قانون موافقتنامه حمل و نقل هوایی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت ممالک متحده آمریکا
| مجلس شورای ملی مذاکرات دوره قانونگذاری بیست و سوم | تصمیم‌های مجلس | اساسنامه‌های مصوب مجلس شورای ملی |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری بیست و سوم |
قانون موافقتنامه حمل و نقل هوایی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت ممالک متحده آمریکا - مصوب ۲۰ اردیبهشت ۱۳۵۲ مجلس شورای ملی و ۱۴ آبان ۱۳۵۲ مجلس سنا - این قانون در تاریخ ۲۲ آبان ۱۳۵۲ به توشیح محمدرضا شاه پهلوی رسید.[۱]
ماده واحده - موافقتنامه حمل و نقل هوایی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت ممالک متحده آمریکا مشتمل بر یک مقدمه و هفده ماده و یک‌جدول مسیر که در تاریخ دوازده بهمن ۱۳۵۱ برابر با اول فوریه ۱۹۷۳ در تهران به امضاء رسیده تصویب و اجازه مبادله اسناد تصویب آن داده می‌شود.
قانون فوق مشتمل بر یک ماده و متن موافقتنامه ضمیمه پس از تصویب مجلس شورای ملی در جلسه روز پنجشنبه بیستم اردیبهشت ماه ۱۳۵۲ در‌جلسه روز دوشنبه چهاردهم آبان ماه یک هزار و سیصد و پنجاه و دو شمسی به تصویب مجلس سنا رسیده است.
رییس مجلس سنا - جعفر شریف‌امامی
موافقتنامه حمل و نقل هوایی بین دولت ایران و دولت ممالک متحده آمریکا
دولت ایران و دولت ممالک متحده آمریکا.
نظر به تمایل متقابل به انعقاد موافقتنامه‌ای به منظور تأسیس و به کار انداختن سرویسهای هواپیمایی بین سرزمینهای مربوطه خود به شرح زیر موافقت‌نمودند:
ماده ۱ - تعاریف به جز در مواردی که فحوای عبارت معنی دیگری را ایجاب نماید از لحاظ این موافقتنامه:
الف - عبارت "مقامات هواپیمایی" در مورد ایران اطلاق می‌شود به "سازمان هواپیمایی کشوری" و هر شخص یا مقامی که مجاز به انجام وظایف فعلی‌آن سازمان و یا وظایف مشابه آن باشد و در مورد ممالک متحده آمریکا به " هیأت هواپیمایی کشوری" و هر شخص یا مقامی که مجاز به انجام وظایف‌فعلی هیأت هواپیمایی کشوری یا وظایف مشابه آن باشد.
ب - اصطلاح "شرکت هواپیمایی تعیین شده" اطلاق می‌شود به یک شرکت هواپیمایی که به موجب ماده ۳ موافقتنامه حاضر تعیین شده و اجازه‌فعالیت یافته باشد.
ج - اصطلاح "سرویس هوایی" اطلاق می‌گردد به هر سرویس هوایی برنامه‌ای که به وسیله هواپیما - برای حمل و نقل عمومی مسافر و پست یا بار‌مجتمعاً یا به طور جداگانه انجام گیرد.
د - اصطلاح "سرویس هوایی بین‌المللی" اطلاق می‌شود به هر سرویس هوایی که از فضای هوایی بیش از یک دولت عبور نماید.
ه - اصطلاح "توقف به منظورهای غیر ترافیکی" اطلاق می‌شود به فرود آمدن هواپیما برای هر منظوری جز پیاده و سوار کردن مسافر و بار و یا پست.
و - اصطلاح موافقتنامه اطلاق می‌شود به موافقتنامه حاضر و جدول مسیر ضمیمه و کلیه اصلاحات وارده بر آن.
ماده ۲ - حقوق ترانزیت و ترافیک الف - هر یک از طرفین متعاهد - حقوق تصریح شده در موافقتنامه حاضر را به منظور انجام سرویسهای هواپیمایی بین‌المللی منظم به وسیله شرکت‌هواپیمایی تعیین شده طرف متعاهد دیگر به شرح ذیل به طرف متعاهد دیگر اعطاء می‌نماید:
۱ - پرواز بدون فرود از فراز سرزمین طرف متعاهد دیگر.
