مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۰ مهر ۱۳۰۵ نشست ۱۵
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری ششم | تصمیم‌های مجلس | قوانین بنیان ایران نوین |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری ششم |
مشروح مذاكرات مجلس ملى، دوره۶
جلسه: ۱۵
صورت مجلس یوم یكشنبه ۱۰ مهر ۱۳۰۵ مطابق ۲۵ شهر ربیع‌الاول ۱۳۴۵
مجلس دوساعت وسه ربع قبل از ظهر بریاست أقای طباطبائی دیبا نیایبب رییس تشکیل وصورت مجلس روز سه شنبه پنجم مهرماه قرائت وتصویب شد
غائبین بااجازه –آقایان :علی خان اعظمی –آقا سید زین العابدین –نوبخت .
غائبین بی اجازه –آقایان :محمد ولی خان اسدی –شریعت زاده
میرزا ابراهیم خان قوا- محمد هاشم میرزا افسر- میرزا حسن آقا زاده سبزواری -دکتر محمد خان مصدق- میرزا علی اکبر خان داور.
دیر آمدگان بااجازه –آقایان :حائری زاده -میرزا هاشم آشتیانی -حاج حسن آقا ملک-
دیرآمدگان بی اجازه –آقایان میرزا سید مهدی خان فاطمی- فیروز میرزا فیروز- آقا رضا مهدوی میرزا حسین خان پیرنیا- میرزا محمد تقی بهار –
آقای میرزا سید احمد خان اعتبار. درتعقیب بیانات جلسه گذشته آقای آقا سید یعقوب در قسمت ۱۴ پروگرام راجع بمستخدمین وزارت پست وتلگراف شرحی مشعر بوظیفه شناسی وسوابق خدمات مستخدمین مزبور تقریر واظهار نمودن لازم است قسمت حقوقی قانون استخدام در مورد آنها اجرا شده وبدیهی است چنانچه معدودی برخلاف وظیفه اقدامی نموده باشند بایستی تعقیب مجازات شوند
آقای آقاسید یعقوب اظهار نمودند البته زحمات مستخدمین وزارت پست وتلگراف منظور نظر بوده واظهارات این بنده هم راجع بپاره از مامورین مختلف از قانون بوده است
آقای دکتر سنگ راجع بلزوم اجرای اصلاحات اساسی از قبیل بسط وتوسعه کامل صحیه درتمام نقاط مملکت وازدیاد بودجه آن وتهیه لوایح مهمه از طرف دولت برای امور فلاحیت ومعارف شرحی تقریر وآقای نظامی نیز درتعقیب وتایید بیانات ایشان مختصری راجع بقدردانی از اقدامات رییس صحیه ولزوم تمرکز کلیه امور صحی اظهار وآقای بهبهانی تقاضا نمودند پیشنهاد ایشان راجع به تشکیل کمیسیون خاصی به عنوان حرمین شریفین که در جلسه اسبق تقدیم کرده بودند جز دستور شود اجرا مراسم تحلیف شروع وآقایان میر ممتاز نظمی اسکندر خان مقدم عصر انقلاب طباطبائی وکیلی حاج حسن آقا ملک آشتیان میرزا صادق خان نوری آقا حسن آقایان بترتیب قسمنامه را قرائت وامضا نمود
خبر شعبه دوم راجع بنمایندگی آقای طباطبایی دیبا از ایلات شاهسون قرائت ونسبت بآن رای گرفته تصویب گردید
دراین موقع جلسه برای تنفس تعطیل وبه فاصله سه ربع ساعت مجددا بریاست آقای طباطبایی دیبا نایب رییس تشکیل وماده واحد پیشنهادی آقای بهبهانی راجع به تشکیل کیمسیون نفری منتخبه از شعب به عنوان کیمسیون حرمین شریفین با قید دوفوریت قرائت وآقای بهبهانی قسمت اخیر ماده مزبوررا راجع اینکه عضویت کمیسیون مزبور مانعا عضویت دو کمیسیون دیگر مجلس نیست چون بر خلاف نظامنامه بوده با موافقت سایر امضا کنندگان پیشنهاد مسترد نموده ونسبت بفوریت اول آقای آقا سید یعقوب مخالف بوده وپس ازذکر مجملی از سو عملیات فرقه وتایید شرحی مشعر بعدم موافقت خود یا دخالت مجلس دراین موضوع تقریر او اظهار می نمودند ممکن است دخالت مجلس سنا دراین موضوع سو تاثیر نمود وکیمسیونی هم درخارج از وجوه علما ورجال تشکیل شده بود هنوز نتیجه اقداماتشان معلوم نشده وبهتر این است فعلا دولت به وسائل دیپلماسی دراین امر اقدام بنماید
آقای شیروانی موافق بوده واظهار می نمودند تشکیل کیمسیون خارج از مجلس البته از نقطه نظر مالی بوده واز نقطه نظر سیاسی لازم است کمیسیونی از طرف مجلس شواری ملی تشکیل وبا شرکت همان کمیسیون وموافقت دولت اقدامات اساسی نمایند بالاخره نسبت به فورت اول ودوم جداگانه رای گرفته تصویب ودراصل موضوع آقای بامداد مخالف بوده اظهار می نمودند اولا معلوم نیست چه نتیجه برای این پیشنهاد مترتب می شود وثانیا قسمت (تعیین تکلیف آتیه خطه حجاز) خیلی مجمل ومعلوم نیست مقصود از این عبارت چیست
آقای مدرس شرحی مشعر به اظهار همدردی از طرف عموم مسلمین دنیا وفوائد تشکیل این کمیسیون ولزوم مرکزیت ایران نسبت به این امر تقریر وآقای آقا سید یعقوب مجددا شرحی مشعر به مخالف اظهار وچون عده از آقایان نمایندگان مذاکرات را کافی وبعضی غیر کافی میدانستند نسبت به کفایت مذاکرات رای گرفته تصویب نشد
آقای میرزا سید احمد بهبهانی شرحی مشعر به اهمیت موضوع تقریر واظهار می نمودند توجیهی که مسلمین دنیا نسبت به ان امر ابراز نموده اند خود سبب پیشرفت کار وبفرض اینکه درمقابل حفظ حرمین شریفین خساراتی هم عاید مسلمین شود اهیمتی نخواهد داشت بالاخره نسبت به پیشنهاد ایشان رای گرفته تصویب وجلسه آتیه به روز پنج شنبه چهاردهم مهر ماه چهار ساعت قبل از ظهر ودستور آن انتخاب هیئت رئیسه مقرر ومجلس مقارن ظهر ختم شد
صورت مشروح مجلس یکشنبه دهم مهر ماه ۱۳۰۵ مطابق بیست وپنجم ربیع الاول ۱۳۴۵
مجلس دوساعت وسه ربع قبل از ظهر به ریاست آقای طباطبایی دیبا تشکیل گردید
(صورت مجلس سه شنبه پنجم مهرماه را آقای آقاسید ابراهیم ضیا قرائت نمودند )
نایب رییس –آقای اعتبار (اجازه )
میرزا احمد خان اعتبار –قبل از دستور عرض دارم
نایب ریس –آقای دکتر سنگ (اجازه )
دکتر سنگ –قبل از دستور عرض دارم
نایب رییس –آقای نظامی (اجازه )
میرزا یدالله خان نظامی - بنده هم قتل از دستور عرض دارم
نایب رییس –آقای آقا سید یعقوب (اجازه
آقا سید یعقوب بنده اولا جلوتر از همه اجازه خواسته وبودم اغلب آقایان هم شاهد هستند وحالا ناچار شدم که درصورت مجلس عرض کنم درجلسه گذشته بنده درکلیات پرگرام دواعتراض مهم کردم که هیچکدام درصورت مجلس ذکر نشده قریب یکساعت صحبت کردم یکی راجع به اینکه مسوول بلدیه باید معین شود نمی دانم صورت مجلس هم سانسور می شود یکی هم راجع یه نظمیه وسانسور مطبوعات که بنده فریاد زدم هیچکس هم مخالفت نکرد درصورت مجلس هیچ ذکری از آن نشده راجه به سانسورعرض کردم در هیئت دولت باید تصمیمی اتخاذ کند چون ذکری نشده بنده مخالف وتقاضا میکنم اصلاح شود راجع به اجازه هم که قبلا گرفته ام تمنا می کنم اجازه ام محفوظ بماند .
