قانون الحاق دولت شاهنشاهی ایران به کنوانسیون تجارت گندم مورخ ۱۹۷۱ و پروتکلهای الحاقی مورخ ۱۹۷۴ و ۱۹۷۵
| مجلس شورای ملی مذاکرات دوره قانونگذاری بیست و چهارم | تصمیم‌های مجلس | برنامه عمرانی پنجم ۱۳۵۲ - ۱۳۵۶ |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری بیست و چهارم |
قانون الحاق دولت شاهنشاهی ایران به کنوانسیون تجارت گندم مورخ ۱۹۷۱ و پروتکلهای الحاقی مورخ ۱۹۷۴ و ۱۹۷۵ - مصوب ۲۵۳۵٫۴.۱۶
ماده واحده - الحاق دولت ایران به کنوانسیون تجارت گندم مورخ ۱۹۷۱ مشتمل بر یک مقدمه و سی و یک ماده و ضمائم آن و پروتکل تمدید‌کنوانسیون تا ۳۰ ژوئن ۱۹۷۵ مورخ ۲ آوریل ۱۹۷۴ مشتمل بر یک مقدمه و دوازده ماده و پروتکل تمدید کنوانسیون تا ۳۰ ژوئن ۱۹۷۶ مورخ ۲۵ مارس۱۹۸۵ مشتمل بر یک مقدمه و دوازده ماده تصویب و اجازه مبادله اسناد الحاق آن داده می‌شود.
قانون فوق مشتمل بر یک ماده و متن موافقتنامه ضمیمه پس از تصویب مجلس شورای ملی در جلسه روز سه‌شنبه ۱۵ تیر ماه ۲۵۳۵ در جلسه‌فوق‌العاده روز چهارشنبه شانزدهم تیر ماه دو هزار و پانصد و سی و پنج شاهنشاهی به تصویب مجلس سنا رسید.
رییس مجلس سنا - جعفر شریف‌امامی
[z]موافقتنامه بین‌المللی گندم ۱۹۷۱ با توجه به اینکه موافقتنامه بین‌المللی گندم ۱۹۴۹ در سالهای ۱۹۵۳ - ۱۹۵۶، ۱۹۵۹، ۱۹۶۲، ۱۹۶۵، ۱۹۶۶، ۱۹۶۷، اصلاح، تجدید و تمدید شده‌است با توجه به اینکه مفاد موافقتنامه بین‌المللی گندم ۱۹۶۷، شامل کنوانسیون تجارت گندم و کنوانسیون کمک غذایی، در ۳۰ ژوئن ۱۹۷۱ منقضی و‌لذا قرارداد دیگری برای دوره‌ای جدید لازم به نظر می‌رسد،موافقت نموده است، که موافقتنامه بین‌المللی گندم ۱۹۷۱ از دو سند قانونی جداگانه تشکیل گردد:
الف - کنوانسیون تجارت گندم ۱۹۷۱.
ب - کنوانسیون کمک‌های غذایی ۱۹۷۱.
و اینکه کنوانسیون تجارت گندم ۱۹۷۱ به تنهایی و یا کنوانسیون تجارت گندم ۱۹۷۱ و کنوانسیون کمک غذایی ۱۹۷۱ به هر صورتی که مناسب باشد،برای امضاء تصویب و موافقت بر اساس قوانین مقرره به دول شرکت‌کننده در کنفرانس گندم ۱۹۷۱ سازمان ملل و دولتهای عضو کنوانسیون تجارت‌گندم از ترتیبات بین‌المللی غلات ۱۹۶۷ تقدیم خواهد شد.
کنوانسیون تجارت گندم ۱۹۷۱
قسمت اول - کلیات
ماده ۱ - هدفها:
اهداف این کنوانسیون عبارتند از:
الف - توسعه همکاری بین‌المللی در زمینه مسائل جهانی گندم با توجه به رابطه تجارت آن به اثبات اقتصادی بازارهای مربوط به سایر تولیدات‌کشاورزی.
ب - تشویق توسعه بازرگانی بین‌المللی گندم و آرد گندم و تأمین حداکثر آزادی ممکن در جریان این تجارت به نفع کشورهای صادرکننده و واردکننده‌عضو و نتیجتاً کمک به توسعه ممالکی که اقتصاد آنها به فروش تجاری گندم بستگی دارد.
ج - شرکت در امر ثبات بازار بین‌المللی گندم به نفع صادرکنندگان و واردکنندگان عضو تا سرحد امکان و د - ایجاد چهارچوبی به منظور مذاکره در مورد مفاد مربوط به قیمتهای گندم و حقوق و تعهدات اعضاء با توجه به تجارت بین‌المللی گندم، طبق ماده ۲۱این کنوانسیون.
ماده ۲ - تعاریف
در این کنوانسیون:
۱ - الف - شورای به معنی "شورای بین‌المللی" گندم می‌باشد که طبق موافقتنامه بین‌المللی گندم سال ۱۹۴۹ به وجود آمده و طبق ماده (۱۰) به‌موجودیت خود ادامه می‌دهد.
ب - "عضو" به معنی امضاء‌کننده این کنوانسیون یا سرزمین یا گروهی از سرزمینهایی است که بر اساس بند (۳) از ماده (۲۸) در خصوص آنها اطلاعیه‌ای‌صادر شده است.
پ - "عضو صادرکننده" به معنی عضو مذکور در لیست ضمیمه (الف) می‌باشد.
ت - "عضو واردکننده" به معنی عضو مذکور در لیست ضمیمه (ب) می‌باشد.
ث - "سرزمین" در مورد اعضاء صادرکننده یا واردکننده شامل هر سرزمین است که حقوق و تعهدات آن تحت این کنوانسیون بر اساس ماده ۲۸ اعمال‌می‌شود.
ج - "کمیته اجرایی" به معنی کمیته‌ای است که طبق ماده (۱۵) تأسیس شده است
چ - "کمیته فرعی مشورتی وضعیت بازار" به معنی کمیته فرعی‌ای می‌باشد که بر طبق ماده (۱۶) تشکیل شده است.
ح - غلات شامل گندم، چاودار، جو، جودوسر، ذرت و ذرت خوشه‌ای است.
خ - گندم شامل دانه‌های گندم با هر مشخصه، طبقه، نوع، درجه یا کیفیت به جز در مواردی که موقعیت چیز دیگری اقتضاء می‌نماید آرد گندم است.
د - سال زراعی به معنی دوره‌ای است که اول ژوئیه تا ۳۰ ژوئن.
ذ - بوشل در مورد گندم به معنی ۶۰ پوند ۱۶ اونسی یا ۲۷٫۲۱۵۵ کیلو گرم است.
ر - تن متریک "یا" ۱۰۰۰ کیلو گرم "در مورد گندم به معنی ۳۶٫۷۴۳۷۱ بوشل است.
ز - I - "خرید"به معنی خریدی برای واردات گندم است که توسط یکی از اعضاء صادرکننده و یا به مقتضای مورد غیر عضو صادرکننده، صادر شده و یا‌خواهد شد و یا مقدار گندمی که به یکی از طرق فوق، به مقتضای شرایط خریداری شده است.
II - "فروش " به معنی فروش برای صادرات گندم است که توسط یکی از اعضاء واردکننده و یا به مقتضای مورد واردکننده غیر عضو، وارد شده و یا‌خواهد شد و یا مقدار گندمی که به یکی از طرق فوق به مقتضای شرایط به فروش برسد.
III - در هر مورد که در این کنوانسیون به خرید و فروشی اشاره می‌شود مقصود نه تنها خرید و فروشهای فیمابین دول ذیربط است بلکه خرید و فروش‌فیمابین بازرگانان خصوصی همچنین دولت ذیربط و بازرگان خصوصی نیز در نظر گرفته می‌شود. طبق این تعریف "دولت" شامل حکومت هر سرزمینی‌می‌گردد که نسبت به آن دارای حقوق و تعهدات مربوط به تصویب، قبول تأیید و الحاق به این کنوانسیون که ذیل ماده (۲۸) گردیده باشد.
ژ - در این کنوانسیون هر گونه اشاره‌ای به هر "دولت شرکت‌کننده در کنفرانس گندم سازمان ملل ۱۹۷۱" چنین تلقی می‌شود که شامل اشاره به جامعه‌اقتصادی اروپا (که از این به بعد EECنامیده می‌شود) خواهد بود. به همین ترتیب در این کنوانسیون هر اشاره به "امضاء یا سپردن اسناد" تصویب"قبول" یا "تأیید" یا "سند الحاق" یا " اعلام اجرای موقت" توسط هر دولت در مورد EEC تلقی چنان خواهد بود که شامل امضاء یا اعلامیه درخواست‌موقت از طرف EECبه وسیله مقام ذیصلاح آن و سپردن سند مورد نیاز طبق رویه‌های نهادی که لازمه انعقاد هر گونه قرار داد بین‌المللی است باشد.
۲ - معادله خریدهای آرد گندم بر پایه محاسبات نرخ تبدیل گندم به آرد در قرارداد فیمابین خریدار و فروشنده تعیین شده است به عمل خواهد آمد. در‌صورتی که چنین نرخی تعیین نشده باشد هر هفتاد و دو واحد وزنی آرد گندم معادل صد واحد وزنی گندم، در این نوع محاسبات به حساب خواهد آمد،مگر این که شورا نظر دیگری اتخاذ نماید.
ماده - خریدهای بازرگانی و معاملات ویژه
۱ - خرید تجاری مورد نظر این کنوانسیون خریدی است که در ماده (۲) تعریف شده و مطابق است با رویه‌های مرسوم تجاری در بازرگانی بین‌المللی و‌شامل معاملات مورد اشاره در بند (۲) این ماده نخواهد بود.
۲ - معامله ویژه مورد نظر این کنوانسیون عبارتست از معامله‌ای که واجد خصوصیاتی باشد که از جانب یک کشور عضو اتخاذ شده باشد و چنین‌معامله‌ای با رویه‌های مرسوم تجاری انطباق نداشته باشد. معاملات ویژه شامل معاملات زیر می‌باشد:
الف - فروش اعتباری که در آن نرخ بهره، مدت پرداخت یا سایر شرائط مربوط به علت دخالت دولت با نرخهای تجاری و مدت یا شرائط معمولی در‌بازار جهانی انطباق نداشته باشد.
ب - فروشی که در آن وجوه تخصیص یافته برای خرید گندم از محل وامی که دولت صادرکننده گندم به منظور خرید گندم از آن کشور اعطاء می‌نماید،تحصیل شده باشد.
پ - فروش در ازاء پول کشور واردکننده، در حالتی که پول مزبور قابل انتقال یا قابل تبدیل به ارز یا کالا جهت استفاده در کشور صادرکننده نباشد.
