقع صدور پروانه طبابت و یا انتقال آنان به مرکز منظور خواهد شد و همچنین ایرانیانی که دریکی از رشته‌های پزشکی از دانشگاه‌های خارجه فارغ‌التحصیل شده و دارای گواهی تخصص در رشته‌هایی که دوره تخصصی آن لااقل و سال بعد از دیپلم دکتری بوده و قابل قبول شورای عالی فرهنگ باشند از اقامت دو ساله خارج از مرکز برای اخذ پروانه طبابت در مرکز معاف خواهند بود ولی کسانی که وارد خدمت دولتی می‌شوند تابع مقررات استخدامی می‌باشند»
در مجلس سنا تصویب شده است:
مدت خدمت نظام وظیفه کارمندان فنی و بهداشتی و درمانی در نقاط مرزی و یا بد آب و هوا جزو خدمت خارج از مرکز محسوب و در موقع صدور پروانه طبابت و یا انتقال آنان به مرکز منظور خواهد شد و همچنین پزشکانی که دارای گواهینامه تخصصی از دانشگاه‌های اروپا و آمریکا در رشته‌هایی که دوره تخصصی آن لااقل دو سال بوده و قابل قبول شورای عالی فرهنگ باشد از اقامت دو ساله خارج از مرکز برای اخذ پروانه طبابت معاف خواهند بود و وزارت بهداری مجاز است در صورت احتیاج یک نفر متخصص از هر رشته را در هر یک از بیمارستان‌های تابعه وزارت بهداری در مرکز استخدام نماید
نایب‌رئیس - آقایانی که با اصلاحاتی در مجلس سنا شده و قرائت شد موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند)
نایب‌رئیس - تصویب شد. برای اجرا به دولت ابلاغ می‌شود
۵ - طرح و تصویب گزارش کمیسیون دادگستری راجع به اصلاح قانون اصول تشکیلات دادگستری و اعزام قضات به خارجه
نایب‌رئیس - لایحه دیگری است مشابه این لایحه که کمیسیون هم با اصلاحات مجلس سنا موافقت شده
گزارش کمیسیون دادگستری قرائت می‌شود
(به شرح زیر خوانده شد)
گزارش از کمیسیون دادگستری به مجلس شورای ملی
کمیسیون دادگستری در جلسه ۱۶ بهمن ماه ۳۸ با حضور آقای معاون وزارت دادگستری لایحه ارسالی از سنا راجع به اصلاح بعضی از مواد اصول تشکیلات دادگستری و اعزام قضات به خارجه را مورد رسیدگی قرار داده و اصلاحات مجلس محترم سنا در لایحه مصوب مجلس شورای ملی را عیناً تأیید و تصویب نمود و اینک گزارش آن را تقدیم می‌دارد.
قانون راجع به اصلاح بعضی از مواد قانون تشکیلات دادگستری و اعزام قضات به خارجه
ماده واحده - مواد ۱۴ و ۱۱۵ و ۱۱۶ قانون اصول تشکیلات دادگستری مصوب تیرماه ۱۳۰۷ و تبصهر ۴ ماده اول قانون تشکیلات استخدام وزارت دادگستری (مصوب شهریور ماه ۱۳۳۵ کمیسیون مشترک دادگستری مجلسین) به ترتیب ذیل اصلاح می‌شود.
الف - ماده ۱۱۴ - وزارت دادگستری می‌تواند از بین کارمندان قضایی شاغل دادگستری همه ساله پانزده نفر از بین کارمندان اداری شاغل خود دو نفر برای امور ثبت و از پزشکان قانونی یک نفر از طریق مسابقه مطابق آیین‌نامه‌ای که به تصویب وزیر دادگستری می‌رسد برای مطالعه و کسب اطلاع مفیده و کارآموزی در دوایر و محاکم دادگستری و ادارات ثبت و پزشکی قانونی به یکی از کشورهای اروپا و آمریکا در رشته‌هایی که از طرف وزرات دادگستری معین می‌شود انتخاب و به هزینه دولت به اروپا و آمریکا اعزام نماید مشروط بر این که قبلاً برای تحصیلات حقوقی و یا مطالعه به خرج وزارت دادگستری از این محل به خارجه اعزام نشده باشند
ب - ماده ۱۱۵ - مأمورین اعزامی باید آشنایی کامل به زبان کشوری که به آن اعزام داشته و لااقل دارای رتبه ۵ و شش سال سابقه خدمت در وزارت دادگستری باشند هیچ یک از مأمورین اعزامی بیش از یک مرتبه از این مأموریت استفاده نخواهد کرد. کسانی که به این ترتیب به اروپا و یا آمریکا اعزام می‌شوند باید در تاریخ اعزام حداقل ۷ سال به موعد باز نشستگی آنان مانده باشد و پس از مراجعت لااقل پنج سال در خدمت وزارت دادگستری بمانند و در صورتی که قبل از پنج سال بخواهند خدمت مزبور را ترک کنند باید کلیه هزینه‌ای که برای اعزام آنان شده یک جا به وزارت دادگستری بپردازند.
ج - ماده ۱۱۶ - مدت مأموریت حداکثر بیش از دو سال نبوده و جز خدمت محسوب است به مأمورین مزبور علاوه بر حقوق رتبه فوق‌العاده متناسب با محل مأموریت داده خواهد شد.
تبصره ۴ - وزارت دادگستری می‌تواند با تصویب دادگاه عالی انتظامی پایه اداری لیسانسیه‌های قضایی دانشکده حقوق را که در تاریخ تصویب این قانون در آن وزارتخانه مشغول خدمت می‌باشند با رعایت سنین خدمت آنان و مدت‌های مقرره برای ترفیع طبق قانون استخدام قضات مصوب ۱۳۱۵ به پایه قضایی تبدیل نماید مشروط براین که پایه‌هایی که بر اثر این ترفیع به آنان داده می‌شود از پایه پنج قضایی تجاوز نکند.
چنانچه پس از تبدیل رتبه حقوق رتبه قضایی کمتر از مجموع حقوق و حق لیسانس فعلی باشد مادام که حقوق رتبه قضایی آنان به میزان حقوق دریافتی حین تبدیل نرسیده از حقوق هنگام تبدیل استفاده خواهند نمود.
اشخاصی که به طریق فوق واجد رتبه قضایی می‌شوند باید لااقل سه سال در شهرستان‌ها (خارج از تهران) خدمت قضایی نمایند.
مخبر کمیسیون دادگستری - عمیدی‌نوری
گزارش از کمیسیون استخدام به مجلس شورای ملی
کمیسیون امور استخدام با حضور آقای معاون وزارت دادگستری لایحه ارسالی از مجلس سنا راجع به اصلاح بعضی از مواد قانون استخدام و تشکیلات وزارت دادگستری را مورد رسیدگی قرار داده و خبر کمیسیون دادگستری را عیناً تصویب نمود و اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌نماید.
مخبر کمیسیون استخدام - دکتر دادفر
نایب‌رئیس - آقایانی که با این اصلاحاتی که در مجلس سنا نسبت به این لایحه شده بود و مورد تأیید کمیسیون‌های مجلس شورای ملی نیز واقع شده موافق‌اند قیام فرمایند (اغلب برخاستند) تصویب شد برای اجرا به دولت ابلاغ می‌شود.
۶ - شوراول گزاش کمیسیون کشور راجع به سازمان شهرداری‌ها از ماده ۴۸ تا ۶۳
نایب‌رئیس - لایحه سازمان شهرداری‌ها و انتخابات انجمن شهر مطرح بود و تا ماده ۴۷ تصویب شد اینک ماده ۴۸ مطرح است قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۴۸ - عزل و نصب اعضا شهرداری و اداره نمودن امور شهرداری طبق مقررات این قانون از وظایف شهردار است و هیچ یک از اعضای انجمن مستقیماً حق دخالت در امور را ندارند و هرگاه بی ترتیبی مشاهده نمودند به وسیله رئیس انجمن تذکرات لازم را به شهردار خواهند داد.
نایب‌رئیس - چون مخالفی نیست ماده ۴۹ قرائت می‌شود
(به شرح زیر خوانده شد)
ماده ۴۹ - شهردار موظف است کلیه مصوبات انجمن را در تهران به وزارت کشور و در شهرستان‌ها به فرماندار یا بخش‌دار اطلاع دهد و همچنین کلیه مصوبات انجمن را برای اطلاع ساکنین حوزه شهرداری به وسایل ممکنه آگهی نماید.
نایب‌رئیس - مخالفی نیست و پیشنهادی هم نرسیده ماده ۵۰ قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۵۰ - در صورتی که تصمیمات انجمن شهر با قوانین و مقررات موضوعه و با سیاست عمومی دولت مغایر باشد و یا تصمیمی خارج از حدود اختیارات انجمن اتخاذ شده باشد یا آن که بعضی از اعضا انجمن مسقیم یا غیرمستقیم در آن تصمیم ذی‌نفع بوده و در رأی شرکت کرده باشند و یا آن که انجمنی در غیر موعد یا در غیر محل رسمی تشکیل شده باشد فرماندار یا بخش‌دار مراتب را با ذکر علل در ظرف یک هفته پس از اطلاع به انجمن تذکر خواهد داد تا در تصمیم متخذه تجدید نظر به عمل آید چنانچه در نتیجه رسیدگی رفع اعتراض نشد پرونده امر برای اظهار نظر به وزارت کشور احاله و نظر آن وزارتخانه قاطع خواهد بود.
تبصره - مصوبات انجمن شهر که مورد اعتراض واقع نشده باشد پس از انقضای ده روز از تاریخ نشر آگهی با اعلام به وسایل ممکنه دیگر قطعی و در حوزه شهرداری لازم‌الاجرا می‌باشد.
