مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۱ شهریور ۱۳۲۴ نشست ۱۳۵
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری چهاردهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین بودجه مصوب مجلس شورای ملی |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری چهاردهم |
دوره چهاردهم قانونگذاری
مشروح مذاکرات مجلس ملی دوره ۱۴
جلسه: ۱۳۵
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز یکشنبه چهارهم شهریور ماه ۱۳۲۴
فهرست مطالب:
۱) قرائت و تصویب صورت مجلس
۲) تقدیم لایحه (فوری) دو دوازدهم حقوق مرداد و شهریور از طرف آقای وزیر دارایی
۳) بیانات آقای رئیس دائر به ابراز تأسف از فوت مرحوم حاج امام جمعه خویی
۴) طرح لایحه دو دوازدهم
۵) موقع و دستور جلسه بعد- ختم جلسه
(مجلس مقارن ظهر به ریاست آقای سید محمدصادق طباطبایی تشکیل گردید)
۱- قرائت و تصویب صورت مجلس
صورت مجلس روز یکشنبه چهارم شهریور ماه را آقای (طوسی) منشی به شرح زیر قرائت نمودند.
صورت مجلس روز یکشنبه چهارهم شهریور ماه ۱۳۲۴
مجلس یک ربع ساعت قبل از ظهر به ریاست آقای سید محمدصادق طباطبایی تشکیل و صورت جلسه سی و یکم تیر ماه خوانده و تصویب شد.
غایبین بی‌اجازه - آقایان: خلیل دشتی- فرمند - امینی- دکتر اعتبار- خاکباز- مؤید قوامی - کفایی- امیر ابراهیمی- منصف تولیت- بوشهری- دهستانی- ساسان - خواجه نصیری - دکتر شفق - عباس مسعودی - امام جمعه - حشتمی- قشقایی.
چون آقای نقابت پیشنهاد نمودند بدواً لایحه یک دوازدهم بودجه برای مرداد ماه مطرح گردد و پس از اخطار نظامنامه آقای دکتر معظمی دائر به عدم انطباق این پیشنهاد به موازین قانونی از لحاظ این که از طرف نمایندگان محترم و هئیت دولت طرح یا لایحه قانونی در این باب تقدیم نشده است پیشنهاد مزبور مسکوت مانده و برنامه دولت مطرح و آقای ثقةالاسلامی موافق و پس از اظهار مسرت از افتتاح جلسات مجلس و تذکار به هئیت دولت در ضرورت حفظ نظم و برقراری امنیت در کشور با توجه به اوضاع کنونی دنیا شمه دائر به وقایع اخیر آذربایجان و خراسان و کشف توطئه‌هایی از طرف عده قلیل عناصر ماجراجو بر علیه نظم و آرامش کشور در این دو استان و جلوگیری فوری آنها از طرف خود اهالی و قوای تأمینه کشور و لزوم توجه نمایندگان محترم به همکاری با دولت و گذراندن لوایح ضروری و احتراز از تعطیل مجلس و خطرات متصوره آن برای جامعه مختصری تقریر پس از آن آقای صدر نخست وزیر منشور ملل متحده را که در سانفرانسیسکو به امضای نمایندگان دول عضو انجمن رسیده تقدیم و اظهار داشتند چون منشور نامبرده تاکنون از طرف پنجاه دولت امضا و از طرف اغلب این دول هم به تصویب رسیده مقتضی است مجلس شورای ملی ایران نیز هر چه زودتر آن را تصویب نموده و دولت ایران نیز در ردیف تصویب‌کنندگان اول این منشور بین‌المللی قرار گیرد آقایان اقبال و فرخ و فرهودی یک فوریت لایحه مزبور را پیشنهاد و پس از توضیح آقای اقبال و موافقت عموم آقایان نمایندگان و وزیر امور خارجه نیست به فوریت آن اخذ رأی شده با اکثریت قریب به اتفاق تصویب و به کمیسیون امور خارجه ارجاع گردید.
آقای مصطفی کاظمی به عنوان مخالفت با برنامه دولت، از لحاظ عدم ذکر تخلیه کشور ایران از قوای بیگانه و ضرورت توجه و اقدام عاجل دولت به تخلیه کامل کشور از قوای خارجی، آن را ناقص دانسته و پس از اظهار تشکر از وزیر امور خارجه دولت انگلستان دائر به روشن ساختن سیاست آن دولت نسبت به ایران و انتظار انجام همین عمل از طرف دولت شوروی شرحی راجع به لزوم توجه دولت به عمران و آبادی وامنیت شهرستان‌ها و اعزام مأمورین صالح به آن نقاط و توجه به شهرداری‌ها و تأمین بودجه آنها برای رفع حوائج ضروری شهرها و همچنین پرداخت سهمیه شهرها از عطیه ملوکانه و رسیدگی به موضوع بانک ملی و تحکیم اعتبار این بنگاه مالی و اقتصادی مهم کشور تقریر و آقای سپهبدی وزیر امور خارجه راجع به قسمت اول بیانات آقای کاظمی توضیح دادند تخلیه خاک ایران از قوای بیگانه امری است حتمی و قطعاً انجام خواهد یافت و دولت ایران نیز تقاضا نموده است این موضوع هر چه زودتر عملی گردد و امیدواری کامل اصل است هرچه زودتر این منظور به عمل آید.
پس از آن آقای پروین گنابادی پیرامون بیانات ثقةالاسلامی به استناد ماده ۱۰۹ آیین‌نامه داخلی راجع به علل مسافرت خودشان به سبزوار برای تأمین احتیاجات مؤکلین و عدم ارتباط مسافرت ایشان با وقایع اخیر خراسان و تذکار علاقه و خدمات
متمادی خود را در آن استان شرحی ایراد و آقای آوانسیان نیز به استناد همین ماده اجازه نطق خواسته ولی چون عده برای مذاکره کافی نبود و ختم جلسه نیز پیشنهاد شده بود بقیه مذاکرات به جلسه آینده روز چهارشنبه هفتم شهریور ماه دو ساعت قبل از ظهر موکول و مجلس یک ساعت بعد از ظهر ختم شد.
رئیس - آقای یمین اسفندیاری
یمین اسفندیاری- قبل از دستور عرض دارم.
رئیس- اعتراضی بر صورت جلسه نیست (خیر) صورت جلسه تصویب شد قای یمین اسفندیاری اجازه نطق قبل از دستور خواسته‌اند (جمعی از نمایندگان - دستور، آقای وزیر دارایی.
۲- تقدیم لایحه (فوری) دو دوازدهم هزینه مرداد و شهریور ماه از طرف آقای وزیر دارایی
وزیر دارایی (آقای بدر)- عرض می‌کنم این لایحه دو دوازدهم است برای امرداد و شهریورماه که تقدیم می‌شود و ضمناً هم چند فقره مخارج ضروری و فوری است برای دولت که در اینجا پیش‌بینی شده و یقین دارم اگر آقایان محترم از موضوع آن استحضار پیدا کنند تصدیق خواهند فرمود که نهایت درجه فوریت را دارد و برای استحضار خاطر آقایان یکی دو فقره آن را عرض می‌کنم منجمله یک قسمت راهسازی ورامین و شهریار است که مخصوصاً از برای به کار گماشتن یک عده از کارگران که در نتیجه رفتن متفقین از تهران بیکار شده‌اند و البته اینها جز برنامه دولت هم بوده است و آقایان هم تصدیق می‌فرمایند که باید اینها را بکار گماشت و از این جهت هم یک برنامه ساختمانی بوده که آنها را به کار گماشته‌اند و بعد از این اینها یک عده زیادی خواهند شد که بایستی اینها را به کارهایی گماشت که هم از بیکاری اینها جلوگیری شود و هم یک قسمت راهسازی‌ها شده باشد و یک فقره هم مربوط به سفارت کبرای واشنگتن است که اخیراً سفیر کبیرش انتخاب شده است این هم یک فقره از مخارج ضروری است که البته تصدیق می‌فرمایید امروز وجود یک نفر سفیرکبیر در آمریکا برای ایران چقدر لازم است و البته تأسیس یک همچو سفارتخانه مخارج فوق‌العاده لازم دارد که باید به تصویب مجلس برسد چند فقره دیگر هم از همین قبیل است که البته خیلی اسباب امتنان دولت می‌شد اگر مجلس این را تصویب می‌فرمودند که کارها به جریان بیفتد چون اینها یک کارهایی نیست که بشود به فردا گذاشت و علاوه بر منافعی که درش هست نهایت ضرورت را هم دارا می‌باشد و به همین علت هم بوده است که تقاضای یک فوریت شده است.
رئیس - قرائت می‌شود
(به شرح ذیل قرائت شد)
مجلس شورای ملی
برای پرداخت حقوق و هزینه‌های ضروری مرداد ماه و شهریور و اعطای اعتبار به وزارت راه جهت ساختمان راه ورامین علاوه بر اعتبارات مصوب آن وزارتخانه که حائز اهمیت و شروع آن برای به کار انداختن کارگرانی که از خدمت متفقین خارج می‌شوند ضرورت دارد همچنین تأمین اعتبار بعضی مصارف لازم از قبیل پرداخت تعهدات قانونی هزینه‌های سال ۱۳۲۳ که تا آخر دوره عمل مالی اسناد آن واصل نگردیده و به همین جهت پرداخت آنها در دوره عمل سال مزبور میسر نشده و مطابق معمول سنواتی بر طبق ماده ۳۹ قانون محاسبات عمومی از محل اعتبار انتقالی در بودجه سال بعد تأدیه می‌گردد و نیز تأمین هزینه‌های فوق‌العاده و غیرمترقبه‌ای که در اوایل امسال پیش آمده مانند اعزام نمایندگان به انجمن سانفرانسیسکو و کنگره پزشکی و تأدیه هزینه‌های ضروری سفارت کبرای ایران در واشنگتن همچنین تأمین اعتبار انتفاعی کشور در سال جاری که در امر وصول درآمد مؤثر است با انضمام تعهدات سال گذشته آن (که در بند الف از ماده ۳ لایحه دو دوازدهم بهمن و اسفندماه ۱۳۲۳ و پنج میلیون و چهارصد هزار ریال اضافه اعتبار آن منظور و در کمیسیون بودجه مجلس شورای ملی نیز مورد رسیدگی واقع گردید ولی به تصویب نرسیده) ماده واحده زیر پیشنهاد و تصویب آن را استدعا می‌نماید:
ماده واحده:
قانون مصوب دوم مرداد ماه ۱۳۲۴ برای پرداخت حقوق و هزینه‌های مرداد ماه و شهریور ۱۳۲۴ نیز قابل اجرا خواهد بود.
تبصره۱- وزارت دارایی مجاز است مبلغ سه میلیون ریال اضافه اعتبار برای ساختن راه ورامین و شهریار به وزارت راه پرداخت نماید.