۲ - توقف در سرزمین مذکور به منظورهای غیر ترافیک - و ۳ - توقف در سرزمین مذکور در نقاطی که برای آن مسیر در جدول مسیر (پیوست به موافقتنامه حاضر) به منظور پیاده و سوار کردن مسافر و بار و پست‌در ترافیک بین‌المللی مشخص گردیده است.
ب - هیچ یک از مفاد موافقتنامه حاضر به نحوی تلقی نخواهد شد که در نتیجه شرکت هواپیمایی تعیین شده یکی از طرفین متعاهد محق باشد در‌سرزمین طرف متعاهد دیگر در قبال مزد یا کرایه مسافر و بار و پست به مقصد نقطه دیگری در سرزمین آن طرف متعاهد دیگر حمل کند.
ج - در مناطق جنگی یا تحت اشغال نظامی یا در مناطقی که این عملیات در جریان است - انجام این قبیل سرویسها مشمول مقررات ماده ۹ کنوانسیون‌بین‌المللی هواپیمایی کشوری منعقده در شیکاگو در ۷ دسامبر ۱۹۴۴ و ماده یک موافقتنامه حاضر ترانزیت سرویسهای هوایی بین‌المللی مورخ ۷دسامبر ۱۹۴۴ خواهد بود.
ماده ۳ - تعیین و اجازه‌های لازم.
الف - هر یک از طرفین متعاهد حق دارد یک شرکت هواپیمایی را برای انجام سرویسهای مورد توافق - در مسیرهای مشخصه تعیین و مراتب را کتباً به‌طرف متعاهد دیگر اعلام نماید.
ب - پس از دریافت اعلامیه تعیین - طرف متعاهد دیگر با رعایت مفاد بندهای (ج) و (د) ماده حاضر - به شرکت یا شرکتهای هواپیمایی تعیین شده‌بدون تأخیر غیر موجه اجازه مربوطه را اعطاء خواهد نمود.
ج - مقامات هواپیمایی یک طرف متعاهد می‌تواند از شرکت یا شرکتهایی که توسط طرف متعاهد دیگر تعیین شده بخواهد که مقامات مزبور را قانع‌سازد که شرایط مقرر در قوانین و مقرراتی که معمولاً برای انجام سرویسهای هواپیمایی بین‌المللی توسط مقامات مزبور بر اساس مقررات کنوانسیون‌بین‌المللی هواپیمایی کشوری شیکاگو مورخ هفتم دسامبر ۱۹۴۴ اعمال می‌گردد حائز می‌باشد.
د - هر یک از طرفین متعاهد در هر مورد که قانع نشده باشد که مالکیت عمده و کنترل مؤثر شرکت هواپیمایی مربوطه در دست طرف متعاهد یا اتباع‌طرف متعاهدی است که شرکت یا شرکتهای مذکور را تعیین نموده یا در صورتی که شرکت هواپیمایی مزبور به موجب قوانین و مقررات معموله توسط‌مقامات طرف متعاهد از اعطای اجازه بهره‌برداری موضوع بند (ب) ماده حاضر امتناع ورزد و یا هر شرطی که برای اعمال حقوق مشخصه در ماده ۲موافقتنامه حاضر توسط آن شرکت هواپیمایی تعیین شده لازم بداند - تحمیل نماید.
ماده ۴ - تعلیق و لغو.
الف - هر یک از طرفین متعاهد حق دارد در موارد مشروحه ذیل اجازه بهره‌برداری صادره را لغو یا استفاده از حقوق مشخصه در ماده ۲ موافقتنامه‌حاضر را - در مورد شرکتی که توسط طرف متعاهد دیگر تعیین گردیده معلق نماید و یا هر شرطی را که ممکن است برای استفاده از این حقوق لازم‌باشد - تحمیل نماید.
