سخنان اعلیحضرت محمدرضا شاه پهلوی آریامهر هنگام دریافت دکترای افتخاری دانشگاه نیویورک ۱۹ خرداد ۱۳۴۳

از مشروطه
پرش به ناوبری پرش به جستجو
سفرهای رسمی محمدرضا شاه پهلوی درگاه اعلیحضرت محمدرضا شاه پهلوی آریامهر

سخنرانی‌های محمدرضا شاه پهلوی آریامهر سال ۱۳۴۳ خورشیدی تازی

برنامه عمرانی سوم


سخنان اعلیحضرت محمدرضا شاه پهلوی آریامهر هنگام دریافت دکترای افتخاری دانشگاه نیویورک ۱۹ خرداد ۱۳۴۳


تشکیل یک نیروی دائمی برای سازمان ملل نه تنها به عنوان وسیله‌ای برای حفظ صلح بلکه به عنوان وسیله‌ای جهت توسعه و اشاعه فرهنگ نیز ضروری است.


ما در کشور خود این هدف را در سطح محدودتری با ایجاد سپاه دانش ایران تأمین کرده‌ایم. استفاده بی سابقه از ارتش به عنوان وسیله آموزش و پرورش در حقیقت وسیله‌ای برای استقرار صلح و خدمت حقیقی به صلح و تعمیم آن است، و نسل جوان کشور من که عهده دار این وظیفه شده با آغوش باز از آن استقبال کرده است.


از این تجربه می‌توان به عنوان یک سرمشق برای تعیین وظایف نیروی بین‌المللی استفاده کرد، و بدین ترتیب است که می‌توان افراد کشورهای مختلف جهان را با انضباط صلح به جای انضباط جنگی آشنا ساخت و احساس همدردی و همبستگی نسبت به یکدیگر و نسبت به مردم سراسر جهان را در آنان بوجود آورد. من پیشنهاد می‌کنم که سازمان ملل متحد برای آموزش عمومی و مداوم نیروی صلح طرحی را تنظیم ون اجرا کند. ما از چنین طرحی با کمال میل پشتیبانی خواهیم کرد و تا آن جا که بتوانیم از دادن کمک مالی و کادر آموزشی بدان دریغ نخواهیم ورزید.


در سال‌های پس از ۱۹۴۵، صداقت و ایمان بنیانگذاران سازمان ملل متحد بارها مورد آزمایش قرار گرفت، و با آنکه در مواردی چند نگرانی‌هایی پیش آمد سازمان ملل متحد به خوبی توانست از این آزمایش سربلند و پیروز بیرون آید.


در سال ۱۹۴۵ فقط پنجاه و یک کشور عضو سازمان ملل متحد بودند، در حالی که اکنون تعداد اعضای خانواده ملل متحد به یکصد و سیزده کشور رسیده است. امروز حقوق تمام کشورها حتی کوچکترین شان در شرکت در گرفتن تصمیم‌هایی که در سرنوشت همه تأثیر قاطع دارد محفوظ است.


مهمتر از همه اینکه اکنون اگر مخاصمه‌ای در گیرد مردم جهان مطمئن هستند که امکانات و وسایل سازمان ملل متحد برای مقابله با این مخاصمه در اختیار آن‌ها است، و هر چند که هنوز این سازمان نمی‌تواند کینه‌ها را از میان بردارد، لااقل قادر است که از مخاصمه مسلحانه جلوگیری کند و ان را محدود نماید و حتی‌المقدور به آن پایان دهد.


البته تحکیم صلح مستلزم آن است که اصل همبستگی بین‌المللی به عنوان مبین منافع مشترک همگانی و نه به معنای محدود و منطقه‌ای آن تحکیم شود. وظیفه کشورهای کوچک در کوشش‌هایی که در روزگار ما برای تحکیم و توسعه همکاری بین‌المللی به عمل می‌آید بسی مهم و انجام این وظیفه باری سنگین و مسئولیتی دشوار است، معهذا این کشورها راه دیگری جز پذیرفتن این مسئولیت به منظور بین‌المللی کردن زندگی مترقی سیاسی و اقتصادی و اجتماعی ندارند.


در حقیقت سازمان ملل متحد تا حدی از مسیری که برای آن در سانفرانسیسکو تعیین شده بود دور شده است، زیرا در آغاز کار سازمان ملل متحد چنین تصور شده بود که صلح جهانی در توافق دُوَل بزرگ نهفته است، ولی سازمان ملل با انتقال بخشی از مسئولیت‌ها به کشورهای کوچک نشان داده است که از قابلیت انعطاف کافی برخوردار است.


بدیهی است کشورهای کوچک نمی‌توانند به سازمان ملل متحد کمک مالی کنند، ولی می‌توانند کمکی کنند که از لحاظ ارزش مهمتر از کمک مالی است و آن نیروی انسانی است. صلح برای کشورهای کوچک اهمیت حیاتی دارد و به همین دلیل گمان نمی‌رود که ملاحظات منافع ملی مانع کمک‌های آن‌ها به حفظ صلح جهانی باشد. به عقب افتادن پرداخت‌های سازمان ملل متحد ممکن است بسیج نیروهای انسانی را از طرف دُوَل کوچک دچار اشکال کند. سهمیه ملل بایستی طبق برنامه تعیین شده و بطور منظم و مرتب پرداخت شود. اشتباهاتی که موجب بوجود آمدن مشکلات کنونی تنظیم بودجه سازمان ملل متحد شده است نه موجه است و نه قابل بخشش. در حال حاضر تهیه بودجه از طرف کشورهای ثروتمند و تهیه نیروی انسانی از طرف ممالکی که بودجه کافی در اختیار ندارند یک نوع تقسیم عادلانه بار مسئولیت‌ها است.


البته وجود نیروی ملل متحد پاسخگوی تمام مشکلات مربوط به حفظ صلح نیست، ولی تردید نیست که این نیرو می‌تواند به کوشش‌های سازمان ملل متحد در راه حفظ صلح بین‌المللی از راه گفتگو کمک نماید.


تخصیص گروه‌های نظامی کوچک به خدمت در نیروی بین‌المللی که برخی از کشورهای اسکاندیناوی و کانادا به دعوت سازمان ملل متحد آن را تقبل کرده‌اند قدمی است که در این راه درست برداشته شده است. ایران آماده است تا در این سیاست روشن بینانه به کشورهای مذکور بپیوندد و تعدادی از نیروهای خود را برای اینگونه خدمات فوق‌العاده در هر نقطه‌ای از جهان که لازم باشد آماده سازد. دبیر کل سازمان ملل متحد می‌تواند به همکاری‌های دولت ایران در این مورد اطمینان داشته باشد. نیروی صلح سازمان ملل متحد که برای نگهداری صلح تعلیم یافته است می‌تواند به ایجاد حس مسئولیت اجتماعی کمک نماید. اگر ما واقعاً خواهان رسیدن به صلح هستیم تا نیروی آزاد مردان صرف تکاپو در راه فضیلت گردد، لازم است که یک چنین حس مسئولیت اجتماعی تقویت یابد.