نایب‌رئیس - آقای عمیدی‌نوری مخالفید؟
عمیدی‌نوری - بله
نایب‌رئیس - بفرمایید
عمیدی‌نوری - این ماده هم یکی از مواد اساسی لایحه شهرداری‌هاست و مسائل مختلفی که دراین ماده هست که البته یکی از آنها به نظر بنده مؤثر است و از حقوق وزارت کشور است زیرا وزارت کشور عضو دولت هست و دولت هم مجری سیاست عمومی مملکت بنابراین در صورتی که تصمیمات انجمن شهر مغایر با سیاست عمومی دولت باشد صحیح است که مأمور وزارت کشور می‌تواند تذکر بدهد به انجمن و اگر او قبول نکرد به وزارت کشور اعلام بشود و نظر وزارت کشور هم متبع باشد و انجمن اطاعت کند اما مسائل دیگری هم در این ماده هست که خیلی وسیع است ماده این‌طور است: در صورتی که تصمیمات انجمن شهر با قوانین و مقررات مربوطه مغایر باشد ملاحظه بفرمایید این کلمه مقررات وسیع است مثلاً وزارت کشور تشخیص داد که تصمیمات انجمن شهر با یکی از بخش‌نامه‌های‌شان، یکی از مقررات مربوطه‌شان مغایر است یا تصمیمی خارج از حدود اختیارات انجمن اتخاذ شده باشد فقط مشخص آن بخش‌دار است یا آن که بعضی از اعضا انجمن مستقیم یا غیر مستقیم در آن تصمیم ذی‌نفع بوده بخش‌دار یا فرماندار اعترارض می‌کند و می‌گوید این کار تو صحیح نیست بعد می‌گوید: او ممکن است رفع اعتراض بکند اگر نکرد گزارش می‌دهد به وزارت کشور و هر نظری که وزارت کشور داد بایستی انجمن اطاعت کند بنده می‌خواهم ببینم با این اختیارات وسیعی که برای وزارت کشور هست که حتی مقررات مربوط هم هست و آقایان همه توجه دارند که مقررات مربوطه چه معنای وسیعی را در دستگاه دولت خواهند داشت در این صورت دیگر فلسفه وجودی انجمن شهر که با این تشریفات آن را انتخاب می‌کنیم و می‌گوییم کار مردم دست مردم و آن انتظاری را ما داریم که دنیای دمکراسی امروز امور مردم را به دست خود مردم اداره می‌کند چه خواهد بود و چه نتیجه‌ای؟ و چطور ممکن است ما قانع بشویم که معترض خودش قاضی باشد و خودش هر تصمیمی گرفت و اعلام کرد طرف تسلیم شود بنده اعتقادم این است که مجلس شورای ملی به این ماده اگر علاقمند هستند که کار مردم به دست خوب اداره بشود بایستی توجه اساسی بکند من حق می‌دهم که در بعضی از انجمن‌ها ممکن است خارج از صلاحیت اقدامی بکنند ممکن است از سیاست عمومی مملکت اطلاعی نداشته باشند ممکن است تخلف از قوانین بکنند و بایستی جلو این تخلف از قوانین و عدم رعایت سیاست عمومی دولت را گرفت اما مثل این که باید یک کسی دیگری بین این دستگاهی که به او اعتراض می‌کند یعنی بین دستگاه وزارت کشور که اعتراض به این عمل می‌کند با خود آنها وجود داشته باشد یعنی یک تالث قصاوت بکند در این کار ثالثی بگوید انجمن عملش خلاف مقررات قانون بود، ثالثی بگوید این انجمن اعضایش ذی‌نفع در کارخودشان هستند دراین صورت البته آن انجمن بایستی اطاعت بکند و انحراف قانونی را بر برگرداند اما اگر این اختیار را ما فقط به دست وزارت کشور بگذاریم و وزرات کشور هم عملش ناشی بشود از گزارش‌هایی که بخش‌دار و فرماندار می‌دهند در این صورت به نظر بنده یک شعبه کوچک اداری وزارت کشور بر کلیه انجمن‌های شهر و شهرداری‌هایی که به این قانون بزرگ و حجیم و وسیع را با این مواد زیاد برای آن به وجود می‌آوریم مسلط خواهد بود و جز تشریفات چیز دیگری نخواهد بود این در اصل ماده بعد آمدیم بر سر تبصره در تبصره می‌گوید مصوبات انجمن شهر که مورد اعتراض واقع نشده باشد پس از انقضای ده روز از تاریخ نشر آگهی یا اعلام به وسایل ممکنه دیگر قطعی و در حوزه شهرداری لازم‌الاجرا می‌باشد اینجا هم بنده عرضی دارم عرض بنده این است که انجمن شهر می‌آید یک تصمیماتی می‌گیرد آیا اگر یک عوارض غلطی وضع بکند که مردم چون همه‌اش را نبایستی از نظر وزارت کشور حساب بکنیم از نظر خود مردم هم بایستی حساب کنیم مردم اینجا چه کارهاند مردمی اینجا نشسته‌اند انجمن شهری به نام آنها تشکیل می‌شود دعوای فرماندار و بخش‌دار را گفتیم حکمش با وزارت کشور هر چه گفت انجمن شهر می‌گوید چشم ولی یک کسی دیگری هم هست این وسط آن مردم هستند یعنی مردمی هستند که انجمن شهر یا به اراده خودش یا با همکاری فرماندار و بخش‌دار می‌نشینند برایش عوارض وضع می‌کنند برایش میدان اندازه می‌گیرند خانه او را می‌اندازند توی خیابان می‌گویند خیابان را چنین می‌کنیم یک کارهایی می‌کنند آیا ما برای مردم هم حقی قایل هستیم که اگر حرف حسابی داشتند در یک موردی نسبت به یک تصمیم انجمن شهر اعتراض بکنند ظاهر این ماده این است که حق اعتراض داده شده است می‌گوید مصوبات انجمن شهر که مورد اعتراض واقع نشده باشد پس از انقضای ده روز از تاریخ نشر آگهی یا اعلام به وسایل ممکنه دیگر قطعی و در حوزه شهرداری لازم‌الاجرا می‌باشد. نشر آگهی این مثل این است که تا ده روز پس از نشر آگهی می‌شود اعتراض کرد. من نمی‌دانم این عبارت چیست یا این اعتراض پس از ده روز از تاریخ نشر آگهی است، تازه می‌خواهیم ببینیم آمد اعتراض کرد به اعتراض این مردمی که نسبت به تصمیمات اعتراض می‌کند کدام مقام باید رسیدگی بکند، می‌گوید: مصوبات انجمن شهر که مورد اعتراض واقع نشده باشد پس از انقضا ده روز از تاریخ نشر آگهی لازم‌الاجرا می‌شود (مهندس بهبودی - مقصود اعتراض وزارت کشور است) اگر این‌طور است که جناب آقای مهندس بهبودی فرمودند که این اعتراض از طرف فرماندار می‌شود دیگر نشر آگهی برای او نمی‌خواهد (مهندس بهبودی - اگر در ظرف ده روز اعتراض نکرد او می‌تواند نشر آگهی کند) صحیح ولی بنده این اعتقاد را داشتم و می‌خواهم ببینیم عقیده آقایان چیست می‌خواهم ببینم آیا مردمی که این انجمن شهر می‌آید برایش یک چنین عوارضی وضع می‌کند اصولاً آنها هم حق دارند که اعتراض بکنند یا خیر؟ (دکتر رضایی - مردم خودشان انجمن انتخاب کرده‌اند) فرمودید که مردم انجمن را انتخاب کرده‌اند بنابراین این تبصره فقط مربوط است به وزارت کشور پس وزارت کشور باید مدتی برایش باشد برای آن اعتراض جناب آقای دکتر رضایی این نیست پس لااقل این را حل کنید اگر این تبصره را ناظر به این بدانیم که معترض وزارت کشور باش لااقل یک فرجه‌ای برایش قایل بشویم (مهندس دهستانی - یک هفته است) یک هفته قید نیست (مهندس دهستانی - چرا در همین ماده هست که فرماندار در ظرف یک هفته اگر موافق نباشد اعتراض می‌کند) بله در ظرف یک هفته یا بخش‌دار مراتب را در ظرف یک هفته به انجمن تذکر خواهد داد این صحیح است، به هرحال بنده حالا که استنباط این شد که مردم حق ندارند اعتراض بکنند برای این که منتخب خودشان است بسیار خوب فقط وزارت کشور می‌تواند اعتراض کند یعنی فرماندار و بخش‌دار این هم صحیح ولی مشخص باید ثالث باشد یعنی وزارت کشور جز آنهایی که مربوط به سیاست عمومی دولت است البته در سیاست عمومی دولت هرچه وزارت کشور بگوید باید انجمن اطاعت بکند اما در قسمتی که مربوط به تخلف از قوانین است مشخص این امر باید مقام ثالث باشد البته یک مواردی در این قانون جناب آقای فرهودی توجه دارید گذاشته شده است که شورای دولتی باشد یا به عقیده بنده دیوانعالی کشور باشد چنانچه مجلس سنا تصویب کرده است در اینجا بنده اعتقادم این است که در مواردی که تخلف از قوانین است مشخص این تخلف لااقل همان دیوانعالی کشور یا شورای دولتی باشد که مورد نظر بوده تا این ثالث بتواند یک قضاوت صحیح‌تری بکند و قانون شکلش بهتر باشد به این جهت است که بنده در این موضوع این عقیده را دارم و پیشنهادی هم تقدیم خواهم کرد.
نایب‌رئیس - آقای ابتهاج موافقید یا مخالف؟
ابتهاج - موافقم
نایب‌رئیس - بفرمایید
ابتهاج - بنده تصور می‌کنم این ماده باید تفکیک بشود برای این که یک موضوع بسیار مهم را که در واقع تصمیمات انجمن مغایر باشد با سیاست عمومی دولت این را در ردیف سایر تعلیمات عمومی انجمن قرار دادهاند و اگر فرماندار یا بخش‌دار غفلت کرد در ظرف یک هفته نتوانست اعتراض بکند به موجب تبصره این ماده آن تصمیم که انجمن مغایر سیاست دولت گرفته باید به موقع اجرا گذاشته بشود بنده تصور می‌کنم هر کس این قانون را تهیه کرده هیچ‌وقت نظرش این نبوده که در نتیجه غفلت فرماندار برای این که به موقع اعتراض نکند یک تصمیمی که ممکن است اصلاً سیاست دولت را به کلی در محل تغییر بدهد این تصمیم به موقع اجرا گذاشته بشود به این جهت همان‌طوری که آقای عمیدی‌نوری فرمودند در این لایحه موارد زیادی است که باید اصلاح بشود یعنی اختلاف بین انجمن و فرماندار باید به قضاوت دیوانعالی کشور یا شورای عالی دولت قرار بگیرد نه این که فرماندار گزارش بدهد به وزارت کشور و وزارت کشور خودش تصمیم بگیرد برای این که روح آن آزادی و واگذاری کار مردم به مردم به کلی با این عمل فرماندار و مداخله فرماندار که الآن هم درغالب شهرستان‌ها برقرار هست و مداخله می‌کنند در کلیه شئون شهرداری‌ها و دستور می‌دهند به بعضی انجمن‌ها که شما فلان تصویب نامه را صادر کنید مغایرت دارد به این جهت بنده از جناب آقای فرهودی استدعا می‌کنم توجه بفرمایند که
یک ماده‌ای برای کلیه اختلافاتی که به این نحو پیش می‌آید پیش‌بینی بفرمایند که دیگر تکرار نشود که کلیه اختلافات حاصله رجوع بشود به آن هیئت سه نفری که گویا از روسای شعب مختلف دیوان کشور است که گویا آقای عمیدی‌نوری پیشنهاد فرموده بودند به آنجا رجوع شود یا یک مرکز دیگری به هر حال به وزارت کشور اکتفا نفرمایید باری این که وزارت کشور قضاوتش روی گزارش فرماندار و بخش‌دار خواهد بود و بعضی از فرماندارها احتمال دارد که نظرشان صحیح نباشد البته فرماندارهای خوب هستند بنده نمی‌خواهم تا این حد عرض کنم که همه یک جور هستند البته غالباً خوب هستند، بدون غرض هم هستند بنده نسبت به این لایحه اعتراضات زاید دارم و تغییرات زیادی را پیشنهاد کرده‌ام و خواهم کرد و تصور می‌کنم این لایحه با لایحه قبلی چندان فرقی ندارد، یک چند ماده‌ای اضافه شده ولی اساساً اختیار انجمن‌ها در دست بخش‌دار و فرماندار و استاندار است و این غلط است (صحیح است)
نایب‌رئیس - آقای آقایان جنابعالی موافقید یا مخالف؟ (آقایان - با تبصره‌اش مخالفم) بفرمایید.
آقایان - در تبصره این ماده ۵۰ نوشته شده است که مصوبات انجمن شهر پس از ده روز از تاریخ نشر آگهی یا اعلام به وسایل ممکنه دیگراین موضوع ابلاغ یک موضوع بسیار مهمی است به نظر بنده نشر آگهی خوب بالاخره طریقه قانونی است ولی وسایل ممکنه دیگر مادامی که تفسیر نشده باشد کشدار است فرض بفرمایید این انجمن شهر آمد تصمیم گرفت که زمین یا خانه یک کسی را بخرد و برای احداث خیابان آگهی هم نکرد فقط به وسیله یکی از این «وسایل ممکنه دیگر» اعلام کرد، روی کاغذ نوشت چسباند به در و دیوار و یک نامه‌ای نوشت فرستاد برای آن بابا و او هم به دستش نرسید و مدت اعتراض قانونی‌اش گذشت چه می‌شود بنابراین بنده خواستم که توجه جناب آقای فرهودی را به این نکته جلب کنم که این وسایل ممکنه دیگر تفسیر بشود یعنی یک طوری نشود که خدای نکرده در بعضی موارد ابلاغ نشود طرف خبر پیدا نکند و حقوقش تضییع بشود ومدت اعتراض بگذرد.
نایب‌رئیس - چون دیگر درخواست بحثی در این ماده نرسیده لذا پیشنهادات قرائت می‌شود
(به شرح زیر قرائت شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی
اینجانب پیشنهاد می‌نماید جمله آخر ماده ۵۰ به این ترتیب اصلاح شود
«چنانچه در نتیجه رسیدگی رفع اعتراض نشد وزارت کشور می‌تواند تصمیم انجمن را موقتاً متوقف نماید و پرونده امر را برای اظهار نظر به دیوان کشور احاله و نظر دیوان نامبرده قاطع خواهد بود» ابتهاج
پیشنهاد می‌کنم که تبصره ذیل به عنوان تبصره ۲ به ماده ۵۰ علاوه شود
تبصره ۲ - انجمن شهر در مورد مسائلی رسیدگی و اتخاذ تصمیم می‌نماید که تصویب‌نامه و یا نظر انجمن در آن مسائل کتباً از طرف شهردار و یا لااقل سه نفر از اعضای انجمن درخواست شده باشد. دکتر دادفر
پیشنهاد می‌کنم که عبارت ذیل به آخر ماده ۵۰ علاوه شود
در صورتی که وزارت کشور از تاریخ صدور تصویب‌نامه انجمن تا دو ماه نظر خود را نفیاً یا اثباتاً اعلام نکرد تصمیمات انجمن قطعی و قابل اجرا خواهد بود. دکتر دادفر
مقام محترم ریاست مجلس
پیشنهاد می‌نمایم به ماده ۵۰ این تبصره اضافه شود:
تبصره در غیر از مواردی که اعتراض وزارت کشور مربوط به ممانعت تصمیمات انجمن شهر یا سیاست عمومی دولت باشد وزارت کشور موضوع را طبق ماده ۲۴ به دیوان کشور احاله دهد که از آن قرار رفتار شود. عمیدی‌نوری
ریاست معظم مجلس شورای ملی پیشنهاد می‌نماید تبصره ۵۰ در سطر دوم پس از نشر آگهی (یا) تبدیل به (و) شود. فیلیکس آقایان.