ت - فروش طبق موافقتنامه‌های بازرگانی با ترتیبات ویژه پرداخت، منجمله حسابهای تهاتری برای تسویه مانده‌های بستانکار به طور دو جانبه از طریق‌مبادله کالا مگر اینکه دولت صادرکننده و دولت واردکننده ذینفع یا توافق یکدیگر این نوع خرید را معامله تجاری تلقی نمایند.
ث - معاملات تهاتری.
I به هنگامی که در نتیجه دخالت گندم به قیمتی غیر از قیمتهای رایج بین‌المللی مبادله گردد یا.
II - تحت برنامه خرید یک دولت انجام پذیرد، مگر این که خرید گندم از یک معامله تهاتری منتج شود که در آن مقصد نهایی در قرارداد اصلی معامله‌تهاتری ذکر نشده باشد.
ج - خرید گندم از محل وجوهی که دولت عضو صادرکننده به همین منظور اعطا کرده باشد یا اهدای گندم.
چ - بنا به تشخیص شورا هر نوع معامله دیگر که واجد خصوصیاتی باشد که از جانب یک کشور عضو اتخاذ شده و با رویه‌های مرسوم تجاری انطباق‌نداشته باشد.
۳ - درباره هر گونه نظر ابراز شده از طرف دبیر اجرایی یا کشور صادرکننده یا کشور واردکننده در این باره که معاملات انجام شده خرید تجاری به شرح‌بند (۱) این ماده است یا یک معامله ویژه به شرح بند (۲) این ماده می‌باشد. شورا تصمیم نهایی،اتخاذ خواهد کرد.
ماده ۴ - سوابق و گزارشات
۱ - شورا برای هر سال زارعی به طور جداگانه سوابقی برای موارد زیر حفظ خواهد کرد.
الف - به منظور اجرای این کنوانسیون برای کلیه خریدهای تجاری به وسیله کشورهای عضو، از کشورهای عضو و غیر عضو با شرایطی که موجب می‌گردد‌معاملات مزبور در ردیف معاملات ویژه قرار گیرد.
ب - از کلیه فروشهای تجاری به وسیله کشورهای عضو به کشورهای غیر عضو و کلیه صادرات به وسیله کشورهای عضو به کشورهای غیر عضو با‌شرایطی که موجب می‌گردد معاملات مزبور در ردیف معاملات ویژه قرار گیرد.
۲ - سوابق مورد اشاره بند اخیر به نحوی حفظ خواهد شد که سوابق معاملات ویژه از سوابق معاملات تجاری جدا باشد.
۳ - به منظور تسهیل کار "کمیته فرعی مشورتی وضعیت بازار" بر طبق ماده (۱۶) شورا سوابق قیمتهای بازار بین‌المللی گندم و آرد گندم و هزینه‌های‌حمل و نقل را نگهداری خواهد کرد.
۴ - هرگاه گندمی به کشور مقصد برسد در حالی که در کشوری به جز کشور مبدأ مجدداً به فروش رفته باشد یا از آن عبور کرده باشد و یا در آن کشور‌مجدداً بارگیری شده باشد کشورهای عضو در مورد این گندم باید اطلاعات مربوطه را حتی‌الامکان به نحوی در اختیار شورا قرار دهند که شورا قادر‌باشد سوابق خریدها یا معاملات را به شرح بندهای (۱) و (۲) این ماده تحت عنوان خرید یا معامله به یک کشور مبدأ و کشور مقصد در دفاتر خود ثبت‌نماید.
در مورد فروش مجدد گندم مفاد این بند در صورتی قابل اجرا خواهد بود که گندم مزبور در کشور مبدأ طی همان سال زراعی حمل شده باشد.
۵ - شورا در صورتی اجازه می‌دهد که خریدی در سوابق سال زارعی معین به ثبت برسد که:
الف - زمان بارگیری مربوط به خرید مذکور طبق نظر شورا ظرف مدت معقولی تا یک ماه قبل از شروع یا بعد از پایان همان سال زراعی صورت گرفته‌باشد و ب - دو کشور عضو طرف معامله به این امر تراضی نمایند:
۶ - برای اجرای مفاد این ماده:
الف - کشورهای عضو مکلفند که اطلاعات مربوط به مقادیر گندم مورد خرید و فروش تجاری و معاملات ویژه را که شورا در حدود صلاحیت خود‌خواستار شود به دبیر اجرایی ارسال دارند، از جمله:
I - در مورد معاملات ویژه جزئیات معامله به صورتی که به توان آنها را طبق ماده (3) طبقه‌بندی کرد.
II - در مورد گندم اطلاعات مربوط به نوع، طبقه، درجه و کیفیت و مقادیر مربوطه تا آنجا که در دسترس می‌باشد.
III - در مورد آرد چنان اطلاعاتی که بتوان کیفیت آرد و مقادیر مربوط هر یک از کیفیتهای مختلف را تعیین نمود.
ب - کشورهای عضوی که به طور منظم به صدور گندم می‌پردازند و همچنین سایر کشورهای عضو که شورا تعیین خواهد کرد، می‌بایستی اطلاعات‌مورد لزوم شورا درباره قسمت در معاملات تجاری ویژه همراه با مشخصات، طبقه، نوع - درجه و کیفیت گندم و آرد گندم مورد معامله برای دبیر اجرایی‌ارسال دارند.
پ - شورا به طور منظم اطلاعاتی درباره هزینه‌های جاری حمل و نقل تحصیل خواهد نمود و کشورهای عضو باید اطلاعات تکمیلی مورد درخواست‌شورا را تا آنجا که میسر باشد گزارش دهند.
۷ - شورا برای گزارشها و سوابق مورد اشاره این ماده نظامنامه‌هایی تدوین خواهد نمود. نظامنامه‌های مذکور دفعات و نحوه تنظیم گزارشات مذکور و‌وظائف کشورهای عضو را در این زمینه تعیین خواهد نمود شورا همچنین مقرراتی برای اصلاح سوابق و گزارشهای مضبوط از جمله حل و فصل‌اختلافات حاصله در آن باره وضع خواهد کرد. در صورتی که یک کشور عضو مکرراً و بدون دلیل موجه از ارائه گزارشهایی که این ماده لازم می‌دارد‌خودداری ورزد کمیته اجرایی برای رفع این اشکال مذاکراتی را به آن کشور ترتیب خواهد داد.
ماده ۵ - تخمین احتیاجات و موجودی گندم ۱ - کشورهای واردکننده در نیمکره شمالی تا اول اکتبر و کشورهای صادرکننده نیمکره جنوبی تا اول فوریه، باید حدود احتیاجات واردات گندم خود را‌برای آن سال زراعی به شورا اطلاع دهند. کشورهای واردکننده بعداً می‌توانند هر گونه تغییری را که بخواهند در رقم تخمینی خود بدهند، به شورا گزارش‌نمایند.
۲ - کشورهای نیمکره صادرکننده نیمکره شمالی تا اول اکتبر و کشورهای صادرکننده نیمکره جنوبی تا اول فوریه باید مقدار تخمینی گندمی را که در‌همان سال سال زراعی برای صادرات در دسترس خواهند داشت به شورا اطلاع دهند. کشورهای صادرکننده می‌توانند هر گونه تغییری را که بخواهند در‌رقم تخمینی خود بدهند، به شورا گزارش نمایند.
۳ - کلیه تخمیناتی که به اطلاع شورا می‌رسد، به منظور اجرای این کنوانسیون مورد استفاده قرار گرفته و تنها تحت شرایطی که شورا مقرر خواهد داشت‌در اختیار کشورهای واردکننده و صادرکننده قرار خواهد گرفت - ارقام تخمینی ارائه شده طبق این ماده، به هیچ وجه تعهدآور نمی‌باشد.
ماده ۶ - تبادل نظر در مورد شرائط بازار.
۱ - اگر "کمیته فرعی مشورتی وضعیت بازار" طی بررسی مستمر خود بر اساس بند (۲) ماده (۱۶)، نظر دهد که بازار دچار عدم ثبات شده یا در آتیه‌نزدیک خواهد شد یا آنکه دبیر اجرایی به صوابدید خود یا بنا به تقاضای هر یک از اعضاء صادرکننده و یا واردکننده چنین وضعیتی را به اطلاع کمیته‌فرعی مشورتی برساند، کمیته فرعی مشورتی واقعیات مربوطه را بی‌درنگ به اطلاع کمیته اجرایی خواهد رسانید کمیته فرعی مشورتی در امر مطلع ساختن کمیته اجرایی به‌اوضاع و احوالی که باعث عدم ثبات گردیده یا احتمالاً موجبات عدم ثبات در بازار را فراهم خواهد ساخت از جمله نوسان قیمتها، توجه مخصوصی‌خواهد نمود. کمیته اجرایی ظرف ۵ روز کار بازار برای بررسی وضعیت و اینکه آیا می‌توان راه حلی قابل قبول هر دو طرف یافت تشکیل جلسه خواهد‌داد.
۲ - اگر کمیته اجرایی صلاح بداند رییس شورا را در جریان امر قرار خواهد داد، و رییس شورا جلسه‌ای جهت بررسی وضعیت - تشکیل خواهد داد.
ماده ۷ - اختلافات و شکایات
۱ - هر نوع اختلاف ناشی از تفسیر یا اجرای این کنوانسیون که با مذاکره رفع نشود به تقاضای یکی از کشورهای طرف اختلاف برای اتخاذ تصمیم به‌شورا احاله خواهد شد.
۲ - هر عضوی که تشخیص دهد به منافعش به عنوان یکی از اعضاء این کنوانسیون به واسطه اقدامات یک یا چند کشور عضو با تأثیر نهادن بر عملیات‌کنوانسیون، به طور جدی لطمه وارد آمده است، می‌تواند موضوع را به اطلاع شورا برساند، در این مورد شورا فوراً با اعضای ذیربط به منظور رفع‌اختلاف به تبادل نظر خواهد پرداخت چنانچه اختلاف مربوطه از طریق مذاکره و تبادل نظر حل نگردد شورا موضوع را مورد بررسی بیشتر قرار داده‌توصیه‌هایی به طرفین اختلاف خواهد نمود.
ماده ۸ - بررسی سالانه وضع جهانی گندم.
۱ - الف - برای پیشبرد هدفهای این کنوانسیون به شرح مذکور در ماده (۱) شورا هرساله وضع جهانی گندم را بررسی خواهد کرد و تأثیر واقعیات منتج‌از بررسی مزبور را بر تجارت بین‌المللی گندم به اطلاع کشورهای عضو خواهد رساند بدان منظور که کشورهای عضو در تعیین و اجرای سیاستهای‌داخلی کشاورزی و قیمت واقعیات مربوطه را مد نظر داشته باشند.
