مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۱ اسفند ۱۳۴۹ نشست ۲۳۲
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری بیست و دوم | تصمیم‌های مجلس | قوانین انقلاب شاه و مردم |
مذاکرات مجلس شورای ملی
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز سه‌شنبه ۱۱ اسفند ۱۳۴۹ نشست ۲۳۲
مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره ۲۲
جلسه: ۲۳۲
فهرست مطالب:
۱- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل
۲- قرائت گزارش کمیسیون بودجه راجع به بودجه سال ۱۳۵۰ کل کشور
۳- تقدیم یک فقره لایحه به وسیله آقای قوام صدری معاون وزارت دارایی
۴- بحث در کلیات گزارش کمیسیون بودجه راجع به لایحه بودجه سال ۱۳۵۰ کل کشور
۵- تعیین موقع جلسه بعد- ختم جلسه
صورت مشروحه مذاکرات مجلس شورای ملی روز سه‌شنبه (۱۱) اسفند ماه ۱۳۲۹
| مجلس ساعت نه صبح بریاست آقای عبدالله ریاضی تشکیل گردید. |
- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل
۱- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل
رئیس – اسامی غائبین جلسه قبل قرائت می‌شود.
غائبین با اجازه
- آقایان بختیاری پور – حق‌شناس- صادقی- آموزگار- تهرانی – دکتر رضوانی- دکتر عدل طباطبایی- دکتر اسفندیاری- مهندس عطائی – خانلر قراچورلو- مهندس ناصر بهبودی- دکتر پرتو اعظم- جوانشیر- دکتر خطیبی- دکتر دادفر- رامبد- شاهنده- فروتن-دکتر موثقی.
غائبین مریض
- آقایان دکتر متین- سلیمانی کاشانی- دکتر ضیائی- مهندس ریاحی- تیمسار وحدانیان- مهندس زنجانچی- بهادری- خواجه نوری- پرویزی- پردلی- مروتی- بانو دکتر دولتشاهی- مهندس اردلان.
- قرائت گزارش کمیسیون بودجه راجع به بودجه سال ۱۳۵۰ کل کشور
۲- قرائت گزارش کمیسیون بودجه راجع به بودجه سال ۱۳۵۰ کل کشور
رئیس- وارد دستور می‌شویم گزارش بودجه سال ۱۳۵۰ کل کشور مطرح است قرائت می‌شود.
گزارش از کمیسیون بودجه به مجلس شورای ملی
لایحه بودجه سال ۱۳۵۰ کل کشور که در تاریخ چهارم اسفند ماه ۱۳۴۹ از طرف دولت به مجلس شورای ملی تقدیم شده بود. بلافاصله در جلسات متعدد کمیسیون بودجه که صبح و عصر تشکیل و تا پاسی از شب ادامه می‌یافت با حضور جناب آقای نخست‌وزیر، سایر اعضای کابینه و مسئولین دفتر بودجه و معاونان پارلمانی وزارت‌خانه‌ها و کارشناسان مربوط مورد بررسی قرار گرفت.
قسمت‌های مختلف این لایحه شامل ماده واحده، تبصره‌ها، دریافت‌ها و پرداخت‌های دولت جزء به جزء مطرح و در هر مورد در برابر پرسش اعضای محترم کمیسیون بودجه توضیحات لازم از طرف دفتر بودجه و معاونین پارلمانی وزارت‌خانه‌ها در اختیار گذاشته می‌شد.
بر اساس بررسی‌هائی که آن‌جام شد تبصره‌های پیشنهاد شده در مواردی اصلاح و در ارقام دریافت‌ها و پرداختها نیز تغییراتی به‌عمل آمد که تماماً به تصویب کمیسیون بودجه رسید.
اینک اجازه می‌خواهد نتایج بررسی‌های کمیسیون بودجه را به‌شرح زیر به استحضار برساند:
نگاهی کوتاه به اقتصاد کشور در سال آینده بودجه سال ۱۳۵۰ کل کشور از لحاظ پیشرفت‌های اجتماعی و اقتصادی برای سال‌های آینده نقطه عطفی در تاریخ کشور ایران محسوب می‌شود. بودجه پیشنهادی دولت نمودار پیشرفت همه جانبه کشور در گذشته و نوید دهنده فعالیتهای پرثمر در آینده است.
موفقیت اخیر ایران در مذاکرات اوپک که به رهبری خردمندانه اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر منتج به استیفای منطقی هر چه بیشتر درآمد از منابع نفتی گردید به دولت امکان داده است که بودجه پر حجم و در عین حال سنجیده و متعادلی را تهیه و تقدیم نماید.
بر اساس اطلاعاتی که به ساحت مقدس مجلس شورای ملی تقدیم شده است رشد اقتصادی کشور در سال جاری حدود ۱۰ درصد به قیمت‌های ثابت برآورد شده است. در سال آینده با توجه به افزایش قابل ملاحظه فعالیتهای دولت در بخشهای تولیدی مانند کشاورزی و صنعت و بخشهای زیربنائی مانند ارتباطات، مخابرات، عمران روستاها و همچنین بخشهای خدمات و رفاه بدان سان که در لایحه بودجه و پیوست‌های آن مشهود است و نیز تحرک هر چه بیشتر فعالیتهای بخش خصوصی که در اثر اجرای بودجه پیشنهادی فراهم خواهد آمد انتظار می‌رود که رشد اقتصادی در سال ۱۳۵۰ به میزان بیشتری تأمین گردد و تردید نیست که به کمک سیاست‌های ارشادی و تشویقی دولت بخش خصوصی کماکان سهم قابل ملاحظه‌ای در نیل به رشد اقتصادی مورد نظر بر عهده خواهد داشت.
این افزایش در رشد اقتصادی کشور در شرایطی به دست خواهد آمد که:
۱- با اجرای این بودجه و اثرات مستقیم و غیر مستقیم آن موجبات بالارفتن سطح اشتغال به طور قابل ملاحظه‌ای فراهم خواهد شد و افراد در سطوح مختلف فنی و غیر فنی فرصت‌های بیشتر در یافتن مشاغل با درآمدهای مناسب به دست خواهند آورد.
۲- با به ثمر رسیدن قسمت اعظم طرحهای بزرگ صنعتی، نظیر ذوب آهن پتروشیمی، ماشین‌سازی و تراکتورسازی در بخش دولتی و فعالیت بیشتر بخش خصوصی در صنایع وابسته به صنایع ما در گرایش اقتصاد کشور به صنعتی شدن (منجمله صنعت کشاورزی) بیشتر خواهد شد.
۳- بخش کشاورزی از تأکید فوق‌العاده‌ای در بودجه سال ۱۳۵۰ برخوردار است. افزایش خدمات کشاورزی و نیز اعطای اعتبارات کشاورزی به بخش خصوصی عاملی مطمئن در بالابردن سطح تولیدات کشاورزی کشور خواهد بود و بر اثر مکانیزه کردن این بخش بازدهی سرانه کار در آن بالا خواهد رفت.
۴- تأمین رفاه بیشتر کارکنان بخش دولتی و نیز کارکنان بخش خصوصی از طریق گسترش امکانات این بخش بازدهی خدمات را در کشور باز هم بیشتر بالا خواهد برد.
۵- سهم عوامل تولید ایرانی در تولیدات کشور فزونی خواهد گرفت و پایه‌های اقتصاد کشور بیش از پیش استوارتر خواهد گردید.
۶- توجه به این نکته ضرورت دارد که در قبال افزایش درآمدها خاصه در امر نفت که موجب افزایش ذخائر ارزی کشور خواهد شد اجرای برنامه‌های افزایش فعالیت تولید در بخش دولتی و خصوصی مآلا به افزایش سطح تولیدات به موازات بالارفتن سطح درآمدها منجر خواهد شد، مانع از گرایش صعودی قیمتها گشته و ثبات نسبی قیمتها هم چنان محفوظ خواهد ماند و حاصل این تحولات موجب اعتلای اعتبار اقتصاد کشور در سطح جهانی خواهد شد.
جزئیات برنامه‌های دولت که در سال ۱۳۵۰ با اجرای بودجه کل کشور پیش‌بینی تحقق آن می‌شود در پیوست‌های بودجه منعکس است و نمایندگان محترم از کم و کیف آن آگاهی کامل دارند و نیازی به تکرار آنها در این گزارش نیست.
موارد برجسته و عمده در بودجه سال ۱۳۵۰
۱- پیروزی جالب توجه ایران در مذاکرات اوپک که به رهبری اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر منجر به افزایش درآمد نفت گردید اثر قابل ملاحظه‌ای بر بودجه سال ۱۳۵۰ گذاشته است بدینسان که چون مطابق قانون برنامه عمرانی چهارم هشتاد درصد درآمد نفت باید صرف اجرای برنامه‌های عمرانی گردد کل رقم بودجه عمرانی در سال ۱۳۵۰ نسبت به سال ۱۳۴۹ در حدود ۳۰ درصد و در قالب آن، اعتبار طرحهای عمرانی غیر مستمر که اختصاص به اجرای برنامه‌های عمرانی دارد در حدود ۲۷ درصد افزایش یافته است.
۲- در بودجه عمرانی سال ۱۳۵۰ در عین توجه به بخشهای تولیدی، بخشهای زیربنائی از جمله راههای روستائی و عمران و نوسازی روستاها و همچنین بخشهای خدمات و رفاه اجتماعی مانند آموزش و پرورش و بهداشت و درمان مورد توجه و عنایت خاص قرار گرفته است.
بعضی از ارقام عمده افزایش در بودجه عمرانی به شرح زیر است:
- عمران دهات ۱۴۳ درصد
- فرهنگ و هنر ۹۴ درصد
- برق ۹۲ درصد
- عمران ناحیه‌ای ۷۳ درصد
- آموزش و پرورش ۶۴ درصد
- بهداشت ۵۹ درصد
- کشاورزی ۳۹ درصد
- عمران شهری ۳۹ درصد
۳- یکی از نکات برجسته و مهم در لایحه پیشنهاد شده توجه خاص دولت به ترفیه وضع کارکنان شاغل و بازنشسته دولت است. موارد عمده از این لحاظ عبارتند از:
- اعطای یک پایه ترفیع به مستخدمین مشمول قانون استخدام کشوری.
- اجرای اصلاحیه جدید قانون استخدام که بر اثر آن وضع گروه کثیری از کارکنان دولت، بویژه معلمان، بهبود می‌یابد.
- افزایش حقوق بازنشستگان و مستمری‌بگیران و هم چنین حقوق وظیفه و از کارافتادگی.
- تأمین حق مسکن و جیره نقدی برای درجه‌داران و افراد ژاندارمری و شهربانی کل کشور
- تأمین اعتبار لازم برای پرداخت اشتباه محاسبه حقوق کارکنان دولت.
کمیسیون بودجه لازم میداند از توجه دولت به توصیه‌ها و تذکرات سال قبل این کمیسیون در مورد اشتباه محاسبه حقوق و تأمین اعتبار لازم و همچنین تخصیص اعتبارات بیشتر به برنامه‌های رفاه اجتماعی قدردانی نماید.
ونیز لازم به توضیح است که در مورد افزایش حقوق بازنشستگان علاوه بر تبصره پیشنهاد شده در مورد بازنشستگان غیر لیسانس دارای رتبه اداری، دو بند دیگر حین بررسی لایحه در کمیسیون بودجه از طرف دولت در این مورد پیشنهاد شد که عیناً تصویب و به تبصره ۳۱ اضافه گردید.
۴- طی سال ۱۳۴۹ اداره تعدادی از بیمارستان‌های کشور در اختیار دانشگاهها و جمعیت شیر و خورشید سرخ ایران گذارده شده است و این امر در سال ۱۳۵۰ اعتبارات کافی برای افزایش و بهبود استاندارد این بیمارستان‌ها منظور شده انتظار می‌رود که در جهت بهبود سطح کیفی و کمی برنامه درمان در سراسر کشور قدمهای مؤثری برداشته شود.
۵- در بودجه سال ۱۳۵۰ برای تأسیس دادگاهها، خانه‌های انصاف، شوراهای داوری، توسعه شبکه رادیوئی و تلویزیونی کشور و تأسیس کلانتری‌های جدید اعتبارات لازم تأمین شده است.
۶- از لحاظ آموزش و پرورش بودجه سال ۱۳۵۰ یک بودجه استثنائی بشمار می‌رود زیرا برای نخستین بار از مجموع ۱۷ میلیارد ریال بودجه آموزش و پرورش در حدود ۱۵ میلیارد ریال آن در اختیار شوراهای آموزش و پرورش مناطق قرار خواهد گرفت. به این ترتیب در اجرای قانون آموزش و پرورش منطقه‌ای و به کمک یاریهای مادی و معنوی مردم گامهای بلندتری در توسعه تعلیمات ابتدائی و متوسطه و حرفه‌ای و تربیت معلم برداشته خواهد شد.
۷- از لحاظ کشاورزی و آبیاری در سال ۱۳۵۰ به برنامه‌های اصلاح مراتع، تثبیت شن‌های روان از طریق ایجاد جنگل‌های مصنوعی، افزایش تولید علوفه، توسعه دامداری، طرحهای آبادانی مناطق عشایری، اصلاح بذر و نهال، احداث شبکه‌های آبیاری و همچنین نسبت به توسعه شرکتهای سهامی زراعی و بیمه روستائیان و ایجاد واحدهای کشت و صنعت توجه خاصی مبذول شده است.
۸- گروهی از طرحهای صنایع نفت و گاز و پتروشیمی، ماشین سازی و برق در سال ۱۳۵۰ به مرحله بهره‌برداری خواهد رسید و مایه کمال خوشوقتی است که یکی از آرزوهای ملی، در سال ۱۳۵۰ از مراحل مقدماتی و تأسیس و ایجاد به مرحله بهره‌برداری و استحصال می‌رسد و فرآورده‌های کارخانه ذوب آهن آریامهر در سال ۱۳۵۰ به میزان قابل توجهی جایگزین محصولات وارداتی مشابه در بازار مصرف داخلی خواهد شد و با برنامه توسعه و گسترش صنعت ذوب آهن در آینده نزدیک قادر خواهیم بود علاوه بر تأمین مصرف داخلی در بازارهای جهانی نیز موقعیتی که شایسته کشور ایران است به دست آوریم.
فرآورده‌های صنایع پتروشیمی ایران علاوه براینکه به بازارهای جهانی عرضه شده است صنعت کشاورزی ایران را قوام و استحکام لازم خواهد بخشید و بازده اقتصادی زمین را در واحد سطح افزایش خواهد داد.
یکی دیگر از نکات قابل توجه در بودجه سال ۱۳۵۰ رقم ۳ میلیارد ریال درآمد حاصل از فروش گاز طبیعی است که خود گویای این مطلب است که طرحهای عمرانی که در سنوات اخیر درآمدهای کشور را به هزینه تأسیس خود اختصاص داده بود یکی پس از دیگری سود دهی آغاز و از این ممر منابعی برای تأمین هزینه طرحهای دیگر عمرانی بوجود خواهد آمد.
۹- در بودجه سال ۱۳۵۰ کل کشور دولت موفق خواهد شد که جمعاً حدود ۳۵ میلیارد ریال از اصل وامهای داخلی و خارجی خود (شامل اوراق قرضه) را واریز نماید که نسبت به رقم بودجه سال ۱۳۴۹ حدود ۵ /۹ میلیارد ریال بیشتر می‌باشد و نیز از بابت بهره وامهای داخلی و خارجی اوراق قرضه مجموعاً مبلغ ۹ /۱۱ میلیارد ریال پرداخت خواهد نمود.
این قدرت پرداخت نموداری گویا از امکانات مالی استوار دولت در سال ۱۳۵۰ می‌باشد.
اینک مقایسه مجموع اعتبارات برنامه‌ها و عملیات دولت از محل بودجه عادی و عمرانی که در بودجه پیشنهادی در پنج بخش نشان داده شده به شرح زیر از نظر نمایندگان محترم می‌گذرد:
(مبالغ به میلیون ریال)
| عنوان | سال ۱۳۴۹ | سال ۱۳۵۰ | درصد افزایش |
|---|---|---|---|
| بخش اول- | |||
| امور عمومی | ۲ /۲۸ | ۵ /۳۲ | ۲ /۱۵ |
| بخش دوم | |||
| امور دفاع ملی | ۷ /۵۸ | ۵ /۷۷ | ۱ /۳۲ |
| بخش سوم | |||
| امور اجتماعی | ۶ /۵۴ | ۱ /۶۶ | ۹ /۲۰ |
| بخش چهارم | |||
| امور اقتصادی | ۱ /۱۰۱ | ۰ /۱۲۴ | ۷ /۲۲ |
| بخش پنجم- هزینه‌های متفرقه | |||
| دیون و وامها | ۳ /۳۹ | ۰۰ /۵۸ | ۵ /۴۷ |
| جمع | ۹ /۲۸۱ | ۱ /۳۵۸ | ۰۰ /۲۷ |
شکل لایحه بودجه
لایحه بودجه سال ۱۳۵۰ همراه با سه پیوست به شرح زیر:
پیوست شماره ۱- شرح اجرای برنامه‌ها و عملیات دولت.
پیوست شماره ۲- عملکرد و بودجه مؤسسات انتفاعی و بازرگانی وابسته به دولت.
پیوست شماره ۳- گزارش نخست‌وزیر درباره اقتصاد کشور در سال‌های ۱۳۴۷ تا ۱۳۴۹ و برنامه مالی دولت در سال ۱۳۵۰.
به مجلس شورای ملی تقدیم شده است.
تغییرات اساسی در شکل لایحه بودجه سال ۱۳۵۰ به شرح زیر است:
۱- برای نخستین بار در تمام جداول ارقام اعتبارات برای سال ۱۳۴۸، ۱۳۴۹، ۱۳۵۰ به تفکیک از محل درآمد عمومی، درآمد اختصاصی و درآمد برنامه ذکر شده است.
۲- بودجه شوراهای آموزش و پرورش منطقه‌ای که تعداد آنها در سال ۱۳۵۰ بالغ بر ۱۰۷ شورا خواهد بود در متن لایحه برحسب برنامه‌ها و فصول هزینه ذکر شده است.
۳- در جداول تلفیقی تغییرات جزئی در جهت نشان دادن ارقام دقیق درآمد و سایر دریافت‌ها (مانند وامها) و نیز هزینه‌ها و سایر پرداختها داده شده است.
دریافت‌ها و پرداختها در بودجه سال ۱۳۵۰
الف- دریافت‌ها
دریافت‌ها به دو قسمت اصلی تقسیم شده است.
اول- درآمد برنامه کلاً به مبلغ ۹ /۱۸۱ میلیارد ریال.
دوم- درآمدهای عادی که شامل درآمدهای عمومی و اختصاصی است.
- درآمدهای عمومی برابر ۱ /۱۵۸ میلیارد ریال پیش‌بینی شده است که این مبلغ شامل ۲ /۱۵ میلیارد ریال اعتبار طرحهای مستمر عمرانی که عیناً درآمد برنامه نیز منظور شده میم باشد.
- درآمد اختصاصی کلاً به مبلغ ۲ /۱۶ میلیارد ریال پیش‌بینی شده است.
در لایحه تقدیمی درآمدهای عادی به شرح زیر می‌باشد:
بخش اول – مالیاتهای مستقیم
بخش دوم- مالیاتهای غیرمستقیم
بخش سوم- درآمدهای حاصل از انحصارات و اعمال تصدی دولت.
بخش چهارم- درآمدهای حاصل از خدمات دولت.
بخش پنجم- درآمدهای متفرقه و سایر منابع تأمین اعتبار.
از طرف دیگر به طور کلی درآمدهای عمومی دولت در سال ۱۳۵۰ از دو قسمت اصلی به شرح زیر تشکیل می‌شود. :
۱- سهم بودجه عادی از درآمد نفت.
۲- سایر درآمدها.
سهم بودجه عادی از درآمد نفت در سال ۱۳۵۰ به مبلغ ۴ /۲۸ میلیارد ریال پیش‌بینی شده است که نسبت به سال ۱۳۴۹ در حدود ۳۴ درصد افزایش دارد. سایر درآمدها نیز به مبلغ ۹۲ میلیارد ریال پیش‌بینی شده است که نسبت به سال قبل (که مبلغ ۴ /۸۱ میلیارد می‌باشد) در حدود ۵ /۱۲ درصد افزایش یافته است.
بخش اول- مالیاتهای مستقیم
درآمدهای این بخش به مبلغ ۶ /۳۰ میلیارد ریال پیش بینی گردیده است که نسبت به پیش بینی سال ۱۳۴۹ حدود ۱۷ درصد افزایش یافته است.
نکته‌ای که در این قسمت از گزارش قابل تذکر است افزایش میزان مالیاتهای مستقیم در سال ۱۳۵۰ نسبت به سال ۱۳۴۹ می‌باشد که به هیچ وجه ناشی از افزایش نرخ مالیات و یا وضع مالیات جدید نیست بلکه دولت امیدوار است که با تجهیز دستگاههای وصول و افزایش کارآئی آنها، رشد سریع درآمد ملی و استفاده کامل از ظرفیت مالیاتی رقم پیش بینی شده را طی سال ۱۳۵۰ به حیطه وصول درآورد.
بخش دوم- مالیاتهای غیرمستقیم.
مالیاتهای غیرمستقیم در سال ۱۳۵۰بالغ بر ۴ / ۵۵ میلیارد ریال پیش‌بینی شده است که نسبت به سال ۱۳۴۹ حدود ۵ /۱۱ درصد افزایش دارد و مربوط به افزایش درآمد گمرک، سوخت و سایر مالیاتهای غیر مستقیم است که خود نشانه بهبود سطح زندگی مردم و رشد سریع اقتصاد کشور می‌باشد.
بخش سوم- درآمدهای حاصل از انحصارات و اعمال تصدی دولت.
پیش‌بینی درآمدهای این بخش بالغ بر ۳۸ میلیارد ریال است که نسبت به سال ۱۳۴۹ در حدود ۳۱ درصد افزایش نشان می‌دهد. قسمت عمده این افزایش مربوط به درآمد نفت است که نتیجه عقد قراردادهای جدید نفتی می‌باشد.
بخش چهارم- درآمدهای حاصل از خدمات دولت.
