سیزدهمین سالگرد تاجگذاری رضا شاه بزرگ ۴ اردیبهشت ماه ۱۳۱۸
| سوگند پادشاهی رضا شاه پهلوی | اعلیحضرت همایون رضا شاه پهلوی | تاجگذاری رضا شاه پهلوی |
جشن سیزدهمین سالگرد تاجگذاری اعلیحضرت رضا شاه بزرگ شاهنشاه ایران در روز پنج‌شنبه ۴ اردیبهشت ماه ۱۳۱۸ در اسپریس جلالیه انجام یافت. از سوی کشورهای مصر، ترکیه، انگلستان، فرانسه و شوروی هیات‌های ارتشی برای شرکت در این روز فرخنده وارد تهران شدند.
ارتش شاهنشاهی ایران از هیات‌های سیاسی و ارتش‌های دیگر کشورها که برای شرکت در سالگرد فرخنده جشن تاجگذاری شاهنشاه ایران از فروردین ماه وارد پایتخت می‌شدند با تشریفات ویژه پیشباز نمود. افسران هیات‌های ارتشی در ساختمان باشگاه افسران و سربازان در دانشکده افسری جای داده شدند و از آنان پذیرایی شایانی شد.
هیات‌های ارتشی کشورهای خارجه
مصر: هیات ارتشی مصر دربرگیرنده ۲۶۵ تن بود که ۱۶۶ تن پیاده نظام و ۸۴ تن سواره نظام و یک دسته موزیک و ۱۱ تن افسر به ریاست سرهنگ دوم احمد عفیفی سراج‌الدین
ترکیه: هیات ارتشی دولت جمهوری ترکیه دربرگیره ۱۵۸ تن سرباز و ۱۰ تن افسر و یک دسته ۴۸ تنی موزیک به ریاست سرهنگ قایامانی افسر ارشد ستاد ارتش ترکیه بود
فرانسه: هیات ارتشی دولت فرانسه دربرگیرنده ۵۰ تن سرباز از نیروی دریایی و یک ناوسروان و دو افسر بود
انگلستان: هیات ارتشی انگلستان دربرگیرنده ۳۰ تن سرباز از نیروی دریایی و سه تن افسر بود
شوروی: هیات ارتشی شوروی دربرگیرنده ۳۰ تن سرباز از نیروی دریایی و سه افسر بود.
روز چهارم اردیبهشت ماه ۱۳۱۸ آیین سان و رژه ارتش شاهنشاهی ایران در اسپریس جلالیه در آیینی بسیار باشکوه در پیشگاه اعلیحضرت همایون شاهنشاهی رضا شاه پهلوی و والاحضرت همایون ولیعهد انجام یافت. در این جشن فرخنده که یادآور رهایی از سلطنت استبدادی مغولان بر ایران است و استقلال ایران از فشار دو دولت استعماری روسیه و انگلیس که پای آنها را مغولان بیگانه قاجار که ۱۵۰ سال ایران را با این دو دولت استعماری چپاول کردند و درآمدهای کشور ایران را که به مردم ایران تعلق داشت در جیب‌های بی ته خود گذاشتند.
هیات‌های ویژه نمایندگی کشورهای خارجه، سفیرکبیرها و سفیران و افسران ارشد کشورهای خارجی با هیات‌های ارتشی در اسپریس جلالیه بودند. هیات وزیران دولت شاهنشاهی ایران، نمایندگان مجلس شورای ملی، رییس‌های عالی رتبه اداره‌ها و شمار بسیاری از سران و بزرگان کشوری ولشکری در جشن سیزدهمین سالگرد تاجگذاری رضا شاه بزرگ بودند. پس از آنکه اعلیحضرت همایون رضا شاه بزرگ شاهنشاه ایران و والاحضرت ولیعهد محمدرضا پهلوی از همه افراد پادگان مرکز و یکان‌های فرستاده شده ارتشی کشورهای خارجه سان دیدند، نمایش‌های لشکری و سوار خوبی و نمایش‌های نیروی هوایی ارتش شاهنشاهی آغاز گردید.
برنامه جشن
- نمایش کارهای سوار خوبی
- رژه نیروی هوایی شاهنشاهی ایران
- رژه یکان‌های ارتشی خارجی
- رژه یکان‌های ارتش شاهنشاهی ایران
نمایش کارهای سوارخوبی
بخشی از برنامه نمایش‌های باشکوه ارتش شاهنشاهی ایران سوارخوبی بود. به این سان که یک دست سوار و پیاده از شرق میدان پیش آمده و در برابر جایگاه ویژه در جایی که دروازه‌ای از گل از سوی لشکر یکم برپا شده بود جای گرفتند.
سربازان پیاده با پیکرهای خود دایره‌هایی به فرم‌های گوناگون بر پا نمودند و سربازان سوار به چابکی و چُستی بی همانندی که همگان را شگفت‌زده کرد از یمان آن دایره‌های می‌پریدند و در پایان سربازان هرم بسیار زیبایی را بنا کردند.
