مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۲ اردیبهشت ۱۳۲۳ نشست ۲۶
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری چهاردهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین بودجه مصوب مجلس شورای ملی |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری چهاردهم |
دوره چهاردهم قانونگذاری
جلسه ۲۶
صورت مشروح مجلس روز سه شنبه ۱۲ اردی بهشت ماه ۱۳۲۳
فهرست مطالب:
۱- تصویب صورت مجلس
۲- تقدیم طرح قانونی از طرف آقای رحیمیان
۳- تقدیم طرح مربوط به تهیه قانون کار
۴- مذاکره راجع به تعیین موقع جلسه بعد- ختم جلسه
(مجلس یکساعت و چهل دقیقه قبل از ظهر بریاست آقای آقا سید محمد صادق طباطبائی تشکیل گردید)
صورت مجلس روز یکشنبه ۱۰ اردی بهشت ماه را آقای طوسی (منشی) قرائت نمودند.
- تصویب صورت مجلس
]۱- تصویب صورت مجلس[
رئیس- در صورت مجلس اعتراضی نیست؟ آقای امیر تیمور
امیرتیمور- نماینده محترم آقای عامری بواسطه عارضه کسالت از حضور در جلسات قبل محروم بوده‌اند بوسیله بنده هم کسب اجازه کرده‌اند خواهشمندم مقرر فرمائید با اجازه منظور شوند.
رئیس- آقای عامری
عامری- بنده هم همین را می‌خواستم عرض کنم که آقای امیرتیمور فرمودند.
رئیس- آقای هاشمی
هاشمی- آنچه که بنده بیادم می‌آید بنده در جلسه قبل عرض کردم که تا بیمه کارگران را تصویب نکنند و قوانینی برای روابط بین کارگران و کارفرما بمجلس نیاورند اینجا عبارت غیر از این است.
رئیس- آقای دکتر کشاورز راجع بصورتمجلس فرمایشی دارید؟ (خیر) صورت مجلس تصویب شد.
- تقدیم طرح قانونی از طرف آقای رحیمیان
]۲- تقدیم طرح قانونی از طرف آقای رحیمیان[
رئیس- آقای رحیمیان
رحیمیان- خواستم بعرض نمایندگان محترم برسانم که آرزوی تمام ملت ایران و نمایندگان محترم وطن پرست و عقیده شخصی بنده این است که باید این مجلس چهاردهم اولین کاری که بکند مجازات خائنین میهن و دزد‌های زائیده تشکیلات ننگ آور دولتی است بنابراین دو فقره پیشنهاد تهیه نموده‌ام بعرض نمایندگان محترم میرسانم و بعد توضیحات آنرا عرض خواهم کرد.
مجلس شورای ملی
برای اینکه ملت ایران بدبختی و سیاه روزی امروز خود را نتیجة کودتای ۱۲۹۹ و جریان بعدی آن میداند و از طرفی عده‌ای از اشخاص در این دوره از هر بابت خیانت‌های بزرگی به ملت ایران و میهن نموده‌اند و از طرفی خیانت هائیکه در قضیة شهریور ۱۳۲۰ و سمیرم و هفده آذرماه و دو سال و نیم اخیر شده است اینجانب غلامحسین رحیمیان پیشنهاد می‌کنم که مجلس شورای ملی تحت مادة واحده تصویب نماید یک محکمة ملی از عناصر پاکدامن وطن پرست تشکیل و مظنونین خائن به میهم و مالیة کشور را از سوم اسفند ۱۲۹۹ تا فروردین ۱۳۲۳ جلب و محاکمه نماید.
در درجه اول مسبب کودتا آقای سیدضیاء الدین طباطبائی چون خودشان فرمودند که مسبب کودتا آقای سید ضیاء الدین طباطبائی چون خودشان فرمودند که مسبب کودتا من هستم و من در محکمه عالی ملی حاضر خواهم شد بنده بدوستان ایشان اعلام می‌کنم که ایرادی نیست.
