جشن فرهنگ و هنرهای مردم در اسپهان
| شهبانو فرح پهلوی | جشن فرهنگ و هنرهای مردم در اسپهان | درگاه محمدرضا شاه پهلوی |
جشن فرهنگ و هنرهای مردم در اسپهان
نخستین جشن فرهنگ مردم اسپهان در پیشگاه علیاحضرت شهبانو ۲۶ - ۲۰ مهر ماه ۲۵۳۶ شاهنشاهی
۲۰ مهر ماه ۲۵۳۶ جشن فرهنگ مردم در پیشگاه علیاحضرت شهبانو در اسپهان گشایش یافت. علیاحضرت شهبانو پیش از نیم روز به همراه والاحضرت منیژه پهلوی و سرکار علیه بانو فریده دیبا، نخست وزیر، وزیر فرهنگ و هنر، وزیر کشور، رئیس دفتر مخصوص علیاحضرت شهبانو و چند تن از پایوران به اسپهان پرواز کردند. در فرودگاه اسپهان آیین پیشباز رسمی انجام شد و سپس علیاحضرت شهبانو رهسپار کاخ جوانان اسپهان شدند و از بخش‌های گوناگون نمایشگاه صنایع دستی سازمان صنایع دستی (دست سازه) ایران دیدن کردند و هنگام بازدید فرمودند:
- مردم باید تشویق بشوند تا از فرآورده‌های صنایع دستی استفاده کنند. هر قدر این صنایع بیشتر باشد قیمت آن پایین‌تر می‌آید. شهبانو هم چنین به وزیر اطلاعات و جهانگردی دستور فرمودند که برای میهمان‌سراها و هتل‌های جهانگردی از این نوع فرآورده‌های دستی استفاده بشود. سپس شهبانو جوایز بهترین صنعتگران سال ۲۵۳۶ شاهنشاهی را در ۵ رشته به آنان دادند. علیاحضرت شهبانو هنگام بازدید از نمایشگاه به آقای پهلبد فرمودند، اینکه فکر می‌کردیم در زمینه چرم سوخته استادکار نداریم، اشتباه بود. خبر یافتم که در اصفهان سه استادکار چرم سوخته وجود دارد. منتهی به سنی رسیده‌اند که شاگردها باید برای فرا گرفتن این فن به خانه استاد بروند. این کار را انجام دهید.
در کاخ جوانان، برنامه‌ای از مجموعه جشنواره تاتر اصفهان در پیشگاه علیاحضرت شهبانو اجرا شد. در پایان مراسم برندگان سومین و چهارمین جشنواره تاتر کاخ جوانان اسپهان که کار آن‌ها مورد تأیید هیئت داوران قرار گرفته بود، جوایز و دیپلم‌های افتخار خود را از دست علیاحضرت شهبانو دریافت داشتند.
شب هنگام در میدان نقش جهان اسپهان علیاحضرت شهبانو جشن فرهنگ مردم را که برای نخستین بار برگزار می‌گردد گشودند. علیاحضرت ابراز امیدواری کردند که در سال‌های آینده گروه‌های بیشتری از مردم شاهد هنرنمایی هنرمندان نقاط مختلف ایران در جشن فرهنگ مردم باشند.
در میدان نقش جهان، پس از ورود شهبانو به جایگاه برگزاری جشن، دبیر جشن فرهنگ مردم گزارشی به آگاهی رساند و سپس نخستین جشن فرهنگ مردم با مدیحه‌سرایی آغاز شد و سپس گروهی از طبق‌کش‌ها از برابر جایگاه مخصوص گذشتند. در این طبق‌ها انواع سبزیجات، میوه‌ها و خشکبار به شیوه دیرینه به تماشای باشندگان گزارده شده بود. نمونه‌هایی از دست افشانی‌های محلی و آیین‌های سُنّتی از جمله برنامه‌های دیگر این جشن بود. مردم خراسان، سیستان و بلوچستان و ترکمن صحرا و بویراحمد و فارس نیز نمونه‌هایی از هنر بومی خود را به نمایش گزاردند. در این جشن نمایش‌های میدانی سُنّتی چون بارگیری، پهلوانی، خیمه‌شب‌بازی و پرده‌داری و دیگر نمایش‌های میدانی به تماشا گزارده شد. در پایان برنامه علیاحضرت شهبانو به غرفه‌های میدان شاه اسپهان تشریف‌فرما شدند و با مغازه‌داران به گفتگو پرداختند. علیاحضرت شهبانو شام را در قهوه‌خانه خسروآقا خوردند.
