طرح سه فوری نمایندگان مجلس برای جلوگیری از تعطیل مجلس شورای ملی به وسیله محمد مصدق با استفاده از اختیارات داده شده به وی ۱۴ دی ۱۳۳۱
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری هفدهم | تصمیم‌های مجلس | درگاه روز رستاخیز ملت ایران ۲۸ امرداد ۱۳۳۲ |
طرح سه فوری نمایندگان مجلس برای جلوگیری از تعطیل مجلس شورای ملی به وسیله اختیارات داده شده به محمد مصدق
تقدیم طرح سه فوری راجع به جلوگیری از تعطیل مجلس و مذاکره در فوریت اول آن
قنات‌آبادی - یک طرحی هم با قید سه فوریت الساعه رسیده‌است که تقدیم مقام ریاست می‌کنم.
نایب رئیس - چون اصولا طرح با سه فوریت در واقع معادل با پیشنهاد تغییر از دستوراست بنده طبق آئین‌نامه ابتدا باید این طرح را باطلاع مجلس برسانم که اگر بفوریتش رای بدهید بنده هم طرح کنم (طرح تقدیمی سه فوریتی بشرح زیرقرائت شد) نظرباینکه نمایندگان مجلس شورای ملی بقیدسوگند بحفظ قانون اساسی و مشروطیت و حفظ حقوق مجلس و مجلسیان موظف می‌باشند امضا کنندگان این ورقه تصمیم قانونی ذیل را باقید سه فوریت و طرح فی المجلس تقدیم مجلس شورای ملی می‌داریم.
- تصمیم قانونی - هیچ طرح و یا لایحه‌ای نمی‌تواند بامضای رئیس دولت باعث تعطیل یا فلج شدن مجلس فعلی گردد - سیدباقرجلالی. هدی. حاج سیدجوادی. دکتر بقایی. انگجی. بهادری. ناصرذوالفقاری. وکیل‌پور. حائری‌زاده. افشارصادقی. صفایی. دکتر فاخر. احمدفرامرزی. کریمی. حمیدیه
نایب رئیس - امضاهای طرح را بشمارید
ناظرزاده (منشی) - ۱۵ امضا است
شمس قنات‌آبادی - آقای ناظرزاده اسم بنده راهم بنویسید
ناظرزاده - می‌شود ۱۶ امضا
نایب رئیس - فوریت اول مطرح است آقای دکتر شایگان بفرمایید
دکتر شایگان - بنده در خارج از اشخاص بی اطلاع مطالبی نظیر همین مطلب می‌شنیدم ولی تصور نمی‌کردم که یک چنین شبهه‌ای برای نمایندگان محترم پیش بیاید بنده اینجا می‌خواهم صریحاعرض کنم و از طرف آقای نخست‌وزیر هم قول بدهم که هرگز همچو منظوری نبوده‌است این اصلا تحصیل حاصل است البته بنده مخالفت این طرح هم که بگذرد نیستم خیلی کار خوبی است بفرمایید ولی فقط خواستم رفع شبهه از آقایان بکنم که هرگز نه رئیس دولت چنین منظوری داشتند و نه اشخاصی که این قانون را نوشته‌اند. مخصوصا من خدمت آقای نخست‌وزیر رسیدم و گفتم که این نظر را نه جنابعالی داشتید و نه کمسیون داشته‌است که بخواهند بوسیله این قانون خللی در کار مجلس شورای ملی وارد بیاورند معذلک برای اینکه هیچ جای شبهه نمایند یک ماده دیگری اضافه بفرمایند که این مسئله حد نصاب ارتباطی بوضع فعلی مجلس ندارد بنده فقط خواستم این دو کلمه را عرض کنم که این شبهه از ذهن مبارک آقایان رفع شده و مخالفتی هم نداشتم که باین طرح بکنم بسیار طرح صحیحی است ولی تحصیل حاصل است همچو نظری را نه دولت داشته‌است و نه کمیسیونی که این قانون را تدوین کرده‌است.
