مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۱ مهر ۱۳۱۰ نشست ۴۷
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری هشتم | تصمیم‌های مجلس | قوانین بنیان ایران نوین |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری هشتم |
مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۱ مهر ۱۳۱۰ نشست ۴۷
- تصویب صورت مجلس
۱- تصویب صورت مجلس
رئیس – در صورت مجلس نظری نیست؟(گفتند – خیر) صورت مجلس تصویب شد آقای وزیر داخله فرمایشی داشتید
- شور و تصویب لایحه اعتبار دفع امراض ساریه
۲- شور و تصویب لایحه اعتبار دفع امراض ساریه
وزیر داخله (آقای منصور)-یکی ازلوایحی که در جلسه گذشته تقدیم کردم و با قید فوریت بود راجع بود بتقاضای اعتبار برای دفع امراض ساریه ولی چون در آن جلسه بعضی مسائل دیگر در دستور بود که تأخیر آنها جایز نبود باین جهت در آن جلسه مطرح نشد بنابر این حالا استدعا می‌کنم با قید فوریت آن لایحه پانزده هزار تومان اعتبار که برای کمک بصحیه ودفع امراض ساریه است مطرح شود تصویب بفرمائید.
رئیس – اشکالی نیست؟(اظهاری نشد) لایحه قرائت می‌شود:
ساحت محترم مجلس شورای ملی:
چون اعتباری که در موقع تنظیم بودجه مملکتی ضمن بودجة صحیة کل برای جلوگیری از امراض ساریه پیش بینی شده بود برای دفع امراض مذکور در سر حدات جنوبی و جنوب غربی کافی نیست لذا مادة واحده ذیل را بقید فوریت پیشنهاد و تمنای تصویب آنرا دارد:
مادة واحده – مبلغ پانزده هزار تومان از برای مبلغ یک صد هزار تومانی که ضمن بودجة تصویب شده بود برای مصارف مربوطه بجلوگیری از امراض ساریه اختصاص داده می‌شود.
رئیس – فوریت مطرح است آقای دکتر طاهری
دکتر طاهری – موافقم
رئیس – مخالفی نیست؟(گفتند –خیر) موافقین با فوریت قیام فرمایند (اکثر قیام نمودند)
رئیس – تصویب شد ماده واحده مطرح است آقای احتشام زاده
احتشام زاده – البته بند با اساس موضوع مخالفتی ندارم ولی می‌خواستم از آقای وزیر داخله این موضوع را توضیح بخواهم که برای جلوگیری از امراضی که اخیراً از طرف جنوب ودر اغلب نقاط جنوب و جنوب غرب ایران پیدا شده است چه مقدار خرج شده و برای این کار چه مبلغ دیگری اعتبار لازم دارند که عجالتاً مبلغ ۱۵ هزار تومان از اعتبار دفع ملخ را می‌خواهند برای تکمیل اعتباری که در ضمن بودجة مملکتی داشته‌اند بگیرند؟ ضمناً چون مسئلة امراض ساریه با سوابقی که ما در مملکت مان داریم از طرز مزبور و سرایت و طرز جلوگیریشت حقیقتاً در این دفعة اخیر که مرض سرایت کرد بسرحدات ایران وخطر امراض داخلة مملکت را تهدید می‌کرد حقیقتاَ در نتیجة اقدامات سریع و جدی مأمورین مربوطه اداره صحیه با توجهی که وزارت داخله بامر صحیه دارد کاملاً جلوگیری شد مخصوصاً خود آقای وزیر داخله که شخصاً جدیت و توجه کاملی داشتند برای جلوگیری از این مرض بنده در این موقع لازم دانستم از نظر تقدیر عملیاتی که شده است اظهار قدر دانی کنم و حقیقتاَ این طرز عمل شایسته و متناسب با عصر حاضر است که در هرموردی نسبت بکلمة کارهای مملکت اقدامات سریعی می‌شود و حقیقتاً در این مورد هم مأمورین صحیه نهایت جدیت را کرده‌اند و جای همه نوع شکر گذاری وقدر دانی است که اهالی مملکت را از امراض مهم و خطرناکی که ممکن بود اسباب زحمت ما بشود نجات دادند این بود که بنده از نظر نقدیر وقدر دانی خواستم این قسمت را در ضمن توضیحی که راجع بمصرف اعتبار می‌خواستم بعرض برسانم
وزیر داخله – با تشکر از حسن ظنی که نمایدة محترم فرمودند عرض می‌کنم اصولاً اعتباری که برای دفع امراض ساریه در بودجة صحیه منظور بود در حدود بیست هزار تومان بود که البته کم بود و اصولاً امسال در دو نوبت ما مواجه شدیم با حملة مرض و با یکی در کرمان و رفسنجان که خوشبختانه با موفقیت رفع شد و یکی هم درمملکت مجاور که امیدواریم آنهم بزودی رفع شود یعنی بمملکت ما سرایت نکرد و جلوگیری شد و از آن مملکت هم امیدواریم بزودی رفع شود اینهم که از اعتبار دفع ملخ تقاضا شده برای این بود که آن اعتبار موجودی بود و مورد خرج فوری نداشت و نظر هم این بود که تحمیل جدیدی هم بر بودجه نشود و چون احتیاج داشتیم ۱۵ هزار تومان منظور کردیم و بعدها اگر احتیاجی پیدا شود برای دفع ملخ آن را در ثانی فکر خواهیم کرد و این ۱۵ هزار تومان یک وجهی است البته قلیل است ولی امیدواریم چون اقداماتی که شده است به نتیجه خوب رسیده است و امیدواریم بیش از این هم احتیاجی نداشته باشیم
رئیس – آقای دکتر طاهری
دکتر طاهری- موافقم مخالفی ندارد
رئیس- پیشنهاد آقای دکتر ملک زاده قرائت می‌شود:پیشنهاد می‌کنم جمله ذیل بماده اضافه شود مخصوصاً برای جلوگیری از شیوع مرض سل
ملک زاده – سواحل وبنادر خلیج فارس از نقطه نظر صحی بین المللی مهمترین قسمت را تشکیل می‌دهد و بدرجه این ناحیه در صحت عمومی دنیا اهمیت داشته است که با کمال تاسف در دوره ضعف و بدبختی ایران سواحل ما از نقطة نظر صحی بین المللی در دست اجانب بوده است و بتوسط مامورین صحی اجانب قرا نطینه‌های ما اداره می‌شد و حقیقتاً باید تشکر کرد که بکب از بزرگترین اقدامی که در استقلال مملکت شده است عمل صحیحی است که در این سنوات اخیره راجع به سواحل ما بعمل آمده است و امروز یک سد شدیدی در سواحل ما بدست مامورین دولتی ایران و اطبای لایق ایرانی کشیده شده است و شعبه صحی مجمع بین المللی که ناظر امور صحی بین المللی تمام دنیاست امروز تصدیق می‌کند موفقیت دولت ایران را در این موضوع (صحیح است) و البته هر چه اقدام برای تحکیم مبانی صحی سرحدات بشود بعقیده بنده خیلی بموقع است و البته بیش از آنچه که وزیر محترم داخله درخواست کرده‌اند مقتضی است که از طرف مجلس و دولت مساعدت بشود قسمتی را که بنده در اینجا خواستم استناد بکنم و پیشنهاد کردم راجع بود بیک قسمتی از اراضی داخلی مملکت بنده همیشه دو قسمت ودو نکته مهم منظورم بوده است که در هر موقع که وقت پیدا کرده‌ام توجه و نظر دولت و مقامات مربوطه را از نقطه نظر صحی عمومی و مملکتی جلب کرده‌ام و استدعا کرده‌ام و گاهی هم توجه دولت را جلب کرده و استرحام کرده‌ام یکی راجع بمدرسه طب بوده است توسعة آن مدرسه