مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۲ آذر ۱۳۲۱ نشست ۱۱۵
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری سیزدهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین بنیان ایران نوین مصوب مجلس شورای ملی |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری سیزدهم |
دوره سیزدهم قانونگذاری
مشروح مذاکرات مجلس ملی، دوره۱۳
جلسه: ۱۱۵
صورت مشروح مجلس روز پنجشنبه ۱۲ آذر ماه ۱۳۲۱
فهرست مطالب:
۱- تصویب صورت مجلس
۲- تقدیم لایحه تجدید انتخاب اعضا دیوان محاسبات
۳- اقتراع شعب ششگانه
۴- شور و تصویب لایحه تعیین محل اعتبار پرداخت اضافه قیمت چغندر
۵- موقع و دستور جلسه بعد- ختم جلسه
(مجلس نیم ساعت قبل از ظهر به ریاست آقای بیات نایب رئیس تشکیل گردید)
صورت مجلس روز دوشنبه ۹ آذر ماه را (آقای طوسی) منشی خواندند. (اسامی غایبین جلسه گذشته که ضمن صورت مجلس خوانده شده است:
غایبین بی‌اجازه- آقایان: رضوی، مرآت اسفندیاری، تولیت، دکتر ضیا، رهبری، نوبخت، ذوالقدر، مؤید احمدی، اورنگ، ارگانی، دکتر تاج‌بخش، مشیر دوانی، لیقوانی، ناصری، امیر ابراهیمی، عطاالله پالیزی، دکتر سنگ، هدایت‌الله پالیزی، فاطمی، نیکپور، دکتر ادهم، دبستانی، دهستانی، جهانشاهی، آصف، خسروشاهی، صادق وزیری، دولتشاهی، مقدم، مستشار، امامی، دشتی، اردبیلی، کامل ماکو، نصرتیان، همراز)
- تصویب صورت مجلس
۱- تصویب صورت مجلس
'نایب رئیس-' در صورت مجلس نظری نیست؟ آقای دولتشاهی
دولتشاهی- بنده را بی‌اجازه نوشته‌اند در صورتی که اجازه خواسته بودم.
'نایب‌رئیس'- آقای انوار
انوار- قبل از دستور
نایب‌رئیس- رضوی
رضوی- قبل از دستور
نایب‌رئیس- آقای دکتر تاج‌بخش
دکتر تاج‌بخش- در صورت مجلس بنده را غایب نوشته‌اند در صورتی که مریض بوده‌ام.
نایب‌رئیس- آقای طوسی.
طوسی- این اسامی غایبین که اینجا نوشته شده غالباً اجازه خواسته بودند ولی چون کمیسیون عرایض و مرخصی نبوده بعد از این که اقتراع شعب شد کمیسیون هم معین می‌شود و تکلیف این غایبین هم معلوم خواهد شد.
نایب‌رئیس- نسبت به صورت مجلس دیگر نظری نیست. (گفته شد- خیر)
نایب‌رئیس- صورت مجلس تصویب شد.
جمعی از نمایندگان ـ دستور دستور
نایب رئیس ـ دستور اعلام شده است. آقای طهرانچی با ورود دستور مخالفید؟ بفرمائید
طهرانچی ـ اگر اجازه بفرمائید یک تلگرافی از طرف آقایان علمای قم و همچنین از طرف اهالی قم رسیده است بعرض مجلس برسد بعد وارد دستور بشویم.
نایب رئیس ـ آقایانی که با ورود در دستور موافقند برخیزند (عده کمی برخاستند) رد شد
ـ تقدیم لایحه تجدید انتخاب اعضاء دیوان محاسبات
{ ۲ـ تقدیم لایحه تجدید انتخاب اعضاء دیوان محاسبات}
کفیل وزارت دارائی ـ دورة قانونی دیوان محاسبات در همین نزدیکی نزدیکی سپری می‌شود برای اینکه آقایان نمایندگان محترم وقت در انتخاب اعضاء دیوان محاسبات داشته باشند بنده لایحه قانونی آنرا تقدیم مجلس شورای ملی می‌کنم که بکمیسیون مراجعه فرمایند که قبل از اینکه مدت منقضی شود جزو دستور گذارده شود که سی نفر از بین از آنها انتخاب بفرمایند که کارهای جاری کمیسیون محاسبات جریان پیدا کند.
