مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۱ آذر ۱۳۴۴ نشست ۲۱۹
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری بیست و یکم | تصمیم‌های مجلس | قوانین انقلاب شاه و مردم |
مذاکرات مجلس شورای ملی
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز شنبه ۱۱ آذر ۱۳۴۴ نشست ۲۱۹
فهرست مطالب:
مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره۲۱
جلسه: ۲۱۹
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز پنجشنبه (۱۱) آذر ماه ۱۳۴۴
فهرست مطالب:
۱- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل.
۲- بیانات قبل از دستور تیمسار سرلشکر نکوزاد (ضمن بیانات ایشان یک دقیقه سکوت به احترام روح مرحوم سپهبد امیر احمدی اجرا شد).
۳- تصویب صورت جلسه.
۴- طرح و تصویب گزارش کمیسیون آموزش و پرورش دایر به اصلاح بند یک ماده واحده قانون راجع به اصلاح ماده اول و سوم قانون اعزام محصلین ایرانی به خارجه و ارسال به مجلس سنا.
۵- تقدیم یک فقره لایحه به وسیله آقای معاون وزارت راه.
۶- تقدیم دو فقره اصلاح بودجه و یک فقره صورت دیون دانشگاه مشهد به وسیله آقای معاون وزارت دارایی.
۷- تقدیم دو فقره لایحه به وسیله معاون وزارت آب و برق.
۸- گزارش آقای وزیر دادگستری راحع به امور دادگستری و تقدیم یک فقره لایحه.
۹- تقدیم یک فقره سؤال به وسیله آقای کبیری.
۱۰- شور دوم و تصویب گزارش کمیسیون امور استخدام راجع به حق فنی درجه‌داران کادر ثابت رسته موزیک و ارسال به مجلس سنا.
۱۱- شور دوم و تصویب گزارش کمیسیون آموزش و پرورش راحع به اداره امور مالی مرکز آموزش و پرورش کشاورزی کرج و ارسال مجدد به مجلس سنا.
۱۲- طرح و تصویب گزارش کمیسیون آموزش و پرورش راجع به موافقتنامه فرهنگی بین دولتین شاهنشاهی ایران و جمهوری چین و ابلاغ به دولت.
۱۳- قرائت دستور و تعیین موقع جلسه بعد- ختم جلسه.
مجلس ساعت نه و پنج دقیقه صبح به ریاست آقای مهندس عبد لله ریاضی تشکیل گردید.
۱- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل
رئیس- اسامی غائبین جلسه قبل قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
غائبین بااجازه- آقایان:
آموزگار- دکتر بقایی‌یزدی- بهادری- مهندس پروشانی- حبیبی- دیهیم- دکتر سعید- شفیعی پورکرمانی- صائب- کمالوند- کنگرلو- مبارکی- معتمدی- ملک‌زاده آملی- دکتر وحیدنیا- دکتر یزدان‌پناه- دکتر یگانگی- بانو ابتهاج سمیعی.
غائبین بی‌اجازه:
فیصلی- مرتضوی- مصطفوی نایینی.
غائبین مریض:
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز پنجشنبه (۱۱) آذر ماه ۱۳۴۴
فهرست مطالب:
۱ - قرائت اسامی غائبین جلسه قبل.
۲ - بیانات قبل از دستور تیمسار سرلشکر نکوزاد (ضمن بیانات ایشان یک دقیقه سکوت به احترام روح مرحوم سپهبد امیر احمدی اجرا شد).
۳ - تصویب صورت جلسه.
۴ - طرح و تصویب گزارش کمیسیون آموزش و پرورش دائر به اصلاح بند یک ماده واحده قانون راجع به اصلاح ماده اول و سوم قانون اعزام محصلین ایرانی بخارجه و ارسال به مجلس سنا.
۵ - تقدیم یک فقره لایحه بوسیله آقای معاون وزارت راه.
۶ – تقدیم دو فقره اصلاح بودجه و یک فقره صورت دیون دانشگاه مشهد بوسیله آقای معاون وزارت دارائی.
۷ - تقدیم دو فقره لایحه بوسیله معاون وزارت آب و برق.
۸ - گزارش آقای وزیر دادگستری راحع به امور دادگستری و تقدیم یک فقره لایحه.
۹ - تقدیم یک فقره سؤال بوسیله آقای کبیری.
۱۰ - شور دوم و تصویب گزارش کمیسیون امور استخدام راجع به حق فنی درجه داران کادر ثابت رسته موزیک و ارسال بمجلس سنا.
۱۱ - شور دوم و تصویب گزارش کمیسیون آموزش و پرورش راحع به اداره امور مالی مرکز آموزش و پرورش کشاورزی کرج و ارسال مجدد به مجلس سنا.
۱۲ - طرح و تصویب گزارش کمیسیون آموزش و پرورش راجع بموافقت نامه فرهنگی بین دولتین شاهنشاهی ایران و جمهوری چین و ابلاغ بدولت.
۱۳ - قرائت دستور و تعیین موقع جلسه بعد - ختم جلسه.
مجلس ساعت نه و پنج دقیقه صبح بریاست آقای مهندس عبدا لله ریاضی تشکیل گردید.
۱ - قرائت اسامی غائبین جلسه قبل
رئیس - اسامی غائبین جلسه قبل قرائت می‌شود. (بشرح زیر قرائت شد) غائبین با اجازه - آقایان: آموزگار - دکتر بقائی یزدی - بهادری - مهندس پروشانی - حبیبی - دیهیم - دکتر سعید - شفیعی پور کرمانی - صائب - کمالوند - کنگرلو - مبارکی - معتمدی - ملک زاده آملی - دکتر وحید نیا - دکتر یزدان پناه - دکتر یگانگی - بانو ابتهاج سمیعی. غائبین بی اجازه فیصلی - مرتضوی - مصطفوی نائینی.
غائبین مریض:
بختیار بختیاریها - مهندس برومند - پرویزی - پزشکی - رضوی - مهندس زنجانچی - سعید وزیری - دکتر غنی - موقر - دکتر مهدی زاده - تیمسار سرلشکر همایونی - بانو دکتر دولتشاهی - بانو نفیسی.
۲ - بیانات قبل از دستور تیمسار سرلشکر نکوزاد (ضمن بیانات ایشان یک دقیقه سکوت به احترام روح مرحوم سپهبد امیر احمدی اجرا شد)
رئیس - نطق‌های قبل از دستور را شروع می‌کنیم تیمسار سرلشکر نکوزاد تشریف بیاورید. سرلشکر نکو زاد - بنام خدا. چهار روز قبل مراسم تشییع جنازه مرحوم تیمسار سپهبد امیر احمدی و روز بعد آن مجلس ختم آن فقید سعید در مسجد سپهسالار با حضور جمعیت انبوهی از علاقمندان به آنمرحوم و هم میهنانیکه قدر خدمت و فداکاری خدمتگذاران بشاه و میهن و مردم را داشته و با تجلیل و حقشناسی پاداش آنرا می‌دهند برگزار شد. تیمسار سپهبد امیر احمدی در زمره سرداران دلیر و رشید ارتش ما بود که از اسفند ۱۲۹۹ تحت فرماندهی قائد عظیم الشأن اعلیحضرت فقید رضا شاه کبیر و از شهریور ۲۰ ببعد تحت رهبری و فرامین شاهنشاه آریامهر بخوبی از عهده انجام وظائف سربازی و میهنی برآمد وفات آن فقید سعید موجب نهایت تأثر و تأسف بود (صحیح است) برای تجلیل و شادمانی روح فقید سعید از مقام محترم ریاست استدعا می‌کنم یک دقیقه سکوت اعلام بفرمایند.
رئیس - یک دقیقه سکوت اعلام شود. (در اینموقع عموم جضار با کمال احترام بپاخاسته و یک دقیقه سکوت برقرار شد). شادمانی روح پرفتوحش را در بهشت برین از خداوند مسئلت مینمائیم مطالبی را که می‌خواهم امروز بعرض همکاران گرامی برسانم در چند مورد است که نسبت بهر یک بطور اختصار به استحضار میرساند روز پنجشنبه گذشته چهارم آذر ماه برحسب اطلاع قبلی جناب آقای دکتر عاملی وزیر محترم دادگستری به معیت جناب آقای فخر طباطبائی و جناب آقای کمالوند که مقرر بود در حوزه‌های انتخابی از نقطه نظر وضع دادگستری بازدیدهائی بعمل آورند برای یک مسافرت سه روزه بدان صوب رهسپار شدیم ضمن بازدیدهائیکه بعمل آمد یک خانه انصاف در پلدختر و دادگاه بخش در کوهدشت گشایش یافت من از فوائد و محسنات گشایش این دو سازمان عرض نمی‌کنم چه همکاران گرامی بهتر از بنده میدانند که وجود و در دسترس بودن سازمانهای قضائی برای اهالی و ساکنین محل جنبه حیاتی دارد راجع بلزوم و ایجاد در این دو دادگاه بخش در لرستان زمانیکه افتخار خدمت در این نقطه را داشتم در گزارشات ماهیانه تقدیمی کراراً متذکر گردیده در مجلس هم اقداماتی شده بالاخص همکار محترم تیمسار سرلشکر همایونی که امید است با تفضل اللهی هر چه زودتر سلامتی خود را باز یافته و برای ادامه خدمتگذاری به میهن عزیز معاودت نمایند موضوع را دنبال نمودند که با عنایت وزیر دادگستری این دادگاه تشکیل شد امید است که این عنایت را در رفع نقائص سازمانی دادگستری خرم آباد نیز مبذول بفرمایند موضوع قابل توجه در این مسافرت یکی در اجرای نیات ملوکانه فداکاری و خدمات قابل تحسین و تحولی است که وسیله سپاهیان دانش در قصبات و قراء نموده و بوجود آورده‌اند که وضع زندگی روستانشینان را بکلی دگرگون نموده است که قابل تصور برای آنهائیکه از نزدیک ندیده‌اند نیست و دیگری استقبال شایانی بود که اهالی شاهدوست لرستان با ابراز احساسات پرشور شاهدوستی و ابراز جان نثاری و جانبازی در راه اجرای منویات مبارک شاهنشاه آریامهر از وزیر دادگستری و نمایندگان خود بعمل آوردند که همه بالاخص آقای دکتر عاملی را قویاً تحت تأثیر قرار داد ابراز احساسات به اندازه‌ای خالصانه و صادقانه و هیجان انگیز بود که آقای دکتر عاملی فی المجلس چگونگی را بمرکز گزارش نمودند تا از شرف عرض انور شاهنشاه آریامهر بگذرد.
عشایر غیور جان بازان ذخیره واقعی شاهنشاه آریامهر و ساکنین لرستان بوزیر محترم دادگستری آقای دکتر عاملی لقب همشهری دادند و یکدست لباس زیبای لری هم تهیه نموده‌اند که تقدیمشان بشود و بدین ترتیب آقای دکتر عاملی لر شدند سبب این اقدام چه بود آیا چه انگیزه‌ای آنان را وادار بچنین عملی نمود میدانید چرا؟ جهات متعددی دارد برای اینکه آقای دکتر عاملی اولین وزیری هستند که به شخصه قدم بخطه لرستان گذارده و از دستگاه قضائی این منطقه عقب مانده و فراموش شده و طرز کار و نیازمندیهای آنها بازدید نمودند که موجب اعجاب ساکنین منطقه گردید که آیا می‌شود وزیری هم به لرستان بیاید برای این به آقای دکتر عاملی لقب همشهری دادند که معظم له بقول خود لرها پارتی آنان در هیئت محترم وزراء و دستگاه دولتی بشود چه شاهنشاه آریامهر در شهریور ۴۲ بنا بر استدعای این جان نثار کوچک خود بمنظور گشایش آرامگاه سرباز گمنام و همچنین برای تقسیم اسناد مالکیت به این منطقه نزول اجلال فرمودند نسبت به استان شدن لرستان - ایجاد کارخانه قند - تأسیس آموزشگاه حرفة توسعه لوله کشی آب شهر و اسفالت و سایر امور عمرانی اوامری فرمودند که اینجانب نیازمندیهای منطقه را در ۱۲ بند تنظیم نموده در هفتمین جلسه مذاکرات مجلس شورای ملی (پنجشنبه ۹ آبان ۱۳۴۲) بسمع همکاران محترم رسانیده و طی نامه‌ای بمقام محترم ریاست مجلس شورای ملی تقدیم شد که به نخست وزیر ارسال فرمایند. چون از مساعی مبذوله مخلص و بنظر اینجانب سایر همکاران منتخبین این منطقه نتیجه‌ای را که انتظار بود حاصل نشد اهالی بفکر خود شاهکاری زدند و با توسل به لقب همشهری می‌خواهند از قدرت دستگاه در رفع نیازمندیهای خود توفیق حاصل نمایند. اعلیحضرت فقید رضا شاه کبیر توجه خاصی به لرستان داشتند - شاهنشاه آریامهر قبل از شهریور ۲۰ و بعد از شهریور ۲۰ منطقه لرستان را مورد بازدید و تفقد شاهانه قرار داده‌اند و اوامری نسبت بعمران این منطقه و توجه بیشتر بحال اهالی و ساکنین صادر فرموده‌اند از جناب آقای نخست وزیرو وزرای کابینه ایشان که فعلا هیچیک در جلسه تشریف ندارند (در اینموقع آقای معاون وزارت دارائی در جلسه ظاهر شدند) از آقای قوام صدری تمنا دارم که این مطلب را بعرض هیئت دولت برسانند و از آقای نخست وزیر تمنی دارد بازدید این منطقه را نیز در برنامه‌های خود منظور داشته تا از نزدیک به روحیات شاه دوستی عشایر و ساکنین پاکدل لرستان و نیازمندیهای آن واقف شوند - باشد که از پرتو این دیدارها ساکنین محل بهره مند شوند و اوامری که از طرف ذات مبارک شاهنشاه آریامهر در دو سال قبل نسبت برفع نیازمندی این منطقه شرف صدور یافته که قطعاً‌در خلال این مدت پی ریزی آن شده است سریعتر بمنصه ظهور برسانند. عرض دیگر بنده راجع بوارد کنندگان هروئین است چند روز قبل با یکنفر از مقامات مسئول در این باره مذاکره نمودم که آقا چرا نمیآئید قانونی بگذرانید و مجازات اعدام را بدون ابهام و اما داشتن در باره وارد کننده و سازنده هروئین اجرا نمائید پاسخ این بود که باید قبلا اطراف و جوانب کار بررسی شود که مجازات اعدام احیاناً مورد سوء استفاده بیشتر برای اشخاص قرار نگیرد.
آقا ما در دستگاه دادگستری و مبارزه با موارد مخدره قضاة مورد اعتماد و شریفی داریم که تحت تأثیر این خائنین قرار نمی‌گیرند بعلاوه این دلیل نمی‌شود مراقبت از حسن اجرای قانون با دولت است بیائید این قانون را از مجلسین بگذرانید و نسل جوان را از بلای خانمان سوز این ماده لعنتی نجات دهید.
