سازمان شاهنشاهی خدمات اجتماعی
| درگاه اعلیحضرت محمدرضا شاه پهلوی آریامهر | اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر | قوانین انقلاب شاه و مردم |
سازمان شاهنشاهی خدمات اجتماعی در فروردین ماه ۱۳۲۶ خورشیدی به فرمان اعلیحضرت محمدرضا شاه پهلوی شاهنشاه ایران بنیاد شد. ریاست این سازمان با شاهنشاه محمدرضا شاه پهلوی آریامهر و سرپرستی آن به والاحضرت شاهدخت اشرف پهلوی سپرده شد. این سازمان پس از پایان جنگ جهانی دوم و پایان یافتن اشغال ۴ ساله کشور و بیرون رفتن ارتش متفقین از کشور بنیادگزارده شد. در این زمان تهی دستی و بینوایی و بی چیزی، بیکاری و گرسنگی همه شهرهای ایران به ویژه تهران را فراگرفته بود و خیابان‌های تهران پر از ولگرد و گرسنه بود. به فرمان شاهنشاه جوان سازمان شاهنشاهی خدمات اجتماعی بنیادگزارده شد با آرمان این که با کمک دولت و مردم نیکوکار کودکان بی سرپرست را از خیابان‌ها گردآورند، و به گرسنگان خوراک برسانند.
هیات مدیره سازمان شاهنشاهی خدمات اجتماعی، رییس مجلس شورای ملی، رییس بانک ملی ایران و شماری از بزرگان خوش‌نام کشور بودند و پس از بنیاد مجلس سنا، رییس مجلس سنا نیز به هیات مدیره سازمان شاهنشاهی خدمات اجتماعی پیوست. هیات مدیره و مدیرعامل گاه به گاه به پیشگاه شاهنشاه بار می‌یافتند و گزارش پیشرفت‌های انجام شده را به آگاهی می‌رساندند. این رویه تا سال ۲۵۳۷ شاهنشاهی همچنان پیش می‌رفت، آخرین باریابی هیات مدیره سازمان به پیشگاه همایونی در روز ۶ اردیبهشت ماه ۲۵۳۷ شاهنشاهی انجام یافت.
سازمان شاهنشاهی خدمات اجتماعی با برقراری مرکزهایی برای پخش خوراک گرم در جنوب شهر تهران و هم چنین ساختن سالن‌های ناهارخوری و خوابگاه و کارگاه‌های آموزشی و حرفه‌ای چون آهنگری، درودگری، لوله کشی برای کودکان بی چیز و بی سرپرست کار خود را آغاز کرد. هزینه‌های این سازمان از دارایی شاهنشاه پرداخته می‌شد. کارهای سازمان شاهنشاهی خدمات اجتماعی کم کم گسترش یافت و در بخش درمان با بنیاد یک درمانگاه رایگان در تهران و ۳۰ درمانگاه در روستاهای دوردست آغاز شد. در آن زمان پزشکان زبده ایرانی نپذیرفتند که به جاهای دورافتاده کشور بروند، بدین روی نزدیک به ۳۰ پزشک اتریشی که به سبب خرابی‌های جنگ جهانی دوم و اقتصاد اروپا جویای کار بودند، از سوی دکتر آشتیانی وزیر بهداری استخدام شدند و در درمانگاههای روستایی به درمان مردم روستایی بی نوای ایران پرداختند.
سازمان شاهنشاهی خدمات اجتماعی در امور بهداشتی و درمان بیماران و کمکهای اجتماعی و فرهنگی کشور گام‌های ارزنده‌ای برداشت. از کارهای سازمان شاهنشاهی خدمات اجتماعی ساختن درمانگاهها در تهران و شهرستان‌ها و بیمارستانهای مدرن در سراسر کشور بود. یکی از موسسه‌های ارزشمند پزشکی وابسته به سازمان شاهنشاهی خدمات اجتماعی، آموزشگاه پرستاری اشرف پهلوی در تهران است که از سال ۱۳۲۸ خورشیدی آغاز به کار کرد و روز به روز گسترش یافت. آموزشگاه پرستاری اشرف پهلوی در درازای ده سال از سال ۱۳۳۱ تا ۱۳۴۱ شمار ۴۳۰ تن پرستار آزموده و آشنا به آخرین روش پرستاری در کشورهای پیشرفته را برای خدمت در بیمارستانهای وابسته به دانشگاه و سازمان شاهنشاهی خدمات اجتماعی پرورش داد.