نایب رییس –اصلاح می شود آقای روحی (اجازه )
روحی عرضی ندارم
نایب رییس –آقای بهبهانی (اجازه )
بهبهانی –بنده دردستور عرض دارم .
نایب رییس –آقای احتشام زاده (اجازه )
احتشام زاده –عرضی ندارم
نایب رییس –آقای ملک (اجازه )
حاج حسن آقا ملک قبل از دستور عرض دارم
نایب رییس –در صورت مجلس اعتراضی نیست
(اظهاری نشد )
نایب رییس –صورت مجلس تصویب شد آقای اعتبار (اجازه)
میرزا سید احمد خان اعتبار –درجلسه گذشته آقای آقا سید یعقوب درضمن مباحثه وتنقید از ماده چهار پرگرام دولت راجع یه تشکیلات وزارت پست وتلگراف بیاناتی فرمودند که بنده هم یاک قسمت از فرمایشاتشان تا حدی موافقم معتقدم که تشکیلات وزارت پست وتلگراف محتاج به یک اصلاحاتی است ولی مواقع این صحبت فعلا گذشته بودآقای وزیر فوائد عامه یک توضیحاتی دادند ولی یک قسمت از فرمایشات آقا بلاجواب ماند وبنده معتقدم بلاجواب ماندن آن از فرمایشاتشان به حیثیات وحقوق یک مشت مردم واشخاصی (که اگر آقایان حمل بر احساسات هم قطاری نفرمایند )بر می خورد ومی خواهم عرض کنم صمیمی ترین ودقیق ترین بلکه زحمت کش ترین مستخدیمن دولت هستند
آقای آقا سید یعقوب در تحت این عنوان که ما به روسای تلگراف سوظن داریم آقا سید یعقوب بعضی هاشان راعرض کردم
اعتبار –ودولت را متوجه فرمودند که از عملیات تجاوز کارانه وخودسرانه آنها جلوگیری نماید
آقا سید یعقوب بعضی هاشان راعرض کردم
اعتبار بلکه آنها را تنبیه ومجازات کنند
آقا سید یعقوب –آنطور نگفتم
اعتبار –متاسفانه دولت دراین باب هیچ دفاعی نکرد وبدنه وبعضی از رفقایم اجازه خواستیم ولی وقت بما نرسید واین موضوع بلا جواب ماند وبند هم معتقد بودم که بایستی جواب داده شود بطوریکه قبلا عرض کردم مستخدمین وزرا پست وتلگراف بعقیده بنده (شاید آقایان هم تاحدی وافق باشند مطیع ترین ودیسیپلینه ترین مستخدمین ادارت می باشند والبته اینهم دراثر سوابق طولانی خود وپدرانشان بوده که همیشه دراستخدام دولت بوده اند این مستخدمن را اینطور مورد حمله قرارد دادند بعقیده بنده بی انصافی است مستخدمین وزارت پست وتلراف اگر رجوع کنید به بودجه هاوسوابق این مستخدمین را باسیر مستخدمین مقایسه کنید ملاحظه خواهید فرمود که کمتر از وزارتخانه هم موفق می شوند که یک نفر مامور مرکز خودشان را به ایالات وولایات بایک حقوقهای توسطی بفرستند ولی مامورین این وزارتخانه روی همین دیسیپلین وعادت دیرینه که عرض کردم با قصی بلاد ایران مامور می شوند درنقاط بد آب وهوای این مملکت بدون چون وچرا می روند وباهرگونه حوادثی مصادف وتسلیم می شوند حقوق یک مستخدم وزارتخانه های دیگر که غالبا هم جدید التاسیس هستند وبا هزار اماواگرشش ساعت هم کار نمی کنند (اگر به بودجه مراجعه بفرمایید )معادل است باحقوق دویاسه نفر از مستخدمین وزارت پست وتلگراف که غالبا بیش از ده الی دوازده ساعت کار می کنند (اگر فواصلی در قسمت کارهای آنها نباشد )وغالبا دیده شده که دراثر شدت وفشار کار چشم وفکر آنها از بین می رود (خیلی متاسفم که عرض کنم دراثر بدختی وفشار درسنه گذشته چند نفر از مستخدمین این وزارتخانه (که واقعا می توانم عرض کنم فقط دراثر استیصال خود را انتحار کرده اند بنده خیلی خوشوقتم شدم وهمینطور هم انتظار داشتم که آقای آقا سید یعقوب به دولت هم فرمودند آن عده را که دردوره پنجم درهمین مجلس دادید ودرکمیسیون بودجه هم قول دادید که با حقوق سایر مستخدمین را مثل حقوق مستخدمین پست وتلگراف بکنند یاحقوق مستخدمین وزرا پست وتلگراف را مطابق اشل قانونی بکنند آیا دراین باب هیچ فکری کرده ای این قسمت را آقا هیچ متذکر نشدند بنده خوب نظرم هست درهمین مجلس ودرکمیسیون بودجه می شد یک قسمتش راجع به بودجه پست وتلگراف بود که چرا حقوق قانونی آنهارا به آنها نمی دهند ودولت هم وعده داد چه درکمیسیون بوجه وچه در مجلس کهدرسنه ۱۳۰۵ حقوق آنها تعدیل خواهد شد حالا نمی دانم بشود یاخیر بنده مقصودم این بود که آقای آقا سید یعقوب که یک قسمت از فرمایشات خودشان را اصلاح فرمودند بیشتر ومفصل ترجبران بفرمایند وبلکه به دولت تذکر بدهند که حقوق حقه این مردم را بهشان بدهند واگر هم مامور تنکابن یا مامورین دیگری هم برخلاف رویه اقدامی کرده اند آن راهم از آقا استدعا یم کنم شدیدا تعقیب بفرمایند که حیثیات یک مشت مردم دیگری که جز خدمت وفعالیتی که که در مواقع مهم مملکت غالبا پیش آمده واینها برامتی ودرستی وصداقت وظایف خوشان را بخوبی انجام داده اند وگمان می کنم اغلب آقایان هم شاهد باشند که شبانه روز درهمان اطاقهای گرم تا صبح کار کرده اند نسبت به حقوق آنها یک بذل توجهی بفرمایند وهمینطور که عرض کردم اگر یک مامورینی برخلاف رفتار کرده اند باید شدیدا تعقیب بفرمایند که حیثیات سایرین یعنی یک وزارتخانه مهمی که خودشان تذکر دادند واشاره فرمودند والبته بعقیده بنده هم از نقطه نظر حفظ اسرار مملکتی هم است محفوظ بماند
نایب رییس –آقای آقا سید یعقوب توضیح دارید