مطلب دیگر که کراراً وسیله همکاران محترم عنوان شده و حتی بسؤال از دولت هم منجر شده است وضع بد ترافیک در شهر تهران است دو سه شب قبل در سرمقاله اطلاعات راه حلی داده شده بود که بنظر در حال حاضر با مقدورات ما راه منحصر بفرد است و آن اضافه نمودن خطوط. مسیرهای اتوبوسرانی - تزئید اتوبوسها و ایجاد جاده و خیابان کافی جهة رفت و آمد است - برای رفت و آمد از شمیران بشهر طی ۱۲ کیلومتر راه غالباً بسبب تراکم وسائل نقلیه مدت
یکساعت طول می‌کشد هم اکنون لزوم جاده سوم برای این منطقه احساس می‌شود معلوم نیست با این ازدیاد خودرو و جمعیت روز افزون پنج سال دیگر وضع چه می‌شود - قسمت دیگری که مهم است دودهائی است که پاره‌ای از این وسائط نقلیه اتوبوسها - کامیونهای باربری - تاکسی‌ها راه می‌اندازند پس معاینه فنی وسائط نقلیه بچه منظور است از ریاست اداره راهنمائی و رانندگی تمنی دارد خودشان تشریف بیاورند و یا بازرسهایشان را صبحها که رفت و آمد زیاد است بفرستند در جاده شمیران به بینند پاره‌ای از این وسائل در سربالائیهای شمیران چه دود غلیظی از گازوئیل هوای صاف صبحگاهی را آلوده و آنرا نثار شامه عابرین می‌نماید آیا سلامت و بهداشت مردم نباید مورد توجه باشد؟
عرض دیگرم راجع بمسببین واقعه ۲۱ فروردین کاخ مرمر می‌باشد که اینک بچگونگی آن در دادگاه تجدید نظر نیروهای مسلح شاهنشاهی مشغول رسیدگی هستند من می‌گویم چنانچه بنا بر اقاریر آنان و محتویات پرونده بنظر بازپرس و دادستان و دادرسان محترم متهمین در طرح و اجرای این نقشه پلید خائنانه دست داشته‌اند که دیگر ارفاق معنائی ندارد. چه جنایت و خیانتی بالاتر از این می‌شود که به حیات شاهنشاه رهبر ملتی سوء قصد شود (صحیح است) و برای در هم ریختن اساس سلطنت و مشروطیت توطئه نمایند؟ سزای این چنین اشخاص بجز مرگ نیست من نظر مراجع و مقامات صلاحیتدار را بکیفرهای مصرحه در مواد ۳۱۶ و ۳۱۷ و ۳۱۸ و ۳۱۹ و ۳۲۰ قانون دادرسی ارتش جلب می‌نمایم. چند سطری از نظرات و احساسات چند نفر دانشجو و دانش آموزانی که خارج از کشور بسر می‌برند در این مورد یه استحضار همکاران گرامی میرساند: یک دانشجو می‌نویسد: بعد از عنوان نامة گرامی مورخه ۱۶ اردیبهشت ماه بهمراه روزنامه‌های اطلاعات و توفیق دریافت گردید بسیار متشکرم. از جریان و نقشه‌های شوم توطئه کنندگان کاخ مرمر با اطلاع گردیدم بسیار جای تأسف است که عده‌ای به اصطلاح تحصیل کرده چنین جنایتی را شروع کنند بخاطر آنکه می‌خواهند کمونیست و مملکتشان کمونیستی باشد. متأسفانه تعداد چپی‌ها در لندن و انگلستان کم نیست و خودشان را هم جبهه ملی می‌خوانند و دارای جلساتی هم هستند و گویا سفارت هم با اطلاع می‌باشد. خوشبختانه بنده با این جور افراد نه تماس داشته و نه دارم و نه خواهم داشت و نه علاقه‌ای ببحث و مجادله با آنان دارم چون این قبیل اشخاص بقدری احمق هستند که خودشان هم بدرستی نمیدانند دنبال چه چیز و چه مقصودی هستند. نامه دوم از دانشجوی دیگری قرائت می‌شود بعد از عنوان نوشته است نامه‌های محبت آمیز و پر شور شما را یکی پس از دیگری دریافت کردم بی اندازه خرسند و مسرور گشتم و از این همه الطاف و مراحم سپاسگزارم. امیدوارم روزبروز موفقیت، و افتخارات شما روز افزون گردد و بتوانید با نصایح و اندرزهائی که من خوب میدانم از قلب انسانی پاک و شرافتمند بیرون می‌آید فرزندان وطن رارهنمائی کنید و برای آنها حقایقی از زندگی اجتماعی بیان نمائید. واقعاً از حادثه ناگواری که برای رهبر خردمند و عالیمقام کشور ما رخ داده بی اندازه متألم گشتم ولی از آنجائیکه نیک مردان و کسانیکه بخاطر هدفهای مترقی و عالی همة وجود خود را برای به ثمر رساندن آن بخطر می‌اندازند گاهگاهی با چنین حوادث تلخ و ناگواری روبرو می‌شوند ولی آنهائیکه نزد خدا مقرب و ارجمند هستند همیشه از آن حوادث مصون خواهند ماند واقعاً شاه ما چه کرده است مگر جز خدمت و راهنمائی و فداکاری بارها به همه دوستانم گفته‌ام آیا کسی بیشتر از شاه ما در مملکت، علاقمند به پیشرفت و ترقی و سعادت ملت خود هست؟ بدون شک چنین کسی نمی‌تواند وجود داشته باشد. من از آن جائی تأسف می‌خورم که این عمل ناپسند بدست یک عده تحصیل کرده و دانشگاه رفته انجام گرفته. من اغلب دانشجویانی را که ملاقات می‌کنم از این حادثه بی اندازه نگران شدند ولی خدا را همگی سپاسگزاریم که بشاه ما؟ برهبر خردمند و گرامی ما آسیبی نرسید. و یک عمر طویل برای شاه خود ازخداوند متعال آرزو می‌کنیم.
نامه سوم: مرقوم داشته بودید که آیا از اخبار کشور آگاه می‌شوم یا نه. غیر از روزنامه اطلاعات و کیهان که برای آنهائی که آبونمان هستند می‌رسد کتابخانه‌های کالج یا کتابخانه‌های دیگر فقط دارای جراید
روزانه بزبان انگلیسی هستند روزنامه‌های چاپ ایران هم بلندن نمی‌آید در حالیکه روزنامه‌های عربی در دسترس فروش است ولی ایرانی خیر رادیوی ایران را هم متأسفانه فقط با رادیوهای خیلی قوی که دارای موج کوتاه هستند می‌شود گرفت بنابراین منبعی نیست که من بتوانم از اخبار ایران با اطلاع گرد.
بسیار بجا است همچنانکه دولت در نظر دارد خانه‌های فرهنگ – آموزش و پرورش – دانشجو هر چه می‌خواهند اسم آنرا بگذارند در خارج تشکیل شود کنفرانس و سخنرانیهای مفیدی داده شود دستگاه گیرنده و جراید وطن در اختیار آنها قرار گیرد عرض من راجع بتوجه بروحیه و هدایت و رهبری همین دانشجویان و دانش آموزانیست که با هزاران امید و آرزو دور از وطن و کانون گرم خانوادگی در غربت با هزاران مشکلات بسر برده و در امر تحصیل کوشش می‌کنند تا با اندوخته‌های علمی و ذخیره‌ای از کسب علم و دانش وهنر و صنعت بکشور خود مراجعت کنند و با انجام وظائف ملی و میهنی دین خود را در مقابل خدا و شاه و میهن و هم میهنان اداء کنند. لایحه‌ای بمنظور تدیل گذرنامه این قبیل محصلینی که با داشتن دیپلم متوسطه در دانشگاهها و یا مدارس عالی مشغول تحصیل هستند بگذرنامه تحصیلی بمجلس تقدیم شده و در شرف تصویب است یکی از گامهای مفیدی است که دولت در پیروی از نیات مبارک شاهنشاه آریامهر که رسیدگی و توجه بحال عموم طبقات ملت اعم از دور و نزدیک بودن آنها است برداشته شده و تصویب و اجرای آن اثرات بس نیکوئی در روح حساس این جوانان خواهد داشت با تماسی که با عده‌ای از دانشجویان آشنا مقیم خارج کشور دارد عموماً دارای روح شاهدوستی و میهن پرستی بوده سرنوشت خود را وابسته بسرنوشت کشور و اوضاع و احوال میهن عزیز خود میدانند. آخرین عرضم اینستکه یکنفر از همکاران و دوستان عزیز مجلسی ام بمن تذکر داده که همچنان می‌خواهی در حال انفراد باقی بمانی. از این غافل نباید بود که دست خدا با جماعت است و شاهنشاه ما هم همواره توصیه بتشکیل جمعیت و احزاب مترقی برای هم گامی و هم آهنگی در پیشرفت امور کشور فرموده‌اند پاسخی که به این همکار محترم داده شد جهت استحضار سایر همکاران معظم بعرض می‌رسد و آن این بود که تشکیل حزب و جمعیتهای مترقی با هدفهای عالی و همگامی و تشریک مساعی آنان برای پیشرفت امور کشور بسیار لازمست مخلص هم سرباز بوده‌ام مدت سی و دو سال در کانون با انضباط و سخت ارتش بسر برده‌ام حزب ما قوانین و مقررات ارتش بمیهن و مردم و جاننثاری بازی در راه عظمت و قدرت مقام شامخ سلطنت بود که اکنون نیز همان روش را ادامه می‌دهم چنانکه در این مدت دو سال همیشه با اکثریت مجلس در گذراندن لوایح مترقی و تأیید طرحهای مفید همگام و همصدا بوده‌ام پس با این روش خارج از جمع نیستم النهایه آزادی عمل خود را نیز محفوظ داشته‌ام و نسبت به ناسامانیها هم بموقع تنقید و تذکرات مفید داده و ا تأیید نموده‌ام آقایان شاهنشاه بروحیه و طرز فکر فرد فرد افراد خدمتگزار خانه ملت واقفند و همچنانکه روحیه و طرز فکر و مراتب آمادگی و جان نثاری این سرباز پیر نا آشنای خاطر خطیر مبارکشان نیست. در هر حال مزید توفیق همگان را در راه خدمت بشاهنشاه آریامهر رهبر عالیقدر و میهن عزیز را از خداوند مسئلت می‌نماید (احسنت)
۳ – تصویب صورت جلسه
رئیس - راجع بصورت جلسه دفعه گذشته نظری نیست؟ (اظهاری نشد) صورتجلسه تصویب می‌شود آقای کبیری.
کبیری - چند فقره تلگراف و نامه رسیده است که تقدیم مقام ریاست می‌شود. رئیس - آقای محدث زاده. محدث زاده - شکایتی از آموزگاران کرمان رسیده است که برای رسیدگی تقدیم می‌شود.
۴ - طرح و تصویب گزارش کمیسیون آموزش و پرورش دائر به اصلاح بند یک ماده واحده قانون راجع به اصلاح ماده اول و سوم قانون اعزام محصلین ایرانی بخارجه و ارسال به مجلس سنا
رئیس - وارد دستور می‌شویم گزارش راجع
به اصلاح بند ۱ ماده واحده قانون راجع به اصلاح ماده اول و سوم قانون اعزام محصلین ایرانی بخارجه مطرح است قرائت می‌شود. (بشرح زیر قرائت شد) گزارش از کمیسیون آموزش و پرورش به مجلس شورای ملی کمیسیون آموزش و پرورش در جلسه دوم آذر ماه ۱۳۴۴ با حضور آقای دکتر هدایتی وزیر آموزش و پرورش لایحه شمارة ۹۲۲۶ - ۱۳ / ۸ / ۱۳۴۴ دولت راجع به اصلاح بند یک ماده واحده قانون راجع ب به اصلاح ماده اول و سوم قانون اعزام محصلین ایرانی به خارجه را که یک فوریت آن در جبسه یکشنبه ۱۸ آبانماه ۱۳۴۴ مجلس شورای ملی تصویب گردید و به شمارة ۱۵۴۹ چاپ شده مورد رسیدگی قرار داد و با اصلاحی تصویب نمود. اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌نماید. ماده واحده - بند یک ماده واحده قانون راجع به اصلاح ماده اول و سوم قانون اعزام محصلین ایرانی به خارجه مصوب هشتم خرداد ماه ۱۳۳۹ بشرح زیر تکمیل و اصلاح می‌گردد: ۱ - هر گاه بنا بگواهی دانشگاه یا مؤسسه آموزش عالی معتبر محل تحصیل دانشجو در خارج و تأیید سرپرستی دانشجویان مدت چهار سال برای نیل به درجه بالاتر در رشته‌ای که دانشجو برای ادامه تحصیل در آن رشته به هزینه دولت به خارج اعزام شده کافی نباشد وزارت آموزش و پرورش می‌تواند بتا به پیشنهاد سرپرستی دانشجویان مدت تحصیل بهزینه دولت را از تاریخ پایان چهار سال بمیزانی که دانشگاه یا مؤسسه آموزش عالی معتبر و سرپرستی دانشجویان ضروردانسته‌اند تمدید کند.
۲ - وزارت آموزش و پرورش و وزارت دارائی مأمور اجرای این قانون می‌باشد.
مخبر کمیسیون آموزش و پرورش - صدری کیوان گزارش از کمیسیون بودجه به مجلس شورای ملی کمیسیون بودجه در جلسه سوم آذر ماه ۱۳۴۴ با حضور نماینده دولت لایحه شمارة ۹۲۲۶ - ۱۳ / ۸ / ۱۳۴۴ راجع به اصلاح بند یک ماده واحده قانون راجع به اصلاح ماده اول و سوم قانون اعزام محصلین ایرانی به خارجه را که یک فوریت آن در جلسه یکشنبه ۱۸ آبان ماه ۱۳۴۴ تصویب شده مورد رسیدگی قرار داد و گزارش کمیسیون آموزش و پرورش را در این مورد عیناً تأیید و تصویب نمود. اینک گزارش آنرا به مجلس شورای ملی تقدیم می‌نماید. مخبر کمیسیون بودجه - کریم اهری
رئیس - کلیات این لایحه مطرح است آقای ریگی تشریف بیاورید.
ریگی - بنده ضمن اظهار خوشوقتی از کارهائیکه اخیراً در وزارت آموزش و پرورش صورت می‌گیرد و واقعاً باعث خوشوقتی همه مردم ایران است (صحیح است) می‌خواستم چون آقای دکتر هدایتی وزیر آموزش و پرورش تشریف دارند یک نظری هم به آنطرف مرزها و محصلین ما بکنند متأسفانه بنده هر وقت که بمسافرتهای خارج رفته‌ام از وضع محصلین در آنجا بهیچوجه رضایت نداشتم و نمیدانم سرپرستها چطور است که اصولا بوضع محصلین رسیدگی نمی‌کنند (صحصح است) بسیاری از محصلین اصلا نمیدانند سرپرست محصلین در فلان کشور اصلا کی هست و بسیاری از اشخاص اصلاً این آقایان را ندیده‌اند در گذشته هر کس مریض بود یا علیل بود یا مقامی در خارج می‌خواست و یا می‌خواست در یکی از کشورهای خارج استراحت بکند آنها را بعنوان سرپرست معین می‌کردند و بخارج می‌فرستادند بنظر بنده سرپرست محصلین در خارج یک امر حیاتی است در اینجا دانش آموزان و بچه‌های ما تحت اولیای خودشان هستند ولی این بچه‌ها در کشورهای خارج بی سرپرست هستند واقعاً اینها از پدر و مادرشان دور هستند و کسی نمیداند اینها کجا زندگی می‌کنند و در چه مدارسی درس می‌خوانند و کسی نیست که اینها را راهنمائی کند من می‌خواستم استدعا کنم به این موضوع توجه کافی بشود اگر سرپرستها وظیفه شان را انجام نمی‌دهند اینها را عوض کنید یا اینکه اصلاً یک سیستم رسیدگی دیگری در نظر گرفته بشود که محصلین خارج از کشور واقعاً سرپرستی بشوند و واقعاً به آنها توجه بشود که این مسائلی که امروز ما به آنها دچار هستیم از بین برود و این مسائل همان
مسائل سیاسی است که وقتی محصل می‌رود در خارج کسی او را هدایت نمی‌کند کسی او را با ترقیات کشورش آشنا نمی‌کند کسی به او نمی‌گوید که در ایران چه خبر است این است که بعضی از اینها منحرف می‌شوند در حالیکه اینها بچه هائی هستند که اگر واقعاً درست راهنمائی بشوند مثل همه ملت ایران شاه پرست هستند وطنپرستند و از کشور خودشان هیچوقت انتقاد نخواهند کرد بنده معتقدم که این بچه‌ها در خارج از کشور به راهنمائی احتیاج دارند این راهنمائی را می‌خواهید بوسیله رادیو انجام بدهید، بدهید می‌خواهید اخبار کشور ایران را بوسیله مطبوعات برای آنها بفرستید، برای اینها بفرستید ترقیات کشور را که ما با آن در اینجا روبرو هستیم برای آنها توضیح بدهید که آن زرق و برق‌های کشورهای فرنگی آنها را فریفته نکند و وقتی می‌آیند به کشور ما فکر کنند که ما یک کشور عقب افتاده‌ای هستیم و در کشور ما کاری صورت نمی‌گیرد (صحیح است) یکی از دوستان ارجمند آقای ثامنی نوشته‌اند که از فعالیتهای خستگی ناپذیر آقای وزیر فرهنگ بنده تشکر کنم (چند نفر از نمایندگان – وزیر آموزش و پرورش) بله معذرت می‌خواهم وزیر آموزش و پرورش، بنده قبل از اینکه ایشان بنویسند مطلع بیانات خودم را روی تمجید از کارهای ایشان قرار دادم استدعای ما این است که عین این کارهائی که اینجا می‌کنند نسبت بمحصلین خارج از کشور هم توجه بیشتری مبذول بفرمایند (صحیح است).
رئیس - آقای حاذقی تشریف بیاورید.
