مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۰ خرداد ۱۲۸۶ نشست ۹۶
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری نخست | تصمیم‌های مجلس | قانون اساسی مشروطه و متمم آن |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری نخست |
مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۰ خرداد ۱۲۸۶ نشست ۹۶
مذاکرات روز شنبه نوزدهم ربیع الثانی دارالشورای ملی
خلاصه مذاکرات پنجشنبه ۱۷ را آقا سید محمد تقی قرائت کردند.
وکیل التجار- لایحه ایست اگر اجازه می‌فرمایید قرائت شود.
آقا سید محمد حسین – چون روز پنجشنبه قرار بر این شد که مطالب متفرقه را در روز مخصوص مذاکره نمایند این لایحه هم جزو مطالب متفرقه است.
رئیس- لایحه لازمی است قرائت شود (وکیل التجار لایحه را قرائت کردند).
- چون مسئله اقدامات سالارالدوله چند روز است آفتابی شد واز پرده بیرون افتاده است و از خیالات محالی که پیشنهاد خود کرده عموم مطلعند لازم است مطلبی که خیلی مهم است در این موقع عرض نمایم تا این صدای بنده بهمه جا پیچیده عموم مسبوق باشند که اگر بر حسب ظاهر اختلافاتی چند که لازمه تمام پارلمنتهای عالم است ودر ایران بواسطه تازه بودن مجلس شورای ملی و مشروطیت خصوصیتی دارد بین دولت و مجلس مقدس واقع می‌شود اینگونه اتفاقات و اختلافات لازمه جریان امورات جاریه است بعضی گمان نکنند که هزار گونه این اختلافات و سخت تر از این اسباب رنجش طولانی بین دولت و ملت نجیبه ایران خواهد بود بلکه این قبیل عنوانات به عین مثل مذاکرات بین پدری مهربان و فرزند عزیز است که گاهی از کثرت محبت حاصل شده و بعد از چند دقیقه محبت از طرفین بهیجان آمده بیک حرکت قلبی جبران مافات می‌شود پس بعضی شورش طلبان و مفسدین بخیال خام نیفتاده و این مذاکرات را اختلاف جدی تصور ننمایند که بنده عرض می‌کنم همانطور که در حفظ حقوق ملت و حدود مشروطیت و آرای مجلس مقدس شورایملی تا نفس آخر خواهیم کوشید همانطور تا آخرین قطره خون خود را در حفظ تاج و تخت سلطنت ایران بوارث بالاستحقاق او که اعلیحضرت محمد علی شاه خلد الله ملکه و سلطانه است خواهیم ریخت و تا یکنفر ایرانی نژاد در عالم زنده است و جان در بدن دارد نخواهیم گذارد احدی خیال دست درازی به تاج و تخت ایران نماید که برای ما ملت غیور کشته شدن بشرف بهتر است از زندگی به ننگ).
آقا سید محمد تقی – تلگرافی از طرف مجلس بشاهزاده سالارالدوله نوشته شده خوانده می‌شود اگر تصویب نمودند مخابره می‌شود قرائت شد قریب بدین مضمون:
- حضور مبارک اشرف والا شاهزاده سالارالدوله دامت شوکته الوالا بدون شایبه ریب و ریا و تمهید مقدمه بر آحاد و افراد مملکت ایران روشن و مبرهن است که اعلیحضرت شاهنشاه مبرور البسه الله من حلل النور در اعطای خلعت مشروطیت تا چه درجه منت بر گردن افراد ملت ثابت فرمود که پاس آن حقوق خلف عن سلف بر تمام لازم است که نسبت پولی نعمت زاده مان مرعی دارند این ایام پاره از اخبارات گوشزد وکلای مجلس می‌شود بر وکلای مجلس متحتم آمد که در مقام تصدیع برآمده محض اتمام حجت اظهار نمایند که بدون هیچ دغدغه موکب والا بدارالخلافه ورود نماید وکلا تعهد خواهند کرد که اگر در سابق خلاف ترتیبی رفتار شده از این ببعد اغماض گردد والا اگر اقدامات کارگزاران حضرت والاعطف بر ماسبق باشد ملت حاضر نخواهد بود که تحمل نموده در رفع و دفع مفاسد همه قسم اقدام خواهد کرد.)
آقا سید حسین – قریب یکماه است مسئله سالارالدوله مذاکره شده آیا از طرف دولت تاکنون چه اقدامی شده از طرف ملت همه گونه اقدام شده و می‌شود از اطراف کرمانشاه و بروجرد و سایر جاها حاضر شدند برای جلوگیری اما از طرف این وزرا هیچ اقدامی تاکنون نشده هر وقت از طرف اعلیحضرت همایونی اظهار می‌شود بدایه قبول می‌کنند بعد از آن نکول می‌شود همچنین سردارهایی که سالهای سال پرورده این خوان نعمتند هر کدام را که مامور برفع این فساد می‌کنند شب قبول می‌کنند و صبح استعفا می‌دهند البته باید اقدامات لازمه بشود وزرا هم اقدام کنند رفع این فساد را نمایند.
