قانون مالیات بر درآمد ۱۳۲۲
| مجلس شورای ملی مذاکرات دوره قانونگذاری سیزدهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین و قراردادهای بین‌المللی مصوب مجلس شورای ملی |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری سیزدهم |
قانون مالیات بر درآمد - مصوب ۱۹ آبان ماه ۱۳۲۲
ماده ۱ - هر نوع شرکت و بنگاه و مؤسسه‌ای که به منظور انتفاع تشکیل شده و یا می‌شود و هر شخصی اعم از اینکه مقیم ایران یا خارجه باشد ازدرآمدهای سالیانه تحصیل شده خود در ایران و نسبت به آنهایی که مقیم ایران می‌باشند از درآمدهای حاصله در ایران و همچنین از درآمدهائی که ازمنابع خارجی به ایران می‌آورند جز در موارد زیر باید مالیات مقرره را بپردازند.
ماده ۲ - اشخاص زیر از پرداخت مالیات موضوع این قانون بخشوده می‌باشند.
الف - سفرای کبار - وزرای مختار - نمایندگان فوق‌العاده و سایر نمایندگان سیاسی خارجی که دولت ایران سمت آنان را به رسمیت شناخته باشد.
ب - کنسولها و نمایندگیهای کنسولی و وابسته‌های بازرگانی و کارمندان سفارتخانه‌ها و کنسولگریهای خارجی نسبت به درآمدی که از خارج ازایران به دست بیاورند مشروط بر اینکه دارای تابعیت دولتی که نماینده آن هستند بوده و دولت ایران آنها را به این سمت شناخته باشد به شرط اینکه‌دولتهای متبوعه آنان نیز همین معافیت را در مورد نمایندگان دولت ایران به نام معامله متقابله منظور دارند.
ج - کارمندان سفارتخانه‌ها و کنسولگریهای دولت شاهنشاهی ایران در خارجه مشروط بر اینکه دارای تابعیت دولت خارجی باشند که در آنجاانجام خدمت می‌نمایند.
د - کلیه کسانی که درآمد ناویژه سالیانه آنها از ممرهای مختلف مجموعاً از دوازده هزار ریال تجاوز نکند.
ه - کلیه اشخاصی که از دولت ایران یا شهرداریها حقوق‌بگیر هستند فقط نسبت به آن قسمت از درآمدی که از بابت حقوق و اجرت و فوق‌العاده ازخزانه دولت یا صندوق شهرداری به آنها پرداخت می‌شود.
و - رعایای املاک اربابی و خالصجات.
ماده ۳ - درآمد ویژه شامل اقلام زیر می‌باشد:
الف - درآمد نقدی یا جنسی حاصله از حقوق و اجرت و حق‌الزحمه و فوق‌العاده و پاداش و بهره معاملات پولی و سود سهام و کارمزد و هر نوع‌منافع یا سود دیگری که عاید بشود طبق آیین‌نامه مخصوص.
ب - درآمد غیر ویژه حاصله از هر نوع کسب یا معاملات به انضمام درآمدهای بازرگانی و بانکی و صرافی و صنعتی و هر نوع عملیات انتفاعی‌دیگر و همچنین بهره‌برداری کانها پس از وضع هزینه‌هائی که برای تحصیل این درآمدها لازم می‌باشد و به موجب آیین‌نامه مخصوص تعیین می‌گردد.
ج - نسبت به املاک مزروعی که به اجاره واگذار شده میزان درآمد ویژه عبارت خواهد بود از نصف مال‌الاجاره نقدی و جنسی سالیانه آن که به نقدتسعیر می‌گردد به موجب قرار اجاره کتبی یا شفاهی.
د - از کلیه درآمد کشاورزی املاک مزروعی که عاید مالک می‌گردد برابر نصف سهم مالکانه نقدی و جنسی که قسمت جنسی آن باید تسعیر وتبدیل به نقد شود.
ه - نسبت به مستأجرین املاک مزروعی که درآمد کشاورزی سهم مالکانه را اجاره می‌نمایند تمام سهم مالکانه محسوب پس از وضع مال‌الاجاره که‌به مالک می‌پردازند نصف از عوائد مستأجر.
