قانون کنوانسیون منع تکمیل و توسعه و تولید و ذخیره سلاحهای باکتریولوژیک (بیولوژیک) و سمی و انهدام سلاحهای مذکور
| مجلس شورای ملی مذاکرات دوره قانونگذاری بیست و سوم | تصمیم‌های مجلس | برنامه عمرانی پنجم ۱۳۵۲ - ۱۳۵۶ |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری بیست و سوم |
قانون کنوانسیون منع تکمیل و توسعه و تولید و ذخیره سلاحهای باکتریولوژیک (بیولوژیک) و سمی و انهدام سلاحهای مذکور - مصوب ۶ اسفند ۱۳۵۱ مجلس شورای ملی و ۲۳ خرداد ۱۳۵۲ مجلس سنا - این قانون در تاریخ ۲۹ خرداد ۱۳۵۲ به توشیح محمدرضا شاه پهلوی رسید.[۱]
ماده واحده - کنوانسیون راجع به منع تکمیل و توسعه و تولید و ذخیره سلاحهای باکتریولوژیک (بیولوژیک) و سمی و انهدام این سلاحها مشتمل‌بر یک مقدمه و پانزده ماده که به نام دولت شاهنشاهی ایران در مسکو - واشنگتن و لندن به امضاء رسیده است تصویب و اجازه تسلیم اسناد تصویب‌آن داده می‌شود.
قانون فوق مشتمل بر یک ماده و متن کنوانسیون ضمیمه پس از تصویب مجلس شورای ملی در جلسه روز یکشنبه ۱۳۵۱٫۱۲٫۶ در جلسه روز‌چهارشنبه بیست و سوم خرداد ماه یک هزار و سیصد و پنجاه و دو به تصویب مجلس سنا رسید.
رییس مجلس سنا - جعفر شریف‌امامی
کنوانسیون راجع به منع تکمیل و توسعه و تولید و ذخیره سلاحهای باکتریولوژیک (بیولوژیک) و سمی و انهدام این سلاحها دولتهای طرف این کنوانسیون:
با عزم به اقدام برای تحقق پیشرفت مؤثر در راه خلع سلاح عمومی و کامل من جمله منع و امحاء کلیه اقسام سلاحهای انهدام دسته‌جمعی و با اطمینان به این که منع تکمیل و توسعه و تولید و ذخیره سلاحهای شیمیایی و باکتریولوژیک (بیولوژیک) و امحاء این گونه سلاحها از طریق اقدامات‌مؤثر تحقق خلع سلاح عمومی و کامل را تحت نظارت دقیق و مؤثر بین‌المللی - تسهیل خواهد نمود - و با اعتقاد به اهمیت پروتکل مربوط به منع استعمال گازهای و سمی و گازهای مشابه و وسایل باکتریولوژیک در جنگ که در تاریخ ۱۷ ژوئن ۱۹۲۵ در‌ژنو به امضاء رسیده - و همچنین به اعتقاد به نقشی که پروتکل مزبور در تخفیف فجایع جنگ ایفاء نموده و می‌نماید- و با تأیید وفاداری به اصول و هدفهای پروتکل مذکور و دعوت از کلیه دول برای تبعیت از آن - و با یادآوری این که مجمع عمومی سازمان ملل متحد‌کراراً هر نوع اقدام مخالف اصول و هدفهای پروتکل ۱۷ ژوئن ۱۹۲۵ را محکوم نموده است - و با تمایل به تزیید اعتماد بین ملتها و بهبود عمومی محیط بین‌المللی - و همچنین با تمایل به اقدام در راه تحقق هدفها و اصول منشور ملل متحد -و با اعتقاد به اهمیت و فوریت لزوم خارج کردن سلاحهای انهدام دسته‌جمعی نظیر سلاحهای خطرناکی که در آن عوامل شیمیایی و باکتریولوژیک(بیولوژیک) به کار رفته از زمره تسهیلات دول از طریق اقدامات مؤثر - و با قبول این که - توافق درباره منع سلاحهای باکتریولوژیک (بیولوژیک) و سمی - به منزله اولین گام در راه نیل به موافقت درباره انجام اقدامات مؤثر‌برای منع تکمیل و توسعه و تولید و ذخیره سلاحهای شیمیایی محسوب خواهد شد - و با تصمیم به ادامه مذاکرات برای نیل به این هدف - و با عزم به از بین بردن امکان استفاده از عوامل باکتریولوژیک (بیولوژیک) و سمی به عنوان سلاح به خاطر رفاه تمام اعضای بشر - و با اعتقاد به این که وجدان بشریت توسل به روشهای فوق را طرد می‌نماید و این که نباید از بذل مساعی برای تخفیف این خطر فروگذار نمود - به شرح زیر موافقت نمودند:
ماده ۱ - هر یک از دول طرف این کنوانسیون متعهد می‌شوند که هرگز و تحت هیچ اوضاع و احوالی به تکمیل و توسعه و تولید و ذخیره و یا به نحوی‌از انحاء به تحصیل و نگهداری مواد زیر مبادرت ننماید.