علیاحضرت شهبانو در دومین روز جشن فرهنگ مردم، از خانه حقیقی که مورد استفاده دانشگاه فارابی می‌باشد و یکی از خانه‌های قدیمی و زیبای اسپهان است و در دل بافت شهر قدیمی اصفهان قرار دارد، دیدن کردند. علیاحضرت شهبانو در این مرکز علمی و آموزشی، همایش سخنرانی و گفتگو درباره فرهنگ مردم ایران را در دانشگاه فارابی گشودند. علیاحضرت شهبانو سپس مدیر عامل و هموندان هیئت مدیره بنیاد فرهنگی رضا پهلوی شعبه اسپهان را به حضور پذیرفتند. سفر شهبانو به اسپهان نیمروز پایان گرفت و علیاحضرت شهبانو به تهران بازگشتند.
جشن فرهنگ مردم، ۲۶ مهر ماه در اسپهان پایان گرفت. علیاحضرت شهبانو که برای شرکت در آیین گشایش نخستین جشن فرهنگ مردم به اسپهان تشریف‌فرما شده بودند، دقایقی پس از نیم روز ۲۷ مهر ماه اسپهان را ترک کردند.
جشن فرهنگ مردم یک هفته پیش با آغازی از برنامه یک درویش کشورمان آغاز شد و دیشب در چهل ستون زیبا و پرنور اصفهان با آغاز برنامه دستجمعی درویش‌های کرمانشاه که با شور و حال می‌خواندند به پایان رسید. تنبور نوازان کرمانشاه در جامه سپید آن چنان با شور و حال می‌خواندند که ایرانی‌ها و خارجی‌های میهمان که شمارشان به بیش از ۴۰۰ تن می‌رسید، در پایان برنامه آنان، تنها با کف زدن شور و هیجان خود را بیان کردند.
علیاحضرت شهبانو که در آیین گشایش نخستین جشن فرهنگ مردم در ساعت ۱۹ و سی دقیقه به باغ چهل ستون تشریف‌فرما شده بودند، چهار ساعت به تماشای برنامه نشستند و هنرمندان و شرکت کنندگان در گفتگوهای این رویداد فرهنگی را به حضور پذیرفتند. در برنامه گشایش جشن فرهنگ مردم، ارحام صدر بخشی از نمایشنامه مست را به عنوان پرآوازه‌ترین نمونه بدیهه سازی تاتر اسپهان به روی صحنه آورد و نفس کشی را که یکی از قسمت‌های جالب این نمایشنامه است اجرا کردند.
بودن آنتونی کویین در شب پایانی جشن فرهنگ مردم سبب شد که بسیاری از دوستداران وی مجال گرفتن چند عکس یادگاری را با این هنرپیشه بزرگ سینما که برای شرکت در یک فیلم مشترک ایران و خارج به اسپهان آمده است داشته باشند. خلوت نوازان پرو به عنوان نمونه‌ای از موسیقی سنّتی کشور خود چند آهنگ بومی را اجرا کردند که هم غم داشت و هم شادی. مراسم پایانی با ابراز مهربانی علیاحضرت شهبانو نسبت به برگزار کنندگان این جشن پایان گرفت. هر که در برگزاری جشن فرهنگ مردم کاری انجام داده بود از دست شهبانو جایزه دریافته کرده و شهبانو کوشش‌های برگزارکنندگان را ارج نهادند. وزیر فرهنگ و هنر و استاندار، رئیس دفتر مخصوص علیاحضرت شهبانو و دبیر کل بنیاد و مدیر عامل سازمان رادیو و تلویزیون و شماری از پایوران کشوری در رکاب علیاحضرت بودند.
