مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۱ مهر ۱۳۲۹ نشست ۶۵
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری شانزدهم | تصمیم‌های مجلس | تصمیم‌های مجلس شورای ملی درباره نفت و گاز |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره شانزدهم |
روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی ایران
شامل متن قوانین – تصویبنامهها – صورت مفصل مذاکرات مجلس شورای ملی – مذاکرات مجلس سنا
اخبار رسمی – فرامین – انتصابات – آیین‌نامه‌ها – بخشنامه‌ها - آگهی‌های رسمی و قانونی سوالات
سال ششم – شماره ۱۶۴۲
روزنامه یومیه - مدیر: سیدمحمد هاشمی
۲شنبه ۱۷ مهر ماه ۱۳۲۹
دوره شانزدهم قانونگذاری
مشروح مذاکرات مجلس ملی، دوره ۱۶
جلسه: ۶۵
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز سه‌شنبه ۱۱ مهر ماه ۱۳۲۹
فهرست مطالب:
۱-تصویب صورت مجلس‌های قبل
۲-بقیه شور اول لایحه تصفیه و ارجاع به کمیسیون
۳-قرائت سه فقره استیضاح
۴-اجرای مراسم تحلیف به وسیله آقای آبکار نماینده ارامنه جنوب
۶-تقدیم یک فقره لایحه بهداشت شهر از طرف آقای وزیر بهداری و دو فقره لایحه از طرف آقای وزیر کار راجع به تکمیل کادر شهربانی و لولهکشی شهر تهران
۷-طرح لایحه بهداشت شهر و تصویب آن
۸-تقدیم دو فقره لایحه از طرف آقای وزیر کار
۹-موقع و دستور جلسه آینده - ختم جلسه
مجلس ساعت ده صبح به ریاست آقای رضا حکمت تشگیل گردید.
رئیس -صورت غائبین جلسه پیش قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد.)
غائبین با اجازه آقایان: بهادری. فتحعلی افشار. طباطبایی. دکتر هدایتی. آصف. صاحب‌جمع. دکتر راجی. سعید مهدوی. سلطانی. غائبین بی‌اجازه آقایان: محمود محمودی. صفوی. زنگنه. دولت‌آبادی. برومند. خسرو قشقایی. سالار سنندجی. امینی. حسن اکبر. اقبال. شهاب خسروانی. قرشی. عماد تربتی. محسن طاهری. حاذقی. غضنفری. نبوی. پیراسته. محمد ذوالفقاری. ناصر ذوالفقاری. امیر افشاری. دکتر شایگان. جواد مسعودی. ارباب رستم گیو.
دیر آمده با اجازه آقای بزرگ‌نیا یک ساعت و سی دقیقه
۱-تصویب صورت مجلس‌های قبل
رئیس- آقای دکتر جلالی نسبت به صورت جلسه نظری دارید.
دکتر جلالی -عرض کوچکی دارم در جلسه یکشنبه دوم مهر که جناب آقای شوشتری فرمایشاتی فرمودند در صورت جلسه طوری منعکس است که نظر بنده خوب رسانیده نمی‌شود و در درجه اول مقصود از آن عرضی که در میان صحبتی که ایشان فرمودند کرده بودم این بود که بحث در موضوع علمی یعنی موضوع سم‌پاشی «د د ت» حق این بود که اجازه می‌فرمودند آقای شوشتری ماها که وارد بودیم صحبت می‌کردیم ایشان به طور کلی صحبتی فرمودند البته صحیح است.
رئیس- آقای دکتر جلالی راجع به صورت جلسه بفرمایید.
دکتر جلالی- موضوع دومی که بنده از جناب آقای دکتر مهرای و دکتر سعادت که بسیار زحمت کشیده‌اند و بنده تمام جزئیات کارهای آقایان را مطلعم تشکر می‌کنم ولی موضوع خود آن گرد «د د ت» پرونده مخصوصی دارد که بنا با قرار خود این آقایان در بعضی نقاط چون دوایی که برای سم‌پاشی استعمال شده آن قدرتی که باید نداشته بنده وقت مجلس را نمی‌گیرم این را می‌گذارم در موقع طرح بودجه که مفصلاً صحبت خواهم کرد که از نظر طبی به اعتقاد خود این آقایان چه معایبی دارد به عرض مجلس خواهم رساند.
رئیس- آقای شوشتری
شوشتری- بنده عرضی که کردم چون نتیجه عمل را در حوزه انتخابی کاملاً دیدم عرض کردم و این موضوع علمی نیست یک موضوع پیش پا افتاده ساده‌ای است که برای جلوگیری از مالاریا است این دوا هم برای این کار است و اگر یک مأموری آقا توجه نکرده غفلت کرده و مربوط به اصل موضوع نیست (دکتر جلالی- مأمور غفلت نکرده) البته
دکتر سعادت بسیار خوب عمل کرده صحیح است این که فرمودید عرض کردم دو صورت دارد نتیجه خوب داده باید خوب عمل کنند
رئیس- اینها مربوط به صورت مجلس نیست آقای فولادوند.
فولادوند - به طوری که مقام ریاست استحضار دارند صورت جلسه دو جلسه را امروز به ما داده‌اند بنده هم در هر دو جلسه صحبت کرده‌ام و الان نمی‌رسم تمام اغلاطی که راجع به اظهارات بنده نوشته شده است اینها را یادداشت می‌کنم که تندنویسی اصلاح کند.
رئیس- بسیار خوب آقای دکتر هدایتی
دکتر هدایتی- در این صورت جلسه روز سه‌شنبه چهارم مهر آقای اردلان قبل از صحبت‌شان مطلبی راجع به انتخاب آقای انتظام فرمودند بنده هم عرض کردم که دولت‌های عربی رأی ندادند به نماینده ایران اینجا نوشته شده است دولت‌های غربی استدعا می‌کنم دستور بفرمایید اصلاح کنند.
رئیس- بسیار خوب اصلاح می‌شود آقای کشاورزصدر
کشاورزصدر- اینجا از طرف بنده نوشته است که فراماسون‌ها ما را به بند گذاشته‌اند و ما آنها را به بند د می‌گذاریم در صورتی که بنده گفتم آنها ما را به ب گذاشتند ما آنها را به بند دار می‌کشیم نه به بند (د)
رئیس- آقای صدرزاده
صدرزاده- در صورت مذاکرات جلسه روز یکشنبه دوم مهر ماه جمله‌ای از طرف بنده ذکر شده و او این است که اگر یک آدم لایقی را در این بند هم بگذارند درست نیست مقصود بنده از بند ب است یعنی اگر مستخدمی درست و لایقی باشد او هم مناسب نیست که در بند ب گذاشته شود.
آزاد- بنده اخطار نظامنامه‌ای دارم.
رئیس- راجع به چه ماده؟
آزاد- ماده ۱۶۹
رئیس -بفرمایید
آزاد- راجع به سؤالات است که آقایان از دولت‌ها می‌کنند هیچ یک از آقایان تشریف نمی‌آورند که جواب بگویند بنده یک مرتبه دیگر تذکر دادم و از جناب آقای رئیس تقاضا می‌کنم که امر بفرمایند اینها بیایند جواب سؤالات را بدهند.
رئیس- همه آنها گفته‌اند که برای جواب حاضرند مجلس باید یک روز به خصوصی را برای سؤالات تعیین بکند ممکن است روز چهارشنبه آقایان تشریف بیاورند اینجا تعیین بفرمایند البته اگر آقایان موافقت بکنند بنده شنبه را معین می‌کنم.
شوشتری- شنبه که تعطیل است.
رئیس- شنبه افتتاح مجلس سنا است می‌گذاریم خارج از روز تشکیل مجلس.
دکتر بقایی- سؤالات که خارج از دستور نیست.
رئیس- برای این که چهل پنجاه سؤال است و هر کدام اقلاً نیم ساعت وقت را می‌گیرد یک جلسه فوق‌العاده آقایان تعیین بفرمایند و دولت جواب سؤالات را بدهد ممکن است عصر باشد تمام سؤالات مطرح می‌شود (صحیح است) دیگر نظری نسبت به صورت مجلس نیست (گفته شد خیر) صورت مجلس دو جلسه پیش تصویب شد.
۲-بقیه شور اول لایحه تصفیه و ارجاع به کمیسیون
رئیس- چند نفر از آقایان تقاضای نطق قبل از دستور کرده‌اند (دستور دستور) پس قبل از ختم جلسه آن آقایان که تقاضا کرده‌اند به آنها اجازه داده می‌شود پیشنهاد کفایت مذاکرات شده بود در جلسه پیش که بایستی رأی گرفته شود عده کافی نبود (شوشتری- قبل از دستور چه شد؟) بعد از این که رأی گرفته شد آقایانی که با کفایت مذاکرات موافقند قیام بفرمایند (اکثر قیام کردند) تصویب شد پیشنهادات قرائت می‌شود. پیشنهاد می‌کنم جمله زیر به ماده ۳ اضافه شود «وزرا از نظر این که محاکمه آنها باید با تشریفات خاصی انجام یابد» امامی‌اهری پیشنهاد می‌کنم تبصره زیر در ماده ۳ اضافه شود.
تبصره نظریه هیئت تصفیه در مورد کارمندان عادی دولت تا این تاریخ به کلی ملغی‌الاثر می‌باشد. امامی‌اهری
پیشنهاد می‌کنم در ماده سوم اصل ۶۹ متمم قانون اساسی مورد ملاحظه قرار گیرد مهدی ارباب
ریاست مجلس شورای ملی:
اینجانب پیشنهاد می‌نمایم که ماده ۳ به شرح زیر اصلاح شود.