حاذقی - همانگونه که در مکرر در مواردی که مسئله جوانان مطرح شده و لوایحی که سر و کار با طبقه دانشجو دارد در مجلس شورای ملی مورد بحث بوده و بحث شده عرض کرده‌ام مهمترین موضوع موضوع تربیتی جوانان است مسئله تعلیمات، ترقیات علمی دنیا امروزه طوری شده است که خواه ناخواه در دانشکده‌ها، در مدارس عالی و علمی و فنی و مواد فنی و علمی را به دانشجویان یاد می‌دهند و آنها هم ناگزیرند که یاد بگیرند والا د ر امتحانات موفق و پذیرفته نمی‌شوند و اما مسئله مهم مسئله مراقبتهای لازم در امر تربیت و پرورش غرائز و خلقیات تربیتی جوانان است و لازمه یک جوان که وطن دوست و علاقمند به استقلال مملکت و ترقی خواه است اینجا است که وظیفه وزارت آموزش و پرورش یک وظیفه بسیار سنگینی است مشهود می‌شود و باید اعتراف بکنم که بسیاری از همکاران و مسئولان امور اداری وزیر آموزش و پرورش هنوز به این نکته مهم و بزرگ و دقیق کمتر توجه دارند ملاحظه میفرمائید که مسئله پرورش دادن افکار و غرائز جوانان محتاج به طرح نقشه و فکر و بذل مساعی و مجاهده و عقیده و ایمان است که اینها متأسفانه اکثراً بحد کافی مشاهده نمی‌شود که وجود داشته باشد و اعمال بشود من برای نمونه عرض می‌کنم در سال ۱۹۵۵ در کشورهای اسکاندیناوی یک کنفرانسی تشکیل شد در کپنهاک و استکهلم و بعد در اسلو و بعد در هلسینکی که من بنمایندگی ایران در آن کنفرانس شرکت داشتم در آنجا ۹ ماه اساتید دانشگاههای اسلو و کپنهاک و هلسینکی جمع شده بودند که درباره تربیت نسل جوان مطالعه بکنند که علت این طغیان فکری جوانها چیست بعد از ۹ ماه یک گزارشی تهیه کرده بودند و آن گزارش در کنفرانس مطرح شد گزارش این بود که نسل جوان امروز دچار یک بی ایمانی و خلائی شده است که نسل معاصر نتوانسته است این ایمان را بنسل جوان بدهد علت انحراف نسل جوان نه فقر است نه فاقه است نه خرابی اوضاع مملکت است نه بهانه‌های دیگر است علت انحراف جوانان عبارتست از خلائیکه در قلوب جوانان پیدا شده است که در آنجا پد رو مادر و معلم مدرسه و مربی نتوانسته است این ایمان را در قلب جوان بیندازد که این جوان آمادگی برای انحراف و گمراهی و ضدیت با انواع کارهائیکه برای خودش و خانواده اش و ملتش مضر است پیدا بکند در هلسینکی روز عید مبعث حضرت ختمی مرتبت (ص) بود و جوانان آنجا بهمین مناسبت (آقای قراچورلو توجه بفرمائید که این موضوع خیلی حساس است) بهمین مناسبت با حضور شیخ الاسلام محل و در حدود ۱۰۰۰ مسلمان که بیشتر از ترکیه و ایران رفته بودند جشن با شکوهی گرفتند ما را هم دعوت کردند دو نفر نماینده از ایران بودیم دو نفر هم از پاکستان بودند دو جوان دانشجو بودند که از طرف پاکستان آمده بودند برای تحصیلات فنی ما را نشاندند پهلوی اینها در ضمن اینکه شام می‌خوردیم و خطابه هائی ایراد می‌شد گفتیم که شما برای چه آمده‌اید گفتنند آمده‌ایم تحصیلات فنی بکنیم گفتیم چه نظری
نسبت بپاکستان دارید؟ گفتند ما تعلق بیک مملکتی داریم جوان، تازه استقلال یافته و آینده هم مال ما است گفتیم که چه ایمانی نسبت به اولیاء امور دارید گفتند ما اینجا دو نفر هستیم سفیر کبیری داریم که مربوط بکشورهای اسکاندیناوی است از محلش که در استکهلم است هر سه ماه یک نوبت ایشان می‌آید بخاطر ما دو نفر توی این شهر سه روز می‌ماند با ما نهار می‌خورد شام می‌خورد و رساله هائی راجع به مملکتمان می‌دهد و فیلمهائی را هم می‌آورد که بما نشان می‌دهد و ما می‌فهمیم کارهای مملکت ما چیست ما به مملکتمان علاقه داریم و تحصیلاتمان که تمام شد برمیگردیم ما این گزارش را در بازگشت به دولت دادیم که دو جوان در شهر هلسینکی از پاکستان بودند علاقه و اهتمام دولتشان هست که سفیر کبیرشان سه ماه بسه ماه می‌آید اینها را می‌بیند و برای اینها این کارها را می‌کند حالا ما چگونه سرپرستی در خارج داریم که باز متأسفم عرض کنم که در یک شهری رفتیم فهرست جوانان را از دستگاه رسمی بگیریم که اینها را دعوت کنیم در یک کنفرانس اخلاقی جهانی گفتند آقا ما مدتی زحمت کشیدیم که پای این جوانان را از دستگاه خودمان کوتاه کردیم حالا شما آمده‌اید می‌خواهید پای اینها را باز کنید و از ما یک چیزی می‌خواهید که ارتباط با ما ندارد گفتیم شما در یک دستگاه رسمی اینجا نشسته‌اید حقوق می‌گیرید برای همین کارها گفتند اصرار نکنید یک عضو آنجا حاضر شد دوستانه این صورت را بما بدهد رئیس مأموریت که فهمید گرفت فهرست را و پاره کرد و گفت این اولین تقاضایشان است و بعد تقاضاهایشان مکرر می‌شود ما باید این موضوع را از نظر ایمان و عقیده به اولیاء امور حالی کنیم که جوان اگر منحرف می‌شود او مقصر نیست مقصر ولی جوان، معلمین، دانشگاه و آنهائی هستند که مأمور تعلیم و تربیت ولی جوانان هستند می‌باشند حالا من استدعا می‌کنم چاره جوئی بشود جناب آقای وزیر آموزش و پرورش توجه کنید روزی که جنابعالی وزیر شدید نامه‌های ما را فوری جواب می‌دادید و همچنین همکارانتان درست جواب نامه‌های ما را زود جواب می‌دادند در عرض دو ماه سه ماه همان همکاران وقتی که معاون و مدیر کل شدند دیگر نامه هائی را که می‌دهیم اصلا جواب نمی‌دهند مقصودم این است که ایشان بجناب وزیر احترام می‌گذارند که مقامشان را بالا ببرد بنا براین ما باید توجه بکنیم که دستگاه وزارت آموزش و پرورش به این مسئله جوانان توجه کافی بکند بطوریکه خود مسئولین عملا این مسائل را حل کنند من اطمینان دارم که مجلس شورای ملی آمادگی دارد که لوایح آموزش و پرورش را با حسن قبول تلقی می‌کند اعتبار لازم را می‌دهد همه اقدامات را بعمل می‌آورد برای اینکه به نتیجه لازم برسد اینجا وظیفه جناب آقای وزیر بسیار مجرب و مورد علاقه آموزش و پرورش است که این موضوع مهم را مورد توجه قرار دهند و معایب را اصلاح و اینها را هم توجه بفرمایند. رئیس - نظر دیگری در کلیات لایحه نیست؟ (اظهاری نشد) بورود در شور ماده واحده رأی می‌گیریم خواهش می‌کنم خانمها و آقایانی که موافقند قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده واحده مطرح است خوانده می‌شود. (بشرح زیر قرائت شد)
ماده واحده - بند یک ما ده واحده قانون راجع به اصلاح ماده اول و سوم قانون اعزام محصلین ایرانی به خارجه مصوب هشتم خرداد ماه ۱۳۳۹ بشرح زیر تکمیل و اصلاح می‌گردد.
۱ - هرگاه بنا بگواهی دانشگاه یا مؤسسه آموزش عالی معتبر محل تحصیل دانشجو در خارج و تأیید سرپرستی دانشجویان مدت چهار سال برای نیل بدرجه بالاتر در رشته‌ای که دانشجو برای ادامه تحصیل در آن رشته بهزینه دولت بخارج اعزام شده کافی نباشد وزارت آموزش و پرورش می‌تواند بنا به پیشنهاد سرپرستی دانشجویان مدت تحصیل دانشجویان بهزینه دولت را از تاریخ پایان چهار سال بمیزانی که دانشگاه یا مؤسسه عالی معتبر و سرپرستی دانشجویان ضرور دانسته‌اند تمدید کند.
۲ - وزارت آموزش و پرورش و وزارت دارائی مأمور اجرای این قانون می‌باشند.
رئیس - آقای سیفی بفرمائید.
سیفی - بنده خواستم از طرح این لایحه استفاده
بکنم و یک تذکری بجناب آقای دکتر هدایتی وزیر محترم آموزش و پرورش بدهم و خواهش می‌کنم در این تقاضائی که بنده یک دقتی بفرمائید شاید این مشکل اساسی حل شود در اینجا اسم سرپرستیها برده شده و حتی گواهی اینها برای وزارت آموزش و پرورش یک سندی است که توجه بکنند برای ابقاء دانشجو در خارج اما یک مطلبی که لازم است تذکر داده شود اصلاح وضع سرپرستیها در خارج است من از شما خواهش می‌کنم اگر قرار بشود واقعاً این سرپرستیها باشند بهتر است به این صورت نباشند (دکتر موثقی – اصلا نباشند) حالا جناب آقای دکتر موثقی نمیدانم وجودشان ضروری است یا نیست ولی وضعشان بقدری تأسف آور است که آدم شرم دارد بگوید یک مورد کوچکش را من بجنابعالی عرض می‌کنم امیدوارم توجه بفرمائید آنکه داخل مملکت است می‌شود اصلاح کرد ولی باید آنچه که ارتباط با مملکت از جهات مختلف در خارج دارد بهش توجه شود تا جائیکه بنده فهمیده‌ام سرپرستیها در گذشته ارتباط داشتند با وزیر آموزش و پرورش و پرورش نه حالا هر که فامیل یا دوستش وزیر آموزش و پرورش می‌شد از این پست استفاده می‌کرد بعنوان سرپرست دانشجویان می‌رفت بخارج و حق هم بود که به آن وزیر خدمت بکند تصور می‌کرد خوب تا زمانی که وزیر محترم تشریف دارند سرپرست هست بمجرد اینکه می‌رفت یکی از مورد علاقه‌های وزیر شاغل جانشین او خواهد شد بنده یک موردی را عرض کنم پارسال به آلمان برای کنفرانس کار رفتم با چند نفر از دوستان در یک شهری اسمش را عرض می‌کنم زاربروگن که ۳۵۰ دانشجوی ایرانی آنجا بودند، دانشجویان وطن پرست بسیار زیاد در خارج از کشور داریم ولی با کمال تأسف کسی نیست از اینها استقبال کند در عین حال یک عده معدودی هم داریم که افکار اینها آماده مسموم شدن است یک حقیقتی است چون ارتباط به مملکت دارد ناچارم عرض بکنم و تقاضای اصلاح آن را از دولت می‌کنم دانشجوئی که وارد می‌شود سرپرستی اطلاع ندارد که فلان دانشجو آمده و در کجا می‌خواهد منزل بکند و در کدام دانشگاه می‌خواهد اسم بنویسد دانشجو نمیداند کسب جواز اقامت از پلیس چه طریق باید انجام شود اغلب زبان نمیدانند چند نفری که خیانتکار این مملکت بوده‌اند و جامعه آنها را طرد کرده استفاده می‌کنند منتظرند که اتوبوس تی بی تی کی وارد می‌شود یا قطار ترکیه کی می‌آید اینها سخنانی بود که خود دانشجویان می‌گفتند، این اشخاص همه جور با دانشجو تماس می‌گیرند میروند جواز از پلیس می‌گیرند بعد از دو سه ماه دانشجو می‌بیند اتوماتیکمان رفته توی افکار آنها توجه بفرمائید در شهری که ۳۵۰ دانشجو وجود دارد سه ماه یک بار سرپرستیها نمی‌آیند که به بینند حال دانشجو چطور است این مایه تأسف است من نمی‌خواهم عرض کنم ولی فلان شخص از اطریش می‌آید برای اغفال این دانشجو در صورتیکه ما ارزیابی کردیم دیدیم حس وطن پرستی این دانشجویان بحد اعلی است ولی سرپرستیها آنها را ول کرده‌اند در مقابل چند نفر گرگ که افکار اینها را ببلعند بعقیده من کوتاهی که در گذشته شده نا خدمتی به مملکت بوده پس سرپرست برای چه بود؟ سرپرست باید بداند که امروز در آلمان چند تا دانشجو دارد و از پلیس برایش کسب جواز بکند بداند که دانشجو به کجا می‌خواهد برود کارمندش را بفرستد با خودش برود و آنها را هدایت کند جواز برایش بگیرد در دانشگاه اسمش را بنویسد اینها را باید سرپرستیها انجام بدهند تا فکر این بچه‌ها را منحرف نکنند بنده برای نمونه عرض می‌کنم البته گفتنی خیلی زیاد است شما آقای وزیر خیلی با هوش هستید اینها را اصلاح کنید یک بچه‌ای بود بنام امیر شاهی ایشان از ۱۴ سالگی رفته بودند خارج آنوقت ۱۹ سالش بود از فرانکفورت آمده بود به زاربروکن صحبت می‌کردیم یک حرفی زد که من ناراحت شدم دیوانه شدم و یک جواب تند بهش دادم این بچه افکارش مسموم نبود بعلت عدم توجه مسئولین امور و سرپرستیها و سفارتخانه در تحت تأثیر یک کسی قرار گرفته و تصور می‌کرد که هیچ کاری در کشورش انجام نگرفته مدارکی که داشتم به او نشان دادم از آبادانی کشور آنقدر خوشحال شد که چند روز که ما آنجا بودیم دیگر ما را رها نکرد ما که چند نفر نماینده کارگر بودیم
رفتیم با آنها صحبت کردیم دیدیم اینها آماده شده‌اند، ابنها را اگر بدادشان نرسید بپرتگاه می‌افتند جناب آقای دکتر هدایتی من از جنابعالی خواهش می‌کنم سرپرست بمفهوم درستش باشد و اینها را از انحصار یک مشتی بیرون بیاورید این سرپرست خیال می‌کند که جناب آقای دکتر هدایتی او را فرستاده که از این پوئن استفاده بکند ولی من باید بدانم من را فرستاده که وظیفه ملی و دینی و وجدانی خود را انجام دهم من اگر بخواهم بوجدانم بوطنم خدمتگزار باشم آن وظیفه‌ای که در حیطه کار من هست باید بروم انجام بدهم خدا شاهد است ما این تذکر را می‌دهم فقط از نظر تعصب، از نظر ملیت که این سرپرستها بدانند که این دانشجو یانی که آمده آمار داشته باشند، آقا آمار ندارند که چند دانشجو هست کجا تحصیل می‌کنند اگر اینها بوظیفه خودشان عمل می‌کردند میفهمیدند که چند دانشجو در عرض چند سال در دانشکده‌های انگلستان یا جای دیگر همه اش درس خیانت خوانده‌اند اینها اگر مواظب دانشجو باشند اینطور نمی‌شوند (صحیح است) سرپرست دانشجویان بایستی مطلع می‌شد که اینها کجا میروند و در مقابل دیگران آلت می‌شوند و بپرتگاه می‌افتند در هر صورت چون سرکار را شنیده‌ام که می‌خواهید اصلاح کنید فکر کردم سخنانم مؤثر باشد.
رئیس - آقای اقبالی بفرمائید.
اقبالی - این لایحه راجع بمدت گنگ است به این معنی که وزارت آموزش و پرورش می‌تواند بنا بر پیشنهاد سرپرستی دانشجویان مدت تحصیل دانشجویان بهزینه دولت را از تاریخ پایان چهار سال بمیزانی که دانشگاه یا مؤسسه عالی معتبر و سرپرستی دانشجویان ضروری دانسته‌اند تمدید کنند اگر بمیزان هشت سال سرپرستی بخواهد تمدید بکند مدت تحصیل دانشجویان را آیا وزارت آموزش و پرورش باید بپذیرد بنده پیشنهادی دارم اولا کلمه (بمیزانی) برداشته شود و نوشته شود از تاریخ چهار سال که دانشگاه یا مؤسسه عالی معتبر دانشجویان ضروری تشخیص داده‌اند حد اکثر بمیزان دو سال تمدید کند بمیزانی که هر چه دلشان بخواهد صحیح نیست عرض بنده همین است و دیگر عرض ندارم.
رئیس - پیشنهاد بفرمائید، نظر دیگری در مادة واحده نیست آقای دکتر هدایتی فرمایشی داشتید بفرمائید.