تبصره۲- به وزارت دارایی اجازه داده می‌شود تعهدات قانونی سال ۱۳۲۳ را که عیناً به درآمد سال ۱۳۲۴ انتقال یافته در حدود اعتبار مصوب سال ۱۳۲۳ پرداخت نماید.
تبصره۳- وزارت دارایی مجاز است اعتبارات زیر را از درآمد سال جاری پرداخته و در حساب بودجه سال ۱۳۲۴ منظور نماید.
۱- اعتبار هزینه اضافی سفارت کبرای ایران در واشنگتن یک میلیون و ششصد و بیست و پنج هزار ریال.
۲- اعتبار هزینه‌های کنگره پزشکی مبلغ یک میلیون ریال.
۳- اعتبار حقوق و هزینه‌های نمایندگان اعزامی به انجمن سانفرانسیسکو سه میلیون و چهارصد و شصت هزار ریال.
۴- اضافه اعتبار سال ۱۳۲۴ انتفاعی کشور و تعهدات سال قبل (علاوه بر اعتبار مصوب سال ۱۳۲۳) مبلغ هشت میلیون و چهارصد هزار ریال.
۳- بیانات آقای رئیس دائر به ابراز تأسف از فوت مرحوم حاج امام جمعه خویی
رئیس - اجازه بفرمایید بنده اول عرضی دارم می‌کنم بعدا وارد بحث لایحه دو دوازدهم می‌شویم عرض بنده مربوط به فاجعه اسفناکی است که اخیراً برای این مملکت پیش آمده است و آن موضوع فوت مرحوم آقای حاج امام جمعه خویی است که یکی از آزادیخواهان بزرگ این مملکت بوده‌اند (صحیح است) و از بزرگ‌ترین آزادی طلبان این مملکت بودند «صحیح است» ایشان از دوره اول به سمت وکیل آذربایجان به تهران ورود کردند و داخل در نهضت آزادی و مبارزه‌های مشروطیت بودند و همه‌جا از فداکاری در راه آزادیخواهی دریغ نکردند و در ایجاد قانون اساسی که امروز پایه و مایه اساس آزادی و مشروطیت ما است یکی از کسانی که مداخله داشته‌اند ایشان بوده‌اند ایشان بوده‌اند حتی در روز بمباران مجلس در همین عمارت بودند و گرفتار شدند و سر و پای برهنه و کت بسته ایشان را به باغ شاه بردند و در دوره‌های دیگر هم به سمت نماینده و طراز اول اینجا بودند و به اصول مشروطیت و آزادی مملکت مساعدت و موافقت و جدیت داشتند این طور اشخاص البته حقوقشان در تاریخ محفوظ و باقی و پایدار است و مجلس شورای ملی که نماینده ملت است همیشه بایستی از کسانی که در راه ملت فداکاری کرده‌اند و تحمل مشقت کرده‌اند قدردانی کنم «صحیح است» بنابراین بنده از طرف خودم و نمایندگان مجلس شورای ملی احساسات خود را نسبت به این واقعه ابراز می‌دارم و از این پیش آمد اظهار تأسف می‌کنم صحیح است و از خداوند مسئلت دارم که روح ایشان را به اعلی علیین برساند و برای احترام ایشان پیشنهاد می‌کنم که چند لحظه قیام فرمایند.
«در این موقع عموم حضار چند لحظه قیام نمودند»
۴- طرح لایحه دو دوازدهم
رئیس - راجع به لایحه پیشنهادی دولت چون سابقاً برنامه جزو دستور بوده و مطرح بوده است گمان می‌کنم اگر بخواهیم این را جز دستور بگذاریم باید رأی گرفته شود «بعضی از نمایندگان خیر آقا لازم نیست. چون تقاضای فوریت شده.
تهرانچی- بنده اخطار دارم
رئیس - بفرمایید
تهرانچی - وقتی که یک دستوری در مجلس مطرح است و معلوم است که آن دستور چیست بدون این که آن موضوع از دستور خارج شود هیچ لایحه دیگری را چه فوریت داشته باشد چه نداشته باشد نمی‌شود مطرح کرد و چون برنامه دولت جز دستور بوده و مطرح بوده است بنابراین نمی‌شود لایحه دیگری را مطرح کرد مگر با تصویب مجلس و البته بعد از این که برنامه دولت مطرح شد و تمام شد آن وقت ممکن است این لایحه را مطرح نمود.
رئیس - آقای نقابت
نقابت- همیشه فوریت یک مطلب عرضی و طاری بر اصل است و همیشه در دستور یک موضوعی مطرح مذاکره است ولی یک امری به اقتضای وضعیت خود آن امر ایجاب فوریت می‌کند و مطرح می‌شود و دولت هم وضعیت عمومی خودش را دچار همین زحمت دیده است این است که یک لایحه با قید فوریت پیشنهاد کرده است و چون مالی است با یک فوریت پیشنهاد کرده است و چون به قید فوریت پیشنهاد شده ناچار باید یک فوریت آن مطرح شود و وقتی که تکلیف فوریت معلوم شد آن وقت یا مطرح می‌شود یا این که مراجعه می‌شود به کمیسیون.
دکتر معظمی- بنده با فوریت مخالفم
رئیس - چون مجلس یک دستوری داشته است به عقیده بنده نمی‌تواند دستور خودش را گیریم (صحیح است) حالا اگر آقایان اجازه می‌فرمایند رأی می‌گیریم «جمعی از نمایندگان - رأی نمی‌خواهد آقا چون فوریت پیشنهاد شده است»
تهرانچی- بدون رأی نمی‌شود باید رأی گرفت یک دستوری مطرح است نمی‌شود دستور مجلس را عوض کرد.
بعضی از نمایندگان - چون فوری است رأی نمی‌خواهد بایست فوریت مطرح شود.
رئیس - آقای معدل در این باب فرمایشی دارید؟
معدل- بنده عرضم این است که همه آقایان با اشکالاتی که مملکت مواجه است موافق هستند (نمایندگان- ما موافق نیستیم) ببخشید منظور بنده این بود با این اشکالاتی که هست همه آقایان موافق هستند که این اشکالات وجود دارد و اینجا بعضی از آقایان تصور می‌فرمایند که اگر رأی این لایحه بدهند در حدود رأی اعتماد به دولت است در صورتی که ممکن است ما این لایحه را تصویب کنیم و رأی دادن به این لایحه هم رأی اعتماد به دولت محسوب نشود و چون همه موافقند به هر نحو که ممکن است مشکلات برطرف شودد و حالا هم چون این لایحه واجد این امر است و همه‌مان هم موافقیم که این مشکلات را رفع کنیم ممکن است بگوییم رأی دادن به این لایحه اعتماد به دولت محسوب نشود این را رأی می‌دهیم که کار دولت راه بیفتد یعنی این مشکلات حل شود بعد وارد مذاکره برنامه دولت شویم و روی آن موضوع رأی موافق و مخالف بدهیم.
رئیس - ممکن است رأی بگیریم به فوریت.
مهندس فریور- آقا ما حرف داریم فوریت که هنوز مطرح نشده است.
رئیس - آقای اردلان
اردلان- بنده راجع به اصل موضوع عرض دارم.
رئیس - آقای دکتر معظمی
دکتر معظمی- راجع به این موضوع که وقتی یک لایحه فوریت دارد باید دستور مجلس را تغییر بدهند یا خیر بنده خودم شخصاً این عقیده را داشتم که فوریت دستور را تغییر می‌دهند و یک روز هم اینجا صحبت کردم ولی آقای دشتی مخالفت کردند و مجلس هم تصدیق کرد که دستور را باید قبلاً تغییر بدهند بعد راجع به فوریت رأی بدهند بنده عقیده‌ام این بود که فوریت وقتی که مطرح است باید قبلاً تکلیفش معلوم بشود ولی مجلس آن روز برخلاف عقیده من رأی داد و این سابقه شد و آقای دشتی هم اطلاع دارند ولی یک موضوع دیگری که آیا امروز باید مطرح بشود یا نشود راجع به فوریت‌اش بنده یک اشکال نظامنامه داشتم ولی چون آقای یمین اسفندیاری اجازه خواسته بودند که قبل از دستور صحبت کنند و قبلاً می‌بایستی معلوم شود که مجلس وارد مذاکره در دستور می‌شود یا خیر؟ و قبل از دستور صحبت خواهد شد یا نخواهد شد؟ آن وقت بنده اخطار نظامنامه داشتم ولی چون قبل از دستور صحبت نشد فعلاً از آن می‌گذرم اما راجع به این که فوریت مطرح بشود یا نه؟ حالا که آن موضوع گذشته است بنده نظر خودم را راجع به فورریت عرض می‌کنم، بنده با فوریت مخالفم علتش هم این است که آن مخارج ضروری که آن را دولت برخلاف مقررات پرداخت کرده است و قبلاً پرداخته شده است (جمعی از نمایندگان- خیر برخلاف مقررات نبوده است) بنده یک دلایلی دارم که این پرداخت برخلاف قانون و مقررات بوده است (بعضی از نمایندگان- صحیح است).
علاوه بر این در این لایحه هم یک موادی هست که با این که بنده خودم عضو کمیسیون بودجه هستم الان که خوانده شد بنده درست نتوانستم آن مطلب را بفهمم اگر مقصود از فوریت لایحه این است که کار دولت زودتر انجام بشود با این اشکالاتی که هست گمان می‌کنم برای روشن شدن مطلب آقایان آن قدر پیشنهاد کنند یا توضیح بدهند یا نطق کنند که خود این موضوع سه چهار روز لایحه را معطل کند بنابراین می‌خواستم تقاضا کنم که این فوریت لایحه پس گرفته شود و به کمیسیون برود و اعضای کمیسیون بودجه برای این که بتوانند از این موضوع دفاع بکنند آگاه شوند و روشن بشوند و به علاوه یک قلم دیگر هم در این لایحه هست و آن اعتبارات اضافی است که باید علتش را بدانیم. یک موضوع اساسی دیگر هم هست و آن این است که اول باید تکلیف دولت معلوم شود البته در موارد ضروری ممکن است که اکثریت مخارج ضروری باشد در عینی که هنوز تکلیف دولت معلوم نشده است به او رأی بدهند که بپردازد ولی امروز هیچ چیزی ایجاب نمی‌کند چون امروز ۱۰۳نفر در اینجا هستند و دولت هم یک اکثریتی دارد کفایت مذاکرات را پیشنهاد بکنند ابتدا رأی به دولت داده شود و آن وقت در اطراف لایحه صحبت کند که برخلاف اصول رفتار نشده باشد و بنده شخصاً عقیده دارم که این لایحه بهتر است که به کمیسیون بودجه برود.