ناظرزاده - خوبست آقای وزیر کشورهم یک همچو توضیحی بدهند
نایب رئیس - آقای وزیر کشور بفرمایید
وزیر کشور (آقای دکتر صدیقی)- دنیایی که ما در آن زندگی می‌کنیم مظهر و محل عجایب و شگفتیهای بسیار است هر روز چیزهای عجیب می‌بینیم و چیزهای عجیب و مطالب عجیب می‌شنویم بنده یکی از امور عجیبی که در این چند روز شنیده‌ام و در واقع باید عرض کنم که هنوز هم که این مطالب را آمده‌ام اینجا می‌گویم از تاثیر این شگفتی بیرون نیامده‌ام همین مسئله‌است هیچوقت در فکر و ذهن و تصمیم جناب آقای نخست‌وزیر و هیئت دولت این نبوده و نیست که دستوری برای تعطیل مجلس صادر بشود یک توهمی حاصل شده‌است برای چند تن از آقایان که خارج از مجلس هستند و یکی دو تن هم بعنوان استعلام و استفساراز مفاد مقررات این لایحه قانونی این از بنده سوال کردند بنده بحکم سابقه و بحکم قانون عرض کردم که حد نصاب بهیچ وجه در طرح لایحه قانونی انتخابات ارتباطی با وضع فعلی ما ندارد و سابقه‌ای هم هست و آن این است که آقایان محترم اطلاع دارید ما یک لایحه استقلال شهرداریها تهیه کردیم و قانونی هم قبلا گذشته بود که قانون استقلال شهرداریها باشد آن لایحه بعنوان لایحه قانونی شهرداری بتصویب جناب آقای نخست‌وزیر رسید و ما درباره جاهایی که تاکنون انجمنهای قانونی تشکیل نشده‌است دستور داده‌ایم و در دو جلسه پیش بود بعرض آقایان محترم رساندم که در ۸۶ جا ما شروع کرده‌ایم بانتخاب انجمن شهر و حالا جز چند شهر که باقی مانده‌است در تمام نقاط مشغول هستند بعد از آن مذاکره در تمام جاهای که انجمن قانونی نداریم دستور تشکیل انجمن و انتخابات انجمن داده شده‌است ولی ۱۳۶ جا ما داشتیم که در دوره حکومت قانون سابق صاحب انجمن قانون شده بودند آن انجمنها سر جای خود باقی هستند و بفکر هیچکس نرسیده‌است که آن انجمنها را تعطیل بکند و حتی بعضی از آن انجمنها که کسر عضو داشته‌اند این کسرعضو را هم بموجب قانون قدیم یعنی حد نصاب را همان قانون قدیم گرفتیم و عمل کردیم و بهمین صورت هم دستور بتمام استانها و شهرستانها داده شده‌است بنده باز تکرارمی‌کنم که با این صراحت و با این روشنی که در عرایض من هست محل تردید و جای شبهه باقی نماند که بهیچوجه در فکر و ذهن و عمل دولت این نبوده‌است که بنحوی از انحاء هم چه خواهدبود مجلس را تعطیل بکند بنابراین خاطر آقایان باید از این حیث کاملا آسوده و مطمئن باشد معذلک اگر آقایان هرپیشنهادی و طرحی دارند جریان مجلس هر طور حکم می‌کند عمل بفرمایید ولی بنده وظیفه خودم را از نظر اینکه عضو دولت هستم و وزیرکشورهستم که در امر انتخابات هم مستقیما دخیل است لازم می‌دانستم که این مطالب را بحصور مبارک آقایان عرض کنم (احسنت)
نایب رئیس - آقای دکتر بقایی بفرمایید
دکتر بقایی - همینطور که همکار عزیز ما آقای دکتر شایگان فرمودند دولت چنین نظری نداشته ولی سابقه‌ای بود که چندین روز پیش یعنی تقریبا دو هفته‌است که در افواه پیچیده‌است و حتی همانطوری که جناب آقای وزیرکشور بعرض مجلس رسانیدند با خود ایشان هم مذاکراتی شده و صحبتهایی هم شده و در چند روز پیش هم در فراکسیون صحبت شده بود راجع باین موضوع قرار شد که یک توضیحاتی داده شود که رفع نگرانی بکند چون وقتیکه یک موضوعی زیاد در روزنامه‌ها و در افواه پیچید آنهم در یک وضع خاصی که ما فعلا داریم این جز تشتت افکارهیچ فایده‌ای نمی‌تواند داشته باشد و این موضوعی هم که بامضا رسیده بساحت مجلس شورای