دکتر هدایتی (وزیر آموزش و پرورش) - بنده با عرض کمال تشکر و سپاسگزاری از اظهار مرحمتی که نمایندگان محترم جناب آقای ریگی و جناب آقای حاذقی و جناب آقای سیفی فرمودند و همچنین با عرض سپاسگزاری از راهنمائیهای ارزنده‌ای که در مورد اصلاح دستگاه اداری و آموزش کشور و سرپرستیهای دانشجویان ایرانی در خارج فرمودند کمال سپاسگزاری و تشکر را دارم و آماده هستم اگر در مورد اصلاحات اجرائی هم نمایندگان محترم همانطور که علاقمند هستند راه حلهائی ارائه بفرمائید بنده کمال آمادگی را خواهم داشت و سپاسگزار نمایندگان ملت در هر مورد هستم (احسنت) در مورد پیشنهادی که جناب آقای اقبالی فرمودند نمایندگان محترم مستحضر هستند که امروز دامنه علوم و فنون بقدری توسعه پیدا کرده و زیاد شده است که بهیچوجه نمی‌توان مدتی برای احراز تخصص قائل شد کما اینکه موقعی که این قانون در سال ۱۳۳۹ به تصویب می‌رسید چهار سال حداکثر برای احراز تخصص در قانون پیش بینی کرده‌اند برای دانشجویان رتبه اول امروز به این نتیجه رسیده‌ایم که این چهار سال کافی نیست و تعدادی از دانشجویان که شاگرد اول‌های ما بوده‌اند و از چهار سال قبل به استناد این قانون در خارج بوده‌اند متأسفانه امروز با مشکلات بزرگی روبرو هستند و بعلت اینکه در قانون نوشته شده است که فقط بمدت چهار سال ما می‌توانیم اینها را بعنوان شاگرد دولتی کمک هزینه بدهیم و فعلا کمک تحصیلی اینها قطع شده است و در وضع بسیار دشواری هستند بعضی از اینها باید یکسال دیگر تحصیل کنند و بعضی از اینها دو سال دیگر و عده‌ای از اینها هم مدتی از وقتشان صرف آموزش زبان و تکمیل زبان می‌شود البته استحضار دارید که این لایحه فقط ناظر بدانشجویان رتبه اول دانشکده‌ها است و تعداد اینها هم محدود است و برای تشویق دانشجویان بتحصیل و مدارج عالی تحصیلی در کشور است و کمال توجه
ازطرف وزارت آموزش و پرورش خواهد شد که حتی الامکان دانشجویان رتبه اول و در آینده مخصوصاً در رشته هائیکه مورد نیاز مملکت هستند بخارج فرستاده شوند ولی وقتی اعزام شدند و برای آنها خرج شد اگر لازم باشد که اینها چند سال دیگر هم در خارج بمانند و تحصیل بکنند چون غالباً اینها از خانواده‌های متوسط و بی بضاعت می‌باشند و قطع کمک تحصیلی آنها در آخر سالهای تخصصشان ضایعه بزرگی برای خودشان و مملکت خواهد بود این است که استدعا می‌کنم این میزانیکه تعیین شده قبول بفرمائید در کمیسیون بدقت مورد بحث قرار گرفت و کسانیکه تحصیلات عالیه در آمریکا کرده بودند و تخصص داشته‌اند تصدیق کرده‌اند که نمی‌شود سنین تعیین کرد و نوشت که مثلا دو سال دیگر و چون تأیید دانشگاه معتبر خارجی و سرپرستی هر که برای احراز این شرط خواسته شده هیچ نوع احتمال سوء ا ستفاده و اقامت زیاد نخواهد بود ولی کمک مفیدی خواهد بود که جوانان ما بتوانند با استفاده از چندین سال هزینه تحصیلی که دولت برای آنها فرستاده است کاملاً استفاده کنند و این جوانان تحصیل کرده بعنوان برگزیده ترین جوانان تحصیل کرده برای خدمتگزاری به کشور برگردند (صحیح است).
رئیس - نظر دیگری در ماده واحده نیست (اظهاری نشد) در کلیات آخر لایحه نظری نیست؟ آقای دکتر شفیع امین فرمایشی داشتید بفرمائید.
دکتر شفیع امین - بنده بشهادت این تریبون چندین دفعه راجع بمحصلین ایرانی مقیم خارجه عرایضی کرده‌ام زحمت داده‌ام و آنچه بنظرم رسیده و تماس داشتم با دانشجویان بعرض نمایندگان محترم در دوره‌های مختلف رسانده‌ام و چندین مرتبه با خود آقای وزیر آموزش و پرورش مذاکره کرده‌ام بنده باز هم می‌خواهم توجه ایشان و دستگاههای دولتی را به این امر مهم معطوف دارم. وضعیت دانشجویان ما در خارج و سرپرستیها آنطور که باید مناسب نیست ما محصلین بسیار خوب داریم اکثریت محصلین خوب هستند بسیار خوب تحصیل می‌کنند بسیار خوب زحمت می‌کشند ولی برای کارهای خودشان که بسرپرستیها مراجعه می‌کنند سرپرستیها جوابگوی احتیاجات این جوانان نیستند البته سرپرستیهای خوب هم داریم (موسوی ماکوئی - اشخاص خوبی هستند ولی امکانات ندارند) صحیح است امکانات باید داشته باشند و علاقه داشته باشند باید با ایمان باشند و دانشجویان را مانند فرزند و خواهر و برادر خودشان بدانند و به او کمک بکنند توضیحاتی که جناب آقای سیفی دادند کاملا صحیح است بنده هر موقع که امکان پیش می‌آید و بخارج می‌روم وظیفه ملی وظیفه وجدانی خود میدانم که اینها را هدایت کنم و راهنمائی کنم می‌بینم برای یک کارهای خیلی جزئی و خیلی کوچک اینها ناراحت هستند البته دولت ما خیلی زحمت می‌کشند مال حالا نیست چند سال پیش دانشجویان هرچند وقت یکبار شاید هر شش ماه یکبار یک برگ تحصیلی می‌فرستادند و سرپرستی تأیید می‌کرد و دیگر کاری نداشت ولی سرپرست باید مانند ولی و بجای ولی باشد از این مملکت پول کافی می‌گیرند ولی اغلب سرپرستهای ما زبان آن مملکت را نمیدانند سرپرستهائی داریم که فرستاده‌اند سه چهار سال پیش رفته آنجا برای هدایت، برای سرپرستی، برای راهنمائی ولی زبان آنجا را نمیداند و باز هم سرپرستهائی را دیدم که دانشجو سه چهار مرتبه می‌آید برای زیارت آقای سرپرست ولی نبود بنده از جناب آقای وزیر آموزش و پرورش که علاقه دارند که این موضوع حل بشود خواهش می‌کنم که به این موضوع توجه کنند. راجع به ترکیه بنده چندین مرتبه تذکر داده‌ام ترکیه فعلا سرپرست ندارد ۷۵۰ نفر دانشجو در آنجا داریم و یک مدرسه خوب در آنجا داریم که مخارج آن از جیب ملت از خزانه مملکت مقدار کافی برای آنجا داده می‌شود ولی باید سرپرستی بشوند و هدایت بشوند اگر هدایت نشوند برای آتیه مملکت و برنامه علمی و فنی و اجتماعی زیان بزرگی خواهد بود و اگر خدای نکرده اینها را راهنمائی نکنیم برای مملکت مضر خواهد بود یکی از وظایف وزارت آموزش و پرورش و دستگاه هدایت کنده ملت هدایت آنها است چون فلان آقا این جا مقامی داشته نمی‌توانیم بفرستیم
این انصاف نیست صلاح نیست بنده تمنی می‌کنم خواهش می‌کنم سرپرستیهائی باشند با ایمان و با علاقه مؤمن و با ایمان و زبان آن مملکت را بدانند خیلی متشکرم.
رئیس - نظر دیگری نیست؟ آقای دکتر جعفری فرمایشی داشتید بفرمائید.
دکتر جعفری - هر کار مثبتی که در این مملکت انجام می‌شود صرفاً در اثر عنایت و توجه شاهنشاه آریامهر است (صحیح است) اعزام محصلین بخارج هم از شمول این جریان خارج نیست خوب بخاطر دارم در سال ۱۳۲۶ که در جشن دانشگاه افتخار شرفیابی به پیشگاه اعلیحضرت همایونی را داشتم از محضر مقدس شان تقاضا کردم برای تشویق شاگردان اول اجازه فرمایند شاگردان اول دانشگاه بخارج بروند شاهنشاه آریامهر که همیشه مشوق دانش هستند این عرض بنده را قبول فرمودند و بوزیر فرهنگ وقت در این مورد دستور صادر فرمودند (احسنت) بگذریم از اینکه در اجرای این فرمان شاهانه تعلل شد و اعزام محصلین بخارج بتأخیر افتاد ولی خواهی نخواهی انجام شد و بسیار جای شکرگزاری است که محصلین ما بخارج میروند و با معلومات بیشتری برمیگردند اما نکته‌ای که در اینجا بنظر بنده رسیده و آن این است که در پایان ماده واحده چنین می‌گوید که دانشگاه یا مؤسسه عالی معتبر و سرپرستی دانشجویان. ضرور دانستند تمدید کند این میزان را آقای وزیر آموزش و پرورش بفرمایند که چقدر است اگر سرپرستی گفت که یک دانشجو ۲۵ سال ضرورت دارد که در خارج بماند (صحیح است) اینستکه یک حدی باید باشد و یک محدودیتی باید قائل شد که تا چه حد و تا چه اندازه و تا چند سال این را آقای وزیر آموزش و پرورش توضیح بفرمایند تا محدودیتش معلوم بشود.
رئیس - آقای دکتر جعفری تشریف نداشتید این موضوع سؤال شد و پیشنهاد کردند آقای وزیر آموزش و پرورش هم جواب دادند حالا در کلیات آخر لایحه هستیم.
دکتر جعفری – چقدر قربان این باید یک حدی برایش بگذارند.
رئیس - دانشگاه معین می‌کند، نظر دیگری در کلیات آخر لایحه نیست؟ (اظهاری نشد) بمادة واحده و کلیات آخر آن رأی می‌گیریم خانمها و آقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثربرخاستند) تصویب شد برای تصویب بمجلس سنا فرستاده می‌شود. آقای وزیر آموزش و پرورش بفرمائید.
دکتر هدایتی (وزیر آموزش و پرورش) - بنده تشکر می‌کنم از نمایندگان محترم و از توجهی که بوضع جوانان برگزیده ما و شاگرد اول‌های ما که اینک در خارج مشغول تحصیل هستند فرموده و این لایحه را تصویب فرمودید، همچنین سپاسگزاری می‌کنم از تشویقی که از اصلاحاتیکه در دستگاه آموزش و پرورش کشور بعمل آمده است نمایندگان محترم در پشت تریبون ساحت مقدس مجلس شورای ملی فرمودند برای بنده بعنوان خدمتگزار تأییدی که مجلس شورای ملی از اقدامات اصلاحی که در طی چند ماه اخیر در دستگاه آموزش و پرورش کشور شروع شده است بسیار ارزنده است و بسیار تشویق کننده است و انشاء ا لله بنمایندگان محترم قول می‌دهم که در اجرای منویات شاهنشاه آریامهر در راه خوب کردن برنامه‌های آموزشی کشور و چه از لحاظ اصلاح امور اداری بیش از پیش در اجرای منویات شاهنشاه آریامهر و خواسته نمایندگان محترم کمال کوشش بکنم (احسنت).
رامبد - اجازه میفرمائید؟
رئیس - آقای رامبد راجع به چه می‌خواهید صحبت بفرمائید؟
رامبد - بنده راجع به کلیات آخر لایحه عرایضی دارم.
رئیس - کلیات آخر لایحه تمام شد رأی هم گرفته شد.
رامبد - بنده می‌خواستم بگویم که تشکر نداشت و نحوة تصویب این لایحه را موافق آئین نامه ندانستم حالا هر چه که بفرمائید بنده عرضی ندارم.
۵ - تقدیم یک فقره لایحه بوسیله آقای معاون وزارت راه.
رئیس - آقای دکتر گنجی فرمایشی دارید بفرمائید
دکتر گنجی (معاون وزارت راه) - نمایندگان محترم استحضار دارند که سالها است کنگره بین المللی راه با عضویت عده زیادی از کشورهای بزرگ جهان تشکیل شده است که مرکز آن در پاریس است و هدف آنها تسهیلات در مورد ساختمان راه و بهره برداری از راهها و بیشتر از همه تشویق برنامه‌های بین المللی در توسعة راهها است، حق عضویت این کنگره در سال ۷۵۰ فرانک جدید فرانسه است چون دولت علاقمند است که بدین کنگره ملحق شود و پرداخت حق عضویت مجوز لازم دارد لایحه‌ای تهیه شده و تقدیم مجلس شورای ملی می‌شود.
رئیس - به کمیسیونهای مربوط فرستاده می‌شود.
۶ - تقدیم دو فقره اصلاح بودجه و یک فقره صورت دیوان دانشگاه مشهد بوسیله معاون وزارت دارائی
رئیس - آقای قوام صدری بفرمائید.
قوام صدری (معاون وزارت دارائی) - با اجازه مقام محترم ریاست دو فقره تقاضای اصلاح بودجه است از کمیسیون بودجه و یکی هم صورت دیون بلا محل دانشگاه مشهد است که بموجب قانون بایستی تقدیم کمیسیون بودجه بشود و مطابق آئین نامه داخلی مجلس تقدیم مقام ریاست می‌شود و تقاضا می‌شود به کمیسیون بودجه ارجاع بشود.
رئیس - به کمیسیون بودجه ارجاع می‌شود.
۷ - تقدیم دو فقره لایحه بوسیله آقای معاون وزارت آب و برق.
رئیس - آقای مهندس ظهیری بفرمائید.
مهندس ظهیری (معاون وزارت آب و برق - با کسب اجازه از مقام ریاست محترم مجلس شورای ملی و نمایندگان محترم در اجرای مادة۳ قانون تأسیس وزارت آب و برق طرح اساسنامه شرکت ساختمان سد و تأسیسات آبیاری در ۳۲ ماده تنظیم شده است که تقدیم مقام ریاست می‌شود تا به کمیسیونهای مربوط ارجاع بشود.
رئیس - به کمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.
مهندس ظهیری - ماده واحدهای است برای هزینه توسعه تأسیسات برق اصفهان با اجازه از تبصرة ۴۹ قانون بودجه اصلاحی سال ۱۳۴۴با مؤسسه ایتالیائی که مطابق مادة ۱۶ برنامه سوم عمرانی کشور بتصویب هیأت عامل رسیده و از نقطه نظر قرارداد منضم به آن تقدیم مجلس شورای ملی می‌شود که به کمیسیون مشترک مجلسین فرستاده شود.
رئیس - به کمیسیونهای مربوطه ارجاع می‌شود.
