سخنرانی امیرعباس هویدا نخست‌وزیر در کنگره بزرگ ملی بزرگداشت ده سال انقلاب شاه و ملت ۴ بهمن ماه ۱۳۵۱

انقلاب شاه و ملت

درگاه اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر کنگره بزرگ ملی در بزرگداشت آغاز دومین دهه انقلاب شاه و مردم ۱ تا ۴ بهمن ماه ۱۳۵۱

روز نفت

روز چهارم بهمن ماه کنگره بزرگ ملی با نوشتن قطعنامه به کار خود پایان داد. ساعت ۱۱ بامداد ششمین نشست کنگره ملی بزرگداشت دهه انقلاب ایران با بودن نخست وزیر و هیات وزیران و شماری از سران کشوری در میان شور و شادی پنج هزار تن از نمایندگان طبقه‌های گوناگون مردم ایران در استادیوم محمدرضا شاه برگزار شد. پس از نواختن سرود انقلاب، آقای موچشی رییس کنگره رسمیت نشست را به آگاهی رساند و از تشریف فرمایی شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت شهبانو به نشست دیروز کنگره سپاسگزاری کرد. آنگاه از نخست وزیر درخواست کرد که سخنانی ایراد نماید. هویدا سخنان خود را چنین آغاز کرد:

برای من امروز افتخار بزرگی است که در این کنگره عظیم ملی شرکت می‌کنم. ده سال پیش وقتی که نخستین کنگره دهقانان ایران در این محل تشکیل شد من در همین تالار به عنوان عضو کانون مترقی به اتفاق عده‌ای از دوستانم شرکت داشتم. در آن روز تنها جمعی از کارگران، در کنار دهقانان نشسته بودند اما امروز نمایندگان همه گروه‌های ملت، این کنگره عظیم را تشکیل داده‌اند تا نتایج ده سال پر از تلاش و امید را ارزشیابی کنند و عزم و اراده خود را برای تلاش بیشتر در راه پیشرفت فزونتر مملکت اعلام دارند.

در آن زمان شاهنشاه از پشت همین تریبون الغای رژیم ارباب و رعیتی، گسترش اصلاحات ارضی سراسر کشور ایجاد عدالت اجتماعی، تحکیم مبانی استقلاب ملی و پی ریزی صنایع امروزی در ایران را اعلام کردند و زارعانی که در کنگره شرکت داشتند به نمایندگی از طرف توده‌های روستایی یعنی اکثریت ملت ایران آمادگی خود را برای مبارزه در راه به ثمر رساندن آرمان‌های انقلابی شاهنشاه خود ابراز داشتند، اینطور بود که انقلاب ایران شکل گرفت و به صورت زمینه اصلی اندیشه و کار ملی درآمد. این طور بود که ملت ایران به ندای شاهنشاه خود پاسخ مثبت داد و تصمیم گرفت که سرنوشت خود را دگرگون کند، این طور بود که موجی از شعار و احساس انقلابی میهنی سراسر کشور را فراگرفت، موجی که هیچ نیرویی نمی‌توانست در برابر آن مقاومت کند.

چنین است سرگذشت این ده سال پر از کوشش و پر از امید و تلاش و مملو از موفقیت و پیروزی. اما این پیروزی به سادگی و آسان به دست نیامد زیرا برافکندن یک نظام اجتماعی کهن که در همه زمینه‌های زندگی ریشه دوانده بود کاری بود نیازمند به نبردی دلیران و نظامی فوق انسانی، اما رهبر ما این مبارزه دلیرانه را رهبری کردند و ایران را از سیاهی‌های قرون بیرون کشیدند، تو ای جوان ایرانی و ای سپاهی و دانشجو.

