قانون اجازه مبادله مقاوله‌نامه پستی منعقده بین ایران و اتحاد جماهیر شوروی
| مجلس شورای ملی مذاکرات دوره قانونگذاری هفتم | تصمیم‌های مجلس | قوانین بنیان ایران نوین مصوب مجلس شورای ملی |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری هفتم |
قانون اجازه مبادله مقاوله‌نامه امانات پستی منعقده بین ایران و اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی - مصوب ۱۱ مهر ماه ۱۳۰۸
ماده واحده - مجلس شورای ملی مقاوله‌نامه منعقده بین ایران و اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی راجع به مبادله امانات پستی حاوی بیست وپنج ماده و پروتکل منضمه به آن مشتمل بر دو ماده را تصویب و به دولت اجازه مبادله و اجرای آن را می‌دهد. این قانون که مشتمل بر یک ماده و متن مقاوله‌نامه پستی منعقده بین ایران و اتحاد جماهیر شوروی است در جلسه یازدهم مهر ماه یک هزار و سیصد وهشت شمسی به تصویب مجلس شورای ملی رسید.
رییس مجلس شورای ملی - دادگر
مقاوله‌نامه منعقده بین ایران و اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی راجع به مبادله امانات پستی
ایران از یک طرف و اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی از طرف دیگر نظر به اینکه مایلند در تشیید و توسعه مناسبات ودادیه و روابط اقتصادی‌موجود بین مملکتین بذل جهد نمایند تصمیم گرفته‌اند مقاوله‌نامه راجع به مبادله امانات پستی که مبدأشان یکی از این دو مملکت بوده و یا به طورترانزیت از خاک آنها حمل شود منعقد سازند و برای این مقصود نمایندگان مختار خود را به قرار ذیل معین نموده‌اند: دولت ایران - آقای میرزا رحیم‌خان ارجمند معاون اداره در وزارت پست و تلگراف. دولت اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی - مسیو اوژن هیرشفلد رییس اداره ارتباطات بین‌المللی در کمیساریای ملی پست و تلگراف. نمایندگان مختار فوق پس از مبادله اختیارنامه‌های خود که معتبر و صحیح شناخته شد در باب مقررات ذیل موافقت نمودند.
ماده اول - ۱ - بین ایران و اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی مبادله منظم امانات پستی معمولی و با قیمت مستقر می‌شود.
۲ - این مبادله مستقیماً به ترتیب ذیل انجام می‌گیرد: الف - از طریق ارضی توسط سرحدات دو مملکت متعاهد.
ب - از طریق بحری از راه دریای خزر به وسیله جهازات پستی که برای این کار تخصیص داده شده‌اند.
ت - از طریق هوایی به وسیله خطوطی که دفاتر مربوطه مملکت متعاهد را به هم مربوط می‌سازند. ماده دوم - هر یک از طرفین متعاهدین ترانزیت بری و بحری و هوایی امانات پستی را در کشور خود به ترتیب ذیل در مقابل طرف متعاهد دیگرتضمین می‌نماید: ایران به مقصد ممالک و یا از مبدأ ممالکی که با آنها مبادله مربوطه کلی‌پستال دارد و اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی به مقصد ویا از مبدأ ممالکی که با حکومتهای آنها مقاوله‌نامه‌های مربوطه در موضوع امانات پستی منعقد شده‌است. ماده سوم - هر یک از طرفین متعاهدین بر طبق نظامات داخلی خود اختیار دارد تحدیداتی راجع به محتویات امانات پستی چه در مبادله مستقیم و چه‌در ترانزیت مقرر دارد این تحدیدات را هر یک از طرفین متعاهدین در موقع خود به طرف دیگر ابلاغ خواهد کرد.
ماده چهارم - ۱ - در روابط مستقیم بین مملکتین امانات تا ۵ کیلوگرم وزن و هزار فرانک قیمت اظهار شده پذیرفته می‌شود.
۲ - در روابط مستقیم اماناتی قبول می‌شوند که هیچ یک از ابعادشان از ۱۵۰ سانتیمتر و یا اینکه مجموع طول و محیط اعظم آنها که غیر از جهت طول‌باشد از ۳۰۰ سانتیمتر تجاوز ننماید.
۳ - میزان قیمت اظهار شده نمی‌تواند از قیمت حقیقی محتوی مرسوله تجاوز نماید و باید به پول مملکت مبدأ تعیین شود. به علاوه میزان قیمت‌اظهار شده باید توسط دفتر مبدأ یا فرستنده مطابق تسعیری که از طرف اداره مملکت مبدأ پذیرفته شده به فرانک طلا تعیین گردد.
