مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۱ مهر ۱۳۳۴ نشست ۱۵۶
مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری هجدهم | تصمیمهای مجلس | قوانین برنامههای عمرانی کشور مصوب مجلس شورای ملی |
روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی ایران
شامل: کلیه قوانین مصوبه و مقررات - گزارش کمیسیونها - صورت مشروح مذاکرات مجلس - اخبار مجلس - انتصابات - آگهیهای رسمی و قانونی
شماره
شنبه ماه ۱۳۳۴
سال یازدهم
شماره مسلسل
دوره هجدهم مجلس شورای ملی
مذاکرات مجلس شورای ملی
مشروح مذاکرات مجلس ملی، دوره۱۸
جلسه: ۱۵۶
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز سهشنبه ۱۱ مهر ماه ۱۳۳۴
فهرست مطالب:
۱-تصویب صورت مجلس
۲-بیانات قبل از دستور آقایان دکتر نیرومند بهادری- حائریزاده
۳- بیانات آقای معاون نخست وزیر در مورد قسمتی از بیانات آقای حائریزاده
۴- تقدیم یک فقره نامه و یک فقره سؤال آقایان صدرزاده و دکتر شاهکار
۵- بیانات آقای خرازی طبق ماده ۸۷ آئیننامه و جواب آقای وزیر بهداری
۶-بقیه مذاکره در لایحه منع کشت خشخاش و استعمال تریاک
۷- تقدیم یک فقره لایحه به وسیله آقای وزیر جنگ
۸- بقیه مذاکره در لایحه منع کشت خشخاش و استعمال تریاک
۹-تقدیم یک فقره طرح سه فوری به وسیله آقای دکتر بینا
۱۰- تعیین موقع و دستور جلسه بعد- ختم جلسه
مجلس دو ساعت قبل از ظهر به ریاست آقای رضا حکمت تشکیل گردید.
رئیس- اسامی غائبین جلسه پیش هم قرائت میشود.
غائبین با اجازه- آقایان: جلیلی- سنندجی- ارباب- خاکباز- امید سالار- اسکندری- رضا افشار- شادلو- غضنفری- مصطفی ذوالفقاری- مرتضی حکمت- فرود- صارمی- مهندس جفرودی- بوربور- دولتشاهی- سلطانمراد بختیار- صادق بوشهری- احمد فرامرزی- نصیری- بهبهانی- امامی خویی- هدی- دکتر سعید حکمت- بیات ماکو.
غائبین بیاجازه- آقایان: دکتر حمزوی- دکتر میشر فاطمی- فرید اراکی- کینژاد- بزرگ ابراهیمی- عاملی- تجدد- ترتبی- حشمتی- سعیدی- یار افشار- سالار بهزادی- شفیعی- معین زاده- مهندس اردبیلی- اریه- قوامی- پورسرتیپ- اسفندیاری.
دیرآمدگان و زودرفتهگان با اجازه- آقایان: دکتر جزایری- شوشتری- و اخوان هر یک نیم ساعت- رضایی- ثقةالاسلامی و پیراسته هر یک یک ساعت- اردلان یک ساعت و نیم- اکبری یک ساعت و ۴۵ دقیقه- محمودی یک ساعت و ۴۵ دقیقه- بزرگنیا دو ساعت- دکتر افشار دو ساعت و نیم- کاشانی- دو ساعت و نیم.
رئیس- نسبت به صورت مجلس نظری نیست؟ آقای شوشتری بفرمایید.
شوشتری- بسم الله الرحمن الرحیم. در صورت جلسه گرچه در قسمت عرایض بنده که در اواخر صفحه نوشته شده است کامل توضیح داده شده است نظر بنده از آن عرایض مثل یک بحث در کلیات بود چون آن وقت دیر شده بود و راجع به پیشنهاد جناب آقای احمد صفایی حرفها طوری مبادله میشد که مفهومی از آن پیدا نمیشد خواستم توضیح بدهم و آیه قرآن را خواندم و نظر من در آنجا که آن کلمه دارد استدعای تصحیح آن را دارم یعنی بنده مخالف این حرفهای متنوعم نه این که اساساً با پیشنهاد آقای احمد صفایی که طرح آئیننامه منع مشروبات هم ضمیمه آن بشود البته هیچ کس در مجلس شورای ملی با این نظر مخالف نبوده و نیست از این جهت خواستم توضیح بدهم.
رئیس- آقای پیراسته
پیراسته- در صورت جلسه در عرایض بنده چند غلط چاپی دارد بنده اصلاح میکنم و به تند نویس میدهم ضمناً نامهای از خدمتگزاران رسیده است که عیناً تقدیم میکنم و توجه مجلس شورای ملی را جلب میکنم.
رئیس- خدمتگزارن جزء کجا؟
پیراسته- خدمتگزارن جزء وزارتخانهها
رئیس- دیگر نظری نسبت به صورت جلسه نیست؟ (اظهاری نشد) صورت مجلی جلسه قبل تصویب شد
۲-بیانات قبل از دستور آقایان دکتر نیرومند- بهادری- حائریزاده
رئیس- نطقهای قبل از دستور شروع میشود آقای دکتر نیرومند بفرمایید.
دکتر نیرومند- بنده خیلی متأسفم که در جلسه گذشته موفق نشدم تتمه عرایضم را به عرض آقایان برسانم و حالا عرض میکنم راجع به منع تریاک و شیره و کشت خشخاش در جلسات قبل چند نفر از آقایان نمایندگان محترم توضیحات مفصلی دادند و در حقیقت حق مطلب را ادعا کردند و چیزی باقی نمانده است که بنده عرض بکنم ولی چون مطلب مهم و ریشهداری است هرقدر روی آن صحبت شود ضرری نخواهد داشت.
بنده به خاطر دارم چندین سال قبل از طرف اداره تحدید تریاک مأمورین با اصرار تریاک به صاحبان مغازههای تریاک فروشی میدانند و هر فروشندهای که در ماه بیشتر میفروخت به او جایزه میدانند این هم یک فکر غلط و باطنی بود که دولتها مرتکب میشدند و خودشان باعث بدبختی و بیچارگی مردم را فراهم میکردند عجالتاً در اصل موضوع همه آقایان موافقند ولی راجع به طریقه عمل آن اختلاف نظر و سلیقه است لذا نباید آقایان نمایندگان محترم و همچنین وزیر محترم بهداری از بعضی از حرفهایی که زده میشود ناراحت و کسل شوند این مذاکرات برای این است که باید طریق عادلانه و پایدار اقدام شود که به نتیجه برسد. شاید جناب آقای دکتر جهانشاه سابق وزیر محترم بهداری که بنده ایشان را مردی جدی و لایق و محیط در فن خود میدانم تعجب فرمایند که چرا اینجانب در این خصوص صحبت میکنم.
میخواهم عرض کنم بنده ابداً یک وجب زمین برای کشت خشخاش ندارم و صد در صد مخالف با کشت آن هستم و رأی هم به این لایحه خواهم داده (احسنت) ولی برای این که اقدام عملی شود لازم دانستم بعضی تذکرات را در اینجا داده شود باید عرض کنم این اشارات که میدهند در ایران یک میلیون و نیم تریاک کش هست صحیح نیست در تمام ایرن در حدود ۳۰۰ الی ۴۰۰ هزار نفر بیشتر نیست این توهین است به یک ملتی چرا بیجهت میچسبانید شایسته نیست احصائیه ندارید در هیچ جای مملکت چرا بیرویه یک حرفهایی میزنید در تمام ایران ۳۰۰ الی ۴۰۰ هزار نفر بیشتر و آن هم در بعضی شهرها مخصوصاً تهران البته اغلب آقایان نمایندگان محترم نشریه کتابچهها و مقالاتی را که مردم و رعایا از ضرر و زیان نشکستن خشخاش نوشتهاند ملاحظه فرمودهاید.
به عقیده بنده کشت خشخاش باید محدود بشود و عجالتاً فقط به جاهای کار و جاهایی که غیر از خشخاش نمیتوانند بکارند اجازه داده شود با کنترل دقیق دولت ضبط شود تا به تدریج بعد از چند سال کشت آن به کلی از بین برود و ضمناً در موقع برداشت محصول دولت به قیمت خوب خریداری و ضبط کند مثل گندم خوزستان که یکی از کارهای خوب دولت بود که امسال آن را به قیمت اعلی خریداری کرد و دیگر قاچاق نشد و به خارج نرفت (یکی از نمایندگان- این یکی از کارهای بسیار خوب دولت بود) و امیدوارم ممالک همجوار و جاهای دیگر نیز این کشت را موقوف کند و طوری نشود که ما این همه خسارت را به زارع و خزانه مملکت برسانیم و در قاچاق باز شود و از جاهای دیگر برای ما تریاک بیاورند خیلی تأسفآور خواهد بود.
اگر میفرمایید از قاچاق جلوگیری خواهد کرد باید عرض کنم خیلی مشکل است چون نمونه جلوگیری از اجناس ممنوعه را میبینیم و محققاً کار آسانی نیست مجازات قاچاق تریاک به ایران باید اعدام باشد و همچنین جلوگیری از ورود داروهای مخدر از هر قبیل به استثنای مقداری که مصرف طبی دارد و وزارت بهداری باید دقت و کنترل نماید که مردم دسترسی به آنها نداشته باشند (شوشتری- آن را خود وزارت بهداری باید وارد کند) که به جای تریاک مصرف کند (مثل شخصی که بخواهد شراب خوردن را ترک کند و به عرق خوردن معتاد شود) لذا برای مصالح عالیه کشور و آسایش و رفاه زارعین خشخاش کار نباید تحت تأثیر جریانهای روزانه قرار بگیریم و بدون دقت کامل و غور در اطراف قضیه با عجله روی بکنیم که خدای نخواسته نتیجه مطلوب و منظور گرفته نشود و فقط دلخوش به این باشیم که این لایحه را گذراندهایم و همین اقدام خوبی که دولت در بستن مراکز عمومی کرده است تأثیر بسزایی در تقلیل کشیدن تریاک و شیره نموده است چون عده کثیری از این معتادین برای این کار محلی ندارند و از ترس نوش جانکردن لنگه کفش خانم در منزل خود نمیتوانند بکشند و محبور به ترک آن خواهند گردید این از کارهای خوبی است که این اماکن عمومی بسته شده است.
این را نیز باید عرض کنم نوعی نشود که این قانون فقط درباره رعایای ضعیف اجرا گردد و منتفذین و اقویا از آن مصون باشند.
مثل زمانی که شهرداری رشت میخواسته است مالیاتی برای درشکهها وضع کند بعد از جلسات متعدد و مذاکرات زیاد عاقبت کارگزاران وقت رأی میدهند که داخله بدهد و خارجه ندهد. این طور نباشد.
راجع به عملیات بعضی از کارمندان و مأمورین دولت:
خیلی متأسفم از این که عرض کنم در بعضی وزارتخانهها و ادارات ما بعضی کارمند و مأمور اشخاص و پشت میزنشین فکر نمیکنند که دولت آنها را نه فقط برای حفظ حیثیت و حقوق دولت به کار گمارده است بلکه برای اصلاح و حل مشکلات حقه مردم و مراجعین هم میباشد چون مردم هم صاحب حقی هستند که باید ادا شود غرضورزی و خودخواهی نباید در کار باشد بنابراین باید با حسن نیت و مهربانی کارهای مرجوعه مردم را انجام دهند که امور بر وفق انتظارت مردم گردد و راضی شوند ضمناً آن حق را کنترل کنید مبادا به عنوان حق تجاوزی رخ دهد روزنامه وزین شوروی در این باب خوب شرح و توضیح داده است.