ب - این بررسی بر مبنای اطلاعات واصله در مورد تولید ملی، موجودی مصرف، قیمت مبادلات گندم هر یک از کشورها، مشتمل بر معاملات تجاری‌و ویژه انجام خواهد گرفت.
پ - هر یک از کشورهای عضو می‌تواند اطلاعات مرتبط با بررسی سالانه وضع جهانی گندم را که شورا در اختیار ندارد، مستقیماً یا از طریق یکی از‌سازمانهای ذیربط سازمان ملل از جمله کنفرانس توسعه و تجارت سازمان ملل (انکتاد) و سازمان خواربار کشاورزی سازمان ملل (فائو) در اختیار شورا‌قرار دهد.
۲ - شورا در انجام بررسی سالانه خود وسائل ازدیاد مصرف گندم را مورد مطالعه قرار خواهد داد و با همکاری کشورهای عضو مطالعاتی درباره امور‌ذیل انجام خواهد داد.
الف - عواملی که در مصرف گندم در کشورهای مختلف تأثیر دارند.
ب - علل ازدیاد مصرف، به خصوص در کشورهایی که امکان ازدیاد مصرف در آنها وجود دارد.
۳ - از نظر تأمین هدفهای این ماده، شورا به منظور احتراز از دوباره کاری، مطالعات انجام شده از طرف کنفرانس توسعه و تجارت و سازمان خواربار و‌کشاورزی سازمان ملل و سایر سازمانهای بین‌الدول را مورد استفاده قرار خواهد داد و بدون ایراد خدشه به کلیت بند (۱) ماده (۲۰) می‌تواند درباره‌همکاری در هر یک از زمینه‌های فعالیتهای خود که صلاح بداند با این سازمانهای بین‌الدول و همچنین با هر یک از دول عضو سازمان ملل و سازمانهایتخصصی که در این کنوانسیون عضویت ندارند ولیکن نسبت به تجارت جهانی غلات علاقه اساسی دارند، چنین ترتیباتی را بر قرار نماید.
۴ - این ماده به هیچ وجه محدودکننده اختیار و آزادی هیچ یک از دولتهای عضو در تعیین و اجرای سیاست‌های داخلی کشاورزی و قیمت نخواهد بود.
ماده ۹ - رهنمودهای مربوط به معاملات امتیازی:
۱ - کشورهای عضو تعهد می‌کنند که معاملات امتیازی مربوط به گندم را به نحوی انجام دهند که تأثیر زیان بخشی به روشهای معمولی تولید و تجارت‌بازرگانی جهانی نداشته باشد.
۲ - به این منظور کشورهای عضو تعهد می‌کنند که به اقدامات مقتضی این موضوع را که معاملات امتیازی سوای فروشهای تجارتی است و منطقاً‌هنگام نبودن فروشهای تجاری بدانها مبادرت می‌شود تأیید و تثبیت کنند. این نوع اقدامات با اصول تنظیم اضافه مصرف و "رهنمودهای" توصیه شده از‌طرف سازمان خواربار و کشاورزی سازمان ملل هماهنگ خواهد بود و می‌تواند متضمن حفظ مقدار مشخصی از واردات تجاری گندم، با موافقت دولت‌دریافت‌کننده، در یک مقیاس جهانی بوده باشد. در تعیین یا تعدیل این مقدار، به میزان واردات تجاری در یک زمان مفروض و اوضاع و احوال اقتصادی‌کشور دریافت‌کننده از جمله و به خصوص وضع موازنه پرداختهای آن توجه کامل معطوف خواهد شد.
۳ - کشورهای عضو هنگام انجام معاملات امتیازی صادراتی با کشورهای صادرکننده عضو، که فروشهای تجاری آنها در اثر این معاملات تحت تأثیر‌قرار می‌گیرد، قبل از انجام معامله تا آنجا که در حیطه امکاناتشان باشد، مشاوره خواهند کرد.
۴ - کمیته اجرایی درباره رویدادهای حاصله در معاملات امتیازی گندم گزارش سالانه‌ای برای شورا تهیه خواهد کرد.
قسمت ۲ - امور اداری
ماده ۱۰ - اساسنامه شورا
۱ - شورای جهانی گندم که به موجب موافقتنامه بین‌المللی گندم ۱۹۴۹ به وجود آمده است به منظور اجرای این کنوانسیون با اعضاء اختیارات و‌وظایف مشروحه در این کنوانسیون به موجودیت خود ادامه خواهد داد.
۲ - هر یک از اعضای صادرکننده و واردکننده، یک عضو رأی دهنده در شورا بوده و در جلسات شورا به وسیله یک نماینده اعضاء علی‌البدل و مشاوران‌شرکت خواهند کرد.
۳ - سازمانهای بین‌الدول که از طرف شورا برای حضور در هر یک از جلسات خود دعوت
می‌شوند، یک نماینده بدون حق رأی در این جلسات خواهند‌داشت.
۴ - شورا یک رییس و یک نائب رییس انتخاب خواهد کرد که دوره تصدی آنها یک سال زارعی خواهد بود. رییس شورا و نیز نایب رییس هنگامی که به‌عنوان رییس عمل می‌نماید حق رأی ندارند.
ماده ۱۱ - اختیارات و وظایف شورا:
۱ - شورا نظامنامه داخلی خود را تنظیم می‌کند.
۲ - شورا شرح موارد و سوابقی را که این کنوانسیون مقرر می‌دارد و نیز سوابق دیگری را که خود مناسب بداند ضبط و نگهداری خواهد کرد.
۳ - شورا گزارش سالانه‌ای منتشر خواهد کرد و می‌تواند اطلاعات دیگری (از جمله و مخصوصاً بررسی سالانه شورا یا قسمتی از آن یا خلاصه‌ای از‌آن) را که در حیطه شمول این کنوانسیون باشد منتشر نماید.
۴ - شورا علاوه بر اختیارات و وظایفی که این کنوانسیون مقرر داشته، دارای هر نوع اختیار و وظایف دیگری است که برای اجرای مفاد این کنوانسیون‌ضرورت دارد.
۵ - شورا می‌تواند با دوسوم آراء کشورهای صادرکننده و دوسوم آراء کشورهای واردکننده، هر قسمت از اختیارات و وظایف خود را به جز وظایف‌مربوط به بودجه و تعیین سهمیه‌ها که در بندهای (۲) و (۳) ماده ۱۹ قید شده است به هر یک از کمیته‌های خود یا دبیر اجرایی تفویض کند. شورا در هر‌موقع که به خواهد می‌تواند با اکثریت آراء این تفویض را فسخ نماید. تصمیمات متخذه به موجب اختیارات و وظایفی که شورا به شرح این بند تفویض‌نموده، در صورت تقاضای هر یک از کشورهای صادرکننده یا واردکننده ظرف مدتی که شورا معین خواهد کرد قابل تجدید نظر به وسیله شورا خواهد‌بود.تصمیماتی که در مدت معین مورد اعتراض هیچ یک از کشورهای عضو واقع نشود برای کشورهای عضو لازم‌الاتباع است.
۶ - برای اینکه شورا قادر به اجرای وظایف خود به موجب این کنوانسیون باشد شورا می‌تواند دریافت آمار و اطلاعاتی را که برای این منظور لازم‌می‌شمرد درخواست نماید و اعضاء مکلفند این قبیل آمار و اطلاعات را در اختیار شورا قرار دهند.
ماده ۱۲ - آراء
۱ - کشورهای صادرکننده جمعاً دارای ۱۰۰۰ رأی و کشورهای واردکننده جمعاً دارای ۱۰۰۰ رأی می‌باشند.
۲ - آراء قابل اجرای نمایندگان هر کشور صادرکننده در شورا، آن آرایی خواهد بود که در ضمیمه "الف" مشخص شده است.
۳ - آراء قابل اجرای نمایندگان هر کشور واردکننده در شورا، آن آرایی خواهد بود که در ضمیمه "ب" مشخص شده است.
۴ - هر یک از کشورهای صادرکننده می‌تواند کشور عضو صادرکننده دیگر را و هر یک از کشورهای عضو واردکننده می‌تواند کشور عضو واردکننده‌دیگر را مجاز و مختار سازد که به نمایندگی منافع آن در جلسه یا جلسات شورا حق رأی اجازه دهند استفاده کند. به این منظور باید مدرک مستدل و قانع‌کننده‌ای به شورا ارائه گردد.
۵ - اگر در هر یک از جلسات شورا یک کشور واردکننده یا صادرکننده نماینده صلاحیتدار در جلسه نداشته باشد و یا حق رأی خود را به دولت دیگر‌طبق بند (۴) این ماده تفویض نکرده باشد و در صورتی که هنگام تشکیل جلسه، یک دولت بر طبق مقررات این کنوانسیون از حق رأی خود صرف نظر‌کرده باشد، یا از حق رأی خود محروم شده باشد یا حق رأی آن اعاده شده باشد، مجموع آرایی که باید وسیله دولتهای صادرکننده داده شود به رقمی‌تبدیل خواهد شد که مساوی با مجموع آراء کشورهای واردکننده در جلسه مورد بحث گردد و به تناسب آراء کشورهای صادرکننده بین آنها مجدداً تقسیم‌شود.
۶ - هرگاه کشوری به عضویت این کنوانسیون در آید، و یا یکی از کشورهای عضو از کنوانسیون خارج گردد شورا آراء را میان کشورهای فهرست "الف"یا "ب" به مقتضای مورد و به تناسب تعداد آرایی که هر یک از کشورهای عضو مذکور در فهرستها دارا می‌باشند، مجدداً تقسیم خواهد کرد.
۷ - هیچ یک از کشورهای عضو واردکننده و صادرکننده کمتر از یک رأی نخواهد داشت و تمام آراء باید عدد صحیح (بدون کسری) بوده باشند.
ماده ۱۳ - مقر، جلسات و رسمیت جلسه
۱ - مقر شورا لندن است مگر این که شورا به نحو دیگری تصمیم بگیرد.
۲ - شورا حداقل یک بار در هر نیمه از سال زراعی و در مواقعی که رییس شورا تصمیم بگیرد، یا به نحو دیگری که در این کنوانسیون پیش‌بینی شده،تشکیل جلسه خواهد داد.
۳ - رییس، جلسه شورا را در صورتی تشکیل خواهد داد که الف - پنج کشور، یا ب - یک یا چند کشور که آراء آنها کمتر از ده درصد مجموع آراء نباشد، یا پ - کمیته اجرایی، تقاضا کند.
۴ - حضور نمایندگان با اکثریت آراء متعلق به کشورهای صادرکننده و اکثریت آراء متعلق به کشورهای واردکننده، قبل از تعدیل آراء به شرح ماده (۱۲)،برای رسمیت هر یک از جلسات شورا ضرورت دارد.