و - نسبت به مالکین املاک مزروعی که شخصاً عمل رعیتی ملک را عهده‌دار بوده و کل محصول را برداشت می‌نمایند نصف سهم مالکانه نقدی وجنسی تسعیر شده به نقد.
ز - صد پنجاه مال‌الاجاره حمامها و یخچالها و صد هفتاد و پنج مال‌الاجاره خانه‌ها و صد هشتاد سایر مستغلات و اراضی و متعلقات آنها که به‌اجاره رفته و در شهرها و قصبات واقع شده باشد.
تبصره - درآمدهای حاصله در سال مالیاتی از فروش اموال غیر منقول مشروط بر اینکه فاصله بین خرید و فروش آن به موجب اسناد رسمی ازتاریخ اجرای این قانون نسبت به معاملات قبلی سه سال و نسبت به معاملات بعد از اجرای این قانون پنج سال تجاوز ننموده باشد.
ماده ۴ - منظور از درآمد کشاورزی مذکور در این قانون هر نوع درآمدی است که از محصول اراضی مزروعی و باغات و جنگلها و اغنام و احشام وقنوات و رودخانه‌ها و آسیاها و حق‌الارض مراتع و اراضی مزروعی به دست می‌آید.
ماده ۵ - مال‌الاجاره جنسی و سهم مالکانه صاحب ملک و درآمدهای کشاورزی جنسی به نرخ‌هایی که از طرف وزارت دارایی منتهی تا موقع‌برداشت هر محصول در هر سال مالیاتی با در نظر گرفتن وضعیت هر محل و شور با انجمن شهرداری یا خبره‌های محلی تعیین و اعلام می‌شود بایدتسعیر و تبدیل به نقد گردد.
ماده ۶ - درآمدهای غیر ویژه و ویژه‌ای که مالیات به آن تعلق می‌گیرد شامل موارد زیر نخواهد بود:
الف - مال‌الاجاره و آن قسمت از درآمد املاک خالصه که عاید دولت می‌گردد.
ب - فوق‌العاده اعاشه و هزینه سفری که برای انجام خدمت در قبال دریافت حقوق یا اجرت یا حق‌الزحمه دیگر صورت می‌گیرد.
ج - حقوق بازنشستگی و یا حقوق پایان خدمت.
د - وجوهی که برای جبران خسارت بیماری و صدمات بدنی خواه با داشتن قرارداد بیمه یا بدون آن عاید می‌شود سوای آنچه که به صورت حقوق‌یا اجرت منظم به او پرداخت می‌گردد.
ه - وجوهی که به عنوان بیمه عمر از طرف شرکتهای بیمه عمر به موجب سند بیمه عمر به اشخاص ذینفع تأدیه می‌گردد.
و - اولین درآمد اراضی جدیدالنسق املاک جدیدالاحداث در سال مالیاتی که طی آن اولین محصول به دست می‌آید و محصول دو سال بعد آن.
ز - مستغلات جدیدالبنا و مستغلاتی که به واسطه حادثه از قبیل حریق - زلزله سیل و امثال آن محتاج به تجدید بنا یا تعمیر کلی شوند از روز ختم‌بنا تا دو سال مشروط بر اینکه ختم بنا کتباً به اداره دارایی اظهار شود.
ح - موقوفات آستان قدس رضوی و مسجد گوهرشاد و آستانه حضرت معصومه و آستانه حضرت عبدالعظیم و شاه نعمت‌الله ولی و شاه چراغ ومدرسه عالی سپهسالار و املاک و مؤسسات شیر و خورشید سرخ و موقوفاتی که به مصرف امور خیریه و عام‌المنفعه از قبیل بیمارستان و کودکستان وپرورشگاه یتیمان و آموزشگاه‌ها و اطعام مساکین و نظایر آن می‌رسد مشروط بر اینکه دولت یا شهرداری در درآمد و هزینه آن نظارت داشته باشند.
ط - تا میزان ده درصد عایدات هر شخصی که برای مصارف خیریه به بنگاه‌های خیریه که دولت آنها را شناخته باشد پرداخته شده و از آن‌مؤسسات قبض رسمی در دست داشته باشد.
تبصره ۱ - معاملات اموال غیر منقولی که قبل از فروردین ۱۳۲۰ خریده شده.