آقا سید یعقوب –بلی توضیح مفصل دارم اولا مخالف بانظامنامه نیست که مفصل عرض کنم زیر آن ماده نظامنامه راجع به پیشنهادی است که درشور لوایح می شود آقای اعتبار هم فراکسیون محترم بنده خواستند درضمن بیاناتشان بفرمایند که چرا سایر وزارتخانه ها بیشتر حقوق می برند ووزارت پست وتلگراف کمتر وهمه مقدماتی که فرمودند برای هیمن بود بنده کمال موافق هستم که سایر وزراتخانه ها هم مثل وزارت پست تلگراف باشند وآقایان هم همه موافقند هم سایر وزارتخانها هم اینطور بشود درست هم هست خودتان هم مساعدت بفرمایید که بودجه سایر وزارتخانه ها هم مثل وزارت پست وتلگراف بشود ولی خواستم بآقای اعتبار تذکر بدهم اولا درمجلس صورت مجلس هستند بینند بنده کلیه اعضا وزارت پست وتلگراف راعرض نکردم درآنجا حقیقتا اشخاص لایق هستند یکی از ادارت قدیمی است بنده همه را عرض نکردم وبنده هیچوقت عرض نکردم تنبیه مجازات شوند بعلت اینکه وظیفه قوه مجریه است اگر هم گفته باشم این حرف خودم را استرداد میکنم بنده توجه دادم آقای وزیر پس تلگراف را باین وزارتخانه که در دوره پنجم مجلس سری که درنظرتان هست تشکیل شد چه ترتیب پیش آمد تلگرافخانه راجع بفراکسیون تجدید وفراکسیون آزادیخواه وفرکاسون اقلیت آن راپرت غیر واقع دادن خوزستان واز این قبیل بار بنده بدولت تذکردام ولی ابدا اظهار نکردم که مجازات وتنبیه شوند بنده عرض کردم ک وزارتخانه ایست که فوق العاده محل اطمینان ملت ومحل اسرار دولت وملت است باید به این وزارتخانه بیشتر توجه داشته باشند وخدای نخواسته عرض نکردم که اینها دزد هستند وباید مجازات شوند واز هم درهمکاری با آقای اعتبار عرض میکنم اگر گفته ام که باید مجازات شونداسترداد میکنم بنده را مجازات کیند
نایب رییس –آقای دکتر سنگ (اجازه )
دکتر سنگ -آنچه را که بنده میخواهم بعرض حضور مبارک آقایان برسانم مربوط به پرگرام هیئت دولت است که منتظر بودم پرگرام دولت تصویب شود وعرایضم را عرض کنم اینکه که بایک اکثریت قریب باتفاق پرگرام هیئت دولت تصویب شده است خدمت آقایان عرض میکنم که حالا دیگر موقعی است که باید شروع بکار کنیم موقعی است که بایستی برای رفع فلاکت مملکت شروع بکار کرد حالا از کجا باید شروع کرد این یک مقدمه ایست که بنده پهلوی خودم فکر میکردم البته از یک موضوعات مهمی باید شروع کرد موضوعات مهم هم زیاد است هریک از آقایان وکلا شاید یک موضوعی را پیش خودشان تصور بکنند وبیشتر بهتر اهمیتی دهند مخصوصا موقعی که پرگرام دولت مطرح بود وراجع بعملی شدن آن صحبت میشد آقای وزیر مالیه فورا لایحه راجع بتاسیس موسسه رهنی را تقدم کردندبرای اینکه این موضوع را اهیمت دادند وحق هم داشتند که شاید ممردم از تنزیر تومانی یک قران وده شاهی راحت شوند بنده هم یک موضوع را درتحت نظر گرفته ام که شاید آقایان هم این موضوع را مهم بدانند واین تقدم طبیعی است وآن وصیانت جان مردم است وآن موضوعی است که مربوط به امور صیح مملکت است وآن موضوعی است که ماها همه شریکیم که امروز که میخواهیم شروع به کار بکنیم باید از انجا شروع کنیم زیرا تمام مواد پرگرام برای اشخاص حی است مابرای زنده ها کار میکنیم پس باید به اداره صحیه که دراینجا تشکیل شده است کاملا کمک کنیم گمان نمی کنم هیچیک از نمایندگان از قسمت صحی حوزه های انتخابیه خودشان رضایت کامل داشته باشند چرا برای این نیست که دولت همراه نیست یا رییس کل صحیه آقای دکتر بهرامی که حقیقتا خدمات ایشان شایان تقدیر وهمیشه اوقات خودشان را صرف تشیید مبانی صحیه می کنند مقصر باشند خیر برای این است که بودجه نیست همانطور که درظل عنایت اعلیحضرت شاهنشاهی امنیت سرتاسر مملکت را فراگرفته است البته باید امور صح هم همینطور باشد بایستی امور صحی درتمام مملکت حکمفرما باشد همانطور که قشون مجلس ما اگر بما حمله کند قوه دفاعیه مان تا آن انداز مرتب است بایستی همانطور هم در مقابل دشمن های ذره بینی خودمان تجهیزات کنیم مالاریا توبر کولز (سل )مخصوصا فلیس که نسل آتی مارا تهدیدمی کند بما هجوم آورده است کدام یک از نمایندگان محترم است که تصدیق نکند که درحوزه انتخابیه شان مالاریا با توبرکولز یا سایر امراض مختلفه زحمت فراهم نمی کند پس باید دراین موضوع جدیت کرده هیئت دولت هم آنطوری که بنده انتظار دارم کاملا موافقند اگر اقدامات نکنیم تصور میکنم ماها وکلا یک قدری کوتاهی کرده ایم علاقه مندی اعلیحضرت شاهنشاهی بخوبی معین شده بنده مفتخر شدم که به حضور آقای رییس الوزرا شرفیاب شدم واز ایشان استدعا کردم راجع به امور صحی اقدامی بفرمایند بطوری دراین خصوص اظهار علاقه کردن که واقعا بیش از آن طوری که بنده عرض کنم خدمت آقای وزیر داخله عرض کردم که باید راجع به امر صحی اقداماتی بفرمایید فرمودند من عملا خدمات خودم را به مملکت ثابت خواهم کرد بر حسب امر نمایندگان محترم مازندران خدمت آقای دکتر میلسپو رسیدم راجع به امور صحی ایشان هم طوری اظهار موافقت کردند که من متشکرانه از خدمتشان بیرون آمدم پس که مخالف است
آقا سید یعقوب –پول نداریم
