فرمان استالین دایر بر کاوش معدن‌های نفت در شمال ایران ۳۱ خرداد ۱۳۲۴
| اشغال ایران به وسیله ارتش بریتانیا و شوروی | درگاه:محمدرضا شاه پهلوی آریامهر | سوقصدهای سیاسی در ایران در درازای جنگ سرد |
در روز ۲۱ آذر ماه روز نجات آذربایجان را گرامی می‌داریم. هفتاد و پنج سال پیش کشور ایران از سوی ارتش بریتانیا و شوروی اشغال شد. با اشغالگران قرار براین شد که پس از پایان جنگ جهانی دوم نیروهای خود را از ایران بیرون برند. ولی استالین برنامه دیگری برای ایران در سر می‌پروراند. استالین می‌خواست که استان آذربایجان را بخشی از شوروی نماید. استالین می‌خواست که شمال ایران را در اشغال خود نگاهدارد و می‌خواست که کان‌های نفت شمال ایران را با شرکت نفت سوویت با دفتر مرکزی در مسکو زیر کنترل خود درآورد. زمان مناسبی بود. استالین از زمان اشغال ایران حزب توده را بنیاد نهاد و پشتیبانی محمد مصدق بزرگ فئودال ایران و دیگرقاجاریان روسوفیل را نیز گرفت و جمهوری دموکراتیک آذربایجان و جمهوری مهاباد را برپاکرد. این درگیری سیاسی میان شاه جوان ایران و استالین به یک برخورد بین المللی دگرگون شد و نخستین شکایت به شورای امنیت سازمان نوبنیاد ملل از سوی کشور ایران داده شد. استالین نیروهای ارتش خود را حاضر شد که از ایران بیرون بکشد زمانی که احمد قوام نخست وزیر در سفارت شوروی در تهران قراردادی دستینه کرد که در آن جمهور دموکراتیک آذربایجان را به رسمیت شناخت و پذیرفت که شرکت نفت شوروی و ایران با دفتر مرکزی در مسکو بنیاد شود. همزمان استالین براندازی دولت ایران را برنامه ریزی کرد. دولت قوام می‌بایستی که جای خود را به رژیم کمونیستی بدهد و کشور ایران یکی از اقمار شوروی بشود. سرانجام با کمک سازمان ملل و خردمندی و دلیری شاهنشاه ایران محمدرضا شاه پهلوی و مجلس شورای ملی که قرارداد قوام و شوروی را نپذیرفت این توطئه بازایستاد. اعلیحضرت محمدرضا شاه پهلوی دستور دادند که وزیران توده‌ای از کابینه قوام بیرون انداخته شوند و با ارتش دلیر ایران به آذربایجان که یک سال از مام میهن جدا شده بود تاختند و مزدوران بیگانه را از آذربایجان بیرون راندند. هم میهنان آذری نشان دادند که رهبری شاهنشاه ایران را می‌خواهند و نه بندگی استالین را و می‌خواهند که در مشروطه شاهنشاهی آزاد زندگی کنند و نه در یک سیستم کمونیستی. مبارزه ایرانیان برای مشروطه شاهنشاهی می‌تواند برای ما سرمشقی باشد که نشان می‌دهد چگونه پدربزرگان ما علیه کولونیالیسم روسیه جنگیدند و پیروز شدند. سایت مشروطه در یک سری از مدرک‌ها و نوشتارها می‌کوشد که آنچه را که بر ایران گذشت را دوباره در یادها زنده کند تا هیچگاه فراموش نشود. این رویدادهای تاریخی نشانگر آن است که ایرانیان در برابر ابر قدرت‌ها می‌توانند پایداری کنند زمانی که همگی زیر پرچم سه رنگ شیر و خورشید نشان و راه مشروطه گرد هم آیند و بیگانگان را هر اندازه که نیرومند باشند از ایران برانند.
فرمان کمیته دفاع دولتی[اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی] شماره ۹۱۶۸ اس. اس؛ دایر بر عملیات کاوش معدن نفت در شمال ایران
۲۱ ژوئن ۱۹۴۵ برابر با ۳۱ خرداد ۱۳۲۴
رونوشت
بسیار پنهانی
کمیته پدافند دولتی
فرمان OKOG [کمیته دفاع دولتی]شماره۹۱۶۸ اس. اس، مورخ ۲۱ ژوئن ۱۹۴۵
مسکو، کرملین
عملیات کاوش معدن نفت در شمال ایران.