ماده ۳ تشخیصات هیئت تصفیه سابق لغو و کان لم یکن خواهد بود، کهبد
ریاست محترم مجلس شورای ملی اینجانب
پیشنهاد می‌کنم ماده سوم به شرح زیر اصلاح شود.
ماده سوم اشخاصی که مشمول بند ج قانون مصوب اول تیر ماه ۱۳۲۸ شده‌اند می‌توانند در ظرف مدت یک ماه از تاریخ تصویب این قانون از رأی هیئت تصفیه به مجلس شورای ملی شکایت نمایند در این صورت شکایت آنها به کمیسیون امور استخدامی مجلس شورای ملی احاله می‌شود و کمیسیون مزبور پس از مراجعه به پرونده شخص شاکی در صورتی که شکایت را وارد دانسته و شاکی را محق بداند گزارشی مبنی بر لغو تصمیم هیئت تصفیه در مورد او به مجلس تقدیم دارد لیکن مدت رسیدگی به این شکایات فقط شش ماه از تاریخ تصویب این قانون است گزارش مزبور در مجلس قرائت و بدون بحث در آن به گزارش رأی گرفته می‌شود چنانچه مورد تصویب مجلس شورای ملی واقع گردید تصمیم هیئت تصفیه در مورد آن شخص ملغی می‌گردد به هیچ یک از مشمولین بند ج قانون فوق مادامی که رأی مجلس شورای ملی مبنی بر قرائت صادر نگردیده از طرف دولت هیچ گونه خدمتی ارجاع نخواهد شد.
تبصره -دولت می‌تواند به کسانی که مشمول بند ب قانون فوق‌الذکر می‌باشند در صورت موجود بودن محل هر گونه خدمتی که در خور معلومات و سوابق آنها باشد ارجاع نماید. -اردلان پیشنهاد می‌کنم در پرونده اشخاصی که از طرف اعضای هیئت تصفیه سابق در ردیف بند الف قرار گرفته‌اند تجدید نظر شده و پرونده اعضای سابق هیئت تصفیه نیز مورد رسیدگی قرار گیرد ابتهاج پیشنهاد می‌کنم ماده سوم از لایحه حذف شود جمال امامی
جمال امامی- بنده پیشنهادی نکردم بنده مخالف بودم.
رئیس -پیشنهادی رسیده به امضای پنج نفر که برای ورود به شور دوم رأی با ورقه گرفته شود که قرائت می‌شود
کشاورز صدر- کفایت مذاکره که شد می‌رود به کمیسیون
رئیس- الان باید رأی گرفته شود برای ورود در شور دوم این رأی را پیشنهاد کرده‌اند با ورقه رأی گرفته بشود (آئین‌نامه چه می‌گوید) آئین‌نامه قرائت می‌شود (در مواردی که اخذ رأی با قیام و قعود حتمی است
ماده ۱۵۴- در موارد ذیل تقاضای رأی با ورقه ممنوع و اخذ رأی با قیام و قعود حتمی است.
۱-در صورتی که در تفسیر و توضیح یکی از مواد این آئین‌نامه اختلافی حاصل و منجر به اخذ رأی شود
۲-در مورد مطالبی که در مجلس قرائت و تقاضای بحث در آن شود
۳-در تغییر دستور بر طبق ماده ۸۰
۴-در مورد کفایت و عدم کفایت مذاکرات
۵-در مورد رأی به تجزیه
۶-در مورد مسکوت ماندن بحث در لوایح
۷-در مورد حق تقدم
۸-در مورد ورود مطلبی در دستور
۹-در مورد سلب حق نطق از ناطق
۱۰-در مورد توبیخ نماینده در مجلس
رئیس- بنابراین از مستثنیات است و باید با ورقه رأی گرفته شود.
دکتر طبا- این به کمیسیون می‌رود یا نه؟
رئیس- به هر حال هر وقت که مجلس بخواهد رأی بدهد ممکن است از طریق رأی با ورقه باشد.
دکتر طبا- چه لزومی دارد؟
رئیس -رأی می‌خواهیم بگیریم برای ورود در شور دوم مطابق آیین‌نامه
دکتر طبا- اگر تصویب نشد تکلیف چه می‌شود؟
رئیس- یک قاعده‌ای دارد
عامری- بنده به نظرم می‌آید که تطبیق با آئین‌نامه نمی‌کند.
رئیس- در موقعی که آئین‌نامه مطرح شد می‌خواستید این قسمت را در نظر بگیرید.
عامری- از این مواد هم اقتباس خواهید فرمود وقتی برای شور اول می‌باید پیشنهادات قرائت می‌شود می‌رود به کمیسیون پس از این که کمیسیون کار خودش را کرد شور دوم شروع می‌شود.
رئیس- ماده را قرائت کنید
ماده ۱۵۰- رأی دادن در مجلس بر سه قسم است
۱-با قیام و قعود
۲-رأی علنی با ورقه
۳-رأی مخفی با مهره یا ورقه
ماده ۱۵۱ به طور کلی در تمام مسائل با قیام و قعود رأی گرفته می‌شود مگر در موارد ذیل که اخذ رأی با ورقه حتمی است.
۱-مواقعی که به وسیله قیام و قعود نتیجه رأی مشکوک باشد
۲-در تمام لوایح قانونی که مالیات یا عوارضی را برقرار یا مالیات و عوارضی را که برقرار بوده ملغی می‌کند یا تغییر می‌دهد
۳-در لایحه بودجه و کلیه لوایح اعتبارات اضافی و فوق‌العاده و کلیه انتقالات املاک و اموال دولتی وام‌ها و امتیازات
۴-در موردی که پنج نفر از نمایندگان حاضر در مجلس اخذ رأی با ورقه را کتباً تقاضا نمایند
۵-در مورد اخذ رأی اعتماد به دولت
رئیس- آقایان می‌گویند اصلاً ورود در شور دوم رأی نمی‌خواهد و پیشنهادات باید برود به کمیسیون (صحیح است)
ملک‌مدنی- عرض می‌کنم که رأی شور دوم لازم ندارد ارجاع به کمیسیون بفرمایید تا پیشنهادات در کمیسیون مطرح بشود.
اردلان -سابقه هم همین طور است لایحه خالصه اینجا مطرح بود و با پیشنهادات فرستاده شد به کمیسیون
۳-قرائت سه فقره استیضاح
رئیس- حالا هم همین طور است این لایحه با پیشنهادات به کمیسیون فرستاده می‌شود استیضاحی جلسه قبل آقای جمال امامی داده‌اند که قرائت نشده بود چون مطابق آئین‌نامه ممکن است همان جلسه یا جلسه بعد قرائت شود.
(به شرح ذیل قرائت شد)
ریاست محترم مجلس شوای ملی اینجانب جمال امامی نماینده تهران دولت جناب آقای رزم‌آرا نسبت به موارد زیر استیضاح می‌نمایم.
۱-تعلل در استیفای حقوق ملت ایران از شرکت نفت.
۲-تخلف در قوانین و عدم رعایت احترام مجلس شورای ملی
۳-سوء‌سیاست اقتصادی
متمنا است مفاد ورقه استیضاح را به اطلاع دولت برسانید جمال امامی خوئی ۶/ ۷/ ۲۹
رئیس- بر طبق آئین‌نامه عمل می‌شود مطلبی که لازم بود به عرض آقایان برسانم موضوع استیضاح آقای مکی است از آقای وزیر دادگستری چند روز به واسطه تعطیل از موعدش گذشته اگر مجلس موافق است جلسه بعد پنجشنبه استیضاح آقای مکی مطرح بشود.
دکتر بقایی- پیشنهادی رسیده بود که این لایحه تصفیه برود به کمیسیون مخصوص چرا خوانده نشده؟
رئیس -این مورد ندارد به دلیل این که وقتی که یک لایحه یا طرحی می‌آید باید این تقاضا بشود ولی این لایحه به کمیسیون مراجعه شده و گزارشش هم آمده و موردی ندارد که اینک به کمیسیون دیگری برود اگر اول باشد این یک حرفی است ولی حالا که به کمیسیون رفته و گزارشش هم آمده و مطرح شده و بحث هم شده موردی ندارد بنابراین روز پنجشنبه برای استیضاح تعیین می‌شود به دولت هم اطلاع داده می‌شود که در جلسه پس فرداد حاضر شود آقایان نمی‌دانم توافق حاصل فرمودند که اعضای کمیسیون ۱۸ نفری امروز انتخاب شود (نمایندگان- پس فردا) آقای دکتر طاهری فرمایشی دارید بفرمایید،
دکتر طاهری -مطابق ماده ۱۱۹ می‌بایستی برای ورود در شور دوم رأی گرفته شود و در سابق هم معمول بوده ماده ۱۱۹ می‌گوید پس از ختم شور در کلیات یعنی تصویب به کفایت مذاکرات در آن باب رئیس نسبت به ورود در شور مواد از مجلس اخذ رأی می‌کند... (خنده نمایندگان)
رئیس به ورود در شور مواد رأی گرفتیم استیضاح قرائت می‌شود.
(به شرح ذیل قرائت شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی طبق تصمیمی
که در جلسه ۲۷ شهریور ۱۳۲۹ کمیسیون مخصوص نفت اتخاذ گردید مقرر بود هرگاه دولت در ظرف ده روز نظر خود را درباره لایحه الحاقی ابراز نکند اعضای کمیسیون مزبور دولت را برای عدم استیفای حقوق ملت ایران استیضاح نماید چون دولت تا این تاریخ از انجام وظیفه خودداری و نظر خود را نسبت به لایحه مزبور نفیاً و اثباتاً اظهار نکرده لذا امضا کنندگان این ورقه دولت آقای رزم‌آرا را برای تعلل در اجرای قانون ۲۹ مهر ۱۳۲۶ به عدم استیفای حقوق ملت ایران راجع به نفت جنوب استیضاح می‌نماییم.