دکتر سنگ –یک فرمایش صحی آقای آقا سید یعقوب فرمودند این بود که پول نداریم باید فکر پول کرد کی مقصر است آقای دکتر بهرام فوق العاده حمت کشیده اند دراعزام اطبا وتقریبا درحدد هفتاد نفر به ولایات فرستاده اند تاسیس قرنطینه در سرحدات نموده اند تاسیس مریضخانه کرده اند هم چنین اقدامات دیگری درقسمت صحیه کرده اند که علاوه بر آنکه آقایان ملاحظه فرموده اند بنده هم ک مشهوداتی دارم که کاملا تصدیق میکنم باینکه ما با این فداکاریهای ایشان باید کمک کنیم وبعبارت آخری بایستی دوفکرکرد وبالاخره راجع باین دشمنهای ذره بینی ما که از هرطرف بما حمله می کنندتجهیزات کرد وجان ملت را صیانت کرد این یک موضوع مهم که باید دراول قدم شروع کرد موضوع دیگری که خواستم عرض کنم مربوط بفلاحت است که تصور میکنم اغلب آقایان نمایندگان هم بابنده شریک هستند وآن موضوع گاو میری است کجا است که راجع بمسئله گامیری صدایش بلند نشده است آیا درآتیه زراعت خواهیم داشت بنده مطابق خبری که اخیرا داشتم الان موقع زراعت است درمازندران الان بایستی گندم وجو وسایر چیزها را بکارند ولی بواسطه گاومیری رعایا دستشان را زیر بغلشان گذاشته ونشسته اند ونمی دانند چه بکنند این موضوع مربوط به کیست بنده تصور میکنم بازهم برای این است که بودجه نداریم وباید تهیه بودجه کرد بنده خدمت آقای دادگر وسایر نمایندگان مازندران رسیدم ایشان هم کاملا اظهار موافقت کردن من نمی دانم پس چه چیز است که مارا را وادار می کند که این قضایا را ببینیم وهمینطور ساکت باشیم بنده بنام نمایندگی از طرف عموم مازندرانیها وشاید آقایان هم دراین قسمت بابنده شریک باشند که دولت نه تنها باید از مالیات درآتیه صف نظر کند بلکه باید مردم را اعاشه بدهد برای اینکه ندارند چه بکنند بنده عقیده ما این است که باید دراین موقع همینطور که صمیمانه ملت بدولت برای داد وپروگرام هم تصویب شد همینطور هم باید وکلا ووزرا دست بهم داده ومتفقا راجع این قضایا که فوق العاده اهمیت دارد اقدام بکنند
آقاسید یعقوب –ماححاضریم آنها حاضر نیستند
دکتر سنگ خوب اینهم یک چیزی است ولی بنده دراین مبحث مذارکه نمی کنم چون بنده عمومی صحبت میکنم بنده عقیده ام این است که عرض میکنم که اگر دولت یا وکلای محترم عاجلا فکری برای آتیه زراعت مملکت نکند نه تنها دولت از اخذ مالیات باید محروم بمایند بلکه باید اعاشه هم بدهد واستدعا میکنم آقایان وکلا کمک بفرمایند این لوایحی که میاید مخصوصا این دولایحه را که البته نفع عمومی هم دارد بیک جایی برسانیم وبنده راجع بمعارف هم خیلی علاقه دارم چون بدبختانه یا خوشبختانه خودم هم درکلاس بوده ام ومیدانم که آنهم یک موضوع مهمی است ویهچ ضرری ندارد که چندن موضوع مم یک مرتبه مطرح بشود ودر همان موقعی که آقای وزیر داخله پروژه های راجنه راجع بصحیه را میاورند آقای وزیر معارف هم پروژه های راجع بمعارف درخصوص تعمیم مدارس ابتدایی وتقلیم اجباری بیاورند اینجا
آقاسید یعقوب –لوایح بفرمایید
دکتر سنگ –اما راجع بتقدیم آنها میخواهم عرض بکنم که اگر بیک طفلی بربخوریم که اوهم مریض باشد وهم بی سواد تکلیف چیست باید اوبگویی برو مدرسه بیا بگویید برو مریضخانه آقا سید یعقوب –مریضخانه
دکتر سنگ –پس بنابراین بنده معتقدم که این مقدم است وراجع باین مسئله باید یک اقدام فوری کرد
نایب رییس –آقای آقا میرزا یداله خان (اجازه )
آقا میرزا یدالله خان –بنده تشکر میکنم از نماینده محترم آقای دکتر سنگ که موضوع مالاریا را بیان فرمودند
(خنده نمانیدگان )
برای اینکه این مدتی که بنده درمرکز هستم نسبتا از مرض مالاریا محفوظ هستم وباین واسطه اصل موضوع بدبختی موکلین خودم را فروش کرده ام البته موضوع مالاریا درتمام این مملکت هست ومنحصر بشهریار وساوجبلاغ نیست دحدود غر وفشافویه هم هست در ورامین وهمینطور درسایر بلوکات تهران وهمچنین درتنکابن ومازندران درهمه جا هست آقایان خوب است آن موکلین خودشان را که درصحرا ها وجلگه ها خدا خدا می کنند درنظر بیاورند وبدانند آن مردم وکلایشان کی هاهستند اینکه ایشان کی ها هستند اینکه بنده دراینمدت اظهارات دوره پنجم خودم راجع بموضوع مالاریا تجدید نکردم برای این بود که دوقسمت امیدوار داشتم یک اینکه احتمال میدادم هیئت دولت پیشنهادی درباب اینکه اینمرض مهلک قطع بکند وآبهای چمن ها را بخشکاند تقدیم مجلس خواهد ودیگر اینکه اقدامات آقای دکتر حسین خان بهرامی دراین مدت قلیل کاملا بمن اطمینان میدهدکه صحیه امروز باطرز خوبی بدست آقای بهرامی اداره خواهد شد وبا یانک وبا اینکه بنده یک تلگرنگراین شخص از ایشان دارم ولی وجدان من اجازه میدهد که یک قسمت از خدمات ایشان را بعر ض مجلس برسانم آقایان تصدیق میفرمایند که مرض طاعون باعلی درجه بدتر ای از مالاریاست زیرا قتل عام میکند واگر خاطر آقایان مستحضر باشد دریک قسمت از این مملکت مرض طاعون شروع کرد ولی درظرف ۴۸ ساعت این جوان لایق این مرض مهلک راخاموش کرد وگمان میکنم اگر اندک غفلتی دراین موضوع شده بود تلفات پتج نفر به پنجاه هزار نفر میرسید پس بنابراین باید از این رییس صحیه اظهار قدردانی نمود قسمت دوم از خدمات ایشان آقایان مستحضرند که درتمام ولایات تقریبا در حدود هیجد الی بیست نفر آنهم در سر حدات دیده بان گذاشته ودر این مدت قلیل از بار حوزه نمایندگی آقایان تقریبا در حدود شصت الی هفتاد نفر دکتر دیپلمه درست کرده اند وبرای اینکه خدما جوانهای لایق ایرانی را قدر دانی کنیم بنده امروز درسهم خودم اظهار استنان میکنم وچنانچه آقایان هم بعرایض ندهد توجهی داشته باشند تصدیق میفرمایند واجازه میدهند که بنده از طرف آقایان هم اظهار قدر دانی بکنم واما عیوبی که امرزو درصحیه دیده میشود اول کسر بودجه است گمان میکنم در تمام دنیا اول مقدم بر هر چیز حفظ جان است ولی متاسفانه دربودجه صحیه نمی دانم چرا این قسمت فراموش شده وابدا اهمیت نمی دهند بودجه صحیه در واقع بصفر رسیده است مثلا بودجه صحیه صدو سی وشش هزار تومان است وتقریبا بیست هزار تومان آنهم متعلق به انستیتو پاستور است نمی دانم چیست الباقی میماند صدو ده هزار تومان مخارج بودجه خالصجات پانصد هزار تومان است مخارج انتفاعی هشتصد هزارتومان است خوب آقایان فکر کنید این چه موضوعی است بلدیه طهران بودجه اش زیادتر است ای آقایان نمایندگان بودجه صحیه تمام مملکت صدوده هزرا تومان است صدوده هزار تومان خارج جان موکلین شما میشود وآنوقت سالی ششصد هزار تومان خرج خیابانهای تهران میشود