۱ - عوامل میکربی یا سایر عوامل بیولوژیک یا مواد سمی از هر منشأ که باشد و یا به هر طریق و یا به هر نوع یا مقدار که تولید گردد - غیر از آن چه که‌جهت پیشگیری یا حفاظت در مقابل امراض و یا سایر مقاصد صلحجویانه اختصاص داده شده باشد.
۲ - سلاحها و تجهیزات و یا وسایل انتقال که برای استفاده از این قبیل عوامل یا مواد سمی در راه مقاصد خصومت‌آمیز با برخوردهای مسلحانه به کار‌رود.
ماده ۲ - هر یک از دول طرف کنوانسیون حاضر متعهد می‌شود در سریعترین اوقات ممکنه که در هر حال از نه ماده پس از لازم‌الاجرا شدن این‌کنوانسیون تجاوز نخواهد کرد - کلیه عوامل و مواد سمی و سلاحها و تجهیزات و وسایل انتقال مذکور در ماده یک این کنوانسیون را که در اختیار دارد و‌یا تحت حاکمیت و یا نظارت او می‌باشد منهدم ساخته و یا به مواد قابل استفاده در مقاصد صلحجویانه تبدیل کند.
در اجرای مقررات این ماده تمام احتیاطات لازمه برای حفاظت مردم و محیط رعایت خواهد گردید.
ماده ۳ - هر یک از دول طرف کنوانسیون حاضر متعهد می‌شود - هیچ یک از عوامل و مواد سمی و سلاحها و تجهیزات و وسایل انتقال مذکور در ماده۱ این کنوانسیون را مستقیماً یا به طور غیر مستقیم به هیچ کس منتقل نساخته و هیچ دولت یا گروهی از دول یا سازمان بین‌المللی را در تولید و تحصیل‌عوامل و مواد سمی و سلاحها و تجهیزات و یا وسایل انتقال مذکور به هر نحو که باشد کمک یا تشویق یا وادار ننماید.
ماده ۴ - هر یک از دول طرف کنوانسیون حاضر متعهد می‌شود - طبق مقررات قانون اساسی خود - تدابیر لازم را جهت منع و جلوگیری از تکمیل و‌توسعه و تولید و تجهیز و ذخیره و نگهداری عوامل و مواد سمی و تجهیزات و وسائل انتقال مذکور در ماده ۱ این کنوانسیون را که در سرزمین چنین‌دولتی واقع بوده یا در هر جای دیگر تحت حاکمیت و کنترل خود داشته باشد اتخاذ نماید.
ماده ۵ - هر یک از دول طرف کنوانسیون حاضر متعهد می‌شوند - برای حل مسائلی که ممکن است در مورد هدف یا اجرای مقررات کنوانسیون حاضر‌بروز نماید با یکدیگر مشاوره و همکاری نمایند - مشاورات و همکاریهای مندرج در این ماده - همچنین ممکن است از طرق مقتضی بین‌المللی در‌چهارچوب سازمان ملل متحد و طبق منشور آن انجام گیرد.
ماده ۶ -۱- هر یک از دول طرف این کنوانسیون - که اطلاع حاصل نماید یکی دیگر از دولتهای متعاهد - تعهدات ناشی از مندرجات کنوانسیون حاضر‌را نقض می‌نماید - می‌تواند شکایتی به شورای امنیت سازمان ملل متحد تسلیم نماید. این شکایت باید کلیه دلایل ممکنه در موجه بودن آن را ارائه‌نموده و مبتنی بر تقاضای رسیدگی آن شکایت توسط شورای امنیت باشد.