ـ اقتراع شعب ششگانه
{ ۳ ـ اقتراع شعب ششگانه}
جمعی از نمایندگان ـ دستور
نایب رئیس ـ مخالفی نیست (خیر) چون مدت شعب منقضی شده است و کمیسیون عرایض باید زودتر معین شود اول این کار باید تمام شود. عده حاضر مرکز ۱۱۶ نفر برای هر شعبه ۱۹ نفر تعیین می‌شود و برای شعبات یک و دو یکنفر اضافه می‌شود.
(افتراع به عمل آمده به ترتیب نتیجه ذیل حاصل شد)
شعبه اول ـ آقایان: شهدوست ـ منصف ـ حسن اسفندیاری ـ دهستانی ـخسروشاهی ـ محیط ـ مؤید احمدی ـ ثقه‌اسلامی ـ موقعر ـ فروهر ـ فتوحی ـ مجد ضیائی ـ پناهی ـ حمزه‌تاش ـ مؤید ثابتی کرد ـ دکتر طاهری - صفوی ـ دکتر لقمان نهواری ـرضوی.
شعبه دوم ـ آقایان: دکتر قزل ایاغ ـ هدایت الله پایزی ـ لیقوانی ـ فرشی ـ گیو ـ تهرانچی ـ مهذب ـ شجاع ـ دکتر نفیسی ـ مکرم افشار ـ نائینی ـ مقدم ـ صفاری ـ سزاوار ـ فیاض ـلاریجانی ـ مسعودی خراسانی ـ دکتر ملک‌زاده ـ آزاد.
شعبه سوم ـ آقایان: مستشار ـ حسن اکبر ـ تراقی ـ نیکپور ـ فریدونی ـ ناهید ـ گرگانی ـ مهدوی ـ دکتر تاج‌بخش ـ حریری ـ فرخ ـ طباطبائی ـ شاهرودی ـ مخبر فرهمند ـ ملک مدنی ـ امیر تیمور ـ مسعودی خراسانی ـ جهانشاهی.
شعبه چهارم ـ آقایان: نمازی ـ نیبیل سمیعی ـ اوحدی ـ ساکینیان ـ افخمی ـ دکتر غنی ـ یاراحمدی ـ معتضدی ـ جلائی ـ دشتی ـ شباهنگ ـ منشور ـ نصرتیان ـ معینی ـ ریگی ـ ملک‌زاده آملی ـ نواب یزدی ـ اصفهانیان ـ بیات.
شعبه پنجم ـ آقایان: علیقلی هدایت ـ بوداغیان ـ نقابت ـ صدر ـ آزادی ـ ذوالقدر ـ دادور ـ اقبال ـرحمت سمیعی ـ افشار ـ مؤید قوامی ـ معتصم سنگ ـ جلیلی ـ جعفر اصفهانی ـ فرمانفرمائیان ـ دکتر سمیعی ـ بهبهانی ـ رفیعی ـ کازرونیان.
شعبه ششم ـ آقایان: ارگانی ـ یمن اسفندیاری ـ اعتبار ـ چایچی ـدکتر سنگ ـفریدونی ـ عطاء الله پالیزی ـ طوسی ـدولتشاه ـ دکتر ادهم ـ محمد تقی شیرازی ـ همراز ـ سلطانی ـ گودرزنیا ـ روحی ـ هاشمی ـ رهبری ـ ملایری ـ فاطمی ـپارسا.
به شعبه اول اضافه می‌شود آقای مشار.
به شعبه دوم آقای معدل.
ـ شور وتصویب لایحه تعیین محل اعتبار پرداخت اضافه قیمت چغندر
{۴ ـ شور وتصویب لایحه تعیین محل اعتبار پرداخت اضافه قیمت چغندر}
نایب رئیس ـ در دستور شور دوم لایحه جنگل‌ها است اقای وزیر پیشه و هنر.
وزیر پیشه وهنر بازرگانی ـ چون تصفیه حساب کسانیکه چغدر تحویل داده‌اند بوزارت پیشه و هنر اقایان تصدیق میفرمائید که این امرمقدم است با آقای وزر کشاورزی صحبت کردیم ایشان هم موافقت فرمودند این قبلاً مطرح شود.