آقا سید یعقوب –کجا خرج میشود ؟
میرزا یدالله خان –آنهم از این صدو ده هزار تومان تقریبا در حدود شصت هزار تومان آن مربوط به طهران است وبنده اینجا فقط امیدواری که دارم این است که آقایان وکلا در موقعی که ببودجه مراجعه میکنند دولت را متوجه نمایندکه بر بودجه صحیه بیفزاید اینجا در وقع دو موضوع است وبنده چون اطلاعی ندارم از امور صحی همینقدر تشخیص میدهم که خیلی شباهت داردبامور خالصجات اگر دریک از قراء خالصه یک حوادثی رخ بدهد یعنی یا بارندگی نشود با ملخ زراعت رابخورد یاسایر حوادث پیش بیاید کداخدا بمباشر ده میگوید مباشر ده هم بفوریت بسر مباشر میرساند واو بامین مالیه امین مالیه بمرکز مرکز هم مفتش میفرستد وبالاخره با این فوریت وسرعت دیده میشود که خرج پنج تومان پنجاه هزار تومان شده است بنده تصور میکنم درامور صحیه باید یک پیش بینی هایی بشود که درموقع رییس صحیه یک اختیاراتی داشته باش که یک وقت تلفات پنج نفر به پنجاه هزار نفر منتهی نشود ومخارج پنج تومان هر به پنجهزرا تومان نرسد قسمت دگیر عیوب صحیه باز هم مثل خالصجات دوسر داردیک خالصاجات ولایتی ویک خالصجات ایالتی صحیه هم همینطور است یکجا صحیه یک جا انیستیتو پاستور یا نمی دانم چه چیز است
(خنده نمایندگان )
در صورتی که آنهم مربوط بقسمت صحیه است آن یک اداره است اینهم یک اداره مستقلی است والبته نمایندگان محترم ترتیب آنرا از هر جهت بهتر از بنده میدانند هیمنقدر از آقایان استدعا میکنم که راجع بامورصحیه دراین دروه ششم یک اقدامات موثری بفرمانید که اولا ادارهصحیهیک اداره مستقلی باش وثانیا بودجه آنهم اقلا بقدر بودجه خالصجات ایالتی بشود
جمعی ازنمایندگان–دستور
نایب رییس –دستور اداء مراسم تحلیف است
دادگر –بنده دردستور عرض دارم
نایب رییس –بفرمایید
دادگر –درآنروزهاییکه دردستور چیزی نیست باید مجال دادکه این حرفهای مقدماتی زده شود که درروزهاییکه دستور معین است واین حرفها مانع دستورنشود
بعضی از نمایندگان –صحیح است
نایب رییس –آقای بهبهانی (اجازه )
بهبهانی-بنده عرایضم راجع بدستور است چنانچه نظر آقایان هست که بنده در آن جلسه عرایضی راجع بوضعیت ناگوار حجاز ومکه ومدینه وحرمین شریفین –عرض کردم ویک پنشنهادی هم بمجلس تقدیم کردم وچون بنظر بنده این پیشنهاد بی اهمیت نیست علاوه براین احساس میکنم که عموم مسلمانان منتظرندکه به ببینند از طرف آن مقام رسمی مملکت اسلامی چه اقدامی دراین باب می شود بنده تقاضا میکنم از آقایان که موافت بفرمایند آن پیشنهاد بنده جزو دستور شود دراول دستور هم قرار داده شود
نایب رییس –مخالفی نیست بعداز ادای مراسم تحلیف جزو دستور خواهد شد آقای حاج میرزا حبیب الله امین (احضار برای ادا مراسم تحلیف )
یکنفر از نمایندگان –دیگری را بفرمایید ایشان تشریف ندارند
نایب رییس –چون عده کافی نیست باید آقایان تشریف بیاورند
(پس از چند دقیقه عده کافی وآقایان مفصله اسامی ذیل بترتیب درمحل نطق حاضرشده وبا حضور کلام الله مجی قسمنامه را قرائت وامضا نمودند )
آقایان :میر ممتاز –نظامی اسکندر خان مقدم
(آقایان آشتیانی ودکتر مصدق برای اجرای مراسم تحلیف احضار وچون غائب بودند آقایان ذیل بترتیب قسم یاد نمودند )
عصر انقلاب –طباطبائی وکیلی –حاج حسن آقا ملک
(آقای آشتیانی چون حاضر شده بودند احضارومراسم تحلیف را بعمل آورده پس از ایشان آقایان میرزا صادق خان نوری آقا حسین آقایان قسم یاد نمودند )
یکنفر از نمیایندگان –گویا راپرت انتخابات ایل شاهسون آذر بایجان رسیده اگر آقایان صلاح میدانند قرائت شود
بعضی از نمایندگان –صحیح است
(راپرت شعبه دوم راجع بنمایندگی آقای طباطبایی دیبا از طرف ایل شاهسون آذر بایجان آقای ضیا بترتیب ذیل قرائت نمودند انتخابات حوزه شاهسون آذر بایجان درتاریخ دوم فروردین ماه شروع بموجب قانون انتخابات از طبقات ششگانه ومعتمدین محل دعوت اعضا اصلی وعلی البدل انتخاب وبالفاصله هیئت رییسه تعیین وبعد از ترتیب حوزه های فرعیه اعلان انتخابات منتشر شده است
مجموع أرا ماخوذه ۵۲۶۲ورقه وبعد از استخراج وقرائت آرا آقای حاج میرزاعبدالعلی طباطبائی دیبا باکثریت۴۰۸۱ رای بنمایندگی دوره ششم تقنینیه انتخاب گردیده وشکایتی هم بانجمن نظار واصل نشده است
شعبه دوم بعد از رسیدگی بصورت مجلس وجریان امر صحت انتخابات حوزه ایلات شاهسون آذربایجان ونمایندگی آقای حاج میرزا عبدالعلی طباطبائی دیبا راتصدیق وخب أنرا بمجلس شوری ملی تقدیم میناید .