۸ - گزارش آقای وزیر دادگستری آقای دکتر عاملی فرمایشی دارید بفرمائید. دکتر عاملی (وزیر دادگستری) با کسب اجازه از مقام ریاست و با کسب اجازه از مقام نمایندگان محترم، شرفیابی امروز بنده برای تقدیم لایحه بسیار مهمی است که از این لایحه انتظار می‌رود که تحولات مهمی در دستگاه دادگستری بوجود بیاید در تعقیب اقداماتی که بنده در طول مدت بیش از بیست ماه در وزارت دادگستری انجام داده‌ام امروز این لایحه تقدیم می‌شود و مسلم است که خود این لایحه مبدأ تحولات بسیار مهمی در دستگاه دادگستری خواهد شد (انشاء ا لله) برای تقدیم این لایحه و برای اینکه معلوم بشود چه شده است که این لایحه تقدیم شده است بنده ناچارم مدتی وقت نمایندگان محترم را بگیرم، روز ششم بهمن ماه روز تاریخی بسیار مهمی در زندگی ملت ایران بشمار می‌رود و با اصول انقلاب ششم بهمن دگرگونی بسیار عظیمی در وضع کشور بوجود آمد نظام کهن و فرتوت اجتماعی ما بکلی در هم ریخت و نظام تازه‌ای که ملت ایران انتظار آن را داشت جایگزین سنت هائی که ملت ایران را رنج می‌داد گردید (صحیح است) بر اثر این انقلاب عدالت اجتماعی به تمام معنی در مملکت ما بوجود آمد (صحیح است) و موجب پیشرفت ملت بطرف ترقی و تعالی و رفاه و آسایش و بطور کلی زندگی بهتر گردید سرعتی این تغییرات و دگرگونیها آنقدر زیاد است که شاید به این زودی ملت که در جریان این تغییرات است نتواند بفهمد که مملکت چه بوده است و چه شده است
این قبیل دگرگونیها در ممالک دیگر مسلم توأم با یک سلسله خونریزیها و نارضایتی‌ها و تند روی‌ها و اعمال اغراضی است که هر ملتی برای پیشر فتی که انتظار آنرا دارد آنرا تحمل می‌کند ولی مزیت انقلاب ایران درآن است که این انقلاب بوجود آمد بدون اینکه معایب انقلاباتی که در کشورهای دیگر بوجود می‌آید در برداشته باشد (صحیح است) انقلابی که اینقدر نتایج عالی در یر داشت نمی‌تواند اجازه بدهد که تمام دستگاههای مملکت از آن برخوردار باشند و همه در مسیر انقلاب قرار بگیرند ولی یکی از دستگاهها جدا از انقلاب حرکت بکند این انقلاب همانطوری که همه دستگاهها را در مسیر خود می‌خواهد یک دادگستری قاطع و سریع و فارغ از تمایلات و اغراض نیز می‌خواهد که بتواند هماهنگ با سایر دستگاههای مملکت مجری اصول انقلاب باشد (صحیح است - احسنت) شاهنشاه آریامهر در مصاحبه مهم و تاریخی روز ۲۵ شهریور فرمودند «دولتی که مجری اصول انقلاب است باید سازمانهای اداری خود را اصلاح و آنها را از فساد پاک و منزه نگاهدارد و در این میان وظیفه دادگستری مهمتر از همه است که اگر خود را با انقلاب تطبیق ندهد و فقط مرکز تبرئه باشد ما هرگز به نتیجه نخواهیم رسید» تردیدی نیست که همآهنگی با این انقلاب و پیشرفت در این راه وظیفه فرد فرد افراد ملت است، وظیفه کلیه سازمانها است و دادگستری ایران هم نباید جدا از مسیر انقلاب حرکت بکند از زمانی که در اسفند ماه ۴۲ تصدی وزارت دادگستری به ادارة ملوکانه بعهده اینجانب قرار گرفت در حدود قدرت قانونی خود آنچه لازم بود انجام شد و ضمن تحکیم مبانی عدالت قضائی تحرک بیشتری در دستگاه دادگستری بوجود آوردم (صحیح است) ولی تصور می‌کنم قبل از تقدیم این لایحه لازم باشد که به استحضار خانمها و آقایان نمایندگان محترم برسانم که ما چه کرده‌ایم و چه کارهائی در پیش داریم که از این لایحه انتظار آن را داریم اقداماتیکه در گذشته شده است و در آتیه باید بشود بر روی اعتقاد بسه اصل مهم است اول اینکه دادگستری باید برای همه باشد دوم اینکه دادگستری کارها را با سرعت رسیدگی کند سوم اینکه در هر کاری دقتی متناسب با اهمیت آن کار اجرا بشود و ضمناً باید توجه داشت که در عین حال در دادگستری نباید هیچ سیاستی راه پیدا بکند (صحیح است) این جزء اصول حزبی است که بنده پیرو آن هستم و این را مخصوصاً در دادگستری تعقیب می‌کنم هیچ سیاستی در دادگستری نباید راه پیدا کند (خواجه نوری - مقام قضا عالیترین مقام این مملکت است و باید به آن احترام گذاشت) در عین حال نباید در دستگاه دادگستری تبعیض و ترجیح بعضی بر بعضی دیگر راه داشته باشد (صحیح است) در عین حال بایستی قضات دادگستری هم در رفاه و آسایش باشند تا بتوانند وظایفی را که بعهده دارند بخوبی انجام دهند (صحیح است) و روی این اصول برنامه خود را از ابتدای تصدی وزارت دادگستری طرح کردم و آنچه که برای اجرای برنامه لازم بود بتدریج یکی بعد از دیگری و مرتباً بموقع اجرا گذاشته شده است تا اینکه منتهی به تقدیم این لایحه شده است در ابتدا بنظر من رسید که مهمترین کاری که لازم است این است که تشکیلات اداری دادگستری که منتسب بوزارت دادگستری هستند وظایف خود را بایستی خیلی خوب انجام بدهند تا اینکه این وظیفه اجرائی بخوبی انجام بشود و باین جهت مرتباً شوراهای ماهانه از معاونین، مدیر کل‌ها و رؤسای اول ادارات و رؤسای اول دادگاهها و دادستانها تشکیل شد تا اینکه کارها را مرتباً تحت نظر بگیرند و بوزیر دادگستری مشورت بدهند در کارهائیکه بعهده دارند و ضمناً با هم همکاری داشته باشند تا اینکه کارهای دادگستری حسن جریان داشته باشد در عین حال جلسات مشورتی دیگری برای انجام امور اداری و همچنین قضائی تشکیل شد کمیسیونهای متعدد مرتباً در اداره حقوقی تشکیل شده است و بوسیله این کمیسیونها تصمیماتی که باید اتخاذ بشود بررسی و بتدریج بموقع اجرا گذاشته می‌شود تشکیلات اداری لازم بود توسعه داده بشود تا بتواند متناسب با انجام برنامه‌های دادگستری باشد به این جهت یک واحد طرح و برنامه در دادگستری تشکیل شد و برنامه‌های وزارت دادگستری مرتباً در این واحد
بررسی و بموقع اجرا گذاشته می‌شود سازمانهائی که وزارت دادگستری نداشت و برای انجام وظایف وزارت دادگستری لازم بود از قبیل سازمانی برای تشکیل ختنه‌های انصاف، سازمان مخصوصی برای اجرای قانون اطفال بزهکار و اداره دیگری برای اطلاعات و مطبوعات تشکیل شد تا آنچه که در دستگاه دادگستری می‌گذرد بدون اشکال و بدون اینکه تحریف بشود در اختیار مطبوعات گذاشته بشود و مطبوعات آنچه حقایق است بتوانند منتشر کنند (دکتر رهنوردی - خانه‌های انصاف بسیار خوب کار می‌کنند) بسیار متشکرم بعرضتان میرسانم (یکنفر از نمایندگان - پیش از این دولت تشکیل شد) (مندس جلالی ـ ولی در این دولت بهتر کار می‌کنند) بنده همه چیز را در اینجا عرض خواهم کرد در عین حال توسعه تشکیلات لازم بود، توسعه تشکیلات دو قسمت دارد تشکیلات در شهرها و تشکیلات در روستاها، در مورد شهرها مهمترین عاملی که برای توسعه دستگاه دادگستری لازم است اول عامل بودجه است و دوم عامل انسانی، در قسمت بودجه بایستی به استحضار نمایندگان محترم برسانم که متأسفانه مقدورات مملکت آنقدر نبود که بتوانند بودجه کافی برای تمام احتیاجات قضائی مملکت در اختیار وزارت دادگستری بگذارد (مهندس والا - دادگستری هر چه بودجه خواسته به او دادند) در سال ۴۲ جناب آقای مهندس والا بودجه دادگستری ۹۸ میلیون تومان بود و در سال ۴۳ – ۱۰۵ میلیون تومان در سال ۴۴ – ۱۰۸ میلیون تومان (مهندس والا - ۱۷۰ میلیون تومان است) اینکه میفرمائید ۱۷۰ میلیون مثل اینکه اشتباه میفرمائید قانون بودجه اینجا هست ۱۰۸ میلیون اختصاص بوزارت دادگستری دارد و مورد تصویبتان هم قرار گرفته (مهندس والا - دو برابر شدن تمبرها این امکان را داده) هر چه اشکال دارید تقاضا می‌کنم بقانون مراچعه فرمائید بنده با اطلاع عرض می‌کنم (مهندس والا – بنده هم بی اطلاع نیستم) عامل دوم، عامل انسانی (صحیح است) در این قسمت وزارت دادگستری نمی‌توانند مسلماً دست افراد و قضات دادگستری را از خیابان بگیرد و پشت میز قضاوت بنشاند (صحیح است) قاضی بایستی مراحل بسیار سختی را چه از نظر تحصیلات و بعد از نظر کار آموزی و بعد حتی در مراحل قضاوت بگذارند تا یک قاضی لایق بشود (صحیح است) مدتها بود که بودجه‌های دادگستری اساساً اجازه نمی‌داد که دادگستری بتواند قاضی استخدام بکند و بالنتیجه عده‌ای بعلت باز نشستگی و یا انتخاب مشاغل دیگر و یا متأسفانه بعلت فوت دستگاه دادگستری را خالی کردند و جانشین نداشتند و خیلی خوب اطلاع دارید همه خانمها و آقایان نمایندگان با این درد سر و کار دارید که قسمت عمده تشکیلات دادگستری خالی بود پستهای خالی زیاد داشتیم که نمی‌توانستیم این پستها را پر کنیم و عده‌ای را در جای آنان قرار بدهیم برای اینکار قبل از بنده تدبیری اتخاذ شده بود این بود که عده‌ای که از دانشکده بیرون می‌آیند در دستگاه دادگستری بعنوان تقریر نویسی استخدام بشوند و کم کم کار را بیاموزند و بعد از مدتی بکار قضاوت بپردازند و باز قبل از بنده این صورت بصورت دیگری تبدیل شد یعنی قرار شد عده‌ای کارآموز در دستگاه دادگستری مشغول بشوند و پس از اینکه دو سال در تهران کار کردند به ولایات اعزام بشوند اولین دسته این کار آموزان چندی پیش انتخاب شدند و به ولایات اعزام شدند همه این کارآموزان برحسب نمره خودشان محل خودشان را انتخاب کردند و به محلی که در محلهای خالی دادگستری قرار داشت در کمال عدالت اعزام شدند البته کسی که نمره بیشتر داشت می‌توانست محلی را که با زندگی او متناسبتر است انتخاب بکند ولی کسی که نمره کمتر در امتحانات آورد نتوانست و بالنتیجه به جاهای دیگر رفت از این راه وزارت دادگستری توانست در این مدت ۹۱ نفر قاضی انتخاب کند و به ولایات بفرستد برای آتیه عده‌ای سال اول کارآموزی شان را تمام کردند که ۷۶ نفر هستند و در آخر سال تحصیلی جاری یعنی تابستان آینده اعزام خواهند شد عده‌ای دیگر ۱۰۱ نفر هستند که در سال جاری انتخاب شده‌اند و اینها هم بعد از دو سال کار آموزی آماده خدمت خواهند شد در اینجا به استحضار
آقایان نمایندگان محترم میرسانم که تدبیری از طرف وزارت دادگستری اندیشیده شد که دیگر قضات این کارآموزی را بعد از دوره تحصیلی انجام ندهند و با مذاکره و تنظیم یک مقاوله نامه با دانشکده حقوق قرار شد کسانی که در سال سوم و چهارم دانشکده حقوق هستند به دادگستری تشریف بیاورند و در جریان تحصیلی مشغول کار آموزی باشند (نمایندگان بسیار خوب است) و به این جهت این عده در سال گذشته مشغول بودند و امسال هم مشغول هستند و پس از اینکه ضمن همین لایحه اجازه استخدام این عده را هم صادر بفرمائید مسلماً این عده استخدام خواهند شد و در صورتی که بودجه اجازه بدهد ما موفق خواهیم شد عده بیشتری را به ولایات بفرستیم برای دادگستری یک عامل انسانی دیگر هم غیر از قاضی لازم است که آن عبارتست از: پزشکی قانونی، شیمیست آزمایشگاه، آمارگیر و طراح تقریر نویس اداری، ماشین نویس، راننده، و بالاخره مأمورین ابلاغ و احضار، در سال گذشته با همین اعتباراتی بوده است اجازه استخدام ۳۵۰ نفر بجای عده‌ای که بتدریج از دادگستری خارج شده بودند گرفته شد که بکار مشغول شوند که از این عده ۳۰۹ نفر با همان بودجه فعلی تابحال استخدام شده‌اند و مشغول کار هستند با این که عرض کردم بودجه دادگستری تفاوت خیلی خیلی غیر محسوس کرده است از سال ۱۳۴۲ تابحال معذلک در مدت خدمت بنده با استفاده از صرفه جوئیها و با استفاده از همین بودجه بنده توانسته‌ام تشکیلات دادگستری را در این حدودی که عرض می‌کنم توسعه بدهم یعنی یک شعبه به بعب فعلی دادگاههای بخش در شهرها اضافه شده است. دو دادگاه بخش در مقر دادگاههای شهرستان تأسیس شده است. ۹ دادگاه بخش مستقل در نقاط مختلف کشور تأسیس شده است البته استحضار دارید که هر یک از دادگاههای بخش مستقل بیش از ده هزار تومان در ماه خرج دارد و در سال یک بودجه ۱۵۰ هزارتومانی بایستی داشته باشد و وقتی ما میگوئیم ۹ دادگاه بخش مستقل در نقاط مختلف کشور تأسیس کردیم یعنی نهصد و پنجاه هزار تومان بایستی خرج کنیم این را فقط از صرفه جوئیها انجام داده‌ایم (احسنت) همچنین اضافه کردن دو شعبه به دادگاههای شهرستان فعلی و تبدیل دادگاه بخش بندر عباس به دادگاه شهرستان و اضافه کردن دو شعبه به دادگاههای استان و یک شعبه به دادگاههای جنائی و اعزام عده‌ای دادیار و باز پرس برای تکمیل دادسراها و دادرس علی البدل برای تکمیل دادگاهها بطوری که دادسراها از نظر بازپرس تکمیل شده و دادگاهها دادرس علی البدل پیدا کرده‌اند چون قبلاً نداشته‌اند و همچنین تهیه مقدمات تأسیس دادگاههای جدید بدیهی است که دادگاهها علاوه بر عوامل انسانی احتیاجات دیگری هم دارند، برای اینکه اگر بخواهند کار کنند بایستی محل داشته باشند، ساختمان داشته باشند، بازپرسی که تعیین می‌شود باید وسیله نقلیه در اختیار داشته باشد و عوامل متعدد دیگر، البته یکی از موضوعات بسیار مهم مربوط بدادگاهها و دادگستری ما ساختن یک محل مخصوصاً در نقاط دور افتاده است زیرا در آن نقاط متأسفانه گاهی مردم اگر چیزی دارند برای مصرف خودشان دارند این است که ما گاهی ساختمانیکه می‌خواهیم اجاره کنیم بدست نمی‌آوریم البته مناطقی هم هست از قبیل رشت و کرمانشاه که دادگستری در نقاط بسیار بد قرار دارند که ما نمی‌توانیم محل استیجاری خوب درآن شهرها پیدا کنیم، مقدمات ساختمان دو دادگستری بزرگ در رشت و کرمانشاه فراهم شده و ساختمانهای کوچکتری در چابهار و۲۷ نقطه دیگر مثل چابهار مقدماتش انجام شده و در دست ساختمان است و حتی ممکن است بعضی‌ها هم تحویل شده باشد (ریگی - ساختمان دادگستری زاهدان چطور ؟) ساختمان زاهدان قرار نشد که ساخته بشود برای اینکه بودجه فعلی سازمان برنامه اجازه نمی‌داد البته محل استیجاری خوبتری پیدا شده که به آنجا منتقل شده است. (کبیری - در ایلام هم هیچگونه اقدامی نشده است) در ایلام هم تا حدودی که جنابعالی اطلاع دارید اقدام شده است و وضع ایلام با سابق فرق پیدا کرده. (کبیری هنوز دادگستری تشکیل نشده و دادگاه بخش است) حالا با این لایحه که تقدیم می‌کنم منظورتان تأمین می‌شود، برای بعضی قسمتها خوشبختانه با کمک وزارت آبادانی و مسکن