یکی هم راجع بمرض سل بمدرسه طب خوشبختانه بنده دیروز شنیدم که از طرف اعلیحضرت همایونی امر شده است بوزارت معارف که سالی پنجاه هزار تومان بر بودجه مدرسه طب بیفزایند که مدرسه طب موفق بداشتن یک جای مخصوص مطابق اصول امروزی دنیا ولابوراتورها و بالاخره لوازم و ابنیه که ملازمه با یک مدرسه طبی که مظهر صحیه مملکت باشد بشود و بتواند اطبای لایقی برای مملکت ایران تهیه کند هیچ جای شبهه نیست که بنده خیلی کوچکتر و حقیرتر از آن هستم که در این جا از این مراحم اعلیحضرت همایونی تشکر کنم بعقیده بنده صحت ملت و سلامتی اهالی مملکت بزرگترین دعا و بزرگترین قدر دانی است که همیشه در عقب و پشت سر اعلیحضرت همایونی است قسمت دوم راجع بمرض سل است بنده اگر می‌دانستم امروز این لایحه مطرح خواهد شد احصائیة که راجع باموات است در نقاط مخصوصه مملکت مخصوصاً در طهران تهیه شده و داده می‌شود بعرض میرساندم و البته از نظر آقای وزیر داخله هم می‌گذرد تقریباً اشخاصی که در نتیجه مرض سل فوت می‌کنند روزبروز عددش بزرگتر و مهمتر می‌شود و توسعة این مرض زیادتر می‌شود و تقریباً می‌شود گفت که در حدود ۳۵ و۴۰ نفر در ماه در این شهر از مرض سل فوت می‌کنند حالا اگر یک مرض محدودی بود یک مرض مختصری بود که بدیگران سرایت نمی‌کرد و سبب هلاکت نبود جای وحشت و نگرانی نبود ولی متأسفانه این مرض به نسبتی که دارد زیاد می‌شود و توسعه بدائره خودش می‌دهد با فقدان وسائلی که در ما هست و وسیله و واسطه نداریم برای جلوگیریش و این عدم تناسب یک خطر فوق العاده برای مملکت تولید می‌کند که ممکن است حقیقتاً دولت هم قادر نباشد جلوگیری کند از آن بنده در دورة گذشته وقتی که پرگرام دولت مطرح بود بعضی از آقایان در نظرشان هست تأکید کردم خواهش کردم اصرار کردم تمنا کردم که خوبست یک محل مریضخانة مراکز مخصوصی ساناتوریوم هائی برای مرضای مسلول ساخته شود یک محل مختصری هم در بودجه تهیه شد ولی تعقیب نشد بنده هم هر وقت فرصت پیدا کردم در این موضوع به تناسب موقع تأکید کردم و خواهش کردم باز هم خواهش می‌کنم و توجه دولت را جلب می‌کنم و حالا هم می‌خواهم مخاطره که از این راه متوجه صحت اهالی مملکت است خاطر نشان کرده باشم و خواهش می‌کنم که در این موضوع یک بذل توجه مخصوصی شده باشد
رئیس – آقای امیر اعلم
دکتر امیر اعلم –فرمایشات آقای دکتر ملک زاده راجع بترقیات صحیه و تشکراتی که همه ماها باید بکنیم از دولت شاهنشاهی مخصوصاً در این سنوات اخیره که واقعاً دولت خودش امور صحی را بدست گرفتته و دارد اداره و اصلاح می‌کند اینها همه البته صحیح است راجع بمدرسه طبی هم که فرمودند البته فرمایشات آقا را تصدیق می‌کنم و هر قدر مدرسه طبی ما پیش برود و ما پیش برویم امور صحی را با کمال خوبی می‌توانیم از پیش ببریم ولی حالا یکی از اشکالات عمدة ما این است که بقدر کفایت اطبای عالم و دانا بامور صحی وحفظ الصحه بقدری که کفایت باشد برای مملکت نداریم و لازم است که مدرسه طبی ما پیش برود و امیدواریم در سایه اعلیحضرت همایونی و اقدامات دولتشاهنشاهی این موفقیت هم برای ما حاصل بشود اما فرمایشات اخیر این جا بگیریم و برای مسلولین صرف کنیم متاسفانه بنده نمتوانم این را تصدیق کنم تازه این پانزده هزار تومان را اگر برای جلوگیری از امراض ساریه که در سرحدات ما هست و باید سعی کنیم پیش نیاید و تا بحال هم در کمال خوبی جلوگیری شده است باز هم کم می‌آید. در اوائل امر اغلب خود بنده هم حقیقتاً این را مشکل می‌دانستم و اغلب هم اظهار می‌کردم که چطور می‌شود در یک سرحدات بسیار طویلی بشود جلوگیری کرد از سرایت و بروز مرض و مملکت را حفظ کرد حالا خوشبختانه می‌بینم که این موفقیت از برای ما بطور کمال حاصل شده است اما راجع بمبلغ و اعتبار خود بنده تجربه دارم و میدانم این کارها محتاج بیک مخارج فوق العاده ایست و بنده این مبلغ را هم کم می‌دانستم ولی البته آقای وزیر محترم داخله اطلاعات شان بیشتر است اما اگر نماینده محترم آقای دکتربخواهند از این پانزده هزار تومان پیشنها کنند برای مرض سل هم خرح بشود هیچ نه این جا موفقیت حاصل می‌کنیم نه جلوگیری از مرض و با می‌شود. البته مرض سل همانطوری است که فرمودید ومتاسفانه با وجود این آب و هوای مملکت ما با این آفتابی که ما داریم که حقیقتاً کشنده میکرب است معذلک بواسطه نبودن وسائل صحی و عدم مراعات حفظ الصحه دارد این مرض زیاد می‌شود بنده در موقعی که از اروپا مراجعت کردم بایران مرضای خودم را که می‌دیدم در میان شان انقدر‌ها مسلول نمی‌دیدم ولی حالا یک قدری زیادتر شده است خصوص آن وقتی که در مشهد بودم که خراسان خیلی زیاد بود ولی آن جا حالا خوشبختانه دارد کم می‌شود چون آن ساباط هائی که کوچه‌ها را پوشانده بود و تاریک می‌کرد فضا را میکرب مرض سل یک کانونی در آن تاریکی برای خودش تشکیل داده بود حالا آنها را دارند برمی دارند و کم کم آفتاب می‌رسد بآنجا‌ها و این میکرب‌ها را از بین می‌برد و امیدواری است که این مرض تقلیل یابد و البته مقصود ایشان هم این بود که یک تذکری داده باشند نه اینکه خواسته باشند واقعاً این پانزده هزار بدهند در این باب که دولت وصحیه یک پیشنهادی در صورت لزوم بکنند ولی راجع بمرض سل و مالاریا و سایر این قبیل امراض بنده یک عقیده دیگری دارم و آن اینست که همه را نباید از دولت خواست در هیچ جای دنیا تمام این مسائل را خود دولت نمی‌کند بودجه دولت کافی نیست این را باید بهمت اهالی وهمت افراد واگذار کرد باید مردم جدیت کنند و مریضخانه‌های مخصوصی برای مسلولین یا دارالعجزه‌ها بسازند و همت کنند امور خیریه را باید خود ملت پیشقدم باشد و شرکت کند در این اقدامات مفیده والا اگر ما بخواهیم ساناتور یوم بسازیم از برای سل اطفال و بزرگها وبرای جلوگیری از سرایت این مرض که مخصوصاً در بعضی جاها خیلی زیادتر است (البته در بعضی شهرها هم کم است) اینها البته محتاج بیک مخارج فوق العاده ایست و اگر دولت تمام بودجه صحیه اش را هم خرج بکند باز گمان نمی‌کنم تکافو بکند بلکه باید عموم افراد مخصوصاً آقایان اطباء خطرات این مرض را خاطر نشان مردم کنند مثلاً فرض کنید یکی از چیز