۲ - هر یک از دول طرف کنوانسیون حاضر متعهد می‌شود در امر بررسیهایی که شورای امنیت ممکن است طبق مفاد منشور ملل متحد و بر اساس‌شکایت واصله انجام دهد - همکاری نماید. شورای امنیت دولتهای طرف این کنوانسیون را از نتایج این بررسیها مطلع خواهد نمود.
ماده ۷ - هر یک از دول طرف کنوانسیون حاضر متعهد می‌شود - طبق منشور ملل متحد به هر یک از طرفهای این کنوانسیون که تقاضا نماید کمک کرده‌یا کمکهایی را که به آن طرف می‌شود مشروط بر این که شورای امنیت تشخیص دهد که طرف متقاضی بر اثر نقض این کنوانسیون در معرض مخاطره‌قرار گرفته است.
ماده ۸ - هیچ یک از مقررات این کنوانسیون به نحوی تفسیر نخواهد شد - که تعهداتی را که دولتی به موجب پروتکل مربوط به منع استعمال گازهای‌خفه‌کننده و سمی و یا مشابه آن و وسایل باکتریولوژیک در جنگ - مورخ ۱۷ ژوئن ۱۹۲۵ - ژنو - پذیرفته است به نحوی از انحاء محدود نموده و یا‌تقلیل دهد.
ماده ۹ - هر یک از دول کنوانسیون حاضر هدف شناخته شده منع مؤثر سلاحهای شیمیایی را تأیید می‌کند و برای نیل بدین منظور متعهد می‌شود جهت‌حصول توافق سریع درباره تدابیر مؤثر برای منع تکمیل و توسعه و تولید و ذخیره این سلاحها و به منظور انهدام آنها و همچنین درباره اتخاذ تدابیر‌مقتضی در مورد تجهیزات و وسایل انتقال آن که بخصوص برای تولید و استعمال عوامل شیمیایی به عنوان سلاح جنگی به کار می‌رود - مذاکرات را با‌حسن نیت ادامه دهد.
ماده ۱۰ - ۱ -دولتهای طرف کنوانسیون حاضر متعهد می‌شوند - مبادله هر چه سریعتر تجهیزات و مواد و اطلاعات علمی و فنی مربوط به استعمال‌عوامل باکتریولوژیک (بیولوژیک) و سمی به منظورهای صلحجویانه را تسهیل نمایند و نیز حق دارند در این مبادله شرکت کنند.
طرفهای کنوانسیون حاضر همچنین در صورت امکان به توسعه بیشتر کشفیات علمی در زمینه باکتریولوژی ( بیولوژی) و استفاده از آنها برای جلوگیری از‌امراض یا برای مقاصد صلحجویانه دیگر منفرداً یا با مشارکت دولتهای دیگر یا سازمانهای بین‌المللی - کمک خواهند کرد.
۲ - کنوانسیون حاضر به نحوی اجراء خواهد گردید - که در راه توسعه اقتصادی و تکنولوژیک دولتهای طرف کنوانسیون یا همکاریهای بین‌المللی در‌زمینه فعالیتهای صلحجویان باکتریولوژیک (بیولوژیک) منجمله مبادله بین‌المللی عوامل باکتریولوژیک (بیولوژیک) و سمی و همچنین تجهیزات‌مربوط به تکمیل و توسعه و استعمال یا تولید عوامل باکتریولوژیک (بیولوژیک) و سمی برای مقاصد صلحجویانه طبق مقررات کنوانسیون حاضر -مانعی ایجاد ننماید.
ماده ۱۱ - هر یک از دول طرف می‌تواند اصلاحاتی را بر کنوانسیون حاضر پیشنهاد کند.
اصلاحات مزبور نسبت به هر یک از دول متعاهد که آن را‌بپذیرد از تاریخی که اکثریت دول عضو کنوانسیون آن را پذیرفته باشد - و از آن پس نسبت به هر یک از دول متعاهد از تاریخ پذیرش اصلاحات توسط‌آن دولت لازم‌الاجراء خواهد بود.