و سازمان برنامه بعلت اینکه قضات ما خانه نداشتند خانه‌های سازمانی در اختیار قضات گذاشته شده است که نمایندگان محترم قطعاً اطلاع دارند از ساختمانها بی مناسبت نیست که به استحضار برسانم وضع زندانهای شهرها خوب نبود با اقداماتی که شده زندان قزل حصار در سال جاری تحویل خواهد شد و زندانیان تهران که در وضع نامناسبی هستند در آن زندان وضع مناسبی پیدا خواهند کرد (بدر صالحیان - زندانهای کردستان ناب آقای وزیر دادگستری بهیچوجه خوب نیست) عرض می‌کنم همچنین دو زندان مهم یکی در مشهد در اراضی که یک فرد خیری بنام حاج حسین آقا ملک اهدا کرده است شروع به ساختمان شده و در شیراز در اراضی موقوفه استیجاری صاحب دیوانی که بنده اطمینان ندارم ولی فکر می‌کنم موقوفه صاحب دیوانی است در آنجا شروع به ساختمان شده و پیشرفتهائی هم کرده است بعلاوه در مشهد اجازه داده شده است از طرف دولت یک زندان محلی که گنجایش ۸۰۰ نفر را دارد با مبلغ مختصری یعنی با این گنجایش بمبلغ ۱۶۰ هزار تومان بخرند و تعمیر کنند خوشبختانه در مشهد جناب آقای دکتر ضیائی منظور تا حدی تأمین شده است (دکتر صاحب قلم - در رضائیه هم زمین زندان تهیه شده و به مناقصه هم گذاشته شده است) بتده این مطلب یادم نبود خیلی متشکرم زندانهای کوچکی هم در شهرهای دیگر لازم است که خوشبختانه بطوریکه استحضار دارید، در یادداشتهائی که بنده برای فرد فرد خانمها و آقایان فرستادم اقداماتی که انجمن‌های حمایت زندانیان در هر شهر کردند و کمکهائی که از مردم خودشان گرفته‌اند و کمکهائی که از یک محل مخصوص که در اختیار انجمن حمایت زندانیان مرکز است به آنها شده زندانهای کوچک را خود این انجمن‌ها می‌خواهند بسازند و یک مقدارش را هم مشغول هستند و اقدام می‌کنند که ساخته شود و امیدوارم که در شهرهای کوچک این کار با دست مردم و بدون کمک دولت انجام بگیرد (دکتر غنی - در سبزوار شروع شده است) صحیح میفرمائید به بنده هم گزارش داده‌اند که در سبزوار هم شروع شده جاهای دیگری هم هست، در یزد هست در میانه هست بنده همه نقاط را یادداشت نکرده‌ام خیلی جاها اینکار را انجام داده‌اند و این کمک بزرگ را مردم بدولت کرده‌اند (سرتیپ حکیمیان ـ از کهکیلویه و بویر احمد هیچ چیز نمیفرمائید این منطقه یک دادگاه بخش هم ندارد) امیدوارم که در آنجا هم اقدام بشود اگر نظرتان باشد بنده آنجا را وعده کردم که بمحض اینکه تشکیلات دیگری در آنجا برقرار شد خانه‌های سازمانی درست شد محل دادگاه درست شد البته ما هم دادگاه تأسیس می‌کنیم و اما در مورد آنچه که در مورد روستاها شده بنده از نماینده محترم متشکرم که فرمودند قبل از این دولت شده البته قبل از این دولت شده است در روستاها با این گرفتاری که هست از جهت بودجه و نفر و قاضی چاره‌ای نبود جز اینکه برای روستاها فکر دیگری بشود و خیلی خوشوقتم که این فکر و این ابتکار از طرف شخص اول مملکت عنوان شد و بموجب یک تصویب نامه اجازة تأسیس خانه‌های انصاف در روستاها داده شد (خواجه نوری ـ بسیار فکر خوبی بود) و دولت سابق مفتخر است که این فکر در زمان آن دولت بموقع اجرا گذاشته شده است. ولی در زمان دولت سابق این کار کاملاً مرحلة آزمایشی داشت یعنی فقط شش خانه انصاف در روستاهای استان اصفهان تشکیل شد تا معلوم شود که آیا این فکر خانه‌های انصاف از طرف مردم استقبال می‌شود یا خیر، وقتی که بنده مأموریت پیدا کردم شخص اول مملکت به بنده مأموریت دادند که نتیجه کار را بعرضشان برسانم و شاید در جراید ملاحظه فرمودید که بنده مسافرتی به اصفهان و به تمتم این روستاهائی که خانه‌های انصاف در آنجا تشکیل شده بود کردم و خوشبختانه نتیجه را بسیار بسیار عالی دیدم، وقتی بعرضشان رساندم فرمودند که بایستی این کار تعقیب شود و البته بایستی تعقیب می‌شد زیرا سه چهارم مملکت ایران از دستگاه قضاوت عاری بود و در مملکت ایران فقط ما دادگستری در شهر داشتیم و در روستاها هم حق داشتند که به شهر بیایند و کار خودشان را در شهر انجام بدهند ولی فرق می‌کند بین منن و شما که بمحض اینکه شکایتی می‌خواهیم بکنیم از خانه بیرون میآئیم و به دادگستری مراجعه می‌کنیم با آن روستائی که در سرما و گرما، صحرا و باد و بوران بیابان را بدون وسیله طی می‌کند
تا بدادگستری برسد و بسیار اتفاق می‌افتد که اگر کسی شکایتی داشته باشد صرفنظر کرده است و به دادگستری مراجعه ننموده است و شاید امکان مراجعه هم نداشته است (صحیح است) با فعالیت فوق العاده‌ای این موضوع تعقیب شد و برای اینکه خانه‌های انصاف بتوانند خوب وظیفه خودشان را انجام بدهند در ابتدای کار یک راهنمائی و هدایتی از طرف قضات برای آنها لازم بود به این جهت تصمیم گرفته شد هر دادگاه بخش بتواند پنج خانه انصاف در حوزه خودش تشکیل بدهد، همین کار هم شد و خانه انصاف در روستاها همانطور که میدانیم شروع کردند به انجام دادن وظایف خودشان و بالاخره ما در سال گذشته (۱۳۴۳) موفق شدیم که ۲۲۵ خانه انصاف در کشور تشکیل بدهیم ولی در سال ۴۴ یعنی سال جاری با اینکه هشت ماه از سال می‌گذرد ما موفق شده‌ایم که ۲۵۲ خانه انصاف تشکیل بدهیم (خواجه نوری - بسیار عالی است) البته بنده معتقدم این کند است، برای اینکه با پنجاه هزار ده که داریم باید هر ده یک خانه انصاف داشته باشد با توجه به اصلاحی که در قانون شده است اجازه داده شده است که دهات کم جمعیت هر چهار، پنج ده جمع شوند و یک خانه انصاف تشکیل بدهند، البته باز هم خیلی عقب هستیم ولی با ۲۵۲ خانه انصاف که مجموعاً ۴۸۳ خانة انصاف تا امروز داریم خود بنده چهار صد و هشتاد و دومین خانة انصاف را در پل دختر در لرستان تشکیل دادم با حضور تیمسار نکوزاد و آقای کمالوند که آقایان آنجا تشریف داشتند و ملاحظه کردند که مردم از این خانه‌های انصاف چگونه استقبال می‌کنند (سرلشکر نکوزاد - بسیار تشکر می‌کنیم ضمناً برای توسعة زندان لرستان هم جنابعالی فرمودید برای تهیه زمینش اقدامی بفرمائید) (کیوان - موفق باشید این تعداد بسیار امیدوار کننده است) خیلی متشکرم بهرحال بنده این توضیح را دادم که ذهن خانمها و آقایان نمایندگان و همه افراد ملت ایران نسبت به اقداماتی که در دادگستری شده واقعاً واقف باشند (احسنت) و برای اینکه باز استحضار داشته باشید از نتیجة کار چون گزارش سال جاری فوق العاده رضایت بخش بوده از کار خانه‌های انصاف اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر اجازه فرمودند از عده‌ای از رؤسای خانه‌های انصاف، چون اجتماع همه آنها در مرکز میسر نبود دعوت بشود کنگره‌ای از مرکز تشکیل بدهند وقتی این کنگره در روز ۲۰ مهر ماه در مرکز تشکیل شد استدعای بنده بحضورشان مورد قبول واقع شد و اجازة شرفیابی این عده را بحضورشان مورد قبول قرار دادند و در روز ۲۱ مهر ماه ۳۰۰ نفر از اعضای خانه‌های انصاف در قصر سعد آباد بحضور ملوکانه شرفیاب شدند و فوق العاده مورد توجه قرار گرفتند بطوری که شاهنشاه ضمن بیاناتشان فرمودند این کار بسیار رضایت بخش و امیدوار کننده است و حتی ضمن بیانات تشکیل ختنه‌های انصاف را اصل نهم انقلاب شاه و ملت قرار دادند و بدیهی است وقتی این قسمت از عدالت اجتماعی یعنی این محرومیت روستائیان برطرف بشود استحقاق خانه‌های انصاف اینستکه مورد مرحمت شخص اول مملکت تا این حد قرار بگیرد ضمناً بنا به استدعای کنگره مقرر فرمودند که روز ۲۰مهر ماه در کشور روز خانه‌های انصاف باشد در این جا لازم میدانم توجه دهم که قانون خانه‌های انصاف بتصویب نمایندگان محترم رسید و با اصلاحات بسیار مفیدی که در کمیسیون محترم مجلس شورای ملی و مجلس سنا در این لایحه فرمودند و این لایحه بصورت یک قانون بسیار مفید و سودمند در آمده و بموجب این قانون آئین نامه وضع شد اولین آئین نامه آئین نامه امور خلافی روستائی است چون آئین نامه امور خلافی شهرها بدرد روستاها نمی‌خورد عرف روستاها با عرف با عرف شهر فرق می‌کند لذا اجازه فرمودند آئین نامه خاصی برای روستاها مطابق با احتیاجات روستاها بتصویب برسد چنانچه تصویب شده است و اکنون بموقع اجرا گذاشته می‌شود و حداکثر جریمه‌ای که در این آئین نامه پیش بینی شده است ۲۰۰ ریال است همچنین آئین نامه انتخابات خانه‌های انصاف و آئین نامه افتتاح و تشکیل جلسه خانه‌های انصاف که مراسم ادای سوگند و سایر کارها انجام می‌شود کاملا بتصویب رسیده است
رامبد - طبق آئین نامه نیمساعت وقت آقای وزیر دادگستری تمام شد.
خواجه نوری - مجلس موافق است ایشان بگزارش خود ادامه بدهند.
رامبد - با رأی مجلس نیست اجازه بفرمائید بنده قسمت سوم ماده ۷۳ را بخوانم برای اظهارت مخالف و موافق . .
خواجه نوری - مخالف و موافقی ندارد گزارشی است که به مجلس می‌دهند.
رئیس - آقای خواجه نوری اجازه بفرمائید ایشان مواد و آئین نامه را بفرمایند.
رامبد - برای اظهارات مخالف و موافق نسبت به لوایح و طرحها و توجیه طرح قانونی یا توضیحات مخبر یا وزیری که از لایحه دفاع می‌نماید و همچنین در موقع تقاضای رأی اعتماد از طرف دولت فقط می‌تواند نیمساعت صحبت کنند.
خواجه نوری - گزارش رسمی است دفاع از لایحه نیست و وزیر موظف است که به مجلس شورای ملی گزارش بدهد.
رامبد - ماده مربوطه را حضرتعالی بخوانید بنده گوش بدهم بهرحال بنده تمام آئین نامه را نگاه کردم ماده دیگری پیدا نکردم حالا هم اعتراضی بفرمایش جناب آقای وزیر دادگستری ندارم فقط استدعایم این است که ماده‌ای را که اجازه می‌دهد آقایان وزراء صحبت بفرمایند بیش از نیمساعت که عرض کردم بیاورند (نمایندگان - رأی با مجلس است) مطابق آئین نامه به رأی مجلس نیست.
رئیس - بنظر من آئین نامه صراحت ندارد بر اینکه وزیری نتواند گزارش بیشتر از نیم ساعت به مجلس بدهد (صحیح است) معذلک رأی با مجلس است.
صفی پور - در آئین نامه ذکر نشده رأی مجلس.
دکتر جعفری - اگر در آئین نامه آنچیزی باشد که آقای رامبد فرموده‌اند احتیاج برأی مجلس ندارد.
رئیس - آن ماده‌ای که قرائت فرموده‌اند مربوط به این موضوع نیست.
رامبد - در آئین نامه هم ماده‌ای ندارد که اشخاص عادی خیابان در پشت تریبون صحبت کنند و اگر ما به آن شکل تمام موارد منفی را بگیریم راه حلی پیدا نمی‌شود حالا هر چه بفرمائید بنده تابع آن هستم ولی در آئین نامه اینطور است.
رئیس - آنچه که آقای رامبد فرمودند مربوط به گزارش آقای وزیر دادگستری نیست چون ایشان یک گزارش کلی راجع به جریان عمومی دادگستری مملکت به مجلس می‌دهند (صحیح است) نظر مخالفی نیست ؟(اظهاری نشد) بفرمائید آقای وزیر دادگستری.
قراچورلو - رأی لازم ندارد ایشان اشتباه فرمودند.
رامبد - بنده اشتباه نکردم تابع رذی مقام ریاست مجلس شدم.
رئیس - آقای رامبد اجازه بفرمائید.
دکتر عاملی (وزیر دادگستری) - بنده از تذکری که جناب آقای رامبد فرمودند خیلی متشکرم روشن شد که بنده می‌توانم به صحبت خود ادامه بدهم.
رامبد - خیر نمی‌توانید آقای رئیس اجازه فرمودند.
دکتر جعفری - اجرای آئین نامه نبود مقام ریاست اجازه فرمودند.
وزیر دادگستری - وقتی مقام ریاست به بنده اجازه بفرمایند می‌توانم صحبت کنم.
مجد - بند ب تبصره ماده ۷۳ اجازه می‌دهد در موارد فرق ممکن است مدت صحبت برای مجلس اضافه شود.
دکتر رهنوردی - موضوع منتفی است.
رئیس - آقای وزیر دادگستری بفرمائید.
وزیر دادگستری - چون خود آقای رامبد هم فرمودند صحبت کنم صحبت می‌کنم خیلی متشکرم بنابراین وظیفه‌ای که بعد از این کار یعنی بعد از اینکه دستگاه دادگستری متعلق بهمه شد شهری و روستائی برای بنده باقی مانده بود این بود که ترتیبی بدهم که وضع دادگستری نظم و انضباط پیدا کند تا بالنتیجه از وضع موجود دادگستری حداکثر استفاده بشود (بالاخانلو – آقای موسوی ماکوئی می‌فرماید در ماکو خبری نیست) اجازه بفرمائید خودشان
صحبت کنند جنابعالی وکیل همدانیها هستید (روحانی - گزارش کارهای خوب برای عده‌ای ناراحت کننده است) بهرحال در گذشته بنده سرکشی‌های مرتب به کلیه دادگستری‌ها کردم تاحدودی که امکان داشته است و بعلاوه بازرسهای محرمانه و غیر محرمانه هم مرتباً رفته‌اند و سرکشی خودشان را ادامه داده‌اند بازرسان بازرسی کل کشور و دادیاران دادسرای انتظامی قضات کار خودشان را مرتباً انجام داده‌اند و هر وقت که برخورد به مشکلاتی شده است بازرسی کل کشور ترتیبی داده است که مشکلات برطرف شده است و اگر مشکلات بصورت مطلوبی حل نشده اشکالات به وزیر گزارش شده و بوسیله دستگاهها و سایر قسمتها کارهائی که لازم بوده انجام شده بازرس کل کشور وضعش بکلی با سابق تغییر کرده است بازرس کل کشورامروز دارای یک سیستم بایگانی مخصوص است که کلیه اطلاعات را اعم از اینکه آن اطلاعات برحسب محل باشد یا برحسب موضوع در یک جا جمع آوری می‌کنند و هر وقت مقتضی باشد از آن اطلاعات استفاده می‌کنند وضع دفاتر دادگاهها و دادسراها اگر یکروز بهمین دادگستری تهران تشریف بیاورید ملاحظه میفرمائید که با وضع سابق بکلی تغییر کرده است سابق مردم برای گرفتن عدم سوء سابقه و گرفتن ترجمه اوراق دچار زحمتهای فوق العاده‌ای بودند اگر تشریف بیاورید می‌بینید ترتیبی داده شده است که هر کس بنوبت کارش انجام می‌شود و از دادگستری خارج می‌شود وضع حضور و غیاب در دادگستری بسیار منظم شده هر ساعتی تلفن بفرمائید یا سؤالی بکنید می‌بینید که مأموریکه وظیفه دار است مشغول کار خودش است دادگستری ما تنها صبحها تشکیل نیست هر کدام از آقایان گذارتان به دادگستری بیفتد اگر عصر هم تشریف بیاورید ملاحظه میفرمائید عده‌ای که کشیک دارند یا مأموریت دارند در آنجا مشغول کار هستند و تکالیف خودشان را انجام می‌دهند با این اقداماتیکه شده عقیده بنده این است که این دستگاه بایستی از دو جهت هم آهنگ با انقلاب باشد جهت اول خدمتگزارانی هستند انجام وظیفه می‌کنند خدمتگزاران دستگاه دادگستری تنها قضات نیستند همانطوریکه در ابتدای عرایضم عرض کردم چه قاضی چه غیر قاضی بایستی طوری انجام وظیفه کنند که با پیشرفتهای مملکت همآهنگ باشند که مبادا در جهت مخالف انقلاب و ترقیاتی که نصیب کشور شده است قدمی بردارد برای من موجب مباهات است که در دستگاه دادگستری قضات و همکارانی دارم که بزیور کمالات معنوی و علمی آراسته‌اند و با عشق و علاقه روز و شب بخدمت مردم آمده‌اند و می‌کوشند که وظیفه اجتماعی و اخلاقی خود را با کمال صمیمیت و صداقت انجام دهند (صحیح است) ولی متأسفم که این مطلب عمومیت ندارد و در مقابل قضات خوب عده‌ای نیز ولو قلیل هستند که اهمیت مقام قضات را نمی‌شناسند و وظیفة دشوار قضاوت را امری عادی میشمارند برای توصیف دادگستری بیانی منجز تر و قاطع تر و تقسیمی صحیحتر از فرمایشات شاهنشاه آریامهر نتوان یافت که طی مصاحبه تاریخی ۲۵ شهریور فرمودند «در وضع حاضر غیر از افراد درستکاری که در دادگستری هستند عده‌ای نیز هستند که ممکن است آدمهای خوبی باشند اما بیحالند عده‌ای هم نادرستند که از مجازات افراد خاطی چشم پوشی می‌کنند عده‌ای هم هستند که سوء نیت دارند و بمقتضای مرام خود می‌کوشند که بعدم رضایت مردم کمک کنند مثلا دزد بلکه بخاطر عکس العملی که این کار در تحریک نارضایتی مردم دارد کار مردم را طول می‌دهند او را از این میز به آن میز می‌فرستند و وعده به ۵ ماه و ۱۰ ماه دیگر می‌دهند فقط برای اینکه آنها را ناراضی کنند و این همانطور که گفتم مقتضای مرام آنها است و اگر ما نتوانیم برای این دستگاه فکری بکنیم کار مبارزه با فساد مشکل خواهد بود» (صحیح است) این بیان شاهنشاه مدار کار دادگستری است (خواجه نوری - شاه بیان است) بعضی می‌گویند در دادگستری قضات خوب کم نیست و بعضی تصور می‌کنند اگر قضات خوب زیاد هستند بایستی آنها پوشش عده‌ای انگشت شمار قرار بگیرند و آن عده بکار مشغول باشند در صورتیکه