تبصره ۲ - هر گاه در اثر آفت عمومی به بیش از نصف محصول کشاورزی ملکی خسارت وارد شد اظهارنامه تسلیم و رسیدگی محلی به عمل‌می‌آید و به تناسب خسارت در مالیات تخفیف داده می‌شود.
ماده ۷ - باری تشخیص میزان هزینه و بهای کالای فروخته شده که باید از درآمد غیر ویژه کسر تا درآمد ویژه تعیین گردد کلیه اجناس و کالاهای‌موجوده در اول سال و کالاهائی که در طی سال به فروش رسیده و آنچه در پایان سال موجود می‌باشد باید به بهایی که برای شخص مؤدی تمام شده‌است ارزیابی و به حساب منظور گردد در صورتی که بهای تمام شده اجناس را از دفاتر و اسناد مالیات دهنده نتوان به دست آورد ارزیابی آن به طریقی که‌در آیین‌نامه مخصوص تصریح خواهد گشت به عمل خواهد آمد.
ماده ۸ - درآمدهای ارزی بایستی به نرخ روزی که تحصیل شده تسعیر و مالیات آن به ریال تعیین گردد وزارت دارایی اختیار دارد مالیات مقرره را درموعد پرداخت به ریال یا به ارز به همان نرخ وصول نماید.
ماده ۹ - در تعیین میزان درآمد مشمول مالیات هر مؤدی چنانچه درآمد او از دوازده هزار ریال در سال متجاوز باشد اقلام زیر از درآمد ویژه او کسرمی‌شود:
الف - مبلغی برابر شش هزار ریال.
ب - در صورتی که متأهل بوده و با عیال یا شوهر خود زندگانی نماید و یا اینکه کفیل خانواده باشد مبلغ چهار هزار ریال علاوه بر مبلغ فوق.
ج - برای هر یک از فرزندان کمتر از هیجده سال که متکفل زندگانی آنها باشد مبلغ شش هزار ریال اضافه بر مبالغ فوق همچنین در صورتی که‌اطفال بیش از هیجده سال داشته باشند تا سن ۲۵ سالگی آنها این معافیت منظور خواهد شد به شرط آنکه مشغول تحصیل باشند و برای هر یک ازفرزندانی که در خارج از ایران به خرج مؤدی مشغول تحصیل باشند دوازده هزار ریال.
د - صدی ده کلیه درآمد حاصله از حقوق و اجرت و مزد و فوق‌العاده‌ها.
ه - بهره دریافتی از کلیه وجوه پس‌انداز و سپرده‌های ثابت در هر یک از بانکها در ایران و بهره حاصله از سهام دولتی ایران که خریداری نموده‌است.
و - در مدت دو سال از تاریخ اجرای این قانون مبلغی معادل سه برابر بهره دریافتی در سال از وجوه پس‌انداز و سپرده‌های ثابت در بانکهای ایران وبهره سهام دولتی ایران که خریداری نموده‌است مشروط بر اینکه اینگونه وجوه و سپرده‌های ثابت و سهام را در عرض سال وسیله تضمین برای گرفتن‌وام قرار نداده باشد.
ز - وجوهی که برای بیمه عمر خود یا بستگانش در عرض سال پرداخت نموده پس از کسر مبلغ وامی که از شرکت بیمه یا بانکها در ظرف سال‌دریافت و تا آخر سال پرداخت نکرده باشد.
ح - فرع وجوهی که برای تحصیل درآمد کسب و تجارت و یا برای آبادی ملک از بانکها استقراض شده باشد یا استقراضهایی که در دفاتر اسنادرسمی به موجب اسناد ثبتی قبل از اول آبان ماه ۱۳۲۲ به عمل آمده‌است.
ماده ۱۰ - برای تشخیص میزان درآمد سالیانه مشمول مالیات شرکتهای سهامی اقلام زیر از درآمد ویژه آن کسر می‌شود:
الف - هیجده درصد سرمایه پرداخته شده.
ب - وجوهی که در عرض سال برای توسعه ساختمان کارخانه و دستگاه‌های تولیدی و تعمیرات لازمه به مصرف رسیده باشد به نحوی که درآیین‌نامه مخصوص پیش‌بینی خواهد شد.
ج - وجوهی که در حدود میزان متعارفی به مصرف بهداشت کارگرها و مستخدمین رسیده باشد.