شاید آن روزگاران تاریک و سیاه را به یاد نداشته باشید، دیروز شاهنشاه ضمن فرمایشاتشان تاکید کردند که اشغال ایران در جنگ جهانی اول و ورود قوای خارجی به میهن در جنگ دوم جهانی دویی است که هرگز سه نخواهد شد. برای شما جوانانی که در این کنگره گرد هم آمده‌اید تا عزم خود را برای حفظ استقلال و دفاع از ناموس و شرف ملی اعلام کنید شاید عبارت « اشغال نظامی » معنی و مفهوم زیادی نداشته باشد اما برای نسل حاضر که این اشغال را به چشم دیده‌اند این عبارت روزگاران اندوهباری را به یاد می‌آورد که در آن ایرانی در مملکت خود به دست قوای خارجی تحقیر می‌شد، بدون اجازه قوای خارجی نمی‌توانست از گوشه‌ای به گوشه‌ای دیگر مملکت خود برود. خیابان‌هایش مملو بود از نظامیان خارجی که نفس کشیدن را بر او سخت کرده بودند.

در آن روزها از ایران چه مانده بود؟ لحظه‌ای به آن روزها بیاندیشید به یاد آورید که از ایران چه مانده بود جز کشور ناتوان و گرفتار ستم، فقر، گرسنگی، تشتت و عقب ماندگی. در آن زمان و حتی سالیان بعد از آن تا بیش از انقلاب شاه و ملت بسیاری بودند که به ما گفتند ایران برای همیشه از قافله پیشرفت عقب افتاده است. در آن زمان تنها شاهنشاه بودند که می‌دانستند گفته مبلغان بدبین تلاش نیروهای ارتجاعی و کوشش دشمنان این مرز و بوم باعث آن نخواهد شد که ایران از ساختن آینده خود بازماند.

دهسال پیش ایران میعادی داشت با سرنوشت، ده سال پیش عهدی بسته شد میان شاه و ملت پیمانی که تاریخ ایران برای قرن‌های آینده بر آن استوار گردیده است. امروز آن پیمان و آن وحدت بزرگ نیرومندتر از همیشه است. کار و تلاش این ده سال به حد کافی شما را آماده کرده است که در برابر هر گونه حادثه‌ای ایستادگی کنید، پس شما نسل حاضر با رهبری‌های شاهنشاه جز ارتش ایران و یونیفورم نظامی ایران، ارتشی دیگر و یونیفورمی دیگر در خیابان‌های خود در مملکت و در کوچه و کنار خود نخواهید دید.

شاهنشاه در بیانات دیروز خود خطوط اساسی زندگی آینده ایران را ترسیم فرمودند و دفاع از آرامش و استقلال کشوررا مورد تاکید قراردادند. چرا که هیچ پیشرفتی در هر زمینه‌ای باشد بدون داشتن استقلال ملی ارزش و معنایی ندارد و اصولا کشوری که مستقل نیست در واقع حق حیات هم ندارد. در این سه روز در این کنگره ملی خواهران و برادران من به حد کافی از آنچه در این ده سال دیده‌اید از آنچه در این ده سال به دست آورده‌اید و از آنچه ایران پیش از انقلاب بود سخن گفته‌اید. نیازی نیست که در این اجتماع بزرگ از پیروزی‌های این دهه سخن بگویم، همین واقعیت که امروز نمایندگان همه گروه‌های اجتماعی ایران در کنار یکدیگر قرار گرفته‌اند و از آرمان‌ها و هدف‌های واحد سخن می‌گویند بزرگ‌ترین نشانه پیروزی ما است.

شما و همه ما در این پیروزی و حصول این پیشرفت‌های بزرگ خود شریک و سهیم هستیم، دیروز در دهمین تالار، شاهنشاه تاکید فرمودند که فرقی بین کارگر و نخست وزیر نیست. مزیت از آنِ کسی است که خدمتگزار صدیقی برای مملکت باشد اگر این مملکت با چنین سرعتی پیشرفت کرده به خاطر آن است که همه مردم ما سهم مستقیمی در آن داشته‌اند.

