سخنرانی اعلیحضرت محمدرضا شاه پهلوی شاهنشاه ایران در میهمانی رسمی باشگاه افسران به سرفرازی ورود والاحضرت ولیعهد ژاپن ۲۴ آبان ماه ۱۳۳۹
| برنامه عمرانی دوم | اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر بزرگ ارتشتاران | بیست و پنجمین سال شاهنشاهی اعلیحضرت محمدرضا شاه پهلوی آریامهر/ سال ۱۳۳۹ |
۲۴ آبان ۱۳۳۹
نطق شاهنشاه خطاب به والاحضرت ولیعهد ژاپن
(در ضیافت رسمی باشگاه افسران، به افتخار والاحضرت ولیعهد)
والاحضرتا،
از اینکه آن والاحضرت و والاحضرت پرنسس میچیکو به کشور ما تشریف آورده‌اید، ملکه و من بسیار خوشوقتیم و من از جانب خودمان و از جانب ملت ایران مقدم شما را خوشامد می‌گویم.
شما نماینده ملت بزرگی هستید که طول تاریخ پر افتخار گذشته خود تمدن و فرهنگ درخشان و کم‌نظیری به وجود آورده‌است و در دوران معاصر نیز کشور شما موفق شده‌است به عنوان یک ملت مترقی، دوشادوش پیشرفته‌ترین کشورهای جهان قرار گیرد و خود را از هر حیث با مقتضیات عصر جدید تطبیق دهد. ولی هنر بزرگ شما این است که توانسته‌اید این پیشرفت‌های جدید را با روح هنر و ظرافت خاص ملتِ باذوقِ ژاپن درآمیزید، بی آنکه از این راه به بهترین جنبه‌های سنن باستانی ژاپنی که پایه اجتماعی ترقیات ملت شما است لطمه‌ای وارد آید.
ایران نیز کشوری است که یک سرنوشت مشابه طولانی، تاریخ آن را با تاریخ کشور ژاپن به هم پیوند داده‌است. ما و شما در طول بیش از بیست قرن علی رغم تمام حوادث و بحران‌های تاریخی توانسته‌ایم نه فقط موجودیت و وحدت ملی و تمدن خویش را محفوظ نگاه داریم، بلکه در همه این مدت رژیم حکومتی خود را نیز که جزء ثابت و لایتجزایی از حیات ملی ما بوده، محفوظ نگاه داشته‌ایم، به طوری که اکنون دو رژیم ژاپن و ایران کهنسال‌ترین و ریشه‌دارترین رژیم‌های سلطنتی جهانند. همین رشته‌های استواری که مردم دو مملکت را با پادشاهان خود به هم پیوند داده و می‌دهد، در طوفان‌های موحش سیاسی که در دوره‌های اخیر بر کشورهای ما روی آورده، بهترین ضامن حفظ وحدت و موجودیت ملی این دو کشور بوده‌است. از پانزده قرن پیش دو موج تمدن ژاپن و ایران از ورای سرزمین‌های پهناوری که فاصله جغرافیایی این دو کشور هستند به هم رسیده و در یکدیگر اثر بخشیده‌اند.
مطالعات اخیر دانشمندان و باستان‌شناسان شما خوب نشان داده که بسیاری از آثار هنر ایرانی دوران ساسانی به ژاپن رسیده و منبع الهام هنرمندان ژاپنی قرار گرفته‌است، همچنان که ما نیز از بسیاری از آثار هنری ژاپن در هنرهای ملی خود الهام گرفته‌ایم. نفوذ بسیاری از معتقدات آیین زرتشتی در آیین کهن ژاپن از مسائلی است که به خصوص اخیراً مورد مطالعه و بحث محققین قرار گرفته‌است. در قرن گذشته ملت و دولت ایران با تحسین و اعجاب بسیار شاهد تحول ناگهانی و برق‌آسایی شدند که می‌بایست در مدت کوتاه نیم قرن کشور ژاپن را به صورت یکی از قدرت‌های صنعتی و سیاسی درجه اول جهان درآورد. در آغاز این قرن در مبارزاتی که ملت ایران برای تحصیل مشروطیت در داخل کشور و تأمین حیثت خود به عنوان یک کشور مستقل و حاکم در صحنه سیاست بین‌الممللی می‌کرد، ژاپن و موفقیت‌های آن از بزرگترین سرمشق‌های وطن‌پرستان ایران بود و این حس ستایش و تحسین همچنان در ملت ما نسبت به شما باقی مانده‌است.
خوشبختانه از زمان سلطنت پدرم روابط روزافزون بازرگانی و اقتصادی عامل تازه‌ای برای نزدیکی دو کشور ما گردید. اکنون روابط ما از لحاظ بازرگانی و صنعتی بسیار درخشان است و کارشناسان شما در بسیاری از نقاط کشور ما به کار مشغولند. علاوه بر فعالیت‌های صنعتی و اقتصادی، باستان‌شناسان و دانشمندان ژاپنی نیز در حال حاضر خدمات برجسته‌ای به روشن‌شدن تاریخ گذشته ما انجام می‌دهند.
من از سفری که دو سال پیش به کشور شما کردم و از میهمان‌نوازی فراموش‌نشدنی اعلیحضرت پدر تاجدار شما و علیاحضرت امپراتریس و ملت نجیب ژاپن خاطرات بسیار خوبی دارم و با تجدید این خاطره خوش سلامت اعلیحضرت همایون امپراتور هیروهیتو و علیاحضرت ملکه و آن والاحضرت و والاحضرت پرنسس ارجمند و رفاه و ترقی روزافزون ملت پرارزش و دوست ژاپن را خواستارم.