۱ - در هر موردی که قانع نشده باشد مالکیت عمده و کنترل مؤثر آن شرکت هواپیمایی در دست طرف متعاهد یا اتباع طرف متعاهدی است که شرکت‌مذکور را تعیین نموده - یا ۲ - در موردی که شرکت هواپیمایی مذکور قوانین و یا مقررات طرف متعاهدی را که این حقوق را به شرح مندرج در ماده ۵ اعطاء نموده است - رعایت‌نکند.
ب - جز در مواردی که لغو - تعلیق یا تحمیل شرایط مذکور در بند (الف) ماده حاضر به صورت فوری برای جلوگیری از نقض بیشتر قوانین و یا مقررات‌لازم باشد - اعمال این حق فقط پس از مشاوره با طرف متعاهد دیگر انجام خواهد گرفت.
ماده ۵ - شمول قوانین و مقررات.
الف - قوانین و مقررات یک طرف متعاهد ناظر به ورود و خروج هواپیماهایی که به امر هوانوردی بین‌المللی اشتغال دارند یا ناظر به عملیات هوانوردی‌چنین هواپیماهایی که حین پرواز بر فراز یا در داخل سرزمین طرف متعاهد مذکور می‌باشند - نسبت به هواپیماهای شرکت هواپیمایی تعیین شده طرف‌متعاهد دیگر - مجری خواهد بود.
برنامه‌های پرواز که طبق قوانین و مقررات مذکور مورد نیاز خواهد بود حداقل سی روز قبل از شروع سرویسها در مسیرهای مشخصه توسط شرکت‌هواپیمایی یک طرف متعاهد به مقامات هواپیمایی طرف متعاهد دیگر تسلیم خواهد گردید - مگر آن که بین طرفین به نحو دیگر موافقت شود.
ب - قوانین و مقررات یک طرف متعاهد ناظر به ورود یا خروج مسافران و کارکنان و محمولات هواپیما از سرزمین طرف متعاهد مذکور از قبیل‌مقررات مربوط به ورود و ترخیص و مهاجرت و گذرنامه و گمرک و قرنطینه توسط یا به نمایندگی از طرف مسافرین و کارکنان و بار هواپیما هنگام ورود‌و یا خروج یا توقف در سرزمین آن طرف متعاهد مورد رعایت قرار خواهد گرفت.
ج - شرکت هواپیمایی تعیین شده یک طرف متعاهد حق دارد نمایندگی خود را جهت امور فروش مربوط به حمل و نقل هوایی در سرزمین متعاهد‌دیگر دائر نماید.
د - انتقال وجوه دریافتی توسط شرکت هواپیمایی تعیین شده طرفین متعاهد به موجب مقررات ارزی مورد عمل در سرزمین طرف متعاهد مربوطه‌انجام خواهد شد.طرفین کلیه مساعی خود را جهت تسهیل انتقال این قبیل وجوه مبذول خواهند داشت.
ه - هر یک از طرفین متعاهد نسخه‌هایی از قوانین و مقررات در این ماده را بنا بر تقاضا - در اختیار طرف متعاهد دیگر خواهد گذاشت.
ماده ۶ - معافیت از حقوق گمرکی و سایر عوارض.
الف - هواپیماهای شرکت یا شرکتهای تعیین شده یک طرف متعاهد که در سرویسهای بین‌المللی پرواز می‌نمایند و همچنین مواد سوخت و روغن‌های‌مخصوص روغنکاری و سایر مواد مصرفی فنی و وسایل یدکی منجمله موتور هواپیما و لوازم مورد نیاز جاری و خواربار که در هواپیماهای شرکت‌هواپیمایی یک طرف متعاهد مجاز به استفاده از مسیرها و سرویسهای موضوع موافقتنامه حاضر به هنگام ورود و خروج از سرزمین طرف متعاهد دیگر- بر اساس عمل متقابل و تا میزان حداکثر ممکنه طبق قوانین داخلی آن طرف متعاهد از محدودیتهای کمی و پرداخت حقوق گمرکی و هزینه‌های‌بازرسی و سایر حقوق و مالیاتهای ملی معاف خواهد بود. حتی اگر مواد مذکور زمانی به مصرف برسد که این هواپیماها در آن سرزمین در پرواز باشند.