ملی پیشنهاد شده منع قانونی ندارد و همه آقایان هم تصدیق دارند که چنین نظری نیست باینجهت هم بنده می‌خواستم عرض کنم که آقایان توجه کامل باین نکته بفرمایند مخصوصا با وضعی که الان هست که آقای نخست‌وزیر یک لوایح یا طرح‌هایی امضامی نمایند و بعدا وقتی پی به نواقصش می‌برند اینها را مجددا اصلاح می‌کنند که البته این یک امر بسیار پسندیده‌ای هست مثل همین لایحه ۲۰ در صد کشاورزی که آن موقعی که بمجلس تقدیم گردید ما نقائصش را عرض کردیم بعد از مدتی که عمل کردند به نقائصش پی بردند و یک قسمت از چیزهایی که عرض کردیم رفع کردند و بقیه اش را خواستند عمل کنند باز بدشواری‌هایی گیرکردند که یک اصلاحیه سوم صادر گردید البته برای یک طرحی مثل طرح کشاورزی یا بازنشستگی می‌شود اصلاحیه صادر کرد ولی برای چیزیکه عمل قطعی انجام بگیرد دیگر قابل صدور اصلاحیه نخواهد بود باین جهت برای اینکه رفع این صحبتها و فکرها بشود این طرح تقدیم شده‌است و استدعامی‌کنم که توجه بکنند و بفوریتهایش رای بدهند
نایب رئیس - آقایان امضاکنندگان توجه بفرمایند که این تصمیم قانونی باین شکل که نوشته شده‌است اصلا وارد نیست یعنی هیچ رئیس دولتی نمی‌تواند هیچ طرح و لایحه‌ای برای تعطیل مجلس امضاکنندگان منتهی در حال حاضر بجناب آقای دکتر مصدق اختیار مخصوص داده شده بنابراین اگر میل دارید نوشته شود که هیچ طرح و لایحه‌ای که بموجب قانون اختیارات از طرف ایشان امضا بشود مقصود من این است که این توضیح را لازم دارد
چند از نفر از امضاء کنندگان طرح - موافقیم موافقیم
دکتر بقایی – همانجا آقای ناظرزاده از طرف ما تصحیح کنند قبول داریم
نایب رئیس - آقایان توجه بفرمایند طرح اصلاح شده یک مرتبه قرائت می‌شود (بشرح زیر توسط آقای ناظرزاده (منشی) خوانده شد)
- تصمیم قانونی - هیچ طرح و لایحه‌ای بموجب اختیارات اعطایی بجناب آقای دکتر محمدمصدق نخست‌وزیرنمی‌تواند باعث تعطیل یافلج شدن مجلس شورای ملی گردد (بهادری - صحیح است)
یکنفر از نمایندگان - بعد از کلمه مجلس یک فعلی هم لازم است
عبدالرحمن فرامرزی - اعلام رای بفرمایید
نایب رئیس - یکمرتبه دیگر هم بطورقطعی خوانده شود که تردیدی دربین نباشد تا اعلام رای بکنم (دومرتبه با اصلاح بشرح زیرخوانده شد) :تصمیم قانونی - هیچ طرح و لایحه‌ای بموجب اختیارات اعطایی بجناب آقای دکتر محمد مصدق نخست‌وزیر نمی‌تواند باعث تعطیل یا فلج شدن مجلس فعلی گردد (در این موقع چند نفر از آقایان نمایندگان از جلسه خارج شدند)
نایب رئیس - نسبت بفوریت اول اعلام رای می‌کنم بگویید آقایانی که خارج از جلسه هستند تشریف بیاورند (عده برای رای کافی نبود پس از چند دقیقه تامل آقای نایب رئیس اظهار نمودند) آقایانی که در خارج هستند اطلاع دادند که در جلسه حاضر نخواهندشد
شمس قنات‌آبادی – تذکر دارم
نایب رئیس - بفرمایید
قنات‌آبادی - می‌خواستم عرض کنم که ما دلیل پیدا کردیم برای اینکه می‌خواهند مجلس را تعطیل کنند (چند نفر از نمایندگان - صحیح است) مشروطیت تعطیل بردار نیست ما دلیل پیدا کردیم که می‌خواهند درب مجلس شورای ملی را ببندند
نادعلی کریمی - یک عده مشاورینی که قانون مطبوعات باین ننگینی را بیرون می‌دهند می‌خواهند اینکار را بکنند.
حاج سیدجوادی - اگر وضعیت اینطور باشد و اینکار اهانت بجناب آقای دکتر محمد مصدق باشد من امضایم را پس گرفتم
فرامرزی - بجای امضایی که ایشان پس گرفتند من امضاء می‌کنم (چند نفر از نمایندگان - احسنت)