نایب رییس –رای میگریم آقایانی که با این خبر موافقند قیام فرمایند
(اغلب قیام نمودند )
نایب رییس –تصویب شد چند دقیقه تنفس داده میشود
(دراینموقع جلسه برای تنفس تعطیل وپس از سه ربع ساعت مجدداتشکیل گردید )
نایب رییس طرح قانونی آقای بهبهانی رجع بتشکیل کمیسیون حرمین شریفین از شعب مطرح است
آقاسیدیعقوب –بنده قبلا اجازه خواسته ام توضیحی می خواستم بدهم
نایب رییس –چه توضیحی بفرمایید
أقا سید یعقوب –درآن قسمت صورت مجلس که دراول بنده اظهاری کردم گویا سوتفاهمی شده است که بنده راجع باداره تند نویسی چیزی عرض کردم بنده نهایت اطمینان را باین اداره وهمچنین سایر ادارات مجلس دارم ومخصوصا با اداره تند نویسی که کمال اطمینان را دارم واینکه عرض کردم سانسور مقصودم این بوود که چه شده است عرایضی که بنده راجع بسانسور کردم نوشته نشده است والا باداره تند نویسی نهایت احترام را دارم وبرای اینکه رفع توهم بشود این توضیح را عر ض کردم
نایب رییس –پیشنهاد آقای بهبهانی قرائت میشود
(بشرح ذیل قرائت شد )
دراثر وتعقیب مذاکرات قبل از دستور یوم پنجشنبه ۳۱ شهریور درباب مظالم طایفه وهابیه ماده واحده ذیل را بعنوان طرح قانون بقید دو فوریت پیشنهاد مینماییم
ماده واحده مجلس شواری ملی تصویب مینماید کمیسیونی مرکب از دوازده نفر منتخبه از شعب ششگانه مجلس تحت عنوان (کمیسیون حرمین شریفین )تشکیل وبا شرکت دولت در قضیه ظهور طائل وهابیه وتجاوزات مستقیم وغیرمستقیم آنها وتعیین تلکیف آتیه خطه حجاز مطالعات لازمه نموده نتیجه را بمجلس اطلاع دهند کمیسیون مزبور بتوسط دولت میتواند لدی الاقتضا با مقامات روحانیت ودول اسلامی مذاکره نموده نشریات آنهارا جلب نمایند عضویت کیمسیون مزبور مانع عضویت دو کمیسیون دیگر مجلس نخواهدبود بهبهانی -محقق –مدرس- فهیمی- دیبا- شیروانی- معتمد التولیه- اعتبار- مقدم یوسف عدل- امام جمعه شیراز- محمد تقی بهار -محمد تقی بروجردی- محمد آخوند- ذولقدر طباطبائی وکیلی- آقا سید ابراهیم عمادی- خطیبی- عراقی –پالیزی- حاج شیخ بیات-
نایب رییس -آقای بهبهانی (اجازه )
بهبهانی راجع بقسمت اخیر این طرح قانون که عضویت این کیمسیون منع عضویت دوکیمسیون دیگر مجلس نیست چون این برخلاف نظامنامه اس ونبده خیال میکردم چنانکه در دورههای گذشته هم سابقه داشت یک استثناهایی میشد ولی بالاخره بضی از آقایان تذکر داده اند که این سابقه محدود شده است وبنا شده این سابقه عمل نشود واینکه این مسئله رابنده دراینجا ذکر کرده ام برای این بود که چون این کمیسیون یک کمیسیون فوق العاده موقتی است والبته عضویت دریک چنین کمیسیونی نبایدمانع از کارها دیگر پارلمانی باشد لهذا بنده این قسمت را هم پیشنهاد کردم البته آقایانی هم که این طرح قانون را امضا کرده اند نظرشان بهمین قسمت بوده استحال بنده باموافقت آقایانیکه این طرح را امضا کرده اند این قسمت را مسترد میدارم واستدعا میکنم این قسمت اخیر حذف و بقیه مطرح شود
نایب رییس –آقای سید یعقوب –مسئله وهابیها وعملیات وهابیها که از دروه پنجم حقیقتا یک جراحاتی برقلوب شیعیان دنیا وارد آورده
بعضی ازنمایندگان عموم مسلیمن
آقا سید یعقوب حالا بنده شیعه را در متیقن میدانم سنیها را بنده گمان مان نمی کنم راست باشد حالا بنده عرض می کنم مسلما مسلمین عموما در این مسئله قبر حضرت رسول (ص)علاقه من هستند لکن راجع بقبور ائمه هدی (ع)دربقیع شیعیان بیشتر علاقه مند هستند قلوب آنها جریحه درا شده است عملیاتیکه اساسا وهابیها بایک عقاید مستحده مبتدعه که یک روز هم آقای مدرس تاریخ ظهور ومبدا نشو ونماشان را بیان کردند درتحت یک عقاید واصولی که پیش خودشان درست کرده اند بهمه جا تاخت وتاز میکنند وچند مرتبه هجوم کرده اند مخصوصا درزمان فتحعلی شاه که آمدند ده هزار نفر ایرانی را در کربلا کشتند وآن فجایع عظمیه را مرتکب شدند که در بطون تاریخ تماما ضبط است بنده فوق العاده بفرمایش آقایان
نایب رییس –راجع بفوریت اگر مخالفید بفرمایید
آقا سید یعقوب با فوریت هم مخالفم
نایب رییس راجع بفوری اگر مخالفید بفرمایید دراصلش بعد
آقا سیدیعقوب آخر بند بیا ادله ام را ذکر کنم بنده میخواهم عرض کنم که این مسئله اساس یک مسئله فوق العاده با همتی است ولی نمی خواهم عرض کنم که این مسئله هنوز بیان ومبرهن شده است که مجلس وشورای ملی وارد دراین مسئله بشود بلی دولت بطریق دیپلماسی شاید یک اقدامات یبکند ولی نده هنوز وارد نشده ام دراین مسئله بنده میترسم که اگر مجلس دراین مسئله وارد شود واینرا تحت نظر گیرد یک بدبختی دیگری هم مزید شود شو آیا یک صدمات دیگربرحرمین واقع نمی شود واسباب خمشم اتن السعود واتباع ابن السعود نخواهد شد این این اولا وثانیا بنده اطلاع ندارم از وقتی که دولت وارد دراینباب شده است چه اقدامی کرده است خوب بود اولا درجلسه خصوصی آقای مدرس که عضوند درآن کمیسیون یک اطلاعات بما بدهند که به بینیم چه کرده اند این تلگرفات یکه مسلیمن کرده اند بما بفرمایند چه شده است که حقیقتا ما بدانیم این قدمی که برمیداریم بمقصود نزدیک میشویم واین قدرم یک قدیم هست که روح اسلام را شاد کند یانه بنده مطلع شودماقدامات دولت دراین باب چه بوده است تلگرافاتی که بدول وملل اسلامی کرده اند تا چه اندازه مثمر واقع شده است که بعداز آن بداینم اگر ما کمیسیون تشکیل دادیم ومجلس شورای ملی را در این باب داخل کردیم و دوازده نفر از نمایندگان رفتند واین را در تحت نظر گرفتند چه نتیجه حاصل خواهد شد اینها را بنده نمی دانم از این جهت بنده مخالفتم
نایب رییس –آقای شیروانی اگر راجع به فوریت فرمایشی دارید بفرمایید
شیروانی –درقسمت دیانتی این پیشنهادالبته خود آقای آقا سید یعقوب آقا بهبهانی وسایر آقایان بهتر میتوانند توضیح بدهند بنده تصور میکنم شاید اگر خوب دعوت کنیم به تاریخ مجلس ایران خواهیم دید یکی از مسائل مهم سیاسی که حقا باید درمجلس ایران مطرح شود بعه عقیده بنده همین موضوع است وپیشنهاد آقای بهبهانی هم اگر آقای آقا سیدیعقوب درست دقت کرده باشند پیشنهادی نبود که مجلس داخل شود وفردا یک اقداماتی کند که اسباب وحشت ایشان شده است پیشنهاد کرده اند یک کمیسیون دوازده نفری به اکثریت همان آقایانی که الان مشغول هستنند ویا موافقت وجل نظر دولت بنشینند وبطور رسمی داین امر دخالت کنند البته کمیسیونهایی که در خارج ز نقطه نظر مسائل دینی تشکیل میشود می شود آنها یک مسائل خصوصی شخصی است ولی کیمسیونی که از طرف مجلس تشکیل میشود جنبه رسمیت دارد نمی خواهند هم فردا یک اقدامی بکنند که اسباب وحشت شود گمان میکنم خود ایشان هم لازم است در این کمیسیون تشریف داشته باشند تشریف میبرند درآن کمیسیون ومطالب خودشان را آنجا اظهار میکنند ومخصوصا بنده از نقطه نظر سیاسی چنین کمیسیونی را لازم مدانم