هائیکه موجب سرایت این مرض است مسئله کرسی و لحاف کرسی است مثلا هرکس می‌آید در آن زیر می‌نشیند و آن لحاف را تا روی دهانش می‌کشد و ممکن است آب دهان آن مریض مسلول و میکروبش در آن لحاف کرسی مانده باشد که از اول زمستان تا آخر زمستان می‌ماند و هرکسی هم می‌آید آنرا استعمال می‌کند و ممکن است او را مبتلا کند از این قبیل چیزها خیلی است آنها را هم باید شرح بدهند در کتابچه‌ها و در روزنامه بنویسند و مردم را آشنا کنند علاوه بر همه اینها مسئله تعاونوعلی البر و تقوی که سر لوحه شیرخورشید سرخ است باید تذکر بدهند و دولت هم کمک بکند اطباء هم تذکر بدهند تا کم کم از این مرض مهلک جلوگیری کنیم هینطور سایر امراض در خاتمه عرایضم هم عرض می‌کنم که مقصود آقای دکتر ملک زاده فقط تذکر است نه این است که از این پانزده هزار تومان که پیشنهاد شده است چیزی کسر شود و خرج جلوگیری از مرض سل شود
جمعی از نمایندگان – کافی است
رئیس – استرداد می‌کنید یا رأی می‌گیریم (دکتر ملک زاده – مسترد می‌دارم) یک پیشنهادی هم از طرف آقای دیبا رسیده است قرائت می‌شود
پیشنهاد آقای طباطبائی دیبا
پیشنهاد می‌نمایم بعد از مادة واحده بعد از جمله بودجة مملکتی نوشته شودهذه السنه ۱۳۱۰
رئیس – بفرمائید
طباطبائی دیبا – چون در مادة واحده نوشته شده است بودجة مملکتی و معلوم نیست کدام سال را مقصودشان بوده است این است که بنده این پیشنهاد کردم
وزیرداخله – بنده موافقم
رئیس – رأی می‌گیریم بمادة واحده با افزایش جملة پیشنهادی آقای دیبا موافقین ورقة سفید خواهند داد (اخذ و استخراج آراء بعمل آمده ۷۲ ورقة سفید تعداد شد)
رئیس – عدة حضار در موقع اعلام رأی ۷۶ باکثریت هفتاد و دو رأی تصویب شد
- تقدیم دو فقره لایحه از طرف وزارت عدلیه
۳- تقدیم دو فقره لایحه از طرف وزارت عدلیه
رئیس – آقای رئیس تجارت
رئیس کل تجارت (آقای یاسائی) –دو فقره لایحه است که از طرف آقای وزیر عدلیه تقدیم می‌کنم یکی راجع سا به حق الثبت شرکتهای بیمه و یکی هم راجع است بساختن اسلجه ناریه و ورود آن بمملکت و خروج آن و مقرراتی راجع بحمل و نقل اسلحه ناریه است که بایستی تحت نظارت دولت و امنیه و نظمیه قرار گیرد و استدعا کرده‌اند از مقام ریاست که رجوع کنند بکمیسیون عدلیه استدعائی هم که خود بنده داشتم این بود که آقایان اگر موافقت بفرمایند راپورت کمیسیون اقتصاد ملی راجع بورود ماشین آلات در مقابل انتقال سرمایه خارجی مطرح شود
- شور و تصویب لایحه ورود ماشین آلات
۴- شور و تصویب لایحه ورود ماشین آلات
رئیس – خبر کمیسیون اقتصاد ملی راجع بانتقال سرمایة خارجی قرائت می‌شود
خبر کمیسیون
کمیسیون اقتصاد ملی با حضور آقای یاسائی رئیس کل ادارة تجارت لایحه نمرة ۴۴۸۱ دولت را راجع به ورود ماشین آلات تحت شور و مداقه قرار داده ودر نتیجه با اصلاحاتی تصویب شده اینک خبر آنرا تقدیم می‌دارد
مادة اول – ادارة کل تجارت می‌تواند با اجازة مخصوص دولت به اشخاصی که تقاضا دارند سرمایة را که در خارجه دارند بصورت ماشین آلات و مایحتاج ماشینهای مذکوره که برای بهبودی صادرات مفید است و یا برای رفع احتیاج از محصولات و مصنوعات خارجی مؤثر است و مشمول قسمت (ه) متمم قانون انحصار تجارت خارجی نمی‌شود بایران انتقال دهند در مقابل تعهد صدوریکه مدت انجام آن از تاریخ ورود اجناس مزبوره به گمرک خانه ایران در هر مورد بنظر دولت تشخیص داده می‌شود جواز ورود آن اجناس را بدهد
مادة دوم – دادن جواز ورود ماشین آلات برای کارخانجات مهمه علاون بر رعایت مقررات متمم قانون انحصار تجارت خارجی ومادة اول این قانون مشروط بر این است که در خواست کننده در درخواست خود محل نصب کارخانة را که باید با موافقت نظر دولت انتخاب شود معلوم نماید.
رئیس – بفوریت این لایحه رأی داده شد مذاکره در کلیات است مخالفی ندارد؟
بعضی از نمایندگان – خیر
رئیس – رأی می‌گیریم بورود در شور مواد موافقین قیام فرمایند (اغلب قیام نمودند)
رئیس – تصویب شد مادة اول مطرح است آقای دشتی
دشتی – بنده می‌خواستم از آقای رئیس تجارت بپرسم که در صورتیکه سرمایه در خارج بوده است و ماشینی را هم که وارد می‌کنند برای رفع احتیاجات مملکت است دیگر تعهد صدور چه لزومی دارد؟ برای اینکه واردات از این نقطه نظر باید با صادرات تعادل پیدا کند و موازنه اش درست شود که پول از مملکت خارج نشود ولی وقتی که سرمایه در خارجه باشد تعهد صدور چه لزومی دارد؟ بعقیده بنده هیچ لزومی ندارد غیر از اینکه خود این یک اشکالی می‌شود و کار مشکل می‌شود.
رئیس کل تجارت (یاسائی) – در قانون متمم قانون انحصار تجارت خارجی این قسمت پیش بینی شده است که دولت می‌تواند چه ماشین آلاتی که برای رفع احتیاج از محصولات و مصنوعات خارجی است و چه آنهائی برای ترقی مصنوعات داخلی است معاف نماید این است که در این جا هم قید شده است که مشمول نیست یعنی اهمیتش بدرجه نیست که دولت معاف کند بلکه گفته شده است که تعهدی گرفته می‌شود و البته قید شده که نظر به تناسب اهمیت ماشین آلات است وقتی که برای تهیه محصول لازم دارد دولت معین می‌کند یکماه یکسال کمتر بیشتر و بعقیده بنده اشکالی ندارد اما این که فرمودید از نقطه نظر صادر و خارج اثری ندارد یعنی از جهت معافی هائی که دولت داده است عرض کنم که می‌بایست یک محلی باشد که حسابش را پر کند و بهترین طریقه این است که همین طور هم آقایان تصویب بفرمایند که تعهدی گرفته شود و البته در آن قسمتهائی که خیلی مفید است و دولت لازم میداند معاف کند استثنائاً معاف می‌کند
رئیس – آقای ارباب
ارباب کیخسرو – بنده در اصل موضوع عرضی نداشتم در طرز تحریر این لایحه عرض داشتم این جا نوشته است ماده اول و مواد دیگر هم ندارد بعقیده بنده اگر ماده واحده بود شور در مواد هم لازم نبود.
رئیس – این را بنده متذکر بودم یک جمله (ماده دوم) در سطر چهارم (بطوریکه از پائین ببالا شماره کنید) افتاده است دو ماده است در قرائت اگر رعایت می‌فرمودید این اشکال رفع می‌شد (ارباب در این جا که نیست) انجا نیست ولی ملاحظه بفرمائید در قرائت میرساند. آقای دیبا
طباطبائی دیبا – بنده هم همین عرض را داشتم آقای ارباب فرمودند و اصلاح شد.