دهقانی که در قائنات از شوره‌زار محصول بوجود می‌آورد، ماهیگیری که در جزیره « سری » از ثروت‌های خلیج فارس بهره می‌گیرد، کارگری که در « ریزلنجان » ذوب آهن ایران را می‌سازد. آموزگاری که در قنوچ چراغ دانش را روشن نگاه می‌دارد، سپاهی یی که زندگی نورا به « اینچه بورون » برده است، معدنچی‌یی که در « پابدانا » از دل کوه زغال بیرون می‌آورد، مهندسی که بر رودخانه « جکی گوور » پل می‌زند. بازرگانی که کالاهای صنعتی ایران را از نیویورک گرفته تا اندونزی به فروش می‌رساند، خلبانی که هواپیماهای ایران را میان آسیا، اروپا هدایت می‌کند، کارگری که در مهار کردن « گدارلندر » شریک است و جاده‌های این مملکت را بنا می‌نهد، مهندسی که برق را به روستاها می‌رساند، ناخدایی که کشتی‌های ایران را در اقیانوس‌ها پیش می‌برد، و سرانجام، سربازانی که در مریوان، در دشت میشان، از بازرگانان گرفته تا گواتر، از سرخس گرفته تا خسروآباد پاسدار این مرز و بوم اند فرزندان ما، فرزندان شما، شما، شما که بر زمین، در آسمان و بر دریا مدافعان جسور و دلیر این سرزمین جاودانی اند همه آن‌ها، همه آن زنان و مردان، همه آن قهرمانان ناشناخته، سازندگان و پاسداران پیروزی‌هایی هستند که ملت ایران بدست آورده است. در اوراق تاریخ این مملکت نام این عده پیش از نام من ثبت خواهد شد.

گمان می‌کنم این پنج هزار نماینده‌ای که در این کنگره گرد آمده‌اند باید با دیدن این همه پیشرفت‌هایی که طی یک مدت کوتاه بدست آمده است احساس غرور کنند. اما فراموش نکنید که انقلاب ایران تازه دارد به اوج خلاقیت خود می‌رسد ما تازه نخستین مراحل انقلاب را پشت سر نهاده‌ایم، انقلاب شاه و ملت جنبشی است که ادامه دارد و روز به روز نیرومندتر، عمیق تر و همه جانبه تر می‌شود. ایجاد وحدت ملی ناگسستنی، تشویق تحرک در همه زمینه‌ها و جهت گیری درست در برابر همه مسایل، مهمترین پیروزی‌های سیاسی میهن ما در این دهه بوده است بر اساس این پیروزی هاست که می‌توانیم و باید هدف‌های هرچه عالی تری را تعقیب کنیم. مسلما دشمنان ما، چنین سعادتی را بر ما نمی‌توانند ببینند. برای خارجی تحمل پذیر نیست که ما الگوهای آنها را به یک باره دور ریخته‌ایم و لیاس‌های پیش دوخته آنها را کنار گذاشته‌ایم و لباس‌هایی می‌پوشیم که به دست خیاط ایرانی دوخته شده است و به قامتمان می‌خورد.

دوا و درمان مسایل خودمان را خودمان پیدا کردیم و به همین جهت است که انقلابمان به ثمر رسید. ما روزی که این نهضت بزرگ را شروع کردیم دستمان خالی بود اما اینک پر شده است و شما جوانان که این راه را ادامه خواهید داد با دست پُر شروع می‌کنید و با سلاح‌های بهتری به جنگ مسایل و مشکلات می‌روید، به همین جهت انتظار از شما زیاد است.

تاریخ طی این قرون متمادی نشیت و فرازهای زیادی دیده است ولی ایران همیشه ایران مانده و وحدت ملی خود را حفظ کرده است. نگاهی به این تاریخ بیافکنید، می‌بینید، هر دوره‌ای که ایران از یک رهبری قوی و دوراندیش برخوردار بوده به اوج سعادت رسیده است، مگر از سقوط اصفهان در دوران شاه سلطان حسین تا ورود قوای پیروز نادر به دهلی جند سال طول کشیده؟ فقط شانزده سال.

