تصمیم جلسه اول آذر ماه ۱۳۰۷ راجع به کابینه آقای هدایت

از مشروطه
پرش به ناوبری پرش به جستجو
تصمیم جلسه ۱۶ خردادماه ۱۳۰۶ راجع به کابینه آقای هدایت تصمیم‌های مجلس

رای اعتماد به نخست‌وزیران مصوب مجلس شورای ملی

تصمیم جلسه چهارم بهمن ماه ۱۳۰۹ راجع به کابینه آقای هدایت
مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری هفتم
کابینه مهدی‌قلی هدایت از چپ به راست: محمدعلی فرزین، قاسم صوراسرافیل، علی‌اکبر داور، فیروز فیروز، مهدی‌قلی هدایت، جعفرقلی اسعد، ادیب‌السلطنه سمیعی، محمود جم، یحیی قراگوزلو
مهدی قلی خان هدایت (مخبرالسلطنه)

تصمیم راجع به کابینه آقای هدایت - مصوب ۱ آذر ماه ۱۳۰۷ [۱]

مجلس شورای ملی در جلسه اول آذر ماه ۱۳۰۷ شمسی پروگرام مورخه ۲۹ آبان ماه کابینه آقای مهدیقلی خان هدایت را به اکثریت ۱۰۰ رای از ۱۰۲ نفر عده حاضر تصویب نمود

رییس مجلس شورای ملی - دادگر

در جلسه ۲۹ آبان ماه ۱۳۰۷ آقایان وزرا به شزح زیر به وسیله آقای حاج مخبرالسلطنه هدایت رییس‌الوزرا معرفی شدند:

  • ۱ - آقای مهدی‌قلی خان هدایت رییس‌الوزرا
  • ۲ - آقای فیروز نصرت‌الدوله وزیر مالیه
  • ۳ - آقای علی‌اکبر خان داور - وزیر مالیه
  • ۴ - آقای یحیی خان قراگوزلو اعتمادالدوله - وزیر معارف
  • ۵ - آقای شیبانی - وزیر فوائد عمومی
  • ۶ - آقای میرزا قاسم خان صور - وزیر پست و تلگراف و تلفن
  • ۷ - آقای اسعد - وزیر جنگ
  • ۸ - آقای پاک‌روان - کفیل وزارت خارجه
  • ۹ - آقای ادیب‌السلطنه سمیعی - وزیر داخله

در جلسه ۲۹ آذر ماه ۱۳۰۷ آقای دکتر سعید خان مالک یه سمت ریاست اداره کل صحیحه معرفی شدند.

در جلسه ۴ دی ماه ۱۳۰۷ آقای محمود جم به وزارت فوائد عامه معرفی شدند

در جلسه ۱۱ بهمن ماه ۱۳۰۷ آقای سید ابوالقاسم خان عمید به سمت کفالت وزارت امور خارجه معرفی شدند

در جلسه ۱۶ بهمن ماه ۱۳۰۷ آقای فرزین به کفالت وزارت امورخارجه معرفی شدند

در جلسه ۶ تیر ماه ۱۳۰۸ آقای هدایت رییس‌الوزرا خود را به مسولیت وزارت مالیه معرفی نمودند

در جلسه ۱۷ امرداد ماه ۱۳۰۸ آقای سید مهدی هان فرخ به معاونت وزارت معارف معرفی شدند

در جلسه ۱۶ شهریور ماه ۱۳۰۸ آقای فرزین به وزارت مالیه و آقای کریم بوذرجمهری به وزارت فوائد عامه معرفی شدند

در جلسه ۴ مهر ماه ۱۳۰۸ آقای جلایر به معاونت وزارت مالیه معرفی شدند

در جلسه ۳۰ آبان ماه ۱۳۰۸ آقای فرزین به وزارت خارجه و آقای یرزا حسن خان مشار به وزارت مالیه معرفی شدند

در جلسه ۳ آذر ماه ۱۳۰۸ آقای میرزا همایون خان به معاونت وزارت مالیه معرفی شدند

در جلسه ۱۷ فروردین ماه ۱۳۰۹ آقای میرزا محمد علی خان فروغی به وزارت اقتصاد ملی معرفی شدند

در جلسه ۲۸ فروردین ماه ۱۳۰۹ آقای تقی‌زاده به وزارت طرق و شوارع معرفی شده‌اند

در جلسه ۹ اردیبهشت ماه ۱۳۰۹ آقای هدایت رئیس‌الوزرا انضمام شغل وزارت مالیه را به شغل خود اعلام نمودند