رضا شاه پهلوی، وزراء- وکلا- متصدیان امور دولت و شرکت‌ها در مدت این ۲۴ سال و رسیدگی دقیق به حساب دارائی و عوائد آنها (صحیح است)
درجه دوم خائنین به میهن در قضیة شهریور ۱۳۲۰ و سمیرم و هفده آذرماه و غیره
درجه سوم تجار مقاطعه کار دلال اشخاص دیگری که از اقتدار دیکتاتوری گذشته یا به اتکای یکی از رجال و متصدیان امور یا از انحصارهای دولتی به نفع شخصی و به ضرر ملت سوء استفاده نموده‌اند (صحیح است)
برای اشخاص درجة اول و دوم با فرض اثبات جرم اعدام و ضبط اموال آنها (صحیح است) و برای اشخاص درجة سوم حبس و ضبط دارائی آنها.
پیشنهاد دوم:
مجلس شورای ملی
بملاحظة اینکه عدة از اشخاص با اینکه تمول زیادی از برکت وجود این ملت بدبخت تحصیل نموده‌اند و در موقع ذلت و بیچارگی آنها نخواستند شریک غم و شادی هموطنان خود باشند وجوه زیادی را منتقل به ممالک بیگانه نموده‌اند و این عمل آنها خیانتی بسرمایة ملی محسوب بنابراین اینجانب غلامحسین رحیمیان پیشنهاد می‌کنم که مجلس شورای ملی تحت مادة واحده تصویب نماید. از یکماه قبل از شهریور ۱۳۲۰ تا این تاریخ اشخاصی که سرمایه‌ای از ایران که صورت ذخیره داشته باشد و به ممالک دیگری منتقل کرده باشند رسیدگی و به منفعت ملت ایران ضبط و تقاضای درخواست این وجوه از بانکهای خارج ایران. نمایندگان محترم تصدیق بفرمائید که پیکر ایران عزیز بواسطه خیانت‌های یک مشت دزد و بی ایمان مریض است این مریض را بحرف نمی‌شود معالجه کرد در صورتی که مایلید ایران را زنده کنید و این مریض ناتوان معالجه و جانی پیدا بکند تنها داروئی که باعث شفا و بهبودی این مریض نیمه جان می‌باشد نخستین خون خائنین است. ملت بدبخت و سیاه روز ایران این تقاضا را از نمایندگان محترم وطن پرست خود دارد. بنده حس می‌کنم که روحیه ملت ایران در این مجلس چهاردهم حکمفرما است یقین دارم که در این حدس خود اشتباه نمی‌کنم بنابراین تمنا می‌کنم آقایانی که موافقت می‌فرمایند تشریف بیاورند این پیشنهاد را امضاء فرمایند که ۱۵ نفر برسد و بعد برای جریان تقدیم مجلس بنمایم (صحیح است) یا می‌فرمایند خدمت آقایان برسم که امضاء بفرمایند (صحیح است)
بعضی از نمایندگان- بعد از جلسه ممکن است. بسیار خوب.
- تقدیم طرح مربوط بتهیه قانون کار
]۳- تقدیم طرح مربوط بتهیه قانون کار[
رئیس- چهار نفر از آقایان دیگر هم اجازه خواسته‌اند که قبل از دستور صحبت کنند ولی آقای هاشمی پیشنهاد کرده‌اند که وارد دستور شویم. آقای ساسان هم پیشنهادی کرده‌اند راجع بقانون کار و طرحی پیشنهاد کرده‌اند که شاید مؤثر باشد در این کار قرائت می‌شود.
(بشرح زیر قرائت شد.)
مجلس شورای ملی
بطوریکه نمایندگان محترم اطلاع دارند از قدیم الایام پیوسته بین کارگران و کارفرمایان کارخانجات مختلفة صنعتی اختلافات و مناقشاتی موجود بوده و در دو سالة اخیر در نقاط مختلفه بخصوص در صفحات شمال و اصفهان که کارخانجات بیشتری وجود دارد مناقشات منتهی به کشمکش و مبارزه هائی گردیده که برای جامعه و کشور اثرات و نتایج وخیمی در برخواهد داشت و از طرفی تاکنون در قوانین موضوعه مقرراتی برای رسیدگی و حل اختلاف فیمابین کارگر و کارفرما مطابق معمول ممالک متمدنه پیش بینی نشده است علیهذا نظر بلزوم فوری تدوین و وضع قانون کار و نظر باینکه وضع چنین قانونی مستلزم دقت در تدوین و آزمایش در عمل می‌باشد ماده واحده زیر را پیشنهاد و تصویب آنرا تقاضا دارد:
ماده واحده- بدولت اجازه داده می‌شود که با جلب نظر متخصصین و نمایندگان کارگران و کارفرمایان در ظرف مدتی که از یکماه تجاوز نکند مقرراتی بعنوان آئین نامةکار متناسب با وضع کشور و رعایت اصول و تجزیه ایکه در کشور‌های دیگر جهان قبول و اجرا شده تهیه و برای آزمایش تا شش ماه بموقع اجرا گذارد بطوریکه در ضمن آن حقوق کارگر و کارفرما در مقابل یکدیگر به بهترین وجهی تأمین شود و پس از شش ماه همان مقررات را با اصلاحاتیکه در آزمایش بدست می‌آید بعنوان قانون کار برای تصویب تقدیم مجلس شورای ملی بنماید.
