سخنرانی اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی شاهنشاه ایران در انجمن روزنامه‌نگاران خارجی در لندن ۱۸ اردیبهشت ماه ۱۳۳۸
| برنامه عمرانی دوم | اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر بزرگ ارتشتاران | بیست و پنجمین سال شاهنشاهی اعلیحضرت محمدرضا شاه پهلوی آریامهر/ سال ۱۳۳۸ |
۱۸ اردیبهشت ۱۳۳۸
نطق شاهنشاه در انجمن روزنامه‌نگاران خارجی
(در لندن)
آقای رئیس، خانم‌ها، آقایان، از اینکه وظیفه سخنرانی را در مجمع روزنامه‌نگاران خارجی لندن که مرکب از نویسندگان و روزنامه‌نگاران ممتاز و نمایندگان ارگان‌های اصلی مطبوعات بین‌المللی و سازندگان افکار عمومی دنیا می‌باشند و برای جامعه ارزش حیاتی دارند به عهده می‌گیرم، بسیار مشعوف و خرسندم.
چون از وظایف خطیر شما خانم‌ها و آقایان روزنامه‌نگار در زندگی روزمره مردم و سهمی که در ساختمان رفاه و آرامش جهان دارید کاملاً آگاهم، در قبول دعوت محبت‌آمیز رئیس شما تردید به خود راه ندادم. بدیهی است مانند هر اسلحه قوی و بنا به ضرب‌المثل قدیمی که می‌گوید: «قلم از شمشیر برنده‌تر است» و هنوز هم فحوای آن صادق است، قدرت مطبوعات مثل شمشیری است که دو دم دارد: یکی مظهر راستی و حقیقت و روشنی و درستی یا اهورامزدای روزنامه‌نگاری، دیگری مظهر تاریکی و نادرستی و شیطانی و یا اهریمن. به این ترتیب قدرت روزنامه‌نگاری با خود نیکی و بدی را به همراه دارد و خوشبختانه امتیازی که من امروز در اینجا دارم این است که با مشعل‌داران حقیقت و راستی روبه‌رو هستم.
با توجه به بعضی صحنه‌های محنت‌زای روابط ملل، می‌توان به سعی و مجاهده روزنامه‌نگار وظیفه‌شناس که با نهایت صحت و امانت وظیفه خویش را انجام می‌دهد، پی برد و در حقیقت آن را منتهای سعی و فداکاری و سرسختی در انجام وظیفه مقدسش دانست.
در وطنم ایران، من و دولتم و اغلب مردم کشور از اوضاع و موقعیت داخلی و خارجی به خوبی آگاهیم. ما می‌دانیم که از دوران حکومت ناپلئون اکثراً در اثر اعمال نفوذ خارجی‌ها و البته سستی خودمان، کارهای ایران دستخوش رکود و رخوت گردید و به این معنی که از لحاظ سیاست داخلی کشور ما از کاروان تحولات اجتماعی و اقتصادی و صنعتی عقب افتاد و از لحاظ سیاست خارجی مملکت ما تنها وظیفه خنثی کردن فشارهای وارده از طرف کشورهای بزرگ را بر عهده داشت.
با وجود چنین اوضاع و احوالی، نبوغ باطنی و معنوی مردم کشور و ایمان زوال‌ناپذیر آنان به آزادی و ملیت خلاقه این مردم، به صورت نهضتی بزرگ جلوه کرد و در ۱۹۰۶ حکومت مشروطه را به وجود آورد.
بیداری ملی در خلال سال‌های بین دو جنگ عمومی، ایران را از انحطاط و اضمحلال نجات داد و باعث تحولات وسیعی در امور اجتماعی و اقتصادی گردید.
پیشرفت سریع و ترقی به سوی اعاده اوضاع در امور اقتصادی و اجتماعی بر اثر جنگ دوم جهانی کاملاً متوقف شد. از هم پاشیدگی اوضاع تا پنج سال قبل در جهات مختلف ادامه داشت، تا اینکه ناسیونالیسم مثبت و سازنده مجدداً ظاهر و در تعقیب کارهای مفید پیشرو شد.