رئیس – آقای دکتر طاهری
دکتر طاهری – عرض می‌شود این لایحه از برای ارفاق نسبت باشخاصی است که سرمایه در خارج دارند و می‌خواهند بصورت ماشین آلات بمملکت بیاورند و البته خیلی لایحه مفیدی است ولی یک قسمتی را همینطور که فرمودند در قانون متمم قانون انحصار تجارت پیش بینی کرده است که اگر ماشین هائی باشد که برای رفع احتیاج مملکت باشد معاف قرار داده است ولی این جا نوع همین را تعهد برایش قائل می‌شوند یعنی باید بر حسب مدتی که دولت اصلاح میداند تعهد بکند که یک چیزی صادر کند بنظر بنده اگر چنانچه ماشینهائی باشد که برای رفع احتیاج از محصولات خارجی مؤثر باشد همانطور که مشمول آن قانون هست باقی باشد مفیدتر است و بیشتر کمک می‌کند بان کسیکه بخواهد ماشین بیاورد بمملکت برای رفع احتیاج مملکت از واردات و اینکه نوشته شده است ماشینی باشد که برای رفع احتیاج مملکت از محصولات ومصنوعات خارجی مؤثر باشد این مشمول قسمت (ه) از مادة چهار می‌باشد این را هم بنده خواستم بپرسم که چرا چطور می‌شود که مشمول آن نباشد اگر چیزی باشد که برای رفع احتیاج از محصولات و مصنوعات خارجی مؤثر می‌شد که این عین همان قسمت (ه) از ماده چهار است و قسمت (ه) ماده چهار هم که معاف است این است که خواستم توضیح بدهند که مقصود از این چیست؟
طهرانچی – (مخبر کمیسیون اقتصاد ملی)- عرض می‌شود قسمت (ه) اولاً برای آن قسمت منحصراً نیست زیرا آنجا فقط ماشین آلاتی که از برای محصولات ومصنوعات است معاف می‌کند و این جا راجع بقسمت ماشین آلاتی است که برای خوبی و مرغوبی صادرات وارد می‌شود و همانطور که آقای رئیس محترم تجارت فرمودند البته این الا هم وفالا هم است و دولت هم در قانون معین کرده است که چه قسمت هائی از صادرات معاف باشد آنها را معاف خواهد کرد و آنهائی را که لازم نمیداند و این قدر مهم نیست که از صادرات معاف باشد از آنها تعهد می‌گیرد ولی در هر صورت باز یک وارداتی بمملکت می‌آید وبدون مالیات هم نخواهد بود اگر ماشین آلاتی باشد که مهم باشد معاف خواهد بو و اگر اینقدر‌ها مهم نباشد آن را هم برای یک مدت معینی که تحمیلی بر او نشده باشد وتضییقی هم نباشد اجازه خواهد داد.
دکتر طاهری – مثالش را بزنید
رئیس کل تجارت – همینطوری که مخبر محترم توضیح دادند در قانون نوشته است ماشین هائی که برای رفع حوائج مهمه مملکتی از خارج میاید البته دولت نظر می‌گیرد به این کلمه مهمه ماشین هائی که دارای اهمیت مخصوص است مثلاً کارخانه ریسمان بافی در یزد می‌خواهد کار کند البته این از مالیات صدور باید معاف باشد یا ماشینهائی که برای میوه خشک کنی است اینها را از محل صدی هشتاد انحصار که صادراتشان با خود دولت است حساب می‌کند و از این راه از الزام صدور معافشان می‌کند ولی فرضاً فلان شخص از خارجه می‌خواهد تقاضا کند که قالب برای سمنت سازی آجرهای سمنتی بسازد این البته این قدر مهم نیست که دولت این را از تعهد صدور معاف کند یا مثل ماشینهای فلاحتی است یک کسی تلمبه می‌خواهد بیاورد که زراعت بکند این را دولت اصلاً معاف نمی‌کند یا چیزهائی که بایستی با کمک ومساعدت و تشویق دولت بعد وارد شود البته اینها را دولت می‌کند اگر کسی بخواهد کارخانة صابون پزی وارد کند کارخانه چرم سازی پارچه بافی انواع و اقسام کوچک و بزرگ وارد کند اینها البته معاف است ولی برای کارخانة چراغ برق معاف نیست چیزهائی که رایج بوده است در این مملکت البته آنها معاف نیست در هر حال فرق است بین آن چیزهائی که حقیقتاً رفع حوائج مهمه را می‌کند و آنهائی که نمی‌کند و البته در موردش دولت تشخیص می‌دهد که کدام اهمیت دارد و کدام ندارد.
جمعی از نمایندگان –کافی است
رئیس – آقایانی که با مادة موافقت دارند قیام فرمایند (اغلب قیام نمودند)
رئیس – تصویب شد مادة دوم قرائت می‌شود.
مادة دوم – دادن جواز ورود ماشین آلات برای کارخانجات مهمه علاوه بر رعایت مقررات متمم قانون انحصار تجارت خارجی و مادة اول این قانون مشروط بر این است که در خواست کننده در درخواست خود محل نصب کارخانة را که باید با موافقت نظر دولت انتخاب شود معلوم نماید.
رئیس – آقای کازرونی
کازرونی – عرض می‌کنم البته آقایان خوب متوجه هستند که سابق بر این عقیده مردم بیچاره ایران این بود که اهالی اروپا یک اعتبار غیر قابل زوالی دارند لذا روی این اعتبار هر کسی دارای یک سرمایه بود برای اینکه این سرمایه تا ابد باقی می‌ماند از ایران خارجش می‌کرد و به اروپا می‌فرستاد لیکن چون دنیا قدرتش خیلی بیشتر بود ثابت کرد که اینطور نیست مردم در اشتباهند مردم هم بخوبی این مطلب را درک کردند همان اشخاصیکه پول‌های زیادی در اروپا داشتند یک مقدار زیادی که در بعضی نقاط بود از بین رفت پاره دیگری هم که هنوز باقی است هر کس که عاقل است دست و پا می‌کند که آن سرمایه را بوطن مألوف خودش که مأمون تر از اروپا است وارد کند بنده می‌خواستم از آقای رئیس محترم کل تجارت سؤال کنم که شما قانوناً شرعاً چه محظوری می‌بینید اگر یک کسی که یک سرمایه دارد و می‌خواهد از خطر بودنش در اروپا نجات دهد و بوطن مألوف خودش بشکل یک مال التجاره مجاز تبدیل کند و واردش کند اجازه بهش بدهند استدعا می‌کنم که در این باب یک توضیحی بدهند که بنده بدانم چه دلیلی دارد که اگر من سرمایه دارم در خارجه و نمی‌خواهم این سرمایه‌ام در خارجه در اروپا تفریط وتلفش کرده باشم شما اصرار می‌کنید که خیر حتماً باید نبریدش
رئیس کل تجارت – اولاً ماده دوم مطرح بود و این توضیحی که عرض شد باز عرض می‌کنم که تشخیص یک اشخاصی که در خارجه سرمایه دارند و می‌خواهند انتقال بدهند تصدیق بفرمائید که کار آسانی نیست و اگر دولت پیشنهاد می‌کند و تقاضا می‌کند از مجلس شورای ملی تصویب یک همچو لایحه را دائر باینکه اجازه ورود ماشین آلات را بدهد با تعهد صدور برای این است که خیلی در این باب محتاج بتحقیقات و کنجکاوی زیاد نشود و چون ورود ماشین آلات یک وجهة مساعدی دارد پیش دولت و مجلس شورای ملی از این جهت در این باب یک سخت گیری هائی نمی‌شود که قبلاً باید صادر شود یا قبلاً تصدیق صدور ارائه بدهد و بعد وارد کند این از یکطرف از طرف دیگر شاید یک اشخاصی بخواهند در تحت این عنوان یک سوء استفاده هائی بکنند یعنی سرمایه شان را انتقال بدهند و ماشین وارد کنند و بگویند که این سرمایه در خارج بوده است برای دولت این قدر ممکن نیست و صلاح نیست حقیقت که زیاد تعقیب کند و به بیند یا این سرمایه واقعاً در خارج بوده است و راست می‌گوید یا این حرفش اساس ندارد ولی وقتی ما تعهد صدور گرفتیم که بعد صادر بکند هم مساعدتی بورود ماشین آلات شده است و هم تحقیقی از نقطه نظر این فکر زیاد بعمل نیامده است در هر صورت باید این احتیاط را کرد زیرا ممکن است کسانی بوسایلی سرمایه را انتقالی بدهند بعد هم بگویند این سرمایة است که درخارج بوده است و حالا می‌خواهیم بصورت ماشین آلات در بیاوریم.