فرخ- دکتر رضا زاده شفق- اسماعیل ظفری- ذوالقدر- سیف پورفاطمی- ساسان- جمال امامی خوئی- شریعت زاده- مؤید قوامی- دکتر طاهری- مرآت اسفندیاری- تولیت ملک مدنی- فرود- خلیل دشتی- فولادوند- مجد- اخوان فرهودی- دکتر اعتبار- فرمند- صدرقاضی.
رئیس- آقای روی در این باب فرمایشی دارید؟
رمتن پررنگوحی- عرضی دارم این نقص دارد و نقصش این است که باید دولت را مکلف کرد که یک همچه قانونی بیاورد و بعقیدة بنده بجای مجاز است باید مکلف است نوشته شود یک قانونی حساسی است و باید دولت مکلف باشد هر چه زودتر آنرا تهیه و تقدیم نماید.
دکتر عبده- این باید احاله شود به کمیسیون.
رئیس- آقای دکتر اعتبار پیشنهاد دو فوریت در این لایحه کرده‌اند.
اعتبار- رفتن این بکمیسیون معنی ندارد آقا (چرا آقا چرا) یعنی چیزی نیست که در اطراف آن مطالعه شود یک عده از آقایان پیشنهاد می‌کنند بدولت که در ظرف یکماه یک قانونی برای کار بیاورد ولی اگر این بخواهد برود به کمیسیون فقط اتلاف وقت خواهد شد و بس.
رئیس- آقای دکتر عبده.
دکتر عبده- بنده در ظرف این چند جلسة که راجع باغتشاش اصفهان صحبت شد نخواستم مداخله کنم ولی پس از آنکه اشخاص ذی نفع و کسانی که در جریان کار اصفهان اطلاعاتی دارند حرفهائی زدند بنده بعد از این جریان این طور احساس کرم که شاید موجب این هرج و مرج واغتشاش در اصفهان نبودن قانون کار است نمایندگان و ناطقین محترم متذکر شدند که برای رفع اختلاف بین کارگر و کارفرما ما قانون نداریم و شاید موجب اساسی این هرج و مرج‌ها همان نبودن قانون کار باشد منتهی چیزی که هست این است که قانون کار بنظربنده کمال اهمیت را دارد و طوری نیست که قانونش را در اختیار دولت قرار دهیم یکی از مسائل است محتاج به بررسی و اظهار نظر است و اگر ما به خواهیم این را همانطور که آقای دکتر اعتبار با قید در فوریت پیشنهاد فرمودند و آقای ساسان در نظر گرفته‌اند ما امروز این را با قید دو فوریت رأی بدهیم و اختیار تنظیم آئین نامه را هم بدولت بدهیم به نظر بنده مصلحت نیست بنده معتقدم که این طرح به کمیسیون ارجاع شود در کمیسیون در اطراف قضیه رسیدگی شود و یک طرحی از طرف خود کمیسیون تهیه و بعداً بمجلس شورای ملی ارائه شود و من تصور می‌کنم اگر این کار بزودی انجام بشود از این اغتشاشات و هرج و مرجهائی که در کشور ایجاد می‌شود جلوگیری خواهد شد. (صحیح است).
طباطبائی- بنده اخطار نظامنامة دارم.
رئیس- بفرمائید.