بعضیها در اشکالتراشی و جوابهای سربالا دادن ید طولایی دارند بدبختانه اشخاصی که تقاضاهای مشروعی دارند و کوچکترین اشکالی هم در انجام کارها نیست چون هدیه نمیدهند کارشان درست نیست چون هدیه نمیدهند کارشان درست نمیشود (شوشتری- آن روش است دیگر) برعکس کسانی که تقاضای نامشروع و برخلاف مقرارات و قانون داشته باشند اگر حق و حساب بدهند فوری کارشان درست میشود حتی اگر وزیر یا رئیس اداره هم مخالف انجام آن کار باشد حقیقتاً جای تأسف است که عده معدودی اسباب بدنامی اکثریت کارمندانی که صالح هستند باشند به نظر بنده مبارزه با رشوه و ارتشاء سختترین مبارزه با فسادهای است البته از طرف دیگر هم باید عرض کنم که دولت در درجه اول باید زندگی و معیشت تمام مأمورین خود را به خوبی تأمین کند (چون قسمتی از گرفتن این رشوهها از روی استیصال است) و هر گاه بعد از تأمین زندگی مأموری مرتکب اینگونه اعمال شد باید او را به شدیدترین مجازاتها رساند تا عبرت سایرین بشود ولی افسوس که تا به حال چنین اقدامی نشده است و همه را بدنام کردهاند
راجع به سازمان برنامه این قسمتی را که میخواهم به عرض برسانم لازم است اول عرض کنم چون عقیده آزاد است بنده عقیده و نظر خودم را میگویم در این چند ماه گذشته در جلسات رسمی مجلس و خارج مجلس مکرر شنیده شد آقایان مطالبی بر علیه آقای ابتهاج و سازمان برنامه فرمودند که آقای ابتهاج در این مدت کاری انجام نداده است و مردی است کج سلیقه و اشکال تراش و تندخو اما در درستی و پاکی ایشان همه متفقالقولند اولاً باید دید در آن مدت ۷ سال گذشته با آن همه افراط و تفریط سازمان برنامه چه خدمتی انجام شده است
ثانیاً چرا آقای ابتهاج متصدی این اداره احساساتی شدهاند. همه میدانیم که برای عظمت و ترقی این مملکت و عمران و آبادانی و آسایش و رفاه حال مردم کسی دلسوزتر از اعلیحرت همایونی وجود ندارد و چون آقای ابتهاج طرف اطمینان شاهنشاه میباشند این پست حساس به ایشان واگذار شده است (ارسلان خلعتبری- مقام اعلیحضرت بالاتر از اینهاست ایشان را دخالت ندهید) و در این مدت آقای ابتهاج تا حدودی موفق شدهاند جلوگیری از تفریطهای بیجا و حیف و میلشدن اعتبارات بنمایند و نمیخواهند بودجه سازمان برنامه به وسیله مأمورین غیر قابل اعتماد از بین برود و نظر او این است هر عملی که برای عمران و آبادی میشود روی یک پایه صحیح و اساس درستی عمل شود که مثبت و پایدار بماند نه سطحی و موقتی مثل آسفالت سردی که در راهها در زمان جنگ جهانی دوم برای عبور و مرور وسائط نقیله موقت شد و بعد از یکی دو ماه به کلی از بین رفت لذا خوب است ما هم قدری حوصله به خرج بدهیم که این مرد رستگار با داشتن وقت و فرصت کافی بتواند با اصول صحیح تحت نقشههای منظم و مرتب کارها را انجام بدهد و اقدامی نشود که باعث دلسردی و یأس برای او و امثال او فراهم گردد
راجع به اداره برق:
دیگر که میخواستم راجع به اوضاع خراب و درهم و برهم اداره برق و خرابی هرج و مرج بعضی از محاضر رسمی مخصوصاً در ولایات که همه نوع کارهای خلاف قانون میکنند و حقوق مردم را برای جلب منافع شخصی پایمال و از بین میبرند و اعمال شمس جلالی و حاجیه ربابه را به یاد میآورد ولی عجالتاً از این قسمت صرف نظر کرده و میگذارم برای وقت دیگر
راجع به خدمتگزاران مملکت:
در خاتمه عرایضم چون وقت مجلس کم است و باید لوایح دولت مطرح شود این مختصر را عرض کرده و به عرایضم (در واقع به درد و دلهایم خاتمه میدهم) همه ماها و اهالی مملکت تصدیق داریم که یگانه شخصی که تمام وقت خود و تمام هم خود را صرف حفظ عظمت و حیثیت و شرافت و سربلندی این مملکت باستانی مینمایند و ساعتی از فکر و چارهجویی جهت آسایش ورفاه حال مردم خارج نمیشود شخص شخیص شاهنشاه محبوب است (صحیح است) و بر همه ماها واجب و لازم است که از این حسن نظر و نیات پاک و خیرخواهانه اعلیحضرت همایونی تأسی کرده و در انجام آنها کمک کنیم ضمناً از هیئت محترم دولت و رجال و اشخاص درست کار و صحیحالعمل که به این مملکت و شاهشانه و ملت خدمت کرده و میکنند به جای تهمت و افترا و انتقاد از عملیات گذشته از خدمات آنها هم تقدیر و تشویق کنیم که دلسرد نشده و همیشه حاضر به خدمتگذاری باشند و لازم است از شاهنشاه عادل و محبوب خودمان سرمشق بگیریم چنانچه در مورد تیمسار سپهبد زاهدی دیدیم که اعلیحضرت همایونی از خدمات مشارالیه اظهار رضایت و قدردانی فرمودند (صحیح است) چون اشخاص خدمتگذار برای مملکت ذخیره هستند این بود عرایض بنده تا چه کند همت والای آقایان
رئیس- آقای بهادری
بهادری- ایام تعطیلات مجلس در حوزه انتخابیه بودم گرفتاریهای استان آذربایجان را از نزدیک مشاهده لازم دیدم به عرض برسانم چارهجویی نماید عرایض بنده مختصر و کوتاه روی مسائل و گرفتاریهای مردم است.
چند ماه قبل که در مجلس اعتبار لایحه لولهکش تهران مطرح بود این جانب برای تکمیل لولهکشی شهرستانهایی که لولهکشی آنها نیمهکاره مانده پیشنهادی تقدیم کردم در مورد توجه قرار گرفت آقای وزیر کشور وقت پشت تریبون وعده صریح دادند برای تکمیل لولهکشی شهرستانها در عرض سه ماه لایحه قانونی بیاورد (عمیدی نوری- وعده نیست قانون است) بله چند مرتبه از پشت همین تریبون تذکر دادم متأسفانه تا حالا اقدامی نشده آقایان امروز موضوع آب مسئله حیاتی بوده از هر کاری واجبتر وظیفه دولت است نسبت به تهیه
آب مردم توجه عامه به عمل آورد امسال قسمتی از لولهکشی شهر تبریز در اثر توجه عنایات اعلیحضرت همایونی راه افتادند همکاران عزیز نماینده محترم آذربایجان مراسم افتتاح برای العین مشاهده فرمودند متأسفانه به واسطه نداشتن بودجه و عدم مساعدت دولت بیش از آن توفیق حاصل نشد تمنا دارم آقای وزیر کشور با توجه به عرایض بنده ارادتمند توجه عاجلی به وعده عرایض خودشان نمودند لایحه تکمیل لولهکشی شهرستانها فورا به مجلس شورای ملی تقدیم دارد (وعده نیست قانون است قرار است که قانونش را فوراً بیاورند) بارها دیدیم در مواقع بحرانی دولت میلیونها دلار و لیره از این عرض این مملکت فقیر و بیچاره برای ممالک خارجی جهت تهیه گندم مایحتاج ملت ایران میفرستد که عمل دولت در نتیجه ندانمکاری نداشتن یک سیاست مثبت در امر غله است اگر دولت سیاست صحیح داشته باشد امسال در کشور مخصوصاً در آذربایجان نسبت وضع غله خوب است دولت چرا تاکنون به خرید و جمعآوری و پر کردن سیلو نکرده است وقتی میگوئیم دولت نقشه ندارد این است موقع خشکسالی از خارج میآورد وقتی وفور غله است به موقع جمعآوری نمیکند در نتیجه عدم توجه دولت مالک و زارع مجبور میشود غله خود را به نحوی از انحاء بفروشد (صحیح است) کدام تشکیلاتی است که تشخیص دهد مالک و زارع در خارج به فروش رسانده یا خارج کرده است (صحیح است) بنابراین از دولت جداً خواستارم در امور جمعآوری غله مسئله حیاتی پیش از پیش اقدام عاجلی مأمور دارد (صحیح است) در موضوع راهها به طوری که در بعد تعطیل همکار محترم جناب آقای دکتر بینا تذکراتی دادند وزیر محترم تمام تذکرات ایشان را قبول کردهاند چون اخیراً از مسافرت آذربایجان برگشتهاند در اغلب نواحی محلی استان زرخیز مسافرت نمودم آقایان باور بفرمایید جادهای که بتوان به آن اسم راه اطلاق نمود در آذربایجان وجود ندارد (صحیح است) نمیدانم آقایان دستی در کار است راههای ایران هیچ وقت نباید درست بشود مثل این که با عدم توجه به راهها میخواهد بازار فروش اتومبیل و یدکی بیگانگان را در کشور ما گرم نگه داشته و رواج دهند در این وضع راهها اگر اتومیبلی اگر ده سال عمر داشته باشد یک سال دوام نمیکند تصدیق خواهید فرمود با این ترتیب همین طور تذکر دادم تعمدی در کار است که هیچ وقت این بازار به این مرغوبیت از دست واردکنندگان خارج نشود به طوری که در کمیسیون پریروز این مسائل مطرح و مذاکره شد توجه فرمائید هر چه مشکلاتی دارد به استحضار مجلس برسانم تا در رفع موانع اقدام عاجلی به عمل بیاید از فعالیت و پشت کار تیمسار وزیر راه و دستگاه وزارت راه خیلی انتظار امیدواری دارم برنامههایی در کمیسیون گزارش نمودهاند به جریان بیندازند امروز موضوع ارتباط در دنیا خیلی ارزش دارد بلکه این مسئله حیاتی سر و صورتی پیدا نماید بیش از این مزاحم نمیشوم (احسنت)
رئیس- آقای نراقی.
نراقی- نامهای است از طرف کارمندان...
رئیس- بگذارید وارد دستور شویم بعد، حالا قبل از دستور است آقای حائریزاده بفرمایید.
حائریزاده- اغلب عرض کنم ۱۵ رزو است سهشنبه ۱۵ روز قبل شبش من آمدم اینجا و وضع کار ما طوری است که امروز نوبت به من رسیده است که بتوانم مطالب را به عرض مجلس شورای ملی برسانم و مطالبی که آن روز من در نظر داشتم یک مطالب روز بود. ولی حالا یک قدری آن مطالب روز تفسیر پیدا کرده است و یک مطالب روز دیگری پیدا شده است آن روز روز سیاه ایران بود و امروز روز سیاه مسلمین پیش آمده است و من امروز برای روز سیاه دوم میخواهم صحبت کنم و انشاءالله آقایان هستند تا آخر عمر به مجلس مطالب دیگر در جلسات بعد هم ممکن است صحبت بشود دیانت اسلام از سیاست جدا نیست مثل دیانت صلیبیون و مسیحی نیست که دستگاه اخلاقی و سیاسی دو تا باشد اسلام یک دیانتی است که با سیاست توأم است سیل قلم تحت امر دین است دیانت اسلام فقط محراب و منبر نیست حکومت نظامات جنگ و صلح همه اینها در تحت اداره قوانین اسلامی باید باشد و اینجور هم درصدد اسلام مسلمین بوده است مسلمین همه با هم برادرند خواه مسلمینی که در چین باشند یا الجزایر یا در مراکش باشد ما فریق بین مسلمین در هیچ عصری نمیتوانیم قائل بشویم ماها همه باهم برادریم (صحیح است) در حقوق همه باید به هم کمک بکنیم (صحیح است) بیش از ۳۰۰ میلیون نفوس مسلمان خوشبختانه متصل به هم از وسط چین تا وسط آفریقا هستند البته تحت یک حکومتها و تشکیلات مختلفی ما نمیتوانیم فرقی غائل بشویم بین الجزایر که در فشار فرانسه است فرض کنیم بخارا که دست دیگران است یا سمرقند و فلان که دست کمونیست است (صحیح است) مسلمین باید به هم کمک کنند و از زیر بار فشار غاصبین حقوق اسلام حتیالامکان با کمک یکدیگر بیرون بیایند یک واقعهای همین چند روز اتفاق افتاده که مسبوق واقعی قبلی است این روزنامهها دیشب یکی برای من آورد در روزنامه عراقی است معلوم میشود که در عراق با این که حکومت عراق مخلوق انگلیسها بوده باز آزادتر از مملکت ما است و روزنامههایش مطالب را بهتر میتوانند بنویسند حکومت نظامی کسی را نمیگیرد که بگوید که چرا فلان مطلب را در روزنامهات نوشتهای (عبدالرحمن فرامرزی- آنجا حکومت نظامی نیست) حالا هر چه هست این روزنامه الیقظه است اینجا واقعهای را مال سوم و چهارم و پنجم محروم راجع به مراکش راجع به الجزایر نوشته است در مارکش یک محمدبنعرفهای است که او را فرانسویها آمدهاند و گفتهاند این شخص رئیس حکومت و پادشاه آنجا باشد و یک محمد بن یوسفی بوده که مردم طرفدار بوده است دو سال است فرانسویها او را تبعیدش کردند ولی همیشه ابراز احساسات از طرف ملیون به نفع محمد بن یوسف میشده است و علیه محمد بن عرفه مسلیمن در اول محرم یک نمایش دادهاند که ترجمه آن قسمتش را من به عرض آقایان میرسانم که در این روزنامه میرسانم که هم عصر و ترجمهاش هست (روز سوم محرم ۱۳۷۵ در حوالی ساعت هشت صبح جمع کثیری از قبیله سمائله) و قبیله (بین خیزان) به سوی (زم) حرکت میکنند تا وفادرای خود را نسبت به سلطان شرعی و تبعیدی مراکش محمد بن یوسف به اولیاء امور آن محال اعلام نمایند همین که جمعیت رسید به راه راباط که در دو کیلومتری زم میباشد و در اطراف آن در حدود سی الی چهل قریه اوپایی وجود دارد شروع به شعار دادن به نفع سلطان مزبور نموده تقاضای ارجاع وی را به وطن خویش کردند.