ماده ۱۱ - در مورد تعیین میزان درآمد مشمول مالیات شرکتهای غیر سهامی از قبیل شرکتهای تضامنی و نسبی و غیره مبالغی که به هر یک از شرکاءدر حدود میزان متعارفی پرداخته شده باشد در حکم هزینه ضروری شرکت محسوب و از درآمد غیر ویژه برای تشخیص درآمد ویژه کسر می‌گردد ولی‌میزان وجوهی که به این ترتیب به هر یک از شرکاء تأدیه شده‌است باید جزو درآمد ویژه آن شخص منظور و به حساب درآمد مشمول مالیات اومحسوب گردد.
ماده ۱۲ - هر مؤدی مالیاتی از درآمد مشمول مالیات خود به نرخهای معینه زیر وجوهی را که دین قطعی و مسلم او تشخیص شود باید طبق این‌قانون بابت مالیات بپردازد.
از درآمد مشمول مالیات حاصله در سال مالیاتی از ۱۰۰۰۰ ریال تجاوز ننماید ۲ درصد.
از ۱۰۰۰۱ ریال تا ۳۰۰۰۰ ریال ۳ درصد نسبت به مازاد ۱۰۰۰۰ ریال
از ۳۰۰۰۱ ریال تا ۵۰۰۰۰ ریال ۵ درصد نسبت به مازاد ۳۰۰۰۰ ریال
از ۵۰۰۰۱ ریال تا ۶۰۰۰۰ ریال ۷ درصد نسبت به مازاد ۵۰۰۰۰ ریال
از ۶۰۰۰۱ ریال تا ۸۰۰۰۰ ریال ۱۲ درصد نسبت به مازاد ۶۰۰۰۰ ریال
از ۸۰۰۰۱ ریال تا ۱۰۰۰۰۰ ریال ۱۵ درصد نسبت به مازاد ۸۰۰۰۰ ریال
از ۱۰۰۰۰۱ ریال تا ۱۲۰۰۰۰ ریال ۱۷ درصد نسبت به مازاد ۱۰۰۰۰۰ ریال
از ۱۲۰۰۰۱ ریال تا ۱۴۰۰۰۰ ریال ۲۱ درصد نسبت به مازاد ۱۲۰۰۰۰ ریال
از ۱۴۰۰۰۱ ریال تا ۱۶۰۰۰۰ ریال ۲۶ درصد نسبت به مازاد ۱۴۰۰۰۰ ریال
از ۱۶۰۰۰۱ ریال تا ۲۰۰۰۰۰ ریال ۳۰ درصد نسبت به مازاد ۱۶۰۰۰۰ ریال
از ۲۰۰۰۰۱ ریال تا ۲۵۰۰۰۰ ریال ۳۷ درصد نسبت به مازاد ۲۰۰۰۰۰ ریال
از ۲۵۰۰۰۱ ریال تا ۳۰۰۰۰۰ ریال ۴۲ درصد نسبت به مازاد ۲۵۰۰۰۰ ریال
از ۳۰۰۰۰۱ ریال تا ۳۵۰۰۰۰ ریال ۴۷ درصد نسبت به مازاد ۳۰۰۰۰۰ ریال
از ۳۵۰۰۰۱ ریال تا ۴۰۰۰۰۰ ریال ۵۰ درصد نسبت به مازاد ۳۵۰۰۰۰ ریال
از ۴۰۰۰۰۱ ریال تا ۵۰۰۰۰۰ ریال ۵۵ درصد نسبت به مازاد ۴۰۰۰۰۰ ریال
از ۵۰۰۰۰۱ ریالی تا ۶۰۰۰۰۰ ریال ۶۰ درصد نسبت به مازاد ۵۰۰۰۰۰ ریال
از ۶۰۰۰۰۱ ریال تا ۷۰۰۰۰۰ ریال ۶۵ درصد نسبت به مازاد ۶۰۰۰۰۰ ریال
از ۷۰۰۰۰۱ ریال تا ۱۰۰۰۰۰۰ ریال ۷۰ درصد نبست به مازاد ۷۰۰۰۰۰ ریال
از ۱۰۰۰۰۰۱ ریال به بالا صدی هشتاد نسبت به مازاد ۱۰۰۰۰۰۰ ریال
تبصره - سال مالیاتی عبارت است از سال شمسی که در آن تحصیل درآمد شده باشد مگر در مواردی که دوره عمل سالیانه مؤدی مالیاتی سال‌شمسی نباشد و در این صورت سال مالیاتی او طبق آیین‌نامه مخصوص تعیین خواهد شد.