ماده ۱۴ - تصمیمات
۱ - به جز در مواردی که در این کنوانسیون به نحو دیگری مقرر شده باشد تصمیمات شورا به وسیله اکثریت آراء داده شده توسط کشورهای صادرکننده‌و اکثریت آراء داده شده توسط کشورهای واردکننده، که جداگانه شمارش شود، اتخاذ خواهد شد.
۲ - هر یک از کشورهای عضو تعهد می‌کنند که تصمیمات شورا را که طبق مقررات این کنوانسیون اتخاذ می‌شود لازم‌الاجراء بداند.
ماده ۱۵ - کمیته اجرایی
۱ - شورا یک کمیته اجرایی ایجاد خواهد کرد.
کمیته اجرایی بیش از چهار کشور صادرکننده که سالانه به وسیله کشورهای صادرکننده انتخاب می‌شوند و بیش از هشت کشور واردکننده که از طرف‌کشورهای واردکننده سالانه انتخاب می‌شوند، عضو نخواهد داشت. رییس کمیته از طرف شورا معین می‌شود و شورا می‌تواند یک نایب رییس برای‌کمیته انتخاب نماید.
۲ - کمیته اجرایی تحت نظر شورا کار می‌کند و در برابر آن مسئول می‌باشد و دارای اختیارات و وظایفی است که در این کنوانسیون مقرر گردیده و یا از‌طرف شورا طبق بند (۵) ماده (۱۱) به آن تفویض بشود.
۳ - تعداد آراء کشورهای صادرکننده در کمیته اجرایی مساوی با تعداد آراء کشورهای واردکننده خواهد بود. آراء کشورهای صادرکننده در کمیته اجرایی‌در میان خود آنها به هر نحو که تصمیم بگیرند، تقسیم خواهد شد مشروط بر اینکه هیچ یک از کشورهای صادرکننده به تنهایی بیش از چهل درصد‌مجموع آرا کشورهای صادر کننده را در کمیته نداشته باشد. آراء کشورهای واردکننده در کمیته اجرایی در میان خود آنها به هر نحو که تصمیم بگیرند‌تقسیم خواهد شد مشروط بر این که هیچیک از آن کشورها به تنهایی بیش از چهل درصد مجموع آراء کشورهای واردکننده را در کمیته نداشته باشد.
۴ - شورا، نظامنامه اخذ آراء در کمیته اجرایی را تنظیم خواهد کرد و در صورت اقتضاء می‌تواند برای کمیته اجرایی نظامنامه‌های دیگری نیز تنظیم کند.اتخاذ تصمیم در کمیته اجرایی مستلزم حصول اکثریت آراء به میزانی است که برای اتخاذ تصمیم در مورد موضوع مشابه در شورا در این کنوانسیون مقرر‌گردیده است.
۵ - هر یک از کشورهای صادرکننده یا واردکننده که عضو کمیته اجرایی نیستند می‌توانند بدون داشتن حق رأی در مذاکرات مربوط به مسائل مطروحه‌در کمیته اجرایی شرکت بنمایند. مشروط به اینکه طبق نظر کمیته پای منافع آن کشور در مسئله مورد بحث در میان باشد.
ماده ۱۶ - کمیته فرعی مشورتی در مورد وضعیت بازار.
۱ - کمیته اجرایی یک کمیته فرعی مشورتی وضعیت بازار تشکیل خواهد داد اعضاء این کمیته حداکثر از پنج نماینده فنی کشورهای صادرکننده و‌حداکثر پنج نماینده فنی کشورهای واردکننده مرکب خواهد بود. رییس کمیته فرعی به وسیله کمیته اجرایی انتخاب خواهد شد.
۲ - کمیته فرعی مشورتی به طور مستمر وضعیت بازار را مورد بررسی قرار داده و گزارشات مربوطه را به موجب ماده (۶) به اطلاع کمیته اجرایی‌خواهد رساند. کمیته فرعی مشورتی در انجام وظایف خود کلیه پیشنهادات و نظرات کشورهای صادرکننده و واردکننده را مورد توجه قرار خواهند داد.
۳ - هر کشور عضو که در کمیته فرعی مشورتی عضویت نداشته باشد. می‌تواند در مذاکرات مربوط به مسائلی که در کمیته مطرح می‌باشد شرکت کند.مشروط بر اینکه طبق نظر کمیته پای منافع کشور مذکور در مسئله مورد بحث مستقیماً در میان باشد.
۴ - کمیته فرعی مشورتی طبق مواد مربوطه در کنوانسیون و درباره موضوعاتی که شورا با کمیته اجرایی به کمیته فرعی ارجاع می‌نماید، از جمله‌موضوعاتی که شورا به موجب ماده (۲۱) این کنوانسیون به کمیته ارجاع می‌نماید نظر مشورتی خود را ابراز خواهد داشت.
ماده ۱۷ - دبیرخانه.
۱ - شورا، دبیرخانه‌ای مرکب از یک دبیر اجرایی که صاحب بالاترین منصب اداری آن خواهد بود و تعدادی کارمند که برای کار شورا و کمیته‌های آن‌ضرورت دارد، خواهد داشت.
۲ - دبیر اجرایی توسط شورا انتخاب می‌شود و مسئول اجرای وظایف مربوط به دبیرخانه در اداره این کنوانسیون و اجرای وظایف دیگری که شورا و‌کمیته‌های آن به او محول کنند خواهد بود.
۳ - کارکنان دبیرخانه وسیله دبیر اجرایی، بر طبق مقرراتی که از طرف شورا وضع می‌شود، انتخاب خواهد شد.
۴ - استخدام دبیر اجرایی و کارکنان دبیرخانه مشروط بر این خواهد بود که آنها هیچ گونه منافع مالی در تجارت گندم نداشته باشند و یا اگر دارند از آن‌دست بکشند و نیز در مورد انجام وظایف خود بر طبق این کنوانسیون از هیچ دولت و هیچ مقامی غیر از شورا دستور نخواهند و نپذیرند.
ماده ۱۸ - مزایا و مصونیت‌ها:
۱ - شورا دارای شخصیت حقوقی خواهد بود و به ویژه اختیار خواهد داشت قراردادهایی منعقد کند، دارایی منقول و غیر منقول تحصیل و یا بفروشد و‌در دادگاه اقامه دعوی نماید.
۲ - وضع حقوقی، امتیازات و مصونیت‌های شورا در قلمرو کشور پادشاهی انگلیس مشمول موافقتنامه‌ای که بین شورای بین‌المللی گندم و دولت‌بریتانیای کبیر و ایرلند شمالی در تاریخ ۲۸ نوامبر ۱۹۶۸ در مورد مقر شورا منعقد شده، خواهد بود.
۳ - موافقتنامه مذکور در بند (۲) این ماده مستقل از کنوانسیون حاضر خواهد بود موافقتنامه مقر شورا در موارد ذیل از اعتبار ساقط خواهد شد:
الف - با موافقت حاصل بین شورا و دولت بریتانیای کبیر و ایرلند شمالی، یا ب - در صورتی که مقر شورا از قلمرو کشور پادشاهی انگلیس به خارج انتقال یابد، یا ج - در صورت اختتام موجودیت شورا.
۴ - در صورتی که مقر شورا از قلمرو کشور پادشاهی انگلیس به خارج انتقال یابد، دولت عضوی که مقر شورا در آن کشور واقع خواهد شد در مورد‌وضع حقوقی و امتیازات و مصونیت‌های شورا، دبیر اجرایی، کارمندان دبیرخانه و نمایندگان کشورهای عضو در جلساتی که شورا برگزار خواهد کرد،یک موافقتنامه بین‌المللی با شورا منعقد خواهد نمود.
ماده ۱۹ - امور مالی:
۱ - مخارج هیأت‌های نماینده در شورا و نمایندگان در کمیته‌ها و کمیته‌های فرعی آن وسیله دولتهای مربوطه پرداخت خواهد شد. سایر هزینه‌های لازم‌برای اداره این کنوانسیون از محل سهم پرداختی سالانه کشورهای صادرکننده و واردکننده تأمین خواهد شد. میزان سهم پرداختی هر یک از کشورها در‌هر سال زراعی به نسبت آرایی خواهد بود که آن کشور در مجموعی آراء کشورهای صادرکننده و واردکننده در آغاز سال زراعی مورد بحث دارا می‌باشد.
۲ - در اولین جلسه‌ای که بعد از به اجرا در آمدن این کنوانسیون تشکیل می‌شود شورا بودجه خود را برای دوره‌ای که به ۳۰ ژوئن ۱۹۷۲ خاتمه می‌یابد‌تصویب می‌نماید و سهمیه‌ای را که هر یک از کشورهای صادرکننده و واردکننده باید پرداخت نماید تعیین می‌کند.
۳ - شورا در اجلاسیه‌ای در نیمه دوم هر سال زراعی بودجه سال بعد زراعی خود را تصویب می‌کند و میزان سهم قابل پرداخت اعضاء صادرکننده و‌واردکننده را برای سال زراعی مورد بحث تعیین می‌نماید.
۴ - سهم اولیه قابل پرداخت هر یک از اعضاء واردکننده یا صادرکننده که طبق بند (۲) ماده (۲۵) به این کنوانسیون ملحق می‌شود وسیله شورا بر اساس‌آرایی که به آن کشور تعلق خواهد گرفت و مدتی که از سال زراعی جاری باقی مانده است تعیین خواهد شد.
ولی مقدار تعیین شده برای سایر کشورهای صادرکننده و واردکننده برای سال زراعی جاری تغییری نخواهد کرد.
۵ - سهم‌ها بلافاصله بعد از تعیین قابل پرداخت خواهد بود. چنانچه هر یک از کشورهای صادرکننده یا واردکننده ظرف یک سال پس از تعیین سهم خود‌در پرداخت آن قصور ورزند تا هنگام پرداخت سهم مذکور از حق رأی خود محروم خواهند شد ولی از انجام تعهدات خود طبق این کنوانسیون از حقوق‌خود تحت این کنوانسیون معاف و محروم نخواهند شد. مگر آنکه شورا چنین تصمیمی اتخاذ کند.
۶ - شورا در هر سال زراعی ترازنامه‌ای از دریافتها و مخارج خود در سال زراعی قبلی که به تأیید حسابدار رسمی رسیده باشد، منتشر خواهد کرد.
۷ - شورا قبل از انحلال خود باید ترتیب تسویه بدهیها و استرداد دارایی‌ها و بایگانی سوابق و اسناد مربوطه خود را بدهد.
ماده ۲۰ - تشریک مساعی با سایر سازمانهای بین‌الدول ماده ۱ - شورا اقدامات لازم را برای انجام مشاوره و همکاری با سازمان ملل و ارگانهای آن، به خصوص کنفرانس توسعه و تجارت سازمان ملل انکتاد(unctad) و سازمان خواربار و کشاورزی و دیگر مؤسسات تخصصی سازمانهای بین‌الدولی که مناسب تشخیص دهد، به عمل خواهد آورد.