طی پنج سال اخیر که مردم ایران از نعمت امنیت و ثبات برخوردار بوده‌اند و به آنان فرصت داده شده که جوهر ذاتی خود را نشان دهند، کارهای زیادی به انجام رسیده‌است. ایران امروزه دارای حیثیت و اعتبار و آینده درخشانی است، سطح تولید و ترقی در جمیع جهات مانند تعلیم و تربیت، بهداشت عمومی، کشاورزی، صنعت، تجارت، ارتباطات و سرمایه‌گذاری با جهش و گام‌های بلند در پیشروی است و پایه نقشه‌ای طویل‌المدت برای بالابردن سطح زندگی و بهبود وضع اجتماعی گذارده شده‌است. یکی از مهمترین کارهای چند ساله اخیر شاید سوق دادن ایران به طرف دموکراسی باشد، زیرا آثار حکومت متنفذین و ملوک‌الطوایفی از بین رفته‌است و با تحولات اجتماعی و تکامل تدریجی که پیدا شده، فئودال‌ها و ملاکین بزرگ وضع افراطی و ناصحیح خود را ترک کرده‌اند و یک طبقه متوسط روشن‌فکر ترقی‌خواه با تمایلات وطن‌پرستانه به پا خاسته و جای حقیقی خود را در اجتماع و اداره امور مملکت به دست می‌گیرد.
در حدود سیزده‌هزار محصل ایرانی متشکل از کلیه طبقات اینک در اروپا و امریکا به تحصیلات عالیه مشغولند که دوهزار نفر از آنها در انگلستانند و اینان به تدریج هسته مرکزی یک طبقه روشن‌فکر و ترقی‌خواه را که عامل ادامه صحیح پیشرفت‌های کشور است، تشکیل می‌دهند.
نتایج برنامه‌های متعددی که با دقت زیاد برای آبادی کشور تهیه شده، در مراحل انجام است. برای اجرای برنامه آبادانی ایالت حاصل‌خیز و نفت‌خیز خوزستان (جنوب ایران) با مساحتی برابر ۵۸هزار میل‌مربع که به وسیله رودخانه کارون و چهار رودخانه دیگر مشروب می‌گردد، حق تقدم قائل شده‌ایم. این پروژه شامل ساختمان چندین رشته سد و کارهایی برای کنترل سیلاب‌ها می‌باشد و عملیات اکتشافی درباره این منطقه با همکاری مردم و یک گروه از کمپانی‌های خصوصی انجام می‌گیرد.
این اقدام جدید آبادانی صنعتی در خاورمیانه صورت مدل و سرمشق را دارد و برای اولین بار عملی می‌شود.
ساختمان سدی روی رودخانه دز که در ۱۵۰ میلی خلیج فارس واقع است و چند هزار هکتار زمین را می‌تواند مشروب نماید و همچنین لوله‌کشی گاز طبیعی برای مصارف صنعتی و تکمیل صنایع قندسازی از نیشکر، تماماً به صورت رضایت‌بخش ادامه دارد.
نقشه‌های مشابهی برای رودخانه کارون در دست تهیه است که پروژه‌های سد دز در مقابل آن ناچیز جلوه خواهدکرد.
ساختمان سد روی رودخانه‌های سفیدرود و کرج و تکمیل ساختمان مراکز نیرو در کلیه نقاط کشور به سرعت تمام پیشرفت دارد.
مسئله تهیه آب برای صحاری لم‌یزرع مورد توجه کامل قرار دارد و یکی از کارهای اولیه ما تهیه آب برای اراضی بدون آب و جلوگیری از تفریط آب در نقاطی که آب وجود دارد و استفاده به جا و به مورد از آن می‌باشد.
تهیه آب برای پیشرفت آینده سطح کشت و زرع در سرزمین ایران از عوامل بسیار مهم و برای ما از پرواز به فضا مهم‌تر است.
