سخنان اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر در جشن روز دهقان ۱ مهر ۱۳۴۳

از مشروطه
پرش به ناوبری پرش به جستجو
روز دهقان درگاه اعلیحضرت محمدرضا شاه پهلوی آریامهر

سخنرانی‌های محمدرضا شاه پهلوی

برنامه عمرانی سوم
سخنرانی شاهنشاه در روز دهقان
شاهنشاه با دهقانان گفتگو می‌کنند

سخنان اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر در جشن روز دهقان ۱ مهر ۱۳۴۳


جشن دهقان را به تمام کشاورزان ایران و همچنین ملت ایران تبریک می‌گویم.


امروز کار ما و پیشرفت اصلاحات ما به مرحله‌ای رسیده است که امیدواریم در آینده نزدیکی که قطعاً بیشتر از سه سال طول نخواهد کشید تمام مواد قانون اصلاحات ارضی و متمّم آن کاملاً اجراء بشود. همانطوری که می‌دانید نیت اولیه ما از این اصلاحات خاتمه دادن به روابط کهنه و در بعضی اوقات غیر عادلانه ارباب و رعیتی و آن حالت استثماری بود که در بعضی اوقات یک عده قلیلی از یک عده زیادی بهره‌برداری می‌کردند. امروز یا هر کسی که در زمینی زراعت می‌کند مالک آن خواهد بود یا اگر برای کس دیگر کار بکند با توافق و تراضی طرفین یا به عنوان کارگر کشاورزی خواهد بود و به هر صورت جنبه آقا و رعیتی از بین رفته است و روابط فیمابین مطابق دو فرد مساوی که با تراضی توافق کرده‌اند می‌باشد، ولی هدف ما در آینده فقط از بین بردن این نوع روابط غیر عادلانه نیست، هدف ما بالا بردن درآمد افراد این مملکت بوسیله بهتر کردن و بیشتر محصول به دست آوردن است.


در مرحله اول باید هر کاری که لازم است بشود تا هر فرد کشاورزی از آن مقدار زمینی که زراعت می‌کند حداکثر بهره را ببرد. برای این کار باید در جایی که لازم است وسایل آبیاری را فراهم کرد، در جایی که لازم است ماشین آلات لازم کشاورزی را فراهم کرد، در جایی که لازم است کود شیمیایی حاضر کرد، هر نقصی که در حداکثر بهره‌برداری از زمین موجود باشد باید برطرف بشود. وسایل کار چیست؟ یکی کارکنان کشاورزی، که در هر نقطه‌ای به حداکثر امکان باید خدمت کنند. دیگر شرکت‌های تعاونی که مطابق گزارش در حدود چهار هزار از آن‌ها تشکیل شده است و شاید تا حدود پانزده هزار شرکت تعاونی در این مملکت مورد احتیاج باشد. این شرکت‌های تعاونی وظیفه خطیری را در آینده خواهند داشت، از یک طرف باید خدمتگزار دلسوز اعضای خود باشند، یعنی وسیله کار زارعینی را که وارد شرکت شده‌اند فراهم بکنند. از طرف دیگر باید برای تولید بیشتر زحمت بکشند. در عین حال باید هم در خرید محصول شرکت بکنند و نگذارند محصول روی دست زارع بماند، و هم در فروش آن و گرفتن تماس با مراکز توزیع شهرها و غیره بکوشند. البته می‌باید از لحاظ فنی نیز مجهز باشند. در این قسمت اگر ما به اندازه کافی متخصص نداشته باشیم از تمام دوستان و همکاران خارج از این کشور با کمال میل متخصصینی قبول خواهیم کرد که ما را در این راه مساعدت بکنند. این کار به قدری اهمیت و وسعت دارد که امروز اعلام می‌کنم همانطوری که برای مبارزه با بیسوادی سپاه دانش ایجاد شد، همانطوری که برای مبارزه با امراض و مداوای مریض‌های این کشور سپاه بهداشت تشکیل شد، برای راهنمایی و کمک و مساعدت به شرکت‌های تعاونی و سایر کارهایی که جنبه آبادانی و ترویج در این مملکت دارد چه این برای کمک به وزارت کشاورزی باشد، چه شرکت‌های تعاونی باشد، چه وزارت اقتصاد و قسمت‌های استانداردها باشد، چه کمک به سایر مؤسسات وزارت اقتصاد یا وزارت آبادانی و مسکن نیز که در این قسمت سهم بزرگی دارد، از همان عناصری که در سپاه بهداشت و فرهنگ کار می‌کنند سپاهی به اسم ترویج و آبادانی تشکیل خواهد شد. آئین نامه این سپاه را وزارتخانه‌های کشاورزی و اقتصاد و آبادانی و مسکن و کشور تهیه خواهند کرد.