می‌گویند نادر از یک سرباز پیر خود که در این جنگ دلاوری‌ها کرده بود پرسید پس تو در موقع سقوط اصفهان کجا بودی؟ او در جواب می‌گوید من بودم ولی نداشتم، و ما هم امروز می‌گوییم که شاهنشاه تو هستی و ما چه ترسی باید داشته باشیم. شاهنشاه ما در تاریک‌ترین روزهای این سرزمین سکان این کشور را بدست گرفتند و مملکت را به ساحل نجات و آرامش رساندند، مسلما شما جوانان که برای پرورش شما بزرگترین سرمایه گذاری در طول برنامه عمرانی پنجم خواهد شد، خواهید توانست با ایمان قوی تر با عقیده راسخ تر و با تجهیزاتی کامل تر این مملکت را به سوی تمدن بزرگ پیش ببرید. من شخصا غرور را صحیح نمی‌دانم و به شما هم توصیه می‌کنم که هرگز مغرور نشوید ولی به کشورمان همیشه مغرور خواهیم بود، چون بدون ایران ما هیچ هستیم، قرن‌ها ما را فقط از گل‌های سرخ اصفهان یا قالی و فرش دست بافتمان می‌شناختند اما امروز به خاطر تلاش هایمان برای ساختن یک زندگی جدید برای عظمت ایران می‌شناسند.

چه اهمیتی دارد پرخاشجویی آن روزنامه‌ها و مجلات خارجی که منبع الهامشان برای ما معلوم است، زمانی ضعیف بودیم اسم ما را نمی‌بردند اما اکنون قوی شده‌ایم و باید تحمل ملامت‌های آن را داشته باشیم بد به ما می‌گویند چون از ما بیمناک هستند. چون می‌دانند نسخه‌هایی که ما برای مسایلمان پیدا کرده‌ایم نسخه‌های آنها را باطل کرده است. اگر ایران توانست در این مدت کوتاه از یک نقطه ضعف به یک نقطه عطف برسد و کشاورز بوشهری و روستایی کُرد و برادر خراسانی در اینجا با شهامت از پیشرفت‌های خود سخن بگویند به خاطر آن است که ایرانی به نسخه ایرانی اعتماد داشته این نسخه را طبیب حاذقی به آنها داده که اینک آنها را برای رسیدن به تمدن بزرگ رهبری می‌کند. فراموش نکنیم که قدرت و رفاه، تنها بوجود آورنده ایمنی و آسایش نیست بلکه مسئولیت‌های بزرگ تازه نیز بوجود می‌آورد. ملتی که توانسته است در ده سال زندگی خود را از نو یسازد، وظیفه دارد، مسئولیت دارد که هدف‌های بزرگ تر بطلبد. بگذارید هر یک از ما این سوال‌های ساده را برای خود مطرح کنیم: ایران را چگونه از نسل پیش تحویل گرفتیم؟ ایران را چگونه به نسل بعد تحویل خواهیم داد؟ در جواب به این سوال هاست که مسئولیت‌های خطیر خود را بهتر خواهیم شناخت و خواهیم دید که باید بیش از پیش احساس خطر کنیم و بیش از پیش بخواهیم، خواستن توانستن است، انسان‌های زنده و واقعی سازندگان تاریخ اند، تاریخ به آن سمت می‌رود که انسان‌ها بخواهند. شاهنشاه سمت تاریخ ما را تعیین فرموده‌اند و ایرانیان تاریخ را به آن سمت خواهند برد.