رئیس - آقای اردلان
اردلان - بنده در اصل ماده عرضی دارم
رئیس - آقای طباطبایی
طباطبایی - اولاً خود آقا در ضمن صحبتی که فرمودید اجازه دادید به این که دولت مخارج را بپردازد (دکتر معظمی - بنده این طور نگفتم)... الان عرض می‌کنم اول فرمودید که برخلاف قانون است بعد فرمودید که همان طور که داده بپردازد (همهمه نمایندگان) (مهندس فریور- ابداً آقا) (دکتر معظمی- بنده کی چنین چیزی گفتم)... حالا چرا این طور شده برای این که خود آقا هم قلباً و معناً معتقد هستید که آخرماه دستگاه بزرگ دولت اعم از وزارتخانه‌ها و ادرات و مؤسسات عمومی از قبیل مریضخانه‌ها را نمی‌شود بدون پول نگه داشت (صحیح است) برای این که چند نفری با هم کشمکش دارند و خودتان هم قلباً معتقد هستید به این مطلب و بعد البته من هم با شما هم عقیده هستم که در اولین فرصت هر عملی که دولت می‌کند باید مطابق قانون باشد الان روز یازدهم ماه است و اولین فرصتی است که ما پیدا کرده‌ایم که عمل دولت را قانونی بکنیم (صحیح است) و هیچ عملی مهم‌تر از این نیست اولین وظیفه مجلس شورای ملی بودجه است من این را مکرر اینجا عرض کرده‌ام اگر بودجه نبود احتیاج به این زیادی به مجلس شورای ملی نبود اولین وظیفه ما بودجه است ما بودجه را بگذاریم آن وقت داخل کشمکش‌های خودمان باشیم که نمی‌دانم پروگرام خوب است پروگرام بد است کابینه نمی‌دانم چطور است، از آقا که دکتر هستید من واقعاً انتظار ندارم در مواردی که پای اصل و رئوس مسائل به میان می‌آید آقا باید موافقت بفرمایید که برویم کارهای اساسی مجلس را درست بکنیم و انجام بدهیم امروز یازدهم ماه است اگر پرداخت‌هایی شده است علی‌الحساب شده است و منتظر تصویب مجلس بوده است حالا ما فرصت پیدا کرده‌ایم برای این که مخارجی را که دولت پرداخته است و باید هم بپردازد الان اگر با این لایحه آقایان موافقت بفرمایند صورت قانونی پیدا خواهد کرد و اما اگر این کار را نکنیم این مخالفت منظور آقایان است، خودتان معتقد هستید به این که تا اجازه مجلس نباشد نباید پولی پرداخت شود آن وقت ما این لایحه را نگه داریم به امید این که تا چند روز دیگر ممکن است تکلیف دولت معلوم شود اولاً تکلیف دولت معلوم نیست که امروز معلوم شود یک عده از آقایان اجازه خواسته‌اند که امروز صحبت بکنند خود آقایان این سابقه را گذاشتید که در پروگرام دولت دو ماه ممکن است صحبت کرد این حق برای همه هست اینها که می‌خواهند صحبت کنند از کجا معلوم هست که یک نفر نباید اینجا و سه روز صحبت نکند و بعد اگر مصادف شدیم به این عمل که دولت رأی درمجلس نداشته باشد از خود آقا می‌پرسم تکلیف بودجه مملکت چیست؟(صادقی-طرح پیشنهاد می‌کنم) چه باید کرد تا ما جمع شویم توافق بکنیم روی یک دولت آینده ممکن است دوماه طول بکشد آن وقت تکلیف بودجه مملکت و دولت چیست ا زلحاظ خرجی که کرده است و آخر شهریور ۱۹ روز دیگر است بنابراین خواهش می‌کنم از آقایان که موافقت بفرمایند چون این مربوط به بودجه است و از ضروریات عمومی مملکت است این تصویب بشود و بعد به دولت و برنامه بپردازیم.
بعضی از نمایندگان - آقا رأی بگیرید.
دکتر معظمی - اجازه می‌فرمایید؟
رئیس - آن می‌شود بیش از یک موافق و مخالف در پیشنهاد صحبت کند.
دکتر معظمی - اجازه بفرمایید بنده بر طبق ماده ۱۰۹ اخطار نظامنامه‌ای دارم چون عرایض مرا تحریف کردند.
رئیس - بفرمایید.
دکتر معظمی - بنده به هیچ وجه در ضمن عرایضم حضور آقایان نمایندگان عرض نکردم که دولت حق داشته است پرداخت کند مخصوصاً در ابتدا عرض کردم که دولت برخلاف قانون اساسی و برخلاف تمام قوانین محاسباتی پرداخته است این عقیده بنده است ولی آقا فرمودند که بنده عقیده‌ام به عکس بوده و اجازه داده‌ام که بپردازد بنده چنین عقیده‌ای را ابراز نکردم و معتقدم که دولت برخلاف قانون پرداخت کرده است (محمد طباطبایی- این‌طور نیست).
رئیس - آقارأی می‌گیریم به این که لایحه پیشنهادی دولت مطرح شود...(دشتی - آقا رأی به فوریت بگیرید) بسیار خوب این رأی متضمن هر دو است آقایانی که با فوریت این لایحه موافق‌اند قیام فرمایند و (عده‌ای از نمایندگان برخاستند).
رئیس - آقای هاشمی آقایان موافقین را بشمارید.
(آقایان هاشمی و مسعودی شماره نمودند و ۵۷نفر برخاسته بودند.)
دکتر معظمی - آقا عده حاضر ۱۰۴ نفر بود ۵۷ نفر مشکوک است.
رئیس - آقاعده ۱۰۳ نفر بوده ۵۷ نفر رأی داده‌اند...
تهرانچی - موقع رأی عده ۱۰۴ نفر بود.
رئیس - آقای عده ۱۰۴ نفر بود و ۵۷ نسبت به ۱۰۴ نفر اکثریت است.(صحیح است)
محمد طباطبایی - آقا ماده واحده را قرائت کنید (به شرح سابق قرائت شد)
رئیس - آقای نقابت موافق‌اند؟
نقابت - بنده مخالفم.
رئیس - بفرمایید.
نقابت - عرض کنم که وجه مخالفت بنده از لحاظ نقصی است که در لایحه پیشنهادی دولت ملاحظه می‌شود و آن نقص را هم به وسیله یک تبصره‌ای که بنده
پیشنهاد کرده‌ام و آقای وزیر دارایی هم قول داده‌اند که قبول بفرمایند رفع می‌شود، آن موضوع عبارت است از ساختمان دبستان‌های شهرستان‌ها، ساختن دبستان‌ها در ولایات بایستی در تابستان که موقع تعطیل است شروع بشود و حتی خرابی‌هایی که در مدارس تولید می‌شود باید قبل از بارندگی و در تابستان تعمیر شود. اطلاعاتی که ما داریم از ولایات به اندازه‌ای وضعیت مدارس و خانه‌ها و وضعیت محصلین بد است که خجلت‌آور شده است پیشنهادانی را که از ولایات کرده‌اند چه برای تعمیر بنا و چه اجازه منزل و چه برای ساختمان تمام معوق و معطل مانده است البته تعطیل چرخ‌های مملکت و تعطیل تمام شئون مملکت بستگی دارد به تعطیل مجلس شورای ملی و تعطیل عملی مجلس شورای ملی در نتیجه کشاکش و اختلافاتی که بروز کرده از حدود منطق و از حدود مقررات حقوق و از حدود مذاکرات سیاسی تجاوز کرده تقریباً به قول عوام و به قول معروف شورش درآمده و یک طور عجیبی شده است که بیش از این جایز نیست ایستادن در مقابل یکدیگر و بحث‌کردن در مسایل غیر لازم رؤس مسائل اصولی که مورد توافق طرفین است و در مسائلی که مورد اعتقاد هر دو طرف است بحث شده است چه از این طرف و چه از آن طرف مذاکره به عمل آمد و استدلال طرفین مورد سنجش اشخاص بی‌طرف قرار گرفت ولی بالأخره نباید امور حیاتی کشور دچار این تعطیل و این وقفه فوق‌العاده بشود و بنده امیدوارم که نمایندگان محترم و اشخاصی که مایل نیستند که روی تعصب و لجاج کارهای حیاتی مملکت را تعطیل کنند موافقت بفرمایند که مسائل ضروری و حیاتی مملکت انجام شود. دو مسئله است که در دنیا از محیط سیاست خارج است یکی مسئله فرهنگ است و یکی هم بهداری است این دو مسئله اعم از این که دشمن باشد یا دوست همیشه مورد توجه است به خصوص در منطق جنوب و به خصوص در مناطق ایل‌نشین و در مناطقی که عشایر ایران هستند در دوره گذشته توجهی به فرهنگ نشده به‌طوری که توجه فرموده‌اید هرگاه مختصری از آن مخارج زائدی که در مناطق دیگر می‌کردند درباره فرهنگ این مناطق کرده بودند امروز ما با یک مردمانی طرف بودیم که می‌توانستیم با استدلال می‌توانستیم با حجت و منطق قلوب آنها را به طرف مملکت و به طرف حفظ امنیت سوق بدهیم نه تنها آنها علاقمند به استقلال و امنیت هستند بلکه خیلی سخت از این بی‌اعتنایی نمایندگان محترم عصبانی هستند که چرا نمایندگان مجلس به وضعیت آنها توجه و رسیدگی نمی‌کنند در تمام مناطق ایل‌نشین خوزستان در ظرف این بیست‌سال آجری روی آجر گذاشته نشده و مدرسه‌ای ساخته نشده است صرف‌نظر از شهر آبادان که یک تأسیساتی به دست کمپانی نفت به عمل آمده در سایر قسمت‌ها به هیچ‌وجه کمکی نشده اخیراً با هزار زحمت یک زمینی در خرمشهر تهیه شد و ثبت شد به نام فرهنگ و قرار شد که موافقت شود از طرف شرکت نفت ساختمانی در آنجا بشود و به قسط‌السنوات مستهلک شود وزارت فرهنگ هم موافقت کرد که سالی پنجاه هزار تومان در این حساب بیاورد و مکاتباتی هم که بین وزارت دارایی و وزارت فرهنگ شده است خیلی زیاد است و با هر کسی هم که صحبت می‌کنید موافق است ولی به جامه عمل در نیامده است بنده اینجا یک تبصره‌ای پیشنهاد کردم که آقای وزیر دارایی یعنی هئیت دولت بتوانند در حدود بودجه پیشنهادی سال ۱۳۲۴ نه زائد برآن مخارج تعمیرات و مخارج ساختمانی فرهنگی شهرستان‌ها را بپردازند آقای وزیر دارایی مطالعه کردند قبول کردند و فرمودند که من جزو لایحه قبولش خواهم کرد مقصود بنده از این تصدیع این بود که این جمله‌ای است که از هر محیط سیاسی دور است و اطلاق هم دارد نسبت به تمام شهرستان‌ها استدعا می‌کنم که مورد توجه و قبول واقع شود. یکی از رفقا یادداشتی می‌دهد که آقای حکمت در اهواز دبیرستانی ساخته‌اند و بنابراین این که بنده گفتم ساختمانی در آنجا نشده مورد نقض واقع شده اهواز یعنی مرکز خوزستان اهواز عبارت از یک شهر مهم کشور ما است ولی منظور بنده از نقاط ایل‌نشین و عشایر بود حضرت آقای سلطانی به دقت می‌دانند که در تمام ایلات خوزستان و در تمام شادگان و تمام طوایف بنی‌کعب و بنی‌طرف و دریس و نصار شما یک مدرسه ندارند اخیراً در خرمشهر یک مدرسه کرایه‌ای بوده به علت این که بودجه نگذشته بود برای یک روز مالک بی‌انصاف رفته است تقاضای اجرائیه کرده و حکم تخلیه صادر کرده است بچه‌ها و میز و نیمکت‌ها را توی کوچه ریخته‌اند و دیگر مدرسه‌ای نیست البته نباید این‌قدر بی‌اعتنایی کرد به امور حیاتی و اساسی مملکت امیدوارم با این تبصره که آقای وزیر دارایی هم مخالف نیستند موافقت بفرمایید.
