سخنرانی اعلیحضرت محمدرضا شاه پهلوی آریامهر شاهنشاه ایران در پاسخ بیانات پرزیدنت ترکیه در میهمانی رسمی کاخ ریاست جمهوری آنکارا ۵ آبان ۱۳۴۱
| برنامه عمرانی سوم | اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر بزرگ ارتشتاران | بیست و پنجمین سال شاهنشاهی اعلیحضرت محمدرضا شاه پهلوی آریامهر/ سال ۱۳۴۱ |
۵ آبان ۱۳۴۱
نطق شاهنشاه در پاسخ بیانات حضرت رئیس‌جمهوری ترکیه
(در ضیافت رسمی شام کاخ ریاست جمهوری آنکارا به افتخار شاهنشاه آریامهر)
حضرت رئیس‌جمهوری،
از سخنان محبت‌آمیز آن حضرت نسبت به خودم کمال تشکر را دارم، و همچنین از جانب ملت ایران از بیاناتی که فرمودید صمیمانه سپاسگزاری می‌کنم.
برای من مایه خوشوقتی است که یک بار دیگر خودم را در کشور زیبای دوست و برادر ترکیه می‌یابم. باید بی‌شائبه بگویم که هر بار که من قدم به خاک این کشور گذاشته‌ام محبت و صمیمیتی که در آنجا احساس کرده‌ام، این احساس را در من پدید آورده‌است که در خانه خودم هستم. یقین دارم دوستان ترک ما نیز در ایران همواره در همین احساس شریک هستند.
اکنون شش سال از نخستین باری که به طور رسمی به کشور شما مسافرت کردم می‌گذرد، و باید با کمال خرسندی بگویم که در این مدت کوتاه کشور ترکیه به پیشرفتهای فراوانی در همه شئون مادی و معنوی نائل شده‌است. وجود یک ترکیه آزاد و آباد و نیرومند طبعاً آرزوی قلبی ما و خواسته همه دوستداران واقعی صلح و ترقی این منطقه حساس از جهان است. همچنان که وجود یک ایران نیرومند و آباد و آزاد ضامن دیگری بر این امر به شمار می‌رود، زیرا نیرومندی و پیشرفت کشورهای ما مهمترین تضمین بقای ثبات و آرامش سیاسی این ناحیه مهم جغرافیایی است. به همین جهت است که پیوستگی کشورهای ترکیه و ایران و کشور دوست دیگر ما پاکستان در پیمان مرکزی، نه فقط ضامن حفظ حقوق و منافع همه این کشورها، بلکه عامل مهمی در صلح تمام جهان است. بدیهی است همچنان که ما به کرات گفته‌ایم این پیمان که بر طبق مقررات منشور ملل متحد منعقد شده‌است هیچ کس را تهدید نمی‌کند و صرفاً دارای جنبه دفاعی است، زیرا مسلم است که هیچ یک از کشورهای ما قصدی به جز دفاع مشروع از خود و از استقلال و حاکمیت و تمامیت خویش ندارند و کمال مطلوب آنها فقط این است که در پرتو این استقلال و ثبات سیاسی تلاش عظیم خویش را در بالا بردن سطح زندگانی مردم این کشورها و تأمین آینده‌ای بهتر و مرفه‌تر برای این ملل با موفقیت به سامان برسانند.
این ملل و این دول حق دارند خواستار چنین آینده‌ای برای خویش باشند، زیرا هر کدام از آنها به خوبی می‌دانند که در ساختن بنای عظیم تمدن و اجتماع کنونی بشر سهم مؤثری بر عهده داشته‌اند. در طول قرنهای متوالی مردم این کشورها آثار بی‌شماری از علم و ادب و هنر پدید آوردند و آنها را به جهانیان و به تمدن و فرهنگ بشر ارمغان دادند، و امروزه نیز این ملل آماده‌اند که بنا به سنت دیرینه خویش سهم خود را در توسعه مدنیت و فرهنگ بشر به عهده گیرند.
این نکته به خصوص درمورد روابط مدنی و فرهنگی دو کشور ما صادق است، زیرا دو ملت ترک و ایران در طول قرون متمادی پیوسته با یکدیگر در ارتباط بوده و همواره مبادلات فکری و هنری بسیار نزدیکی داشته‌اند، که شاید نمونه جالبی از آنها دیوان اشعار فارسی سلاطین عثمانی و دیوان اشعار ترکی پادشاهان صفوی باشد.
این روابط دیرینه بر اثر دیدار تاریخی پدرم اعلیحضرت رضاشاه کبیر از کمال آتاتورک بزرگ، استحکام و ثباتی بسیار کامل‌تر یافت و با این دیدار شالوده دوستی و پیوستگی عمیقی به دست این دو بنیان‌گذار ایران و ترکیه نوین ریخته شد که پیمان معروف سعدآباد در سالیان قبل از جنگ جهانی دوم و پیمان مرکزی در دوران بعد از جنگ و روابط روزافزون سیاسی و جغرافیایی و فرهنگی دو کشور و مراودات متعدد سران و رجال سیاسی ایران و ترک که سفر اخیر جناب وزیر امور خارجه ترکیه به ایران، که آن حضرت به آن اشاره فرمودند، از تازه‌ترین آنها است نمونه‌هایی از این پیوستگی و دوستی است. این رشته پیوند با گذشت ایام پیوسته استوارتر شده‌است، و یقین دارم که در آینده از این نیز محکمتر و نیرومندتر خواهدشد.
اجازه دهید از طرف شهبانو از بیانات محبت‌آمیز آن حضرت تشکر کنم و سلامتی شما حضرت رئیس‌جمهوری و بانو گورسل و ترقی و تعالی روزافزون ملت نجیب دوست و برادر ترکیه را آرزو نمایم.