این برای این است که بدانید به موضوع تعاونی و ترویج کشاورزی و بالا بردن سطح تولید نسبت به مقدار زمین تا چه حد اهمیت گذاشته می‌شود. امسال متأسفانه ما از لحاظ زمستان و در بهار دچار سال بدی بودیم. خیلی از وجوهی که دولت می‌توانست در راه شرکت‌های تعاونی و سایر کمک‌های کشاورزی صرف کند به ناچار برای خرید گندم و علوفه و بذر خرج شد در صورتی که ممکن بود با این وجوه در قسمت‌های دیگر سرمایه‌گذاری بشود. امیدوارم امسال و سال‌های بعد آب و هوا مساعدت بیشتری با ما داشته باشد که مقدورات خود را بتوانیم در این راه‌ها خرج بکنیم. طبیعتاً روزی خواهد رسید که با ایجاد صنایع در مملکت تعداد افراد ایرانی که در روستاها و روی زمین زراعتی باقی خواهند ماند از مقدار فعلی به مراتب کمتر خواهد شد، یعنی همانطوری که به کرات در سابق گفتم نسبت هفتاد و پنج درصد فعلی جمعیت ایران که در قسمت کشاورزی مشغول هستند معکوس خواهد شد و فقط بیست و پنج درصد اهالی این مملکت به کار کشاورزی خواهند پرداخت. اگر تا آن موقع تمام زمین‌های قابل کشت این مملکت بوسیله فراهم کردن وسایل آبیاری و غیره مورد بهره‌برداری قرار بگیرد، آنوقت است که هر خانواده زارع لااقل می‌تواند روی بیست الی سی هکتار زمین زراعتی کار بکند و با درآمد کافی و معقولی که از این راه به دست می‌آورد زندگی خود و افراد عائله خود را به حدی برساند که با ممالک کاملاً مرفه و مترقی دنیا مطابقت بکند.


ایجاد چنین مزارع کشاورزی امری خواهد بود طبیعی و مطابق عرضه و تقاضا بدون اینکه بهیچوجه جنبه مالکیت پیدا بکند، برای اینکه هر فردی کاملاً قادر خواهد بود که حتی بیشتر از این برای خودش زراعت بکند.


البته در زمین‌های صاف شرکت‌های تعاونی برای انجام امور کشاورزی و مکانیزه یار و مددکار این زارعین خواهند بود، و یا اینکه اراضی بایری که بهیچوجه دارای زارع نیستند می‌توانند از اول بوسیله کشاورزی مکانیزه مورد بهره‌برداری قرار بگیرند. اما برای اینکه مملکت صنعتی بشود البته باید امکانات آن را فراهم بکنیم. انقلاب ششم بهمن ما اصول اجتماع ما را بکلی دگرگون و زیر و رو کرد. امروز در مملکت ایران هیچ منفعتی غیر از منفعت اکثریت این مملکت مورد نظر نیست. هر قانونی که وضع شده است برای تأمین منافع اکثریت است. در قبال تأمین منافع اکثریت اقلیت‌ها نیز می‌توانند کاملاً از قوانین عادلانه ما برخوردار باشند.


امروز دیگر امتیاز طبقاتی در این مملکت وجود ندارد تمام آثار آن محو شده است. از لحاظ قانون همه مساوی هستند، از لحاظ حیثیت و شرافت ذاتی همه مساوی هستند. اصول اجتماعی ما در این مملکت طوری است که مثلاً صنایع نفت ایران ملی است، راه و راه آهن ایران ملی است، تلگراف و تلفن و پست ملی است، حتی می‌شود گفت که برق در این مملکت ملی است برای اینکه کارخانجات برق کوچکی که احیاناً در دست اشخاص هست یا در آینده بماند در مقابل صدها میلیون کیلوواتی که به توسط دولت تولید خواهد شد قابل ذکر نیست. در مورد آب مثلاً نمونه‌ای که در دشت قزوین خواهد بود نشان خواهد داد که چطور دولت با در دست گرفتن تولید آب می‌تواند آن را عادلانه بین افراد کشاورز تقسیم بکند. بطور کلی هر چیزی که جنبه کارتل دارد ملی است یا دولت وسیله خود کنترل آن را در دست دارد. حتی می‌شود گفت ما به اندازه‌ای در این قسمت‌ها پیش رفته‌ایم که شاید بعضی صنایع موجود را باید دولت از خودش دور بکند و آن‌ها را در اختیار مردم بگذارد، برای اینکه حس ابتکار و فعالیت فرد فردِ مملکت یا کسانی که در این راه می‌خواهند قدم بردارند زیاد بشود، یعنی لااقل وسیله تشویق مردم را در به دست گرفتن صنایع سبک فراهم سازند.


