سخنرانی علیاحضرت شهبانو فرح پهلوی هنگام دریافت درجه دکترای افتخاری دانشگاه ورشو در رشته فلسفه ۳ شهریور ماه ۲۵۳۶ شاهنشاهی

از مشروطه
پرش به ناوبری پرش به جستجو
دیدار رسمی سران دیگر کشورها از ایران سفرهای رسمی محمدرضا شاه پهلوی آریامهر

سفر رسمی اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر و علیاحضرت شهبانو به لهستان و چکسلواکی ۳۱ امرداد - ۸ شهریور ماه ۲۵۳۶ شاهنشاهی

برنامه عمرانی ششم/سال ۲۵۳۷ شاهنشاهی


سخنرانی علیاحضرت شهبانو فرح پهلوی هنگام دریافت درجه دکترای افتخاری دانشگاه ورشو در رشته فلسفه ۳ شهریور ماه ۲۵۳۶ شاهنشاهی


سخنان شاهنشاه آریامهر پس از دریافت درجه دکترای حقوق در میان هلهله پرشور باشندگان در این آیین باشکوه پایان یافت و سپس رییس مرکز مطالعات خاورشناسی دانشگاه ورشو سخنانی ایراد کرد و گفت:

... علیاحضرتا
دانشگاه ورشو دکترای هونوریس کوزا را که بزرگترین درجه افتخاری است که این دانشگاه می‌تواند به کسی ارزانی دارد به حضور شما تقدیم می‌دارد. تقدیم این درجه افتخاری نشان دهنده قدردانی عمیق انجمن فرهنگی ما نسبت به حمایت آن علیاحضرت از آثار فرهنگ باستانی ایران که گنجینه نوع بشر است و نیز به خاطر سهم ارزنده شما در گسترش فرهنگ و هنر معاصر ایران به عنوان سپاس از تلاش‌های ویژه شخص شما در استحکام بخشیدن و گسترش روابط سنتی فرهنگی بین ایران و لهستان می‌باشد.
ما اطمینان داریم که تقدیم دکترای افتخاری به آن علیاحضرت یکی از عواملی است که به نزدیک کردن هر چه بیشتر مردم ایران و لهستان کمک خواهد کرد.


پس از سخنان رییس مرکز مطالعات خاورشناسی دانشگاه ورشو در آیینی مانند درجه دکترای افتخاری این دانشگاه در رشته فلسفه به پیشگاه علیاحضرت شهبانوی ایران تقدیم شد. علیاحضرت شهبانو در سخنرانی خود چنین ابراز داشتند:

جناب رییس دانشگاه
برای من باعث افتخار و خوشحالی است که دانشگاه شما عنوان دکترای افتخاری را به من داده است. این عنوان تنها برای شخص من نیست و من آن را به عنوان افتخاری برای فرهنگ کشورم می‌دانم. در این موقعیت باشکوه از هر زمان دیگر بهتر است که به پدیده تاریخی لهستان، تصویری که این کشور از خود در جهان نشان داده و به ویژه فرهنگ آن که نمایانگر لهستان برای ما ایرانیان است اشاره کنم.
قبل از هر چیز لهستان برای ما مبین شجاعت و شهامت ملتی است که با وجود حوادث تاریخی توانسته است در مقابل شداید مقاومت کند و در طی قرون استقلال ملی خود را حفظ نماید.
اگر شما توانسته‌اید این استقلال را حفظ کنید، بدان جهت است که شما همیشه به موجودیت فرهنگی خود وابسته هستید و ارزش آن را می‌دانید و دراین سعی و کوشش است که هنرمندان و متفکران شما نقش اساسی ایفا می‌کنند. این مردان که نمایندگان کنونی ملی شما هستند، میهن پرستی را در ملت شما تقویت کرده و الهام بخش مبارزات شما هستند.
نیرو و قدرت این مردان از وفاداری آنها به منابع فرهنگی لهستان که سرشار از هنر این هنرمندان است که از مرزهای کشور نیز گذشته و در دنیا پخش شده، سرچشمه می‌گیرد.
شهرت آهنگسازان شما آن چنان است که بخشی از آثار آنها نشانه میراث فرهنگی جهانی شماست، لیکن در کنار این موسیقی، نبوغ لهستانی‌ها نیز در دیگر زمینه‌ها چون ادبیات، معماری و شهرنشینی ثابت شده است. شعر، دیگر وسیله بیان ملت شما جای ویژه‌ای در ادبیات جهانی دارد، این احساس شعری دال بر اهمیتی است که شعرا و مردان ادب شما به اشعار دیگر کشورها و به اشعار ایرانی داده‌اند. پس می‌توان اذعان داشت که بیش از ۳۰۰ سال پیش ادبیات پارسی در زمینه‌های مختلف فعالیت‌های ادبی اهستان نفوذ داشته است.
باید به خاطر داشته باشیم که یکی از اولیت مترجمان ادبیات پارسی به زبان اروپایی ساموئل اوتونیووسکی لهستانی است که گلستان سعدی را در سال ۱۶۱۰ ترجمه کرد. در اواخر قرن ۱۷ نیز کتاب حافظ شاعر بزرگ پایه ایرانی ترجمه شد. از آن زمان تاکنون آثار حکیم عمرخیام نیشابوری و فردوسی نیز بارها به ترجمه درآمده است. اثر این ترجمه‌ها بر اشعار لهستانی آن چنان بوده است که آدام میکی امیز یکی از بزرگترین شعرای شما در مجموعه اشعار خود از کلمات و ترم‌های فارسی الهام گرفته و آنها را به کار برده است.
این تمایل به فرهنگ ایرانی در زمینه شعری نیست « الکساندر جودزکو » اولین ایرانشناس لهستانی است که اشعار محلی و عامیانه منطقه شمال ایران در کنار دریای خزر و هم چنین تعزیه را ترجمه کرده و این شکل تاتر فارسی را به دنیا شناسانده است. این تمایل به فرهنگ ایرانی تنها در زمینه هم چنان ادامه داشته و گسترش یافته و امروزه زبان فارسی در اکثر دانشگاه‌های لهستان دارای کرسی‌هایی است.
ریاست محترم دانشگاه
همان طور که اشاره کردیم چنانچه لهستان توانسته است فرهنگ و سنت‌های خود را حفظ کند ایران نیز از گذشته‌های بسیار محل تلاقی فرهنگ‌های شرق و غرب بوده است به دلائلی که ذکر کردم کشورهایی مانند ایران و لهستان در این جهان صنعتی و تکنیکی امروزی دارای یک الهام ازلی و حتی یک ماموریت هستند.
این ماموریت نزدیک ساختن مردم کشورها و تمام فرهنگ‌ها به یکدیگر و ایجاد یک محیط فرهنگی و اجتماعی است که انسان‌ها یک وسیله ساده توسعه نباشند بلکه اجتماعی را بسازند که در آن ارزش‌های فرهنگی و اخلاقی تضمینی برای هر فرد از جهت موجودیت انسانی باشد.
هنرمندان و مردان ادبیات می‌توانند و باید نقش اساسی در انجام این هدف داشته باشند. آثار آنهاست که به بهبود کیفیت زندگی، آزاد ساختن مردم و موجودیت ملتی کمک می‌کند.
با این روحیه است که با سپاسگزاری فراوان این دکترای افتخاری را از دانشگاه شما می‌پذیرم.