ب - سوخت و روغنهای مخصوص روغنکاری و مواد مصرفی فنی و وسایل یدکی منجمله موتورهای هواپیما - و لوازم مورد نیاز جاری از جمله‌وسایل زمینی که انحصاراً در محدوده یک فرودگاه بین‌المللی مورد استفاده قرار می‌گیرد و خواربار وارد شده به سرزمین یک طرف متعاهد توسط طرف‌متعاهد دیگر یا اتباع او که صرفاً به منظور استفاده در هواپیمای شرکت هواپیمایی تعیین شده طرف متعاهد اخیرالذکر می‌باشد بر اساس عمل متقابل و تا‌حداکثر ممکنه طبق قوانین داخلی طرف متعاهد اول - از محدویتهای کمی و پرداخت حقوق گمرکی و هزینه‌های بازرسی و سایر حقوق و مالیاتهای‌ملی معاف خواهد بود.
ج - سوخت و روغن مخصوص روغنکاری و مواد مصرفی فنی و وسایل یدکی منجمله موتورهای هواپیما و لوازم مورد نیاز جاری و خواربار که در‌سرزمین یک طرف متعاهد بار هواپیمای شرکت هواپیمایی طرف متعاهد دیگر می‌شود و در سرویسهای بین‌المللی مورد استفاده قرار می‌گیرد بر اساس‌عمل متقابل و تا حداکثر ممکنه طبق قوانین داخلی طرف متعاهد اول - از پرداخت حقوق گمرکی و عوارض و مالیات و هزینه‌های بازرسی و سایر‌حقوق و مالیاتهای ملی معاف خواهند بود.
د - لوازم جاری هوانوردی و همچنین مواد و لوازم نگاهداری شده در هواپیمای شرکت هواپیمایی تعیین شده هر یک از طرفین متعاهد - تنها با موافقت‌مقامات گمرکی طرف متعاهد دیگر در قلمرو آن طرف متعاهد قابل تخلیه است - در این صورت می‌توان این مواد را تا زمانی که طبق مقررات گمرکی‌مجدداً صادر و یا ترتیب دیگری در مورد آن داده شود - تحت نظارت مقامات نامبرده قرار داد.
ه - معافیتهای مقرر در این ماده همچنین شامل مواردی است که شرکت هواپیمایی یک طرف متعاهد با شرکت یا شرکتهای هواپیمایی دیگری برای وام‌یا انتقال اقلام مشخصه در بند (ب) در سرزمین طرف متعاهد دیگر توافق کرده باشد. مشروط بر آن که شرکت یا شرکتهای اخیرالذکر نیز از معافیتهای‌مشابهی در سرزمین طرف متعاهد دیگر برخوردار باشند.
ماده ۷ - تسهیلات و عوارض فرودگاه.
هر یک از طرفین متعاهدین می‌تواند برای استفاده از فرودگاه‌ها و سایر تسهیلات تحت کنترل خود عوارض عادلانه و مناسبی را وضع نموده یا اجازه‌وضع آن را بدهد معهذا هر یک از طرفین متعاهد موافقت دارد که این عوارض از آن چه هواپیماهای ملی آن طرف متعاهد که در سرویسهای مشابه‌بین‌المللی اشتغال دارند برای استفاده از این فرودگاه‌ها و تسهیلات می‌پردازند تجاوز نکند.
ماده ۸ - مقررات طرفیت.
الف - شرکتهای هواپیمایی تعیین شده به وسیله طرفین متعاهد از رفتار عادلانه و متساوی برخوردار خواهند شد تا بتوانند برای انجام سرویسهای در‌مسیرهای مشخص از فرصتهای متساوی بهره‌مند باشند.