ماده ۱۳ - به جای عوارض قپان شهرداری و مالیات مستغلات مالیات‌های زیر به وسیله وزارت دارایی وصول و در تحت نظر وزارت کشور درآمدحاصله هر شهرستان به مصرف شهرداری همان شهرستان خواهد رسید:
الف - یک مالیات اضافی به میزان ده درصد مبلغ مالیاتی که به موجب ماده ۱۲ به هر یک از مؤدیان تعلق می‌گیرد.
ب - درآمد حاصله از مالیات برق.
ج - نیم درصد از مبلغ مالیاتی که به موجب ماده ۱۲ به هر یک از بازرگانان و شرکتهای بازرگانی تعلق می‌گیرد برای تأمین بودجه اتاقهای بازرگانی‌کشور.
ماده ۱۴ - بجز در موردی که در زیر پیش‌بینی شده هر مؤدی مالیاتی که طبق ماده اول این قانون مشمول مالیات بوده و جزو مستثنیات ماده دوم‌نمی‌باشد در هر سال منتها تا موعد مقرره که به موجب آیین‌نامه تعیین می‌گردد باید شخصاً و یا به وسیله دیگری اظهارنامه کتبی با درج اقلام درآمدهایی‌که در سال پیش به دست آورده‌است تنظیم و به اداره دارایی محل اقامت و یا به اداره دارایی مرکز شغل و یا کسب خود در ایران تسلیم نماید.
مؤدی مالیاتی مکلف است در اظهارنامه‌ای که تسلیم می‌نماید میزان کل درآمد غیر ویژه و هزینه‌هایی که از آن کسر می‌شود و میزان درآمد ویژه وبخشودگیهایی که به موجب این قانون تعیین شده و میزان درآمد مشمول مالیات و مبلغ بدهی مالیاتی خود را صریحاً تعیین و درج نماید. در مورد انواع‌درآمدهای کشاورزی مؤدیان مکلفند طبق آیین‌نامه مخصوص هر پنج سال یک مرتبه اظهارنامه کتبی با درج اقلام درآمد متوسطی که در سه سال پیش به‌دست آورده تنظیم و به مراجعی که در بالا ذکر شده تسلیم نماید اولین موقع تسلیم این گونه اظهارنامه‌ها اولین سال اجرای این قانون خواهد بود.
ماده ۱۵ - به جز در مورد درآمدهای کشاورزی مؤدیان مالیاتی می‌توانند بدهی مالیاتی خود را در موقع تسلیم اظهارنامه که طبق ماده ۱۴ تعیین شده‌یا در سه قسط متساوی که قسط اول آن ضمن تسلیم اظهارنامه و اقساط دوم و سوم تا تاریخی که به موجب آیین‌نامه تعیین می‌گردد تأدیه نمایند. درمورد درآمدهای کشاورزی پرداخت مالیات به اقساط و در تاریخ‌هایی که به موجب آیین‌نامه مخصوص معین می‌گردد به عمل خواهد آمد وزارت دارایی‌نیز حق دارد که از پاره‌ای از منابع درآمدها (به استثنای منابع کشاورزی) مالیات را موقع تحصیل آن درآمد طبق مقررات آیین‌نامه مخصوص کسر ووصول نماید وجوهی که به این ترتیب بابت بدهی مالیات مؤدیان وصول می‌شود به پای حساب مالیاتی آنها محسوب می‌گردد ولی این عمل مؤدی‌مالیاتی را معاف از تسلیم اظهارنامه معینه در ماده ۱۴ نمی‌نماید.
در مواردی که درآمد مؤدی مالیاتی منحصر به حقوق و دستمزد بوده و در مواقع پرداخت آنها طبق این ماده مالیات کسر و عاید دولت شده باشد وزارت‌دارایی می‌تواند اظهارنامه‌های ساده‌تری تهیه و به این طبقه از مؤدیان مالیاتی اجازه دهد که آنها را تنظیم و به صاحب کار خود تسلیم نمایند تا باتوضیحات دیگر که لازم باشد صاحب کار برگهای نامبرده را به وزارت دارایی تحویل دهد.
