مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۱ خرداد ۱۳۱۲ نشست ۱۹
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری نهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین بنیان ایران نوین مصوب مجلس شورای ملی |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری نهم |
دوره نهم تقنینیه
مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۱ خرداد ۱۳۱۲ نشست ۱۹
مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره ۹
جلسه:۱۹
صورت مشروح مجلس روز پنجشنبه یازدهم خرداد ماه ۱۳۱۲ (۷ صفر ۱۳۵۲)
فهرست مذاکرات:
۱- تصویب صورت مجلس
۲- تقدیم سه فقره لایحه از طرف آقای معاون وزارت طرق
۳- تجدید انتخاب دو نفر برای نظارت ذخیره در بانک ملی
۴- شور اول لایحه انحصار خرید و فروش شوره
۵- شور و تصویب لایحه تمدید کنترات متخصص چای
۶- شور و تصویب لایحه استخدام متخصص امور فلاحتی و معاون
۷- تقدیم و تصویب فوریت لایحه تأسیس بانک فلاحتی
۸- شور و تصویب لایحه متخصص تهیه گودرن
۹- موقع و دستور جلسه بعد- ختم جلسه
مجلس دو ساعت قبل از ظهر به ریاست آقای دادگر تشکیل گردید)
صورت مجلس روز یکشنبه هفتم خرداد ماه را آقای مؤید احمدی (منشی) قرائت نمودند
اسامی غائبین جلسه گذشته که ضمن صورت مجلس خوانده شده:
غائبین بی‌اجازه- آقایان: رهنما- احتشام‌زاده- مسعود ثابتی- مصدق جهانشاهی- حبیبی- طباطبایی بروجردی- موقر- چایچی- سکوند
دیرآمدگان بی‌اجازه- آقایان: اسدی- بیات- اعظم زنگنه- حاج میرزا حسن خان اسفندیاری- شریعت‌زاده
- تصویب صورت مجلس
۱- تصویب صورت مجلس
رئیس- در صورت مجلس نظری نیست؟
(گفتند - خیر)
صورت مجلس تصویب شد. آقای معاون وزارت طرق
- تقدیم سه فقره لایحه از طرف آقای معاون وزارت طرق (آقای عامری)
۲- تقدیم سه فقره لایحه از طرف آقای معاون وزارت طرق (آقای عامری)- سه فقره لایحه است که تقدیم می‌شود: یکی از آنها راجع به استخدام سه نفر مهندس است دو نفر از برای ریاست بهره‌برداری راه‌اهن شمال و جنوب و مهندس سوم برای تشکیلات و ساختمان بنادر.
لایحه دوم مربوط است به افزودن شش ماه بر دوره تحصیلی محصلین وزارت طرق که به بلژیک اعزام شده‌اند.
لایحه سوم برای اعتبارات ساختمانی است در سنه هزار و سیصد و دوازده برای خرید ریل و تراورس
- تجدید انتخاب دو نفر برای نظارت ذخیره در بانک ملی
۳- تجدید انتخاب دو نفر برای نظارت ذخیره در بانک ملی
رئیس- به طوری که آقای فرشی هم تذکر داده‌اند ما می‌بایستی دو نفر برای نظارت در بانک ملی انتخاب کنیم و این اقدام برای یادآوری عرض می‌کنم مستند به ماده نهم قانون ۲۲ اسفند ۳۱۰ است که قرائت می‌شود:
ماده نهم- برای نظارت در ذخیره مذکور در ماده قبل هیئت مخصوصی مرکب از هفت نفر به شرح ذیل: از طرف مجلس شورای ملی
دو نفر از نمایندگان - از طرف هیئت وزرا یک نفر - مدعی‌العلوم دیوان عالی تمیز - رئیس بانک ملی- خزانه‌دار کل- مفتش دولت در بانک ملی مأموریت خواهند داشت که ماهی یک مرتبه به وضعیت و حساب ذخیره مزبور رسیدگی کرده و راپرتی که حاکی از مبلغ اسکناس‌های در جریان و مسکوکات طلا و نقره و نیکل و شمش‌های طلا و نقره و اسعار موجوده تهیه و تنظیم نموده و به دولت بدهند راپرت‌های مزبور از طرف دولت برای اطلاع عامه منتشر خواهد گردید مدت مأموریت دو نفر نمایندگان مجلس شورای ملی و نماینده هیئت دولت یک سال بوده و در اولین جلسه مجلس شورای ملی و هیئت وزرا در اردیبهشت هر سال و اگر در آن موقع مجلس شورای ملی نباشد در اولین جلسه که مجلس شورای ملی رسمی می‌شود انتخاب خواهند شد.
رئیس- حالا باید شروع کنیم به انتخاب دو نفر نماینده که از طرف مجلس باید معین شوند. بدواً پنج نفر را برای نظارت در این انتخاب به حکم قرعه تعیین می‌کنیم. اقتراع به عمل آمده و آقایان: بختیار - مخبر فرهمند - فرشی- اسنکدری- دکتر ملک‌زاده معین گردیدند.
رئیس- آقای فزونی را هم بنده تعیین می‌کنم که در این کار از طرف هیئت رئیسه نظارت داشته باشند. شروع می‌کنیم به انتخاب دو نفر نماینده برای بانک ملی: آقایان باید رأی خودشان را مرقوم بفرمایند توی پاکت بگذارند و به پیشخدمت بدهند.
(اخذ آرا به عمل آمد)
رئیس- عده حاضر در موقع اعلام رأی ۱۰۷ نفر، از آقایان نظار و از آقای فزونی تمنی می‌شود در آخر جلسه اولاً این پاکت‌ها را ضبط کنند و بعد هم قرائت کنند و نتیجه‌اش را هم برای راپرت بدهند به مجلس شورای ملی
- شور اول لایحه انحصار خرید و فروش شوره
۴- شور اول لایحه انحصار خرید و فروش شوره
رئیس- خبر کمیسیون اقتصاد ملی راجع به انحصار شوره قرائت می‌شود:
خبر کمیسیون
کمیسیون اقتصاد ملی با حضور آقای فرخ رئیس اداره فلاحت و صناعت لایحه نمره ۲۶۶۵ دولت راجع به انحصار استخراج و خرید و فروش شوره را مطرح نموده بالاخره پس از مذاکراتی ماده واحده را به شرح ذیل اصلاح و اینک خبر آن را برای تصویب مجلس شورای ملی تقدیم می‌نماید:
ماده واحده- مجلس شورای ملی از تاریخ تصویب این قانون جمع‌آوری و خرید و فروش شوره را که محل احتیاج زراعتی نیست در کلیه نقاط مملکت انحصاراً به اداره کل صناعت و فلاحت واگذار می‌نماید.
این قانون پس از این که نظامنامه اجرای آن به تصویب هیئت وزرا رسید به موقع اجرا گذاشته می‌شود.