ب - شرکت یا شرکتهای هواپیمایی تعیین شده هر یک از طرفین متعاهد در انجام سرویسها - منافع شرکت هواپیمایی طرف متعاهد دیگر را منظور نظر‌خواهند داشت تا من غیر حق در سرویسهای طرف دیگر در تمامی یا قسمتی از همان مسیرها - اثر نامطلوب ایجاد نشود.
ج - هدف اصلی - سرویسهای شرکتهای هواپیمایی تعیین شده طرفین متعاهد - تأمین ظرفیت کافی با ضریب بار مناسب برای حمل ترافیک بین‌سرزمین طرف متعاهد تعیین‌کننده شرکت هواپیمایی و کشورهای مقصد نهایی ترافیک خواهد بود.
علاوه بر این شرکتهای هواپیمایی طرفین متعاهد می‌توانند برای موارد زیر نیز تأمین طرفین نمایند.
۱ - ضروریات ترافیک بین نقاطی در سرزمین طرف متعاهد دیگر و نقاطی در سرزمین کشورهای ثالث - و ۲ - ضروریات ترافیک بین نقاطی واقع در مسیر در سرزمین کشورهای ثالث که در جدول مسیر موافقتنامه حاضر مشخص گردیده است با در نظر گرفتن‌سرویسهای هوایی محلی و منطقه‌ای.
د - چنانچه به نظر یکی از طرفین متعاهد عملیات یک شرکت هواپیمایی طرف متعاهد دیگر با استاندارها و اصول مذکور در فوق مغایر باشد - می‌تواند‌طبق مقررات مورد توافق به منظور بررسی عملیات مورد بحث و تشخیص مطابقت یا عدم مطابقت آن با اصول و استانداردهای مذکور - از طرف‌متعاهد دیگر تقاضای مشاوره نماید.
ماده ۹ - شناسایی گواهینامه‌ها و پروانه‌ها.
گواهینامه‌های قابلیت پرواز و گواهینامه‌های صلاحیت و پروانه‌هایی که توسط یک طرف متعاهد صادر یا تسجیل شده و هنوز به قوت خود باقی باشد‌برای بهره‌برداری مسیرها و سرویسهای موضوع موافقتنامه حاضر معتبر شناخته خواهد شد - مشروط بر آن که شرایط صدور یا تسجیل این گواهینامه‌ها‌و پروانه‌ها - مساوی و یا بیش از حداقل استانداردهای فعلی یا آتی باشد که به موجب کنوانسیون بین‌المللی هواپیمایی کشوری منعقده در شیکاگو در‌هفتم دسامبر ۱۹۴۴ وضع شده یا خواهد شد. در هر حال هر یک از طرفین متعاهد این حق را برای خود محفوظ می‌دارد که در مورد پرواز از فراز‌سرزمین خود - از شناسایی گواهینامه صلاحیت و پروانه‌هایی که به نام اتباع او توسط طرف متعاهد دیگر یا هر دولت دیگری صادر یا تسجیل شده‌باشد - خودداری نماید.
ماده ۱۰ - تعرفه‌های حمل و نقل هوایی.
الف - نرخهای مورد اجرا توسط شرکتهای هواپیمایی یک طرف متعاهد برای حمل ترافیک به سرزمین طرف متعاهد دیگر یا از آن سرزمین در سطح‌معقول با توجه به کلیه عوامل مربوط از قبیل هزینه عملیات و سود و معقول و نرخهای مورد عمل شرکتهای هواپیمایی دیگر و همچنین خصوصیات هر‌سرویس برقرار خواهد گردید.
اجرای این نرخها مشروط به تصویب مقامات هواپیمایی طرفین متعاهد می‌باشد که به موجب تعهدات ناشی از موافقتنامه حاضر - و در حدود‌صلاحیت قانونی خود اقدام خواهند کرد.
ب - نرخهای پیشنهادی شرکت هواپیمایی یک طرف متعاهد برای حمل ترافیک به سرزمین طرف متعاهد دیگر یا از آن سرزمین - در صورت تقاضا‌حداقل سی روز قبل از تاریخ اجرای نرخ توسط شرکت هواپیمایی مذکور برای تصویب به مقامات هواپیمایی طرف متعاهد دیگر تسلیم خواهد گردید‌مگر آن که طرف متعاهدی که نرخها به او تسلیم می‌شود مدت کوتاه‌تری را برای تسلیم اجازه دهد.