این شعارها به ذائقه فرانسویهای خون آشام خوش نیامد چند نفر از آنها از پشت بام منزل خود رگبار مسلسلهای دستی خود را به سر متظاهرین سرازیر نمودند بلافاصله ۲۵ نفر به زمین افتادند و شهید شدند این عمل وحشیانه اقربای مقتولین را تحریک به انتقامجویی نموده آنها را به سوی مجرمین سوق داد این حمله که با نیروی ایمان مجهز بود چنان ایجاد وحشت و اصطراب در دل متجاوزین نمود که فرار را بر قرار ترجیح دادند ولی دیری نگذشت که چند نفر سایرین را خبر و آنها را به کمک خود طلبیدند که ناگاه هم از تمام خانههای اطراف رگبار مسلسل و بمب دستی بر سر مسلمین بیسلاح باریدن گرفت سپس قوای مجهز دولت آزادی خواه فرانسه با تانک و زرهپوش و هواپیما وارد معرکه شده این عده را در محاصره قرار داد و آن قدر از اینها کشت که خون مانند نهری در روی زمین جاری گشت به این هم اکتفا نکردند فرانسویان مقیم آن محل پیستهای بنزین را روی اجساد مقتولین ریخته آنها را آتش زدند باز هم روح شریر و خونآشام آنها آرم نگرفت و در این سه روز یعنی سوم و چهارم و پنج محرم ریختند خانههای مسلمین را بر سر ساکنین آنان خراب ناموس آنها را حکت زنان و اطفال و پیرمردان را سر بریدند و با کمال میل بیشتر و وقاهت اعلامیه بالا بلندی رسمی منتشر کردند که ما هزارن نفر مراکش را کشته و چندین هزار نفر از آنها را مجروح نمودیم در صورتی که ما آمار و مستندات دقیقی که حزب استقلال مراکش منتشر نمود ۱۲ هزار نفر مراکشی را در این حادثه به جرم آزادیخواهی کشتهاند اما اگر به سوابق تاریخی الجزایر و تونس و مراکش مراجعه کنیم الساعه هم سیاحی که برود آنجا آثار مساجد و معابر و مقابر مال دوره اسلامی که بوده لاتعد ولاتحصی است یک مملکت اسلامی که تمام معنی بوده و هنوز هم هست در جنگ صلیبی که اورپاییها سرازیر شدند به طرف مشرق و برای غارت مسلمین قیام کردند باید تاریخ ضبط کرده باشد و آقایان هر کدام فرصت داشته باشند و جنگ صلیبی را مطالعه فرموده باشند جنایات آنها روشن میکند یکی از دوستان من میگفت فرضاً بوغوس اسم شخصی است ولی چهار پشتش را که میشمارند میرسند به محمدبن جعفر که فشار مسیحیها او را مجبور به تنسل کرد و حالا هم در این دوره روشن و دوره اتم دورهای که مثل آینه همه همدیگر را میتوانند به دستگاهای علمی ببینند این جنایات به این فجیعی را انجام میدهند موضوع الجزایر بالاتر و بدتر از مراکش اگر نباشد بهتر از آنجا نیست مملکت فرانسه یک مملکت اورپایی است الجزایر و مراکش اینها یک مملکتی هستند افریقایی دریاها فاصله است بین اینها در نتیجه این مظالم الجزایریها دعوی استقلال کردهاند خیلی از اینها را کشته استغاثهها کردهاند تا این که بنا شد این موضع رسیدگی بشود در سازمان ملل متحد که چرا مردمی که استقلال میخواهند با فشار اینها را نابود میکنند کشتار میکنند این موضوع پیشنهاد شد که در دستور مجمع ملل متحد گذارده شود شصت نفر عضوی که بودند ۵ نفر آنها امتناع کردند (یکی از نمایندگان- کیها بودند) ۲۷ نفر به نفع فرانسه گفته بودند این موضوع اصلاً قابل طرح نیست او حق دارد برود هر چه میخواهد کشتار بکند و ۲۸ نفر که یکیاش نماینده دولت ایران بود و من در اینجا از آن تشکر میکنم (صحیح است) اینها گفتند که جزء دستور باشد رسیدگی بشود که این حق الجزایریها و مراکشیها چیست؟ اما پوچیگری و هوچی بازی فرانسویها شروع شد به عنوان این که میخواهند در امور داخلی ما دخالت کنند آقای فرانسه اورپایی کجا؟ الجزایر افریقایی کجا میگویید الجزایر جزء خاک من است زمان صلیبیون ریختن در شهر و غارت کردند کشتند و جنایاتی کردند در آن موقع که ذکرش غیر از تأثیر چیزی ایجاد نمیکند آقایان حالا چسپیدهاند که این کی از ایالات فرانسه است و دخالت
سازمان ملل متحد در امور داخلی فرانسه است حالا باید دید این ۲۸ مملکتی که عقیده داشتند به این کار رسیدگی بشود اینها هوچی هستند به این کار رسیدگی بشود یا فرانسوی که خودش را به آزادی معرفی کرده است و سالها بر یک ملتی به زور خواسته حکومت خودش را ادامه بدهد او هوچی است؟ من در اینجا این موضوع را دیدم که حقیقتاً دردهای بیدرمان خودمان را فراموش کردهاند دیدند ما امیدواریم که ملل ستم دیده استعماری بتواند وسیله اتحاد و یگانگیش را فراهم کند که دست به دست هم بدهند و یک سومی در جهان باشند که در مقابل کمونیست و مظالم دول سرمایهداری دفاع از حقوق یکدیگر بکنند و روی این فکر چند سال است دارم عمل میکنم دیدیم آن دردی که آن بیچارهها مبتلا هستند از درد ما بزرگتر است ما خیلی در ایران درد داریم مردم را میبرند کتک میزنند و حبس میکنند روزنامهها جرأت نمیکنند مطالب بنویسند این مطلب را باید در روزنامه عراقی بخوانیم روزنامههای ایرانی نمیتوانند بنویسند پائینشهر چه جور است بالای شهر چطور است شنیدم یک شخصی که اسم پوروالی است گرفتهاند او را کتک زدهاند که تو چرا حقایقی را توی مجلهات نوشتهای (تفضلی- آزاد شده است) به چه مناسبت او را گرفتهاند آزاد شد یعنی چه؟ چه حق داشتند بگیرند به چه مناسبت یک روزنامه نویسی که وقایع حقیقی را نوشته بگیرند کتکش بزنند بعد بگویند آزاد شد (عبدالرحمن فرامرزی- چرا تصویب میکنید حکومت نظامی را؟ چرا قانون حکومت نظامی نمیآید به مجلس؟ آخر تقصیر خود شما هست) یکی دو نفر هم هستند آزموده و بهرهمند آنها را هم گرفتهاند برای این که یک جریانی نوشتهاند ما مطبوعات نداریم من پریروز شنیدم نمیدانم آقای مسعودی تشریف دارند یا خیر شنیدم که زورنامه ایشان را هم خدمتی به ایشان کردهاند خودشان باید توضیح بدهند که چی بوده (عبدالصاحب صفایی- شوخی بوده چیزی نبوده) در مملکت دموکراسی قانون محترم است ما قانون اساسی داریم که در آن این عملیات منع شده است این مملکت اصلاً دموکراسی نیست اگر حکومت شخص است ما اینجا کاری نداریم پس چرا مردم به ما مراجعه میکنند که را گرفتهاند من ۵۰۰ تا کاغذ بیشتر دارم از کسانی که در مجلس بودند کسانشان پدرانشان مادرانشان برادرشان خواهرشان آمدند منزل من گفتند اینها را شکنجه میکنند من نمیتوانستم باور کنم گفتم حقیقت ندارد چه خصومت شخصی با افراد دارد که شکنجه کنند ولی کمتر این خبر به تواتر رسیده است موقعی که من در کوهستان بودم شنیدم موقعی که جناب آقای امینی وزیر دارایی بودند یک عدهای را از کار برکنار کردهاند اینها جوانهای تحصیلکرده بودند و کاغذهایی نوشته بودند برای وکلای سنا و شورا آمده بودند جلوی مجلس ایشان گفته بودند که اگر این باب مفتوح بشود که من اینها را بیرون بکنم و اینها بیایند شکایت بکنند درست نیست حکومت نظامی اینها را گرفته و سی ساعت بیشتر نتوانستند آنها را نگاه دارد چون کسانی بودهاند که یک سوابقی داشتهاند که خیلی افتضاح داشته نگاه داشتهاند آنها ولی در این ۳۰ ساعت شلاق مفصلی بهشان زندند و بعد آزادشان کردند این طرز حکومت است این وضع مملکت قابل تحمل است؟ حتی میگفتند یک کسی بوده است پول جمع میکرده است که مجسمه شاه را در ونک بسازد از آنها که شلاق خورده است از همینها که اتهام آشوبگر و تودهای به اینها نمیشود بزنند اینها را گرفتهاند به صرف این که وزیر از قیافه آنها خوشش نیامده و دستور داده بیرونشان کنند گرفتهاند و بردهاند آنها را شلاق زدهاند آنها الساعه مشغول کار هستند از وضع راضی هم هستند یک همچو مملکتی را اسمش را مملکت عادی نمیشود گذاشت البته هرج و مرج باید اسمش را گذاشت هر کسی با هر کسی خورده دارد میتواند آن را اینطور تصفیه کند البته ما مسئول هستیم به نام یک نفر ایرانی اینجا صحبت میکنیم نه به عنوان یک نفر وکیل من از طرف مردم انتخاب شدهام آمدهام اینجا ولی حالا به نام یک فرد عادی ایرانی اینجا صحبت میکنم اگر مردم پیش خودشان مسئولیتی برای خودشان قائل هستند ما چه جواب میتوانیم به مردم بدهیم با این اوضاع و با این وضعیت این جواب را دو سه نفر از نمایندگان دولت که اینجا حضور دارند باید بدهند گرچه اینهایی که اینجا هستند این کاره نیستند باید تکلیف این کار روشن شود تکلیف مملکت روشن بشود خدا شاهد است من پور والی را ممکن است دیده باشم ولی حالا تطبیق نمیکنم من پرسیدم گفتند: بله سه نفر بودند یکی را کتک زندن پرسیدم پوروالی چه جور آدمی است گفتند که آدم فاضل و تحصیلکرده و فهمیدهای است خوب این که زندگی نمیشود که من اگر از قیافه این شخص خوشم نیامد بروم او را شلاق بزنم حکومت نظامی است من اختیار دادم در دست است خیلی اشخاص خیلی اختیارات دارند (عبدالرحمن فرامرزی- اختیار شلاق زدن را هم کسی دارد یعنی قانون حکم میکند؟)
(معاون نخست وزیر- ممکن نیست چنین چیزی باشد) (قناتآبادی- بله قانون است)
حائریزاده- باید حل بشود.
رئیس- آقای حائریزاده وقت جنابعالی تمام شد.