با هدف کاوش و حفاری برای معدن‌های نفت در شمال ایران، کمیته دفاع دولتی فرمان می‌دهد:
۱- در چارچوب "آذنفت" [نفت آذربایجان] مجموعه نارکوم نفت [کمیساریای خلق برای نفت] یک دپارتمان هیدروژئولوژیک بنیاد کنید و وظیفه سرپرستی بر بررسی‌های زمین شناختی برای حوضه‌های نفتی در شمال ایران را به آن واگذار کنید.
۲- برای اجرای عملیات کاوش معدن‌های نفت در شمال ایران، نارکوم نفت (رفیق بایباکوف) و آذنفت (رفیق وزیروف) را مسئول گردآوردن کارگران نیازین از صنعت نفت برای گروه‌های حفاری و کاوش نفت، و فرستادن آنها به حوزه‌های کاری به صورت یکان‌های هیدروژئولوژیک بوجود آمده در ستاد نیروهای شوروی در ایران (قزوین) بدانید.
۳- بنیاد هیاتی برای دپارتمان هیدروژئولوژیک برای به انجام رساندن کارهای زیر در شمال ایران:
الف) حفاری:
- ده تلمبه در هفت ناحیه، دربرگیرنده سه تلمبه ثابت (حفاری ژرف با دستگاه چرخنده) در بخش‌های شاهی، بندرشاه و میانه.
- چهار پمپ ثابت (کاوش‌های ژرف برای شناخت ساختار زمین) در شاهی، بولگر-چای و خوی
- سه یکان حفاری برای کاوش در بندرشاه، بابلسر و بندر پهلوی
ب) بررسی‌های زمین‌شناختی - هیاتی دربرگیرنده ده گروه در منطقه‌های دشت گرگان، اشرف، شاهی، آمل، خرم‌آباد، بلگار چای، جلفا، زنجان، تبریز، اردبیل، و سیاه کوه.
ج) جستجو معدن نفت - هیاتی دربرگیرنده سه گروه (جاذبه سنج، اندازه‌گیر نیروی مغناطیسی و سنجش ایستایی و پایایی) در منطقه‌های دشت گرگان، زمین‌های فرورفته مازندران و رشت، و سراسر کرانه جنوبی دریای مازندران (کاسپین) از مرز جمهوری ترکمنستان شوروی تا مرز جمهوری آذربایجان شوروی فرستاده شوند.
نارکوم نفت (رفیق با یباکوف)و آذرنفت (رفیق وزیروف) عهده‌دار و سرپرست ترابری ابزار مورد نیاز کاوش نفت تا اول سپتامبر ۱۹۴۵ برای آغاز کار حفاری و اکتشاف در سپتامبر ۱۹۴۵ می‌باشند
۴- نارکوم نفت (رفیق بایبوکوف) تا اول اوت ۱۹۴۵ سرپرست سازماندهی و فرستادن یک هیات زمین‌شناس دربرگیرنده ده گروه: یک گروه کندن چاه و سنجش پتانسیل به وسیله نیروهای الکتروستاتیک، یک هیات ژئوفیزیک دربرگیرنده سه گروه (جاذبه‌سنجی، سنجش تغییرات (دو دستگاه) و ایستایی‌سنجی) با جابجاکردن این گروه‌ها از منطقه‌های: گروه سنجش جاذبه و مغناطیس زمین از باکو؛ [گروه] سنجش دگرش‌ها از شاخه نارکوم نفت در ولگای میانه؛ [گروه] ایستایی سنجی از منطقه کراسنودار می‌باشد.
۵- سازمان‌های زیر عهده دار آماده ساختن دپارتمان هیدروژئولوژیک به دستگاه‌ها، وسایل و ابزارهای مورد نیاز هستند:
الف) نارکوم نفت (رفیق بایباکوف) باید در اوت ۱۹۴۵ دستگاه‌ها و ابزار زیر را فراهم و به دپارتمان هیدروژئولوژیک بفرستد: پنج دستگاه تلمبه، وسایل حفاری، و یک دستگاه حفاری‌گردان، چهار چارچوب 750 -ZV، دستگاه‌های حفاری و کارافزارهای آنها؛ سه میله حفاری (۱۲۰۰ متر) و ابزار تلمبه‌های 300- AK و دیگر کارافزارهای و ابزار مورد نیاز برای اقدامات واحد هیدروژئولوژیک.
ب) نارکوم‌نشتورگ [کمیساریای خلق برای تجارت خارجی] که سرپرستی آن با (رفیق میکویان) است می‌باید در ماه‌های ژوئن و ژوییه ۱۹۴۵ (تیر و امرداد ۱۳۲۴) پانزده تراکتور و صد و بیست کامیون از قطعه‌های واراداتی سوار نشده در ایران فراهم آورد.