بیمارستان مدرن ۱۱۰ تختخوابی رضا پهلوی در تجریش تهران را شاهنشاه و شهبانو در امرداد ماه ۱۳۴۰ گشودند. این بیمارستان یکی از یکان‌های مهم بهداشتی و پزشکی کشور می‌باشد و دارای بخشهای جراحی و رادیولوژی، زایمان و بیماریهای زنان و آزمایشگاه می‌باشد.
کارخانه بزرگ داروسازی داروپخش در تهران با گنجایش تولید ۷۵٪ نیازمندیهای دارویی کشور با سرمایه مشترک سازمان شاهنشاهی و بنیاد پهلوی بنیاد گردید و در پایان سال ۱۳۴۳ برای بهره‌برداری آماده شد. این کارخانه بزرگ از صنایع دارویی کشور می‌تواند بخش بزرگی از داروهای ویژه را که با نام‌های گوناگون و به شمار بیش از ۸۰۰۰ گونه وارد کشور می‌شوند فراهم سازد و از این راه به ذخیره ارزی کشور کمک نماید. هزینه ایجاد این کارخانه بزرگ به بیش از ۳۲۰ میلیون ریال برآورده شده است و در سراسر خاورمیانه بی‌همتا است.
سازمان شاهنشاهی خدمات اجتماعی از سال ۱۳۳۶ به فرمان شاهنشاه چاپ و پخش کتاب‌های چهار کلاس دبستان را انجام داد و بدین روی هر سال چند میلیون کتاب درسی چاپ نمود که برای پخش رایگان کتاب‌ها در سراسر کشور، وزارت آموزش و پرورش گمارده شد. از آغاز اجرای این پروژه تا سال تحصیلی ۱۳۴۱ - ۱۳۴۰ نزدیک به ۸۳،۸ میلیون ریال از بودجه سازمان برای چاپ کتاب‌های درسی پرداخت شده است و هر سال نیز بیش از ۱۵ میلیون ریال از سوی سازمان شاهنشاهی خدمات اجتماعی به موسسات خیریه و فرهنگی و دانش‌آموزان کم‌درآمد پرداخته شده است.
سازمان شاهنشاهی خدمات اجتماعی نخستین درمانگاه برای درمان کچلی با برق در ایران را دایر کرد و رایگان به درمان بیماران پرداخت. هم چنین در پروژه مبارزه با تراخم در شهر دزفول که به شهر کورها نامیده می‌شد سازمان با همکاری بنیاد خاور نزدیک امریکا تراخم را ریشه کن کرد.
شاهنشاه آریامهر بزرگترین پشتیبان ملت ایران و یگانه منبع الهام وطن ما با توجه به این خواسته ملی به تشکیل سازمانی بنام سازمان شاهنشاهی خدمات اجتماعی فرمان دادند[۱] و مقرر فرمودند که این سازمان از محل عواید املاک شخصی معظم له برای زدودن درد از دل دردمندان و دستگیری از افتادگان و ستم کشیدگان و درمان رنجوران و بیماران تحت ریاست عالیه معظم له و نیابت ریاست والاحضرت شاهدخت اشرف پهلوی خواهر والاگهرشان به یاری ملت شتابد و در دورترین نقاط مملکت به انجام خدمات اجتماعی و ایجاد درمانگاهها و درمان رایگان بیماران پردازد و این سازمان نخستین مؤسسه‌ای بود که به ابتکار شاهنشاه آریامهر برای اولین بار در ایران به یاری روستاییان فراموش شده آن روز شتافت و تا امروز ۲۶ سال تمام با اصالت و صداقت تمام این خدمت اجتماعی را دنبال کرده است. باید گفت که انقلاب شاه و ملت در سازمان شاهنشاهی خدمات اجتماعی نیز مانند سایر سازمانهای و مؤسسات کشور هم از نظر کمی و هم از نظر کیفی تأثیری شگرف داشت بطوری که میزان پیشرفت سازمان در دوره ده ساله انقلاب پنجاه درصد پیش از دوره پانزده ساله ماقبل آنست و اگر این مدت را با مدت مشابه قبلی مقایسه کنیم و دو دوره دهساله را در برابر هم بگذاریم فزونی پیشرفت نسبت خیلی بالاتری را نشان می‌دهد و سه چهارم بدوره پیش از آن تعلق می‌گیرد (صحیح است). در سال ۱۳۵۱ یعنی در آخرین سال نخستین دهه انقلاب به منظور آنکه سازمان شاهنشاهی خدمات اجتماعی وضع خود را بطور کامل با دگرگونیهای اساسی و نیازهای روز اجتماعی متحول ایران منطبق سازد و با جهشهائی بلندتر و سریعتر به استقبال دهه دوم انقلاب برود تغییرات و تحولات مهمی در آن بوقوع پیوست تا فعالیتهای سازمان با طرح ریزی برنامه‌های دقیق و متناسب با سایر هدفهای عالیه مملکتی توسعه یابد و طبقات مختلف مردم در سراسر کشور بنحو بهتر و بیشتر از ثمره این خدمات بهره مند شوند (صحیح است).