نایب‌رئیس - آقای مخبر مطلبی داشتند
مخبر کمیسیون کشور (مهدی ارباب) - عرض من این بود که این لایحه دو شوری است هر نظری آقایان دارند پیشنهاد می‌دهند و مجدد در کمیسیون رسیدگی می‌شود و اصلاح می‌شود
دکتر رضایی - نه آقا مطالب باید این جا گفته شود
نایب‌رئیس - ماده ۵۱ قرائت می‌شود.
(به شرح زیر خوانده شد)
ماده ۵۱ - انجمن شهر مکلف است پس از رسمیت یافتن بلافاصله و قبل از شروع به کار یک نفر را که در امور شهرداری بصیر و مطلع باشد با رأی مخفی و با اکثریت تام در صورتی که دفعه اول اکثریت تام حاصل نشود دفعه دوم با اکثریت نسبی به سمت شهردار برای مدت دو سال انتخاب و به وسیله فرماندار به وزارت کشور معرفی نماید
تبصره ۱ - هیچ یک از اعضا انجمن نمی‌تواند به سمت شهردار در همان حوزه انتخاب شوند مگر آن که از سه ماه قبل از عضویت انجمن مذکور مستعفی شناخته شده باشند
تبصره ۲ - شرایط و صلاحیت کسانی که به سمت شهردار انتخاب می‌شوند و همچنین درجه بندی مقام آنان طبق آیین‌نامه خواهد بود که به وسیله وزارت کشو تهیه و به تصویب کمیسیون مشترک کشور مجلسین خواهد رسید
نایب‌رئیس - نظر مخالفی ابراز نشده و پیشنهادی نرسیده ماده ۵۲ مطرح می‌شود
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۵۲ - هرگاه یکی از کارمندان ادارات دولتی یا بنگاه‌های وابسته به دولت و بانک‌ها به سمت شهردار انتخاب شود و این سمت را قبول کند اداره متبوع کارمند مکلف است با خدمت موقت او در شهرداری موافقت نماید عضو نامبرده پس از خاتمه مأموریت یا برکناری از خدمت شهرداری به وزارتخانه یا بنگاه اولیه باز می‌گردد. مدت خدمت در تصدی شهرداری برای کارمندان رسمی با پرداخت کسور بازنشستگی جز مدت خدمت رسمی آن کارمند محسوب خواهد شد
نایب‌رئیس - پیشنهادی نرسیده و تقاضای صحبت نشده است لذا ماده ۵۳ قرائت می‌شود
(به شرح ذل خوانده شد)
ماده ۵۳ - وزارت کشور احکام شهردارانی را که بر طبق این قانون انتخاب می‌شوند صادر خواهد نمود
نایب‌رئیس - آقای دکتر رضایی مخالفید بفرمایید
دکتررضایی - من ابتدا می‌خواهم حضور سرور گرامم جناب آقای ارباب عرض کنم که در شور اول فرصتی برای آقایانی که در کمیسیون عضوی ندارند فراهم می‌شود تا عقاید و نظریات خودشان را اظهار بدارند و این مطالب به سمع آقایان اعضا کمیسیون و همچنین مخبر و رئیس کمیسیون می‌رسد تا آنها هنگام بحث در شور دوم بتوانند با در نظر گرفتن عقاید اعضا کمیسیون و نمایندگان محترم مجلس شورای ملی روی آن لایحه مداقه و اظهار نظر بکنند بنابراین به عقیده بنده جناب آقای مخبر بایستی حسن استقبال بفرمایند از بحث‌هایی که در شور اول در مجلس شورای ملی می‌شود.
اما در مورد ماده ۵۳ که می‌گوید وزارت کشور احکام شهردارانی را که بر طبق این قانون انتخاب می‌شوند صادر خواهد نمود بنده عقیده داشتم اگر این امکان وجود داشته باشد که یک ضرب‌الاجلی برای این مطلب معین بشود شاید ضرر نداشته باشد، چون ملاحظه بفرمایید در بعضی موارد هست که وزارت کشور روی حسن نیت البته ولی به واسطه یک تردیدهایی که ممکن است داشته باشد و در حقیقت به دلیل این که خود وزارت کشور نمی‌تواند تصمیم لازم را اتخاذ نماید و این انتخاب را نه رد می‌کند که اصولاً نمی‌تواند طبق نظری که در این لایحه هست بلکه چون انجمن شهر تصمیمی گرفته است وزارت کشور باید گفت که حکم را باید صادر کند ولی وزارت کشور حکم را صادر نمی‌کند و رد هم نمی‌کند این وضع نامعلومی که شهردار در این موقع در آن وضع قرار می‌گیرد چندان مطلوب نیست به این جهت است که بنده معتقدم یک ضرب‌الاجلی دراینجا در نظر گرفته شود و بنده از دوست عزیزم جناب آقای ارباب تقاضا می‌کنم که این مطلب را در کمیسیون مورد توجه قرار دهند.
نایب‌رئیس - آقای ارباب
مخبر کمیسیون کشور - بنده اولاً از عنایت و لطف جناب آقای دکتر رضایی همیشه سپاس‌گزارم ثانیاً منظور بنده این نبود که اینجا بحث نشود یا اظهار عقیده نشود البته بحثی که می‌شود در صورت‌مجلس نوشته می‌شود ولی این بحث‌ها پایه‌ای برای اصلاح مجدد نیست ناچار است که پیشنهادی هم تقدیم بشود منظورم این بود که پیشنهادی آقایان مرحمت کنند که در کمیسیون مجدداً رسیدگی بشود البته این مطلب مانع بحث هم نیست و این که فرمودید استقبال بکنید بنده در همه حال از بیان و اشارات جناب آقای دکتر رضایی در حال استقبال هستم بنا به گفته شاعر «از تو به یک اشاره از من به سر دویدن» (احسنت)
نایب‌رئیس - پیشنهادهای این ماده قرائت می‌شود.
(به شرح زیر خوانده شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی
اینجانب پیشنهاد می‌نماید ماده ۵۳ به شرح زیراصلاح شود:
ماده ۵۳ - وزارت کشور مکلف است احکام شهردارانی را که بر طبق این قانون انتخاب می‌شوند صادر نماید مگر این که شخص مورد پیشنهاد قانوناً از احراز این سمت محروم شده باشد در این صورت وزارت کشور موضوع را با ذکر دلایل به انجمن اطلاع داده و انجمن موظف است شخص دیگری را معرفی نماید. ابتهاج
نایب‌رئیس - ماده ۵۴ قرائت می‌شود.
(به شرح زیر خوانده شد)
ماده ۵۴ - چنانچه یک یا چند نفر از اعضای انجمن شهر به اقدامات شهردار اعتراض داشته باشند باید مطلب را سوال نمایند شهردار مکلف است حداکثر ظرف ۵ روز از تاریخ ابلاغ سوال جواب آن را بدهد و چنانچه سوال‌کننده و یا سوال‌کنندگان قانع نشدند می‌توانند مطلب را به صورت استیضاح عنوان نمایند. رئیس انجمن آزاد در جلسه فوق‌العاده انجمن قرائت و به شهردار ابلاغ خواهد کرد و شهردار مکلف است در جلسه عادی یا فوق‌العاده انجمن برای جواب استیضاح حضور به هم رساند فاصله طرح و استیضاح با تشکیل جلسه عادی یا فوق‌العاده که از طرف رئیس انجمن تعیین خواهد شد نباید از ده روز تجاوز نماید انجمن پس از طرح استیضاح و جواب
شهرداری نظر خود را راجع به موضوع خواهد داد که برای شهردار لازم‌الاتباع است چنانچه نظر انجمن مخالف با عمل شهردار باشد انجمن در همان جلسه نسبت به ادامه خدمت یا برکناری شهرداری رأی خود را اعلام خواهد کرد چنانچه رأی انجمن دایر به برکناری شهردار باشد شهردار از همان تاریخ از شغل خود برکنار و از طرف انجمن فوراً بر طبق مقررات این قانون اقدام به انتخاب شهردار جدید خواهد شد در فاصله بین صدور رأی عدم اعتماد و عزل شهردار تا انتخاب شهردار جدید معاون شهرداری در صورت نبودن معاون کارمند مقدم تحت نظر انجمن عهده‌دار و مسئول امور شهرداری خواهد بود.
نایب‌رئیس - پیشنهادی در این ماده رسیده قرائت می‌شود
(به شرح زیر قرائت شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی
اینجانب پیشنهاد می‌نماید پنج روز مهلت شهردار به ده روز تبدیل شود. ابتهاج
نایب‌رئیس - چون دیگر پیشنهادی نرسیده ماده ۵۵ قرائت می‌شود
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۵۵ - برای هر شهرداری یک معاون از بین کارمندان وزارت کشور و یا شهرداری‌ها که در امور اداری و شهرداری بصیر باشد به پیشنهاد شهردار و تصویب انجمن معین می‌شود و اگر بودجه شهرداری تکافوی نکند یکی از اعضای شهرداری که سابقه و بصیرت کافی داشه باشد به تشخیص شهردار و به تصویب انجمن امور معاونت را عهده دار خواهد گردید.
تبصره - حکم معاون شهرداری از طرف وزرات کشور صادر می‌شود.
نایب‌رئیس - کسی اجازه نخواسته و پیشنهادی هم نرسیده ماده ۵۶ قرائت می‌شود
(به شرح زیر خوانده شد)
فصل پنجم - وظایف شهرداری مقررات عمومی
ماده ۵۶ - اصول وظایف شهرداری به این شرح است و شهردار مسئول اجرای کلیه مصوباتی است که انجمن در حدود مقررات این قانون تصویب می‌نماید:
۱ - ایجاد و توسعه و تسطیح و اسفالت و تزیین معابر و میدان‌ها و نقشه و حدود شهر
۲ - تأمین آب و روشنایی و خواروبار شهر و تهیه وسایل نگاهداری آنان از قبیل سردخانه و غیره و تعیین قیمت آنها و ایجاد مجاری فاضلاب
۳ - مراقبت در مرغوبیت اجناست مایحتاج عمومی و صحت اوزان و مقیاس‌ها
۴ - مراقبت و اهتمام در پیشرفت فرهنگ و مدارس حرفه‌ای و تربیت‌بدنی و بهداری
۵ - ایجاد سازمان‌های لازم اداری برای پیشرفت امور محوله به شهرداری
۶ - تهیه برنامه اصلاحی شهر با رعایت اصول شهرسازی
۷ - ایجاد ارتباط با کلیه وزارتخانه و مؤسسات دولتی و شهرداری‌ها و اشتراک مساعی با آنان در پیشرفت امور اجتماعی و قبول عضویت اتحادیه شهرداری‌ها
۸ - تهیه برنامه ساختمانی شهرداری با توجه به احتیاجات و وظایف شهرداری
۹ - ایجاد مؤسسات همگانی از قبیل تیمارستان، نوان‌خانه، شیرخوارگاه، بنگاه پرورش کودکان و یتیمان، کتاب‌خانه، موزه، تفرج‌گاه‌ها و ورزشگاهها، باغ کودکان، آسایشگاه سالمندان، رستوران‌های ارزان‌قیمت و نظایر آن وضع مقررات برای سازمان‌های مشابه که از طرف اهالی و جمعیت‌های مختلف ایجاد می‌گردد و همچنین نظارت در نحوه وصول و ایصال کمک‌های مربوط و مراقبت در حسن جریان سازمان‌های مزبور و مساعدت مالی در صورت لزوم
۱۰ - حفظ و اداره کردن دارایی متعلق به شهرداری و وصول و ایصال مطالبات و طرح دعاوی در محاکم و جواب گویی دعاوی اقامه شده و مراقبت در حسن جریان آن.
۱۱ - تنظیم بودجه - متمم بودجه - اصلاح بودجه - تفریغ بودجه شهرداری و مؤسسات و بنگاه‌های وابسته به آن و انجام معاملات برای شهرداری با توجه و رعایت قانون محاسبات عمومی و معاملات دولتی و قبول هدایا و اعانات
تبصره - اعانات پرداختی به شهرداری یا مؤسسات خیریه از طرف اشخاص حقیقی یا حقوقی جز هزینه قابل قبول اعانه دهندگان محسوب و از مالیات بر درآمد یا عوارض متعلق به آن نسبت به مبلغ اعانه داده شده معاف می‌باشد.
۱۲ - اقدام لازم برای حفظ شهر از خطر سیل و حریق و امثال آن و همچنین اقدام به رفع خطر از اماکن و ابنیه و جلوگیری از اموری که مغایر رفاه عمومی و مخل بهداشت و یا منافی زیبایی شهر باشد و یا اعمالی که سبب بروز خطر برای افراد و عابرین می‌گردد.