پیش‌بینی شده است که درآمدهای حاصله از خدمات دولت در سال ۱۳۵۰ به ۹ /۷ میلیارد ریال بالغ شود. از رقم فوق ۵ /۳ میلیارد ریال آن درآمد عمومی و بقیه درآمد اختصاصی است.
بخش پنجم- درآمدهای متفرقه و سایر منابع تأمین اعتبار.
درآمدهای متفرقه و سایر منابع تأمین اعتبار در سال ۱۳۵۰ به مبلغ ۳ /۴۲ میلیارد ریال پیش‌بینی شده است از مجموع رقم فوق ۵ /۱۰ میلیارد ریال درآمد اختصاصی و ۲ /۱۵ میلیارد ریال اعتبار طرحهای مستمر عمرانی و ۱۰ میلیارد ریال مربوط به اوراق قرضه دفاعی می‌باشد.
پرداخت‌های پیش‌بینی شده از محل درآمد عمومی جمعاً بالغ بر ۱ /۱۵۸ میلیارد ریال است که پس از کسر مبلغ ۹ /۱ میلیارد ریال صرفه‌جوئی‌های ضمن اجرای بودجه، خالص پرداخت‌های پیش‌بینی شده به مبلغ ۲ / ۱۵۶ میلیارد ریال می‌رسد. این پرداختها در پنج بخش هزینه:
امور عمومی، امور دفاعی، امور اجتماعی، امور اقتصادی و هزینه‌های متفرقه، دیون و وامهای توزیع شده است.
در توزیع اعتبارات میان بخشهای پنج گانه فوق ضمن توجه بیشتر به امور عمومی، اولویتهای اساسی به برنامه‌های امور دفاعی، اجتماعی و اقتصادی داده شده است به نحوی که اعتبارات مربوط به بخش دفاعی از درآمد عمومی از مبلغ ۵ /۵۱ میلیارد ریال به ۵ /۶۹ میلیارد ریال رسیده است. اعتبارات امور اجتماعی شامل برنامه‌های آموزش و پرورش، بهداشت و درمان، پرورش جوانان و رفاه اجتماعی از ۹ /۳۲ میلیارد ریال در سال ۱۳۴۹ به ۶ /۳۶ میلیارد ریال و برنامه‌های امور اقتصادی از ۹ /۱۱ میلیارد ریال در سال ۱۳۴۹ به ۱ /۱۳ میلیارد افزایش یافته است.
بودجه مؤسسات انتفاعی و بازرگانی وابسته به دولت برای اولین بار در لایحه بودجه سال ۱۳۵۰ بصورت زیر آورده شده است:
۱- خلاصه کل عملیات جاری و حسابهای سرمایه‌ای سال ۱۳۴۸ (قطعی)
۲- «خلاصه کل عملیات جاری و حسابهای سرمایه‌ای ۱۳۴۹ (مصوب)
۳- خلاصه کل عملیات جاری و حسابهای سرمایه‌ای ۱۳۵۰ (پیشنهادی)
جمع کل اعتبارات جاری و سرمایه‌ای مؤسسات مذکور شامل اعتبارات از محل درآمد عمومی و اعتبارات عمرانی در عملکرد سال ۱۳۴۸ معادل ۹ /۱۶۶ میلیارد ریال و در بودجه پیشنهادی سال ۱۳۵۰ بالغ بر ۵ /۲۳۸ میلیارد ریال می‌باشد. قسمت اعظم این افزایش به سرمایه‌گذاری در صنایع سنگین ذوب آهن، ماشین سازی، نفت، گاز، پتروشیمی، آب و برق اختصاص خواهد یافت. وظایف و برنامه‌ها و اجزاء عملیات و فعالیتهای این مؤسسات در پیوست شماره ۲ این لایحه به تفصیل آمده و از نظر نمایندگان محترم گذشته است.
توصیه‌های کمیسیون بودجه
در ضمن بررسی و بحث پیرامون بودجه به این مطلب اساسی توجه حاصل گردید که پاره‌ای از تشکیلات کشور که در سازندگی تمدن بزرگ مورد نظر، نقش برجسته‌ای بر عهده دارند بعلت عدم توانائی جذب اعتبارات مورد لزوم هم‌آهنگ با ضرورت وجودی خود توسعه نمی‌یابند و از آن جمله می‌توان دستگاههای آموزشی و دادگستری را که از نقطه نظر نیروی انسانی با مشکلات اساسی مواجه هستند بعنوان مثال متذکر و یادآور شد. مسأله کم بود معلم و قاضی و دیگر پرسنل مشاغل اساسی اجتماع کراراً در ضمن رسیدگی بودجه و لوایح دیگر مورد بحث و امعان نظر قرار گرفته است و با توجه به جهات و عواملی که در این امر موثر است و قبول این حقیقت که عدم گرایش به خدمت در دستگاههای آموزشی و قضائی معلول عوامل مختلفی است که باید از نقطه نظر استخدامی ۱– رفاهی و جهات دیگر مورد بررسی دقیق قرار گیرد و نظر به ضرورت توجه خاص به این موضوع کمیسیون توصیه نمود که مراجع مسئول بررسی همه جانبه‌ای ناظر به مقررات استخدامی و رفاهی و اتخاذ تدابیر لازم در جهت بالابردن حیثیت این مشاغل و تأمین موجبات تشویق افراد ذی صلاحیت به قبول خدمات مذکور معمول و به مرحله اجرا گذارده شود.
۲-ضمن رسیدگی به ارقام اعتبارات وزارت‌خانه‌ها و مؤسسات دولتی معلوم گردید که همه ساله مبالغ قابل توجهی به پرداخت اجاره محل استیجاری اختصاص یافته و از آن‌جا که محلهای استیجاری علی‌الاصول متناسب با احتیاجات ساخته نشده‌اند و از طرفی اشغال ساختمان‌های بسیاری از طرف بخش عمومی موجب محدودیت و کمبود ساختمان به طور کلی خواهد شد کمیسیون عقیده دارد که با بررسی دقیق احتیاجات وزارت‌خانه‌ها و مؤسسات و سازمان‌های وابسته به دولت تعیین و برنامه‌ای متناسب با امکانات مالی جهت بنای ساختمان‌های مورد لزوم طرح و به مورد اجرا گذارده شود.
چون اعتبار طرحهای مستمر در بودجه عادی از محل درآمدهای برنامه تأمین می‌شود و مستخدمین رسمی که در دستگاههای اجرائی از این محل حقوق و مزایای خود را دریافت می‌نمایند براساس قوانین موجود به مأخذ ۱۰ درصد مالیات بر درآمد پرداخت می‌نمایند و از طرفی سایر مستخدمین رسمی مشابه که حقوق و مزایای خود را از محل درآمدهای عمومی دریافت می‌نمایند به مأخذ ۴ درصد مالیات بر درآمد می‌پردازند تناقضی را بوجود آورده که با اصل عدالت مالیاتی معارض است کمیسیون بودجه توصیه می‌نماید مراجع مربوط نسبت به رفع این تفاوت و دوگانگی مطالعات لازم معمول و به مرحله اجرا گذارده شود.
امید است مساعی و فعالیتهای دفتر بودجه در جهت بهبود تنظیم بودجه کل کشور که نمایان گر برنامه‌های اقتصادی و اجتماعی مملکت است مورد توجه همکاران محترم قرار گیرد.
مخبر کمسیون بودجه – دکتر سید یحیی بهبهانی.
لایحه بودجه سال ۱۳۵۰ کل کشور
ماده واحده – بودجه سال ۱۳۵۰ کل کشور از حیث درآمد و سایر منابع تأمین اعتبار بالغ بر چهارصد و هشتاد و یک میلیارد و چهارصد و بیست و پنج میلیون و هفتصد و شصت هزار (۴۸۱۴۲۵۷۶۰۰۰۰) ریال و از حیث هزینه و سایر پرداختها بالغ بر چهارصد و هشتاد و یک میلیارد و چهارصد و بیست و پنج میلیون و هفتصد و شصت هزار (۴۸۱۴۲۵۷۶۰۰۰۰) ریال می‌باشد.
درآمدها و سایر منابع تأمین اعتبار که در جداول قسمت سوم این قانون تحت عنوان درآمد عمومی ذکر شده به مبلغ یکصد و پنجاه و هشت میلیارد و یکصد و بیست و چهار میلیون و چهارده هزار (۱۵۸۱۲۴۰۱۴۰۰۰) ریال و هزینه‌ها و سایر پرداخت‌های از محل آن به مبلغ یکصد و پنجاه و هشت میلیارد و یکصد و بیست و چهار میلیون و چهارده هزار (۱۵۸۱۲۴۰۱۴۰۰۰) ریال تصویب می‌گردد و به دولت اجازه داده می‌شود درآمدهای مذکور را وصول و هزینه‌های وزارت‌خانه‌ها و مؤسسات دولتی و همچنین کمکها و اعانات و سایر اعتباراتی را که در جداول این قانون از محل درآمد عمومی منظور شده‌اند در حدود وصولی درآمدهای مذکور و بر اساس تخصیص اعتبار تعهد و با رعایت قوانین و مقررات مربوط و تبصره‌های زیر پرداخت نماید.
بودجه عمرانی و همچنین بودجه مؤسسات انتفاعی و بازرگانی وابسته به دولت منظور در قسمت هشتم این قانون و سایر مؤسسات موضوع ردیف ۴۰۱ به بعد قسمت پنجم این قانون تابع قوانین و مقررات و اساسنامه‌های مربوط بخود خواهند بود.
بودجه آن دسته از مؤسسات انتفاعی و بازرگانی وابسته به دولت که در اجرای ماده ۹۶ قانون محاسبات عمومی مصوب سال ۱۳۴۹ بصورت مؤسسه دولتی می‌آیند برای مدت باقیمانده سال ۱۳۵۰ پس از تصویب کمیسیون بودجه مجلس شورای ملی قابل اجراء خواهد بود.
- تبصره ۱- الف- وزارت‌خانه‌ها و مؤسسات دولتی در صورتی می‌توانند درآمدهای اختصاصی خود را به مصارف مربوط برسانند که ضمن درآمدهای اختصاصی در بودجه کل کشور منظور و در حسابهای خزانه متمرکز شده باشد. وجوه درآمدهای مزبور به هر مبلغ که وصول شود قابل مصرف خواهد بود و خزانه مکلف است بلافاصله پس از وصول درخواست وجه مبلغ لازم را در اختیار وزارتخانه یا مؤسسه ذیربط بگذارد.
ب- تمرکز وجوه حاصل از بابت سهم آموزش و پرورش و سهم و بهداری و سهم کتابخانه‌های عمومی از درآمد شهرداریها و درآمد اختصاصی دانشگاهها و دانشکده‌ها و مؤسسات آموزش عالی و سایر مؤسسات آموزشی و بیمارستان‌های آموزشی و کتابخانه‌ها و موزه‌ها و بناهای تاریخی و درآمدهای محلی که بوسیله انجمن‌های بهداری و شوراهای آموزشی و کتابخانه‌ها و موزه‌ها و بناهای تاریخی و درآمدهای محلی که بوسیله انجمن‌های بهداری و شوراهای آموزش و پرورش منطقه‌ای از منابع غیردولتی تحصیل می‌شود و درآمد حق السهم صاحبان دفاتر اسناد رسمی و درآمدهای مندرج در ردیف ۵۲۰۱ درآمدها در خزانه الزامی نیست. دستگاهها و مؤسسات موضوع این بند موظفند برای وجوه مزبور در یکی از بانکهای دولتی و در صورت نبودن بانک دولتی در یکی از بانکهای دیگر حساب خاصی افتتاح و درآمد حاصله را بلافاصله پس از وصول به حساب مزبور منتقل نمایند.
- تبصره ۲-الف- کاهش یا افزایش اعتبار هر یک از مواد هزینه و یا برنامه‌های هر دستگاه از محل درآمد عمومی تا میزان ده درصد با موافقت نخست‌وزیر و مازاد بر آن فقط یک بار برای هر دستگاه با موافقت نخست‌وزیر و تصویب کمیسیون بودجه مجلس شورای ملی مجاز خواهد بود مشروط بر اینکه در جمع اعتبارات دستگاه از محل درآمد عمومی تغییری حاصل نشود.
ب- کاهش یا افزایش اعتبار هر یک از مواد هزینه و یا برنامه‌های وزارت جنگ از محل درآمد عمومی تا میزان ده درصد در اختیار وزارت جنگ و مازاد بر آن برای یک بار با موافقت نخست‌وزیر و تصویب کمیسیون بودجه مجلس شورای ملی مجاز خواهد بود مشروط بر اینکه در جمع اعتبارات وزارت مزبور از محل درآمد عمومی تغییری حاصل نشود.
پ- نقل و انتقال اعتبار مواد هزینه و برنامه‌های مربوط به سپاهیان ترویج و آبادانی بین وزارت‌خانه‌های کشاورزی و آبادانی و مسکن و اصلاحات ارضی و تعاون روستائی با موافقت دفتر بودجه مجاز خواهد بود. دفتر بودجه موظف است این تغییرات را بلافاصله به اطلاع کمیسیون بودجه مجلس شورای ملی برساند.
- تبصره ۳- میزان تنخواه گردان خزانه در سال ۱۳۵۰ هشت میلیارد (۸۰۰۰۰۰۰۰۰۰) ریال است.
- تبصره ۴- دیون بلامحل هر یک از وزارت‌خانه‌ها و مؤسسات دولتی با رعایت مقررات ماده ۵۱ قانون محاسبات عمومی مصوب سال ۱۳۴۹ از محل اعتبار دیون وزارت‌خانه‌ها و مؤسسات دولتی قابل پرداخت است.
- تبصره ۵- مقررات تبصره ۷ قانون بودجه سال ۱۳۴۹ کل کشور در مورد بودجه سال ۱۳۵۰ وزارت‌خانه‌های پست و تلگراف و تلفن و اطلاعات نیز قابل اجرا می‌باشد.
- تبصره ۶- به وزارت اطلاعات اجازه داده می‌شود در سال ۱۳۵۰درآمدهای مربوط به پخش آگهی‌های شبکه رادیوئی کشور را وصول و مازاد بر یکصد و سی میلیون (۱۳۰۰۰۰۰۰۰) ریال مندرج در ردیف ۳۴۰۶ قسمت سوم این قانون را به عنوان درآمد اختصاصی خود منظور و بر طبق بودجه‌ای که از طرف وزارت اطلاعات پیشنهاد و پس از موافقت وزارت دارائی و دفتر بودجه به تصویب هیئت وزیران خواهد رسید به مصرف برساند.
- تبصره ۷- به وزارت جنگ اجازه داده می‌شود تا مبلغ سیصد و شصت و شش میلیون و دویست و چهل و نه هزار و پانصد و شصت و هشت (۳۶۶۲۴۹۵۶۸) ریال از محل اعتبارات تعهد نشده بودجه سال ۱۳۴۹ وزارت جنگ را با رعایت اولویت زیر تا پایان سال ۱۳۵۰ پرداخت نماید:
۱- تا میزان سیزده میلیون و چهارصد و چهارده هزار و هفتصد و شصت (۱۳۴۱۴۷۶۰) ریال برای هزینه‌های سری.
۲- تا میزان دویست و چهل و پنج میلیون (۲۴۵۰۰۰۰۰۰) ریال بابت توسعه و تکمیل فرودگاهها و ساختمان‌های ضروری که قراردادهای مربوطه تا پایان سال ۱۳۴۹ منعقد شده است.
۳- تا میزان یکصد میلیون (۱۰۰۰۰۰۰۰۰) ریال بابت بهای اراضی که ارتش شاهنشناهی تا پایان سال ۱۳۴۹ خریداری نموده است.
۴- تا میزان هفت میلیون و هشتصد و سی و چهار هزار و هشتصد و هشت (۷۸۳۴۸۰۸) ریال بابت مطالبات مربوط به تکمیل تأسیسات سازمان تعاون مصرف کادر نیروهای مسلح شاهنشاهی.
- تبصره ۸- به وزارت آموزش و پرورش اجازه داده می‌شود باقیمانده اعتبارات هر یک از ادارات آموزش و پرورش شهرستان‌هائی را که در سال ۱۳۵۰ شورای آموزش و پرورش منطقه‌ای در آن شهرستان تشکیل می‌شود از اعتبارات منطقه‌ای آموزش و پرورش استان و یا فرمانداری کل مربوط کسر و بصورت کمک به منطقه مزبور ابلاغ نماید.
- تبصره ۹- به وزارت آموزش و پرورش اجازه داده می‌شود اعتبار مربوط به تربیت معلم و توسعه برنامه‌های موضوع ردیف ۷۱۹۹ قسمت هفتم این قانون را در سال ۱۳۵۰ برحسب نیازمندیهای هر یک از مناطق و به تفکیک برنامه‌ها و فصول بین آنها بصورت کمک توزیع کند وزارت آموزش و پرورش مکلف است مراتب را بلافاصله به اطلاع دفتر بودجه و کمیسیون بودجه مجلس شورای ملی برساند.
- تبصره ۱۰- به وزارت آموزش و پرورش اجازه داده می‌شود مطالبات معلمان استخدام شده در سال ۱۳۴۷ را بابت حقوق و مزایای همان سال از محل صرفه‌جوئی‌های بودجه مصوب سال ۱۳۴۹ خود پرداخت نماید.
- تبصره ۱۱- عنوان ردیف ۲ /۱۲۸ قسمت پنجم قانون بودجه سال ۱۳۴۹ کل کشور به خرید شیر و مواد غذائی برای دانش‌آموزان اصلاح می‌شود.
- تبصره ۱۲- به وزارت دارائی اجازه داده می‌شود آن قسمت از اعتبار ردیفهای ۵۱۱۰۶ و ۵۱۱۰۷ قسمت چهارم این قانون را که مورد نیاز مناطق آموزش و پرورش می‌باشد با توجه به مفاد تبصره ۱۱ قانون بودجه سال ۱۳۴۷ کل کشور و تبصره ۲۰ این قانون بعنوان کمک در اختیار مناطق مربوطه بگذارد.
- تبصره ۱۳- به وزارت آب و برق اجازه داده می‌شود از مبلغ یک میلیون و چهارصد و پنجاه و دو هزار و هفتصد و هشتاد و دو (۱۴۵۲۷۸۲) ریال بقیه مطالبات خود از کشاورزان زابل بابت هزینه ساختمان دهانه نر درودی که در سال ۱۳۴۱ انجام شده است.
صرفنظر و اسناد مربوطه را به هزینه قطعی منظور نماید.
- تبصره ۱۴- به دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی اجازه داده می‌شود که حقوق و کرایه منزل استادان خارجی (اتباع هند و پاکستان) را که به منظور تکمیل اعضاء هیئت آموزشی خود در سال‌های ۱۳۴۷ و ۱۳۴۸ استخدام نموده‌اند حداکثر تا معادل حقوق و مزایای سایر استادان خارجی شاغل در دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی تا پایان مدت قرارداد منعقده در سال‌های مذکور بودجه مصوب پرداخت نمایند.
- تبصره ۱۵- مبلغ سی میلیون و نهصد و دوازده هزار (۳۰۹۱۲۰۰۰) ریال اعتبار مصوب منظور در بودجه سال ۱۳۴۹ ژاندارمری کل کشور برای پروژه‌های مخابراتی تا آخر سال ۱۳۵۰ قابل تعهد خواهد بود.
- تبصره ۱۶- اعتبار طرحهای مستمر عمرانی موضوع قسمت نهم این قانون (که در بودجه وزارت‌خانه‌ها و مؤسسات دولتی به عنان جزئی از هزینه‌های از محل درآمد عمومی منظور شده است) از محل درآمد برنامه تأمین و وجوه مربوط (موضوع ردیف ۵۳۰۱ قسمت سوم این قانون) در اختیار وزارت دارائی گذاشته خواهد شد تا بر طبق مقررات مربط به طرحهای مزبور و بر اساس ضوابطی که سازمان برنامه تعیین می‌کند به مصرف برسد.
- تبصره ۱۷- به وزارت دارائی اجازه داده می‌شود تا معادل مبلغ چهارصد میلیون (۴۰۰۰۰۰۰۰۰) ریال موضوع ردیف ۳۵۱۰ قسمت سوم این قانون از درآمد سازمان بنادر و کشتیرانی را در سال ۱۳۵۰ به درآمد عمومی کشور منظور نماید.
- تبصره ۱۸- به وزارت دارائی اجازه داده می‌شود مبلغ پنجاه میلیون (۵۰۰۰۰۰۰۰) ریال اصل وام دریافتی فرودشگاه فردوسی از بانک ملی ایران و مانده بهره متعلقه را که به بانک مذکور پرداخته بعنوان افزایش سرمایه شرکت سهامی فروشگاه فردوسی محسوب و به حساب هزینه قطعی منظور نماید.
- تبصره ۱۹- اجازه داده می‌شود وجوه حاصل از فروش خالصجات و مطالبات سنواتی آن موضوع مواد ۱۲ و ۱۴ قانون انحلال بنگاه خالصجات مصوب ۲۰ /۴ /۱۳۴۶ که در سال‌های ۱۳۴۸ و ۱۳۴۹ وصول گردیده است بر اساس مواد مذکور و سایر مقررات قانون نامبرده با توجه به تغییرات قانونی که در عناوین یا وظایف دستگاهها بعمل آمده است به مصرف برسد.
- تبصره ۲۰- الف- به دولت اجازه داده می‌شود به مستخدمین رسمی مشمول قانون استخدام کشوری که در اجرای ماده ۳۵ قانون مزبور و با رعایت قسمت آخر تبصره ۱۱ قانون بودجه سال ۱۳۴۷ کل کشور استحقاق ترفیع دارند اضافه حقوق یک پایه ترفیع را با رعایت سایر مقررات قانون استخدام کشوری از اول سال ۱۳۵۰ پرداخت کند.
در مورد مستخدمین وزارت‌خانه‌ها و مؤسسات دولتی مشمول قانون استخدام کشوری این پرداخت از محل ردیف ۵۱۱۰۷ قسمت چهارم این قانون بعمل خواهد آمد.
ب- اعتبارات مورد نیاز در سال ۱۳۵۰ برای اجرای اصلاحیه قانون استخدام کشوری مصوب سال ۱۳۴۹ در مورد مستخدمین وزارت‌خانه‌ها و مؤسسات دولتی مشمول قانون استخدام کشوری از محل ردیف ۵۱۱۰۷ قسمت چهارم این قانون قابل پرداخت است.