رئیس- شور اول است. آقای افسر
افسر- عرض کنم که مخالفت و موافقت در قوانین اگر چه از نظر کلیات همه موافقند لکن در جزئیات اگر گاهی تذکراتی داده می‌شود به ملاحظه ترتیبات پارلمانی است که ما متذکر می‌شویم قوانینی که در اینجا ما می‌گذرانیم بعد که به ولایات می‌رویم می‌بینیم مأمورین جز از نظر ندانستن در طرز اجرا مشکلاتی برای مردم فراهم می‌کنند و ما اینجا لازم است تذکر بدهیم البته اگر موافق با قانون باشیم که با عنوان موافقت جای تذکری باقی نمی‌ماند پس باید مخالف باشیم یعنی به عنوان این مخالفت این اظهارات را بکنیم و این تذکرات را بدهیم که انجام شود اصلاح شود و دولت درصدد چاره‌جویی برآید و این مخالفت ما معنایش این نباید باشد که با دولت مخالفیم بنده با دولت کمال موافقت را دارم و به لوایحی که می‌آورند رأی می‌دهیم (صحیح است) و تذکر هم باید بدهیم و امیدواریم که اصلاح شود با این لایحه شوره بنده مخالف هستم به جهت این که ملاحظه بفرمایید اولاً نظرش را بنده عرض کنم که تصور نشود که بنده می‌خواستم فقط به صرف یک تصوراتی عرایضی بکنم. یا آن جوری که آقای وزیر مالیه در جواب آقای طباطبایی دیبا اظهار فرمودند که این قضیه مثل صحرای زمردی است که در مورد تیمم اشکال داشته باشد و اگر زمرد باشد و خاک پیدا نکند چه باید بکنند؟ خیر نظر بنده این طور نیست و الان عرض می‌کنم نظیر این قضایا را در مالیه: البته خاطر آقایان مسبوق است که لایحه مالیات جنسی را دولت بعد از آن که دید آن طوری که ممیزی شده بود به واسطه ارزانی و کسادی جنس مخصوصاً برنج در گیلان و مازندران قابل اجرا نیست و صلاح نیست این طور صلاح دید که آن را تجدیدنظر کند و قانونی راجع به این موضوع در اواخر دوره هشتم یعنی در شش هفت ماه قبل آورد و با موافقت دولت و اتفاق کلیه وکلا این قانون اصلاح شد که دو مرتبه مراجعه کنند و اصلاح کنند و البته همه آقایان در نظرشان هست و البته مراجعه خواهند فرمود و محتاج نیست که بنده تکرار کنم و بسیار خوب قانونی بود و همه خوشوقت شدیم در جواب شکایاتی هم که هر کس از ولایات داشت جواب داده شد که شما خاطرتان جمع باشد رفع شکایت شما می‌شود و ترتیبی می‌دهند برای این کار و اگر به نظر شما تجاوزی شده است رفع تجاوز می‌شود. چهل پنجاه روز که گذشت از مشهد شکایتی رسید چون که این قانون اجرا نشده بود و شکایت کردند به وزارت مالیه مراجعه شد معلوم شد که در مالیه اینجا اشکالی داشته‌اند در تفسیر بعضی عبارت‌هایش یعنی یک اشکالات و نظریاتی داشته‌اند که مدتی در اینجا طول کشیده بود چهل روز ی ماه طول کشید تا این که (یکی از نمایندگان- تفسیر کردند) نه تفسیر که نکردند عرض کردم اشکالی داشتند که رفع شود چند وقت طول کشید که تلگراف اجرایش را بفرستند پس از مدتی چندی گذشت و اجرا نشد دو مرتبه نوشتند و شکایت کردند که اجرا نمی‌شود و پس از چندی تلگرافی از بجنورد داشتیم که این مالیات را با جریمه از ما می‌خواهند شما به ما می‌گویید قانون گذشته است پس ما چه بکنیم. یک تلگرافی کردیم باز در بجنورد اجرا نشد تلگراف کردیم که راحت باشید اجرا می‌شود باز تلگرافی از باخرز رسید توسط بنده و آقای امیر تیمور نوشتیم به مالیه و از اینجا تلگرافی صادر کردیم برای باخرز همین طور از چند نقطه تلگراف رسید که مالیه ابداً گوش به این قانون نمی‌دهد و می‌گوید مطابق سابق باید بدهید و هر قدر هم تأخیر بشود باید جریمه‌اش را هم بدهید اخیراً هم تلگرافی از خواف رسید که در اینجا ابداً قانون را اجرا نمی‌کنند نوشتیم آقا چندذ تا نسخه متحدالمال کم رنگ و پر رنگ که نوشته بودند همه را تذکر دادیم نشان دادیم و گفتیم باز جواب آمد که با همه این حرف‌ها اجرا نمی‌کنند و شما که نماینده خراسان هستید ما مالیات‌هایمان را نداده‌ایم که این قانون را اجرا کنند و حالا با جریمه از ما مطالبه می‌کنند می‌گویند تأخیر کردنش هم مطابق قانون سابق جریمه دارد. بنده رفتم به اداره مالیه و شکایت کردم اداره مالیه متحدالمالی صادر کرد تلگرافی به خواف زدند عرض کنم که بالاخره آمدند و تلگراف کردند به خواف زدند عرض کنم که بالاخره آمدند و تلگراف کردند به خواف از آنجا باز نوشتند با این تلگرافاتی که شما می‌کنید باز با اخذ جریمه از ما مطالبه می‌کنند. بنده حقیقه این موضوع برایم مشتبه شد چون باز که شکایت کردیم گفتند آقا معلوم می‌شود که رعایا بی‌خود می‌گویند امر بر ما هم مشتبه شد گفتند که یک مستندی برای ما بیاورید شاید با امین مالیه آنجا اینها طرف هستند. ما هم تلگراف کردیم مستندی خواستیم یک متحدالمالی آقای امین مالیه خواف صادر کرده‌اند برخلاف آن قانونی که از مجلس شورای ملی گذشته است. آن متحدالمال که در دست ما نبود ما گفتیم تلگراف کردیم که برای ما این متحدالمال را به دست بیاورید و بفرستید و این آخرین جوابی است که امین مالیه تربت در تحت نمره و کاغذ رسمی مارک‌دار به دفتر مالیه خواف صادر کرده و داده است. نوشته است می‌خوانم:
دفتر مالیه خواف:
در جواب راپورت نمره فلان راجع به وصول بقایای سده و سلامی اشعار می‌دارد چنانچه به طور متحدالمال برای جلوگیری از اشتباه اعلام داشتم (اشتباه مقصود تلگرافات ماست که مالیه گفته اشتباه کرده‌اند) ماده واحده و تسعیر اخیر مربوط به نقاطی است که وضعیت ارزاقی داشته و دارد از قبیل سابق تبریز یا طهران نه تربت و یا خواف. لذا لازم است بقایا را با اخذ جریمه بدون قبول هیچ گونه عذری وصول کرده نتیجه را راپرت نمایید امین مالیه ولایتی تربت حیدریه علی‌آبادی. بنده این را به وزارت مالیه شکایت کرده و خواهم کرد و البته ایشان رفع خواهند کرد برای این که بنده مقصودم شکایت از مالیه نبود زیرا ما هر وقتی شکایت کرده‌ایم ایشان یک متحدالمالی صادر کردند حالا تقصیری بر وزارت مالیه نیست. ولی موضوع سر این است که بنده عرض می‌کنم برای این که در موضوع شوره هم گرفتار نشویم عرض می‌کنم امین مالیه تربت حیدریه یا خواف که رتبه شش یا پنج دارد این طور اشتباهات می‌کند و یک متحدالمالی برخلاف قانون صادر می‌کند و تفسیر می‌کند البته اداره فلاحت و صناعت که هیچ مأمور مستقیمی در ولایات ندارد و مجبور است اینها را به دست مأمورین امنیه یا مامورین حکومت اینها را اجرا کند یقیناً آنها تحصیلات‌شان کمتر از امین مالیه تربت است حقوقش هم کمتر است اطلاعاتش هم قطعاً کمتر است آن وقت خوب اجرا نمی‌شود و اشتباه می‌کنند لهذا این موضوع را که از طرف اداره صناعت پیشنهاد شده و رسیده است با اصلش که مصلحت می‌دانید شوره را به اختیار دولت بگذارند از نقطه نظر اقتصادی و صرفه و منافع مملکت ما هیچ نوع مخالفتی نداریم ولی این عبارت جمع‌آوری اسباب این می‌شود که این چون شوره را ملاحظه فرمودید شوره باروت از خرابه‌های کهنه است که از روی آن خرابه‌ها می‌گیرند و می‌جوشانند و بعد شوره متعارفی و بعد شوره قامی به دست می‌آید که بهترین شوره‌هاست و بقیه‌اش را به زراعت می‌دهند ولی اینها نباید طوری باشد که فردا مامورین بروند و اسباب زحمت مردم را فراهم بکنند و بگویند مردم می‌خواهند زراعت کنند و شوره می‌خواهند مصرف کنند صبر کنند تا مامورین فلاحت و صناعت بیایند و بنشینند و ببینید این شوره چقدر است و به کار زراعت می‌خورد یا دولت لازم دارد. این خیلی طول می‌کشد چون ایجاها خیلی شوره نازکی می‌زند و می‌گویند باشد تا ببینیم چقدرش بدرد اینجا می‌خورد چقدرش به درد زراعت و چیزهای دیگر و اجازه بدهند و با این ترتیب زراعت مردم از دست می‌رود لهذا بنده یک پیشنهادی کرده‌ام که بفرمایید آن را بخوانند. چون شور اول است می‌رود به کمیسیون. اگر اجازه می‌فرمایید خودم می‌خوانم:
(پیشنهاد خود را به طریق ذیل قرائت نمودند)
از تاریخ تصویب این قانون خرید و فروش شوره که محل احتیاج دولت است در نقاطی که دولت هم مقتضی بداند به اداره کل صناعت و فلاحت واگذار می‌شود شوره که برای احتیاجات زراعتی است کمافی‌السابق آزاد خواهد بود این قانون پس از آن که نظامنامه اجرای آن به تصویب هیئت وزرا رسید به موقع اجرا گذارده می‌شود. و این معنا مقصود را حاصل می‌کند و آن سوءتفاهمات پیش نمی‌آید دیگر بسته است به نظر آقای رئیس کل صناعت و فلاحت.
رئیس کل صناعت و فلاحت (آقای فرخ)- نظر نماینده محترم را بنده تصدیق دارم که نظری غیر از رفاهیت عامه ندارند و این هم بیشتر برای احتیاجات فلاحتی است خود ما هم این نکته را در نظر داشته‌ایم و بنده با پیشنهاد ایشان موافقت می‌کنم اشکالی ندارد.
رئیس- آقای مخبر چه طور شما هم با این پیشنهاد موافق هستید.
مخبر (آقای فهیمی)- برمی‌گردد به کمیسیون و عرض می‌کنم
رئیس- نظر آقای مخبر استفسار شد ضرری نداشت
دکتر طاهری- این پیشنهاد به جای ماده است چون نماینده دولت قبول کرد.