رئیس – آقایانیکه با مادة دوم موافقت دارند قیام فرمایند (اکثر قیام نمودند)
رئیس - تصویب شد مذاکرات در کلیات ثانی است اشکالی نیست. مخالفی نیست.
فهیمی – بنده عرایضی داشتم.
رئیس – بفرمائید
فهیمی – مقصود از تصویب قانون انحصار تجارت این بود که جتی الامکان سرمایه از داخله مملکت کمتر بخارج برود یا اگر می‌رود برای استفادة عمومی باشد و منافعی داشته باشد قانون تجارت وضع شد و یک قسمت از امتعه را دولت بخودش انحصار داد یا ورودش را منع کرد یک قسمتش را هم جواز ورود داد ولکن آن رویه سابق یعنی پول بردن بخارج دارد یک صورت دیگری پیدا می‌کند که ظاهراً خیلی خوب است ولی در معنی و نتیجه مخالف آن منظور است و آن مسئله کارخانه و ماشین آلات است کارخانه و ماشین آلاتی که ما را از امتعه خارجه مستغنی بکند و بتواند رقابت بکند با امتعه خارجه این ماشینها و کارخانه‌های خیلی جزئی و ناقص نیست. تمام اشکالات اقتصادی که امروز در عالم هست روی گرانی زندگانی و نداشتن بازار تجارت است زیرا همیشه سعی می‌کردند در هر مملکتی متاع بهتر و ارزان تر تهیه کنند از هر جا بخواهد باشد چنانچه دولت انگلیس تجارت اقتصادی چندین سالة که دارد روی این اصل است که هیچ وقت در فکر این نیست که باتباع داخله یک تحمیلی بکند (یاسائی – بازه فهمیده‌اند غلط است) حالا اینرا بفرمائید غلط خیر بازار خارجشان کم شده است دیگران در مقابل آمده‌اند ناچار شدند جلوگیری کنند ولی در عین حال همه دچار همین اشکال هستند که در خارج بواسطة رقابتهای خارجی نمی‌توانند امتعة خودشان را بفروشند آنوقت میایند باتباع داخله تحمیلاتی می‌کنند که شاید جبران بشود همین مسئله دمپینک که همه گرفتارند و ما روی یک راهی داریم می‌رویم که اتباع را مجبور می‌کنیم بیک امتعة غیر کافی و بد و این بکلی برخلاف سیاست اقتصادی است امتعة خارجه را که امروز در خارجه بارزانترین قیمت می‌فروشند ما در داخله بگرانترین قیمت تهیه می‌کنیم ملاحظه بفرمائید چه قیمتهائی این اجناس دارد؟ بنده طرفدار اصل اینکه امتعه داخله حتی الامکان جای گزین امتعة خارجه بشود هستم اما نه با این وضعی که الان دارد پیش می‌رود در شهر قزوین گویا مثلاً قریب دویست دستگاه پارچه بافی آورده‌اند پارچه‌های خیلی بد با مواد اولیه بسیار ناقص می‌بافند. البته خیلی هم مایل هستند که احساسات وطن پرستی مردم را مجبور کنند که اینها را بخرند اما بتدریج تمام ناقص و بیکاره خواهد افتاد و مبلغ پول گزافی بخارجه از این بابت می‌رود و تکلیف دولت برای اجرای این نظریه این است که این اشخاص را حتی الامکان وادار کند بجای کارهای انفرادی شرکت بکنند. اگر بجای این دویست دستگاه شرکتی بشود که یک دستگاه بیاورند می‌توانند در کمال خوبی پارچه هائی ببافند که بدرد همه کس و بکار مملکت بخورد اما اینطوری که اینها دارند پیش می‌روند تصدیق بفرمائید که پولشان می‌رود و تمام این دویست دستگاه هم خراب می‌شود و از بین می‌رود و اجناسشان هم قوة که رقابت کند با پارچه‌های خارجی نخواهد داشت الان بهمین عنوان همان تجار خارجی که سابق متاعشان را می‌فرستادند هر چه ماشین آلات بنجل دارند امروز باین عنوان می‌خواهند بفرستند بایران تحت این عنوان که ما ماشین می‌خواهیم و کارخانه بیاوریم ما نباید این قدر سخت بگیریم باید یک قدری مقاومت بکنند و به بینند اسبابهائی که اینها وارد می‌کنند منتج نتیجة هست و مفید فایده هست یا نه؟ زیرا آنها یک مقدار ماشینهای کهنة دارند که از بعد از جنگ بین المللی از کار افتاده است و ماشینهای جدیدی روی کار آمده است حالا آن ماشینهای کهنة را بهرقیمتی باشد بممالک دیگر تحمیل خواهند کرد ولی ما نباید این راه را باز کنیم باید سعی کنیم اگر بناشد که پولی داده شود و زحمتی کشیده‌اند که ماشین بیاورند اقلاً یک ماشینی باشد که حقیقتاً منتج نتیجه باشد و اقلاً یک چند سالی ما را مستغنی بکند از متاع خارجه والا پول دادن برای این ماشینها صد درجه بدتر است تا اجازه دادن برای اجناس خارجه و البته این نکته را باید در نظر بگیرند و حتی الامکان سعی کنند که راه باز نشود برای خرج بیهوده و آوردن یک آهن پاره هائی که بعد از پنج شش سال دیگر هیچ بدرد نخورد و اگر یک پیچش خراب شود باید آنرا دور بیاندازند و این تحمیلی بمملکت خواهد شد و بعد هم چاره نخواهد داشت.