در این گزارش فهرست‌وار به چگونگی خدمات سازمان اشاره می‌شود:
درمانگاهها: به سال ۱۳۲۶ که سازمان شاهنشاهی خدمات اجتماعی بوجود آمد تأسیس درمانگاهها در سرلوحه اقدامات سازمان جای گزید و خوشبختانه مساعی سازمان نتایج امیدبخش در پی داشت و امروز مؤسسات درمانی و بهداشتی سازمان سالانه متجاوز از پنج میلیون بیمار و رنجور را می‌پذیرد و معاینه می‌کند و دارو می‌دهد و در صورت لزوم تحت عمل جراحی قرار می‌دهد. در حال حاضر سازمان شاهنشاهی در سراسر کشور دارای ۲۵۵ درمانگاه است که در خدمت مردم بخصوص بیماران مستمند و بی وسیله نقاط دوردست قرار دارد. از بدو تأسیس سازمان تاکنون جمعاً بیش از شصت و شش میلیون بیمار به درمانگاهها و بیمارستانهای سازمان مراجعه کرده و به رایگان مورد مداوا قرار گرفته‌اند و این رقم که دو برابر جمعیت کشور است اهمیت و عظمت کار مؤسسات درمانی سازمان را بخوبی نشان می‌دهد. ضمنآً در هر یک از درمانگاهها یک واحد بهداشت و تنظیم خانواده نیز متمرکز گردیده است. در ۱۴۳ درمانگاه نیز واحد اندرزگاه متمرکز گردیده و تعداد مراجعین از بدو تأسیس اندرزگاهها تاکنون بالغ بر ۴/۹۲۳/۵۹۱ نفر بوده است.
بیمارستانها:
الف- مرکز پزشکی رضا پهلوی: یکی از نتایج تحولات اخیر سازمان شاهنشاهی خدمات اجتماعی تأسیس مرکز پزشکی رضا پهلوی در سال ۱۳۵۱ بود. برای تأسیس این مرکز، بیمارستان رضا پهلوی تجریش از صورت قبلی خود که تنها جنبه درمانی داشت خارج شد و علاوه بر توسعه خدمات درمانی و افزایش بخشهای درمانگاهی و بیمارستانی و ایجاد تأسیسات جدید تبدیل به یک مرکز آموزشی مجهز گردید و فعالیتهای نوینی در زمینه آموزش و تربیت پزشک و متخصص در آن آغاز شد.
علاوه بر بخشهای گوناگون که در این مرکز دایر است می‌توان به ایجاد قسمتهای مهم و تازه‌ای مانند: بخش کوبالت تراپی برای کنترل و درمان بیماری سرطان بخش زایشگاه درمانگاهی، مرکز مراقبت از بیماران وخیم، مرکز فوریتهای بیماریهای قلبی و اعزام درمانگاه سیار به روستاهای شهرستان شمیران و حومه تهران که برای اولین بار در ایران صورت گرفته است اشاره کرد. در این مرکز از گروه داوطلبان خدمات اجتماعی برای خدمت افتخاری در بخشهای مختلف و همچنین از وجود مددکاران اجتماعی برای کمک به بیماران استفاده می‌شود.
ب- بیمارستان فرح پهلوی در رامسر: این بیمارستان در سال ۱۳۴۱ به دست علیاحضرت فرح پهلوی شهبانوی ایران با ۱۰۰ تخت گشایش یافت و تاکنون سهم مؤثری در مداوای بیماران و بالا بردن سطح بهداشت مناطق شمالی کشور ایفا کرده است. این بیمارستان نیز به علت آنکه مانند سایر بیمارستانهای سازمان شاهنشاهی خدمات اجتماعی مورد مراجعه گروهی کثیر از اهالی شهرها و روستاهای دور و نزدیک قرار می‌گیرد طی دهسال گذشته تدریجاً وسعت یافته و به تأسیسات آن افزوده شده است.