۱۳ - تأمین توقف‌گاه‌ها و پارکینگ‌ها و پلاژها ساختن سدهای ساحلی و پل‌ها و هم چنین فراهم ساختن تسهیلات و علایم مربوط به راهنمایی و رانندگی و تأمین وسایط نقلیه عمومی در صورتی که از طرف افراد و شرکت اقدام کافی شود.
۱۴ - تأمین نظافت شهر و جلوگیری از آلوده شدن هوای شهر.
۱۵ - مراقبت فنی و بهداشتی در اماکن عمومی به منظور آسایش و رفاه عموم.
۱۶ - اهتمام در حفظ آثار ملی و ابنیه تاریخی شهر
۱۷ - صدور پروانه ساختمان برای اماکن عمومی و خصوصی
۱۸ - برگزاری جشن‌های ملی و انجام پذیرایی‌های رسمی
۱۹ - اعطای عنوان همشهری
۲۰ - تهیه و تنظیم مقررات مربوط به امور صنعتی و طرز انتخاب و رفع اختلاف صنعتی از طریق سازش
تبصره - سایر وظایف شهرداری طبق آیین‌نامه‌ای خواهد بود که از طرف وزارت کشور تهیه و به تصویب کمیسیون کشور مجلس برسد.
نایب‌رئیس - پیشنهادهای این ماده قرائت می‌شود
(به شرح زیر خوانده شد)
مقام معظم ریاست مجلس شورای ملی
در بند ۲ ماده ۵۶ جمله بهداشت اولیه شهری و وسایط نقلیه عمومی اضافه شود. محمد خرازی
مقام معظم ریاست مجلس شورای ملی در بند ۴ ماده ۵۶ پس از کلمه فرهنگ کلمه (ابتدایی) اضافه شود. محمدرضا خرازی
مقام معظم ریاست مجلس شورای ملی پیشنهاد می‌نمایم تبصره ذیل به ماده ۵۶ اضافه شود:
تبصره - شهرداری‌ها موظفند از احداث کارخانه‌جات و کارگاه‌های چوب‌بری و انبارهای مواد محترقه و منفجره در داخل شهرها جلوگیری و در ظرف مدت دو سال از تصویب این قانون کلیه کارخانه‌جات و کارگاه‌ها و انبارهای نوع مذکوره در فوق را که در داخل شهرها می‌باشند انتقال دهند. مهندس فروهر
ریاست محترم مجلس شورای ملی
پیشنهاد می‌نماید در بند ۱۳ ماده ۵۶ بعد از کلمه (پل‌ها) جمله (داخل حومه شهرداری) اضافه شده و جمله (در صورتی که از طرف افراد و شرکت‌ها اقدام کافی شود) حذف گردد. ابتهاج
ریاست محترم مجلس شورای ملی
پیشنهاد می‌نماید بندهای ۶ و ۸ ماده ۵۶ توأم شده و به این شرح نوشته شود
۶ - تهیه برنامه ساختمانی و اصلاحی شهر با رعایت اصول شهر سازی ابتهاج
پیشنهاد می‌نمایم پس از بند ۱۱ این تبصره اضافه شود
تبصره - شهرداری مکلف است تا شش ماه سال بعد تفریغ بودجه سال قبل را تهیه نموده و با آگهی در جراید و الصاق در معابر خلاصه آن را به اطلاع مردم برساند. عمیدی‌نوری
مقام ریاست معظم مجلس
پینشهاد می‌شود در تبصره ماده ۵۶ به جای طبق آیین‌نامه (آیین‌نامه‌ها) نوشته و اصلاح شود. فضائلی
پیشنهاد می‌نمایم در بند ۹ پس از ورزشگاهها اضافه شود (پارک‌های آن شهر) عمیدی‌نوری
ریاست محترم مجلس شورای ملی
اینجانب پیشنهاد می‌نماید در سطر دوم ماده ۵۶ بعد از جمله این قانون عبارت (با درنظر گرفتن درآمد) اضافه شود. ابتهاج
نایب‌رئیس - ماده ۵۷ قرائت می‌شود
(به شرح زیر خوانده شد)
ماده ۵۷ - اجرای مقررات شهرداری که جنبه عمومی دارد و به تصویب انجمن رسیده پس از اعلام برای کلیه ساکنین شهر لازم‌الرعایه است و اگر تصمیمی در حدود قوانین و وظایف مزبور به انجمن شهر راجع به شخص یا اشخاص یا مؤسسات معینی اتخاذ شده باشد پس از ابلاغ در صورتی که آنها با تصمیمم متخذه تسلیم نباشند به انجمن ولایتی و در صورت نبودن انجمن ولایتی به وزارت کشور مراجعه خواهند نمود و رأی انجمن ولایتی یا وزارت کشور قطعی و قابل اجرا است.
نایب‌رئیس - آقای عمیدی‌نوری مخالفید؟ (عمیدی‌نوری - بلی) بفرمایند
عمیدی‌نوری - اینجا هم دنباله همان عرایضی بود که در آن ماده عرض کردم این جا ظاهراً یک مرجع دیگری به جز وزارت کشور قایل شده‌اند ولی باطناً وجود خارجی ندارد زیرا در اینجا نوشتهاند که انجمن ولایتی و در صورت نبودن وزارت کشور ما همه که می‌دانیم ۵۴ سال از عمر مشروطیت ما می‌گذرد و انجمن ایالتی و ولایتی نداریم همه علم داریم به این مطلب اگر نظر این است که این اعتراضات را هم وزارت کشور رسیدگی کند این دیگر چیست؟ که بگوییم انجمن ولایتی و اگر نبود وزارت کشور در حالی که ما سعی می‌کنیم انجمن شهر را یک خورده‌ای از شکل اداری و یک شعبه کوچک از وزارت کشور خارج بشود می‌بینیم که هرجا که مربوط به یک حقوقی است که مربوط به مردم است دو مرتبه سرش باید از وزارت کشور در بیاید دراین صورت هیچ فرقی بین شهرداری انتخابی و شهرداری انتصابی نیست از آن طرف قانون شورای دولتی را دولت داده و گزارش آن را هم بنده امضا کردم و می‌آید خدمتتان حتی قایل هم نیستیم که این اعتراض را لااقل شورای دولتی رسیدگی کند به این جهت است که بنده خواستم این تذکرات را عرض کنم در دنباله فرمایشات جناب اقای دکتر رضایی که جناب آقای مخبر توجه داشته باشند بنده معتقدم عوض این که نوشته شود انجمن ولایتی نوشته شود شورای دولتی و اگر نبود دیوان
کشور رسیدگی کند نظر بنده بود پیشنهادی هم داده‌ام.
نایب‌رئیس - آقای ارباب
مخبر کمیسیون کشور - تا انجمن‌های ولایتی تشکیل نشده نظر جناب آقای عمیدی‌نوری صحیح است ولی ممکن هم هست در ظرف مدتی که شهرداری‌ها تشکیل می‌شود و این قانون می‌خواهد اجرا بشود انجمن ولایتی هم تشکیل می‌شود بنابرین ضرری ندارد که این اختیار باشد که اگر انجمن ولایتی تشکیل شد مرجعیت داشته باشد برای این کار.
نایب‌رئیس - پیشنهادها قرائت می‌شود
(به شرح زیر خوانده شد)
پیشنهاد می‌نمایم در ماده ۵۷ به جای (انجمن ولایتی و در صورت نبودن انجمن ولایتی به وزارت کشور) نوشته شود (شورای دولتی و پس از آن به دیوان عالی کشور) تبدیل شود. عمیدی‌نوری
ریاست محترم مجلس شورای ملی
پیشنهاد می‌نماید در ماده ۵۷ به جای وزارت کشور دیوان کشور نوشته شده و مراجعه به انجمن ولایتی نیز حذف گردد. ابتهاج
نایب‌رئیس - ماده ۵۸ قرائت می‌شود (به شرح زیر خوانده شد)
ماده ۵۸ - اشخاص یا شرکت‌هایی که بخواهند با فروش زمین یا ساختمان به اشخاص دیگر منطقه یا کوی مسکونی جدید به وجود آورند قبل از اقدام به فروش زمین یا ساختمان به اجرا نقشه به شهرسازی و خیابان و کوچه و میدان‌بندی آن و اصول شهر سازی از لحاظ شیب خیابان‌ها ارتفاع خانه‌ها - پهنای پیاده‌روها و تأسیسات عمومی شهر و غیره را طبق آیین‌نامه‌های مدون شهرداری رعایت نموده و نقشه مربوط به آنها را به مهمترین شهرداری که در شعاع ۵۰ کیلومتری آن اراضی واقع باشد و در صورت وجود نداشتن شهرداری در شعاع ۵۰ کیلومتری آن اراضی به فرمانداری شهرستان تسلیم و پروانه ایجاد منطقه مسکونی دریافت دارد.
شهرداری یا فرمانداری مربوط مکلف است در ظرف حداکثر یک ماه نقشه شهرسازی را مطابق اصول فنی شهرسازی تشخیص دهد پروانه ایجاد منطقه صادر و به متقاضی تسلیم نماید.
تبصره ۱ - در مواردی که شخص یا مؤسسه ایجاد کننده منطقه مسکونی جدید انجام خدماتی مانند آب، برق، فاضلاب، آسفالت و غیره را برای استفاده خریداران تعهد می‌نماید باید معادل مبلغی که برای انجام خدمات مزبور با موافقت شهرداری مربوط در بهای فروش زمین‌ها یا ساختمان به اشخاص منظور می‌دارد در نزدیک‌ترین شعبه بانک ملی ایران به حسابی که برداشت از آن با موافقت شهرداری یا فرمانداری صادر کننده پروانه و برای مصارف مورد تعهد باشد بسپارد و در غیر این صورت پروانه صادر نخواهد شد.
تبصره ۲ - وزارت کشور مکلف است در ظرف مدت حداکثر سه ماه آیین‌نامه جامعی با نظر متخصصین و مهندسین عالی‌مقام و رعایت اصول عالی و جدید شهرسازی و متناسب با وضع شهر یا کوی و همچنین مقدورات اقتصادی و اجتماعی آن تهیه کند و به تصویب کمیسیون کشور مجلسین برساند دراین آیین‌نامه باید طرز احداث خیابان‌ها، عرض سواره‌رو و پیاده‌روها، شیب آنها، ارتفاع ساختمان‌ها، تأسیسات عمومی شهر میادین، مسیرهای آب مشروب و فاضلاب و برق و تلفن خانه‌ها و کلیه امور مربوط به شهر معین و روشن باشد.
نایب‌رئیس - آقای مهندس فروهر
مهندس فروهر - این ماده خوبی است به شرط این که اجرا بشود چون تا به حال هیچ گونه مقررات در تقسیم اراضی که اشخاص بدون هیچ گونه اصولی عمل می‌کردند عمل نمی شده و وقتی که اراضی قیمت پیدا می‌کند آن وقت موضوع توسعه معابر عمل نخواهد بود ولی اجرای این ماده مستلزم یک بودجه‌ای است تا به حال یک قسمت از درآمدهای شهر داری‌ها را اداره امور شهرداری‌ها می‌گرفت به عنوان کمک فنی و غیره و ما عملاً چیزی نمی‌فهمیدیم هر وقت از شهرستان‌ها خواستند کسی را برای کارهای فنی به آنجا بفرستند یا مهندس بفرستند و نقشه‌ای بدهند موکول شد به بعد یا گفتند که بودجه نداریم و این بودجه هم به مصارف دیگر می‌رسید حالا با بودن قانونی که برای مهندسین تصویب شده است امید هست که بشود اشخاص را استخدام کرد بنده در همین زمینه پیشنهادی دارم که مبلغی به این کار اختصاص پیدا کند که بتوانیم به این فنی‌ها کمک کنیم والا این ماده یک نوشته‌ای خواهد بود و عملی نخواهد شد و باز هم این وضع ادامه خواهد داشت.
نایب‌رئیس - پیشنهادات این ماده قرائت می‌شود (به شرح زیر قرائت شد)
مقام معظم ریاست مجلس شورای ملی
پیشنهاد می‌نمایم تبصره ذیل به ماده ۵۸ اضافه شود.