در واقع بقدری ما در انقلاب خودمان جلو رفته‌ایم که باید حالا وسیله شرکت بیشتر مردم را فراهم بکنیم. در این قسمت شرکت‌های تعاونی می‌توانند سهم بزرگی به عهده گیرند. شرکت‌های تعاونی ما باید بقدری قوی بشوند که بخصوص در صنایع غذایی و بعضی صنایعی که ارتباط مستقیم با فرآورده‌‎های کشاورزی دارند صاحب صنایع و کارخانجات متعدد باشند، یعنی زارع در واقع در صنایع کشور شرکت و سرمایه‌گذاری بکند. اگر شرکت‌های تعاونی ما مثلاً صاحب سهم یا اکثریت یک یا یک مقداری از سهام کارخانجات قند باشند به نظر مفید می‌آید، یا در کارخانجات نساجی و پنبه پاک کنی و چای خشک کنی و برنج پاک کنی و در این قبیل صنایع شریک باشند خوب است. برای پیشرفت تمام این نیات که مملکت ما را در صفوف مقدم ملل مترقی جای دهد آنی از فعالیت نباید غافل باشیم بلکه با تمام نیرویی که در ما وجود دارد باید بکوشیم. برای این قبیل کارها احتیاج به یک کادر ورزیده و تعلیم دیده داریم. باز برای رسیدن به این منظور فرهنگ ایران باید زیر و رو بشود. فرهنگ ما متأسفانه سال‌ها در حال رکود باقی مانده بود. اصول تعلیم ما، کتاب‌های درسی ما، تمام باید مطابق آخرین سیستم دنیا بادر نظر گرفتن روحیات و شناسایی فرد فردِ کودکان و جوانان این کشور که در دبستان‌ها و دبیرستان‌ها مشغول تحصیل هستند تغییر و تطبیق بکند. تمام اطفال این مملکت که استعداد تحصیلات علمی دارند باید به آن تحصیل ادامه بدهند. اگر احیاناً در میان این بچه‌های با استعداد کسانی پیدا بشوند که هنوز اولیای آن‌ها قدرت مالی برای تأمین مخارج آن‌ها را نداشته باشند این وظیفه دولت و سایر مؤسسات خصوصی یا خیریه است که برای آن‌ها بورس تحصیلی معین کنند. همین امروز به دولت دستور دادم که حالا که در دانشگاه‌های ایران بناست برای مدت تحصیل دانشجویان شهریه‌ای بپردازند ببینند اگر احیاناً در میان دانشجویان با استعداد کسانی باشند که متأسفانه از عهده دادن شهریه بر نیایند بلافاصله این خرج را دولت تحمل بکند و مبلغ لازم را به دانشگاه‌ها بپردازد، ولی کسانی که استعداد تحصیلات عالیه را ندارند فکر نکنند که دون شأن آن‌ها خواهد بود. اگر یک کارگر متخصص و ورزیده‌ای باشد می‌تواند بوسیله فن خود و مهارت خود یک فرد بسیار مورد استفاده مملکت گردد. گفتم امروز شرافت هر فردی در این مملکت مساوی است. عناوین و القاب فقط در کارها و تقسیم کارها ممکن است تأثیر داشته باشد، ولی از لحاظ انسانی و ایرانی بودن تأثیری ندارد. برای آن‌ها باید مدارس حرفه‌ای بیشتری به هر اندازه‌ای که لازم است فراهم کرد، و در این راه ما کوشش بسیار خواهیم کرد. بنابراین، عموم مردم این سرزمین در هر رشته از فعالیت‌های مملکت که بدان مشغول هستند باید بدانند هدف اولیه این است که همه مردان و زنان این مملکت سربلند باشند و در محیطی زندگی کنند که فقط بر اساس عدالت و برجستگی و شایستگی متکی باشد.


هدف دوم همه باید این باشد که با فرا گرفتن تعلیمات لازمه در هر رشته‌ای که بدان مشغول هستند خود را روز بروز بیشتر کامل بکنند، بیشتر مفید واقع بشوند، بیشتر تولید بکنند و مآلاً بیشتر استفاده بکنند تا تولید سرانه و درآمد سرانه این مملکت نیز با ممالک پیشرفته دنیا مطابقت یابد.


بار دیگر این روز با سعادت را به ملت ایران و بخصوص به تمام کشاورزان از صمیم قلب تبریک می‌گویم، و در عین حال از زحمات کارکنان وزارت کشاورزی و تمام افرادی که در این راه زحمت کشیده‌اند قدردانی می‌کنم.