رئیس- آقای طباطبایی دیبا
طباطبایی دیبا- پری شب در اطراف این لایحه در فراکسیون صحبت‌هایی شد و بالاخره توافق نظر حاصل شده است به عقیده بنده پیشنهاد آقای افسر هم خیلی خوب و صحیح است ولی در اصل لایحه که دولت تقدیم کرده است و بعد هم کمیسیون هم تصویب کرده است در ذیل پیشنهد آقای افسر هم که خوانده شده می‌نویسد این قانون پس از آن که نظامنامه اجرای آن به تصویب هیئت دولت رسید به موقع اجرا گذاشته می‌شود بنده عقیده‌ام این است که این چیز تازه نیست قانون که به تصویب مجلس رسید و موشح به دستخط همایونی شد باید اجرا شود. دیگر این که نظامنامه دولت برای آن می‌نویسد این یک چیز تازه‌ای است و در قوانین دیگر تا به حال دیده نشده است این موضوع مسلم است که دولت یک نظامنامه برای این قانون بنویسد و اجرا کند این یعنی حقیقه این قانون بعد از تصویب باید همین طور موقت بماند تا نظامنامه‌اش را بنویسند و این موضوع تازه‌ای است.
رئیس- این اشکال آقا مورد ندارد (صحیح است) برای این که خود مجلس قادر است به این که تصمیمی را به این عنوان اتخاذ کند. آقای کازرونی.
کازرونی- بنده اصولاً با این لایحه موافقم که دولت برای احتیاجات خودش شوره را جمع‌آوری کند لکن یک نکته بود که لازم بود تذکر بدهم ما امروزه نظر به مقتضیاتی بیش از همه چیز محتاجیم به رعایت اصول مالکیت این اصل مالکیت را ما در مقابلش هیچ چیزی نمی‌توانیم مقاومت بدهیم می‌خواهم سئوال کنم آقا که برای کل مملکت لایحه آورده‌اید به مجلس هیچ در نظر گرفته‌اید که کل مملکت مال افراد کل مملکت است اگر مال افراد کل مملکت است اصل مالکیت آنها را چه طور رعایت می‌کنید؟ بدون اجازه واستجازه در ملکش همه گونه تصرفات می‌کنند یا اجازه ازش می‌گیرند؟ البته اگر به اجازه صاحب ملک باشد خیلی صحیح و درست است و اگر بی‌اجازه باشد و این اصل را شما محفوظ ندارید گمان می‌کنم صحیح نباشد استدعا می‌کنم در این باب توضیحی بدهند که خاطر مجلس که خیلی علاقه‌مند به این موضوع است آسوده شود.
رئیس کل فلاحت- تصور می‌کنم قوانین این مملکت موجب آسایش خیال آقا هست و هیچ قانونی اصول مالکیت را الغا نمی‌کند ما شوره را از مالک می‌خریم پول داده می‌شود به مالک الان معمول است خرواری یک تومان مخصوصاً در حدود همدان خرواری یک تومان از مالک خریده می‌شود بعد دولت اجازه می‌دهد به رعایا و اشخاص که آنها را جمع‌آوری کنند و این تقریباً خرواری بیست و چهار پنج تومان برای دولت تمام می‌شود و بدون رضایت ملک کسی وارد نمی‌شود اصلاً این موضوع تصورش اینجا مورد نداشت.
رئیس- آقای محیط
محیط لاریجانی- خاطر محترم آقایان را متوجه می‌کنم این لایحه سابقه نداشت مسئله شوره غیر از موضوع شوره‌ای است که در زمین نمکزار یا از زمین کویر گرفته می‌شود این شوره متعلق است به زمین‌های کهنه و آثار عتیقه و جاهایی که مندرس شده است از آنجاها شوره می‌توانند استخراج کنند و شوره هم چندین قسم است یک شوره‌ای است که قلمی معروف است یک شوره‌ای است برای باروت یک شوره هم هست برای زراعت و این مکان‌ها و جاهای عتیقه تمامش متعلق است به زارعین و مردمانی که آنجاها زندگانی کرده‌اند یا جاهایی که مرتع است علف‌زار است جاهایی است که مردم از آنها استفاده می‌کنند این کلمه جمع‌آوری که اینجا نوشته شده است یک کلمه است که تماس با همه مردم پیدا می‌کند دولت این جمع‌آوری را در نظر گرفته است به این که یک اداره عریض و طویلی برای آن تشکیل بدهد یا این که به مردم می‌خواهد اعلام بکند که هر کس شوره دارد بیاورد من خریدارم و انحصار می‌کند خریدش را اگر قسمت جمع‌آوریش باشد این برای دولت خیلی گران تمام می‌شود برای این که دولت در این کار تخصص ندارد این کار منحصر است به یک عده معدودی که آنها شوره‌پزی می‌کنند و غیر از اینها هم دیگری نمی‌تواند این کار را بکند غیر از این که دولت به عقیده بنده اعلام کند به مردم که خرید شوره که متعلق به باروت است یا آن چیزی که مورد احتیاج زراعت است آن را منحصراً من خریدار هستم ولی اگر صرف جمع‌آوریش باشد تماس پیدا می‌کند با این مراتع و املاک مردم و در آن صورت نمی‌دانم وضعیت چگونه خواهد بود.
رئیس کل صناعت و فلاحت- به طوری که در ماده پیشنهادی آقای افسر هم ملاحظه فرمودید جمع‌آوری حذف شده است و فقط خرید و فروش نوشته است و دیگر اشکالی ندارد.
رئیس- آقای طباطبایی دیبا
دیبا- بنده دیگر عرضی ندارم
جمعی از نمایندگان- مذاکرات کافی است
رئیس- آقایانی که با ورود در شور دوم این لایحه موافقت دارند قیام فرمایند
(اغلب قیام نمودند)
تصویب شد.
- شور و تصویب لایحه تمدید کنترات متخصص چای
۵- شور و تصویب لایحه تمدید کنترات متخصص چای
رئیس- خبر کمیسیون بودجه راجع به کنترات یک نفر از متخصصین چای قرائت می‌شود:
خبر کمیسیون
کمیسیون بودجه در جلسه اخیر خود با حضور آقای فرخ رئیس اداره کل فلاحت و صناعت لایحه نمره ۲۵۲۶ دولت راجع به تمدید کنترات (اپ موچون) تبعه دولت چین را تحت شور و مطالعه قرار داده در نتیجه با تمدید کنترات مستخدم مشارالیه موافقت و اینک خبر آن را که ماده پیشنهادی دولت است تقدیم مجلس شورای ملی می‌نماید.
رئیس- خبر کمیسیون خارجه در این خصوص قرائت می‌شود.
کمیسیون امور خارجه در تاریخ هفتم خرداد لایحه نمره ۲۵۲۶ اداره صناعت و فلاحت را مورد بحث قرار داد و با ملیت یک نفر متخصص چای کار تبعه دولت چین موافقت نموده و اینک خبر آن را تقدیم می‌دارد.
رئیس- ماده واحده که مورد تصویب کمیسیون است خوانده می‌شود:
ماده واحده- به اداره کل صناعت و فلاحت اجازه داده می‌شود که (آپ موچون) تبعه دولت چین را برای مدت یک سال و شش ماه از تاریخ اول فروردین ۱۳۱۲ لغایت شهریور ماه ۱۳۱۳ استخدام نموده و اجرت مشارالیه را از قرار ماهیانه هفتصد و پنجاه ریال در بودجه ۱۳۱۲ منظور و تأدیه نماید و همچنین اجازه داده می‌شود در صورتی که کنترات (آپ موچون) پس از انقضا مدت یک سال و نیم تجدید نشود دو هزار و پانصد ریال برای معاودت به چین به مشارالیه تأدیه نماید. سایر شرایط استخدام آب موچون طبق قانون مصوبه ۲۳ عقرب ۱۳۰۱ راجع به اتباع خارجه بوده و اداره کل صناعت و فلاحت اجازه دارد کنترات او را امضا و مبادله نماید.
رئیس- ماده واحده مطرح است اشکالی نیست موافقین ورقه سفید خواهند داد
(اخذ و استخراج آراء به عمل آمده ورقه سفید ۱۰۱ - کبود ۱)
رئیس- عده حاضر در موقع اعلام رأی ۱۰۸ نفر
به اکثریت ۱۰۱ رأی لایحه متخصص چای تصویب شد.