اما در این ساختن تاریخ باید فراتر از آرمان‌ها، نیازها و مشکلات فردی خود بیاندیشیم، باید به تمامی ملت خویش بیاندیشیم باید بدانیم که هیچ پیروزی آسان بدست نمی‌آید، باید بدانیم که فعالیت بیشتر نظم و انضباط بیشتر لازم است تا به مراحلی تازه از پیشرفت برسیم، هیچ کس ادعا نمی‌کند که ایران همه مسائل خود را حل کرده است زیرا همه ملت زنده هر روز، در هر مرحله از تاریخ خود با مسائلی روبرو هستند مهم این است که ایران می‌تواند و باید در چارچوب فرهنگ و تمدن ملی خود، راه حل مسائل خود را بیابد. راز پیروزی ایران در دهه گذشته در رد کردن الگوهای بیگانه، مسالک وارداتی و عقاید تحمیلی بوده است. مسلما دولت در این کنگره عظیم ملی جز شنیدن نظریات نمایندگان و الهام گرفتن از آنها نقشی ندارد.

دیروز شاهنشاه در این تالار اصول پیشرفت‌ها را در دهه آینده روشن کردند، موضوع نفت که با آرامش کامل ولی انقلابی از طرف شاهنشاه عنوان شد بسیار غرورانگیز بود، آیا ده سال پیش کسی فکر می‌کرد که ما درباره نفت هر سال از یک مرحله شایسته به مرحله شایسته تر و از یک پیروزی به یک پیروزی درخشانتر برسیم؟ دیروز رییس کنگره اینجا اندرزی داد که باید آن را با خط زرین نوشت او گفت: "ما در این کنگره راجع به جنایت‌ها و خیانت‌های کسانی صحبت می‌کنیم که مملکت خود را کوچک کردند، مواظب باشیم که در کنگره‌های دیگر این چنین درباره ما قضاوت نکنند." این اندرز بزرگی است همه ما باید سرافرازی و رضای خاطر هر چه بیشتر خود را در این بجوییم که بیشتر بر زندگی افزوده‌ایم بیش از آنچه از ایران گرفته‌ایم، به ایران داده‌ایم، نسل امروز باید بیش از آنچه از نسل امروز باید بیش از آنچه از نسل پیش گرفت برای نسل‌های بعدی بوجود آورد.

در این کنگره بزرگداشت، در این کنگره سپاس همه ما یک دل و یک زبان سخن گفته‌ایم، تجربیات خود را با یکدیگر در میان نهاده‌ایم و از یکدیگر درس گرفته‌ایم. شما از نقاط گوناگون این سرزمین بزرگ گرد هم آمده‌اید تا پیوند شاه و ملت را بار دیگر تاکید کنید، تا سپاس خود را از رهبر بزرگ انقلاب هر یک به نوبه خود و به شیوه خود ابراز دارید. من از صمیم قلب و با خضوع و فروتنی در برابر شما نمایندگان مردم ایران می‌گویم که من و همکارانم در طول این مدت تا سر حد امکان کوشیده‌ایم که خدمتگزاران صدیق برای شاهنشاه و شما باشیم. امروز هم اینجا سوگند یاد می‌کنیم که تمام قوای خود را برای رساندن ایران به تمدن بزرگ که خواست شاهنشاه است به کار خواهیم برد. ما با ایمان راسخ به کشورمان و در پرتو دین مبین اسلام با روحیه‌ای قوی دهه دوم انقلاب را شروع می‌کنیم. پس فردا دست به دست می‌دهیم و در خیابان‌های شهرها به یاد ششم بهمن ۱۳۴۱ تاریخی که نقطه عطف زندگی همه ما است دست به تظاهرات ملی می‌زنیم.

از خداوند متعال می‌خواهم که این قدرت و افتخار را به هر فرد ایرانی بدهد که بتواند وظایف خود را به نحو بهتری انجام دهد، از خداوند متعال مسئلت دارم که رهبر عالیقدر ایران را دوام عمر بدهد تا دهه‌های انقلاب را رهبری کنند و به ویژه شما جوانان و دانشجویان و خواهران و برادران من این افتخار را داشته باشید که در صف اول مبارزه برای پیشرفت سریع تر قرار گیرید و مملکت خود را باز هم به افتخارات بیشتری برسانید.