نایب رئیس ـ مخالفی نیست (خیر) راپرت کمیسیون بشرح زیر خوانده شد.
کمیسیون بودجه لایحه شماره ۳۷۷۵۹ دولت راجع به افزایش بهای چغندر و اعتبار مبلخ چهل و سه میلیون ریال بوزارت بازر گانی و پیشه و هنر را مطرح نموده ماده واحدة پیشنهادی را تصویب و اینک گزارش آنرا که عین ماده پیشنهادی را تصویت و انک گزارش انرا که عین ماده پیشنهادی دولت است تقدیم مجلس شورای ملی می‌نماید ماده واحده ـ وزارت دارائی مجازاست برای افزایش بهای چغندر قند تا حدود مبلغ چهل و سه میلیون ریال بوزاریت بازر گانهی و پیشه و هنر اعتبار داده و از محا اضافه در آمد کار خانهای قند محسوب دارد.
نایب رئس ـ آقای امیر تیمور.
امیر تیمور ـ زندگانی ما و مخصوصاً رویه دولتهای ما همه روی افراط و تفریط است بنده فراموش نمی‌کنم و نمی‌توانم فراموش کنم که در اسفند ماه گذشته مکرر به هیئت دولت و به آقایان وزراء فرد و به وزیر پیشه و هنر که آننوقت هم آقای هژیر افتخار آن را داشتند مکرر تذکر دادم که اگر احتیاجات قند کشوررا ما صد هزار تن بگیریم در حدود بیست و پنج هزار تن شاید این کار خانجات فعلی تا بحال تأمین کرده‌اند و بقیه از خارج کشور باید بیاید و چون اوضاع دنیا غیر عادی است و ممالک همجوار دجار جنگ هستند و وسایل نقلیه نیز از بین رفته است اید زیادی ما نباید داشته باشیم که بتوانیم احتایاجات خودمان یا کم بودخودمان را از خارج وارد کنیم و از حالا بید خود مان به فکر این باشیم و در صدد این برائیم که هرچه ممکن باشد قند خودمان را در دخله تهیه کنیم بنده به ایشان تذکر دادم که ما کار خانجاتی را که فعلاً داریم اگر بر مقدار محصول چغندر اضافه شود این کار خانجات وافی خواهد بود که قند کشور راتاً مین کند و برای اینکه میزان محصول چغندر افزایش یابد تنها راهش این است که دولت قلم در دست بگیرد و حساب بکند و یک حسابی بکند مه زارع ضرر نکند و بنده بنام تمام زارعین چغندر کار عرض می‌کنم که از فایده شان صرف نظر کنند قیمتهائی که سابقاً کذاشته بوداند یک قیمت‌های مصنوعی و حسب الامری بود سه تومان اول قیمت گذاشته بودند و بعد پنج تومان معین کردند آخر ملاحظه بفرمائید قیمت برگ درخت بیش از پنجتومان است چغندری را که بحیوانات می‌دادند خرواری سی تومان است سبزی در اسفند ماه خرواری پنجاه تومان بوده است بااسن وضع شما این طور قیمت معین کردید این مطالب را در اسفند ماه بهمین آقای هژیر تذکر دادم که این قیمت مصنوعی بضرر زارع تمام می‌شود و بضرر کشور تمام می‌شود حالا امسال که هرچه بود گذشته است ولی برای سلا آتیه عرض می‌کنم که در اسفند ماه مواقع چغندر کاری است و از حا لا هم آقایان نمایندان را شاهد می‌گیرم که اگر یک دولتی باشد که با صمیمیت بخواهد احتیاجات مملکت را تأمین بکند بایدذ قیمت چفندر را ترقی بدهد ولی متأسفانه این عمل شما باعث کاهش این زراعت می‌شود و بالاخره همیشه دست شما مثل گرایان در از خواهد بود باطراف دنیاکه بابا مانداریم بنده مکرر به این آقا تذکر دادم و نخواست بفهمد و حقیقهً من تأ سف دارم از اینکه یک وزیری حرف حساب را نمی‌خواهد بفهمد و هرچه تذکر دادم گوش ندادند متأسفانه فرصت از بین رفت وحالا تازه متوجه شده‌اند که آن حرفها صحیح بوده است و این لایحه را که بمنزلة نوشداروی بعد از مرگ سهرابست افزوده است موقعی که کار از کار گذشته