- تبصره ۲۱- مهلت مقرر در تبصره ۱۸ قانون بودجه ۱۳۴۸ کل کشور در خصوص اجرای مقررات ماده واحده قانون واریز اسناد علی‌الحساب و وامهای پرداختی خزانه‌داری کل مصوب ۱۸ /۴ /۱۳۴۷ تا آخر سال ۱۳۵۰ تمدید می‌شود و اسناد علی‌الحساب تا پایان سال ۱۳۴۹ نیز مشمول مقررات قانون مذکور خواهد بود.
- تبصره ۲۲- شهرداریهای مشمول ماده ۲ قانون نوسازی موظفند سم بهداری و تربیت بدنی و پیش‌آهنگی و کمیته پیکار با بی‌سوادی کتابخانه‌های عمومی را از درآمدهای مستمر خود به همان میزانی که در سال ۱۳۴۸ مکلف به پرداخت بوده‌اند در سال ۱۳۵۰ تأمین و پرداخت کنند.
تبصره‌‌هائی که تا ملغی نشده به قوت خود باقی است.
- تبصره ۲۳- بوزارت دارائی اجازه داده می‌شود تا مبلغ یکصد و ده میلیون (۱۱۰۰۰۰۰۰۰) ریال مانده اعتبار قانون اجازه خرید لوازم مورد احتیاج گمرک مصوب ۲۹ اسفند ماه ۱۳۴۶ را برای تهیه وسائل و لوازم تخلیه و بارگیری مورد احتیاج سازمان بنادر و کشتیرانی تخصیص دهد سازمان بنادر و کشتیرانی مکلف است اقساط مربوط را سالانه در بودجه خود منظور و پرداخت نماید.
- تبصره ۲۴- از اول سال ۱۳۵۰ کارمزد صدور گواهینامه تصفیه پنبه موضوع تبصره ۳۷ قانون بودجه سال ۱۳۴۰ کل کشور از هر کیلو بیست و پنج دینار به سی و پنج دینار افزایش می‌یابد.
- تبصره ۲۵- اعتباراتی که در بودجه هر سال بعنوان حق‌الکشف کاشفین مواد مخدر و پاداش مأمورین منظور می‌شود طبق آئین‌نامه‌ای که پیشنهاد وزارت دارائی به تصویب هیئت وزیران خواهد رسید قابل مصرف خواهد بود.
- تبصره ۲۶- به هواپیمائی کل کشور اجازه داده می‌شود از محل وجوهی که از بیمه‌گر بابت خسارات وارده به هواپیماهای بازرسی پرواز و دستگاههای آویونیک منصوب در آنها دریافت می‌نماید، هزینه‌های مربوط به ترمیم و جبران زیان‌های وارده را پرداخت نماید.
- تبصره ۲۷- وزارت آموزش و پرورش مجاز است آن قسمت از اعتبارات مربوط به آموزش عشایری را که در بودجه ادارات وزارت آموزش و پروش منظور شده از طریق خزانه در اختیار اداره کل آموزش عشایری قرار دهد تا طبق مقررات به مصرف برساند.
- تبصره ۲۸- عبارت سال‌های ۱۳۴۶ تا ۱۳۴۹ مندرج در تبصره ۳۲ قانون بودجه سال ۱۳۴۶ کل کشور به عبارت سال‌های ۱۳۴۶ تا ۱۳۵۱ اصلاح می‌شود.
- تبصره ۲۹- از اول سال ۱۳۵۰ وجوه حاصل از خالص فروش کالای قاچاق موضوع قانون مجازات مرتکبین قاچاق مصوب سال ۱۳۱۲ (به استثنای مواد مخدر و کالاهای دخانیه) که به وسیله مأمورین ژاندارمری کل کشور در مناطق مرزی کشف شود پس از کسر سهم مخبرین و کاشفین مأمورین انتظامی بعنوان درآمد اختصاصی ژاندارمری کل کشور منظور و بر اساس بودجه‌ای که بنا بر پیشنهاد وزارت کشور و موافقت وزارت دارائی و دفتر بودجه به تصویب هیئت وزیران می‌رسد به مصرف هزینه‌های مربوط به پیشگیری از ورد کالای قاچاق و مبارزه با قاچاق و ایجاد تأسیسات مورد نیاز خواهد رسید.
- تبصره ۳۰- از اول سال ۱۳۵۰ آن قسمت از درآمد جرائم رانندگی که توسط ادارات شهربانی شهرستان‌ها (غیر از پایتخت) وصول می‌شود باید در حساب مخصوص نگاهداری شود تا به‌منظور بهبود امور راهنمائی و رانندگی طبق آئین‌نامه‌ای که از طرف وزارت کشور پیشنهاد و به تصویب هیئت وزیران خواهد رسید به مصرف برسد.
- تبصره ۳۱-الف- از اول فروردین ماه ۱۳۵۰ به حقوق بازنشستگی و وظیفه از کار افتادگی و وظیفه وراث مشمولین بندهای (الف) و (ب) تبصره ۱۲ قانون متمم بودجه سال ۱۳۴۷ کل کشور ده درصد اضافه می‌شود و از محل صندوق بازنشستگی کشوری پرداخت خواهد شد.
حقوق بازنشستگی یا وظیفه از کار افتادگی مشمولین این تبصره از دوازده هزار و پانصد و چهل (۱۲۵۴۰) ریال و حقوق وظیفه وراث آنان مجموعاً از نصف این مبلغ نباید تجاوز کند.
در مورد آن عده از مشمولین بند (ب) تبصره ۱۲ مذکور که در گروههای ۳ و ۴ جدول حقوقی قانون استخدام کشوری قرار گرفته‌اند در صورتی که حقوق بازنشستگی یا وظیفه آنان کمتر از دوازده هزار و پانصد و چهل (۱۲۵۴۰) ریال و حقوق وظیفه وراث آنان مجموعاً کمتر از نصف این مبلغ باشد، مشمول این تبصره خواهند بود.
ب- مشمولین بند (ب) تبصره ۲۳ قانون بودجه سال ۱۳۴۹ کل کشور از ده درصد افزایش موضوع بند الف این تبصره استفاده خواهند کرد و حقوق بازنشستگی و یا وظیفه از کارافتادگی آنها از پنج هزار و پانصد و چهل ریال نباید تجاوز کند.
پ- مستخدمینی که از لحاظ استخدامی مشمول مفاد بند «الف» تبصره ۱۲ قانون متمم بودجه سال ۱۳۴۷ کل کشور بوده و به سبب انجام وظیفه فوت شده‌اند حقوق مستمری ورثه آنان مشمول بند «الف» این تبصره خواهد بود.
- تبصره ۳۲- معادل ده درصد از مجموع درآمدهای اختصاصی اداره کل گمرک در اختیار رئیس کل گمرک گذارده می‌شود که به مصرف پرداخت پاداش، اضافه کار ساعتی و فوق‌العاده کشیک افرادی که به نحوی در ازدیاد درآمد گمرک مؤثرند و یا خدماتی برای پیشرفت امور گمرکی انجام می‌دهند برساند. پرداخت این وجوه از شمول قوانین و مقررات مغایر مستثنی است.
۱- قسمت دوم جدول‌های تنفیق شده
صفحه ۲ سطر سوم ستون ۱۱ رقم به ۳۶۷۵۳ و ستون ۱۴ رقم به ۳۵۸۱۴۳ اصلاح گردید.
صفحه ۲ سطر یازدهم ستون ۱۱ رقم به ۱۹۲۰ و ستون ۱۴ رقم به ۱۹۲۰ اصلاح گردید.
۲- قسمت سوم پیش‌بینی درآمدها و سایر منابع تأمین اعتبار بودجه کل کشور
در صفحه ۱۸ ردیف ۶/۴۳۰۶ کلمه (دولتی) بعد از آموزش عالی حذف شده است.
۳- قسمت چهارم هزینه و سایر پرداختها بر حسب بخش، وظیفه و برنامه
صفحه ۱ سطر ششم ستون ۱۱ رقم به ۱۶۰۰۴۳۹۲۰ و ستون ۱۴ رقم به ۳۵۸۱۴۲۷۹۸ اصلاح گردید.
صفحه ۱ سطر هفتم ستون ۱۱ رقم به ۱۹۱۹۹۰۶ و ستون ۱۴ رقم به ۱۹۱۹۹۰۶ اصلاح گردید.
صفحه ۲ ردیف ۲۱۱۰۰ ستون ۱۱ رقم به ۲۱۱۸۶۵۸۵ و ستون ۱۴ رقم به ۲۱۱۸۶۵۸۵ و سطر بعدی ستون ۱۱ رقم به ۲۱۱۸۶۵۸۵ و ستون ۱۴ رقم به ۲۱۱۸۶۵۸۵ اصلاح گردید.
صفحه ۱۲ ردیف ۲۱۲۰۰ ستون ۱۱ رقم به ۹۴۴۱۰۵۹ و ستون ۱۴ رقم به ۹۱۴۱۰۵۹و سطر بعدی ستون ۱۱ رقم به ۹۱۴۱۰۵۹ و ستون ۱۴ رقم به ۹۱۴۱۰۵۹ اصلاح گردید.
صفحه ۱۲ ردیف ۲۱۵۰۰ ستون ۱۱ رقم به ۱۵۹۵۳۸۷۴ و ستون ۱۴ رقم به ۱۶۰۷۳۸۷۴ و سطر بعدی ستون ۱۱ رقم به ۱۵۵۸۳۳۱۴ و ستون ۱۴ رقم به ۱۵۷۰۳۳۱۴ اصلاح گردید.
صفحه ۱۳ ردیف ۳۰۰۰۰ ستون ۱۱ رقم به ۳۶۷۵۳۴۱۰ و ستون ۱۴ رقم به ۶۶۱۷۹۲۵۹ اصلاح گردید.
صفحه ۱۳ ردیف ۳۴۰۰ ستون ۱۱ رقم به ۶۴۴۰۰۰۷ و ستون ۱۴ رقم به ۱۳۹۸۵۱۹۶ اصلاح گردید.
صفحه ۲۱ ردیف ۳۴۱۰۰ ستون ۱۱ رقم به ۳۲۶۷۴۰۰ و ستون ۱۴ رقم به ۸۳۱۵۵۲۰ اصلاح گردید.
صفحه ۲۱ سطر ۱۸ ستون ۱۱ رقم به ۲۰۰۰۰۰ و ستون ۱۴ رقم به ۱۲۰۰۰۰۰ اصلاح گردید.
صفحه ۴۵ ردیف ۵۱۱۰۱ ستون ۱۱ رقم به ۱۵۷۵۴۵۷ ستون ۱۴ رقم به ۱۵۷۵۴۵۷ اصلاح گردید.
صفحه ۴۵ بد از ردیف ۵۱۱۱۳ ردیف ۵۱۱۱۴ به عنوان بنیاد فرهنگ ایران (اعانه) و در ستون ۱۱ و ستون ۱۴ رقم ۱۰۰۰۰ اضافه شده است.
صفحه ۴۶ ردیف ۵۱۲۱۱ کلمه تعاون بعداز کلمه بانک و ردیف ۵۱۳۱۲ بعد از سال ۱۳۴۹ عبارت و بانک تعاون کشاورزی ایران و در ردیفهای ۵۱۲۱۴ و ۵۱۲۱۵ بعد از کلمه بانک کلمه تعاون اضافه شده است.
صفحه ۴۷ ردیف ۵۲۱۰۲ بعد از کلمه بانک کلمه و تعاون اضافه شده است و در ردیف ۵۲۲۰۳ بعد از کلمه اراضی کلمه و گوی کن و حذف و به جای آن فرودگاهها اصلاح گردید.
صفحه ۴۸ ردیف ۵۳۱۵۲ بعد از کلمه بانک کلمه تعاون و بعد از کلمه کشاورزی کلمه ایران و در ردیف ۵۳۱۵۳ بعد از کلمه بانک کلمه تعاون اضافه شده است.
۴- قسمت پنجم- هزینه و سایر پرداخت‌های دستگاهها ردیف‌ها بر حسب برنامه
صفحه ۳ ردیف ۱۰۸ به ردیف ۳/۱۰۹ و ردیف ۳/۱۰۹ به ۴/۱۰۹ و ردیف ۴/۱۰۹ اصلاح گردید.
صفحه ۷ شماره طبقه‌بندی ۲۱۱۰۰ ستون ۱۲ رقم ۲۱۱۸۶۵۸۵ و ستون ۱۵ رقم به ۲۱۱۸۶۵۸۵ اصلاح گردید.
صفحه ۷ شماره طبقه‌بندی ۲۱۲۰۰ ستون ۱۲ رقم به ۹۱۴۱۰۵۹ و ستون ۱۵ رقم به ۹۱۴۱۰۵۹ اصلاح گردید.
صفحه ۷ شماره طبقه‌بندی ۲۱۵۰۰ ستون ۱۲ رقم به ۱۵۵۸۳۳۱۴ و ستون ۱۵ رقم به ۱۵۷۰۳۳۱۴ اصلاح گردید.
صفحه ۱۲ کلمه «دبیر» از آخر عناوین تربیت‌معلم در ردیفهای ۳۱۶۰۰ حذف شده است.
صفحه ۳۴ ردیف ۱/۴۱۷ ستون ۱۲ رقم به ۲۰۰۰۰۰ و ستون ۱۵ رقم به ۲۰۰۰۰۰ و شماره طبقه‌بندی ۳۴۱۰۰ ستون ۱۲ رقم به ۲۰۰۰۰۰ و ستون ۱۵ رقم ۲۰۰۰۰۰ اصلاح گردید.صفحه ۳۸ رقم جمع در ذیل ستون ۱۲ به ۱۴۶۹۶۴۳۶۵ و در ستون ۱۵ به ۳۰۰۱۶۳۲۴۳ اصلاح گردید.
صفحه ۳۸ رقم جمع کل ذیل ستون ۱۲ به ۱۶۰۰۴۳۹۲۰ و ستون ۱۵ به ۳۵۸۱۴۲۷۹۸ اصلاح گردید.
صفحه ۳۸ رقم صرفه‌جویی‌ها ذیل ستون ۱۲ به ۱۹۱۹۹۹۰۶ و ستون ۱۵ به ۱۹۱۹۹۰۶ اصلاح گردید.
۵- قسمت ششم هزینه و سایر پرداخت‌های دستگاهها بر حسب مواد هزینه از محل درآمد عمومی
صفحه ۱۰ بودجه وزارت جنگ ستون ۵ هزینه‌های پرسنلی رقم به ۱۸۸۴۳۳۵۸ اصلاح گردید.
صفحه ۱۰ بودجه وزارت جنگ ستون ۵ ماده ۱ رقم به ۱۲۱۱۸۲۹۱ اصلاح گردید.
صفحه ۱۰ بودجه وزارت جنگ ستون ۵ ماده ۲ رقم به ۶۷۲۵۰۶۷ اصلاح گردید.
صفحه ۱۰ بودجه وزارت جنگ ستون ۵ هزینه‌های اداری رقم به ۲۴۶۴۸۳۰۵ اصلاح گردید.
صفحه ۱۳ بودجه وزارت علوم و آموزش عالی ستون ۵ هزینه‌های اداری رقم به ۴۰۸۷۰ اصلاح گردید.
صفحه ۱۳ بودجه وزارت علوم و آموزش عالی ستون ۵ ماده ۶ به ۳۸۲۰ اصلاح گردید.
صفحه ۱۳ بودجه وزارت علوم و آموزش عالی ستون ۵ هزینه‌های سرمایه‌ای رقم به ۲۹۰۰ اصلاح گردید.
صفحه ۱۳ بودجه وزارت علوم و آموزش عالی ستون ۵ ماده ۱۴ رقم به ۱۰۰ اصلاح گردید.
- تقدیم یک فقره لایحه به وسیله آقای قوام صدری معاون وزارت دارایی
۳- تقدیم یک فقره لایحه به وسیله آقای قوام صدری معاون وزارت دارایی
رئیس- آقای قوام صدری بفرمایید.
قوام صدری (معاون وزارت دارایی)- با اجازه مقام محترم ریاست لایحه‌ای است مربوط به اجازه انتقال پنجاه درصد از منافع و سهام شرکت نفت کنتینانتال به شرکت نفت فیلیپیس ایران که چون به موجب قرارداد منعقده واگذاری سهام هر یک از این شرکتهای طرف قرارداد باید با اجازه مجالس مقننه باشد لایحه‌ای تنظیم شده و استدعای ارجاع آن را به کمیسیونهای مربوط دارد.
رئیس- لایحه به کمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.
- بحث در کلیات گزرش کمیسیون بودجه راجع به لایحه بودجه سال ۱۳۵۰ کل کشور
۴- بحث در کلیات گزرش کمیسیون بودجه راجع به لایحه بودجه سال ۱۳۵۰ کل کشور
رئیس- کلیات لایحه بودجه مطرح است آقای دکتر بهبهانی بفرمایید.
دکتر بهبهانی (مخبر کمیسیون بودجه)- با اجازه مقامم محترم ریاست و همکاران محترم در تنظیم گزارش بودجه چند رقم اصلاحی از قلم افتاده که بنده می‌خواستم خواهش کنم که اینجا توجه بشود آنها را اصلاح بفرمایند.
در متن گزارش در قسمت پ تبصره ۳۱ «خواهند بود» به «خواهند بود» باید اصلاح بشود یک اصلاح عبارتی دیگر در متن گزارش جمله شرکت سهامی آب و برق منطقه شمال همه جا در داخل بصورت شرکت سهامی سازمان آب و برق منطقه‌ای شمال اصلاح گردیده خواهش می‌کنم به همین ترتیب اصلاح بفرمائید در قسمت پنجم ردیف ۳۴۲ ستون ۳ عنوان شرکت سهامی آب و برق منطقه شمال به شرکت سهامی سازمان آب و برق منطقه‌ای شمال اصلاح گردیده در قسمت چهارم صفحه ۲۹ ستون ۲ برنامه ۴۱۲۰۰ شرکت سهامی آب و برق منطقه شمال به (شرکت سهامی سازمان آب و برق منطقه‌ای شمال) اصلاح گردیده در قسمت چهارم صفحه ۸ ردیف ۱۶۲۰۰ جلوی همکاریهای عمران منطقه‌ای اضافه بشود مجری طرح وزارت امور خارجه می‌باشد ضمناً یک رقم ده میلیون ریال کاهش در درآمد عمومی هست که در گزارش تقدیم شده از قلم افتاده استدعا می‌کنم توجه بفرمائید که در صفحه اعتبار سازمان مرکزی شرکتها ستون ۱۲ از محل درآمد عمومی حذف گردیده و همچنین رقم ستون ۱۵ به ۵۰۶۵۰۰ اصلاح گردیده.
صفحه ۲۴ برنامه ۴۷۱۰۰ اعتبار ستونهای ۱۲ و ۱۵ حذف گردیده.
صفحه ۳۸ جمع ستون ۱۲ به ۱۴۶۹۵۴۳۶۵ و جمع ستون ۱۵ به ۳۰۰۱۵۳۲۴۳ اصلاح گردیده.
صفحه ۳۸ ستون ۱۲ جمع کل به ۱۶۰۰۳۳۹۲۰ و ستون ۱۵ به ۳۵۸۱۳۲۷۹۸ اصلاح گردیده.
صفحه ۳۸ ستون ۱۲ و ۱۵ ردیف صرفه‌جوئی‌های ضمن اجرای بودجه به ۱۹۰۹۹۰۶ اصلاح گردیده.
چون این رقم کاهش در تمام فصول بودجه تأثیر می‌گذارد بهای دلیل در صفحه ۴۰ ضمن اعتبار ستونهای ۱۱ و ۱۴ سازمان مرکزی شرکتها برنامه ۴۷۱۰۰ حذف گردیده.
در صفحه ۴۰ وظیفه هفتم جمع ستونهای ۱۱ و ۱۴ به ترتیب به ۱۹۴ و ۴۱۹ و ۶۷۸ /۱۰۸۱ اصلاح گردیده.
صفحه ۲۸ بخش چهارم – امور اقتصادی ستونهای ۱۱ و ۱۴ به ترتیب به ۱۳۱۰۸۸۲۰ و ۱۲۳۹۵۷۵۶۴ اصلاح گردیده.
صفحه ۲۸ وظیفه هفتم ستونهای ۱۱ و ۱۴ به ترتیب به ۴۱۹۱۹۴ و ۱۰۸۱۶۷۸ اصلاح گردیده.
صفحه ۱ بخش چهارم – امور اقتصادی ستونهای ۱۱ و ۱۴ به ترتیب به ۱۳۱۰۸۸۲۰ و ۱۲۳۹۵۷۵۶۴اصلاح گردیده.
صفحه ۱ ردیف جمع ستونهای ۱۱ و ۱۴ به ترتیب به ۹۲۰ /۰۳۳ /۱۶۰ و ۷۹۸ /۱۳۲ /۳۵۸ اصلاح گردیده.
صفحه ۱ ستونهایی ۱۱ و ۱۴ ردیف صرفه‌جوئی‌های ضمن اجرای بودجه به ۱۹۰۹۹۰۶ اصلاح گردیده.
قسمت دوم صفحه ۲ بخش چهارم امور اقتصادی ستونهای ۱۱ و ۱۴ به ترتیب به ۱۳۱۰۹ و ۱۲۳۹۵۸ اصلاح گردید.
صفحه ۲ ردیف ۶ جمع ستونهای ۱۱ و ۱۴ به ترتیب به ۱۶۰۰۳۴ و ۳۵۸۱۳۳ اصلاح گردیده.
و هم چنین صفحه ۲ ردیف ۷ صرفه‌جوئی‌های ضمن اجرای بودجه ستونهای ۱۱ و ۱۴ به ۱۹۱۰ اصلاح گردیده این متن اصلاحاتی بود که در گزارش تقدیمی از قلم افتاده بود خواهش می‌کنم منظور بفرمائید.
رئیس- این اصلاحات چاپ خواهد شد و خدمت خانمها و آقایان توزیع می‌شود آقای رامبد تشریف بیاورید.