رئیس - آقای وزیر دارایی
وزیر دارایی - چون آقای نقابت فرمودند که دراین مدت آجری روی آجر گذاشته نشده البته غیر از این چه انتظاری می‌شود داشت الان شش ماه ار سال گذشته است و بودجه‌ها هیچ تصویب نشده است ما با یک دوازدهم داریم کار می‌کنیم، هیچ مملکتی گمان نمی‌کنم زندگی اداری خودش را مانند زندگی اداری ما داشته باشد و به این طوری که ما داریم می‌گذرانیم بگذرانند ما الان داریم به یک سختی یک دوازدهم را می‌گذرانیم و لاغیر...
یمین اسفندیاری - یعنی اکل میته می‌کنید.
وزیر دارایی - ...... کارهای بسیار ضروری هست که در بودجه کشور هست به واسطه این که بودجه کشور به تصویب نرسیده نمی‌شود پرداخت امروز ما باید سوخت زمستانی بخریم چون بودجه نگذشته است نخریده‌ایم هزار درد مملکت الان معوق است برای این که مجلس شورای ملی بودجه را برخلاف نص قانون اساسی که باید سال قبل تصویب کرده باشد تصویب نکرده است آقای دکتر معظمی می‌فرمایند که برخلاف قانون رفتار شده حقوقی در آخر ماه به طور مساعده داده شده به یک عده اشخاص بدبختی که یک ثلث مخارج زندگانی آنها را دولت به آنها حقوق نمی‌پردازد (صحیح است) بنده عرض می‌کنم که این طور نیست ما یک قانونی داشتیم که به طور متحرک گذشته، ما یک اجزاه رسمی داشتیم که به مستخدمین دولت و برای مخارج ضروری کشور که پیش‌بینی شده به طور علی‌الحساب بدهیم به اشخاصی که واقعاً زندگی آنها را به این حقوقی که به آنها داده می‌شود شاید یک ثلث مخارج آنها را تأمین نمی‌کند پاسبان در شهر برای آقایان امنیت را حفظ می‌کند. این ارتشی که اینجا است این مریضخانه‌ها را دیگر غیرممکن بود که آخرماه بیاید و ما اینها را گرسنه بگذاریم مریض‌ها را بی‌غذا بگذاریم در صورتی که راه قانونی هم در پیش بود و می‌خواستم انجام دهیم به عقیده بنده این کاری که دولت کرده است برخلاف قانون نبوده است بلکه وظیفه‌اش را انجام داده است «صحیح است» حالا هم عرض می‌کنم حضورتان که دولت باید اول بودجه‌اش را در اول سال از تصویب بگذراند و البته باید از دولتی مسئولیت خواست که در اول سال بودجه‌اش را تصویب کرده باشید و قبل از این که سال نو شود بودجه‌اش ابلاغ شده باشد وقتی که ابلاغ بشود دولت آن وقت می‌تواند برنامه خودش را تنظیم نماید و در آن عمل نماید اما وقتی که ما امروز لایحه یک‌دوازدهم را در یازدهم‌ماه به مجلس پیشنهاد کرده‌ایم و نسبت به ماه گذشته هم درش صحبت است این چه دولتی است؟ و چه انتظاری از دولت خواهید داشت؟ البته خود بنده هم تصدیق می‌کنم که وضع مملکت وضع عادی نبوده است ولی در هر صورت نباید تقصیر را گردن دولت گذاشت که آجری روی آجر گذاشته نشده و با این که کارهای اساسی در مملکت نشده با این وضعیت هیچ کار اساسی نشده اما این که آقای دکتر معظمی فرمودند که این مسائلی است که می‌بایستی به کمیسیون برود و از خواندنش نتوانستند استحضار پیدا کنند بنده چهار قلم است که به طور خیلی اختصار می‌خواهم به آقایان توضیح عرض کنم یکی اعتبار دو دوازدهم است که البته آقایان می‌دانند به طوری که ماه‌های قبل تصویب فرمودید حالا هم تصویب خواهید فرمود یکی مال مرداد ماه است و دیگری مال شهریور ماه است و بعد هم چند قلم مخارج اضافی است که اینجا پیش‌بینی شده است البته چون در بودجه سال ۱۳۲۳ نبوده است و در بودجه سال ۱۳۲۴ هم پیش‌بینی نشده است در اینجا نوشته شده این را دولت از درآمد ۱۳۲۴ بدهد و در بودجه سال ۱۳۲۴ هم اضافه کند یکی از آنها اعتبار خرج تأسیس سفارت کبرای ایران است در آمریکا آقایان استحضار دارند که ما هنوز سفیر کبیرمان را به آنجا نفرستاده‌ایم معین شده است ولی نفرستاده‌ایم و باید برود البته وقتی که سفیر کبیری می‌رود مخارجی را در بر دارد، خرج سفر دارد، مخارج مسافرت در پیش دارد پیش‌بینی شده است که پنجاه هزار دلار برای این کار به اختیار سفیرکبیر گذاشته شود و حسابش را بعداً خواهند داد و در بودجه گذاشته می‌شود و البته چون ایشان می‌خواهند بروند و رفتن ایشان هم فوریت داشت و باید بروند و اعتبار قانونی هم در دست دولت نبود این بود که این پیشنهاد جزو لایحه یک دوازدهم منظور شده که به تصویب مجلس برسد. یک فقره هم هزینه راهسازی است که قبلاً هم عرض کردم یک عده کارگرانی بوده‌اند که در خدمت متفقین بودند و حالا بیکار شده‌اند البته وظیفه دولت هم بوده است که از بیکاری جلوگیری بکند و اینها را وادار به کار کند وزارت راه که برنامه راهسازی شهریار و ورامین را داشت تقاضا کرد که در این شش ماهه اخیر هر ماهی پنجاه هزار تومان به وزارت راه پرداخت بشود که مشغول این کار بشوند این هم سیصد هزار تومان است که برای این کار منظور شده دو فقره دیگر هم هست که یکی هزینه کنگره پزشکی است که البته آقایان اطلاع دارند که در اینجا یک کنگره پزشکی تشکیل شد و این کار را دولت اقدام کرد این اقدام‌اش هم در دولت سابق شده بود دعوت‌هایش هم شده بود ما که آمدیم مواجه شدیم با یک امر تمام شده و مجبور بودیم که به طرز آبرومندانه این کنگره پزشکی را عملی بکنیم با زحمات زیاد وزارت بهداری زحمت کشید، مشقت کشیده و با وقت تنگ خیلی به طور آبرومندانه کنگره را تشکیل داد «صحیح است» یکی هم اعزام نمایندگان به کنفرانس
سانفرانسیسکو بود قبل از این که دولت فعلی روی کار بیاید معین شده بودند و رفته بودند اعتباری هم نداشتند ما این مخارج را از اعتبار دولت پرداختیم و این اعتبار باید برای مخارج ضروری کشور پرداخته شود و ما بالاجبار از محل اعتبار گردان دولت پرداختیم و الان دولت برای اعتبارات خودش در مضیقه است و این هم درش تردیدی نیست که یک همچو کمیسیونی باید رفته باشد و رفته‌اند هزینه آن هم در حدود ۳۴۴ هزار تومان است این اعتبارش می‌باشد ولی به طوری‌که جناب آقای عدل الان تذکر دادند اصل خرج از این میزان هم کم‌تر است خلاصه یک فقره هم فرض‌هایی است و اعتباراتی است که مربوط به سال ۱۳۲۳ است معمول بودجه‌نویسی ما این‌طور بود که آخر سال که می‌شد یعنی آخر سال ۲۳ که می‌شد پرداخت‌ها که قطع می‌شد عین آن اعتبارات را انتقال می‌دادند به بودجه ۳۲۴ و چون بودجه ۲۴ به تصویب نرسیده است بنابراین اینهایی که از بابت ۲۳حق دارند و خدمت کرده‌اند و چون موعد قانونی آن هم گذشته است ما نمی‌توانستیم بپردازیم این است که ما پیشنهاد می‌کنیم که بقیه اعتبارات مصوب ۲۳ را که مورد پرداخت واقع نشده ولی حق قانونی دارد مثل سال‌های گذشته این را انتقال بدهیم به سال ۲۴ این هم چیزی نیست خرج زیادی نیست فقط فرمالیته قانونی است و چون قانون در یک موارد اعتبار را قطع می‌کند و اشخاصی که طلب دارند از سال قبل و خدمت کرده‌اند آنها را می‌خواهیم بپردازیم و این خرجی نیست و بالأخره یک فقره هم بودجه انتقاعی کشور است بودجه انتقاعی در موقع تصویبش در سال ۲۳ اشتباه شده یک رقم‌اش افتاده است و بعد هم در کمیسیون بودجه این اشتباه را رفع کرده‌اند ولی یک‌دوازدهم روی آن اشتباه تنظیم شده است این است که مخارج انتقاعی کشور هم باین دلیل اعتبارش کسر آمده است این است که این رقم هم برای رقم اشتباهی که در بودجه ۲۳ شده پیشنهاد شده و عجالتاً یک دوازدهم آن را می‌پردازیم در این بابت اگر آقایان می‌خواهند رسیدگی بکنند بنده حرفی ندارم که برود به کمیسیون و در این قلم انتقاعی کشور اگر آقایان تصور می‌کنند توضیحات بنده کافی نیست چون خیلی سرراست است این را بنده قبول می‌کنم از اینجا حذف شود تا در یک دوازدهم بعد تصویب شود اما در قسمتی که آقای نقابت فرمودند راجع به ساختمان مدارس و مؤسسات بهداری بنده هم موافقت دارم البته بهار است و ساختمان باید در فصل تابستان بشود و اگر تابستان بگذرد تعمیراتی نخواهد شد و مخارج چند مقابل خواهد شد به این جهت بنده موافقت دارم که یک تبصره اضافه شود و روی بودجه ۱۳۲۴ بپردازیم بنده عقیده دارم که آقایان در این مورد چیزی گم نخواهند کرد بلکه به حسن جریان امور مملکتی خواهند افزود و به عقیده بنده عملی که ما می‌بایستی کامل کرده باشیم یک قسمت ناقص‌اش را امروز انجام بدهیم بهتر از این است که این نقص را هم باقی بگذاریم که همه کارهای مملکت رو به اشکال برود.