Page 21 – 22 missing
فرانسه به دادگستری خودشان گفته‌اند، و بد نیست بخوانم، کانون وکلای دادگستری فرانسه برای اینکه عقیده فرانسویان را نسبت بدستگاه دادگستری بداند از عده‌ای که متعلق به گروههای مختلف مردم بوده‌اند تحقیقاتی بعمل آورده و نتیجه را در جلسه‌ای در ماه مه ۱۹۶۲ در شهر دیژن منتشر ساخته است، بحکایت گزارش مزبور بین ۱۰۰۶ نفر افرادی که طرف سؤال قرار گرفته‌اند عده‌ای در حدود ۱۷۱ نفر طرفدار دادگستری بوده‌اند فقط ۱۷۱ نفر از ۱۰۰۶ نفر و آنرا مفید و لازم برای حفظ امنیت و عدالت دانسته‌اند (صفی پور - آنها کارمندان و اعضای دادگستری بودند) ممکن است، حتی بعضی بقدری به دادگستری اهمیت داده‌اند که گفته‌اند دادگستری چیزی است مقدس که نباید با آن شوخی کرد در مقابل عده‌ای در حدود ۲۶۱ نفر که آقای صفی پور هم در شمار این عده قرار می‌گرفتند دستگاه دادگستری را دستگاهی درهم و پیچیده و دستگاهی که کسی از آن سر در نمی‌آورد و کند و خسته کننده است و عاقبت آن بی عدالتی است معرفی کرده‌اند (رامبد - رأی اکثریت معتبر است) اینها هم اکثریت نیستند اینها ۲۶۱ نفر از ۱۰۰۶ نفر هستند ولی عده‌ای که اکثریت را تشکیل داده جناب آقای رامبد اکثریت اینجا است و به ۴۰۷ نفر رسیده‌اند وجود دادگستری را با شرائطی لازم می‌دانستند معتقد بودند که دادگستری خوب است بشرط آنکه گران تمام نشود ملاحظه بفرمائید که ما هم داریم هزینه اش را پائین می‌آوریم. خوب است بشرط آنکه بطئی و کند نباشد و این لایحه برای همین منظور تقدیم می‌شود خوب است بشرط آنکه پیچیده و در هم نباشد باز همین منظور را تأمین می‌کنیم خوب است بشرط آنکه در همه موارد عدالت را رعایت کند خوب است بشرط آنکه تشریفات و کاغذ بازی خسته کننده نداشته باشد و بالاخره اظهار عقیده کردند با اینکه دادگستری خیلی خوبست کاری کنید که سر و کارتان به دادگستری نیفتد گزارش اضافه کرده بود که اشخاصی که جواب سؤالات کانون وکلا را داده بودند غالباً اطلاع نداشتند که چگونه می‌توان بدادگستری مراجعه کرد و حتی بعضی خیال کرده بودند دادگستری همان شهربانی است این وضع کشوری است که سالها سر مشق و نمونه بسیاری از ملل دیگر بود و امروز سعی می‌کند وضع خود را اصلاح کند ما برای اینکه مشکل خودمان را حل کنیم آماری تقدیم می‌کنیم ملاحظه بفرمائید وضع دادگستری چقدر مشکل است در سال ۱۳۳۲ یعنی ۱۲ سال قبل تعداد پرونده‌های وارده به دادگستری فقط ۳۱۶۰۰۰ در یکسال بوده است در همان سال تعداد کارهای مختومه ۳۰۱۳۶۸ پرونده بوده است یعنی یک مقدار کمتر از مجموع کار، این وضع بتدریج ترقی کرده هم از حیث پرونده‌های وارده و هم از حیث پرونده‌های صادره بطوریکه در سال ۴۲ تعداد پرونده هائیکه وارد شده است ۱۰۳۶۵۱۹ پرونده و تعداد پرونده هائی که مختومه شده است ۱۰۳۴۴۲۹ پرونده بوده البته ملاحظه میفرمائید که باز هم مقدار کار دادگستری با اینکه خیلی بالارفته ولی خیلی از موجودی کم کرده است و در این دهسال اغلب مختومه کمتر از وارده بوده است و این افتخار برای بنده هست که بدلایلی که گفتم در سال ۱۳۴۳ با اینکه باز تعداد پرونده‌های وارده بالا رفته و به ۱۱۷۴۹۹۴ پرونده رسید در همان سال دادگستری موفق شد ۱۱۸۳۷۳۸ پرونده را خاتمه بدهد و اینجا بایستی از همکاران خودم تشکر کنم که برای اولین مرتبه در سالهای ۴۳ و ۴۴ موفق شدند نه تنها معادل کارهای جاری کار انجام بدهند بلکه قسمتی از کارهای گذشته را هم انجام دادند با وجود سنگینی بار، بنابراین وظیفه ما چیست؟ ما بایستی حجم کار دادگستری را کم کنیم این کار امکان ندارد زیرا شکایاتی که بدادگستری می‌رسد بایستی رسیدگی بشود یا باید تعداد قضات را بالا ببریم این کار هم با توجه بمقدورات کشور بطوریکه عرض کردم امکان ندارد ولی تدبیری که اتخاذ شده است این است که ما در دادگستری یک چیز زائد داریم و آن تشریفات زائد تجدید نظرهای بیفایده و بیمورد است که اگر اینرا ما حذف بکنیم مسلماً موفق خواهیم شد که حجم کار را نقصان بدهیم (صحیح است) (دکتر رهنوردی - تشریفات همه را خسته کرده است) برای اینکه بدانید چقدر گرفتار هستیم و مردم
گرفتار ما هستند یک آماری از دادسرای تهران به استحضارتان میرسانم آماری که در دادسرای تهران تهیه شده است در سال ۱۳۴۲ تعداد پرونده‌های وارده به دادسرای مزبور و شعبات و نواحی بالغ بر صد و هشت هزار پرونده بوده است (طباطبائی - تکرار بفرمائید آقای دکتر عاملی) در یکسال صد و هشت هزار پرونده یعنی سال ۱۳۴۲ و این رقم در سال ۱۳۴۳ از صد و بیست هزار هم تجاوز کرده است فقط دادسرای تهران بدینمعنی که در سال مزبور هر ماه بطور متوسط ده هزار پرونده به دادسرای تهران وارد میشده است و اگر بطور متوسط هر پرونده را از حیث طرفین و گواهان و یا کسانی که شاکی و متهم هستند یا بطریقی علاقمند به جریان پرونده هستند حد اکثر را پنج نفر حساب کنیم ملاحظه میفرمائید که در ماه پنجاه هزار نفر بدادسرای تهران مراجعه می‌کنند به این عده اضافه کنید کسانی که عدم سوء پیشینه، معافیت از شرط سن ازدواج، سرپرستی حقوق و اموال صغار و مجانین و امثال اینها بایستی بدادگستری و دادسرای تهران مراجعه کنند که با تخمینی که زده شده در حدود صد هزار نفر در هر ماه به این دادسرا باید مراجعه کنند، برگردیم به آمار تمام کشور در سال ۴۳، پرونده‌های وارده به دادگستری با وجود نقص تشکیلات و با وجودی که همه مردم دسترسی بدستگاه قضا نداشته‌اند عرض کردم در حدود یک میلیون و صد و هفتاد و چهار هزار و نهصد و نود و چهار (۱۱۷۴۹۹۴) پرونده بوده بنابراین با این حسابی که عرض کردم در هر سال پنج میلیون نفر به دادگستری مراجعه می‌کنند و این پنج میلیون نفر حق دارند که از ما زود جواب بخواهند و زود راحت بشوند بنابراین اگر یک حساب مختصری بکنید در هر چهار سال تمام افراد کشور سر و کارشان به دادگستری می‌افتد و اگر حساب عمر یک فرد ایرانی را شصت سال بگیریم در شصت سال عمرش پانزده مرتبه باید بدادگستری مراجعه بکند و این تازه در صورتی است که اگر آمده فوراً جواب بدهند و از دادگستری بیرون برود ولی بهتر از من میدانید تجدید وقتها، عدم آمادگی دادگاهها، عدم قبول اوراق و سایر چیزها که این رقم را چندین برابر می‌کند بنده مخصوصاً این اعداد را بعرضتان میرسانم که متوجه مشکل دادگستری که تا امروز بنده می‌دانستم و به آقایان عرضی نمی‌کردم تا آقایان همه متوجه این مشکل بشوند (دکتر رهنوردی - طبق آمارحد متوسط عمر در ایران از ۴۳ سال تجاوز نمی‌کند) با شما هم موافق هستم با حد متوسطی که فرمودید ۱۰ مرتبه در عمرش حساب کنید ولی ده مرتبه را ضرب کنید در دفعاتیکه یک کسی بایستی برای یک کار مراجعه کند وتازه مشکلی که داریم این عددها در همین جا نمی‌ایستند متأسفانه مراجعات به دادگستری سیر صعودی دارد دائم کار دادگستری رو ببالا است گذشته نشان داده است و ما هیچ دلیلی نداریم که در آینده بالا نرود (ریگی - آقای وزیر دادگستری رفاه اجتماعی فقط می‌تواند این تعداد را تخفیف دهد) امیدواریم بنده چیزی که واقعاً برایم قابل توجه است این است که خوب فکر بکنیم با این حسابی که بعرض رساندم فرد ایرانی چقدر از نیروی خودش را بایستی صرف دادگستری بکند راست است که همه سر و کارشان به دادگستری نمی‌افتد ولی در عوض اگر همه را منها کنیم و بگوئیم بعضی سر و کارشان به دادگستری می‌افتد باید حساب بکنیم دو برابر، سه برابر این مقدار وقت صرف دادگستری می‌شود در عوض بایستی این را توجه کرد که علت اغلب دعاوی همیشه گرفتن حق نیست گاهی مردم بعلت بی انصافی و گاهی بعلت عصیان و گاهی بعلت جهل و نادانی به این دستگاه مراجعه می‌کنند و این چیزهائی است که بایستی فکر کنیم ما نمی‌توانیم موافقت کنیم که انرژی مردم صرف بشود در یک چنین کاری برای دعاوی که برای جهل و نادانی و امثال آنها در دادگستری مطرح می‌شود بنابراین بایستی ترتیبی داد که دادگستری بتواند فوراً کارهای مردم را خاتمه بدهد در امور کیفری بنظر بنده رسیده است که اگر ما ترتیبی بدهیم که در اموری که جنبة اجتماعی آن قوی نیست و فقط مربوط به اشخاص است این اعمال بیشتر قابل گذشت باشد که اگر طرفین با هم صلح کردند و کار خاتمه پیدا کرد دعوی دیگر تمام بشود و فقط دعاوی مهم را ما می‌گزاریم
Page 25 – 26 missing
رسیدگی به بودجه نیست صحبت این بود که بودجه دادگستری در ظرف این مدت دو برابر شده و الآن هم بودجه احقاق حقوق مردم در حدود ۱۶۷ میلیون تومان است.
دکتر رهنوردی - بنده هم طبق همان مادة ۷۴ عرایضی دارم.
رئیس - شما راجع به چه موضوعی می‌خواهید بفرمائید آیا راجع بشما صحبت کردند؟
دکتر رهنوردی - جناب آقای مهندس والا فرمودند بنده اینجا یادداشت کردم درست است که دفاع از لوایح دادگستری بعهد ه اشخاصی است که قبلاً در آنجا شغلی داشته‌اند بنده می‌خواستم بعرضتان برسانم چنین جریانی نیست این دلیل نمی‌شود که چون بنده در وزارت بهداری یک موقع کار می‌کردم وزیر بهداری هر موقع لایحه‌ای بیاورد بنده از آن دفاع بکنم این صحیح نیست بنده از طرف اکثریت این مورد را تکذیب می‌کنم (صحیح است).
۹ - تقدیم یک فقره سؤال بوسیله آقای کبیری.
رئیس - آقای کبیری بفرمائید.
کبیری - سؤالی است از وزارت دادگستری تقدیم می‌کنم.
۱۰ – شور دوم و تصویب گزارش کمیسیون امور استخدام راجع به حق فنی درجه داران کادر ثابت رسته موزیک و ارسال بمجلس سنا.
رئیس - گزارش شور دوم راجع به حق فنی درجه داران کادر ثابت رسته موزیک مطرح است قرائت می‌شود. (بشرح زیر خوانده شد) گزارش شور دوم از کمیسیون امور استخدام بمجلس شورای ملی. کمیسیون امور استخدام و سازمانهای اداری در جلسه آبان ماه ۱۳۴۴ با حضور نماینده دولت لایحه شمارة ۷۵۰۴/۴۱۸۳– ۲۳ / ۴ / ۴۴ راجع به حق فنی درجه داران کادر ثابت رسته موزیک را که گزارش شور اول آن بشمارة ۱۵۴۴ چاپ شده است با توجه به پیشنهاد و اصله برای شور دوم مورد رسیدگی قرار دارد و گزارش شور اول را عیناً تأیید و تصویب نمود. اینک گزارش آنرا بمجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
ماده واحده - از تاریخ تصویب این قانون به درجه داران کادر ثابت رسته موزیک که عملا در واحدهای موزیک نیروهای مسلح شاهنشاهی خدمت می‌نماید حق فنی پرداخت می‌گردد. میزان حق فنی مزبور و سایر شرایط مربوط بپرداخت آن بموجب آئین نام ای که بتصویب کمیسیون بودجه مجلس شورای ملی خواهد رسید تعیین می‌گردد.
رئیس کمیسیون امور استخدام و سازمانهای اداری - موسوی گزارش شور دوم از کمیسیون بودجه به مجلس شورای ملی. کمیسیون بودجه در جلسه ۲۹ آبانماه ۱۳۴۴ با حضور تیمسار سپهبد شکیبی معاون وزارت جنگ لایحه دولت راجع به حق فنی درجه داران کادر ثابت رسته موزیک را برای شور دوم مورد رسیدگی قرار داد و گزارش کمیسیون امور استخدام و سازمانهای اداری را در این مورد تأیید و تصویب نمود. اینک گزارش آنرا بمجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
نایب رئیس کمیسیون بودجه - مهندس اسمعیل جلالی گزارش شور دوم از کمیسیون نظام بمجلس شورای ملی کمیسیون نظام در جلسه ۲ آذر ماه ۱۳۴۴ با حضور تیمسار سپهبد شکیبی معاون وزارت جنگ لایحه دولت راجع بحق فنی درجه داران کادر ثابت رسته موزیک را برای شور دوم مورد رسیدگی قرار داد و گزارش کمیسیون امور استخدام و سازمانهای اداری را در این مورد تأیید و تصویب نمود. اینک گزارش آنرا بمجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد. مخبر کمیسیون نظام - حکیمیان
رئیس - مادة واحده مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) در کلیات آخر لایحه نظری نیست، (اظهاری نشد) بماده واحده و کلیات آخر آن رأی می‌گیریم خانمها و آقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمائید (اکثر برخاستند) تصویب شد برای تصویب بمجلس سنا فرستاده می‌شود.
۱۱ – شور دوم و تصویب گزارش کمیسیون آموزش و پرورش راجع به اداره امور مالی مرکز آموزش و پرورش کشاورزی کرج و ارسال مجدد به مجلس سنا
رئیس - گزارش شور دوم راجع به اداره مالی مرکز آموزش و پرورش کشاورزی کرج مطرح است قرائت می‌شود. (بشرح زیر خوانده شد) گزارش شور دوم از کمیسیون آموزش و پرورش بمجلس شورای ملی کمیسیون آموزش و پرورش در جلسه دوم آذر ماه ۱۳۴۴ با حضور آقای دکتر هدایتی وزیر آموزش و پرورش لایحه شمارة ۱۲۵۰۴ - ۱۳۴۲/۱۰/۵ ارسالی از مجلس شنا راجع به اداره امور مالی مرکز آموزش و پرورش کشاورزی کرج را که گزارش شور اول آن بشمارة ۱۵۴۵ چاپ گردیده برای شور دوم مورد رسیدگی قرارداد و گزارش شور اول را عیناً تأیید و تصویب نمود. اینک گزارش آنرا به مجلس شورای ملی تقدیم می‌نماید. قانون راجع به اداره امور مالی مرکز آموزش کشاورزی کرج
مادة۱ - امور مالی مرکز آموزش کشاورزی کرج تحت نظر هیئت امناء مرکب از ۵ نفر که برای مدت چهار سال بشرح ذیل انتخاب خواهند شد اداره می‌شود:
۱ - رئیس مرکز آموزش کشاورزی کرج.
۲ - رئیس کارشناسان فنی.
۳ - نماینده وزارت دارائی با اختیارات لازم به انتخاب وزیر دارائی.
۴ - نماینده وزارت آموزش و پرورش.
۵ - یکنفر مهندس عالی مقام کشاورزی به انتخاب وزیر آموزش و پرورش.
تبصره - خدمت هیئت امناء افتخاری خواهد بود.
مادة ۲ - وزارت آموزش و پرورش همه ساله اعتباری متناسب با احتیاجات مرکز آموزش کشاورزی کرج تحت عنوان خاص ضمن بودجه تفصیلی سالانه خود منظور نموده و پس از تصویب بودجه بعنوان کمک اختصاصی در اختیار مرکز مذکور قرار خواهد داد تا با تصویب هیئت امناء بمصارف لازم برسد مادام که بودجه هر سال به تصویب نرسیده کمک بمیزان سال پیش بطور علی الحساب پرداخت و پس از تصویب بودجه واریز خواهد شد.
مادة ۳ - وجوه حاصل از در آمد اختصاصی کارگاهها آزمایشگاهها - هدایای اشخاص و مؤسسات صنعتی و کشاورزی در حساب مخصوص نگاهداری شده و زیر نظر هیئت امناء بمصرف خواهد رسید.
مادة ۴ - هیأت امناء موظف است در پایان هر سال تراز نامه مرکز آموزش کشاورزی کرج را تهیه و منتشر نماید.
مادة ۵ - وزارت آموزش و پرورش مکلف است حد اکثر ظرف شش ماه از تاریخ تصویب این قانون آئین نامه‌ای جهت اداره سایر مراکز آموزش کشاورزی کشور تحت نظر هیئت امناء تهیه نموده بتصویب کمیسیونهای آموزش و پرورش مجلسین برساند.
مادة ۶ - وزارت آموزش و پرورش مأمور اجرای این قانون است.