در جلسه ۲۳ اردیبهشت ماه ۱۳۰۹ آقای میرزا مهمدعلی خان فروغی به وزارت امور خارجه و کفالت وزارت اقتصاد ملی معرفی شدند

در جلسه ۱ خرداد ماه ۱۳۰۹ آقای میرزا باقر خان کاظمی به معاونت وزارت طرق و شوارع معرفی شدند

در جلسه ۱۱ خرداد ماه ماه ۱۳۰۹ آقای آثای مصطفی قلی‌خان بیات به معاونت وزارت اقتصاد ملی معرفی شدند

در جلسه ۲۹ خرداد ماه ۱۳۰۹ آقای میرزا عبدالله خان بهرامی به معاونت وزارت مالیه معرفی شدند (آقای سیاح نیز کمافی‌السابق معاون خواهند بود)

در جلسه ۲۶ امرداد ماه ۱۳۰۹ آقای تقی‌زاده به وزارت مابیه و کفالت وزارت طرق و شوارع معرفی شدند

در جلسه ۲۶ امرداد ماه ۱۳۰۹ آقای میرزا عبدالله خان بهرامی به معاونت وزارت عدلیه معرفی شدند

در جلسه ۶ مهر ماه ۱۳۰۹ آقای میرزا همایون خان سیاح به معاونت وزارت مالیه معرفی شده‌اند

برنامه آقای مهدی قلی هدایت

ساحت محترم مجلس شورای ملی

بر نمایندگان محترم پوشیده نیست که در تمام شعب اجتماعی و اقتصادی و سیاسی مملکت اصطلاحات اساسی شروع شده و در جریان است و اگر چه اصطلاحات مذکوره در دسترس اطلاع عامه بوده و با مشارکت اکثر آقایان نمایندگان حاضر که در مجلس ششم مقام نمایندگی را دارا بوده‌اند بعمل آمده است معذالک تذکرا بعرض مجلس شورای ملی می‌رسد که بیشتر توجه دولت شاهنشاهی معطوف بعمران و آبادی مملکت و تکثیر ثروت عمومی بوده و در این قسمت قدمهای خیلی موثری بر داشته شده است.

ساختن راه آهن از بندر شاه الی بندر شاپور که چهار صد و چهل و سه کیلومتر آن از شمال بجنوب تا آخر آذر ماه ۱۳۰۸ باید ساخته و دائر گردد مؤثرترین اقدامی است که از حیث آبادی مملکت نصیب دولت شاهنشاهی گردیده است بستن سد اهواز که در ضمن ساختن راه آهن بعمل خواهد آمد – ساختن راه مهم لرستان و خوزستان – ساختن قلاع نظامی و رعینی برای تخت قاپو کردن ایلات لرستان و عمران و آبادی آنجا بسط و تکمیل راه سازی در تمام مملکت تشویق صنایع داخلی – تاسیس بانک ملی و توجه مخصوص به بهبودی اوضاع تجارتی و فلاحتی مملکت رؤس اقداماتی است که بعمل آمد و باید تکمیل شود.

اصلاحات قضائی مملکت بطور رضایت بخش در جریان بوده و دوره تکمیل و تکامل خود را سیر می‌نماید از نقطه نظر معارفی اعزام محصلین بخارجه برای تکمیل تحصیلات – تجدید نظر در پروگرام مدارس و اصلاح اوضاع عمومی آنها بالخصوص مدارس متوسطه تالیف و طبع کتب برای مدارس ابتدائی و متوسطه تکثیر عده مدارس ابتدائی در ولایت و امثال آن اقداماتی است که برای بسط معارف بعمل آمده و باید تکمیل شود.

از حیث اوضاع صحی نیز بهبودی محسوس مشاهده می‌شود و تاسیس مریض خانه‌های تازه و ایجاد قرانطینه‌های جدید در جنوب و غرب و تکمیل مؤسسه پاستور استخدام متخصصین و اطباء خارجی برای تاسیسات و اصلاحات صحی ایجاد پست‌های سیار صحی و اقدامات متشابه آن شاهد این بهبودی اوضاع می‌باشد.