اسامی موافقین- آقایان: حیدری- طهرانی- ایزدی- مرآت اسفندیاری- علوی سبزواری- امیر تیمور- فزونی- معدل- کازرونی- ارگانی- دکتر ادهم- طهرانچی- حاج تقی آقا وهاب‌زاده- اسعد- افخمی- نوبخت- سهرابخان ساگینیان- پیرنیا- هزار جریبی- لیقوانی- مسعودی خراسانی- دکتر بهرامی- احتشام‌زاده- دکتر احتشام- افشار- دکتر طاهری- اعظم زنگنه- محسن خان قراگزلو- شاهرودی- طالش خان- بختیار- دربانی- حمزه‌تاش- مفتی- معتصم سنگ- عراقی- سلطانی شیخ‌الاسلامی- مخبر فرهمند- امامی- مژدهی- محیط- کاشف- مؤید احمدی- منصف- افسر- نیک‌پور- اقبال- جرجانی- اعتبار- ملک‌مدنی- لاریجانی- ثقه‌الاسلامی- کفایی- روحی- آقارضا مهدوی- دکتر سمیعی- جمشیدی- اسکندری- پارسا- اعتبار- ملک‌مدنی- میرزا محمدخان وکیل- امیر ابراهیمی- دهستانی- شریفی- رهنما- دادور- میرزایی- حسنعلی میرزا دولتشاهی- رهبری- مجد ضیایی- فهیمی- خواجوی- ناصری- اسدی- میرزاعلیخان وکیلی- صفاری- پناهی- مقدم- محسن آقا مهدوی- میرزا موسی‌خان مرآت- بیات ماکو- تربیت- دشتی- مؤید قوامی- حاج میرزا حسین‌خان فاطمی- دکتر قزل ایاغ- باستانی- نمازی- دکتر لقمان- دکتر ضیا- دکتر ملک‌زاده- نواب یزدی- سیدکاظم یزدی- دبستانی- افشار- کورس- حاج محمدرضا بهبهانی- دبیر سهرابی- دکتر سنگ - ملک‌زاده آملی- هدایت.
مخالف- آقای شیرازی
- شور و تصویب لایحه استخدام متخصص امور فلاحتی و معاون
۶- شور و تصویب لایحه استخدام متخصص امور فلاحتی و معاون
رئیس- خبر کمیسیون بودجه راجع به استخدام متخصص برای امور فلاحتی و معاون و جنگل قرائت می‌شود.
خبر کمیسیون
لایحه نمره ۴۴۲ و ۳۵۰۰ دولت راجع به استخدام شش نفر متخصص خارجی برای امور فلاحتی و معادن و جنگل‌ها در کمیسیون بودجه مطرح و مورد شور قرار گرفت با توضیحاتی که از طرف رئیس اداره کل فلاحت و صناعت داده شد با پیشنهاد دولت موافقت حاصل و علیهذا چون در ماده واحده تغییراتی داده نشده است عین لایحه دولت را برای تصویب مجلس مقدس پیشنهاد می‌نماید.
رئیس- خبرکمیسیون امور خارجه در این خصوص قرائت می‌شود:
خبر کمیسیون
کمیسیون امور خارجه در تاریخ هفتم خرداد تشکیل و لایحه نمره ۳۵۰۰ اداره صناعت و فلاحت را تحت مطالعه قرار داده و در نتیجه توضیحاتی که آقای رئیس کل اداره صناعت و فلاحت دادند با ملیت شش نفر متخصص خارجی را به شرح ذیل برای مدت سه سال استخدام نموده:
۱- یک نفر متخصص فلاحت گیاه‌شناسی تبعه دولت جمهوری اطریش جهه مدرسه عالی فلاحت کرج از تاریخ ۱۰ فروردین ۱۳۱۲ لغایت سه سال با حقوق ماهیانه سیصد دلار که نصف وجه مزبور به دلار آمریکایی و نصف دیگر به نرخ روز به ریال تسعیر و پرداخت می‌شود و برای حرکت به ایران به عنوان مخارج سفر دویست دلار و پس از خاتمه خدمت و مراجعت به وطن خود دویست دلار
۲-یک نفر متخصص معدن تبعه دولت آلمان برای قسمت معادن از تاریخ ۷ فروردین ۱۳۱۲ لغایت سه سال با حقوق ماهیانه هفتصد و پنجاه دلار که نصف وجه مزبور به دلار و نصف دیگر به نرخ روز به ریال تسعیر و تأدیه شود و برای حرکت به ایران دویست و پنجاه دلار و پس از خاتمه خدمت و مراجعت به وطن خود بابت خرج سفر دویست و پنجاه دلار
۳- یک نفر شیمی است و متخصص فلزات تبعه دولت آلمان برای دارالتجزیه قسمت معادن از تاریخ ۷ فروردین ماه ۱۳۱۲ لغایت سه سال با حقوق ماهیانه چهارصد و پنجاه دلار که نصف وجه مزبور به دلار امریکایی و نصف دیگر به نرخ روز به ریال تسعیر و تأدیه می‌شود و برای حرکت به ایران معادل دویست دلار و پس از خاتمه خدمت برای مراجعت به وطن خود بابت خرج سفر دویست دلار.
۴- یک نفر مهندس جنگل تبعه دولت جمهوری اطریش به سمت متخصص جنگل از تاریخ ۷ فروردین ماه ۱۳۱۲ برای مدت سه سال با حقوق ماهیانه دویست دلار که نصف وجه مزبور به دلار و نصف دیگر به نرخ روز به ریال تسعیر می‌شود و برای مخارج سفر به طهران مبلغ دویست دلار و پس از خاتمه خدمت برای مخارج معاودت دویست دلار
۵- دو نفر متخصص جنگلبانی ماه ۱۳۱۲ لغایت سه سال با حقوق ماهیانه هر یک هفتاد و پنج دلار که نصف وجه مزبور به دلار و نصف دیگر به نرخ روز به ریال تسعیر می‌شود و برای مخارج هر یک به طهران مبلغ یکصد دلار و پس از خاتمه خدمت برای مخارج مراجعت هر یک یکصد دلار و حقوق و مخارج مشارالیهم را ازمحل اعتباری که در بودجه سال ۱۳۱۲ اداره کل فلاحت و صناعت پیش‌بینی و منظور شده است بپردازد.
تبصره- سایر شرایط استخدام متخصصین مزبور بر طبق قانون مصوب ۲۳ عقرب ۱۳۰۱ از طرف هیئت دولت در کنترات آنها درج خواهد گردید.
رئیس- ماده واحده مطرح است آقای دکتر ملک‌زاده
دکتر ملک‌زاده- عرض کنم که چون یک قسمت مهم از بودجه مملکتی امروزه به متخصصین و مستخدمین که دولت از خارج استخدام می‌کند داده می‌شود و هر قدر هم بر توسعه تشکیلات و صنایع مملکت اضافه می‌شود البته بیشتر احتیاج به متخصصین پیدا می‌کنیم این است که بنده مدتی است عقیده‌مند شده‌ام که باید یک مطالعه عمیق‌تری در اطراف وضعیت متخصصین که از خارج استخدام می‌شوند از چندین نقطه نظر بشود. اول نکته که به عقیده بنده جالب توجه است راجع به ملیت متخصصین است البته به جهات عدیده که خود بنده هم موافق هستم شاید صلاح نباشد که عموم متخصصین از یک ملت مخصوصی استخدام شوند ولی معتقدم که برای هر اداره و حسن جریان امور آن لااقل سعی شود که از یک ملت متخصصین انتخاب شود که در عمل دچار اشکال نشود مکرر دیده شده است که مثلاً از برای یک کارخانه یا یک اداره از ملل مختلفه متخصص استخدام شده است که زبان همدیگر را نمی‌دانسته‌اند و تحصیلات‌شان هم در مدارس مختلفه و بر طبق پرگرام‌های متفاوته بوده است این یکی از نکات است که بنده لازم دانستم توجه دولت را معطوف به آن بکنم دوم راجع به معلومات این متخصصین است همه تصدیق می‌کنند که این پول گزافی که در سال به اینها داده می‌شود برای این است که از معلومات و مقامات علمی آنها استفاده کنیم بنده خیلی متأسفم و ادله هم در دست دارم که بعضی از آنها دارای آن معلوماتی که ما انتظار داریم نیستند و عقیده‌مندم همین طور که در لوایح دولت توضیحاتی راجع به ملیت و حقوق اینها و سایر نکات داده می‌شود لااقل به آن نقطه اصلی که معلومات آنها است و ما می‌خواهیم از آنها استفاده کنیم توجهی بفرمایند و یک تذکری هم راجع به معلومات این متخصصین داده شود خود بنده که یک نفر برای مدرسه فلاحت استخدام کردند و چون مدرسه وجود نداشت یک مدتی این متخصص بیکار بود و در آن موقع خود بنده عضو شورای عالی معارف بودم مذاکره شد که خوب است این برود به دارالفنون تدریس کند آن شعبه را که تخصص دارد پس از آن که به او تکلیف کردند معلوم شد که ابداً اطلاعات و معلوماتی که برای شاگردان سیکل متوسطه هم بتواند تدریس بکند ندارد این است که این هم نکته دوم بود که خواستم هم راجع به این متخصصین و هم راجع به کلیه اشخاصی که استخدام می‌کنند توجه دولت را معطوف بکنم که دولت راجع به معلومات آنها هم دقت و اشاره بکند سوم راجع به اسباب و تهیه کار آنها است البته ما یک مقدار زیادی پول می‌دهیم و اینها می‌آیند اینجا و اگر وسایل کار برای آنها فراهم نباشد قطعاً آن نتیجه مطلوبه حاصل نمی‌شود مثل این که در چند سال قبل آقایان اگر نظرشان هست که یکی از علمای دانشمند که سمت پرفسوری داشت برای یک مریضخانه که اصلاً وجود خارجی نداشت و امروز هم ندارد این شخص عالی مقام آمد اینجا و قریب چهل هزار تومان هم در مدت سه سال به این شخص داده شد و در نتیجه مریضخانه وجود نداشت که از ریاست این شخص استفاده شود و وجود او عاطل و باطل ماند و به علاوه چهل هزار تومان از جیب ملت بیرون رفت پس این اشخاص را که ما می‌خواهیم استخدام بکنیم خوب است اول سعی کنیم که اسباب و وسایل کار آنها را تهیه کنیم که وقتی آمدند در اینجا وجودشان عاطل و باطل نباشد برای مملکت. چهارم راجع به وضعیت مستخدمین خارجه است که چون یک قوانین و اصول مخصوصی راجع به استخدام آنها نیست که حقیقتاً وضعیت خوبی ندارد مثلاً گاهی می‌شود که مستخدم را یک حقوق زیادی بهش می‌دهند و معلم یک مدرسه‌ای است بعد یکی دیگر را یک حقوق قلیلی بهش می‌دهند و به همین جهت اسباب عدم رضایت دیگری فراهم می‌شود و بنده عقیده‌ام این است که همین جور که یک اصول و قراری راجع به مستخدمین داخلی مملکت داریم یک نظامات و اصولی هم برای مستخدمین خارجه‌مان ایجاد کنیم که آنها هم طریقه استخدام‌شان در تحت یک نظام و اصولی باشد که هم با کمال میل و رغبت و اطمینان کار بکنند و از آن طرف هم توقعات زیادی نداشته باشند که دولت دچار اشکال شود این هم یکی از عرایض بنده بود و هیچ هم انتظار جواب مفصل ندارم برای این که مقصودم این بود که یک تذکری داده باشم.