نایب رییس –آقای مدرس (اجازه )
جمعی گفتند :مذاکرات کافیست )
مدرس اجازه من درماهیت بود درفوریت که مذاکره کافیست
نایب رییس –مذاکرات کافیست بعضی از نمایندگان بلی کافی است
نایب رییس-رای میگیریم به فوری اول آقایانی که موافقند قیام بفرمایند
(اغلب نمایندگان برخاستند )
نایب رییس –تصویب شد رای میگیریم به فوریت قسمت دوم آقایانی که فوریت قسم دوم را تصویب میکنند قیام فرمایند
(جمع کثیری قیام نمودند )
نایب رییس تصویب شد آقای بامداد (جازه )
بامداد –با عملیات وهابیها گمان نمی کنم احدی از مسلمین همراه باش خصوصا ما که شیعه هستیم ومذهب رسمی مان شیع است وباید آنرا مقدس بشماریم بیشتر اهمیت میدهیم ولی بای دید این پیشنهادی که آقا کرده اندودرمجلس شورای ملی مطرح میشود وبرایش وباریش کمیسیون معین میشود چه نیتجه برش مترتب خواهد شد میتوانیم یک اقدام موثری کنیم که لااقل از شعائرمان دفاع کرده واز آنها جلوگیری کنیم یا نمی توانیم یک کمیسیونی از محترمین طبقات مختلفه تهران تشکیل شد علما طراز اول اعیان وبزرگان وغیره درآن کمیسیون بودند وهیچ ندانستیم چه کردند فقط بند دریک روزنامه بیانیه آقای رییس الوزرا بود یک اظهارا تنفری بود این البته برای حفظ حیثیت یک دولت یک ملی کافی نیست وهابیها با مصری هم همین معامله را کردند با بین النهرین هم همین معامله را کردند آنها چه کرده اند درمقابل که ما بکنیم علاوه براین میخواستم از آقای بهبهانی بپرسم این قسمت از پیشنهادشان که نوشته است تعیین تکلیف آتیه خطه حجاز چون اگر بخواهیم رای بدهم باید بفهمم توضیح بفرمایند چون این کلمات ازلحاظ قوانین بین الملی مبهم است این را معین بفرمایند که بنده ملتفت شوم تعیین تکلیف آتیه خطه حجاز مقصود چیست
آقا سید میرزاعلی –تجاوز کاری
نایب رییس –آقا مدرس (اجازه)
مدرس –بنده باین یپیشنهاد موافق بودم حال هم موافقم فقط دوازده نفر را که آقا پپیشنهاد کرده اند بنده عرض کردم شش نفر بهتر است حالااختیار با مجلس است عرض میشود ایران مرکز نقل تمام اموراتش مجلس شورای ملی است
(جمع نمایندگان صحیح است )
بالاخره قانون اساسی مااینطور مرتب شده است وعقیده بنده این است که این یکیش به مقتضیات وقت مرتب شده است که تمام مطالب مرکز نقلش مجلس شورای ملی است چون آقا اشاه فرمودند که بنده عضور کمیسیون دفاعیه هستم وافتخار دارم ومدتی هم هست که مشغولیم اجمالاچون مطلب خیلی بزرگ وراجع به تمام عالم اسلام است (نمایندگان صحیح است )راجع به این مساله اطلاعاتی که ماداریم میتوانم اینجا عرض کنم دراین مدت از هر نقطه که قسمتی از مسلمین هستند به هر اسم وعنوانی تلگراف به مارسیده است کاغذها مخابره اظهار همدردی کرده اند بلا استثنا از طرف تمام فرق چون این مصیبت اختصاص به یک فرقه دون فرقه دیگر ندارد البته نسبت به بعضی یک اخصیت دارد بعضی مورد دیگر ولکن جامعیت کل اسلام حتی از طرف مسلمانان چنی هم تلگرافاتی بما رسید انتخاب مطلب چون بفرموده آقایان هم جنبه سیاسی دارد وهم متوغل درمذهب ودیانت است تمام مطالبش را بنده نمی توانم عرض کنم چون مطلب هنوز نرسیده است است ویک یک منظور بزرگی همان هیئت که قسمت بزرگش جز هیئت دولتند دارند وداریم وعقیده ما این است که از برای مملکت ایران خلیی نافع است سیاسه وعظمه وباید درصددانجام آن مساله بر آییم که به عبارت خری مرکزیت دادن ایرانیست بجهت این مساله ما همه شرکت داریم لکن ایران که دولت بزرگ اسلام است برای مرکزیت دادن به این مساله که منظور نظر تمام است البته مجلس شورای ملی آن احق واولی است که دراینمساله شرکت کننده اجمالا همین مساله را میتوانم عرض کنم که متجاوز ازدویست تلگراف از نقاط مختلفه ملل ودول اسلامی شده است همه هم یک نظر بالخصوصی به ایران دارند همین اندازه کافی میدانم خدمت آقایان عرض کنم که همه همدردند واین را باید اهمیت بدهید وهیچ ضررندارد بلکه نفع دار ولازم است که از هر شعبه ولو یکنفر انتخاب شود یا اشخاصیکه حالا هستند شرکت کنند ومشغول باشند ام نمی توانم بگویم این مساله به این بزرگی نتیجه اش یک ماهه دوماهه یک ساله میشود مساله بقدری بزرگ است که باید یکسال دوسال هم تقعیب کرد تاانشالله الرحمن (نامید نیستیم )نتجه خوبی بگیریم
نایب رییس – آقای آقا سید یعقوب (اجازه )
آقاسید یعقوب بنده اولا بیانی را که کردم شاید برای نماینده محترم کردستان وساوجبلاغ وهمینطور نماینده محترم ایل جلیل ترکمن سو تفاهمی شده باشد توضیح میدهم بلی بنده خوب می دانم که اهل سنن وجماعت دراین مساله جدینشان بیشتر ومخصوصا نسبت بحرمین شریفین بنده اینکه عرض کرد راجع اختصاص دادن تسبیه نسبت ببقیع بود والا سایرین دراین مساله با ما موافق هستند وپیشقدم هستند توییم نشود ولی بنده دراین موضوع با آقای مدرس صحبت دارم کدام ایرانی میل ندارد که که بیرق شیر وخورشید درآنجا بحرکت باشد گمان میکننم تمام ایرانیها مایلند که بیرق شیر وخورشید دراقصای دنیا کوبیده شود کدام مسلمان میل نیست که محل اذان (ماذنه )در تمام جاها باشد واشهد ان لااله الاالله وشاهد ان محمدا رسول الله گفته شود مسلمان ایرانی این است بنده که ایرانی ومسلمان هستم انشاءالله عقیده وآمال وآرزویم این است که درواقع یک وقتی بشود که بیرق اسلام وایران درتمام دنیا به اهتزار دربیاید اما حرف دراین است که بنده میتوانم درتعقیب این عقیده وآرزو یک دفعه وارد دیک سیاستی که بقدری درنظر بنده تاریک است (عقیده ام این ست مردم را وارد سیاستی بکنیم که فوق العاده میترسم چون مجلس شورای ملی است نظیرش را عرض میکنم دردوره چهارم …
مدرس خواهش می کنم نظیر نیاورید نظیر نیست