اوضاع مالی مملکت کاملا رضایت بخش بوده و توجه مخصوص به تکثیر عایدات عمومی بعمل میاید و با وجود ملغی شدن پاره از اقلام عوائد از قبیل مالیات اغنام و احشام و مالیات سرشماری و پاره عواید دیگر معذلک یقین کامل حاصل است که مجموع عوائد مملکتی جبران کسورات مزبوره را نموده و در عواید پیش بینی شده نقصانی حاص نخواهد شد ولی در همان حال اوضاع مالی چه از حیث طرز وصول مالیاتها از قبیل مالیات ارضی که بر روی اساس صحیحی گذارده نشده و طوری نیست که تحمیلی بر طبقه زحمت کش و فقیر مملکت نشود و برای امتثال امر مبارک شاهانه در رفع تحمیلات مزبوره مطلب مورد مطالعه مخصوص دولت واقع گردیده است و چه از حیث اصلاحات دیگر که مستلزم تکثیر عایدات باشد باید مورد توجه مخصوص بشود و همچنین مسئله قاچاق که تاثیر زیادی در عواید غیر مستقیم دارد از چندی به اینطرف توجه دولت را بخود جلب نموده است و اگر جدیت کامل در این باب بعمل نیاید خسارات مهمی متوجه عوائد گمرک و عوائد انحصار و عوائد طرق و عواید انحصار تریاک خواهد شد.

البته دولت با ایجاد پست‌های جدید امنیه و گمرک و ایجاد قوای بحریه و توسعه قوای امنیه و اتخاذ تمام وسائل ممکنه یقین دارد که موفق بجلوگیری از قاچاق و تنبیه قاچاقچیان خواهد شد ولی درین باب هم جلب مساعدت مخصوص مجلس شورای ملی هم ضرورت دارد زیرا که قوانین مجازات قاچاق خفیف بوده و از ملایمت آن سوء استفاده می‌شود و دولت امیدواراست که در اصلاح قوانین مزبوره از طرف نمایندگان محترم مساعدت لازم بعمل خواهد آمد.

از نقطه نظر روابط خارجی نیز اوضاع کاملا رضایت بخشی بوده و موجود بودن روابط و دادیه صمیمانه با تمام دولی که با ایران دارای روابط سیاسی و اقتصادی می‌باشند مخصوصا حسن رابطه با دول همجوار کوشش دولت شاهنشاهی را بحسن خاتمه منجر نموده است و امیدواری می‌رود که در پاره مسائل متنازع فیها با موجود بودن حسن نیت از طرفین موافقت کامل حاصل گردد.

انتخاب ایران به عضویت شورای جامعه ملل یکی از علائم حسن رابطه ایران با ممالک عالم بوده و دولت شاهنشاهی امیدوار است وظایفی را که از این حیث عهده دارنده است به وجه احسن انجام دهد.

البته نمایندگان محترم در نظر دارند که پس از ۲۰ اردیبهشت گذشته و در تعقیب عهود ملغی شده دولت موفق بانعتقاد عهود و قراردادهای موقتی و دائمی گردیده و فعلا نیز مشغول تکمیل اقدامات خود می‌باشد بطوریکه امید

است در آینده نزدیکی دولت ایران با تمام دول دارای عهود و مقاولات قطعی که در خور شان و حیثیت طرفین و مبتنی بر اصول احترام و اعتماد متقابل باشد بگردد.

با آنچه که در فوق ذکر شد نمایندگان محترم ملاحظه که خواهند فرمود جریان امور عمومی مملکت بطور مطلوبی رضایت بخش بوده و امیدواری کامل حاصل است که در تکمیل اصلاحات مملکتی موفقیت تام حاصل شود ولی مسلم است که مملکت هر چه بیشتر رو بترقی و تعادلی می‌رود لزوم ازدیاد وسائل مادی و معنوی مملکت بیشتر محسوس شده و ابراز جدیت بیشتری لازم می‌آید و یقین است که خود اهالی مملکت قدر دوره گرانبهای کنونی را که موانع کار کردن مفقود و موجبات بروز لیاقت و وظیفه شناسی موجود است شناخته و افراد ایرانی خود را عهده دار بکمک در آبادی و ترقی مملکت و تکثیر ثروت و سعادت عمومی خواهند دانست چه تصور اینکه سکنه یک مملکت در بهبودی حال خود هیچ نوع جهدی نکرده و فقط انتظار تهیه موجبات آنرا از دولت داشته باشند معقول بنظر نمی‌آید.