رئیس کل صناعت و فلاحت- فرمایشات آقای دکتر یک مقدارش تذکراتی بود که البته رعایت شود ولی برای استحضار خاطر محترم آقایان عرض می‌کنم راجع به تابعیت و ملیت مستخدمین در ادارات مربوطه البته یک مطالعاتی می‌شود و بر طبق مطالعات آنها با تصویب هیئت دولت استخدام می‌شوند ولی این نکته را اگر آقا خودشان دقت بفرمایند تصدیق می‌فرمایند که اگر حتماً هر وزارتخانه مستخدمینش از یک ملت باشند شاید چندان مورد احتیاج نباشد ولی البته در این کارها همین نظر هست و بنده تصدیق می‌کنم و رعایت این نکته هم در مقدمه لایحه دولت شده است اما راجع به قسمت معلومات خوشبختانه در قسمت کارهای قبل ما هم یک طوری بوده است که اگر متخصصی که برای آن کار می‌آید معلومات نداشته باشد روز اول قضیه روشن می‌شود و به علاوه ما بدون تعهد دولت متبوعه آنها هیچ وقت کسی را استخدام نمی‌کنیم اگر ملاحظه بفرمایید اینها هر کدام‌شان در فن خودشان پروفسورند مثل «شراندز» «شیتز» «گروبا» که اینها هر کدام اشخاصی هستند که در فن خودشان پروفسور هستند و درجه دکترا دارند و البته این رعایت شده است و این معلمین هم که اخیراً خواسته‌ایم کاملاً به معلومات و شم فنی آنها اطمینان داریم و انشاءالله به زودی نتیجه عملیات اینها به عرض آقایان خواهد رسید حالا این قسمتی را که فرمودید که سابقاً یک اشتباهی شده چنانچه ملاحظه بفرمایند حالیه اغلب اشتباهات قبل تا اندازه جبران شده است و چنانچه در ده سال پانزده سال قبل یک همچو اشتباهی شده باشد برای امروز ملاک نمی‌شود و البته آقایان ملاحظه می‌فرمایند که حالیه در این موضوعات یک دقت‌های بیشتری می‌شود و راجع به این که وسایل کار آنها باید فراهم باشد البته این یک مطلب خیلی دقیقی است که آقا فرمودید و بنده این قضیه را کاملاً معتقدم و برای همین دلیل در قسمت لابوراتوار معادن بنده از روزی که افتخار تصدی اداره صناعت را پیدا کرده‌ام با کمال عجله شروع کرده‌ایم و حالا یک لابراتوار کاملی داریم که حتی‌المقدور برای تجزیه خاک از اینحا بفرستیم به یکی از نقاط اروپا برای تجزیه و دکتر «شینز» هم که متخصص برای ذوب احجار است خیلی شخص فاضلی است که حالا تمام لوازم کار حتی ماشین و الکتریسته‌اش هم هست و ممکن است هر وقت آقایان میل داشته باشند تشریف بیاورند و ملاحظه بفرمایند و سایر وسایل هم برایشان فراهم شده است راجع به حقوق هم البته خاطر آقا مستحضر است که کنترات‌ها دو طرفی است و حقوق هم بسته به وضعیت آن مملکت است البته مستخدمینی را که شما امروز از امریکا بیاورید یا از مملکت فرانسه و یا از انگلستان بیاورید شاید زندگانی‌شان خیلی گران است در صورتی که ممکن است همان را از اطریش و چکوسلواکی بیاورید و حقوق آنها هم کمتر باشد و یکی هم نسبت به معلومات و درجه علمی و تجربه آنهاست که نسبت به آن درجه هم البته حقوق‌شان فرق می‌کند ولی در مدت کنترات البته هیچ وقت اضافه حقوق به مستخدمین داده نمی‌شود مگر بعد از کنترات که آن هم باز دو طرفی است و با استجازه از مجلس شورای ملی خواهد بود.
رئیس- آقای طهرانی
طهرانی- دیشب بنده در فراکسیون راجع به این لایحه مفصلاً عرایضی کردم و با اصل لایحه یعنی کنترات متخصص مطلقاً مخالف هستم ولی چون اکثریت قائل هستند بنده تابع اکثریت هستم و البته موافقت دارم و حرفی ندارم به واسطه این که یک قسمتی از آقایان تشریف نداشتند در فراکسیون علت مخالفتم را عرض می‌کنم و مقصودم این است که آقایان هم مستحضر شوند در وزارت فوائد عامه که بعد تبدیل شد به وزارت اقتصاد ملی دوازده نفر یا زیادتر دو قسمت‌ها و تقریباً شاید در حدود پانصد هزار تومان به اینها حقوق داده شده بنده سئوال کردم از آقای رئیس کل صناعت که این آقایان در این دو مرتبه که آمدند و رفتند چه آثاری باقی گذاشتند و چه اعمالی دارند و در واقع دوسیه خدمت آنها چیست؟ خوب بود اعمال آنها طبع می‌شد و به نظر همه می‌رسید که حالا که مجدداً یک متخصصینی را پیشنهاد می‌کردند ما هم با کمال میل (چون خدمات آنها را می‌دیدیم) رأی می‌دادیم ولی چون هیچ نتیجه از آنها در دست نیست و آنچه که از خارج شنیده می‌شد آثاری هم از خودشان باقی نگذاشته‌اند و از این جهت است که بنده با این لایحه مخالفم و الا البته هیچ کس مخالف نیست که از وجود یک نفر عالمی استفاده بشود که اگر حقوق زیادی هم به او داده می‌شود هم مملکت و هم اصل مملکت استفاده کرده باشند و حالا عرض بنده خدمت آقای رئیس صناعت این است که بنده استدعا می‌کنم که این متخصصین را که کنترات می‌کنند برای کارهای معینی یک نفر گیاه‌شناس برای مدیریت مدرسه (که در لایحه اسم مدیریت برده نشده) این را خواستم عرض کنم که مدیر مدرسه هر قدر عالم باشد گیاه‌شناس باشد هر چه بداند اولاً شما معلمینی که این مدیر بگمارد روی آن کارهایی که شما احتیاج دارید. دارید که یک همچون مدیری انتخاب می‌کنید؟ ندارید والا مدیر که وظیفه‌اش نشان دادن کارهای گیاه‌شناسی و نشان دادن تخم پاشی نیست مدیر کی وظایف و کارهای دیگری دارد تخصص مدیر کار در این قسمت‌ها برای تنظیم اداره و وضعیت دروس محصلین است که بنده می‌خواستم عرض کنم که نقشه‌تان راجع به این آدمی که ماهی سیصد دلار می‌دهید برای مدرسه کرج این شخص چه می‌کند که در آتیه اگر یک کسی از ایشان بپرسد که این آدم چه خدمتی کرده است و چه آثاری از خود به یادگار گذاشته است بتوانند بگویند که این کار را کرده است این خدمت ار کرده است این هم نتیجه‌اش است یکی هم راجع به معدن هفتصد و پنجاه دلار حقوق می‌دهید که یکی برای دارالتجزیه است که او هم باز تقریباً ضمیمه همان می‌شود (چهارصد و پنجاه دلار) فرمودید که چون از معدن شناس‌های سابق استفاده نکردیم برای این بود که وسایل و اسبابش را نداشتیم ولی چون حالا وسایل کارهای آنها را داریم استفاده خواهیم کرد این را هم استدعا می‌کنم که یک قدری بیشتر توضیح بدهند که برای ما مجهول نباشد که اگر خواستیم بدانیم که یک معدن‌شناسی را که آوردیم اینجا و هفتصد و پنجاه دلار (هفتصد و پنجاه. سه تومان) هم به او حقوق داده‌ایم از این شخص چه نتیجه گرفته می‌شود و در بهره‌برداری چه به ما عاید کرده است این را هم استدعا می‌کنم توضیح بفرمایند یکی هم راجع به جنگل. سال‌ها هست که این قسمت را می‌شنویم بنده می‌خواستم نقشه‌تان را راجع به این شخص هم بدانم که این آقای متخصص جنگل که می‌آید ممکن است جنگلی برای ما احداث بکند و چه کار خواهند کرد و آنهایی که آمده بودند چه عملیاتی کرده بودند. به فرمایش خودتان که فرمودید اینهایی که آمده بودند یک نفرشان مجنون بودند و نمی‌دانیم چه بود که اصلاً ما نتوانستیم نگاه داریم لکن خواستیم این دومی آمد حالا خواستیم نقشه‌شان را بدانیم و از اقداماتی که در آتیه می‌کنند مطلع باشیم که بتوانیم بگوییم اقدامات‌شان این است.