تبصره - به منظور امکان رعایت اصول شهرسازی و رسیدگی فنی به نقشه‌های ساختمانی جهت صدور پروانه ساختمان شهرداری‌ها موظفند یک درصد از درآمد خود را اختصاص به این امر بدهند که منحصراً به مصرف هزینه‌های فنی مربوطه برسد. مهندس فروهر
ریاست محترم مجلس شورای ملی
پیشنهاد می‌نماید اسم فرمانداری از سطر ۶ تبصره ۱ ماده ۵۸ حذف شود. ابتهاج
ریاست محترم مجلس شورای ملی
پیشنهاد می‌نماید در قسمت دوم ماده ۵۸ بعد از شهرداری کلمه (فرمانداری) حذف شده و عبارت زیر «برای خیابان‌ها و کوچه‌های منظوره در نقشه مالک زمین حق مطالبه تاوان را ندارد» اضافه گردد. ابتهاج
ریاست محترم مجلس شورای ملی
پیشنهاد می‌نماید در قمست دوم ماده ۵۸ بعد از شهرداری کلمه (فرمانداری) حذف شود. ابتهاج
نایب‌رئیس - ماده ۵۹ مطرح است قرائت می‌شود.
(به شرح زیر خوانده شد)
فصل ششم - مقررات استخدامی
۱ - مقررات عمومی
ماده ۵۹ - چنانکه کارکنان موجود و منتظر خدمت شهرداری کفایت احتیاجات را ننماید و یا شایستگی خدمت در شهرداری را نداشته باشند در درجه اول از بین کارمندان رسمی و دون پایه و جزء که در شهرداری مشغول خدمت یا منتظر خدمت هستند و در درجه دوم عده مورد نیاز را از بین مستخدمین شاغل و یا منتظر خدمت وزرات کشور و در غیر این صورت از بین سایر مستخدمین دولت انتخاب خواهند شد.
تبصره ۱ - در صورتی که شهرداری‌ها احتیاج به پزشک، پزشکیار، دندان‌پزشک، داروساز، ماما، پرستار، دیپلمه و دام‌پزشک داشته باشند این قبیل مأمورین را با تصویب انجمن به موجب قرارداد مرضی‌الطرفین استخدام می‌نمایند.
تبصره ۲ - در صورتی که مهندسین و کمک مهندسین شاغل در شهرداری‌ها و اداره کل امور شهرداری‌ها کفایت احتیاجات را ننمایند وزارت کشور مجاز است برای ایفای وظایف مندرج در ماده ۶۴ به شرطی که انتقال مهندس و کمک مهندس ذی‌صلاحیت از سایر وزارتخانه‌هاو بنگاه‌های دولتی میسر نباشد تعداد کافی مهندس و نقشه‌کش از محل یک درصد وصولی مذکور در این قانون و یا اعتبار منظور در بودجه شهرداری با تصویب انجمن طبق قرارداد مرضی‌الطرفین استخدام نماید.
تبصره ۳ - در صورتی که شهرداری‌ها احتیاج به ماشین‌نویس، بایگان، حسابدار، راننده، تلفنچی، آتش‌نشان، مکانیسین اتومبیل و برق داشته باشند و انتقال از سایر ادارات و مؤسسات میسر نباشد می‌توانند به طور قراردادی یا روزمزد با تصویب انجمن استخدام نمایند.
تبصره ۴ - در صورتی که شهرداری‌ها احتیاج به مأمور وصول، خدمت‌گزار، سرایدار، باغبان، میراب داشته باشند و انتقال از سایر ادارات و مؤسسات میسر نباشد با تصویب انجمن به طور قراردادی یا روزمزد استخدام می‌نمایند و مستخدمین مذکور که برای یکی از مشاغل مزبور استخدام می‌شوند باید در همان مشاغل به کار گمارده شوند.
تبصره ۵ - در صورتی که شهرداری‌ها احتیاج به معمار، بنا، گلکار، کابل‌کش، سیم‌کش، تعمیرکار، تراش‌کار، آهنگر، ریخته‌گر، سوهان‌کار، جوش‌کار، حلبی‌ساز، دیگ‌ساز، مأمورین تنظیف، نجار و از این قبیل داشته باشند می‌توانند با رعایت اعتبار مصوب در بودجه و با تصویب انجمن شهر موقتاً به طور روزمزد استخدام نمایند و این قبیل مأمورین هم از لحاظ مشاغل مشمول قسمت اخیر تبصره ۴ این ماده می‌باشد.
تبصره ۶ - در مورد استخدام مسخدمین فنی و غیر فنی افراد محلی در صورتی که واجد شرایط و دارای صلاحیت باشند حق تقدم خواهند داشت.
نایب‌رئیس - آقای ابتهاج
ابتهاج - به عقیده بنده نواقص این لایحه فوق‌العاده زیاد است خوشبختانه با پیشنهادهایی که شده یا می‌شود امیدوارم در کمیسیون کشور لایحه خوبی تهیه شود و برای شور دوم تمام این نواقص رفع شود وزارت کشور که در این مواد نامبرده می‌شود این اداره کل امور شهرداری‌هاست برای این که تمام این پشنهادات شهرداری‌ها و نظریات فرماندارها می‌رود به اداره کل امور شهرداری‌ها در صورتی که در این لایحه برای این اداره وظایف قانونی تعیین نشده و وظایفش روشن نیست دو ماده خیلی مختصر دارد به عقیده بنده شهرداری‌هایی که یک دو سه میلیون تومان بودجه دارند قادر به این نیستند که دفتر فنی داشته باشند اداره کل امور شهرداری‌ها باید از این یک درصدی که می‌گیرند همان‌طور که آقای مهندس فروهر پیشنهاد کردند باید تمام احتیاجات فنی شهرداری‌های شهرستان‌ها را فراهم کند یعنی شهری که می‌خواهد کوچه‌ای را توسعه بدهد یا یک میدانی ایجاد کنند یا یک ساختمانی به وجود بیاورد باید نقشه محلش را تهیه کند یا نقشه‌ای را ارایه بدهد به اداره کل امور شهرداری‌ها و قسمت فنی آن نقشه را آن اداره ملاحظه کند و برایش برگرداند و حتی مأمور نظارت اجرا بفرستد در اینجا که تبصره ۲ نوشته شده است در صورتی که کافی نباشد مأمورین فنی اداره کل امور شهرداری‌ها باید شهرداری خودشان مهندس و نقشه کش استخدام بکند به عقیده بنده با این بودجه قلیلی که هست و در وضعیت فعلی شهرداری‌ها به هیچ وجه مقدور و میسر نیست و یک بودجه زیادی از شهرداری‌ها صرف این کار خواهد شد موضوع دیگری که بنده خواستم تذکر بدهم در نتیجه
مذاکره‌ای است که با رئیس کل بهداری استان گیلان بنده داشتم و متأسفانه دیر به بنده گفت در موقعی که اجازه استخدام پرستار و کمک پزشک را می‌خواستند بگذرانند به بنده نگفت والا پیشنهاد بسیار مفیدی است یکی از اشکالات پرستارهایی که متأهلند یعنی زن‌هایی که شوهر دارند این است که این زن علاوه بر این که یک ماه حق مرخصی سالیانه دارد به واسطه وضع حمل دو سه ماه قبل از وضع حمل مرخص می‌گردد یا ماه هم بعد از وضع حمل استراحت می‌کند در واقع سه چهار ماه در سال در بیمارستان بیشتر کار نمی‌کند و از وجودش زیاد نمی‌شود استفاده کرد و موضوع دیگر دخالت شوهر است در کار بیمارستان که می‌آید به معاذیر مختلف و می‌خواهد آن زن را از آن جا ببرد حالا در این تبصره خوشبختانه نوشته است مرضی‌الطرفین و این ممکن است در اینجا قید بشود تا زمانی که در استخدام هست حق شوهر کردن ندارد و این در هواپیمایی هم هست برای این که (مهندس بهبودی - در ارتش هم هست) و به علاوه تبصره‌ها همین امر تکرار شده که اگر پزشک بخواهند بعد یک تبصره دیگر برای مهندس بعد برای آتش‌نشان در صورتی که می‌شود همه اینها را تحت یک تبصره آورد و این همه تبصره‌ها به عقیده بنده زیادی است
نایب‌رئیس - آقای عمیدی‌نوری موافق‌اید (عمیدی‌نوری - مخالفم) آقای ارباب
مخبر کمیسیون کشور - یک موضوعی که مربوط به طبیعت است و طبیعت اشخاص فرق می‌کند در گرمسیر فرق می‌کند درسردسیر فرق می‌کند مناطق گیلان فرق می‌کنند ممکن است یک کسی ده سال اصلاً حامله نشود ممکن است هر سال یک کسی حامله بشود ممکن است سعی بکنند آنهایی که کمتر حامله می‌شوند استخدام کنند و به علاوه آنهایی که در هواپیمایی انجام وظیفه می‌کنند خدمت در هوا مسئله است ممکن است به شهری برسند وسایل نداشته باشند این است که آن قسمتی که فرمودید در نظر می‌گیرند بنابراین قابل تطبیق نیست در همه جا و به عقیده بنده این پیشنهاد موردی ندارد و ای کاش ازدیاد نسل بشود و بشود در این قسمت ارفاق کرد
نایب‌رئیس - آقای عمیدی‌نوری
عمیدی‌نوری - بنده از این ماده ۵۹ و ۶ تبصره این‌طور استنباط می‌کنم که این سپردن کار مردم به دست مردم فقط همان انتخابات است که یک انجمن شهری تشکیل می‌شود و یک شهردار هم معین می‌شود اما بعد امورش حتی استخدام گل کار و آتش‌نشان و مأمور وصول کابل‌کشی و همه اینها باید از وزارت کشور احکامش صادر شود برای این که در تمام این تبصره‌ها می‌گوید در صورتی که شهرداری چنین احتیاجی داشت در صورتی که انتقال از سایر ادارات میسر نباشد. باید پیشنهاد بدهند به وزارت کشور به عنوان گلکار و بنا و ماشین‌نویس از بندرعباس خود جناب آقای ارباب که الآن برای افزایش نسلش تذکراتی فرمودند و امیدوارم جمعیت آن زیاد شود بایستی از آنجا انجمن شهر پیشنهاد استخدام یک بنا را بدهد بیاید در تهران در اداره کل امور شهرداری‌ها بماند چون بنده در منطقه خودم ۷، ۸ شهرداری دارد این شهردارها را اغلب در تهران می‌بینم می‌گوییم چکار می‌کنید می‌گویند یک کاری داریم در وزارت کشور برای استخدام فلان مأمور آمده‌ایم دنبالش اگر این است که من نمی‌دانم فایده‌اش چیست ما عادت کرده‌ایم به این مرکزیت عجیب هیچ آماده نیستم که کار بندر عباس یا بندر پهلوی که طبیب می‌خواهد در همان جا انجام شود و مستخدم شهرداری آن محل در همان جا استخدام بشود این را هم بگویم اگر قایل هستیم به این که یک قانون حجیم داشته باشیم این چیز خوبی است والا من نمی‌دانم مقصود از تنظیم مواد به این صورت چیست که در صورتی که چنین نبود چنان بشود اگر احکام استخدام اینها را احکام استخدام کنتراتی و روزمزد و قراردادی را باید وزارت کشور صادر کند اگر او بناست صادر کند که دیگر انجمن شهر و اداره کردن یک شهر و سپردن کار مردم به دست خودشان چیست اثر دست خودشان است دیگر به این موارد احتیاج ندارد و این تبصره‌ها را می‌خواهد چه کند همان‌طوری که آقای ابتهاج فرمودند اداره کل امور شهرداری‌ها که یک اداره فنی است تابع وزارت کشور یک احتیاجات فنی شهرداری‌ها دارند که انجام می‌دهند اما شهرداری‌هایی که شهردار انتخابی دارند و قوه مقننه‌شان انجمن شهر است حق هرگونه استخدام برای اداره امور خودشان دارند و باید دست خودشان باشد شهردارشان پیشنهاد بدهد حداکثر این است که انجمن تصویب کند (فضائلی - با این ماده هم خودشان انتخاب می‌کنند) این‌طور نیست من دلیل دارم به این دلیل که در تمام تبصره‌ها می‌گوید مثلاً تبصره ۴ در صورتی که شهرداری‌ها احتیاج به معمار، بنا مأمورین وصول داشته باشد و انتقال از سایر ادارات میسر نباشد با تصویب انجمن شهر به طور قراردادی استخدام کند بنده می‌خواهم بفهمم منظور چیست منظور این است که این افرادی که استخدام می‌شوند خودشان حکم محلی صادر بکنند یا این‌گونه امور هم بیاید مرکز و این جا صادر بشود و امضاء بشود خوب اگر برنامه این است این انتقال از سایر ادارات و مؤسساتی است که شهرداری دارد یا مؤسسات و اداراتی است به طور مطلق که ممکن است از مرکز هم باشد برای این که این ابهامات پیش نیاید لااقل بگویید از ادارات همان شهر که رفع این توهم بشود والا از ذکر کلمه مؤسسات و سایر ادارات که به طور کلی بگوییم استنباط این می‌شود که ممکن است در مرکز در مؤسسات و ادارات این جا یک آقایی باشد که بشود او را استخدام کرد و مثلاً فرستاد به ساری جنابعالی یا شاهی بنده به عقیده بنده این کارها از کارهایی است که مربوط به امور محلی است البته در کارهایی که مربوط به وزارت کشور است باید از مرکز بفرستد ولی بقیه کارها که مربوط به خود شهر و از خود شهر می‌توان اشخاصی را استخدام کرد باید در آنجا انجام بشود اگر اعتقاد شما هم این است بنده نظرم این است که باید اصلاح بشود و اگر منظور این نیست به طوری که بنده استنباط می‌کنم و اغلب بنده دیده‌ام که استخدام بعضی از افراد محلی را هم نامه‌اش را محل می‌فرستد به اداره کل امور شهرداری‌ها و مدت‌ها می‌ماند آن وقت تصدیق می‌فرمایید که این عمل صحیح نیست و باید اصلاح کنیم به جای مجموع این شش تبصره یک ماده بگذاریم که آنچه مربوط به امور فنی است که از مرکز باید هدایت بشود و آن چه که مربوط به امور شهرداری‌ها و رفع احتیاجات شهرداری است خودشان می‌توانند استخدام کنند تا رفع این اشکال بشود والا این شکل به همین وضعی که الآن هست که استخدام یک بنا حکمش اینجا باید صادر شود به نظر من صحیح نیست.