رامبد- جناب آقای رئیس، جناب آقای نخست‌وزیر نمایندگان محترم ملت و دولت لایحه بودجه سال ۱۳۵۰ موقعی در مجلس شورای ملی مطرح می‌شود که ملت ایران غرق در شادی و احساسات سپاسگذاری نسبت به توفیق فوق‌العاده‌ای است که در امر نفت از برکت درایت و حسن سیاست و شخصیت رهبر عزیز خویش، به دست آورده است (صحیح است) در موقع بحث پیرامون امر نفت عرض کردم این توفیق نفت هدیه ارزنده شاهنشاه است و هدیه ارزنده باید به مصرف ارزنده‌ای برسد به این جهت وظیفه ما مشکلتر و دقت ما بیشتر باید باشد در مصاحبه‌های متعدد اخیر شاهنشاه مکرر مستقیم و غیر مستقیم اشاره بدین مطلب بود که رشد اقتصادی سالم وقتی منتج به نتیجه نهائی خواهد گردید که توأم با رشد دموکراسی باشد و لازمه رشد دموکراسی آزادی بیان بیشتر و احساس وظیفه و مسئولیت در این بیان است به یقین در عرایضی که امروز من خواهم کرد جز قصد خدمت نظری نیست (احسنت) و این خدمت چنانچه حاصل شد ملت و دولت همه برخوردار خواهند بود به همین سبب یقین دارم و امیدوارم که این مطالب تعبیر به مخالفت سرسختانه و دشمنی بی‌منطق نگردد وظیفه دولت تهیه بودجه است به نحوی که از نظر خود او مفید است و وظیفه مجلس موشکافی و گذاردن این بودجه در ترازوئی است که از دید مجلسیان و خواسته ملت مورد نیاز است در این برخورد عقاید، ای بسا باشد که نظراتی مفید فایده افتد و از این رهگذری خدمتی بسزا به هر دو طرف حاصل شود (احسنت) نمی‌خواهم در شروع بیانم با کلمه متأسفانه مطلب را آغاز کنم ولی چه باید کرد که برای مطالعه بزرگترین بودجه مملکت حتی کوچکترین فرصت مطالعه به ما داده نشده کاری بدین بزرگی وقتی بدین کوتاهی قطعاً در خورد مطالعه است قانون اساسی مملکت ایران را که ملاحظه می‌کنید اساس مشروطه، شأن نزول تشکیل مجلس شورای ملی و حضور نمایندگان دولت در مجلس همه بر محور نظارت بر دخل و خرج مملکت دور می‌زند و این دخل و خرج مملکت یعنی بودجه اگر بودجه درست مطالعه شد ملت و پرداخت کنندگان این پول از نحوه خرج آن درست مطلع و قانع و راضی شدند اساس کارها بر همکاری دولت و ملت فراهم خواهد گردید که موجب بهترین نتیجه کار یک اجتماع خواهد بود. برای دولت بزرگترین بودجه یعنی بزرگترین وظیفه یعنی بزرگترین ابزار یعنی همان باروت توپ، اگر دولت بهترین قوانین را داشته باشد ولی بودجه آن کامل و سالم نباشد اجرای آن قوانین امری محال است برای مجلسیان بودجه آنچنان است که اگر با دقت و امعان نظر آن را مورد بحث قرار دادند و تصویب کردند حداقل برای یک سال اطمینان از حسن جریان امور می‌توانند داشته باشند اگر بودجه با نظر مصلحتی و سطحی تصویب شد و عواقب آن در جریان امور می‌تواند داشته باشند اگر بودجه با نظر مصلحتی و سطحی تصویب شد و عواقب آن در جریان سال یا از هزینه‌های زائد بر احتیاج که موجب بدبینی پرداخت کنندگان اصلی مالیات می‌گردد یا بر اثر کمبود و اجرا نشد برنامه‌های مورد نیاز که مورد نارضائی متوقعین بحق طبقات مختلف هست همه این معایب بر گردن ما تصویب کنندگان خواهد بود.
رئیس محترم دولت متکی باکثریت که فرمایشات ایشان از جهت سمت نخست‌وزیری مملکت مورد احترام ما نیز هست خود در بزرگترین و تاریخی‌ترین جلسه سازمان برنامه یعنی مرکز ثقل تحولات اقتصادی و عمرانی مملکت در مهمترین گزارشات خود به پیشگاه شاهنشاه عرایضی کردند و نتیجه گرفتند که آنچه اشکالات هست کلید حل این مشکلات و ابزار اصلاح امور، انتظارم و اجرای بودجه و انضباط در اجرای بودجه است. پس همه به اهمیت فوق‌العاده بودجه معتقدیم ضمناً جمله معترضه در آن نطقمن یک تکنولوژی ایرانی هم خواندم و شنیدیم که بعد درباره آن تکنولوژی ایرانی صحبت می‌کنیم. ببینیم از تکنولوژی ایرانی چه منظور بده است به هر حال چنین مطلب مهمی یعنی بودجه سه‌شنبه هفته قبل بصورت ناقص به مجلس تقدیم شد (دکتر دادفر – دلیل را خود شما میدانید قابل پیش‌بینی نبود) قانون محاسبات قدیم که دولتها آورده‌اند و مجلسیان تصویب کرده‌اند چنین بود که می‌بایستی ۱۵ بهمن هر سال بودجه تقدیم مجلس شود می‌گوئیم آن قانون مربوط به قبل از انقلاب بود و این دولت و این مجلس به مصوبات بعد از انقلاب بیشتر احترام قائل است (قارچورلو- اینطور نیست همه مصوبات مورد تأیید دولت است) می‌گویم آن مصوبات مربوط به قبل از انقلاب بود و این دولت و مجلس به مصوبات بعد از انقلاب معتقدتر است مصوبه بعد از انقلاب در مورد قانون دیوان محاسبات می‌گوید پنجم بهمن باید بودجه به مجلس تقدیم شود حال اگر بصورت افکار مرتجعانه برویم و قوانین قبل از انقلاب را مقدم بر مصوبات بعد از انقلاب بدانیم باید ۱۵ بهمن داده می‌شد اگر به تصور اهمیت مصوبات بعد از انقلاب ارزش قائل شویم باید در پنجم بهمن داده می‌شد (قراچورلو – جناب آقای رامبد مذاکرات نفت مطرح بود و همه ملت ایران در جریان بودند تعجب می‌کنم چطور جنابعالی توجه نکردید) (رضوی- آقای قراچورول توقعی دارید چیزی ندارد که بگوید) آقای مسائل مملکت، مسئولیت‌های مهم مملکتی آنچنان است که نفت، مالیات اصلاحات همه باید تحت‌الشعاع محور قانون اساسی و اراده شاهنشاه و خواسته ملت قرار گیرد (صحیح است – احسنت) همچنانکه از مالیات دهنده دولت قبول نمی‌کند که به چه علت حتی به مناسبت کسالت مالیات دهنده تأخیر در پرداخت مالیات شد جریمه می‌شود دولت هم باید وظایف قانونی خود را به موقع آن‌جام دهد و اگر نمایندگانی اطلاع ندارند بدانند که برای مواقع اضطراری هم راه‌حل‌هائی پیش‌بینی شده متمم بودجه به همین منظور است ما می‌توانیم بودجه‌ای به موقع داشته باشیم و بعد با ده میلیون تومان بودجه، دفتر مرکزی بودجه، متمم بودجه دیگری هم تنظیم بکنیم و اگر کسانی به مذاکرات نفت مربوط می‌دانند باید بفرمایشات شاهنشاه توجه داشته باشند که چنین بود که اگر لازم باشد ما لوله‌های نفت را هم قطع خواهیم کرد پس ما باید حتی بودجه‌ای هم در صورت قطع لوله‌های نفت آماده می‌داشتیم در نتیجه دولتی با برنامه به تناسب تحولات و مقتضیات روز در روز و موعد مقرر بودجه خود را تقدیم می‌کرد.
عباس میرزائی – جناب آقای هویدا دوباره کاری را از بین برده‌اند.
مروتی – این تربیون برای جنابعالی هم هست.
ایلخانی پور – نماینده که از نماینده حق سؤال ندارد (احسنت).
عباس میرزایی- و همه نماینده ایرانیم.
رامبد – دوستان اکثریت، من از چشمان دوست خودم و رئیس دولت شما و نخست‌وزیر مملکت می‌خوانم که از این اظهارنظرهای بی‌جا احساس ناراحتی می‌کنند (قراچورلو- توهین نفرمائید) برای اینکه مدعی است که برای این مطالب قطعاً جواب‌های منطقی دارد و احتیاجی به شلوغ کردن مجلس و گفتن مطالب بیمورد نیست (رضوی – رضایت مردم دلیل است بیمورد نیست، بیمورد می‌شنویم) اما چه نتیجه‌ای حاصل می‌شود از تأخیر تقدیم بودجه این نتیجه حاصل می‌شود که ملت که باید در تبعیت از دولت اولین وظیفه خود را احترام به قانون بداند و قانون را تبعیت کند سرمشق خودش، که دولت است او را اولین بی‌احترامی کننده به قانون می‌بیند این‌جاست در مملکتی که ما متکی به قانون هستیم وقتی دولت قدرت داشت و متکی بر این بود که چون اکثریت مانع صحبت اقلیت می‌شود دیگر به قانون احترام نگذارد و وظیفه خودش را آن‌جام نداد آن دیگر متنفذ هم که با وزیر و مدیر کل آشناست به طریقی درصدد عدم اجرای قانون برمی‌آید و تا بدان‌جا می‌رسد که هر کس بنحوی خود را مجاز برای فرار از اجرای قانون میداند (عباس میرزائی – هیچ اینطور نیست اشتباه می‌کنید) و این بحثی است که آخر سر به آن خواهیم رسید و اما چند سال است که خوشبختانه و یکی از افتخارات این دولت طرح بودجه برنامه ایست اصل را تصدیق می‌کنیمولی منظور از برنامه چیست ؟منظور از برنامه چنین است که این مبلغ برای رسیدن به این هدفها یا آن‌جام این برنامه‌ها در مقابل پرداخت این خرجها تحقق پیدا می‌کند مجلس محترم اگر با هدفها موافق بودند و برنامه‌ها را پسندیدند امکانات مالی و نیروی انسانی آن‌جام برنامه‌ها را در نظر گرفته یا تصویب می‌کنند و یا اصلاح می‌کنند این برنامه‌ها کدام است؟
این برنامه‌ها عبارت از آن کتابچه‌هایی است متجاوز از چند هزار برگ که دیروز به دست ما رسید و به بعضی از دوستان که شاید مستقیماً از دفتر بودجه یا چاپخانه گرفته بودند روز ماقبل و موقعی که کمیسیون بودجه مجلس که در واقع از طرف نمایندگان مجلس برای مطالعه‌های ریز این برنامه‌ها جلسه تشکیل می‌دهند تا غروب پنجشنبه که این بودجه را مطالعه می‌کردند هنوز این دفترچه‌ها نرسیده بود. ما بحث انقلاب اداری در پیش داریم ولی اولین سوال که این مصداق و این مثال مکرر که در این لایحه پیش خواهد آمد وقتی طراح برنامه، تنظیم کننده برنامه خود موفق نمی‌شود که بودجه را از دفتر بودجه در موعد معین به قوه مقننه تقدیم کند چگونه می‌خواهید بقیه برنامه‌های شما را اجرا کند در صورتی که این کار شما که یک چاپ و توزیع بود موفق نشدید چگونه می‌خواهید آنوقت در کارهای عظیم موفق بشوند در بودجه برنامه‌ای چه مطرح است؟ در بودجه برنامه‌ای می‌گوئید این مبالغ را از این منابع مستقیم و غیرمستقیم وصول می‌کنیم و به این فصول احتیاجات و با این جهات و در راه رسیدن به این نتایج خرج می‌کنیم ولی وقتی اصل درآمد حتی با یک تخمین مورد نیاز در اختیار نباشد چگونه ممکن است که محل تأمین خرج قابل اطمینان باشد آمده‌اید در این ستونها نوشته‌اید که در سال ۴۸ این مبلغ وصول کردیم با سرعت و تحول فوق‌العاده مملکت ایران از سال ۴۸ تا سال ۵۰ تغییرات بسیار بزرگی پیش آمده چگونه می‌شود درآمد سال ۴۸ که بعد از آن یک سال مملکت رشد اقتصادی قریب ۱۲ درصد سال دیگر بیش از ده درصد داشته و نتیجتاً ۲۲ و ۲۳ درصد رشد در اقتصاد ما حاصل شده است برویم بنای اطمینان و میزان وصول را بر سال ۴۸ قرار بدهیم می‌گوئید پس چه می‌شود کرد؟ من به شما عرض می‌کنم لابد رپرتاژهای روزنامه که به خرجهای گرانی با هزینه ملت و تبلیغات شخصی در روزنامه‌ها منعکس هست (کاظم مسعودی- هیچ اینطور نیست برای آشنائی مردم است این حرفها را هم نزنید) گفتند کامپیوتر آورده‌ایم ماشینهای حساب آورده‌ایم تکنولوژی پیاده کرده‌ایم تحول داده‌ایم آپ‌تودیت هستیم یعنی چه؟ یعنی لااقل یک مملکتی در چنین حال رشد جا داشت درآمدهای ۱۰ ماه اول را در ماه ۱۲ می‌دانست و آنوقت جناب سرتیپ‌پور وقتی می‌فهمید میزان مالیاتهای مستقیم در ده ماهه اول سال ۴۹ بچه میزان وصول شده با یک تقریب و تخمین صحت ارقامی که در ستون وصولی سال ۱۳۵۰ قید شده بود می‌توانست برآورد کند ولی وقتی هیچ زمینه‌ای در این مورد فراهم نیست هر چند جای صحبتش اکنون نیست در آنچه در سال ۴۸ نوشته شده تازه صحت و سقم آنها هم معلوم نیست زیرا دو نشریه هر دو رسمی از دستگاه دولت دارم. قسمت دوم صفحه ۱ در قسمت صورت تلفیق شده مالیات مستقیم در سال ۴۸، ۲۲ میلیارد و نشریه بانک مرکزی در همان مورد سال ۴۸، ۱۹ میلیارد کدام یک را قبول کنیم و این برنامه تا چه حد تخمیین خواهد داشت من امیدوارم که کسالت جناب دکتر هزاره در این پیش‌آمدها مؤثر نبوده باشد ولی در هر حال سازمان‌های دولتی ما آنچنان باید ترتیب داده شود که معلق و متکی به شخص نباشد و اگر پیش‌آمدی کرد و کسی نبود دیگری کار مملکت را به درستی بچرخاند خیال نمی‌کنم کسی دو صفحه بودجه را مطالعه کرده باشد و احتیاج مراجعه به این نشریه پیدا نکرده باشد (دکتر دادفر – شماره و تاریخ نشریه را ممکن است بفرمائید؟) یادداشت کنید در پایان اسفند ماه ۴۸ ولی به فرض آنکه با طرز فکری گذشته و همکاری صمیمانه و فداکارانه اکثریت با دولت باز آمد این بودجه برنامه‌ای با این تفصیل را تصویب کرد گفتند فلان جاده‌ها ساخته بشود فلان مدارس باز بشود فلان امر اقتصادی تحقق یابد و فلان کار اجتماعی پی‌ریزی شود ضمانت اجرای این برنامه‌ها چیست؟ و ما این را چرا تصویب می‌کنیم که اجرا بشود جناب آقای دکتر همایون فر قطعاً ماده واحده بودجه را خوانده‌اید و دیدید در عبارات بسیار صحیح ادبی و اقتصادی طبق معمول نوشتند به دولت اجازه داده می‌شود – فقط به دولت اجازه داده می‌شود نه اینکه دولت متعهد است دولت مجاز است خواست می‌کند خواست نمی‌کند، درآمدهای مذکور را وصول و هزینه‌های وزارت‌خانه‌ها و مؤسسات دولتی و همچنین کمکها و اعانات و سایر اعتباراتی را که در جداول این قانون از محل درآمد عمومی منظور شده‌اند در حدود وصولی درآمدهای مذکور و بر اساس تخصیص اعتبار تعهد و با رعایت قوانین و مقررات مربوط و تبصره‌های زیر پرداخت نماید ممکن است بعضی از دوستان توجه به آن چیزی که اکنون خواندم نفرموده باشند مفهوم این عبارات چنین است که دو نفر با هم قرار داد می‌بندند و تمام شرایط را ذکر می‌کنند ولی قبل از امضاء‌یک نفر پایین آن می‌نویسد که یک طرف قرارداد مجاز است به هر نوعی که تمایل داشت این قرارداد را عمل کند پس دیگر بحث و ادامه و تصویب به چه منظور است؟ (خانم تربیت- این را ترجمه بفرمائید که جمله اجازه داده می‌شود یک مطلب است و جمله مجاز است مطلب دیگر) (مهندس صائبی- دولت یک وظیفه قانونی دارد) تخصیص اعتبار یعنی چه؟ یعنی در این بودجه برنامه‌ای و هزاران برگ دیگر که دفترش خودش یک دائرةالمعارف بزرگی شده برنامه‌ای تنظیم می‌کنیم که مثلاً در فلان محل قرار است یک راه روستائی بسازند و در حالی که فصل ساختمان در گیلان فقط چهار ماه بیشتر نیست با این عبارت اگر دفتر مرکزی بودجه تخصیص اعتبار برای آن کار نداد نه تنها جاده ساخته نمی‌شود بلکه متصدی راه حتی تعهد هم نمی‌تواند بکند یعنی چه؟ بهتر است این آقای وزیر راه بهتر است حضور جناب آقای نخست‌وزیر شرفیاب شوند و لیست راههائی که در سال گذشته قرار بود در ظرف ۳۶۰ روز انجام بشود سبب عدم تخصیص اعتبار تا ماه هشتم – نهم الی یازدهم سال ابلاغ شد آنچنان جاده‌ای را آنچنان مقاطعه‌کاران در سه ماهه زمستان می‌سازند که نتایجش همان راههائی است که می‌بیند (اخلاقی – خیلی راههای خوبی است) بنابراین صحبتهای مرحوم منصور پایه‌گذار حزب ایران نوین (عده‌ای از نمایندگان- خدا رحمتش کند و روحش را شاد فرماید) از نظر یک سیاستمدار جوان و فعال مطالب ایشان شایان توجه است فرمایشاتی است که کرده‌اند پس از تصویب مقننه دیگر کار از کنترل دولت خارج است و دولت اگر نظری می‌داشت باید در تهیه و تنظیم بودجه می‌نمود، بنابراین نپرس کی گفت ببین چه گفت حرف بسیار صحیحی زدند. تصویب یعنی آن چیزی که باید اجرا شود اگر شما به درآمدها اطمینان ندارید چرا درآمدها را آنچنان تنظیم نمی‌کنید که در یک حد قابل قبول بشود اطمینان کرد اگر به امکانات نیروی انسانی خودتان مطمئن نیستید بهتر است سازمان وزارت کار را گسترش بدهید که اقدامات جامع‌تری بعمل بیاورند اگر به اقتصادی بودن طرحها اطمینان ندارید بهتر است بودجه سازمان برنامه را در این مورد از این گزاف گزافتر نکنید ولی آنچه به اسم مشروطه و به اسم دخل و خرج مملکت به تصویب نمایندگان ملت می‌رسد باید اجرا شود و فی‌المثل در مورد کارخانجات سه عامل را لازم دارد: سرمایه، انسان، زمان، وقتی شما زمان را در هر مورد قطع کردید در ظرف یک ماه و دو ماه چگونه می‌توانید مثلاً در کشاورزی نتیجه لازم را از کشتی که باید در یک سال بکنید به دست بیاورید پس این تخصیص اعتبار اصل ماده واحده را نمی‌گویم نقص کرده می‌گویم ملغی کرده منهم جای آقای نخست‌وزیر بودم شاید با چنین درآمدهائی جز توسل به چنین جمله‌ای راه حل دیگری نمی‌اندیشیدیم زیرا فصل پنجم از درآمدها فصلی است که تأمین اعتبار از منابع دیگری است در این باره بعداً به تفصیل صحبت خواهم کرد اما یک راه حل دارد حق بر این است که شما اعتبارات مورد نیاز را و امکان دریافتش را در جریان سال قبل همیشه اقدام کنید و بدانید امکان توفیق و تحقق بدریافت این اعتبارات تا چه میزانی است نه آنکه بودجه تصویب بشود برنامه طرح بشود و برای اجرایش در ماه ششم و هفتم چمدان‌ها بسته بشود به خارج برویم و اگر شرایط سهل نبود شرایط سنگین را قبول کنیم و آنچه که نه ایشان میل دارند و نه ما دوست داریم بر هزینه‌های تولید ما بار سنگین بیفزاید پس چرا نمی‌گوئید اصل پیش‌بینی و پیشگیری را از همین امروز که آقای هزاره و دوستان ایشان از مجلس می‌روند برای سال دیگر در نظر بگیرند که تا پنج بهمن سال آینده معلوم شود این رقم تأمین اعتبار از منابع دیگر تا چه حد ممکن است من به چشم بدبینی نگاه نمی‌کنم ولی اگر صحبت ما در این عالم دوستانه و خیرخواهانه نبود و صرفاً در مبارزات حزبی و سیاسی طی مسیر می‌کرد حق داشت کسی بگوید که در این بخش پنجم شما فقط حاصل تفریق امکانات خودتان با برنامه‌های خودتان رقمی گذاشته‌اید و از امکان توفیق و تحقیقش بر خود شما مطلبی روشن نیست اما باز بودجه برنامه‌ای هدفهائی که بعد می‌خوانیم مورد نظر است آن‌جام برنامه‌هائی است برای رسیدن به این هدفها، برآورد شده مبلغ ۴۸۱ میلیارد ریال پیش‌بینی شده در شروع این بودجه و در رأس اخبار مهم جراید رقم ۴۸۱ میلیارد ریال همه جا گوشزد شده ولی قوه مقننه بحثی که می‌کند در ۱۵۸ میلیارد ریال است یعنی مثلاً دولت ما اتومبیل می‌خواهد بسازد با اصل خود اتومبیل موافق است با همه چیزش موافق است ولی می‌گویند مجلس شما فقط خرید یک لنگه از چهار لنگه چرخش را حق تصویب دارید یعنی چه؟ یعنی ۱۵۸ میلیارد بودجه عادی که از این ۱۵۸ میلیارد ریال باز ۱۵ میلیارد بودجه مستمر عمرانی است که ضوابط خارج از این بحث دارد این هم قبول نشد، در رقم۱۵۸ میلیارد باز هم ۳۲ تبصره است که هر کدام با نحوی با عبارتی با مهارتی از حیطه نظارت مجلس خارج است شما اگر ۱۵۸ میلیارد را از ۴۸۱ میلیارد خارج کنید می‌بینید ۳۲۳ میلیارد این اصولاً از بحث فعلی ما خارج است نه تصویب می‌کنید و نه تنقیح می‌کنید نه اصلاح می‌کنید جواب دارد این جواب آن است که در یک محیطی شبیه همین محیط با ابراز احساسات دوستان اکثریت فعلی لوایحی تصویب شده که مخارج از حیطه نظارت و دخالت و امکان نظر مجلس خارج گردیده (اخلاقی- این طور نیست شور شده دقت شده بعد تصویب شده) (قرارچورلو- نظر شخص جنابعالی است) (دکتر الموتی- تشکر دوستانتان در کمیسیون بوجه لااقل یادتان باشد)(عباس میرزائی- ایشان اصلاً تشریف نیاوردند) من از جناب آقای رئیس خواهش می‌کنم هر وقت نطقهای نشسته تمام شد اجازه بفرمایند سخنم را ادامه بدهم (دکتر الموتی- اهانت به مجلس نفرمائید به بیانات خودتان ادامه بدهید). اما آنچه که مربوط به سازمان برنامه است شما تصویب کردید و برای اینکه بدانید تصویب شما مثل همین بودجه تحقق پیدا نکرد و تعصب حزبی مانع از رسیدگی و قضاوت وظیفه نمایندگی شد (عباس میرزائی- همه افراد حزب ایران نوین پاسدار انقلاب هستند) (دکتر حکیم شوشتری- هیچ تعصبی نیست با اینکه می‌فرمائید اهانت است طور دیگری فرمایشاتتان را ادا بکنید) (مهندس صائبی- و به هیچ وجه صحیح نیست چنین مطلبی را که می‌فرمایند) (قراچورلو- منظور حزب خودشان است) تصور می‌کنم هر کس در هر مرحله‌ای از سواد باشد تا این حد اطلاع دارد که نصب یک کارخانه خیلی زودتر در مقابل یک پرداخت آن‌جام می‌شود تا آن‌جام یک برنامه کشاورزی، آن‌جام کشاورزی محتاج بوقت بیشتری است کما اینکه شما هر وقت کارگر شهری لازم داشته باشید در هر فصل سال پیدا می‌کنید ولی کارگر کشاورزی اگر زارع زمین خود باشد در فصل زراعت نمی‌تواند کارش را ترک بکند این ابتدائی‌ترین مطلب اقتصادی است که زمان در کار کشاورزی لازم است و حتی این مطلب ساده مورد توجه برنامه‌های عمرانی و سازمان برنامه و مصوبه شما قرار نگرفته زیرا دو سال و نیم از عمر سازمان برنامه در اجرای برنامه چهار گذشته و آن دوستانی که می‌گفتند این چنین نیست به من بفرمائید چند درصد بودجه برنامه در قسمت عمران روستا آن‌جام شده پس آن‌هائی که نمی‌دانند حرف نزنند اکنون بشنوند که فقط ۱۲ درصد، فقط ۱۲ درصد پس اگر من آمدم و بودجه برنامه کشاورزی را اینجا به ملغ صد تومان از محل بودجه عادی تصویب کردم و برای تحقق این برنامه ۳۰۰ تومان از محل سازمان برنامه لازم بود و چون تصویب من در بودجه سازمان برنامه تاثیری ندارد و آن ۳۰۰ تومان را خرج نکردند این چه برنامه ایست؟
اما نحوه خرج سازمان برنامه که خیلی حرفها و مطالب دارم بجای خود به هزینه‌های فعلی که در داخل این ۱۵۸ میلیارد است تبصره ۶ تبصره ۲۵ تبصره ۲۹ تبصره ۳۰ تبصره ۳۲ باز اینها را هم که دویست و چند نفر نماینده مجلس از ملت پول می‌گیرند وظیفه دارند بیایند در کمیسیونها بنشینند و کار مملکت را دخل و خرج را نظارت بکنند ما طبق این تبصره‌ها که گفته دخالت و نظارت نمی‌کنیم و این دوستان من وزرای عزیز شما که بیش از موهای سرشان آن‌هائی که موهایشان باقی مانده کار دارند و واقعاً خستگی آقای نخست‌وزیر را من می‌توانم درک کنم که با این کار سنگین و روزی ده پانزده ساعت کار همین تحمل هم خارق‌العاده است می‌آئید آن خرجها را می‌گذارید به تصویبنامه هیئت دولت چرا؟ چه خرجی در این کارها هست که باید از دید مردم مکتوم بماند من اقلیت معتقدم که مملکت دارد پیشرفت می‌کند هر کاری که می‌شود باید در صلاح مملکت باشد چرا نمی‌خواهید اینها برملا بشود (دکتر حکیم شوشتری – پنهانی که نیست تفریغ بودجه هم می‌آورند) نه، کار نقص بودجه شما به اینجا تمام نشد تبصره‌ها جای خود سهم سازمان‌جای خود مؤسسات وابسته جای خود که هرکدام فصل جداگانه‌ای است آخر سر ۱۷۰ میلیون تومان هم گذاشتن صرفه جوئی جناب آقای نخست‌وزیر تسلط شما به امور بودجه و مملکت از همه ما باید بیشتر به من بفرمائید اگر یک دولتی ۴۰۰ میلیون تومان کسر بودجه داشت و همان رقم را نوشت صرفه‌جوئی که همیشه ممکن است با این کلمه تعادلی بوجود بیاید اما من صرفه‌جوئی را در دولتهای قبل از شما مجاز می‌دانستم چرا؟ برای اینکه بودجه برنامه‌ای نبود در بودجه برنامه‌ای صرفه‌جوئی چه معنی دارد یکی از این دو سه مورد است یا برآورد برنامه گرانتر از آن چیزی که باید شده پس چرا و از کجا معلوم است این برآورد فقط ۲۷۰ میلیون تومان گران است؟ یا این است که خیر ما نمی‌خواهیم اگر وصول نکردیم این پول را بپردازیم اگر نپرداختید که در برنامه یک خانه در و پنجره‌هایش می‌ماند (صدری کیوان- صرفه‌جوئی دلیل مدیریت علمی دولت است آقای رامبد) نماینده محترم دشت میشان (عباس میرزائی – نماینده محترم ملت ایران بفرمائید) باید عرض کنم که شما بر نقطه‌ای از ایران بروید مقدار زیادی از کارهای مملکتی را تحسین می‌کنید در قبال همین هم از شما توقعی می‌کنند که فلان بیمارستان یا فلان جاده کوچک یا فلان مطلب چرا آن‌جام نگرفته است شما می‌فرمائید دولت در حدود بودجه‌اش خرج می‌کند و این امکان نداشت بلافاصله به شما یک خرج زائد، یک تفریط اموال، یک بی‌حسابی را نشان می‌دهند می‌گویند چطور شد، آن کار شده این کار نمی‌شود؟ من شما را راهنمائی می‌کنم در دستگاه وزارت دادگستری، در دستگاه وزارت جنگ، در دستگاه وزارت راه این کار نمی‌تواند انجام بگیرد چرا؟ برای اینکه تا آن شاهی آخر توی همان هفت، هشت هزار صفحه حساب شده که دسته جارو را حتی نخی را که به پائین آن می‌بندند نمی‌توانند فصل به فصل تغییر بدهند اما ۱۶میلیارد، هزار و ششصد میلیون تومان بعنوان درآمد اختصاصی در این بودجه‌ها هست که اکثر خرجش یا همان تصویبنامه است محل خرجش هم معین شده می‌پرسد می‌گویند مبارزه با قاچاق از محل درآمد اختصاصیش خرج شده آیا مبارزه با قاچاق لازم است یا لازم نیست اگر لازم است که شاید درآمد اختصاصی نداشت ما چرا نباید در بودجه مملکت برای این کار چیزی داشته باشیم اگر لازم نیست خرج بکنیم شاید تصادفاً یک مقدار بی‌حسابی یکبار قاچاق به‌دست آمد آن وقت چرا پول باید به زر و زیور و تزئین بعنوان مبارزه با قاچاق خرج کرد. اینست که من با اشاره به این نحوه نامطلوب و غیر منطقی خرجها و مصارف بودجه‌های اختصاصی به جناب آقای نخست‌وزیر یک ارائه طریقی توصیه و راهنمائی می‌کنم. چقدر بودجه شما که خود تجلیل می‌کنید مجلل‌تر می‌شد اگر می‌آمدید می‌گفتید از این ۱۶۰۰ میلیون تومان بودجه اختصاصی که دیگر در برنامه نیست ما امکان صرفه‌جوئی داریم و این ۱۶۰، ۱۷۰ میلیونی که می‌خواهیم در بودجه برنامه‌ای صرفه‌جوئی کنیم از آن محل تأمین کنیم اما نمی‌خواهید این کارها را بکنید دوستان می‌رنجند، وزرا با سواد هستند، قدرت منطقشان هم زیاد است می‌آیند پشت میز شما می‌نشینند آدم را قانع می‌کنند بیرون که می‌روند آن کار دیگر می‌کنند ما راجع‌به تبصره‌ها صحبت می‌کردیم و اجازه می‌خواهم تشریح کنم در بند (پ) تبصره ۲ می‌گوید نقل و انتقال اعتبار مواد هزینه برنامه‌های مربوط به سپاهیان ترویج و آبادانی بین وزارت‌خانه‌های کشاورزی و آبادانی و مسکن و اصلاحات ارضی و تعاون روستائی با موافقت دفتر بودجه مجاز خواهد بود (دکتر حکیم شوشتری- شما به این هم ایراد دارید؟) مفهوم چیست؟ مفهوم این است که یک وظیفه‌ای در کار سپاهیان باید آن‌جام بگیرد و این همه نشریات، این همه نطقها، این همه سمینارها، این همه انتقادها در طول این مدت دورافتاده‌ترین روستای این مملکت را با کلمه مدیریت آشنا کرد و اولین جمله مدیریت تشکیلات و تعیین وظایف هر یک دستگاهها است اگر وظیفه این سازمان‌ها معین و مشخص است چطور بودجه مربوط به آنها مشخص نیست و این بودجه برنامه‌ای نیست و درست نیست (دکر حکیم شوشتری- به این علت که معلوم نیست چقدر مشمول هستند باید بودجه را اینطور تنظیم کرد چرا می‌فرمائید که مطالعه نکردند) مطالعه نفرموده‌اید قطعاً قانون اساسی را مطالعه فرموده‌اید تشکیلات مملکتی و تصویب آن با مجلس شورای ملی است پس این تشکیلات در یک خطوط اساسی وقتی تصویب شده تکلیف هر وزارتخانه، هر سازمان و آن قسمت از هر برنامه‌ای را که هر سازمانی باید آن‌جام بدهد معلوم است و آن بودجه‌ای که باید برای آن‌جام آن برنامه در نظر گرفته بشود معلوم است و در اینجا جز اینکه بگوئیم خود دولت هنوز نمی‌داند چه باید بکند چیزی نمی‌باشد، تبصره ۵ جناب آقای مهندس ستوده که می‌گوید: مقررات تبصره ۷ قانون بودجه سال ۱۳۴۹ در مورد بودجه سال ۱۳۵۰ وزارت‌خانه‌های پست و تلگراف و تلفن و اطلاعات قابل اجراست شما اگر یادتان رفته باشد من یادداشت کرده‌ام به همین تبصره وقتی مراجعه بکنید به بودجه سال ۴۹ متن آن چنین است که تبصره ۹ سال ۱۳۴۸ باز در سال بعد قابل اجراست این چیست این همین مطلبی بود که الآن داشتم صحبت می‌کردم مملکتی است پیشرفت کرد، توسعه پیدا کرد، کارها بنا به مقتضیات روز تغییراتی پیدا کرد و قطعاً یک مقدار وظایف به وزارتخانه دیگر منتقل شده بودجه و وسائل مربوط به آن کار هم باید به وزارتخانه دیگر منتقل بشود، چند سال؟ اگر چهار سال چهل سال باید باشد برنامه آنست که از این تاریخ تا ۴۰ سال باید باشد ولی نگوئید امسال، سال دیگر نشد امسال، سال دیگر نشد امسال، اینکار انسان را به یاد آن معمارهائی می‌اندازد که برای آدم خانه می‌سازند و این یک نمونه‌ای از سرعت کارها است تبصره ۶ به وزارت اطلاعات اجازه داده می‌شود در سال ۱۳۵۰ درآمدهای مربوط به بخش آگهی‌های شبکه رادیوئی کشور را وصول و مازاد بر ۱۳۰ میلیون ریال مندرج در قسمت فلان این قانون را بعنوان درآمد اختصاصی یعنی همان درآمدهائی که صحبتش را می‌کردیم منظور و بر طبق بودجه وزارت اطلاعات پیشنهاد و پس از موافقت وزارت دارائی دفتر بودجه به تصویب هیأت وزیران خواهد رسید این رقم چیست؟ در سال گذشته این رقم جمع کلش ۱۵ میلیون تومان بود ۱۳ میلیونش در بودجه آمد ۲ میلیونش خرج اختصاصی شد با پیشرفت‌های همه جانبه اصلاً تعجب می‌کنم چرا فقط یک میلیون تومان بیشتر شده باید بیشتر از این می‌شد باری امسال شده ۱۶ میلیون تومان این ۱۶میلیون تومان عوض اینکه یک میلیون تومان اضافی را جزو درآمد مملکت منظور بداریم و از آن ۱۷۰ میلیون بکنیم جزو درآمدهای اختصاصی با تصویب دفتر بودجه و مقامات دولتی خرج می‌شود جناب آقای نخست‌وزیر گویا جناب آقای هویدا بودند که در پیشگاه شاهنشاه عرض کردند راه حل مشکلات ما انتظام بودجه‌ای و مراعات انضباط سخت است تصدیق می‌فرمائید که این انضباط سخت در بودجه عادی شما به مراتب بیشتر از بودجه‌های اختصاصی است پس تحقق نظر حضرتعالی در ازدیاد بودجه عادی و کم کردن بودجه اختصاصی است نه اینها، تبصره ۱۶ اعتبار طرحهای مستمر عمرانی موضوع قسمت نهم این قانون که در بودجه وزارت‌خانه‌ها و مؤسسات دولتی بعنوان جزئی از هزینه از محل درآمدهای عمومی منظور شده است از محل درآمد برنامه تأمین و وجوه مربوطه در اختیار وزارت دارائی گذاشته خواهد شد تا اینجا خیلی خوب تا بر طبق مقررات مربوط به طرحهای مزبور و براساس ضوابطی که سازمان برنامه تعیین می‌کند به مصرف برسد، معنی‌اش جناب آقای فولادوند چنین است دو کارمند در یک دفتر پشت دو میز نشسته‌اند یکی از محل طرحهای مستمر که این هم بحث مفصلی دارد و در واقع یک نک زدنی از بودجه برنامه‌ای به بودجه عادی است حقوق می‌گیرد یکی از بودجه عادی آن با یک ضوابط مالیات می‌پردازد اسناد هزینه این جور دیگری می‌چرخد اسناد هزینه آن جور دیگری می‌چرخد این دو گانگی برای یک چرخ در یک مملکت برای یک دولت یک ملت در پول خودش دلیل نداشتن هماهنگی نیست؟ پس همچنان که تشکر می‌کنم از جناب آقای نخست‌وزیر که قسمتی از تذکرات سال قبل اقلیت را مورد توجه قرار دادند برای سال آینده به این مطلب عنایت بفرمایند من یقین دارم اگر علاقه به کار مملکت بود و مربوط به تصمیم شما بود و مسائل تعصبی و حزبی از این قبیل نبود شاید خودتان مردانه می‌آمدید همان روز قبول می‌کردید و وقت مملکت یک سال عقب نمی‌ماند (عباس میرزائی- همیشه مردانه قبول کرده‌اند) شاید این مطالب هم برای سال‌های آینده قبول کنید، تبصره ۱۸ به وزارت دارائی اجازه داده می‌شود مبلغ ۵۰ میلیون ریال اصل وام دریافتی فروشگاه فردوسی از بانک ملی ایران و بهره متعلقه را به بانک مزکور پرداخته بعنوان افزایش سرمایه شرکت سهامی فروشگاه فردوسی محسوب و به حساب هزینه قطعی منظور دارند مطلبی است آن‌جام شده دولت هم چاره‌ای ندارد فروشگاه فردوسی هم که حالا زیر نظر حضرتعالی است (اشاره به تیمسار سپهبد صنیعی) بدهی دارد دستگاه دولت است باید بچرخاند ولی جناب نخست‌وزیر من یک آرزو مثل تمام افراد ملت بر دلم ماند که دولت بیاید بگوید این برنامه را داشتم این سرمایه را گذاشتم این متصدی نتوانست عمل بکند بر کنارش کردم و شغل بالاتر به او ندادم و این طرح به این دلائل عیب داشت طراحش برکنار شد که امروز ملت ایران عوض اینکه فروشگاه فردوسی که که تأسیس کردند تا در قیمتها رقابت بکند و ملاک و تعادل قیمتها را در مملکت در بازار آزاد و اصناف و خریداران حفظ بکند خودش باعث گرانی شده ۵ میلیون تومان هم ضرر کرده و داریم ضررش را می‌دهیم من استدعا می‌کنم ضمن یادداشتهایتان در جوابی که می‌فرمائید بفرمائید در طول تاریخ فروشگاه فردوسی منظور فروشگاه فردوسی بخصوص نیست یک مؤسسه را شما انتخاب کنید که ما با این مسائل مواجه شد می‌آمدیم رسیدگی کردیم اصلاح کردیم ضررش را ملت داد ولی بکار دوست بازی و رفیق بازی و این شخص را جای دیگر گذاشتن ادامه ندادیم حالا تیمسار حضرتعالی تازه تشریف برده‌اید این جا یک کار دیگری هم می‌شود در فروشگاه فردوسی که قسمتی از درآمد دولت است و باز هم ضرر می‌کند تمام خریدهای دولت حتی آن‌هائی که در آن فروشگاه وجود ندارد با وساطت با دلالی با واسطه‌گری این فروشگاه آن‌جام می‌شود و این فروشگاه هم مثل همه بانکهای خصوصی کارمزد رویش می‌کشد حتی خرید شن و ماسه شما این را در روزنامه اعلان کنید که دولت شن و ماسه را از فروشگاه فردوسی می‌خرد ببیند چند نفر از این موضوع تعجب می‌کنند ما کارهای تعجب‌آور می‌کنیم بکنید ولی استفاده‌اش را هم بیاورید نه اینکه باز هم ۵ میلیون ضررش را دولت بدهد ملت بدهد تبصره ۲۱ مهلت مقرر در تبصره ۱۸ قانون بودجه ۱۳۴۸ کل کشور در خصوص اجرای مقررات ماده واحده قانون واریز اسناد علی‌الحساب و وامهای پرداختی خزانه‌داری کل مصوب ۱۸ /۴ /۴۷ تا آخر سال ۱۳۵۰ تمدید می‌شود و اسناد علی‌الحساب تا پایان سال ۱۳۴۹ نیز مشمول مقررات قانون مذکور خواهد بود این دو نکته دارد اصولاً در خزانه‌داری کل ما سند علی‌الحساب آقای اهری شما مالیه چی هستید مفهومی ندارد در خزانه‌داری کل پولی پرداخت می‌شود برای کاری که محل داشته تعهد شده اسناد فرستاده‌اند اینها یک مقداری مربوط به ایامی است که نظم و ترتیبی در کارها نبوده یا اضطرار و اجبار داشته‌اند قبول اولاً شما آن کار معیوب و فاسدی را که در گذشته کرده بودند چگونه آوردید تا سال ۱۳۴۹ ادامه دادید در ثانی پارسال اجازه گرفتید بنشینید رسیدگی کنید قابل قبول است به حساب قطعی بگذارید نیست بفرستید به دادگاه می‌فرمائید جناب آقای هویدا که کار زیاد بوده سنگین بوده نرسیده‌اید من به شما عرض می‌کنم یک روز به اتفاق با هم یا من در اتومبیل کوچک شما و یا شما در اتومبیل من برویم خیابان اسلامبول تعداد کارمندانی را که حقوق می‌گیرند و سر کار نیستند و از اینکه کار بهشان نداده‌اند ناراضی هستند به شما نشان بدهم خوب دو تا هیئت نرسید رسیدگی کند ۱۰ تا هیئت ۳۰ هیئت بگذارید بیائید یک کاری کنید که سال دیگر به مجلس بگوئید که آن‌جام دادم شما که تشریف می‌برید به جنوب می‌گوئید فلان کار که ۶ ماه پیش اینجا بودم شروع شده چرا طبق برنامه پیش نرفته خوب اینهم کار مملکت در سطح خودش و باید آن‌جام شود میدانید حداقل اینکار چه نتیجه‌ای می‌داد اگر در ظرف امسال اینکار تمام می‌شد یک بخشنامه می‌فرمودید که دیگر اسناد علی‌الحساب برای خزانه‌داری کل فرستاده نشود این تعداد کارمندانی که خلاف رویه مالی عمل کرده‌اند به دیوان کیفر فرستاده شده‌اند و اینجا می‌فرمودید یک قدم از آن انضباط مالی خودم را در وزارت دارائی شروع کرده‌اند و حالا در کادر دولت می‌کنم تبصره ۲۵ اعتباراتی که در بودجه هر سال بعنوان حق‌الکشف کاشفین مواد مخدر و پاداش مأمورین منظور می‌شود طبق آئین‌نامه‌ای که به پیشنهاد وزارت دارائی و تصویب هیئت وزیران خواهد رسید قابل مصرف است شما تا بحال طبق چه اساس و برنامه‌ای این حق‌الکشف را تقسیم می‌کردید مقرراتی نداشت؟ یادداشت؟ اصلاح لازم است چرا لایحه‌اش را به مجلس نمی‌آورید مگر هیئت دولت که این همه کارهای عظیم ۴۸۰ میلیارد ریالی را بعهده دارد چقدر باید بنشیند جای نمایندگان مجلس شورا و سنا و وظیفه وکلا را در کمیسیون بودجه و سایر کارها در اختیار خودش بگیرد جز اینکه فکر کنیم در اثر چندین سال نخست‌وزیری روحیه دمکرات و آزادمنش هویدا هم تبدیل به روحیه قدرت طلبی و قدرت جو شده آیا آثار دیگری است (عباس میرزائی- اینطور نیست هویدا آزادمنش است) باز هم تبصره ۳۰ در مورد جرائم رانندگی اصولاً شما وقتی به آشپز گفتید هر چقدر گوشت بخری یک کمیسیونی از خرید گوشت به تو می‌رسد از آن روز خوراک شما هر روز گوشت خواهد بود شما انتظار دارید برنامه راهنمائی مملکت را اصلاح کنید برای این منظور اگر رانندگی درآمد اختصاصی ندارد باید اختصاص بدهید اگر دارد مثلا در یک جائی جرائم زیاد شد به فرض ۴ تا چراغ قرمز ۸ تا چراغ سبز هم باید پهلویش بگذارند واقعاً شما وقت ندارید با من بیائید والا من به شما نشان می‌دهم توی شهر در یک چهار راه کوچک ۸ تا پایه چراغ است و در خیلی چهارراههای بزرگ هیچ نیست اینها فقط دلیل این است که در آمد اختصاصی خرج اختصاصی دارد و با تصویبنامه هیئت دولت است بالاخره می‌رسیم به تبصره ۳۲ که می‌گوید معادل ۱۰ درصد از مجموع درآمدهای اختصاصی اداره کل گمرک در اختیار رئیس کل گمرک گذاشته می‌شود که به مصرف فوق‌العاده و اضافه کار ساعتی و فوق‌العاده کشیک افرادی که به نحوی در ازدیاد درآمد گمرک مؤثرند یا خدماتی برای پیشرفت امور گمرکی آن‌جام می‌دهند برسند پرداخت این وجوه از شمول قوانین و مقررات مغایر مستنثی است ای کاش روزی می‌رسیدیم که بفهمیم انقلاب اولین مخالف استثناء کاری است و استثناء بر خلاف انقلاب است حالا من بهبود وضع گمرک را تأیید می‌کنم صداقت رئیس فعلی آن را هم سابقه دارم احتیاج به این پول را هم بی‌اطلاعم اما چند تا رقم اینجا برای شما دارم در ماده دو صفحه ۸ قسمت ششم که راجع به مزایا و کم است نشان می‌دهد سال ۱۳۴۹، ۱۴ میلیون تومان و سال ۱۳۵۰ ۱۵ میلیون تومان برای این مزایا و کمک در بودجه ما هست پس معلوم می‌شود این ۱۴ میلیون ۱۵ میلیون تا به حال به کسانی پرداخت می‌شود که در ازدیاد درآمد گمرک موثر نبوده‌اند و از این به بعد این مبلغ جدید را می‌خواهید برای کسانی باشد که در ازدیاد درآمد موثرند این رقم جدید میدانید چقدر است ؟دو میلیون و نهصد هزار تومان یعنی ۱۰ درصد ۲۹ میلیون تومان حالا بر من ایراد نگیرید که چرا از وکلا سؤال می‌کنم بحث و سوال بین ما آزاد شده همانطور که سؤال می‌کنید جواب می‌دهم دو میلیون و نهصد هزار تومان ما در اینکار غیر از ۵ در هزار کل درآمد گمرک در اختیار گمرک می‌گذاریم من نه می‌توانم با اصلش موافقت کنم نه مخالفت برای اینکه هر اظهار نظری موقعی ارزش دارد که مبتنی بر اطلاعات باشد حق بود دولت لایحه‌ای می‌آورد که به این دلایل به این تغییرات این احتیاجات این مقتضیات این وضع را ایجاب کرده که آن پانزده میلیون تومان کافی نیست ما می‌خواهیم ۱۸ میلیون تومان بدهیم ۴۰ میلیون تومان بدهیم ولی نه اینکه در شب آخر سال در حالی که ۴۸ ساعت از لحاظ زمان و ده ساعت از لحاظ کمیسیون برای رسیدگی به ۴۸۱ میلیارد ریال بیشتر وقت نداده‌اید بیائیم بگوئیم دو میلیون و نهصدهزار تومان می‌خواهیم بدهیم برای بهبود وضع گمرک و چرا سه میلیون و نهصدهزار تومان نمی‌دهیم شما میدانید من که نمی‌دانم من که تصویب می‌کنم موقعی برایم ارزش دارد که با استدلال همراه باشد (دکتر حکیم شوشتری- در کمیسیون بودجه تشریف می‌آوردید وارد می‌شدید) آنوقت می‌ترسم اطلاعاتم در حد شما پائین بیاید اما برویم بر سر نحوه تنظیم بودجه حال که جناب آقای نخست‌وزیر در حزب اکثریت بعضی افراد شما تعصب دارند که ارقام بودجه را بخوبی درک کرده‌اند بنده از همین آقای شوشتری یک سؤال می‌کنم (کاظم مسعودی- شما حق سؤال ندارید) اگر مطلب را دانستند و نه از ایشان بلکه از همه اکثریت سؤال می‌کنم اگر حتی یک نفر کمترین توضیحی توانست بدهد بنده بحثم را خاتمه می‌دهم بفرمائید درآمدهای متفرقه در سال ۱۳۴۹ که دو میلیارد و چهارصد و نود یک میلیون و پنجاه و هفت هزار ریال بوده و امسال به ۳۳۰ میلیون تومان ترقی کرده این چیست از چی ترکیب می‌شود سال قبل چه مبلغ درآمد عادی بوده چرا امسال درآمد عادی کم شده و ۱ /۶۹ میلیون به ۳۰ میلیون تقلیل پیدا کرده و اصولا این چگونه برنامه‌ایست که به یک رقم گرد ۳۳۰ میلیون تومان قطعیت پیدا کرده جز اینکه بگوئید نحوه تنظیم بودجه جناب آقای دکتر هزاره با آن موشکافی که مرد نظر شماست و عنوان می‌کنید عمل نشده می‌رسیم به هزینه‌های متفرقه بنده در نحوه تنظیم بودجه عرایضی می‌کنم قسمت چهار می‌خواهید بخوانید جواب بدهید جناب آقای دکتر دادفر صفحه ۴۵ کد ۵۱۱۱۱ را باز کنید نوشته‌اند در سال ۱۳۴۹-۳۴ میلیون اولا ۳۴ میلیون نیست باری اینکه بودجه سال ۱۳۴۹ را هم شما به مجلس دادید در آن بودجه ۳۰ میلیون بود اینجا ۳۴ میلیون است حالا هم رسیده به ۳۳۰ میلیون هیچ ایرادی به این تغییرات نیست قطعاً این تغییرات مبتنی بر یک احتیاجات بود قطعاً یک مسألی هست که همانطور که شمای وطن‌پرست این صلاحیت را دارید این اکثریت علاقمند خوشوقت می‌شوند و من هم اگر متقاعد شدم رأی می‌دهم ولی این را چطور می‌شود فهمید آقای نخست‌وزیر آنچه تا کنون عرض کردم زمینه درباره نحوه تهیه و تنظیم بودجه بود و تقدیم آن به مجلس شورای ملی حال مطلبی که عرض می‌کنم روی سخنم با خود وکلاست ولی به جهت حزب اکثریت با شما هم ارتباط دارد بودجه ۴۸۱ میلیارد ریالی در کمتر از ۴۸۰ دقیقه در کمیسیون مجلس شورای ملی به تصویب رسید.
عباس میرزائی- دوره انقلاب است.
دکتر فریور – شوخی اگر دارید در مورد انقلاب دیگر شوخی نکنید.
عباس میرزائی – شما کی تا به حال انقلاب شده‌اید؟
دکتر فریور- یک سخنگوئی هم تعیین کرده‌اند که نمی‌داند چی بگوید.
عباس میرزائی- سوابق انقلابی بودن ما را از سال ۲۵ باید ببینید که چه کرده‌ایم.
دکتر طالع – شما که سال ۲۴-۲۳ نبودید.
عباس میرزائی- ما همه دنبال هدف رهبر انقلاب مملکت بوده‌ایم.
رئیس- آقای عباس میرزائی بگذارید صحبتشان را بکنند.
عباس میرزائی- شما رئیس دمکراتی هستید ولی آنها می‌خواهند درس وطن پرستی به ما بدهند آن وقت که ما وطن پرست بودیم آنها در خانه‌هایشان بودند.
کاظم مسعودی- از آنوقت که آنکت حزب ایران نوین را پر کردند انقلابی شدند.
رامبد- معمولاً وقتی در جمعی اشخاصی به مناسبت شخصیت و موقعیتشان در یک اجتماع مقدم هستند من شخصاً ای مراعات را می‌کنم که با احترام آنها اگر بحثی باشد ابتکار صحبت را به آن شخص می‌دهم و با تشریف داشتن جناب آقای نخست‌وزیر و هیئت دولت که مورد تأیید اکثریت هستند خیال می‌کنم خودشان صحبتهای منطقی برای قبول یا رد مطالب خواهند داشت اظهارات بین‌الاثنین صحیح نیست به هر حال من فرض می‌کنم در تمام مدت ۴۸ ساعت به این بودجه رسیدگی می‌شده (دکتر حکیم شوشتری در دو روز و هر روز ۱۱ ساعت رسیدگی شده) و به این حساب در نظر گرفتم که هر هزار میلیون تومان در یک ساعت برنامه‌اش را و طرحش را و خرجش را و تقدمش را و اصلاحش را در کمیسیون بودجه رسیدگی کرده‌اند ولی حالا بدتر معلوم شد در ۲۲ ساعت یعنی دو تا ۱۱ ساعت بوده این نوع رسیدگی همان نتیجه را هم می‌دهد که در ما در یک برنامه ۱۲۸ درصد جلو می‌رویم و در یک برنامه ۱۲ درصد بیشتر جلو نمی‌رویم این را هم تکذیب نمی‌کنم می‌گویم قطعاً احتیاج و اضطرار لازم بوده است ولی آیا باید تصویب کنندگان واقف باشند که با ایمان رأی بدهند یا خیر؟ جناب آقای دکتر بهبهانی جنابعالی گزارش بودجه را امضا کردید دولت آنچه می‌کند من ایراد هم بگیرم می‌توانند فکر کنند که روی جنبه اختلاف سلیقه و عقیده است ولی آنچه ما در مجلس می‌کنیم اعم از اینکه عضو کدام حزب و وابسته به هر دسته سیاسی باشیم در یک مطلب وجه مشترک داریم و آن حفظ احترام این خانه‌ای است که در زیر سقف آن گرد آمده‌ایم و باید احترام این خانه را برای آیندگان نگه بداریم برای اینکه تاریخ آینده را بر اساس گردش مسائل در مجلس تدوین خواهند کرد، آنچه تصویب شده و آنچه دولت گزارش داده و آنچه ما رأی داده‌ایم لذا باید در کمیسیونها تعصبات حزبی و سیاسی را تحت‌الشعاع احترام به مجلس و مشروطیت قرار بدهیم و بی‌طرفانه مطرح بکنیم و مطلب بنویسیم برایتان می‌خوانم در پاراگراف دوم گزارش شما نوشته‌اید:
قسمت‌های مختلف این لایحه شامل ماده واحده، تبصره‌ها، دریافت‌ها و پرداختها جز به جز مطرح و در هر مورد، تکرار می‌کنم در هر مورد، در برابر پرسش اعضای محترم کمیسیون بودجه توضیحات لازم از طرف دفتر بودجه و معلونین پارلمانی وزارت‌خانه‌ها در اختیار گذارده شد (دکتر بهبهانی- نظراتی بود که مورد تأیید کمیسیون هم قرار گرفت) فرمودند انقلاب است منهم اگر عضو اکثریت بودم به احترام و اعتماد دولتم خیلی وقتها احتیاج به مداقه نداشتم در سیاست کلی می‌نشینم و رأی می‌دهم برای اینکه کسی وقتی اختیار دارد مسئولیت هم قبول می‌کند ولی ما حق پرونده‌سازی برای مجلس خودمان نداریم کیست که ۲۰ سال دیگر این دفتر را باز بکند و بگوید چهارشنبه و پنجشنبه روزی ۱۴ ساعت در ۲۸ ساعت نشستند مجموعاً ۴۸۱ میلیارد ریال جزء به جزء رقمش مورد بحث قرار گرفت و توضیحات لازم داده شد مگر قرار بود توضیحات لازم داده نشود؟ چیزی نوشته می‌شود که اطلاعاتش برای خوانندگان یک مطلب جدیدی را تأیید می‌کند مگر سیستم کار ما در کمیسیونها غیر از این است که باید پرسش بشود و جواب داده شود؟ قسمت دوم را می‌خوانم براساس بررسی‌هایی که آن‌جام شد تبصره‌های پیشنهاد شده در مواردی اصلاح و در ارقام دریافت‌ها و پرداختها تغییری بعمل آمد که تماماً به تصویب کمیسیون بودجه رسید مگر ما سابقه‌ای در این مجلس داشتیم که دولت یک چیزی را که در کمیسیون به تصویب نرسیده آنرا هم جزو گزارش بودجه بیاورد اینجا، این آن‌جا است که البته به هیچ وجه نیت اسائه ادب ندارم ولی در مثالها فلسفه‌هائی است، می‌گویند گفتی باور کردم اصرار کردی به شک افتادم از این اصرارها بپرهیزید ما روپوشی نداریم خدای من شاهد است این را بحق می‌گویم خیال می‌کنم بجهت کار آزادی که دارم از آقایان نمایندگان دیگر امکان کار آزادی که دارم از آقایان نمایندگان دیگر امکان مسافرت را بیشتر دارم و از نقاط مختلف دنیا بیشتر دارم و از نقاط مختلف دنیا بیشتر دیدن می‌کنم ایران ما از هر مملکتی که دیده‌ام میزان تحول و پیشرفتش در حد امکان بیشتر است (صحیح است) چرا بیائیم این پیشرفت‌های اساسی را با این روپوشی‌ها و لغت‌هائی که احتیاج نداریم تحریف کنیم.
مسعودی- چرا از رئیس دولتی که کشور را ورشکسته اعلام کرد سؤال نکردید؟
فرهادپور- آن موقع مجلس نبود.
رامبد- در همین گزارش جناب آقای دکتر بهبهانی در صفحه ۸ در قسمت ۹ جزو محاسن بودجه نویسید که ما این مبلغ از ارقامی که در گذشته از محل تأمین اعتبار از سایر محل‌ها استفاده کرده‌ایم بازپرداخت می‌کنیم من هم خوشوقت می‌شوم ولی قطعاً ارزش این مواد موقعی خواهد بود که نویسنده متهم به اینکه مطلبی را در یک جهت خاص دفاع می‌کند نباشد زیرا شما در مقابل ستون پرداختی ستون دریافتی هم داشتید در همین فصل اگر لازم بود بنویسید و می‌خواهید مجلس را روشن کنید دریافتی را هم باید می‌نوشتید اگر لازم نبود ما اینقدر پیشرفت‌های دیگر داریم که توسل به این اشارات یکطرفه نداریم به نظر من گزارش کمیسیون بودجه‌ای که هم‌مسلکان شما در ادوار قبل می‌نوشتند و من تحسین می‌کردم با تعصب حزبی هم که داشتند وظیفه نمایندگان را درست در جهت ارشاد دولت و روشن کردن مجلسیان آن‌جام می‌داد برای اینکه احتمالاً سال دیگر هم شما مخبر کمیسیون بودجه باشید عرض می‌کنیم در قسمت دوم صفحه ۱ شما مرقوم داشته‌اید که مبلغ درآمدهای اختصاصی صفحه ۱۲ را باز کنید در حدود درآمدهای متفرقه و سایر منابع تأمین اعتبار در سال ۱۳۵۰ به مبلغ ۴۲ میلیارد ریال پیش‌بینی شده است از مجموع رقم فوق ده میلیارد ریال درآمد اختصاصی است ولی این درست آقای دکتر، ۴ میلیارد ریالش درآمد اختصاصی است ۶ میلیارد ریالش استفاده از سیستم بانکی است حتی خود دولت در بودجه نوشته است اصلاً شما که اینقدر از کلمه وام وحشت دارید با اقتصاد دنیای امروز دیگر وام بجا موضوعی نیست اگر قرار بود وام بد باشد باید تمام بانکهای عمرانی و توسعه و کشاورزی را می‌بستند در اثر همین وامهای کشاورزی است که ما انتظار داریم کشاورزی ترقی کند پس بر اثر گرفتن همین اعتبارات است که انتظار داریم اقتصاد رشد بکند البته من شخصاً سلیقه‌ام اینست که در استفاده از سیستم بانکی دولت باید تجدیدنظر بکنند سیاست اقتصادی دولت شما بر این است که می‌گوئید احتیاج دارم سرمایه‌گذاری می‌کنم و در می‌آورم پس می‌دهم، ولی در هر حال ما نه احتیاج داریم و نه اجازه داریم که این را لابلای کلمات درآمد اختصاصی بگذاریم شما پولی که از بانک می‌گیرید درآمد اختصاصی نیست. اما خود بودجه بعد از این مقدمات: عیب می‌جمله بگفتی هنرش نیز بگو و پیشرفتهائی که سال گذشته آن‌جام شد از لحاظ مملکت یکی از سال‌های درخشان مملکت ما بد (صحیح است) سد شاه عباس، ذوب آهن، کارخانجات پتروشیمی، لوله گاز، پیشرفت کارخانجات اراک و امثال این مسائل آن چیزی است که دوست و دشمن همه تجلیل می‌کنند افتخار و ابتکار و راهنمائی آن از شاهنشاه و هرکس هم بهر حد در پیشرفت این امور سهمی داشته است افراد ملت ایران یکی هم ما سپاسگزاریم و خیال می‌کنیم منتقدین هم حتی در این کار سهمی داشته‌اند زیرا اگر وارد نبوده مجریان را در راه خودشان راسخ‌تر کرده و اگر وارد بوده جلب توجه و موجب اصلاح شده آنچه که برای هدف آینده این بودجه در نظر گرفته شده و برنامه‌ای که اکنون مطرح است تا پس از تصویب شما نمایندگان اجرا بشود و به آن هدفها برسیم به طور خلاصه در گزارش نیمه کاره جناب آقای نخست‌وزیر که قسمتی از صدای شیرین ایشان شنیدیم و قسمتی را خواندیم رشد کافی بود در شرایط ثبات نسبی قیمتها، بالا رفتن سطح اشتغال، ادامه توسعه صنعتی شدن کشور از جمله صنعت کشاورزی رفاه کارمندان دولت ازدیاد سهم عوامل تولید ایرانی و بالاخره آن دکتر اقتصاد که هم‌اکنون من را نگاه می‌کنند ازدیاد فعالیت تولید که طبعاً ازدیاد فعالیت تولید توام نباشد که نمی‌تواند سلامت بودجه را تأمین کند و برای ازدیاد فعالیت تولید قطعاً دو مطلب به پشت دارد یکی بالا رفتن درآمد است و یکی ثبات نسبی قیمتها جناب آقای نخست‌وزیر من به نشریات بانک مرکزی اعتقاد دارم برای اینکه متصدیان آنها تا کنون از دانشمندان جوان ما که یکی همین آقای هزاره هستند که ایشان را از آن‌جا به دفتر بودجه آورده‌اند و ضمناً امکاناتی برای تهیه آمار دارند تکذیب هم نمی‌کنم و هیچ ایرانی نباید تکذیب کند برای اینکه این آمار تنها در داخل مملکت ارزش ندارد و در روابط اقتصادی ما با خرج هم ملاک مطالعاتی قرار می‌گیرد ولی مردم از ما می‌پرسند گرچه خود شما هم بین مردم می‌روید و به همین جهت هم احترامی برای شما قائل هستم ولی نه به حد تملق ولی اشخاص که به ما دسترسی بیشتر یدارند چون کارمان کمتر است و وظیفه‌مان در تماس با مردم بیشتر است از ما می‌پرسند دولت که امسال اعلام کرد رشد هزینه زندگی ۴ /۱ بود، پنیر یا دوغ یا کشک را پارسال می‌خریدیم ۳ تومان امسال می‌خریم ۶ تومان اینکه صد در صد است دیگری می‌گوید بادام کوهی قیمتش ۳۰۰ درصد شده شاید این از بی اطلاعی آنها در امر اقتصاد و شاخصی است که شما نشان می‌دهید در آن حدی که می‌دانم این شاخص هزینه زندگی را شما یک اصطلاحی دارید که می‌گوئید باسکت به معنی سبد کالاهای مختلفی را در اینجا در نظر می‌گیرید در این محدوده ضرایبی برای این کالاها قائل می‌شوید و رشد نسبی این قیمتها را در می‌آورید و می‌گوئید هزینه زندگی به این میزان بالا رفته اما این کالاهائی که شما انتخاب می‌کنید و ضرایبی که برای مصرف این کالاها قائل می‌شوید اگر با مصرف واقعی مردم تطبیق نکند این منظور نهائی شما را برنمی‌آورد که قطعاً می‌کند و اگر می‌کند بهتر است گاهی اوقات یک اندکس‌هائی به ما بدهید من نمونه می‌دهم یک وقت بود که خانم صوفی و امثال ایشان چادر به سر می‌کردند (خانم صوفی- من چادر سر نکردم) و آب شاه با گاری به منزلشان می‌آوردند و حتماً درشکه سوار می‌شدند و در جنوب شهر الاغ نگه می‌داشتند و ضمناً چراغ نفتی می‌سوزاندند آن موقع مصرف زندگی مواد کالای مورد نظر عبارت از کرایه درشکه بشکه آب شاه و نفتی که در چراغ می‌سوخت بود، حالا تاکسی سوار می‌شوید، برق دارید اپرا می‌روید و تلویزیون نگاه می‌کنید و ماشین شخصی دارید و ضمناً همه صبح‌ها در طبقه ایشان کره می‌خورند (خنده نمایندگان) از این قسمت متاسفانه من شخصاً وقتی که برای شنوندگان خودم می‌خواهم استدلال کنم یاد داستان ملاصدرای شیرازی می‌افتم که هوا گرم بود و شاگردان در کنار حوض نشسته بودند و پایشان را در آب گذاشته بودند ملاصدا به کمک فلسفه و منطق برای شیخی یک مقدار سفسطه را هم قاطی کر و ثابت کرد اصولاً ترکیبی بعنوان آب نمی‌تواند وجود داشته باشد و شاگردان که اطلاعاتشان کمتر بود ناچار قبل کردند که آب وجود ندارد و در حوض هم آب