برای نیل باصلاحات منظوره تکثیر عایدات دولت شرط حتمی بوده و این مقصود را بوسیله اصلاح طرز وصول عوائد کنونی مملکتی و وسائل دیگر با مساعدت مجلس شورای ملی باید تامین نمود البته هر اصلاحی مستلزم خرجی است. مثلا اکنون که قانون نظام وظیفه در مملکت اجرا می‌شود و بالنتیجه قوای تامینیه بواسطه اجرای قانون مزبور و بر طبق احتیاجات مملکت بسط پیدا می‌نماید برای نیل باین مقصود اضافه نمودن بر بودجه قوای تامینیه لازم می‌افتد همچنین برای تکثیر سکنه مملکت که عنصر ابتدائی و حتمی عمران و آبادی هر مملکتی است باید اقدامات موثری بشود و مخصوصا وسائل مبارزه با پاره امراض از قبیل مالاریا و آبله و امراض تناسلی تهیه شود و در اینجا است که ابراز حس بیداری ملی مورد پیدا کرده و خود اهالی مملکت باید بوسائل مختلفه بدولت کمکهای مادی و معنوی بنمایند.

توجه مخصوص به بهبودی اوضاع اقتصادی و مخصوصا اوضاع فلاحتی بوسیله بستن سدها – تنظیم آبها ترویج پاره محصولات که مستلزم عوائد بیشتری برای اهالی مملکت باشد تکمیل ادوات فلاحتی و امثال آن منظور نظر دولت است.

البته یکی از مسائلی که اثر فوق العاده در عمران و آبادی مملکت و تکثیر ثروت عمومی دارد تسهیل شرایط دائر کردن منابع ثروت بی شمار مملکت و مخصوصا جلب سرمایه تجارتی و اقتصادی خارجی است مملکت ایران دارای منابع مختلفه ثروت بوده و برای دائر کردن آنها جدیت و همت خود اهالی از یک طرف و پیدا کردن سرمایه از طرف دیگر لازم است.

البته دولت شاهنشاهی معتقد به دادن امتیازات مطابق اصول و شرایط امتیازات گذشته نبوده و اجازه دخول هیچ نوع سرمایه را که مؤید و مروج نفوذهای سیاسی باشد نخواهد داد و امیدوار است که خود دارندگان امتیازات گذشته متوجه خواهند بود که شرط حتمی جلب مساعدت کامل دولت شاهنشاهی منوط به تجدید نظر و اصلاح آنها است ولی برای جلب سرمایه‌های مفیدخارجی و ایجاد مؤسسات مشترکه بین سرمایه ایرانی و خارجی از هر نوع وسائل تشویق و تسهیل خودداری نباید بعمل آید بدیهی است که در تمام مسائل معروضه و اصلاحات عدیده دیگری که در نظر است دولت مشغول مطالعه بوده و پس از تکمیل مطالعات لوایح مربوطه را برای تصویب مجلس شورای ملی تقدیم خواهد نمود.

مخصوصا در قسمت مطالعات مالی و اقتصادی استخدام متخصص مالی و اقتصادی که عنقریب وارد خواهد شد ممکن است کمک موثری باشد.

در باب هر یک از مطالب معروضه چنانکه اشاره شد لوایح مربوطه تقدیم مجلس شورای ملی شده و در واقع خود تبادل نظر برای اتخاذ تصمیم مقتضی بعمل خواهد آمد و دولت شاهنشاهی مطابق اصولی که در ضمن این پروگرام معروض داشته خود را عهده دار می داند که تکمیل و اجرای تمام اصلاحات مملکتی را که در شعب مختلفه بعمل آمده یا باید بعمل آید تعقیب نماید و امیدوار است که با توحید مساعی با مجلس شورای ملی موفقیت کامل حاصل کند.

ولی نظر به اینکه پس از افتتاح مجلس شورای ملی و ابتدای کار باید ابراز اعتماد قوه مقننه نسبت به دولت بعمل آمده باشد و وسیله نیل باین مقصود تقدیم پورگرام است لهذا دولت شاهنشاهی در ضمن تقدیم این پروگرام که حاکی از نظریات عمومی دولت در باب اصلاحات مملکتی است امیدوار است که مجلس شورای ملی با ابراز اعتماد خود به دولت تعقیب و تکمیل اصلاحات مملکتی را تایید نماید.

مهدیقلی

نگاه کنید به

منبع

  1. مجموعه قوانین دوره هفتم قانونگذاری ۱۴ مهر ۱۳۰۷ تا ۱۴ آبان ۱۳۰۹ - چاپخانه مجلس - ص. ۵۵۳ - ۵۵۴