حائریزاده- خوب مانعی ندارد من شبها را اینجا هستم جلسات بعد هم میآیم حرفهایم را میزنم
رئیس- یکی دو دقیقه هم از وقت جناب عالی زیادتر شد من نخواستم بیاناتتان قطع بشود
حائریزاده- بسیار خوب اطلاعات میکنم
رئیس- وارد دستور میشویم آقای نراقی بفرمایید
نراقی- نامهای است از طرف کارمندان پیمانی دولت که تقدیم میکنم
۳- بیانات آقای معاون نخست وزیر در مورد قسمتی از بیانات آقای حائریزاده
رئیس- آقای ذوالفقاری بفرمایید
معاون نخست وزیر- جناب آقای حائریزاده ضمن فرمایشاتشان اشاره فرمودند که آقای پوروالی و اشخاص دیگر را فرمانداری نظامی توقیف کرده شلاقزده است بنده شلاق زدن آقایان را در فرمانداری نظامی جداً تکذیب میکنم و این انتشارات از ناحیه همان خائنینی است که دائماً در تلاش هستند که بلکه بتوانند دوباره اوضاع مملکت را مغشوش بکنند (صحیح است) بنده دوباره عرض میکنم که با آقای پوروالی مسلماً این رفتار نشده و حکومت نظامی هم نسبت به اشخاصی که مشکوک است طبق ماده پنج حکومت نظامی آنها را توقیف و تحقیقاتی میکنند و اگر چنانچه کاری نکرده باشند فوراً آنها را آزاد میکنند و موضوع شلاق زدن هم ابدا در کار نبوده است
حائریزاده- من عرض کردم که این شکایات به تواتر رسیده است و به من گفتهاند
۴- تقدیم یک فقره نامه و یک فقره سؤال آقایان صدرزاده و دکتر شاهکار
رئیس- آقای صدرزاده
صدرزاده- نامهای است از طرف کارمندان تلفن که تقاضا کردهاند آئیننامه استخدامی آنها در مجلس مطرح بشود که تقدیم میکنم
رئیس- آقای دکتر شاهکار
دکتر شاهکار- بنده هم راجع به همین تقاضا سؤالی دارم که تقدیم میکنم.
۵- بیانات آقای خرازی طبق ماده ۸۷ آئیننامه و جواب آقای وزیر بهداری
رئیس- آقای خرازی
خرازی- بنده مطابق ماده ۸۷ آئیننامه عرایضی دارم ۵ دقیقه هم بیشتر عرض نمیکنم.
رئیس- بفرمایید
خرازی- همانطوری که خاطر آقایان نمایندگان محترم مستحضر است دو دو جلسه قبل بنده مذاکراتی راجع به لایحه منع استعمال تریاک و مشروبات آن کردم و یک آماری در اینجا خواندم که متأسفانه آقای معاون وزارت دارایی تشریف ندارند گفتند که در وزارت دارایی اساساً این آمار نیست بنده خواستم اینجا صراحتاً عرض کنم که آماری راجع به صدور تریاک و خشخاش به بنده اینجا در حضور آقایان قرائت کرد از روی آمال چاپ شده گمرکی گرفته شده است و آماری که راجع به معاملات تریاک به آقایان اینجا خواندم آماری است طبق گرافیکهایی است که در اداره انحصار تریاک الان هم موجود است و هر کس مراجعه کند میتواند به سهولت نظام معاملات دولت را در هر سال به خوبی یادادشت کنند بدون این که احتیاجی داشته باشد به پرونده یا آماری مراجعه کنند آنجا مستنبط است بنده خودم شخصاً اهل اسپورت و ورزش هستم و این موضوع در ایام جوانی مدالهایی هم گرفتهام و صدردصد با قضیه افیونیها و تریاکیها مخالف هستم و این حیقیقت را یکی از ننگهای ایرانها میدانم (احسنت) ولی این دلیل نیست که بنده آماری بخوانم و متأسفانه معاون وازرت دارایی بگوید که ما هچو آماری نداریم بنده اینجا صریحاً عرض میکنم ممکن است به عرض اعلیحضرت همایونی هم آمار غلط برسانند و ذهن ایشان را مشوش کنند بنده بعد از تصویب این لایحه تقاضا خواهم کرد یک کمیسیونی درست بشود به این کار رسیدگی کنند نمیدانم چرا در رأس مالیه و دارایی مملکت یک اشخاصی را میگذارند که آنقدر بیاطلاع است که میگوید این آمار آمار عالی در وزارت دارایی نیست پس این آماری که اداره کل گمرک همه ساله منتشر میکند دورغ است و این گرافیکهای در اتاق آقای دکتر احسانی رئیس انحصار تریاک هست این هم که دورغ است این قسمت باید روشن بشود به علاوه بنده اینجا سه موضوع را عرض کردم و توجه دولت مخصوصاً و وزرایی که مسئول این لایحه هستند جلب کردم گفتم ما سه قانون داریم یک قانون در مجلس ششم گذشته یک قانون در مجلس پانزدهم گذشته یک قانون هم در مجلس هفدهم گذشته مطابق این سه قانون دولت میتواند عین مفاد همین لایحه را که آورده اجرا بکند بنده عرض کردم اگر دولتها اجرا نکردند من اعلام جرم میکنم به دولتها و هیچ احتیاجی به آوردن قانون جدید نداشتند و به موجب همان قوانین دولت میتوانداجرا کند اگر این درست نیست یعنی دولت مجوز قانونی نداشته آقای وزیر کشور به چه مجوز قانونی دو مرتبه دستور جلوگیری از کشت میدهند این لایحه فقط از مجلس سنا گذشته است از مجلس شورای ملی نگذشته به چه مجوز وزیر کشور دستور میدهد که در کشت خشخاش جلوگیری کند پس دولت قوانین در دست داشته و به موجب قانون این کار را
کرده و حالا هم سه تا قانون دارد و میتواند به موجب قانون این کار را بکند اگر آقایان میخواهید یک کارها را بدون مطالعه بگذارانید فردا دودش اول توی چشم دولت میرود بعد توی چشم ما میرود این قوانین در دست دولت است که در این مملکت میتوانند این کارها را بکنند ولی اگر مقصود خودستایی است که در هر کار ایشان میتوانند بکنند عرضی ندارند (صحیح است)
رئیس- آقای وزیر بهداری
وزیر بهداری (دکتر صالح)- بنده کمتر جناب آقای خرازی را عصبانی دیدم چون فکر کردم یک مرد خیلی حلیمی هستند و ما هم به ایشان اعتقاد داریم در موضوع ارقام که فرمودید یک اشتباهی فرمودید ارقام شما صادرات بود و ارقامی که ایشان گفتند در آمد وزارت دارایی بود نه ایشان اشتباه کردند نه جناب عالی فقط ارقام شما یک قدری مبالغهآمیز بود والا ارقام آقای معاون وزارت دارایی اشتباه نبود بنابراین جای هیچگونه گلهای برای هیچ یک از آقایان نیست اما این قوانینی که فرمودید این قوانین هیچ کدامشان به انتها نرسیده است یک قانونی را گذارندهاند برای این که مجازات تریاکی و یا مجازات تریاک کشیدن چه باشد آن قانون را جناب آقای دکتر شاهکار فرمودند و ما هم مطلع بودیم از این قانون ولی علت این که تاکنون نتوانستهاند جلوگیری بکنند از این اعتیاد خانمانسوز منع کشت خشخاش با آن توأم نشده و جلوگیری از قاچاق با این کار توأم نشده است شما اگر تمام معتادین را بگیرد حبس کنید دوا بدهید تحت نظر بدهید و بعد ولشان بکنید باز اگر خشخاش کاشته شود و یا قاچاقچی هر کاری دلش میخواهد بکند غیر ممکن است آقایان نمایندگان شما این بلدی تریاک را از بین ببرید این یک مطلبی است که باید دقت بفرمایید اما این که فرمودید یک دفعه دیگر هم قانون گذشته است آن قانون را بنده در سال ۲۹ یعنی اول تقدیم به مجلس سنا کردم بالافاصه یک ماه مرحوم رزم آرا از بین رفت و قانون در مجلس سنا ماند بعد در مجلس شورای ملی آمد یک قانونی گذاردید که مربوط کشت خشخاش و منع استعمال تریاک بود آن هم به دوره حکومت مصدقالسلطنه افتاد مجلس سنا تصویب نشد یا این که نرفت. بالنتیجه آن هم تکمیل نشد پس این قوانین که جناب آقای خرازی بهش استناد میکنند یک موضوع اعتبار بود و یکی آن قانونی بود که بنده دارم و مطرح نشد یکی هم قانونی که در زمان مصدقالسطنه که تصویب شد و مجلس سنا نرفت فعلاً این قانون جامعی است که هر سه رشته را در بر دارد اول منع کشت خشخاش دوم مبارزه شدید با قاچاق سوم معالجه معتادین هر سه موضوع در این قانون هست و به آقایان عرض میکنم که این سه قسمت اگر به طور پارالل یعنی به طور موازی با هم پیش نرود و اقدام نشود غیر ممکن است اگر شما صد تا قانون را هم بگذارنید نتیجه بشود گرفت این است که این قانون به نظر بنده خیلی جامع است و امیدوارم انشاءالله آقایان امروز این کار را بکنید ما را هم راحت کنید (انشاءالله) در قانون سابق برای مصارف طبی ممنوع نشده بود این قانون به طور کلی کشت خشخاش را در ایران ممنوع میکند آن وقت مصارف طبی را مستثنی کرده بودند
۶-بقیه مذاکره در لایحه منع کشت خشخاش و استعمال تریاک
رئیس- ماده چهارم قانون منع کشت خشخاش مطرح است پیشنهاداتی رسیده که اصلاح شده است قرائت میشود.
(به شرح زیر خوانده شد)
پیشنهاد مینمایم ماده چهار به این طرز اصلاح شود:
ماده چهارم- دولت مکلف است منتهی تا یک ماه از تاریخ تصویب این قانون آئیننامه اجرایی و جریمه لازم و همچنین طرح مجازات متخلفین از مقررات این قانون را تنظیم و پس از تصویب کمیسیونهای مربوطه هر یک از مجلسین به موقع اجرا بگذارد عمیدی نوری
عبدالرحمن فرامرزی- طرز مجازات باشد نه طرح مجازات
وزیر بهداری- طرز مجازرت در ماشین کردن اشتباه شده
رئیس- اقای عمیدی نوری
عمیدی نوری- عرض کنم تصور میکنم حاجتی به بحث بیشتری نباشد برای این که در جلسه قبل اشکال این ماده به عرض آقایان رساندم جناب آقای دکتر جهانشاه صالح هم فرمودند که نظرشان کمیسیونهای مربوه هر یک از مجلسین است به همین جهت در جریان تعطیل این دو روز تلفیق کردیم این پیشنهادات را به این صورت بنده امروز تقدیم کردم و جمله فقط اصلاح شده است یکی این که کلمه (مشترک) تبدیل شده به (مربوطه) و جمله هر یک از مجلسین قید شد که بتوانیم این آئیننامه را در کمیسیونهای مربوطه مجلسین بگذارنیم اما راجع به مجازاتها آن هم قرار شد که به صورت طرح مجازاتها به کمیسونهای مشترک داده بشود که تقریباً یک آئیننامه برای مجازات متخلفین باشد (وزیر بهداری- طرح مجازات اشتباه است طرز مجازات است) این همان عبارتی است که شما گذارندند و از مجلس سنا آمده است اگر میخواهید الان این را اصلاح نمایید این را بفرمایید به هر حال لایحه مجلس سنا ماده چهارمش این است که دولت مکلف است طرح مجازاتها و آئیننامه مربوطه به آن یا به کمیسیونهای مشترک بدهد ملاحظه فرمودید ما آمدیم گفتیم که به کمیسیونهای مشترک نرود و به جای آن کمیسیونهای مربوطه هر یک از مجلسین باشد باقی اعتبارات همان لایحه خودتان است که شما از مجلس سنا آوردهاید و با این ترتیب نظر مجلس هم تأمین میشود این اشکالی بود که بنده در قانون دیدیم که گرفتار مشکل میشود اجرا نمیشود این اشکال را رفع کردهایم حالا اگر موافق هستید که رفع اشکال بشود و قانون اجرا بشود که آئیننامه به کمیسیونهای مربوطه هر یک از مجلسین که هم مجلس شورای ملی و هم مجلس سنا باشند برود به این پیشنهاد رأی بدهد ولی اگر بنا باشد که قانون مبهم باشد به نام کمیسیونهای مشترک آن هم بسته به نظر مجلس است بنده پیشنهاد دادهام که نوشته شود کمیسونهای مربوطه هر یک از مجلسین و این همان نظر جنابعالی هم هست.
رئیس- آقای وزیر بهداری.