طباطبائی- مطابق نظامنامه هر طرح قانونی که می‌رود به کمیسیون مطرح می‌شود توجه کنید آقا این که نوشته شده است طرح نیست مطلب ندارد از دولت خواهشی کرده‌اند تقاضا کرده‌اند طرح قانونی یعنی مثل لایحة دولت که ملاحظه کرده‌اید یک مقدمة را می‌نویسد بعد با یک ماده دو ماده تقدیم می‌کند که وقتی می‌خوانند ازش مطلب در می‌آید این پیشنهاد فقط یک مطلب دارد و آن این است که دولت قانون کار را بردارد بیاورد بمجلس و مدتش هم مثلاً یکماه است نمی‌شود گفت که چون مطلب فوریت دارد نظامات را بهم بزنیم نظامات سرجایش صحیح است و بنظر من طرح قانونی هم نمی‌تواند باشد زیرا وقتی طرح قانونی پیشنهاد می‌شود هر چه هست قابل توجه است و باید مطابق نظامنامه برود بکمیسیون.
رئیس- آقای دکتر طاهری.
دکتر طاهری- عقیدةبنده این است که آقای دکتر اعتبار موافقت بفرمایند که این طرح مطابق معمول برود به کمیسیون و نظر دولت هم جلب شود اگر هم اصلاحی درش لازم است بشود و برگردد بمجلس هر چه بیشتر مذاکره شود معطلیش بیشتر می‌شود و از این جهت عقیدة بنده این است که بطور عادی برود کمیسیون.
رئیس- آقای دکتر اعتبار.
دکتر اعتبار- آقایان همه معتقدند که این مناسبات بین کارگر و کارفرما باید هر چه زودتر معین شود که برای این کار یک قانونی بیاورند پیشنهادی که آقای ساسان کرده‌اند دولت را محدود می‌کند که حتماً در ظرف یکماه بیاورد ولی طرحی نیست که این قانون چه باشد پس اگر این طرح مطابق معمول برود بکمیسیون و در کمیسیون معمولاً حداقل چهارده روز وقت تلف می‌شود و چیزی نیست که روی آن مطالعه شود که دولت بیاورد یا نیاورد باید که حتماً دولت بیاورد بنابراین بنده تقاضا می‌کنم که موافقت بفرمائید که این تصمیم امروز گرفته شود و بطول نکشد.
رئیس- چند نفر دیگر از آقایان اجازه خواسته‌اند ولی اگر اجازه میفرمائید در باب فوریت رأی بگیریم آقایانی که با فوریت اول موافقند قیام نمایند (معدودی برخاستند) رد شد رجوع می‌شود بکمیسیون مربوطه.
- مذاکره راجع به تعیین موقع جلسه آینده ختم جلسه
]۴- مذاکره راجع به تعیین موقع جلسه آینده ختم جلسه[
رئیس- آقایان چون خیلی کار کرده‌اند و خسته شده‌اند اگر اجازه میفرمائید جلسه را ختم کنیم جلسه آتیه روز پنجشنبه…
جمعی از نمایندگان- جلسه چهارشنبه است آقا.
رئیس- دو علت دارد یکی اینکه تندنویسی ما هنوز تکمیل نشده و نمی‌تواند به موقع برساند صورت جلسات را (فریور- صورت جلسه لازم نیست) دیگر اینکه هیئت رئیسه جلساتی برای امور اداری مجلس دارند که آنها هم اهمیت دارد (فریور- مجلس رأی داده است آقا) مجلس رأی داده باشد ممکن است باز هم رأی بدهد بنده علت را دارم عرض می‌کنم برای اینکه کارهای دیگری هم هست و دیر می‌شود باید انجام شود الآن هم رأی می‌گیریم (عده کافی نیست).
دکتر کشاورز- برای اینکه بنده اشکال را در حاضر نبودن صورت جلسه می‌بینم تصور می‌کنم راه حلش این باشد که تنفسی داده شود تا فردا صبح صورت جلسه را روز پنجشنبه بدهند.
رئیس- آخر باید بتوانند حاضر کنند (فریور- لازم نیست).
هاشمی-یک پیشنهادی شد و بدون اینکه بحث شود در اشکالات کار مجلس رأی داد حالا ما آنرا قانون لازم الاتباع هم تلقی می‌کنیم ولی یک هفته دو هفته موافقت بفرمائید تاخیر بیفتد تا وسایل کارمان کامل بشود وقتی ترتیب کار تندنویسی را دادیم اطاعت می‌کنیم حالا آقایان می‌فرمایند بر آن رأی سابق باشیم بنده در هر صورت موافق نیستم.