رئیس کل تجارت – عرض می‌شود که بنده می‌خواهم قدری گله کنم از حضرت آقای فهیمی کلگ سابق خودم عرض کنم که خیلی شاید مقتضی نبود بیانات ایشان بنده مقدمه عرض کنم که بدبختانه در ما ایرانیها یک مرضی است و آن مرض مشکل پسندی است که آثارش در آن عوالم منفی بافی گاهی بیشتر طلوع می‌کند در اغلب ماها هست در بنده هم هست در شما هم هست یک وقتی یادم می‌آید که راه مازندران را می‌ساختند یک کسی راپرتی داد که در ضمن ساختن راه حیف میلهائی شده است خودم بگوش خودم شنیدم یک شخصی می‌گفت دیگر نباید راه ساخت اصلاً راه سازی هم در این مملکت معلوم شد کارش بکجا می‌رسد؛ برای اینکه شنیده بود صد تومان خرج نود و پنج تومان آن بیشتر خرج نشده و پنج تومان آن اتفاقاً حیف و میل شده این دیگر منکر راه سازی شده بود بالاخره هرچه بشر در مغزش پرورش می‌دهد خوب بر سر زبان می‌آورد و خوب بسر قلم و خوب روی کاغذ در می‌آورد ولی در موقع عمل صدی صد مطابق در نمیاید هر چیزی در موقع شروع بعمل ناقص است و بتدیج شروع می‌کند بکمال و سیر تکاملی خود را می‌کند تا آن حدی که در خور استعداد یک قومی یک ملتی می‌باشد و کم کم بان اوج کمالش می‌رسد شما خیال می‌کنید سایر ملل که شروع بیک ترقیاتی کرده‌اند اینها در اول همانطور که فرمودید مثل ماشینهای درجه اول و کامل منچستر را داشته‌اند که پارچه‌های خوب از آن کارخانه بیرون آمده باشد؟ این طور که نبوده است از روز اول ناقص بوده است و خرده و خرده کامل شده است خوشبختانه یکی از فوائد قانون انحصار تجارت خارجی که روز بروز در نتیجه تجربه و آزمایش معلوم می‌شود تشویق است از صنایع داخلی و هیچ شبهه نداشته باشید که با وجود اینقانون تا چند سال دیگر رفع احتیاجمان از اغلب محصولات و مصنوعات خارجی خواهد شد (صحیح است) الان شما احتیاج دارید باینکه در سال اقلاً بیست ملیون بیست و پنج میلیون پارچه‌های نخی چیت باسمة ملون وارد کنید و احتیاج دارید بیک اقلامی که بنده نمی‌خواهم اینجا ذکر کنم و هر قدر شما تلاش و کوشش کنید برای توسعة صادرات بالاخره وافی بحوائج و احتیاجاتی که ما بمصنوعات خارجی داریم نیست ناچار بموجب این قانون آمدند و محدود کردند واردات را یعنی گفته‌اند مملکت تا آن اندازة که قوه تولیدیه اش اجازه می‌دهد مصرف کند مصرف مملکت را محدود کرده‌اند در حد قوة تولیدیه و در عین حال هم مردم تشویق شده‌اند و آمده‌اند دست زده‌اند به یک کارهای صنعتی و بنده هم تصدیق می‌کنم که کار اولیه ما ناقص است و کامل نیست ولی کامل می‌شود چطور کامل می‌شود برای اینکه ما یک لیست سیاه داریم یک لیست سفید در لیست سیاه یک اجناسی را گذاشته‌ایم که در آتیه در این مملکت دیگر کسی رنگش را نمی‌بیند که وارد شود مگر آن چیزهائی که از سابق مانده و در مغازه‌ها و ذخیره است و آنهم خرده خرده تمام می‌شود مثلاً پارچه‌های ابریشمی است که دیگر وارد این مملکت نمی‌شود و امثال آن و میل هم داریم که قیمتش آنقدر بالا رود که قوة خرید از مردم سلب بشود و بالاخره خود این وضعیت تطمیع می‌کند یکعده را که بدلش را تهیه کنند الان چیزی که مورد نظر بنده در این لایحه بود همین است که یکنفر از پاریس حرکت کرده و آمده است یک ماشینی که در حدود ششصد هفتصد هزار تومان قیمتش است می‌خواهد انتقال بدهد برای ساختن پارچه‌های ابریشمی در ایران ولی شما می‌خواهید حالا بیائید و دقت هائی بکنید که آیا ماشین مبادا دو سال عمر کرده و در فرانسه هم کار کرده باشد و بنابراین باید حتماً ماشین نو و تازه باشد عرض می‌شود اگر این دقت‌ها را بکنید بنظر بنده برخلاف مصلحت است و برخلاف مدلول اینقانون است (صحیح است) ما باید یک مصلحت‌های مهمتری را هم در نظر بگیریم و جزئیاتی را ترک بکنیم البته دولت دقت می‌کند در موقع ورود ماشینهای مهمی وارد مملکت بشود و در سرحدات هم دقت می‌شود که ماشینهای کهنه از هم وا رفته وارد مملکت نشود نه اینطور که آقای فهیمی فرمودند اما اینکه فرمودند خوب چه موجبی دارد که ما بیائیم راه باز کنیم که ماشینهای بد و ناقص تهیه کنیم که نتواند رقابت کند بنده عرض می‌کنم شما از رقابت نترسید آقا انحصار تجارت حامی این ماشینها است و این ماشینها هم ضامن این قانون (صحیح است) بنده تصدیق می‌کنم که اگر قانون انحصار نباشد این ماشینها بعدها یک آهن پاره هائی بیشتر نخواهد بود پس حامی بقای قانون انحصار است این دو تا هر دو توأمند و همدیگر را در آغوش گرفته‌اند شما نگرانی در رقابت نداشته باشید برای اینکه تا این قانون هست دست و پای دولت باز است و مجلس شورای ملی هم اجازه خیلی وسیعی بدولت داده است بموجب این قانون که همه وقت از رقابتهای مضره ممکن است جلوگیری کند برای چه ما تقاضا کردیم که ورود ماشین و حتی محل نصب آنها هم باید با اجازه دولت باشد برای همان رقابت هائی بود که اتفاق بیافتد برای اینکه نیایند در اصفهان پهلوی کارخانه کازرونی یک کارخانه باز کنند و یک کارخانه را از بین ببرند (صحیح است) تصدیق بفرمائید آنوقت روح یأس مستولی می‌شود بر ایرانیها به همین جهت بود آقا که این پیشنهاد را کردیم دولت هم هیچوقت از نظر دور نمی‌کند ممکن است یک رقابت هائی باعث جلوگیری از مصنوعات داخلی و رقابت اقتصادی بشود خلاصه اینکه اگر آقای فهیمی معتقد نیستند و مؤمن هم باین عرض بنده نیستند ولی بنده عقیده‌ام را عرض می‌کنم مادام که یک چیزی بدل دارد (فت دمیو) و یک چیزی را که می‌شود بدلش را پیدا کرد و دولت اجازه نمی‌دهد چیزی از خارج باین مملکت بیاید مادامی که باز ممکن است یک چیزهائی تهیه کرد آن مقدار ورودیش را هم محدود می‌کند برای تشویق که آن نقیصه اش را در داخله تهیه بکنند این پرنسیپ دولت است و قانون انحصار هم امروز بمثابه یک پلان ونقشه اقتصادی ماست برای دولت ایران و بنده توجه می‌دهم نماینده محترم را باینکه یک قدری دقت کنند در جنبشی که در این اوقات در این مملکت از حیث تجارت و داد و ستد پیدا شده که هیچ سابقه نداشته (صحیح است) عرض می‌شود شوق و شعف فوق العادة که مردم برای ترقی صادرات پیدا کرده‌اند در اثر این قانون است و ما امیدواریم که روز بروز صادرات ما در ترقی باشد و در آتیه نزدیکی اقلام صادرات ما خیلی متصاعد شود و روز بروز هم از وارداتمان کاسته می‌شود و آن تعادل حقیقی در صادراتمان پیدا شود
رئیس – آقای رهنما