پ- بیمارستان نکویی قم: بیمارستان نکویی ۲۱۰ تحت در بخشهای مختلف دارد و درمانگاههای آن نیز هر روز بیماران سرپایی را می‌پذیرند و در صورت لزوم به بیمارستان معرفی می‌کنند. زایشگاه هدایتی در مجاورت این بیمارستان در سال ۱۳۴۸ گشایش یافت و با ۶۰ تخت شروع به کار کرد، و در سال ۱۳۵۰ بخش کودکان هدایتی با ۳۰ تخت در کنار آن دایر شد. بیمارستان نکوئی و زایشگاه هدایتی با کمکهای قابل ملاحظه نیکوکاران ایجاد شده است.
د- بیمارستان احمد قوام: در بازکیا گوراب لاهیجان در سال ۱۳۵۰ همزمان با جشنهای فرخنده شاهنشاهی شروع به کار کرد. این بیمارستان فعلاً ۲۵ تخت در بخشهای جراحی و زنان و زایمان دارد و درمانگاههای آن نیز هر روز عده‌ای بیمار سرپائی را می‌پذیرد لیکن مقدمات توسعه و ایجاد بخشهای جدید در آن فراهم آمده است.
کارخانه داروسازی داروپخش.
مشکلات دارو و گرانی و کمیابی آن و لزوم کمک به بیماران فقیر هموطن و بخصوص مسئله حیاتی صنعتی کردن کشور از سالیان قبل نظر شاهنشاه آریامهر را به مشکل دارو معطوف نمود تا اینکه سرانجام رهبر انقلاب اوامر مؤکد برای تأسیس یک واحد صنعتی داروسازی در داخل کشور متناسب با شأن کشور ایران و در خور نیازمندیهای روزافزون مردم مملکت صادر فرمودند و سازمان شاهنشاهی خدمات اجتماعی برای ایجاد کارخانه داروسازی داروپخش مشغول اقدام شد و این کارخانه که از ثمرات دوران انقلاب است در سال ۱۳۴۲ در حضور مبارک شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت شهبانو گشایش یافت. کارخانه داروپخش یکی از واحدهای بزرگ صنعتی کشور و بزرگترین کارخانه داروسازی خاور میانه است. در این مؤسسه عظیم در حدود یکهزار میلیون ریال سرمایه گذاری گردیده و مدرن ترین و عظیم ترین ماشین آلات داروسازی در بخشهای مختلف آن کار گذاشته شده است. این کارخانه علاوه بر تأمین داروهای مورد نیاز درمانگاهها و بیمارستانهای سازمان شاهنشاهی خدمات اجتماعی، در بازار داروئی ایران نیز مستقیماً فعالیت می‌کند و این فعالیت در جلوگیری از افزایش قیمت دارو و تثبیت بهای آن در حد ارزان که یکی از هدفهای داروپخش است تأثیری غیر قابل انکار دارد.
مرکز تحقیقات و مطالعات علمی.
پیرو اوامری که در مورد لزوم تحقیقات داروئی و شیمیائی از جانب شاهنشاه آریامهر صادر گردید سازمان شاهنشاهی خدمات اجتماعی اقدام به تأسیس مرکز تحقیقات و مطالعات علمی داروئی و شیمی داروئی نمود، تا کشور ما نه تنها از لحاظ فرمول و مواد اولیه ساخت داروها تدریجاً از اتکای خود به خارج بکاهد بلکه در زمینه تحقیق و تتبع در امور داروئی و شیمیائی و ساختن داروهای جدید نیز در ردیف کشورهای پیشرو قرار بگیرد. این مرکز از سال ۱۳۵۱ شروع بکار کرده است.
آموزشگاههای حرفه‌ای رضا پهلوی.
آموزشگاه حرفه‌ای رضا پهلوی وابسته به سازمان شاهنشاهی خدمات اجتماعی و زیر سرپرستی والاحضرت شاهدخت اشرف پهلوی می‌باشد که در سال ۱۳۳۸ بنیاد شد. از آنجا کارگر متخصص برای کارگاه‌ها و کارخانه‌ها ایرانی وجود نداشت، نیاز کشور رو به پیشرفت و صنعتی شدن ایران به بنیاد چنین آموزشگاهی روزافزون بود. بدین روی با کشور اتریش برای بنیاد چنین آموزشگاهی گفتگو شد.