۲ - با توجه به نقش ویژه‌ای که انکتاد (unctad) در تجارت بین‌المللی مواد اولیه دارد، شورا در صورتی که مناسب تشخیص دهد انکتاد (unctad) را‌در جریان فعالیتها و برنامه‌های کار خود قرار خواهد داد.
۳ - در صورتی که شورا دریابد که هر یک از مقررات این کنوانسیون اساساً با هر یک از الزامات تعیین شده از جانب سازمان ملل یا ارگانهای مربوطه یا‌سازمانهای تخصصی در مورد موافقتنامه‌های بین‌الدول برای مواد اولیه، تعارض دارد، این تعارض موردی منافی با روح این کنوانسیون تلقی گردیده و‌مفاد مقرر در بندهای (۲) (۳) و (۴) ماده (۲۷) تنفیذ خواهد شد.
ماده ۲۱ - قیمتها، حقوق و تعهدات مربوط به آن.
به منظور تأمین عرضه گندم و آرد گندم به کشورهای واردکننده و تأمین بازار گندم و آرد گندم برای کشورهای صادرکننده، با قیمتهای عادله و ثابت، شورا‌در موقع مقتضی مسئله قیمتها و حقوق و تعهدات مربوطه را مورد بررسی قرار خواهد داد. در صورتی که شورا تشخیص دهد که مذاکره درباره این‌موضوعات را به نحو موفقیت‌آمیزی می‌توان انجام داد و در دوره عمل این کنوانسیون به مرحله اجرا در آورد، از دبیر کل انکتاد (unctad) درخواست‌خواهد نمود که کنفرانسی به منظور مذاکره در این خصوص تشکیل دهد.
ماده ۲۲ - امضاء
این کنوانسیون از تاریخ ۲۹ مارس ۱۹۷۱ تا آخر روز ۳ ماه مه ۱۹۷۱ برای امضاء دول عضو کنوانسیون تجارت گندم ۱۹۶۷ و دول شرکت‌کننده در‌کنفرانس گندم ۱۹۷۱ سازمان ملل در شهر واشنگتن مفتوح خواهد بود.
ماده ۲۳ - تصویب، پذیرش، تأیید - اجرای این کنوانسیون منوط به تصویب، پذیرش یا تأیید هر دولت امضاء‌کننده بر طبق قوانین اساسی کشور مربوط‌می‌باشد. اسناد تصویب، پذیرش یا تأیید باید نزد دولت ایالات متحده آمریکا تودیع‌ای شود. ضرب‌الاجل برای تودیع اسناد مزبور تا پایان ۱۷ ژوئن خواهد‌بود، مگر آنکه شورا این ضرب‌الاجل را یک یا چند بار برای کشور امضاء‌کننده که اسناد را تودیع ننموده است تمدید نماید.
ماده ۲۴ - اجرای موقت: هر دولت امضاء‌کننده می‌تواند سند اعلام اجرای موقت این کنوانسیون را نزد دولت ایالات متحده آمریکا تودیع نماید.همچنین هر کشور دیگری که شرائط امضاء این کنوانسیون را حائز باشد یا هر کشوری که درخواست الحاق آن به تصویب شورا رسیده باشد، می‌تواند‌سند اعلام اجرای موقت را نزد دولت ایالات متحده آمریکا تودیع نماید. کشوری که چنین سندی را تودیع کند مفاد کنوانسیون را به طور موقت اجرا‌خواهد نمود و عضو موقت این کنوانسیون به شمار خواهد رفت.
ماده ۲۵ - الحاق:
۱ - هر دولت شرکت‌کننده در کنفرانس گندم ۱۹۷۱ سازمان ملل، عضو کنوانسیون تجارت گندم ۱۹۶۷ می‌تواند تا آخر ژوئن ۱۹۷۱ به این کنوانسیون‌ملحق گردد. مگر آنکه شورا این ضرب‌الاجل را یک یا چند بار برای کشورهایی که تا تاریخ فوق سند را تودیع نکرده باشد، تمدید نماید.
۲ - بعد از ۱۷ ژوئن ۱۹۷۱ هر دولتی که برای شرکت در کنفرانس گندم ۱۹۷۱ سازمان ملل دعوت گردیده، به موجب شرایطی که شورا مقتضی بداند،می‌تواند با دوسوم آراء داده شده وسیله کشورهای صادرکننده و دوسوم آراء داده شده وسیله کشورهای واردکننده بدین کنوانسیون ملحق گردد.
۳ - الحاق یک کشور بعد از تودیع سند الحاق نزد دولت ممالک متحده آمریکا رسمیت می‌یابد.
۴ - به منظور اجرای این کنوانسیون در هر مورد که به کشورهایی که نامشان در ضمیمه‌های (الف) و (ب) مندرج گردیده اشاره شود، نام هر کشور‌عضوی که دولت آن بر طبق مقرراتی که شورا بر اساس این ماده وضع نموده به کنوانسیون ملحق شده باشد مندرج در فهرست ضمیمه (الف) و یا (ب)بر حسب مورد، تلقی خواهد شد.
ماده ۲۶ - مرحله اجراء:
۱ - این کنوانسیون بین دولتهایی که اسناد تصویب پذیرش، تأیید یا الحاق تودیع کرده باشند، به شرح ذیل به مرحله اجرا در خواهد آمد.
الف - در۱۸ ژوئن ۱۹۷۱ در مورد تمام مقررات غیر از آنچه در مواد (۳) تا (۹) مندرج است و ماده (۱۲) و
ب - در اول ژوئیه ۱۹۷۱ در مورد مواد (۳) تا (۹) و ماده (۲۱) مشروط به اینکه تا ۱۷ ژوئن ۱۹۷۱ اسناد تصویب، پذیرش، تأیید یا الحاق، یا سند اعلام‌اجرای موقت از جانب دول صادرکننده‌ای که حداقل ۶۰ درصد آراء قید شده در فهرست ضمیمه (الف) و از جانب دول واردکننده‌ای که حداقل ۵۰درصد آراء قید شده در فهرست ضمیمه (ب) را داشته باشد تودیع شده باشد.
۲ - این کنوانسیون برای هر دولتی که سند تصویب، پذیرش، تأیید، یا الحاق را بعد از تاریخ ۱۸ ژوئن ۱۹۷۱ تودیع کرده باشد از تاریخ تودیع اسناد بر‌طبق مقررات مربوطه این کنوانسیون به مرحله اجرا در می‌آید، با این استثناء که هیچ جزء از اجزاء کنوانسیون برای مدت مذکور به مرحله اجرا در‌نمی‌آید مگر اینکه آن جزء برای دیگر دولتها بر طبق بند (۱) یا(۳) این ماده به مرحله اجرا در آمده باشد.
۳ - در صورتی که این کنوانسیون بر طبق بند (۱) این ماده به مرحله اجرا در نیاید دولتهایی که اسناد، تصویب، پذیرش تأیید یا الحاق یا سند اعلام‌اجرای موقت را تودیع کرده باشد می‌تواند با توافق متقابل فیمابین خود تصمیم بگیرند که این کنوانسیون از لحاظ دولتهایی که اسناد تصویب، پذیرش،تأیید یا الحاق را تسلیم کرده‌اند، به مرحله اجرا در آید.
ماده ۲۷ - مدت، اصلاح و کناره‌گیری:
۱ - مدت اجرای این کنوانسیون تا پایان ۳۰ ژوئن ۱۹۷۴ خواهد بود.
هرگاه به موجب ماده (۲۱) موافقتنامه جدیدی که گندم را شامل شود، منعقد گردد و قبل از ۳۰ ژوئن ۱۹۷۴ به مرحله اجرا در آید، این کنوانسیون فقط تا‌تاریخ شروع اجرای موافقتنامه جدید قوه اجرایی خواهد داشت.
۲ - شورا می‌تواند اصلاحاتی را در این کنوانسیون به دول عضو توصیه نماید.
۳ - شورا می‌تواند مهلتی معین کند که ظرف آن هر یک از کشورهای عضو مکلفند به دولت ایالات متحده آمریکا اطلاع دهند که اصلاحات را می‌پذیرند‌یا نه اصلاح پیشنهادی موقعی لازم‌الاجراء خواهد گردید، که کشورهای صادرکننده‌ای که صاحب دوسوم مجموع آراء کشورهای صادرکننده هستند و‌کشورهای واردکننده‌ای که صاحب دوسوم مجموع آراء کشورهای واردکننده هستند آن را پذیرفته باشند.
۴ - عضوی که تا تاریخ به اجراء در آمدن اصلاحیه کنوانسیون، قبول اصلاحیه را از جانب خود به دولت ایالات متحده آمریکا ندهد، می‌تواند بعد از‌اعلام کتبی کناره‌گیری خود به دولت ایالات متحده آمریکا به طریقی که شورا در هر مورد درخواست می‌کند، در انقضای سال زراعی جاری از این‌کنوانسیون خارج گردد، ولی از تعهداتی که تحت این کنوانسیون بر عهده دارد و تا پایان سال زراعی مورد بحث هنوز ادا نکرده است معاف نمی‌شود.عضوی که بدین ترتیب کناره‌گیری می‌کند نسبت به مفاد اصلاحیه‌ای که باعث کناره‌گیری آن شده باشد تعهدی نخواهد داشت. اگر کشور عضوی شورا را‌در اولین اجلاسیه‌ای که بعد از به اجرا در آمدن اصلاحات تشکیل می‌دهد، قانع سازد که بنا به جهات اداری و پارلمانی پذیرفتن به موقع اصلاحات‌برایش میسر نیست و اعلام کند که تا زمان پذیرفتن اصلاحات آنها را موقتاً به مورد اجرا خواهد گذاشت شورا می‌تواند ضرب‌الاجلی برای پذیرش‌اصلاحیه تعیین کند که در طی آن کشور عضو به رفع دشواریهای مذکور قادر گردد.
۵ - اگر یکی از اعضاء بر این عقیده باشد که اجرای این کنوانسیون به منافع آن لطمه می‌زند می‌تواند موضوع را به نحوی مستدل به اطلاع شورا برساند و‌شورا موضوع را طی ۳۰ روز مورد بررسی قرار خواهد داد. چنانچه عضو مربوط بر این عقیده باشد که با وجود دخالت شورا به منافع آن همچنان لطمه‌وارد می‌شود، با ارائه اطلاعیه کتبی به دولت ایالت متحده آمریکا که حداقل ۹۰ روز قبل از اختتام سال زراعی باید صورت گیرد، در پایان سال زراعی‌مربوطه می‌تواند از کنوانسیون کناره‌گیری کند، ولی با این عمل از انجام تعهدات خود تا پایان سال زراعی انجام نداده است معاف نخواهد گردید.