در سالی که شما می‌توانستید که قند مملکت را در داخله مملکت تهیه کنید نکردید حالا آمده‌اید و می‌خواهید بایک قیمت مصنوعی جبران بکنید این فایده ندارد این عمل را بایستی موقع زراعت چغندر کرده باشید و شایسته بود که شما در وزارت پیشه و هنر و بازر گانی که هر روز کمیسیون دارید یک کمیسیونی هم براغی این کار درست می‌کردید و بموقع این کار را می‌کردید نه اینکه حالا که کار از کار گذشته آن هم بطور مصنوئی و برای تضاهر دروغی چندین میلیون پول مملکت ما همیشه دچار افراط و تفریط است و اسن‌ها نتیجه عدم لیاقت وزرای ایران است که همیشه مملکت ما دچار بدبختی بوده است بهر حال امسال که گذشته است ولی برای سال آتیه عرض می‌کنم که اسفند ماه موقع چغندرکاری است و از حالا هم آقایان نمایندگان را شاهد می‌گیرم که اگریک دولتی باشدکه باصمیمیت بخواهد احتیاجات کشور را داخل کشور تأمین کند می‌تواند قند ایران را هم در داخل ایران تهیه بکند بشرط اینکه برای قیمت چغندر قیمتی را که برای الاغ تهیه می‌کنند با خرواری پنجاه تومان هم تهیه نمی‌شود حالا هم اینها با یک لایحه مصنوعی می‌خواهند یک کاری بکنند واین طرز کار کردن بعقیده بنده نیست.
وزیر پیشه و هنر و بازرگانی‌ـ اولا بنده توضیح زیادر ندارم و آقای امیر تیمور واقعاً موافق بودند همینطور که می‌فرمودند نه از امروز بلکه از سال گذشته موافق بودند با اضافه قیمت چغندر ولی دو سه توضیح را فقط خواستم عرض کنم اولا تصدیق میفرمائید آقایان که هم دولت و هم مجلس شورای ملی و هم تمام عوامل دولتی وظیفه دارند نه اینکه توجه بیک رشته مخصوصی و یک رشته از امور اقتصادی بکند بلکه مکلف هستند تمام احتیاجات اقتصادی و مالی و بالاخره تمام امور مملکت را روی هم مورد توجه قرار دهند اگر تصور میفرمائید که برای این که تمام احتیاج قند مملکت که در حدود ۱۲۰ هزار تن در سال تخمین می‌شود این را بایستی ما در داخله مملکت تهیه کنیم و البته این یک نظری است ولی بایستی دید آیا وسیله فراهم هست که ما این چغندری را که مورد احتیاج ۱۲۰ هزار تن هست تهیه کنیم که بسایراحتیاجات مملکت هم خدشه وارد نیاید یا نه؟ زمین ایران محدود است و آبش هم محدود است اگر بنا باشد که ما هر جا را که ممکن باشد چغندر بکاریم پس پنبه را چه کنیم؟ محصول صنعتی را چه کار باید کرد؟ آیا تصور میفرمائید حالا این که اگر قیمت چغندر در سال گذشته کم تعیین شده و باینجهت آنقدر که لازم بوده است چغندر نکاشته‌اند زمینش را بی‌حاصل گذاشته‌اند؟ خیر در هر صورت چیزی کاشته‌اند اگر بجائی رسیده بود که زمینش را یک چیزی بکارد مطمئن باشید که چغندر اگر چغندر نکاشته پس یک محصول دیگری کاشته. اگر بنا باشد که وزارت پیشه و هنر یا دولت نظرش این بشود که باید بهر وسیله که شده است ما باید چغندر کاریها را تشویق بکنیم فرمایش جنابعالی صحیح است. ولی ما اطمینان داریم که همه محصول مملکت مورد احتیاج مردم است. البته همیشه یک قیمتی برای چغندر تعیین میکرده‌اند که برای سایر اجناس بآن تناسب قیمت تعیین نشده است (صحیح است). این یک مطلب دوم که اصلاً چغندر خرواری پنج تومان بنده سابقه ندارم و ندیدم. ابتدا خرواری ۳ تومان بود بعد در سال گذشته در حوالی تهران ۷ تومان کردند ولی از ۵ تومان بنده سابقه ندارم و ندیدم. ابتدا خرواری ۳ تومان بود بعد در سال گذشته