مخبر کمیسیون آموزش و پرورش - صدری کیوان گزارش شور دوم از کمیسیون بودجه به مجلس شورای ملی کمیسیون بودجه در جلسه سوم آذر ماه ۱۳۴۴ با حضور نماینده دولت لایحه شمارة ۱۲۵۰۴ - ۱۳۴۲/۱۰/۵ ارسالی از مجلس سنا راجع به اداره امور مالی مرکز آموزش کشاورزی کرج را برای شور دوم مورد رسیدگی قرار داد و گزارش کمیسیون آموزش و پرورش را دائر به تأیید گزارش شور اول عیناً تصویب نمود. اینک گزارش آنرا بمجلس شورای ملی تقدیم می‌نماید
مخبر کمیسیون بودجه - کریم اهری
رئیس - ماده اول قرائت می‌شود (بشرح زیر خوانده شد)
مادة ۱ - امور مالی مرکز آموزش کشاورزی کرج تحت نظر هیئت امناء مرکب از ۵ نفر که برای مدت چهار سال بشرح ذیل انتخاب خواهند شد اداره می‌شود:
۱- رئیس مرکز آموزش کشاورزی کرج.
۲ - رئیس کارشناسان فنی.
۳ - نماینده وزارت دارائی با اختیارات لازم به انتخاب وزیر دارائی.
۴ - نماینده وزارت آموزش و پرورش.
۵ - یکنفر از مهندسین عالی مقام کشاورزی به انتخاب وزیر آموزش و پرورش.
تبصره - خدمت هیئت امناء افتخاری خواهد بود.
رئیس - در ماده اول نظری نیست؟ آقای پروین فرمایشی دارید بفرمائید.
پروین - چون در شور دوم است پیشنهادی نمی‌توان داد و فقط اینکه عرض می‌کنم از نظر روشن شدن قضیه است که با بصیرت بیشتری بتوانیم به این لایحه رأی بدهیم و آن این است که در اینجا نوشته شده است هیئت امناء عبارتند از ۵ نفر که اولش رئیس مرکز آموزش و پرورش است در همان کرج دوم نوشته است رئیس کارشناسان فنی معلوم نیست که این رئیس کارشناسان فنی همان دستگاه است یا رئیس کارشناسان فنی وزارتخانه است دیگر اینکه در قسمت سوم نوشته شده است نماینده وزارت دارائی با اختیارات لازم به انتخاب وزیر دارائی اما در قسمت چهارم که نماینده وزارت آموزش و پرورش مشخص شده است هیچ آن اختیارات را درباره او ننوشته‌اند یعنی ممکن است یا اختیارات لازم نباشد و یا با انتخاب وزیر نباشد پس اگر اینطور بود در قسمت چهارم هم مانند قسمت سوم باید نوشته شود که نماینده وزارت آموزش و پرورش با اختیارات لازم زیرا اگر اختیارات نداشته باشد چه نمایندگی است که دارد و اگر دارای اختیارات نیست چطور است که در قسمت ۳ ذکر شده اما در قسمت ۴ ذکری نشده است و دیگر اینکه آن نماینده مشخص نشده است که به انتخاب یک مرجع دیگری است معلوم نشده است این نماینده چطور انتخاب می‌شود در قسمت دیگر که نوشته شده است مخارج با تصویب هیأت امناء بمصارف لازم برسد بعد در مادة ۳ ننوشته است مصارف لازم مادة ۳ می‌گوید بمصرف برسد یعنی مفهوم مخالفش این است که بمصرف غیر لازم هم می‌تواند برسد زیرا در اینجا ذکر شده است بمصارف لازم ولی در مادة ۳ ذکر نشده است فقط نوشته شده است فقط نوشته شده است بمصرف خواهد رسید پس اینطور نتیجه می‌شود که ممکن است به مصارف غیر لازم برسد بنابراین اجازه بدهید این را توضیح بدهند تا بهتر روشن بشویم.
رئیس - آقای صدری کیوان بفرمائید.
صدری کیوان (مخبر کمیسیون آموزش و پرورش) - عرض کنم حضور انورتان برای استحضار همکار محترم جناب آقای پروین قسمت دوم ماده یم منظور همان رئیس کارشناسان فنی آموزشگاه است ارتباطی به وزارت آموزش و پرورش ندارد در مورد نماینده وزارت آموزش و پرورش علت اینکه نوشته نشده بوسیله وزیر مسلماً این نماینده از طرف وزیر آموزش و پرورش انتخاب می‌شود و اختیار لازم هم احتیاج ندارد برای اینکه هر جا که کارشان احتیاج داشت به اختیارات لازم کسب تکلیف می‌کند قسمت سوم که نوشته ده است اختیارات لازم چون آن اختیاراتی لازم است از نظر امور مالی که از طرف وزیر دارائی داشته باشد که برای سرعت در کارها و قسمت امور مالی، در مادة سوم که فرمودید بمصرف خواهد رسید این مسلماً بمصرف مدرسه می‌رسد برای اینکه این معقول نیست که ما پولی را برای مدرسه کرج بگیریم و فرض بفرمائید برای مدرسه اراک بمصرف برسانیم.
رئیس - نظر دیگری در ماده یک نیست؟ آقای مهندس اخوان بفرمائید.
مهندس اخوان - در مادة یک همانطور که ملاحظه فرمودید نماینده وزارت دارائی با اختیار لازم به انتخاب وزیر دارائی و این رئیس کارشناسان فنی را هم که فرمودند
در اختیار وزیر آموزش و پرورش است ولی یکی از مهندسین عالی مقام وزارت کشاورزی به انتخاب وزیر آموزش و پرورش گذاشته شده بنده نمیدانم وزیر آموزش و پرورش چطور می‌تواند مهندسین عالی مقام را تشخیص بدهد و خودش انتخاب کند برای کشاورزی، این باید در اختیار وزیر کشاورزی باشد.
رئیس - آقای مهندس اخوان پیشنهاد داده‌اید؟
مهندس اخوان - خیر پیشنهاد نکرده‌ام اگر ممکن است اصلاح شود مهندس کشاورزی باید به انتخاب وزیر کشاورزی باشد اگر موافقت بفرمائید (کیوان - در وزارت آموزش و پرورش مهندسین عالی مقام کشاورزی هستند از آنها یکی را انتخاب می‌کنند) یعنی از خود وزارت آموزش و پرورش مهندسین کشاورزی انتخاب می‌شوند؟ بنده می‌خواهم که یک توضیحی بدهند و حق این بود همانطور که مأمور وزارت دارائی را خود وزیر دارائی انتخاب می‌کند یک مهندس کشاورزی هم صلاحیت و خوبی و عالی مقامی و مطلع بودنش در صلاحیت وزیر کشاورزی است و هم باید به انتخاب وزیر کشاورزی باشد بنده عقیده‌ام این است چون شور دوم است پیشنهاد نمی‌شود داد اگر موافقت بفرمائید جناب آقای دکتر هدایتی، وزیر آموزش و پرورش را بنویسید وزیر کشاورزی بسیار متشکر خواهم شد.
رئیس - آقای دکتر هدایتی بفرمائید.
دکتر هدایتی (وزیر آموزش و پرورش) - با عرض تشکر از توضیحی که جناب آقای صدری کیوان مخبر محترم کمیسیون فرمودند بنده عرض می‌کنم که چون مرکز آموزش و پرورش کشاورزی کرج تحت نظر مستقیم وزیر آموزش و پرورش اداره می‌شود و نماینده وزارتخانه دیگری است که از لحاظ ذیحسابی و رسیدگی به امور مالی مأمور می‌شود بنابراین با اختیارات تام باید در آنجا ذکر بشود برای نماینده وزارت آموزش و پرورش هرگاه با یک مشکلی مواجه می‌شود می‌تواند به وزیر خودش مراجعه کند و حل کند در آن نوشتن اختیار لازم ضروری نیست ولی در مورد نماینده وزارت دارائی لازم است که اختیارات تام داشته باشد اما در مورد مطلبی که جناب آقای مهندس اخوان فرمودند در اینجا نوشته شده است که یکنفر از مهندسین عالیمقام کشاورزی به انتخاب وزیر آموزش و پرورش از مهندسین عالیمقام وزارت کشاورزی که این توهم پیش می‌آید که وزیر آموزش و پرورش در کار وزارتخانه دیگری مداخله بکند اما همانطوریکه فرمودند تمام این مدارس حرفه‌ای که در ایران هست تعداد کثیری از آنها را مهندسین عالیمقام کشاورزی تدریس آنها را بعهده دارند و تعداد کافی از مهندسین کشاورزی در اختیار وزارت آموزش و پرورش هست که از میان آنها یکنفر انتخاب می‌شوند این توضیح بنده لازم بود.
رئیس - نظر دیگری در ماده یک نیست؟ (اظهاری نشد) بماده اول رأی می‌گیریم خانمها و آقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادة دوم قرائت می‌شود. (بشرح زیر خوانده شد)
مادة۲ - وزارت آموزش و پرورش همه ساله اعتباری متناسب با احتیاجات مرکز آموزش کشاورزی کرج تحت عنوان خاصی ضمن بودجه تفصیلی سالانه خود منظور نموده و پس از تصویب بودجه بعنوان کمک اختصاصی در اختیار مرکز مذکور قرار خواهد داد تا با تصویب هیئت امناء بمصارف لازم برسد مادام که بودجه هر سال بتصویب نرسیده کمک بمیزان سال پیش بطور علی الحساب پرداخت و پس از تصویب بودجه واریز خواهد شد.
رئیس - در ماده دوم نظری نیست؟ (اظهاری نشد) بماده دوم رأی می‌گیریم خانمها و آقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمائید (اکثر برخاستند) تصویب شد (بشرح زیر قرائت شد)
مادة ۳ - وجوه حاصل از در آمد اختصاصی کارگاهها آزمایشگاهها - هدایای اشخاص و مؤ سسات صنعتی و
کشاورزی در حساب مخصوصی نگاهداری شده و زیر نظر هیئت امناء بمصرف خواهد رسید.
رئیس - در ماده سوم نظری نیست؟ (اظهاری نشد) بمردة سوم رأی می‌گیریم خانمها و آقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده چهارم قرائت می‌شود. (بشرح زیر خوانده شد)
مادة ۴ - هیأت امناء موظف است در پایان هر سال ترازنامة مرکز آموزش کشاورزی کرج را تهیه و منتشر نماید.
رئیس - در مادة چهارم نظری نیست؟ (اظهاری نشد) بمادة چهارم رأی می‌گیریم خانمها و آقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده پنجم قرائت می‌شود. (بشرح زیر قرائت شد)
مادة ۵ - وزارت آموزش و پرورش مکلف است حداکثر ظرف شش ماه از تاریخ تصویب این قانون آئین نامه‌ای جهت اداره سایر مراکز آموزش کشاورزی کشور تحت نظر امنا ء تهیه نموده بتصویب کمیسیونهای آموزش و پرورش مجلسین برساند.
رئیس - در مادة ۵ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) بماده ۵ رأی می‌گیریم خانمها و آقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادة ۶ قرائت می‌شود. (بشرح زیر خوانده شد) مادة ۶ وزارت آموزش و پرورش مأمور اجرای این قانون است.
رئیس - در مادة ۶ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) نسبت بماده ششم رأی می‌گیریم خانمها و آقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. در کلیات آخر لایحه نظری نیست؟ (اظهاری نشد) بلایحه رأی می‌گیریم خانمها و آقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد برای تصویب مجدد به مجلس سنا فرستاده می‌شود.
۱۲ - طرح و تصویب گزارش کمیسیون آموزش و پرورش راجع بموافقت نامه فرهنگی بین دولت شاهنشاهی ایران و جمهوری چین و ابلاغ بدولت
رئیس - گزارش راجع بموافقتنامه فرهنگی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری چین مطرح است قرائت می‌شود. (بشرح زیر قرائت شد) گزارش از کمیسیون آموزش و پرورش به مجلس شورای ملی بلایحه شمارة ۴۳۴۹۸/۳۵۰۸ - ۱۲/ ۹/ ۱۳۳۶ دولت راجع به موافقتنامه فرهنگی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری چین پس از تصویب در مجلس سنا طی شمارة ۳۷۵۶ - ۱۸/ ۱/ ۳۷ بمجلس شورای ملی ارسال گردید و شور اول آن در جلسه ۳۱ / ۴/ ۳۷ مجلس شورای ملی بتصویب رسید و گزارش شور دوم آن که بشمارة ۳/۵ - ۲۲/ ۸/ ۳۷ چاپ شده بود بر حسب تقاضای آقای وزیر امور خارجه از جریان رسیدگی خارج و بایگانی گردید در این دوره طی نامة شمارة۱۸/۳۲۹۴۰/۲۴۲۴۰ - ۱۵/ ۱۰/ ۴۳ وزارت امور خارجه تقاضای تصویب لایحه مزبور بعمل آمد و بکمیسیونهای مربوط ارجاع گردید کمیسیون آموزش و پرورش در جلسه مورخ ۲۸/ ۷/ ۴۴ با حضور نماینده دولت لایحه مزبور را بررسی و ماده واحده مصوبه شور اول و موافقتنامه فرهنگی منضم به آنرا تصویب کرد. اینک گزارش آن بشرح ذیل تقدیم مجلس شورای ملی می‌گردد: لایحه قانونی راجع بموافقت نامه فرهنگی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری چین.
مادة واحده - موافقت نامه فرهنگی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری چین مشتمل بر یک مقدمه و ۹ ماده که در تاریخ بیستم آبانماه یکهزار و سیصد و سی و شش مطابق با یازدهم یازدهمین ماه چهل و ششمین سال جمهوری چین و یازدهم ماه نوامبر ۱۹۵۷ در تهران به امضاء رسیده تصویب می‌شود.
مخبر کمیسیون آموزش و پرورش - صدری کیوان گزارش از کمیسیون امور خارجه بمجلس شورای ملی کمیسیون امور خارجه در جلسه دوشنبه ۱/ ۹/ ۱۳۴۴ با حضور آقای قریب معاون وزارت امور خارجه لایحه دولت راجع به موافقتنامه فرهنگی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری چین را برای شور دوم مورد رسیدگی قرار داد و مصوبه کمیسیون آموزش و پرورش را تصویب کرد. اینک گزارش آن تقدیم مجلس شورای ملی می‌گردد.
مخبر کمیسیون امور خارجه - مافی
رئیس - کلیات لایحه مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) بورود در شور ماده واحده رأی می‌گیریم خانمها و آقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده واحده مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) در کلیات آخر لایحه نظری نیست؟ (اظهاری نشد) در کلیات آخر لایحه نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به لایحه رأی می‌گیریم خانمها و آقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. لایحه به دولت ابلاغ می‌شود.
۱۳ - قرائت دستور و تعیین جلسه بعد - ختم جلسه.
رئیس - دستور جلسه آینده قرائت می‌شود. (بشرح زیر قرائت شد) دستور جلسه ۲۲۰ روز یکشنبه (۱۴) آذر ماه ۱۳۴۴
۱- گزارش شور اول راجع به الحاق ایران به مقاوله نامه‌های حمل و نقل بار و مسافر. شمارة چاپ ۱۵۷۵
۲ - گزارش شور اول راجع به مدت خدمت سفرای کبار شاهنشاهی در کشورهای خارجه شمارة چاپ ۱۵۸۱
۳ - گزارش راجع بمنتفی بودن لایحه استخدام کارمند جهت سازمان برنامه بجای کسانیکه بازنشسته و یا از کار بر کنار شده‌اند. شمارة چاپ ۱۵۸۳
۴ - گزارش شور دوم استرداد حقوق گمرکی مواد اولیه مصنوعات ماشینی کارخانجات داخلی. شمارة چاپ ۱۵۸۴
۵ - گزارش یک فوریتی تشکیل بورس اوراق بهادار. شمارة چاپ ۱۵۸۵
رئیس - با اجازه همکاران محترم جلسه امروز را ختم می‌کنیم، جلسه آینده ساعت ۹ صبح روز یکشنبه هفته آینده خواهد بود. (پنج دقیقه بعد از ظهر جلسه ختم شد)
رئیس مجلس شورای ملی - مهندس عبدا لله ریاضی سؤال :ریاست محترم مجلس شورای ملی موضوع :سؤال از وزارت دادگستری خواهشمند است مقرر فرمائید بجناب آقای وزیر دادگستری اطلاع دهند بمنظور پاسخ دادن بسؤالات زیر در جلسة علنی مجلس شورای ملی حضور بهمرسانند.
۱ - چرا قیمت واقعی اتومبیل هائی که در محاضر و دفاتر رسمی تهران با علم و اطلاع مسئولان دفاتر معامله می‌شود در اسناد رسمی ثبت نمی‌شود آمار تعداد اتومبیل‌های مورد معامله در دفاتر رسمی تهران از اول سال ۱۳۴۴ تا پایان آبانماه همین سال و مجموع مبلغ حق الثبت را تعیین و اعلام فرمایند.
۲ - به چه علت ارزش واقعی معاملة اراضی و املاک و مستغلات در اسناد رسمی ثبت نمی‌شود. مجموع مالیاتها ئی که از اول سال ۱۳۴۴ تا پایان آبانماه امسال وسیله دفتر خانه‌های شهر تهران وصول شده است تعیین و اعلام گردد.
با تقدیم احترام - کبیری