رئیس کل صناعت و فلاحت- اولاً در قسمت متخصصین به آقا تذکر بدهم که آن عده را که سابق استخدام کرده بودیم پانصد هزار تومان حقوق بهشان ندادند و خیلی خیلی کمتر از اینها بود ولی همان طوری که فرمودند شاید از بعضی‌ها استفاده نشده است بنده که سابق افتخار عضویت وزارت فواید عامه را نداشتم و سابقه را هم درست نمی‌دانم چیست ولی حالا برای استحضار آقا توضیحاً عرض می‌کنم راجع به این متخصص فلاحت سابقاً در اینجا یک نفر متخصص فرانسوی بود با ماهی ششصد دلار و آن کنتراتش تمام شد و رفت فقط تدریس می‌کرد این شخص متخصص گیاه‌شناسی و بوتانیک برای تدریس همین قسمت است به علاوه ریاست مدرسه را هم داشت و این شخص رئیس مدرسه فلاحت بوده است در مصر و تجربیاتی دارد و شخص شیمی است ما خواستیم از حدود او در قسمت ریاست مدرسه هم استفاده شود معلمین مدرسه فلاحت هم مرکبند از چندین نفر یک عده ایرانی‌هایی هستند که در قسمت فلاحت تحصیل کرده‌اند و به رتبه دکترا رسیده‌اند و قسمت‌های مهم فلاحتی و درجه‌های مهم را دیده‌اند و مدارس مهم فلاحتی مثل مونپلیه و رن و کرونوبل را دیده‌اند و یک عده دیگر هم متخصص اروپایی هستند مثل دکتر دلپی و اینها و قسمت به تانیک را هم این شخص تدریس خواهد کرد و معلمین مدرسه عالی فلاحت هم بدون این که دیپلم دکترا داشته باشند ممکن نیست اصلاً اجازه تدریس بهشان داده شود به موجب قوانین بودجه و قوانین دیگری که از نظر محترم‌تان گذشته است بنابراین این متخصص از وجودش استفاده می‌شود و این حقوقی را که متذکر شده‌اند و برایش تعیین شده است برای او زیاد نیست راجع به قسمت معادن که فرمودید برای استحضار خاطر محترم عرض می‌کنم قربان قسمت معادن یکی از مشکل‌ترین عملیات فنی است سابقاً یک متخصصینی بودند یکی از آنها خیلی شخصی مهمی بود مثل دکتر بونه که او یک تحقیقات و تقتیشاتی کرد و یک راپرت‌هایی داد ولی به واسطه این که آن وجوه و آن سرمایه در آن وقت حاضر نبود دولت نتوانست استفاده کند و این هم البته تقصیری از متخصصین نیست مثلاً در قسمت ذوب‌آهن یک مطالعاتی شد ولی چون سرمایه مهم می‌خواست آن قسمت شاید دولت مقتضی نمی‌دانست یا فراهم نبود ولی امروز به طوری که خاطرتان مستحضر است چه معدن است که ما داریم کار می‌کنیم اولاً احتیاجات ما از نقطه‌نظر سوخت خیلی زیاد شده است ما به آن طرز سابق نمی‌توانیم دیگر زندگی کنیم به ذغال خیلی زیاد احتیاج داریم و با آن طرز سابق که یک نفر بیاید یک چاه بکند و ذغال در آورد غیر ممکن است که رفع احتیاجات ما بشود و به علاوه برای اکسپولوتاسیون و حاضر کردن معدن ماشین لازم است الکتریسیته لازم است وسایل امروزی لازم است باید اکسیژن به معدن داد که نفس تنگ نشود و هوا قابل تنفس باشد و بالاخره بایستی لوازمی که برای این کار است تهیه شود و اینها البته متخصص می‌خواهد و یک نکته را هم که ما فقط ذکر می‌کنیم و به اشکالش سال‌ها متوجه نبودیم کلمه بهره‌برداری است در علوم فنی یک پولی را گرفتن و یک عملی را انجام دادن که پس از انجام همان پول را با منافعش پس دادن و بالاخره یک منفعتی هم دادن و بیلان مرتب قانونی هم دادن خیلی کار سهلی نیست مخصوصاً در کارهای فنی بنده که حالا وارد این قضیه هستم اشکالش را می‌دانم مخصوصاً در کارهای معدن در لابراتوار که تجزیه کردیم یک معدن مسی که اینجا هست این کاپاسته معدن به اصطلاح قوه استعداد و قوه فنی این کوه چقدر است و چقدر فلز دارد در هر تنی که ما حل کنیم چقدر فلز بیرون می‌آید و در هر تن که ما کار کنیم چقدر خرج دارد و در نتیجه چقدر خرج خواهد شد بعد به نفع خالص ما چقدر است این جنس در داخله مملکت فروش می‌رود یا این که جزء صادرات باید باشد بالاخره این را مرتب کنند و در نتیجه یک حسابی که خوب نباشد این حساب را به دست ندهد تهیه یک همچو مهندسی به عقیده بنده کار سهلی نیست، در ممالک متمدنه هم متخصصینی هم که برای بهره‌برداری تعیین می‌شوند یک اشخاص ورزیده خیلی با تجربه و خیلی کار کرده هستند در این قسمت ما البته یک متخصصینی داشتیم برای تقتیشات معادن و متخصص معدن ولی متخصص بهره‌برداری نداشتیم و این شخصی که با ماهی هفتصد و پنجاه دلار استخدام کردیم یکی از اشخاص معروف است که در قسمت‌های دیگری هم مشغول عمل بوده است و تجربیات خیلی زیاد دارد ولی این نکته را هم باید عرض کنم که من جمیع الجهات در این گونه متخصصین ما مبالغی صرفه‌جویی کرده‌ایم زیرا ما در سابق یک شیمی است داشتیم و یک نفر متخصص که آنها هزار و چهارصد دلار حقوق می‌گرفتند و حالا اینها هزار و دویست دلار و دویست دلار هم کمتر از آن قبلی است و این شیمی است هم برای ذوب احجار است و مخصوصاً از خود آقا خواهش می‌کنم یک روز تشریف بیاورند به اطاق ذوب احجار معادن و لابراتوار معاینه بکنند آن وقت خود آقا تصدیق می‌فرمایند که لوازم کار تهیه شده است و موقع این بوده است که یک نفر متخصص برای ذوب احجار بیاید و این قبیل امور را هم تصدیق می‌فرمایید که تا اندازه تدریجی است و باید به مرور پیشرفت کند و تا یک اندازه که وسایل اجازه می‌دهد انشاءالله با نظارتی هم که آقایان دارند به قدری که ممکن است جدیت می‌شود که نتیجه مطلوبه خود را بدهد. در قسمت کار جنگل خاطر محترم آقا را متوجه می‌کنم به این که متخصص جنگل جز یک نفر که چندی قبل آورده بودند و مریض بود و کنتراتش ملغی شد و رفت دیگر متخصصی برای این کار نیامده است قسمت کار جنگل که بنده هشت، نه ماه است که متصدی این کار هستم یک قسمت کار خیلی سختی است و یکی از قسمت‌هایی است که واقعاً قابل توجه است زیرا که ما یک درختی را مثلاً می‌بینیم و می‌گوییم این درخت قابل استفاده نیست و باید ببرند بدون این که جنس این درخت را بدانیم که از نقطه‌نظر علمی در چه سن باید برید به اصطلاحات جنگلبانی خودمان درخت اوجایاون یا درخت بلوط این درخت سنش چقدر است و چند سال باید دوام بکند بعد در چه سالی باید بریده شود بعد برای این که این قسمت جنگل را که ما درختهایش را می‌بریم تجدید غرس اشجارش چه موقع باید بشود و آن قسمت‌هایی که در جنگل آب می‌گیرد و نهال را خفه می‌کند به چه قسم باید زه‌کشی کرد و به اصطلاح کانالیزاسیون کرد و موجبات حفظ آن درخت‌های غرس شده را فراهم کرد و همچنین در قسمت حفظ جنگل که به اصطلاح مستخفظ جنگل که اشخاص درخت‌ها را بی‌جهت نبرند و آن درخت‌های صنعتی را بی‌جهت دست نزنند برای این کار هم معلوماتی لازم است ما برای این کارها الان دو کارخانه اره داریم که مشغول هستیم و می‌بینیم که بعضی درخت‌ها را که در موقع خودش عمل نمی‌کنند می‌پوسد و از بین می‌رود و این یکی از سرمایه‌های مملکت است که باید از آنها استفاده کرد و باید در موقع خودش البته آن متخصص ببیند و بفهمد و مرتب بکند و ترتیب بهره‌برداری را مرتب کند و ما اگر مراقبت بکنیم شاید بتوانیم چند سال دیگر از قسمت‌های جنگل خودمان استفاده کنیم و این درخت‌ها را که می‌برند همان جا را غرس اشجار بکند که ۶۰ سال یا پنجاه سال دیگر همان درخت‌های اولیه حاصل می‌شود و جنگل از بین نمی‌رود و ما برای این کار متخصص آوردیم و این شخص را هما موقعی که وارد شد بلافاصله فرستادیم برای مطالعات جنگل‌ها و حالا در طوالش مشغول کار است و چند روز دیگر برمی‌گردند و نقشه و پیشنهادشان را خواهند داد و ما هم در بودجه امسال منظور کردیم که یک تشکیلاتی برای جنگلبانی بدهیم که پنج، شش ماه تحصیلات لازمه را بکند و معلومات لازمه را به آنها تدریس کنیم و حقوق هم به آنها بدهیم که هم جنگل ما حفظ بشود و هم مالکین مطابق مقررات قانون از جنگل استفاده کند. این قسمت هم باید تنظیم شود و بعد به عرض مجلس برسد و همین که مرتب شد بیاید و سایر قسمت‌ها هم به عرض آقایان برسد.