ارتش شاهنشاهی ایران در برابر جایگاه ویژه اعلیحضرت همایون رضا شاه بزرگ رژه می‌روند
چابک سواران ارتش شاهنشاهی ایران
آکروباسی چابک سواران ارتش شاهنشاهی ایران
لژ هیات‌های سیاسی خارجی فرستاده شده و سفیران و کارمندان سیاسی سفارت خانه‌ها در پایتخت
لژ هیات‌های سیاسی خارجی و سفیران و کارمندان سفارت خانه‌ها در اسپریس جلالیه
سپس کارهای سواران نیزه‌دار آغاز شد. چابک‌سواران که چهار نعل می‌تاختند با نیزه‌های خود گلوله هاییک از پارچه رنگارنگ روی ستون‌های ویژه که جدا از هم به یک اندازه در میانگاه میدان قرارداشت با زبردستی و کاردانی به زمین می‌انداختند، این نمایش با شور و ابراز شادمای میهمانان به پایان رسید.
وآنگاه تیراندازی انجام شد به روش تیراندازی اریب به هنگام سواری. چابک سواران دلیر با تفنگ و مسلسل سبک در دست، آن را به فرم‌های گوناگون در دست می‌گرداندند و به هدف‌های کوچکی که روی زمین و به پایه‌ای برنشانده شده بود تیراندازی می‌کردند. کارهای گوناگون سوارخوبی از سوی همگان که آن را شگفت زده نگاه می‌کردند ستوده شد. چند تن از سوارکاران هنگامی که اسب چهار نعل می‌تاخت پیوسته به زمین جسته و سوار می‌شدند و برخی از چابک سواران شمشیر برهنه نیز در دهان داشتند. چابک سواران دیگر به هنگام سواری تاخت، زین و برگ اسب را بازنموده و به دست می‌گرفتند و شماری از سوارکاران به هنگام تاخت دهنه اسب را از دهن او بیرون آورده و جست و خیز می‌کردند.
در این زمان سوارانی نیز نمایان شدند که در روی اسب ایستاده و آن را به تاخت می‌راندند و هم چنین سواران ایستاده که سه اسب و پنج اسب را ایستاده می‌تاختند. برخی از چابک سواران کارهای بسیار جالب آکروباسی بر روی اسب تاخت‌زنان انجام می‌دادند.
مانور نیروی هوایی
بخش دوم برنامه سالگرد تاجگذاری رضا شاه بزرگ مانور باشکوه نیروی هوایی ارتش شاهنشاهی ایران بود. نیروی هوایی نوپای ایران در سال ۱۳۰۳ از سوی رضا خان نخست‌وزیر و وزیر جنگ و فرمانده کل قوا بنیان شد. درآغاز خلبان‌های آلمانی سوئدی برای ایران پرواز می‌کردند. نخستین خلبان نیروی هوایی ایران سرهنگ احمد نخجوان بود. نخستین هواپیماهای نیروی هوایی شاهنشاهی ایران، هواپیماهای یونکرس ساخت آلمان بودند و خلبان‌های آلمانی نخستین گروه خلبان‌های ایرانی را آموزش دادند. هواپیماهای دیگری نیز از شوروی و فرانسه خریداری شد. در سال ۱۳۰۸ خورشیدی، نیروی هوایی شاهنشاهی ایران دارای ۳۳ هواپیما شده بود و تا سال ۱۳۱۹ خورشیدی ۱۹ هواپیمای جنگنده از امریکا نیز خریداری شده بود.
در روز ۴ اردیبهشت ماه ۱۳۱۸ چندین اسکادران نیروی هوایی شاهنشاهی ایران بر فراز اسپریس جلالیه مانور دادند.
رژه یکان‌های ارتشی خارجی
نخست نیروی ارتش مصر که از پیاده و سوار و دسته موزیک تشکیل می‌شد وارد میدان شد واز پیشگاه اعلیحضرت همایون رضا شاه بزرگ رژه رفتند.
سپس ارتش فرانسه و به دنبال آن ارتش انگلیس از برابر جایگاه اعلیحضرت همایون رضا شاه بزرگ رژه رفتند
این بار سربازان رشید ارتش ترکیه و در پایان ناوی‌های شوروی با سامان وارد میدان شدند و از برابر پیشگاه اعلیحضرت همایون رضا شاه بزرگ رژه رفتند. پس از پایان رژه با نزدیک به سد گام در سوی چپ دسته موزیک‌ها به حال دشتبان تا پایان رژه پادگان مرکز ایستادند.
رژه ارتش شاهنشاهی ایران
پس از رژه یکان‌های ارتش‌های خارجی، رژه یکان‌های ارتش شاهنشاهی آغاز شد و در پایان رژه توپخانه سنگین و آتشبارهای صحرایی و کوهستانی و نیروی موتوریزه انجام شد.
ساعت شش و سی دقیقه آیین باشکوه رژه ارتش شاهنشاهی پایان یافت.