وزیر بهداری- اصلاً آئیننامه طرح مجازات که فارسی نیست ماشیننویس عوضی نوشته است بنده چه تقصیر دارم این (ح) را (ز) کنید درست میشود خلاص کنید ما را اما راجع به این که میفرمایند که باید به کمیسیون مربوطه باشد کمیسیون مربوطه یعنی آنهایی که زیر لایحه را امضاء کردهاند وزیر بهداری، وزیر کشاورزی، وزیر دادگستری، وزیر دارایی مجموع این کمیسیونها را میگویند کمیسیون مشترک برای این است که عوض این که یک دوره برود در مجلس سنا دور بزند از این کمیسیون دارایی برود به کمیسیون بهداری از کمیسیون بهداری برود به کمیسیون کشاورزی و از کمیسیون کشاورزی برود به کمیسیون دادکستری سنا بعد برگردد به مجلس شورای ملی برود به کمیسیون دارایی و بهداری و هی جناب آقای دکتر سید امامی کاغذ بنویسد که آقایان جمع بشوند و بعد بروند به کمیسیون دارایی و کمیسیون دادگستری پس بفرمایید که دم شتر است که به زمین نمیرسد این که نمیشود این صحیح نیست مجلس سنا هم با قید یک فوریت در یک جلسه لایحه را تصویب کردند آقایان هم با هم مینشینند کار را تمام میکنند کمیسیونها مربوطه یعنی کمیسیونهایی که زیر این لایحه را امضاء کردهاند به طور مشترک پهلوی هم بنشینند چه اشکالی دارد این کار سابقه دارد شما رأی دادید لوایحی که به کمیسیون مجلس آمده آقایان نشستهاید با کمیسیون دیگر از مجلس سنا مثلاً دو نفر آمده است و از مجلس شورای ملی سه نفر این پنج نفر مینشینند و تصمیمی بگیرند اگر منظورتان این است که این آئیننامه زودتر تصویب بشود و به موقع عمل گذاشته بشود بهترین راهش این است که من عرض کردم و اگر نمیخواهید تمام بشود شما مرجع قانونی ما هستید هر طور بفرمایید ما عمل میکنیم.
عبدالرحمن فرامرزی- آقا طرز تشکیل کمیسیونها مربوط به دولت نیست.
۷- تقدیم یک فقره لایحه به وسیله آقای وزیر جنگ
رئیس- آقای وزیر جنگ بفرمایید.
وزیر جنگ (سرلشگر وثوق)- یک لایحهای است مربوط به تعیین ارزش گواهینامههای فارغالتحصیلان آموزشگاه رانندگی و مکانیکی ارتش یک لایحهای هم راجع به دوره خدمت افسری وظیفه که تقدیم مقام ریاست میکنم.
رئیس- به کمیسیونهای مربوطه فرستاده میشود.
۸- بقیه مذاکره در لایحه منع کشت خشخاش و استعمال تریاک
رئیس- در ماده چهار پیشنهاداتی رسیده که بهتر این است همه قرائت بشود و این ماده اصلاح بشود یک پیشنهاداتی آقای صفایی کردندهاند که آئیننامه قانون منع نوشابههای الکی هم ضمن آئیننامه این قانون گذارنیده شود به عقیده من مانعی ندارد یک پیشنهادی هم آقای اردلان فرمودند که ترتیب کمیسیون مشترک را تأمین میکند پیشنهاد ایشان قرائت میشود
(به شرح زیر خوانده شد)
اینجانب پیشنهاد میکنم این جمله به ماده چهار اضافه شود:
کمیسیونهای مربوطه مجلسین که مشترکاً تشکیل شود. اردلان
(صحیح است)
رئیس- این را در دنباله ماده بگذارنند رفع اشکال میشود (صحیح است) موضوع آئیننامه قانون منع استعمال مشروبات الکی هم اضافه شود ماده چهار این طور اصلاح میشود آقایان توجه بفرمایند قرائت میشود.
(به شرح زیر خوانده شد)
ماده چهار- دولت مکلف است منتهی تا یک ماه از تاریخ تصویب این قانون آئیننامه اجرایی و جریمه لازم و همچنین طرز مجازات متخلفین از مقرارات این قانون و آئیننامه قانون منع نوشابههای الکی را تنظیم و پس از تصویب کمیسیونهای مربوطه هر یک از مجلسین که مشترکاً تشکیل میشود به موقع اجرا گذارده بشود (صحیح است)
عمیدی نوری- این خوب است این پیشنهاد جامعی است.
رئیس- این ماده یک تبصرهای هم دارد که چون یک ماه مجال دارد که دولت پیشنهاد کند این تبصره را آقای دکتر
شاهکار برای این ماده پیشنهاد مردهاند آقایان توجه بفرمایید قرائت میشود
(به شرح زیر خوانده شد)
تبصره- مقررات ماده ۲۷۵ قانون مجازات عمومی و سایر مواد جزایی و مربوط به مواد مخدره تا تصویب آئیننامه و تعیین مجازات و جریمههای جدید به قوت خود باقی است. دکتر شاهکار
رئیس- منظور این است تا وقتی که این قانون بگذرد آن قانون قبلی اجرا بشود این تبصره هم مانعی ندارد آقای فرامرزی بفرمایید
عبدالرحمن فرامرزی- من موافقم ولی اینجا در ماده دارد تا یک ماه بعداش چه میشود؟
رئیس- مادام که آئیننامه نیامده و در کمیسیونها نگذشته است آن قانون به قوت خود باقی است
عبدالرحمن فرامرزی- اینجا یک اشکال پیش میآید بعد آن قوانین سابق لغو میشود
رئیس- دولت یک ماه مجال دارد که آئیننامه را بیاورد بعد از یک ماه اگر نیاورد به قوت خود باقی است
مشایخی- من مخالفم
فرامرزی- استدعا میکنم جناب اقای رئیس امر بفرمایید دوباره بخوانند که رأی بیجایی ندهیم
اردلان- این پیشنهاد از این نقطه نظر صحیح نیست که ما نباید بنویسیم که قانون دیگر به قوت خودش باقی است هر قانونی تا لغو نشده است طبعا به قوت خودش باقی است (صحیح است)
صدرزاده- بنده با پیشنهاد اخیر مخالف هستم
رئیس- آقایان توجه بفرمایند بحث لازم نیست حالا رأی میگریم که اصل ماده چهارم به ترتیبی که اصلاح شد آقایانی که موافقند قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد.
در موضوع تبصره عقیده آقایان این است که محتاج نیست برای این که در این موضوع قوانین هست و تا قانون جدیدی تصویب نشده به قوت خود باقی است روی همان اقدام میکنند.
پیراسته- فعلاً این لایحه ابلاغ بشود.
رئیس- ماده پنجم قرائت میشود.
(به شرح ذیل قرائت شد)
ماده پنجم- وزارتخانههای بهداری و کشور و دارایی و دادگستری و کشاورزی مأمور اجرای این قانون میباشند
رئیس- آقای دکتر سید امامی
دکتر سید امامی- جناب آقای دکتر صالح بنده نسبت به این ماده حرفی ندارنم به طور کلی میخواستم تذکری بدهم چون مبارزه باید در درجه اول از دستگاههای دولتی شروع بشود و بنده پیشنهاد داده بوم کارمندانی که معتادند به تریاک از دستگاههای دولتی خارج بشوند و دولت باید اولین قدم مبارزه را از دستگاههای خود برداد و حال آنکه بنده میخواستم عرض کنم که مبارزه با فساد فقط مجازات آن فقط اشخاص از نظر دزدید و رشوهخواری نیست بلکه آنهایی که کار مردم را انجام نمیدهند باید بیشتر مجازات بشود این اختلافی که بین ملت و دولت پیدا شده است در نتیجه عدم توجه کارمندان دولت است که کار افراد بنده خواستم متذکر بشوم که دولت متوجه کارمندانی که تریاکی هستند و نتیجه اعتیاد به این تریاک عدم توجه نسبت به کارهای مردم دارند اینها از خدمت در حدود امکان معاف بشوند: یک چیزی که متأسفانه جناب آقای صالح تذکر ندادند و بایستی گفته شود کمکی بوده است که انجمن مبارزه با تریاک کرده است یک عده اشخاص هستند که سالها پیش قدم بودند در این کار و در این کار کمک کردهاند آقای دکتر امینالملک و عده دیگر که حقیقت معتقدم در این موقع اسمی از آقایان برده شود (مشایخی- آقای دکتر چهرازی هم هستند)
رئیس- آقای وزیر بهداری بفرمایید
وزیر بهداری- بنده از این جهت که میبینم تمام آقایان نمایندگان مایل هستند که این کار زودتر خاتمه پیدا کند خواستم تقاضا کنم از جناب آقای رئیس و نمایندگان محترم چون بنده وارد نیستم اگر تعبیرش این ماده چهارم مستلزم این خواهد بود که تمام لایحه و مواد آن به ماده چهار به مجلس سنا برود اجازه بفرمایید آن موادی که امروز آقایان رأی خواهند داد به غیر از ماده ۴ را به ما ابلاغ کنند و ماده چهارم را هم به آنجا بفرستند و اگر خیر این ماده با این تغییر جزیی هم مستلزم ادعای مجلس سنا و برگشتن به مجلس شورای ملی نیست بنده عرضی ندارم و اما موضوع دیگری که آقای دکتر سیدامامی فرمودند اساساً قانون استخدامین کشوری معتادین به تریاک از استخدام منع کرده است و ما هم بخشنامهای صادر کردهایم وزارت کار هم چنین کاری کرده است و اسم آنها را سری نگه داشتهایم دفتری باز شده است در این وزارتخانه معتادین اسم خودشان را دادهاند و اسامی آنها را داریم و بدون این که کسی بداند آنها را معالجه میکنیم و اگر معالجه کردیم و به خدمت برگشتند و دوباره تریاک کشیدند آن وقت تکلیفشان را روشن میکنیم اما راجع به انجمن مبارزه با تریاک بنده در یکی از جلسات مجلس شورای ملی و همچنین مجلس سنا گفتهام خدماتی که آقایان در سالهای گذشته کردهاند همیشه مورد توجه بوده است
رئیس- این که اینجا مذاکره شد که با اصلاح این ماده چه عملی خواهد شد البته کلیه مواد با اصلاحی که شد باید به مجلس سنا برود مگر این که پیشنهادی بشود که سه ماده یا چهار ماده فرستاده شود بدوم ماده چهار و این مواد به دولت ابلاغ شود و این ماده چهار هم به مجلس سنا برود و حال اگر پیشنهادی در این موضوع برسد ممکن است عملی کرد بنابراین به ماده ۵ رأی میگیریم آقایان که با ماده ۵ موافق هستند قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد پیشنهادی از طرف آقای مسعودی رسیده است که قرائت میشود.
(به شرح ذیل قرائت شد)
پیشنهاد میکنم چهار ماده از لایحه منع کشت خشخاش که تصویب شده است بدون ابلاغ و ماده چهارم به مجلس سنا برود.
دکتر وکیل- این هم مثل قوانینی است که با عجله تصویب میشود وسط کار میماند.
وزیر بهداری- غصه نخورید تریاک دیگر کاشته نمیشود.
بعضی از نمایندگان- این کار سابقه ندارد.
وزیر بهداری- سابقه دارد در قانون فرهنگ.
پیراسته- باید ماده چهار برود به مجلس سنا و ماده یک و دو و سه و پنچ به دولت ابلاغ میشود.
بعضی از نمایندگان- توضیح ندارد رأی رأی.
رئیس- آقای مسعودی بفرمایید. شاید کسی مخالف باشد.
محمدعلی مسعودی- عرض کنم همانطوری که آقایان توجه فرمودند این لایحه دارای ۵ ماده است ۴ مادهاش که مواد ۱ و ۲ و ۳ و ۵ باشد تصویب شده به دولت ابلاغ میشود و ماده ۴ بر میگردد مجلس سنا به اصلاحی که شده بنابراین خیال میکنم دیگر توضیحی لازم نباشد.
نمایندگان- رأی رأی.
رئیس- آقای نقابت مخالفید بفرمایید.
نقابت- عرض کنم در اصول قانونگذاری یک کلمهای است که خیلی ساده است که خیلی سابقه تاریخ دارد و خیلی هم مهم است و آن کلمه بدعت است (قناتآبادی- بدعت در امر تشیع اشکال دارد) شما هم مشغول تشریع هستید برای حرام کردن یک مطلب و وضع یک مجازات برای یک عمل حرام (عبدالرحمن فرامرزی- بدعت دو جور است بدعت صحیح و بدعت غلط) باید طوری بشود که اصل مقرره مشروطیت به هم نخورد یک لایحه قانونی که یک ماده آن مربوط به طرز اجرا و آئیننامه اجرا و نحوه تخلفات و بالاخره رویهای که دولت اتخاذ میکند برای اجرای آن مواد و آن رویه هم باید تصویب ۳ الی ۴ کمیسیون به حالت مشترک برسد میفرمائید که این مقرارات اجرایی و آن آراء چند کمیسیون را اما فعلاً تعقیب نکیند و بعد بروید بدون مقررات اجرایی اجرا کنید این عمل الان با قیام و قیود مجلس میسر است اما برخلاف اصل است برخلاف عادت است برخلاف رویه است سابقه در مجلس نداشت به این جهت بنده معتقدم که ایجاد این بدعت را نفرمائید روز شنبه مجلس سنا افتتاح میشود و آقایان سناتورها و کمیسیونهای همکاری مجلسین به قدری با هم نزدیکند و حسن تفاهم دارد که به سرعت ممکن است مطالبی که در اینجا این همه بحث شده است مورد قبول و تصویب آقایان قرار گیرد و حتی در کمیسیونهای همکاری با آقایان مذاکره کردیم که اگر یک مطلبی از نظر قانون و از نظر تغییر الفاظ در آن مجلس یا در آن مجلس صحبتی شود و تغییر پیدا میکند این حمل بر مخالف نظر نخواهد شد اظهار عقیدهای است نسبت به مسائل ما به نظر آنها احترام میکنید و با این جهت بنده خواهش میکنم برای یک هفته تأخیر مجلس سنا که شنبه تشکیل میشود برای یک هفته یک بدعتی ایجاد نکنید.