آقا سید یعقوب –خوب شما فرمایشی فرمودید بنده هم باید عرض کم حالا میخواهید بنده را هم بکشید درمساله کمیسیون بنده مخالفم عقیده این است دردوره چهارم آقای کازرونی پیشنهاد کردند برای بحرین این نماینده بعین شود یک دفعه شیعیان بحرین را گرفتار شمشیر وقداره وچوب وچماق آنها کردیم ناچار شدیم گفتیم شیعیان رانجات بدهیم بنده میترسم که این مساله حالا دولت به یک ترتیب دیپلماسی وارد شده وامیدوار هستیم موفق بشود ابن سعود در آنجا قوه دارد لشگر دارد قشون دارد بیفتد به جان چهار نفر شیعه این را مجلس شورای ملی تامین بدهد که عوض اینکه دماغش را پاک کنیم چشمش را کور نکرده باشیم این است مساله نبده عرض میکنم درحرمین شریفین قوه واستعداد نداریم مادرآنجا ما درآنجا قشون داریم قوه داریم شیعیان تمام درآنجا هستند شیعه درمکه هست در مدینه هست درطایف جای دیگر هست یک ترتیبی واقع شود که صدمه به آنها نرسد والا بنده امیدوارم آقای مدرس حاضر شوند بنده هم پشت سر ایشان ایشان بروم آنجا خود را بکشتن بدهم همانطور که دررکاب مبارکشان همه جا بودم همینطور که میفرمایند مجلس شورای ملی مجلس است که سیاست مطالب در اینجا گفته شود ولی چیزیکه بنده را دروحشت واضطراب میاندازد ای است که همانطورکه عرض کردم میترسم بجای اینکه دماغش را پاک کنیم چشمش را کور کرده باشیم مگر اینکه یک ترتیبی شود یعنی درتحت یک نظامنامه ویک موادی باشد اگر مقصود اظهار تنفر از عملیات وهابیها است بنده گمان میکنم که یک نفر مسلمان دردنیا نباشد که تنفر وانزجار از اعمال اینها نداشته باشد قلوب ما همه پر از خون است عملیات اینها را همه میدانیم وامیدوارم خداوند رفع شر اینها را که طایفه ضاله هستند از سر مسلمین بکند من نظرم این است حالا اگر آقای مدرس مطمئن هستند از اینکه به شیعیانی که درآنجا هستند صدمه وارد نمی آید بنده هم عرضی ندارم
بعضی از نمایندگان –مذاکرات کافی است بعضی گفتند کافی نست بهبهانی بنده مخالفم با کفایت مذاکرات
نایب رییس بفرمایید
بهبهانی –بنده تصور می کنم که آقای آقا سید یعقوب یک مذاکراتی کردند که یک قدری توضیح دادن درآن فرمایشات لازم است وسابقه هم بر این است که بعداز یک مخالف یک نفر موافقت حرف بزند آنوقت مذاکرات کافی شود
نایب رییس -رای می گیریم به کفایت مذاکرات آقایان موافقین قیام فرمایند
(عده قیام نمود )
نایب رییس -معلوم می شود کافی نیست آقای بهبهانی (اجازه )
بهبهانی –دراهمیت موضوع واینکه مطلب به اندازه محل توجه عامه مسلمین است که شاید یک قسمتی از اوقات خودشان را صرف می کنند برای اینکه ببینند نتیجه این عملیات چیست لازم نباشد بنده عرض بکنم ونماینده محترم وهم که به عنوان مخالفت صحبت کردند این قسمت راتصور می کنم انکار نداشته باشند وخودشان هم خیلی اهمیت می دهند ولی متاسفانه یک فرمایشاتی می فرمایند که این فرمایشات دراین مورد یک اظهاراتی نیست که بشود ترتیب اثری برش داد برای اینکه می فرمایید یک قضایایی اتفاق افتاده است که اینها بر غیر منفعت دیانت اسلام یا بر ضرر یک افراد بخصوصی از مسلمین واقع شده است بنده این را انکار نمی کنم شاید واقع شده است ولی مربوط به این قضیه نیست والبته نظر همه نمایندگان وموافقین این قسمت این است که باید یک کاری کرد ونفع اسلام ودیانت اسلا م ومملکت اسلام وسیاست اسلام باشد واین هم راهش خیلی باز است برای اینکه همین قدر که آقایان دراین باب قصدی نداشته باشند غیر از جنبه دیانتی والهی وحقیقتا یک اندازه هم قصدشان را قربت کنند بنده تصورمی کنم خداوند هم با آنها موافقت خواهد کرد والبته برای آنها خود شد من کان لله فکان الله له علاوه بر این از زمینه مذاکراتی که آقای مدرس بیان کردند راجع به اطلاعات کمیسیون بنده تصور می کنم موافقت مسلمین دنیا روی این قسمت خودش کار کن است همین قدر که جمیع مسلمین دنیا که حتی چین که نسبت به ایران بعید ترین ملکت اسلام است آنها این طور متوجهند اوظهار همدردی می کنند بنده تصور می کنم که همین توجه کار می کند علاوه بر این آقای نماینده محترم می فرمایند که ما باید اطمینان پیداکنید به اینکه این مسئله بر علیه ماتمام نمی شود بنده تصور می کنم این اطمینان را شما درهیچ چیز نمی توانید پیدا کنید گذشته از این یک همچو مسئله دیانتی واسلامی که طرف توجه عموم مسلمین دنیا است وقتیکه درمرکز اسلام ودرجای رسمی یک مرکز ومملکت اسلامی عنوان شد آنوقت از این ترسیدیم که مبادا یک اثرات ویک قضایای دیگری بر این مترتب شود بنده تصور می کنم که این نظر یک نظری است که بیشتر متوجه به نظر شیطانی است نه نظر جهانی رحمانی یک اندازه هم از قوه ابن الصعود صحبت شد البته بنده هم تصدیق میکنم که یک قوه بی مخالفی است که مخالفی درمقابل نمی بیند …
شیروانی تحریک هم می شوند
بهبهانی تحریک هم می شوند وکسی هم درمقابل اونرفته است که ببیند یک مقابلی هم دارد بله آنها قوه دارند وشاید قوه شان هم محکم باشد ولی بالاخره وقتی دول اسلامی اتفاق بیک کلمه کردند ویک تصمیمی اتخاذ کردند قوه اودرمقابل نظریه وتصمیمی که از طرف جامعه اسلامی اتخاذ شود هیچ به نظر نمی آید (نمایندگان –صحیح است )دراین صورت بنده فکر می کنم که هیچ جهتی ندارد که آقای آقا سید یعقوب اظهار مخالفت کند مگراز جهت یک بد بینیهایی که نستب به وضعیات دارند بنده هم شای بنده هم شای آن بد بینیها را خیلی تنقید نکنم ولی این را بنده لازم می دانم عرض کنم اینکه می گوید شاید بر ضرر یک عده از مسلمین تمام شود این راهم بنده تا اندازه موافقم که حفظ قبر پیغمبر (ص)حرمین شریفین وبقیع خیلی اهمتیش بیش از این است و بنده عقیده دارم که اگر نصف مسلمین روی زمین هم برای اینکار کشته شوند حق دارند برای اینکه حفظ حرمین شریفین را کرده باشند قبر پیغمبر (ص)ائمه طاهرین (س)را از این اسارت نجات بدهد خود بنده تصور می کنم که این یک پیشنهاد خوبی است وآقایان هم موافقت بفرمایند دراینکه این پیشنهاد تصویب بشود وبرود به کیمسیون
جمعی از نمایندگان –مذاکرات کافی است
نایب رییس-رای می گیریم به پیشنهاد آقای بهبهانی وجمع از نمایندگان محترم راجع به تشکیل کیمسیونی مرکب از دوازده نفر منتخبه از شعب شش گانه درتحت عنوان کمیسیون حرمین شرفین که آقایانی که تصویب می کنند قیام فرمایند
(اغلب قیام نمودند )
نایب رییس –تصویب شد اگر آقایان موافقت می فرمایند جلسه را ختم کنیم وچون روز سه شنبه دردستور چیزی نداریم جلسه آینده روز پنج شنبه چهار ساعت قبل از ظهر دستور انتخاب هیئت رئیسه خواهد بود
(مجلس مقارن ظهر ختم شد )
نایب رییس مجلس شورای ملی –دیبا
منشی منشی