نایب‌رئیس - آقای معاون وزارت کشور.
معاون وزارت کشور (فرهودی) - این ماده و تبصره‌ها در حقیقت چند مطلب را خواستهاند ترکیب بکند و چند مصلحت را تأمین کند چون جناب آقای عمیدی‌نوری همیشه با یک عینک دیگری مواد را می‌بینند
(عمیدی‌نوری - چون نتیجه‌اش را در عمل می‌بینم که چه جور استنباط می‌کنند) عرض کنم اساس این ماده این است که حتی‌المقدور از تورم استخدام در شهرداری‌ها جلوگیری بشود این یک ابتلایی است که هر جا که دستگاه اداری تازه پیدا می‌شود اشخاص هجوم می‌آورند برای استخدام شدن یک قسمت برای این است که از هجوم اشخاص تازه برای استخدام جلوگیری شود و شهرداری‌ها یک وسیله دفاع قانونی داشته باشد مطلب دیگر این که ممکن است در یک شهری اشخاصی که شهرداری می‌خواهد استخدام کند در ادارات دیگر باشند خواسته راهنمایی کنند که در مواقعی که در ادارات دیگر همان شهر اشخاصی که این‌گونه خدمات را انجام بدهند باشند دیگر اشخاص جدید استخدام نکنند برای این که جمع کل مستخدم زیاد بشود برای شهرداری فرق نمی‌کند که یک شخص تازه‌ای را بیاورد یا از اداره دیگر بیاورد اما برای این که جمع مستخدمین زیاد نشود این راهنمایی را کرده در اینجا یک نکته اصلی است و آن این است که اشخاصی که در محل هستند اولاً تمام اینها راجع به خود محل است جایی نگفته از تهران اعزام بشود در هیچ یک از تبصره‌ها این عبارت وجود ندارد همه اینها برای راهنمایی شهرداری است که اگر فلان دسته مستخدم خواستند از ادارات محلی بخواهند و اگر نداشتند استخدام بشود به موجب قرارداد مرضی‌الطرفین در آخر تبصره سه نوشته به طور قرارداد یا روزمزد با تصویب انجمن استخدام کند به این ترتیب یک نکته دیگر که مورد نظر جناب آقای عمیدی‌نوری تأمین شده است این است که در تبصره شش نوشته است که در مورد استخدام مستخدمین فنی و غیر فنی افراد محلی در صورتی که واجد شرایط و دارای صلاحیت باشند حق تقدم خواهند داشت یک حق تقدم عمومی را هم به همه افراد داده و این ماده ۵۹ و تبصره‌ها یک دستور و راهنمایی است برای شهرداری‌ها و انجمن شهر که از تورم مستخدم جلوگیری شود یک نکته دیگر که این مسائل به این صورت پیش‌بینی شده حکمی قراردادی باید به صورت مرضی‌الطرفین باشد یک جهتش این است که معمولاً مستخدمینی که ما داریم مشمول قانون استخدام کشوری هستند و کلیه کسانی هم که در شهرداری‌ها استخدام می‌شوند و می‌خواهند وارد خدمت شوند میل دارند که مشمول قانون استخدام کشوری باشند این تبصره‌ها برای این است که حدود قانون استخدام کشوری هم نسبت به افرادی که در شهرداری‌ها خدمت می‌کنند رعایت بشود و حتی‌الامکان از استخدام مستخدم غیررسمی خودداری شود که هم تمایل مستخدمین رعایت بشود و هم وضع مستخدمین مطابق اصول قانون باشد و اشخاصی که از قانون استخدام کشوری خارج هستند در یکی از مواد ملاحظه می‌فرمایید که تابع قانون و مقررات بیمه‌های اجتماعی خواهند بود و این مقررات چیزی نیست که مستخدمین شهرداری را باید وزارت کشور استخدام کند خود شهرداری‌ها می‌توانند با رعایت این مقررات مستخدم روزمزد و قراردادی استخدام کنند تصور می‌کنم مراجعه مجدد به این ماده رفع اشکال می‌کند
رئیس - آقای مشایخی
مشایخی - در ماده ۵۹ مقرر است در صورتی که شهرداری احتیاج به کارمند جدید داشته باشد در اینجا تصویب شده که باید به این ترتیب استخدام کنند ولی بنده تصور می‌کنم انجام اجرای این شرایط مشکل باشد مضافاً به این که مداخله انجمن شهر هم در این مورد به نظر بنده زاید است زیرا بودجه شهرداری‌ها قبلاً به تصویب انجمن می‌رسد و شهرداری‌ها می‌توانند در حدود بودجه مصوب استخدام کنند بنابراین اگر شهرداری‌ها بودجه سال جاری و سال آینده خودشان را تهیه کردند و به تصویب انجمن شهر یا وزارت کشور رسانید دیگر موردی پیدا نمی‌کند برای استخدام یک باغبان یا یک کارمند یا یک پزشک مجدداً برای تصویب به این مراجع مراجعه بشود
بنده عقیده دارم که اصل تصویب بودجه از حقوق مسلم انجمن شهرداری و اجرای بودجه از حقوق مسلم شهرداری‌هاست در حدود مقررات انجمن و در کار اجرای آن انجمن نباید دخالفت کند چنانکه مجلس شورای ملی بودجه تفصیلی را تصویب می‌کند و دولت بودجه تفصیلی را اجرا می‌کند بنابراین اگر جناب آقای فرهودی موافقت بکنید حذف این تبصره به نظر بنده ضروری به نظر می‌رسد و فقط ذکر بکنند که شهرداری‌ها می‌توانند در حدود بودجه مصوب نیازمندی‌های خودشان را برآورده سازند.
نایب‌رئیس - پیشنهادهای این ماده قرائت می‌شود (به شرح زیر قرائت شد) پیشنهاد می‌نمایم ماده ۵۹ و تبصره‌های آن این طور اصلاح شود
ماده ۵۸ - چنانچه کارکنان موجود و منتظر خدمت شهرداری کفایت احتیاجات را نکند و یا شایستگی خدمت در شهرداری را نداشته باشند شهردار هر شهری می‌تواند در حدود احتیاجات خود با توجه به میزانی که در بودجه شهر برای استخدام منظور است به پیشنهاد شهردار و تصویب انجمن شهر استخدام نماید. عمیدی‌نوری
پیشنهاد می‌کنم جمله (تصویب انجمن شهر) از ماده ۵۹ حذف شود. مشایخی
مقام محترم ریاست مجلس شورای ملی اینجانب پیشنهاد می‌نمایم عبارت «و یا اعتبار منظور در بودجه شهرداری با تصویب انجمن» از تبصره ۲ ماده ۵۹ حذف گردد. دکتر رضایی
نایب‌رئیس - ماده ۶۰ قرائت می‌شود. (به شرح زیر خوانده شد)
ماده ۶۰ - شهرداری‌ها و اداره کل امور شهرداری‌ها می‌توانند با توجه به سوابق خدمت و اطلاعات علمی و عملی به مهندسینی که حداقل تحصیلات آنها معادل با لیسانس باشد فوق‌العاده ویژه طبق آیین‌نامه مصوب وزارت کشور پراخت نمایند.
نایب‌رئیس - ماده ۶۱ قرائت می‌شود
(به شرح زیر خوانده شد)
ماده ۶۱ - مدت خدمت کارکنان شهرداری‌ها که مشمول قانون استخدام کشوری هستند جزو سابقه خدمت رسمی آنها محسوب خواهد شد.
تبصره - اداره کل امور شهرداری‌ها و شهرداری‌های کشور مکلفند کارکنان رسمی و قراردادی و دون پایه و جز را که مشمول قانون استخدام کشوری می‌باشند در مقابل امراض بیمه نمایند و سایر مأمورین شهرداری‌ها که مشمول قانون استخدام کشوری نیستند از مزایای قانون بیمه‌های اجتماعی کارگران بهره‌مند خواهند شد.
نایب‌رئیس - آقای ابتهاج
ابتهاج - بنده استدعا می‌کنم از آقای مخبر که توضیح بدهند که این مخارج بیمه را شهرداری‌ها از چه محلی می‌پردازند برای این که تمام فصول بودجه‌های شهرداری‌ها برای مصارف معینی است.