رئیس- یک پیشنهاد دیگر رسیده که قرائت میشود.
وزیر بهداری- الان آئیننامه نزد آقای رئیس مجلس است.
رئیس- آئیننامه اجاره نمیدهد
(به شرح ذیل قرائت شد)
مقام محترم ریاست مجلس شورای ملی اینجانب ماده الحاقی را تقدیم مینماید که به لایحه منع کشت خشخاش اضافه شود.
ماده الحاقی- دولت موظف است فوراً لایحه به مجلس بیاورد از اعتبارات تولیدی کشور یک میلیارد ریال در عرض دو سال به کشاورزانی که سابقه کشت خشاش دارد متناسب با سطح کشت آنها بدون سود بدهد تا تحت نظارت خود به مصرف ایجاد آب غرس اشجارترین اغنام و احشام برساننند و از سال پنجم در عرض ده سال دریافت دارد.
همچنین در نقاطی که خود دولت مصلحت بداند مانند سایر کشورها اجازه کشت برای مصارف طبی و صدور بدهد مشروط بر این که بهره برداری طوری باشد که قابل استعمال برای کشیدن نباشد حسامالدین دولتآبادی.
رئیس- آقای دولت آبادی بفرمایید (فرامرزی- آقا پیشنهاد آقای قناتآبادی را مطرح کنید تا راحت بشویم)
دولتآبادی- آقا این پیشنهاد نسبت به ماده الحاقیه است (شمس قناتآبادی- راجع به ماده الحاقی هم پیشنهاد دادهام که
کمیسیون برود آن دیگر مال بعد است عرض کنم اینجا مجلس شورای ملی است شأن مجلس شورای ملی دقت در امور اگر اینجا هم خدای نکرده در یک امور لازم قابل دقتی عجله شود و مطالع نشود پس تفاوتش با سایر جاها چیست من خیال میکنم کسی باشد در سرتاسر مملکت که راضی باشد به استعمال تریاک و هیچ کس نیست که به آثار شوم این زهر وارد نباشد ما چه میخواهیم میخواهیم کوشش کنیم ملت ایران را از شر این سم خانمانسوز راحت کنیم این هدف من است و هدف هر کسی است که به ملت علاقه داشته باشد شاه چه میخواهد شاه میخواهد ملت از ننگ استعمار تریاک راحت باشد هدف او هم هدف مقدسی است (دکتر سید امامی- خود تریاکی هم میخواهد) میخواهد آثار شوم این سم مهلک از مملکت بیرون برود این نیت مقدسی است و بعد هم باید بکوشند برای اجرایش ولیکن نبایستی مشکلات امر را در نظر نداشت یا دولت در آنجایی که موظف است جبران خسارت رعیت را بکند به اجمال برگزار کند و ما راهنمایی نکنیم و برود به کمیسیون بفرمایید ببینم کدام یک از تبصرهها که به کمیسیون رفته است برگشته و مورد استفاده قرار گرفته است اصول سمبل کردن شأن مجلس شورای ملی نیست مجلس شورای ملی همینطور که به رعیت میگوید از کشت خوداری کن و مالک هنم همانطور که آقای وزیر بهداری فرمودند با حسن نیت از این کشت صرفنظر کن بایستی با حسن نیت وضع زارع فقیر را هم در نظر گرفت چرا چشممان را به هم بگذاریم و چندین صد هزار نفر زارع که کارش کشت تریاک است او را نادیه انگاریم و با این فلاکتی که در این مملکت زندگی میکنند بیاعتنا باشیم من انتظار دارم که این دو موضوع را با هم مخلوط نکنیم و در این امر حیاتی مملکت آنقدر عجله نکنیم پیشنهادی که بنده دادم همان است که دولت خودش پیشبینی کرده است و یکی از آقایان فرمودند که این پیشنهاد خرج است خیلی بیلطفی است و خیال میکنند که بنده که عضو کوچک اینجا هستم توجه ندارم من آنجا نوشتهام دولت موظف است لایحه بیاورد که یک میلیارد ریال در ظرف دو سال رعیت لرستان، رعیت لرستان هیچگاه جزء کشت تریاک ندارد این بدبختی است برای مملکت اما ما رعیت لرستانی را تفنگ از دستش گرفتیم رفت زراعت تریاک کرد برای بدبختی خودش و مملکت اما امروز محصولی که به دست میآوریم هم میفروشد و هم خودش میکشد (شوشتری- نمیکشد) در کازرون زراعت تریاک تنها زراعت معمول آنجاست که اگر آنجا میخواهید مبارزه کنید حقیقتاً به هدف خودتان برسید و نباید اینجا گله کنید که چندین قانون گذشته است و اجرا نشده و مقدمات کار را در نظر بگیرید اگر آن قوانین اجرا نشده برای این است که مشکلات کار را قبلاً در نظر گرفتهاید حالا هم اگر بیائید اینجا عجولانه کاری کنید بدون این که برای جبران این ضرر زارع چارهاندیشی کنید و مجلس شورای ملی در این وضع رقبتبار اگر گفت کشت خشخاش ممنوع باید بگوئیم چه چیزی برای مردم بدبخت قرار دهیم آقایان به این مطلب توجه داشته باشید این که اینجا گفته شد زراعت دیگری جای آن زراعت در نظر بگرید ببخشید آقای وزیر دارایی دلش میخواهد که به این مملکت خدمت کنند ولی از کشت و زراعت بیاطلاع هستند من میگویم هیچ محصولی در هیچ جای ایران نمیتواند جای تریاک را بگیرد من اینجا آمدهام که با شما چارهجویی کنید انتظار دارم توجه کنید زراعت تریاک با آب هرز به اصلاح آب زمستان شروع میشود و با آب بهار ختم و درو میشود جای زراعتش برخلاف آنچه گفته شد به اصلاح پول سبز است و جای آن برخلاف زراعت چیزهای دیگر خوب است و حکم کود را دارد و برای زراعتهای دیگر آماده میشویم من منکر این نیستم مستلزم ممات بود زهر و قیمتی است سرمایه حیات بود آب و کم بها است این عمل غلط سالها است که شده است و مملکت بدبخت را به این نتیجه مواجه کرده است که یک عدهای قوای فعالهشان صرف این تریاک بشود و روز به روز مملکت ما بدبختتر بشود این جای خودش صحیح است ولی چرا نمیشود پیدا کرد من پیشنهاد کردم حالا که دولت هم نظر دارد که کمک بکند که یک میلیارد ریال در ظرف دو سال صد میلیون تومان زارعینی که کشت تریاک میکردهاند بدون سودی بدهند و خودش هم نظارت بکند که این پول را به مصرف ایجاد آب غرس اشجار تربیت اغنام و احشام برساند تحتنظر خود دولت و از سال پنج در عرض ده سال دریافت دارد که این حقیقت مطلب است اما حقیقت دوم عرض کردم و آقایان گوش ندادند کشت تریاک انشاءالله ممنوع خواهد شد من این را به آقای وزر بهداری سابقاً عرض کردم در آنجاهایی که کشت تریاک میکنند به رعیت اجازه داده شود همنیطور که در ترکیه برای مصارف خارج کشت تریاک میکنند این مملکت که صادراتش به هیچ رسیده است نباید همینطور علیالعمیا از این عایدات بگذرد دولت بعد از این که مطالعه کرد جاهایی را برای کشت خشخاش در نظر بگرید به شرط این که مورد استعمال قرار نگیرد مثل سایر ممالک آن را حساب کنید و در آنجا تریاک بکارند و مطلقاً برای صادرات از آن استفاده کنند آن هم نه حالا هر وقت دولت صلاح دانست.
رئیس- آقای وزیر بهداری بفرمایید.
وزیر بهداری- بنده خیلی متأسف میشوم ممکن است یواش یواش با جنبه عملی که بنده دارم یک قدری حالت عصبی پیدا کند (خدا نکند) ولی چون دکتر هستم جلوگیری میکنم آخر این که صحیح نیست در لوای موافقت را گفت که تعلیق به محال است یک دفعه میآیند میگویند که صد میلیون تومان در ظرف دو سال بدون سود دولت بدهد به چه مناسبت صد میلیون تومان بدهد پس بفرمایید که دولت شقالقمر کند آن متخصص داراییتان که شروع به صحبت کرد از صد میلیون یواش یواش تقلیل داد آقایان لطف فرمودید آخر رسانید به ۲۰ میلیون ریال دولت هم گفت که با کمال حسن نیت من این کار را میکنم حتی در جلسه هیئت دولت دیشب مطرح شد توی لایحه هم نوشته شده است که مطابق مقدورات خودش این کار را بکند شما که نمیتوانید دولت را موظف کنید صد میلیون بدهد من باب مثال شما قانون گذارید که ظرف شش ماه دولت پنچاه میلیون تومان برای ایجاد آسایشگاههای مسلولین در نظر بگیرد و لایحهای را بیاورد جناب آقای خلعتبری یک پیشنهادی دادند با کمال حسن نیت دو ماه که گذشت بنده آمدم پشت این تریبون و عرض کردم که امروز روز آخر است که دولت باید این کار را بکند ولی دولت ۵۰ میلیون ندارد، مطلب باید طوری باشد که بشود عمل کرد آقای وزیر دارایی میگوید نمیشود عمل کرد و حالا ایشان میفرمایند ما بیائیم صد میلیون تومان بدهیم در ظرف دو سال آن هم بدون سود از اینها گذشته تبصره ۳۵ ماده ۲ قانون سازمان برنامه نوشته است که سازمان برنامه مکلف است این کار را بکنند دیشب هم آقای دکتر جزایری در هیئت دولت تشریف داشتند و حتی از ایشان هم استمداد فکری شد و در این موضوع بحث شد دولت نمیخواهد کار غلط بکند پیشبینی کرده در اقلام و جداول سازمان برنامه هم پیشبینی میشود اقدام خواهد شد اگر حسن نیت در کار هست که بنده خیال میکنم یواش یواش با سمپاهای عجیب و غریب میرسد آقا قبول کیند آقای دکتر جزایری تشریف دارند و در کمیسیون سازمان برنامه هم هست پیشبینی میشود اگر میخواهید لایحه را رد کنید در لوای موافقت بنده عرضی ندارم آخر بنده برای این کار خسته شدم.
رئیس- خسته شدن ندارد بیست دفعه هم اگر لازم شد برای جواب بیایید اینجا.
وزیر بهداری- بنده ۵۰ روز دیگر هم میآیم اما باید نظریاتم را عرض کنم اما این که فرمودند که در ترکیه چنین کاری شده است در ترکیه اول منع کشت خشخاش کردند ابتلای تریاک را از بین بردند معتاد را معالجه کردند و آن کسی که دوباره معتاد شد مطابق قانون به دار زدند بعد از این که حسن نیت ترکیه در جامعه ملل مشخص شد رفت از جامعه ملل تقاضا کرد و گفت که من مطابق مقرارات رفتار کردهام حالا به من اجازه بدهید در یک ناحیهای شبیه به کازرون که آقا فرمودند یا در نواحی شبیه قبرستان تحت نظر خود شما این قدر خشخاش بکارند بعد از این که جامعه ملل دید که این نظر کاملاً صحیح است گفت بسیار خوب بیا و بکار و او هم زیر نظر سازمان ملل متحد یک زمینهای محدود را کشت کرد پس بنابراین موضوع ترکیه با وضع فعلی ما قیاس معالفارق است بنده خیلی معذرت میخواهم و از این عرایضی که کردم و هیچ نظر توهینی نسبت به مجلس و به آقایان نمایندگان نداشتم و در مجلس شورای ملی چندین سال سابقه وزارت داشتم جزء اطاعت و احترام به آقایان نمایندگان نظری نداشتم ولی باور کنید بنده وقتی میبینم که پیشنهاد میفرمایند صد میلیون تومان بدون سود برای دو سال داده بشود خود آقایان تصدیق میفرمایند که این امر تعلیق به محال است بنده هیچ نظری نداشتم و نمیخواستم اسائه ادبی بکنم ولی خواستم این کار همانطور که از روز اول عرض کردم که به حسن نیت آقایان هنوز ایمان دارم و در جلسه پیش هم شرح کشافی از مالکین تبعیض کردم توقع نداشتم آقایان مالکین پیشنهاداتی بفرمایند بنده نتوانم انجام بدهم (دکتر عدل- مالکین نظر شما را تقویت میکنند) (کریمی- مالکین که صدایشان در نمیآید)
رئیس- آقای پیراسته.