مقامات هواپیمایی هر یک از طرفین متعاهد اهتمام کامل خواهند نمود تا نرخهایی که اعمال و وصول می‌گردد با نرخهای تعیین شده توسط هر یک از‌طرفین متعاهد هماهنگ باشد و هیچ شرکت هواپیمایی به طور مستقیم یا غیر مستقیم به هیچ وجه تخفیفی در نرخهای مذکور قائل نشده و به‌نمایندگیها، کمیسیون فروش بیش از حد مقرر پرداخت ننمایند.
ج - طرفین متعاهد قبول دارند طی هر دوره‌ای که هر یک از طرفین متعاهد مقررات مربوط به کنفرانس ترافیک " اتحادیه حمل و نقل هوایی بین‌المللی(یا تا)" یا اتحادیه‌های حمل و نقل هوایی دیگری را تصویب نموده باشد - توافقهایی که طبق این مقررات درباره نرخ به عمل می‌آید و شرکت یا‌شرکتهای هواپیمایی یک طرف متعاهد را شامل شود - منوط به تصویب مقامات هواپیمایی همان طرف متعاهد خواهد بود.
د - چنانچه یکی از طرفهای متعاهد هنگام دریافت اطلاعیه مذکور در بند (ب) فوق از نرخهای پیشنهادی راضی نباشد - مراتب را حداقل پانزده روز قبل‌از تاریخ اجرای نرخهای مذکور بالا به اطلاع طرف متعاهد دیگر خواهد رسانید و طرفین متعاهد اهتمام خواهند نمود نسبت به نرخ مناسب توافق‌حاصل نمایند.
ه - چنانچه یکی از طرفهای متعاهد در نتیجه بررسی یکی از نرخهای موجود برای حمل ترافیک به سرزمین طرف متعاهد دیگر یا از آن سرزمین - از‌نرخ مزبور ناراضی باشد - مراتب را به طرف متعاهد دیگر اطلاع خواهد داد و طرفین متعاهد اهتمام خواهند نمود تا نسبت به نرخ مناسب توافق حاصل‌نمایند.
و - چنانچه طبق مقررات بند (د) و (ه) توافق حاصل شود هر یک از طرفین متعاهد سعی و اهتمام کامل خواهد نمود که این نرخها را به مورد اجرا‌بگذارد.
ز - چنانچه:
۱ - تحت شرایط مذکور در بند (د) تا قبل از تاریخی که قرار است نرخ مذکور به مرحله اجرا درآید توافقی حاصل نگردد - یا ۲ - تحت شرایط مذکور در بند (ه) تا قبل از انقضای ۶۰ روز از تاریخ اعلام نرخ - توافقی حاصل نگردد.
در این صورت طرف متعاهد معترض به نرخ پیشنهادی می‌تواند اقداماتی را که لازم بداند برای جلوگیری از افتتاح یا ادامه سرویس مورد بحث با نرخ‌مورد اعتراض به عمل آورده - مشروط بر آن که طرف متعاهد معترض تقاضای اعمال نرخی را نکند که از کمترین نرخ معمول شرکت یا شرکتهای‌هواپیمایی آن طرف متعاهد در سرویسهای مشابه بین همان نقطه پرواز بالاتر باشد.
ح - چنانچه در موارد مشمول بندهای (د) و (ه) این ماده طرفین متعاهد نتوانند ظرف مدت معقولی پس از مشاوره‌ای که در اثر اعتراض یک طرف‌متعاهد درباره نرخ پیشنهادی یا نرخ موجود شرکت یا شرکتهای هواپیمایی طرف متعاهد دیگر به عمل آمده نسبت به نرخ مناسب توافق کنند طبق‌تقاضای هر یک از طرفین مقررات ماده ۱۳ این موافقتنامه به مورد اجراء گذارده خواهد شد.