۶ - هر عضوی که در دوره عمل این کنوانسیون به عضویت جامعه اقتصادی اروپا در آید، موضوع را به اطلاع شورا خواهد رساند، و شورا ظرف سی‌روز موضوع را از حیث مذاکره با عضو مزبور و بازار مشترک در مورد تعدیلات مناسب درباره حقوق و تعهدات مربوطه آنها تحت این کنوانسیون، مورد‌بررسی قرار خواهد داد. شورا اختیار دارد که در چنین مواردی طبق بند (۲) این ماده اصلاحیه‌ای پیشنهاد کند.
ماده ۲۸ - ترتیب شمول در سرزمینها:
۱ - هر یک از دولتها هنگام امضاء یا تصویب، پذیرش، تأیید، اجرای موقت یا الحاق به این کنوانسیون می‌تواند اعلام کند که حقوق و وظایفش تحت‌این کنوانسیون شامل یک یا چند قسمت از سرزمینهایی که مسئولیت روابط بین‌المللی آنها را به عهده دارد نخواهد بود.
۲ - به استثناء سرزمینهایی که در مورد آنها بر طبق بند (۱) این ماده اعلامی صورت گرفته باشد، حقوق و وظایف هر یک از دولتها تحت این‌کنوانسیون شامل کلیه سرزمینهایی است که آن دولت مسئولیت روابط بین‌المللی آنها را به عهده دارد.
۳ - هر یک از دولتها بعد از تصویب، پذیرش، تأیید، اجرای موقت یا الحاق به این کنوانسیون در هر زمانی می‌تواند با دادن اطلاع به دولت ایالات‌متحده آمریکا اعلام دارد که حقوق و وظایفش طبق این کنوانسیون در مورد یک یا چند قسمت از سرزمینهای آن دولت که طبق بند (۱) این ماده درباره‌آنها اعلامی صورت گرفته است، قابل اعمال خواهد بود.
۴ - هر یک از دولتها، با دادن اطلاع به دولت ایالت متحده آمریکا می‌تواند به نحو جداگانه در مورد یک یا چند قسمت از سرزمینهایی که مسئولیت‌روابط بین‌المللی آنها را به عهده دارد، از این کنوانسیون کناره‌گیری کند.
۵ - اگر سرزمینی که این کنوانسیون به موجب بندهای (۲) و (۳) این ماده درباره آن شمول دارد، استقلال باید دولت سرزمین مزبور می‌تواند ظرف ۹۰روز بعد از کسب استقلال، با دادن اطلاع به دولت ایالات متحده آمریکا، اعلام نماید که به عنوان یک عضو کنوانسیون حقوق و تعهدات لازمه را به‌عهده گرفته است.
۶ - به منظور تقسیم مجدد آراء طبق ماده (۱۲) هر نوع تغییر در اجرای این کنوانسیون بر طبق این ماده، تغییر در مشارکت در این کنوانسیون، به نحوی‌که مناسب اوضاع و احوال موجود باشد، تلقی خواهد گردید.
ماده ۲۹ - اعلام به وسیله دولت نگهدارنده اسناد: دولت ایالات متحده آمریکا به عنوان دولت نگهدارنده اسناد مراتب امضاء تصویب، پذیرش، تأیید،اجرای موقت و الحاق به این کنوانسیون و نیز کلیه اسناد اطلاع، یادداشتهای واصله بر طبق ماده (۲۷) و هر نوع سند اطلاع و اعلام، بر طبق ماده (۲۸) را‌به تمام دولتهای امضاء‌کننده و ملحق شونده ابلاغ خواهد نمود.
ماده ۳۰ - نسخه گواهی شده کنوانسیون: بلافاصله بعد از به اجراء در آمدن این کنوانسیون، دولت نگهدارنده اسناد، نسخه گواهی شده این کنوانسیون را‌به زبانهای انگلیسی، فرانسه، روسی و اسپانیولی به دبیر کل سازمان ملل برای ثبت طبق ماده ۱۰۲ منشور سازمان ملل ارسال خواهد داشت. هر گونه‌اصلاحیه در این کنوانسیون نیز به همین ترتیب به اطلاع خواهد رسید.
ماده ۳۱ - ارتباط مقدمه با کنوانسیون: این کنوانسیون مقدمه‌ای بر موافقتنامه بین‌المللی گندم ۱۹۷۱ را شامل می‌گردد:
در حضور شهود، امضاء‌کنندگان ذیل، که از جانب دول متبوعه خود اختیار رسمی در این مورد دارا می‌باشند، در تاریخ‌هایی که در مقابل امضاء آنها درج‌شده، این کنوانسیون را امضاء کردند.
متون انگلیسی، فرانسه روسی و اسپانیولی این کنوانسیون متساویاً معتبر خواهند بود و نسخه‌های اصلی نزد دولت ایالات متحده آمریکا تودیع گردیده‌است و این دولت نسخه گواهی شده آن را تسلیم کشورهای امضاء‌کننده و ملحق شونده و دبیر اجرایی شورا خواهد کرد.
ضمیمه (الف) آراء کشورهای صادرکننده استرالیا ۱۰۰ آرژانتین ۱۰۰ بلغارستان ۵ کانادا ۲۸۰ جامعه اقتصادی اروپا ۱۰۰ یونان ۵ کنیا ۵ مکزیک ۵ اسپانیا ۵ سوئد ۱۰ ایالات متحده آمریکا۲۸۰شوروی ۱۰۰ اروگوئه ۵ جمع آراء ۱۰۰۰ ضمیمه (ب) آراء کشورهای واردکننده:
الجزایر ۱۴ گواتمالا ۳ اتریش ۱ هندوستان ۳۴ باربادوس ۱ اندونزی ۷ بولیوی ۵ ایران ۲ برزیل ۷۱ ایرلند ۷ سیلان ۱۷ اسرائیل ۵ چین ۱۹ ژاپن ۱۷۸کلمبیا ۸ *هلند ۱ کستاریکا ۳ جمهوری کره ۱۶ کوبا ۲ کویت ۳ دانمارک ۱ لبنان ۹ جمهوری دومینیکن ۱ مالتا ۲ اکوادر ۳ لیبی ۵ سالوادر ۲ مراکش ۱۰جامعه اقتصادی اروپا ۱۵۲ موریس ۲ فنلاند ۲ نیجریه ۷ نروژ ۱۴ پاکستان ۱۶ پاناما ۲ پرو ۲۵ پرتغال ۱۸ عربستان سعودی ۱۰ آفریقای جنوبی ۱۰سویس ۱۶ سوریه ۵ ترینیداد و توباگو ۴ تونس ۵ ترکیه ۴ جمهوری متحده عربی ۶۵ انگلستان ۱۸۳ واتیکان ونزوئلا ۲۹ جمع آراء ۱۰۰۰
- >>پاورقی: با توجه به منافع آنتیل و سورینام هلند<<
کنوانسیون فوق مشتمل بر یک مقدمه و سی و یک ماده و دو ضمیمه آن منضم به قانون الحاق دولت شاهنشاهی ایران به کنوانسیون تجارت گندم مورخ۱۹۷۱ و پروتکلهای الحاقی مورخ ۱۹۷۴ و ۱۹۷۵ می‌باشد.
رییس مجلس سنا - جعفر شریف‌امامی
پروتکل تمدید کنوانسیون تا ۳۰ ژوئن ۱۹۷۵
مورخ ۲ آوریل ۱۹۷۴ - مقدمه دولت شرکت‌کننده در کنفرانس تهیه متون پروتکلهای تمدید کنوانسیونهایی که موافقتنامه بین‌المللی گندم ۱۹۷۱ را تشکیل می‌دهند.
با توجه به این که موافقتنامه بین‌المللی گندم ۱۹۴۹ در سالهای ۱۹۵۳، ۱۹۵۶، ۱۹۵۹، ۱۹۶۲، ۱۹۶۵، ۱۹۶۶، ۱۹۶۷، ۱۹۶۸، و ۱۹۷۱، اصلاح، تجدید‌یا تمدید شده است.
و با توجه به این که موافقتنامه بین‌المللی گندم ۱۹۷۱،از دو سند قانونی و جداگانه کنوانسیون تجارت گندم ۱۹۷۱ و کنوانسیون کمک غذایی ۱۹۷۱تشکیل شده است که هر دو در تاریخ ۳۰ ژوئن ۱۹۷۴ منقضی خواهند شد.
لذا متون پروتکل تمدید اعتبار کنوانسیون تجارت گندم۱۹۷۱ و کنوانسیون کمک غذایی ۱۹۷۱ را تهیه نمود.
پروتکل تمدید اعتبار کنوانسیون تجارت گندم ۱۹۷۱
مورخ ۲ آوریل ۱۹۷۴ - مقدمه دول عضو این پروتکل.
با توجه به این که مدت اعتبار کنوانسیون تجارت گندم ۱۹۷۱ (از این به بعد کنوانسیون خوانده خواهد شد) از موافقتنامه بین‌المللی گندم ۱۹۷۱، در‌تاریخ ۳۰ ژوئن ۱۹۷۴ مقتضی خواهد شد به شرح زیر موافقت کردند:
ماده ۱ - تمدید، انقضاء مدت اعتبار و اختتام کنوانسیون.
با توجه به ماده (۲) این پروتکل اجرای کنوانسیون تا تاریخ ۳۰ ژوئن ۱۹۷۵ بین کشورهای عضو این پروتکل ادامه خواهد داشت، مشروط بر این که اگر‌موافقتنامه بین‌المللی جدیدی که گندم را شامل گردد، قبل از تاریخ ۳۰ ژوئن ۱۹۷۵ به مرحله اجراء در آید این پروتکل فقط تا تاریخ به مرحله اجرا در‌آمدن موافقتنامه جدید معتبر خواهد بود.
ماده ۲ - مفاد بی‌اثر کنوانسیون از تاریخ اول ژوئیه ۱۹۷۴ موارد زیر از مقررات کنوانسیون بلا اثر خواهند بود.
الف - بند (۴) از ماده (۱۹).
ب - مواد (۲۲) تا (۲۶) (شامل ۲۶).
ج - بند(۱) از ماده (۲۷).
د - (۲۹) تا (۳۱)، ((شامل ۳۱).
ماده ۳ - تعریف
در این پروتکل هر گونه اشاره‌ای به "دولت" یا "دولتها" چنان تلقی می‌گردد که شامل اشاره به جامعه اقتصادی اروپا (از این به بعد "جامعه" نامیده‌می‌شود) خواهد بود. به همین ترتیب در این پروتکل هر گونه اشاره به "امضاء" یا "تودیع اسناد تصویب، پذیرش، تأیید یا انعقاد"، یا "اسناد الحاق" و یا سند"اعلام اجرای موقت به وسیله یک دولت در مورد جامعه تلقی چنان خواهد که شامل امضاء یا اعلام اجرای موقت از طرف جامعه به وسیله مقام‌ذیصلاح آن و تودیع سند مورد نیاز طبق رویه‌های اداری جامعه که لازمه انعقاد هر قرارداد بین‌المللی است، باشد.