برنامه تقسیم تدریجی ۲۰۰۰ دهکده و مزارع آن و دوهزار مرتع با ۲۴۰۰ ساختمان املاک شخصی من که در سال ۱۹۴۹ شروع شده و در سال ۱۹۵۲ به وسیله دولت وقت متوقف گردیده‌بود، مجدداً با فعالیت بیشتری آغاز شده و تاکنون بالغ بر ۸۵۰هزار هکتار زمین حاصل‌خیز بین بیست‌هزار کشاورز تقسیم گردیده‌است. ترتیب فروش این اراضی به اقساط بیست‌وپنج ساله و با تخفیف بیست درصد از قیمت عادله روز می‌باشد و بهای آن هم منحصراً به بانک تعاونی و خدمات اجتماعی همان روستاییان اختصاص داده شده‌است. اجرای این پروژه در سال ۱۹۶۱ پایان خواهدپذیرفت.
در ظرف همین مدت کوتاهی که برنامه تقسیم املاک در جریان است، درآمد زارعین تا چهارصد درصد افزایش یافته و به تدریج تا هزار درصد بالا خواهدرفت.
علاوه بر تقسیم املاک سلطنتی، سازمان نوع‌پروری به نام بنیاد پهلوی تأسیس یافته که وظیفه‌اش بالابردن سطح بهداشت و فرهنگ و کمک به مستمندان است.
برنامه‌های مشابهی برای تقسیم اراضی دولتی به منظور فروش زمین‌های زراعتی خالصه به زارعین با بهای مناسب و به اقساط بیست ساله تنظیم گردیده‌است.
در ظرف چند سال گذشته مطالب بسیاری درباره هزار فامیل و ملاکین عمده که اقداماتشان موجب خنثی‌کردن و توقف پیشرفت ایران به طرف ترقی و تعالی است، گفته و نوشته شده‌است. ممکن است چنین مطالبی درباره اوضاع گذشته تا حدی صادق باشد، ولی امروزه به هیچ وجه چنین شرایطی وجود ندارد.
امروز تعداد زیادی از مالکین ما خرده‌مالک هستند و زمین‌های تحت اختیارشان مساحت زیادی ندارد و بیش از بیست مالک بزرگ در کشور موجود نیست. این اشخاص یادگار دوره و عصر ملوک‌الطوایفی می‌باشند و هر چه زودتر از صحنه خارج شوند بهتر است.
بزرگترین اشکال ما در امر کشاورزی موضوع زمین نیست، بلکه ما احتیاج مبرمی به کشاورزان باتجربه و ماهر داریم که زمین‌های فراوان قابل کشت ما را زراعت نمایند.
خوشبختانه دوران اشتباه در فکر و نقشه‌کشی در ایران پشت سر گذارده شده و مسائل از مرحله آزمایش و تشخیص گذشته و به مرحله عمل درآمده‌است. اکنون توجه ما معطوف به عدالت اجتماعی در کشور است. پنج شرط مقدماتی و واجب عدالت اجتماعی عبارت از تأمین خوراک، لباس، بهداشت، فرهنگ و مسکن، و اخذ مالیات عادلانه می‌باشد و ما مصمم هستیم این اصول اساسی را برای ملت خود تأمین نماییم.
درمورد سیاست خارجی، ایران می‌داند چه روشی اتخاذ کند. سیاست خارجی ما از آرمان‌های ملی ما سرچشمه می‌گیرد و هدف و منظوری جز برقراری صلح پایدار و منظم بین‌المللی ندارد.
ما مصمم به حفظ آزادی عمل خود می‌باشیم تا بدون بیم و نگرانی از خارج، به تکامل تأسیسات خود بپردازیم. ما آزادی و حق حاکمیت و استقلال خویش را عزیز داشته و مصمم به از بین بردن هرگونه اعمال نفوذ و خرابکاری از داخل و دفع تجاوز از خارج هستیم. ما خواهان رفاه و صلح برای مردم خود می‌باشیم. دنیا در قرن اخیر دو بار شاهد آشفتگی و به هم خوردگی آرامش و نظم و قانون بین‌الملل بوده، ولی از خاکسترهای جنگ جهانی دوم امید به صلح پایدار و نظم حقوق بین‌المللی سر بر زده‌است. درس تلخی که ایران از دو جنگ جهانی گرفت، سرمشق واقعی برای ما است.