۴ - ادارات طرفین متعاهد اختیار دارند با موافقت یکدیگر حدود وزن و میزان قیمت اظهار شده و ابعاد امانات را که در بند اول و دوم ماده حاضر تعیین‌گردیده تغییر دهند.
۵ - راجع به تسلیم و تحویل امانات پستی و همچنین تکلیف قطعی اشیایی که ورودشان قدغن و یا مطیع بعضی تحدیدات است قوانین و نظامنامه‌های‌داخلی طرفین متعاهد تا حدی که با مقاوله‌نامه حاضر مخالفتی نداشته باشند مجری خواهند بود.
۶ - امانات ذیل در مبادله بین طرفین متعاهد پذیرفته نمی‌شود.
الف - اماناتی که ابعادشان از آنچه که در بند دوم ماده حاضر پیش‌بینی شده تجاوز می‌نمایند.
ب - اماناتی که لفافشان کافی نیست.
پ - امانات فوری.
ت - اماناتی که تأدیه حقوق گمرکی‌شان توسط فرستنده تعهد شده معهذا ادارات طرفین متعاهد اختیار دارند در آتیه مبادله امانات مذکوره در فوق رابرقرار سازند.
ماده پنجم - هر یک از طرفین متعاهد مکلف است فقط امانات پستی را که حائز شرایط پیش‌بینی شده در ماده قبل راجع به امانات متبادله فیمابین‌مملکتین باشد بر طبق ماده دوم به طور ترانزیت از خاک خود قبول نماید مگر اینکه ممالک ثالث ذی‌مدخل نسبت به اماناتی که با آنها مبادله می‌شودقیود و تحدیدات بیشتری را معمول دارند. ماده ششم - طرفین متعاهد برای ادارات خود این حق را قائل می‌شوند که در مواقع فوق‌العاده به طور موقت کلاً یا جزئاً مبادله امانات را در یک جهت یاجهت دیگر موقوف دارند اداره‌ای که این تصمیم را اتخاذ می‌نماید مکلف است اداره دیگر را فوراً از این تصمیم آگاه نماید چنانچه این تصمیم به طورفوری اجرا شود باید بلافاصله به وسیله تلگراف اداره ذیعلاقه را آگاه نماید.
ماده هفتم - ۱ - در روابط مستقیم تأدیه کامل کرایه پستی امانات در موقع به پست اجباری است.
۲ - حق حمل امانات پستی متبادله بین طرفین متعاهد که از طریق ارضی حمل شوند به قرار ذیل محسوب می‌شود. به نفع ایران به نفع اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی سانتیم فرانک سانتیم فرانک برای امانات پستی به مقصد ایران یا بالعکس که توسط یکی از قسمتهای اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی (اروپایی یا آسیایی) حمل می‌شود تا وزن۵ کیلو گرم 00 - 1 (x) 00 - ۲ برای امانات به مقصد ایران یا بالعکس که توسط دو قسمت اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی (اروپایی یا آسیایی) تا وزن ۵ کیلوگرم حمل می‌شوند.00 - 1 (x) 00 - 4 تبصره - حقوق مزبور فقط تا دفاتر مبادله ایرانی است. در داخله ایران امانات مطیع تعرفه‌هایی خواهد بود که از میزان تعرفه‌های معموله در سرویس‌داخلی تجاوز ننماید.
۳ - علاوه بر حقوقی که در بند دوم ماده حاضر پیش‌بینی شده برای امانات پستی هوایی اضافه نرخی به جهت حمل و نقل هوایی اخذ می‌شود این‌اضافه نرخ عبارت است از مبالغی که از بابت حمل و نقل هوایی داخلی به نفع ادارات طرفین متعاهدین تعلق می‌گیرد. اضافه نرخ‌های مذکور از روی‌ارقامی که توسط دفتر بین‌المللی طبع و نشر می‌شود تعیین می‌گردد.
۴ - اضافه بر حقوقی که در بندهای مذکور در فوق پیش‌بینی شده این حق برای هر یک از طرفین متعاهد محفوظ است که به نفع خود معادل پنجاه‌سانتیم اکثراً به عنوان حق حمل جهت هر امانتی که از طرف او ارسال و از راه بحری حمل می‌شود اخذ نماید.
۵ - حق بیمه امانات پستی با قیمت اظهار شده که بین طرفین متعاهد مبادله می‌شود اکثراً عبارت است از پنجاه سانتیم برای هر کس غیر قابل تقسیم۳۰۰ فرانک قیمت اظهار شده که ۵ سانتیم آن سهم مملکت مقصد می‌باشد.