ماده ۴ - امور مالی
سهم اولیه قابل پرداخت هر یک از کشورهای واردکننده یا صادرکننده عضو که طبق زیر بند (۱) از بند (ب) از ماده (۷) به این پروتکل ملحق می‌شوند به‌وسیله شورا بر اساس آرایی که به آن کشور تعلق خواهد گرفت و مدتی که از سال زراعی جاری باقی مانده است تعیین خواهد شد ولی مقدار تعیین شده‌برای سایر کشورهای صادرکننده و واردکننده عضو برای سال زراعی جاری تغییری نخواهد کرد.
ماده ۵ - امضاء
این پروتکل از تاریخ ۲ آوریل ۱۹۷۴ تا آخر روز ۲۲ آوریل ۱۹۷۴ برای امضاء دول عضو کنوانسیون، یا دولی که در تاریخ ۲ آوریل ۱۹۷۴ موقتاً جزء‌اعضاء کنوانسیون محسوب می‌شوند، یا دولی که عضو سازمان ملل، سازمانهای تخصصی آن و یا سازمان بین‌المللی انرژی اتمی می‌باشند و نام آنها‌در فهرستهای ضمیمه (الف) و (ب) کنوانسیون قید شده، در واشنگتن مفتوح خواهد بود.
ماده ۶ - تصویب، پذیرش، تأیید یا انعقاد.
اجرای این پروتکل منوط به تصویب، پذیرش، تأیید یا انعقاد هر کشور امضاء‌کننده بر طبق قوانین اساسی کشور مربوطه خواهد بود. اسناد تصویب،پذیرش، تأیید یا انعقاد باید نزد دولت ایالات متحده آمریکا تودیع گردد. ضرب‌الاجل برای تودیع اسناد مزبور ۱۸ ژوئن ۱۹۷۴ خواهد بود مگر اینکه‌شورا این ضرب‌الاجل را یک یا چند بار برای دولت امضاء‌کننده‌ای که اسناد را تودیع ننموده است تمدید نماید.
ماده ۷ - الحاق:
۱ - این پروتکل به شرح زیر جهت الحاق مفتوح خواهد بود.
الف - تا تاریخ ۱۸ ژوئن ۱۹۷۴ برای الحاق کشورهای عضوی که در آن تاریخ در فهرستها ضمیمه (الف) یا (ب) کنوانسیون قید شده‌اند. شورا در مورد‌کشوری که تا این تاریخ سند الحاق را تودیع ننموده، می‌تواند این ضرب‌الاجل را یک یا چند بار تمدید نماید.
ب - بعد از ۱۸ ژوئن ۱۹۷۴ برای الحاق کشورهای عضو سازمان ملل، سازمانهای تخصصی آن یا سازمان بین‌المللی انرژی اتمی، به موجب شرایطی که‌شورا مقتضی بداند با دوسوم آراء کشورهای صادرکننده و آراء دوسوم کشورهای واردکننده.
۲ - الحاق با تودیع سند الحاق نزد دولت ایالات متحده آمریکا رسمیت می‌یابد.
۳ - هر جا به منظور اجرای این پروتکل و کنوانسیون به اعضاء مندرج در فهرستهای ضمیمه (الف) و (ب) کنوانسیون اشاره شود، نام هر کشور‌عضوی که دولت متبوعه آن بر طبق شرائطی که شورا مقرر داشته به کنوانسیون ملحق شده باشد و یا طبق مفاد زیر بند (ب) از بند (۱) این ماده از این‌پروتکل به پروتکل ملحق شده باشد باید مندرج در فهرست مربوطه ضمیمه تلقی گردد.
ماده ۸ - اجرای موقت:
هر دولت امضاء‌کننده می‌تواند سند اعلام اجرای موقت این پروتکل را نزد دولت ایالات متحده آمریکا تودیع نماید. همچنین هر دولت دیگری که‌شرائط امضاء این پروتکل را دارا باشد یا هر دولتی که درخواست الحاق آن به تصویب شورا رسیده باشد می‌تواند سند اعلام اجرای موقت را نزد دولت‌ایالات متحده آمریکا تودیع نماید.
کشوری که چنین سندی را تودیع می‌کند، مفاد این پروتکل را به طور موقت اجراء خواهد نمود و عضو موقت این پروتکل به شمار خواهد رفت.
ماده ۹ - مرحله اجرا
۱ - این پروتکل فیمابین کشورهایی که اسناد تصویب،پذیرش، تأیید، انعقاد یا الحاق و یا سند اعلام اجرای موقت را طبق مواد (۶)، (۷) و (۸) این‌پروتکل تا تاریخ ۱۸ ژوئن ۱۹۷۴ تودیع نموده‌اند به ترتیب زیر به مرحله اجرا در خواهد آمد.
الف - در ۱۹ ژوئن ۱۹۷۴ در مورد تمام مواد کنوانسیون به جز مواد (۳) تا (۹)، (شامل ماده ۹) و ماده (۲۱).
ب - در اول ژوئیه ۱۹۷۴ در مورد مواد (۳) تا (۹)، (شامل ماده ۹) و ماده (۲۱)، کنوانسیون در صورتی که اسناد تصویب، پذیرش، تأیید، انعقاد یا الحاق‌و یا سند اعلام اجرای موقت تا ۱۸ ژوئن ۱۹۷۴ از طرف دول عضو صادرکننده‌ای که حداقل ۶۰ درصد، آراء قید شده در فهرست ضمیمه (الف) را در‌دست دارند و هم چنین دول عضو واردکننده‌ای که حداقل ۵۰ درصد آراء قید شده در فهرست ضمیمه (ب) را در دست دارند، یا اینکه اگر در همان روز‌عضو کنوانسیون می‌شدند همان تعداد آراء را در دست می‌داشتند تودیع شده باشد.
۲ - این پروتکل در مورد کشورهایی که سند تصویب، پذیرش، تأیید انعقاد یا الحاق را طبق مفاد مربوطه این پروتکل، بعد از ۱۹ ژوئن ۱۹۷۴ تودیع‌می‌نمایند از تاریخ تودیع به اجراء گذاشته خواهد شد. هیچ یک از مقررات این پروتکل در مورد چنین کشورهایی به اجراء در نخواهد آمد مگر این که‌قبلاً در مورد کشورهای دیگر طبق بندهای (۱) یا (۳) این ماده به اجراء در آمده باشد.
۳ - در صورتی که این پروتکل طبق بند (۱) این ماده به اجراء در نیاید دولتهایی که اسناد تصویب، پذیرش، تأیید، انعقاد یا الحاق یا سند اعلام اجرای‌موقت را تودیع کرده‌اند می‌توانند تصمیم بگیرند که این پروتکل فیمابین دولتهایی که اسناد تصویب، پذیرش، تأیید، انعقاد یا الحاق یا سند اعلام اجرای‌موقت را تودیع نموده‌اند اجراء گردد.
ماده ۱۰ - ابلاغ به وسیله دولت نگهدارنده اسناد.
دولت ایالات متحده آمریکا به عنوان نگهدارنده اسناد مراتب امضاء تصویب، پذیرش، تأیید، اجرای موقت یا الحاق به این پروتکل و نیز کلیه اسناد‌اطلاع و یادداشتهای واصله طبق ماده (۲۷) کنوانسیون و هر نوع سند اطلاع و اعلام واصله بر طبق ماده (۲۸) کنوانسیون را به تمام دولتهای امضاء‌کننده و ملحق‌شونده ابلاغ خواهد کرد.
ماده ۱۱ - نسخه گواهی شده پروتکل:
بلافاصله بعد از اجراء این پروتکل، دولت نگهدارنده اسناد، نسخه گواهی شده انگلیسی فرانسه، روسی و اسپانیولی این پروتکل را به دبیر کل سازمان‌ملل برای ثبت طبق ماده ۱۰۲ منشور سازمان ملل ارسال خواهد داشت و هر گونه اصلاحیه در این پروتکل نیز به همین منوال به اطلاع خواهد رسید.
ماده ۱۲ - ارتباط مقدمه با پروتکل
این پروتکل مقدمه بر موافقتنامه بین‌المللی گندم ۱۹۷۱ را نیز شامل می‌گردد.
در حضور شهود، امضاء‌کنندگان ذیل، که از جانب دولت متبوع خود اختیار رسمی در این مورد دارا می‌باشد، در تاریخ‌هایی که در مقابل امضا آنها درج شده،این پروتکل را امضاء کرده‌اند.
متون انگلیسی، فرانسه، روسی، و اسپانیایی، این پروتکل متساویاً معتبر خواهد بود و نسخه اصلی نزد دولت ایالات متحده آمریکا تودیع گردیده است‌و این دولت نسخه گواهی شده آن را تسلیم کشورهای امضاء‌کننده، و ملحق شونده و دبیر اجرایی شورا خواهد کرد.
پروتکل تمدید کنوانسیون تا ۳۰ ژوئن ۱۹۷۶
مورخ ۲۵ آوریل ۱۹۷۵ - مقدمه کنفرانس مسئول تهیه متون پروتکلهای تمدیدکننده کنوانسیون‌ها (که جمعاً موافقتنامه‌بین‌المللی گندم را تشکیل می‌دهند).
با توجه به این که موافقتنامه بین‌المللی گندم ۱۹۴۹ در سالهای ۱۹۵۳، ۱۹۵۶، ۱۹۵۹، ۱۹۶۲، ۱۹۶۵، ۱۹۶۶، ۱۹۶۷، ۱۹۶۸، و ۱۹۷۱، ۱۹۷۴ اصلاح،تجدید یا تمدید شده است.
و با توجه به این که موافقتنامه بین‌المللی گندم ۱۹۷۱،از دو سند قانونی و جداگانه کنوانسیون تجارت گندم ۱۹۷۱ و کنوانسیون کمک غذایی ۱۹۷۱تشکیل شده است که هر دو در سال ۱۹۷۴ به وسیله پروتکل تمدید شده و در تاریخ ۳۰ ژوئن ۱۹۷۵ منقضی خواهد شد.
لذا متون پروتکل تمدید مجدد اعتبار کنوانسیون تجارت گندم۱۹۷۱ و کنوانسیون کمک غذایی ۱۹۷۱ را تهیه نمود.