حائری‌زاده- حسین مکی- دکتر مصدق- الله‌یار صالح- دکتر محمدعلی هدایتی- دکتر علوی آشتیانی‌زاده اسامی مجدداً خوانده شود.
جمال امامی- مطلب را یک دفعه دیگر قرائت بفرمایید.
رئیس - یک دفعه قرائت شده استیضاح دیگری از آقای مکی رسیده که قرائت می‌شود:
ریاست محترم مجلس شورای ملی طبق تصمیمی که در کمیسیون مخصوص نفت اتخاذ گردیده است چون تا کنون دولت نظر خود را نسبت به لایحه الحاقی نفت ابراز نکرده و در اجرای قانون ۲۹ مهر ماه ۱۳۲۶ تعلل ورزیده است و چون ممکن است در موقع طرح استیضاح آقای جمال امامی نظر ملت ایران و فراکسیون وطن تأمین نگردد لذا اینجانب هیئت دولت آقای رزم‌آرا را در مورد عدم استیفای حقوق ملت ایران از شرکت نفت استیضاح می‌نمایم. حسین مکی ۱۱/ ۷/ ۲۹
آشتیانی‌زاده- یک امضا را خواندید تمام امضاها را بخوانید.
صدرزاده -(منشی) این استیضاح دیگری است استیضاح قبلی که خوانده شد شش امضا داشت.
آشتیانی‌زاده- امضای آقای دکتر علوی در پایش بوده و شما آن را نخواندید.
صدرزاده- (منشی) آن را هم خواندم چه فرق می‌کند برای ما.
رئیس- بنده خواستم به اطلاع آقایان برسانم که در اثر اهتمام آقای وزیر پست تلگراف و اداره کارپردازی مجلس دستگاه ضبط صدا به جریان افتاده و الان کار می‌کند و تمام مذاکرات آقایان ضبط می‌شود.
اردلان- آقای رئیس بعد از دستور ما اسم نوشته‌ایم.
رئیس -پس من تقاضا می‌کنم که در خارج آقایان توافق حاصل کنند که ۱۸ نفر اعضای کمیسیون اول وقت روز پنجشنبه یعنی جلسه آینده انتخاب بشوند.
شوشتری- چه مانعی دارد در همین جلسه انتخاب بشوند و موکول به جلسه آتیه نشوند.
رئیس- اکثریت تام می‌خواهد.
کشاورزصدر- آقای شوشتری صدایتان ضبط می‌شود.
شوشتری- بنده فحش نمی‌دهم عادت ندارم.
اردلان- آقای رئیس اجازه بفرمایید که نطق بعد از دستور شروع شود.
شوشتری- اجازه بفرمایید آقای آبکار قسم یاد کنند.
۴-اجرای مراسم تحلیف به وسیله آقای آبکار نماینده ارامنه جنوب
رئیس - مراسم تحلیف انجام می‌گیرد.
(در این موقع برای اجرای مراسم تحلیف به احترام ورود کلام‌الله مجید عموم قیام نموده و متن قسم‌نامه از طرف آقای آبکار به شرح زیر قرائت شد)
من که در ذیل امضا می‌کنم خداوند را به شهادت می‌طلبم و به قرآن و انجیل قسم یاد می‌کنم مادام که حقوق مجلس و مجلسیان مطابق این نظامنامه محفوظ و مجری است تکالیفی را که به من رجوع شده است مهماً امکن با کمال راستی و درستی و جد و جهد انجام بدهم و نسبت به اعلیحضرت شاهنشاه متبوع عادل مفخم خودمان تصدیق و راستگو باشم و به اساس سلطنت و حقوق ملت خیانت ننمایم و هیچ منظوری نداشته باشم جز فواید و مصالح دولت و ملت ایران
(ذیل قسم‌نامه از طرف آقای آبکار امضا شد) در این موقع ایشان قرآن مجید را بوسیدند (نمایندگان احسنت احسنت)
غلامرضا فولادوند- این احسنت گفتن یعنی چه؟ همه باید به قرآن تعظیم کنند دیگر احسنت گفتن ندارد.
۵- بیانات بعد از دستور چند نفر از آقایان نمایندگان
رئیس- چون چیزی در دستور نداریم با اجازه آقایان نطق بعد از دستور شروع می‌شود.
کشاورزصدر- لایحه ۱۰ میلیونی اعتبار ساختمانی را مطرح بفرمایید.
رئیس- باید وزیر مربوطه حاضر شود.
پناهی- تکلیف ۱۸ نفر چه می‌شود؟
رئیس- ۱۸ نفر توافق باید بشود در اول جلسه است قبل از استیضاح رأی گرفته می‌شود آقای گیو بفرمایید.
گیو -به شهادت صورت جلسات مجلس شورای ملی اینجانب طی چندین دوره نمایندگی تا کنون موجبات تضییع اوقات نمایندگان محترم را فراهم ننموده‌ام. شک نیست که ما نمایندگان بایستی برای اجرای صحیح مقررات قانونی با یکدیگر همکاری کنیم و از هر نوع اجحاف و تعدی که برخلاف صریح قانون و صرفاً در اثر امیال و اغراض خاصی صورت می‌گیرد جداً جلویگری نماییم و تصور می‌کنم در این خصوص عموم نمایندگان محترم با بنده هم عقیده باشند.
شاید نمایندگان محترم در اخبار رادیو چند روز پیش شنیده باشند که اجرای اداره مالیات مستقیم جزو مالیات‌های عقب افتاده مبلغ ۸۳۵۳۱ ریال از این جانب وصول نموده است. لازم است در این زمینه مقدمه مختصری به عرض نمایندگان محترم برسانم تا ملاحظه فرمایند که تا چه حد مأمورین وظیفه ناشناس مالیه موجبات هتک احترام و حیثیت افراد را فراهم می‌نمایند.
این جانب به شهادت پرونده‌های مالیات موجود در وزارت دارایی از خوش‌حساب‌ترین مؤدیان مالیاتی بوده‌ام و در نیتجه این خوش‌حسابی ضررهای هنگفتی دیده‌ام و فقط دل‌خوش بوده‌ام که در موقع حساب خود را تصفیه کرده‌ام و چه بسیار مؤدیانی که به علل مختلفه از پرداخت مالیات خود استنکاف نموده و مشمول عفو و یا در اثر تصویب قوانین جدید ارفاق بیش‌تری در حق آنها رعایت شده است. به هر تقدیر غرض از تصدیع آن نیست که چرا علیه اینجانب اجراییه صادر نموده‌اند و با طرز بی‌شرمانه‌ای مأمور اجرا با چند پلیس در غیاب این جانب با جبر و عتف به منزل بنده مراجعه و در صدد بازداشت اموال بنده برآمده است. اینک جریان قضیه در سال ۱۳۱۹ مدت چهار ماه اینجانب در شرکت سهامی برق گیلان جزو اعضای هیئت مدیره بوده‌ام و در همان سال استعفا کرده و سهام خود را هم فروختم پس از ده سال اداره اجرای مالیات مستقیم برخلاف اصول قانونی علیه اینجانب که در شرکت مزبور به هیچ‌وجه سهمی یا سمتی نداشته‌ام اجراییه صادر نموده است و حال آن که شرکت خود دارای دارایی مستقل است و اداره مالیه به هیچ‌وجه حق ندارد در برابر بدهی شرکت سهامی اموال شخصی اعضای شرکت را بازداشت نماید آن هم شخصی که از ده سال پیش به این طرف به هیچ‌وجه در شرکت کوچک‌ترین سهمی یا سمتی نداشته است. گذشته از آن که اساساً صدور اجراییه علیه اعضای هیئت مدیره شرکت‌های سهامی و یا سایر اعضای آن خلاف قانون و جرم است نسبت به شخص اینجانب چون زائد بر ده سال است که در شرکت مزبور سهم یا سمتی نداشته‌ام مجوز قانونی نداشته است علیهذا در اثر اقداماتی که شد و اجرای مالیات مستقیم به خطاکاری خود آگاه گردید دستور رفع تعرض دادند ولی عملیات مأمور اجرا با آن طرز وحشیانه و وقاحت‌آمیز که به معیت چند پلیس وارد منزل بنده شده‌اند به هیچ‌وجه جبران اهانت وارده و خبر منتشره در رادیو را نخواهد نمود و چون عمل متصدیان مربوطه جرم و مشمول ماده ۱۵۴ قانون مجازات عمومی است از مقام محترم مجلس شورای ملی تقاضا دارم اعلام جرم تقدیمی را برای تعقیب متخلفین قضیه به مراجع صلاحیت‌دار دادگستری ارسال فرمایند تا مسببین و متخلفین در اسرع وقت ممکنه مورد تعقیب قانونی قرار گرفته تا من‌بعد این طور باعث هتک احترام و حیثیت اشخاص را فراهم ننماید (صحیح است)
این پنج دقیقه که از وقت باقی نمانده با اجازه جناب آقای رئیس به آقای کهبد برگذار می‌کنم (صحیح است)
مخبر فرهمند -خلاف آئین‌نامه است.
رئیس- ایشان ۷ دقیقه صحبت کرده‌اند این کار تا حال عمل شده برای یک ربع وقت دارند ایشان قسمتی از وقت‌شان را داده‌اند.