ماده ۱۲ - پنج سال پس از لازم‌الاجراء شدن کنوانسیون حاضر یا قبل از این تاریخ در صورتی که اکثریت دولتهای طرف کنوانسیون پیشنهادی در این‌مورد به حکومتهای نگهدارنده تسلیم نمایند کنفرانسی متشکل از دولتهای طرف این کنوانسیون در ژنو (سوئیس) تشکیل خواهد گردید تا نحوه اجرای‌کنوانسیون حاضر را بررسی و اطمینان حاصل نماید که هدفهای مذکور در مقدمه و همچنین مقررات کنوانسیون منجمله مقررات مربوط به انجام مذاکره‌درباره سلاحهای شیمیایی در حال تحقق و اجرا است ضمن این بررسی کلیه پیشرفتهای علمی و فنی که به موضوع کنوانسیون حاضر ارتباط پیدا کند‌ملحوظ خواهد گردید.
ماده ۱۳ - ۱ - مدت این کنوانسیون نامحدود خواهد بود.
۲ - هر یک از دولتهای طرف این کنوانسیون در اعمال حق حاکمیت خود حق دارد در صورتی که تشخیص دهد حوادث فوق‌العاده‌ای مربوط به موضوع‌این کنوانسیون، منافع عالیه کشورش را به مخاطره انداخته است - از این کنوانسیون کناره‌گیری کند.
طرف مذکور این کناره‌گیری را سه ماه قبل از اقدام - به کلیه دولتهای دیگر کنوانسیون حاضر و شورای امنیت سازمان ملل متحد اعلام خواهد نمود. این‌اعلامیه متضمن شرح حوادث فوق‌العاده‌ای است که به زعم طرف مذکور منافع اساسیش را به مخاطره افکنده است خواهد بود.
ماده ۱۴ - ۱ - این کنوانسیون برای امضای کلیه دول مفتوح خواهد بود و هر دولتی که قبل از لازم‌الاجرا شدن کنوانسیون حاضر به امضای آن مبادرت‌ننماید می‌تواند طبق مقررات بند ۳ این ماده در هر زمان به این کنوانسیون ملحق گردد.
۲ - این کنوانسیون از طرف دولتهای امضاء‌کننده به تصویب خواهد رسید و اسناد تصویب و اسناد الحاق به حکومتهای اتحاد جماهیر شوروی‌سوسیالیستی و انگلستان و ممالک متحده آمریکا به بدین وسیله به عنوان حکومتهای نگهدارنده تعیین می‌شوند، تسلیم خواهد گردید.
۳ - این کنوانسیون پس از تسلیم اسناد تصویب ۲۲ حکومت منجمله حکومتهایی که به عنوان نگهدارنده تعیین شده‌اند لازم‌الاجرا خواهد گردید.
۴ - در مورد دولی که اسناد تصویب یا الحاق خود را بعد از لازم‌الاجرا شدن تسلیم نمایند کنوانسیون از تاریخ تسلیم اسناد تصویب یا الحاق لازم‌الاجرا‌خواهد بود.
۵ - حکومتهای نگهدارنده بلافاصله کلیه دول امضاء‌کننده و ملحق‌شونده را از تاریخ هر امضاء و تاریخ تسلیم اسناد تصویب و الحاق و تاریخ دریافت‌سایر اطلاعیه‌ها مطلع خواهند نمود.
۶ - این کنوانسیون طبق ماده ۱۰۲ منشور ملل متحد توسط حکومتهای نگهدارنده به ثبت خواهد رسید.
ماده ۱۵ - این کنوانسیون که متون انگلیسی و چینی و اسپانیایی و فرانسوی و روسی آن متساویاً معتبر می‌باشند نزد حکومتهای نگهدارنده تودیع‌خواهد شد و نسخ گواهی شده آن از طرف حکومتهای نگهدارنده برای حکومت دول امضاء‌کننده یا ملحق‌شونده ارسال خواهد گردید.
بنا به مراتب - امضاء‌کنندگان زیر که دارای اختیارات لازم می‌باشند کنوانسیون حاضر را امضاء نمودند.
کنوانسیون فوق مشتمل بر یک مقدمه و پانزده ماده منضم به قانون کنوانسیون منع تکمیل و توسعه و تولید و ذخیره سلاحهای باکتریولوژیک(بیولوژیک) و سمی و انهدام سلاحهای مذکور می‌باشد.
رییس مجلس سنا - جعفر شریف‌امامی
منبع
- ↑ مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری بیست و سوم - ۹ شهریور ۱۳۵۰ تا ۱۶ شهریور ۱۳۵۴ - جلد نهم - ص. ۴۶۲۱