نایب‌رئیس - آقای ارباب
مخبر کمیسیون کشور - فکر می‌کنم که این جواب را جناب آقای ابتهاج که سوابق زیادی در شهرداری دارند خودشان بدهند که از بودجه پرسنلی‌شان می‌دهند
ابتهاج - اگر تشخیص جنابعالی این است در ماده تصریح بفرمایید
نایب‌رئیس - پیشنهادی در این ماده هست قرائت می‌شود
(به شرح زیر خوانده شد)
مقام معظم ریاست مجلس شورای ملی نظر به این که شهرداری تهران دارای بیمارستان مستقلی است لذا تبصره ماده ۶۱ از نظر بیمه‌های اجتماعی کارگران که خود متضمن هزینه گزافی برای شهرداری خواهد بود اضافه است و تبصره مزبور حذف شود. محمدرضا خرازی
نایب‌رئیس - ماده ۶۲ قرائت می‌شود
(به شرح زیر خوانده شد)
ماده ۶۲ - در صورتی که اعضای شهرداری‌ها که سابقه خدمت رسمی ندارند از خدمت معاف شوند وزارت کشور و شهرداری مربوطه هیچ گونه تعهدی در قبال خدمت موقت و روزمزدی گذشته آنان نخواهد داشت
نایب‌رئیس - ماده ۶۳ خوانده می‌شود
(به شرح زیر خوانده شد)
ماده ۶۳ - به منظور هدایت و راهنمایی شهرداری‌های کشور و آشنا ساختن آنها به انجام وظایف مربوط به هماهنگ نمودن امور شهرداری‌ها و صدور تعلمیات اداری و فنی و تربیت و انتخاب گروه‌های مخالف فنی و اداری و مالی از بین مستخدمین و مهندسین برای شهرداری‌ها اداره‌ای به نام اداره کل امور شهرداری‌ها در سازمان وزارت کشور تأسیس می‌شود
تبصره - سازمان و وظایف اداره کل امور شهرداری‌ها و همچنین نحوه ارتباط بین شهرداری‌های کشور با یکدیگر و اداره مذکور بر طبق آیین‌نامه‌ای خواهد بود که از طرف وزارت کشور تهیه و به تصویب کمیسیون مشترک مجلسین خواهد رسید
نایب‌رئیس - آقای دکتر رضایی
دکتر رضایی - حقیقت امر این است که راجع به این ماده ۶۳ و اداره امور شهرداری‌ها این قدر می‌شود صحبت کرد که بنده نمی‌دانم از کجا شروع کنم ولی حقیقت این است که به دلیل زیادی مطلب بنده تصمیم گرفتم خیلی کوتاه مطلب را عرض کنم و عبارت از این است که این اداره امور شهرداری‌ها در مقابل این یک درصدی که می‌گیرد آن کمک و راهنمایی لازم را نمی‌کند (صحیح است) حتی جناب آقای فرهودی شهرداری‌هایی هستند که با صدای خیلی بلند می‌گویند مرا به خیر تو امید نیست شر مرسان (صحیح است) من از جناب آقای فرهودی استدعا می‌کنم به این عکس‌العمل مجلس توجه بفرمایند درست است مجلس بعضی اوقات ممکن است عینک را از طریق دیگری نگذارد و با آن عینکی که شما به مطالب نگاه می‌کنید نگاه نکند و بودن مجلس برای همین منظور است این را من اطمینان دارم تصدیق بفرمایید و قدر مسلم این است که وقتی ملاحظه می‌فرمایید نمایندگان مجلس به یک مطلبی یک چنین عکس‌العملی نشان می‌دهند این حاکی از نقص یک دستگاهی است و فکر می‌کنم که به اندازه کافی در مورد این ماده در کمیسیون کشور بحث شده است خاصه پس از آن عکس‌العملی که در مجلس سنا راجع به اداره امور شهرداری‌ها نشان داده شد من فکر می‌کنم قاعده یک دلایل قانع کننده‌ای آقایان در کمیسیون داشته‌اند که اداره امور شهرداری‌ها مجدداً به این ترتیب در اینجا ذکر شده است والا با این نظریاتی که شهرداری‌ها راجع به اداره امور شهرداری‌ها و گله‌های بسیار به جایی که شهرداری‌ها از اداره امور شهرداری‌ها دارند من فکر می‌کنم که قاعده می‌بایستی یک تصمیم دیگری راجع به اداره امور شهرداری‌ها اتخاذ می‌شد اولاً من از حضور آقایان استدعا می‌کنم بفرمایید این دلایل قانع کننده چه بوده است زیرا ممکن است ما افتخار شنیدن این دلایل را در کمیسیون نداشته باشیم ثانیاً ذکر این مطلب در جلسه علنی سبب خواهد شد که شهرداری‌ها هم از این دلایل قانع‌کننده مطلع شوند و تا این حد از اداره امور شهرداری‌ها گله نکنید ملاحظه بفرمایید بنظر من اداره امور شهرداری‌ها باید طرز فکرش را عوض کند و بداند که اداره امور شهرداری‌ها یک اداره‌ای است وابسته به شهرداری‌ها نه وابسته به وزارت کشور و برای کمک به شهرداری‌هاست آن موضوع عینکی که فرمودید اتفاقاً در اینجا صدق می‌کند اداره امور شهرداری‌ها عینک شهرداری‌ها را باید به چشمش بگذارد و ببیند از چه طریق و از چه طرقی می‌تواند به شهرداری‌ها کمک کند نه این که فقط به دنبال این باشد که دراین قسمت مثلاً فلان اشکال کوچک وجود دارد بنابراین انجمن شهر خلاف گفته است باید به فکر این باشد که هنگامی که یک شهرداری به او نامه می‌نویسد و تقاضا می‌کند که ما به دلیل کوچک بودن شهرداری‌مان مهندس لازم برای نقشه‌برداری و ارزیابی خیابان‌ها و تهیه میادین لازم برای شهر نداریم به فکر این باشد که فوراً که از این طریق به آنها کمک کند مهندس لازم را بفرستید نه این که مانند یک مورد خاص که بنده خوب به خاطرم هست مهندسی بعد از مدت‌ها اعزام داشتند و پس از این که این مهندس اداره فنی امور شهرداری‌ها نقشه‌ای تهیه کرد و آورد و دو سال این نقشه را نگه داشتند بعد از دو سال گفتند که ما این نقشه را قبول نداریم گفتیم صحیح است حرف شما این نقشه‌ای که تهیه شده است صحیح نیست بنده اطلاعات فنی ندارم شهرداری هم اطلاع فنی ندارد اما به ما بگویید ما چه کنیم به ما بگویید چه بکنیم ما مهندس نداریم شما اداره امور شهرداری‌ها هستید از شهرداری‌ها کمک مالی می‌گیرید برای این که آنها را ارشاد کنید ارشاد شما فرستادن این مهندسان است که ما را هدایت کند و آن مهندس هم این نقشه را تهیه کرده و حالا به ما بگویید این نقشه را قبول ندارید ما را راهنمایی کنید مردم شهر می‌گویند ما خیابان می‌خواهیم و ما وقتی که نقشه داشته باشیم نمی‌توانیم این خیابان‌ها را احداث کنیم شما می‌گویید این نقشه‌ای که مهندس فنی تان تهیه کرده است قبول ندارید پس مهندس دیگری بفرستید اگر بگویند مهندس دیگری نداریم که برایتان بفرستیم این عینکی است که بایستی اداره امور شهرداری‌ها از چشم خود بردارد وعینک دیگری که عینک ارشاد و راهنمایی باشد به چشم خود بزند اگر عمل اداره امور شهرداری‌ها کمک به امور شهرداری و شهرداری‌ها می‌باشد بنده به جنابعالی اطمینان می‌دهم آن روزی که اینجا موضوع اداره امور شهرداری‌ها مطرح شود خود آقایان پیشنهاد خواهند کرد که کمک یک درصد نباشد بلکه دو درصد باشد اما متأسفانه تجربه این چند سال نشان داده است که اداره امور شهرداری‌ها (من نمی‌گویم که روی سوء‌نیت است به هیچ وجه من این را نمی‌گویم) آن عینک لازم را به چشم نداشته است که به کمک شهرداری‌ها بیاید و آن معاضدت لازم را برای آنها فراهم کند. بنده حضورتان عرض می‌کنم که این معاضدت می‌شود از طریق مختلفی انجام می‌شود از موضوع تغییر بعضی از مواد قانون شهرداری‌ها بنده نمی‌خواهم اینجا ذکری بکنم ولی می‌خواهم جهت مداقه و بحث درباره این ماده یک مطلبی را حضورتان عرض کنم که ببینید این مطلب تا چه حد در کمیسیون مورد توجه اعضای کمیسیون قرار گرفت آیا میسر نیست که این فکر به مرحله عمل در آید یا خیر بنده می‌خواهم عرض کنم که درحال حاضر سازمانی وجود دارد به نام سازمان اتحادیه شهرداری‌ها (صدرزاده - خوداین یعنی چه؟) ملاحظه بفرمایید این برادر بزرگ است آقایان وجود دو دستگاه به عقیده بنده ضرورتی ندارد یا اداره امور شهرداری‌ها یا سازمان اتحادیه شهرداری‌ها چون در مورد این سازمان مطالبی گفته می‌شود و گله‌هایی وجود دارد که آقایان مطلع هستند حالا یک مطلبی که حقیقت است این است که سازمان اتحادیه شهرداری‌ها وابستگیش به وزارت کشور به مراتب کمتر از اداره امور
شهرداری‌هاست و به عقیده بنده هم دستگاهی که بخواهد به شهرداری‌ها معاضدت کنند نبایستی آن قدر وابستگی مستقیم به وزارت کشور داشته باشد فکری که بنده به عنوان یک موضوع قابل طرحی این جا ذکر می‌کنم نه این که بگویم این عقیده من است تأمل بفرمایید این است که آیا میسر نیست از این که یک سازمان واحدی به وجود آورد و این اتحادیه شهرداری‌ها را تقویت کرد این کمک مالی که می‌خواهیم به اداره امور شهرداری‌ها بکنیم این را در اختیار اتحادیه شهرداری‌ها بگذاریم و این معاضدت‌ها و کمک‌ها و راهنمایی‌هایی که بایستی از یک محلی به شهرداری‌ها از طریق این سازمان اتحادیه شهرداری‌ها به عمل بیاید هنوز به آن مرحله تکامل نرسیده‌اند که بتوانند بگویند ما بی نیاز از ارشاد و راهنمایی هستیم به این دلیل بود که بنده حقیقتاً فکر کردم شاید اولاً عینک فرق کند و دوم این که وابستگی به وزارت کشور آن قدر زیاد نباشد شاید بتوانیم این کمک رابرگردانیم به سازمان اتحادیه شهرداری‌ها و آن سازمان این وظایفی را که شما برای اداره امور شهرداری‌ها در نظر گرفته‌اید انجام بدهد چنانچه این فکر عملی نیست بنده اصراری ندارم عرض کردم این فکر را در این جا طرح کردم ولی آنچه که اصرار دارم این است که اداره امور شهرداری‌ها یک فعالیت و جنبشی در خودش ایجاد کند تا بتواند به شهرداری‌ها کمک کند تا هنگامی که این موضوع کمک به شهرداری‌ها مطرح بشود این عکس‌العمل منفی از طرف نمایندگان مجلس شورای ملی دیده نشود و بر عکس اشتیاق وجود داشته باشد که این کمک را بیشتر بکند برای این که آنها بتوانند ارشاد و راهنمایی‌های بیشتر و مفیدتری به شهرداری‌ها بکنند.
نایب‌رئیس - آقای صدرزاده بفرمایید
صدرزاده - عرض کنم بنده از این اداره امور شهرداری‌ها یک سابقه تلخی در حوزه انتخابیه خودم دارم که باید به عرض آقایان برسانم و یک مرتبه دیگر هم در همین مجلس بیان کردم و آن این است که برای یک کاری که آنجا می‌خواستند انجام بدهند به اعتبار آن صدی یک که آن وقت صدی دو بود بنا بود یک مهندسی بفرستند به شیراز تا آنجا که خاطرم هست دو سال آن کار به طول انجامید و آخر هم نفرستادند تا مجبور شدند از مهندسین خود محل استفاده کنند عرض کنم ما هروقت اینجا راجع به زیادی و کمی اداره‌ای صحبت می‌کنیم در خارج مورد گله واقع می‌شویم مثل این که تصور می‌کنند آن اشخاصی که متصدی آن مقامات هستند ما نظر خاصی نسبت به آن اشخاص داریم یا این که آنها را لایق و شایسته آن کار نمی‌دانیم باز هم این‌طور نیست ما از نظر مصلحت مملکت و از نظر تسریع کار مردم این طور گاهی اظهار نظر می‌کنیم که فلان دستگاه وجودش لازم است یا نه از جمله این اداره امور شهرداری‌هاست که وجودش مطلقاً ضرورت ندارد و جز تأخیر کار شهرستان‌ها هیچ ثمری ندارد مکرر در مکرر هم از این مجلس نسبت به این وضع به‌خصوص صحبت شده است امروز عواید شهرداری‌ها زیاد است یک درصد یک رقم بسیار بزرگی است و ممکن است از این یک درصد کارهای بهداشتی یک شهر تأمین بشود کارهای دبستانی یک شهر تأمین بشود این پول را بی جهت می‌آورند در تهران صرف می‌کنند و یک عده‌ای از آن محل به عنوان حقوق استفاده می‌کنند و یک عده‌ای من به طور صریح و عریان عرض می‌کنم شهرستانی‌ها عقیده‌شان این است که یک باجی است که از ما می‌گیرند و می‌دهند به یک افرادی که در تهران نشسته‌اند و از آن استفاده می‌کنند اگر منظور ارشاد و هدایت و کمک است بسیار خوب از این محل یک درصد شهردرای‌ها مهندس بفرستید به شهرستان‌ها که به طور مدام در آن جا باشند و حوایج آنها را انجام بدهند راهنمایی می‌خواهید بکنید یک طریقه است ولی اگر یک پولی را جمع کنید و بفرستید به تهران و آن وقت فلان شهرداری احتیاج به مهندس و یک راهنمایی داشته باشد شش ماه هفت ماه انتظار آن را داشته باشد که تازه یک جواب مساعدی برای این کار به او بدهند یا ندهند به نظر من این کار جز جلوگیری از پیشرفت امور شهرداری‌ها هیچ نتیجه دیگری ندارد برای آقایانی هم که متصدی این قبیل امور هستند ممکن است اینها را به عنوان شهردار و به عناوین دیگری بفرستند به شهرستان‌ها که از وجود آنها استفاده بشود ولی تمرکز دادن تمام این امور شهرداری‌ها به یک اداره در این جا که تمام شهرها دستشان بسته و به سوی تهران دراز باشد و اسباب لنگی کارها باشد به مصلحت مملکت و شهرها نیست هنوز این گفتگوهای ما در باب اداره امور شهرداری در جریان بود حتی نظرم می‌آید در مجلس شورای ملی گفتند دو درصد را حذف کنید و خود وزارت کشور هم احساس کرد که این فکر در مجلس شورای ملی موافقی ندراد آن وقت در مجلس سنا گفتند برای پنج سال و به جای صدی دو صدی یک باشد یک مقدار از نظریات را خواستند قبول کنند در صورتی که بنده معتقدم اگر منطق ما درست است مورد قبول است صدی یک هم نباید داده بشود پنج سال هم که هیچ پنج روز هم نباید داده شود هنوز این گفتگو در جریان بود و ما انتظار داشتیم که این لایحه بیاید و تقاضای حذف این مواد را بکنیم یک مرتبه سر و صدای سازمان اتحادیه شهرداری‌ها هم بلند شد که نمی‌دانم این دیگر چه دستگاهی است این دیگر چه سر و صدایی است گفتند این برادر بزرگ اوست یا مافوق اوست آقا این چه حرف‌هایی است که می‌زنند اینها ضرورتی ندارد شما اگر افرادی دارید که در این کار دارای اطلاعات و معلوماتی هستند لازم نیست که در تهران بنشینند و آنها را راهنمایی بکنید این هادی و راهنمایی است که می‌خواهد از پشت میز تهران راهنمایی بیرجند و شیراز و فومنات را بکند این درست نیست این فکر را بیاندازید دور اگر فلان شهرداری فلان شهرستان احتیاج راهنمایی دارد این جناب آقای راهنما راهم بدهید به همان جا و حقوقش را از آن محل شهرداری‌ها بدهید نه این که در تهران بنشینید و بگویید من راهنمایی می‌کنم و پول را در پاکت بگذارید بیاورید اینجا و ایشان هم کاغذی که می‌خواهند بنویسند پس از چند ماه اسباب تعویق کار بشود و من استدعا می‌کنم از وزارت کشور که اصلاً از این اتحادیه شهرداری‌ها و این سازمان اداره امور شهرداری‌ها صرف نظر بفرمایید ویک فرصتی بدهند که شهرداری‌های شهرستان‌ها که چهار دینار عایدی دارند چهار تا درمانگاه چهار تا دبستان برای خودشان بسازند برای این آقایان هم فکر دیگری غیر از راهنمایی بفرمایید (احسنت - احسنت)
نایب‌رئیس - آقای عمیدی‌نوری بفرمایید.