آموزشگاه در خیابان ری در باغی پُرگل قراردارد. در این ساختمان‌ها بیش از ۸۵۰ دانش‌آموز در رشته‌های گوناگون صنعتی آموزش می‌بینند. از سال ۱۳۴۰ ریاست این آموزشگاه با آقای مولر از اتریش می‌باشد. بیش از هفتاد دبیر و آموزگار ایرانی درس‌های نظری و یازده مهندس اتریشی درس‌های عملی و اداره کارگاه‌ها را به گردن دارند. دو معاون ایرانی در امور اداری و تحصیلی با کارشناسان اتریشی همکاری می‌کنند. ساختمان آموزشگاه پیشتر پرورشگاه بود. با دگرگون ساختن این ساختمان به آموزشگاه، هر سال به شمار ساختمان‌ها افزوده شد و شمار کارگاه‌ها نیز بیشتر شد. بیشتر کودکانی که در آموزشگاه آموزش می‌بینند، کودکانی از طبقه تهیدست جامعه می‌باشند که به رایگان فنی را می‌آموزند، پوشاک سالانه و جامه کار بدانها داده می‌شود و آشپزخانه مدرن آموزشگاه خوراک‌های لذیذ برای دانش‌آموزان در روز بر روی میز می‌آورد.
آموزشگاه حرفه‌ای رضا پهلوی یکی از بزرگترین آموزشگاههای حرفه‌ای ایران است. آموزشگاه تمام وفت بوده و از ساعت ۸ بامداد تا ساعت ۱۷ نوآموزان به کارآموزی و خوردن ناهار می‌پردازند. دوره آموزشگاه چهار سال است و در کنار درس‌های نظری مانند پارسی - ریاضی - فیزیک - شیمی و زبان خارجی آلمانی، درس‌های عملی دربرگیرنده تراشکاری، درودگری، آهنگری و جوشکاری، الکترومکانیک، فلزکاری، صنعت چاپ، اتومکانیک، لوله‌کشی، برق قوی و ضعیف و قالب‌سازی می‌باشد.
هر سال درخواست‌های بی‌شماری از کارگاه‌ها و کارخانه‌ها و سازمان‌هایی مانند راه‌آهن و کارخانه‌های ارج و دیگر کارخانه‌ها برای استخدام کارگر به آموزشگاه فرستاده می‌شود. از سال ۱۳۴۶ به گنجایش آموزشگاه از ۸۵۰ نوآموز به ۱۲۰۰ نوآموز افزوده شد
آموزشگاه حرفه‌ای رضا پهلوی تهران که سازمان و تشکیلات نوین آن در سال ۱۳۴۲ گشایش یافت یک مدرسه حرفه‌ای بزرگ و مجهز برای تربیت کارگران ماهر و متخصص بمنظور خدمت در صنایع کشور است و تا سال ۱۳۵۲ بیش از ۱۳۹۹ نفر از رشته‌های مختلف آن فارغ التحصیل شده‌اند.
در اسپهان نیز یک آموزشگاه حرفه‌ای به همین نام و با همین کیفیت از طرف سازمان شاهنشاهی خدمات اجتماعی بنیاد و در سال تحصیلی ۵۲-۵۳ گشوده شد. همچنین آموزشگاه حرفه‌ای رضا پهلوی شیراز در سال ۱۳۵۱ آغاز بکار کرد.
آموزشگاههای بهیاری.
سازمان شاهنشاهی خدمات اجتماعی برای از میان برداشتن نیاز سازمانهای درمانی خود به بهیاران کارآزموده، دو آموزشگاه بهیاری در رامسر و تجریش بنیاد نهاد. یکی آموزشگاه بهیاری فرح پهلوی در رامسر از سال ۱۳۴۱ آغاز بکار کرد و دیگری آموزشگاه بهیاری رضا پهلوی در تجریش که در سال ۱۳۴۷ بنیاد نهاده شد.
طبع و نشر کتاب و کمکهای فرهنگی.
پس از سال تحصیلی ۳۷-۱۳۳۶ ، همه ساله بر پایه درخواست وزارت آموزش و پرورش همه کتاب‌های دبستان‌های سراسر کشور از سوی سازمان شاهنشاهی و به کمک این وزارتخانه و سازمان برنامه به چاپ رسید و سپس به وزارت آموزش و پرورش داده شد تا میان دانش آموزان سراسر کشور پخش گردد. از آغاز اجرای این برنامه تا سال تحصیلی ۵۲-۵۱ شمار ۱۴۰٬۴۹۳٬۵۹۰ پوشینه کتاب درسی و لوحه و کتاب سپاه دانش چاپ و پخش شد. این کتاب‌ها در چاپخانه بزرگ بیست و پنجم شهریور که بیشتر سهام آن متعلق به سازمان شاهنشاهی خدمات اجتماعی است چاپ می‌شود. هر سال نزدیک به پنجاه میلیون پوشینه کتاب و مجله و نشریه در چاپخانه بیست و پنجم شهریور چاپ و شیرازه‌بندی (صحافی) می‌شود. در زمینه کمکهای فرهنگی یکی از کارهای مهم سازمان شاهنشاهی خدمات اجتماعی ساختمان و تجهیز دو خوابگاه بزرگ در کوی امیرآباد و اهدای آن به دانشگاه تهران و نیز کمک مالی به ساختمان خوابگاه دختران دانشجو بود. همچنین می‌توان کمکهای مهم به دانشگاه صنعتی آریامهر، سازمان زنان ایران، بنیاد فرهنگی رضا پهلوی، دانشگاه گندی شاپور اهواز و کمکهای پیوسته به بسیاری دیگر از مؤسسات آموزش عالی را یادآور شد.