پروتکل تمدید مجدد اعتبار کنوانسیون تجارت گندم ۱۹۷۱
دول عضو این پروتکل: با توجه به این که مدت اعتبار کنوانسیون تجارت گندم ۱۹۷۱ (از این به بعد کنوانسیون خوانده خواهد شد) از موافقتنامه‌بین‌المللی ۱۹۷۱ به وسیله پروتکل در سال ۱۹۷۴ تمدید شده، در ۳۰ ژوئن ۱۹۷۵ منقضی خواهد شد.
به شرح زیر موافقت کردند:
ماده ۱ - تمدید، انقضاء مدت و اختتام کنوانسیون.
با توجه به ماده (۲) این پروتکل اجرای کنوانسیون تا تاریخ ۳۰ ژوئن ۱۹۷۶ بین کشورهای عضو این پروتکل ادامه خواهد داشت. مشروط بر این که اگر‌موافقتنامه بین‌المللی تجدیدی که گندم را شامل گردد. قبل از تاریخ ۳۰ ژوئن ۱۹۷۶ به مرحله اجراء در آید این پروتکل فقط تا تاریخ به مرحله اجرا در‌آمدن موافقتنامه جدید معتبر خواهد بود.
ماده ۲ - مفاد بی‌اثر کنوانسیون - از اول ژوئیه ۱۹۷۵ موارد زیر از مقررات کنوانسیون بلااثر خواهند بود.
الف - بند (۴) ماده (۱۹).
ب - مواد (۲۲) تا (۲۶) (شامل ۲۶).
ج - بند(۱) از ماده (۲۷).
د - مواد (۲۹) تا (۳۱)، (شامل ۳۱)
ماده ۳ - تعریف - در این پروتکل هر گونه اشاره‌ای به "دولت" یا "دولتها" چنان تلقی می‌گردد که شامل اشاره به جامعه اقتصادی اروپا (از این به بعد"جامعه" نامیده می‌شود) خواهد بود. به همین ترتیب در این پروتکل هر گونه اشاره به "امضاء" یا تودیع اسناد تصویب، پذیرش، تأیید یا انعقاد، یا "اسناد‌الحاق" و یا سند "اعلام اجرای موقت به وسیله یک دولت در مورد جامعه تلقی چنان خواهد بود که شامل امضاء و اعلام و اجرای موقت از طرف‌جامعه به وسیله مقام ذیصلاح آن و تودیع سند مورد نیاز طبق رویه‌های اداری جامعه که لازمه انعقاد هر قرارداد بین‌المللی است، باشد.
ماده ۴ - امور مالی - سهم اولیه قابل پرداخت هر یک از کشورهای واردکننده یا صادرکننده عضو که طبق زیر بند (ب) (۱) از ماده (۷) به این‌پروتکل ملحق می‌شوند به وسیله شورا بر اساس آرایی که به آن کشور تعلق خواهد گرفت و مدتی که از سال زراعی جاری باقی مانده است تعیین‌خواهد شد. ولی مقدار تعیین شده برای سایر کشورهای عضو صادرکننده و واردکننده برای سال زراعی جاری تغییری نخواهد کرد.
ماده ۵ - امضاء - این پروتکل از تاریخ ۲۵ مارس ۱۹۷۵ تا آخر روز ۱۴ آوریل ۱۹۷۵ برای امضاء کشورهای عضو کنوانسیون تمدید شده به وسیله‌پروتکل، یا کشورهایی که در تاریخ ۲۵ مارس ۱۹۷۵ موقتاً عضو این کنوانسیون محسوب می‌گردند. یا کشورهایی که عضو سازمان ملل، سازمانهایتخصصی آن و یا سازمانهای بین‌المللی انرژی اتمی می‌باشند و نام آنها در فهرستهای ضمیمه (الف) و (ب) کنوانسیون قید شده، در واشنگتن مفتوح‌خواهد بود.
ماده ۶ - تصویب، پذیرش، تأیید یا انعقاد.
اجرای این پروتکل منوط به تصویب، پذیرش، تأیید یا انعقاد هر کشور امضاء‌کننده بر طبق قوانین اساسی کشور مربوطه خواهد بود. اسناد تصویب،پذیرش، تأیید یا انعقاد باید نزد دولت ایالات متحده آمریکا تودیع گردد. ضرب‌الاجل برای تودیع اسناد مزبور و ۱۸ ژوئن ۱۹۷۵ خواهد بود مگر اینکه‌شورا این ضرب‌الاجل را یک یا چند بار برای دولت امضاء‌کننده‌ای که اسناد را تودیع ننموده است تمدید نماید.
ماده ۷ - الحاق
۱ - این پروتکل به شرح زیر جهت الحاق مفتوح خواهد بود:
الف - تا تاریخ ۱۸ ژوئن ۱۹۷۵ برای الحاق کشورهای عضوی که در آن تاریخ در فهرستهای ضمیمه (الف) یا (ب) کنوانسیون قید شده‌اند شورا برای‌کشورهایی که تا تاریخ فوق سند الحاق را تودیع ننموده‌اند می‌تواند این ضرب‌الاجل را یک یا چند بار تمدید نماید.
ب - بعد از ۱۸ ژوئن ۱۹۷۵ برای الحاق کشورهای عضو سازمان ملل، سازمانهای تخصصی آن یا سازمان بین‌المللی انرژی اتمی، به موجب شرایطی که‌شورا مقتضی بداند با دوسوم آراء کشورهای صادرکننده و دوسوم آراء کشورهای واردکننده.
۲ - الحاق با تودیع سند الحاق نزد دولت ایالات متحده آمریکا رسمیت می‌یابد.
۳ - هر جا به منظور اجرای کنوانسیون و این پروتکل به اعضاء مندرج در فهرستهای ضمیمه (الف) و (ب) کنوانسیون اشاره شود، نام هر کشور‌عضوی که دولت متبوعه آن بر طبق شرائطی که شورا مقرر داشته به کنوانسیون ملحق شده باشد و یا طبق مفاد زیر بند (ب) از بند (۱) این ماده از این‌پروتکل به آن ملحق شده باشد باید مندرج در فهرست مربوطه ضمیمه تلقی گردد.
ماده ۸ - اجرای موقت
هر دولت امضاء‌کننده می‌تواند سند اعلام اجرای موقت این پروتکل را نزد دولت ایالات متحده آمریکا تودیع نماید. همچنین هر دولت دیگری که‌شرائط امضاء این پروتکل را دارا باشد یا هر دولتی که درخواست الحاق آن به تصویب شورا رسیده باشد می‌تواند سند اعلام اجرای موقت را نزد دولت‌ایالات متحده آمریکا تودیع نماید. کشوری که چنین سندی را تودیع می‌کند، مفاد این پروتکل را به طور موقت اجراء خواهد نمود و عضو موقت این‌پروتکل به شمار خواهد رفت.
ماده ۹ - مرحله اجرا
۱ - این پروتکل فیمابین کشورهایی که اسناد تصویب،پذیرش، تأیید، انعقاد یا الحاق و یا سند اعلام اجرای موقت را طبق مواد (۶)، (۷) و (۸) این‌پروتکل تا تاریخ ۱۸ ژوئن ۱۹۷۵ تودیع نموده‌اند به ترتیب زیر به مرحله اجرا در خواهد آمد.
الف - در ۱۹ ژوئن ۱۹۷۵ در مورد تمام مواد کنوانسیون به جز مواد (۳) تا (۹)، (شامل ماده ۹) و ماده (۲۱).
ب - در اول ژوئیه ۱۹۷۵ در مورد مواد (۳) تا (۹)، (شامل ماده ۹) و ماده (۲۱)، در صورتی که اسناد تصویب، پذیرش، تأیید، انعقاد یا الحاق و یا سند‌اعلام اجرای موقت تا ۱۸ ژوئن ۱۹۷۵ از طرف دول عضو صادرکننده‌ای که ۶۰ درصد، آراء قید شده در فهرست ضمیمه (الف) را در دست دارند و همچنین دول عضو واردکننده‌ای که ۵۰ درصد آراء قید شده در فهرست ضمیمه (ب) را در دست دارند، یا اینکه اگر در همان روز عضو کنوانسیون می‌شدند‌همان تعداد آراء را در دست می‌داشتند تودیع شده باشد.
۲ - این پروتکل در مورد کشورهایی که سند تصویب، پذیرش، تأیید انعقاد یا الحاق را طبق مقررات این پروتکل، بعد از تاریخ ۱۹ ژوئن ۱۹۷۵ تودیع‌می‌نمایند از تاریخ تودیع به اجراء گذاشته خواهد شد.
هیچ یک از مقررات این پروتکل در مورد چنین کشورهایی به اجراء در نخواهد آمد مگر این که قبلاً در مورد کشورهای دیگر طبق بندهای (۱) یا (۳) این‌ماده به اجراء در آمده باشد.
۳ - در صورتی که این پروتکل طبق بند (۱) این ماده به اجراء در نیاید دولتهایی که اسناد تصویب، پذیرش، تأیید، انعقاد یا الحاق یا سند اعلام اجرای‌موقت را تودیع کرده‌اند می‌تواند تصمیم بگیرند که این پروتکل فیمابین دولتهای که اسناد تصویب، پذیرش، تأیید، انعقاد یا الحاق یا سند اعلام اجرای‌موقت را تودیع نموده‌اند اجراء گردد.
ماده ۱۰ - اعلام به وسیله دولت نگهدارنده.
دولت ایالات متحده آمریکا به عنوان نگهدارنده اسناد مراتب امضاء تصویب، پذیرش، تأیید، اجرای موقت و الحاق به این پروتکل و نیز کلیه اسناد‌اطلاع و یادداشتهای واصله طبق ماده (۲۷) کنوانسیون و هر نوع سند اطلاع و اعلام بر طبق ماده (۳۸) را به تمام دولتهای امضاء‌کننده و ملحق شونده‌ابلاغ خواهد کرد.
ماده ۱۱ - نسخه گواهی شده پروتکل
بلافاصله بعد از اجراء این پروتکل، دولت نگهدارنده اسناد، نسخه گواهی شده انگلیسی فرانسه، روسی و اسپانیولی این پروتکل را به دبیر کل سازمان‌ملل برای ثبت طبق ماده ۱۰۲ از منشور سازمان ملل ارسال خواهد داشت و هر گونه اصلاحیه در این پروتکل نیز به همین منوال به اطلاع خواهد رسید.
ماده ۱۲ - ارتباط مقدمه با پروتکل
این پروتکل مقدمه بر موافقتنامه بین‌المللی گندم ۱۹۷۱ را نیز شامل می‌گردد.
موافقتنامه فوق منضم به قانون الحاق دولت شاهنشاهی ایران به کنوانسیون تجارت گندم مورخ ۱۹۷۱ و پروتکلهای الحاقی مورخ ۱۹۷۴ و ۱۹۷۵می‌باشد.
رییس مجلس سنا - جعفر شریف‌امامی