نیست و بعد با چوب روی پایشان زد و گفت که پای شما اکنون توی آب است شما چه جوری قبول می‌کنید که آب نیست، من نمی‌توانم این تغییرات خاصی که در بعضی کالای مصرفی مردم پیش آمده با شاخص و رقم شما توجیه کنم، شاخص و رقم شما را تکذیب نمی‌کنم ولی همانطور که در این مملکت از زمانی که تیسمار صنیعی مدرسه ابتدائی می‌رفتند می‌گفتند سیاست نان و گوشت یعنی چیزی که مردم بیشتر لازم دارند دولت سیاستی باید اتخاذ بکند که با قیمتی مناسب تر به دست مردم برسد تا این رقم شما را که می‌بینم اعتقاد دارم با آن باسکتی که من هم اعتقاد دارم یعنی باسکت نان مصرف کنندگان هم یک جور دربیاید بنده رد نکردم عرض کردم قبول دارم در مورد رشد اقتصادی سال قبل و سطر اول برنامه سال آینده در این مورد جناب آقای هویدا هر چه بگویم بنظر خودم کم گفته‌ام در کمال شجاعت هم عرض می‌کنم ممکن است منهم جای جنابعالی بودم جز همین کاری که شما کردید کاری نمی‌کردم ولی این دو رقم را بخاطر بسپارید درآمد دولت در سال حاضر که در پیش داریم ۱۴۲ میلیارد است از طرف دیگر استفاده دولت و سازمان برنامه و مؤسسات وابسته شما از سیستم اعتباری بانکی تا ماه نهم امسال ۱۲۷ میلیارد است جمع کنید بنده قرار شد که به اینها اعتقاد داشته باشم خوب حالا تعجب می‌فرمائید چرا درآمد عادی دولت را با استفاده سازمان برنامه و دولت و وابسته همه را یک جا جمع می‌کنیم در حال اختلاف این دو مبلغ می‌شود ۵ میلیارد که یقیناً این پنج میلیارد را هم در ظرف سه ماهه آخر استفاده کرده‌اید لذا من نمی‌خواهم بگویم که وضع حاضر شما از لحاظ مقایسه درآمد عادی با استفاده از سیستم بانکی بابت برنامه و مؤسسات وابسته و دولت از ابتدا تاکنون سر به سر شده و این در پیش عوام شبیه آن کارمندیست که حقوق یک سال تمامش را مساعده گرفته مطلب قابل دفاعی است ممکن است باغداری تمام درآمد سال آینده‌اش را برای توسعه باغ و بهبود میوه و درآمد چندین برابر از بانک کشاورزی وام بگیرد اما من وظیفه یادآوری را دارم همچنانکه باغبان وام گیرنده از بانک کشاورزی هم باید ممنون دوستش باشد که بگوید صرفه‌جوئی و دقت در بهبود جنس و زود به ثمر رساندن میوه‌ها را باید طوری تنظیم کنی که بتوانی وام بانک کشاورزی را بموقع پس بدهی که اگر ندادی با نحوه‌ای که خود شما میدانید چه جوری بانک کشاورزی بهره را روی هم می‌کشد و می‌گیرد مبتلا خواهی شد اما این رقمی که به عرضتان رساندم ببینیم چه جوری به این عدد رسیده در تمام سال ۱۹،۴۸ میلیارد ولی فقط در ۹ ماهه سال ۲۶،۴۹ میلیارد روزی که دولت شما بر سر کار آید بین ۲۰ الی ۳۰ میلیارد بیشتر نبود نتیجتاً شما رقم ۲۰ الی ۳۰ را در طول این مدت به ۱۲۷ رساندید آقای هویدا همین جا هست، لذا کارهای بزرگی که آن‌جام دادید در مد نظرتان هست درآمدی که از این کارها عاید می‌شود ارقامش پیش شما هست اگر فکر می‌فرمائید کار سالم است حرفی نداریم اگر فکر می‌فرمایند احتیاجی به احتیاط است آقای هزاره را احضار بفرمائید و تغییر رویه بدهید و اما همین موضوع بصورت حادتر و با یک درجه بیش از ۴۵ درجه نمایش تغییرات منحنی است که شما در تأمین اعتبار از خارج می‌کنید من در مورد تأمین اعتبار از خارج می‌خواهم متهم بشوم به اینکه مرتجعانه فکر می‌کنم همیشه دست و دلم می‌لرزد و شجاعت اقتصاددان‌های جدید را ندارم برای اینکه سرمایه‌گذاری خارج در داخل مملکت بسیار خوب اما شرایط پرداخت و کیفیت کالاهائی که می‌دهند، نحوه تحویل‌ها و اعمال نظرهائی که در سیاست‌های اقتصادی ما می‌کنند آقای دکتر هزاره از بنده واقف ترند لذا اولین نکته‌ای که در بودجه امسال بعد از تاریخ تقدیم و نحوه تنظیم و کیفیت گزارش موجب تعجب و تاثر من شد همین ارقام بی‌سابقه بود این ارقام از دید تهیه کنندگان بودجه ممکن است افتخارآمیز باشد و بگوئید در سال گذشته توفیقی به دست آوردیم و هنوز توقف نکرده باید جهش بکنیم به همین جهت تأمین اعتبار از محل داخل و خارج را یک قسمت مهم از بودجه قرار می‌دهیم و طرحهای بزرگتری می‌ریزیم ولی دولت، دولت ملت ایران است وباید سیاستها با احساسات ملی و مردم تا اندازه‌ای تطبیق داده شود اگر بین تمام سال‌های رشد اقتصادی یک سال جا داشت که ما در تأمین اعتبار از منابع داخل و خارج توقف بکنیم و کسر بگذاریم آن امسال بود که توفیق بزرگ نفتی نصیب ما شد، امسال بود که دولت باید می‌آمد می‌گفت که برنامه‌های عمرانی من در سال‌های قبل بعلت اینکه تأمین اعتبار از خارج می‌شد اینقدر گران تمام می‌شد امسال رهبری و سیاست شاهنشاه این توفیق و عطیه را به ملت ایران ارزانی داشته که درآمد جدید نفت ما را از پرداخت بهره و سایر عواقبش بی‌نیاز کرده و نتیجتاً دستگاههای تولیدی ما با هزینه کمتر و فرآورده‌های ارزانتر به عرصه بازار می‌آید، یقین دارم منصب‌ترین اشخاصی که عده زیادی در این مجلس و در دولت تشریف دارند به حکم غریزه طبیعی بشر از انتقاد هر چقدر دوستانه باشد مکدر می‌شوند ولی می‌خواهم یک مثالی برای یادآوری بیاورم و بدانید آنچه که من در اینجا عنوان می‌کنم در راه خیر و صلاح شماست، و نفعش عاید پیشرفت‌های دستگاه اجرائی شما خواهد شد آقای دکتر یگانه در دفاع و بحث و تعصب و اصرار در قانون استخدام، هر چند از موضوع خارج است ولی، چقدر اصرار ورزیدید و گفتید که عالیترین قانون دنیاست گفتید که انقلاب از اینجا شروع می‌شود گفتید که هر کس مخالفت کند چوب تکفیر و ارتجاع را به سرش بکوبید (کاظم مسعودی- گفتیم که عاشق افکار خودمان نیستیم) شما که آن موقع اصلا نبودید، آن روز هم عرایض ما مثل نکاتی که امروز توجه دادم موجب تکدر شد، ای بسا امثال آقای کاظم مسعودی اگر اینجا تشریف می‌داشتند به نحوه و رورش ایشان ما را منفی باف می‌خواندند ولی آقای نخست‌وزیر که به نظر شما منفی باف نیست فرمایشات ایشان را این روزها می‌شنوید که از قانون استخدام چه گفتند اما شما که همه کارمندان دولت را که نمی‌توانید منفی باف بدانید همه می‌بینم که گروهی ناراضی و عده‌ای آواره و جمعی ناراحت و بلاتکلیف و عده‌ای که خود نویسندگان قانون بودند خود را مستثنی از این قانون شده‌اند، حالا هم در این عرایض بنده چه درباره سیستم بانکی چه در مورد تأمین اعتبار از خارج چه در مورد بودجه ما همه آرزوی توفیق داریم، عرایض ما هم صرفاً از بابت وطن‌پرستی است، ممکن است من اشتباه کنم، روشن که بشوم خوشحال‌تر می‌شوم که کار مملکت بهتر می‌چرخد اگر همه را درست گفته باشم شما باید خوشحال بشوید که نواقص را رفع کنید مقدمه‌ای که در بودجه برنامه‌ای بعرض رساندم برنامه فقط در این نیست که ما چقدر پول برای اجرای یک طرح خرج می‌کنیم برنامه در این است که در آن گرفتن پول و تأمین محل، دولت یک اعمال نظر اقتصادی می‌کند یعنی اگر برنامه دولت این چنین باشد که یک تعادل نسبی در ثروت پیش بیاورد ناچار در همان گرفتن هم باید یک مقدار مالیات غیر مستقیمش را پائین بیاورد یا اگر برنامه بر این باشد که توسعه صنعت بدهد تنها این نیست که وام بی حساب در اختیار صنعتگر بگذارد بلکه آنچه را که قبلاً از طریق مالیات صنعت می‌گرفت قدری معافیت بدهد و این وام را که به او می‌دهد کمک دوم حساب کنند در مورد درآمدها ببینیم دولت برنامه‌اش چه بود اولی درآمد شما آقای دکتر هزاره مالیات مستقیم است مالیات مستقیم شما پارسال ۱۳% رشد کرده ولی میزان وصولش هنوز برای من روشن نیست رقمی که گذاشتن امسال پیش بینی کردید بیست درصد رشد بکند عرض من در این مطلب خود یک حکایتی از حسن روابط با آقایان متصدیان است همانطور که جناب دکتر آموزگار به نشان درجه یک تاج مفتخر شد تمام ملت خوشحال و او را یکی از شایسته‌ترین و ارزنده‌ترین و لایق‌ترین همکاران شما میداند (صحیح است) ولی چه ملاکی هست برای اینکه ۳۰ درصد مالیات مستقیم شما امسال تحقق پیدا کند ازدیاد مالیات مستقیم در هر اجتماع سالم بسیار قابل تحسین است یعنی پول را ا پولدار بگیرند، مالیات را از صاحب درآمد بگیرند اما آقای دکتر همایونفر گذار شما از جلو وزارت دارائی است و مسئولیت مشترک را که شما هم پست بلافاصله وزیر هستید ایجاب می‌کند از گردش کار مملکت اطلاع داشته باشید به این کمیسیونهای مالیاتی سر بزنید و ببینید سیستم وصول مالیات چگونه شده دولت خواسته جناب آموزشگاه هم دستور داده کارمند ترفیع می‌خواهد و آخر ماه حقوق می‌خواهد و اجرا می‌کند برای مستحق و غیر مستحق حکم را نوشته و اجرا می‌کنند و می‌گیرند و باید هم بگیرند اما اگر محل داشته باشند شما سد در سد شاه عباس کبیر برق سر تا سری فروشگاه فردوسی همه را تمشیت بدهید ولی آن کس که حرف حقش به کرسی ننشت ناراضی خواهد شد باید بدانید این ازدیاد مالیات مستقیم اگر روی این حساب بود که درآمد ایجاب می‌کند که چنین مالیاتی را به حق بگیرند حرفینبود نه مثل حکمی‌که یک دفعه دیدم دست یکی از مأمورین که نوشته بود بنابر قراین و مدارک و محتویات پرونده و اظهارات ممیز و شنیدن و اصغای مطالب طرفین نظریه اول ممیز تایید می‌شود خود دستگاه منصف و خیلی خوب دکتر آموزشگاه خواستند طرف را و گفتند که شما که اینجا نوشته‌اید محتویات پرونده آن محتویات چی بود؟ معلوم شد که اصلا حضور نداشته گفتند چرا حکم را دادی گفت دستور فرمودید اگر وصول نکنید ما برکنار می‌شویم لذا حفظ همکارانتان از یکی از وظایفتان است اگر محل دارد تأیید می‌کنید من آماری ندارم که بتوانم تأیید یا تکذیب بکنم چون اگر دولت میل داشت جواب با استدلال بدهد در این بودجه تنظیم شده آقای دکتر هزاره با این پیشرفت‌های علمی و آماری و ارقامی‌و دستگاههای کامپیوتر ماشینی که دارند می‌نوشتند درآمد ده ماهه سال ۴۹ چقدر بود و من یک ملاکی دستم می‌آمد ولی من که ده ماهه اول امسال را ندیدم که چقدر وصول کردید یا خودتان هم ندارید یا از من پنهان کردید امسال ۲۰%به این رقم اضافه کردید آرزوی همه ما است که با زمینه اضافه کرده باشید خیلی هم خوب کردید ای کاش متصدیان اجرایی و جناب آقای پرتو و سایرین متوجه بودند که آنچه من عرض می‌کنم با آن عبارت تخصیص اعتبار در ماده مالیات وصول نشد اگر ملاک و ضابطه‌ای که این ۲۰% اضافه شده است برآورد نشد لذا عبارت در حدود درآمد و با تخصیص اعتبار موجب می‌شود قضاتی را که شما اعلام مسابقه استخدام آنها را می‌کنید بعداً باید با پاسبان بیرون کنید برای اینکه تخصیص اعتبار نمی‌توانند بکنند تا شما آنها را استخدام کنید برای عرایضم در مورد هماهنگی و پیشرفت برنامه‌های مملکت و مخالفت با شما درباره مالیات مستقیم یک مثال خیلی کوچکی دارم شما در بخش کشاورزی ۱۲ میلیون می‌گرید به من بفرمائید هزینه اطاق دفتر و برق و اتومبیل و امثال این چیزها که برای وصول ۱۲ میلیون در سطح بیش از صد شهرستان دارید چیست شما آمدید اصلاحات ارضی را که زارعین به برکت آن صاحب زمین شدند اصولاً از این مالیات معاف کردید به حق هم کردید کشاورزی مکانیزه ما را معاف کردید به حق هم کردید کشت و صنعت را هم معاف کردید به حق هم کردید چاه عمیق را تا ده سال هم معاف کردید به حق هم کردید درختهای غیر مثمر را هم معاف کردید به حق هم کردید دیگر چه می‌ماند میدانید جناب آقای دکتر هزاره آن سالم‌ترین نوع مالکیت که خواسته شاهنشاه بود تا بقیه مالکیتهای غیر سالم را هم تازه به آن می‌رسانند یعنی خرده مالک دو هکتاری و سه هکتاری که نه بر اشتری سوار است (دکتر رهنوردی- نه چو خر به زیر بار است) بله، من هم آنچه یادداشت می‌کنید می‌دانم من هم این فصلها را خوانده‌ام تعلیم و تربیت یکی از مهمترین برنامه‌های دولت است پس اولویتها کجا رفت شما تعلیم و تربیت دستگاه دولت را آن‌جام بدهید هزار و یک برنامه دیگر که در مملکت دارید آن‌جام بدهید بعد بیائید برسید که ما یک خرجی بکنیم که باغداری که پسته‌اش را شما ۶ تومان نمی‌خرید و ۶۰ تومان به خارج صادر می‌شود امسال هم به علت پول ترکیه ۲۵% ضرر کرده و بانک کشاورزی شما بیشتر از یک حد معینی نمی‌تواند قرض بدهد و صندوق توسعه کشاورزی شما کمتر از حد معینی نمی‌تواند قرض بدهد فاصله این ۵۰ تا ۲۵۰ هزار تومان که مورد نیاز است در این مورد هیچ فری نشده که او فعلاً پسته را بکارد تا صادرات شما به اشکال بر نخورد و برنامه این است آقای دکتر هزاره شما آن موقع در بانک مرکزی تشریف داشتید ولی من چون در معلمین مدرسه همیشه در یک کلاس در جا می‌زنم و در مجلس ماندم آن موقع که اصلاحات ارضی نشده بود و هیچیک از این مستثنیات پیش نیامده بود در سراسر مملکت ۱۹ میلیون تومان از این بابت وصول می‌کردند شما به بازرسی شاهنشاهی سری نمی‌زنید چون کارتان طوری نیست که شاکی داشته باشید شکایت‌های در مجلس را هم که کسی گوش نمی‌کند بنابراین بروید به بازرسی شاهنشاهی تا شکایت تمام کسانی که از طرز ممیزی باغات و مزارع شده شکایت آنها را ببینید و بدانید که آنها صاحبان صنایع نیستند که بخواهند یکمرتبه چندین میلیون تومان کم بدهند کسی است که همین پولی که می‌خواهید به شما بدهد از شرکت تعاونی قرض کرده من اگر جای شما بودم لااقل در قبال این ۴۰۰ میلیون عطیه ملوکانه که از درآمد نفت عایدمان شد می‌گفتم این ۱۲ میلیون تومان درآمد از مالیات کشاورزی را حذف کردم ولی در واقع ۳۲ میلیون تومان هزینه وصول را کم کرده بودم بعد از مالیات مستقیم به مالیات غیر مستقیم می‌رسیم مالیات غیرمستقیم معمولا مالیاتی است که هر چقدر کم بشود ما هم تأیید می‌کنیم چون پرداخت کننده واقعی او مصرف کننده هست و جای خوشوقتی است که ۲۵% رشد مالیات غیر مستقیمی که در سال قبل گذاشته بودید به ۱۲% و خرده‌ای تقلیل دادید من از طرف مصرف کنندگان که پرداخت کنندگان واقعی مالیات غیر مستقیم هستند متشکر اما از جهتی هم باعث تعجب شد که نمی‌دانم این را به بی حسابی تنظیم کنندگان بودجه بگذارم یا این هم جهت منطقی دارد که از چشم ما پوشیده است شما در همین رشد مالیات غیر مستقیم ناشی از سفارشات ثبت کالا رقمی نوشته‌اید سفارش کالا در سال ۴۸- ۵ /۴ میلیارد و در سال ۴۹ پنج میلیارد و دویست میلیون است و در نتیجه ۷۰۰ میلیون تومان مازاد سال ۴۹ به سال ۴۸ بود این میزان سفارشات که حق‌الثبت آن ۷۰۰ میلیون شد موجب گردید که درآمد کل گمرک شما از ۲۴ میلیارد به ۳۱ میلیارد برسد یعنی ۷ میلیارد در مقابل ۷۰۰ میلیون اضافه درآمد داشته باشید یعنی چند برابر یعنی نسبت درآمد حق‌الثبت سفارشات کالا ۱۱ برابر درآمد کل گمرک را باید زیاد کنید امسال آمدید ۵ میلیارد و دویست میلیون سال ۴۹ را به ۷ میلیارد و نهصد میلیون در حق‌الثبت سفارشات کالا ارتقاء دادی در نتیجه دو میلیارد و هفتصد میلیون مازاد درآمد دولت از حق‌الثبت سفارش کالا شد به همان نسبت ۱۱ برابر اگر در نظر بگیریم حداقل باید ۲۲ میلیارد مازاد و رشد درآمد گمرک امسال نسبت به سال قبل باشد میدانید آقای مرتضوی چقدر شده یک میلیارد و دویست میلیون (مرتضوی- امسال کالای سرمایه‌ای وارد می‌شود و حق‌الثبت را از هم می‌گیرند) قطعاً یک رقم به این بزرگی یک فلسفه‌ای دارد ولی آنقدر که ابتدا گفتم من خودم هم خجل هستم از تکرار و تجدید مطب آن و آن این است که چرا بودجه را دیر می‌دهید و چرا نمی‌گذارید ما مطالعه کنیم چرا برنامه‌ها را نمی‌آورید حالا هر بیننده‌ای می‌بیند پارسال درآمد گمرک ۱۱ برابر حق‌الثبت سفارشات کالا است امسال نیم برابر درآمد حق‌الثبت شده بنابراین ۲۲ برابر مطلب فرق کرده در این موضوع مطالبی هست می‌گویند امسال کالای سرمایه‌ای وارد می‌شود (مرتضوی- امسال کالای سرمایه‌ای وارد می‌شود حق‌الثبت را از همه می‌گیرند) بگیرند کالای سرمایه‌ای امسال زیادتر است جنابعالی که بله گفتید باید اینجا رقمی‌در بیاورید که سفارش کالای سرمایه‌ای امسال باید ۲۲ برابر سال قبل باشد تا این تعادل بخواند چون پارسال هم مملکت ما در حال رشد بود پارسال هم قسمت اعظم سفارشات کالای سرمایه‌ای بود به اینها باید جواب داد از قسمت درآمدها که گذشتیم طبعاً موضوع و فصول هزینه و تقسیم این درآمد به بخشهای مختلف و توجه دولت به اولویت برنامه‌ها مطرح می‌شود چه در خود بودجه و چه در گزارش کمیسیون بودجه هر دو نسبت‌هایی گرفته‌اند و به ما ارائه داده‌اند که در این فصول مختلف عمومی، اجتماعی، اقتصادی، دفاعی چند درصد کم و زیاد شده اما بودجه برنامه باید توجیه بشود ۱۵% اضافه شده و چرا ۱۷% اضافه نشود چرا ۱۴% اضافه شده فقط بدون داشتن این توجهات بحث در آن مفهومی پیدا نمی‌کند بعد از اشاره‌ای که به تخصیص اعتبار و در حدود درآمد شد فرضاً بخش کشاورزی امسال ۴۲% رشد بودجه اختصاص داده شده اگر تخصیص اعتبار ندادید که این ۴۲% ۴۳% می‌آید به ۱۲% که چهار سال قبل شما عمل کردید این برمی‌گردد به اصرار بنده روی تخصیص اعتبار که برنامه شما متزلزل خواهد بود به هر حال یادآوری این ارقام باعث می‌شود که دولت آنچه را که به جای تا اندازه‌ای وعده داده مصراً و برخلاف گذشته ملاک عمل قرار بدهد این یادآور چنین است که برنامه چهارم ما ۴۸۰ میلیارد ریال در ظرف پنج سال بین بخشهای مختلف باید به تناسبی خرج کند اکنون که ۳۴ ماه از این ۴۸ ماه گذشته و ۲۲۰ میلیارد از این ۴۸۰ میلیارد خرج شده یعنی ۴۷% خرج شده نگاهی به این