کمکهای دیگر
سازمان شاهنشاهی خدمات اجتماعی افزون بر کارهای درمانی و بهداشتی و فرهنگی و اجتماعی که از وظائف آن بشمار می‌آید، کمکهای بی‌شمار و قابل ملاحظه‌ای به آسیب دیدگان از سیل و زلزله، بیماران و معلولین و نابینایان و جذامیان، مراکز رفاه خانواده و حمایت از مادران و کودکان، و سازمانهای عهده‌دار خدمات عام المنفعه بعمل آورده است و اکنون نیز بسیاری از مؤسسات خیریه و اجتماعی و آموزشی و درمانی همه ساله از این سازمان کمکهای مستمر نقدی و داروئی دریافت می‌دارند
آموزشگاه عالی پرستاری اشرف پهلوی
این آموزشگاه که در سال ۱۳۲۸ گشایش یافت، شبانه روزی و دوره آن برای تربیت پرستاران لیسانسیه سه سال است. آموزشگاه عالی پرستاری اشرف پهلوی تاکنون ۴۸ دوره دانشجو پذیرفته و ۴۲ دوره دانش‌آموخته داشته و شمار دانش‌آموختگان آن ۱۲۶۰ تن بوده است که در بیمارستانها و سازمانهای بهداشتی و درمانی کشور به کارگرفته‌شدند. در دازای دوره آموزشی، ابزار آموزش و زندگی دانشجویان به رایگان فراهم است.
فرتور: والاحضرت شاهدخت اشرف پهلوی نایب رییس و سایر اعضای هیئت امنای سازمان شاهنشاهی خدمات اجتماعی ۱. عبدالله ریاضی ۲. جعفر شریف‌امامی ۳. جمشید آموزگار ۴. اشرف پهلوی ۵. منوچهر اقبال ۶. محمدرضا شاه پهلوی ۷. علینقی عالیخانی ۸. هادی هدایتی ۹. منوچهر شاهقلی ۱۰. جواد آشتیانی ۱۱. محمدصفی اصفیاء ۱۲. مصطفی مصباح‌زاده ۱۳. یوسف خوش‌كیش ۱۴. نصرت‌الله كاسمی ۱۵. طاهر ضیائی
۹ اردیبهشت ماه ۲۵۳۴ شاهنشاهی هموندان هیات مدیره سازمان شاهنشاهی خدمات اجتماعی، شریف امامی رییس مجلس سنا، مهندس ریاضی رییس مجلس شورای ملی، دکتر منوچهر اقبال رییس هیات مدیره و مدریر عامل شرکت ملی نفت ایران، جمشید آموزگار وزیر کشور، مهندس صفی اصفیا نایب نخست وزیر، دکتر عبدالمجید مجیدی وزی مشاور و رییس سازمان برنامه و بودجه و پروفسور پویان وزیر بهداری به همراه والاحضرت شاهدخت اشرف پهلوی نیابت ریاست عالیه سازمان به پیشگاه شاهنشاه آریامهر باریافتند. شاهنشاه در این باریابی فرمودند:[۲] [۳]
- بیست و هشت سال از تاسیس سازمان شاهنشاهی می‌گذرد کارهایی که این سازمان در اوایل کار با وسایل ابتدایی انجام داد همیشه مورد تحسین و رضایت خاطر ما بوده است. از سوی دیگر در این بیست و هشت ساله دوره‌ای از تاریخ ایران را پشت سر گذاشتیم که پستی و بلندی‌های بسیاری داشته. در اوایل پستی‌های زیاد و در این اواخر بلندی‌های پیاپی. البته قله این بلندی‌ها انشاءالله موقعی است که ما وارد عصر تمدن بزرگ بشویم. سازمان شاهنشاهی چه در رسیدن به این تمدن، چه در زمان تمدن بزرگ نقش قابل توجهی خواهد داشت. گو اینکه با انقلاب شاه و ملت و مواد مکمل انقلاب و تعلیماتی که هر روز برای رفاه و آسایش مردم اتخاذ شده مقداری از کارها انجام می‌گیرد ولی سازمانهای مشابه این سازمان و حتی افراد خیر و بخش خصوصی می‌توانند هر یک گوشه‌ای از کار را بگیرند و در تکمیل انقلاب ما وتضمین تمدن بزرگ بکوشند. ... ما برای دولت وظایف بسیاری در جهت تامین رفاه عمومی تعیین کرده‌ایم که بهر صورت دولت باید این برنامه‌ها را به دست عده‌ای انجام بدهد و به جای اینکه یک تعداد سازمانهای اضافی بوجود آوریم و سرباز سازمانهای دیگر کنیم می‌توان از سازمانهای فعلی برای اجرای برنامه‌ها استفاده کرد.