هیچ کشوری امروز نمی‌تواند در انزوا به سر برد. از این رو مردم با بی‌طرفی مخالفند و سعی می‌کنند بار دیگر به اتحادیه‌های بین‌المللی که بر طبق منشور ملل متحد ایجاد شده‌است، بپیوندند و از مزایای آن استفاده کنند.
الحاق ما به سازمان پیمان خاورمیانه از تمایل طبیعی و قانونی ما به حفظ کشور سرچشمه گرفته‌است. این پیمان اتحادی است به منظور دفاع که ایران و ترکیه و پاکستان با صدوبیست‌وپنج‌میلیون جمعیت مسلمان می‌توانند در پناه چنین سپری به تعقیب اصلاحات اقتصادی، سیاسی و اجتماعی خود بپردازند. این پیمان مظهر اتفاق و همکاری متقابل بین شرق و غرب است.
ایران هیچگونه مقاصد تجاوزکارانه ندارد و با هرگونه نفوذ و تجاوز، اعم از نظامی، اقتصادی، ایدئولوژی و تبلیغاتی مخالف است.
ایران هرگز پایگاه نظامی به هیچ کشوری نخواهد داد و سوءتعبیراتی که نسبت به الحاق به پیمان بغداد و انعقاد موافقت‌نامه دو جانبه با امریکا می‌شود، هیچ اساسی ندارد.
از تعبیرات مشابه که از نظر تاریخی و منطقی می‌شود، به علت ابتذال آنها می‌توان صرفنظر نمود. ما در ایجاد فکر ناسیونالیزم پیشقدم گردیده و در راه برقراری ثبات و اصلاحات اجتماعی بر وفق اصول به پیشرفت‌های بزرگی نائل شده‌ایم و تمام این پیشرفت‌های اساسی توأم با حفظ مناعت و احترام و بدون تظاهر و های‌وهو، در پرتو ثبات اساسی انجام یافته‌است، زیرا ثبات اساسی لازم برای هر اقدام مثبت در خاورمیانه و هر نقطه دیگر می‌باشد و بدون آن به هیچ موفقیتی نمی‌توان نائل شد. اکنون مبارزه شدید علیه این عقاید و نظریات آزادی‌خواهانه و آسودگی خاطر و رفاه اقتصادی جهان آزاد شروع شده‌است و بر غرب و متفقین آن است که برای حفظ این اصول و هدف‌های آن بدون ترس و نگرانی مصمم بایستند.
مقاومت ملت ایران مظهر ایمان مردم ایران است، ایمان محکمی که اصول آن در گذشته پی‌ریزی شده‌است. ما میراث اجدادی خود را به دست حوادث نخواهیم سپرد و به هر بادی پراکنده‌اش نخواهیم کرد.
ایران، این کشور کهن و با فرهنگ و تمدن باستانی، در تمام طول تاریخ ثبات و نیرومندی خود را به نحو بارزی نشان داده‌است.
برای تحکیم اعتماد متقابل و تصمیم کشورهای متحد ایران و ترکیه و پاکستان، حمایت غرب از اینها باید مافوق سایر ملاحظات قرارگیرد تا وحدت و اتحاد آنها مفهوم داشته‌باشد.
این مردم که با وجود مشکلات و اختلافات خود در کمال استقامت دوش‌به‌دوش غرب ایستاده‌اند، باید از هر جهت از لحاظ معنوی و مادی تقویت شوند.
کارهای ما پاسخ مثبتی به خواسته‌های روزانه ملت ایران است که از قلب و فکر هر فردی سرچشمه می‌گیرد و با ابراز وفاداری و پشتیبانی ما را در پیشرفت کار تشجیع می‌نمایند.
امید و اعتماد ما به آینده بر عشق و ایمان جاودانی مردم کشورمان به آزادی و حریت و ذوق سلیم آنان استوار است.
بدون شک ایران امروزه در آستانه عصر جدید تکمیل و اجرای نقشه‌های آبادی خود قرار دارد. ما قبلاً به دنیا نشان داده‌ایم که کارهای بزرگی از ما ساخته‌است و امروزه نیز نقشه‌های ما به طور رضایت‌بخش در حال پیشرفت و تکمیل است و آینده امیدبخشی را نوید می‌دهد.