در حوالی تهران ۷ تومان کردند ولی از۵ تومان بنده سابقه ندارم. اما این اضافه که حالا می‌فرمایند صلاح نیست و بعقیدة بنده در ظرف این پنج یا شش ماه در این موقع بیشتر از دو برابر کردن صلاح نباشد زیرا که سایر مایحتاج مملکت را هم قیمتش بدون تناسب بالا می‌رود و بعد وقتی در ظرف سال دیده شده که سایر محصولات مملکت هم قیمتش بیش از این شده است که در اسفند بوده است برای اینکه بصاحبان چغندر یک تحمیل بی‌جائی نشده باشد در نظر گرفته شد که دولت با آنها یک کمکی بکند و درست بعقیده بنده این تصمیمی را که مجلس شورای ملی در اینجا اتخاذ خواهدفرمود اگر موافقت بفرمایند باین پیشنهاد بهترین وسیله است برای تشویق مردم یعنی دولت می‌گوید آقا تصور نکنید که اگر کار از کار گذشت ما دیگر نمی‌خواهیم حق شما را منظور کنیم ولی اینکه موقع کشت چغندر هم گذشته ولو اینکه هر قدر چغندر باید بدست بیاید بدست آمده باشد یا سایر محصولات فلاحتی در ظرف این مدت قیمتش بالا رفته باشد دولت می‌گوید ما حالا نمیآئیم بشما تحمیل بکنیم که چون چغندر شما موجود است ما هم همان قیمت را از شما می‌خریم. نه ما می‌خواهیم به سنجیم به تناسب سایر محصولات اگر باید قیمت چغندر بالا برود بشما کمک می‌کنیم این بهترین طریقی است که دولت در فکر زارعین از حیث محصول چغندر هست و نمی‌خواهد بگوید که چون موقع گذشته است من دیگر نمی‌خواهم بشما چیزی بدهم. (بعضی از نمایندگان‌ـ کافی است مذاکرات)
نایبرئیسـ پیشنهاد آقای معدل.
پیشنهاد می‌کنم جمله زیر به آخر ماده اضافه شود: دولت برای بهای چغندر سال بعد نرخی را که کمتر از سیصد کیلو ۲۰۰ ریال نباشد تعیین و قبل از کشت چغند اعلام می‌نماید
نایبرئیسـ آقای معدل.
معدل‌ـ آقای امیر تیمور در یک قسمت از فرمایشاتشان توضیح فرمودند که نرخی را که دولت برای چغندر تعیین کرده است از اجناس مشابه او بقدری کمتر است که قابل تشابه نیست. همینطور هم هست اگر آقایان دقت بفرمایند بآن لبوئی که فریاد می‌کند توی کوچه‌ها می‌بینید قیمتش را ملاحظه کنید یک من یک تومان می‌فروشند. حالا می‌توان گفت یک قسمتش را فایده‌ای است که فروشنده برای نفع می‌برد ولی چغندری که الآن در بازار خرید و فروش می‌شود خرورای ۳۰ تومان است برای اینکه ما در آتیه دسترسی نخواهیم داشت به قند و شکر وافری که احتیاجات مملکت ما را رفع کند. و از طرفی دولت نمی‌خواهد رویه گذشته را تعقیب کند و مالکین و کشاورزان را الزام به کشت اجباری چغندر ایران بکند و برای اینکه اجناسی که آنها تهیه می‌کنند بهایش متناسب باشد با سایر اجناس که بتوانند بجای چغندر تهیه کنند از این نظر نسبت بعمل گذشته‌ای که ایشان می‌کردند دیگر مورد نداشت قیمت تعیین نشود و بنده پیشنهاد کردم که دولت نسبت بسال آتیه مکلف باشد این نظر را نسبت بکشاورزان عمل کند مثل همان نظری را که راجع بگندم صرفاً دولت اعلام کرده است وقتی که گفته می‌شود دولت درسال آتیه گندم را کمتر از این نرخ نخواهد خرید اگر وزارت پیشه و هنر هم این اعلام را نکند که سال نو ما کمتر از دویست ریال نخواهم خرید کسی دیگر چغندر تدارک نمی‌کند و اگر دیرتر اعلام کند نتیجه نخواهد گرفت برای اینکه زمین چغندر باید تهیه شود و باید شیارهای عمیق شود و کود ریخته شود و حاضر شود اگر میدانند که این نظر مطابق سلیقه‌شان نیست بنده عرضی ندارم.