ماده ۱۶ - جرائمی که به موجب این قانون به مؤدیان تعلق می‌گیرد به ترتیب زیر خواهد بود:
الف - هر شخصی که طبق ماده ۱۴ مکلف به دادن اظهارنامه باشد و تا موعد مقرره در آیین‌نامه آن را تنظیم و تسلیم ننماید برای هر ماه تأخیر بایدمبلغ پنجاه ریال جریمه بپردازد و اگر ثابت شود شخصی که مشمول مالیات است و باید اظهارنامه بدهد مشمول معافیت‌های ماده دوم نبوده و ضمناً به‌او مالیاتی تعلق نمی‌گیرد این جریمه از یکصد ریال نسبت به او تجاوز نخواهد نمود ولی در صورتی که ثابت شود مشمول پرداخت مالیات می‌باشدحداکثر این جریمه از ۵۰۰ ریال یا پنج درصد میزان مالیات بدهی او هر کدام که کمتر است تجاوز نخواهد کرد.
ب - هر قسط مالیاتی که در سر رسید معینه پرداخت نگردد جریمه تأخیر برابر یک درصد مبلغ پرداخته نشده در هر ماه تا موقع پرداخت به آن تعلق‌می‌گیرد و اگر مؤدی بدهی خود را در مدت شش ماه نپردازد کلیه مبالغ مالیاتی بدهی برای آن سال باید در ظرف ده روز تأدیه گردد و اگر پس از ده روز باهم پرداخت نشود نسبت به کل مبلغ بدهی جریمه دیر کردی از قرار یک درصد علاوه بر یک درصد جریمه مذکور برای هر ماه از آن مؤدی وصول‌خواهد شد.
ج - در صورتی که به موجب اطلاعات و مدارکی ثابت شود مؤدی مالیاتی اظهارنامه خلاف حقیقت تسلیم نموده و یا اطلاعات خلاف واقع به‌منظور از بین بردن حق دولت یا فرار از پرداخت تمام یا قسمتی از مالیات مقرره در این قانون به وزارت دارایی داده باشد جریمه‌ای معادل دو برابر بدهی‌مالیاتی مورد اختلاف سال مربوط به او تعلق می‌گیرد.
ماده ۱۷ - در موقع وصول مالیات و جرائم وصول مطالبات دولت از درآمد و اموال منقول بدهکاران و یا ضامن آنها دولت نسبت به سایر بستانکاران‌حق تقدم خواهد داشت و این حق پس از انقضای سه سال نسبت به مطالبات هر سنه ساقط می‌شود.
ماده ۱۸ - وزارت دارایی مجاز است برای تعیین و تشخیص میزان قطعی مالیاتی که به موجب این قانون به هر مؤدی تعلق می‌گیرد به کلیه دفاتر واوراق و اسناد هر مؤدی که برای تعیین میزان درآمد مشمول مالیات است مراجعه و رسیدگی نماید و مؤدی مالیاتی مکلف است وسایل این رسیدگی رافراهم نماید در صورتی که مؤدی دفاتر و اسناد معتبری ارائه ندهد و یا در موعد مقرر اظهارنامه خود را تهیه و تسلیم ننماید وزارت دارایی بر طبق‌آیین‌نامه مربوط از روی قراین و امارات مالیات او را تعیین و ابلاغ خواهد نمود.
ماده ۱۹ - برای رسیدگی به شکایات مؤدیان مالیاتی از اجرای مقررات این قانون در هر یک از نقاطی که ادارات دارایی دائر باشد کمیسیون یاکمیسیون‌هایی مرکب از سه نفر تشکیل می‌گردد که یک نفر از طرف رییس دارایی و یک نفر قاضی از طرف رییس دادگستری و یک نفر هم از طرف اتاق‌بازرگانی یا انجمن شهرداری یا کمیته کشاورزی یا انجمن پزشکان یا طبقه‌ای که مؤدی جزو آن طبق است به انتخاب مؤدی مالیاتی طبق آیین‌نامه‌مخصوص انتخاب می‌شود ریاست کمیسیون با نماینده دادگستری است.