پناهی- نوشته شده سه نفر.
رئیس- این کار تا حالا عمل شده.
کهبد- عرض بنده خیلی مختصر است عرض کنم به طوری که آقایان استحضار دارند و غالب آقایان نمایندگان محترم هم با عرض بنده موافق هستند و آن موضوع کنفرانس اقتصادی دول اسلامی است که در تهران تشکیل شده است امروز این کنفرانس چهار بعد از ظهر افتتاح می‌شود و یک عده‌ای از نمایندگان دول اسلامی که اشخاص برجسته‌ای هستند شرکت در این کنفرانس کرده‌اند بنده لازم دانستم در مجلس شورای ملی از این پیش‌آمد اظهار خوش‌وقتی بکنم و در عین حال تمنا کنم از دولت همان طور که دستور شارع مقدس اسلام است که باید ملل اسلامی همه با هم برادر باشند این مللی که شرکت کرده‌اند و زحمت کشیده‌اند و در اینجا تشریف آورده‌اند اینها هماهنگی داشته باشند در کلیه مسائل مربوطه این است که بنده خواستم به سهم خودم در مجلس شورای ملی صحبتی شده باشد و در همین جا به دولت تذکر بدهم که از موقع استفاده بکنند و سایر مسائلی که همه روزه مورد احتیاج است با آنها حل بکنند که برادروار ما بتوانیم مسائل مملکتی را آن طوری که شرع مقدس فرموده اجرا کرده باشیم (صحیح است)
مکی- اینها فقط در مورد مسائل اقتصادی می‌توانند نظر بدهند در مورد سایر مسائل سیاسی که نمی‌توانند نظر بدهند.
رئیس- آقای نورالدین امامی بفرمایید.
نورالدین امامی- عرض کنم که خدا سلامت کند جناب آقای الله‌یار صالح را یک روزی می‌فرمود که فلانی وکلا هم خوشبخت و بدبخت دارند یک عده وکلای تهران اینجا نشسته‌اند کم‌ترین مراجعه از طرف موکلین به بعضی‌ها نمی‌شود (آزاد- اشتباه است) اجازه بفرمایید عرض کردم به بعضی‌ها ولی وکلای شهرستان‌ها بدبخت‌ها آن قدر درد بی‌درمان دارند که اگر یکی از آن دردها را بخواهند پشت این تریبون بگویند باید سه ماه پشت این تریبون باشند (مکی- سوقاتی‌ها را هم که می‌آورند اینها را هم بفرمایید) حالا ما خیلی گرفتاری خودمان کم است امروز بدبختانه یا خوشختانه بنده راجع به موکلین یک قسمت از نمایندگان تهران یک عرایض مختصری دارم که عرض می‌کنم (فرامرزی- حق ندارید آقا) آذربایجانی‌ها یک مثلی دارند (آشتیانی‌زاده- ترکی بفرمایید) ترکی می‌گوید (ایت اولاسان- کوچک فرداش اولمیاسان) یعنی سگ باش برادر کوچک نباش حالا برادر بزرگ من جناب آقای جمال امامی هم نماینده تهرانند جور ایشان را هم من باید بکشم (فرامرزی- شما نصیحت را قبول نکردید رفتید برادر کوچک شدید) (خنده نمایندگان) بدبختانه طبیعت اتحادیه شرق دعوتی کرده بود و بنده هم رفتم آنجا خیابان شهباز و خیابان ناصری صد هزار نفر نفوس در آنجاها ساکن هستند ولی از تمام مزایای مدنی و بشری محرومند اینها نه برق دارند نه آسفالت دارند نه آب دارند نه طبیب دارند باجه بانک ندارند دبستان به اندازه کافی ندارند دبیرستان ندارند من نمی‌دانم از کی باید خواهش کرد که آقا صد هزار نفر نفوس مملکت در یک قسمت مهم شهر ساکن هستند من هر چه دقت و فکر کردم که از کی خواهش کنم غیر از این که راجع به برقش از آقای مهندس نجم که یک جلسه هم عرض کردم که نمی‌شناسم این را یک جوان علاقمند به کار طبقه سوم و چهارم دیدمش و جوان فعالی است خواهش کنم که راجع به برق این بدبخت‌ها یک فکری بکند از بانک ملی خواهش می‌کردم راجع به باجه‌اش یک فکری بکند جناب آقای فروهر! آقای وزیر کار! جناب آقای فروهر گوش‌های ایشان که نمی‌شنود (شوشتری- آن قسمت را از اراضی الهیه بگیرید) آقا من می‌بینم یک قسمت از شمیرانات را آسفالت می‌کنند نمی‌گویم که چرا آسفالت می‌کنید ولی آقا باید به اینها هم توجهی بشود این یک قسمت مهم شهر است صد هزار نفر نفوس ساکنند به آنها باید یک توجهی بشود مخصوصاً از آقای وزیر بهداری که همه به ایشان علاقمند هستیم و ارادت داریم و شب و روز دنبال کار خودش است تقاضا می‌کنم این قسمت را در هیئت دولت مطرح بکنند اما چیزی راجع به حوزه انتخابی خودمان نمی‌خواهم عرض بکنم حوزه انتخابی بنده آن قدر گرفتاری دارد که اگر ۳ ماه اینجا عرایض بکنم یک قسمتی از آن را نمی‌توانم بگویم این است که عرض می‌کنم راجع به این قسمت شهر توجهی بشود برق آنجا دبیرستان آنجا آب آنجا کوچک‌ترین
توجهی به آنها نشده (مکی- خاطرتان باشد ۱۰- ۱۵ روز قبل عرض کردم که چرا شمال و جنوب شهر را تبعیض قائل می‌شوید) آنجا پاسبان به قدر کافی ندارد باید پاسبان در آنجا گذاشته شود بنده به عرایض خودم خاتمه می‌دهم و این قسمت را که می‌خواستم عرض کنم این است که روی تمام گرفتاری‌هایی که ما داشتیم جز کسالت اعلیحضرت همایون شاهنشاهی بیش‌تر ملت ایران را متأثر و نگران کرده (صحیح است) جناب آقای رفیع به بنده مخصوصاً حالا مژده می‌دادند که به حمدالله کسالت به کلی مرتفع شده و ما نمایندگان از طرف ملت ایران از این مژده سپاسگزاری می‌کنیم و از درگاه خداوند متعال سلامتی شوکت و اقتدار شاهنشاه جوان‌بخت و محبوب خودمان را تقاضا داریم (انشاالله)
رئیس- آقای اردلان بفرمایید.
اردلان- بنده از فرصتی که آقایان نمایندگان در بیانات قبل از دستور دارند می‌خواهم استفاده کنم و با ازجازه آقایان نمایندگان محترم این یک ربع ساعت را نسبت به یکی از مسائل حیاتی مملکت که وضع اقتصادی ایران در حال حاضر باشد چند کلمه به عرض آقایان برسانم و چون برای بهبودی وضع اقتصادی به نظر بنده راه حلی را پیدا کرده‌ام و فقط و فقط منوط به تصویب و رأی آقایان نمایندگان محترم خواهد بود این است که امیدوارم که این چند دقیقه را به عرایض بنده توجه بفرمایند اگر که هر کس در این موقع بگوید که از شهریور ۱۳۲۰ به این طرف وضعیت اقتصادی ما رو به بهبود رفته است یک مطلب خلاف به عرض آقایان رسانیده است گذشته از این که وضعیت ما از شهریور ۱۳۲۰ به این طرف رو به بهبود نرفته مطابق ارقامی که بنده با اجازه آقایان چند تای آنها را قرائت می‌کنم وضعیت ما بدتر شده (صحیح است) و حق این است که توجهی از طرف مجلس شورای ملی در این خصوص به عمل بیاید بنده در چند جلسه قبل هم اینجا عرض کردم که ما می‌توانیم از موضوع موازنه صادرات و واردات گذشته از این که مملکت ما نیست در سال گذشته ما ۴۰ میلیون لیره واردات داشتیم در صورتی که هشت میلیون لیره صادرات بود این خودش یک نمونه از وضع آشفته اقتصادی کشور ایران بود که باید آقایان یک مطالعه بفرمایند و یک موضوع دیگر موضوع هزینه زندگی است هزینه زندگی یک نمونه بسیار بارزی از وضع اقتصادی یک کشور است بنده چند رقم برای آقایان می‌خوانم که اگر شاخص کل هزینه زندگی را در سال ۱۳۱۵ صد بگیریم در سال ۱۳۲۶- ۸۳۲ بوده در سال ۱۳۲۷- ۹۲۵ بوده در سال ۱۳۲۸- ۹۴۶ بوده یعنی این سنوات همین طور رو به بدی رفته عوض این که رو به خوبی برود در صورتی که اگر مجلات خارجی را آقایان نمایندگان محترم ملاحظه فرمایند در ممالک دیگری که در حال جنگ بودند بعد از جنگ وضعیت آنها رو به خوبی رفته و وضعیت ما رو به بدی رفته یعنی به عبارت خلاصه‌تری در سال ۱۳۲۶ زندگی در ایران ۵۲ درصد نسبت به سال ۱۳۲۵ بدتر به تناسب سال ۱۳۲۵ شده در سال ۱۳۲۷ زندگی ۹۲ درصد نسبت به سال ۱۳۲۶ بدتر شده در سال ۱۳۲۸ زندگی ۲۱ درصد نسبت به سال ۱۳۲۷ بدتر شده اگر در هر مملکتی این آمار به استحضار دولت و نمایندگان مجلس می‌رسید فوراً یک کمیسیونی از اشخاص بصیر و مطلع تشکیل می‌دادند و مطالعه می‌کردند ببینند علت این چه بوده ولی ما بدبختانه در سال ۱۳۲۶ این کار را نکردیم همین طور به طبیعت واگذار کردیم سال تمام شد سال ۱۳۲۷ بدتر از آن شد سال ۱۳۲۸ بدتر از همه تمام شد و من باز هم می‌بینم که هیچ توجهی نشده و خدای نکرده باز آخر سال ۱۳۲۹ اگر دقت بکنیم باز می‌بینیم که از سال گذشته بدتر شده و وظیفه وجدانی هر نماینده مجلس شورای ملی و هر فرد ایرانی ایجاب می‌کند که بنشیند و فکر کند و مطالعه کند و راه چاره‌ای برای این کار پیدا بکند که من هم به سهم خودم فکر کردم خودم مطالعه کردم و با هر فرد ایرانی که اطلاعی از امور اقتصادی داشت مشورت کردم مشاوره کردم صحبت کردم اگر با یکایک اشخاص که در این مملکت از امور اقتصادی بصیرتی دارند و برای ممکلت علاقمندی دارند و علاقمندی‌شان به کیسه شخصی‌شان نیست با آنها صحبت بکنید یکایک آنها یک نکاتی و یک معایبی به استحضار شما می‌رساند که اگر این معایب برطرف شود ممکن است وضع اقتصادی ایران بهتر شود ولی یک مطلبی است که متفق‌القول تمام اشخاص مطلع و بصیر این مملکت است که بنده می‌توانم این مطلب را در یک جمله کوتاهی به استحضار آقایان محترم برسانم و بعد هم چاره‌جویی‌اش را عرض کنم این جمله کوتاهی را که تمام اشخاص بصیر و مطلع می‌گویند این است که آشفتگی وضع اقتصادی ایران ناشی از این تصمیمات خلق‌الساعه دولت‌های وقت است در امور اقتصادی (صحیح است) هر چند صباحی (ابریشم‌کار- و ناشی بودن وزیر اقتصادی ملی) بلی هر چند صباحی بنده نمی‌گویم با سوء‌نیت ولی با حسن نیت دولت می‌آید یک تصمیم اقتصادی می‌گیرد و او را اجرا می‌کند یک ماه دیگر می‌رود آن تصمیم را لغو می‌کند و این قضیه در این چند سال از شهریور ۱۳۲۰ به این طرف دائماً در جریان بوده و وضع بدبختی امروز ما را به وجود آورده چرا دولت‌ها و به چه مجوزی این تصویبنامهها را صادر می‌کند علت‌العللش قانون انحصار تجارت خارجی است که در ۱۹ تیر ماه ۱۳۱۱ به تصویب مجلس شورای ملی رسیده و ما امروز به هر قیمتی هست نسبت به این قانون انحصار تجارت خارجی که در تیر ماه ۱۳۱۱ تصویب شده تجدید نظر بکنیم (صحیح است) البته بنده باید بگویم که دولت‌های وقت هر قدر هم حسن نیت داشته باشند بسیار برایشان مشکل و دشوار است که بیایند از این قانون صرف‌نظر بکنند چرا؟ برای این که در این قانون به دولت اجازه داده است انحصار تمام کالاهای وارداتی و تمام کالاهای صادراتی را داده به دست دولت و در ماده دیگرش اجازه داده به دولت که این حق خودش را به هر شخص یا به هر تاجری یا به هر شرکتی واگذار کند حالا در این موضوع در حقی که این قانون به دولت داده یک اشخاصی هستند که بدبختانه به ضرر مملکت سوء‌استفاده می‌کنند و سوء‌استفاده هم کرده‌اند شما امروز در این قانون می‌بینید که سهمیه مال‌التجاره شما تاجرید مستخدم دولت هم نیستید می‌روید می‌گویید بنده یک سرمایه‌ای دارم می‌خواهم یک کالایی وارد بکنم که هم خودم زندگی بکنم و هم به مردم بفروشم می‌گویند سهمیه نیست ولی در بازار آزاد لیره‌ای یک تومان با لیره‌ای ۱۵ قران می‌توانید همان سهمیه را به دست بیاورید (صحیح است) این لیره یک تومان لیره‌ای ۲ تومان که ازش می‌گیرند برای سهمیه می‌دهند این تحمیل به کی می‌شود تحمیل به مصرف کننده می‌شود و یا مردم که باید لباس بپوشیم و کفش بپوشیم می‌بینیم که تمام تحمیل بر دوش ما مردم می‌شود (در این موقع آقای نخست وزیر وارد جلسه شدند) بنده خیلی خوش‌وقتم که جناب آقای نخست وزیر هم تشریف آوردند و امیدوارم که توجهی به عرایضم بفرمایند اگر دولت‌های وقت بیایند این تصمیمات خلق‌الساعه را راجع به مسائل اقتصادی اتخاذ نکنند مثلاً در دولت جناب آقای رزم‌آرا یک تصویب‌نامه‌ای برای تشویق صادرات تصویب نمودند درست یک ماه از موعد آن تصویب‌نامه نگذشته بود یک تصویب‌نامه مخالف آن صادر شد هیچ چیز به مملکت آن قدر در وضع اقتصادی صدمه نمی‌زند که تصمیمات اقتصادی دولت دائماً در تغییر باشد و متزلزل باشد شما یک کالایی را امروز سفارش می‌دهید این کالا حداقل برای ۶ ماه دیگر وارد ایران می‌شود (صحیح است) شما اگر حسابتان را نداشته باشید وضع ۶ ماه دیگر شما چه خواهد بود چطور ممکن است که بتوانید دست به تجارت صحیح بزنید این است که ارقام به طور برجسته به شما حالی می‌کند که وضع اقتصادی ما در سال ۱۳۲۸ بدتر از سال ۱۳۲۷ بوده و در سال ۱۳۲۷ بدتر از ۱۳۲۶ و سال ۱۳۲۶ بدتر از سال ۱۳۲۵ (اسلامی- حالا که دکتر شاخت درست کرده) نمی‌دانم در سال ۱۳۲۹ وضعیت چطور خواهد بود و آنچه که دولت را وامی‌دارد که می‌تواند این تصویبنامهها را صادر کند به اتکای این قانون انحصار تجارت خارجی است که در ۱۹ تیر ماه ۱۳۱۱ گذشته قبلاً هم عرض کردم که با تمام حسن نیتی که من در دولت جناب آقای رزم‌آرا سراغ دارم اشخاص استفاده‌جو که از این کار استفاده می‌برند هزار مانع برای دولت ایجاد می‌کنند و نمی‌گذارند که دولت بیاید در مجلس تقاضا بکند یک قانونی که روی مصلحت اقتصادی نیست تجدید نظر درش بشود به هر صورت ما باید تجدید نظر در این قانون بکنیم امیدوارم که دولت حاضر توجهی بکند و از آقایان نمایندگان محترم هم استدعا می‌کنم اگر این عرایض من را امروز درش توجهی فرموده‌اند ممکن است با اشخاص بصیر و مطلع مشورت بکنند ببینند آیا این تصمیمات خلق‌الساعه دولت در امور اقتصادی حقیقتاً زیان‌آور به حال ممکلت هست یا نیست اگر دیدند هست و اگر توجه فرمودند که مسبب اصلی‌اش این قانون انحصار تجارت خارجی ۱۹ تیر ماه ۱۳۱۱ است آن وقت با بنده هم عقیده بشوید که
اگر دولت خودش اقدام به این کار کرد چه بهتر اگر نه ما بنشینیم کمیسیون اقتصادی مجلس شورای ملی و نمایندگانی که در این خصوص اطلاعاتی دارند یک طرحی تهیه بکنیم بیاوریم مجلس شورای ملی و مملکت را از این وضع خلاص بکنیم.
بزرگ‌نیا- وزارت اقتصاد را هم درست کنید آنجا خراب است.
اردلان- جناب آقای بزرگ‌نیا این صحیح است ولی این چیزی که دست دولت را باز گذاشته و می‌تواند این تصویب‌نامه‌های خلق‌الساعه را صادر بکند همان قانون انحصار تجارت خارجی است و بالأخره مطلبی که می‌خواستم به عرض آقایان برسانم این بود چون ما تمام علاقمند هستیم که وضع اقتصادی مملکت ما رو به بهبودی برود و مشکلی که امروز در کار ما هست همین قانون است و بنده امروز به جناب آقای رزم‌آرا می‌گویم که در این خصوص توجهی بفرمایند تجدید نظری در این قانون بکنند و اگر خدای نکرده توجهی نفرمودند یا اقدامی نکردند آن وقت خود بنده با مشارکت همکاران محترم طرحی تهیه خواهم کرد و از آقایان نمایندگان محترم درخواست تصویب آن را خواهم نمود بیش از این دیگر عرضی ندارم.
ابریشم‌کار مطمئن باشید هفتاد نفر آن طرح را امضا خواهند نمود.
رئیس -آقای عامری.