وزیر پیشه و هنر و بازرگانی‌ـ بنده خواستم که خاطر آقایان مسبوق باشد که اگر قیمت چغندر در عمل آنچه را که دولت در عوض چغندر به چغندر کار می‌پردازد منحصر به این پولی که می‌دهند نیست. اولا برای شیار زمین دولت تراکتور می‌دهد (معدل‌ـ تابحال که داده نشده است) خوب آنقدر که وسیله داریم داده‌اند (معدل‌ـ در تمام فارس یکدانه نداده‌اند) عرض کنم که تصمیم بر این است که تراکتور بدهند یک مقدار دیگری خواسته‌اند و بگمرک رسیده و در چند روز دیگر خلاص می‌شود و بولایات فرستاده خواهد شد و تصمیم اصلی اینست که هر چه تراکتور بگیریند بآنها بدهند. این یکی و دیگر اینست که مقدار قندی را که وزارت پیشه و هنر به قیمتی که وزارت دارائی قند را می‌فروشد به چغندر کار میزان معینی قند می‌دهد که این البته برای سایر اجناس نیست. کمک دیگری که امسال کرده‌اند این است سابقاً برای حمل چغندر یک کرایه متوسط معین مقطوعی می‌پرداختند و امسال موافقت کردند که کرایه هر چه شد دولت خودش بپردازد بنابراین می‌خواستم خاطر آقایان مسبوق باشد که بی انصافی که نشده بلکه مساعدت هم بحد تناسب شده است و برای سال آتیه هم منظور این نیست که از توسعه چغندر کاری جلوگیری بشود البته رعایت این نظری که میفرمائید خواهد شد ولی از طرف دیگر باید این قسمت را هم توجه بفرمائید این که آقایان می‌فرمایند چغندر بایستی به قیمتی خریدار شود که برای رعایا صرف کند قسمت اعظم محصول این صدو بیست هزار تن چغندر را که مردم این مملکت می‌خورند همه را که اشراف نمی‌خورند که ما بگوئیم قیمت چغندر هر چه گران باشد عیب ندارد تناسب قیمتی هم که قند آن تمام می‌شود ما باید رعایت کنیم والا دولت که یک همچو پول بی‌حسابی ندارد که چغندر ا گران بخرد و قند را ارزان بفروشد تفاوت قمیت را باید روی قند بکشند و آنوقت خود همان زارع هم پول ندارد بآن قیمت بخرد و این راهم عرض کنم که نمگوئیم که قیمت دویست ریال زیاد است ولی بهتر است که در قانون قطعیت دویست ریال زیاد است ولی بهتر است که در قانون قطعیت پیدا نکند که بعد ما بتوانیم روی مقتضیات تصمیم لازم بگیریم.
معدل‌ـ دلائلی که فرمودند بنده را قانع نکرده ولی به احترام بیانات ایشان بنده مسترد می‌کنم
'نایب رئیس'ـ پیشنهاد آقای دهستانی:
بنده پیشنهاد می‌کنم که در ماده واحده قیمت چغندر معلوم گردد.
نایبرئیسـ آقای دهستانی.