بعضی از نمایندگان- مذاکرات کافی است.
رئیس- رأی می‌گیریم موافقین ورقه سفید خواهند داد (اخذ و شماره آراء به عمل آمده هفتاد و هشت ورقه سفید تعداد شد)
رئیس- عده حاضر در موقع اعلام رأی ۱۰۳ نفر به اکثریت ۷۸ رأی تصویب شد.
اسامی رأی دهندگان- آقایان: معدل - طالش‌خان - حاج تقی آقا وهاب‌زاده- آصف - دکتر سنگ - مولوی - میرزایی- مژدهی - صفاری - فزونی - افسر - دکتر ضیاء - حاج محمدرضا بهبهانی- علوی سبزواری - دبستانی - امیر ابراهیمی - نواب یزدی - دکتر ملک‌زاده - دکتر لقمان - میرزا موسی خان مرآت - نمازی - خواجوی - مفتی - شاهرودی- کازرونیان - شیرازی- محسن آقا مهدوی - پناهی - پیرنیا- امامی - کورس- مسعودی خراسانی - پارسا - دادور- بهبهانی- دکتر سمیعی - اسدی- سهراب خان ساگینیان- حسنعلی میرزا دولتشاهی - شریفی - دبیر سهرابی - دهستانی- لاریجانی - دربانی- دکتر طاهری- مجد ضیایی- دکتر ادهم - دکتر بهرامی- نوبخت- حاج غلامحسین ملک- رهنما- نیک‌پور - مرآت اسفندیاری - فهیمی- سید کاظم یزدی- امیر تیمور کاشف- رهبری - دکتر احتشام - طباطبایی دیبا - لیقوانی - عراقی - ثقه‌الاسلامی - اقبال - بختیار - میرزا یانس - منصف - ملک مدنی - اسعد - مقدم - جرجانی - ناصری- هدایت - کفایی - افشار- اعتبار - حیدری- مخبر فرهمند.
- تقدیم و تصویب فوریت لایحه تاسیس بانک فلاحتی
۷- تقدیم و تصویب فوریت لایحه تاسیس بانک فلاحتی
رئیس- آقای وزیر مالیه فرمایشی دارند؟
وزیر مالیه (آقای تقی‌زاده) - بنده شرح بانک فلاحتی را که در مجلس مطرح بود عرض کردم در ضمن مذاکرات جلسات سابق‌مان و حالا لایحه‌اش را تقدیم می‌کنم ولی حالا از نظر این که یک قدری عجله در تشکیل این بانک داریم و در واقع تشکیل موقتی شده است و مشغول شده‌اند برای این که مدیرعامل آن که خواسته بودیم آمده است و از روزی که ورود کرده است معلوم است که حقوق می‌گیرد و باید کار کند لهذا می‌خواستم تقاضای یک فوریت بکنم.
رئیس- لایحه قرائت می‌شود:
ساحت محترم مجلس شورای ملی
نظر به این که بسط و توسعه فلاحت و مخصوصاً مساعدت با خرده مالکین و همچنین با زارعین و فلاحین با اعتبار و نیز برای کمک به پاداری رعایایی که خالصه‌جات دولت به آنها واگذار می‌شود و ایلاتی که تحت قاپو شده و به امر زراعت اشتغال می‌ورزند و نیز برای مساعدت به تأسیسات صنایع جدید و مفید ایجاد بانک فلاحتی مستقلی
لازم بود و چون شعبه فلاحتی بانک ملی که به موجب قانون نهم شهریور ماه ۱۳۰۹ شمسی ایجاد شده بود کافی برای حصول مقاصد مذکوره در فوق نبوده و شرایط عملیات آن بر طبق قانون مزبور متضمن اشکالاتی بود لذا مواد ذیل را پیشنهاد و تقاضای تصویب می‌نماید:
ماده اول- دولت مجاز است یک بانک فلاحتی و صنعتی سهامی با سرمایه بیست میلیون (۲۰۰۰۰۰۰۰) ریال تأسیس نماید.
از بابت تأدیه قسمتی از سرمایه این بانک دولت تمام دارایی بانک ایران از منقول و غیرمنقول و مطالبات و غیره و دارایی فعلی شعبه فلاحتی بانک ملی ایران را که پس از رد طلب صندوق تقاعد از طرف دولت به دولت منتقل شده است) به بانک فلاحتی و صنعتی جدیدالتأسیس انتقال خواهد داد.
وزارت مالیه می‌تواند یک قسمت از وجوه موجود و آزاد خزانه را نزد بانک فلاحتی و صنعتی امانت بگذارد و همچنین از خالصه‌جات دولتی به شرایطی که هیئت وزراء تعیین خواهند نمود برای آن که مزایده باشد به بانک مزبور اجازه بدهد.
بدیهی است مطالبات و قروض بانک ایران و شعبه فلاحتی بانک ملی نیز به عهده بانک فلاحتی و صنعتی بوده ولی تأدیه قروض موکول به وصول مطالبات خواهد بود.
تبصره- مقررات قانونی که در موضوع مطالبات بانک ایران و محاکمات مربوط به آن مجری است عیناً درباره همان امور با وجود انتقال به بانک فلاحتی و صنعتی مجری خواهد ماند.
ماده دوم- بانک فلاحتی و صنعتی ایران می‌تواند کلیه معاملات را برای بسط فلاحت و صنعت مملکت بنماید.
ماده سوم- قانون نهم شهریور ۱۳۰۹ راجع به تأسیس شعبه فلاحتی بانک ملی ملغی است.
رئیس- فوریت مطرح است. آقای افسر
افسر- موافقم
بعضی از نمایندگان- مخالفی نیست
رئیس- آقایانی که با فوریت لایحه موافقند که یک شوری باشد قیام فرمایند
(اکثر قیام نمودند)
تصویب شد.
- شور و تصویب لایحه استخدام سه نفر متخصص برای تهیه گودرن
۸- شور و تصویب لایحه استخدام سه نفر متخصص برای تهیه گودرن
رئیس- آخرین لایحه اداره صناعت راجع به استخدام سه نفر متخصص آلمانی برای تهیه گودرن قرائت می‌شود:
خبر کمیسیون:
کمیسیون بودجه با حضور آقای فرخ رئیس اداره کل فلاحت و صناعت لایحه نمره ۳۴۰ / ۲۵۲۸ دولت را راجع به استخدام سه نفر مهندس آلمانی برای تهیه کرازوت و گودرون و قیر اندود کردن مطرح نموده نظر به توضیحاتی که آقای فرخ بیان نمودند کمیسیون با استخدام مهندسین مزبور موافقت و اینک عین ماده واحده پیشنهادی دولت را برای تصویب پیشنهاد مجلس مقدس می‌نماید.
رئیس- خبر کمیسیون امو رخارجه در این خصوص قرائت می‌شود:
خبر کمیسیون:
کمیسیون امور خارجه در تاریخ هفتم خرداد تشکیل و لایحه نمره ۲۵۲۸ اداره صناعت و فلاحت را مورد شور قرار داده و در نتیجه با ملیت سه نفر متخصص آلمانی موافقت نموده و اینک خبر آن را تقدیم می‌دارد.
رئیس- عین ماده واحده که مورد تصدیق و تصویب کمیسیون است.
ماده واحده- به اداره کل صناعت و فلاحت اجازه داده می‌شود سه نفر مهندس از اتباع دولت آلمان برای مدت سه سال هر یک با حقوق ماهیانه ۲۷۵ دلار از محل اعتبار بهره‌برداری کارخانه گودرن سازی استخدام نماید. مخارج ایاب و ذهاب مستخدمین مزبوره جمعاً از دو هزار دلار تجاوز نخواهد کرد.