- داروپخش در سال‌های سخت به ما خدمت کرده یادم هست موقعی بود که ما برای وارد کردن دو یا سه قلم دارو وسواس داشتیم که آیا اجازه بدهیم یا ندهیم. در این مورد فقط مسئله صرفه جویی ارز نیست بلکه موضوع دور پاشیدن وقت و سرمایه مملکت است......
۶ اردیبهشت‌ماه ۲۵۳۶ در سالروز بنیاد سازمان شاهنشاهی خدمات اجتماعی شاهنشاه آریامهر ریاست عالیه سازمان، هیات مدیره را در کاخ نیاوران پذیرفتند. والاحضرت شاهدخت اشرف پهلوی، نیابت ریاست عالیه سازمان شاهنشاهی خدمات اجتماعی، به همراه هیات مدیره مهندس جعفر شریف امامی، مهندس عبداله ریاضی، دکتر منوچهر اقبال، دکتر جمشید آموزگار، دکتر عبدالمجید مجیدی، دکتر شیخ‌الاسلام‌زاده، دکتر احمد هوشنگ شریفی در این باریابی بودند. شاهنشاه آریامهر پس از شنیدن گزارش فعالیتهای سازمان شاهنشاهی از سوی عبدالرضا انصاری، مدیرعامل این سازمان، بیاناتی ایراد فرمودند:[۴]
- سازمان شاهنشاهی خدمات اجتماعی اکنون در مسیری پیش می‌رود که متناسب با نام حقیقی آن است. ممکن است بعضی‌ها فکر بکنند در مملکتی که فلسفه انقلابی و اجتماعی آن دادن هر نوع سرویس به مردم، حتی از دوران جنین است، پس برای سایرین چه وظایفی باقی می‌ماند؟ بهترین جواب این سؤال، فعالیتهای این سازمان و چند سازمان مشابه دیگری است که در این مملکت با حمایت و کمک دولت، ولی از لحاظ اجرایی به طور آزادتر و با مقررات اداری کمتر دست و پا گیر و شاید با سرعت عمل و تصمیم‌گیری سریعتر و با اشتراک بیشتر مردم برای تأمین هدف، کار و تلاش بکنند. به همین سبب هیچ منافاتی ندارد که ما برنامه‌ریزی فلسفی و انقلابی خودمان را از طرفی به وسیله دولت و از طرف دیگر به وسیله دستگاه‌های دولتی، چه با توجه به سیاست عدم تمرکز که اکنون در پیش داریم، به شرط اینکه عدم تمرکز به مفهوم واقعی آن باشد، این موضوع را قبلاً گفته بودم که عدم تمرکز معنی‌اش این نیست که تمرکزی که اکنون در مرکز و در یک نقطه وجود دارد با معایبش در اینجا، در سایر استان‌ها و یا فرمانداری‌ها نیز به همان طریق تکرار شود، ولی گمان می‌کنم کارهای این دستگاه در عین تمرکز، روی عدم تمرکز نیز استوار است و بهترین معرف این عدم تمرکز، در واقع شرکت مردم در بعضی از امور این سازمان است. ...
پس از انقلاب اسلامی
قانون مربوط به انحلال سازمان ملی خدمات اجتماعی
ماده واحده - سازمان ملی خدمات اجتماعی (سازمان شاهنشاهی خدمات اجتماعی) از تاریخ ۵۷٫۱۱٫۲۲ منحل اعلام می‌گردد و کلیه اموال منقول‌و غیر منقول سازمان مزبور در اختیار دولت قرار می‌گیرد.