۶ - اداره مملکتی که امانت در آنجا به پست تسلیم شده دارای این اختیار می‌باشد که به نفع خود یک حق ارسال که برای هر امانت با قیمت اظهار شده‌از ۵۰ سانتیم تجاوز ننماید از فرستنده مرسوله مأخوذ دارد.
۷ - اداره مملکت مقصد حق دارد جهت هر امانت حقی به عنوان «خارج کردن از گمرک» و حمالی از گیرنده اخذ نماید. این حق به جهت هر امانت نبایداز پنجاه سانتیم تجاوز کند. معذلک ادارات طرفین متعاهد اختیار دارند که با موافقت یکدیگر میزان حقی را که در این بند پیش‌بینی شده تغییر بدهند. ماده هشتم - فرستنده امانت مکلف است در موقع تسلیم مرسوله به پست در ظهر ورقه ارسال کتباً تکلیف آن را در صورت عدم تحویل به گیرنده معین‌سازد فقط ترتیبات ذیل پذیرفته می‌شوند:
الف - عودت فوری امانت.
ب - ارسال مجدد امانت برای گیرنده اولی در محل دیگر.
پ - تحویل امانت به گیرنده دیگری.
ت - واگذار نمودن امانت به اختیار مملکت مقصد.
ماده نهم - ادارتین طرفین متعاهد حق دارند یادداشت‌های کتبی را روی قطاع (کوپن) اوراق ارسال امانات پستی قبول ننمایند. ماده دهم - در روابط متقابله امانات پستی که به یک علتی تحویل یا ارسال مجددشان ممکن نگردیده و فرستنده هم در موقع تسلیم به پست عودت‌فوری آنها را درخواست ننموده‌است (به ماده ۸ مقاوله‌نامه حاضر مراجعه شود) از روز وصول به دفتر مقصد تا مدت یک ماه به اختیار گیرنده در حالت‌توقیف می‌ماند پس از انقضای مدت مزبور بدون اینکه قبلاً راجع به عدم تحویل اطلاعی به فرستنده داده شود امانات به دفتر مبدأ عودت می‌یابند. در صورت عودت یک امانت حقوق ذیل از فرستنده مأخوذ می‌شود. حق حمل در موقع ارجاع لدی‌الاقتضاء حقوق انبارداری و تجدید ارسال و همچنین‌حقوق (خارج کردن از گمرک) ماده یازدهم - حقوق گمرکی که به امانات مرجوعه به دفتر مبدأ و یا امانات مرسوله به ممالک ثالث تعلق می‌گیرد چه در ایران و چه در اتحاد جماهیرشوروی سوسیالیستی باطل خواهند شد.
ماده دوازدهم - ۱ - حق حمل امانات پستی به طور ترانزیت‌بری از این قرار است:
۱ - به منفعت اداره ایران: بر طبق تعرفه‌ها و نظامنامه‌های داخلیش.
۲ - به منفعت اداره اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی به جهت هر امانت تا پنج کیلوگرم وزن:
الف - چهار فرانک در موقعی که از یکی از قسمتهای اروپایی یا آسیایی اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی حمل شوند.
ب - ۶ فرانک در موقعی که از هر دو قسمت اروپایی و آسیایی اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی حمل شوند.
تبصره - معهذا در صورت حمل امانات از طریق سیبریه حق مزبور به ۸ فرانک بالغ می‌شود.
۲ - حق حمل به جهت ترانزیت بحری امانات پستی که از طریق دریای خزر ارسال می‌شوند اکثراً ۵۰ سانتیم برای هر امانت است.
ماده سیزدهم - حقوق امانات پستی هوایی محموله به طور ترانزیت از خطوط داخلی ممالک متعاهد و از ماوراء سرحد از خطوطی که ممالک دیگر رابه هم مربوط می‌نماید و آن ممالک با ممالک متعاهد مبادله امانات پستی دارند مطابق ارقامی که توسط دفتر بین‌المللی برن انتشار می‌یابد تأدیه خواهدگردید. ماده چهاردهم - حق بیمه به جهت امانات با قیمت اظهار شده که به طور ترانزیت از خاکهای طرفین متعاهد حمل می‌شوند عبارت است از ۵ سانتیم ودر هر ۳۰۰ فرانک قیمت اظهار شده به نفع مملکت ترانزیتی از بابت حمل و نقل بری و ۱۰ سانتیم از بابت حمل و نقل بحری. ماده پانزدهم - چنانچه لفاف یک امانت پستی ترانزیتی در ضمن حمل و نقل خراب شود و نتوان آن را بدون تجدید لفاف به نقاط مابعد فرستاد اداره‌واسطه حق دارد مخارج تجدید لفاف را جزء بدهی اداره مملکت مابعد محسوب دارد این مخارج باید از گیرنده اخذ شود و میزان آن نمی‌تواند از ۵۰سانتیم تجاوز نماید - چنانچه امانت به دفتر مبدأ عودت یابد مخارج مذکور از فرستنده مأخوذ خواهد شد ادارات طرفین متعاهد مختارند مقررات این‌ماده را در باب مبادله مستقیم امانات بین مملکتین نیز مجری دارند. ماده شانزدهم - ۱ - مبادله امانات از طریق ارضی و بحری و هوایی چه به طور ترانزیت و همچنین اسناد مربوطه به آن باید به طور مکشوف (درکیسه‌های سرباز) در دفاتر مبادله انجام گیرد.