سایر شرایط استخدام متخصصین مذکور طبق قانون مصوب ۲۳ عقرب ۱۳۰۱ راجع به اتباع خارجه بوده و اداره کل صناعت و فلاحت اجازه دارد کنترات آنها را امضا و مبادله نماید.
رئیس- اشکالی نیست؟
(گفته شد- خیر)
آقایانی که با ماده واحده موافقت دارند ورقه سفید خواهند داد
(اخذ و تعداد آرا به عمل آمده هشتاد و شش ورقه سفید شماره شد)
رئیس- عده حاضر در موقع اعلام رأی ۹۶ نفر به اکثریت ۸۶ رأی تصویب شد.
اسامی رأی دهندگان- آقایان: احتشام‌زاده- حاج غلامحسین ملک- هدایت- مؤید احمدی- معدل- نوبخت- نمازی- میرزا موسی خان مرآت - دهستانی- فزونی- سیدکاظم یزدی- نواب یزدی- دکتر ملک‌زاده- مرآت اسفندیاری- جرجانی- دکتر لقمان روحی- دهستانی- حیدری- فتوحی- ناصری- اعتبار- اقبال- دکتر شیخ- عراقی- طباطبایی دیبا- بختیار - ثقه‌الاسلامی- حاج تقی آقا وهب‌زاده- دکتر بهرامی- طهرانچی- دکتر طاهری- لاریجانی- کازرونی- کاشف- دکتر ادهم- ملک مدنی- کفایی- مقدم- بهبهانی- پارسا- مجد ضیایی- دکتر سنگ- پیرنیا- دربانی- مژدهی- امامی- طالش خان- پناهی - دبیر سهرابی- قوام- اسکندری- دکتر قزل ایاغ- اسعد- رهبری- میرزا یانس- کورس- سهرابخان ساگینیان- سلطانی شیخ الاسلامی- معتصم سنگ میرزایی- منصف- اورنگ- حسنعلی میرزا دولتشاهی- دادور- دکتر سمیعی- میرزا محمدخان وکیل- مخبر فرهنمد- اسدی- شاهرودی- محسن آقا مهدوی- کارونیان- بیات ماکو- مفتی- شریفی- حاج محمدرضا بهبهانی- دکتر ضیا- خواجوی- بیات - صفاری- دکتر احتشام- علوی سبزواری- یونس آقا وهاب‌زاده- محسن خان قراگزلو- امیر ابراهیمی- نیک‌پور
- موقع و دستور جلسه بعد- ختم جلسه
۹- موقع و دستور جلسه بعد- ختم جلسه
رئیس- دیگر چیزی در دستور نداریم. لوایحی که اخیراً داده شده است در کمیسیون‌های مربوطه باید مطالعه کنند.
آماده کنند و باید در فراکسیون مطرح شود برای این که درک این اصلاحات را بکنیم جلسه را به تأخیر می‌اندازیم.
به پنجشنبه ۱۸ خرداد سه ساعت قبل از ظهر دستور لوایح موجوده
(مجلس مقارن ظهر ختم شد)
رئیس مجلس شورای ملی- دادگر
قانون اجازه استخدام «اپ موچون» تبعه دولت چین برای چای‌سازی
ماده واحده- به اداره کل صناعت و فلاحت اجازه داده می‌شود که «اپ موچون» تبعه دولت چین را برای مدت یک سال و شش ماه از تاریخ اول فروردین ۱۳۱۲ لغایت شهریور ماه ۱۳۱۳ استخدام نموده و اجرت مشارالیه را از قرار ماهیانه ۷۵۰ ریال در بودجه ۱۳۱۲ منظور و تأدیه نماید و همچنین اجازه داده می‌شود در صورتی که کنترات (اپ موچون) پس از انقضا مدت یک سال و نیم تجدید نشود ۲۵۰۰ ریال برای معاودت به چین به مشارالیه تأدیه نماید.
سایر شرایط استخدام (اپ موچون) طبق قانون ۲۳ عقرب ۱۳۰۱ راجع به اتباع خارجه بوده و اداره کل صناعت و فلاحت اجازه دارد کنترات او را امضا و مبادله نماید.
این قانون که مشتمل بر یک ماده است در جلسه یازدهم خرداد ماه یک هزار و سیصد و دوازده شمسی به تصویب مجلس شورای ملی رسید.
رئیس مجلس شورای ملی- دادگر
قانون اجازه استخدام شش نفر متخصص خارجی برای امور فلاحتی و قسمت معادن
ماده واحده- مجلس شورای ملی به اداره کل صناعت و فلاحت اجازه می‌دهد که شش نفر متخصص خارجی را به شرح ذیل برای مدت سه سال استخدام نموده:
۱- یک نفر متخصص فلاحت گیاه‌شناسی تبعه دولت جمهوری اطریش جهت مدرسه عالی فلاحت کرج از تاریخ ۱۰ فروردین ۱۳۱۲ لغایت سه سال با حقوق ماهیانه سیصد دلار که نصف وجه مزبور به دلار امریکایی و نصف دیگر به نرخ روز به ریال تسعیر و پرداخت می‌شود و برای حرکت به ایران به عنوان مخارج سفر دویست دلار و پس از خاتمه خدمت و مراجعت به وطن خود دویست دلار
۲- یک نفر متخصص معدن تبعه دولت آلمان برای قسمت معادن از تاریخ ۷ فروردین ۱۳۱۲ لغایت سه سال با حقوق ماهیانه هفتصد و پنجاه دلار که نصف وجه مزبور به دلار و نصف دیگر به نرخ روز به ریال تسعیر و تأدیه شود و برای حرکت به ایران دویست و پنجاه دلار و پس از خاتمه خدمت و مراجعت به وطن خود بابت خرج سفر دویست و پنجاه دلار
۳- یک نفر شیمی است و متخصص فلزات تبعه دولت آلمان برای دارالتجزیه قسمت معادن از تاریخ ۷ فروردین ماه ۱۳۱۲ لغایت سه سال با حقوق ماهیانه چهارصد و پنجاه دلار که نصف وجه مزبور به دلار امریکایی و نصف دیگر به نرخ روز به ریال تسعیر و تأدیه می‌شود و برای حرکت به ایران معادل دویست دلار و پس از خاتمه خدمت برای مراجعت به وطن خود بابت خرج سفر دویست دلار
۴- یک نفر مهندس جنگل تبعه دولت جمهوری اطریش به سمت متخصص جنگل از تاریخ ۷ فروردین ماه ۱۳۱۲ برای مدت سه سال با حقوق ماهیانه دویست دلار که نصف وجه مزبور به دلار و نصف دیگر به نرخ روز به ریال تسعیر می‌شود و برای مخارج سفر به طهران مبلغ دویست دلار و پس از خاتمه خدمت برای مخارج معاودت دویست دلار
۵- دو نفر متخصص جنگلبانی تبعه دولت جمهوری اطریش از تاریخ ۷ فروردین ماه ۱۳۱۲ لغایت سه سال با حقوق ماهیانه هر یک هفتاد و پنج دلار که نصف وجه مزبور به دلار و نصف دیگر به نرخ روز به ریال تسعیر می‌شود و برای مخارج هر یک به طهران یکصد دلار و پس از خاتمه خدمت برای مخارج مراجعت هر یک یکصد دلار و حقوق و مخارج مشارالیهم را از محل اعتباری که در بودجه سال ۱۳۱۲ اداره کل فلاحت و صناعت پیش‌بینی و منظور شده است بپردازد.
تبصره- سایر شرایط استخدام متخصص مزبور بر طبق قانون مصوب ۲۳ عقرب ۱۳۰۱ از طرف هیئت دولت در کنترات آنها درج خواهد گردید.
این قانون که مشتمل بر یک ماده است در جلسه یازدهم خرداد ماه یک هزار و سیصد و دوازده شمسی به تصویب مجلس شورای ملی رسید.
رئیس مجلس شورای ملی - دادگر
قانون اجازه استخدام سه نفر مهندس از اتباع آلمان برای کارخانه گودرن سازی
ماده واحده- به اداره کل صناعت و فلاحت اجازه داده می‌شود سه نفر مهندس از اتباع دولت آلمان برای مدت سه سال هر یک با حقوق ماهیانه ۲۷۵ دلار از محل اعتبار بهره‌برداری کارخانه گودرن سازی استخدام نماید. مخارج ایاب و ذهاب مستخدمین مزبوره جمعاً از دو هزار دلار تجاوز نخواهد کرد.
سایر شرایط استخدام متخصصین مذکور طبق مصوب ۲۳ عقرب ۱۳۰۱ راجع به اتباع خارجه بوده و اداره کل صناعت و فلاحت اجازه دارد کنترات آنها را امضا و مبادله نماید.
این قانون که مشتمل بر یک ماده است در جلسه یازدهم خرداد ماه یک هزار و سیصد و دوازده شمسی به تصویب مجلس شورای ملی رسید.
رئیس مجلس شورای ملی- دادگر