بعضی از نمایندگان- چهارشنبه عوض پنجشنبه باشد.
رئیس- پنجشنبه و چهارشنبه فرق نمی‌کند باید صورت
مجلس را حاضر کنند نمی‌توانند. آقای رفیع
رفیع- عرض کنم برای اینکه مجلس رأی داد برای روز چهارشنبه البته محققاً باید دوباره رأی بدهد که بشود آقایان هم صحیح می‌فرمایند اسباب کارشان حاضر نیست باین جهت جمع بین هر دو می‌کنیم عجالتاً روز پنجشنبه باشد بعد از آن مجلس دوباره رأی بدهند که با رأی مجلس معین شد باشد برای پنجشنبه.
رئیس- آقای ملک مدنی
ملک مدنی- عرض کنم پیشنهادی که آقایان کردند برای این بود که می‌خواستند یک سئوالاتی که از وزرا دارند بکنند و دیگر نطق قبل از دستور نشود امروز که ما آمدیم در مجلس یک کار اساسی نکردیم تمام صحبت در اطراف مذاکراتی بود که آقایان گفتند و شنیدند فردا هم که آمدیم باید جلسه فقط مخصوص باشد بنطق قبل از دستور کاری هم که نداریم آقایان موافقت کنند برای پسفردا اگر سئوالاتی هم دارند پسفردا بفرمایند برای اینکه آقا فایده ندارد ما جلسات را زیاد کنیم اگر کار زیاد داریم صبح زود بیائیم کار به کنیم امروز تمام منحصر شده است بمذاکرات قبل از دستور و سئوال از وزراء چهارشنبه و پنجشنبه هم که فرقی ندارد اگر آقایان موافقت می‌فرمایند جلسه پنجشنبه باشد
دکتر زنگنه- بنده اخطار نظامنامه‌ای دارم
رئیس- بفرمائید
دکتر زنگنه در این جلسه عده‌ای از آقایان لایحه‌ای با قید دو فوریت تقدیم کردند بنابراین این چیزی در دستور ما نبود هیچ توجه باین نشد در ضمن مذاکرات قبل از دستور یکدفعه رفتیم یک دستور تازه یک پیشنهادی آقای ساسان فرمودند و بجای خودش هم حسابی بود ولی قید فوریت نشده بود مطرح شد مخالف و موافق صحبت کردند بعد وارد دستور شدیم در صورتی که رأی بورود دستور گرفته نشده بود بعد دو مرتبه از دستور بیرون آمدیم نطق قبل از دستور شروع شد الآن هم راجع بفردا صحبت می‌شود در صورتیکه اساساً فلسفه این موضوع این بود که گفته شد از نطق قبل از دستور خلاص بشویم دو ماه است که مجلس تشکیل شده و ما هیچ کاری نکرده‌ایم در صورتیکه نطق‌های قبل از دستور هم همه میدانیم چه شخصی و چه راجع بشهرستانها اصلاً اثری ندارد کارهای مجلس شورای ملی یا باید صورت قانون در بیاید یا سئوال و استیضاح از این سه صورت خارج نیست نطق قبل از دستور به نظر بنده فایده ندارد در روزنامه هم ممکن است آقایان مقاله بنویسند و در معرض افکار عامه بگذارند ولی اینجا دستگاهی است برای قانونگزاری اگر شما می‌خواهید قانون بگذارید پس باید کارهائی که مخالف آنست واقعاً از میان بردارید روز چهارشنبه منحصر بنطق قبل از دستور و سئوال باشد بعد از آنکه یک اصلاحی شد که آنرا بنظر بنده خراب کرد و گفتند که خیر قبل از دستور هم باشد اگر این هم باشد روز چهارشنبه بی نتیجه است.
رئیس- رأی می‌گیریم آقایانیکه موافقت می‌فرمایند جلسه پنجشنبه باشد قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد
جلسه آینده روز پنجشبنه دستور هم همان لایحه نظارت است و قسم
(مجلس نیمساعت بعدازظهر ختم شد)
رئیس مجلس شورای ملی- سید محمد صادق طباطبائی