عمیدی‌نوری - بنده با ارادت زیادی که خدمت جناب آقای فرهودی دارم که شاید بیش از سی و چند سال است و یک موقعی هم افتخار همکاری در خدمتشان در تدریس در مدرسه داشتم و از آن موقع ارادت بنده شروع شد قطع دارم تصور نخواهند فرمود بنده عرایضی بدون دلیل عرض می‌کنم و یا عینک بدبینی دارم بلکه بسیار کسانی هستند که اطلاعاتی در اختیار بنده می‌گذارند و بنده هم روی آن اطلاعات یک استنباطاتی آن هم به صورت کلی و اساسی عرض می‌کنم والا جناب آقای فرهودی بهتر می‌دانند از همین بودجه‌ای که به نام اداره امور شهرداری‌ها هست به مصارف غیر مربوط خودش می‌رسد که به عقیده بنده اسمش تصرف غیر قانونی بوده و هست و افرادی در خود وزارت کشور از این بودجه سوء‌استفاده کردند و بحث در این موضوع در مجلس سنا شاید بیش از این شده بنده نمی‌خواهم تشریح کنم خود آقایان هم اطلاع دارید بنابراین بحث عینک چه جور نگاه کردن نیست متأسفانه و یا خوشبختانه در کارهای اجرایی و تفسیر واجرای این قوانین هم به واسطه شغل روزنامه‌نگاری و وکالت عدلیه سابق واین خدمت مقدس موقتی مجلس شورای ملی که افتخارش را دارم مردم به ما زیاد مراجعه می‌کنند اطلاعاتی پیدا می‌کنیم که می‌فهمیم این قوانین که از اینجا می‌گذرد چه آثاری در خارج دارد بنابراین وظیفه وجدانی خود می‌دانم که در این فرصت‌های اتفاقی لااقل آنچه امکان دارد عرض کنم شاید اصلاح شود که کار غلطی به عقیده خودمان نشود والا نظری در بحث این مسائل جز اصلاح این‌گونه امور که به عقیده بنده ضرورت دارد نیست فعلاً موضوع اداره کل امور شهرداری‌ها است که بنده نمی‌دانم چه خصوصیتی این اداره امور شهرداری‌ها نسبت به سایر ادارات وزارت کشور که هفت هشت اداره هست دارد اداره انتظامات اداره انتخابات و سایر ادارات اداره امور شهرداری‌هاست ادارات مختلفی است و مسئول مجموع این ادارات هم وزیر کشور است و این ادارات هم طبق معمول تابع امور اداری وزارت کشور است و بودجه‌اش هم ضمن بودجه عمومی وزارت کشور است و وظایفش هم باید وزارت کشور منظور کند یعنی اصل این است که یکی از شاخه‌های اداری یک وزارتخانه است چه اختصاصی دارد این اداره بالخصوص وزارت کشور که یک دولتی برای خودش باشد دولت عبارت از چیست؟ عبارت از این است که خودش وظایف خودش را معین کند خودش هم درآمد خودش را وصول می‌کند و خودش هم خرج می‌کند شما این ماده شصت دو و شصت سه را ببینید غیر از این است اداره کل امور شهرداری‌ها خودش از یک درصد درآمد شهرداری‌های مملکت عوایدی به دست می‌آورد و اینجا بهش اجازه خواهید داد در ماده بعد که ملاحظه خواهید فرمود اگر شهرداری‌ها یک درصد را نداد خودش حق دارد وصول کند از سایر جاها و بگذارد توی صندوق خودش بعد بودجه‌اش چه می‌شود بودجه‌اش هم خودش تصویب می‌کند به تصویب هیئت‌وزیران می‌رساند این عینک نیست عینک بدبینی نیست این متن ماده شصت و سه قانون است بنده می‌خواهم ببینم چه فرقی این اداره کل شهرداری‌های وزارت کشور با اداره انتخاباتش با اداره انتظاماتش با ادارات دیگرش دارد اگر یک اداره مستقلی است یک وزارتخانه مستقلی است بگویید وزارت امور شهرداری‌ها خوب کارش علی‌حده است بودجه‌اش علی‌حده محل عوایدش هم علی‌حده است نمی‌شود شما می‌آیید یک اداره از ادارات وزارت کشور را اسمی بالای سرش می‌گذارید برای هدایت و راهنمایی شهرداری‌ها و این حقوق را برایش به وجود می‌آورید بعد هم نتیجه‌اش همین عمارت پنج طبقه ده طبقه عظیمی می‌شود که در پارک شهر به نام اداره کل امور شهرداری‌ها ساخته می‌شود نتیجه‌اش همان قرضه‌ها و پول‌هایی است که داده می‌شود خارج از دستگاه‌های خودش اینها چیزهایی است که ما به چشمان می‌بینیم اطلاع داریم دلایل هم زیاد هست وقتی عواید زیاد شد و خرج آن به میل خودش شد مسلم است هر چه می‌خواهند خرج می‌کنند شما اینجا فقط می‌بینید یک درصد نمودید اداره امور شهرداری‌هاست بنده چند روز پیش که به خرمشهر رفته بودم پرسیدم عواید شما چقدر است گفتند تنها ۲۰ میلیون تومان عایدی شهر خرمشهر است که آن هم یک شهرستانی است در درجه دوم عواید در ایام عید هم که
در گنبد قابوس بودم دیدم تنها عوارض گندمی که گرفته است یک میلیون و هشتصد هزار تومان در یک شهرستان کوچکی مثل گنبد قابوس از یک قلم گرفته شده بود و امروز شهر گنبد قابوس شهری خواهد بود که هفت هشت میلیون تومان بودجه آن خواهد بود. (مهران - خوشبختانه) البته کمال افتخار ما است جناب آقای مهران اما این یک درصدها را حساب بفرمایید که ۲۰ میلیون تومان خرمشهر صدی یکیش دویست هزار تومان یعنی دو میلیون ریال می‌شود مجموع اینها هفت هشت میلیون تومان خواهد شد و این بودجه هفت هشت میلیون تومانی فضایلی و قدرت صد میلیونی البته هر قدر جلو برود قدرتش هم زیادتر می‌شود آنچه که بنده فکر می‌کنم قطعاً بیشتر خواهد شد اگر این پول امروز در بودجه عمومی مملکت ما اختصاص پیدا کند به وزارت کشور حرفی نیست عواید مملکت هرچقدر روز به روز زیادتر بشود مالیات هم به خزانه مملکت ریخته می‌شود و غنی تر می‌شود پس چه بهتر اما شما وقتی یک دولتی در دولت در وزارت کشور به وجود آوردید به نام اداره کل امور شهرداری‌ها و بعد هم بدون این که هیچ تعریفی از اداره امور شهرداری‌ها کرده باشید یک مرتبه در ماده ۶۳ اسمی ازان تو در می‌آید بعد هم می‌گوید درآمدش را خودش وصول کند بودجه‌اش را هم به تصویب هیئت‌وزیران برساند (مهران - کاملاً صحیح است در این مورد هرچه بفرمایید صحیح است) و اصلاً این اجازه هم ربطی به دولت و قوه مقننه و قانون اساسی ندارد آن وقت ما حق داریم که بگوییم این اداره تاج بالای سر همه می‌شود حق هم دارد که کار شهرداری‌ها را لنگ کند و کارها به عقب بیندازد یکی ازشهرهای حوزه انتخابیه بنده مدت سه سال بود که آسفالت آن شهر را همین اداره امور شهرداری‌ها لنگ کرده بود بنده خودم این را تجربه دارم اداره امور شهرداری‌ها می‌گفت گوشه‌اش کج است پیشنهاد دادند از آنجا آمد اینجا گفت اینجایش چنین است مطلب این است که جناب آقای فرهودی شما می‌گویید که می‌خواهیم امور مردم را به دست مردم بسپاریم توی این اسم زیبا و قشنگ پول مردم را می‌گیرید برای این که به مصرف خودشان برسانید این عمل که نمی‌شود هیچ بعد هم جلوی اجرای امور مردم بر مردم را هم می‌گیرید می خواهید هدایت کنید ارشاد کنید نظارت کنید خیلی متشکریم از این توجه وزارت کشور ولی یک اداره‌ای باشد جزو وزارت کشور بودجه‌اش از خودش درآمدش مال خودش و این نظارت هم با بی‌نظری انجام بشود اما وقتی که یک درصد بگیرد و خرج به دست خودش باشد عوایدش را هم خودش وصول کند پول هم زیاد دارد نتیجه‌ای همین است الآن رفته‌اند در اهواز کنفرانس تشکیل بدهند خرج سفرش چقدر است؟ فوق‌العاده‌اش چقدر است همین روزها مشغول‌اند ما اینها را خوب می‌بینیم صحبت از عینک نیست البته اداره شهرداری‌های احتیاج به راهنمایی و هدایت و نظارت دارند تردیدی نیست وظیفه دولت که همیشه ارشاد و هدایت است در تمام امور این وظیفه وزارت کشور است که انجام بدهد اما به این شکل که یک درآمدی داشته باشد و بعد هم به قول جناب اقای صدرزاده یک برادر بزرگی هم پیدا کند به اسم اداره اتحادیه شهرداری‌ها خوب اداره اتحادیه شهرداری‌ها با هم بنشینند یک هیئت مدیره‌ای از شهرداری‌ها انتخاب کنند اما هیچ وقت دیده‌اید اتحادیه اداره‌ای باشد که هم انتخابی باشد هم اعضای اداره اتحادیه شهرداری‌ها عضو وزارت کشور باشند این چه جور اتحادیه‌ای است این را کجا می‌شود اسمش را در آورد البته در مجلس سنا خیلی راجع به این موضوع بحث شد آخرش آمدند گفتند تا پنج سال این یک درصد را از شهرداری‌ها بگیرد بعد گفته شد که جزو وزارت کشور باشد خوب یک قدم بلندتری آقایان بردارید از همین حالا بگویید که اداره امور شهرداری‌ها یک اداره وزارت کشور است بودجه‌اش هم جزء بودجه وزارت کشور است و تمام این مواد را درست کنید هر وقت که شهرداری‌ها توسعه یافت مرتب شد یک اتحادیه شهرداری‌ها هم خودشان برای خودشان تشکیل بدهند و کارشان را انجام بدهند این است که بنده معتقدم اگر این توجه را بفرمایید هم این مطلب تأیید می‌شود و هم این نگرانی‌ها رفع شود
نایب‌رئیس - پیشنهادات این ماده قرائت می‌شود
(به شرح ذیل قرائت شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی
پیشنهاد می‌نماید تبصره زیر به عنوان تبصره ۲ به ماده ۶۳ اضافه شود
تبصره ۲ - لااقل نصف اعضای اداری اداره امور شهرداری‌ها باید از بین کارمندان فنی از قبیل مهندس و غیره تشکیل شود. ابتهاج
پیشنهاد می‌نمایم ماده ۶۳ این طور اصلاح شود.
ماده ۶۳ - برای هدایت و راهنمایی شهرداری‌های کشور اداره‌ای به نام اداره کل امور شهرداری‌ها در سازمان کشور برقرار می‌شود که وظایف و بودجه آن را وزارت کشور تعیین نموده و مسئولیت آن را به عهده خواهد داشت. عمیدی‌نوری
۷ - تعیین موقع و دستور جلسه بعد - ختم جلسه
نایب‌رئیس - چون وقت منقضی است جلسه را ختم می‌کنیم جلسه آینده روز یکشنبه خواهد بود دستور هم بقیه همین لایحه
(مجلس چهل دقیقه بعداز ظهر ختم شد)
نایب‌رئیس مجلس شورای ملی - عماد تربتی