پیراسته- عرض کنم که پیشنهاد جناب آقای دولت آبادی مطرح بود بنده از آقای رئیس اجازه گرفتم ولی فرمایشات آقای دکتر صالح مانع شد جناب آقای دکتر صالح توجه بفرمایید در این که مجلس شورای ملی جای بحث و انتقاد نیست جای ترید نیست یک نماینده مجلس هر چه به نظرش میرسد پیشنهاد میکند بعد اگر نتوانست اکثریت را موافق کند آن پیشنهاد رد میشود و اگر هم میخواست پس میگیرد عرض کنم حضور آقایان اگر ما عصبانی بشویم یا عصبانی نشویم هی آئیم پیش طبیب ما را معالجه بکند ولی اگر حضرت عالی عصبانی بشوید شما را باید پبش که ببریم؟ (دکتر عدل- اگر عصبانی شدند تریاک میکشند) اما راجع به پیشنهاد جناب آقای دولتآبادی بنده به ایشان ارادت دارم و به نظریاتشان احترام میکنم پیشنهاد ایشان پیشنهادی نیست که
اصلاً بگویم که وراد نیست و قابل مطالعه نیست اما در یک موقعیتی قرار گرفتهایم که الان موقع کشت است اگر دولت لایحهاش مدتها بماند چطور میتواند جلوی کشت را بگیرد اگر این لایحه یک ماه یا دو ماه دیگر در جریان باشد ما که با مردم دشمنی نداریم حالا بیایند کشت بکنند شخم بزنند بعد قانون بگذرد این صحیح نیست به نظر بنده در مجلس دقتی که روی مواد در کمیسیونها میشود در اینجا نمیشود چون ممکن است اینجا منشی مواد را بخواند و یک کسی مشغول مطالعه باشد و دقت نکند ولی در کمیسیونهای روی مواد و اصول بیشتر میشود پیشنهاد بنده این است جناب آقای دولت آبادی موافقت بفرمایند این پیشنهاد هم مثل سایر پیشنهادها برود به کمیسیون و کمیسیون را هم خود آقایان امروز بعد از ظهر و فردا تشکیل بدهند اگر پیشنهاد مفیدی بود بیاورند به مجلس یا هر نظر اصلاحی که دارید حضرتعالی بدهید الان با قید سه فوریت ما امضا میکنیم به صورت طرح میدهیم به مجلس ادامه این قانون را خواهش میکنم بیش از این معطل نفرمایید که گفته بشود مجلس با منع کشت خشخاش موافق نیست این عرض بنده است و خواهش میکنم آقای دولت آبادی قبول بفرمایند.
دولتآبادی- اجازه میفرمایید که من توضیح بدهم
رئیس- شما که توضیح دادید دیگر صحبت موردی ندارد ممکن است آن بیست میلیون تومانی که دولت میخواهد بدهد این را در دو سال ۴۰ میلیون تومان در نظر بگیرند و پیشنهاد را اینطور اصلاح کنند (عبدالرحمن فرامرزی- دولت باید مطالعه بکند اما میتواند خودش بکند دیگر قانون نمیخواهد) در پیشنهاد نوشتهاند دولت لایحه بیاورد و خود دولت هم که یک لایحهای برای ۲۰ میلیون از سازمان برنامه بیارود.
پیراسته- آقای دولت آبادی موافقت بفرمایند که پیشنهادشان برود به کمیسیون.
وزیر بهداری- ما این را پایدار میکنیم اما اگر قرار است بگذارنیم باز میگفتند جر و بحث و مثل همان پیشنهاد آقای خلعتبری میشود.
رئیس- آقای دولت آبادی شما میتوانید پیشنهادتان را صورت طرح بدهید.
دولتآبادی- اشکالی ندارد برود به کمیسیون.
رئیس- آقای خلعتبری بفرمایید.
خلعتبری- آقایان خسته هستند (دکتر عدل- خیلی) ولی لازم میدانم از لحاظ اجرای این قانون چند تذکر بدهم آقای وزیر بهداری توجه بفرمایید اینجا چند مرتبه صحبت شد که این مسئله تریاک برای ما یک ننگ ملی است بنده میخواستم این را اصلاح کنم و عرض کنم که اگر این ننگ باشد یک ننگ بینالمللی است چون ما تنها نیستیم که مبتلا هستیم بیشتر سکنه و مردم ایران از لحاظ بیچارگی که طبیب ندارند دوا ندارند پک تریاک میزنند که معالجه بشوند (صحیح است) کشاورز ایرانی و مازندارنی به این علت است که مبتلا میشود تصادف خوبی کرد این هفته بنده مطابق معمول مطبوعات خارجی را نگاه میکردم در همین هفته اخیر مجله نیوزویک (وزیر بهداری- مجله نیوزویک به ما چه ربطی دارد؟) عجله نفرمائید جناب آقای دکتر صالح بایستی این حرفها جواب داده بشود نوشته بود در همین هفته که به کمیسیون سنای آمریکا مشغول رسیدگی به موضوع ترک مواد مخدره است این خلاصه خبر و گزارش جلسات متعدد است که از آمریکا به این نتیجه رسیدهاند با این که ۴۰ سال است در آنجا قانون منع فروش مواد مخدر است معذلک به اتفاق آراء حاضرین کمیسیون که اطبای پسیکلوگها وکلا و حقوقدانها بودهاند تصدیق کردهاند که وضع قانون جلوگیری نمیکند و در آمریکا با وجود قوانین که وضع شده آمریکای متمدن مرتقی، صنعتی، بعد از چهار سال عمل تازه به این نتیجه رسیده است که اعتباد مواد مخدره زیاد شده است و این مجلهاش را میدهیم به آقای وزیر بهداری که مطالعه بفرمایند (وزیر بهداری- بنده دیدم که راجع به حشیش است نه تریاک) حالا ما قانون میگذاریم این تذکرات را هم میدهیم که حاجی حاجی مکه بشود این قانون باید اجرا بشود و صحیح هم باید اجرا بشود و اگر هم صحیح اجرا بشود اصلاً فایده ندارد برای این که قانون زیادی وضع شده وصحیح اجرا نشده است پس باید برای صحبت اجرا باید یک تذکراتی داد و دلت هم به این تذکرات توجه کند چون برای مردم این یک بلیهای شده است و مخصوصاً همه علاقهمندند این بلیه رفع بشود و خود تریاکیها بیشتر از همه علاقمندند که رفع بشود بنابراین این که بنده عرض میکنم در این مجله تخمیلی که زدهاند راجع به تریاکیها (وزیر بهداری- تریاک نیست حشیش است) حشیش و شیره چه فرقی دارد؟ هروئین و کوکائین بدتر است آن شیره فرنگی است و این شیره ایرانی است این را یک بدبخت ایرانی با آن کثافت میکشد و آن یک آمپول درست میکند و توی پایش فرو میکند این چه فرقی دارد؟ بنابراین در آمریکایی که معتادین آن از ۱۵۰ هزار نفر زیادتر است من خودم در ایپورت سناتور فلاور خواندم که خیلی بیشتر از این قدر است فقط شاید در آمریکا یک میلیون نفر معتاد به این سهم باشند حالا خود اینها بعد از ۴۰ سال عمل میگویند وضع قانون کافی نیست راهنمایی میکند که برای ترک مواد مخدره باید راه عملی ایجاد کرد میگویند برای بیکارها کار باید پیدا کرد برای اشخاص باید کسب و درآمد بیشتری پیدا کرد بنابراین ما نمیدانیم قانع بشویم که اگر شما به وعده میدهید که تریاکی را ترکش میدهید این به تنهایی کافی نیست ما میخواهیم به شما یک راهنمایی ارائه کنیم اولاً راهش این است جناب آقای دولتآبادی پیشنهادشان را پس گرفتند ولی این جزء قانون سازمان اعتبار است جزء وظایف اوست که اعتبار کافی بدهد و اگر نکرد ممکن نیست قانون اجرا بشود حالا من به شما عرض میکنم چه مخارجی دارد یک عمله روزی ۴۰ ریال مزد میگیرد این را شما میآورید که تریاکش را ترک کند تا این مخارج ۱۵ روز زن و بچهاش را نداشته باشد نمیتواند ترک کند و فرار میکند دیگر این که همانطور که گفتند باید به بانک کشاورزی سرمایه داد که کشاورزان کمک بکند در مناطقی که تریاک میکاشتند باید محصولشان را به دو برابر قیمت بخریم برای دو سال باید این راههایی عملی را در نظر گرفت و اگر در نظر نگیریم این برنامه اجرا نخواهد شد از همه مهمتر به نظر بنده باید از کمک مردم برای این کار استفاده کرد باید مردم را مصمم کرد که کمک مردم را برای این کار بکنند این است که من از آقای وزیر بهداری استدعا میکنم از مردم از انجمنهای خیریه استفاده کنند از انجمنهای ترک تریاک از انجمنهای اطباء و پزشکان از مجامعهای که حاضرند برای کمک استفاده کنیم در مخارجی که ترک تریاک میشود از قبیل توزیع حب تریک تریاک و وسائل معالجه و سایر چیزها اگر بخواهید اطمینان داشته باشد که این پولها صحیح به مصرف برسد به نظر بنده باید این مؤسسات و مجامع نظارت داشته باشد یعنی این انجمنها در هر جا که هستند در هر شهرستانی که هستند اینها از نظر علاقه به همشهریهای خودشان نظارت صحیح خواهند کرد من تقاضا میکنم که توجه بفرمایید که از وجود این اشخاص برای نظارت در منع کشت و ترک تریاک استفاده بشود برای این که اینها دلشان به حال کشاورزان بیشتر میسوزد مطلب دیگری که آقای وزیر بهداری باید توجه کنند این است که من شنیدم استعمال مورفین و هروئین در مدارس به تدریج دارد رواج میگیرد این را از طریق خانواده از طریق انجمنهای همکاری خانه و مدرسه و توصیه به دانشگاه و تمام ترقی که نظر دارید جلوگیری کنید اگر این اعتیاد توسعه پیدا کرد معالجهاش مشکل است این بود که بنده این تذکرات را خواستم بدهم و بیش از این عرضی ندارم و امیدوارم با در نظر گرفتن این تذکرات در آتیه انشاءالله موفق بشوید که این نظریه را به طور صحیح اجرا کنید.
رئیس- مذاکرات در کلیات لایحه منع استعمال تریاک تمام شد (قناتآبادی- بنده اسم ننوشتهام تا در کلیات صحبت کنم) چه لزومی دارد که وقت مجلس را بگیرید یک موافق صحبت کرد اگر اجازه بدهید این کا زودتر بگذرد (قناتآبادی- صرفنظر میکنم) و باید رأی بگیریم با پیشنهادی که شد و دلائلی که آقای نقابت آوردند این بود که مجموع لایحه که باید برود به مجلس سنا ۵ ماده است و پیشنهادی درسیده بود که ماده چهارم را که اصلاح شد به سنا بفرستیم و چهار ماده دیگر را به دولت ابلاغ کنیم حالا به این پیشنهاد رأی میگیرم که ماده چهارم به مجلس سنا فرستاده شود برای اصلاح و این چهار ماده به دولت ابلاغ شود آقایانی که به این ترتیب موافقند قیام بفرمایند (عده کمی برخاستند) تصویب نشد بنابراین تمام مواد به مجلس شنا فرستاده میشود وقتی تصویب شد ابلاغ میکنند باید با ورقه رأی بگیریم چون پیشنهاد کردهاند که با ورقه رأی گرفته شود (شوشتری- پس لایحه برود به مجلس سنا؟) پیشنهاد رأی با ورقه قرائت میشود.
(به شرح زیر قرائت شد)
پیشنهاد مینماییم که رأی به منع کشت خشخاش با ورقه باشد. صدقی- مهندس جفرودی- تفضلی- محمودی- رضایی- مسعودی و چند امضای دیگر.
رئیس- رأی گرفته میشود با ورقه به این لایحه اساسی آقایان را به ترتیب قرائت کنید آقایانی که موافقت ورقه سفید با امضاء میدهند (اسامی نمایندگان به وسیله آقای مسعودی (منشی) به ترتیب ذیل اعلام و در محل نطق اخذ رأی به عمل آمد.