کلیه اشخاصی که نسبت به اجرای مقررات این قانون از مأمورین دارایی شاکی بوده و یا نسبت به تشخیص و تعیین میزان بدهی مالیاتی خود معترض‌باشند می‌توانند برای رسیدگی به شکایات و رفع اختلاف به این کمیسیون مراجعه نمایند. کمیسیون نامبرده موقع و تاریخ و محل رسیدگی را تعیین و به‌شاکی ابلاغ خواهد نمود.
طرز رسیدگی و اتخاذ رأی به موجب آیین‌نامه‌است.
رأی صادره از طرف کمیسیون نسبت به مؤدی مالیاتی و دولت قطعی بوده مگر اینکه در ظرف یک ماه وزارت دارایی یا مؤدی مالیاتی از رأی کمیسیون‌به دیوان دادرسی دارایی استیناف بخواهند.
ماده ۲۰ - پس از انقضای سه سال از خاتمه هر سال مالیاتی هیچگونه مالیاتی که به موجب مقررات این قانون به درآمد آن سال مالیاتی تعلق می‌گیردقابل مطالبه نخواهد بود.
ماده ۲۱ - وزارت دارایی آیین‌نامه‌های راجع به اجرای این قانون را پس از تصویب کمیسیون قوانین دارایی مجلس شورای ملی به موقع اجرا خواهدگذارد.
ماده ۲۲ - این قانون از اول فروردین ۱۳۲۳ اجرا می‌شود و شش ماه پس از انعقاد صلح لایحه تجدید نظر شده آن باید از طرف دولت به مجلس‌شورای ملی تقدیم شود.
قوانین زیر بجز در مورد مالیاتهایی که باید به موجب آن قوانین بابت سالهای قبل از ۱۳۲۳ وصول شود با رعایت مستثنیات زیر از اول فروردین ۱۳۲۳ملغی خواهد بود:
۱ - مواد دوم و سوم قانون الغاء مالیات ارضی و دواب و برقراری مالیات صدی سه مصوب ۲۴ آذر ماه ۱۳۱۳.
۲ - قانون مالیات بر درآمد مصوب ۲۹ آبان ۱۳۱۲ به استثنای مواد مربوط به حق تمبر و چک و سایر برگها و اسناد بازرگانی.
۳ - قوانین اصلاحیه مالیات بر درآمد مصوب ۲۴ آذر ۱۳۱۲ و ۲۸ اسفند ۱۳۱۷.
۴ - قانون مالیات مستغلات مصوبه سال ۱۲۹۴ و ضمائم آن.
۵ - قوانین مربوط به مالیات عشور مواد جنگلی و عشور مواد معدنی.
۶ - قانون مربوط به عوارض قپان‌داری شهرداریها.
۷ - آن قسمت از قانون الغاء مالیات اغنام و احشام مصوب ۲۱ امرداد ۱۳۰۷ که مربوط به ایلات تخته‌قاپو نشده‌است.
بجز در مورد درآمدهای مذکور در قسمت اخیر ماده ۱۵ این قانون تمام درآمدهایی که در سال قبل از هر سال مالیاتی عاید مؤدی شده مأخذ و پایه مالیات‌آن سال او قرار خواهد گرفت و مالیات روی آن مأخذ تشخیص و وصول خواهد شد منتهی در مورد انواع درآمدهای کشاورزی که هر پنج سال یک مرتبه‌مالیات هر مؤدی به مأخذ حد وسط درآمد سه سال او تشخیص و در مدت آن پنج سال از همان مأخذ وصول خواهد شد.
ماده ۲۳ - کلیه قوانین و مقررات مخالف مواد این قانون نسخ می‌شود.
ماده ۲۴ - هر گاه مأمورین و رؤسای دوایر در اجراء این قانون یا آیین‌نامه‌ها سوء استفاده نموده یا گزارش بر خلاف واقع بدهند مفتری محسوب ومطابق قوانین جاریه محاکمه و مجازات خواهند شد.
این قانون که مشتمل بر بیست و چهار ماده‌است در جلسه نوزدهم آبان ماه یک هزار و سیصد و بیست و دو به تصویب مجلس شورای ملی رسید.
رییس مجلس شورای ملی - حسن اسفندیاری