ج) ژنرال فرمانده جبهه فراسوی قفقاز، (رفیق تیولهنوف) عهده‌دار فراهم آوردن ساختمان اداری و جای زندگی در قزوین و در منطقه‌های کند و کاو نفتی برای یکان هیدروژئولوژیک می‌باشد و هم‌چنین می‌بایداز افراد یکان‌های نظامی برای سوار کردن قطعه‌های صد و بیست کامیونی استفاده کند که برای یکان هیدروژئولوژیک در نظر گرفته شده است.
د) کمیساریای خلق برای پدافند اتحاد جماهیر شوروی (رفیق وروبویف [مارشال نیروهای مهندسی ارتش شوروی] می‌باید تا اول اوت ۱۹۴۵ دو یکان کامل و آماده به کار حفاری سیار AVB-2-100، یک دستگاه حفاری AVB-2-100، یک تانکر آب ZIS-5 و یک کامیون یک و نیمی با وسایل لازم و یک چارچوب 125- AU با سه گروه حفار را در اختیار یکان هیدروژئولوژیک در ایران قرار دهد.
س) کمیساریای خلق برای امور دفاعی اتحاد جماهیر شوروی [ژنرال ارتش، فرمانده پشت جبهه ارتش شوروی] (رفیق خرولف) می‌باید برای یکان هیدروژئولوژیک با نگرش به ترتیب کار، پنج دستگاه کامیون ۱۲ تن ماک، ۷ دستگاه تریلر الوار بر و پانزده دستگاه [جیپ] ویلیز را فراهم آورد. هم چنین دستگاه‌های حفاری و خودروهای ترابر نیازمند به تعمیر را به کارگاه‌های وابسته به فرماندهی ترابری [ارتش] شوروی در ایران را ممکن سازد.
۶- ژنرال فرمانده جبهه فقفاز(رفیق تیولنف) عهده‌دار یاری رسانی به یکان هیدروژئولوژیک در کند و کاو می‌باشد که این با در اختیار گذاشتن نیروی‌های نگهبانی و اسکورت گروه‌های پژوهش نفت و با فراهم ساختن ابزار و وسیله نقشه‌کشی و هم چنین پوشاک و مدرک‌های مورد نیاز یکان انجام پذیر است.
۷- نارکوم‌فین [کمیساریای خلق برای امور مالی] (رفیق زورف) عهده‌دار در اختیار گزاردن هشت میلیون روبل در سه ماهه سوم و چهارم ۱۹۴۵ می‌باشد که این پول در برگیرنده ۲۴۰۰۰۰۰ ریال برای دپارتمان هیدروژئولوژیک کمپانی آذنفت است که برای فراهم آوردن دستگاه‌های ترابری و مواد و ابزار مورد نیاز و پوشاک و خوراک کارکنان کنارگذاشته شده‌است.
۸- کمیساری خلق برای امور داخلی (وزارت کشور) (NKVD) جمهوری آذربایجان شوروی پروانه دارد که برای کارکنان از نارکوم‌نفت و آذنفت که برای کار در دپارتمان هیدروژئولوژیک گمارده شده‌اند، پروانه ورود به ایران را صادر کند.
۹- رفیق ملیک پاشایف رئیس دپارتمان هیدروژئولوژیک نامیده می‌شود، رفیق گیداروف نیز رئیس دپارتمان هیدروژئولوژیک از میان افراد ارتش شوروی در ایران برگزیده شده‌است و رفیق کمف به عنوان نایب رئیس دپارتمان هیدروژئولوژیک تایید می‌شوند.
۱۰- نارکوم نفت (رفیق بایباکوف) و آذنف (رفیق وزیروف) خود سرپرست گزینش کارکنان، و کارشناسان مهندسی و کارکنان فنی واحد هیدرولوژیک و فراهم ساختن ابزار و دستگاه‌های مورد نیاز برای جستجوی معدن نفت در شمال ایران، می‌باشند.
۱۱- دبیر کمیته مرکزی حزب کمونیست آذربایجان، رفیق باقروف را سرپرست انجمن هیات مدیره هیدروژئولوژیک آذنفت در فراهم ساختن هرگونه کمک و دیده بانی در کاوش معدن‌های نفت در شمال ایران بدانید.
صدر کمیته دفاع ملی استالین
گواهی:[امضا ندارد]
برگردان آزاد از انگلیسی به پارسی