رهنما – در ماده دو بنده عرضی که داشتم برای جلوگیری از یک تناقضی است که در قانون پیدا شده است در قانون متمم انحصار تجارت در ماده چهارمش در قسمت پنج معاف می‌کند ماشین آلاتی را که برای مصنوعات مهمه وارد می‌شود از صدور معاف می‌کند این قانون خیلی بجا و بموقع تنظیم و تقدیم شده است بمجلس شورای ملی برای اینکه این ماشین هائی است که وارد می‌کنند و البته برای مصنوعات مهم نیست و همانطور که آقای رئیس محترم تجارت فرموند در مادة دومش تذکر دادند در مادة دوم توجه بفرمائید که چه شده است در اینجا همان چیزی که در قانون متمم قانون انحصار تجارت هست قید کرده ولی باز مقیدش کرده است و آن اینست که بنده می‌خوانم مادة دوم دادن جواز ورود ماشین آلات برای کارخانجات مهمه (که تقریباً همان می‌شود که در قسمت (ه) در متمم قانون انحصار تجارت هست) علاوه بر رعایت مقررات متمم قانون انحصار تجارت خارجی و مادة اول این قانون این است که باید تعهد کند بعقیده بنده این قسمت با آن قسمت ماده قانون سابق که تصویب شده تفاوت دارد برای اینکه وقتی قانونی تصویب شد مطابق آن قانون اصلاً معاف است پس بنابر این که در اینجا ما این قسمت را قید کنیم و بگوئیم با رعایت مقررات ماده متمم قانون انحصار تجارت خارجی و ماده اول این قانون ماده اول این قانون دیگر ذکرش لازم نیست اگر یک کارخانة مهم بود مطابق قانون انحصار تجارت خارجی باید از تصدیق صدور معاف باشد و از طرف دیگر همانطور که آقای رئیس تجارت فرمودند در قسمت ماشین آلات باید ارفاقهائی بشود و بالاخره این فکر آقای فهیمی و این حرفهائی که گفته می‌شود اینها ممکن است صحیح هم باشد ولی از نقطه نظر عمل یک مملکتی مثل مملکت ما که هیچ رقم ماشین ندارد بایستی متصل سعی کند و برای پیشرفت حوائج خود ماشین آلات وارد مملکت کند این از برای سایر ممالکی است که بیشتر در صدد بر می‌آیند مال التحاره بدنیا بفروشند و با سایر ممالک دنیا می‌خواهند رقابت کنند ولی ما کاری بآنها نداریم می‌خواهیم ادکلن بسازیم کفش بسازیم بقدر حوائج و احتیاجات خودمان را رفع کنیم و نمی‌خواهیم با دنیا رقابت کنیم
رئیس کل تجارت – عرض می‌شود فرمایشات اخیرشان که دائر به تائید عرایض بنده بود و باعث تشکر است ولی در قسمت اول فرمایشاتشان اینطور نیست عرض می‌شود کارخانجات مهمه که در قسمت پنج ماده چهار قانون انحصار تجارت خارجی قید است باجازه مخصوص دولت است یعنی اختیار دارد دولت که معاف بکند یا نکند اگر یک چیزی را معاف کرد که شامل آن مقررات است و اگر معاف نکرد که شامل مقررات نیست و این تنافی ندارد و این را هم عرض کنم که اگر یک قدری جلو رفتیم و صادراتمان بیشتر شد این مورد هم ندارد که خیلی از ماشینها را ما معاف کنیم اگر ما معاف می‌کنیم از نقطه نظر مضیقه صادر کنندگان است و مفید است که برای وارد کنندگان هم هست و وسائل صدور هم ندارند و دولت خواسته است که سهولت کرده باشد باز ممکن است که از نظر الا هم فالا هم باشد یک چیزهائی که خیلی مهم است معاف می‌کند و یک چیزهائی که مهم نیست معاف نمی‌کند و در هر صورت اگر معاف شد از صدور که مطابق آن مقررات باید رفتار کند و اگر معاف نشد از صدور که مطابق مقررات ماده اول این قانون است و تناقضی هم بعقیده بنده هیچ ندارد
جمعی از نمایندگان – مذاکرات کافی است
دکتر طاهری – کافی نیست
رئیس – چرا؟
دکتر طاهری – علت عدم کفایت مذکرات این است که قانون انحصار تجارت خارجی یکی از قوانین احیا کننده مملکت است مخصوصاً باحسن جریانی که فعلاً دارد فرمایشات آقای فهیمی که الان فرمودند خیلی غیر مترفب بود در جواب کافی هم داده نشد و بنده استدعا می‌کنم اجازه بفرمائید مختصری در این موضوع مذاکره شود تا نتائج این قانون که حقیقتاً مملکت را از آن بحران خطرناک جلوگیری کرده است و یگانه امیدی برای صنعتگران مملکت است گفته شود.
کازرونی – رأی بگیرید همه میدانیم فوائد این قانون را
رئیس – عده کافی نیست
دکتر طاهری – اجازه بفرمائید تا کافی بشود بنده عرایضم را بکنم
رئیس- بفرمائید
دکتر طاهری – بنده امروز صبح در نظر گرفته بودم که شرحی راجع بوضع فعلی مملکت و وضعیت اقتصادیات و نتیجه قانون انحصار و فوائد آن که یکعده زیادی از اهالی مملکت را بهره مند نموده و از بدبختی نجات داده قبل از دستور عرض کنم ولی بواسطه اشتغال در کمیسیون بودجه (که لوایح مالی فوری که مطرح بود) موفق نشدم اتفاقاً اینجا این لایحه اقتصادی مطرح شد و متأسفانه بر خلاف انتظار حضرت آقای فهیمی که همیشه فرمایشاتشان سر مشق همه ماها بوده است یک اعتراضی فرمودند که اسباب تأسف همه ماها شد و بالاخره اسباب یاس همه صنعتگران می‌شود اگر نظر آقایان باشد آقایانیکه در دورة هفتم شرف افتخار نمایندگی با هم داشتیم در نظر دارند که در بهمن ۱۳۰۷ در مجلس شورای ملی یک طرح قانونی تهیه شد برای ترویج استعمال البسه وطنی و غالب آقایان نمایندگان محترم بواسطة نوع پروری اجرا کردند سبب تهیة آن طرح چه بود؟ یک فقر و فاقة و استیصال از طبقه صنعتگر ونساج و طبقاتی که بآنها مربوط بودند کسادی فوق العاده بازار‌های داخلی بطوریکه دریکی از شهرهای ایران (که شهر یزد باشد) درآن سال دوازده هزار نفر مهاجرت نمودند و پانزده هزار نفر از کسبه و استادانش سائل بکف گردیدند و هکذا جاهای دیگر که طبقه صنعتگران بودند از بین رفته بودند زیرا واردات بطوری فشار آورده بودکه مصنوعات منسوجات داخلی تاب مقاومت نیاورد بعد نظر اعلیحصرت همایونی که همیشه متوجة وضعیات مملکت است متوجة باین گرفتاریها شد و امر باستعمال البسة وطنی شد از همین تشویق و رجوع کارهای قشونی هم بداخلی‌ها که تهیه لباس بکنند متدرجاً وضع رقت آور فلاکت آمیز شروع به بهبودی می‌کرد که قانون انحصار تجارت خارجی تصویب شد این قانون زنده کننده اقتصادیات گردید با وضع این قانون فعالیت و انرژی طبقات کارگر و تجار وصناع مملکت فوق العاده بکار افتاد والان اگر ملاحظه بفرمائید هیچ طرف مقایسه نیست وضعیات فعلی شهرها با دو سال بلکه با یکسال بیشتر آقایان نمایندگان محترم تبریز وضعیت آذربایجان را بهتر مطلعند که در این اواخر چقدر در آنجا کارخانه دائر شده است (چند نفر از نمایندگان آذربایجان – صحیح است) و چقدر صادرات پیدا کرده است خود بنده عرض می‌کنم آن یزد خراب که در یکسال دوازده هزار نفر ازش مهاجرت کردند و پانزده هزار نفر سائل بودند الساعه کسی بخارج نمی‌رود که هیچ آنهائی هم که مهاجرت کرده‌اند مراجعت می‌کنند حالا علتش نه این است که منسوجات یزد را فقط در داخله ایران مصرف می‌کنند بلکه خیلی خوشوقت هستم که اینجا عرض می‌کنم مقدار زیادی منسوجات پشمی و ابریشمی یزد هم بخارجه صادر می‌شود آیا این در نتیجة چیست در نتیجة همین قانون انحصار تجارت است بنابراین البته بایستی ما خیلی خوشوقت باشیم و افتخار کنیم و پارچه بد خودمان را ترجیح بدهیم بپارچه خوب دیگران تا ما این را نپوشیم ترقی بدهیم نمی‌کند کهن جامة خویش پیراستین به از جامة عاریت خواستن بنده مخصوصاً