هیأتی مرکب از نمایندگان نخست‌وزیر، وزارت امور اقتصادی و دارایی و وزارت بهداری و سازمان بهزیستی و سازمان امور اداری و استخدامی به عنوان‌مدیران تسویه حداکثر ظرف مدت شش ماه اقدامات لازم را به منظور حسابرسی عملیات مالی سازمان فوق‌الذکر به عمل آورده و نسبت به پرداخت‌دیون و وصول مطالبات و واگذاری باقیمانده دارایی‌های آن سازمان به وزارتخانه‌ها و سازمانهای ذیربط اقدام نموده و گزارش کامل آنرا به کمیسیون اموراقتصادی و دارایی مجلس شورای اسلامی ارائه نماید.
تبصره ۱ - از تاریخ تصویب این قانون کلیه عوارض و درآمدهایی که به موجب قوانین و مقررات به نفع سازمان خدمات اجتماعی اخذ می‌شود، به‌خزانه‌داری کل تعلق می‌گیرد.
تبصره ۲ - کلیه وجوهی که در حساب مربوط به این مورد در بانک موجود یا تا تاریخ تصویب لایحه واریز شده است، به خزانه‌داری کل منتقل‌می‌گردد و معادل آن وجوه واریز شده جهت گسترش بهداشت روستاها و واحدهای بهداشتی و درمانی و روستایی و آموزش پرسنل مورد نیاز این‌واحدها در اختیار وزارت بهداری قرار می‌گیرد.
قانون فوق مشتمل بر ماده واحده و دو تبصره در جلسه روز یکشنبه نهم اسفند ماه یک هزار و سیصد و شصت مجلس شورای اسلامی تصویب و به‌تأیید شورای نگهبان رسیده است.
رئیس مجلس شورای اسلامی - اکبر هاشمی
منبع
- ↑ مذاکرات مجلس شورای ملی ۶ اردیبهشت ۱۳۵۲ نشست ۱۰۵
- ↑ بیانات اعلیحضرت محمدرضا شاه پهلوی آریامهر در باریابی هیات مدیره سازمان شاهنشاهی خدمات اجتماعی ۹ اردیبهشت ماه ۲۵۳۴
- ↑ بیانات اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر در آغاز بیست و نهمین سال بنیاد سازمان شاهنشاهی خدمات اجتماعی ۹ اردیبهشت ماه ۱۳۵۴
- ↑ بیانات اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر در باریابی هیات مدیره سازمان شاهنشاهی خدمات اجتماعی ۶ اردیبهشت ماه ۲۵۳۶ شاهنشاهی
نیز نگاه کنید به
- سخنان اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی شاهنشاه ایران در باریابی هیات مرکزی سازمان شاهنشاهی خدمات اجتماعی ۱ تیر ماه ۱۳۲۶
- بیانات اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی شاهنشاه ایران در باریابی هیات مرکزی سازمان شاهنشاهی خدمات اجتماعی ۲۶ خرداد ماه ۱۳۲۷
- بیانات اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی شاهنشاه ایران در باریابی هیات مرکزی سازمان شاهنشاهی خدمات اجتماعی ۲۸ مهر ماه ۱۳۲۷
- بیانات اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی شاهنشاه ایران در باریابی هیات مرکزی سازمان شاهنشاهی خدمات اجتماعی ۲۳ دی ماه ۱۳۲۷
- بیانات اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی شاهنشاه ایران هنگام باریابی هیات مرکزی سازمان شاهنشاهی خدمات اجتماعی ۱۲ شهریور ماه ۱۳۲۸
- بیانات اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی شاهنشاه ایران در باریابی هیات مدیره سازمان شاهنشاهی خدمات اجتماعی ۳۱ امرداد ماه ۱۳۳۰
- پیام اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر شاهنشاه ایران به مناسبت روز سازمان شاهنشاهی خدمات اجتماعی ۲۲ دی ماه ۱۳۳۱
- بیانات اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر در باریابی هیات مدیره سازمان شاهنشاهی خدمات اجتماعی در کاخ نیاوران ۷ اردیبهشت ماه ۱۳۵۱
- بیانات اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر در آغاز بیست و نهمین سال بنیاد سازمان شاهنشاهی خدمات اجتماعی ۹ اردیبهشت ماه ۱۳۵۴
- بیانات اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر در باریابی هیات مدیره سازمان شاهنشاهی خدمات اجتماعی ۶ اردیبهشت ماه ۲۵۳۶ شاهنشاهی
- سخنان شاهنشاه در باریابی هیات مدیره سازمان شاهنشاهی خدمات اجتماعی ۶ اردیبهشت ماه ۲۵۳۷