ماده ۱۱ - تسلیم آمار مقامات هواپیمایی هر یک از طرفین متعاهد - گاه به گاه و طبق تقاضا اطلاعات و آمار مربوط به ترافیک حمل شده - توسط شرکت هواپیمایی تعیین‌شده طرف متعاهد اول را به سرزمین طرف متعاهد دیگر یا از آن سرزمین در اختیار مقامات هواپیمایی طرف متعاهد دیگر قرار خواهد داد. جزئیات‌مربوط به اطلاعات آماری ترافیک مزبور که مقامات هواپیمایی یک طرف متعاهد از مقامات هواپیمایی طرف متعاهد دیگر درخواست می‌نماید - بین‌مقامات هواپیمایی طرفین متعاهد مورد مذاکره و توافق قرار خواهد گرفت.
ماده ۱۲ - مشاوره و اصلاحات الف - هر یک از طرفین متعاهد می‌تواند در هر زمان - در مورد تفسیر و اجرا یا اصلاح این موافقتنامه از طرف متعاهد دیگر تقاضای مشاوره نماید. این‌مشاورات ظرف شصت روز از تاریخ تقاضا انجام خواهد شد.
ب - تغییر در جدول مسیر - بین مقامات مربوطه طرفین متعاهد توافق خواهد شد و پس از مبادله یادداشتهای دیپلماتیک بین طرفین لازم‌الاجرا خواهد‌گردید.
ماده ۱۳ - حل اختلافات الف - هر گاه در مورد تفسیر یا اجرای موافقتنامه بین طرفین متعاهد اختلافی بروز نماید طرفین اهتمام خواهند نمود تا اختلاف را از طریق مذاکرات حل‌و فصل نمایند.
ب - هر گاه طرفین متعاهد نتوانند اختلاف را طبق بند (الف) فوق‌الذکر حل و فصل نمایند - در مورد انتخاب راه حل مناسب دیگر مشاوره خواهند‌نمود.
ماده ۱۴ - فسخ هر یک از طرفین متعاهد می‌تواند در هر موقع - قصد خود را مبنی بر فسخ موافقتنامه حاضر به طرف دیگر اعلام کند. این اعلام همزمان به اطلاع‌سازمان بین‌المللی هواپیمایی کشوری خواهد رسید. در این صورت موافقتنامه دوازده ماه پس از دریافت اعلام فسخ توسط طرف متعاهد دیگر فسخ‌خواهد شد مگر آن که اعلام فسخ قبل از انقضای این مدت با تراضی طرفین پس گرفته شود.
در صورت عدم اعلام وصول از طرف متعاهد دیگر - اعلام فسخ چهارده روز پس از وصول آن به سازمان بین‌المللی هواپیمایی کشوری - دریافت شده‌تلقی خواهد شد.
ماده ۱۵ - مطابقت با کنوانسیونهای چند جانبه.
چنانچه کنوانسیون یا موافقتنامه چندجانبه‌ای درباره حمل و نقل هواپیمایی در مورد هر دو طرف متعاهد لازم‌الاجراء گردد موافقتنامه حاضر به منظور‌تطابق با مفاد کنوانسیون یا موافقتنامه مزبور اصلاح شده تلقی خواهد گردید.
ماده ۱۶ - ثبت.
این موافقتنامه و کلیه اصلاحات وارده بر آن در سازمان بین‌المللی هواپیمایی کشوری به ثبت خواهد رسید.
ماده ۱۷ - لازم‌الاجراء شدن.
این موافقتنامه - از تاریخ مبادله یادداشتهای دیپلماتیک مبنی بر تصویب آن طبق مقررات قوانین اساسی هر یک از طرفین متعاهد - لازم‌الاجرا خواهد‌گردید.
بنا به مراتب نمایندگان امضاء‌کننده زیر که از طرف حکومت متبوعه خود مجاز می‌باشند موافقتنامه حاضر را امضاء نمودند.
این موافقتنامه در دو نسخه در تاریخ ۱۲ بهمن ماه ۱۳۵۱ در تهران به زبانهای فارسی و انگلیسی که هر دو متن متساویاً معتبر می‌باشند تنظیم گردید.