عامری- بنده هم خواستم از حضور جناب آقای نخست وزیر در مجلس استفاده کنم و یک تذکری را که تصور می‌کنم مورد نظر تمام رفقا و نمایندگان محترم باشد خدمت‌شان عرض بکنم خاطر محترم آقایان مستحضر است که وقتی که برنامه دولت تقدیم مجلش شد در ماده اول برنامه دولت تصریح شده بود تغییر در طرز تشکیلات اداری و واگذاری قسمتی از کارهای مردم در محل به خودشان این برنامه تصور می‌کنم با ۹۰ رأی در مجلس تصویب شد جناب آقای نخست وزیر هم با پیروی از برنامه خودشان که مورد تصویب اکثریت تمام مجلس قرار گرفته بود خواستند که به موجب یک ماده واحده‌ای یک قسمت از کارهای مردم را به خودشان واگذار کنند یک ماده واحده‌ای به مجلس تقدیم داشتند آن ماده واحده رفت به کمیسیون کشور تصور می‌کنم در ۲۷ تیر ماه گزارش آن از کمیسیون کشور آمد در این جا و در آن گزارش در کمیسیون یک اصلاحی کرده بودند که خلاصه آن اصلاح این بود که آیین‌نامه‌های مربوطه به تصویب مجلس یا کمیسیونی منتخب از مجلس برسد و این مجلس هم تصمیم فوری راگرفت که بایستی به کمیسیونی منتخب از مجلس برود در این ضمن مصادف شدیم با تعطیل مجلس.
دکتر بقایی- برود در کمیسیون و بیاید در مجلس مطرح شود.
عامری- صحیح است، بعد مصادف شدیم با تعطیل، جناب آقای نخست وزیر تصور کردند که به پیروی از همان برنامه خودشان حالا که به جایی نرسیده این قانون انجمن‌های ایالتی و ولایتی مصوب ذیقعده ۱۳۲۵ قمری را به موقع اجرا بگذارند عده را به ولایات فرستادند وقتی که این کار شد در غیاب مجلس بود بعد از افتتاح مجلس آنچه معلوم شد بنده می‌توانم بگویم همه نمایندگان مجلس نظر داشتند که از اجرای این قانون دو، بلکه سه اشکال پیش می‌آید بعضی عقیده داشتند که همین قانون باعث ایجاد اختلاف و نفاق و دوئیت در ولایات خواهد شد (صحیح است) و با وضع فعلی سازش نخواهد داشت و بهتر این است که فعلاً بگذاریم که همچو نفاق و دوئیتی پیدا نشود بعضی از آقایان عقیده داشتند که به کلی این قانون به موجب قانون آبان ۱۳۱۶ مربوط به تقسیمات کشور منسوخ شده بعضی دیگر از رفقای ما عقیده داشتند که اگر هم منسوخ نشده باشد به طور کلی قسمت‌هایی از وظایف انجمن‌های ایالتی و ولایتی سابق را به فرماندارها در آن قانون تقسیمات کشور و قسمت دیگر را هم در قانون تقسیمات بلدی که شده به آنها واگذار کرده‌اند بنابراین بر فرض هم که انجمن تشکیل بشود وقتی بخواهد شروع به کار بکند اصطکاک و تصادم پیدا می‌کند از حیث وظایف‌شان با انجمن و فرماندار روی هم رفته آنچه که ما رفقا سنجیدیم به نظر آمد تا وقتی که مطالعه کافی در این موضوع به عمل نیامده و تا تعیین تکلیف نسبت به آن نشده است بهتر این است که موقتاً از ادامه عملیات نسبت به تشکیل انجمن‌ها خودداری بشود تا زودتر مجلس بتواند آن کمیسیون را انتخاب کند امروز هم آقای رئیس مجلس تأکید کردند که این کمیسیون برای روز پنجشنبه آقایان توافق بکنند که تشکیل بشود با این ترتیب بنده خواستم مترجم افکار همه آقایان و بتوانم عرض بکنم برای این که در این موضوع اقلیت و اکثریتی در بین نیست (صحیح است) زیرا که آقایان محترم اقلیت از اول موافق نبودند روی همین اشکالاتی که بنده عرض کردم، یعنی هیچ کدام از آقایان مخالف این که یک قسمت از امور مردم به دست خودشان سپرده بشود و ذیعلاقه‌شان بکنیم در امور مملکت نیستند منتها اشکالاتی که در کار بود بنابراین چون این کار در مرحله انجام است این است بنده مترجم احساسات و افکار همه نمایندگان بشوم (صحیح است) و تقاضا بکنم که دولت این اقدامات را موقوف بکند تا این که روز پنجشنبه کمیسیون انتخاب بشود و بعد بلافاصله شروع به کار بکند تا با مطالعه دقیق‌تری اگر واقعاً بعضی از قسمت‌های قانون اساسی باید باشد دو مرتبه از فرماندارها و انجمن‌ها بگیریم بدهیم به خود مردم اگر مصحلت این است که خیر یک اصلاح دیگری بشود و در آتیه اجرا بشود بدون این که دردسری در آتیه داشته باشیم و اگر این مورد اتفاق آقایان است آقای نخست وزیر هم رعایت افکار همه آقایان را نموده و این را موقوفش بکنند دیگر عرضی ندارم. (صحیح است، احسنت)
رئیس -آقای نسخت وزیر بفرمایید.
نخست وزیر- نمایندگان محترم استحضار دارند که در موقعی که دولت در مجلس حاضر شد و برنامه خودش را تقدیم کرد یکی از مواد برنامه دولت واگذاری قسمتی از کارهای مردم بود به خود آنها پس از این که اکثریت مجلس برنامه دولت را مورد تصویب قرار داد دولت وظیفه‌دار بود که بلافاصله شروع به اقدام و عمل بکند و به همین مناسبت بود که آیین‌نامه‌ای مخصوصاً برای این موضوع تدوین و تقدیم مجلس شورای ملی شد و کراراً هم به عرض رسید که دولت با کمال خوش‌وقتی و میل حاضر است که این آئین‌نامه در کمیسیون‌های مربوطه در مجلس شورای ملی مورد بحث و رسیدگی قرار بگیرد و اگر چنانچه مطالبی بایستی از او حذف بشود یا حک و اصلاحاتی در آن مورد ضرورت است انجام بشود و سپس به مورد اجرا گذاشته شود ولی پس از مدتی چون نه قبول شد که آیین‌نامه‌ای به کمیسیون مراجعه شود و پیش‌آمدهای مختلفی پیش آمد که اجرا و انجام این قسمت از برنامه دولت به کلی به حال رکود باقی مانده بود دولت استناد کرد به قسمتی از اصول قانون اساسی و از نظر این که مبادا تردیدی به اجرای قانون اساسی حاصل بشود هیئتی از قضات دعوت شدند و قضات محترم دادگستری با کمال دقت مطالعاتی کردند و پس از مطالعات دقیقی که شد شروع شد به اجرای این قسمت از قانون اساسی ولی از آنجایی که دولت همیشه به افکار نمایندگان محترم با کمال احترام نگاه می‌کند و آنچه نظر آقایان است با کمال دقت مورد احترام قرار می‌دهد بنده مانعی نمی‌بینم که پیشنهاد جناب آقای عامری که ترجمان افکار و گفتار آقایان نمایندگان هستند مورد قبول دولت واقع بشود و فقط دولت تقاضا دارد که آقایان در ظرف دو، سه هفته این آیین‌نامه‌ای که تقدیم شده در کمیسیون مربوطه مورد بررسی قرار بگیرد و تقدیم مجلس هم بشود و در خود مجلس هم مورد بحث و شور واقع بشود که تکلیفش معین بشود (صحیح است) چون استحضار دارند که نمایندگانی فعلاً در شهرستان‌ها هستند ولی از برای انجام نظریات آقایان دستور داده خواهد شد که در ظرف سه هفته این آیین‌نامه‌ای که مورد بحث و رسیدگی است متوقف بشود (دکتر بقایی- تعیین وقت برای مجلس نمی‌شود کرد) قسمت دوم عرض بنده راجع به استیضاحاتی است که در ظرف این مدت از طرف نمایندگان محترم شده اینجا الان به عرض می‌رسانم دولت با کمال میل برای جواب استیضاح آقایان حاضر است هر وقت و هر موقعی که از طرف مجلس محترم تعیین شود با کمال افتخار برای جواب آنها حاضر خواهم بود.
۶-تقدیم یک فقره لایحه بهداشت شهر از طرف وزیر بهداری و دو فقره لایحه از طرف وزیر کار راجع به تکمیل کادر شهربانی و لولهکشی شهر تهران
رئیس- برای جواب استیضاح آقای مکی از آقای وزیر دادگستری پس فردا تعیین شده (صحیح است) و به اطلاع دولت می‌رسد.
آقای وزیر بهداری لایحه‌ای دارند که قبل از تعطیل تابستان قرائت هم شد تقاضای یک فوریت شده که به کمیسیون برود اگر چه حالا این نطق‌ها
به عنوان بعد از دستور بوده ولی اگر آقایان موافقند به فوریت این لایحه رأی گرفته شود و به کمیسیون برود (نمایندگان- موافقم) آقای وزیر بهداری بفرمایید.