رئیس - آقای مهندس فریور مخالفید؟
مهندس فریور - بله
رئیس - بفرمایید
اردلان - بنده موافقم یک مخالف و یک موافق باید به ترتیب صحبت کنند
مهندس فریور - عرض کنم که عرایض بنده زیاد مفصل نیست .....
ساسان خواجه نصیری - این که نمی‌شود آقا پس نظامنامه در کار نیست
مهندس فریور - آقای رئیس بنده را صدا کردند به شما مربوط نیست
ساسان - برخلاف نظامنامه است
رئیس - برخلاف نظامنامه نیست
مهندس فریور - در هر صورت اگر آقای رئیس فرمودند من می‌روم
هاشمی - آقای نقابت هم به عنوان مخالف صحبت کردند.
مهندس فریور - بنده عرایضم بسیار مختصر است بنده اساساً می‌خواهم یک بحثی بکنم راجع به گرفتن رأی اعتماد برای دولت‌ها .....
سنندجی - مربوط نیست
مهندس فریور - گوش کنید بنده وجه ربطش را عرض کنم (محمد طباطبایی - وجه ربطش را اول بفرمایید) دولتی که به مجلس معرفی می‌شود رسم این شده است که برنامه بنویسد بیاورد به مجلس و مجلس یعنی نمایندگان ملت یعنی ملت به آن دولت رأی اعتماد بدهد آن وقت دولت شروع به عملیات کند اگر دولتی هنوز رأی اعتماد نگرفته است این دیگر محتاج به تفسیر زیادی نیست یعنی هنوز مورد اعتماد مجلس و به عبارت آخری مورد اعتماد ملت ایران نیست (بعضی از نمایندگان با همهمه این‌طور نیست آقا) (معدل - اگر رأی مخالف دادند این فرمایش‌ها صحیح است).
مهندس فریور - عرض کردم هنوز شما کلمه هنوز را دقت نفرمودید بی‌خود شلوغ کردید عرض کردم مادام که رأی اعتماد گرفته نشده است نمی‌شود گفت که این دولت مورد اعتماد ملت است (معدل - نمی‌شود هم گفت نیست) بسیار خوب و نمی‌شود هم گفت مورد اعتماد ملت نیست و بنده خیال می‌کنم که یک شخصی با یک دولتی که مورد اعتماد نبود به طریق اولی کارهای مالی را نمی‌شود به او رجوع کرد به همین دلیل اول رأی اعتماد را می‌گیرند این یک مسئله، مسئله دوم که می‌خواستم عرض کنم روی هم رفته تمام مزایای مشروطیت را که روی هم بریزیم دو تا از این اصول است که از سایرین مهم‌تر است یکی آزادی فردی است و دومی نظارت ملت در مخارجی است که به توسط دولت می‌شود، بودجه را که رفتند یک اسامی رویش گذاشتند و پرداختند آزادی فردی هم که ماشاءالله در مملکت ما چه عرض کنم تا چه اندازه برقرار است ....
معدل - همان اندازه که ابستروکسیون می‌شود
مهندس فریور - عرض کنم که چون مطابق مقدمه که عرض کردم وظیفه نماینده روی هم رفته برای حفظ مشروطیت حفظ همین دو اصل مهم است من نمی‌دانم یک نفری که خودش را نماینده ملت می‌داند به اقلامی که یک دفعه خوانده شده است چطور رأی می‌دهد.
بنده کم و بیش ارقامش را یادداشت کرده‌ام تمام ارقام را اطلاع ندارم آقایان هم قطعاً نظرشان نیست بنابراین چطور کسی که خودش را نماینده ملت می‌داند می‌تواند به این اقلام رأی بدهد (ساسان-ملل سابق است تازه نیست) یک وقتی ما یک دوازدهم را آقای ساسان رأی می‌دادیم یک دوازدهم مطابق یک سابقه مخصوصی است حالا یک ارقام اضافه اعتبار هم هست ارقام اضافه اعتبار کجا رسیدگی شده است آخر این کمیسیون بودجه یک معنی و مأخذ و فلسفه‌ای داشته است که باید یک عده از طرف مجلس این جزئیات را رسیدگی کنند در صورتیکه سایرین هم وقت و فرصت رسیدگی ندارند و بنده مخصوصاً روی سخنم با آقای فیروزآبادی است که این‌قدر سنگ دینار ملت را به سینه می‌زنید عرض می‌کنم که اینجا یک قدری دقت کنند (یمین اسفندیاری - آقای فیروزآبادی اجازه خواسته‌اند) (خنده نمایندگان) و من نمی‌دانم که چطور می‌شود این مبالغ گزاف را بدون مطالعه پرداخت آن هم به دولتی که هنوز رأی اعتماد به او داده نشده است بنده برای قضاوت ملت ایران عرض می‌کنم امروز یازدهم شهریور است شما برای پرداخت بودجه شهریور عجله نداشتید و این یک حسابی در کار است (ثقةالاسلامی- آن ابستروکسیون بد) به قول شما آن ابستروکسیون بد به قول من آن ابستروکسیون خوب که اولین قیامی است که یک دسته می‌کنند در مقابل یک سنخ عادت رایجی (سیف‌پور- که مملکت را به این روز انداخت!) (ثقةالاسلامی- بر حسب دستور سایرین!) بنده برحسب دستور سایرین؟! (ثقةالاسلامی - بله بله شما و رفقای شما !) (سیف‌پور- مملکت آتش گرفته است) به هرصورت این یک حسابی بوده است که روز یازدهم بودجه می‌آورند البته بعد هم لایحه منشور ملل متفق دارند و بعد هم یک چیزهای دیگری برای این که به دولت رأی اعتماد گرفته نشود آقا شما که اکثریت دارید ما حاضریم فوراً به کفایت مذاکرات رأی بدهیم که به دولت رأی اعتماد بگیرید (دشتی- همین الان) دیگر عرضی ندارم.
ملک مدنی- پیشنهاد ختم جلسه شده است.
رئیس - یک موافق حرف بزند بعد آقای اردلان
اردلان - امروز فرصت این نخواهد شد که به این لایحه رأی بدهند برای این که آقایان زیاد اسم نوشته‌اند بنابراین بنده مطلبی را می‌خواستم به عرض مجلس شورای ملی برسانم. دو نوبت نمایندگان مجلس می‌توانند یک مطالبی را که اهمیت حیاتی دارد برای مملکت به عرض مجلس برسانند اول وقتی که برنامه دولت مطرح باشد دوم وقتی بودجه مطرح باشد بنده به‌قدر چند دقیقه که قطعاً از سه چهار دقیقه تجاوز نخواهد کرد مطلبی را که در درجه اول مربوط به حیاط سیاسی و استقلال ما بود و در روزنامه‌های این دو روزه منتشر شده بود خواستم به عرض مجلس برسانم و از آقای وزیر امور خارجه هم تمنا می‌کنم که چون موضوع مربوط بحضرتعالی است به این عرض بنده توجه بفرمایند .. (در این موقع عده برای مذاکره کافی نبود)
رئیس - آقای فیروزآبادی پیشنهاد کرده‌اند چون عده زیادی از آقایان می‌خواهند به تشییع جنازه مرحوم امام جمعه خوئی بروند و یک ساعت بعد از ظهر هم مراسم تشییع به عمل می‌آید خوب است جلسه را ختم کنیم ...
مهندس فریور - فردا جلسه را معین بفرمایید بیاییم کارمان را بکنیم.
(در این موقع عده برای مذاکره کافی شد)
اردلان آقایان اگر اجازه بفرمایید بنده عرایضم
را بکنم بعد ... (بعضی از نمایندگان- بفرمایید) خبرگزاری‌های خارجه بعضی اوقات یک اخباری را راجع به ایران منتشر می‌کنند که در رادیوهای تمام دنیا پخش می‌شود و در روزنامه‌ها و مجلات ما هم منعکس می‌شود اگر ما در این قسمت‌ها سکوت اختیار کنیم مثل این است که از این جریان ما رضایت داریم و موافقت داریم و بنابراین سکوت ما در این موقع خوب نیست این چیزی را که بنده در روزنامه خواندم عرض کردم چون مربوط به حیات سیاسی و استقلال ما است اجازه بفرمایید چند سطر هم بیشتر نیست این خبر را بخوانم (بعضی از نمایندگان- بفرمایید) .. عرض کنم این خبر در اغلب روزنامه‌ها منتشر شده بود بنده از روزنامه اطلاعات عصر چهارشنبه ۷ شهریور ماه ۱۳۲۴ عیناً قیچی کردم و می‌خوانم دو ماه دیگر نیروهای آمریکایی ایران را تخلیه می‌کنند. رادیو لندن- وزارت جنگ آمریکا پیش‌بینی می‌کند که نیروهای آمریکایی تا اول ماه نوامبر آتیه (یعنی دو ما دیگر) ایران را تخلیه خواهند کرد و فقط دو هزار و ششصد سرباز آمریکایی در منطقه خلیج فارس به منظور حفظ و حمایت منافع و مؤسسات آمریکایی توقف خواهند نمود ولی سربازان نیروی هوایی آمریکا در خطوط هوایی آمریکایی‌ها در ایران همچنان باقی خواهند ماند، گفته می‌شود که عده سربازان آمریکایی که در راه‌های حمل و نقل و ارسال مهمات برای شوروی در نقاط مختلف ایران کار می‌کردند فقط بالغ بر بیست و هفت هزار سرباز می‌شدند عرض می‌کنم که اولاً بنده امیداورم که عرایضی را که بنده اینجا عرض می‌کنم هیچ‌گونه سوءتفاهمی ایجاد نکند برای این که بنده و تمام ملت ایران علاقمند هستیم که دوستی و صمیمیت و محکم‌تر بشود (صحیح است) ولی اینجا اعتراض بنده به این قسمت است که می‌نویسند که ۲۶۰۰ سرباز آمریکائی به منظور حفظ و حمایت منافع و مؤسسات آمریکایی توقف خواهند نمود بنده عرض می‌کنم در شهریورماه ۱۳۲۰ نه قشون آمریکائی در ایران بود نه قشون اتحاد جماهیر شوروی در ایران بود و نه قشون دولت انگلستان به علاوه به حمدالله حالا جنگ هم تمام شد و متفقین پیروزمند شدند....