دهستانی‌ـ منظور بنده از این پیشنهاد این بود که اصل قضیه چغندر کاری را بعرض آقایان برسانم. تقریباً یک ماه قبل در ساوجبلاغ (افشارـ ماده ۶۳ را هم در نظر بگیرید) یک ماه قبل در ساوجبلاغ بنده مطلع شدم که زارعین اساساً‌نیستند چغندرها را از زمین بکنند و حمل کنندبکارخانه این بود که بنده در یادداشتی که در همین مجلس خدمت آقای وزیر پیشه و هنر تقدیم کردم تقاضا کردم که اولاً کرایه را بالا ببرند و ثانیاً قیمت چغندر را زیاد بکنند و علت را بطور خلاصه خدمتشان عرض کردم که از لجاظ کرایه وسائل نقلیه وجود ندارد و روز بروز کرایه گران می‌شود و از لحاظ اضافه کردن قیمت عرض کردم نباید تصور بفرمائید که تأثیری نداشته است بالا بردنم قیمت در اینموقع که چغندر کاشته شده است اگر قیمت را بالا نمی‌بردند ثابت می‌شد که چغندرهائی که کاشته شده اساساً از زمین کنده نمی‌شد این بود که وزارت پیشه و هنر هم کرایه را بالا بردهم قیمت را بالا برد. اما مقصود بنده از پیشنهادی که کرده‌ام این است که اگر ما بخواهیم امروز قیمتی قائل بشویم با وضعیت فعلی ممکن است در آتیه یک قیمت بیشتری مورد نظر واقع شود بنابراین قیمت چغندر و کرایه را اگر بنظر وزارت پیشه و هنر واگذار کنیم با علی‌درجه بهتر است (افشارـاین نظر که برعکس پیشنهادتان است) برای این پیشنهاد کردم که عرایض خودم را عرض کنم. اما قضیه تراکتور در قسمت‌های دیگر بنده اطلاعی ندارم ولی شهدالله در اطراف طهران می‌بینم که از حیث تراکتور چه وزارت پیشه و هنر و چه وزارت کشاورزی بهیچوجه مضایقه نکرده‌اند و راجع به موضوع قیمت چغندر هم ما نباید بطور کلی روی منافع بحث کنیم زیرا اگر ماهر قدر چغندر بکاریم یا ارزان و یا گران بنفع عمومی است و منافع زارع را هم منظور کرده‌ایم و بنده معتقدم عجالتاً که قیمت چغندر را خرواری چهارده تومان در اطراف طهران معین کرده‌اند بنده یقین درام که اگر در آتیه چهارده تومان نباشد بهیچوجه زراعت چغندر نخواهدشد.
نایبرئیسـ آقای ملک مدنی.
ملک مدنی‌ـ بنده عرایضی داشتم که قبلاً می‌خواستم عرض کنم و متأسفانه نوبت به بنده نرسید و حالا در جواب بیانات آقای دهستانی عرض می‌کنم و تقاضا می‌کنم آقای وزیر کشاورزی هم که در مجلس تشریف دارند توجه بفرمایند اولا این قسمت که آقای دهستانی فرمودند که دولت باید قبلا قیمت را معین کند این مانعی ندارد خود دولت همین کار را خواهد کرد ولی مقصود بنده این بود که وزارت کشاورزی در نظر بگیرند آن زراعتی را که بیشتر طرف احتیاج است از نظر خواربار آنرا مقدم بدارند بنده بر خلاف آقایانی که می‌گویند که باید قیمت چغندر را بالابرد و زراعت چغندر را توسعه داد عقیده دارم که اگر امسال ما عوض این چغندرها ذرت کاشته بودیم الان باین بدبختی گرفتار نمی‌شدیم قند اگر نبود و کسب نخورد نمی‌مرد ولی اگر نان نبود مردم می‌میرند و بنظر بنده وزارت کشاورزی باید در نظر بگیرد که اگر انشاءالله بارانت در بهار آینده آمد و بهار خوب بود زراعت چغندر را توسعه بدهند و قیمت را بالا ببرند ولی اگر خدای نخواسته مثل امسال بود و خواربار ما کم بود باید وزارت کشاورزی توجه کند که در هر جا ممکن است ذرت کاری بکنند که سال دیگر مثل امسال گرفتار نشویم این یک مطلبی است که همه وزارت کشاورزی باین موضوع توجه کنند اگر امسال در عوض این چغندر ذرت کاشته بودیم حالا باین وضع گرفتار نبودیم.