وزیر بهداری -با اجازه نمایندگان محترم خواستم به عرض برسانم به طوری که به خاطر دارید قبل از این که مجلس شورای ملی برای تعطیل تابستان بسته شود بنده یک لایحه خیلی مهمی به نظر خودم حضور آقایان تقدیم کردم (کشاورزصدر- به نظر همه آقا) که اساس بهداشت کشور مبنی بر این قانون است (صحیح است) اگر چنانچه آقایان نمی‌دانم که در مسافرت با روزنامه‌ها سر و کار داشتند یا این که برای رفع خستگی اعصاب از خواندن اخبار هم شاید خودداری فرموده‌اند یا نه ولی اگر چنانچه با روزنامه‌ها و اخبار تماس داشته‌اند تصور می‌کنم به نظر مبارک آقایان نمایندگان محترم رسیده باشد که در این مدت یکی دو ماه آنچه که در قدرت و توانایی شخص اینجانب بوده (صحیح است) در این قسمت اهتمام شده ولی این خدمتی را که بنده به عقیده خودم انجام دادم متکی به مرحمت و لطف آقایان است به این معنی اگر چنانچه پشتیانی از طرف آقایان نمانیدگان محترم نشود بنده اشخاصی را که طبق این خطاهایی که کرده‌اند یعنی به طوری که ملاحظه فرموده‌اید در تهران و در ولایات حتی یک بنای دواخانه باز کرده بود یک نفر سرهنگ بازنشسته طبابت می‌کرد یک نفر دیگر بود که به اسم سیروس و به اتکای این که تحت نظر طبیب دیگری که خود او طبیب هم می‌شود یعنی کوری عصاکش دیگر بود طبابت می‌کرد این را بنده البته طبق قانون مقداری دوا و قریب پانصد الی ششصد تابلوی دروغی که در این شهر بود توقیف کردم قریب دویست دواخانه را بستیم تکلیف اینها باید روشن بشود و شکایاتی که از طرف آقایان نمایندگان محترم به کرات در پشت تربیون محترم مجلس شورای ملی از وضع پزشکی و داروسازی شده بود بنده تا آن قدری که برایم مقدور بود در این چند ماه اقدام کردم و حالا برای این که کارها صورت عملی به خود بگیرد و این اشخاص که ما دکان‌های آنها را بسته‌ایم و توقیف کرده‌ایم حقیقتاً به مجازات برسند و به عقیده بنده این مجازات از هر چیز لازم‌تر است برای این که اگر یک نفر طبیب که می‌آید طبابت بکند و یک داروساز با جان مردم این طور بازی می‌کنند، بنده خیال می‌کنم جنایتی از این بزرگ‌تر نباشد (صحیح است) متأسفانه دادگستری با نهایت علاقه‌ای که دارند این کار را بکنند قوانینی در دست ندارند که کسب اشخاص را ببندند یا آن که جرایمی قائل شوند که مردم به این قبیل کارها تن در ندهند. به همین جهت بود که لایحه قانونی بهداشت را بنده حضور آقایان دادم. این لایحه با حضور جناب آقای دکتر طبا، جناب آقای دکتر علوی و سایر آقایان نمایندگان محترم که سال‌ها در تنظیم این خودشان شرکت کرده‌اند کاملاً با نظر آقایان نوشته شده و بحث شده بنابراین این را بنده با قید یک فوریت دادم که بعد هم اگر لازم است باز برود در کمیسیون بهداری مجلس و اگر صلاح می‌دانند که لازم نیست به آنجا برود و قائل هستند که امروز بگذارنند، هر طوری هست تقاضای بنده این است که راجع به این لایحه اقدام بفرمایند که دست بنده باز باشد و علتش این است که اگر این اشخاص که تحت توقیف هستند یا دکانش بسته شده یا داوهای آنها را ما گرفته‌ایم و نمی‌توانیم درباره اینها اقدام عاجلی بکنیم اینها جری‌تر خواهند شد و بهتر بود که اساساً ما اینها را تعقیب نمی‌کردیم. حالا که این کار را کردیم عرض کردم که اتکای بنده به مرحمت آقایان است هر طور که صلاح است اقدام بفرمایند.
۷-طرح فوریت لایحه بهداشت شهر و تصویب آن
رئیس- لازم نیست که این لایحه‌ای که داده‌اند خوانده بشود چون قبلاً خوانده شده است و فوریت لایحه مطرح است. آقای فرامرزی موافقید یا مخالف؟ (فرامرزی- مخالفم) بفرمایید.
فرامرزی- اقدامی که جناب آقای دکتر صالح فرمودند این مورد تأیید همه ماها است. (صحیح است) برای این که قسمت طب و داروسازی، این یک قضیه‌ای است که با جان مردم ارتباط دارد، طبیب خوب و متخصص و داروساز امین و عالم همان طوری که این خودش وجودش دارویی است برای درد جامعه، اگر عکس این بود خودش بزرگ‌ترین درد است برای جامعه، البته داروسازها: یک جمله‌ای را فراموش نمی‌کنم که از قول آقای دکتر لقمان‌الدوله نقل کرده‌اند که ما هر کاری می‌کنیم داروسازها زحمات ما را به هدر می‌دهند. یعنی یا دوای عوضی می‌دهند یا بعضی از مواد مؤثر را (شوشتری- کم می‌دهند) نخیر نمی‌گذارند و من خودم شخصاً از یک دواخانه در یک جلسه سه مرتبه هی گفتم که این آن نیست که به من داده‌ای این یکی دیگر داد و معلوم شد که باز هم آن داویی که من خواسته‌ام نیست آخرش گفتم آقا شما اگر با من که هم وکیل مجلسم، هم روزنامه‌نویسم و هم فکل زده‌ام که معلوم است سواد دارم این را دارید عوضی، به من می‌دهید در سه مرتبه که من پس داده‌ام با یک پیرزنی، یک بی‌سوادی و یک دهاتی که تشخیص نمی‌دهد چه رفتاری می‌کنید؟ آخرش گفت آقا مواد این داروها با آن دوایی که شما خواسته‌اید یکی است گفتم این عیناً قصه آن کسی است که رفته بود در دکان حکاکی گفت من مهر اسم می‌خواهم، او هم در آورد و به او داد، گفت این مهر اسم من است؟ گفت بلی مهر اسم است گفت آقا اسم من محمد است، گفت بسیار خوب، همین خوب است. گفت این اسمش چیست گفت فرق نمی‌کند این سکینه است تو اسم می‌خواهی این هم مهر اسم است و از اینها یکی دو تا سه تا ده تا من خودم دیده‌ام که این طور است، خیلی‌ها را دیده‌ام دوای خوردن را من فرستادم بخرند عوضش آمپول دادند و بعد هم دو برابر قیمت آن دوای اولی پول گرفتند. بعد که خودم رفتم پس دادم یارو به تته پته افتاد. آقای دکتر جهانشاه صالح اقداماتی که فرموده‌اند برای جلوگیری از این گونه تقلبات و بنده خودم رفتم و دیدم و مخبر شهری روزنامه کیهان هم یک چیزی نوشته است به اسم موزه جنایی بهداری، بسیار قابل تقدیر است اما هیچ یک از آنها مجوزی نمی‌شود که هر لایحه‌ای آمد به مجلس فوراً رویش صحبت بشود و رأی گرفته بشود و فوریت داشته باشد (صحیح است) چه فوریتی دارد؟ چندین سال اینها این کارها را کرده‌اند، حالا هم که شما دکان‌های تقلب‌شان را بسته‌اید، لایحه را هم دادید به مجلس، بگذارید ما مطالعه بکنیم عیبش و نقصش و معایبش و حسنش را بفهمیم و رأی بدهیم. به این جهت من با این لایحه و هر لایحه دیگری که به فوریت باشد مخالفم مگر این که وقت بگذرد (فقیه‌زاده- یک فوری است) یک فوری من نمی‌فهمم، من با کلمه فوری مخالفم مگر این که سیلی بیاید (دکتر طبا- می‌رود به کمیسیون بهداری) مگر این که سیلی بیاید که اگر زود این لایحه را نگذارنند سیل بیاید این خانه را خراب کند این البته فوریت دارد، یا درد باشد، طاعون آمده باشد باید برای جلویگری از آن به فوریت رأی داد و اقدام کرد ولی یک چنین چیزی مانعی ندارد که فوریتش را بردارند و برود به کمیسیون مخصوصاً که ما در آیین‌نامه‌ای که داریم لایحه زیاد نمی‌تواند در کمیسیون بماند. در ظرف ۱۰ روز یا ۱۵ روز باید حتماً گزارشش برگردد به مجلس، به این جهت بنده با فوریتش مخالفم در صورتی که با اصل عمل جنابعالی کاملاً موافق هستم.
رئیس- آقای کشاورزصدر موافقید یا مخالف؟
(دکتر طبا- بنده موافق بودم)
کشاورزصدر- بنده موافقم.
رئیس- بفرمایید.