رئیس- در بودجه صحبت کنید آقا
اردلان- بنده حق دارم وقتی که بودجه مطرح است در هر چیزی صحبت کنم حالا عنوان این حفظ منافع و توقف قشون به نظر بنده یک چیز غیر قابل قبول است بنده تصور نمی‌کنم که تنها دولت آمریکا در ایران منافع داشته باشد قطعاً در انگلستان در سویس در سوئد و نروژ تمام اینها منافع دارند بنابراین در هیچ کجا مرسوم نیست که نیرویی بماند مخصوصاً در قسمت هوائی زیرا می‌نویسد ولی سربازان نیروی هوایی آمریکا در خطوط هوایی آمریکایی‌ها در ایران همچنان باقی خواهند ماند (وزیر امور خارجه - اگر اجازه بدهید توضیح می‌دهم) نوشته‌اند همچنان و مدتی هم برای این قسمت قائل نشده‌اند بنده عرض می‌کنم به طور صریح که اگر هر دولتی در ایران بخواهد فرودگاه هوایی داشته باشد باید پس از تصویب مجلس شورای ملی ایران باشد (صحیح است) و به هیچ‌وجه من‌الوجوه ما نمی‌توانیم تحمل کنیم که یک دولتی بدون اجازه مجلس شورای ملی یک فرودگاهی داشته باشد آن وقت هم بگویند که همچنان باقی خواهند ماند و نهایت هم برای آن قائل نشوند امیدوارم که اصل این خبر را که آقای وزیر امورخارجه تحقیق فرموده‌اند مورد نداشته باشد و تکذیب فرمایند (حاذقی - اصلاً موضوعی ندارد) بنده هم امیدوارم که موضوعی نداشته باشد. اما راجع به بودجه بنده عرایضی دارم (یمین اسفندیاری- آن را بعد بفرمایید اول آقای وزیر امور خارجه جواب این قسمت را بفرمایند) آقا چقدر عجله دارید بیست روز تعطیل بوده است و اما راجع به پرداخت حقوق وزارتخانه‌ها که آقای وزیر دارایی توضیح فرمودند و نماینده محترم آقای دکتر معظمی هم فرمایشاتی فرمودند.
بنده هم شخصاً معتقد هستم که ما نباید یک سابقه‌ای در این مملکت ایجاد بکنیم که یک حقوق‌هایی بدون اجازه مجلس شورای ملی پرداخت شود (صحیح است) ولی بنده خواستم به جناب آقای دکتر معظمی عرض کنم که اگر من یک ورقه اپرا امضا کردم و موافقت داشتم که دولت این پول را بپردازد از این نظر بود که من اطمینان نداشتم به این زودی آقایان تشریف می‌آورند و مجلس را تشکیل می‌دهند و اگر امیدواری داشتم البته همچو ورقه اپرا امضاء نمی‌کردم ولی بنده هیچ امیدواری به این قسمت نداشتم بنده دوماه تمام صبح سرساعت هشت آمدم تا دوساعت بعدازظهر نشستم چشمم به در بود که آقایان تشریف بیاورند. تشریف نیاوردند. آقایان تا موقعی که قشون خارجی در مملکت ما هست آیا ممکن بود که ما یک مشکلاتی بر مشکلات دیگر خودمان اضافه کنیم و حقوقات مستخدمین را نپردازیم که آنها هم بیایند و مزاحمت ما را فراهم کنند؟! و بنده آن نظری را که استادان دانشگاه در روزنامه‌ها نوشتند که این امضاهایی را که آقایان نمایندگان کرده‌اند حکم قانون را ندارد کاملاً موافق هستم برای این که قانون یک تشریفات خاصی دارد فقط این به عنوان یک توصیه‌ای بود و قول قطعی هم داده بودیم به محض این که مجلس تشکیل شد این را بیاوریم و برای مجلس بگذاریم این بود به محض این که مجلس تشکیل شد آقای وزیر دارائی تشریف آوردند و این لایحه را برای مجلس گذاشتند و تقدیم کردند برای این که در مجلس تکلیف اینکار روشن بشود. اما این پیشنهادی را که آقای وزیر فرمودند بنده اعتراضی نسبت به یک موضوع که بنظر خودم در نهایت اهمیت است دارم از اول دوره چهاردهم بنده این موضوع را گفتم و آقای دکتر معظمی هم شاهدند که ما در کمیسیون بودجه این‌قدر اصرار کردیم که در لایحه متمم بودجه ۱۳۲۳ این را گذاشتیم معهذا چون لایحه متمم بودجه ۱۳۲۳ نگذشت همین‌طور این مسئله معوق ماند و آن موضوع پرداخت حقوق مستخدمین خارجی است که در خدمت دولت هستند. بنده نسبت به آقای دکتر نخعی وزیر کشاورزی کمال ارادت را دارم و مطمئن هم هستیم که ایشان موفق خواهند شد که کشاورزی ما را اداره کنند ولی آقای دکتر اگر شما متخصص لازم دارید که برای کارهای فنی آب شهر تهران بیاورید باید مجلس شورای ملی اجازه بدهد باید ما حقوق‌اش را تصویب کنیم باید ما مدت خدمت‌اش را تعیین کنیم همین طور بنده شنیدم که شصت نفر خارجی (یک نفر آدم مطمئنی به من گفت) برای راه‌آهن استخدام کرده‌اند (وزیر راه - تکذیب می‌کنم هیچ کس نمی‌تواند خارجی را بدون اجازه مجلس استخدام کند) بنده هم مقصودم همین است که استخدام خارجی‌ها بدون اجازه مجلس نباشد چون در عقرب۱۳۰۱ یک قانونی از مجلس شورای ملی گذشت که مستخدمین خارجی باید استخدام‌شان با تصویب مجلس شورای ملی باشد و الان ما می‌بینیم که یک عده زیادی مستخدمین خارجی در ادارات هستند که ابداً مجلس نسبت به استخدام آنها رأی نداده است (دکتر معاون- در دانشگاه هم هست) این است که بنده نسبت به این موضوع معتقد هستم که این حق مجلس شورای ملی حتماً باید محفوظ بماند و در این زمینه پیشنهادی هم تهیه کرده‌ام و تقدیم می‌کنم که به عنوان تبصره پنجم ضمیمه ماده واحده بشود این است که پیشنهاد خودم را تقدیم می‌کنم.
هاشمی- بنده اخطار نظامنامه دارم (رئیس- بفرمایید) فرمایش آقای اردلان خیلی به موقع بود ولی مربوط به دو دوازدهم که مطرح است نبود و حالا هم آقای وزیر امور خارجه در پاسخ بیانات اولیه ایشان بیاناتی خواهند فرمود و به کلی از موضوعی که مطرح است ما منحرف می‌شویم.
رئیس- آقای وزیر امور خارجه
وزیر امور خارجه- (آقای سیهبدی)- اولاً بنده با این بیاناتی که فرمودند کاملاً موافق هستم یعنی احساسات وطن‌پرستی ایشان را کاملاً تقدیر می‌کنم و فقط یک کلمه می‌خواهم جواب آقا را عرض کنم که این چیزی را که فرمودند صحت ندارد یعنی این خبری را که رویتر اطلاع داده است این طور نیست که حضرتعالی بیان فرمودید این قوا باقی خواهند ماند اینجا تا وقتی که سایر قوای آمریکائی بروند نه این که این قوه همیشه و دائماً در ایران باقی خواهند ماند برای چیست!؟ این قوه برای این است که آنها اشیایی که دارند و یک چیزهایی که دارند ببرند یعنی از قوای کلی که بوده است فقط این عده باقی خواهند ماند که بقیه‌السیف کارهایی که دارند انجام بدهند و بروند. (صحیح است)
۵- موقع و دستور جلسه بعد - ختم جلسه
رئیس- آقای فیروزآبادی پیشنهاد ختم جلسه کرده‌اند«صحیح است» بنابراین جلسه را ختم
می‌کنیم و چون فردا فاتحه است جلسه آتیه را روز سه‌شنبه سیزدهم شهریور قرار می‌دهیم«صحیح است» پس جلسه آتیه روز سه‌شنبه دو و نیم ظهر مانده.
مجلس یک ساعت و ربع بعد از ظهر ختم شد
رئیس مجلس شورای ملی - سید محمدصادق طباطبایی
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
اخبار مجلس
کمیسیون عرایض و مرخصی
در این هفته روز یکشنبه ۴ و۶ و۱۳۲۴ به ریاست آقای محمدعلی امام جمعه (شیراز) و سایر آقایان در ساعت (۸) صبح تشکیل و به تعداد ۴۰ برگ عرایض رسیدگی و به وزارتخانه‌های مربوطه رجوع شد ضمناً ۵۳ پاسخ‌نامه موجوعات مجلس که از وزارتخانها رسیده بود از اداره دبیر خانه قانونگذاری برای رفع نگرانی به متظالمین ابلاغ گردید.
سؤالات نمایندگان
مقام ریاست مجلس شورای ملی
توفیراً تقاضا دارم مقرر فرمایند جناب آقای وزیر امور خارجه برای دادن پاسخ سؤال زیر هر چه زودتر در مجلس شورای ملی حضور به هم رسانند.
مدتی است کلیمی‌های ایران که قسمتی از ملت ایرانند با داشتن تذکره ایرانی و ویزای فلسطین برای معالجه که می‌خواهند از راه عراق عبور نمایند دولت عراق ویزای عبور نمی‌دهد و در نتیجه عده از افراد ایرانی تاکنون تلف شده‌اند با این که دولت عراق پیمان سعدآباد با ما بسته‌اند منشور آتلانتیک و منشور متفق ملل نیز امضا کرده‌اند ادامه این رفتار غیر عادلانه که باعث تلف شدن عده از افراد ایرانی می‌گردد مستند به چه علت و مجوزی است دولت شاهنشاهی چه اقدامی برای اصلاح این رویه به عمل آورده است.
با تقدیم احترامات فائقه مراد اریه
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
اخبار دربار شاهنشاهی
تلگراف افسران لشگر یکم
پیشگاه اعلیحضرت همایون شاهنشاهی مفتخراً شرف عرض پیشگاه مبارک می‌رساند افسران لشگر یکم انزجار شدید خود را نسبت بعمل خائنانه چند نفر افسران لشگر ۸ که سوگند وفاداری خود را نسبت به سوگندی که در موقع افتخار سردوشی یاد نموده‌اند تأیید برای عظمت کشور و اجرای اوامر و منویات خاطر مبارک اعلیحضرت همایون شاهنشاهی و بزرگ ارتش تاران فرمانده جان بر کف نهاده مفتخرند خون ناقابل خود را در راه استقلال میهن مقدس و شاهنشاهی معظم محبوب خود نثار نمایند.