بازدید از آریاشهر
۲۶ مهر ماه ۲۵۳۶ علیاحضرت بامدادان به هنگام ورود به اسپهان از شهر پولاد دیدند کردند و از فرودگاه یک راست برای بازدید از تأسیسات آریاشهر که در هفت کیلومتری مجتمع ذوب‌آهن آریامهر و برای زندگی مدیران، مهندسان و کارکنان مجتمع بنا شده، به آریاشهر تشریف‌فرما شدند. در آغاز این بازدید، امیر علی شیبانی مدیر عامل شرکت ملی ذوب‌آهن ایران ضمن عرض خوش آمد معروض داشت که آریاشهر یکی از ۷ شهرک وابسته به صنایع سنگین و معادن شرکت ملی ذوب‌آهن ایران است و بر پایه حداکثر بهره‌برداری از فرهنگ کهنسال ملی ایران شکل یافته و در حال تکامل است.
برای طراحان و مجریان این شرکت سرفرازی بالاتر از آن نیست که تحت توجهات مستمر رهبری عالیقدر کشور و الهام از منویات آن شهبانوی گرامی در اجرای این برنامه میهنی کوشش کرده و می‌کنند و امیدوار است که در گسترش و تکامل آریاشهر از راهنمایی‌های آن شهبانوی عالیقدر بهره‌مند گردد. علیاحضرت شهبانو سپس از نمودارهای طرح جامع آریاشهر بازدید فرمودند.
در این جا به آگاهی علیاحضرت شهبانو رسید که اکنون آریاشهر دارای ۳۵۰۰۰ واحد مسکونی است و نزدیک به ۱۷ هزار تن در آن زندگی می‌کنند. در فاز پایانی که یک برنامه ۱۵ ساله است آریاشهر ۷۳ هزار واحد مسکونی خواهد داشت و پذیرای ۳۰۰ هزار تن خواهد بود. افزون بر کارخانه ذوب‌آهن آریامهر، کارکنان چند کارخانه بخش خصوصی نیز در این شهرک سکونت خواهند داشت. هم اکنون ساختمان چهار محله از محلات آریاشهر به پایان رسیده و در پایان این شهرک دارای ۴۹ محله خواهد شد که اداره امور آن را ۹ برزن به عهده خواهند گرفت. آنگاه علیاحضرت شهبانو در میان پیشباز پرشور ساکنان آریاشهر که ورود شهبانو را گرامی داشتند و گلباران می‌کردند به دبستان کوروش رفتند و از بخش‌های آن دیدن فرمودند. در اینجا دانش آموزان چند برنامه جالب هنری اجرا کردند، پس از آن علیاحضرت شهبانو با یک مینی‌بوس از کوچه‌ها و محله‌های این شهرک بازدید فرمودند. علیاحضرت شهبانو از شهرک سازی آریاشهر با ابراز خشنودی فرمودند، به مسئولان یادآور شوید که در اداره آریاشهر مشارکت ساکنان هر محله را در اداره محله مسکونی خود در نظر داشته باشند. علیاحضرت دیروز ناهار را در باشگاه قایقرانی آریاشهر خوردند.
دومین جشن فرهنگ و هنر مردم شمال ایران ۲۲ - ۱۶ مهر ماه ۲۵۳۷ شاهنشاهی
دهم امرداد ماه ۲۵۳۷ شاهنشاهی برنامه دومین جشن فرهنگ مردم از شانزدهم تا بیست و دوم مهر ماه ۲۵۳۷ شاهنشاهی با فرنام « فرهنگ و هنر مردم شمال ایران » به آگاهی همگان رسانده شد.
سخنگوی وزارت فرهنگ و هنر ابراز داشت زندگی اقتصادی مردم گیلان و مازندران دربرگیرنده جای زندگی ، پوشاک ، شکار ، دامداری و کشاورزی ، پیشه‌ها و پیشه‌های سنتی ، خوراک ، آیین زناشویی ، خانه و خانواده ، آیین سوگواری، آیین‌های دینی ، جشن‌ها ، هنرهای مانند موسیقی و دست افشانی به تماشا گذاشته خواهد شد.
برای نخستین بار در این جشن خوراک‌های گوناگون مردم گیلان و مازندران در رستوران‌های شهر اسپهان پخته خواهدشد. دیدبانی و مدیریت خوراک‌ها را مدیر باشگاه توس سازمان رادیو و تلویزیون ملی ایران به گردن دارد.
به سبب حمله تروریستی اسلامیون و دانشجویان کنفدراسیون به ایران جشن های فرهنگ و هنر مردم شمال ایران برگزار نشد و به جای آن کشور در آشوب و تظاهرات سیستماتیک با پشتیبانی کشورهای اروپایی و امریکا فرو رفت.