کشاورزصدر- جناب آقای فرامرزی که به عنوان مخالف فوریت تشریف آوردند محاسن این لایحه و لزوم اجرایش را تصدیق فرمودند ولی اشاره فرمودند که چه فوری هم باشد چه غیر فوری فرقی نمی‌کند و اگر غیر فوری هم باشد زود می‌آید و حال آن که عموم آقایان اطلاع دارند به این که اگر یک لایحه‌ای را با فوریت آوردیم اینجا این زودتر گذشته و حال آن که می‌رود به کمیسیون و آقای وزیر بهداری هم که اینجا توضیح فرمودند و آقایان هم شنیدند که این طرح را در سابق هم گفتگو بوده، نهایت همت و پشتکار جناب آقای وزیر بهداری که حقاً و انصافاً مورد تقدیر جمیع نمایندگان است (صحیح است) این موجب شد که این لایحه را آوردند. لایحه هم یک لایحه تخصصی است، یعنی یک چیزی است که جلب نظر اطبا در این کار شده است و آقایان هم غیر مستقیم بدون این که در کمیسیون آمده باشند نظریه داده‌اند لزوم تصویب این قانون را هم جناب آقای فرامرزی فرمودند اما این که فرمودند فوریتش چه فرق می‌کند تفاوتش این است که اگر با فوریت نباشد این یک مرتبه حالا می‌رود به کمیسیون، بعد باید برگردد و از کمیسیون بیاید ولو این که کمیسیون هم خیلی فوری رسیدگی کند در اینجا باید به عنوان شور اول مطرح شود و به قدری اینجا پیشنهاد می‌آید که منقلب می‌شود این لایحه و باز برمی‌گردد به کمیسیون برای شور دوم و بعد هم شاید کارهای فوری‌تری پیش بیاید الان امروز که هم ما هیچ کاری
نداربم من اعتقاد داشتم که جناب آقای وزیر بهداری تقاضای دو فوریت می‌کردند زیرا این از کارهای بسیار لازم است و اعتقاد اکثر آقایان بلکه عموم آقایان این است که ما اگر یک داورساز و طبیبی که بصیرت دارد نداشته باشیم بهتر از این است که یک آدم بی‌بصیرت بی‌اطلاعی را بیاندازیم به جان و وضع مردم خصوصاً این که آقایان اطلاع دارند که ایرانی‌ها به طور کلی طبیب و مهندس متولد می‌شوند آقایان دیدند اگر توی کوچه هم شما سرتان درد بگیرد و دست روی سرتان بگذارید، یک آدم عبوری که از آنجا می‌رود مثلاً یک بنایی می‌گوید که آقا تو برو فلان مداوا را بکن این است طبیعتاً ایرانی‌ها وقتی متولد می‌شوند هم مهندس و بنا و معمارند که می‌رسند و بدون اطلاع قبلی می‌گویند که این سقف را باید این کار را کرد هم این که طبیبند ما برای این که این عادت زشت که در اینجا هر کس برای خودش یک مطبی باز کرده یا کار دیگری کرده من اعتقاد دارم که این باید با دو فوریت باشد و کاری هم از این فوری‌تر و لازم‌تر نیست (صحیح است) ضمناً هم از جناب آقای وزیر بهداری استدعا می‌کنم که یک عنایتی بکنید که یک کنترلی هم دو قیمت دارد که از طرف داروسازان و دوافروشان مجاز که حق دارند این کار را بکنند بشود که به طبقه سوم و مردم فقیر دارو به یک قیمت نازلی برسد این را بنده استدعا می‌کنم از آقایان که رأی به فوریت بدهند برود به کمیسیون که دیگر دو شورا نشود و طول نکشد ایشان هم یک اعمالی کرده‌اند و یک اقداماتی کرده‌اند که ما باید تقویت‌شان بکنیم (جمعی از نمایندگان- رأی)
۸-تقدیم دو فقره لایحه از طرف آقای وزیر کار
رئیس -رأی می‌گیریم به یک فوریت این لایحه آقایانی که موافقند قیام کنند (اکثر برخاستند) تصویب شد. لایحه به کمیسیون بهداری می‌رود آقای فروهر.
وزیر کار- دو فقره لایحه است که از طرف وزارت کشور تقدیم مجلس شورای ملی می‌شود، یکی لایحه‌ای است برای ایجاد تسهیلاتی برای تکمیل کادر و افراد شهربانی و دیگری هم لایحه‌ای است راجع، به ایجاد تسهیلاتی در خصوص لولهکشی شهر تهران و ساختمان مجاری و فاضلاب و دستگاه‌های مولد برق و آنچه مربوط به لولهکشی است.
رئیس- شرحی آقای نخست وزیر نوشته‌اند که در صورت تصویب مجلس روز پنجشنبه را برای جواب به تمام استیضاح‌ها معین بکنند و البته بسته به نظر مجلس (صحیح است) (آزاد- سؤالات را کی مطرح می‌کنید؟) برای سؤال‌ها اگر آقایان موافقت بفرمایند روز یکشنبه عصر یک جلسه فوق‌العاده‌ای باشد که تمام سؤالات مطرح بشود.
مکی- هر استیضاحی سه ساعت طول می‌کشد.
محمدعلی مسعودی- هیچ مانعی ندارد.
ملک‌مدنی- استیضاحی که شده هر کدام به نظر بنده یک موضوع علیحده‌ای است و باید جداً جواب داده شود.
دکتر برال- بنده مطابق ماده ۹۰ توضیح دارم و چون اینجا راجع به داروسازان صحبت‌هایی شده بنده استدعا می‌کنم اجازه چند کلمه صحبت بدهند.
رئیس- ماده ۹۰ اینجا موردی ندارد، راجع به شما که چیزی نگفته‌اند حالا توضیحی می‌خواهید بدهید بفرمایید.
دکتر برال- جناب آقای فرامرزی با اعتمادی که بنده نسبت به فرمایشات ایشان دارم در ضمن این که خواستند دفاع بکنند از لایحه بهداری که یکی از لوایح خوب است که تقدیم شده و احتیاج به فوریت ندارد، راجع به داروسازان کشور صحبتی کردند که بنده برای این که سوء‌تفاهمی نشود چند کلمه به عرض آقایان می‌رسانم خوشبختانه بنده افتخار این را دارم که در مدت ۲۱ سال در رشته داروسازی و ۷ سال در رشته طبابت به هر دو صنف وابسته هستند. ایشان از قول یکی از اطبای بزرگ کشور که مورد اعتماد هستند یعنی آقای لقمان‌الدوله فرمودند که من اعتماد ندارم نسخه‌ای که داده می‌شود داروسازان همان اقلام و اجزایی که دارد در آن نسخه بریزند من یقین دارم که فرمایش ایشان به این نحو نبوده و منظورشان این بوده که تشخیص این که آیا نسخه‌ای که داده می‌شود دارای همان اجزا به دست مریض می‌رسد یا خیر به عقیده شخص بنده در ایران داروساز مقامش به مراتب از طبیب کوچک‌تر نشان داده شده در صورتی که با دلایلی که اعلان به عرض آقایان می‌رسانم..
رئیس -آقای دکتر برال در اصل موضوع مختصراً توضیح بدهید.
صدری- جلسه آتیه قبل از دستور بفرمایید.
دکتر برال-...... بنده دو سه کلمه بیش‌تر عرض ندارم، آقایان تصدیق می‌فرمایند که گذشته از این که دواساز کار خودش کار مشکلی است بسا اتفاق افتاده است که طبیب در اثر یک اشتباه قلمی، داروساز توانسته جان مریض را از اشتباه طبیب نجات بدهد و جایز نیست دواسازی که هم خودش مسئول عمل داروسازی است و هم مسئول نسخه‌ای است که طبیب نوشته است و به کرات اطبا حتی اطبای درجه یک در موقع نسخه نوشتن به جای یک میلی‌گرم یک سانتی‌گرم نوشته‌اند و به جای یک سانتی‌گرم یک دسی‌گرم نوشته‌اند جایز نیست به دواسازی که وقت خودش را از صبح تا شب صرف دو مسئولیت می‌کند، همه را با یک چوب برانند. من یقین دارم که جناب آقای فرامرزی هم نظرشان توهین به صنف داروساز نبوده و من عرایضی راجع به بهداشت در همین موضوع دارم که در موقع طرح لوایح به عرض آقایان خواهم رسانید.
فرامرزی- اجازه بدهید دو کلمه توضیح بدهم.
رئیس- بفرمایید.
فرامرزی- عرض می‌کنم که من نگفتم که داروساز علم ندارد، ما نگفتیم علم داروساز مؤثر نیست من به آن کسی گفتم که علم را وسیله پدرسوختگی قرار می‌دهد. (صحیح است) من به آن داروسازی گفته‌ام که مخصوصاً دوا را کم می‌دهد یا عوضی می‌دهد آقای دکتر برال بگویند اینجا که تمام داروسازهای تهران دوا را درست می‌دهند من حرفم را پس می‌گیرم آقای دکتر برال اگر تمام داروسازهای تهران دارو را درست می‌دادند، دواخانه شما، دواخانه خورشید، دواخانه پاستور و شاید یکی دوتای دیگر معروف در این مملکت نبودند، علت این که دواخانه شما معروف شده چیست؟
دکتر برال- آیا تمام دکترها درستند؟ آیا تمام تجار درستند؟
رئیس- چیزی در دستور نداریم، آقای دکتر معظمی پیشنهادی کرده‌اند که نماینده وزارت دارایی حاضر نیست و این با حضور معاون یا کفیل وزارت دارایی باید مطرح شود و چون چیزی نداریم با اجازه آقایان آقای حائری‌زاده توضیحی می‌دهند. بفرمایید.
دکتر طبا -لایحه پزشکیاران را چرا مطرح نمی‌کند مدتی است گزارشش داده شده است.
حائری‌زاده- یک طرح قانونی است که در دوره پانزدهم تقدیم مجلس شد و در این دوره هم توافق شد که برود کمیسیون کشور و چون بیش از دو ماه در کمیسیون کشور ماند و گزارشی نرسید شرحی به مجلس نوشته شد و تقاضا شد که جزو دستور گذاشته شود طبع و توزیع هم شده است. البته در حضور دولت باید این موضوع مطرح بشود و چون جناب آقای فروهر کارهای وزارت کشور را هم لوایحش را تقدیم می‌کنند مانعی ندارد که با حضور ایشان هم این طرح راجع به انتخابات مجلس شورای ملی که ضمناً تکلیف انتخابات انجمن‌های ایالتی و ولایتی و بلدی را هم تعیین می‌کند مطرح بشود.
۹-موقع دستور جلسه بعد - ختم جلسه
رئیس این گزارش هم در جلسه بعد از استیضاح در دستور گذاشته می‌شود:
چون نماینده وزارت کشور حاضر نیست بنابراین جلسه را تعطیل می‌کنیم جلسه روز پنجشنبه پس فردا دستور انتخاب کمیسیون دو بعد هم اسیتضاح.
(مجلس ساعت یازده و ۲۵ دقیقه خاتمه یافت.)
رئیس مجلس شورای ملی- رضا حکمت