فرمانده لشگر ۱ مرکز سرهنگ عمیدی
تلگراف از اهواز
پیشگاه اعلیحضرت همایون شاهنشاهی مفتخراً به شرف عرض می‌رساند فدویان انزجار و تنفر شدید خود را از اعمال خائنانه و جنایت‌کارانه چند نفر از افسران لشگر ۸ که شرافت سردوشی مقدس سربازی را لکه‌دار نموده‌اند به خاک پای همایونی تقدیم و افتخار داریم در اینموقع که میهن عزیز بیشتر نیزمند فداکاری و از خود گذشتگی فرد فرد افسران می‌باشد نسبت سوگند خود وفادار و آخرین قطره خون خود را برای حفظ استقلال کشور و اجرای منویات بزرگ ارتش‌تاران فرمانده معظم خود نثار نماییم. سرهنگ ابوالقاسم دانشور- سرهنگ مهدی هشترودی- سرهنگ ابوتراب شفیعی سرهنگ فتح‌اله نصیری- سرهنگ شاهرخ شاهرخی- سرهنگ قاسم پسیان- سرهنگ ۲ رضاقلی مالک- سرهنگ ۲فتح اله خلیلی- سرهنگ۲محمود سمیعی - سرهنگ۲ محمدتقی پرتوی- سرهنگ۲ عزالدین سیف- سرهنگ ۲فتح‌اله میرجهانگیری- سرگرد علی‌اصغر قیوضی- سرگرد احمد عسگری- سرگرد ناصر ثقفی- سرگرد علی اصلاح- سرگرد رضا افشار- سرگرد یدالله شاهرخی- سرگرد قربان‌علی کلکار- سروان احمد ژاله- سروان علی خرسند- سروان قاسم آریانی‌نژاد- سروان محمود شهیری- سروان عبداله رحمتی- سروان علی مشفق- سروان محمدعلی باقری- سروان احمد عسگری- سروان علی‌اصغر طاوتی- سروان سعید برزگر- سروان مصطفی رفیعی- سروان مرتضی زاینده‌رود- سروان منصور کیهانی- ستوان یکم عبداله عشقی‌پور- ستوان یکم بیوک گلشن- ستوان یکم اسماعیل پاسدار- ستوان یکم حسن فتوت، ستوان یکم اسمعیل وکیمی- ستوان یکم علی‌اصغر میرقبله- ستوان یکم محمدرحیم اصلاح- ستوان یکم عبدالعلی شاه‌خلیلی- ستوان یکم احمد جزایری- ستوان یکم حسین برهمن- ستوان یکم علی‌اشرف سعیدی- ستوان یکم رضا امامی- ستوان یکم ابوالقاسم مهاجر- ستوان یکم عباس اشتیاقی- ستوان یکم عباس فیلی- ستوان یکم جواد رسایی- ستوان یکم عباس ایازی- ستوان یکم حسن سنبعی- ستوان یکم یدالله بازرگانی- ستوان یکم محمدصادق روحانی- ستوان یکم حسین رضوانی- ستوان یکم کریم خوانساری- ستوان یکم محمود مشگری- ستوان ۲ طاهر طاهری- ستوان ۲ رفیع ساعدی- ستوان ۲ یوسف اننگی- ستوان دوم علی پروین- ستوان ۲ خان حق‌نظر ستوان ۲ عباس سخاپور- ستوان ۲ اسدالله دلفی- ستوان ۲ هوشنگ آذرنوش- ستوان ۲ علی‌اکبر رحتمی- ستوان ۲ محمد پارسیان- ستوان ۲ پرویز چگنی- ستوان ۲ عباس فاروقی ستوان ۲ مسرور رخشان، ستوان ۲ رفیع مؤتمنی- ستوان ۲ ابوالقاسم خوئی- ستوان ۲ کمیلی- ستوان ۲ مصطفی ابتهاج- ستوان ۲ غلامرضا هورفر ستوان ۳ حسین امیر یمنی- ستوان ۳ امیرنورزاد- ستوان ۳ نیک‌خو- ستوان ۳ ابراهیم شوشتری- ستوان ۳ منظور میرجهانگیری- ستوان۳ محمدحسین ساسان‌نژاد- ستوان۳ علی توانا- ستوان۳ یدالله افضلی- ستوان۳ حسین صفابخش- ستوان۳ رضا دبستانی- ستوان حسن‌زاده- دوست خادم پیروان- محمدتقی تاج‌الدینی- ستوان یکم الگیلانی.
میاندوآب
پیشگاه اعلیحضرت همایون شاهنشاهی مفتخراً به پیشگاه مبارک معروض می‌دارد نقض عهد سربازی از طرف یک عده افسران لشگر ۸ خراسان که بوسیله اعلامیه ستاد ارتش به اطلاع عامه رسیده حس شاه‌پرستی افسران لشگر ۳ آذربایجان را جریحه‌دار نموده و با استماع این واقعه ناگوار و با تجدید سوگند وفاداری خود نسبت به شاهنشاه عظیم‌الشان و میهن ایمان راسخ سربازی خود را تحکیم نموده مصمم هستند با بزرگ‌ترین فداکاری در استرضای خاطر خطیر شاهانه و برداشتن این لکه ننگین که در نتیجه اعمال خائنانه دامن‌گیر ارتش گردیده به هرگونه جان‌فشانی پیش قدم و در راه استقلال کشور و حفظ عظمت سلطنت به انظار نثار آخرین قطره خون خود وظیفه سربازی را عملاً نشان‌دهنده افسران و افراد گردان مستقل - میاندوآب لشگر ۳ آذربایجان مراتب جان نثاری خود را به این وسیله به پیشگاه شاهنشاهی تقدیم و ارجاع هر گونه اوامر مطاع مبارک را در این موقع که کشور در خطر است داریم فرمانده گردان مستقل و پادگان میاندوآب سرگرد مستشاری ستوان یکم خلعتبری ستوان یکم راضی ستوان یکم فدوی ستوان یکم کیان- ستوان یکم صالح زاده ستوان یکم بهمن زاد- ستوان دوم موسویان ستوان دوم ربیع‌زاده ستوان دوم سرهنگی ستوان دوم میرفخرایی ستوان دوم راد عهد.
تلگراف از کرمان
به وسیله ریاست ستاد ارتش- پیشگاه مبارک اعلیحضرت همایون شاهنشاهی وصول خبرحادثه تأثرانگیز و اقدامات مسلحانه چند نفر از افسران لشگر هشت خاور قلب حساس افسران و افراد شاه‌پرست ارتش شاهنشاهی را جریحه‌دار و باعث انزجار و تنفر شدید عموم افسران لشگر هفت کرمان و مکران گردید. این بنده مفتخراً به پیشگاه مبارک معروض می‌دارد وقوع این قبیل پیش‌آمدها و وجود چندین عناصر ناصالح در بین افسران کوچک‌ترین تأثیری در مراقب فداکاری افسران این لشگر نداشته و عملیات خائنین معدودی راکا شاه و میهن را فراموش و حیثیت هم‌قطاران را لکه‌دار نموده‌اند با کمال تنفر و انزجار تلقی افسران لشگر مادام‌العمر به سوگندی که هنگام اخذ سردوشی یاد نموده‌اند وفادار و برای جانبازی در راه حفظ استقلال و عظمت کشور و اجرای منویات خاطر خطیر ملوکانه حاضر و در پرتو توجهات شاهانه به انجام وظایف سربازی موفق و آماده می‌باشند از طرف افسران لشگر ۷ کرمان و مکران
رئیس ستاد لشگر سرهنگ البکایی
به پیشگاه اعلیحضرت همایون شاهنشاهی مفتخراً به شرف عرض مبارک ملوکانه می‌رساند عموم افسران و درجه‌داران و سربازان تیپ مستقل مونومکانیزه جان‌نثار را ترجمان احساسات بی‌آلایش و شدید شاه‌دوستی و میهن‌پرستی خود قرار داده و مفتخراً به پیشگاه مبارک عرضه می‌دارند که قلوب آنان از عمل خیانت امیر عده از افسران لشگر خراسان جریحه‌دار و نهایت درجه باعث تأسف و انزجار آنان گردیده است و به این وسیله مراتب فداکاری و وفاداری خود را در راه اجرای سوگند مقدسی که برای خدمت و جانبازی نسبت به شاهنشاهی معظم و میهن مقدس عزیز خود یاد نموده‌اند به پیشگاه مبارک معرض و در هر لحظه به انتظار ارجاع اوامر مبارک ملوکانه جهت هرگونه جان‌نثاری حاضر و مهیا می‌باشند. فرمانده تیپ مستقل مونومکانیزه
سرهنگ ستاد هاشمی
پیشگاه اعلیحضرت همایون شاهنشاهی بزرگ ارتش تاران فرمانده- حادثه اسف‌انگیز خراسان حس انزجار شدید افسران و افراد را برانگیخته خائنین و مسببین این اتفاق شوم و لایق داشتن نام پرافتخار سربازی نمی‌دانند افسران و افراد پادگان بروجرد سوگند مقدسی که هنگام اخذ سردوشی یاد نموده‌اند همواره در نظر داشته و برای حفظ استقلال میهن و جانبازی در راه شاهنشاه محبوب خود در لوح پرچم مقدس ایران از هیچ‌گونه فداکاری دریغ ندارند و به این وسیله مراتب وفاداری تا آخرین قطره خون خود در اجرای منویات مقدس ملوکانه به خاک‌پای همایونی عرض می‌دارد. از طرف افسران و افراد پادگان بروجرد سروان دبیرمنش
تلگراف از تبریز
پیشگاه اعلیحضرت همایون شاهنشاهی مفتخراً به پیشگاه مبارک معروض می‌دارد جان‌نثاران افسران لشگر آذربایجان از اعلامیه ستاد ارتش دایر به عمل خائنانه یک عده از افسران لشگر خراسان بی‌نهایت متأثر و از شنیدن این واقعه ناگوار که روح شاه‌پرستی همه را جریحه‌دار نموده به تجدید سوگند وفاداری و
فداکاری در راه میهن و شاهنشاه خود قیام و به این وسیله مراتب شاه‌پرستی خود را به پیشگاه شاهنشاه عظیم‌الشان خود تقدیم و استدعای ارجاع هرگونه اوامر مطاع را در این موقع باریک کشور به منظور پیش‌دستی در اجرای منویات خاطر شاهانه و پاک‌کردن لکه ننگین که از این عمل خائنانه آنان دامن‌گیر ارتش گردیده داشته و به هرگونه جانبازی و احراز مقام حقیقی سربازی حاضریم به امضای صد و نود نفر افسران پادگانه تبریز.