خیلی افتخار دارم که عرض می‌کنم بحمدالله وضعیت اقتصادی مملکت ما در اثر توجهات اعلیحضرت اقدس همایونی شاهنشاهی نه اینکه از ملل راقیه عقب نیست بلکه از هر حیث می‌توانیم بگوئیم که در کمال رفاه و ترقی هستیم الان گرفتاریهائی که سایر ملل بزرگ دارند ما نداریم ما باید دو دستی باین قانون انحصار تجارت بچسبیم زیرا این قانون قانونی است که موجب سعادت مملکت و موجب احیاء مملکت و موجب رهائی از فقر و فلاکت وترقی صادرات مملکت نمی‌تواند رقابت بکند نداشته باشد محصولات دیگران و یک قسمت دیگری فرمودند که ممکن است آهن پاره هائی را بیاورند و بما بدهند آنها یک تکلیفی دارند که آهن پاره‌هاشان را مصرف کنند ما هم یک تکلیفی داریم که باید چشم داشته باشیم و جنسی را که ما می‌خواهیم بخریم درست نگاه کنیم و آهن پاره را نخریم البته هر کارخانه و ماشینی بطوریکه گفتند برای بهبودی وضعیات اقتصادی و برای رفع احتیاج از خارجه وترقی صادرات مملکت آماده نیست و ممکن است بی مصرف باشد در این موارد خود مردم و دولت باید کاملاً مراقبت کنند و از افراط و تفریط جلوگیری کنند همین قانونی که امروز مادة دومش تصویب شد برای این است که از این افراط کاریها جلوگیری کند در خاتمه باز عرض می‌کنم که ما تمام این تشکرات را که بایستی بکنیم (و مخصوصاً من از طرف یزدی‌ها که وضعیت اقتصادیشان نسبت به بحران سابق فوق العاده بهبودی پیدا کرده است)
تقدیم حضور مبارک اعلیحضرت شاهنشاهی می‌کنم که تمام این ترقیات در سایة مبارک اعلیحضرت است (صحیح است) جمعی از نمایندگان – مذاکرات کافی است
رئیس – آقایانیکه با مجموع قانون موافقت دارند قیام فرمایند (عدة کثیری قیام نمودند)
رئیس – تصویب شد آقای معاون وزارت مالیه بنده را متذکر می‌کنند که یکی دو لایحه دارند که تقدیم کنند و یکی دو کار فوری هم دارند که تا ۱۴ مهر و انتخاب هیئت رئیسه تاخیرش صلاح نیست اگر یک ربع آقایان بیرون تشریف نبرند و موافقت بفرمایند آن کارها انجام می‌شود
فهیمی – بنده خیلی متأسفانه که کمیسیون بودجه امروز قبلاً تشکیل شد و موقع نشد که آقای دکتر طاهری فرمایشات قبل از دستورشان را بکنند و آنوقت این موقع بیانات بنده را سوء تعبیر بفرمایند بنده مخالف قانون انحصار نبودم (خنده نمایندگان) و نمیدانم ایشان بچه مناسبت این فرمایشات را کردند و بیانات بنده را سوء تفسیر کردند
رئیس – اگر سوء تفسیر آقای دکتر طاهری برای شما وارد نباشد اعتراض بنده به آقا که بدون اجازه صحبت میفرمائید کاملاً وارد است (صحیح است) آقای معاون وزارت مالیه
- تقدیم دو فقره لایحه از طرف معاون وزارت مالیه
۵- تقدیم دو فقره لایحه از طرف معاون وزارت مالیه
معاون وزارت مالیه – دو لایحه است که تقدیم می‌شود یکی برای اینکه چون اعتبار سری دولت کم بوده است انتقال اعتباری است از اعتبار غیر مترقبه برای مخارج سری دیگری راجع است بمبلغ ده هزار تومان اعتبار دفع ملخ برای دفع امراض حیوانی و این لوایحت مختصری است و اضافه هم نمی‌شود بر بودجه و از یک محلی بمحل دیگر انتقال داده می‌شود و حالا هم تقاضا دارم خبر راجع باعتبار هیئت تفتیشیه را مطرح فرمایند
- تصویب اعتبار مخارج هیئت تفتیشیه مملکتی
۶- تصویب اعتبار مخارج هیئت تفتیشیه مملکتی
رئیس – خبر کمیسیون بودجه راجع باعتبار مخارج هیئت تفتیشیه مملکتی مطرح است
کمیسیون بودجه با حضور نماینده دولت لایحه نمره ۲۳۱۳۶ دولت راجع به پنج هزار تومان بقیه مخارج هیئت تفتیشیه مملکتی را در سال ۱۳۰۹ مورد مطالعه قرار داده نظر باینکه مبلغ مزبور از بابت بقیه مخارج هیئت تفتیشیه در سنه ماضیه می‌باشد و بایستی از محل پنجاه هزار تومان اعتبار مخارج هیئت مزبور در ۱۳۱۰ محسوب شود کمیسیون با پیشنهاد دولت موافقت تصویب مجلس مقدس تقدیم می‌نماید
رئیس – ماده واحده قرائت می‌شود
ماده واحده – مجلس شورای ملی بوزارت مالیه اجازه می‌دهد که از پنجاه هزار تومان اعتبار مصوب بودجه ۱۳۱۰ برای هیئت تفتیشه مملکتی مبلغ پنج هزار تومان بابت مطالبه ۱۳۰۹ اعضاء هیئت مزبور بپردازد
رئیس – ماده واحده مطرح است آقای روحی
روحی- عرضی ندارم
رئیس – موافقین ورقه سفید خواهند داد (اخذ و استخراج بعمل آمده ۵۶ ورقة سفید تعداد شد)
رئیس – عده حضار ۷۷ باکثریت ۵۶ رای تصویب شد
- موقع و دستور جلسة بعد – ختم جلسه
۷- موقع و دستور جلسة بعد – ختم جلسه
رئیس – اگر موافقت بفرمائید جلسه ختم می‌شود (صحیح است) جلسه آینده چهارشنبه چهاردهم مهر سه ساعت قبل از ظهر دستور انتخاب هیئت رئیسه
(مجلس نیمساعت بعد از ظهر ختم شد)
رئیس مجلس شورای ملی – دادگر
- قانون های تصویب شده
قانون
پانزده هزار تومان اعتبار اضافی برای جلوگیری از امراض ساریه
ماده واحده – مبلغ پانزده تومان از مبلغ یکصد هزار تومانی که ضمن بودجه مملکتی هذه السنه ۱۳۱۰ برای دفع ملخ تصویب شده بود برای مصارف مربوطه بجلوگیری از امراض ساریه اختصاص داده می‌شود این قانون که مشتمل بر یک ماده است در جلسه یازدهم مهر ماه یک هزار و سیصد و ده شمسی بتصویب مجلس شورای ملی رسید.
رئیس مجلس شورای ملی – دادگر
قانون
راجع به جواز ورود سرمایه‌های خارجی بصورت ماشین آلات
ماده اول – اداره کل تجارت می‌تواند با اجازه مخصوص دولت به اشخاصی که تقاضا دارند سرمایة را که در خارجه دارند بصورت ماشین آلات و مایحتاج ماشینهای مذکور که برای بهبودی صادرات مفید است و یا برای رفع احتیاج از محصولات و مصنوعات خارجی مؤثر است. مشمول قسمت (ه) ماده ۴ متمم قانون انحصار تجارت خارجی نمی‌شود بایران انتقال دهند در مقابل تعهد صدوریکه مدت انجام آن از تاریخ ورود اجناس مزبوره به کمرکخانه ایران در هر مورد بنظر دولت تشخیص داده می‌شود جواز ورود آن اجناس را بدهد
ماده دوم – دادن جواز ورود ماشین آلات برای کارخانجات مهمه علاوه بر رعایت مقررات متمم قانون انحصار تجارت خارجی و ماده اول این قانون مشروط بر این است که در خواست کننده در درخواست خود محل نصب کارخانة را که باید با موافقت نظر دولت انتخاب شود معلوم نماید
این قانون که مشتمل بر دو ماده است در جلسه یازدهم مهر ماه یک هزار و سیصد و ده شمسی بتصویب مجلس شورای ملی رسید. رئیس مجلس شورای ملی – دادگر
قانون
پنج هزار تومان اعتبار بابت مطالبات سال ۱۳۰۹ اعضاء هیئت تفتیشیه مملکتی
ماده واحده – مجلس شورای ملی بوزارت مالیه اجازه می‌دهد که از ۵۰ هزار تومان اعتبار مصوب بودجه ۱۳۱۰ برای هیئت تفتیشیه مملکتی مبلغ پنج هزار تومان بابت مطالبه سال ۱۳۰۹ اعضاء هیئت مزبور بپردازد
این قانون که مشتمل بر یک ماده است در جلسه یازدهم مهرماه یک هزار و سیصد و ده شمسی بتصویب مجلس شورای ملی رسید. رئیس مجلس شورای ملی – دادگر