۲ - برای ادارات طرفین متعاهد این حق محفوظ است که با موافقت یکدیگر طریقه مبادله امانات پستی و همچنین اسناد مربوطه به آن را تغییر بدهند. ماده هفدهم - به ضمیمه هر امانت متبادله باید یک ورقه ارسال و چند اظهارنامه گمرکی که از طرف فرستنده به خط فرانسه و روی آنها اطلاعات لازمه‌قید شده باشد ارسال گردد. یک نسخه از این اظهارنامه‌ها به اختیار مملکت ترانزیت گذارده می‌شود عده اظهارنامه‌های گمرکی با موافقت یکدیگر ازطرف ادارات ممالک متعاهد معین می‌شوند. ماده هیجدهم - امانات پستی حاوی اشیاء ممنوع‌الورود یا اشیایی که ترانزیتشان قدغن است در صورتی که محتویاتشان به طور منظم در اظهارنامه‌های‌گمرکی قید شده باشد توقیف نمی‌شود بلکه به دفتر مبدأ عودت داده می‌شوند. ماده نوزدهم - ۱ - چنانچه در عرض راه تمام یا قسمتی از امانت مفقود یا ضایع شود و یا دست‌خوردگی پیدا نماید فرستنده حق دارد غرامتی معادل‌میزان حقیقی فقدان و دست‌خوردگی یا تضییع دریافت دارد مگر اینکه خسارت بر اثر خطا یا غفلت فرستنده و یا ذات اشیاء محموله حاصل شده باشداین غرامت در صورتی که امانات معمولی باشند مطابق آنچه که در مقاوله‌نامه بین‌المللی امانات پستی معین شده تأدیه می‌شوند و برای امانات با قیمت‌اظهار شده اکثراً معادل میزان قیمت اظهار شده.
۲ - غرامت در مملکتی که امانت در آنجا به پست تسلیم شده مطابق مبلغی که در بند سوم ماده ۴ مقاوله‌نامه حاضر پیش‌بینی شده به پول مملکت‌مذکور تأدیه می‌گردد.
۳ - موقعی که غرامت از طرف اداره یک مملکت به حساب مملکت دیگر تأدیه شده باشد اداره اخیر باید میزان تأدیه شده را به پول مملکتی که پرداخت‌نموده منتها در ظرف مدت دو ماه پس از روز اعلام پرداخت به اداره اولی مسترد دارد.
۴ - ادارات طرفین متعاهد مسئولیت فقدان و دست‌خوردگی یا تضییع امانات پستی را که در نتیجه فورس‌ماژور حاصل شده باشد به عهده نمی‌گیرند. ماده بیستم - محاسبه راجع به مبادله مستقیم و ترانزیتی هر ماهه به توسط هر یک از ادارات مطابق مقررات نظامنامه مقاوله‌نامه بین‌المللی مربوط به‌امانات پستی به عمل می‌آید. صورت محاسبات با اسناد مربوطه به آن در صورت امکان در ظرف یک ماه و الا اکثراً در ظرف شش هفته پس از انقضای ماهی که مربوط به آن می‌باشدبرای اداره طرف متعاهد ارسال می‌شود محاسبات مزبور باید مورد دقت و رسیدگی واقع شده و پس از روز وصولشان در ظرف یک ماه مرجوع شود.
۲ - نتایج محاسباتی که ماهانه تشکیل و از طرف ادارات طرفین متعاهد پذیرفته می‌شوند از طرف اداره طلبکار در حساب کل که هر سه‌ماهه تشکیل‌می‌شود منظور و میزان آن در ظرف یک ماه پس از تاریخ دریافت حساب کل تأدیه می‌گردد چنانچه تأدیه میزان بدهی در مدت مذکور در فوق به عمل‌نیاید بر مبالغ مدیونی سالی ۷ درصد ربح به نفع اداره طلبکار از تاریخ روز انقضای مدت مزبور تعلق می‌گیرد. معهذا تأدیه بدهی باید منتهی پس از انقضای دو ماه از تاریخ مذکور در فوق به عمل آید.