وزیر کشاورزی‌ـ فرمایشات آقای ملک مدنی البته صحیح است که باید زراعتهائی که جنبة خوارباری دارد بیشتر کاشته شود و دولت برای نیل به این مقصود دو راه دارد یکی تشویق است که تشویق را ما امسال کردیم بذر تهیه کردیم و در موقع بزارعین دادیم بدون اینکه نفعی بگیریم بلکه قرار شد عیناً بما پس بدهند و تا اندازه هم موفق شدیم ولی البته کسی مجبور نبود که نباتات خوارباری بکارد در اطراف طهران و بعضی جاهای دیگر مشغول صیفی کاری شدند از قبیل هندوانه و خربزه و غیره و اگر در عوض این قبیل زراعتها سیب زمینی بکارند و می‌گوید آقا شما که میگوئید زرت بکارند من نمی‌خواهم زرت بکارم می‌خواهم خیار بکارم.
دهستانی‌ـ بنده پیشنهادم را مسترد می‌دارم.
نایبرئیسـ پیشنهاد آقای طباطبائی:
تبصره‌ـ بهار حمل و نقل چغندر قند از محل کشت بعهدة دولت خواهد بود.
نایبرئیسـ آقای طباطبائی:
طباطبائی‌ـ عرض کنم بنده اطلاع زیادی از چغندر کاری ندارم (صحیح است) اما یک تلگرافی بود که یک روز اینجا من بعرض آقایان رساندم که از ساوه و زرند رسیده بود مربوط بهمین مسئله چغندر دو چیز آنجا نوشته بود یکی راجع به قیمت بود که هفت تومان قیمت معین کرده بودند و یکی هم راجع به کرایه چغندر بود در آن مشروحة که بنده اینجا عرض کردم حساب کرده بود که یک خروار چغندر را اگر عمله بگیرند و بخواهند از زیر خاک بیرون بیاورند در حدود چهارتومان، پنجتومان خرجش است و از طرف دولت در قیمت بهای چغندر توجه شد و قیمت را دو برابر کردند این پیشنهادی که بنده تقدیم کردم برای این است که خاطرم آمد که اشکال دوم برای زارعین چغندر کارمربوط به حمل و نقل است که چغندر را باید از ساوه و زرند بیاورند بخط آهن تحویل بدهند و از خط آهن خود دولت حمل می‌کند ولی این را توجه بفرمائید که با نبودن وسائل حمل و نقل و اشکالاتی که در این کار هست ولو اینکه مسافت چهار فرسخ، پنج فرسخ هم باشد مبالغی کرایه برمیدارد و با آقای وزیر پیشه و هنر هم که صحبت کردم ایشان هم همینطور گفتند که کلیة کرایه از طرف دولت داده نمی‌شود (وزیر پیشه‌و هنرـ این مال سنوات گذشته بود) و این گفته ایشان در خاطرم بود که این پیشنهاد را تقدیم کردم اگر منظور تأمین است من پیشنهادم را مسترد می‌کنم.
وزیر پیشه و هنرـ نظرشان تأمین است تمام کرایة واقعی را دولت می‌پردازد.
طباطبائی‌ـ بنده مسترد می‌کنم.
نایبرئیسـ رأی گرفته می‌شود به ماده واحده با ورقه آقایانیکه موافقند ورقه سفید می‌دهند.
(اخذ آراء بعمل آمده هفاد و چهار ورقه سفید شماره شد)
نایبرئیسـ ماده واحده با کثریت ۷۴ رأی تصویب شد
ـ موقع و دستور جلسه بعدـ ختم جلسه
(۵ـ موقع و دستور جلسه بعدـ ختم جلسه)
نایبرئیسـ اجازه می‌فرمایند جلسه را ختم کنیم. (صحیح است)
جلسه آتیه روز یکشنبه ۱۵ آذر ساعت نه دستور هم لوایح جنگل‌ها
(مجلس سه ربع ساعت بعد از ظهر ختم شد)
نایب رئیس مجلس شورای ملی‌ـ بیات
قانون
چهل و سه میلیون ریال اعتبار برای افزایش بهای چغندر قند
ماده واحده‌ـ وزارت دارائی مجاز است برای افزایش بهای چغندر قند تا حدود مبلغ چهل و سه میلیون ریال بوزارت بازرگانی و پیشه و هنر اعتبار داده و از محل اضافه درآمد کارخانهای قند محسوب داد
این قانون که مشتمل بر یک ماده است در جلسه دوزادهم آذر ماه یکهزار و سیصد و بیست و یک بتصویب مجلس شورای ملی رسید.
رئیس مجلس شورای ملی‌ـ حسن اسفندیاری