از طرف دولت ایران از طرف دولت ممالک متحده آمریکا موافقتنامه فوق مشتمل بر یک مقدمه و هفده ماده و یک جدول مسیر منضم به قانون موافقتنامه حمل و نقل هوایی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت‌ممالک متحده آمریکا می‌باشد.
رییس مجلس سنا - جعفر شریف‌امامی جدول مسیر ۱ - شرکت یا شرکتهای هواپیمایی تعیین شده توسط دولت ممالک متحده آمریکا حق خواهند داشت در مسیرهای مشخصه در هر دو جهت‌سرویسهای هواپیمایی دائر نموده و طبق برنامه در نقاط مشخصه در این بند - در ایران فرود آیند:
الف - از ممالک متحده از طریق نقاطی(۱) در: پرتغال - اسپانیا - ایرلند - انگلستان - فرانسه - بلژیک - هلند - دانمارک - نروژ - سوئد - فنلاند -جمهوری فدرال آلمان - لهستان - اتحاد جماهیر شوروی - چکسلواکی - اتریش - سوئیس - مجارستان - ایتالیا - یوگسلاوی - رومانی - یونان -بلغارستان - ترکیه - لبنان - سوریه و عراق به تهران و به نقاط ماوراء در (۱) افغانستان - پاکستان - هند - سیلان - بنگلادش - برمه - تایلند - لائوس- کامبوج - ویتنام - هنک‌کنگ - سرزمین اصلی چین - مالزی - سنگاپور - فیلیپین - اندونزی - ژاپن - استرالیا - زلاند جدید - گوام - جزایر‌اقیانوس آرام جنوبی (منجمله ساموای آمریکا - کالدونیای‌جدید - هائیتی و فیجی) و ممالک متحده (بدون حق حمل ترافیک بین ایران از یک طرف و‌لهستان - روسیه شوروی - چکسلواکی - مجارستان - رومانی - بلغارستان - و سرزمین اصلی چین از طرف دیگر).
۲ - شرکت یا شرکتهای هواپیمایی تعیین شده توسط دولت ایران حق خواهند داشت در مسیرهای مشخصه در هر دو جهت سرویس هوایی دائر نموده‌و طبق برنامه در نقاط مشخصه در این بند در ممالک متحده فرود آیند:
الف - از ایران از طریق نقاطی در (۱) لبنان، ترکیه، اسرائیل، مصر، ایتالیا، سوئیس، اتریش، جمهوری فدرال آلمان، فرانسه، مراکش، پرتغال و انگلستان‌به نیویورک یا دیترویت.(۲) ۳ - نقاط واقع در هر یک از مسیرهای مشخصه ممکن است به اختیار شرکت هواپیمایی تعیین شده در یک یا کلیه پروازها حذف گردد - به استثنای این‌که مبداء یا مقصد هر پرواز باید در موطن شرکت باشد.
۱ - در هر کشور فقط یک نقطه مورد استفاده خواهد بود - به استثنای جمهوری فدرال آلمان - سوئیس - ترکیه - هند (فقط کلکته و دهلی نو ممکن‌است مورد استفاده قرار گیرد) سرزمین اصلی چین، استرالیا، ژاپن (حق ترافیک بین ایران و ژاپن تا قبل از اول مارس ۱۹۷۵ فقط در یک نقطه از ژاپن‌مورد استفاده قرار خواهد گرفت).
۲ - در سرویس‌هایی که از نیویورک استفاده می‌شود دیترویت مورد استفاده قرار نخواهد گرفت.
جدول مسیر فوق منضم به قانون موافقتنامه حمل و نقل هوایی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت ممالک متحده امریکا می‌باشد.
رییس مجلس سنا - جعفر شریف‌امامی
منبع
- ↑ مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری بیست و سوم - ۹ شهریور ۱۳۵۰ تا ۱۶ شهریور ۱۳۵۴ - جلد دهم - ص. ۵۰۲۱