تلگراف از شیراز
پیشگاه مبارک اعلیحضرت همایون شاهنشاهی به مناسبت عملیات خائنانه عده از افسران لشگر ۸ موجب تأثر و تنفر قاطبه افسران شرافتمند کشور گردیده ما افسران تیپ ۱۷ جهرم نیز تأثر و انزجار شدید خود را نسبت به این قبیل پیش‌آمدها که هنوز ماتم خون شهدای راه میهن برچیده نشده گرفتار چنین لکه ننگین گردیده‌اند ابراز وفاداری خود را نسبت به سوگندی که در هنگام اخذ سردوشی پرافتخار سربازی یاد کرده‌ایم مجدداً به پیشگاه مبارک شاهنشاه محبوب خود تقدیم نموده برای حفظ استقلال کشور و اجرای فرمان مطاع شاهانه حاضر به هر نوع فداکاری و جان خود را نثار خواهیم کرد- رونوشت جهت استحضار فرماندهی لشکر ۶ فارس تقدیم می‌گردد.
از طرف افسران تیپ ۱۷ جهرم
سرهنگ دوم کاوسی
تلگراف از خرم‌آباد
قصر سلطنتی پیشگاه مقدسی بندگان اعلیحضرت همایون شاهنشاهی و بزرگ ارتش‌تاران فرمانده ارواحنا فداه- کلیه افسران لشگره لرستان با اطلاع از مراتب خیانت و شکستن قول و سوگند چند نفر افسران ماجراجو و خائن و پست‌فطرت لشگر ۸ خراسان با ابراز انزجار و تنفر به عملیات خائنانه آنها فوق‌العاده متأثر و متأسف بوده و عموماً قول و سوگند اولیه خود را برای حفظ عظمت تاج و تخت شاهنشاه محبوب و استقلال و سعادت میهن عزیز تأیید برای جانبازی و فداکاری و نثار خون خود در راه میهن و اجرای منویات و اوامر مطاع تا آخرین نفس پایدار و فرمانبردار بوده و مترصد صدور فرمان مبارک شاهانه می‌باشند از طرف افسران لشگر لرستان سرهنگ ستاد امین.
تلگراف از الیگودرز
پیشگاه اعلیحضرت همایون شاهنشاهی در این چند روز آخر موقع بازدید افسران و افراد لشگر۵ لرستان و هنک ۱۲ ژاندارمری که با یک عشق و علاقه و ایمان راسخ به شاه و میهن در نقاط مختلف و سخت وصعب لرستان صمیمانه مشغول انجام وظیفه مقدس سربازی شوند شاهد انزجار و تنفر شدید آنان از خبر تمرد خیانت و شکستن سوگند از طرف چند نفر افسران خائن لشگر ۸ شرق می‌باشد برای افسرانی که صمیمانه در راه انجام وظیفه فداکاری و جانبازی بوده و در مقابل با داشتن هرگونه سختی‌ها و محرومیت‌ها فقط قانع به افتخار و شرافت سربازی و رضایت شاه و میهن و ملت هستند انتشار چنین خبر نفرت‌انگیز که موجب لکه‌دار شدن افسری ارتش شاهنشاهی است بسیار ناگوار و دشوار می‌باشد اینک افسران لشگر۵ لرستان و هنک ۱۲ ژاندارمری با تکدر و انزجار و تنفر شدید از این عمل خائنانه بار دیگر سوگند وفاداری خود را به شاه و میهن تجدید پاک نمودن کادر افسری ارتش شاهنشاهی ایران را از لوت این خائنین به شاه و میهن و ملت از پیشگاه مبارک ملوکانه استدعا می‌نماید.
فرمانده لشگره لرستان سرهنگ هاشمی
بخشنامه
به عموم رؤسای دادگستری‌ها و دادسراها و دادگاه‌های بخش
راجع به اموریکه از حیث ضابطی دادگستری به اداره ژاندارمری محول گردیده و اغلب دادگستری‌ها از تأخیر انجام آن شکایت داشته و در این‌گونه موارد طبق بخشنامه شماره ۱۱۱۲۶-۵ و ۶ و ۲۲ به وزارتخانه مراجعه می‌نمودند از باب تسهیل کار و جلوگیری از تقویت وقت با اداره کل ژاندارمری مذاکرات لازمه به عمل آمد و بالنتیجه چنین مقرر شد که رئیس دادگستری و دادستان هر استان و شهرستان و همچنین امنا دادگاه بخش که در حوزه قضایی آنها اداره ژاندارمری وجود دارد در هر هفته یا ماه به قدر لزوم با رئیس ژاندارمری محل در اداره دادگستری تشکیل جلسه داده و نسبت به کارهایی که از طرف مأمورین ژاندارم و متصدیان امر تأخیر یا اهمال و مسامحه شده مذاکره و آن قسمت از تأخیرات و اشکالی که بدون مراجعه به مرکز حل و فصل خواهد شد حضوراً مطرح و رفع آن را از رئیس ژاندارمری بخواهند و در صورتی که نتیجه مطلوبه حاصل نشد مراتب را به مقام بالاتر به این نحو رئیس دادگاه بخش در امور حقوقی به رئیس دادگستری شهرستان و در امور جزایی به دادسرای شهرستان و رئیس دادگستری و دادستان شهرستان به رئیس دادگستری و دادستان استان گزارش دهند تا با رؤسا ارشد ژاندارمری در جلسه که تشکیل می‌گردد مذاکره و رفع بی‌ترتیبی بشود و چنانچه اختلافات در جلسات بین آنان حل و تصفیه نشد جریان را به وزارت دادگستری گزارش دهند تا در مرکز با اداره ژاندارمری کل کشور مذاکره و حل شود به همین نحو هم طی شماره ۱۴۱۳۳ و ۱۴۴۳ مورخ ۲۹ ۳ و ۲۴ از طرف اداره ژاندارمری کشور بخشنامه صادر و به تمام دو اثر تابعه خود ابلاغ گردیده بنابراین به کلیه امنا دادگاه بخش و رؤسا دادگستری و دادستان شهرستان و استان‌ها اعلام می‌شود که از تاریخ وصول این بخشنامه نسبت به موارد تأخیر و سایر اشکالات مربوطه به کارهای مأمورین ژاندارمری به طریقی که فوقاً ذکر شده اقدام و از ارسال گزارش‌های پی در پی به وزارت دادگستری جز در موارد مذکور در بالا خودداری نمایند.
۴۰۱۸ وزیر دادگستری
شماره ۲۴ و ۳۲۳۲ بخشنامه ۳ / ۶ / ۱۳۲۴
راجع به پروانه سال ۲۴ تا ۲۵ آقایان وکلا و کارگشایان دادگستری مقیم خارج از مرکز
تعقیب بخشنامه شماره ۲۳- ۴۶۷۷ و ۱۰ و ۸ و ۲۳ اشعار می‌دارد، چون اعتبار پروانه‌های وکالت و کارگشایی سال ۲۳ تا ۲۴ در شهریور ماه سال جاری منقضی است به آقایان وکلا و کارگشایان دادگستری مقیم آنجا اخطار شود برای این که پروانه‌های صادر شده در سال ۲۴ و ۲۵ دارای اعتبار باشد لازم است هر یک از آقایان وکلا و کارگشایان مقدار تمبری که باید مطابق ماده ۱۵ قانون وکالت به پروانه الصاق شود تهیه و منتها تا آخر شهریور ماه سال جاری به آن دادسرا دادگاه مراجعه نمایند تا به پروانه که در دست دارند الصاق و ابطال شود و صورت اشخاصی که دستور بالا را اجرا نموده همچنین صورت متخلفین را پس از شهریور فوراً به این اداره ارسال و از وکالت متخلفین از این دستور بر طبق شق ۱۲ ماده.
اصلاح آیین‌نامه
نظر به ماده ۲۶ قانون ثبت اسناد و املاک مورخه ۲۶ اسفند ماه ۱۳۱۰ وزارت دادگستری قسمتی از ماده ۱۰۴ آیین‌نامه قانون مزبور راجع به انتقال قطعی تمام ملک ثبت شده را به طریق زیر اصلاح می‌نماید، هر گاه معامله راجع باشد به انتقال قطعی تمام ملک ثبت شده سر دفتر انتقال را در صفحات مخصوص به انتقالات سند مالکیت قید و امضا کرده و به منتقل‌الیه تسلیم می‌نماید و مادام که در صفحات انتقالات جا دارد سند مالکیت به نام منتقل‌الیه تجدید نخواهد شد.
م- ۴۰۱۷ وزیر دادگستری
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
انتصابات و احکام
وزارت کشور
آقای حنیفه نیک‌ذات کارمند منتظر خدمت از تاریخ ورود به محل ماموریت به سمت بخشداری کوچه اصفهان منصوب شدند.
آقای غلامرضا ایلخانی کارمند اداره سیاسی از تاریخ ۱۱/۶/۲۴ به سمت بخشداری جوار منتقل شدند.
آقای صادق فاطمی از تاریخ ۷/۶/۲۴ به سمت مدیر کل وزارت کشور منصوب گردیدند.
آقای احمد اربابی بخشدار سابق قصر از تاریخ ۵/۶/۱۳۲۴ به سمت بخشداری قمصر منصوب گردیدند.
آقای عبدالرحیم رودبار محمدی بخشداری علی‌آباد از تاریخ ۴/۶/۲۴ به سمت بخشداری رامیان منتقل شدند.
آقای حبیب‌اله شاکر بخشدار رامیان از تاریخ ۴/۶/۲۴ به سمت بخشدار نوشهر منتقل شدند.
شماره ۳۴۰۰۵ ۴/۶/۲۴
آقای حسن افتخاری بخشدار اردستان از تاریخ ۴/۶/۲۴ به سمت بخشدار کوهپایه منتقل گردیدند.
شماره ۷۶۹۱ / ۳۴۱۴۱ / ۱ ۱/۶/۲۴
آقای هدایت‌الله مصباح خاوری کارمند اداره دفتر وزارتی از تاریخ ۱/۶/۲۴ به سمت معاونت فرمانداری کاشان منتقل گردیدند.
آقای ابوالحسن جمالی کارمند منتظر خدمت از تاریخ ورود به محل مأموریت به سمت بخشداری سینه رود منصوب گردیدند.
آقای غلام‌حسین نیک‌نفس بخشداری نوشهر از تاریخ ۴/۶/۲۴ به سمت بخشداری علی‌آباد منتقل گردیدند.
۷ قانون یاد شده جلوگیری نمایید در خاتمه متذکر می‌شود از اشخاصی که موجبات صدور پروانه را فراهم نموده ولی پروانه آنها هنوز فرستاده نشده تمبر پروانه را قبول نموده تا پس از وصول پروانه در صفحه مربوطه سال ۲۴ تا ۲۵ الصاق و ابطال و صورت آن را هم فوراً ارسال دارند.
پ- ۶۱۲۴ رئیس اداره کل بازرسی و سازمان وکلا دادگستری دره