بخش‌ها نشانه عدم توازن پیشرفت‌ها را یادآوری می‌کند همانطوری که عرض کردم عنوان شد کشاورزی از اهم برنامه است بنده از شروع عرایضم اشاره کردم که زمان برای کشاورزی اساس آن‌جام برنامه است ۳۴ ماه از ۶۰ ماده گذشت ۲۴ ماده دیگر باقی نمانده و ما فقط ۲۶% آن را خرج کردیم در عمران دهات از این هم عقب‌تریم و این آن‌جاست سال قبل به مناسبت اشتغالی که حضرتعالی در خارج جلسه داشتند سال ماقبل دو سال پیش بنده راجع به دهات و روستا مطالبی عرض کردم و تکیه کردم و تشدید صحبت من بروید دهات و روستا بود اگر این عرایض دوستانه من دو سال قبل مورد توجه قرار گرفته بد امسال بلعد از ۳۴ ماه که از عمر برنامه چهارم سازمان برنامه می‌گذرد بیش از ۱۲% کنونی پیشرفت می‌کردید همچنین است در رفاه اجتماعی که ۳۴% در بهداشت و بهداری که اهم آن داشتن نیروی انسانی شماست ۳۲% و در فرهنگ که اساس مدیریت و کارآئی نیروی کار شماست فقط ۳۲% آی با وعده‌هائی که در راه اجرای صحیح کار سازمان شد با اشاره‌ای که جنابعالی از نطقی که به پیشگاه شاهنشاه معروض داشتید و برنامه سوم را برنامه صحیح و اجراء شده‌ای خواندید ولی اکنون در برنامه چهارم می‌بینم تحقق اجرای برنامه‌ها آنچنان که وعده و پیش‌بینی می‌شد به نظر نمی‌رسد چه تضمینی برای اجرای این برنامه‌ها باقی می‌ماند آمدید گفتید رفاه روستائی و مسکن و سایر مسائل را امسال توجه بیشتری کرده‌اید سال دیگر من در داخل مجلس و یا شاید در خارج از مجلس باز این بودجه را مطالعه کردم دیدم که این نشد این تخصیص اعتبار چه خواهد شد در موضوع ارقام بودجه که خارج شویم به نحوه اجرای سیاست‌های داخلی و اجتماعی که برسیم که در سطر اول بحث سیاست خارجی پیش می‌آید یکی از افتخارات ایران این است که در امر سیاست خارجی در هر جائی که ایران در قبال یک دستگاه خارج از مملکت مواجه مشکلی باشد دیگر بحث اقلیت، اکثریت و این دسته و آن گروه نیست همه یک صدا و همه یک جهت و همه یکپارچه هستند آن‌جائی است که دربست رهبر بزرگ مملکت را پیروی می‌کنیم و تاکنون آنچه حاصل شده تشکر می‌کنیم اما جناب آقای نخست‌وزیر من پا را فراتر می‌گذارم شما در گزارش سال قبلتان در بودجه حسن روابط ما را با تمام کشورهای همجوار تأیید فرمودید ولی از سوء تفاهم حاصله با کشور عراق اشاره و یادآوری کردید در پیشرفت‌هایی که مملکت ایران دارد با منطق و این از طریق سازمان‌های بین‌المللی یا ارائه قدرت‌هایی که در مملکت ما هست باید این سوء تفاهمات را رفع کنید و این تقاضایی است که آرزومندیم که عمل بشود و در تقدیم بودجه سال آینده هر کس که باشد و ای بسا در قبال دوستی آرزومندم که خود شما باشید (جمعی از نمایندگان- حتماً) این موضوع نیز مطرح گردد در موضوع وزارت جنگ، وزارت جنگ از مسائلی است که همیشه در این مجلس اقلیت و اکثریت چون بحث دفاع میهن بوده همه از یک جهت صحبت کرده و خاصه آن که من امروز با ارقامی که جمع آوری کردم به‌منظور کوتاه شدن فقط قرائت می‌کنم و بحثی در آن نمی‌کنم یادآور می‌شوم صحه‌ای که به بودجه وزارت جنگ می‌گذارم تنها ناشی از احساسات و تعصب ایرانی بودن نیست علاوه بر این منطق و محاسبه و توازن است نسبت مخارج دفاعی ایران با کشورهای خاورمیانه به کل بودجه آنها در سال ۱۹۶۳ ایران ۲۳ عراق ۲۵ اسرائیل ۲۷ اردن ۴۹ سوریه ۵۵ پس اینجا جای تشکر دارد که ما با تخصیصی اعتباری که از جهت نسبت به کل بودجه از بعضی از ممالک هم جوار کمتر هستیم امیدوارم پیشرفت ارتش آن چنانکه شایسته مملکت می‌باشد ادامه پیدا کند چندی قبل در مورد تعلیمات و روحیه ارتشیان در اینجا تذکری دادیم هم اکنون وظیفه خود می‌دانم یادآور شوم که تأیید کننده سرنوشت ارتشی در هر میدانی فقط اسلحه نیست بلکه کارائی نیروی انسانی نیز هست این توجه به روحیه و تعلیمات کادر ارتشی قطعاً باید در سطر اول برنامه‌های ارتشی ما ادامه پیدا کند جناب آقای نخست‌وزیر تصور می‌فرمایند چون من خود سابقه ارتشی دارم در اینجا کمی‌تعصب شخصی من بود ولی خود ایشان هم در همین زمینه بودند و هر ایرانی چه داخل آن لباس و چه خارج آن لباس همه یک جور فکر می‌کنیم (صحیح است) من راجع‌به تعلیمات ارتشی اشاره‌ای کردم که مسئولین دلسوزتر از من دارد ولی بهتر است راجع‌به تعلیمات غیر ارتشی بحث را شروع کنیم شاید مهمترین و بزرگترین مسأله سیاسی اجتماعی، اقتصادی و حتی دفاعی سرچشمه‌اش از برنامه‌هایی آموزشی و آدم سازی است من امسال در برنامه شما توجه وازدیاد رقمی‌را دیدم به میزان آن اکتفا نمی‌کنم و معتقدم با توجه به اینکه در سال‌های گذشته نسبت به آموزش و پرورش از متوسط پیشرفت‌های کار سازمان برنامه عقب هستند امسال باید به این امر توجه بیشتری بشود اما مطلب به این سادگی نیست وارد کردن کارخانه و امضاء‌کردن قرارداد نصب با یک کمپانی دیگر و پس از چندی اشتباه محاسبه و پرداخت پول بیشتر آخر سر افتتاح و کف زدن کار بزرگی است اما نسبت به کار آموزش کوچک است آدم را به سادگی نمی‌شود از کارخانه بیرون داد خیلی مشکلتر است این ازدیاد بودجه برای چیست؟ جناب آقای هویدا برای اینکه کمیت بیشتر شود یا کیفیت بهتر شود من به شما عرض می‌کنم هیچکدام نمی‌شود شما ازدیاد تعداد مراجعه کنندگان مدارس را در نظر بگیرید ازدیاد بودجه‌ای که برای این منظور اختصاصی دادید که در حال حاضر تکافوی آن کمیت را نمی‌کند اما در کیفیت هم احتیاج به توجه داریم جناب آقای گلسرخی میداند که چرا دانشکده ریاضیات شما که اخیراً برنامه سوربن را تدریس می‌کند نمی‌تواند آن چنانکه باید پیشرفت بکند من می‌گویم برای اینکه ماتماتیک مدرن درس می‌دهند و شاگرد متوسطه شما این را بلد نیست چرا؟ برای اینکه معلمی‌که با ۷۰۰ تومان و ۹۰۰ تومان استخدام می‌کنید و می‌فرستید به شهرستان حاضر به درس دادن اینموضوع نیست چه باید کرد؟ انگیزه نو، طرحی نواحتیاج دارد، فولتایم قراردادی ترتیب می‌دهیم اینها تمام انتظاراتی است که بعد از اینک دیدم مثل کشتی بانی که به موج بر می‌خورد باید مسیرش را اصلاح کند و به جلو برود فوراً اصلاح می‌کنیمفولتایم قراردادی یعنی چه؟ یعنی کسی که می‌آید درس می‌دهد و از مزایای فولتایم استفاده می‌کند اما همانطوری که شاهنشاه می‌فرمایند برای اشخاصی که در دورافتاده‌ترین نقاط در مزارع کار می‌کنند تا تأمین آتی نداشته باشد روحیه او برای پیشرفت کار خودش و در نتیجه پیشرفت کار مملکت موثر نیست قطعاً استادی که فردا تکلیف بازنشستگی او تعیین نشده باشد به فولتایم شما صمیمانه عمل نمی‌کند؟ جناب آقای نخست‌وزیر ممکن است بفرمائید پول هم که می‌دهیم می‌گوئید کافی نیست پس چه بکنیم بله پول کافی نیست نه تنها کافی نیست همان شاخص هزینه زندگی را که اول عرض کردم آنچنان به نوسان در می‌آورد که حضرتعالی محتاج به اتخاذ سیاست‌های جدید می‌شوید معلم رفاه می‌خواهد معلم خانه می‌خواهد شما خانم وزیر در جاهائی که تشریف برده‌اید می‌دانم ادارات آموزش و پرورش را بازدید کرده‌اید آیا به خانه معلم هم سر زده‌اید که کجا زندگی می‌کنند؟ و رفتید دیدید کسی که در ساختمان‌های سنگ مرمری دانشکده‌های شما نشسته بوده بعد به کدام خانه و بیغوله‌ها انتقالش داده‌اید؟ ما همه مملکت را باید بسازیم ولی طبعاً غواص که می‌فرستند ته دریا برای آوردن مروارید باید لباس و وسائل هم به او بدهند معلم خانه می‌خواهد رفاه می‌خواهد بهداری می‌خواهد اینها همه را ببینید مثل زنجیر به هم پیوسته است جناب آقای نخست‌وزیر خوشحال می‌شوند که جواب دارند و بحث به جائی رسیده که می‌گویند امسال خیال داریم به مسکن توجه کنیم اما موضوع مسکن موضوعی نیست که یک مقدار پول در بودجه بگذاریم و بگویم می‌خواهیم خانه بسازیم نه کما اینکه در گذشته هم کردیم و نتیجه نگرفتیم موضوع مسکن مطلبی است دارای بحثهای متفاوت اولا از خود تهران شروع می‌کنیم جناب آقای دکتر شما بهتر از من میدانید بزرگترین پرداخت کننده گرانترین اجاره کننده بی‌حساب‌ترین خانه‌های استیجاری در تهران دولت شما است می‌فرمائید چه کنیم؟ اگر خانه ساخته نداشته باشیم باید برویم اجاره کنیم خانه اطاقی ۶۰۰ تومان اجاره کنیم دولتی که برنامه می‌گذارد اجاره خانه را می‌خواهد پائین بیاورد و دولتی که سرمشق است دولتی که از زبده‌ترین افراد ممکلت باید تشکیل بشود وقتی خانه اطاقی ۶۰۰ تومان اجاره می‌کنید اجاره را با این ترتیب پائین می‌آورید؟ می‌گویند اگر بسازیم خواهید گفت که تمام پولها را خرج ساختمان می‌کنید. بسازید ولی نه لوکس، نه با سنگ مرمر، نه در مسابقه با آخرین خانه‌هایی که کمپانیهای نفت در امریکا مثلاً برای اطاق هیئت مدیره ساخته‌اند آمفی تأترهای آجری هنوز هزاران سال مانده است ما چه احتیاجی به سنگ مرمر و لوکس و آلومینیوم در ساختمان دولتی داریم من خودم خانه ساختم ۲۰۰ متر متری ۲۵۰ تومان و بزرگترین مسائل علمی را هم شما می‌توانید بفرمائید در آن اطاق مطرح کنید ببینید که ساختمان‌های دولتی چند تمام شده ببینید با هزینه ساختمان‌های قبلی شما چند برابر این ساختمان‌ها را ممکن بود ساخت این چه مسابقه است برگردیم بر سر مسکن کارمندان، خانه ساختن جناب آقای هویدا اولین کار این است که باید مطالعه کرد ساختمان دو مرحله دارد یکی کوتاه مدت یکی بلندمدت ساختمان کوتاه مدت آمارهائی که می‌دهند اینجا عرض می‌کنم غلط است می‌گویند خانه خالی در تهران زیاد است اگر کمترین اطلاعاتی از مطالعه در امر مسکن داشتند می‌دانستند که ۱۰% خانه‌های اجاری باید خالی باشد یکی تخلیه کرده دارند تعمیر می‌کنند یکی قیمت را آنقدر گران می‌گوید که اجاره نمی‌کنند یکی آنقدر بد ساخته که هنوز مستأجر پیدا نکرده و صدها مسائل شبیه به این پس موضوع ساختمان خانه با اجاره‌ای که خود دولت مشوق‌گرانی است با تعدادی که این ۱۰% خالی آماری نیست که حاکی از زیادی بر احتیاج باشد می‌رسیم به برنامه دراز مدت جناب آقای قوام صدری خانه با سه چیز ساخته می‌شود یکی زمین، یکی مصالح، یکی کارگر. (دکتر الموتی – اصل پول است) برای هر سه پول لازم است راجع‌به این مسئله زمین بحثهای زیادی شده در این فرصت کوتاه اجازه بفرمائید بحث نکنیم ولی دولت در تثبیت قیمت مصالح ساختمانی چه توفیقی پیدا کرده اینجا به ما توضیح بدهید شما هر چه بگوئید خانه را ارزان اجاره بدهید این یک حسابی کرده اگر صد تومان اجاره کرده کمتر یک دهم آن در سال حاضر نیست بهره‌برداری کند اگر شما به زور پاسبان کلانتری این کار را کردید پهلوئی نخواهد ساخت پس بودجه برنامه‌ای یعنی وقتی که می‌گوئی معلم پشت سرش بگوئید رفاه وقتی می‌گوئید رفاه بگوئید تثبیت قیمت مصالح ساختمانی و برای این چه برنامه‌ای، چه بودچه‌ای، چه کادری، چه سیاستی؟ اما شاهکار مطلب جناب آقای هویدا آن موضوعی است که لیدر محترم اکثریت در مورد بحث فرمودند پول باز هم عرض می‌کنم ساختمان و مسکن و معلم همه می‌آید به پول برای شما راجع‌به پول مطلبی عرض می‌کنم دولتی که می‌آید برای جمع کردن پول زیادی بازار و نرخ بهره را بالا می‌برد برای اینکه پول زاید در بازار وارد نشود وامها را محدود می‌کنید این آن جائی است که پول گران می‌شود پول می‌آورد که حضرتعالی محتاج به اتخاذ سیاست‌های جدید می‌شوید معلم رفاه می‌خواهد معلم خانه می‌خواهد شما خانم وزیر در جاهائی که تشریف برده‌اید می‌دانم ادارات آموزش و پرورش را بازدید کرده‌اید آیا به خانه معلم هم سر زده‌اید که کجا زندگی می‌کنند؟ و رفتید دیدید کسی که در ساختمان‌های سنگ مرمری دانشکده‌های شما نشسته بوده بعد به کدام خانه و بیغوله‌ها انتقالش داده‌اید؟ ما همه مملکت را باید بسازیم ولی طبعاً غواص که می‌فرستند ته دریا برای آوردن مروارید باید لباس و وسائل هم به او بدهند معلم خانه می‌خواهد رفاه می‌خواهد بهداری می‌خواهد اینها همه را ببینید مثل زنجیر به هم پیوسته است جناب آقای نخست‌وزیر خوشحال می‌شوند که جواب دارند و بحث به جائی رسیده که می‌گویند امسال خیال داریم به مسکن توجه کنیم اما موضوع مسکن موضوعی نیست که یک مقدار پول در بودجه بگذاریم و بگویم می‌خواهیم خانه بسازیم نه کما اینکه در گذشته هم کردیم و نتیجه نگرفتیم موضوع مسکن مطلبی است دارای بحثهای متفاوت اولا از خود تهران شروع می‌کنیم جناب آقای دکتر شما بهتر از من میدانید بزرگترین پرداخت کننده گرانترین اجاره کننده بی‌حساب‌ترین خانه‌های استیجاری در تهران دولت شما است می‌فرمائید چه کنیم؟ اگر خانه ساخته نداشته باشیم باید برویم اجاره کنیم خانه اطاقی ۶۰۰ تومان اجاره کنیم دولتی که برنامه می‌گذارد اجاره خانه را می‌خواهد پائین بیاورد و دولتی که سرمشق است دولتی که از زبده‌ترین افراد ممکلت باید تشکیل بشود وقتی خانه اطاقی ۶۰۰ تومان اجاره می‌کنید اجاره را با این ترتیب پائین می‌آورید؟ می‌گویند اگر بسازیم خواهید گفت که تمام پولها را خرج ساختمان می‌کنید. بسازید ولی نه لوکس، نه با سنگ مرمر، نه در مسابقه با آخرین خانه‌هایی که کمپانیهای نفت در امریکا مثلاً برای اطاق هیئت مدیره ساخته‌اند آمفی تأترهای آجری هنوز هزاران سال مانده است ما چه احتیاجی به سنگ مرمر و لوکس و آلومینیوم در ساختمان دولتی داریم من خودم خانه ساختم ۲۰۰ متر متری ۲۵۰ تومان و بزرگترین مسائل علمی را هم شما می‌توانید بفرمائید در آن اطاق مطرح کنید ببینید که ساختمان‌های دولتی چند تمام شده ببینید با هزینه ساختمان‌های قبلی شما چند برابر این ساختمان‌ها را ممکن بود ساخت این چه مسابقه است برگردیم بر سر مسکن کارمندان، خانه ساختن جناب آقای هویدا اولین کار این است که باید مطالعه کرد ساختمان دو مرحله دارد یکی کوتاه مدت یکی بلندمدت ساختمان کوتاه مدت آمارهائی که می‌دهند اینجا عرض می‌کنم غلط است می‌گویند خانه خالی در تهران زیاد است اگر کمترین اطلاعاتی از مطالعه در امر مسکن داشتند می‌دانستند که ۱۰% خانه‌های اجاری باید خالی باشد یکی تخلیه کرده دارند تعمیر می‌کنند یکی قیمت را آنقدر گران می‌گوید که اجاره نمی‌کنند یکی آنقدر بد ساخته که هنوز مستأجر پیدا نکرده و صدها مسائل شبیه به این پس موضوع ساختمان خانه با اجاره‌ای که خود دولت مشوق‌گرانی است با تعدادی که این ۱۰% خالی آماری نیست که حاکی از زیادی بر احتیاج باشد می‌رسیم به برنامه دراز مدت جناب آقای قوام صدری خانه با سه چیز ساخته می‌شود یکی زمین، یکی مصالح، یکی کارگر. (دکتر الموتی – اصل پول است) برای هر سه پول لازم است راجع‌به این مسئله زمین بحثهای زیادی شده در این فرصت کوتاه اجازه بفرمائید بحث نکنیم ولی دولت در تثبیت قیمت مصالح ساختمانی چه توفیقی پیدا کرده اینجا به ما توضیح بدهید شما هر چه بگوئید خانه را ارزان اجاره بدهید این یک حسابی کرده اگر صد تومان اجاره کرده کمتر یک دهم آن در سال حاضر نیست بهره‌برداری کند اگر شما به زور پاسبان کلانتری این کار را کردید پهلوئی نخواهد ساخت پس بودجه برنامه‌ای یعنی وقتی که می‌گوئی معلم پشت سرش بگوئید رفاه وقتی می‌گوئید رفاه بگوئید تثبیت قیمت مصالح ساختمانی و برای این چه برنامه‌ای، چه بودچه‌ای، چه کادری، چه سیاستی؟ اما شاهکار مطلب جناب آقای هویدا آن موضوعی است که لیدر محترم اکثریت در مورد بحث فرمودند پول باز هم عرض می‌کنم ساختمان و مسکن و معلم همه می‌آید به پول برای شما راجع‌به پول مطلبی عرض می‌کنم دولتی که می‌آید برای جمع کردن پول زیادی بازار و نرخ بهره را بالا می‌برد برای اینکه پول زاید در بازار وارد نشود وامها را محدود می‌کنید این آن جائی است که پول گران می‌شود پول که گران شد سازنده ساختمان فرع بیشتری می‌دهد فرع بیشتری که داد روی اجاره می‌کشد پس بلافاصله اجازه می‌خواهم راجع به نرخ بهره مطلبی را عرض کنم دیدیم که کار معلم شما خانم وزیر به نرخ بهره آقای دکتر هزاره رسید اصولاً در دنیا نرخ بهره یکی از ابزارهای در اختیار سیاست دولتها برای کنترل گردش کار اقتصادی است ولی با استفاده از مطالب جناب آقای هویدا که ما هیچ وقت نباید ایدئولوژیها و تئوریها را به عنوان کالاهای وارداتی اقتباس کنیم این مطلب جناب آقای هویدا شاید در مورد سیاست بانک بین‌المللی پول صدق بکند شاید در آمریکا هم صدق بکند برای اینکه اصولاً گردش بازار در آن‌جا ۹۸% در دست بانک است تأمین اعتبار در آمریکا و وال استریت دیگر حاج محمد صراف و امثال آنها ندارد شاید آقای هزاره بتواند به ما بفرمایند در ایران چند درصد تأمین اعتبارات از طریق بانک است و چند درصد در اختیار بازار آزاد وقتی کار در حد کنترل در دست شما نباشد چه عملی می‌توانید بکنید من به کلی رد نمی‌کنم خوشبختانه بانک مرکزی شما بر اثر اعمال همین سیاستها در بعضی موارد موفقیتهائی به دست آورده ولی فراموش نکنید که گرانی اجاره نبودن جا برای معلم، تدریس نکردن ریاضیات جدید، معطل ماندن برنامه سوربن همه اینها مثل بند تسبیح پشت سر هم می‌آید.
- تعیین موقع جلسه بعد – ختم جلسه
۵- تعیین موقع جلسه بعد – ختم جلسه
رئیس- آقای رامبد چون یک ساعت از ظهر گذشته بقیه مطالب را در جلسه بعد از ظهر بفرمائید بنابراین با اجازه خانمها آقایان این جلسه را ختم می‌کنیم جلسه آینده به ساعت ۴:۳۰ بعد از ظهر موکول می‌شود.
رئیس مجلس شورای ملی – عبدالله ریاضی