رئیس- وزرا اقدامات خودشان را می‌کند البته سردارهای افواج هم در موقع همراهی خود را خواهند کرد.
آقا میرزا فضلعلی – در این فقره برای اینکه مشهود همه ولایات و ایالات شود که منشاء این فقره عدم اتحاد مجلس محترم و دولت نیست و مطالب که در میان دولت و مجلس رد و بدل می‌شود از بابت مطالبه و اثبات حق طرفین است نه از جهت تکدر از همدیگر خوب است به تمام انجمنهای ولایات وایالات اطلاع داده شود که هم خود دانسته و هم دیگران را مسبوق نمایند که نواب والا سالارالدوله را هیچ توهمی از طرف مجلس وادار باین اقدام نکرد و مجلس محترم هم با کمال جد خود در رفع این غائله خواهد کوشید و از اهم مقاصد خود دانست که چنانچه احکام بنای مجلس را وظیفه خود میدانند استحکام استقرار سلطنت اعلی حضرت شهریاری را هم بتمام قوای خود وظیفه خویش میدانند.
آقا سید علینقی – این تلگراف صحیح است ولی پاره اطمینانات و بعضی احتمالتها شده در مجلس مخصوص مذاکره شود ببینیم صحیح است یا خیر.
حاج امام جمعه – اول هر مفسده جزئی بنظر می‌آید ولی بعد کلی خواهد شد همین مسئله سالارالدوله را با این عده سوار بی اهمیت نمی‌توان قصور نمود مسلم است که این عمده سوار سوار نظامی نیست همه قسم شرارت می‌کنند و مردم بیچاره را اذیت و ضرر میرسانند باید جدا در رفع آن اقدام شود و بهیچوجه باهمال نگذرد.
آقا ملاحسن وارث – این اقدامات از طرف ملت باید بشود یا از طرف وزارت جنگ.
حاج امام جمعه – مجلس باید جدا از وزارت جنگ بخواهد که اقدامات لازمه بعمل آید.
آقا میرزا محمود خوانساری – بر همه حرکات سالارالدوله معلوم شده و چند روز دیگر از بروجرد عرایض خواهد آمد و تشکیات اظهار می‌گردد که صد هزار تومان مال مردم را چاپیده‌اند رفع آن مفاسد با این تلگراف ملایم نمی‌شود.
آقا میرعماد – اینطور که می‌فرمایید هر دو طرف مسلم است پس بهتر این است که بدوا بطور اصلاح اقدام شود اگر رفع نشد بطور سخت اقدام شود.
حسنعلی خان – کرارا عرض کرده‌ام اینک هم عرض می‌کنم این مجلس وزرایی را در تحت مسئولیت آورد و هر کدام مسئولیت را بر عهده گرفتند ازاین ببعد مجلس نباید در مطالب جزئی اقدام کند باید از وزیر مسئول جدا بخواهد و او انجام دهد درین مسئله سالارالدوله هم اقدامات شده این را هم که فرمودید سردارها درین موقع از تکالیف خود طفره می‌زنند اذعان داریم ولی ما باید منتظر نتیجه باشیم دولت اقدامات خود را خواهد کرد.
آقا سید محمد تقی – روز پنجشنبه مذاکره شد که مطالب متفرقه باید فقط در روز پنجشنبه مذاکره و سایر ایام بکارهای لازم رسیدگی شود این اوقات متعلق بسی کرور ملت است نباید بمصرف بیجا زد باید این مجلس وضع قوانین لازمه نماید و سایر مطالب را بخواهد.
رئیس- این مطالب تلگراف همینقدر لازم بود که مذاکره شد بیش ازین حاجت نیست ولی این طور که آقا سید اصرار دارند چنین معلوم می‌شود که مجلس باید شخصا اقدام بکند حق مجلس فقط اخطار و مطالبه انجام است.
آقا سید حسین – البته این سردارهایی که مخالفت می‌کنند باید سیاست شوند و بمجازات برسند و از وزراء هم باید نتیجه اقدامات را خواست.
رئیس- همین اندازه که مذاکره شده کافی است این تلگراف هم از همان راه مخابره می‌شود فعلا قانون وزارت عدلیه قرائت شود.
حاج سید عبدالحسین – قانون اساسی چه شد کی باید خوانده شود.
رئیس- بر حسب نظامنامه داخلی هر مطلبی که لازمست خوانده شود موکول بتصویب رئیس مجلس است هر چه را رئیس معین کرد سایر اعضا حق سؤال و جواب ندارند همه میدانید که اینگونه مطالب مهم از قبیل نظامنامه اساسی محتاج بچندین بار تکرار نظرست بلکه شاید باره مطالب محتاج می‌شود که به علمای نجف اشرف اطلاع داده شود.
آقا شیخ حسین شهیدی – این مطلب مسلم است که در این گونه از امور دقت علمای نجف زیادتر ازین عده آقایان که در طهران تشریف دارند نیست اینگونه مطالب رد فروع باصول نیست که محتاج بدقت نظر باشد
بعد مقداری از نظامنامه وزارت عدلیه را قرائت کردند.