آقایان: امیرتیمور کلالی- کریمی- دکتر بینا- تیمورتاش- کاشانی- دکتر عدل- عماد تربیت- شادمان- قناتآبادی- رضایی- محمود افشار- پناهی- موسوی- صادق بوشهری- زنگنه- عبدالرحمن فرامرزی- دولتشاهی- صدقی- دکتر سید امامی- مهندس اکبر- مهندس جفرودی- سلطان مراد بختیار- شوشتری- دکتر وکیل- ایخانیزاده- بوداغیان- افشار صادقی- صفاری- صارمی- صدرزاده- داراب- بزرگنیا- محمود ذوالفقاری- عبدالصاحب صفایی- قراگوزلو- جلیلوند- امیر اهتشامی- اردلان- عباسی- کاشانیان- سرمد- توماج- دکتر بینا- مشایخی- شیبانی- مکرم- کدیور- قرشی- مهدوی- شادلو- دولت آبادی- خرازی- دکتر جزایری- دکتر شاهکار- دکتر عمید- دکتر افشار- بهبهانی- خلعتبری- سید احمد صفایی- حائریزاده- برومند- عمیدی نوری
نقابت- دکتر آهی- دکتر پیرنیا- عربی شیبانی- استخر- دهقان- رستم- گیو- اخوان- فرود- افخمی- یدالله ابراهیمی- مهندس قباد- ثقهالاسلامی- حمیدیه- محمد علی مسعودی- بوربور.
(آراء مأخوذه شماره شد ۷۶ روقه سفید موافق و یک ورقه مشروط و ۴ ورقه سفید بیاسم شماره شد)
رئیس- لایحه منع کشت خشخاش و استعمال تریاک با ۷۶ رأی موافق تصویب شد.
اسامی موافقین- آقایان: صفاری- شادلو- دکتر امیر نیومند- بهبهانی- داراب- مکرم- اکبر- مهدوی- افشار- صادقی- قرشی- دکتر افشار- محمودی- دکتر عمید- جلیلوند- عمیدی نوری- اخوان- مهندس جفرودی- خلعتبری- نقابت- استخر- سید احمد صفایی- افخمی- دهقان- دکتر پیرنیا- گیو- بوربور- دکتر آهی- صارمی- مهندس ظفر- اردلان- امیر اهتشامی- توماج- ایلخانیزاده- شوشتری- دکتر سید امامی- صادق بوشهری- شیبانی- تفضلی- عماد تربتی- کریمی- دکتر بینا- سرمد- بزرگنیا- موسوی- دکتر عدل- عباسی- صدرزاده- عبدالصاحب صفایی- قنات آبادی- رضایی- بوداغیان- قراگوزلو- عرب شیبانی- دولتشاهی- سلطانمراد بختیار- فرود- کدیور- ثقهالاسلامی- صدیقی- دولت آبادی- محمد علی مسعودی- عبدالرحمن فرامرزی- یدالله ابراهیمی- مشایخی- حمدیه- تیمورتاش- کاشانی- محمود افشار- شادمان- اعظم زنگنه- محمود ذوالفقاری- پناهی- دکتر شاهکار (امیدوارم دولت موفق شود و از قاچاقچیان جلوگیری نماید) دکتر جزایری (انشاءالله دولت و وسائل اجرای این قانون را فراهم کند و دستگاه شایستگی آن اجرا را پیدا کند) برومند (امیدوارم دولت موفق شود در راه مبارزه با استعمال تریاک و ضرر کشاورزان را جبران نماید) حائریزاده (با منع استعمال موافقم با منع کشت مخالفم) ورقه سفید بیاسم علامت امتناع چهار برگ.
رئیس- آقای وزیر بهداری.
وزیر بهداری- بنده زبانم قاصر است از این که تشکر کنم از حسن ظن آقایان اگر چنانچه در ضمن جلسات عرایضی کردم ملاحظه فرمودهاید همیشه بنده رعایت ادب را کردهام وظیفهام این است که مؤدب باشم در موضوع این لایحه به قدری تابع احساسات درونی خودم هستم و معتقد و مؤمن به این کار هستم که چنانچه ملاحظه میفرمایید گاهی اوقات لحن گرفتارم عوض میشود و این در نتیجه این است که یک وقت یک وزیر بهداری وظیفه به گردن گرفته و لایحهای میآورد اینجا و یک وقت روی ایمان خود لایحه میآورد و حالا که این لایحه روی حسن نیت آقایان تصویب شده است امیدوارم که طلیعه سعادت مملکت باشم و به کمک آقایان نمایندگان محترم آنطوری که امیدوارم هستم اجرا بشود و این ننگ بینالمللی از بین برود.
۹-تقدیم یک فقره طرح سه فوری به وسیله آقای دکتر بینا
دکتر بینا- اجازه میفرمائید؟
رئیس- بفرمایید
دکتر بینا- طرحی است با قید سه فوریت که بیست و پنج نفر از آقایان امضا کردهاند و تقدیم مقام ریاست میکنم
۱۰- تعیین موقع و دستور جلسه بعد- ختم جلسه
رئیس- دو سه کار در دستور است یک لایحه مالی وزارت راه که مخالف و موافق نام نویسی کردهاند یکی انتخابات یک نفر برای بیمههای اجتماعی است و طرف مجلس یکی هم طرح سه فوریتی است که داده شده که بماند برای جلسه بعد آقایان کارپردازها برای این که روز شنبه مجلس سنا از طرف ذات همایونی در اینجا افتتاح میشود تقاضا کردهاند که جلسه پنج نبشه تعطیل بشود بسته به نظر آقایان نمایندگان است (عدهای از نمایندگان- خیر جلسه روز پنجشنبه باشد) پس جلسه روز پنجشنبه خواهد بود
مجلس مقارن ظهر ختم شد
رئیس مجلی شورای ملی- رضا حکمت
سؤالات نمایندگان
سؤال از آقای وزیر دارایی
شنیده میشود در اداره کل دخانیات با وجود این که در شهرستانها و مراکز برای فروش انواع سیگار و توتون چیق مجهز میباشد جریاناتی وجود دارد که پخش قسمتی از سیگار و همچنین توتون چیق را به شخص یا شرکتی واگذار نماید که روزانه بیش از ۵۰۰ هزار ریال به جیب آنها بریزد و چون این عمل برخلاف مصلحت مملکت و مردم و بیتالمال میباشد تقاضا دارم آقای دکتر سجادی که عقیده به جلوگیری از اتلاف اموال دولتی دارند در این خصوص هر چه زودتر به مجلس شورای ملی حاضر شده و پاسخ دهند عمیدی نوری
سؤال از جناب آقای نخست وزیر
نظر به این که گفته میشود یک کارخانه سیمان مجهز برای بهرهبرداری از ۷ ماه قبل آمده است که روزی لااقل ۳۰۰ تن سیمان به معرض فروش بگذارد و تا به حال از افتتاح آن و گذاردن این مقدار سیمان در بازار خوداری شده و به همین جهت بازار سیاه سیمان رونق زیادی دارد از جناب آقای نخست وزیر تقاضا میشود در این خصوص به مجلس شورای ملی حاضر شده نسبت به موارد ذیل پاسخ دهند که اولاً این مطلب حقیقت دارد یا خیر؟
ثانیاً در صورت صحت چرا سازمان برنامه چنین کاری کرده است.
ثالثاً مسؤل خسارت وارده به مردم و سازمان برنامه در این خصوص کیست؟ عمیدی نوری
مقام معظم ریاست مجلس شورای ملی.
تمنا دارم مقرر فرمائید به جناب آقای وزیر امور خارجه اطلاع داده شود برای پاسخ به سؤال زیر در مجلس شورای ملی حضور به هم برسانند.
به طوری که در روزنامهها درج شده و منتشر شده عده زیادی از ایرانیان درصدد مهاجرت به کشورهای کانادا میباشد در این موقع که با شروع طرحهای عمرانی کشور ما احتیاج به افراد فنی از هر قبیل دارد و با اجرای عملیات عمرانی موضوع کارگر مسئله حیاتی برای کشور ما خواهد بود وزارت امور خارجه برای جلوگیری از این قبلی مهاجرتها چه اقدامی به عمل آورده؟
دکتر علی اکبر بینا
ریاست محترم مجلس شورای ملی
خواهشمند است مقرر فرمائید آقای وزیر دادگستری در مجلس توضیح دهند که علت عدم اجرای لایحه مصوب کمیسیون مشترک راجع به ترفیات قضات چیست و چرا ترفیات عقب افتاده داده نشده سید مهدی پیراسته
ریاست محترم مجلس شورای ملی.
خواهشمند است مقرر فرمایید جنابان آقایان وزرای فرهنگ و دارایی در مجلس توضیح دهند که علت عدم اجرای ترمیم قانون حقوق فرهنگیان چیست؟
سید مهدی پیراسته.
سؤال از وزارت اقتصاد ملی
طبق اطلاعاتی که میرسد عدهای از بازرگانان ما یا ورشکست شدهاند و یا این که در معرض ورشکستی هستند یا توجه به علل آن چنین استنباط میگردد بیشتر این ورشکستگیها ناشی از نداشتن نقشه صحیح در اساس بازرگانی کشور از طرف دولت میباشد زیرا سیل کالاهای خارجی مخصوصاً کالاهایی که یا مشابه در ایران وجو دارد و یا این که به صورت زاید از مصرف داخلی وجود دارد به سوی کشور میرسد در حالی که حجم صادارات نیز کاسته شده است که با این جریان خطر مهمی برای اقتصاد ملی ایران به وجود آمده است
تقاضا دارم آقای وزیر اقتصاد ملی در مجلس شورای ملی حاضر شده و به این سؤال پاسخ دهند تا ببینیم دولت چه فکری برای یکی از مهترین طبقات مؤثر و همچنین نجات ملت ایران وخامت اوضاع اقتصادی نموده است
عمیدی نوری
ریاست محترم مجلس شورای ملی
خواهشمند است مقرر فرمائید دولت در موقع مقرر یک سؤال ذیل جواب دهد
با این که مجلس و دولت با کمال علاقه قانون اضافه حقوق آقایان فرهنگیان و کمک آموزگاران و دبیران و استادان را پیشنهاد و تصویب کردهاند و یقیناً دولت فعلی هم علاقه به اصلاح وضع زندگی فرهنگیان محترم دارد علت این که تا کنون دولت و وزارت دارایی هیچگونه اقدامی برای پرداخت اضافه حقوق آنان به عمل نیاورده است چیست
دکتر جزایری
ریاست محترم مجلس شورای ملی متمنی است مقرر فرمائید جناب آقای نخست وزیر و آقایان وزیران دارایی و فرهنگ برای ادعای پاسخ به سؤال زیر در مجلس شورای ملی حضور یابند
با وجود این که قانون ترمیم حقوق فرهنگیان به تصویب مجلسین رسیده و لازم و اجرا گردیده هنوز از طرف دولت اقدام موثری برای تأمین اعتبار پرداخت قانون فرهنگیان به عمل نیامده و این بیاعتنایی دولت به وضع اسفناک طبقه زحمتکش و دانشمند کشور موجب یأس و دلسردی آنان گردیده است و مخصوصاً این تصور در میان فرهنگیان قوت گرفته که اساساً از روز اول دولت سابق خیال کمک به این طبقه را نداشته و عنوان ترمیم حقوق جنبه ارضای موقت معلمین را داشته است و لازم به توضیح نیست که شیوع این فکر ضربتی جبرانناپذیر به روحیه طبقه عظیم مؤثر خواهد زد که وظیفه دارد تعلیم و تربیت جوانان و تهذیب اخلاق عمومی است
قانون ترمیم حقوق فرهنگیان با آن همه سر و صدا و تبلیغات که در اطراف آن به عمل آمد این ضرر بزرگ را برای فرهنگیان داشت که هزینه زندگی را به طور محسوس مشهود بالاتر ببرد و قوه خرید آنان را به صفر رسانید و اینک دولت باید صریحاً جواب بدهد که آیا یک دبیر و یک آموزگار با حقوق ماهیانه ۲۵۰ تومان یا اندکی بیشتر چگونه میتواند زندگانی خود را اداره نمایند و جبران کسر هزینه معاش آنان بر عهده کیست و دولت چه تدابیری اندیشده که معلمین با فراغ خاطر و راحت خیال وظیفه سنگین خود را به نحو مطلوبی انجام دهند و اساساً از معلمی که در زیر فشار مضیقه زندگی و با خیالی پریشان در کلاس درس حاضر میشود چه انتظاری میتوان داشت.
محمد درخشش