۳ - میزان بدهی که از موازنه محاسبات مزبور به دست می‌آید به توسط بانکهایی که در پایتخت مملکت طلبکار دایرند به پول این مملکت و یا برحسب تقاضای اداره طلبکار پس از حصول موافقت بین دو اداره به پول مملکت دیگری تأدیه می‌شوند.
۴ - مخارج احتمالی مربوط به تأدیه بدهی به عهده اداره بدهکار است. ماده بیست و یکم - فرانکی که در این مقاوله‌نامه ذکر شده مطابق ماده ۲۹ قرارداد پستی عمومی فرانک طلا است. ماده بیست و دوم - طرز مبادله مستقیم امانات پستی معمولی یا با قیمت اظهار شده بین طرفین متعاهد و همچنین به طور ترانزیت از کشور آنها در آن‌قسمتی که در این مقاوله‌نامه پیش‌بینی نشده یا اینکه با مقررات آن مباینتی ندارد بر طبق مقررات مقاوله‌نامه بین‌المللی مربوط به مبادله امانات پستی وپروتکل و نظامنامه اجرای مقاوله‌نامه مذکور به عمل می‌آید. ماده بیست و سوم - مقاوله‌نامه حاضر به زبان فرانسه تحریر شده. ماده بیست و چهارم - مقاوله‌نامه حاضر به وسیله مبادله اسناد تصدیق از طرفین تصدیق می‌شود. مبادله اسناد تصدیق و امضای پروتکل مربوطه به آن منتها تا اول نوامبر ۱۹۲۹ در مسکو به عمل خواهد آمد مقررات مقاوله‌نامه حاضر از تاریخ مبادله‌اسناد تصدیق به موقع اجرا گذارده خواهد شد. ماده بیست و پنجم - مقاوله‌نامه حاضر برای مدت یک سال بین طرفین متعاهد منعقد می‌شود و چنانچه سه ماه قبل از انقضای مدت مزبور هیچ یک ازطرفین متعاهد قصد خود را مبنی بر فسخ مقاوله‌نامه به طرف دیگر اعلام ننموده باشد خود به خود تمدید می‌گردد. بنا بر مراتب فوق نمایندگان مختار طرفین متعاهدین مقاوله‌نامه حاضر را امضاء و آن را به امهار خویش ممهور نمودند. در مسکو در تاریخ ۲ اوت ۱۹۲۹در دو نسخه تدوین گردید. محل امضاء و مهر - رحیم ارجمند محل امضاء و مهر - هیرشفلد پروتکل اضافی مقاوله‌نامه راجع به مبادله امانات پستی بین ایران و اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی ماده ۱ - مبادله امانات پستی چه مستقیم و چه به طور ترانزیت تا اخطار جدید بین دفاتر مبادله ذیل به عمل خواهد آمد: بادکوبه - پهلوی و بالعکس. جلفای ایران - جلفای شوروی و بالعکس. هودان - باجگیران و بالعکس. این مبادله به وسائلی که به جهت مبادله مراسلات پستی به کار برده می‌شود با مراعات مدت آن به عمل می‌آید. ادارات طرفین متعاهد این اختیار را دارند که با موافقت یکدیگر صورت دفاتر مبادله مذکوره در ماده حاضر را تغییر بدهند. ماده ۲ - به طور کلی معادل حقوقی که از بابت امانات پستی اخذ می‌شوند تمبر پستی در روی اوراق ارسال الصاق می‌گردند. معهذا این حق برای هر یک از ادارات طرفین متعاهد محفوظ است که در مواقع مقتضی از بابت حقوق امانات وجه نقد دریافت نموده و تمبر الصاق‌ننماید. نظر به مراتب فوق نمایندگان مختار طرفین متعاهدین پروتکل اضافی حاضر را امضاء و به امهار خویش ممهور نمودند. در مسکو در تاریخ ۲ اوت ۱۹۲۹ در دو نسخه تدوین شد. محل امضاء و مهر - رحیم ارجمند محل امضاء و مهر - هیرشفلد اجازه مبادله مقاوله‌نامه امانات پستی منعقده بین ایران و اتحاد جماهیر شوروی به شرح فوق در جلسه ۱۱ مهر ماه ۱۳۰۸ داده شده‌است.
رئیس مجلس شورای ملی _ دادگر